Lan Arriskuen Prebentziorako Eskuliburua.zurgintza Tailerrak

7/24/2019 Lan Arriskuen Prebentziorako Eskuliburua.zurgintza Tailerrak

1/88


2/88

Proiektuaren bultzatzaileak

Laguntzaileak

Hizkuntz koordinazioa

LANBIDE EKIMENA LANBIDE EKIMENA


3/88

Egilea(k): BARRIOLA Mari Jose,Irun-Bidasoa GLHBI.

Itzultzailea(k): Josemari Navascues

Zuzenketak: Elhuyar Hizkuntz zerbitzuak

Maketa: Ainara Sarasketa

Azalaren diseinua: Naiara Beasain

2005ean itzulia


4/88


5/88


6/88

LANBIDE EKIMENA 1

LLaann--aarrrriisskkuueennpprreebbeennttzziioorraakkooeesskkuulliibbuurruuaa

ZZuurrggiinnttzzaa--ttaaiilleerrrraakk


7/88

LANBIDE EKIMENA 2

LLAANN--AARRRRIISSKKUUEENN

PPRREEBBEENNTTZZIIOORRAAKKOO

EESSKKUULLIIBBUURRUUAA

ZZUURRGGIINNTTZZAA--TTAAIILLEERRRRAAKK


8/88

Segurtasuna Zurgintzan eta Altzarigintzan

LANBIDE EKIMENA 3

11 SSAARRRREERRAA

Lana ezinbesteko gizarte-jarduera da. Lanean langileen osasunerako kaltegarriak izan daitezkeen

arriskuak daude. Lana eta osasuna lotuta daude, zeren, gaur egun, zaila baita langileen osasunerako

kaltegarria izan daitekeen arriskuren bat ez duen lan-jardueraren bat.

Arrisku horiek zehaztu eta deuseztatu edo ahalik eta gehien murriztu behar dira, lan-arriskuen

prebentziorako berariazko jardueren bidez.

Lan Arriskuen Prebentzioari buruzko 31/1995 Legearen arabera, enpresaburuaren betebeharrak

honako hauek dira:

Prebentzio-jarduera planifikatzea

Arriskuak ebaluatzea

22 AARRRRIISSKKUUEENNEEBBAALLUUAAZZIIOOAAEETTAADDAAGGOOZZKKIIOONNEETTAAPPAAKK

Arriskuen ebaluazioa saihestu ezin izan diren arriskuen larritasuna neurtzeko erabiltzen den

prozesua da. Horretarako, behar den informazioa bildu behar da, enpresaburuak prebentzio-neurriak

hartzeari buruzko erabaki egokia har dezan.

Arriskuen ebaluazioaren etapak honako hauek dira:

Arriskua zehaztea

1. Arriskua aztertzea

Arriskua kalkulatzea, gertatzeko aukera

eta arrisku horren ondorioak aztertuz.

2. Arriskua baloratzea: arriskuaren onargarritasunari buruzko irizpidea ematea. Irizpidean, prebentzio-

neurriak hartu behar direla adieraziz gero, honako jarduera hauek burutu behar dira:

Prebentzio-neurrien bidez, arriskua deuseztatzea edo murriztea

baldintzak

Kontrolatzea lan-antolaketa eta -metodoak

langileen osasun-egoera


9/88

Arotz Lanak eta Altzariak Neurrira Egin eta Instalatzea

LANBIDE EKIMENA 4

Arriskuen ebaluazioa egiteko honako baldintza hauek bete behar dira:

Lanpostu bakoitzean egin behar da.

Prozesu dinamikoa izan behar du.

Aldizka berrikusi egin behar da.

Honako alderdi hauei buruzko dokumentuak egin behar dira:

Lanpostuaren zehaztapena

egon daitezkeen arriskuak

kaltetutako langileen zerrenda

aldez aurretik egindako prebentzio-neurrien ebaluazioaren emaitzak

ebaluatzeko prozeduren aipamena

Beraz, arriskuaren kudeaketa honako prozedura honen bidez egingo dugu:

ARRISKUAREN KUDEAKETA

ARRISKUA EBALUATZEA ARRISKUA KONTROLATZEA

ARRISKUA

AZTERTZEA:

Arriskua gertatzeko

aukera zehaztea

ARRISKUA BALORATZEA

PROZESUA SEGURUA AL DA?

ARRISKU KONTROLATUA

EZ

BAI


10/88


LANBIDE EKIMENA 5

Honako elementu hauek dituen prebentzio-sistema diseinatu behar da:

1. LANPOSTUAK

ZEHAZTEA

2. ARRISKUAREN

EBALUAZIOA

3. PREBENTZIO-

ETA BABES-

NEURRIAK

HAUTATZEA

4. HARTUTAKONEURRIAK

ZAINTZEA ETA

BALORATZEA


11/88


LANBIDE EKIMENA 6

33 OOIINNAARRRRIIZZKKOOZZEENNBBAAIITTKKOONNTTZZEEPPTTUU

Arriskuen ebaluazioa egiten hasi baino lehen, zenbait kontzeptu berrikustea komeni da:

1. Lan-arriskua

Langileak lanaren ondoriozko kalte jakin bat jasotzeko duen aukera da.

Kontzeptu hori zabaltzeko eta zehazteko, honako termino hauek kontuan hartuko ditugu:

Arriskuaren larritasuna.Larritasunaren arabera, arriskua sortzeko dagoen aukera. Aukera hori

baloratzeko hiru maila zehazten dira:

HANDIA

ERTAINA

TXIKIA

Arriskuaren gertutasuna:lan arrisku larri edo gertua, berehala gauza daitekeen eta langileei kalte

larria eragin diezaiekeen arriskua da.

Arriskurik arruntenak honelaxe sailkatu ohi dira:

1. DINAMIKOAK: lan-baldintzen ondoriozkoak (besteak beste, indarraren, energiaren, leherketen

edo suteen ondoriozkoak). LAN-ISTRIPUAK eragiten dituzte.

2. HIGIENE-ARRISKUAK: lan-ingurunearen ondoriozkoak. GAIXOTASUN PROFESIONALAK ere-

giten dituzte.

3. ZAMA FISIKOARI DAGOZKIONAK: gehiegizko esfortzuen, gorputz-jarrera txarren, edo zamak

manipulatzearen ondoriozkoak.

4. ZAMA MENTALARI DAGOZKIONAK: arreta handia eskatzen duten zereginen ondoriozkoak..

Arrisku-aukera: kalteak (lesioak, jabetza-kalteak, ingurumen-kalteak edo bien konbinazioa) eragin

ditzaketen iturriak edo egoerak dira.


12/88


LANBIDE EKIMENA 7

2. Arriskuak zehaztea

Lanpostuko arriskuak ebaluatu eta detektatzeko, hiru alderdi aztertu behar dira:

1. Lan egiteko era: zereginak betetzeko erabili ohi diren metodo eta eragiketak aztertu behar dira.

2. Zereginak egiteko erabiltzen diren ekipoak: makinak, aparatuak, tresnak, energia-iturriak edota

lanpostuko instalazioak.

3. Lan-tokiko ingurunearen baldintza: lan egiteko erabiltzen den tokiaren ezaugarri orokorrak

aztertu behar dira (langileari kalteak eragin diezazkioketen agente fisikoak, kimikoak eta bio-

logikoak).

3. Lan-kaltea

Lanean edo lanaren ondorioz jasotako gaixotasuna edo patologia.

4. Lan-istripua

Bestalde, Gizarte Segurantzako Lege Orokorrak, 115. artikuluan honako hau zehazten du: lan-

istripua langileak, inoren konturako lanean edo lanaren ondorioz jasotzen duen gorputz-lesioa da.

Istripuaren jatorriak honako hauek izan daitezke:

1. SEGURTASUNIK GABE EGINDAKO EKINTZAK

2. SEGURTASUNIK GABEKO BALDINTZAK

3. ARRAZOI PERTSONALAK

4. ARRAZOI SOZIALAK

Gertatzen diren arriskuen

% 15 arrazoi teknikoen ondoriozkoak dira (makina-akatsen ondoriozkoak),

% 85 giza arrazoien ondoriozkoak dira (informazio, prestakuntza, arreta edo interes faltagatik,

zuzeneko kalteak eragiten dituzten langileen ekintzak).


13/88


LANBIDE EKIMENA 8

ZZUURRGGIINNTTZZAA--TTAAIILLEERRRREEAANNAARRRRIISSKKUUAAKK

ZZEEHHAAZZTTEEKKOOEETTAAPPRREEBBEENNTTZZIIOO--NNEEUURRRRIIAAKK

HHAARRTTZZEEKKOOGGIIDDAAOORRIIEENNTTAAGGAARRRRIIAA


14/88


LANBIDE EKIMENA 9

44 NNOOLLAAEERRAABBIILLIIPPRREEBBEENNTTZZIIOO--JJAARRDDUUEERRAARRAAKKOOGGIIDDAA

Jarraian aurkezten dugun gidaren bidez, zurgintza-tailerrean aritzen diren langileen segurtasunarekin eta

osasunarekin zerikusia duten arazoak kontrolatzen lagunduko digu.

Sistematikoki honako alderdi hauek aztertuko ditugu:

1. Gerta daitezkeen arazo nagusiak

2. Laneko segurtasunari eta osasunari buruzko emaitzak.

3. Praktikan erabilgarriak izan daitezkeen hobekuntzak.

Jarraian, zurgintza-tailerrean gerta daitezkeen arriskuak azaltzen dituzten fitxak ikusiko ditugu.

Lehenbizi, lanpostu guztietan gerta daitezkeen arrisku guztiak zehaztuko ditugu, ondoriozko arriskua

gauzatzeko aukerak onargarriak izan daitezkeen adierazita.

Lanpostu bakoitzean erabiltzen ez ditugun prebentzio-neurriak zirkulu gorri batez markatuko

ditugu; horrela, lanpostu horretan zerbait hobe dezakegula jakingo dugu.

Arrisku eta lanpostu bakoitzari buruz lortu ditugun emaitzak lanpostuen araberako arriskuen

balorazioari dagokion koadroan idatziko ditugu. Baloratzeko metodo hori egiteko metodoa gi-

daren bukaeran azaltzen da.

Arriskua gauzatzeko aukera txikia, ertaina edo handia denean, kasuan kasuko, prebentzio-jarduerak

markatuko ditugu (lehenago zirkulu gorriarekin markatu ditugunak).

Azkenik, hobekuntza horiek burutzeko epea finkatuko dugu.

Jarraian, zurgintza-tailerretan gerta daitezkeen arriskuen zerrenda ikusiko dugu (definizioa, arriskuaren

zergatia eta segurtasuna hobetzeko prebentzio-neurriak).


15/88


LANBIDE EKIMENA 10


16/88


LANBIDE EKIMENA 11

55 AARRRRIISSKKUU--AAUUKKEERRAAKKZZEEHHAAZZTTEEAA

5.1 Altueratik erortzea

Pertsonak, altuera-maila desberdinean dauden bi punturen artean oreka galtzen duenean gertatzen da.

Arriskuaren zergatia

Altuera-maila desberdinetatik erortzeko arriskua honako egoera hauetan gertatzen da:

Babestu gabeko zuloen (estolda, hobi, zanga, sotoen...) inguruan lan egiten denean.

Altueran dauden lekuetara iristeko ezinbestean eskailerak edo bestelako baliabideak erabili

behar direnean.

Zeregin jakin bat burutzeko, etengabe, leku altuarekiko igo eta jaitsi ibiltzen denean.


17/88


LANBIDE EKIMENA 12

Segurtasuna hobetzeko prebentzio-neurriak

1. Esku-eskaileraren elementu guztiak aseguratu, ez labaintzeko euskarriak jartzea eta

kontuz ibili kokapen-angeluarekin eta erabiltzeko erarekin.

2. Lan egiteko leku altuetan barandak, barrak erremintak eta plintoak ipini.

3. Inguruan babesik ez duten leku altuetarako sarbideak blokeatu.

4. Lurreko zuloak estali edo babesteko barandak, bitarteko barrak eta plintoak ipini zu-

loen inguruan.

5. Altueran dauden biltegietara iristeko, ondo aseguratutako eskailera finkoak edo mugi-

korrak, lan-plataforma egokiak edo igogailuak erabili.


18/88


LANBIDE EKIMENA 13

5.2 Langilea maila berean erortzea

Pertsona dagoen plano berean gertatzen den erorketa da.


Sektorearen ezaugarri berezien ondorioz gertatzen dira: hondakin asko sortzen dira, eskuez

zurezko pieza txikiak eta handiak erabili behar dira.

Materialak pasatzeko eta mugitzeko eremuetan ez da seinalerik erabiltzen, oro har ordena

eta garbitasun handirik ez dago.

Leku libre handirik ez da egoten.


1. Zoladurak homogeneoa, laua eta material sendoez egindakoa izan behar du, ez du

irrista0067arria izan behar eta erraz garbitzeko modukoa izan behar du.

2. Pasabideek maila berean egon behar dute, eta horrela ez bada, altuera-diferentziak

% 10a gainditzen ez duten arrapalen bidez zehaztu behar dira.


19/88


LANBIDE EKIMENA 14

3. Pasabideek beti ondo garbituta eta oztoporik gabe egon behar dute eta beharrezko

garbiketa-lanak egin behar dira.

4. Lehengai-hondakinak eta fabrikazio-hondakinak kanporatu edo kendu egin behar dira.

5. Irristatzen ez duen zoladura erabili behar da.

6. Egiaztatutako babes-oinetakoak eta -ekipoak erabili behar dira.

7. Argi eskasa, identifikazio txarra eta ikuspen-urria konpondu egin behar dira.

8. Langile bakoitzarentzat lan-toki egokiak 2m2-koak dira, sabaien gutxieneko altuerak

3m-koa izan behar du, makinen arteko tarteak 0,8 m-koa izan behar du eta pasilloen

gutxieneko zabalerak 1,20 m-koa izan behar du.

9. Materialak eta erremintak berariazko lekuetan gorde behar dira.


20/88


LANBIDE EKIMENA 15

5.3 Objektuak erortzea edo amiltzea

Objektuak jartzeko erabiltzen diren elementuen egonkortasun faltarengatik elementuak erortzea da.


Objektuak erortzeagatiko arriskua lan-egoera askotan gerta daiteke; ohikoenak honako hauek dira:

Eraikuntzak eraisteagatik

Lurrak mugitzeagatik

Lehendik dauden egiturak konpontzeagatik edo aldatzeagatik

Kargak garraiatzeko edo garraiatzen diren bitartean, leku altura igotzen direnean, makina

edo makinaren euskarri-egiturak erortzen direnean.


21/88


LANBIDE EKIMENA 16


1. Egitura-elementuek seguru eta trinko eraikitakoak izan behar dute.

2. Eraikinetako sabaiek eta hormek eutsi behar duten kargaren araberako erresistentzia

izan behar dute.

3. Eskailerek, plataformek, eta abarrek, gutxienez, metro karratuko 500k-tik gorako karga

mugikorrari eutsi behar diote.

4. Zerbitzuko eskailera finkoek material sendoaz egindakoak izan behar dute.


22/88


LANBIDE EKIMENA 17

5.4 Objektuak manipulatzen direnean erortzea

Zereginetan, eskuz edo mekanikoki erabiltzen, garraiatzen edo altxatzen diren objektuak edo mate-

rialak erortzeari dagokio.








1. Eskuz manipulatzen duenean, langileak gorputz-jarrerei eta mugimenduei buruzko

gomendioak zein diren jakin behar ditu (bizkarra zuzen mantentzea, oinak tinko jartzea...)

2. Babes-ekipo egoki bereziak erabili behar dira (oinetakoak, eskularruak, lan-arropa).

3. Argiak indarrak lanaren zailtasunaren araberakoa izan behar du.


23/88


LANBIDE EKIMENA 18

5.5 Askatzen diren objektuak erortzea

Manipulatzen ez diren eta, arrazoiak arrazoi, dauden lekuetatik askatzen diren objektuei dagokie.








24/88


LANBIDE EKIMENA 19


1. Lan-tokietan, ez du askatutako objektuak erortzeko arriskurik egon behar.

2. Eskailerek, eta plataformek material egokizkoak izan behar dute eta finko eraikita eta

kateatuta egon behar dute, parteren bat edo osorik eror ez dadin.

3. Materialak biltegiratzeko, berariazko leku mugatuak eta seinaleztatuak erabili behar dira.

4. Materialak leku alturen batean biltegiratu behar direnean, lekuak egonkorra izan behar

du, materialen formaren eta erresistentziaren araberakoa.

5. Materialak leku egokietan pilatu behar dira. Leku horiek baldintza egokietan egon

behar dute eta gehienezko kargaren araberako erresistentzia izan behar dute (pa-

letak, apalak...).

6. Bertikalki biltegiratzeko lekuak tinko babestuta eta lekuak finkatuta egon behar dute

eta egonkor mantentzeko eta eusteko baliabideak izan behar dituzte.


25/88


LANBIDE EKIMENA 20

5.6 Objektuak zapaltzea

Egoera hau, lurrera erori gabe, utzitako objektuekin edo objektuekin edo lurraren irregulartasunekin

estropezu egin edo objektuok zapaldu ondoren sortzen da.


1. Oro har, lanpostuan nahikoa leku egon behar du, oztoporik gabe, lana lasai egin ahal izateko.

2. Lanpostu bakoitzean dauden materialak, erremintak, tresnak, etab., unean uneko lana egiteko

beha direnak izango dira eta, gainerako tresnak ordenatuta utzi behar dira, dagozkien euskarrietan.

3. Ahal den neurrian, lan-tokian, pasabideetan edo eskaileretan, ez da zapalduta istripuak eragin

ditzakeen kable elektrikorik, erremintarik edo objekturik utzi behar.

4. Lan-tokian, behar den ekipoak egon behar du, ordenatuta eta ondo banatuta, eta behar ez den

edo sobran dagoen objekturik ez du egon behar; langileentzat zein lanpostua erabiltzen

duenarentzat ezarrita dauden garbiketari eta ordenari dagozkion prozedura eta ohituren arabera.

5. Lan-tokiak, pasabideak, ateak, etab., egoki argiztatuta egongo dira, egin behar den zereginaren

arabera.

6. Langileek egiaztatutako babes-oinetakoak erabili behar dituzte, babestu behar den arriskuaren

arabera.

7. Oholek edo zur-zatiek ez dute iltze edo puntarik eduki behar.


26/88


LANBIDE EKIMENA 21

5.7 Geldirik dauden objektuen kontra jotzea

Pertsonak edo pertsonaren parte batek, objektu finko edo geldirik dagoen objektu baten edo batzuen

kontra jotzea.








27/88


LANBIDE EKIMENA 22


1. Lanerako lokalek honako gutxieneko baldintza hauek izan behar dituzte:

a) Lurretik sabaira, hiru metroko altuera.

b) Langile bakoitzarentzat bi metro karratuko azalera.

c) Langile bakoitzarentzat hamar metro kubiko.

2. Azalera eta bolumena kalkulatzeko, ez da kontuan hartuko makinek, aparatuek, instalazioek

eta abarrek betetzen duten tokia.

3. Pasabideetan ez da oztoporik egon behar, eta biltegiratzeko eremuak seinaleztatu egin

behar dira.

4. Makinen eta beste aparatuen arteko tarteak, langileek euren lana eroso eta arriskurik gabe

egiteko modukoak izango dira. Gutxienez, 0,80 metrokoa izango da (distantzia hori, makinaren

elementu mugikorren punturik irtenenetik aurrera neurtuko da).

5. Ahal den guztietan, argi naturala erabili behar da.

6. Lan-tokiek mugatuta eta seinaleztatuta egon behar dute.


28/88


LANBIDE EKIMENA 23

5.8 Objektu mugikorren aurka jotzea

Makina finkoen parte mugikorren kontra edo makina manipulatzeko edo garraiatzeko erabiltzen diren

objektu edo materialen kontra kolpea hartzeko aukera da.








29/88


LANBIDE EKIMENA 24


1. Lan-zentroan, pasa behar diren pertsonen kopuruaren eta langileen premien arabera, behar

adinako zabalera duten pasillo edo pasabideak ipini behar dira. Pasabideok honako neurri

hauek izan beharko dituzte:

a) 1,20 metroko zabalera, pasillo nagusietan.

b) 1 metroko zabalera pasillo osagarrietan.

2. Instalazio arriskutsuen ondoan dauden pasabideek babestuta egon behar dute.

3. Lan-tokietan edo pasabideetan, egiten diren eragiketen araberako argi natural, artifizial edo

misto egokia egongo da.

4. Makina arriskutsuak gehiago argiztatu behar dira.

5. Makinen eta beste aparatuen arteko tarteak, langileek euren lana eroso eta arriskurik gabe

egiteko modukoak izango dira. Gutxienez, 0,80 metrokoa izango da (distantzia hori, makinaren

elementu mugikorren punturik irtenenetik aurrera neurtuko da).

6. Makinen elementu mugikorrak babeslekuez edo segurtasun-gailuez babestu behar dira.

7. Aisialdiko, konpontzeko, koipeztatzeko eta garbitzeko eragiketak egiteko, motorrek, transmi-

sioek eta makinek geldirik egon behar dute (erabat babestuta dauden parteak salbu).

8. Kargak astiro altxatu eta jaitsi behar dira, bat-batean abiatu edo gelditu gabe, eta, ahal den

guztietan, bertikalki egingo da, kulunka ez egiteko.


30/88


LANBIDE EKIMENA 25

5.9 Erremintekin kolpeak hartzea edo ebakiak egitea

Langileen gorputzaren parteren batek objektu zorrotz edo urragarria ukitzen duenean sor daitekeen

egoera da.


Segurtasun eta higieneari dagokienez, behar den prestakuntzarik ez izatea.

Ezarritako lan-metodoak ez erabiltzea.

Babesteko elementurik (aizto banatzaileak, zerra-estalkiak, itzuleraren aurkako babesak,

etab.) ez egotea.


1. CE marka duten makina eta erreminta seguruak erosi behar dira.


31/88


32/88


LANBIDE EKIMENA 27

5.10 Zatiak edo partikulak egoztea

Makinaren, erremintaren edo konformatu beharreko lehengairen batek egotzitako piezek, material-

zatiek edo partikula txikiek eragindako lesioak sortzen direnean izaten den egoera da.


Ebakitzeko makinek, abiadura handian egozten diren txirbilak ateratzen dituzte, eta txirbil

horiek langileen begietara irits daitezke.

Arrisku hau zur-produktuak hondakinak kanporatzeko leku berezia ez duten ebakitzeko

mekanismoaren bidez ebakitzen direnean eta babesik gabe lan egiten denean sortzen da.


33/88


LANBIDE EKIMENA 28


Babes kolektiboak

Sortzen diren zur-partikulak edo txirbilak xurgatzeko behar adina potentzia duten xurgatze-sistemak

erabiltzea.

Banakako babesak

Babes kolektiboak ezin direnean erabili ezarriko dira.

Segurtasuneko betaurrekoak erabiliko dira. Okularrak babestu behar duten arriskuaren arabera hau-

tatuko dira (egozteak, kolpeak, etab.).

1. Aurpegia babesteko, pantaila etzangarriak edo finkoak erabiliko dira, premien arabera.

2. Eskuak babesteko, babes-eskularruak erabiliko dira.

3. Banakako babes-ekipoek egiaztatuta egon behar dute.


34/88


LANBIDE EKIMENA 29

5.11 Objektuek harrapatzea edo objektuen artean harrapatuta gelditzea

Pertsona edo gorputzaren parte bat, mekanismoetan edo objektu, pieza edo materialen artean kati-

gatuta edo harrapatuta gelditzen denean gertatzen den egoera da.


Elementu mugikorrak dituzten makinak (babestu gabeko horzdun gurpilak, engranajeak eta antzeko

transmisio-elementuak dituzten prentsatzeko edo ebakitzeko mekanismoak) erabiltzea, lan-tokiek behar

adinako neurriak ez izatea. Arriskua honako lan-toki hauetan gerta daiteke:

Landu behar den materiala eskuz doitzen lan-tokietan.

Piezak leku batetik bestera eskuz eramaten diren lan-tokietan.

Arriskua sortzeko lan-tokiek honako baldintza hauek izango dituzte:

Makina zaharrak

Makinaren diseinua, zaharra izateagatik, desegokia izatea


35/88


LANBIDE EKIMENA 30

Artisautza-izaera

Aginte bikoitzeko gailurik ez egotea

Transmisio-organoak babestu gabe egotea

Babes-sistemak gaizki instalatuta egotea


1. Makinen elementu mugikorrek erabat babestuta egon behar dute, diseinatzen, fabrikatzen edo

lekuan jartzen direnetik.

2. Aisialdiko, konpontzeko, koipeztatzeko eta garbitzeko eragiketak egiteko, motorrek, transmisioek

eta makinek geldirik egon behar dute (erabat babestuta dauden parteak salbu).

3. Lanpostu bakoitzean argi egokia jarri behar da.


36/88


LANBIDE EKIMENA 31

5.12 Gehiegizko esfortzuak

Langilearen ahalmen fisikoaren eta zereginaren eskakizunen artean sortzen den desoreka.


Materialak kargatzeko, mugitzeko eta elikatzeko dauden aurrerakuntza teknologikoak erabil-

tzen ez diren tailerretan, material pisutsuak eta handiak eskuz mugitu ohi dira.

Lokalak txikiak direnean eta lana langile bakarrak egiten duenean, langile horrek gorputz-

jarrera desegokiak hartu behar ditu eta, ondorioz, gehiegizko esfortzuak egin behar iza-

ten ditu.


Ahal denean, kargak manipulatzeko ekipo mekanikoak erabili behar dira; lan-tokiak handiagotu egin

behar dira, lana errazago egin ahal izateko.

Eskuz manipulatu behar denean, honako arau hauek kontuan hartu behar dira:

1. Oinak zabalduta eta ondo finkatuta mantendu behar dira.

2. Lurretik karga altxatzeko, belaunak tolestu egin behar dira eta bizkarra zuzen mantendu behar da.


37/88


LANBIDE EKIMENA 32

3. Karga ez da gerritik gora igo behar mugimendu bakar batean.

4. Karga garraiatzen denean, gorputza ez da biratu behar.

5. Karga eta besoak gorputzetik hurbil eduki behar dira, eta besoak ahalik eta atezuen mantendu

behar dira.

6. Azkenik, komenigarria da babes-gerrikoak (sabelaldean), faxak, eskuturrekoak, etab., erabiltzea.


38/88


LANBIDE EKIMENA 33

5.13 Kontaktu elektrikoak

Pertsonak nahigabe tentsioan jarritako masak ukitzen dituztenean sortzen den egoera da.


Zurgintzan, energia-eskakizun gehienak behe-tentsioko instalazioei dagozkie.

Behe-tentsioan, zuzeneko kontaktu elektrikoa sortzeko arriskua, lineetan eta eroapen finkoetan

isolamendu-akatsak dituzten instalazioen ondoriozkoak eta tentsiopean dauden makinen par-

teetara iristeko zailtasunen ondoriozkoak izan ohi dira.

Zeharkako kontaktu elektrikoa sortzeko arriskua, makina edo tresna elektrikoen karka-

sak edo aktiboak ez diren metalezko parteak nahigabe tentsiopean uzten dituzten isolamendu-

akatsen ondoriozkoak izan ohi dira.


39/88


LANBIDE EKIMENA 34


1. Lanean hasi baino lehen, bistaz kontrola egin behar da, ezagutu daitezkeen akatsak detek-

tatzeko.

2. Masak eta lurrera konektatu behar dira eta sentikortasun egokia duten etengailu diferen-

tzialak erabili behar dira.

3. Instalazioaren parte aktiboak urrundu eta isolatu egin behar dira, zeharkako kontakturik sor

ez dadin.

4. Aldizka, langile espezializatuek instalazio elektrikoak eta material elektrikoa aztertu egin

behar dituzte.

5. Kolpe handia jaso duten edo hezetasunaren eraginpean egon diren makina eta erreminta

elektrikoak ezin dira erabili, espezialista batek ikuskatu arte.

6. Matxura dagoenean, tentsioa deskonektatu eta entxufea atera behar da, kalteen berri eman

behar da eta lan elektrikoetarako langile espezializatuek konpon dezaten agindu behar da.

Inoiz ez du norberak konponduko.

7. Argia egokia ez bada, ez da lan egin behar.

8. Lurrerako konexioa, gutxienez, urtean behin ikuskatu behar da, jarraitutasuna ziurtatzeko.

9. Lurrerako konexioa duten ekipo elektrikoak dauzkaten metalezko koadroetan, lurrerako

konexio hori bermatu egin behar da.

10. Potentziako entxufe-oinek lurrerako konexioa eduki behar dute.


40/88


LANBIDE EKIMENA 35

5.14 Substantzia kaltegarrien edo toxikoen eraginpean egotea

Osasunerako kaltegarriak edo pozoitsuak izan daitezkeen substantziak arnasteko, irensteko edo

ukitzeko aukera.


Zenbait lehengai, hau da, pinturak, bernizak, katalizatzaileak, disolbatzaileak eta tindagaiak,

asko erabili ohi dira sektorean.

Lehengai horiek guztiak lurrundu egin daitezke giro-tenperaturan eta dauzkaten produktu

kimikoetako batzuk kanporatu egin daitezke.


41/88


LANBIDE EKIMENA 36


1. Ezaugarri berak dituzten, baina hain arriskutsuak ez diren substantziak erabiltzea.

2. Fabrikatzaileari produktuen segurtasun-datuen fitxak eskatzea.

3. Kontu handiz ibili, substantziok larruazala uki ez dezaten; horretarako, nahasgailuak, homoge-

neizagailuak, palak, etab. edota eskularru egokiak erabili behar dira.

4. Produktuak fabrikatzailearen jarraibideak betez prestatu behar dira.

5. Fabrikatzaileak berariaz adierazitakoak ez diren produktuak ez dira nahastu behar.

6. Banakako babes-ekipoak, produktuen erabilera-aginduen eta segurtasun-datuen fitxaren arabera

eskura izan eta erabili behar dira.

7. Produktuak ontzi egokietan eta ondo etiketatuta gorde behar dira.

8. Produktuak, gehienez, 1,70 m-ko altueran bildu behar dira eta likidoen erorketa saihesten duten

azpil-formako apaletan jarri behar dira.

9. Ontziak itxita eduki behar dira.

10. Likido-kopuru handiak ontzi batetik bestera pasatzeko eragiketa, leku aireztatuetan egin behar da.

11. Saneamendu-sare publikoraino ez iristeko neurriak hartu behar dira.

12. Kasuan kasuko, begiak, aurpegia, eskuak, arnasbideak, etab. babesteko behar diren banakako

babes-ekipoak erabili behar dira.


42/88


LANBIDE EKIMENA 37

5.15 Leherketak

Bat-batean, presioa bortizki eta azkar handiagotzea eragiten duen energia-kopuru handia askatzea-

ren ondorioz beroa, argia eta gasak egozten direnean gertatzen den egoera da. Egoera horren arrazoia

transformatzeko eretan egon daiteke.


Zurgintzan, leherketa-arriskua sortzeko arrazoiak honako hauek dira:

Erregaiak diren produktu solidoak egon ohi dira; adibidez, zur-hautsa edo zura bera.

Manipulatzen diren oinarrizko produktuen sukoitasun-maila handikoak dira; adibidez, disol-

batzaileak, bernizak, etab.

Egurats sukoietan, sutze-fokuak egon ohi dira; adibidez, zigarroak erretzea, sugar irekiak,

instalazio elektriko desegokia, etab.


43/88


LANBIDE EKIMENA 38


1. Hautsa jaso egin behar da, hodi hermetikoen bidez kontrolatuta kanporatuz eta kanalizatuz.

2. Hautsen, gasen eta lurrun sukoien kontzentrazioa kontrolatu egin behar da.

3. Lokal osoan erretzea debekatu egin behar da.

4. Zikloiak bereziki zaindu behar dira, zeren bertan, berotutako eta marruskatutako zur-hauts

eta aire asko metatzen baitira.

5. Zikloietan sortzen den elektrizitate estatikoa saihestu egin behar da, elementuak lurrera

konektatuta eta hezetasun erlatiboa maila handian mantenduz.


44/88


LANBIDE EKIMENA 39

5.16 Suteak

Sua itzaltzeko behar diren baliabideak ez izateagatik, sutea hasteko edo hedatzeko arriskua da.


Erregaiak diren produktu solidoak egon ohi dira; adibidez, zur-hautsa edo zura bera.

Egurats sukoietan, sutze-fokuak egon ohi dira; adibidez, zigarroak erretzea, sugar irekiak,

instalazio elektriko desegokia, etab.

Suteak saihesteko edo itzaltzeko instalazio egokirik ez izatea.


45/88


LANBIDE EKIMENA 40


1. Eguneroko lanerako behar diren material sukoiak edo erregaiak besterik ez erabiltzea, eta

gainerakoak biltegian gordetzea.

2. Produktu sukoiak, lanerako lekuekiko bereiziak eta independenteak diren lokaletan biltegi-

ratu behar dira. Lokalok egoki isolatuta eta aireztatuta egon behar dute edota erabat isola-

tutako armairuak izan behar dute.

3. Produktuak ontziratzeko, produktuei bilgarria kentzeko eta produktuok nahasteko eragiketak

biltegietatik kanpo, beharrezko babes-neurriak hartuta eta kasuan kasuko egokia den ekipoa

erabilita egin behar dira.

4. Arriskuan dagoen aretoan erretzeak debekatuta egon behar du.

5. Lan-inguruko hauts esekia garbitu egin behar da, hodi hermetikoen bidez kontrolatuta kan-

poratuz eta kanalizatuz.

6. Deflagrazioen aurkako instalazio elektrikoa instalatu behar da. Ekipoek, aparatuek eta

makinek deflagrazioaren aurkako ekipoak eduki behar dituzte (argi-uneak, motorrak, haiza-

gailuak, erauzgailuak, etab.) edo behe-tentsioan (24 V-tan) funtzionatu behar dute.

7. Su-itzalgailuak eta sute-ahoak instalatu behar dira. Gailu horien kopuruak enpresaren tamai-

naren eta babestu behar den arriskuaren araberakoa izan behar du.

8. Bertikalki instalatu behar dira, leku arriskutsuetatik eta lokaletik irteteko ateetatik hurbil.

9. Erraz ikusteko moduko lekuetan instalatu behar dira, eta hori ezinezkoa bada, seinaleztatu

egin behar dira, sua itzaltzeko baliabidea bera edo seinalea erraz ikus dadin.

10. Sua itzaltzeko baliabideen erabilera-egoera eta kontserbatze-egoera hiru hilabetetik behin

ikuskatu behar dira.

11. Sua itzaltzeko baliabideen mantentze-lan egokiak egin behar dira. Lan hori enpresako zein

kanpoko langileek egingo dute.


46/88


LANBIDE EKIMENA 41

5.17 Kutsatzaile kimikoak, lurrun organikoak

Lurrun organikoak, lehengaiak edo lehengaien transformazio-prozesuetan sortzen diren materiak

lurruntzearen ondorioz airean geldi daitezkeen substantziak dira. Lurrun organikoak arnasteko

arriskua langileek lurrun horiek arnasteko duten aukerari esaten zaio.


Zenbait substantzien konposizioan dauden produktuek, tenperatura handietan jartzen dire-

nean, langileek arnas ditzaketen produktuak isur ditzakete. Adibidez, berotzen direnean, urea-

formol erretxinazko kolek formaldehidoa isurtzen dute.


1. Erabiltzen diren lehengai eta produktu kimiko guztien konposizioa zein den jakin behar da.

Horretarako, enpresak behar adina informazio tekniko eskatu behar die produktuon fabrika-

tzaileei, edukirik txikiena dutenak edo eragin toxikorik ez dutenak aukeratu ahal izateko.

2. Isurtze-maila zein den jakin behar da. Enpresak, zeregin bakoitzean zein lurrun organiko

sortzen ari diren eta langileek arnasten duten lurrunon kopurua zein den jakin behar du.


47/88


LANBIDE EKIMENA 42

5.18 Kutsatzaile kimikoak, aerosolak, hautsa

Oro har, zur-hauts asko sortzen da, eta hautsaren isurtze-puntua ondo zehaztuta egon ohi da; beraz,

neurri egokiak hartuz gero, erraz ken daiteke.

Kantzerigenoa izateko susmo hutsa badago ere, ahalik eta isurtze-maila txikienak mantendu

behar dira.


Hautsa ebakitzeko prozesuetan eta materiala egoztea eragiten duten prozesuetan sortzen

da (lixatzean ere bai). Eragiketa horiek saihestezinak dira; beraz, agente hori sektore osoan

egon ohi da.


48/88


LANBIDE EKIMENA 43


1. Hautsa kanporatzeko sistema lokalizatua jarri behar da. Zereginetarako erabili ohi diren

makinetako bat edo batzuk, hautsa kanporatzeko sistemarik ez badute, makina bakoitzean,

dagozkion ezaugarrien araberako hautsa kanporatzeko sistema lokalizatua jarri behar da.

2. Hautsa kanporatzeko sistema lokalizatuak ondo diseinatuta daudela eta ondo funtzionatzen

dutela egiaztatu behar da. Aldizka kanporatzeko sistema lokalizatuak materiala jasotzeko

duen abiadura egiaztatu egin behar da, altzariak fabrikatzeko erabili ohi diren eta materiala

egozten duten makinetan jarritako sistemaren funtzionamendua ona dela ziurtatzeko.

3. Azterketa medikoak egitea bideratu behar da. Hautsak gizakiarengan eragin kantzerigenoa

izateko aukera dela eta, aldizka, azterketa medikoak egin behar dira, langilea arrisku horren

pean dagoela kontuan hartuta.


49/88


LANBIDE EKIMENA 44

5.19 Zarataren eraginpean egotea

Sektorean erabili ohi diren makinek zarata atera ohi dute, eta zarata horrek eragina du makina

erabiltzen duen langilearengan eta inguruan daudenengan.

Etengabe, makinek egiten duten zarata handiaren eraginpean egotearen ondorioz, makina horiek

erabiltzen dituzten langileek entzumena gal dezakete. Horregatik, garrantzitsua da langileok entzumen-

gaitasunaren proba duen azterketa medikoa egin dezaten.


Zarataren ondoriozko arriskua, makinek zarata murrizteko elementurik ez dutenean eta

zarata murrizteko neurri teknikorik hartzen ez denean sortzen da.


1. Makinak eta gainerako lan-ekipoak erosten direnean, funtzionamendu normalean sorrarazten

duten zarata kontuan hartu behar da.

2. Makinen eta erreminten mantentze-lan egokiak egin behar dira.


50/88


LANBIDE EKIMENA 45

3. Lanpostu bakoitzean dagoen zarataren hasierako ebaluazioa egin behar da. Hartu beharreko

neurriak ebaluazio horren emaitzen araberakoak izango dira.

4. Horma eta sabaietan, zarata xurgatzen duten estaldurak jarri behar dira.

5. Zarata-iturriak isolatu egin behar dira.

6. Eraginpeko denborak murriztu egin behar dira, lan-txandak murriztuz, eragin handiko eremuetan

zehar pasatzea saihestuz, etab.

7. Zarataren eraginpeko eremuak mugatu eta seinaleztatu egin behar dira.

8. Haizagailuak, erauzgailuak, etab., ohiko lan-eremuetatik ahalik eta urrutien instalatu behar dira.

9. Zarataren aurkako banakako babes-baliabide egokiak erabili behar dira.

10. Langileei zarataren eraginpean lan egitearen ondoriozko arriskuen berri eman behar zaie.

11. Zarataren sorkuntza eta hedapena murrizteko neurri teknikoei buruzko programa garatu behar da.


51/88


LANBIDE EKIMENA 46

5.20 Bibrazioen eraginpean egotea

Edozein ingurune fisikotan, puntu jakin baten inguruan sortzen den partikulen bibrazioek eragindako

arriskua da. Bibrazio horren eraginak, giza gorputzera transferitutako energiaren ondoriozkoak dira.

Gorputzak energia mekanikoaren hartzaile gisa jarduten du.


1. Makinaren egoera zaindu behar da (ardatzen biraketa, engranajeen erasoa, etab.).

2. Material isolatzaileak txertatu behar dira (metalezko malgukiak, kautxuzko edo kortxozko

euskarriak...).

3. Bibrazioak xurgatzen dituzten materialak txertatzea.

4. Sortzen diren edo gizakiarengana transmititzen diren bibrazioen indarra murrizten duten

bibrazioen aurkako gailu teknikoak erabiltzea.


52/88


LANBIDE EKIMENA 47

5.21 Argi desegokiak


Lanpostuetan egin behar diren zereginak burutzeko, argi-maila jakin batzuk behar dira.

Lan-ingurunean, xehetasunak doitu behar ez direnean, ez dago zertan argi-maila handirik

erabili (150-400 lux). Bestalde, xehetasunak bereizteko doitasun gehiago behar den

heinean, argi-maila handiagoak behar izan ohi dira (1000 lux).


1. Lanean hasi baino lehen, lanpostu bakoitzeko argien intentsitatea neurtu egin behar da.

2. Leku ilunetan, argien instalazioa aldatu egin behar da, behar adinakoa izan arte.

3. Argi-iturri itsugarriak kendu egin behar dira edota argi horietatik babesteko pantailak jarri

behar dira.

4. Intentsitatea zuzentzeko, aldizka, lanparak eta luminariak garbitu egin behar dira.


53/88


LANBIDE EKIMENA 48

5.22 Estres termikoa, tenperatura (beroa, hotza)

Muturreko tenperaturan lan egitearen ondorioz, organismoan sortzen diren seinale eta sintomen

multzoari dagokio.


Bero dagoen ingurunean lan egitea zailagoa da, lan horren ondoriozko nekea handiagoa

izan ohi da eta egindako lana hondatu egin ohi da.

Tenperatura handiak eragina izan dezake, halaber, gizakien zentzumen eta mugimenduzko

jardueretan eta jarduera mentaletan, eta, ondorioz, arreta esku-trebetasuna eta azkartasuna

galdu egin daitezke.


1. Babes-arropa egokiak erabiltzea.

2. Gorputza beroaren eraginpean dagoenean, eten egokiak egin behar dira lan neketsuak egiten

direnean.

3. Tenperatura baldintzen arabera erregulatu behar da (berokuntza, aire egokitua...).

4. Behar izanez gero, lokaleko airea hezetu egin behar da.

5. Aire-korronteak saihestu egin behar dira.

6. Dagokionean, aireztatzeko sistema behartuak instalatu behar dira.


54/88


LANBIDE EKIMENA 49

5.23 Karga fiskoa, gorputz-jarrera

Lanegunean zehar, gorputz-jarrera jakin bat hartzera behartuta dagoenean edo gorputz-jarrera

desegokian esfortzu muskular bat egin eta/edo luzaroan mantendu behar duenean, langileak egin behar

dituen ahalegin fisikoen multzoari dagokio.


1. Garraiobide edo altxatzeko ekipo osagarriak erabiltzea.

2. Sexu eta adinaren araberako gehiegizko kargak errespetatzea.

3. Pisuak gorputzari itsatsita eta zuzen jarrita kargatzea.

4. Kargak beste pertsona batzuen laguntzaz altxatzea edo garraiatzea.

5. Kargen pisua murriztea.

6. Gorputz-jarrerak aldatzeko aukera izatea.

7. Tresnak eta gainerako lan-baliabideak eskura izatea.


55/88


LANBIDE EKIMENA 50

8. Lan egiteko eremuak, gorputz-jarrera behartuak saihestuz, langileen neurrietara eta egin

behar diren lanetara egokitzeko pentsatuta egon behar du. Horretarako, lan-baliabideak

(aulkiak, mahaiak, makinak, etab.) doitu egin behar dira.

9. Zutik lan egiten denean:

a) Lan-tokiaren altuerak, egin beharreko lan motaren araberakoa izan behar du. Neurri gisa,

ukondoaren altuera hartu ohi da.

b) Doikuntza-lanetarako, altuerak mahai gainean jarritako ukondoaren altuera baino 5 cm

handiagoa izan behar du.

c) Lan arinetarako, ukondoaren altuera baino 5-10 cm handiago.

d) Lan astunetarako, ukondoaren altuera baino 20-40 cm txikiago.

e) 10-20 cm-ko altuerako oinak jartzeko euskarria erabili behar da. Oinak txandaka lasaitzeko

erabili behar da.

f) Oinetako egokiak erabili behar dira (zabalak, erosoak, orpoan ondo ahokatutakoak, etab.).

g) Lurra zurezkoa edo kautxuzkoa izan daiteke, baina inoiz ere ez metalezkoa, hormigoizkoaedo biguna.


56/88


LANBIDE EKIMENA 51

5.24 Karga fisikoa, desplazamendua

Organismoari fisikoki eragiten dio eta mugimendu behartuen edo kargarik gabe egiten diren

ibilaldietan lanegunean zehar langileak egin ohi dituen esfortzu muskular dinamikoen ondoriozkoak dira.


Leku batetik bestera joateko, langileak honako jarraibide hauek bete beharko ditu:

1. Ez du bizkarra okertu behar.

2. Ez du presaka ibili behar.

3. Sorbaldak maila berean eta bizkarra zuzen mantendu behar ditu.

4. Karga pisutsuak, ahal izanez gero, bitan banatu behar dira, errazago mugitu ahal izateko.

5. Karga pisutsuak leku batetik bestera mugitu behar direnean, hobe da bultzatzea tiratzea

baino.

6. Bultza egiten denean, oina bat bestearen atzean jarri behar dira eta gorputzaren pisua bi

oinetan orekatuta banatu behar da, bizkarra zuzen mantendu behar da eta objektua mugitzeko

hanken eta besoen indarra erabili behar da.

7. Objektuari tira egin behar zaionean, antzeko gorputz-jarrera hartu behar da eta objektuarenaurrean jarri behar da.


57/88


LANBIDE EKIMENA 52

5.25 Karga fisikoa, esfortzua

Lanegunean zehar, langileak egin behar izaten dituen esfortzu fisikoen ondoriozkoa da.


Arrisku mota hauek, langileak gehiegizko esfortzu muskular dinamikoa edo estatikoa egin

behar duenean sortzen da. Esfortzu horiekin batera, gehienetan, besteak beste, gorputz-

atalen jarrera behartuak edo neurriz kanpoko mugimendu asko egin ohi dira.


58/88


LANBIDE EKIMENA 53


1. Esfortzuek egiten dituzten pertsonen ahalmen fisikoaren, adinaren, entrenamenduaren, giro-

tenperaturaren, eta abarren, araberakoak izan behar dute.

2. Lan-sistemak eta lan-baliabideak (lan-tokia, eskuko erremintak, etab.) ergonomikoki

(pertsonen arabera egokituta) planifikatu eta diseinatu behar dira, langileak lanegunean zehar

etengabeko errendimendua eta ongizatea izan ditzan.

3. Esfortzuak egin behar diren lanpostua diseinatzeko, lau alderdi kontuan hartu behar dira:

manipulatu behar diren objektuak (piezak, eskuko tresnak...), erabili behar diren uneetan edo

manipulatu behar diren tresnekin egin behar diren esfortzuak, eskuen edo oinen bidez iritsi

beharreko uneen kokapenak.

4. Lan-eremuaren altuera aldatu egingo da, zeregin motaren arabera (zutik egin ohi diren lan

astunetarako, lan-eremuak ukondoaren altuera baino 20-40 cm beherago egon behar du).

5. Eskuko erremintak erabili behar direnean:

a) Egin beharreko indarra murriztu egin behar da eta tresnak egoki jarrita mantendu behar

dira (zorroztuta, akatsik gabe...).

b) Erremintak ondo diseinatuta egon behar du, esfortzuak ondo banatu ahal izateko.

c) Langileei prestakuntza eman behar zaie, lesioak saihets ditzaten.


59/88


LANBIDE EKIMENA 54

5.26 Karga fisikoa, kargak maneiatzea

Lanerako piezak elikatzeko eta/edo kanporatzeko edota garraiatzeko langileak egin ohi dituen

esfortzu muskular dinamiko eta/edo estatikoen ondorioz sortzen den murrizketa fisikoak eragindako

egoera da.

BAI EZ BAI EZ


1. 25 kg-tik beherako pisuak eta ahalik eta maiztasun txikienaz manipulatu behar dira.

2. Karga pisutsuak altxatzeko ekipo egokiak eduki behar dira, eta, eskuz altxatu behar direnean,

pisuak altxatzeko ezarrita dauden arauak bete behar dira. Horretarako, langileei kargak egoki

maneiatzeko prestakuntza eman behar zaie.

3. Objektua edo karga pisutsuegia bada, beste pertsona batzuen edo makinen laguntza bilatu

behar da.


60/88


LANBIDE EKIMENA 55

5.27 Karga mentala

Lana egiten denean, hautemateko eta arreta mantentzeko mekanismoen bidez egin ohi ditugun

esfortzuei dagokie.


Lana egiteko arreta handia mantendu beharraren ondorioz, askotan, kontzentrazio falta,

gogo falta, asaldura, jateko gogoa galtzea, depresioa, etab., sortzen dira.


1. Lanpostua egoki diseinatzea.

2. Zereginak txandakatzea.

3. Etenaldiak ezartzea.

4. Langilea, egin behar duen jardueraren arabera hautatzea.

5. Zeregina, informazioa argi jasotzen, ulertzen eta interpretatzen dela ziurtatuz, diseinatu behar

da, langileak erantzun egokia eman dezan.


61/88


LANBIDE EKIMENA 56

5.28 Atsekabea

Egiten den lanaren ondorioz, atsekabe sentitzea da.


Lanpostuetan, ekimenerako, komunikatzeko aukera izateko, gizarte-harremanak izateko, parte

hartzeko eta gizarte-eginkizuna garatzeko aukera gutxi izatea.

Portaera erregresiboak (ihes egitea, oldarkortasuna, etsipena...), asmoak murriztea, helbu-

ruetan ez inplikatzea, komunikazio falta, etab., sor daitezke.


1. Oinarrizko zereginak ez dira errepikatu behar; horretarako, lan-edukia handiagotu egin behar

da eta zereginak txandakatu egin behar dira.

2. Enpresaren helburuen eta funtzionamendu orokorraren berri eman behar da. Parte hartzeko

erantzukizuna eman behar da.

3. Langileei parte hartzeko sistemak eskaini behar zaizkie.

4. Langileak lana antolatzeko eta lanaren emaitzak kontrolatzeko aukera izan behar du.

5. Lan-taldeko kideen elkarlana bideratu egin behar da.

6. Langileen arteko jarrera lehiakorrak eragotzi egin behar dira eta ez dira gomendatu behar.

7. Aldizka, egindako lanaren kalitatearen berri eman behar da.

8. Eginiko lanaren arduradun langilea izendatuz, motibatu.


62/88


LANBIDE EKIMENA 57


63/88


LANBIDE EKIMENA 58

66 BBAANNAAKKAAKKOOBBAABBEESS--EEKKIIPPOOEENNEEGGOOEERRAARRIIEETTAAEERRAABBIILLEERRAARRII

DDAAGGOOZZKKIIOONNAARRAAUUAAKK

1. Banakako babes-ekipo egokiak eta kopuru-egokian hautatu behar dira..

2. Aldizka, babes-ekipoen egoera eta funtzionamendua ikuskatu egin behar da.

3. Akatsak dituzten edo zahartuta dauden ekipoak aldatu egin behar dira.

4. Banakako babes-ekipoak gaizki erabiltzeagatiko kalteak adierazi egin behar dira.

5. Aldizka, banakako babes-ekipoen erabilerari eta mantenamenduari buruzko jarraibideak egin

behar dira.


64/88


LANBIDE EKIMENA 59

77 AARRRRIISSKKUUAAKKBBAALLOORRAATTZZEEKKOOMMEETTOODDOOAA

Egoeraren zuzeneko azterketa eginda, metodo honen bidez, zurgintza-tailerreko lanpostu guztietako

arriskuak balora ditzakegu.

Arriskua sortzeko aukera dagoen egoera identifikatzen dugun bakoitzean, honako galdera hauek

egin behar ditugu:

1. Arriskuak eragin ditzakeen ondorioak, hau da, langileak izan ditzakeen kalteak. Ondorioak ez oso

kaltegarriak, kaltegarriak edota erabat kaltegarriak izan daitezke, honako taula honen arabera:

Ez oso kaltegarria

Ebaki eta mailatu txikiak.

Hautsaren eraginez begiak

gorritzea.

Buruko mina.

Deserosotasuna.

Eragozpenak eta narritadura.

Kaltegarria

Ebakiak

Erredurak

Kommozioak

Bihurritu garrantzitsuak

Haustura arinak

Gorreria

Asma

Dermatitisa

Muskulu eta hezurretako asaldurak

Ezgaitasun arinak eragiten dituzten

gaixotasunak

Erabat kaltegarria

Anputazioak

Haustura larriak

Intoxikazioak

Lesio anitz

Heriotza eragin dezaketen lesioak

Minbizia eta bizitza nabarmenki labur

dezaketen gaixotasun kronikoak.


65/88


LANBIDE EKIMENA 60

2. Ondorioen larritasuna zehaztu ondoren, egoera sortzeko dagoen aukera aztertuko dugu. Aukera

txikia, ertainaedo handiaizan daiteke.

Txikia Nekez eragiten da kalterik

Ertaina Kaltea batzuetan baino ez da eragiten

Handia Egoera hau gertatzen den guztietan, seguruenik kalteren bat eragiten da.

Bi parametro horiek kontuan hartuta (ondorioak eta aukera), hurrengo koadroaren bidez, arriskua

bakoitza baloratu ahal izango dugu.

AUKERA ONDORIOAK

EZ OSO KALTEGARRIA KALTEGARRIAERABAT

KALTEGARRIA

TXIKIA ARRISKU ARINA ARRISKU ONARGARRIANEURRIZKOARRISKUA

ERTAINA ARRISKU ONARGARRIA NEURRIZKO ARRISKUA ARRISKU HANDIA

HANDIA NEURRIZKO ARRISKUA ARRISKU HANDIAARRISKU

ONARTEZINA

Zurgintza-tailerreko lanpostu bakoitzean sor daitezkeen arriskuak adierazten dituen balorazio-koa-

droa bete ondoren, lan-baldintzak hobetzeko plana prestatu behar da.

Hobetzeko plan hori egiteko, honako urrats hauek bete behar dira:


66/88


LANBIDE EKIMENA 61

88 LLAANN--BBAALLDDIINNTTZZAAKKHHOOBBEETTZZEEKKOOPPLLAANNAA

1. Identifikatzea ....... zein arazo daude lanpostu bakoitzean?

2. Ebaluatzea ......................... ba al dago ordezko konponbiderik?

3. Hautatzea ....................................................... aukerarik egokiena

4. Planifikatzea ................................ nola ekin lanari?

5. Baliabideak programatzea .......................... pertsonak, denbora, dirua

6. Ezartzea .......................................................... planteatutako hobekuntzak

7. Kontrolatzea ................................................................... emaitzak

8. Ikuskatzea .................................. hobekuntzak eraginkorrak izan al dira?


67/88


LANBIDE EKIMENA 62

Beraz, lehentasunak erabaki behar ditugu eta burutzeko plana egin behar dugu. Hurrengo koa-

droaren bidez, arriskuen balorazioan lortutako emaitzen araberako ekintzak planifika daitezke.

ARRISKUA Prebentzio-neurri berriak hartu behar al dira?Noiz egin behar dira

prebentzio-jarduerak?

ARINA Ez da berariazko jarduerarik behar

ONARGARRIA

Ez dago zertan berariazko jarduera hobetu.Egoera errentagarriagoak edo karga

ekonomiko handirik eragiten ez duten

hobekuntzak kontuan hartu behar dira.

NEURRIZKOA

Arriskua murrizteko ahaleginak egin behar

dira, beharrezko inbertsioak zehaztuz.

Neurrizko arriskuak ondorio oso kaltegarriak

eragiten dituenean, kaltea eragiteko aukera

hobeto zehaztu beharko da, prebentzio-

jarduera ezartzeko.

Arriskua murrizteko neurriak

ezartzeko denbora-tarte jakin

bat zehaztu behar da.

HANDIAArriskua kontrolatzeko nahikoa baliabide

behar izan daitezke.

Langileak lanean ari badira,

gutxienez, neurrizko arriskuak

murrizteko behar den adina

denboran hartu behar dira

neurriak.

EZ da lanean hasi behar,

arriskua murriztu arte.

ONARTEZINA

Arriskua murriztu ezin bada, debekatu egin

behar da lan egitea, baliabide mugatuak

izanda ere.

BEREHALA: ez da lanean hasi

edo jarraitu behar, arriskua

murriztu arte.


68/88

SegurtasunaZu

rgintzanetaAltzarigintzan

LANBIDEEKIME

NA

63

99

AARR

RRIISSKKUUEENNZZ

EEHHAAZZTTAAPPEENNEENNEE

TTAAKK

OONNPPOONNTTZZEEKK

OONN

EEUURRRRIIEENNLL

AABBUURRPPEE

NN--FFIITTXXAAKK

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:...............

...........................................................

...................................

Lanpostua

:........................................................

.....................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK

Pertsonakaltueratikerortzea

Pertsonakmailabereanerortzea

Gauzakerortzea

Manipulatzendirenobjektuakerortzea

AskatutakoobjektuakerortzeaObjektuakzapaltzea

Objektufinkoenkontrajotzea

Objektumugikorrenkontrajotzea

Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea

Objektuekedoobjektuenarteanharrapatutagelditzea

Iraulitakomakinekharrapatzea

Gehiegizkoesfortzuakegitea

Muturrekotenperatureneraginpeanegotea

Kontaktutermikoak

Zuzenekokontaktuelektrikoak

Zeharkakokontaktuelektrikoak

Substantziakaltegarrieneraginpeanegotea

Substantziakaustikoakukitzea

Erradiazioeneraginpeanegotea

Leherketak

Suteak

Izakibizidunekeragindakoistripuak

Ibilgailuakharrapatzeaedokolpeaematea

Kutsatzailekimikoak:lurrunorganikoak

Kutsatzailekimikoak:gasak

Kutsatzailekimikoak:aerosolak,hautsa

Kutsatzailekimikoak:metalak

Kutsatzailebiologikoak

Zaratareneraginpeanegotea

Bibrazioeneraginpeanegotea

Argidesegokiak

Tenperatura(beroa/hotza)

Erradiazioionizatuak

Erradiazioez-ionizatuak

Ikusmen-pantailadunlanpostuak

Kargafisikoa:posizioa

Kargafisikoa:desplazamendua

Kargafisikoa:esfortzua

Kargafisikoa:kargakmaneiatzea

Kargamentala

Kausanaturalak

Faktorepsikosozialak

Atsekabea

LANPO

STUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Zurgin-

mahaia

Aukera

Ondorioak

Balorazioa

Aukera:Tx:txikia,E:e

rtaina,H:handia

Ondorioak:EOK:ezosokaltegarria,K:kaltegarria,EK:erabatkaltegarria

Arriskuarenbalorazioa

:A:arina,O:onargarria,N:neurrizko

a,H:handia,OE:onartezina


69/88

ArotzLanaketaAltzariakNeurriraEginetaInstalatzea

LANBIDEEKIME

NA

64

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:..........................................................................

..................................

Lanpostua

:........................................................

...........................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK



Gauzakerortzea


Askatutakoobjektuakerortzea

Objektuakzapaltzea



Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea





Kontaktutermikoak






Leherketak

Suteak










Argidesegokiak









Kargamentala

Kausanaturalak


Atsekabea

LANP

OSTUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Zurgin

-mahaia

Aukera

Ondor

ioak

Balora

zioa


rtaina,H:handia






70/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

65

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:...............

...........................................................

...................................

Lanpostua

:........................................................

.......................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK



Gauzakerortzea


AskatutakoobjektuakerortzeaObjektuakzapaltzea



Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea





Kontaktutermikoak






Leherketak

Suteak










Argidesegokiak









Kargamentala

Kausanaturalak


Atsekabea

LANP

OSTUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Zurgin

-mahaia

Aukera

Ondor

ioak

Balora

zioa


rtaina,H:handia






71/88


LANBIDEEKIME

NA

66

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:...............

...........................................................

.....................................

Lanpostua

:........................................................

........................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK



Gauzakerortzea



Objektuakzapaltzea



Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea





Kontaktutermikoak






Leherketak

Suteak










Argidesegokiak









Kargamentala

Kausanaturalak


Atsekabea

LANP

OSTUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Zinta-zerra

Aukera

Ondor

ioak

Balora

zioa


rtaina,H:handia






72/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

67

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:...............

...........................................................

.....................................

Lanpostua

:........................................................

........................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK



Gauzakerortzea



Objektuakzapaltzea



Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea





Kontaktutermikoak






Leherketak

Suteak










Argidesegokiak









Kargamentala

Kausanaturalak


Atsekabea

LANP

OSTUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Fresatzekomakina

Aukera

Ondor

ioak

Balora

zioa


rtaina,H:handia






73/88


LANBIDEEKIME

NA

68

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:...............

...........................................................

.....................................

Lanpostua

:........................................................

........................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK



Gauzakerortzea



Objektuakzapaltzea



Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea





Kontaktutermikoak






Leherketak

Suteak










Argidesegokiak









Kargamentala

Kausanaturalak


Atsekabea

LANP

OSTUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Arrabo

tatzekomakina

Aukera

Ondor

ioak

Balora

zioa


rtaina,H:handia






74/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

69

ARRISKUAK

IDENTIFIKATZEKOL

ABURPEN-FITXA

Atala:...............

...........................................................

.....................................

Lanpostua

:........................................................

........................

ISTRIPUA

SORTZEKOA

RRISKUA

GAIXOTA

SUN-ARRISKUAK

ARRISKU

ERGONOMIKO

AK

BESTELAKOAK



Gauzakerortzea



Objektuakzapaltzea



Kolpeakedoebakiak

Partikulakegoztea





Kontaktutermikoak






Leherketak

Suteak










Argidesegokiak









Kargamentala

Kausanaturalak


Atsekabea

LANP

OSTUA

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

44

45

46

47

Eskua

iratzekomakina

Aukera

Ondor

ioak

Balora

zioa


rtaina,H:handia






75/88


LANBIDEEKIME

NA

70

P.A.P.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV

.O

Atala:Z

urgintza-tailerra

Ebalu

aziomota:hasierakoa

Lanpostua:Zurgin-mahaia

Langi

le-kopurua:mahaibakoitzean1

Orria

Data:

Egilea

:1FM2

S

ORTUTAKOA

RRISKUA

P

C

ARRISKU-

MAILA

AKATSA

ZUZENTZEKO

JARD

UERA

1.

2.

3.


76/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

71

P.A.P

.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV.O

PREBENTZIO

KOP

LANIFIKAZIOA

Atala:

Zurgintza-tailerra

Zurgin-ma

haia

Erregis

tro

zk.

PREBENTZIO-JARDUERA/A

RTEZTE-JARDUERA

GIZA

BALIABID

EAK

ETA

MATER

IALAK

ARDURADUNA

HASIERAKO

DA

TA

AMAIERAKO

DATA

JAR

DUERAREN

ERAGINKORTASUNAREN

EG

IAZTAPENA

(SINAD

URA

ETA

DATA)

Planifikazioarenegilea:

Sinadura:

Data:


77/88


LANBIDEEKIME

NA

72

P.A.P.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV

.O

Atala:Z

urgintza-tailerra

Ebalu

aziomota:hasierakoa

Lanpostua:Zinta-zerra

Langi

le-kopurua:1

Orria

Data:

Egilea

:1FM2

S

ORTUTAKOA

RRISKUA

P

C

ARRISKU-

MAILA

AKATSA

ZUZENTZEKO

JARD

UERA

1.

2.

3.


78/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

73

P.A.P

.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV.O

PREBENTZIO

KOP

LANIFIKAZIOA

Atala:

Zurgintza-tailerra

Zinta-zerr

a

Erregis

tro

zk.


RTEZTE-JARDUERA

GIZA

BALIABID

EAK

ETA

MATER

IALAK

ARDURADUNA

HASIERAKO

DA

TA

AMAIERAKO

DATA

JAR

DUERAREN

ERAGINKORTASUNAREN

EG

IAZTAPENA

(SINAD

URA

ETA

DATA)


Sinadura:

Data:


79/88


LANBIDEEKIME

NA

74

P.A.P.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV

.O

Atala:Z

urgintza-tailerra

Ebalu

aziomota:hasierakoa

Lanpostua:Fresatzekomakina

Langi

le-kopurua:

Orria

Data:

Egilea

:1FM2

S

ORTUTAKOA

RRISKUA

P

C

ARRISKU-

MAILA

AKATSA

ZUZENTZEKO

JARD

UERA

1.

2.

3.


80/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

75

P.A.P

.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV.O

PREBENTZIO

KOP

LANIFIKAZIOA

Atala:

Zurgintza-tailerra

Fresatzeko

makina

Erregis

tro

zk.


RTEZTE-JARDUERA

GIZA

BALIABID

EAK

ETA

MATER

IALAK

ARDURADUNA

HASIERAKO

DA

TA

AMAIERAKO

DATA

JAR

DUERAREN

ERAGINKORTASUNAREN

EG

IAZTAPENA

(SINAD

URA

ETA

DATA)


Sinadura:

Data:


81/88


LANBIDEEKIME

NA

76

P.A.P.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV

.O

Atala:Z

urgintza-tailerra

Ebalu

aziomota:hasierakoa

Lanpostua:Arrabotatzekomakina

Langi

le-kopurua:

Orria

Data:

Egilea

:1FM2

S

ORTUTAKOA

RRISKUA

P

C

ARRISKU-

MAILA

AKATSA

ZUZENTZEKO

JARD

UERA

1.

2.

3.


82/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

77

P.A.P

.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV.O

PREBENTZIO

KOP

LANIFIKAZIOA

Atala:

Zurgintza-tailerra

Arrabotatzekomakina

Erregis

tro

zk.


RTEZTE-JARDUERA

GIZA

BALIABID

EAK

ETA

MATER

IALAK

ARDURADUNA

HASIERAKO

DA

TA

AMAIERAKO

DATA

JAR

DUERAREN

ERAGINKORTASUNAREN

EG

IAZTAPENA

(SINAD

URA

ETA

DATA)


Sinadura:

Data:


83/88


LANBIDEEKIME

NA

78

P.A.P.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV

.O

Atala:Z

urgintza-tailerra

Ebalu

aziomota:hasierakoa

Lanpostua:Eskuairatzekomakina

Langi

le-kopurua:

Orria

Data:

Egilea

:1FM2

S

ORTUTAKOA

RRISKUA

P

C

ARRISKU-

MAILA

AKATSA

ZUZENTZEKO

JARD

UERA

1.

2.

3.


84/88

SegurtasunaZu


LANBIDEEKIME

NA

79

P.A.P

.02

IEFPSBIDASOA

HERRIA:IRUN

REV.O

PREBENTZIO

KOP

LANIFIKAZIOA

Atala:

Zurgintza-tailerra

Eskuairatzekomakina

Erregis

tro

zk.


RTEZTE-JARDUERA

GIZA

BALIABID

EAK

ETA

MATER

IALAK

ARDURADUNA

HASIERAKO

DA

TA

AMAIERAKO

DATA

JAR

DUERAREN

ERAGINKORTASUNAREN

EG

IAZTAPENA

(SINAD

URA

ETA

DATA)


Sinadura:

Data:


85/88


LANBIDEEKIME

NA

80

JARDUERAZ

UZENTZAILEEN

SEGIMENDU

A

EGITEKO

TXOSTENA

ARLOA

:

DATA:

ORRIALDEA:

ALDEZ

AURRETIKDETEKTATUTAKO

ARR

ISKUA

JARDUERAZUZENTZAIL

EA

DATA

JARDUERAR

EN

EGOERA

DATA

OHARRAK


86/88


LANBIDE EKIMENA 81

1100LLEEGGEEAAKK

1. Laneko Arriskuen Prebentzioko Legea. Azaroaren 8ko 31/1995 Legea

2. Apirilaren 14ko 486/1997 Errege Dekretua, lan-tokietako segurtasunari eta osasunari buruzko

xedapenak ezartzen dituena.

3. Behe Tentsioko Erregelamendu Elektroteknikoa. Irailaren 20ko 2413/1973 Dekretua, argibide

tekniko osagarriei eta ondorengo aldaketei buruzkoa.

4. 1971ko martxoaren 9ko Agindua. Laneko Segurtasun eta Higieneko Ordenantza Orokorra.

5. Azaroaren 20ko 1407/1992 Errege Dekretua, Estatu kideek banakako babes-ekipoei dagozkien

legeak hurbiltzeari buruzkoa.

6. Maiatzaren 30eko 773/1997 Errege Dekretua, langileek banakako babes-ekipoak erabiltzeari

dagozkion segurtasun eta osasuneko gutxieneko xedapenei buruzkoa.

7. Uztailaren 18ko 1215/1997 Errege Dekretua, langileek lan-ekipoak erabiltzeari dagozkion segur-

tasun eta osasuneko gutxieneko xedapenak ezartzen dituena.

8. Apirilaren 14ko 485/1997 Errege Dekretua, seinaleztatzeari dagozkion laneko segurtasun eta

osasuneko gutxieneko xedapenei buruzkoa.

Lan Arriskuen Prebentziorako Eskuliburua.zurgintza Tailerrak

Documents

Transcript of Lan Arriskuen Prebentziorako Eskuliburua.zurgintza Tailerrak