KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO GOI … · c) Ildo artistiko bati jarraitzearen...

se puede mostrar la imagen en este momento.

Oinarr izko Curr iculum Diseinua

KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO

GOI-MAILAKO TEKNIKARIA

I R U D I P E R T S O N A L A

1

2

3

4

5

6

2

6 AURKIBIDEA 1. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA 4. or. 2. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA 4. or.

2.1 Konpetentzia orokorra 2.2 Kualifikazioen eta konpetentzia-atalen zerrenda 2.3 Lanbide-ingurunea

3. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK 5. or.

3.1 Heziketa-zikloaren helburu orokorrak 3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa 3.3 Lanbide-moduluak

1. Plangintza eta proiektuak 2. Pertsonaien karakterizazioa 3. Makillaje profesionala 4. Efektu bereziak makillajearen bidez 5. Aurpegirako eta gorputzerako protesigintza 6. Karakterizaziorako ile-apainketa 7. Ile-eranskingintza

8. Pertsonaien diseinu digitala 2Dn eta 3Dn 9. Diseinu grafiko aplikatua 10. Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak 11. Karakterizazioko eta makillaje profesionaleko proiektua 12. Ingeles teknikoa 13. Laneko Prestakuntza eta Orientabidea 14. Enpresa eta ekimen sortzailea

15. Lantokiko prestakuntza

4. GUTXIENEKO ESPAZIOAK ETA EKIPAMENDUAK 152. or. 4.1 Espazioak 4.2 Ekipamenduak

5. IRAKASLEAK 154. or.

5.1 Irakasleen espezialitateak eta irakasteko eskumena heziketa-zikloko lanbide-moduluetan

6. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN 155. or. ARTEKO TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK 6.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek baliozkotu edo

salbuesteko 6.2 Lanbide-moduluen egokitasuna konpetentzia-atalekin, horiek egiaztatzeko

KARAKTERIZAZIOA ETA MAKILLAJE PROFESIONALA

4

1

2

1. TITULUAREN IDENTIFIKAZIOA

Karakterizazioko eta Makillaje Profesionaleko goi-mailako teknikariaren titulua elementu hauek identifikatzen dute:

• Izena: Karakterizazioa eta Makillaje Profesionala. • Maila: Goi Mailako Lanbide Heziketa. • Iraupena: 2.000 ordu. • Lanbide-arloa Irudi pertsonala. • Irakaskuntzaren Nazioarteko Sailkapen Normalizatuko erreferentea: CINE-5b. • Goi-mailako hezkuntzako kualifikazioen Espainiako esparruan duen Maila: 1.

maila, goi-mailako teknikaria. 2. LANBIDE PROFILA ETA LANBIDE INGURUNEA 2.1 Konpetentzia orokorra Titulu honen konpetentzia orokorra honako hau da: karakterizazioko proiektuen plangintza eta muntaketa egitea ikus-entzunezko baliabideetarako eta baliabide eszenikoetarako, eta protesi, ileorde eta makillaje sozial, profesional eta artistikoak diseinatzea eta egitea; horretarako, baliabide teknikoak eta giza baliabideak koordinatu behar dira eta kalitatearekin, segurtasunarekin, ingurumen-babesarekin eta guztiontzako diseinuarekin loturiko irizpideak errespetatu behar dira.

2.2 Titulu honetan biltzen diren Lanbide Kualifikazioen Katalogo

Nazionaleko kualifikazioen eta konpetentzia-atalen zerrenda: Osatutako lanbide-kualifikazioak:

a. Pertsonaien karakterizazioa IMP396_3 (327/2008 Errege Dekretua, otsailaren 29koa). Konpetentzia-atal hauek biltzen ditu:

UC1254_3: Pertsonaien karakterizazio-proiektuak egitea proiektu artistikoen arabera. UC1255_3: Karakterizazio-proiektuak planifikatu, antolatu eta kudeatzea. UC0066_2: Baliabide eszenikoetarako eta ikus-entzunezko produkzioetarako makillatzea. UC1256_3: Aurpegirako eta gorputzerako protesiak egitea karakterizaziorako. UC1257_3: Ile-protesiak egitea karakterizaziorako. UC1258_2: Ile-apainketako teknikak aplikatzea karakterizaziorako. UC1259_3: Pertsonaien karakterizazioa eta makillajeko efektu bereziak egitea.

Osatu gabeko lanbide-kualifikazioak:

a. Ile-apainketa tekniko-artistikoa IMP249_3 (790/2007 Errege Dekretua, ekainaren

15ekoa): UC0794_3: Ile-apaindegietarako, ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako orrazkerak eta protokolo teknikoak lantzea.

b. Ikuskizunetarako jantziak egitea TCP471_3 (1224/2010 Errege Dekretua, urriaren

1ekoa):


5

3

UC1517_3: Informazioa bilatzea eta janzkeraren historia eta bilakaera dokumentatzea proiektu eszenikoetarako.

2.3 Lanbide-ingurunea Titulu hau lortzen dutenek honako enpresa edo lantegi hauetan lan egiten dute: ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako karakterizazio-proiektuak garatzen dituzten enpresetan (gehienetan pribatuak izaten dira), karakterizazioko lantegi eta estudioetan, eta makillaje profesionalean jarduten duten enpresetan. Banako eta taldeko lanak egiten dituzte kudeaketa eta ikuskapen arloan; zerbitzuen diseinu, antolamendu eta prestazioaren arloan; eta karakterizazioko protesiak, ileordeak eta ile-eranskinak egiten, betiere autonomo moduan edo besteren kontura. Zeregin eta lanpostu aipagarrienak ondoko hauek dira::

• Karakterizatzailea. • Makillajeburua, ikus-entzunezko baliabideetarako eta jarduera eta emanaldi

eszenikoetarako. • ile-apaintzailea, karakterizaziorako. • Makillatzailea, ikus-entzunezko baliabideetarako eta jarduera eta emanaldi

eszenikoetarako. • Ile-eranskingilea. • Karaterizazioburua. • Ile-apaintzaileburua, ikuskizun eta ikus-entzunezko baliabideetarako. • Karakterizazioko protesi eta efektu berezietako espezialista. • Karakterizazioko pertsonaien diseinatzailea. • Karakterizazioko prestatzaile teknikoa. • Merkataritza-teknikaria.

3. HEZIKETA ZIKLOAREN IRAKASGAIAK 3.1 Heziketa-zikloaren helburu orokorrak:

1. Karakterizazioko zerbitzuak programatu eta antolatzea baliabide material, profesional eta teknikoak aintzat hartuta, prozesuak kudeatzeko eta ezarritako helburuak betetzeko.

2. Honako eragiketa hauek planifikatu eta gauzatzea: stockak kontrolatzea, eta materiala eta aparatuak erosi eta zaintzea, biltegiratzeko baldintzak balioetsita eta dokumentazio teknikoa interpretatuta, betiere karakterizazioko ekipoen eta produktuen hornidura eta mantentze-lanak antolatzearren.

3. Prozesu horiekin loturiko kosmetikoak eta materialak ezagutzea karakterizazioko ekipoen eta produktuen hornidura eta mantentze-lanak antolatzearren; horretarako, bakoitzaren ezaugarriak eta kontserbatzeko baldintza egokienak zeintzuk diren identifikatu behar dira.

4. Zirriborroak egitea pertsonaien diseinua egiteko; horretarako, tresna grafikoak eta plastikoak aplikatu behar dira.

5. Aplikazio informatikoak erabiltzea pertsonaiak diseinatzeko; horretarako, 2Dko eta 3Dko diseinu digitaleko programak erabili behar dira.

6. Proposamenak eta aurrekontuak diseinatzea karakterizazio-proiektua gauzatzeko; horretarako, dokumentazio tekniko-artistikoa eta baldintza eszenikoak interpretatu behar dira.


6

7. Lan Plana diseinatzea filmaketan edo emanaldian karakterizazio-jarduerak zuzentzeko; horretarako, esku-hartzearen prozedurak, eragiketak eta sekuentziak definitu behar dira.

8. Protesiak moldekatzea eta modelatzea karakterizaziorako protesiak diseinatzeko eta nola egin antolatzeko; horretarako, materialak eta prozeduraren faseak identifikatu behar dira.

9. Ile-protesiak egitea karakterizaziorako protesiak diseinatzeko eta nola egin antolatzeko; horretarako, teknika eta baliabide egokiak identifikatu behar dira.

10. Ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako orrazkerak muntatzeko prozedurak aplikatzea, karakterizazioko ile-apainketa egin eta gainbegiratzeko; horretarako, ilearen luzera, forma eta kolorea aldatzeko teknikak hautatu behar dira.

11. Kosmetikoak eta dekorazio-teknikak aplikatzea makillaje profesionalak diseinatu eta egiteko; horretarako, erabiltzailearen ezaugarriei erreparatu behar zaie eta/edo zirriborroari kasu egin.

12. Efektu berezidun makillajeak egitea makillaje profesionalak diseinatu eta egiteko; horretarako, teknika eta baliabide egokiak identifikatu behar dira.

13. Makillajea, protesiak, jantziak eta karakterizazioko gainerako elementuak integratzea, pertsonaien karakterizazioa gainbegiratu eta egiteko; horretarako, diseinuaren zehaztapenei jarraitu behar zaie.

14. Prozesuak kontrolatzeko programak ezartzea, proiektuaren ebaluazioa egiteko; horretarako, neurri zuzentzaileak aztertu behar dira.

15. Sormena eta berrikuntzako espiritua garatzea, lanaren eta norberaren bizitzaren prozesuetan eta antolamenduan agertzen diren erronkei erantzuteko.

16. Sektoreko bilakaera zientifikoarekin, teknologikoarekin eta antolamendukoarekin lotzen diren ikaskuntza-baliabideak eta -aukerak aztertzea eta erabiltzea, baita informazioaren eta komunikazioaren teknologiak ere, eguneratze-izpirituari eusteko eta laneko egoera berrietara eta egoera pertsonal berrietara egokitzeko.

17. Erabakiak arrazoituta hartzea, eta, horretarako, tartean diren aldagaiak aztertzea, hainbat esparrutako jakintzak integratzea eta arriskuak eta erabaki okerrak hartzeko aukera onartzea, askotariko egoerei, arazoei edo gorabeherei aurre egiteko eta horiek ebazteko.

18. Gidaritza-, motibazio-, gainbegiratze- eta komunikazio-teknikak garatzea talde-laneko testuinguruetan, betiere lantaldeen antolamendua eta koordinazioa errazteko.

19. Komunikazio-estrategiak eta -teknikak aplikatzea eta transmitituko diren edukietara, xedera eta hartzaileen ezaugarrietara egokitzea, komunikazio-prozesuen eraginkortasuna ziurtatzeko.

20. Laneko arriskuen prebentzioko eta ingurumen-babeseko egoerak ebaluatzea, norberaren eta taldearen prebentziorako neurriak proposatuz eta aplikatuz, lan-prozesuetan aplikatzekoa den araudiaren arabera, betiere ingurune seguruak bermatzeko.

21. Irisgarritasun unibertsalari eta "guztiontzako diseinuari" erantzuteko beharrezko lanbide-ekintzak identifikatzea eta proposatzea.

22. Kalitate-parametroak identifikatzea eta aplikatzea ikaskuntza-prozesuan egindako lanetan eta jardueretan, ebaluazioaren eta kalitatearen kultura baloratzeko eta kalitate-kudeaketako prozedurak gainbegiratzeko eta hobetzeko gai izateko.

23. Ekintzailetzako, enpresako eta ekimen profesionaleko kulturarekin lotzen diren prozedurak erabiltzea, enpresa txiki baten oinarrizko kudeaketa egiteko edo lan bat egiteko.

24. Baldintza sozialak eta lanekoak arautzen dituen lege-esparrua kontuan hartuta, ikasleak gizarte-eragile aktibo gisa dituen eskubideak eta betebeharrak zein diren jakitea, herritar demokratiko gisa parte hartzeko.


7

3.2 Lanbide-moduluen zerrenda, ordu-esleipena eta kurtsoa:

LANBIDE MODULUA Ordu-esleipena Kurtsoa

0685. Plangintza eta proiektuak 100 2

1261. Pertsonaien karakterizazioa 140 2

1262. Makillaje profesionala 231 1

1263. Efektu bereziak makillajearen bidez 80 2

1264. Aurpegirako eta gorputzerako protesigintza 231 1

1265. Karakterizaziorako ile-apainketa 100 2

1266. Ile-eranskingintza 165 1

1267. Pertsonaien diseinu digitala 2Dn eta 3Dn 80 2

1268. Diseinu grafiko aplikatua 165 1

1269. Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak 99 1 1270. Karakterizazioko eta makillaje profesionaleko proiektua 50 2

E-200. Ingeles teknikoa 40 2

1271. Laneko Prestakuntza eta Orientabidea 99 1

1272. Enpresa eta ekimen sortzailea 60 2

1273. Lantokiko prestakuntza 360 2

Zikloa, guztira 2.000

3.3 Lanbide-moduluak: aurkezpena, ikaskuntzaren emaitzak, ebaluazio-irizpideak, edukiak eta orientabide metodologikoak


8

1. lanbide-modulua PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK 1 1. lanbide-modulua

PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Plangintza eta proiektuak

Kodea: 0685

Heziketa-zikloa: Karakterizazioa eta makillaje profesionala

Maila: Goi-maila

Lanbide-arloa: Irudi pertsonala

Iraupena: 100 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 8

Irakasleen espezialitatea: Irudi pertsonalaren aholkularitza eta prozesuak (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)

Modulu mota: Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC1255_3: Karakterizazio-proiektuak planifikatu, antolatu eta kudeatzea. UC1254_3: Pertsonaien karakterizazio-proiektuak egitea proiektu artistikoen arabera.

Helburu orokorrak: 1 / 2 / 6 / 7 / 14 / 16 / 17 / 18 / 19 / 20 / 21 / 22

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Dokumentazioa kudeatzen du eta bilaketako, lantzeko eta artxibatzeko prozedurak hautatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Datuak lortzeko dokumentazio-iturriak hautatu ditu. b) Informazioa hautatzeko eta kontrastatzeko irizpideak ezarri ditu. c) Informazioa ezarritako euskarri edo formatuetan artxibatu du. d) Funtsezko osagaiak ezarri ditu karakterizazio-koaderno batean. e) Karakterizazio-lanaren faseei dagozkien dokumentu teknikoak bereizi ditu. f) Dokumentuen egitura, atalak eta egiteko jarraibideak zehaztu ditu.

2. Karakterizatu behar diren pertsonaien ezaugarriak zehazten ditu, proiektu artistikoa aztertuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Makillajearen eta ile-apainketaren bilakaera historikoaren ezaugarriak zehaztu ditu. b) Edertasun-kanona denboran nola aldatu den eta kanon horien irudikapen artistikoa

aztertu ditu.


9

1. lanbide-modulua PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK

c) Ildo artistiko bati jarraitzearen garrantzia baloratu du. d) Gidoia banakatzeko eta aztertzeko metodo bat ezarri du, pertsonaien ezaugarriak

identifikatzeko. e) Pertsonaien ezaugarri fisiko, estetiko eta psikologikoak identifikatu ditu gidoian

oinarrituta. f) Pertsonaiaren inguruneari buruzko datuak –karakterizazioa baldintzatzen dutenak–

zehaztu ditu (historia, gizartea, kultura, geografia edo ingurumena). g) Modeloaren edo aktorearen ezaugarri morfologikoak aztertzeko prozedura finkatu

du. h) Pertsonaia bakoitzari buruzko fitxak egin ditu lortutako informazioarekin.

3. Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen baldintza teknikoak zehazten ditu, baliabideen ezaugarriak karakterizazio-prozesuarekin lotuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Pertsonaia bat sortzeko prozesua ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen ezaugarriekin lotu du.

b) Plano motaren eragina, kamera-mugimendua eta ikus-entzunezko hizkuntzaren gainerako elementuak zehaztu ditu karakterizatu behar den pertsonaiaren diseinuan.

c) Raccord motak bereizi ditu eta jarraitutasunean izan daitezkeen akatsei aurrea hartu die.

d) Ikuskizun eszeniko baten produkzioan inplikatutako enpresen funtzioak identifikatu ditu.

e) Ikus-entzunezko hizkuntzaren eta hizkuntza eszenikoaren terminologia egoki erabili du.

f) Argiek karakterizazio-lanetan duten eragina aztertu du. 4. Karakterizazio-proiektuak egiten ditu, irizpide artistiko, tekniko eta ekonomikoak definituta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazio-proiektuaren egitura eta atalak zehaztu ditu. b) Proiektuarekin loturiko dokumentazio mota identifikatu du. c) Pertsonaia bakoitzari dagokionez, karakterizazioaren ezaugarri teknikoak (efektu

bereziak, protesiak eta makillajeko eta ile-apainketako eskakizunak, besteak beste) zehaztu ditu.

d) Karakterizatu behar diren pertsonaien diseinu grafikoak edo digitalak ere egin ditu. e) Karakterizazio-proiektua baldintzatzen duten aldagaiak zehaztu ditu. f) Proiektua gauzatzeko beharrezko baliabide teknikoak, giza baliabideak eta baliabide

materialak zehaztu ditu. g) Eraldaketetako prozesu teknikoen sekuentziazioa eta tenporalizazioa justifikatu ditu. h) Aurrekontuak egin ditu eta baldintza ekonomikoak zehaztu ditu. i) Ikus-entzunezko baliabideetarako eta ikuskizun eszenikoetarako proiektu artistikoei

dagozkien karakterizazio-proposamenak diseinatu ditu. j) Proiektua bideragarria ote den balioetsi du, eskatzen dituen betekizun teknikoen eta

materialen arabera.

5. Karakterizazio-proiektua aurkezten du; horretarako, komunikazio-teknikak erabiltzen ditu eta euskarria hautatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Proposamena aurkezteko hainbat euskarri hautatu ditu. b) Programa digitalak erabili ditu bezeroari karakterizazio-proiektuaren berri emateko.


10

1. lanbide-modulua PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK c) Maketak egin ditu proiektuak aurkezteko.

d) Hitzezko eta hitz gabeko komunikazio-baliabideak erabili ditu. e) Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen arduradunei proposamena

aurkezteko bilera eraginkorra izan dadin ildo nagusiak zehaztu ditu. f) Telefonoz, posta bidez eta abar egiten den komunikazioan jarraitu beharreko

jarraibideak ezarri ditu. g) Teknologia informatikoak (mezu elektronikoak, webguneak eta blogak, besteak

beste) erabili ditu bezeroarekin komunikatzeko. h) Planteatzen diren zalantzak ebazteko mekanismoak zehaztu ditu. i) Prozesua baimentzeko baldintza-orriaren atalak eta egitura identifikatu ditu. j) Karakterizazio-proiektuak aurkezteko profesionaltasun-irizpideak ezarri ditu.

6. Ikus-entzunezko baliabideetan eta baliabide eszenikoetan karakterizazio-proiektuaren garapena planifikatzen du, giza taldeak kudeatzeko eta koordinatzeko teknikak aplikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Entseguetan, emanaldietan, filmaketetan, zuzeneko ikuskizunen zuzeneko emankizunetan eta ikus-entzunezko baliabideetan karakterizazio-zerbitzuak planifikatu eta zuzentzeko jarraibideak finkatu ditu.

b) Egin behar diren lanak eta dagozkien probak eta denborak antolatzeko kronogramak prestatu ditu.

c) Karakterizazioko lanak, eginkizunak eta erantzukizunak identifikatu eta taldekideen artean banatu ditu.

d) Proiektuan inplikaturiko profesional guztien artean komunikatzeko eta informazioa helarazteko metodoak ezarri ditu.

e) Hornigaien premiak eta mantentze-lanetako zerbitzuak zehaztu ditu, bai eta hornidura-kostuak ere.

f) Hornitzaileak hautatu eta ebaluatzeko metodoa finkatu du. g) Jardueran aritzeko beharrezkoak diren material eta ekipoak erostearen edo

alokatzearen artean dauden funtsezko desberdintasunak aztertu ditu. h) Filmaketan edo ikuskizun eszenikoan karakterizazio-taldea gainerako taldeekin

koordinatzeko jarraibideak ezarri ditu. i) Aldaketetan eta ukituetan karakterizazio-profesionalaren esku-hartzea zehaztu du.

7. Karakterizazio-prozesuaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko prozedurak finkatzen ditu, kontrolatzeko parametroak eta tresnak zehaztuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazio-proiektuetan kalitatea bermatzeko ebaluatu behar diren alderdiak identifikatu ditu.

b) Karakterizazio-lan bat planifikatzean eta gauzatzean kalitatea ebaluatzeko irizpideak zehaztu ditu.

c) Karakterizazio-prozesuetan gogobetetze-maila eta kalitatea ebaluatzeko metodoak eta teknikak deskribatu ditu.

d) Lanbidean kalitatea eta prestakuntza eskuratzeko bideak identifikatu ditu. e) Zuzeneko ikuskizun bateko karakterizazio-prozesuan gerta daitezkeen gorabeherak

zuzentzeko neurriak finkatu ditu.


11


c) Oinarrizko edukiak:

1. DOKUMENTAZIOA KUDEATZEA

prozedurazkoak - Dokumentu-iturriak hautatzea. - Pertsonaiei, karakterizazioari eta materialei buruzko informazioa

hautatzea eta kontrastatzea. - Informazioa ezarritako euskarri edo formatuetan artxibatzea. - Funtsezko osagaiak identifikatzea karakterizazio-koaderno batean. - Karakterizazio-lanaren faseei dagozkien dokumentu teknikoak

bereiztea. - Dokumentuen egitura, atalak eta egiteko jarraibideak zehaztea.

kontzeptuzkoak - Dokumentu-iturriak. Internet, liburutegik, hemerotekak, bideotekak,

dokumentazio-zentroak. Hainbat iturritatik lortutako informazioa kontrastatzea.

- Pertsonaiei, karakterizazioei eta materialei buruzko informazioa bilatzeko estrategiak.

- Informazioa antolatzeko eta artxibatzeko teknikak. Karakterizatzailearen artxibo pertsonala.

- Karakterizazio-koadernoa: helburuak, edukiak eta formatua. Karakterizazio-koadernoetarako ereduak.

- Dokumentu teknikoen egitura eta sailkapena. Aurreprodukzioko fasean sortutako dokumentu motak: pertsonaia-fitxak, interprete-fitxak, planoak, figurinak, gidoiaren banakatzea, karakterizazio-banakatzea. Egitura eta atalak. Produkzioko fasean sortutako dokumentu motak: raccordaren jarraipena egiteko dokumentuak, lan-aginduak eta zitazioak, lan-parteak. Egitura eta atala. Postprodukzioko fasean sortutako dokumentu motak: egindako lanen fitxak. Egitura eta atalak.

jarrerazkoak - Aplikazio informatikoak erabiltzeko interesa eta trebetasuna izatea.

- Dokumentazioa kudeatzeko interesa izatea. - Lan-plangintza egiteko interesa eta prestasuna izatea.

2. KARAKTERIZATU BEHAR DIREN PERTSONAIEN EZAUGARRIAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Pertsonaien karakterizazioak identifikatzea gidoia banakatzeko eta aztertzeko metodo baten bitartez.

- Pertsonaien ezaugarri fisiko, estetiko eta psikologikoak identifikatzea gidoian oinarrituta.

- Pertsonaiaren inguruneari buruzko datuak (historia, gizartea, kultura, geografia edo ingurumena) –karakterizazioa baldintzatzen dutenak– aztertu eta zehaztea.

- Modeloaren edo aktorearen ezaugarri morfologikoak aztertzeko eta pertsonaiarekin lotzeko prozedura hautatzea.

- Pertsonaia bakoitzari buruzko fitxak egitea lortutako informazioarekin.

kontzeptuzkoak - Makillajearen eta ile-apainketaren historia karakterizazioan aplikatuta. Edertasun-kanonaren bilakaera joera artistikoetan.

- Obra baten ildo artistikoa: definizioa eta garrantzia. Obra baten ildo artistikoaren jarraipena eta garapena, karakterizatzailearen ikuspegitik begiratuta.

- Gidoi literarioa eta gidoi teknikoa: ezaugarriak eta egitura.


12

1. lanbide-modulua PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK - Gidoia banakatzea. Karakterizazioa gidoia banakatzean.

- Pertsonaien ezaugarri fisiko, estetiko eta psikologikoak aztertzeko teknikak, gidoian oinarrituta.

- Informazioa erregistratzea.

jarrerazkoak - Ildo artistiko bati jarraitzearen garrantzia balioestea. - Ordena eta kontrola zaintzea dokumentazioa bideratzean eta

erregistratzean. - Arretaz eta metodoz lan egitea.

3. IKUS-ENTZUNEZKO BALIABIDEEN ETA BALIABIDE ESZENIKOEN BALDINTZA TEKNIKOAK ZEHAZTEA KARAKTERIZAZIO PROZESUAN

prozedurazkoak - Pertsonaia bat sortzeko prozesua ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen ezaugarriekin lotzea.

- Plano motaren eragina, kamera-mugimendua eta ikus-entzunezko hizkuntzaren gainerako elementuak zehaztea karakterizatu behar den pertsonaiaren diseinuan.

- Raccord motak bereiztea, jarraitutasunean izan daitezkeen akatsei aurrea hartuta.

- Ikuskizun eszeniko baten produkzioan inplikatutako enpresen funtzioak identifikatzea.

- Argiek karakterizazio-lanetan duten eragina aztertzea.

kontzeptuzkoak - Ikus-entzunezko baliabideak: sailkapena eta ezaugarri orokorrak. Ikus-entzunezko baliabideen arteko analogiak eta desberdintasunak. Ikus-entzunezkoen ziklo ekonomikoan inplikatutako enpresak. Produkzio-etxeak, banaketa-etxeak eta erakusketa-etxeak.

- Irudia erregistratzeko euskarriak: filma eta bideo-sistemak. Zinema digitala.

- Ikus-entzunezko obra baten egile-eskubideak. - Grabazio-estudioak. - Zinemaren historian garrantzi handia izan duten joerak.

Espresionismoa. Surrealismoa. Neorrealismoa. Nouvelle vague. Dogma.

- Ikus-entzunezko hizkuntzaren oinarrizko elementuak: plano motak, raccorda, kamera-mugimenduak. narrazio-baliabideak, storyboarda, muntaketa.

- Ikus-entzunezko hizkuntzaren elementuek karakterizazioan duten eragina.

- Zuzeneko ikuskizunak: ezaugarri orokorrak eta sailkapena. - Zuzeneko ikuskizun batek karakterizaziorako eragiten dituen

baldintzak. - Antzerki-hizkuntzaren ezaugarriak. - Espazio eszeniko motak. Antzerki italiarra eta espazio alternatiboak. - Ikuskizun eszeniko baten produkzioan inplikatutako enpresak.

Produkzio-etxeak. Banaketa-enpresak eta agenteak. Antzokiak. - Antzerkiaren historian garrantzi handia izan duten autoreak. - Argiztapena. Argiztapen-ekipo baten osagaiak. Iragazkiak eta

islatzaileak. Lanpara eta fokuen motak eta ezaugarriak. Lanpara halogenoak eta deskarga-lanparak. LED-lanparak. Fokuak: PC, fresnel, PAR, panorama, errekortea, jarraipen-kanoia. Foku mugikorrak.

- Argia sailkatzeko teknikak argi-sortaren norabidearen arabera (aurreko argia, alboko argia, argi zenitala eta kontraargia). Argi gogorra eta argi barreiatua.

- Argi-kolorea: ezaugarriak, nahasketak, giroak sortzea, kolore-


13


tenperatura. - Argien eragina karakterizazioan. Argien eragina makillajeetan. Argien

eragina orrazkeretan. Argien eragina protesi eta efektu berezietan.

jarrerazkoak - Ikus-entzunezko hizkuntzaren eta hizkuntza eszenikoaren terminologia erabiltzeko interesa izatea.

- Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. - Doitasunez lan egitea.

4. KARAKTERIZAZIO PROIEKTUAK EGITEA

prozedurazkoak - Karakterizazio-proiektuaren egitura eta atalak zehaztea. - Proiektuarekin loturiko dokumentazio mota identifikatzea. - Pertsonaia bakoitzari dagokionez, karakterizazioaren ezaugarri

teknikoak (efektu bereziak, protesiak eta makillajeko eta ile-apainketako eskakizunak, besteak beste) zehaztea.

- Karakterizatu behar diren pertsonaien diseinu grafikoak edo digitalak egitea.

- Karakterizazio-proiektua baldintzatzen duten aldagaiak zehaztea. - Proiektua gauzatzeko beharrezko baliabide teknikoak, giza

baliabideak eta baliabide materialak zehaztea. - Eraldaketetako prozesu teknikoak sekuentziatzea eta tenporalizatzea. - Aurrekontuak egitea eta baldintza ekonomikoak zehaztea. - Ikus-entzunezko baliabideetarako eta ikuskizun eszenikoetarako

proiektu artistikoei dagozkien karakterizazio-proposamenak diseinatzea.

- Proiektua bideragarria ote den balioestea, eskatzen dituen betekizun teknikoen eta materialen arabera.

kontzeptuzkoak - Karakterizazio-proiektuaren helburuak.

- Karakterizazio-proiektuaren egitura, atalak eta edukiak. - Hainbat baliabideetarako proiektuen arteko aldeak. Ikus-entzunezko

baliabideetarako proiektuak: zinema, telebista, bideo-sorkuntza, publizitatea, moda. Ikuskizun eszenikoetarako proiektuak: antzerkia, dantza, opera, zirkua, performancea.

- Obra bateko karakterizaziorako jatorrizko ideia. Originaltasuna, inspirazioa eta plagioa.

- Karakterizazio-proposamena obraren proiektu orokor artistikoarekin lotzeko teknikak. Ildo artistiko koordinatua.

- Proposamena produkzio-diseinura egokitzea. - Aurrekontuaren partidak: diseinua, materialak, errealizazioa, lan-

saioak. Sorkuntza-lanaren balioespen ekonomikoa.

jarrerazkoak - Autonomiaz jardutea karakterizazio-proiektuak egitean. - Karakterizazio-proiektuak egitearen garrantziaz jabetzea. - Ordena eta antolamendua zaintzea erabilitako dokumentazioan.

5. KARAKTERIZAZIO PROIEKTUAREN AURKEZPENA

prozedurazkoak - Proposamena aurkezteko hainbat euskarri hautatzea. - Programa digitalak erabiltzea bezeroari karakterizazio-proiektuaren

berri emateko.


14

1. lanbide-modulua PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK - Maketak egitea proiektuak aurkezteko.

- Hitzezko eta hitz gabeko komunikazio-baliabideak erabiltzea. - Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen arduradunei

proposamena aurkezteko bilera eraginkorra izan dadin ildo nagusiak zehaztea.

- Telefonoz, posta bidez eta abar egiten den komunikazioan jarraitu beharreko jarraibideak ezartzea.

- Teknologia informatikoak (mezu elektronikoak, webguneak eta blogak, besteak beste) erabiltzea bezeroarekin komunikatzeko.

- Planteatutako zalantzak ebazteko mekanismoak zehaztea. - Prozesua baimentzeko baldintza-orriaren atalak eta egitura

identifikatzea. - Karakterizazio-proiektuak aurkezteko profesionaltasun-irizpideak

erabiltzea.

kontzeptuzkoak - Proiektuak aurkezteko euskarri motak: papera, baliabide informatikoak, ikus-entzunezko baliabideak, eta abar. Proiektuak teknika grafikoen bidez aurkezteko teknikak. Proiektuak teknika digitalen bidez aurkezteko teknikak. Aurkezpenak egiteko programak.

- Maketa, karakterizazio-proiektuen aurkezpenaren lagungarri. Karakterizazio-maketak egiteko teknikak.

- Proiektua aurkezteko komunikazio-teknikak. Hitzezko eta hitz gabeko komunikazioa. Hitzezko komunikazio-baliabideak: bokalizazioa, intonazioa, erritmoa, ideiak argi izatea eta labur azaltzea. Hitzik gabeko komunikazio-baliabideak: aurpegiaren eta gorputzaren adierazkortasuna, eta energia, kanpoko itxura eta giroak sortzea.

- Bilera pertsonalak, proposamena bezeroari aurkezteko baliabide. Bezeroarekiko harreman profesionalak: zuzendari teknikoa, artistikoa, produkziokoa edo beste batzuk. Iritzi artistikoak eta elkarren baldintzak komunikatzea. Lan-elkarrizketa batean konbentzitzeko ahalmena garatzeko teknikak.

- Bezeroekiko komunikazioa telefonoaren, faxaren, postaren, Internet edo mezu elektronikoen bidez. Blogak eta/edo merkataritzako webguneak egiteko teknikak.

- Proposamenaren amaiera: zalantzak ebaztea, akordioak ixtea eta prozesua onartzea/baimentzea.

jarrerazkoak - Informazio-elkartrukean interesa izatea.

- Autonomiaz jardutea karakterizazio-proiektuak aurkeztean. - Txukuntasuna eta doitasuna zaintzea txostenak egitean.

6. IKUS-ENTZUNEZKO BALIABIDEETAN ETA BALIABIDE ESZENIKOETAN KARAKTERIZAZIO PROIEKTUAREN GARAPENA PLANIFIKATZEA

prozedurazkoak - Baliabide guztietako produkzio-prozesua deskribatzea. - Entseguetan, emanaldietan, filmaketetan, zuzeneko ikuskizunen

zuzeneko emankizunetan eta ikus-entzunezko baliabideetan karakterizazio-zerbitzuak planifikatzea.

- Egin behar diren lanak, probak eta dagozkien denborak antolatzeko kronogramak prestatzea.

- Karakterizazioko lanak, eginkizunak eta erantzukizunak identifikatu eta taldekideen artean banatzea.

- Proiektuan inplikaturiko profesional guztien artean komunikatzeko eta informazioa helarazteko metodoak erabiltzea.

- Material-hornidura, hornigaien premiak eta mantentze-lanetako zerbitzuak planifikatzea, bai eta hornidura-kostuak ere.

- Aldaketak eta ukituak planifikatzea.


15


- Hornitzaileak hautatu eta ebaluatzea. - Jardueran aritzeko beharrezkoak diren material eta ekipoak

erostearen edo alokatzearen artean dauden funtsezko desberdintasunak aztertzea.

- Filmaketan edo ikuskizun eszenikoan karakterizazio-taldea gainerako taldeekin koordinatzea.

- Aldaketetan eta ukituetan karakterizazio-profesionalaren esku-hartzea zehaztea.

kontzeptuzkoak - Giza baliabideak planifikatzeko teknikak. Karakterizazioan in situ parte

hartzen duen giza taldea. Karakterizazio-taldeko kideak. - Produktuen katalogoen eta hornitzaileen zerrenden erabilera.

Hornitzaileak eta produktu egokiak hautatzeko irizpideak. Karakterizazioko materialen eta ekipoen salerosketa eta alokairua. Dokumentazio teknikoa, plangintza eta aurreikuspena.

- Karakterizazio-arloko aurreprodukzio artistikoa, filmaketan, argazki-saioetan eta emanaldietan: diseinuak, elementuen prestaketa, probak eta entseguak.

- Karakterizatzailea laneko eremu bakoitzean. Karakterizatzailearen kokapena agertokian, platoan, kanpoko filmaketetan.

- Proiektuan inplikaturiko profesional guztien artean komunikatzeko eta informazioa helarazteko metodoak, filmaketan eta errepresentazioan, besteak beste.

- Filmaketa edo ikuskizun batean parte hartzen duten profesionalak, ikus-entzunezkoen munduarekin eta mundu eszenikoarekin lotura dutenak. Taldeetako kideak: zuzendaritza, produkzioa, artea, argiztapena, kamerak, soinua, interpreteak, muntaketa, jantziak. Kide bakoitzaren eginkizunak. Karakterizatzailearen ikuspegitik begiratuta, erabakigarriak diren ikus-entzunezko munduko edo mundu eszenikoko lanbideen azterketa: argazki-zuzendaria, jantzien diseinatzailea, arte-zuzendaria edo eszenografoa, zinema-zuzendaria edo zuzendari eszenikoa.

- Produkzio-arloarekin eta karakterizazioan eragina duten bestelako arloekin koordinatzeko teknikak: eszenografia, jantziak, argiztapena, zuzendaritza, soinua, hari gabeko mikrofonoak, attrezzoa, kudeaketa.

jarrerazkoak - Ikus-entzunezko baliabideetan eta baliabide eszenikoetan

karakterizazio-proiektua garatzeko interesa izatea. - Doitasunez lan egitea. - Irmotasuna funtzioak garatzean.

7. KARAKTERIZAZIO PROZESUAREN JARRAIPENA ETA EBALUAZIOA EGITEKO PROZEDURAK

prozedurazkoak - Karakterizazio-proiektuetan kalitatea bermatzeko ebaluatu behar diren alderdiak identifikatzea.

- Karakterizazio-lan bat planifikatzean eta gauzatzean kalitatea ebaluatzeko irizpideak zehaztea.

- Karakterizazio-prozesuetan gogobetetze-maila eta kalitatea ebaluatzeko metodoak eta teknikak deskribatzea.

- Lanbidean kalitatea eta prestakuntza eskuratzeko bideak identifikatzea.

- Zuzeneko ikuskizun bateko karakterizazio-prozesuan gerta daitezkeen gorabeherak zuzentzeko neurriak finkatzea.

- Karakterizazio-prozesuetan kalitatea ebaluatzeko protokoloak egitea.


16


kontzeptuzkoak - Kalitate-irizpideak prozesuaren fase guztietan: kalitatea proiektuetan, plangintzan, materialetan, tekniketan, tratuan, arriskuen prebentzioan, hondakinen kudeaketan, egindako lanen erregistroan, besteak beste.

- Akatsen kausa posibleak eta zuzentzeko neurriak. - Produkzio-etxearen eta taldeen gogobetetze-maila ebaluatzea. - Prestakuntza eta kalitatea.

jarrerazkoak - Egindako zerbitzua hobetzeko interesa izatea.

- Zerbitzuaren kalitatea hobetzeko interesa izatea. - Karakterizazio-prozesua ebaluatzea.

d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu honen hasieran “Dokumentazioa kudeatzea” (1. multzoa) ematea komeni da; izan ere, dokumentu-iturriak, dokumentazio teknikoa, artxibatzea eta karakterizazio-koadernoa identifikatu eta erabili behar baitira eta, horretarako, informazioa bilatzeko teknikak baliatu behar dira. Jarraian, “Karakterizatu behar diren pertsonaien ezaugarriak zehaztea” (2. multzoa) eman beharko litzateke; makillajearen historia, gidoi literario eta teknikoa, eta gidoiaren banakatzea aztertzen dira multzo horretan eta, horretarako, karakterizatu behar den pertsonaiaren ezaugarriak identifikatzen dira. Zati hori garatutakoan, “Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen baldintza teknikoak zehaztea karakterizazio-prozesuan” (3. multzoa) eta “Karakterizazio-proiektua egitea” (4. multzoa) ematea komeni da; multzo horietan, pertsonaia bat sortzeko prozesuak zerrendatzen dira; ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen ezaugarriak identifikatzen dira; eta karakterizazio-proiektuaren egitura eta atalak zehazten dira ikus-entzunezko baliabideetarako eta, horretarako, diseinu grafikoak edo digitalak egiten dira. Eskuratutako informazio eta jakintza horrekin guztiarekin, hurrengo multzoetara igarotzea komeni da: “Ikus-entzunezko baliabideetan eta baliabide eszenikoetan karakterizazio-proiektuaren garapena planifikatzea” (5. multzoa) eta “Karakterizazio-proiektuaren aurkezpena” (6. multzoa); multzo horietan, karakterizazio-zerbitzuen plangintzak egiten dira; zereginak eta eginkizunak banatzen dira; baliabide informatikoak, programa digitalak eta maketak erabiltzen dira eta, horretarako, proiektuko taldea koordinatu eta komunikazio-teknikak erabili behar dira proiektuaren aurkezpenean. Bukatzeko, “Karakterizazio-prozesuaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko prozedurak” (7. multzoa) eman beharko litzateke; karakterizazio-prozesuaren kalitatea ebaluatzeko protokoloak egitearekin loturiko alderdi guztiak lantzen dira. 2) Alderdi metodologikoak Metodologiak prozedurazko edukien inguruan egituratzea komeni da. Prozedurak gauzatzean beharrezkoak izan ahala, unitate didaktikoetan kontzeptuzko eta jarrerazko edukiak txertatuko dira. Jarrerazko edukien garrantzia oso handia da. Eduki horiek


17


ulertzeak, bere egiteak eta betetzeak finkatu egiten ditu nortasun profesionalaren lorpenak –ezinbestekoak ikasleentzat eta lanbide-jardunarentzat–. Hori horrela izanik, unitate didaktiko guztietako jarrerazko edukietan (esaterako, autonomia karakterizazio-proiektuak egiteari dagokionez, ordena eta antolamendua zaintzea dokumentazioan eta abar) ez dute galdu behar. Gai bakoitzaren kontzeptuzko edukiak eskemetan eta euskarri informatikoan (Power Point, bideoak) oinarrituta azalduko dira, gai teorikoenak hobeto ulertzeko eta bere egiteko. Izatez, karga memoristiko handiko multzoak daude. Irakasleak diseinatuko dituen eta gero ikasleek egin beharko dituzten test gisako jarduera idatzien plangintzarekin indartuko da ikaskuntza. Etapetarako formulatzen diren unitate didaktikoetako bakoitzean, hurbiltze sinple batekin hastea komeni da, informazioa eta sortzen diren efektuak bereganatzen direla errazteko. Gero, zailtasuna areagotuko da; aldagai gehiago erabiliko dira, prozesu osoaren simulazioa gauzatzen amaitu arte. Adibidez, hasieran proiektu sinpleak egitea komeni da, hau da, karakterizatu beharreko pertsonaiak oso konplexuak izan gabe eta baliabide tekniko gutxi behar direla; eta, pixkanaka-pixkanaka, modulu osoa biltzen duten aldagaiak txertatu beharko lirateke, hau da, pertsonaiak efektu bereziak, protesiak, makillajea eta ile-apainketa, besteak beste, eskatzen dituen proiektuak. Hasierako unitate didaktikoan, ikasleak moduluko gaien inguruan motibatzea eta interesa piztea sustatuko duten jarduerak hartuko dira aintzat. Izatez, ikasleak laneko rol baterako trebatuko dira eta rol horrekin lotzen den profesionaltasuna identifika dezaten erraztuko da. Gauzak horrela, rol horien ondoriozko nortasun profesionala bere egingo dute, eta egingo dutenaren eta lortuko dutenaren ikuspegi globala eta integratua lortuko dute. Ildo horretan, interesgarria izango da ikasleei bete ditzaketen lanpostuei buruzko hurbilketa eskaintzea, eta lor dezaketen erantzukizun-maila eta lanpostu bakoitzean jarduteko autonomia-maila aditzera ematea. Bestalde, ibilbidearen zati bakoitzeko etapak amaitutakoan, komeni da ikasleen parte-hartze aktiboa sustatuko duen eta edukiak barnean hartu eta elkarrekin lotuko dituen metodologia aintzat hartzea laburpen-jardueretan –unitate berezi diren aldetik–. Prozeduren euskarri diren edukiak (kontzeptuzkoak eta jarrerazkoak), oro har, bi unetan aurkez daitezke; hasieran, ereduzko prozedura egiteko beharrezkoak diren edukiak aurkez ditzake irakasleak; bigarren une batean, ikaslea prozedurak gauzatzen ari den heinean eta premia sortu ahala aurkez ditzake irakasleak euskarri-eduki horiek. Aurreko ataletik ondoriozta daitekeenez, zentzuzkoa izan daiteke irakasleak parte hartzea ikasteko egoeretako prozeduretan, ikaslearen ondorengo gauzatzeetarako eredu orientatzaile bat sortzearren. Ondoren, ikasleari gero eta autonomia eta ekimen handiagoa eman beharko zaio. Honako hauen erabilera eta garrantzia nabarmentzeko modukoak dira: baliabide informatikoak, dokumentazio teknikoa, ikus-entzunezko baliabideak eta baliabide eszenikoak, argiztapena eta abar; halaber, karakterizazio-proiektuan eragina duten pertsonak eta taldeak koordinatzea ere oso garrantzitsua da. Hori guztia aintzat hartu eta moduluan eduki horiek indartzea komeni da, eduki errazenekin hasi eta karakterizazio-proiektu handi baten simulazioarekin amaituta. Edukien aurkezpen teorikorako, zenbait irakaskuntza-sistema konbinatu beharra dago. Hala, zenbaitetan, idatzizko materiala ekarri eta horren gainean lan egin daiteke, eta, beste batzuetan, ikasleek beraiek, jarraibideak betez, euren ikasmateriala antola dezakete. Irudien proiekzioa funtsezkoa da modulu honetan, baita tresneria


18

1. lanbide-modulua PLANGINTZA ETA PROIEKTUAK informatikoak, fotografikoak, artistikoak eta bideoak ere –zirriborroak eta argazkiak

egiteko, irudia tratatzeko eta diseinu grafikoa egiteko–. Modulu honek “Pertsonaien diseinu digitala 2Dn eta 3Dn” moduluarekin lotura duenez, irakasleak koordinatu egin beharko lirateke eduki horiek emateko garaian. Irakasleek ikaskuntza-prozesu guztien jarraipena egin beharko dute, eta ikasleen aurrerapenak eta hautemandako zailtasunak jasoko dituzte.

3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Dokumentazioa lantzea:

• Dokumentu-iturriak hautatzea. • Informazioa bilatu, landu eta artxibatzeko prozedurak zehaztea ezarritako

formatu eta euskarrietan. • Karakterizazio-koadernoaren osagaiak identifikatzea.

Karakterizatu behar diren pertsonaien ezaugarriak zehaztea: • Pertsonaien karakterizazioak identifikatzea gidoia banakatzeko eta aztertzeko

metodo baten bitartez. • Pertsonaiaren inguruneari buruzko datuak (historia, gizartea, kultura, geografia

edo ingurumena) –karakterizazioa baldintzatzen dutenak– aztertu eta zehaztea. • Modeloaren edo aktorearen ezaugarri morfologikoak aztertzeko eta

pertsonaiarekin lotzeko prozedura hautatzea. • Pertsonaia bakoitzari buruzko fitxak egitea lortutako informazioarekin.

Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen baldintza teknikoak

zehaztea prozesuan: • Pertsonaia bat sortzeko prozesua ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide

eszenikoen ezaugarriekin lotzea. • Plano motaren eragina, kamera-mugimendua eta ikus-entzunezko hizkuntzaren

gainerako elementuak zehaztea karakterizatu behar den pertsonaiaren diseinuan.

• Argiek karakterizazio-lanetan duten eragina aztertzea. Karakterizazio-proiektuak egitea eta planifikatzea ikus-entzunezko baliabideetan eta baliabide eszenikoetan:

• Pertsonaia bakoitzari dagokionez, karakterizazioaren ezaugarri teknikoak (efektu bereziak, protesiak eta makillajeko eta ile-apainketako eskakizunak, besteak beste) zehaztea.

• Karakterizatu behar diren pertsonaien diseinu grafikoak edo digitalak egitea. • Proiektua gauzatzeko beharrezko baliabide teknikoak, giza baliabideak eta

baliabide materialak zehaztea, bai eta hornidura-kostuak ere. • Aurrekontuak egitea eta baldintza ekonomikoak zehaztea. • Ikus-entzunezko baliabideetarako eta ikuskizun eszenikoetarako proiektu

artistikoei dagozkien karakterizazio-proposamenak diseinatzea. • Entseguetan, emanaldietan, filmaketetan, zuzeneko ikuskizunen zuzeneko

emankizunetan eta ikus-entzunezko baliabideetan karakterizazio-zerbitzuak planifikatzea.

• Proiektuan inplikaturiko profesional guztien artean komunikatzeko eta informazioa helarazteko metodoak erabiltzea.

• Filmaketan edo ikuskizun eszenikoan karakterizazio-taldea gainerako taldeekin koordinatzea.


19


Karakterizazio-proiektuaren aurkezpena, jarraipena eta ebaluazioa: • Maketak egitea proiektuak aurkezteko. • Teknologia informatikoak (mezu elektronikoak, webguneak eta blogak, besteak

beste) erabiltzea bezeroarekin komunikatzeko. • Prozesua baimentzeko baldintza-orriaren atalak eta egitura identifikatzea. • Komunikatzeko eta bezeroari arreta emateko teknikak aplikatzea

karakterizazio-proiektuen aurkezpenean. • Karakterizazio-proiektua gauzatzearen gainbegiratzea eta plangintza egitea. • Karakterizazio-prozesuetan kalitatea ebaluatzeko protokoloak egitea.


20

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA 2 2. lanbide-modulua

PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Pertsonaien karakterizazioa

Kodea: 1261


Maila: Goi-maila


Iraupena: 140 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 9

Irakasleen espezialitatea: Estetika (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota:

Konpetentzia-atal honi lotuta dago: UC1517_3: Informazioa bilatzea eta janzkeraren historia eta bilakaera dokumentatzea proiektu eszenikoetarako.

Helburu orokorrak: 3 / 7 / 10 / 11 / 13 / 14 / 16 / 17 / 19 / 20 / 22

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Lan Plana antolatzen du pertsonaiak karakterizatzeko eta, horretarako, proiektuaren betekizunak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Pertsonaia baten karakterizazioa egiteko faseak planifikatu eta sekuentziatu ditu. b) Lantaldearen barruan erantzukizunak eta zereginak banatzeko metodoa ezarri du. c) Proiektuaren premiak eta eskaerak interpretatu ditu. d) Zirriborroak egokitu ditu baliabide pertsonal, material eta teknikoen arabera. e) Pertsonaiak aztertzeko teknikak ezarri ditu. f) Pertsonaiaren zehaztapenak biltzen dituen fitxa teknikoa egin du. g) Pertsonaia egiteko beharrezkoak diren protesiak deskribatu ditu. h) Pertsonaia karakterizatzeko beharrezkoak diren lan teknikoak zehaztu ditu. i) Beharrezko baliabide, espazio eta materialak identifikatu ditu.

2. Pertsonaia identifikatzen duten janzkera eszenikoaren ezaugarriak identifikatzen ditu eta, horretarako, jantziek, osagarriek eta siluetak historian izan duten bilakaera aztertzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Historian janzkerak izan duen bilakaera identifikatu du.


21

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA

b) Historian siluetak izan duen bilakaera zehaztu du. c) Edertasun-kanonak zehaztu ditu. d) Erabilitako koloreak eta ehun motak identifikatu ditu. e) Proiektua garatzen den garaiko janzkeraren ezaugarriak identifikatu ditu. f) Pertsonaiaren jantzien eta attrezzoaren ezaugarriak identifikatu ditu. g) Pertsonaia karakterizatzeko beharrezkoak diren jantziak hautatu ditu. h) Osagarriak eta apaingarriak hautatu ditu.

3. Laneko eremua antolatzen du eta, horretarako, materialak eta produktuak hautatzen ditu pertsonaiaren eta ikuskizunaren betekizunak aintzat hartuta eta erabiltzailearen arabera egokituta.

Ebaluazio-irizpideak:

a) Laneko eremua antolatu du betekizun teknikoen arabera. b) Materialak eta produktuak banatu ditu funtzionaltasun-irizpideen arabera. c) Prozesuetan segurtasunari eta higieneari buruzko betekizunak kontuan izan ditu. d) Babes-neurriak hartu ditu, bai erabiltzailearentzat, bai profesionalarentzat. e) Instalazio, tresna eta aparatuen mantentze-lanetako, higienerako eta desinfekzioko

metodoak aplikatu ditu. f) Erabiltzailea kokatzeko eta artatzeko jarraibideak ezarri ditu. g) Larruazalaren egoera, ezaugarriak eta alterazioak identifikatu ditu. h) Erabiltzailearen / interpretearen ezaugarri morfologikoak identifikatu ditu. i) Karakterizazioa egiteko garaian senti daitezkeen sentsazioak zehaztu ditu. j) Erabiltzailearen datuak fitxa teknikoan erregistratu ditu.

4. Egindako larruazal-protesiak egokitzen ditu; horretarako, protesiak larruazalean aplikatzeko eta akaberako teknikak gauzatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Protesiak egokitzeko jarraitu beharreko sekuentzia finkatu du. b) Larruazala babesteko eta prestatzeko zainketak aplikatu ditu, protesiak jarri aurretik. c) Protesi mota bakoitza jarraitu beharreko teknikarekin lotu du. d) Protesiak modelora egokitzeko teknikak ezarri ditu. e) Protesiak finkatu ditu itsasteko produktuekin. f) Protesiak gainjarri ditu. g) Azal-protesien akaberako teknikak aplikatu ditu. h) Erabili beharreko produktuak manipulatzeko jarraibide teknikoei kasu egin die. i) Protesiak aplikatzeko garaian kontuan izan beharreko alderdi guztiak ezarri ditu.

5. Kalotak, ile-protesiak eta ileordeak egokitzen ditu; horretarako, teknikak hautatzen ditu eta ezarritako prozedura aplikatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruazala eta ilea prestatu ditu kalota aplikatzeko. b) Kalotak jarri ditu ezaugarri pertsonalak eta teknikoak kontuan hartuta. c) Pertsonaiaren orrazkera modeloaren / interpretearen ezaugarrietara egokitu du. d) Ile-apainketako teknikak hautatu ditu premia eta baliabide eszenikoaren arabera. e) Ileordeak eta ile-eranskinak aplikatzeko eta egokitzeko moduak zehaztu ditu. f) Ileorde osoak jarri ditu. g) Aurpegirako eta gorputzerako ile-protesiak jartzeko teknikak identifikatu ditu,

modeloaren eta egin beharreko lanaren arabera.


22

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA h) Ile-protesiaren eta/edo ilearen akabera-teknikak egin ditu.

i) Pertsonaiak eskatzen dituen kaloten, ile-protesien eta/edo ileordeen konbinazioak hautatu ditu.

6. Pertsonaiaren karakterizazio integrala egiten du; horretarako, makillajea, efektu bereziak, jantziak eta gainerako elementuak proiektu artistikoarekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Egin beharreko makillaje mota finkatu du karakterizatu beharreko pertsonaiaren arabera.

b) Pertsonaiarekin loturiko efektu bereziak hautatu ditu. c) Larruazala prestatu du. d) Makillajeko efektu bereziak aplikatu eta sortu ditu. e) Pertsonaia definitzeko karakterizazio-makillajea integratu du. f) Aplikatutako protesiak makillajearekin integratu ditu. g) Osagarriak eta jantziak karakterizazio-makillajearen arabera egokitu ditu. h) Karakterizazioa osatzen duten elementu guztiak moldatu ditu eta azken emaitza

aztertu du. 7. Azken emaitzak ebaluatzen ditu eta, horretarako, kalitatea zehazten duten parametroak aztertu eta neurri zuzentzaileak aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Prozesu osoan izan daitezkeen desbideratzeen neurri zuzentzaileak aplikatu ditu. b) Egindako lanean sortu diren gorabeherak konpondu ditu. c) Prozesuan bildutako datu guztiak fitxa teknikoetan erregistratuta daudela egiaztatu

du. d) Karakterizazioko ile-apainketa, makillaje eta protesien ukituak egin ditu. e) Bezeroen gogobetetze-maila ebaluatzeko metodoa finkatu du.

8. Karakterizazioko elementuak kentzeko metodoak ezartzen ditu; horretarako, baliabide teknikoak hautatu eta segurtasuneko eta higieneko neurriak hautatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Protesiak kentzeko jarraitu beharreko faseak identifikatu ditu. b) Karakterizazioko elementuak behar bezala kentzeko produktu egokiak hautatu ditu. c) Protesiak kentzeko prozedurak egin ditu. d) Erabilitako protesiak bota edo behar bezala gorde ditu. e) Larruazala hidratatzeko eta lasaitzeko teknikak egin ditu. f) Protesiak kendu ostean larruazala zaintzeko aholkuak eman ditu. g) Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero, jarduteko neurriak

definitu ditu. h) Erabilitako protesiak zaintzeko eta biltegiratzeko arauak deskribatu ditu.


1. PERTSONAIAK KARAKTERIZATZEKO LAN PLANA ANTOLATZEA

prozedurazkoak - Pertsonaia karakterizatzeko faseen garapena planifikatzea eta sekuentziatzea.


23


- Lantaldearen barruan erantzukizunak eta zereginak banatzeko metodoak aplikatzea.

- Proiektuaren beharrak eta eskariak identifikatzea. - Zirriborroak egokitzea baliabide pertsonal, material eta teknikoen

arabera. - Pertsonaia aztertzeko teknikak aplikatzea. - Pertsonaiaren zehaztapenak biltzen dituen fitxa teknikoa egitea. - Pertsonaia egiteko beharrezkoak diren protesiak identifikatzea. - Pertsonaia lantzeko beharrezko lan teknikoak identifikatzea. - Beharrezko baliabide, espazio eta materialak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Lan Plana. Pertsonaia baten karakterizazioaren plangintza,

sekuentziazioa eta faseak egiteko teknikak. - Dokumentazio teknikoa. Premiak eta eskariak karakterizazio-

koadernoaren, baldintza-orriaren eta modelo/interpreteen sarreren eta irteeren gidoi teknikoaren arabera. Zirriborroak eta maketak aztertzea eta egokitzea baliabide pertsonal, material eta teknikoen arabera.

- Proiektua gauzatzeko beharrezko baliabideak, espazioak eta materialak.

- Pertsonaia aztertzeko jarraibideak. Pertsonaiaren fitxa teknikoa. Garaiaren testuinguru historikoa eta sozio-ekonomikoa. Pertsonaiaren ezaugarriak.

- Pertsonaia egiteko beharrezkoak diren protesi motak. Pertsonaia egiteko beharrezkoak diren lan teknikoak (orrazkerak, makillajeak, efektu bereziak, jantziak, besteak beste).

jarrerazkoak - Zorroztasunez erregistratzea datuak.

- Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. - Informazioaren koherentzia eta egiazkotasuna.

2. PERTSONAIA DEFINITZEN DUTEN JANZKERA ESZENIKOAREN EZAUGARRIAK IDENTIFIKATZEA

prozedurazkoak - Historiaren garai bakoitzeko berezko siluetaren eta janzkeraren bilakaera identifikatzea.

- Edertasun-kanonak sailkatzea. - Erabilitako koloreak eta ehun motak identifikatzea. - Proiektua garatzen den garaiko janzkeraren ezaugarriak

identifikatzea. - Pertsonaiaren jantzien eta attrezzoaren ezaugarriak identifikatzea. - Pertsonaia karakterizatzeko beharrezkoak diren jantziak hautatzea. - Pertsonaiak izan behar dituen osagarriak eta apaingarriak hautatzea.

kontzeptuzkoak - Janzkera eszenikoaren bilakaera historian, janzkera eszenikoa

Antzinaroan eta Erdi Aroan. Antzinaroko antzerkiko janzkera: irudi klasikoa. Erdi Aroko antzezlanetako janzkera. Aro garaikideko ikuskizunetarako janzkera. Janzkera-aldaketak: Frantziako iraultzatik 1900. urtera bitarte. XX. mendea. Bilakaera hamarkadaka.

- Silueta historia osoan. Edertasun-kanonak. - Janzkiaren ezaugarriak ikuskizunean. Ehunak. Historian gehien erabili

diren koloreak. - Pertsonaiak izan behar dituen attrezzo eta osagarriak.


24

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA jarrerazkoak - Jarrera positiboa eta emaitzak modu gogobetegarrian lortzeko

norberaren ahalmenean konfiantza izatea. - Antzerki-jardueraren bilakaera historikoa ezagutzeko jakin-mina. - Informazioaren koherentzia eta egiazkotasuna.

3. LAN EREMUA ANTOLATZEA

prozedurazkoak - Laneko eremua prestatzea betekizun teknikoen arabera. - Materialak eta produktuak hautatzea funtzionaltasun-irizpideen

arabera. - Laneko arriskuen prebentzioa. - Instalazio, tresna eta aparatuen mantentze-lanetako, higienerako eta

desinfekzioko metodoak aplikatzea. - Modelo/interpretearen arreta eta erosotasuna. - Larruazalaren egoera, ezaugarriak eta izan daitezkeen asaldurak

identifikatzea. - Erabiltzaile/interpretearen ezaugarri morfologikoak identifikatzea. - Modelo/interpreteak karakterizazio-prozesuetan senti ditzakeen

sentsazioak deskribatzea. - Fitxa teknikoa prestatzea.

kontzeptuzkoak - Karakterizatzailearen laneko eremuaren ezaugarriak.

- Beharrezko ekipo eta materialak. Hautatzeko irizpideak. Manipulazio-jarraibideak. Kontuan izan beharreko alderdiak.

- Kosmetikoak eta produktuak hautatzeko irizpideak. Prestatzeko jarraibideak. Kosmetikoak manipulatzeko, aplikatzeko, kontserbatzeko eta mantentzeko teknikak. Kontuan izan beharreko alderdiak.

- Lanpostuan arriskuak prebenitzeko jarraibideak. Modelo/interpretearen eta karakterizatzailearen jarrera-higieneko neurriak. Babes-neurriak erabiltzailearentzat eta profesionalarentzat.

- Tresnak, erremintak eta espazioak desinfektatzeko eta esterilizatzeko metodoak.

- Modelo/interpretearen arreta eta erosotasuna. Ezaugarri morfologikoak. Harekiko komunikazioa karakterizazio-prozesu osoan.

- Fitxa teknikoa.

jarrerazkoak - Erantzukizunez jardutea lan-materiala mantentzean eta kontserbatzean.

- Babes pertsonaleko arauekiko errespetua. - Segurtasun- eta higiene-arauekiko errespetua.

4. EGINDAKO LARRUAZALEKO PROTESIAK EGOKITZEA

prozedurazkoak - Protesiak egokitzeko prozesuak sekuentziatzea. - Larruazala prestatzea eta babestea, protesiak jarri aurretik. - Protesi mota bakoitza jarraitu beharreko teknikarekin lotzea. - Protesiak modeloari egokitzeko teknika hautatzea. - Protesiak finkatzea itsasgarri egokiekin. - Protesiak gainjartzea. - Protesia larruazalarekin bat egitea. - Larruazaleko babeskiei akabera emateko teknikak aplikatzea.


25


- Erabili beharreko produktuak manipulatzeko jarraibide teknikoak aplikatzea.

- Segurtasuneko eta higieneko neurriak erabiltzea ilekoak ez diren protesiak aplikatzean.

kontzeptuzkoak - Protesiak aplikatu aurreko teknikak. Larruazalaren aurretiazko

zainketak. Larruazala babesteko metodoak. - Larruazal-protesiak aplikatzeko metodoak. Protesiak prestatzeko

teknikak. Faseak. Manipulatzeko, egokitzeko eta akabera emateko teknikak. Itsasgarriak aplikatzeko hainbat modu. Protesiak gainjartzea. Protesiak larruazal naturalarekin bat egitea: produktuak eta aplikatzeko era.

- Protesiaren akabera mota baldintzatzen duten parametroak, baliabideen arabera (zinema, telebista, antzerkia, argazkigintza, beste batzuk). Orrazkera. Argiak. Planoak. Jantziak.

- Segurtasuneko higieneko neurriak ilekoak ez diren protesiak aplikatzeko prozesuetan. Kontuan izan beharreko alderdiak.

jarrerazkoak - Burutu beharreko zereginen ordena eta metodoa.

- Tinkotasunez jardutea zailtasunen aurrean. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudia betetzea.

5. KALOTAK, ILE PROTESIAK ETA ILEORDEAK EGOKITZEA

prozedurazkoak - Larruazala eta ilea prestatzea kalota aplikatzeko. - Kalotak jartzea ezaugarri pertsonalak eta teknikoak kontuan hartuta. - Pertsonaiaren orrazkera modeloaren / interpretearen ezaugarrietara

egokitzea. - Ile-apainketako teknikak hautatzea premia eta baliabide eszenikoaren

arabera. - Ileordeak eta ile-eranskinak aplikatzea eta egokitzea. - Ileorde osoak jartzea. - Aurpegirako eta gorputzerako ile-protesiak jartzea, modeloaren eta

egin beharreko lanaren arabera. - Ile-protesiaren eta/edo ilearen akabera-teknikak egitea. - Pertsonaiak eskatzen dituen kaloten, ile-protesien eta/edo ileordeen

konbinazioak hautatzea.

kontzeptuzkoak - Aurretiazko teknikak. Modeloaren ilearen ezaugarriak. Larruazala eta ilea prestatzeko teknikak.

- Ile-protesiak. Aplikatzeko, egokitzeko eta gordetzeko moduak. - Kalotak. Aplikatzeko, egokitzeko eta gordetzeko modua. - Akabera-teknikak. Pertsonaiaren orrazkera modeloaren

ezaugarrietara egokitzeko teknikak. Ile-apainketako teknikak premia eta baliabide eszenikoaren arabera.

- Konbinazioak ile-protesien eta kaloten aplikazioan. Protesiak, ileordea edo kalota ile naturalarekin bat egiteko teknikak.

- Ilearen akabera motak baldintzatzen dituzten parametroak: baliabideak, jantziak, orrazkera, planoak eta argiak, besteak beste.

- Segurtasuna eta higienea ile-protesiak, ileordeak eta kalotak aplikatzeko prozesuetan.


26

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA jarrerazkoak - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan.

- Egindako lanak baloratzeko ahalmen kritikoa izatea. - Doitasunez lan egitea.

6. PERTSONAIAREN KARAKTERIZAZIO INTEGRALA EGITEA

prozedurazkoak - Egin beharreko makillaje mota identifikatzea karakterizatu beharreko pertsonaiaren arabera.

- Pertsonaiarekin loturiko efektu bereziak hautatzea. - Larruazala prestatzea. - Makillajeko efektu bereziak aplikatzea eta sortzea. - Larruazaleko protesiak integratzea eta makillatzea. - Kalotetan makillajea aplikatzea. - Pertsonaia definitzeko karakterizazio-makillajea egitea. - Jantziak eta osagarriak karakterizazio-makillajearen arabera

egokitzea. - Egindako lana behatzea eta azken emaitza aztertzea.

kontzeptuzkoak - Karakterizazio-makillajeak egiteko teknikak. Makillaje integraleko

teknikak hautatzeko irizpideak. Kalotak jartzeko eta makillatzeko teknikak, konposizioaren arabera. Larruazaleko protesiak makillatzea, protesiaren materialaren arabera.

- Makillajeko efektu bereziak. Kontuan izan beharreko alderdiak. - Karakterizazioaren akabera-teknikak, jantziak eta osagarriak

integratuta.

jarrerazkoak - Zorroztasuna eta autonomia izatea prozedurazko eragiketetan. - Lana gauzatzean zorrotza izatea. - Behatu eta aztertzeko jarrera.

7. AZKEN EMAITZAK EBALUATZEA

prozedurazkoak - Karakterizazio-prozesuan izan daitezkeen desbideratzeetan neurri zuzentzaileak aplikatzea.

- Egindako lanean sortu diren gorabeherak konpontzeko teknikak aplikatzea.

- Prozesuan bildutako datuen erregistroa egiaztatzea. - Pertsonaien ukituak eta aldaketak sailkatzea eta tenporalizatzea. - Karakterizazioko ile-apainketa, makillaje eta protesien ukituak egitea. - Bezeroaren gogobetetze-maila ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Kalitate-kontrola. Kalitate-parametroak.

- Karakterizazioaren azken emaitza ebaluatzeko parametroak. - Ukituak egiteko prozesu teknikoak karakterizazioan. Ukituak

karakterizazio-makillajeetan. Ukituen eta aldaketan ezaugarriak baliabide artistiko bakoitzean.

- Burututako prozesuetan desbideratzerik izanez gero jarduteko metodoak.

- Orrazkeraren ukituak. Efektu berezien ukituak.


27


jarrerazkoak - Hobetzeko kezka. - Ahalmen kritikoa eta behatzeko ahalmena izatea emaitzak hobetzeko. - Tinkotasunez jardutea zailtasunen aurrean.

8. KARAKTERIZAZIOKO ELEMENTUAK KENTZEKO METODOAK EZARTZEA

prozedurazkoak - Protesiak kentzeko jarraitu beharreko faseak identifikatzea. - Karakterizazioko elementuak behar bezala kentzeko produktu egokiak

hautatzea. - Protesiak kentzea. - Erabilitako protesiak gordetzea edo botatzea. - Larruazala konpontzeko eta lasaitzeko tratamendua aplikatzea. - Protesiak kendu ostean larruazala nola zaindu jakinaraztea. - Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero,

jarduteko neurriak aplikatzea. - Erabilitako protesiak zaintzea eta biltegiratzea.

kontzeptuzkoak - Aurpegirako protesiak eta kalotak kentzeko teknikak. Protesiak

desitsasteko kosmetikoak. Egiteko modua. - Ile-protesiak, ileordeak eta ile-luzapenak kentzeko teknikak. - Makillajea eta efektu bereziak kentzeko teknikak. Desmakillatzeko

kosmetikoak eta higienea. - Karakterizazioko elementuak kendu ondoko larruazalaren zainketak.

Hidratatzeko, osatzeko eta lasaitzeko tratamenduak. - Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero jarduteko

neurriak. - Erabilitako protesiak zaintzeko eta biltegiratzeko teknikak.

jarrerazkoak - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudia betetzea.

- Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Modulu honen hasieran 1. eta 2. multzoak, hau da, “Pertsonaiak karakterizatzeko Lan Plana antolatzea” eta “Pertsonaia definitzen duten janzkera eszenikoaren ezaugarriak identifikatzea”, ematea komeni da, janzkerak eta siluetak historian izan duten bilakaerari buruzko edukiekin batera, pertsonaia sortzeko beharrezkoak diren lan teknikoak ere sartzen direlako. Jarraian, “Laneko eremua antolatzea” 3. multzoarekin jarraitu behar da; bertan, laneko eremua, ekipoak eta materialak prestatzeaz gain, lanpostuan laneko arriskuen prebentzioa eta prozesu guztietan segurtasuneko eta higieneko neurriak ere lantzen dira. Beraz, atal hau zeharka landuko da modulu osoan. Kronologikoki, 4. eta 5. multzoekin jarraituko dugu, hau da, “Egindako larruazal-protesiak egokitzea” eta “Kalotak, ile-protesiak eta ileordeak egokitzea”;


28

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA larruazaleko protesiak, ile-protesiak, kalotak eta ileordeak egokitzen ikasten da, betiere

akabera mota baldintzatzen duten parametroei jarraiki, baliabide eszenikoaren, planoen eta argien arabera, besteak beste. Jarraian, “Pertsonaiaren karakterizazio integrala egitea” 6. multzoaren txanda da; bertan, beharrezkoak diren efektu bereziak sortu eta makillaje integrala egiten da eta, azkenik, karakterizazioa amaitzeko, jantziak eta osagarriak zehazten dira. Aurreko multzoak garatutakoan, “Azken emaitzak ebaluatzea” 7. blokearekin jarraitu behar da; makillajearen, orrazkeraren eta efektu berezien ukituak eta aldaketak aztertzen dira baliabide artistiko bakoitzean, bai eta kalitate-kontrola eta bezeroaren gogobetetze-maila ere. Modulu hau amaitzeko, “Karakterizazioko elementuak kentzeko metodoak” 8. multzoa geratzen da; multzo honetan, aurpegirako protesiak, ile-protesiak eta kalotak ez ezik, makillajea eta efektu bereziak ere kentzeko prozedurak aplikatzen dira, eta larruazalean kendu osteko zainketak egin.

2) Alderdi metodologikoak Lanbide-modulu hau batik bat prozedurazkoa da; beraz, ekintza didaktiko oro eskuratutako jakintzak praktikan jartzera bideratu behar da, dela modulu honetan, dela “Efektu bereziak makillajearen bidez”, ”Aurpegirako eta gorputzerako protesigintza”, “Ile-eranskingintza”, “Pertsonaien diseinu digitala 2Dn eta 3Dn“ eta “Karakterizazioko eta makillaje profesionaleko produktuak” moduluetan; beraz, modulu horiek ematen dituzten irakasleak koordinatu egin behar dira, modulu hau osatzen duten jardueren garapenerako informazio adierazgarria eskaini edo jaso dezaketelako. Lan-merkatuaren ezaugarriak, lan-mugikortasuna eta ikus-entzunezkoen eta ikuskizunen sektoreen eta azpisektoreen arteko mugimenduak kontuan izanik, oso garrantzitsua da profesional balioaniztunak prestatzea, gizartearen, ekonomiaren, lanaren eta antolamenduaren egoera berrietara egokitzeko gai direnak. Horregatik, pertsonaia karakterizatzeko teknika guztiak lantzea komeni da, unean uneko baliabideen arabera. Irakaskuntza-ikaskuntzako prozesuaren garapenean, arazoen konponbidean oinarritutako metodoa erabiliko dugu, informazioa bilatu eta eskuliburuetan kontsultak eginez, filmak eta aldizkari teknikoak ikusita, IKTak erabilita edo webgunean informazio teknikoa bilatuz, betiere ikerketa ahalbidetzen eta sustatzen duten baliabide berriak diren aldetik. Ildo berari jarraiki eta ekimena, sormena eta autokritika indartzeko asmoz, ikasle bakoitzak pertsonaia bat karakterizatzeko proiektua proposatu eta garatuko du; beraz, bakoitzak egindako lana gainerako ikasleei aurkeztu beharko die, izandako zailtasunetatik, egindako akatsetatik eta arazoen konponbidetik ikasbidea izatearren eta jakintzak askotariko testuinguruetan aplikatzeko. Irakaskuntza-ikaskuntzako programa honetan, ikasleek aktibo eta independente izan behar dute, euren ikaskuntza autobideratu behar dute eta arazoak eta zailtasunak konpontzera bideratuta. Jarrera positiboa sustatu behar dugu, autonomia errespetatuta eta ikasleen garapen integrala xede izanik, betiere espezialitateari dagozkion berezko jakintzak eskuratuz, laneko arriskuen prebentzioko eta ingurumena babesteko oinarrizko arauak errespetatuz eta lanbidea garatzeko beharrezkoak diren gainerako trebetasun eta jarrerak garatuz.


29


Ikaslearen proiektu pertsonalean sorturiko arazoarekin lotura zuzena duten jakintzak txertatuko dira; beraz, irakaslearen eginkizuna, funtsean, orientabidea ematea eta ikasle bakoitzaren banako lanaren jarraipena egitea izango da.

3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak Pertsonaiak karakterizatzeko Lan Plana antolatzea:

• Pertsonaia bat karakterizatzeko fase guztiak planifikatzea. • Jantziak, attrezzoa eta osagarriak hautatzea testuinguru historikoaren

arabera. • Karakterizatzeko beharrezkoak diren protesiak zehaztea. • Pertsonaia behar bezala karakterizatzeko beharrezkoak diren makillajeko,

efektu berezietako eta ile-apainketako lan teknikoak, besteak beste, identifikatzea.

Lan-eremua prestatzea:

• Karakterizatzailearen laneko eremua zehaztea. • Pertsonaiaren karakterizazioan esku hartzen duten ekipoak, tresnak eta

produktuak hautatzea. • Lanpostuan arriskuen prebentzioari buruzko arauak aplikatzea. • Segurtasuneko eta higieneko arauak betetzea pertsonaia karakterizatzeko

tekniketan. • Modelo/interpreteari arreta emateko protokoloa.

Larruazaleko protesiak egokitzea:

• Larruazala prestatzea eta babestea. • Protesia prestatzea. Ukituak flashingean eta akats txikiak konpontzeko

sistemak. • Itsasgarri egokiak aplikatzea aplikatu beharreko protesiaren arabera. • Protesiak gainjartzea. • Protesiak larruazalarekin integratzea, akabera mota bakoitza baldintzatzen

duten parametroen arabera. • Ilekoak ez diren protesiak aplikatzeko prozesuan segurtasuneko eta higieneko

teknikak aplikatzea.

Kalotak, ile-protesiak eta ileordeak egokitzea: • Modelo/interpretearen ilearen ezaugarriak zehaztea. • Larruazala eta ilea prestatzea. • Latexeko eta material plastikoko kalotak aplikatzea eta egokitzea. • Ile-protesiak, ile-luzapenak eta ileordeak jartzea. • Ile-protesien eta kaloten aplikazio konbinatua. • Pertsonaiaren orrazkera egokitzea. • Akabera-teknikak erabiltzea ezarritako parametroen arabera. • Segurtasuneko eta higieneko teknikak aplikatzea erabilitako prozesu

bakoitzean.

Pertsonaiaren karakterizazio integrala egitea: • Makillaje integraleko teknikak hautatzea. • Makillajea egitea protesi eta kalotetan. • Makillajeko efektu bereziak sortzea. • Jantziak eta osagarriak janztea.

Pertsonaiaren karakterizazioaren emaitzak ebaluatzea:


30

2. lanbide-modulua PERTSONAIEN KARAKTERIZAZIOA • Kalitate-parametroak zehaztea karakterizazioa amaitzean. • Ukituak eta aldaketak zehaztea baliabide eszeniko bakoitzean. • Karakterizazioko ukituak tenporalizatzea. • Makillajean eta ile-apainketan eta efektu berezien makillajean ukituak egitea. • Burututako prozesuetan desbideratzerik izanez gero jardutea. • Bezeroaren gogobetetze-mailaren ebaluazioa egitea.

Karakterizazioko elementuak kentzea:

• Aurpegirako protesiak eta kalotak kentzea, berariazko kosmetikoekin eta desitsasteko metodo egokiekin.

• Ile-protesiak, ileordeak eta ile-luzapenak kentzea. • Kasu bakoitzean desmakillatzeko kosmetiko egokiak zehaztea. • Makillajea eta efektu bereziak kentzea. • Osatzeko eta lasaitzeko tratamenduak aplikatzea. • Modelo/interpreteari narritadurak edo alergia edo estualdia sortuz gero,

beharrezkoak diren neurriak aplikatzea. • Protesiak zaintzeko eta biltegiratzeko sistema zehaztea.


31

3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA

3 3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Makillaje profesionala

Kodea: 1262


Maila: Goi-maila


Iraupena: 231 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 11


Modulu mota:

Konpetentzia-atal honi lotuta dago: UC0066_2: Baliabide eszenikoetarako eta ikus-entzunezko produkzioetarako makillatzea.

Helburu orokorrak: 3 / 11 / 14 / 16 / 17 / 19 / 20 / 22

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Makillajeko profesionalaren lan-prozedura ezartzen du, jardun-eremua identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Profesionalaren jardun-eremua identifikatu du. b) Makillaje-etxeetako makillatzaile ofizialaren eginkizunak zehaztu ditu. c) Makillajeak egiteko faseak planifikatu eta sekuentziatu ditu. d) Sortu behar duen makillajeari buruzko dokumentazio-iturriak erabili ditu. e) Makillajeak egiteko erabiltzen diren teknikak identifikatu ditu. f) Makillaje-protokoloak zehaztu ditu gizartearen eta lanaren arloko eremuetan, ikus-

entzunezko eremuetan eta eremu eszenikoetan. g) Prozedura ebaluatzeko eta kontrolatzeko prozedurak zehaztu ditu. h) Jatorrizko zirriborroari aldaketak proposatu dizkio, prozesuaren kostua, kalitatea

eta lanketa hobetzearren. i) Makillaje mota guztien zirriborroak egin ditu.

2. Erabili behar dituen makillaje mota eta koloreak zehazten ditu; horretarako, baliabide eszenikoen, ikus-entzunezko baliabideen, argazkigintzako baliabideen eta gizarte- eta lan-arloko ekitaldien ezaugarriak identifikatzen ditu.


32

3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA Ebaluazio-irizpideak:

a) Makillajeak sailkatzeko irizpideak ezarri ditu. b) Gizarte- eta lan-arloko makillajeen ezaugarriak zehaztu ditu. c) Ikus-entzunezko makillajearen eta makillaje eszenikoaren mota hautatzean

eragiten duten aldagaiak eta ezaugarri teknikoak zehaztu ditu. d) Makillajeek garai historiko bakoitzean betetzen zituzten ezaugarriak identifikatu

ditu. e) Argiek makillajean duten eragina identifikatu du. f) Makillajean koloreak duen eragina zehaztu du, kolorearen teoriaren arabera. g) Makillajean koloreen hautaketa baldintzatzen duten aldagaiak zehaztu ditu. h) Erabiltzailearen estiloa, premiak eta eskariak identifikatzeko metodoa zehaztu du.

3. Lan-eremua antolatzen du; horretarako, makillajeko produktuak eta ekipoak hautatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Makillatzaileak lan egin dezakeen eremuen berariazko ezaugarriak identifikatu ditu.

b) Lan-eremua prestatu eta antolatu du. c) Makillajea egiteko beharrezkoak diren produktuak, tresnak eta ekipoak hautatu

ditu. d) Higieneari, segurtasunari eta kontserbazioari buruzko arauak aplikatu ditu

makillaje-ekipoari dagokionez. e) Produktu kosmetiko apaingarriak biltegiratzeko irizpideak ezarri ditu. f) Makillajeko maleta eta ukituen maleta antolatu ditu. g) Aerografoaren zati guztiak identifikatu ditu. h) Aerografoa muntatzeko, desmuntatzeko eta garbitzeko mekanismoak deskribatu

ditu. i) Aerografoarekin makillatzeko beharrezkoak diren konpresoreak, produktuak eta

ekipoak hautatu ditu. 4. Makillaje zuzentzailearen teknikak aplikatzen ditu eta ezaugarri morfologikoekin, psikologikoekin eta larruazalaren ezaugarriekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Erabiltzailearen ezaugarri fisikoak eta morfologikoak aztertzeko jarraibideak zehaztu ditu.

b) Psikomorfologiako eta visagismoko teknikak aplikatu ditu aurpegiaren obalo mota eta ezaugarriak identifikatzeko.

c) Gorputz-tipologiak identifikatu ditu. d) Harmonia zehaztu du larruazalaren, ilearen eta begien kolorearen arabera eta

harmonia naturalak bereizi ditu. e) Larruazal mota eta alterazio estetikoak identifikatu ditu. f) Kosmetikoak hautatu ditu larruazalaren ezaugarriak, aurpegiaren harmonia eta

makillaje mota kontuan hartuta. g) Makillajearen fitxa teknikoa eta artistikoa bete du. h) Teknika zuzentzailea hautatu du ezaugarri morfologikoen eta lortu behar duen

efektu motaren arabera. i) Argi-ilunaren teknikaren erabilera justifikatu du. j) Aurpegiko eta gorputzeko zuzenketak egiten ditu makillajearen bidez.

5. Aurpegirako eta/edo gorputzerako makillaje profesionalen protokoloak gauzatzen ditu, teknika egokien bitartez.


33



a) Erabiltzailea eroso kokatzeko eta prestatzeko jarraibideak ezarri ditu. b) Norbera babesteko ekipamendua erabili du. c) Azala prestatu du larruazalaren eta makillajearen ezaugarrien arabera. d) Aurpegirako eta gorputzerako makillajearen teknika hautatu du, prozesua

baldintzatzen duten aldagaiak kontuan izanik. e) Ordezko betileak, multzoan eta zerrendan, eta luzapenak aplikatu ditu. f) Makillajeak egiteko prozesua bete du. g) Aurpegirako edo gorputzerako makillajea aerografoarekin aplikatzeko prozedura

zehaztu du. h) Makillajea finkatu, mantendu, ukituak eman eta eraldatzeko teknikak aplikatu ditu. i) Makillajea kentzeko prozesuak egin ditu. j) Ergonomiarekin eta jarrera-hezkuntzarekin loturiko gomendioak bete ditu.

6. Fantasiazko makillajearen protokoloak gauzatzen ditu, aurpegirako eta/edo gorputzerako diren arabera egokituta, teknika egokien bitartez. Ebaluazio-irizpideak:

a) Fantasiazko makillajearen diseinua burutu du, modeloari, erabiltzaileari egokituta. b) Erabili beharreko teknikaren arabera hautatu ditu materialak, txantiloiak eta

produktuak. c) Aurpegirako eta gorputzerako fantasiazko makillajeak egiteko kosmetikoak eta

osagarriak aplikatu ditu, testuren arabera. d) Azala prestatu du larruazalaren eta makillajearen ezaugarrien arabera. e) Ilea prestatu du fantasiazko makillajean integratzeko. f) Ezkutatzeko teknikak aplikatu ditu diseinuaren arabera. g) Fantasiazko produktuak aplikatzeko teknikak erabili ditu, aerografoarekin eta

aerograforik gabe. h) Aurpegirako eta gorputzerako fantasiazko makillajeak egiteko jarraibideak bete

ditu. i) Fantasiazko makillajeak kendu ditu. j) Fantasiazko makillajeekin bat datozen osagarriak, attrezzoa eta jantziak egin ditu.


1. MAKILLAJEKO PROFESIONALAREN LANEKO PROZEDURA EZARTZEA

prozedurazkoak - Profesionalaren jardun-eremua identifikatzea. - Makillajeak egiteko faseak planifikatu eta sekuentziatzea. - Makillajeak egiteko erabiltzen diren teknikak identifikatzea. - Makillajeko protokoloak egitea gizarte- eta lan-arloko eta ikus-entzunezko

eremuetan eta eremu eszenikoetan. - Dokumentu-iturriak erabiltzea hainbat makillaje mota egiteko. - Makillaje moten prozesuak ebaluatzea eta kontrolatzea, jardun-eremuaren

arabera. - Jatorrizko zirriborroen aldaketak proposatzea, prozesuaren kostua,

kalitatea eta lanketa hobetzearren. - Makillaje moten zirriborroak egitea.


34

3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA kontzeptuzkoak - Makillajeko profesionalaren jardun-eremuak. Makillajea ekitaldi sozialetan:

ekitaldi sozialak eta makillajearekin duten lotura. Makillajea lan-ingurunean: laneko ekitaldiak eta makillajearekin duten lotura. Makillajea ikus-entzunezko baliabideetan. Makillaje motak ikus-entzunezko baliabidearen arabera: makillajea telebistarako, zinemarako, bereizmen handirako, argazkilaritzarako (kolorea, zuria eta beltza, publizitatea). Makillajea baliabide eszenikoetan eta modako baliabideetan: makillaje motak baliabide eszenikoaren arabera, pasarelako makillajean eragiten duten faktoreak, fantasiazko makillaje-lehiaketak. Makillaje-etxeetako makillatzaile ofiziala, eginkizunak.

- Makillajeko protokoloak. Makillaje motak. Dokumentazio-fasea. Azterketa-fasea. Gauzatze-fasea. Amaiera-fasea. Ebaluazioaren eta kontrolaren fasea.

- Makillajeko zirriborroak. Irudikapen grafikoari buruzko teknikak.

jarrerazkoak - Lan-plangintza egiteko interesa eta prestasuna izatea. - Autonomiaz eta ekimenez lan egitea. - Ordena eta antolamendua zaintzea erabilitako dokumentazioan. - Makillatzailearen jardun-eremuari buruzko jakintzak areagotzeko interesa

izatea.

2. MAKILLAJE MOTA ETA MAKILLAJEAREN KOLOREAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Makillaje motak identifikatzea eta sailkatzea. - Gizarte- eta lan-arloko makillajeen ezaugarriak zehaztea. - Ikus-entzunezko makillajearen eta makillaje eszenikoaren mota

hautatzean eragiten duten aldagaiak eta ezaugarri teknikoak zehaztea. - Makillajeek garai historiko bakoitzean betetzen zituzten ezaugarriak

identifikatzea. - Argiek makillajean duten eragina identifikatzea. - Makillajeak eta argiek baliabide eszenikoekin eta gizarte- eta lan-arloko

ekitaldiekin duten lotura. - Makillajean koloreak duen eragina identifikatzea, kolorearen teoriaren

arabera. - Makillajean koloreen hautaketa baldintzatzen duten aldagaiak

identifikatzea. - Erabiltzailearen estiloa, beharrak eta eskariak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Makillaje motak. Gizarte- eta lan-arloko makillajea: motak eta ezaugarriak

(kaleko eta eguneko makillajea, makillaje naturala, arratsaldekoa, gauekoa, koktelekoa, zeremoniakoa, adinekoentzako makillajea, gizonen makillajea, hainbat etniatako larruazaletarako makillajea, besteak beste). Ikus-entzunezko makillajea eta makillaje eszenikoa. Makillajean eragiten duten baliabideen (telebista, bideoa, zinema, antzerkia) ezaugarri teknikoak. Publizitateko, argazkilaritzako eta pasarelako makillajeak. Makillajean eragiten duten ezaugarri teknikoak eta artistikoak. Makillaje historikoak. Ezaugarriak (Egipto, etruskoak, grekoak, erromatarrak, Erdi Aroa, XV., XVI., XVII., XVIII., XIX., XX. mendeak, gaur egungoa).

- Argiak makillajean duen eragina. Makillajeari aplikatutako argiaren teoria. Argiaren kalitatea edo ezaugarriak eta makillajearen koloreekin duen elkarreragina. Argi motek makillajean duten eragina: argi artifiziala (argi hotza, argi epela), argi naturala. Argiztapenak makillajean duen eragina (argia eta itzala) kanpoaldeetan eta platoan. Ikusmena estimulatzen digun


35


argiaren kalitatea edo ezaugarriak. Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen ezaugarri tekniko eta artistikoek makillajean duten eragina.

- Koloreak makillajean duen eragina. Koloreak zirkulu kromatikoan. Kolorea, bere ezaugarrien arabera: tonua, asetasuna eta distira. Kolorearen erlatibotasuna eta makillajearen emaitzan duen eragina: kolorearen akabera (distira, satinatua, nakar-itxurakoa, irisatua, purpurina-efektua, busti-efektua, besteak beste) eta testurak: fina, lodia, gel- eta krema-itxurakoa.

- Koloreen arteko erlazioak makillajean. Erlazio harmonikoak: kromatikoak, akromatikoak, monokromatikoak, analogoak, beroak eta hotzak. Kontraste-erlazioak: tonuak, argi-iluna, grisak, kolorea, kantitatea, aldiberekoa, osagarritasuna eta hotz-beroak.

- Makillajean erabiltzen diren koloreen hautaketarekin loturiko aldagaiak. Koloreak ikus-entzunezko baliabideekin duen lotura. Koloreak baliabide eszenikoekin eta modako baliabideekin duen lotura. Koloreak argi motekin dituen loturak. Jantzien, osagarrien eta attrezzoaren koloreek makillajearekin duten lotura. Koloreen esanahia, sinbolismoa eta nortasuna: kolore konnotatiboa, kolore psikologikoa eta kolore sinbolikoa.

- Bezeroaren estiloaren, beharren eta eskarien irizpide estetikoak. Estilo pertsonalak: klasikoa, erromantikoa, dramatikoa, naturala, glamurosoa, sortzailea eta chic-urbanoa. Bezeroaren gustu, eskari eta beharrei buruzko galdesortak prestatzeko teknikak.

jarrerazkoak - Lan-plangintza egiteko interesa eta prestasuna izatea.

- Autonomiaz eta ekimenez lan egitea. - Ordena eta antolamendua zaintzea erabilitako dokumentazioan. - Zuzentasuna, adeitasuna eta tonu egokia azaltzea erabiltzaileekiko

harremanetan.

3. LAN EREMUA ANTOLATZEA

prozedurazkoak - Makillatzaileak lan egin dezakeen eremuen berariazko ezaugarriak identifikatzea.

- Laneko eremua prestatu eta antolatzea. - Makillajea egiteko beharrezkoak diren produktuak, tresnak eta ekipoak

hautatzea. - Garbitzeko, desinfektatzeko, esterilizatzeko, higieneko eta segurtasuneko

teknikak aplikatzea. - Makillajeko ekipoa zaintzea. - Produktu kosmetiko apaingarriak biltegiratzeko irizpideak zehaztea. - Makillajeko maleta eta ukituen maleta antolatzea. - Aerografoaren zatiak identifikatzea. - Aerografoa muntatzeko, desmuntatzeko eta garbitzeko mekanismoak

deskribatzea. - Aerografoarekin makillatzeko beharrezkoak diren konpresoreak,

produktuak eta ekipoak hautatzea. - Kosmetikoekiko tolerantzia-testa egitea.

kontzeptuzkoak - Laneko eremua. Makillaje-kabina: berariazko ezaugarriak, laneko

eremuaren argiztapena eta altzariak. Makillaje-kabina mugikorra eta aire zabalean: berariazko ezaugarriak, laneko eremuaren argiztapena.


36

3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA Gorputzeko makillajea egiteko langunea. Berariazko ezaugarriak.

Ingurumen-faktoreek makillajean duten eragina. - Produktuak eta ekipoak makillajean. Hautatzeko irizpideak. Produktuekiko

tolerantzia eta intolerantzia: tolerantzia-testa. Produktu kosmetiko apaingarriak biltegiratzea eta zaintzea. Makillajeko tresnak. Zatiak, fabrikazio-materialak, formak. Erabilera eta mantentzea. Hautatzeko irizpideak.

- Profesional baten maleta. Maleta motak. Platoko maleta eta ukituen maleta, besteak beste. Maleta antolatzeko teknikak.

- Makillajean erabiltzen den erabili eta botatzeko materiala (babesgarriak, kotoi-txotxak, kotoia, betile-maskararen eskuilak, makillatzeko belakiak, besteak beste).

- Aerografoa makillaje profesionalean. Zatiak eta funtzionamendua. Aerografoaren pita-euskarriaren multzoa erabiltzeko, garbitzeko, muntatzeko eta desmuntatzeko teknikak. Aerografiako konpresore motak. Aerografian erabiltzen diren produktu kosmetikoak hautatzeko irizpideak. Osagarriak aerografian: txantiloiak, besteak beste.

jarrerazkoak - Lan-eremua antolatzearen garrantziari buruzko balioespen positiboa.

- Segurtasuna eta higienea biltegiratzeko prozesuetan. - Kalitatearekiko konpromisoa lana garatzean. - Txukuntasuna zaintzea produktuak kokatzean.

4. MAKILLAJE ZUZENTZAILEAREN TEKNIKAK APLIKATZEA

prozedurazkoak - Erabiltzailearen ezaugarri fisikoak eta morfologikoak aztertzeko jarraibideak zehaztea.

- Psikomorfologiako eta visagismoko teknikak aplikatzea aurpegiaren obalo mota eta ezaugarriak identifikatzeko.

- Gorputz-tipologiak identifikatzea. - Harmonia zehaztea larruazalaren, ilearen eta begien kolorearen arabera

eta harmonia naturalak bereiztea. - Larruazal mota eta alterazio estetikoak identifikatzea. - Kosmetikoak hautatzea larruazalaren ezaugarriak, aurpegiaren harmonia

eta makillaje mota kontuan hartuta. - Makillajearen fitxa teknikoa eta artistikoa egitea eta betetzea. - Teknika zuzentzailea hautatzea ezaugarri morfologikoen eta lortu behar

duen efektu motaren arabera. - Aurpegiko azalaren fisiologiak makillajearekin duen erlazioa. - Argi-ilunaren teknikaren erabilera justifikatzea. - Aurpegiko eta gorputzeko zuzenketak egitea makillajearen bidez.

kontzeptuzkoak - Obalo motak (obalatua, luzanga, zabala, hezurtsua, triangeluarra,

alderantzizko triangeluarra, hexagonala). - Aurpegiaren zatiak. Bekoki, bekain, begi, sudur, masail, ezpain, kokots

motak. - Gorputzeko morfopsikologia (izaerak). Gorputzeko morfopsikologia motak:

haserrekorra, urduria, linfatikoa eta odolbizia. - Aurpegiko morfopsikologia: aurpegiaren zatiak (markoa, tonua,

zentzumenak, aurpegiko guneak). - Larruazalaren, ilearen eta begien kolorea. Harmonia mota honako

parametro hauen arabera: harmonia bero argia, ertaina eta iluna; harmonia hotz argia, ertaina eta iluna. Jatorri etniko nagusien ezaugarri


37


fisikoak. - Makillajeko fitxa teknikoa: datu pertsonalak, morfologikoak eta

fisiologikoak, forma kosmetikoei buruzko datuak, gama kromatikoak, aurpegiko zuzenketak eta hautatutako makillaje estiloa, besteak beste.

- Aurpegiko larruazalaren fisiologia, makillajearekin lotuta. Makillajea eta produktuak larruazal motetara egokitzeko teknikak, besteak beste, adinaren eta sexuaren arabera. Makillaje-produktuak, aurpegiko azalaren patologiei erreparatuta. Aurpegiaren fisiopatologia, kamuflajeko kosmetikoekin lotuta.

- Makillajearen bidez zuzentzeko teknikak: aurpegiaren eta gorputzaren visagismoa. Argi-ilunaren teknika: obaloetarako, bekokietarako, masailezurretarako, kokotserako. Lerro eta bolumenen bidezko zuzenketa visagismoan. Visagismoa begietan: nabarmentzea, delineatze likidoa, itzalekin (banana irekiak, itxiak, barruko eta kanpoko uvea, ketuak), difuminatuak, betile-maskara. Ezpainen (nabarmentzea eta makillatzea) eta masailen (kolorea eta forma) zuzenketak. Visagismoa bekainetan (makillajea, estaltzea, moztea eta depilatzea). Kamuflaje-teknikak alterazioak edo tatuajeak estaltzeko.

jarrerazkoak - Ordena eta kontrola zaintzea datuak bideratzean eta erregistratzean.

- Zehaztasuna datuak erregistratu eta interpretatzean. - Jasotako informazioaren konfidentzialtasun-konpromisoa. - Adeitasuna, errespetua eta diskrezioa zaintzea lana egitean. - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan.

5. AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO MAKILLAJE PROFESIONALEN PROTOKOLOAK GAUZATZEA

prozedurazkoak - Erabiltzailea kokatzea eta prestatzea. - Makillatzailea edo modeloa babesteko tresneria erabiltzea. - Larruazala ezaugarri kutaneoen eta makillajearen ezaugarrien arabera

prestatzea. - Aurpegiko eta gorputzeko makillaje-teknika hautatzea, prozesua zehazten

duten aldagaiak kontuan hartuta. - Ordezko betileak, multzotan eta zerrendan, eta luzapenak aplikatzea. - Aurpegiko edo gorputzeko makillajea aerografoarekin aplikatzea. - Makillajea finkatzeko, mantentzeko, ukituak emateko eta eraldatzeko

teknikak aplikatzea. - Makillajea kentzeko prozesuak gauzatzea. - Besteak beste, osagarriak eta apaingarriak kokatzea. - Ergonomiarekin eta jarrera-heziketarekin erlazionatutako gomendioak

aplikatzea. - Makillajearen emaitzak ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Makillaje-prozesuaren aurreko faseak. Makillajea aplikatu aurreko

teknikak. Larruazala prestatzeko teknikak. Oinarri zuzentzaileak. - Makillaje-produktuak aplikatzeko teknikak. Makillaje-hondoak aplikatzeko

teknikak. Haien aplikazioa zehazten duten parametroak: ehundurak, aplikatzeko zonak, norabidea, aplikatzeko materiala eta maniobrak, besteak beste. Begiak, bekainak eta betileak makillatzeko kosmetikoak aplikatzeko teknikak. Haien aplikazioa zehazten duten parametroak. Ordezko betileak multzotan, zerrendan eta luzapenetan aplikatzeko teknikak. Haien aplikazioa zehazten duten parametroak. Ezpainak eta


38

3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA masailak makillatzeko kosmetikoak aplikatzeko teknikak. Haien aplikazioa

zehazten duten parametroak. Aerografoarekin aplikatzeko teknikak. Haien aplikazioa zehazten duten parametroak.

- Makillajea finkatzeko eta amaitzeko, mantentzeko, ukituak emateko eta transformatzeko teknikak. Raccord-a edo errodajeetarako makillajearen jarraitutasuna.

- Prozesuaren aldakortasuna makillaje motaren arabera. Eguneko makillajeak, arratsaldekoak, gauekoak, koktelekoak, jaietakoak, ibiltokikoak, zeremoniakoak, argazkigintzakoak, publizitatekoak, telebistakoak, bideokoak, zinemakoak, antzerkikoak eta garaikoak, besteak beste.

- Makillajea kentzeko prozesua. Makillajea kentzeko teknikak. Makillajea kentzeko produktuak. Makillajea kendu ondoko produktu lasaigarriak eta konpontzaileak. Gehigarri eta osagarrien garbiketa, berreskurapena eta kontserbazioa.

- Makillaje-prozesuko ergonomia eta jarrera-heziketa: profesionalarena eta modeloarena.

- Makillajeak egitean eta makillajea kentzean norbera babesteko tresneria erabiltzea.

jarrerazkoak - Ikasteko eta teknologia berriak egokitzeko interesa izatea.

- Norberaren itxura eta higienea zaintzeko interesa izatea. - Ingurumena babesteko neurriak arduraz aplikatzea. - Prozesuak autonomiaz garatzea. - Lanean adeitasunez, errespetuz eta diskrezioz jokatzea.

6. FANTASIAZKO MAKILLAJEAREN PROTOKOLOAK GAUZATZEA

prozedurazkoak - Erabiltzailea prestatzea eta kokatzea. - Makillatzailearen edo modeloaren norbera babesteko ekipamendua

erabiltzea. - Azala prestatzea larruazalaren eta makillajearen ezaugarrien arabera. - Aurpegirako eta gorputzerako makillajearen teknika hautatzea, prozesua

baldintzatzen duten aldagaiak kontuan izanik. - Ordezko betileak, multzotan eta zerrendan, eta luzapenak aplikatzea. - Aurpegirako edo gorputzerako makillajea aerografoarekin aplikatzea. - Makillajea finkatu, mantendu, ukituak eman eta eraldatzeko teknikak

aplikatzea. - Makillajea kentzeko prozesuak egitea. - Osagarriak eta apaingarriak, besteak beste, jartzea. - Ergonomiarekin eta jarrera-hezkuntzarekin loturiko gomendioak

aplikatzea. - Makillajearen emaitzak ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Makillaje-prozesuaren aurreko faseak. Makillajea aplikatu aurreko

teknikak. Larruazala prestatzeko teknikak. Oinarri zuzentzaileak. - Makillaje-produktuak aplikatzeko teknikak. Makillaje-hondoak aplikatzeko

teknikak. Aplikazioa baldintzatzen duten parametroak: testurak, aplikatzeko zonak, norabidea, aplikatzeko materiala eta maniobrak, besteak beste. Begiak, bekainak eta betileak makillatzeko kosmetikoak aplikatzeko teknikak. Aplikazioa baldintzatzen duten parametroak. Ordezko betileak aplikatzeko teknikak: multzotan, zerrendan eta


39


luzapenak. Aplikazioa baldintzatzen duten parametroak. Ezpainak eta masailak makillatzeko kosmetikoak aplikatzeko teknikak. Aplikazioa baldintzatzen duten parametroak. Aerografoarekin aplikatzeko teknikak. Aplikazioa baldintzatzen duten parametroak.

- Makillajea finkatu eta amaitzeko, mantentzeko, ukituak emateko eta eraldatzeko teknikak. Raccorda edo makillajearen jarraitutasuna filmaketetarako.

- Prozesuaren aldagarritasuna makillaje motaren arabera. Eguneko, arratsaldeko, gaueko, kokteleko, jaietako, pasarelako, zeremoniako, argazkilaritzako, publizitaterako, telebistarako, bideorako, zinemarako, antzerkirako, garaiko makillajeak, besteak beste.

- Makillajea kentzeko prozesua. Makillajea kentzeko teknikak. Makillajea kentzeko produktuak. Lasaitzeko eta osatzeko produktuak, makillajea kendu osterako. Osagarriak garbitzea, berreskuratzea eta zaintzea.

- Profesionalaren/modeloaren ergonomia eta jarrera-hezkuntza makillaje-prozesuan.

- Makillajeak egitean eta kentzean norbera babesteko ekipamenduak erabiltzea.

jarrerazkoak - Ikaskuntzarekiko interesa eta teknologia berrietara egokitzeko interesa

izatea. - Norberaren itxura edo higienea zaintzeko interesa izatea. - Erantzukizunez jardutea ingurumena babesteko neurriak aplikatzean. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Adeitasuna, errespetua eta diskrezioa zaintzea lana egitean.


1) Sekuentziazioa Modulu honen eduki guztiak behar bezala barneratzeko, eduki multzoen sekuentziazio korrelatiboa antolatu beharko da, nahiz eta horietako bi zeharka lantzen diren irakatsi eta ikasteko prozesu osoan. Hasteko, makillajeko profesionalaren lan-prozedura ezar daiteke, “Makillajeko profesionalaren laneko prozedura ezartzea” (1. multzoa); hartara, ikasleak makillajeen prozesuaren fase guztiak planifikatu, sekuentziatu eta dokumentatu ahal izango ditu, bai eta zirriborro egokienak hautatu eta egin ere, zer baliabideetarako den kontuan izanik. Jarraian, “Laneko eremua prestatzea” (3. multzoa) landuko dugu eta makillatzaileak non lan egin dezakeen, zer tresna eta kosmetiko behar izango dituen eta laneko ekipoa garbitzeko eta desinfektatzeko zer egin behar duen zehaztuko dugu. Horren atzetik, “Makillaje mota eta makillajearen koloreak zehaztea” (2. multzoa) dator; bertan, makillaje motak eta makillajearen koloreak zehaztuko ditugu eta, hartara, ikasleek jakintza oso garrantzitsuak eskuratuko ditu, hala nola, kolorearen propietateak, argiak makillajeetan duen eragina eta hainbat makillaje mota, zer ekitalditarako diren kontuan izanik.


40

3. lanbide-modulua MAKILLAJE PROFESIONALA Segidan, aurpegiaren eta gorputzaren morfologia eta visagismoa aztertuko ditugu, fitxa

teknikoak egiteko eta makillaje zuzentzailearen teknikak aplikatzeko: “Makillaje zuzentzailearen teknikak aplikatzea” (4. multzoa). Aurpegirako eta/edo gorputzerako makillaje profesionalak egitean, “Aurpegirako eta/edo gorputzerako makillaje profesionalen protokoloak gauzatzea” (5. multzoa), modulu hau zeharka lantzea gomendatzen da 1. eta 3. multzoak amaitutakoan; hasteko, makillaje errazenak egin daitezke eta prozedura eta kontzeptuak barneratu ahala, lan zailagoak egin daitezke, bai eta teknika eta tresna egokiak hautatu, betileak, osagarriak, apaingarriak eta abar jarri ere. Makillaje motetan eta konplikazioan aurrera egin ahala, “Fantasiazko makillajearen protokoloak gauzatzea” 6. multzora iritsiko gara; multzo hau ere zeharkakoa da eta teknika eta tresna egokiak hautatzeaz gain, gorputzeko hainbat gunetan ilea ezkutatzeko teknikak aplikatu beharko ditugu; prestakuntza osatzeko, ezkutatzeko materialak eta fantasiazko makillajeak kentzen ikasi behar da.

2) Alderdi metodologikoak Metodologia aktiboa eta dinamikoa izango da, ikasleen ikaskuntza erraztuko duena, egoera errealetan erabiltzea baita helburua. Modulu honetan irakasleak gaineratuko ditu oinarrizko prestakuntzarako eta prozedurazko edukiak bere egiteko beharrezkoak diren ezagutzak. Irakasleak, hasiera batean, ikaskuntza-prozedurak azaltzeko eta erakusteko hartuko du parte, eta jardun hori ikasleen ondorengo jardunetarako eredu orientatzailea izango da. Ikasleek ezagutzak eta trebetasuna eskuratu ahala, irakasleak orientazioa eta laguntza emango dio ikasleari, autonomia eta ebazteko ahalmena gaineratuta. Irakasleek ikaskuntza-prozesuen hurbileko jarraipena egin beharko dute, eta ikasleen aurrerapenak eta hautemandako zailtasunak jasoko dituzte. Irakaskuntza-ikaskuntzako jardueretan, makillaje motak bereizteko gai izan behar du ikasleak. Hasteko, ikaskideak makilla daitezke baina, ahal dela, lan bakoitza modelo desberdin batekin egin behar da. Hartara, ikasleak aurpegiko eta gorputzeko morfologia desberdinak aztertzeko aukera izango du. Era berean, material informatikoa, argazkiak eta abar gaineratzea proposa dakieke ikasleei. Horrela, kontzeptuak sendotu ahal izango dituzte, eta nork bere materialarekin eta makillajeko diseinuekin koaderno pertsonala egin ahal izango dute. Beste profesional (makillatzaile) batzuekin hitzaldiak, erakustaldiak eta/edo jarduerak egitea proposa daiteke, azken berrikuntzak, joerak, kosmetikoak eta abar ezagutzeko. Nabarmena da jarrerazko edukien garrantzia. Halaber, garrantzi handikoa da eduki horiek ulertzea, bere egitea eta betetzea, ikasleek irudi pertsonal zaindua izan dezaten eta lanbide-etorkizunean erantzukizunez joka dezaten. Moduluen arteko lotura eta erlazioa ikusirik, modulu horiek ematen dituzten irakasleak koordinatzea oso garrantzitsua da. Oinarrizko tresneria erabiltzean higiene- eta osasun-araudia betetzea funtsezkoa da, erabilera bakoitzaren ondoren hondakinak tratatzeko, eta tresnak eta aparatuak garbitu eta desinfektatzeko prozesuei eginda. Halaber, prozesuen eta emaitzen kalitatea kontrolatzea komeni da, dela aurpegirako eta/edo gorputzerako makillajeetan, dela fantasiazkoetan.


41



Makillatzailearen jardun-esparrua identifikatzea.

Makillaje-protokoloak gauzatzea gizartearen eta lanaren arloko eremuetan, ikus-

entzunezko eremuetan eta eremu eszenikoetan.

Makillaje mota guztien zirriborroak egitea.

Makillaje motak identifikatu eta sailkatzea (gizarte- eta lan-arlokoak, historikoak, ikus-entzunezkoak, eszenikoak eta abar).

Argiek makillajean duten eragina identifikatzea.

Koloreak makillajean duen eragina identifikatzea.

Erabiltzailearen estiloa, beharrak eta eskariak identifikatzea.

Laneko eremua prestatu eta antolatzea.

Makillajea egiteko beharrezkoak diren produktuak, tresnak eta ekipoak hautatzea.

Sentsibilitate-testa egitea.

Aerografo bidezko makillajeak egitea.

Makillaje zuzentzailea aplikatu aurretik morfologia eta visagismoa aztertzea.

Aurpegirako eta gorputzerako makillaje profesionalaren eta fantasiazko makillajearen fitxa teknikoa eta artistikoa egitea eta betetzea.

Aurpegiko eta gorputzeko zuzenketak egitea makillajearen bidez.

Makillajeak egin aurreko teknikak (modeloa prestatzea, bekainak depilatzea, larruazala prestatzea eta abar) gauzatzea.

Aurpegirako eta/edo gorputzerako makillaje profesionalak gauzatzea.

Ordezko betileak, osagarriak, apaingarriak eta bestelakoak aplikatzea.

Ileak, gorputzeko guneak eta bestelakoak ezkutatzeko teknikak gauzatzea.

Fantasiazko makillajeak egitea hainbat kosmetiko, tresna eta erreminta erabilita.

Produktuak, ezkutatzeko materialak, apaingarriak, betileak eta bestelakoak kentzeko teknikak gauzatzea, segurtasunari eta higieneari buruzko arauak betez.

Aurpegirako eta gorputzerako makillaje profesionalak eta fantasiazko makillajeak kentzea.

Aurpegirako eta gorputzerako makillaje profesionalen eta fantasiazko makillajeen emaitzak ebaluatzea, kalitate-kontrolari jarraiki.


42

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ 4

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Efektu bereziak makillajearen bidez

Kodea: 1263


Maila: Goi-maila


Iraupena: 80 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 4


Modulu mota:

Konpetentzia-atal honi lotuta dago: UC1259_3: Pertsonaien karakterizazioa eta makillajeko efektu bereziak egitea.


b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Efektu berezien makillajearen prozedura ezartzen du eta prozesuaren aldagaiak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazioko efektu bereziak egiteko faseak planifikatu eta sekuentziatu ditu. b) Sortu behar duen efektu bereziari buruzko dokumentazio-iturriak erabili ditu. c) Makillaje bereziak egiteko erabiltzen diren teknikak identifikatu ditu. d) Efektu berezien makillajean eragin dezaketen ezaugarri tekniko eta artistikoak

identifikatu ditu. e) Efektu berezien makillajearen zehaztapenak biltzen dituen fitxa teknikoa egin du. f) Jatorrizko zirriborroari aldaketak proposatu dizkio, prozesuaren kostua, kalitatea

eta lanketa hobetzearren. g) Efektu berezien makillaje moten zirriborroak egin ditu.

2. Karakterizazioko efektu bereziak identifikatzen ditu eta lesio/alterazioaren ezaugarriak erabili beharreko teknikekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Simulatu behar duen efektuaren bolumen, kolore eta testuren arteko erlazioa zehatu du, bai eta erabiliko dituen teknikak eta produktuak ere.


43

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ b) Alterazio, zauri, hilotz edo aldaketa fisikoetan simulatu behar dituen efektu motak

identifikatu ditu. c) Simulatu behar duen efektu bakoitzaren ezaugarri anatomiko eta morfologiko

bereizgarriak deskribatu ditu. d) Erabili beharreko teknikak hautatu ditu, simulatu behar duen efektuaren arabera. e) Efektu berezietan erabiltzen diren ekipoak eta tresnak identifikatu ditu. f) Prozesua gauzatzeko beharrezko ekipoak eta produktuak hautatu ditu.

3. Efektu bereziak modelatzeko prozesua zuzenean larruazalaren gainean egiten du, erabili beharreko materialaren arabera hautatzen du teknika eta proportzioaren, testuaren, kolorearen, formaren eta bolumenaren parametroak aplikatzen ditu.


a) Zuzenean larruazalaren gainean modelatzeko teknikaren bitartez egin daitezkeen

efektu bereziak identifikatu ditu. b) Modelatu aurretik larruazala prestatzeko eragiketak zehaztu ditu. c) Hautatutako materialerako modelatze-teknika egokiak (hotzean eta beroan,

besteak beste) hautatu ditu. d) Modelatzeko beharrezkoak diren materialak, produktuak eta tresnak hautatu ditu. e) Esku hartzen duten osagaien bolumenak eta masak kalkulatu ditu, formulazio-fitxa

abiapuntu izanik. f) Bolumenak eta testurak sortu ditu zuzeneko modelatzearen bidez. g) Osagaiak manipulatzeko ordena eta denbora errespetatu du, ezarritako

zehaztapenen arabera. h) Modelatuaren akabera-prozesua burutu du. i) Zuzeneko modelatze-prozesuan segurtasunari eta higieneari buruzko arauak

aplikatu ditu. 4. Azazkaletako eta begietako protesiak zizelkatu eta egokitzeko prozesuak egiten ditu; horretarako, erabili beharreko materialaren arabera hautatzen du teknika. Ebaluazio-irizpideak:

a) Azazkaletako eta begietako protesien ezaugarriak identifikatu ditu. b) Azazkaletako eta begietako protesiak egiteko materialak eta produktuak hautatu

ditu. c) Azazkalak eta atzaparrak zizelkatzeko jarduerak planifikatu ditu. d) Azazkaletako protesiak egin eta karakterizatu beharreko eremura egokitu eta

itsatsi ditu. e) Begiak zizelkatzeko teknikak egin ditu. f) Ukipen-lenteak egokitzeko prozesua bete du. g) Segurtasun- eta higiene-arauak bete ditu azazkaletako eta begietako protesiak

egin eta zaintzeko garaian. h) Protesiekin probak eta doikuntzak egin ditu.

5. Efektu bereziak sortzeko makillajearen prozesua egiten du eta horretarako, produktuak hautatu eta prozesuaren aldagaiak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Efektu berezien makillajea egin aurretik larruazala, azazkalak eta ilea prestatzeko eragiketak zehaztu ditu.


44

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ b) Simulatu behar duen efektuaren makillajea egiteko beharrezkoak diren materialak,

produktuak eta tresnak hautatu ditu. c) Efektu bereziak egin ditu eta, horretarako, larruazalaren, azazkalen eta ilearen

gainean zuzenean makillajeko produktuak aplikatu ditu. d) Makillajeak modelatutako materialen gainean eta aplikatutako protesien gainean

egin ditu. e) Odola, elementu irtenak eta akabera emateko beste produktu edo material batzuk

aplikatu ditu. f) Efektu berezien makillajea finkatu, mantendu, ukituak eman eta eraldatzeko

teknikak aplikatu ditu. g) Makillajearen gainean probak eta doikuntzak egin ditu, zehaztapenen arabera. h) Ergonomiarekin eta jarrera-hezkuntzarekin loturiko gomendioak bete ditu efektu

bereziak sortzean. i) Efektu berezien makillajeko ekipoaren gainean garbitzeko, desinfektatzeko eta

esterilizatzeko teknikak aplikatu ditu. j) Protesiak eta efektu berezien makillajea erabat kentzeko prozesuak burutu ditu.

6. Azken emaitzak ebaluatzen ditu eta, horretarako, prozesuaren kalitatea zehazten duten parametroei erreparatu eta neurri zuzentzaileak aplikatzen ditu, behar izanez gero. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazioko efektu bereziak sortzeko prozesua kontrolatzeko teknikak aplikatu ditu.

b) Prozesu osoan izan daitezkeen desbideratzeen neurri zuzentzaileak aplikatu ditu. c) Egindako lanean sortu diren gorabeherak konpondu ditu. d) Ezarritako jardun-protokoloak behar bezala baliatu ditu. e) Erabili dituen produktuak gaika biltzeko arauak deskribatu ditu. f) Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero, jarduteko neurriak

definitu ditu. g) Efektu bereziak sortzeko prozesuaren kalitatea ebaluatu du.


1. EFEKTU BEREZIEN MAKILLAJEAREN LAN PROZEDURA EZARTZEA

prozedurazkoak - Karakterizazioko efektu bereziak egiteko faseak planifikatu eta sekuentziatzea.

- Sortu behar duen efektu bereziari buruzko dokumentazio-iturriak erabiltzea.

- Makillaje bereziak egiteko erabiltzen diren teknikak sailkatzea. - Efektu berezien makillajean eragin dezaketen ezaugarri tekniko eta

artistikoak identifikatzea. - Efektu berezien makillajearen zehaztapenak biltzen dituen fitxa

teknikoa egitea. - Jatorrizko zirriborroari aldaketak proposatzea, prozesuaren kostua,

kalitatea eta lanketa hobetzearren. - Efektu berezien makillaje moten zirriborroak egitea. - Efektu berezien makillajearen zirriborroa modu grafikoan aurkeztea.

kontzeptuzkoak - Efektu berezien makillajeko protokoloak. Egiteko faseak. Efektu

bereziari buruzko dokumentazio teknikoa. Efektu berezien makillaje-proiektuaren ezaugarriak. Laneko denbora eta eremua. Baliabide


45

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ materialak, teknikak eta produktuak. Efektu berezien kalitatea

ebaluatzea eta kontrolatzea. - Efektu berezien makillajeak egiteko erabiltzen diren tekniken egitura

eta sailkapena: zuzenean larruazalaren gainean modelatzea (gelatina, haragi artifiziala, papera eta latexa, kotoia eta latexa, gehitzeko silikona, beste batzuk), makillajea aplikatzeko teknikak, azazkalak eta begiak zizelkatzea, eta azazkaletako protesiak eta ukipen-lenteak egokitzea.

- Efektu berezien makillajean eragiten duten ezaugarri teknikoak eta artistikoak. Argiztapena eta efektu bereziak. Baliabide motaren baldintzak. Ikuslearekiko distantziaren eragina. Efektu berezien eta makillajearen erlazio-sistemak: kea eta sua, besteak beste. Interpretazioaren eta jantzien baldintzak: mugikortasuna, doikuntzak eta marruskadurak, besteak beste.

- Efektu berezien makillajeko fitxa teknikoa. - Efektu berezien makillajearen zirriborroaren aurkezpen grafikoa.

jarrerazkoak - Lan-prozeduran interesa eta prestasuna izatea.

- Ordena eta metodoa egin beharreko zereginetan, zailtasunak eta horiek gainditzeko modua aurreikusita.

- Lan-teknika egokia hautatzea zein garrantzitsua den balioestea.

2. KARAKTERIZAZIOKO EFEKTU BEREZIEN EZAUGARRIAK IDENTIFIKATZEA prozedurazkoak - Simulatu behar duen efektuaren bolumen, kolore eta testuren arteko

erlazioa eta erabiliko dituen teknikak eta produktuak. - Larruazalaren, ilearen eta azazkalen alterazioen bolumenak, koloreak,

testurak identifikatzea. - Hainbat agente kausalek eragindako zaurien bolumenak, koloreak eta

testurak identifikatzea. - Hilotz-fenomenoen kolorazioak eta testurak identifikatzea heriotza

eragin duen arrazoiaren arabera, eta horien bilakaera. - Adinarekin larruazalean, ilean eta hortzetan gertatzen diren aldaketen

berezko ezaugarriak identifikatzea. - Emozio-egoerekin eta gorputzaren narriadurarekin loturiko aldaketa

fisikoak identifikatzea. - Simulatu behar duen efektu bakoitzaren ezaugarri anatomiko eta

morfologiko bereizgarriak zehaztea. - Efektu bereziak simulatzeko erabili behar dituen teknikak hautatzea. - Azazkaletako protesiak eta ukipen-lenteak egitea eta egokitzea. - Efektu bereziak simulatzeko erabiltzen diren ekipoak eta tresnak

identifikatzea. - Efektu bereziak simulatzeko erabiltzen diren materialak, ekipoak eta

produktuak hautatzea.

kontzeptuzkoak - Larruazalaren, ilearen eta azazkalen alterazioen (keratinizazioaren, pigmentazioaren eta baskularizazioaren alterazioak; besteak beste, infekzioek, onddoek eta birusek eragindako alterazioak) bolumenak, koloreak eta testurak.

- Hainbat agente kausalek (erredurak, ebakiak, anputazioak, besteak beste) eragindako zaurien bolumenak, koloreak eta testurak.

- Hilotz-fenomenoen kolorazioak eta testurak heriotza eragin duen arrazoiaren arabera, eta horien bilakaera. Autopsia eta kontserbazioa.


46

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ - Adinarekin larruazalean, ilean eta hortzetan gertatzen diren aldaketen

berezko ezaugarriak. - Emozio-egoerekin loturiko aldaketa fisikoak (izerdi-efektua, beroaldi-

efektua, malkoak, besteak beste). - Gorputzaren narriadurarekin loturiko aldaketa fisikoak (alkoholismoa

eta drogazaletasuna, besteak beste). - Efektu bereziak simulatzeko erabili behar diren teknikak. Zuzenean

larruazalaren gainean makillatzea, bolumenik gabeko efektu berezietan. Materialak zuzenean larruazalaren gainean modelatzea, bolumendun efektu berezietan. Hainbat produktutako protesiak erabiltzea, bolumendun efektu berezietan. Bolumendun efektu berezietan aplikatutako material modelatuen eta protesien makillajea. Azazkaletako protesiak eta ukipen-lenteak egiteko eta egokitzeko teknikak.

- Efektu bereziak simulatzeko erabiltzen diren materialak eta produktuak.

- Efektu bereziak simulatzeko erabiltzen diren tresnak eta ekipoak.

jarrerazkoak - Arretaz eta doitasunez lan egitea. - Laneko teknika hautatzean zorrotza izatea. - Egin beharreko makillajea hautatzeko autonomia izatea.

3. EFEKTU BEREZIAK MODELATZEKO PROZESUA ZUZENEAN LARRUAZALAREN GAINEAN EGITEA prozedurazkoak - Zuzenean larruazalaren gainean modelatzeko teknikaren bitartez egin

daitezkeen efektu bereziak identifikatzea. - Modelatu aurretik larruazala prestatzeko eragiketak zehaztea. - Hautatutako materialerako modelatze-teknika egokiak (hotzean eta

beroan, besteak beste) hautatzea. - Modelatzeko beharrezkoak diren materialak, produktuak eta tresnak

hautatzea. - Esku hartzen duten osagaien bolumenak eta masak kalkulatzea,

formulazio-fitxa abiapuntu izanik. - Bolumenak eta testurak sortzea zuzeneko modelatzearen bidez. - Osagaiak manipulatzeko prozesuaren sekuentziazioa eta

tenporalizazioa egitea, ezarritako zehaztapenen arabera. - Modelatuaren akabera-prozesua burutzea. - Segurtasunari eta higieneari buruzko arauak eta garbitasunari,

desinfekzioari eta esterilizazioari buruzko arauak aplikatzea zuzeneko modelatzearen prozesuan eta erabilitako tresnei dagokienez.

kontzeptuzkoak - Zuzenean larruazalaren gainean modela daitezkeen efektu bereziak.

- Larruazalaren gainean modelatzeko materiala aplikatu aurreko teknikak. Larruazala prestatzea, eragiketa fisiko-kimikoak (pisua, neurriak edo egiteko kalkuluak eta nahasketak, besteak beste).

- Modelatzeko teknikak: gelatina, silikona, argizaria, latexa, zelulosa eta kotoia, besteak beste.

- Larruazalaren gainean modelatzeko teknikak. Hotzean modelatzea. Teknika baldintzatzen duten parametroak. Beroan modelatzea. Produktuen parametroak eta tenperaturak.

- Zuzeneko modelatzearen ertzak difuminatzeko teknikak. - Bolumenak zuzeneko modelatzean. Materialak manipulatzeko,

aplikatzeko eta irauteko metodoak, ezarritako jarraibideen arabera.


47

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ - Laneko arriskuen prebentzioa modelatze-prozesuan eta larruazalaren

gainean modelatzeko erabilitako tresnak garbitzeko, desinfektatzeko eta esterilizatzeko teknikak.

- Modelatzean sortutako hondakinen kudeaketa.

jarrerazkoak - Ordenaz eta metodoz jardutea modelatzea egitean. - Zorroztasuna eta doitasuna modelatzea egitean. - Ezarritako jarraibideak aplikatzen interesa izatea.

4. AZAZKALETAKO ETA BEGIETAKO PROTESIAK ZIZELKATU ETA EGOKITZEKO PROZESUAK EGITEA prozedurazkoak - Azazkalak zizelkatzeko prozesuak eta azazkal-protesiak egokitzeko

prozesuak egin daitezkeen efektu bereziak identifikatzea. - Azazkaletako protesien ezaugarriak identifikatzea. - Azazkalen eta atzaparren ezaugarriak identifikatzea. - Azazkaletako protesi motaren arabera hautatzea teknikak. - Azazkalak eta atzaparrak zizelkatzeko jarduerak planifikatzea. - Azazkaletako protesiak egin eta karakterizatu beharreko eremura

egokitu eta itsastea. - Begiak zizelkatzeko prozesuak eta begi-protesiak egokitzeko

prozesuak egin daitezkeen efektu bereziak identifikatzea. - Gizakien eta animalien begien ezaugarriak identifikatzea. - Ukipen-lenteen ezaugarriak identifikatzea. - Begi motaren arabera hautatzea teknikak: erreal edo irreala. - Ukipen-lente motaren arabera hautatzea teknikak. - Begien moldeak egitea begiak egiteko. - Begiak zizelkatzea protesietan jartzeko. - Ukipen-lenteak egokitzea. - Segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea azazkaletako eta

begietako protesiak egin eta zaintzeko garaian. - Protesiekin probak eta doikuntzak egitea.

kontzeptuzkoak - Azazkaletako protesiak. Motak. Ezaugarriak. Protesi mota bakoitzaren

alde onak eta txarrak. Produktu garrantzitsuenak. - Begietako protesiak. Motak. Ezaugarriak. Protesi mota bakoitzaren

alde onak eta txarrak. Produktu garrantzitsuenak. - Efektu berezietarako azazkalak eta atzaparrak zizelkatzeko teknikak.

Sortu behar den azazkal eta atzapar motaren araberako teknika motak. Azazkalen eta atzaparren ezaugarriak. Azazkalak eta atzaparrak zizelkatzeko produktuak.

- Azazkaletako protesiak egokitzeko teknikak. Azazkaletako protesiak egokitzeko produktuak. Itsasteko produktuak. Azazkaletako protesiak zaintzeko teknikak.

- Efektu berezietarako begiak zizelkatzeko teknikak. Begiak zizelkatzeko produktuak. Begiak zizelkatzeko teknikak.

- Begietako protesiak egokitzeko teknikak (ukipen-lenteak). Ukipen-lenteen ezaugarriak. Ukipen-lenteak egokitzeko produktuak.

jarrerazkoak - Arretaz eta ordenaz lan egitea.

- Zizelkatzeko teknika egitean zorrotza izatea. - Protesiak egokitzean zorroztasunez eta doitasunez jardutea. - Ordena eta garbiketa materialen erabileran.


48

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ

5. EFEKTU BEREZIAK SORTZEKO MAKILLAJE PROZESUA EGITEA prozedurazkoak - Efektu berezien makillajea egin aurretik larruazala, azazkalak eta ilea

prestatzea. - Efektu berezien makillajea egin aurreko produktuak aplikatzea. - Efektu berezien makillajean erabiltzen diren materialak, produktuak

eta tresnak hautatzea. - Efektu bereziak egitea larruazalaren, azazkalen eta ilearen gainean

zuzenean makillajeko produktuak aplikatuta. - Makillajeak modelatutako materialen gainean eta aplikatutako

protesien gainean egitea. - Odola, elementu irtenak eta akaberako produktu edo materialak

aplikatzea. - Efektu berezien makillajea finkatu, mantendu, ukituak eman eta

eraldatzeko teknikak aplikatzea. - Makillajearen gainean probak eta doikuntzak egitea, zehaztapenen

arabera. - Ergonomiarekin eta jarrera-hezkuntzarekin loturiko gomendioak

aplikatzea efektu bereziak sortzean. - Efektu berezien makillajeko ekipoaren gainean garbitzeko,

desinfektatzeko eta esterilizatzeko teknikak aplikatzea. - Protesiak eta efektu berezien makillajea erabat kentzeko prozesuak

burutzea.

kontzeptuzkoak - Larruazalaren, azazkalen eta ilearen gainean makillajeko produktuak aplikatu aurreko teknikak. Efektu berezien makillajearen aurreko produktuak.

- Efektu berezien makillajean erabiltzen diren produktuak hautatzeko irizpideak.

- Larruazalaren, azazkalen eta ilearen gainean makillajeko produktuak aplikatzeko teknikak. Manipulazioa eta ehundurak. Aplikatzeko metodoak (eskuz edo aerografoarekin).

- Efektu berezien makillajea modelatutako materialen gainean aplikatzeko teknikak. Modelatua aurremakillatzeko teknikak. Aplikatzeko metodoak (eskuz edo aerografoarekin).

- Larruazalaren, azazkalen eta ilearen (kalotak barnean hartuta) alterazioen, zaurien eta orbainen protesien gainean makillajea aplikatzeko teknikak. Protesia aurremakillatzeko teknikak. Aplikatzeko metodoak (eskuz edo aerografoarekin).

- Odol motak eta horien ezaugarriak. Lantzeko teknikak. Odol-ponpaketaren efektuak.

- Efektu berezien makillajeak finkatu, mantendu, ukituak eman eta eraldatzeko teknikak.

- Profesionalaren/modeloaren ergonomia eta jarrera-hezkuntza efektu berezien makillaje-prozesuan.

- Efektu berezien makillajeko ekipoa garbitzeko, desinfektatzeko eta esterilizatzeko teknikak.

- Makillajea eta efektu bereziak kentzeko teknikak. Larruazalaren gainean modelatutako protesiak kentzea. Larruazalaren gainean egokitutako protesiak kentzea. Larruazalari egokitutako protesiak garbitzea eta birziklatzea. Protesiak zaintzeko teknikak: euskarriak eta tenperaturak, besteak beste. Makillajea kentzeko produktuak. Larruazala zaintzeko kosmetikoak eta modeloarentzako gomendioak.


49

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ

jarrerazkoak - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. - Zehaztasuna makillajea egitean. - Makillajea egitean autonomia izatea.

6. AZKEN EMAITZAK EBALUATZEA prozedurazkoak - Karakterizazioko efektu bereziak sortzeko prozesua kontrolatzeko

teknikak aplikatzea. - Prozesu osoan izan daitezkeen desbideratzeen neurri zuzentzaileak

aplikatzea. - Desbideratzeek erabilitako tekniken garapenarekin duten lotura. - Egindako lanean sortu diren gorabeherak konpontzeko teknikak

aplikatzea. - Ezarritako jardun-protokoloak behar bezala erabiltzea. - Erabili dituen produktuak gaika biltzeko arauak aplikatzea. - Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero,

jarduteko neurriak aplikatzea. - Efektu bereziak sortzeko prozesuaren kalitatea ebaluatzea. - Karakterizatzaileak, zuzendari artistikoak eta karakterizatu den

pertsonak ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Emaitzak kontrolatzea. Ebaluazio-parametroak (tamaina, bolumena, proportzioak, testura, sinesgarritasuna, zirriborroarekiko zehaztasuna, iraunkortasuna eta erresistentzia, ertz finak eta kolorazioa, besteak beste).

- Azken emaitzen eta prozesuan inplikatutako taldekideen ebaluazioa. - Desbideratzeen kausak detektatzeko behaketa-teknikak. Prozesuaren

fase bakoitza eta emaitzak aztertzea. - Efektu berezien makillajeko neurri zuzentzaileak. Makillajearen bidez

zuzentzeko teknikak. Bolumenetako ukituen bidez zuzentzeko teknikak.

- Alergia edo estualdia sortuz gero jarduteko neurriak. - Efektu berezien makillajeetan erabiltzen diren botatzeko produktuak

gaika biltzeko sistemak.

jarrerazkoak - Lana hobetzeko interesa izatea. - Emaitzak kontrolatzeko interesa izatea. - Laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudiekiko errespetua

izatea. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Moduluaren hasieran “Efektu berezien makillajearen lan-prozedura ezartzea” (1. multzoa) ematea komeni da, pertsonaien ezaugarriak aztertu behar direlako eta


50

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ pertsonen ezaugarri fisikoekin eta lortu nahi diren efektu bereziekin erlazionatu,

karakterizazioko zer makillaje teknika aplikatu behar den zehazteko. Jarraian, “Karakterizatu behar diren pertsonaien ezaugarriak zehaztea” (2. multzoa) eman beharko litzateke; makillajearen historia, gidoi literario eta teknikoa, eta gidoiaren banakatzea aztertzen dira multzo horretan eta, horretarako, karakterizatu behar den pertsonaiaren ezaugarriak identifikatzen dira. Zati hori garatutakoan, “Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen baldintza teknikoak zehaztea karakterizazio-prozesuan” (3. multzoa) eta “Karakterizazio-proiektua egitea” (4. multzoa) ematea komeni da; multzo horietan, pertsonaia bat sortzeko prozesuak zerrendatzen dira; ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen ezaugarriak identifikatzen dira; eta karakterizazio-proiektuaren egitura eta atalak zehazten dira ikus-entzunezko baliabideetarako eta, horretarako, diseinu grafikoak edo digitalak egiten dira. Eskuratutako informazio eta jakintza horrekin guztiarekin, hurrengo multzoetara igarotzea komeni da: “Ikus-entzunezko baliabideetan eta baliabide eszenikoetan karakterizazio-proiektuaren garapena planifikatzea” (5. multzoa) eta “Karakterizazio-proiektuaren aurkezpena” (6. multzoa); multzo horietan, karakterizazio-zerbitzuen plangintzak egiten dira; zereginak eta eginkizunak banatzen dira; baliabide informatikoak, programa digitalak eta maketak erabiltzen dira eta, horretarako, proiektuko taldea koordinatu eta komunikazio-teknikak erabili behar dira proiektuaren aurkezpenean. Bukatzeko, “Karakterizazio-prozesuaren jarraipena eta ebaluazioa egiteko prozedurak” (7. multzoa) eman beharko litzateke; karakterizazio-prozesuaren kalitatea ebaluatzeko protokoloak egitearekin loturiko alderdi guztiak lantzen dira.

2) Alderdi metodologikoak Oro har, irakatsi eta ikasteko eta ebaluatzeko egoerak eta/edo jarduerak zehaztean, komeni da prozedurazko edukien inguruan egituratzea egoera eta/edo jarduera horiek. Prozedurak gauzatzean beharrezkoak izan ahala, unitate didaktikoetan kontzeptuzko eta jarrerazko edukiak txertatuko dira. Kontzeptuzko egitura duen unitate didaktikoren bat ezartzen bada, gomendagarria da edukiak ulermen-zailtasun txikienekotik handienekora antolatzea, eta ikasleen esku-hartzea bultzatuko duten metodoak erabiltzea. Azalpen-metodoak gehiegi ez erabiltzea gomendatzen da, ikasleen pasibotasuna saihesteko. Betiere, komeni da unitate didaktikoa aurkeztea, batez ere ikasleak motibatzeko helburuarekin. Abiapuntu kasu praktiko sinple bat hartzea gomendatzen da eta eztabaida txiki bat eragiten saiatzea. Irakasleak parte har dezake, ikasleak “gidatzeko“. Hartara, gaiari buruz aldez aurretik zer dakiten zehaztu ahal izango da eta, horrela, edukiak egokitzeko aukera izango da. Jarrerazko edukien garrantzia ere oso handia da. Eduki horiek ulertzeak, bere egiteak eta betetzeak finkatu egiten ditu nortasun profesionalaren lorpenak –ezinbestekoak ikasleentzat eta lanbide-jardunarentzat–. Hori horrela izanik, unitate didaktiko guztietako jarrerazko edukietan (esaterako, efektu berezien makillajea egitean autonomia izatea, ordena eta antolamendua zaintzea lana gauzatzean eta abar) ez dute galdu behar.


51

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ Irakasleak ikasketa-egoeretan jarraituko diren prozeduretan parte hartuko du, hasieran, eta horrela, ikaslearen ondorengo gauzatzeetarako eredu orientatzaile bat sortuko du. Ondoren, ikasleari gero eta autonomia eta ekimen handiagoa eman beharko zaio. Hasierako unitate didaktikoan, ikasleak moduluko gaien inguruan motibatzea eta interesa piztea sustatuko duten jarduerak hartuko dira aintzat. Horretarako, top-down metodologia balia daiteke, hau da, helburua proposatutakoan, arazo beste arazo txikiago batzuetan banatzea xehetasun bakoitzari erantzun bat emanez arazoa ebazteko. Honela egin daiteke: Etapetarako formulatzen diren unitate didaktikoetako bakoitzean, hurbiltze sinple

batekin hastea komeni da, informazioa eta sortzen diren efektuak bereganatzen direla errazteko. Gero, zailtasuna areagotuko da; aldagai gehiago erabiliko dira, prozesu osoaren simulazioa gauzatzen amaitu arte. Adibidez, hasieran makillaje sinpleak egitea komeni da, oso konplexuak izan gabe (pieza txikiak jartzea, edo eraldaketa anatomiko errazenak, hala nola, zailtasun gutxiko zauri edo kolpeak), produktu eta osagarri tekniko gutxi behar direla; eta, pixkanaka-pixkanaka, modulu osoa biltzen duten lanak eskatu beharko lirateke, alegia, makillajeari ukipen-lenteak gehitu, azazkal eta atzaparrak jartzea, begiak jartzea, besteak beste.

Ikaskuntza-prozesu horretan, prozesuak garatuko diren erakustaldi praktikoak

egingo dira eta hainbat teknika baliatu, hala nola, eskuliburu teknikoak erabiltzea edo bideoak ikustea, ikasleei laguntzearren.

Jarduerak benetan erabilgarriak izango dira, mundu errealean oinarritutakoak;

adibidez, benetako filmak ikustea eta, ahal dela, gaur egungoak, efektu bereziak dituzten karakterizazioko zenbait makillaje garatzeko garaian erreferentetzat hartzeko. Talde-lana indartzea garrantzitsua da, taldean gehienez ere hiru lagun daudela, eta talde bakoitzari jarduera desberdina agintzea.

Jarduera bakoitzerako zuhurtziazko denbora hartu beharko da. Irakasleek

orientazioko eta lankidetzako zeregina bete beharko dute une oro, ikasleengan ekimena, sormena eta autokritika indartuta.

Amaitutakoan, taldeak egindako lanari buruzko memoria bat egin beharko du eta, bertan, lanak zer fase izan dituen, zer zailtasun izan dituzten, zer akats egin dituzten eta nola konpondu dituzten eta abar azaldu beharko dute.

Azkenean, talde guztiek egindako Proiektua aurkeztu beharko diete gainerakoei,

elkar aberats daitezen, eta ikasle guztiak aberastuko dituen eztabaida bat egitea proposatuko da.

Baliabide informatikoak, dokumentazio teknikoa, ikus-entzunezko baliabideak eta baliabide eszenikoak, argiztapena eta abar erabiltzea oso garrantzitsua da. Irakasleek ikaskuntza-prozesu guztien jarraipena egin beharko dute, eta ikasleen aurrerapenak eta hautemandako zailtasunak jasoko dituzte.


Efektu berezien makillajearen lan-prozedura ezartzea:

• Efektu berezien makillajearen zirriborroa modu grafikoan aurkeztea. • Efektu berezien makillajearen zehaztapenak biltzen dituen fitxa teknikoa egitea.


52

4. lanbide-modulua EFEKTU BEREZIAK MAKILLAJEAREN BIDEZ • Efektu berezien makillaje moten zirriborroak egitea.

Karakterizazioko efektu berezien ezaugarriak identifikatzea:

• Larruazalaren, ilearen eta azazkalen alterazioen bolumenak, koloreak, testurak; hainbat agente kausalek eragindako zauriak, heriotza eragin duen arrazoiaren araberako hilotz-fenomenoak eta horien bilakaera eta abar identifikatzea.

• Adinarekin larruazalean, ilean eta hortzetan gertatzen diren aldaketen berezko ezaugarriak identifikatzea.

• Emozio-egoerekin loturiko aldaketa fisikoak identifikatzea. • Gorputzaren narriadurarekin loturiko aldaketa fisikoak identifikatzea.

Efektu bereziak modelatzeko prozesua zuzenean larruazalaren gainean egitea:

• Hautatutako materialerako material, produktu, tresna eta modelatze-teknika egokiak (hotzean eta beroan, besteak beste) hautatzea.

• Esku hartzen duten osagaien bolumenak eta masak kalkulatzea, formulazio-fitxa abiapuntu izanik.

• Bolumenak eta testurak sortzea zuzeneko modelatzearen bidez. • Modelatuaren akabera-prozesua burutzea. • Zuzeneko modelatze-prozesuan segurtasunari eta higieneari buruzko arauak

aplikatzea. Azazkaletako eta begietako protesiak zizelkatu eta egokitzeko prozesuak egitea:

• Azazkaletako protesi motaren arabera hautatzea teknikak. • Azazkaletako protesiak egin eta karakterizatu beharreko eremura egokitu eta

itsastea. • Begi motaren (benetakoa edo irreala) eta/edo ukipen-lente motaren arabera

hautatzea teknikak. • Begien moldeak egitea begiak egiteko. • Begiak zizelkatzea protesietan jartzeko. • Ukipen-lenteak egokitzea. • Segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea azazkaletako eta begietako

protesiak egin eta zaintzeko garaian. Efektu bereziak sortzeko makillaje-prozesua egitea:

• Efektu bereziak egitea larruazalaren, azazkalen eta ilearen gainean zuzenean makillajeko produktuak aplikatuta.

• Makillajeak modelatutako materialen gainean eta aplikatutako protesien gainean egitea.

• Odola, elementu irtenak eta akaberako produktu edo materialak aplikatzea. • Efektu berezien makillajea finkatu, mantendu, ukituak eman eta eraldatzeko

teknikak aplikatzea. • Efektu berezien makillajeko ekipoaren gainean garbitzeko, desinfektatzeko eta

esterilizatzeko teknikak aplikatzea. • Protesiak eta efektu berezien makillajea erabat kentzeko prozesuak burutzea.


53

5. lanbide-modulua AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA 5 5. lanbide-modulua

AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Aurpegirako eta gorputzerako protesigintza

Kodea: 1264


Maila: Goi-maila


Iraupena: 231 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 13


Modulu mota:

Konpetentzia-atal honi lotuta dago: UC1256_3: Aurpegirako eta gorputzerako protesiak egitea karakterizaziorako.


b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Aurpegirako eta gorputzerako protesi mota zehazten du eta, horretarako, proiektu artistikoen eta modelo nahiz interpreteen premiak identifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ilekoak ez diren protesien motak eta ezaugarriak zehaztu ditu. b) Pertsonaia karakterizatzeko beharrezkoak diren aurpegirako eta gorputzerako

protesiak identifikatu ditu, proiektu artistikoaren betekizunen arabera. c) Pertsonaia definitzen duten ezaugarri fisiko, psikologiko eta sozio-ekonomikoak

identifikatu ditu. d) Modeloaren edo aktorearen ezaugarri morfologikoak identifikatu ditu. e) Pertsonaia definitzen duten ezaugarriak modeloaren edo aktorearen

ezaugarriekin erlazionatu ditu. f) Eskuko euskarrian edo informatikoan egin ditu protesien zirriborroak. g) Jatorrizko zirriborroari aldaketak proposatu dizkio, kostua, kalitatea eta lanketa

hobetzearren. h) Protesiaren eredua hautatu du, modeloaren edo aktorearen ezaugarriak kontuan

hartuta. i) Larruazaleko protesiak manipulatu, aplikatu eta erabiltzeko garaian kontrako

ondorioen prebentzioko metodoak ezarri ditu. j) Prozesuan bildutako datuak lan-fitxan erregistratu ditu.


54

5. lanbide-modulua AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA

2. Protesiak egiteko protokoloa ezartzen du eta, horretarako, prozesuaren sekuentzia eta aldagaiak aztertu eta justifikatzen ditu.


a) Ilekoak ez diren protesiak egiteko prozedurak identifikatu ditu. b) Gauzatzeko faseak zehaztu ditu. c) Faseak planifikatu eta sekuentziatu ditu. d) Prozesu horiekin loturiko dokumentazioa erabili eta sortu du. e) Talde-lana balioetsi du. f) Karakterizazioaren berezko terminologia identifikatu du.

3. Protesiak egiteko eremua antolatzen du eta, horretarako, lan-eremuak identifikatzen eta segurtasunari eta higieneari buruzko arauak betetzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Laneko eremua antolatu du betekizun teknikoen arabera. b) Azken emaitzan eragin dezaketen ingurumen-faktoreak zehaztu ditu. c) Lantzeko prozeduran erabilitako tresnen ezaugarriak zehaztu ditu. d) Materialak eta produktuak banatu ditu funtzionaltasun-irizpideen arabera. e) Prozesuetan segurtasunari eta higieneari buruzko betekizunak kontuan izan ditu. f) Babes-neurriak hartu ditu, bai erabiltzailearentzat, bai profesionalarentzat, betiere

erabilitako teknikaren arabera. g) Instalazio, tresna eta aparatuen mantentze-lanetako, higienerako eta

desinfekzioko metodoak aplikatu ditu. h) Erabiltzailea kokatzeko eta artatzeko jarraibideak ezarri ditu.

4. Karakterizatu behar den eremuaren inpresioak hartu eta positibatzeko prozesua antolatzen eta burutzen du; horretarako, jardun-faseak sekuentziatu eta baliabideak eta prozesuaren aldagaiak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Prozesu osoan senti daitezkeen sentsazioak zehaztu ditu. b) Inpresioa hartzeko materialaren aukeraketa justifikatu du. c) Larruazala prestatu eta ilea babestu ditu, inpresioa hartu aurretik. d) Inpresioa hartzeko beharrezkoak diren neurketak, pisatzeak eta produktu-

nahasketak kalkulatu eta burutu ditu modeloarengan. e) Oinarriaren nahasketa eta katalizatzailea/ura behar den moduan eta denboran

aplikatu ditu. f) Moldea zabaltzeko sistema zehaztu du. g) Moldea positibatu du igeltsua edo bestelako produktuak isurita. h) Positiboa artezteko sistema egokia hautatu du. i) Inpresioa hartu ondoko larruazalaren zainketak finkatu ditu. j) Eredu nagusia sortzeko prozesuaren kalitatea ebaluatu du.

5. Protesiak sortu aurreko moldekatzea eta modelatzea antolatu eta burutu egiten du; horretarako, jardun-faseak sekuentziatu eta baliabideak eta prozesuaren aldagaiak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Modelatzerako erabili beharreko produktuak identifikatu ditu. b) Modelatzeko teknika deskribatu du.


55


c) Jardun-sekuentzia ezarri du. d) Erabili beharreko tresnak eta erremintak egin beharreko teknikaren arabera

aukeratu ditu. e) Testurizatzaileak sortzeko metodoa ezarri du. f) Modelatua errazteko bere tresnak egin ditu. g) Amaitzeko teknikak egindako prozesuarekin lotu ditu. h) Moldetik ateratzeko jardun-sekuentzia ezarri du. i) Aurrerago positiboa lortzeko moldeak nola prestatu zehaztu du.

6. Karakterizaziorako protesiak sortzen ditu eta, horretarako, sorturiko moldeen gainean positibatzeko teknikak aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Protesiak sortzeko materialaren eta tresnen aukeraketa justifikatu du. b) Gauzatzeko faseak zehaztu ditu. c) Protesia positibatzeko beharrezkoak diren neurketak, pisatzeak eta produktu-

nahasketak kalkulatu eta burutu ditu. d) Produktua aplikatzeko, isurtzeko, injektatzeko edo kapsulatzeko teknikak gauzatu

ditu, ezarritako prozedurari jarraiki. e) Lehortze-prozesua egin du, behar den moduan eta denboran. f) Protesia moldetik bereizi du moldetik ateratzeko sistema aukeratuta. g) Protesien azken emaitzan eragina duten faktoreak ezarri ditu.

7. Kalotak, hortz-protesiak eta animatronikak egiteko teknikak aplikatzen ditu; horretarako, jardun-sekuentzia identifikatu eta baliabideak zehazten ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Kalotak, hortz-protesiak eta animatronikak egiteko jardun-sekuentzia ezarri du. b) Prozesuaren aurreko teknikak hautatu ditu. c) Modelo/interpreteari neurriak hartu dizkio, egin behar duen protesiaren arabera. d) Kalotak egiteko produktu, oinarri eta tresnak aukeratu ditu. e) Kalotak egiteko produktuek oinarriaren gainean aplikatu ditu, ezarritako

prozedurari jarraiki. f) Kalota lehortu du, behar den moduan eta denboran. g) Protesia moldetik bereizi du. h) Hortz-protesiak egin ditu. i) Protesia mekanizatzeko sistemak deskribatu ditu. j) Mekanizatutako protesiaren funtzionamendua egiaztatu du.

8. Egindako larruazaleko protesien probak egiten ditu; horretarako, kontrol-prozedurak aztertu eta aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Proba egiteko prozedura ezarri du, protesi motaren arabera. b) Ertzen egoera egiaztatu du eta trokelatutako pieza bereizi du. c) Protesia karakterizatu beharreko eremura egokitu du, prozedurari jarraiki. d) Produktu itsasgarriak aplikatu ditu, kalitateari eta higieneari buruzko arauak betez. e) Ertzak degradatzeko, difuminatzeko eta konpontzeko teknikak deskribatu ditu. f) Protesian akatsak detektatu eta zuzentzeko metodoa aplikatu du. g) Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero, jarduteko neurriak

definitu ditu. h) Egindako protesiak zaintzeko eta biltegiratzeko jarraibideak ezarri ditu.


56

5. lanbide-modulua AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA i) Moldeak eta protesiak sortzeko prozesuaren kalitatea ebaluatu du.


1. AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESI MOTA ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Gidoia interpretatzea. - Pertsonaiaren osagarriak eta garaiarekin duten erlazioa

identifikatzea. - Pertsonaia definitzen duten ezaugarri fisiko, psikologiko eta sozio-

ekonomikoak identifikatzea. - Modeloaren edo aktorearen ezaugarri morfologikoak identifikatzea. - Pertsonaiaren eta modelo edo aktorearen ezaugarriak lotzea. - Zirriborroak eskuko euskarrian edo informatikoan lantzea eta

aldatzea. - Jatorrizko zirriborroari aldaketak proposatzea, kostua, kalitatea eta

lanketa hobetzearren. - Pertsonaia sortzeko beharrezkoak diren ilekoak ez diren protesiak

deskribatu eta sailkatzea. - Pertsonaia karakterizatzeko beharrezkoak diren aurpegirako eta

gorputzerako protesiak hautatzea, proiektu artistikoaren betekizunen eta modelo edo aktorearen ezaugarrien arabera.

- Larruazaleko protesiak egin eta egokitzeko erabiltzen diren produktuei dagokienez, kontrako ondorioen prebentzioko neurriak aplikatzea.

- Kontrako ondorioak sufritzeko eremu sentiberenak identifikatu eta babestea.

- Tolerantzia-probak aplikatzea produktuei: egiteko prozedura, behaketa-denbora eta emaitzak balioestea.

- Lan-fitxa egitea.

kontzeptuzkoak - Gidoiaren atalak. Informazioa bilatzea. Pertsonaiaren ezaugarriak. Testuinguru historikoa. Garaiaren testuinguru sozio-ekonomikoaren azterketa. Karakterizazioaren esparruan adierazgarrienak diren pertsonaien (zinemaren, antzerkiaren eta telebistaren eremukoak) azterketa.

- Pertsonaiaren eta aktorearen arteko konparazio-azterketa egiteko jarraibideak. Modeloaren edo aktorearen berezko ezaugarrien azterketa. Modeloaren edo aktorearen ezaugarri naturalen azterketa.

- Pertsonaia sortzeko ilekoak ez diren protesi partzialen eta osoen ezaugarriak.

jarrerazkoak - Bildutako informazioaren koherentzia eta egiazkotasuna.

- Jakintzak areagotzeko interesa izatea. - Prebentzioa osasunaren tresna gisa baloratzea.

2. PROTESIAK EGITEKO PROTOKOLOA EZARTZEA prozedurazkoak - Ilekoak ez diren protesiak egiteko prozedurak identifikatzea.

- Laneko prozesua, materialak, ekipoak, tresnak eta erremintak identifikatzea.

- Gauzatzeko faseak eta teknikak zehaztea.


57


- Sortzeko prozesua planifikatzea eta sekuentziatzea. - Prozesuarekin loturiko dokumentazioa lantzea. - Karakterizazioaren berezko terminologia erabiltzea.

kontzeptuzkoak - Protesiak egiteko prozedura motak (modelatzea eta modelatzea).

- Lan-planaren organigrama. Fabrikazio-prozesuak. Denborak eta giza baliabideak. Talde-lana. Ekipoak eta tresnak. Faseak eta teknikak. Sekuentziazioa. Prozesuarekin loturiko dokumentazioa.

- Protesigintzaren berariazko terminologia. Artekatzea. Enkofratzea. Gogortzea. Isurketa. Injekzioa. Kapsulatzea eta bestelakoak.

jarrerazkoak - Talde-lana baloratzea.

- Lan-plana egiteko prestasuna izatea. - Laneko eta ingurumeneko arriskuen prebentzioari buruzko

araudiekiko errespetua izatea. 3. PROTESIAK EGITEKO EREMUA ANTOLATZEA prozedurazkoak - Laneko eremua antolatzea betekizun teknikoen arabera.

- Azken emaitzan eragin dezaketen ingurumen-faktoreak, tenperatura eta hezetasuna zehaztea materialetan.

- Lantzeko prozeduran erabilitako tresnak eta erremintak hautatzea. - Materialak eta produktuak banatzea funtzionaltasun-irizpideen

arabera. - Erremintak, tresnak, materialak, produktuak eta bestelakoak

manipulatzeak dakartzan arriskuak identifikatzea. - Babes-neurriak aplikatzea, bai erabiltzailearentzat, bai profesional

edo aktorearentzat, betiere erabilitako teknikaren arabera. - Instalazio, tresna eta aparatuen mantentze-lanetako, esterilizazioko

eta desinfekzioko metodoak aplikatzea. - Erabiltzailea kokatzeko eta artatzeko jarraibideak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Laneko eremua. Ezaugarriak eta kokapena.

- Protesiak egitean eragina duten ingurumen-faktoreak. Tenperaturak eta hezetasunak materialetan eragiten dituzten efektuak.

- Protesiak egiteko prozesua burutzeko ekipoak. Ezaugarriak. Alde onak eta txarrak. Kontuan izan beharreko alderdiak.

- Sortze-prozesuan erabilitako erremintak. Modelatzeko erremintak. Protesiak aplikatzeko erremintak. Igeltsua lantzeko erremintak. Silikona lantzeko erremintak. Erretxina lantzeko erremintak, bestelakoak.

- Segurtasun- eta higiene-neurriak. Modelo/interpreteari harrera egin eta eroso jartzeko teknikak. Erabiltzailea edo interpretea babesteko neurriak. Lan-eremua babesteko neurriak. Protesiak egiteko prozesuetan norbera babesteko ekipoak. Instalazio, ekipo, produktu eta erreminten higienea, kontserbazioa eta mantentze-lanak.

jarrerazkoak - Segurtasun- eta higiene-arauak errespetatzea.

- Baliabide materialetan eta prozesuen antolamenduan berritzeko prestasun eta ekimen pertsonala izatea.

- Antolaketako teknikak aintzat hartu eta balioestea, dela lan-eremuan, dela materialen banaketan.


58


4. KARAKTERIZATU BEHAR DEN EREMUAREN INPRESIOA HARTZEKO PROZESUA ANTOLATZEA ETA BURUTZEA, ETA INPRESIOA POSITIBATZEA prozedurazkoak - Prozesu osoan senti daitezkeen sentsazioak identifikatzea.

- Inpresioa hartzeko materiala aukeratzea. - Inpresioa hartu aurreko teknikak aplikatzea (larruazala eta ilea

prestatzea, sentsibilitate-probak eta abar) - Inpresioa hartzeko beharrezkoak diren neurketak, pisatzeak eta

produktu-nahasketak kalkulatu eta burutzea modeloarengan. - Kalotak, film gardena edo antzekoak aplikatzea eta jartzea. - Silikonarekin eta/edo alginatoarekin inpresioa hartzeko teknikak

aplikatzea. - Inpresioa hartzeko beharrezkoak diren neurketak, pisatzeak eta

produktu-nahasketak burutzea. - Oinarriaren nahasketa eta katalizatzailea/ura behar den moduan eta

denboran aplikatzea. - Modeloaren/interpretearen moldea zabaltzeko sistema identifikatzea. - Moldearen positiboa egitea igeltsua edo bestelako materialak

isurtzearen teknikaren bitartez. - Eremu zehatz baten positibatze partzialak egitea inpresioa

hartutakoan. - Positiboa artezteko sistema aukeratzea. - Inpresioa hartu ondoko larruazalaren zainketak hautatu eta

aplikatzea. - Eredu nagusia sortzeko prozesuaren kalitatea ebaluatu eta

kontrolatzea.

kontzeptuzkoak - Inpresio motak eremuaren arabera (aurpegia eta gorputza) eta inpresioa hartzeko garaian erabili beharreko materialen arabera (alginatoa, silikona, beste batzuk).

- Inpresioa hartu aurreko teknikak. Larruazala prestatzeko teknikak, sentsibilitate-probak, bestelakoak.

- Ilea babesteko teknikak. Film gardena, kalotak edo antzekoak aplikatzeko teknikak.

- Inpresioa hartzeko prozesua baldintzatzen duten parametroak. Kontuan izan beharreko alderdiak.

- Modelo/interpretearen moldea zabaltzea. - Molde nagusia positibatzeko teknikak: hutsa, barne-betea eta

heldulekuarekin. Zigilatzea eta negatiboak batzea. Igeltsua hustea edo bestelakoak. Moldetik ateratzea.

- Positiboa araztean jarraitu beharreko ordena. Lixatze motak. Akats-zuzenketak.

- Positiboaren kopia, partziala, osoa, oinarriduna eta oinarri gabea. - Inpresioa hartu ondoko larruazalaren zainketak.

jarrerazkoak - Ordena eta garbiketa materialen erabileran.

- Zorroztasuna eta doitasuna inpresioa hartzean. - Jarrera ordenatua eta metodikoa izatea inpresioa hartzean.


59


5. PROTESIAK SORTU AURREKO MOLDEKATZEA ETA MODELATZEA ANTOLATU ETA BURUTZEA prozedurazkoak - Modelatzerako erabili beharreko materialak identifikatzea.

- Modelatzearen teknikak deskribatzea. - Materialak teknika egokienarekin lotzea. - Modelatua egiteko erreminta propioak sortzea: urratsez urrats. - Sekuentziazioa eta gauzatzeko ordena modelatze-prozesuan. - Erabili beharreko tresnak eta erremintak egin beharreko teknikaren

arabera aukeratzea. - Bolumenak definitzea modelatzean. - Modelatzean zimurrak egitea pertsonaiak behar izanez gero. - Flashinga eta giltzak egitea modelatzean. - Testurak edo testurizatzaileak sortzea eta zaintzea. - Azalera artekatzeko beharrezkoak diren molde mota guztiak

identifikatu eta hautatzea. - Aurrerago positiboa lortzeko moldeak prestatzea. - Moldetik ateratzeko jardun-prozesuaren sekuentziazioa.

kontzeptuzkoak - Modelatzerako materialak. Plastilinaren, buztinaren eta argizarien

ezaugarriak eta propietateak. Hautatzeko irizpideak. - Aurretiazko teknikak modelatzean. - Modelatze motak. Alde onak eta txarrak. Kontuan hartu beharreko

alderdiak. Zatika modelatzea. - Testurizatzaileak nola sortu. Testurizatzaileak egiteko erabili

beharreko materialak. Testurizatzaileak erabiltzeko metodoak. - Modelatzeko teknikak. Moldeen motak eta ezaugarriak. Formaren

arabera: molde partzialak, molde ama, kontra moldeak, bestelakoak. Materialaren arabera: molde malguak, zurrunak eta mistoak.

- Moldeak zigilatzea, ezaugarriak, aplikatzeko moduak, kontserbazioa eta moldeei etiketak jartzea.

jarrerazkoak - Ezarritako prozedura, protokolo eta arauekiko errespetua azaltzea,

adierazitako esparruan. - Gaur egungo munduan nazioarteko protokoloak duen garrantzia

identifikatzea. - Beste herrialde batzuetako ohiturak eta kulturak ezagutzeko interesa

izatea. - Nazioarteko harremanetan protokoloak duen eragina baloratzea.

6. KARAKTERIZAZIORAKO PROTESIAK SORTZEA prozedurazkoak - Positibatzeko produktuak teknika egokienarekin lotzea.

- Protesiak sortzeko materiala eta tresnak aukeratzea. - Gauzatzearen faseak zehaztea. - Protesia positibatzeko beharrezkoak diren neurketak, pisatzeak eta

produktu-nahasketak kalkulatu eta burutzea. - Produktu garrantzitsuenak identifikatu eta aukeratzea: latexa,

poliuretano-aparra, gelatinak, gelatina-aparrak, argizariak, silikonak, foama, besteak beste.

- Positiboak sortzeko prozesua sekuentziatzea eta denboralizatzea. - Sortutako moldeetan, positibatzea aplikatzeko teknikak egitea:


60

5. lanbide-modulua AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA iraulketa, isurketa, injektatzea edo kapsulatzea, ezarritako

parametroei jarraiki. - Protesiak positibatzean, produktuak prestatzea. - Positibatzeko teknika eta agertu behar duten baliabideak lotzea. - Lehortze-prozesua burutzea, behar den moduan eta denboran. - Protesia moldetik bereiztearren, moldetik ateratzeko sistema

aukeratzea eta burutzea. - Protesiaren azken emaitzan eragina duten faktoreak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Protesien positibo motak. Alde onak eta txarrak. Protesiak sortzeko

unean erabili beharreko parametroak. - Protesiak positibatzeko prozedurazko teknikak. Protesiak positibatu

aurreko eragiketa fisiko-kimikoak. Kontuan izan beharreko alderdiak. Iraulketaren, isurketaren, injekzioaren edo kapsulatzearen teknikak, besteak beste, moldeak lortzeko.

- Materialak lehortzeko teknika. Ezaugarriak, labeak erabiltzeko teknikak, eragin-denborak, tenperatura. Lehorgailuak eta hozkailuak.

- Protesiak moldetik ateratzea. Protesia moldetik bereizteko prozesua. - Azken emaitzan eragina duten faktoreak.

jarrerazkoak - Sortzen diren arazoen aurrean, eta prozesua hobetzeko elementu

gisa, konponbide teknikoak bilatzeko interesa izatea. - Ordena eta metodoa garatu beharreko lanean, zailtasunak eta

horiek gainditzeko modua aurreikusita. - Material-hondakinen erregulazioan laneko arriskuen prebentzioko

eta ingurumena babesteko arauak errespetatzea. 7. KAL0TAK, HORTZ PROTESIAK ETA ANIMATRONIKAK EGITEKO TEKNIKAK APLIKATZEA prozedurazkoak - Kalotak, hortz-protesiak eta animatronikoak egiteko jardun-

sekuentzia zehaztea. - Kalotak, hortz-protesiak eta animatronikoak egiteko prozesuaren

aurreko teknikak hautatzea. - Kalotak egiteko materiala aukeratzea. - Modelo/interpreteari neurriak hartzea, egin beharreko protesiaren

arabera. - Kalotak egiteko produktu, oinarri eta tresnak aukeratzea. - Kalotak egiteko produktuek oinarriaren gainean aplikatzea,

ezarritako prozedurari jarraiki. - Kalotea egitea eta ertzak degradatzea. - Kalota lehortzeko prozesua burutzea, behar den moduan eta

denboran. - Sekuentziazioa eta gauzatzeko ordena kalotak aplikatzeko

prozesuan. - Hainbat hortz-protesi mota egitea, osoak, partzialak, bestelakoak. - Animatronikak sortzeko prozesuaren sekuentziazioa eta gauzatzeko

ordena. - Alde batetik, protesiak egin eta animatzeko teknika eta, bestetik,

ikus-entzunezko baliabidea eta baliabide eszenikoa lotzea. - programa informatikoen bidezko edo manipulatzaileak dituzten

mekanizazio-sistemak identifikatzea. - Mekanizatutako protesiaren funtzionamendua egiaztatzea.


61


kontzeptuzkoak - Kalotak eta hortz-protesiak sortu aurreko teknikak. Hautatzeko

irizpideak, lan-prozedura. Kontuan izan beharreko alderdiak. - Neurriak hartzea. Gauzatzeko jarraibideak eta sekuentziazioa. - Kalotak egiteko prozedurazko teknikak. Kalota motak: neurrira

egindako kalotak, partzialak eta neurri estandarrekoak. Kalotak egiteko materialak: latexa eta glatzana, eta bestelakoak. Materialen alde onak eta txarrak. Euskarriaren materialak. Latexa eta glatzana aplikatzeko teknikak. Aplikazioa baldintzatzen duten parametroak. Gauzatzeko ordena.

- Hortz-protesiak. Motak. Ezaugarriak. Protesiak sortzeko ereduak. - Protesi mota bakoitzaren alde onak eta txarrak. Produktu

garrantzitsuenak. - Animatronikak egiteko prozedurazko teknikak. Mekanismo

elektronikoak. Bakoitzaren motak eta efektuak. Produktuek eta tresnen ezaugarriak (beira-zuntza, uretanoak, latex-aparra, berariazko silikonak, bestelakoak). Akabera-teknikak. Aerografoak. Aerografoa erabiltzeko teknikak, produktuak eta mantentze-lanak.

jarrerazkoak - Lanbidean aurrera egiteko eta maila egokira iristeko gaitasun

pertsonalarekiko konfiantza. - Egin beharreko lanak metodikoki planifikatzea, zailtasunak eta horiek

gainditzeko modua aurreikusita.

8. EGINDAKO LARRUAZALEKO PROTESIEN PROBA EGITEA prozedurazkoak - Protesien kalitatea baldintzatzen duten betekizun teknikoak

egiaztatzea. - Egindako larruazaleko protesien probarako protesiak hautatzea eta

prestatzea. - Protesien ertzen egoera egiaztatzea. - Protesia trokelatutako piezatik bereiztea (flashinga). - Protesia karakterizatu beharreko eremura egokitzea, prozedurari

jarraiki. - Ilea prestatzea kalota edo protesia aplikatzeko: produktuak,

finkagarriak. - Ilekoak ez diren protesietarako produktu itsasgarriak aplikatzea,

segurtasun- eta higiene-arauak errespetatuta. - ertzak konpontzeko, difuminatzeko eta degradatzeko teknikak

aplikatzea. - Protesian akatsak identifikatu eta neurri zuzentzaileak aplikatzea. - Erabiltzaileari narritadurak, alergia edo estualdia sortuz gero,

jarduteko neurriak aplikatzea. - Egindako protesiak zaintzeko eta biltegiratzeko sistemak

identifikatzea. - Moldeak eta protesiak sortzeko ezarritako prozesuaren kalitatea

ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Protesiaren egoeraren kontrola. Protesiak flashingarekin (trokelatuak). Protesiak flashingik gabe. Egokitze-prozesuan erabilitako tresnak eta erremintak.

- Proba egiteko prozedurazko teknikak, egindako protesi motaren


62

5. lanbide-modulua AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA arabera. Ilekoak ez diren protesiak egokitzeko teknikak. Egokitzeko

parametroak, aplikatzeko eremuaren arabera (larruazala, azazkalak, ilea edo gorputzeko ilea). Protesien egokitzapena. Ilekoak ez diren protesiak itsasteko teknikak. Segurtasun- eta higiene-arauak itsastean.

- Akatsak zuzentzeko neurriak. Muxarratzeko, egokitzeko eta aldatzeko teknikak. Protesien ertzak konpontzeko, degradatzeko eta difuminatzeko teknikak.

- Protesiak zaintzeko produktu eta materialak. Ingurumen-faktoreak. Protesien kontserbazioa eta tenperatura.

- Protesiak biltegiratzea. Biltegiaren ezaugarriak. - Produktuen fitxa teknikoak, konposizioa, iraungitze-data eta

biltegiratzeko jarraibideak.

jarrerazkoak - Ingurumen-ondarea kontserbatu eta babesteko baloreen errespetua. - Berritzeko jarrera eta ekimen pertsonala izatea.


1) Sekuentziazioa Beharrezkotzat jotzen da ikasleei moduluaren ikuspegi globala ematea eta garatu nahi duten lanbide-jardunerako zein garrantzitsua den jakinaraztea. Modulu honen hasieran “Aurpegirako eta gorputzerako protesi mota zehaztea” (1. multzoa) eman daiteke; horretarako, garaiari buruzko informazioa bildu eta azterketa sozio-ekonomikoa egin behar da, zirriborroak egin pertsonaiaren ezaugarrien arabera, bai eta pertsonaren edo aktorearen azterketa morfologikoa ere. Hartara, ikasleek landu nahi duten pertsonaiaren profila finkatu ahal izango dute. Lehen zati hori garatu ostean, protesiak egiteko protokoloan ezarritako prozedura mota guztiak, materialak, ekipoak, tresnak eta erremintak ezagutu eta identifikatzearekin jarraitzea komeni da: “Protesiak egiteko protokoloa ezartzea” (2. multzoa). Protesiak egiteko prozesuaren eragiketaren bat egiten hasi aurretik, segurtasun- eta higiene-neurriak kontuan izan behar dira, bai eta laneko arriskuen prebentzioko arauak ere; lan-eremua ongi antolatuta izan behar da eta, horretarako, “Protesiak egiteko eremua antolatzea” (3. multzoa) eduki-multzoa garatu behar da ibilbide didaktiko osoan zehar. Horren ondoren, hautatutako materialari dagokionez, pertsonaiaren eskakizunei jarraiki protesia sortutakoan “Kalotak, hotz-protesiak eta animatronikak egiteko teknikak aplikatzea” (7. multzoa) gara daiteke, hau da, kalotak, hortz-protesiak eta/edo mekanizazio-sistemak (animatronikak) egitea, betiere pertsonaiaren eskakizunak erreferentetzat hartuta. Bloke hori inpresioa hartu aurretik garatzea gomendatzen da. Izan ere, pertsonaiaren premien arabera, hortz-protesia egin edo mekanizazio-sistema bat aplikatu behar baita pertsona edo aktorearen inpresioa hartu aurretik. Jarraian, karakterizatu beharreko eremuaren inpresioa hartu behar da, positibatu eta pieza moldetik atera, betiere inpresioa hartzeko prozesua baldintzatzen duten


63


parametroak errespetatuta eta prozesu horretan kontuan izan beharreko alderdiak ahaztu gabe: “Karakterizatu beharreko eremuaren inpresioa hartzeko prozesua antolatu eta burutzea, eta positibatzea” (4. multzoa). Segidan, “Protesiak sortu aurreko moldekatzea eta modelatzea antolatu eta burutzea” 5. multzoaren edukiak azaldu behar dira; modelatzeko, moldekatzeko, bolumenak aplikatzeko eta testurak egiteko teknikak, besteak beste, ikasiko dituzte ikasleek, pertsonaiak behar duenaren arabera. Horrekin batera, aldi berean, multzo honetako edukiak (1. multzoarekin batera) lantzea komeni da, proiektu artistikoan ezarritako jarraibideei kasu eginez pertsonaia karakterizatzeko, pertsona edo aktorearen berezko ezaugarrien arabera. Aurreko multzoetako edukiak garatu ostean, modelo/aktorea karakterizatzeko protesia positibatzeko prozesuarekin eta moldetik ateratzearekin jarraitzea komeni da, protesiaren azken emaitzan eragin dezaketen faktoreak identifikatuta: “Karakterizaziorako protesiak sortzea” (6. multzoa). Azkenik, “Egindako larruazaleko protesien proba egitea” 8. multzoaren edukiak azal daitezke; protesiak jartzeko probak burutu behar dira, aplikatu beharreko eremuaren arabera, egokitzeko parametroak eta segurtasun- eta higiene-arauak errespetatuta, dela itsastean, dela materialak zaindu eta biltegiratzean.

2) Alderdi metodologikoak “Aurpegirako eta gorputzerako protesigintza” modulua prozedurazkotzat har daiteke; izan ere, irakasleen lana jarduera praktiko egokiak aukeratzea baita, zailtasun txikienetik handienerako ordenaren arabera sekuentziatuta, betiere ikasleek lanean trebetasuna eta konfiantza lor dezaten. Hasiera batean, komenigarria da ikaskuntza-eredua osatuko duten prozeduretan irakasleak parte hartzea, ikaslearen ondorengo gauzatzeetan eredu orientatzaile bat sortzearren. Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren bana-banako jarraipena egingo du egunero. Horretarako, kontrol-koaderno batean, aurrerapenak eta zailtasunak idatziz jaso behar ditu sistematikoki. Ikus-entzunezko baliabideak, bideoak edo DVDak erabiltzea gomendatzen da, Zentroan eskaini ezin diren gauzatze-moduak behatu ahal izateko. Lana bakarka edo taldeka egin daiteke. Bi kasuetan, metodologiak eta edukiak eguneratzearekin lotutako dokumentu-iturriak eta informazioa bilatzea sustatuko dute. Horretarako, argitalpen espezializatutara edo online zerbitzuetara jo ahal izango dute. Zikloko irakasle-taldeak honako alderdi hau ere jorratu beharko luke: beste moduluekin koordinatzea, eta, bereziki, “Karakterizazioko eta makillajeko produktuak” eta “lle-eranskingintza” moduluekin, bertako eduki asko beste modulutan ere lantzen dituztelako.


Pertsonaiaren deskribapena eta azterketa:

• Modeloaren edo aktorearen ezaugarri morfologikoak identifikatzea. • Pertsonaiaren eta pertsona edo aktorearen ezaugarriak lotzea. • Eskuko euskarrian edo informatikoan lantzea zirriborroak.


64

5. lanbide-modulua AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO PROTESIGINTZA • Garaiaren testuinguru sozio-ekonomikoaren azterketa.

• Informazioa biltzea.

Karakterizatu beharreko eremuaren inpresioa hartzeko prozesua antolatzea: • Inpresioa hartu aurreko eragiketak burutzea (larruazala eta ilea prestatzea,

sentsibilitate-proba). • Erabili beharreko materialak aukeratzea, egin beharreko eremuaren arabera. • Segurtasun eta higieneari buruzko neurriak aplikatzea. • Positibatzea, arazketa eta kopia egitea.

Modelatzeko eta moldekatzeko teknikak gauzatzea:

• Modelatzerako beharrezkoak diren materialak identifikatzea. • Modelatzeko teknikak material egokienekin lotzea. • Bolumenak, testurak eta abar egitea, pertsonaiak behar izanez gero. • Artekatzeko molde mota guztiak identifikatu eta hautatzea.

Gauzatzea protesiak sortu eta aplikatzean:

• Gauzatzearen faseak zehaztea. • Protesia positibatzeko neurketak, pisatzeak eta produktu-nahasketak

kalkulatu eta burutzea. • Sorturiko moldeen gainean positibatzeko teknikak aplikatzea. • Protesia moldetik bereiztearren, moldetik ateratzeko sistema egokiena

gauzatzea. • Protesia hautatzea eta jartzeko prestatzea.

Prozesua amaitzeko faseko kalitate-kontrola:

• Prozesuaren emaitzak balioestea. • Akatsak zuzentzeko neurriak aplikatzea. • Itsastean segurtasun- eta higiene-arauak aplikatzea. • Zaintzeko eta biltegiratzeko sistemak identifikatzea.


65

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA 6

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Karakterizaziorako ile-apainketa

Kodea: 1265


Maila: Goi-maila


Iraupena: 100 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 7

Irakasleen espezialitatea: Ile-apainketa (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota:

Konpetentzia-atal hauei lotuta dago: UC1258_2: Ile-apainketako teknikak aplikatzea karakterizaziorako. UC0794_3: Ile-apaindegietarako, ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako orrazkerak eta protokolo teknikoak lantzea.


b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Karakterizaziorako ile-apainketako protokolo teknikoak egiten ditu eta, horretarako, prozesuan jarduteko eta kontrolatzeko prozedurak ezartzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ile-apainketako protokoloak egiteko prozedura ezarri du. b) Prozesua prestatzeari buruzko dokumentazio teknikoa interpretatu du. c) Karakterizazioan erabiltzen diren ile-apainketako prozesu motak zehaztu ditu. d) Karakterizazioko ile-apainketako prozedurak egiteko beharrezkoak diren

baliabideen eta ekipoen ezaugarriak azaldu ditu. e) Prozesu bakoitzaren oinarri teknikoa zehaztu du. f) Ile-apainketako protokoloen eskuliburu teknikoa egin du. g) Gauzatze teknikorako eta amaierarako faseak sekuentziatu ditu. h) Emaitzan eragina duten faktoreak ezarri ditu. i) Arriskuen prebentziorako jarraibideak ezarri ditu.


66

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA 2. Orrazkera osatzen duten elementuak zehazten ditu eta ezaugarri eszenikoen eta pertsonalen

arabera orrazkera eratzeko aukerak proposatzen ditu.


a) Garai bakoitzeko orrazkeren ezaugarriak adierazi ditu. b) Testuinguru artistikoa pertsonaiaren orrazkeraren ezaugarriekin lotu du. c) Karakterizatu beharreko pertsonaiaren orrazkera osatzen duten elementuak

zehaztu ditu. d) Modeloaren/interpretearen ezaugarriak aztertu ditu. e) Buruko ile-larrua, ilea eta aurpegiko ilea behatzeko metodoak aplikatu ditu. f) Ile-apainketako prozesuetan eragina duten ilearen eta larruazalaren alterazioak

identifikatu ditu. g) Orrazkeretarako eta orrazkera bilduetarako visagismo-teknikak gauzatu ditu. h) Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen ezaugarriek orrazkera

egiteko prozesuan duten eragina identifikatu du. i) Orrazkera egiteko beharrezkoak diren ile-apainketako teknikak zehaztu ditu.

3. Ilearen eta/edo ile-protesien luzera eta kolorea aldatzen ditu karakterizaziorako eta, horretarako, ile-apainketako baliabideak eta prozesu teknikoak hautatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ilea mozteko erremintak hautatzeko eta prestatzeko irizpideak zehaztu ditu. b) Mozteko teknikak eskatutako efektuarekin lotu ditu. c) Ilea mozteko parametroak ezarri ditu. d) Ilea moztu du eta, horretarako, gauzatzeko metodoa eta ordena ezarri ditu. e) Koloreztatzeko eta dekoloratzeko kosmetikoak hautatu ditu. f) Baliabide, produktu eta kosmetiko koloreztatzaileak prestatzeko, manipulatzeko

eta aplikatzeko arauak ezarri ditu. g) Ilea, ileordeak eta ile-eranskinak prestatu ditu kosmetiko koloreztatzaileak aplikatu

aurretik. h) Kolorea aldatzeko kosmetikoak aplikatu ditu. i) Kosmetiko koloreztatzaileak/dekoloratzaileak iletik kendu ditu. j) Ileordeak eta ile-eranskinak tindatzeko teknikak aplikatu ditu.

4. Ilean eta ileordeetan forma-aldaketak egiten ditu pertsonaiak karakterizatzeko, orrazkeren oinarri eta, horretarako, baliabideak hautatzen ditu eta teknika mekaniko eta termikoak aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ilean forma-aldaketak egin aurreko teknikak zehaztu ditu. b) Ile-zuntzean beroaren, hezetasunaren eta trakzio mekanikoaren efektuak

identifikatu ditu. c) Ilearen aldi baterako forma-aldaketarako kosmetiko, tresna eta aparatu egokiak

hautatu ditu. d) Bero-aparatuak behar bezala prestatzeko, aplikatzeko eta zaintzeko jarraibideak

ezarri ditu. e) Bero bidez forma aldatzeko teknikak aplikatu ditu. f) Hezetasun bidez forma aldatzeko teknikak aplikatu ditu. g) Moldeen bidez forma aldatzeko teknikak aplikatu ditu. h) Ile naturaleko eta sintetikoko ileorde eta ile-eranskinetan forma aldatzeko teknikak

erabili ditu.


67

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA

5. Ikus-entzunezko baliabideetarako orrazkeren muntaketa antolatu eta egiten du eta, horretarako, lantzeko teknikak hautatzen ditu eta orrazkera osatzen duten elementuak integratzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Orrazkera egin aurreko eragiketak zehaztu ditu. b) Orrazkerak eta orrazkera bilduak egiteko tresnak eta kosmetikoak hautatzeko

irizpideak aplikatu ditu. c) Krepea egiteko eta irabiatzeko teknikak aplikatu ditu ilean. d) Leuntzeko teknikak aplikatu ditu ilean. e) Ainguratzeko teknikak aplikatu ditu orrazkera finkatzeko. f) Formak sortzeko teknikak baliatu ditu orrazkera egiteko. g) Betegarriak eta egiturak aplikatu ditu muntaketaren osagarri. h) Orrazkerari ukituak, aldaketak eta akabera egin dizkio. i) Azken emaitzan eragina duten faktoreak zehaztu ditu.

6.Orrazkeraren elementu osagarriak aplikatu ditu eta, horretarako, integratzeko teknikak eta modeloari egokitzeko teknikak gauzatu ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Betegarriak eta egiturak aplikatzeko tekniken ezaugarriak zehaztu ditu, orrazkeran formak eta bolumenak integratzeko.

b) Betegarriak eta egiturak orrazkeran jarri eta kamuflatu ditu. c) Ile-eranskinetako oinarriak jartzeko teknikak zehaztu ditu. d) Ile-eranskinetako oinarria jartzeko eta akaberako parametroak ezarri ditu. e) Ileorde osoak jarri ditu. f) Finkatzeko hainbat mekanismoren bidez, ile-luzapenak aplikatu ditu. g) Ile-luzapenak egin ditu rastak eta lokarriak erabilita. h) Ile-luzapenak kendu ditu ileari eusteko sistemaren arabera.

7. Aurpegiko ilean konponketak eta kolore-aldaketak egiten ditu pertsonaiak karakterizatzeko eta, horretarako, baliabideak hautatzen ditu eta mozteko eta tindatzeko teknikak aplikatzen ditu Ebaluazio-irizpideak:

a) Norbera eroso jartzeko eta babesteko neurriak zehaztu ditu. b) Bizarra eta bibotea deskargatu eta mugatu ditu bizargintzako tekniken bidez. c) Ile-zango eta bekainei forma eman die jatorrizko diseinuari jarraiki. d) Aurpegiko ilearen txantiloiak eta diseinuak aplikatu ditu pertsonaia

karakterizatzeko. e) Aurpegiko ilea tindatu eta dekoloratu du. f) Karakterizaziorako aurpegiko ilea konpontzeko tratamenduari amaiera emateko

teknikak zehaztu ditu.

8. Karakterizaziorako ornamentuak diseinatu eta egiten ditu eta, horretarako, ornamentuak osatzen dituzten elementuak identifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizaziorako ornamentuak diseinatzeko dokumentu-iturriak identifikatu ditu. b) Modeloari neurriak eta proportzioak hartu dizkio. c) Ornamentuak sortzeko material eta patroiak aukeratzeko eta prestatzeko

irizpideak azaldu ditu.


68

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA d) Ornamentuaren piezak markatu eta moztu ditu.

e) Aprestuak prestatu eta aplikatzeko eragiketak eta tratamenduak zehaztu ditu. f) Buru-molde gaineko konformazioa egin du piezak moldekatzeko. g) Josketa-teknikak aplikatu ditu materialak prestatzeko. h) Ornamentuari dagokionez, modeloan probak egin eta akabera eman dio. i) Ile-ezarkinak eta gainak egin ditu. j) Ile-apaingarriak egokitu ditu.

c) Oinarrizko edukiak: 1. KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETAKO PROTOKOLO TEKNIKOAK LANTZEA

prozedurazkoak - Ile-apainketako protokoloak egiteko prozedura identifikatzea. - Prozesua prestatzeari buruzko dokumentazio teknikoa

interpretatzea. - Karakterizazioan erabiltzen diren ile-apainketako prozesu motak

zehaztea. - Karakterizazioko ile-apainketako prozedurak egiteko

beharrezkoak diren baliabideen eta ekipoen ezaugarriak azaltzea.

- Prozesu bakoitzaren oinarri teknikoa zehaztea. - Ile-apainketako protokoloen eskuliburu teknikoa egitea. - Gauzatze teknikorako eta amaierarako faseak sekuentziatzea. - Prozesuan gertatu diren desbideratzeak aztertzea. - Emaitzan eragina duten faktoreak identifikatzea. - Arriskuen prebentzioko jarraibideak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Protokoloa. Hura lantzeko faseak.

- Plangintza-fasea. Karakterizazioan erabiltzen diren ile-apainketako prozesuak. Kolore-aldaketak. Aldi baterako forma-aldaketak. Ilea moztea. Orrazkerak. Aurpegiko ilearen konformazioa. Indikazioak eta kontraindikazioak. Dokumentu-iturriak. Motak. Oinarri teknikoa. Baliabideak eta tresneria. Gauzatze-teknikak. Ile-apainketako protokoloen eskuliburu teknikoa: elementuak eta zatiak.

- Gauzatze-fasea. Proiektu artistikoaren eskariak eta eskakizunak aztertzeko fasea. Prestatzeko eta hautatzeko fasea. Alde onak eta txarrak. Prozeduraren fasea edo nukleoa. Amaiera-fasea.

- Ebaluazioaren eta kontrolaren fasea. Emaitza baldintzatzen duten faktoreak. Prozesuaren emaitza partzialak eta azken emaitzak ebaluatzeko teknikak. Laguntzaileen lana gainbegiratzeko eta kontrolatzeko teknikak. Lortutako emaitzetan desbideratzeak zuzentzeko neurriak.

- Arriskuen prebentzioko teknikak eta faseak. Bezeroa eta profesionala babesteko neurriak. Jarrera-higienea. Material eta baliabideen mantentze-lanak eta garbiketa.

jarrerazkoak - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan.

- Zorroztasunez erregistratzea datuak. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Ordena eta kontrola zaintzea dokumentazioa bideratzean eta

erregistratzean.


69


2. ORRAZKERAREN DISEINUA OSATZEN DUTEN ELEMENTUAK ZEHAZTEA

prozedurazkoak - Garai bakoitzeko orrazkerak deskribatzea. - Testuinguru historikoa edo artistikoa identifikatzea. - Testuinguru artistikoa pertsonaiaren orrazkeraren ezaugarriekin

lotzea. - Karakterizatu beharreko pertsonaiaren orrazkera osatzen duten

elementuak identifikatzea. - Modeloaren/interpretearen ezaugarriak aztertzea. - Buruko ile-larrua, ilea eta aurpegiko ilea behatzeko metodoak

aplikatzea. - Ile-apainketako prozesuetan eragina duten ilearen eta

larruazalaren alterazioak identifikatzea. - Aurpegiaren eta gorputzaren azterketa morfologikoa. - Orrazkeretarako eta orrazkera bilduetarako visagismo-teknikak

gauzatzea. - Ikus-entzunezko baliabideen eta baliabide eszenikoen

ezaugarriek orrazkera egiteko prozesuan duten eragina identifikatzea.

- Orrazkera egiteko beharrezkoak diren ile-apainketako teknikak zehaztea.

- Prozesuari egokitutako fitxa teknikoa zehaztea.

kontzeptuzkoak - Proiektu artistikoko pertsonaiaren orrazkera aztertzeko teknikak. Orrazkera osatzen duten elementuak.

- Modeloaren edo interpretearen ezaugarriak aztertzea. Buruko ile-larrua, ilea eta aurpegiko ilea behatzeko teknikak. Aurpegiko eta gorputzeko morfologikoa. Visagismoa orrazkeretarako eta orrazkera bilduetarako.

- Ezaugarri eszenikoak aztertzeko teknikak. Orrazkeraren diseinuan eragina duten ezaugarriak.

- Orrazkera pertsonaiarengan muntatzeko aukerak. Teknikak aurretiazko azterketaren arabera hautatzeko irizpideak. Alde onak eta txarrak. Fitxa teknikoa osatzen duten berariazko elementuak.


- Zorroztasunez erregistratzea datuak. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Ordena eta kontrola zaintzea dokumentazioa bideratzean eta

erregistratzean.

3. ILEAREN ETA/EDO ILE PROTESIEN LUZERA ETA KOLOREA ALDATZEA

prozedurazkoak - Ilea mozteko erremintak hautatzeko eta prestatzeko irizpideak zehaztea.

- Mozteko teknikak eskatutako efektuarekin lotzea. - Ilea mozteko parametroak zehaztea. - Ilea moztea eta, horretarako, gauzatzeko metodoa eta ordena

ezartzea. - Ilean, ileordeetan eta ile-eranskinetan kolore-aldaketak

sailkatzea. - Koloreztatzeko eta dekoloratzeko kosmetikoak hautatzea. - Baliabide, produktu eta kosmetiko koloreztatzaileak prestatzeko,


70

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA manipulatzeko eta aplikatzeko arauak planifikatzea.

- Ilea, ileordeak eta ile-eranskinak prestatzea kosmetiko koloreztatzaileak aplikatu aurretik.

- Kolorea aldatzeko kosmetikoak aplikatzea. - Ileordeak eta ile-eranskinak tindatzeko teknikak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Luzera-aldaketak ilean eta/edo ile-protesietan. Erremintak

hautatzeko eta prestatzeko irizpideak. Mozteko teknikak: zuzen, desfilatua, koskaduna, bakandua, punteatua eta bestelakoak. Gauzatzeko prozedura: aplikazio-jarraibideak eta faseak. Gauzatzeko ordena. Ilea mozteko parametroak: sekzioak, lerroak, gida ile-sorta eta proiekzio-angelua, besteak beste. Ile-mozketa motak: trinkoa, geruza degradatuetan, geruza gehituetan eta geruza uniformeetan, besteak beste.

- Ilean koloreztatzea aldatzeko prozesuak. Ilean kolorea aldatzeko teknikak. Aurretiazko teknikak: Ilea, ileordeak eta ile-eranskinak prestatzeko teknikak kosmetiko koloreztatzaileak aplikatu aurretik. Koloreztatzeko kosmetikoak: aldi baterako, erdi-iraunkorrak eta iraunkorrak. Dekoloratzeko kosmetikoak. Manipulazio-arauak. Baliabide, produktu eta kosmetikoak prestatzeko jarraibideak. Gauzatzeko prozedura: aplikazio-jarraibideak eta faseak. Gauzatzeko ordena. Kontuan izan beharreko alderdiak. Koloreztatzea aldatzeko prozesua baldintzatzen duten aldagaiak: ilearen ezaugarriak, eragin-denbora eta katalizatzaile termikoak eta kimikoak. Amaitzeko teknikak: ilea garbitzea tindua kentzeko.

- Ileordeak eta ile-eranskinak tindatzeko teknikak. Ile motaren arabera teknika hautatzeko irizpideak: naturala edo sintetikoa, kolorea, jatorria, luzera, besteak beste. Koloreztatze motak: iraunkorra, erdi-iraunkorra eta aldi baterako. Lanabesak eta produktuak hautatzeko irizpideak. Prozesuak gauzatzeko jarraibideak, sekuentziatuta.


- Koloreztatzeko teknikak egokitzeko interesa izatea. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Ilea koloreztatzeko prozesuetan, garbiketaren, desinfekzioaren

eta esterilizazioaren arloan indarrean dagoen legeriarekiko eta araudiarekiko errespetua.

- Laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudiarekiko interesa izatea.

4. ILEAREN ETA ILEORDEEN FORMA ALDATZEA, ORRAZKEREN OINARRI

prozedurazkoak - Ilean forma-aldaketak egin aurreko teknikak zehaztea. - Ile-zuntzean beroaren, hezetasunaren eta trakzio mekanikoaren

efektuak identifikatzea. - Ilearen aldi baterako forma-aldaketarako kosmetiko, tresna eta

aparatu egokiak hautatzea. - Bero-aparatuak behar bezala prestatzeko, aplikatzeko eta

zaintzeko jarraibideak planifikatzea. - Modelo/interpretea prestatzea eta eroso jartzea. - Bero bidez forma aldatzeko teknikak aplikatzea. - Hezetasun bidez forma aldatzeko teknikak aplikatzea. - Forma molde bidez aldatzeko teknikak aplikatzea.


71


- Ile naturaleko eta sintetikoko ileorde eta ile-eranskinetan forma aldatzeko teknikak erabiltzea.

- Moldeak, ile-lisagailua eta ile-kizkurgailua.

kontzeptuzkoak - Aurretiazko teknikak. Ilea, ileordeak eta ile-eranskinak egokitzeko eta higieneko teknikak.

- Ilearen aldi baterako forma-aldaketen oinarri zientifikoa. Ile-zuntzean beroaren, hezetasunaren eta trakzio mekanikoaren efektuak. Indikazioak eta kontraindikazioak. Aldi baterako izurtzearen emaitzan eragina duten faktore mekanikoak, kimikoak eta termikoak.

- Karakterizaziorako aldi baterako forma-aldaketarako baliabideak eta kosmetikoak. Aldi baterako forma-aldaketetarako kosmetikoen aukeraketan eragina duten faktoreak. Bero-aparatuak. Behar bezala prestatu, manipulatu, aplikatu eta zaintzeko jarraibideak. Osagarriak, moldeak, ile-lisagailua, bestelakoak, izurtzeko eta lisatzeko prozesuetan erabiltzen direnak.

- Bero bidez forma aldatzeko teknikak. Moldeatze eta lisatze termikoak. Ilea lehortzeko aparatuak eta tresnak hautatzeko irizpideak. Ezaugarriak eta gauzatzeko prozedura.

- Hezetasun bidez forma aldatzeko teknikak. Ezaugarriak eta gauzatzeko prozedura.

- Forma molde bidez aldatzeko teknikak. Ezaugarriak eta gauzatzeko prozedura.

- Forma-aldaketak ile naturaleko ile-eranskinetan, kizkurtzeak, lisatzeak, izurtze bilduak.

- Forma-aldaketak ile sintetikoko ile-eranskinetan. Prozesua. Biribiltzea moldeekin, finkatze termikoa, airean lehortzea eta orraztea.


- Doitasunez lan egitea. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Pertsona bakoitzaren ezaugarrietara egokitzeko interesa izatea.

5. IKUS-ENTZUNEZKO BALIABIDEETARAKO ORRAZKEREN MUNTAKETA ANTOLATU ETA EGITEA

prozedurazkoak - Orrazkera egin aurreko eragiketak zehaztea. - Orrazkerak eta orrazkera bilduak egiteko tresnak eta

kosmetikoak hautatzea. - Krepea egiteko eta irabiatzeko teknikak aplikatzea ilean. - Leuntzeko teknikak aplikatzea ilean. - Ainguratzeko teknikak aplikatzea orrazkera finkatzeko. - Formak sortzeko teknikak baliatzea orrazkera egiteko. - Betegarriak eta egiturak aplikatzea muntaketaren osagarri. - Akabera-teknikak erabiltzea eta integratzea. - Orrazkerari ukituak, aldaketak eta akabera egitea. - Prozesuan gertatutako faktoreak eta desbideratzeak aztertzea,

azken emaitzan eragina dutenak.

kontzeptuzkoak - Aurretiazko teknikak. Orrazkera prestatzeko jarraibideak. Ilearen norabidea eta mugimendua. Lerroak, partizioak eta proiekzioak.

- Krepea egiteko eta irabiatzeko teknika. Egiteko modua. Ile-sortaren proiekzio-angelua. Aplikatzeko zona. Lortutako efektua.


72

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA - Leuntzeko teknika. Erabilitako materialak eta teknikak.

Hautatzeko irizpideak. - Lan-prozedura. - Ainguratzeko teknikak: materialak, ainguratzeko puntuak eta

erabilitako teknikak. - Hautatzeko irizpideak. Lan-prozedura. - Formak sortzeko teknika. Ezaugarriak eta egiteko modua.

Txirikordak: motak (zurtoinekoak, muturrak, lokarria, ziria, gurutzatuak). Bilduak eta kokak. Begiztak eta eraztunak. Bihurrituak. Gurutzatuak. Korapilatuak eta bihurriak. Kizkurrak eta lumatuak. Bestelakoak.

- Euste-teknikak. - Akabera-teknikak. Parametroak. - Azken emaitza ebaluatzeko teknikak. Emaitzan eragina duten

faktoreak.

jarrerazkoak - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. - Zorroztasunez erregistratzea datuak. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Egindako lanak baloratzeko jarrera kritikoa izatea.

6. ORRAZKERAREN ELEMENTU OSAGARRIAK APLIKATZEA

prozedurazkoak - Betegarriak, krepeak, oinarriak edo egiturak, armazoiak eta gainak aplikatzea, orrazkeran formak eta bolumenak integratzeko.

- Betegarriak eta egiturak orrazkeran jarri eta kamuflatzea. - Ile-eranskinetarako oinarria jartzeko teknikak zehaztea. - Ile-eranskinetako oinarria jartzeko eta akaberako parametroak

planifikatzea. - Ileorde osoak jartzea. - Finkatzeko hainbat mekanismoren bidez, ile-luzapenak

aplikatzea. - Ile-luzapenak egitea rastak eta lokarriak erabilita. - Ile-luzapenak kentzea ileari eusteko sistemaren arabera. - Ileorde osoei eta ile-eranskinei loturiko teknikak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Betegarriak, krepeak, oinarriak edo egiturak, armazoiak eta

gainak aplikatzeko teknikak. Aurretiazko teknikak. Garezurrerako doikuntza-sistemak. Ilea ezkutatzeko teknikak prestatzeko teknikak. Jartzeko parametroak. Jartzean, egonkortasunerako jarraibideak. Ainguratzeko teknikak. Altuera eta jartzeko zona. Bolumena eta forma. Kamuflaje-sistemak. Sareak ipintzeko teknikak. Gainerako ileekin kamuflatzea.

- Ile-eranskinetarako oinarria jartzeko teknikak. Estali beharreko eremua egokitzeko jarraibideak. Eusteko teknikak. Eusteko kliparen teknika: apain-orrazi gisakoa, urkila gisako klipa, osagarria deskribatzea eta jartzeko modua. Euste-zerrenda. Ipintzea baldintzatzen duten parametroak. Jartzean, egonkortasunerako jarraibideak. Ainguratzeko teknikak. Altuera eta jartzeko zona. Akabera-teknikak. Gainerako ileekin kamuflatzea.

- Ileorde osoak. Aurretiazko teknikak. Ilea ezkutatzeko teknikak prestatzeko teknikak. Garezurrerako doikuntza. Eusteko teknikak. Eusteko kliparen teknika: apain-orrazi gisakoa, urkila


73


gisakoa. Osagarriak eta jartzeko modua. Euste-zerrenda. Akabera-teknikak. Gainerako ileekin kamuflatzea.

- Ile-luzapenak. Ile-luzapenen ezaugarriak. Ile-luzapenak aurkezteko formak: manufakturatuak, solteak, txirikordatuak, alternatibak, rastak, hodiak eta lokarriak, bestelakoak. Aplikazio-prozedura: aplikatzeko faseak eta jarraibideak. Kontuan izan beharreko alderdiak. Aurretiazko eragiketak, modela/interpretea prestatzeko teknikak. Partizioak. Ile-luzapenak finkatzea: loturak keratina edo silikona erabilita, ultrasoinu bidez, josita, itsatsita, txirikordatuta eta korapilatuta, besteak beste. Ile-luzapen alternatiboak (rastak eta lokarriak). Ile-luzapenak kentzeko teknikak.


- Ileordeak eta ile-luzapenak jartzeko tekniken arloan indarrean dagoen legeria eta araudia errespetatzea.

- Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. 7. AURPEGIKO ILEAN KONPONKETAK ETA ALDAKETAK EGITEA PERTSONAIAK KARAKTERIZATZEKO

prozedurazkoak - Norbera eroso jartzeko eta babesteko neurriak zehaztea. - Bizarra eta bibotea deskargatu eta mugatzea bizargintzako

tekniken bidez. - Ile-zango eta bekainei forma ematea jatorrizko diseinuari jarraiki. - Bizarrean, ile-zangoetan eta bekainetan baliabide teknikoak,

txantiloiak eta diseinuak aplikatzea, pertsonaia karakterizatzeko. - Aurpegiko ilearen txantiloiak eta diseinuak aplikatzea pertsonaia

karakterizatzeko. - Aurpegiko ilea tindatu eta dekoloratzea. - Karakterizaziorako aurpegiko ilea konpontzeko tratamenduari

amaiera emateko teknikak zehaztea.

kontzeptuzkoak - Bizarra eta bibotea atontzeko teknikak. Eroso kokatzeko eta babesteko neurriak. Begiak eta langileak babesteko neurriak. Bizarra eta bibotea deskargatzeko teknikak, orrazia eta guraizeak edo makina erabilita. Gauzatzeko ordena. Bizarraren eta bibotearen ingerada mugatzeko metodoak: orrazia eta guraizeak erabiltzeko jarraibideak. Labana edo makina erabilita ukituak egiteko teknikak.

- Ile-zango eta bekainak atontzeko teknikak. Luzera eta bolumena. Ile-zangoak itxuratzeko metodoak: motak eta formak. Teknika eta tresna egokiak. Lepoa edo garondoa itxuratzeko metodoak: Motak eta formak. Teknika eta tresna egokiak erabiltzeko jarraibideak. Bekainak itxuratzeko metodoak: forma aldatzeko neurriak. Teknika eta tresna egokiak.

- Aurpegiko ilean kolorea aldatzeko teknikak. Larruazala babesteko eta prestatzeko neurriak. Teknikak eta kosmetikoak hautatzeko irizpidea. Alde onak eta txarrak. Kontuan izan beharreko alderdiak.

- Amaitzeko teknikak. Orraztea eta aurpegia garbitzea. Berariazko produktuak, gominak, aparrak, argizariak, brillantinak, muzilagoak edo almidoiak. Ikus-kontrola eta simetria.


- Zorroztasunez erregistratzea datuak.


74

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean.

- Ilea koloratzeko prozesuetan, garbiketaren, desinfekzioaren eta esterilizazioaren arloan indarrean dagoen legeriarekiko eta araudiarekiko errespetua.

8. KARAKTERIZAZIORAKO ORNAMENTUAK DISEINATU ETA EGITEA

prozedurazkoak - Karakterizaziorako ornamentuak diseinatzeko dokumentu-iturriak identifikatzea.

- Modeloari neurriak eta proportzioak hartzea. - Ornamentuak sortzeko material eta patroiak aukeratu eta

prestatzea. - Ornamentuaren piezak markatu eta moztea. - Aprestuak prestatu eta aplikatzeko eragiketak eta tratamenduak

zehaztea. - Buru-molde gaineko konformazioa egitea piezak moldekatzeko. - Josketa-teknikak aplikatzea materialak prestatzeko. - Ornamentuari dagokionez, modeloan probak egin eta akabera

ematea. - Ile-ezarkinak eta -gainak egitea. - Ile-apaingarriak aplikatu eta egokitzea.

kontzeptuzkoak - Diseinua. Irudikapen grafikoari buruzko teknikak. Erakusgaiak.

Trokelak. - Modeloaren azterketa. Neurriak eta proportzioak hartzea.

Erreferentzia-puntu anatomikoak. Neurri-fitxa. Aldaketak integratutako ileorde eta ile-eranskinen arabera.

- Ornamentuak modelatzearen, gainjartzearen eta kolatzearen bidez sortzeko materialak. Materialak: feltroak, lastoa, sisolak, bestelakoak.

- Figurin edo modelo batean oinarritutako patroiak. Formak, lerroak eta bolumenak interpretatzeko teknikak. Fitxa teknikoa. Moldeak eta txantiloiak.

- Zabaltzeko, markatzeko eta piezak mozteko teknikak. Markak eta seinaleak.

- Materiala aprobetxatzea, profilen zehaztasuna eta marjinak egiaztatzea.

- Aprestuak prestatu eta aplikatzeko teknikak. Motak eta emaitzak. Aprestatzea, palmeatzea.

- Buru-molde gaineko konformazio-teknikak: ile-lisagailuarekin, bolekin, trokelekin, gubilekin, sutan berotuta. Lisatzea babesteko metodoak. Moldetik ateratzeko teknikak. Moldekatzeko eta finkatzeko teknikak lotzeko eta itsasteko teknikek bidez. Forratzea.

- Materialak josita. Mihiztatzea josita. - Proba- eta akabera-teknikak. Piezak mihiztatzea, zizelatzea eta

forratzea. - Ile-ezarkinak eta -gainak. Ezarkinaren diseinua. Egiteko

jarraibideak eta faseak. Gogortzeko produktuak. - Apaingarriak. Apaingarri motak: apaingarri konformatuak eta ez-

konformatu nahiz ez-patronatuak. Erretzeko, argizaria emateko, tindatzeko, kizkurtzeko, pintatzeko, bestelako teknikak.

- Alanbretzea, itsastea, jostea eta lotzea lumak, ilea eta bestelako elementuak bat egiteko.

- Apaingarriak. Ainguratzeko sistemak.


75


- Materialak eraldatzeko teknikak ikuskizunerako efektu berriak sortzeko. Gauzatze-prozesuak, ekipoak, erremintak eta materialak.


- Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Doitasunez lan egitea. - Ikaskuntzarekiko eta egokitzeko interesa izatea.


1) Sekuentziazioa Hasieran “Karakterizaziorako ile-apainketako protokolo teknikoak lantzea” (1. multzoa) eman daiteke; izan ere, protokolo bat landu daiteke prozesu guztietarako dokumentazioa zehazteko, bai eta zer teknika, baliabide, ekipo eta kosmetiko erabili diren ere ile-apainketako prozesu teknikoak gauzatzeko ere, ebaluazio-fasea, kontrola eta prozesuan gertatutako desbideratzeak barnean hartuta. Gero “Orrazkeraren diseinua osatzen duten elementuak zehaztea” 2. multzora igaro behar da. Historia osoan izan diren hainbat orrazkera aztertzea gomendatzen da hasieran. Proiektu artistikoaren edozein motatako azterketa egiteko, funtsezkoa da pertsonaiak aztertzeko teknikak aplikatzea eta orrazkeren, batetik, eta apaingarrien, janzkeren eta makillajearen, bestetik, arteko loturak ezartzea. Horrenbestez, antzezlearen edo modeloaren ezaugarrien azterketarekin jarraituko dugu, aurpegiaren eta gorputzaren azterketa morfologikoa eginda. Jarraian, orrazkera diseinatzeko teknika eta muntaketa hautatuko ditugu, aurretiazko azterketaren arabera. Horren atzetik “Ilearen eta/edo ile-protesien luzera eta kolorea aldatzea” (3. multzoa) eman behar dira eta ilean, ileordeetan eta ile-eranskinetan kolorea aldatzeko beharrezkoak diren tresnak, erremintak eta kosmetikoak hautatu eta prestatu behar ditugu. Segidan ilea eta/edo ile-protesiak moztu behar dira eta, horretarako, aukeratu ditugun mozteko teknikak eta mozketa motak baliatu behar ditugu. Jarraian “Ilearen eta ileordeen forma aldatzea, orrazkeraren oinarri” (4. multzoa) eman behar da; ilea, ileordeak eta ile-eranskinak egokitzeko eta higieneko teknikak gauzatu behar dira eta, horren ondoren, ile naturaleko eta sintetikoko ileorde eta ile-eranskinetan forma aldatzeko teknikak egin ahal izateko kosmetikoak, tresnak eta aparatuak hautatuko ditugu. Segidan “Ikus-entzunezko baliabideetarako orrazkeren muntaketa antolatu eta egitea” (5. multzoa) eman behar; bertan, orrazkerak eta orrazkera bilduak egiteko tresnak eta kosmetikoak hautatuko ditugu, ikus-entzunezko baliabideetarako orrazkeraren muntaketa egin eta hainbat teknika (leuntzea, krepea egitea, ainguratzea, formak sortzea, euskarria, akaberakoa) baliatuko ditugu. Jarraitzeko “Orrazkeraren elementu osagarriak aplikatzea” 6. multzoaren txanda da; betegarriak, krepeak, oinarriak edo egiturak, armazoiak eta gainak jarriko ditugu; ile-eranskinetako oinarria jarri; eta ileorde osoak ere jarriko ditugu ilean, orrazkeran forma eta bolumena emateko hainbat teknika erabilita (eustea, ainguratzea, akabera ematea,


76

6. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIORAKO ILE APAINKETA gainerako ileekin kamuflatzea). Ile-luzapenak ere aplikatuko ditugu, jarraibideak,

hautatzeko irizpideak, aurretiazko prozedurak eta jartzeko modua kontuan izanik. Horren atzetik “Aurpegiko ilean konponketak eta aldaketak egitea pertsonaiak karakterizatzeko” (7. multzoa) aztertuko dugu eta larruazala babesteko eta prestatzeko neurriak antolatuko ditugu teknikak eta kosmetikoak aukeratuta; bukatzeko kolore-aldaketak eta konponketak egingo ditugu bizar eta bibotean, ile-zango eta bekainetan. Eta amaitzeko “Karakterizaziorako ornamentuak diseinatu eta egitea” 8. multzoa eman behar dugu; ornamentuak, ile-gainak eta ile-apaingarriak diseinatu, landu eta egingo ditugu, ikuskizunerako efektu berriak sortzeko teknikak eta materialak kontuan hartuta.

2) Alderdi metodologikoak Moduluan hiru motatako edukiak landuko dira, baina prozedurazko ardatzak gidatuko du prestakuntza-garapena. Ardatz horri gaineratuko zaizkio kontzeptuzko eta jarrerazko edukiak. Metodologia batik bat praktikoa izango da, ikasleek haien ikasteko prozesuan parte-hartze aktiboa izan dezaten sustatuko duena. Horretarako, komeni da errealitatetik ahalik eta hurbilen izango diren kasu edo erakustaldi praktikoak erabiltzea. Kasu edo erakustaldi horiek ikasleen motibazioa eta interesa sustatuko dute, eta aurretik dituzten ezagupenak jakiteko aukera emango digute, edukiak ezagupen horietara egokitu ahal izateko. Lehen une batean, irakasleak erakustaldi praktikoa egin dezake, ikasleen ondorengo jardunetarako eredu orientatzailea izan dadin. Izatez, ikasleek beraiek egin beharko dituzte, ondoren, forma-aldaketak, orrazkerak, akaberak, orrazkera bilduak, ile-mozketak eta ile-protesien mozketak; kolorea ilean eta ile-protesietan; konponketak bizar eta bibotean eta kolorea aurpegiko ilean; betegarri, krepe, oinarri, armazoi, gainen aplikazioa; ile-eranskinak, ileordeak eta ile-luzapenak jartzea; apaingarriak eta ornamentuak egitea irakaslearen laguntzarekin eta ikuskapenarekin. Jarduera praktiko horiek behar adina aldiz errepikatuko dira ikasleen lanbide-konpetentzia egokia lortzeko, betiere irakasle bakoitzak ikasleengan hautematen dituen beharren arabera. Garatu beharreko prozesuen konplexutasun-maila pixkanaka-pixkanaka gehituko da; prozesurik sinpleenekin hasiko da eta zailtasuna gehituko duten aldagaiak sartuko dira. Aurrerago, lan horiek benetako maniki edo modeloetan egingo dira baina, horretarako, erabili behar dituzten kosmetiko egokiak aukeratu behar dituzte aldez aurretik eta, lan bakoitzean, beharrezkoak diren kosmetiko nahiz tresnak aplikatzeko jarraibideak zehaztu. Irakatsi eta ikasteko prozesuan, irakasleak ikasleen hurbileko eta banako ebaluazio jarraitua egingo du –prozesuak hobe egoki daitezen– eta datuak xede horretarako prestatutako txantiloi batean jasoko ditu. Ikasleek ebaluazio horren emaitza ezagutu beharko dute eta, behar izanez gero, ebaluazioan hartu beharko dute parte. Ikasteko prozesuaren une jakin batzuetan, hainbat ezaugarritako probak ezar daitezke, jakiteko ikasleek zer mailataraino bereganatu dituzten moduluan zehar landu diren edukiak. Eskola bakoitza amaitzean, languneak txukundu egingo dira eta higienea eta


77


esterilizazioa zainduko da. Erabilitako materialak birziklatzeari ere jarriko zaio arreta. Indarrean dauden araudia eta legeria erabili beharko dira.


Karakterizazioko ile-apaintzailearen lan-protokoloak lantzea.

Orrazkeren diseinua egitea proiektuaren eskakizunen arabera (modeloaren azterketa

morfologikoa, pertsonaia, testuinguru historikoa, orrazkeraren edo orrazkera bilduaren diseinua, ile-apainketako beharrezko lan teknikoak eta abar).

Fitxa teknikoa egitea.

Karakterizazioko ile-apainketako lanak egiteko beharrezkoak diren baliabide

teknikoak, produktuak, materialak eta ekipoak hautatzea. Kolorea aldatzeko teknikak zehaztu eta aplikatzea ilean, ileordeetan eta ile-

eranskinetan. Forma aldatzeko teknikak zehaztu eta aplikatzea ilean, ileordeetan eta ile-

eranskinetan. Ilea eta/edo ile-protesiak mozteko teknikak zehaztu eta aplikatzea.

Orrazkeraren elementu osagarriak aplikatzea.

Ikus-entzunezko baliabideetarako eta baliabide eszenikoetarako orrazkeren

muntaketak antolatu eta egitea. Karakterizaziorako ornamentuak antolatu eta egitea.

Karakterizaziorako ile-apainketako prozesuak gauzatzean lan-arriskuen prebentzioko

neurriak aplikatzea. Aurpegiko ilean diseinua eta konponketak eta kolore-aldaketak egitea.

Prozesuak ebaluatzea.


78

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA 7

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ile-eranskingintza

Kodea: 1266


Maila: Goi-maila


Iraupena: 165 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 11

Irakasleen espezialitatea: Ile-apainketa (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota: Konpetentzia-atal honi lotuta dago: UC1257_3: Ile-protesiak egitea karakterizaziorako.


b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Ile-protesiak egiteko prozesua antolatzen du eta, horretarako, material motak eta pertsonaiaren edo modeloaren eskakizunak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ile-protesien diseinuarekin loturiko dokumentu eta baliabideak zehaztu ditu. b) Ile-protesien diseinuak proposatutako premien arabera egin ditu. c) Pertsonaia aztertzeko teknikak aplikatu ditu. d) Ileorde eta ile-eranskinen ezaugarriak zehaztu ditu. e) Ile-protesi mota eskatutako efektuarekin lotu du. f) Ile mota eskakizunen arabera hautatu du. g) Ile-protesiak egiteko material motak eta baliabide teknikoak identifikatu ditu. h) Ile-eranskinak eta ile-protesiak egiteko produktu, tresna eta materialak manipulatu

ditu segurtasuneko eta higieneko baldintzetan. 2. Ileorde eta ile-eranskinak egin aurreko eragiketak ezartzen ditu eta baliabide teknikoak hautatzen ditu.


a) Erabiltzailea prestatzeko jarraibideak ezarri ditu. b) Neurriak hartzeko prozedurari jarraitu dio.


79

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA

c) Fitxa teknikoan, jasoarazi beharreko datuak zehaztu ditu. d) Modeloan oinarrituta patroiak eta txantiloiak egin ditu. e) Montura edo armadurak prestatu ditu. f) Ilea egokitu du, ile-nahaspila askatu dio eta ilea berdindu du manipulatu aurretik. g) Ilean tinduak egin ditu ileordeak egin aurretik.

3. Ilearekin krepea eta apaingarriak egiteko prozesua antolatu eta egiten du eta, horretarako, teknikak integratu eta baliabideak aukeratzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehungailuak prestatzeko jarraibideak ezarri ditu. b) Krepea egin aurreko eragiketak zehaztu ditu. c) Ilea ehotzeko teknikak baliatu ditu krepea egiteko. d) Krepearen higienerako eta kontserbaziorako tratamenduak aplikatu ditu. e) Krepea manipulatzeko eta erabiltzeko irizpideak zehaztu ditu. f) Iledun apaingarriak diseinatu ditu gerora izango duten erabileraren arabera. g) Ile naturako apaingarriak egiteko materiak eta teknikak hautatu ditu. h) Ile artifizialeko apaingarriak egiteko teknikak erabili ditu, polibinil eta laka erabilita.

4. Ile-protesiak antolatu eta egiten ditu eta, horretarako, egiteko teknikak hautatu eta prozesuaren aldagaiak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko beharrezkoak diren eragiketak

zehaztu ditu. b) Ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko beharrezkoak diren material eta

tresnak hautatu ditu. c) M sinplea, M bikoitza eta amaierako puntada korapilo motak egin ditu. d) Puntada motak lortutako efektuekin lotu ditu. e) Ile-protesiak egin ditu ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko teknikarekin. f) Silikona erabili du ilea ehotzeko eta pikatzeko oinarritzat. g) Josteko teknikak erabili ditu hainbat gainazalen gainean. h) Lortutako produktuaren eta diseinatutakoaren arteko desberdintasunak aztertu

ditu. 5. Aurpegirako ile-protesiak egiteko prozesua antolatu eta egiten du eta, horretarako, teknikak hautatu eta prozedura ezartzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ordezko betileak, bizarrak, ile-zangoak, biboteak eta beste ile-elementu batzuk egiteko prozesua zehaztu du.

b) Ilea zuzenean larruazalaren gainean aplikatu du aurpegiko ilea simulatzeko. c) Neurriak hartu ditu aurpegirako ile-protesiak egiteko. d) Pikatzeko eta ehotzeko teknikak aplikatu ditu tul, silikona eta bestelako oinarrien

gainean, aurpegirako ile-protesiak egiteko. e) Protesia bukatzeko, ile-apainketako teknikak aplikatu ditu. f) Aurpegirako ile-protesiak karakterizatu eta kamuflatzeko sistemak ezarri ditu.

6. Azken emaitza egiaztatzen du eta, horretarako, probak eta zuzenketak egiten ditu ile-protesiekin. Ebaluazio-irizpideak:


80


a) Azken emaitza egiaztatzeko jarraibideak ezarri ditu. b) Protesiaren aplikazio-eremua prestatu du. c) Ile-protesien probak egin ditu erabiltzailearen gainean. d) Azken emaitza hasierako diseinuarekin alderatu du. e) Protesiak konpontzeko eta eratzeko parametroak aplikatu ditu. f) Ile-protesiak zuzentzeko teknikak erabili ditu. g) Ile-protesia amaitzeko, akabera-teknikak aplikatu ditu. h) Lanak egitean, interesez, zehaztasunez, ordenaz eta erantzukizunez jokatu du.

7. Amaitutako produktuak eta materialak manipulatzeko eta zaintzeko jarraibideak zehazten ditu eta, horretarako, mantentze-lanetako eragiketak aplikatu eta segurtasun- eta higiene-baldintzak betetzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Tresna, material eta produktuak garbitzeko eta zaintzeko metodoak ezarri ditu. b) Material motaren arabera hautatu ditu garbiketa-produktuak. c) Lehengaiak manipulatu eta zaintzeko baldintzak ezarri ditu. d) Ileordeak eta ile-eranskinak manipulatzeko arauak ezarri ditu. e) Egindako ileorde eta ile-eranskinak garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak

aplikatu ditu. f) Ileordeak eta ile-eranskinak euskarrietan jartzea zein garrantzitsua den balioetsi

du. g) Ile-protesiak zaintzean eragiten duten ingurumen-baldintzak ezarri ditu. h) Ile-protesiak egiteko prozesuan norbera babesteko neurriak aplikatu ditu. i) Hondakinak kontrolatu ditu ingurumena kudeatzeko protokoloak aplikatuta. j) Jarrera ordenatua eta metodikoa izan du.


1. ILE PROTESIAK EGITEKO PROZESUA ANTOLATZEA prozedurazkoak - Ile-protesien diseinuarekin loturiko dokumentu eta baliabideak

zehaztea. - Ile-protesien diseinuak proposatutako premien arabera egitea. - Pertsonaia aztertzeko teknikak aplikatzea. - Ile-protesiak sailkatzea. - lleorde eta ile-eranskinak karakterizatzea. - Ile mota eskakizunen eta eskatutako efektuaren arabera hautatzea. - Ile-protesiak egiteko materialak eta baliabide teknikoak

identifikatzea. - Ile-eranskinak eta ile-protesiak egiteko produktu, tresna eta

materialak erabiltzea segurtasuneko eta higieneko baldintzetan.

kontzeptuzkoak - Egiteko prozesuaren diseinua eta irudikapen grafikoa. Loturiko dokumentazioa. Erakusgaiak. Patroiak.

- Pertsonaia aztertzeko teknikak. - Ile-protesi motak. Motak. Egiteko teknika. Osaera: naturala eta

sintetikoa. Egiteko moduak: estandarra edo neurrira. Forma, tamaina, kolorea eta luzera (ileordeak, ileorde-erdiak, ile-eranskina, ileko gomak, ile-ezarkinak, ileorde txikiak, tupeak, chignon-ak, buruteak, txirikordak, mototsak, ile-luzapenak, besteak beste).


81


Eusteko ehuna. Aplikazio-eremua (aurpegirako, gorputzerako eta ilerako ile-protesiak).

- Protesiak egiteko ile motak: Konbentzionalak (ile naturala, zuntz sintetikoa, Kanekalon-a, zaldien, jaken, antxumeen eta bestelakoen zurdak). Ez-konbentzionalak (kalamua, lokarria, haria, itzal-erdia, apar-goma eta bestelakoak). Hautatzeko irizpideak.

- Materialak eta baliabide teknikoak. Ehungailua, karda, txotxontzia. Ezartzeko oinarriak: tula, silikona, sarea eta bestelakoak. Pikatzeko eta josteko orratzak, aliketak, guraizeak. Ile-eranskingintzako haria, listaria. Buru-moldeak.

- Ile-eranskinak eta ile-protesiak egiteko produktu, tresna eta materialak manipulatzeko eta hautatzeko irizpideak.

jarrerazkoak - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean.

- Zorroztasunez erregistratzea datuak. - Lan-plangintza egiteko interesa eta prestasuna izatea. - Ikaskuntzarekiko interesa eta teknologia berrietara egokitzeko

interesa izatea.

2. ILEORDE ETA ILE ERANSKINAK EGIN AURREKO ERAGIKETAK EZARTZEA prozedurazkoak - Erabiltzailea prestatzeko jarraibideak zehaztea eta ilea egokitzea.

- Neurriak hartzea. - Fitxa teknikoan, jasoarazi beharreko datuak zehaztea. - Modeloan oinarrituta patroiak eta txantiloiak egin eta sekuentziatzea. - Montura edo armadurak prestatzea ileordeak eta ile-protesiak

egiteko. - Ilea egokitzea, ile-nahaspila askatzea eta ilea berdintzea manipulatu

aurretik. - Ilean tinduak egitea ileordeak egin aurretik.

kontzeptuzkoak - Modeloa prestatzeko eta ilea egokitzeko teknikak (toga, finkatzailea,

galtzerdia eta bestelakoak). - Neurriak hartzeko teknikak. Materialak eta sekuentzia. - Fitxa teknikoa. Neurri-fitxa. - Patroiak eta txantiloiak egiteko materialak (zelofana, itsasgarri

gardena, errotuladore iraunkorra, besteak beste). Filma jartzeko jarraibideak, ingeradaren marrazkia, kaskoa erauztea eta ingerada moztea.

- Ile-eranskinak eta ile-protesiak egiteko armaduren materialak, zurezko buru-moldeak, axubetak, burruntziak, bestelakoak. Armadura motak, frontisarekin, antzerkirako eta zinemarako, plano motzak, frontisik gabe egunero erabiltzeko. Tul motak, lodia eta zurruna atzealdea, elastikoa erdialdea, fina aurrealdea eta bestelakoak. Neurriak lekualdatzeko prozesua (zintak botatzea). Tul guztiak banatzeko eta jartzeko teknikak, axubetekin eustea eta gerora jostea.

- Ilea prestatzeko eta manipulatzeko teknikak. Tindatzea. Egokitzea. Ile-nahaspila askatzea. Berdintzea. Ile-sortaren laukia.

jarrerazkoak - Egindako zerbitzua hobetzeko interesa izatea.

- Erabiltzailearen beharrei arreta emateko eta behar horietara egokitzeko interesa.


82

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA - Une oro egiten den lanaren erantzukizuna hartzea.

- Lanbidearen arloko berrikuntzen garrantziaz jabetzea.

3. ILEAREKIN KREPEA ETA APAINGARRIAK EGITEKO PROZESUA ANTOLATU ETA BURUTZEA prozedurazkoak - Krepezko ile-eranskinak sailkatzea.

- Ehungailuak prestatzea. - Krepea egin aurreko eragiketak burutzea. - Ilea ehotzeko teknikak erabiltzea krepea egiteko. - Krepearen higienerako eta kontserbaziorako tratamenduak

aplikatzea. - Krepea manipulatzeko eta erabiltzeko irizpideak aplikatzea. - Iledun apaingarriak egitea gerora izango duten erabileraren arabera. - Ile naturako apaingarriak egiteko materiak eta teknikak hautatzea. - Ile artifizialeko apaingarriak egiteko teknikak erabiltzea, polibinil eta

laka erabilita.

kontzeptuzkoak - Krepea egin aurreko eragiketak (lanpostua, ilea, kardak, ehungailuak eta bestelakoak).

- Ehungailuak muntatzeko eta doitzeko teknikak eta jarraibideak. - Ilea ehotzea krepea egiteko. Krepedun ile-eranskinen motak eta

ezaugarriak. Rasta-krepea eta ile-sorta luzedun krepea prestatzeko eta manipulatzeko teknikak. Aplikazioak.

- Txirikordatutako krepearen eta oinarrizko krepearen higienerako eta zaintzeko tratamenduak. Krepea prestatzeko eragiketa fisiko-kimikoak (krepea egosi eta lehortzea).

- Krepea erabiltzeko eta manipulatzeko teknikak. - Ile naturalarekin apaingarriak egiteko teknikak. Diseinua. Materialak

(ile naturala, gomina eta akabera-berniza, laka estrasendoa eta bestelakoak). Prozesua.

- Ile artifizialarekin apaingarriak egiteko teknikak. Diseinua. Materialak (ile artifiziala, polibinila, askotariko kotoi-xingola, laka estrasendoa, haria, orratza, guraizeak eta bestelakoak). Prozesua. Teknikak polibinilarekin eta lakarekin.


- Gaitasun kritikoa izatea produktuen erabilgarritasuna eta indikazioak baloratzeko.

- Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Egindako zerbitzua hobetzeko interesa izatea.

4. ILE PROTESIAK ANTOLATU ETA EGITEA prozedurazkoak - Ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko beharrezkoak diren

eragiketak zehaztea. - Ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko beharrezkoak diren

material eta tresnak hautatzea. - M sinplea, M bikoitza eta amaierako puntada korapilo motak egitea. - Puntada motak lortutako efektuekin lotzea. - Ile-protesiak egitea ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko

teknikarekin.


83


- Silikona erabiltzea ilea ehotzeko eta pikatzeko oinarritzat. - Josteko teknikak erabiltzea hainbat gainazalen gainean. - Lortutako produktuaren eta diseinatutakoaren arteko

desberdintasunak aztertzea.

kontzeptuzkoak - Ehotzeko edo sarea egiteko teknika. Materialak (ehungailua edo saregailua, haria, karda, guraizeak, bestelakoak). Korapilo motak (M sinplea, M bikoitza, amaierako puntada eta bestelakoak). Krepea, betileak, ile-eranskinak, apaingarriak, txirikordak, ile-luzapenak klipean eta bestelakoak egiteko teknikak.

- Pikatzeko teknika. Materialak (orratz-etxea, pikatzeko orratzak, buru-moldea edo euskarria, altzairuzko orratzak edo orratz handiak, kolorezko tula, ile naturala, ile sintetikoa, krepea, haria eta bestelakoak). Korapiloa egiteko modua. Aplikazioak eta lortutako efektuak. Puntada motak ehunaren arabera (arrunta edo sinplea, bikoitzak, hasierako puntada, lauko puntada, erdiko puntada, osoko puntada eta amaierako edo ixteko puntada).

- Protesiak silikonaren edo antzekoen gainean egiteko teknikak. - Ehuna edo tress-a armadurari josteko teknika. - Ordezko txirikordak jostea.

jarrerazkoak - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean.

- Zerbitzuaren kalitatea hobetzeko interesa izatea. - Prozedura bat antolatzen eta protokolizatzen ikasteko jarrera

positiboa izatea. - Une oro egiten den lanaren erantzukizuna hartzea.

5. AURPEGIRAKO ILE-PROTESIAK EGITEKO PROZESUA ANTOLATZEA ETA BURUTZEA prozedurazkoak - Patroiak diseinatzea eta egitea.

- Ordezko betileak, bizarrak, ile-zangoak, biboteak eta beste ile-elementu batzuk egiteko prozesua zehaztea.

- Tresna eta produktuak hautatzea. - Ilea zuzenean larruazalaren gainean aplikatzea aurpegiko ilea

simulatzeko. - Neurriak hartzea aurpegirako ile-protesiak egiteko. - Pikatzeko eta ehotzeko teknikak aplikatzea tul, silikona eta

bestelako oinarrien gainean, aurpegirako ile-protesiak egiteko. - Ile-apainketako eragiketa teknikoak aplikatuta protesiak egitea. - Aurpegirako ile-protesiak karakterizatu eta kamuflatzeko sistemak

ezartzea.

kontzeptuzkoak - Ilea zuzenean larruazalaren gainean itsasteko teknika, aurpegiko ilea simulatzeko. Eremua prestatzeko teknikak< horretarako, ilea edo krepea hautatu eta eremuan itsasteko produktua aplikatu behar da. Ilea gehitzea. Eremuaren gaineko kamuflajea.

- Ordezko betileak, bizarrak, ile-zangoak eta biboteak, besteak beste, egiteko teknikak. Neurriak hartzea. Diseinua. Neurriak. Tula jartzeko teknikak. Aurpegirako ile-protesiak ehotzea edo pikatzea tulezko edo silikonazko oinarrien gainean, besteak beste. Gauzatzeko eta aplikatzeko moduak.

- Aurpegirako ile-protesi eta ile-eranskinetan kolorearen, formaren eta


84

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA luzeraren aldaketak aplikatzeko teknikak. Kolore-eragiketa teknikak

(produktuak, tresnak eta aplikatzeko modua). Forma aldatzeko eragiketa teknikoak. Protesien bolumena eta forma eraldatzeko sistemak. Akabera-produktuak. Luzera aldatzeko eragiketa teknikoak. Luzera aldatzeko beharrezkoak diren mozteko teknikak eta tresnak.

- Aurpegirako ile-protesiak karakterizatzeko eta kamuflatzeko sistemak.

jarrerazkoak - Lortutako emaitzak baloratzeko ahalmen kritikoa izatea.

- Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean. - Prozesuaren barruan jarrera profesionala aplikatzea.

6. AZKEN EMAITZA EGIAZTATZEA prozedurazkoak - Azken emaitza egiaztatzeko teknikak aplikatzea.

- Protesiaren aplikazio-eremua prestatzea. - Ile-protesien probak egitea erabiltzailearen gainean. - Azken emaitza hasierako diseinuarekin alderatzea. - Protesiak konpontzeko eta eratzeko parametroak aplikatzea. - Ile-protesiak zuzentzeko teknikak erabiltzea. - Ile-protesia amaitzeko, akabera-teknikak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Ile-protesien probak egiteko jarraibideak eta sekuentziazioa.

Tresnak eta materialak. - Lortutako produktuaren eta diseinatutakoaren arteko

desberdintasunak. - Protesiak konpontzeko eta eratzeko teknikak. Tresnak eta

produktuak. - Ile-protesiak zuzentzeko teknikak. - Ile-protesia amaitzeko, orrazkerak eta orrazkera bilduak egiteko eta

akaberako teknikak aplikatzea. - Ile-protesiak aldatzeko teknikak. Akabera-produktuak. Orrazkerak

eta orrazkera bilduak ileorde eta ile-eranskinetarako.

jarrerazkoak - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. - Lanak egitean, interesa, zehaztasuna, ordena eta erantzukizuna

izatea. - Ekimenez jardutea neurri zaintzaileak aplikatzean, eta aurreikusten

ez diren egoeren aurrean erantzuteko ahalmena izatea. - Egindako zerbitzuen eta prozesuen kalitatearekiko eta etengabeko

hobekuntzarekiko interesa izatea.

7. AMAITUTAKO PRODUKTUAK ETA MATERIALAK MANIPULATZEKO ETA ZAINTZEKO JARRAIBIDEAK ZEHAZTEA prozedurazkoak - Tresna, material eta produktuak garbitzeko eta zaintzeko metodoak

aplikatzea. - Material motaren arabera hautatzea garbiketa-produktuak. - Lehengaiak manipulatzea eta zaintzea. - Ileordeak eta ile-eranskinak manipulatzeko arauak aplikatzea.


85


- Egindako ileorde eta ile-eranskinak garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak aplikatzea.

- Ile-protesiak zaintzean eragiten duten ingurumen-baldintzak ezartzea.

- Ile-protesiak egiteko prozesuan norbera babesteko neurriak aplikatzea.

- Hondakinak kudeatzeko teknikak aplikatzea ingurumena kudeatzeko protokoloak aplikatuta.

kontzeptuzkoak - Garbiketako tresna, material eta produktuak garbitzeko eta

zaintzeko metodoak aplikatzea. Kardak eta orratzak garbitzeko eta zaintzeko jarraibideak. Produktu sukoiak maneiatzeko eta kontserbatzeko ezarritako segurtasun-arauak. Tresnak eta materialak garbitzeko eta desinfektatzeko prozedurak ebaluatu ahal izateko irizpideak.

- Lehengaiak manipulatzeko eta zaintzeko baldintzak. - Ileordeak eta ile-eranskinak manipulatzeko baldintzak. - Egindako ileorde eta ile-eranskinak garbitzeko eta desinfektatzeko

sistemak. - Mantentze-teknikak. Euskarrietan jartzeko arauak. Ile-protesiak

zaintzeko ingurumen-baldintzak. - Norbera babesteko neurriak ileordeak eta ile-eranskinak egitean.

Ergonomia ile-eranskingintzak aplikatuta. Erabili eta botatzeko materiala hautatzeko irizpideak.

- Hondakinen kontrola. Hondakinak kudeatzeko protokoloak.

jarrerazkoak - Segurtasunaren eta higienearen arloan indarrean dagoen legeriarekiko eta araudiarekiko errespetua.

- Ordena eta metodoa amaitutako produktuak eta materialak manipulatzean eta zaintzean.

- Lortutako emaitzak baloratzeko ahalmen kritikoa izatea. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa

Irakatsi eta ikasteko prozesu bakoitzaren hasieran, ikasleei “Ile-protesiak egiteko prozesua antolatzea” (1. multzoa) gaiari buruzko prestakuntza ematea komeni da: pertsonaia aztertzea, ile-protesi motak (naturalak, sintetikoak) eta material eta baliabide teknikoak (ehungailua, karda, txotxontzia eta abar.) Edozein ile-protesi egin ahal izateko, tresna, erreminta eta kosmetiko mota guztiak ezagutzea ezinbestekoa da, bai eta hautatzeko irizpideak eta manipulatzeko jarraibideak ere: “Ileorde eta ile-eranskinak egin aurreko eragiketak ezartzea” (2. multzoa). Horren atzetik, krepea egiteko ilearen ehunak garrantzi handia duela transmititu behar dugu, krepedun ile-eranskinen motak eta ezaugarriak azaldu eta krepea prestatzeko eta manipulatzeko teknikak aurkeztu. Horretarako, “Ilearekin krepea eta apaingarriak egiteko prozesua antolatu eta burutzea” 3. multzoarekin jarraitzea komeni da.


86

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA Ibilbidean, hainbat korapilo mota egingo ditugu, bai eta krepea, betileak, ile-eranskinak,

apaingarriak, txirikordak eta ile-luzapenak egiteko teknikak ere: “Ile-protesiak antolatu eta egitea” (4. multzoa). Jarraian, ilea zuzenean larruazalaren gainean itsasteko teknikak gauzatuko ditugu, aurpegiko ile simulatzeko. Gero, hainbat betile, bizar, ile-zango eta bibote mota egingo ditugu, erabiltzaileak eskatzen duenaren arabera. Azkenik, protesietan kolore-teknikak eta forma-aldaketak aplikatuko ditugu: “Aurpegirako ile-protesiak egiteko prozesua antolatzea eta burutzea” (5. multzoa). Bukatzeko, merkatuaren eskakizun berrietara egokitzeko gai diren profesional balioaniztunak prestatu nahi ditugunez, “Azken emaitza egiaztatzea” 6. multzoarekin amaitzea gomendatzen da; azken emaitza hasierako diseinuarekin alderatuko da eta ile-protesiak konpontzeko eta zuzentzeko parametroak aplikatu. Tresna, material eta ile-protesiak garbitzeko eta zaintzeko metodoak ezagutu behar dituzte, bai eta norbera babesteko neurriak ere ileordeak eta ile-eranskinak egitean, eta garrantzi handia eman behar zaio ergonomiari, ile-eranskingintzako prozesuetan aplikatuta: “Amaitutako produktuak eta materialak manipulatzeko eta zaintzeko jarraibideak zehaztea” (7. multzoa). Multzo hori edukien gainerako multzoak garatzen diren bitartean ere eman daiteke.

2) Alderdi metodologikoak Moduluan hiru motatako edukiak landuko dira, baina prozedurazko ardatzak gidatuko du prestakuntza-garapena. Ardatz horri gaineratuko zaizkio kontzeptuzko eta jarrerazko edukiak, betiere prozedurazko edukiak garatzeak eta gauzatzeak eskatu ahala. Metodologia batik bat praktikoa izango da, ikasleek haien ikasteko prozesuan parte-hartze aktiboa izan dezaten sustatuko duena. Garrantzi handikoa da unitate bakoitzaren hasieran denbora tarte bat eskaintzea gaia aurkezteari, eta, bide batez, moduluaren gaiaren gainean ikasleen interesa eta motibazioa sustatzeari. Horrela, lanbide-rolen identifikazioa lortuko da eta egingo dutenaren ikuspegi globala lortuko da. Halaber, kasu eta egoera jakin batzuk aurkeztuta, ikasleek iritziak truka ditzaten gomendatuko da. Esate baterako, ile-protesien lan jakin baten aurrean, ikasleei ile-protesi motei buruzko informazioa –argazki edo marrazki bidezkoa– bilatzea eska dakieke. Irakasleak erakustaldi praktikoa egin dezake, ikasleen ondorengo jardunetarako eredu orientatzailea izan dadin. Izatez, ikasleek beraiek egin beharko dituzte, ondoren, lan edo prozesuak, irakaslearen laguntzarekin eta ikuskapenarekin. Jarduera praktiko horiek behar adina aldiz errepikatuko dira ikasleen lanbide-konpetentzia egokia lortzeko, betiere irakasle bakoitzak ikasleengan hautematen dituen beharren arabera. Garatu beharreko prozesuen konplexutasun-maila pixkanaka-pixkanaka gehituko da; prozesurik sinpleenekin hasiko da eta zailtasuna gehituko duten aldagaiak sartuko dira. Adibidez, ile-protesien zenbait zirriborro egiten has daiteke, eta garaiari buruzko informazioa bilatu (garaiaren zer testuingurutan dagoen). Aurrerago, lan horiek benetako maniki edo modeloetan egingo dira baina, horretarako, erabili behar dituzten kosmetiko egokiak aukeratu behar dituzte aldez aurretik eta, lan bakoitzean, beharrezkoak diren kosmetiko nahiz tresnak aplikatzeko jarraibideak zehaztu. Aurreikusten diren ikasgelako jarduerek motibatzaileak izan beharko dute, eta ikasleek ikasitakoari zentzua, erabilgarritasuna eta aplikazioa ikusteko izan beharko dute baliagarriak. Horretarako, ile-apainketako azken metodoak eta teknikak aplikatuko dira,


87


eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliko dira informazioa bilatzeko eta trukatzeko. Halaber, eta une oro aztergai ditugun edukiak kontuan izanik, ikasleen beharretara egokituko diren banako zein taldeko jarduera egokiak planteatuko dira. Jardueren zailtasuna areagotu egingo da ikasleek teknikariengan desiragarriak diren trebetasunak, ezagupenak eta portaerak eskuratu ahala. Gauzak horrela, oinarrizko teknikak menderatzeaz gain, ikasleak motibatu egingo dira, eta ikasleak prozesurik zailenak egiteko hobe prestatuko dira. Garrantzi handikoa izango da ikasleen autonomia sustatzen duten ikasgelako jarduerak ezartzea. Ildo horretan, batzuetan, ikasleek ebatzi beharreko suposizio praktikoak planteatuko dira, ikasleak irtenbideak planteatzeko garaian kritiko izan daitezen. Hori dela eta, etorkizunean, ikasleei lan-munduaren eskakizunetara egokitzeko aukera emango dieten tresnak zuzkitzen saiatuko gara. Irakatsi eta ikasteko prozesuan, irakasleak ikasleen hurbileko eta banako ebaluazio jarraitua egingo du –prozesuak hobe egoki daitezen– eta datuak xede horretarako prestatutako txantiloi batean jasoko ditu. Ikasleek ebaluazio horren emaitza ezagutu beharko dute eta, behar izanez gero, ebaluazioan hartu beharko dute parte. Kasu praktikoen ebazpena eta ikasteko jardueretan bildutako proiektuak ebaluazio-tresna gisa erabil daitezke. Hala, ikasleak eta, oro har, taldeak zein aurrerabide egiten duten jakiteaz gain, gabeziak antzeman eta bidezko neurriak hartu ahal izango dira. Bi kasuetan, sortzen diren informazioa eta emaitzak kontuan hartu beharko dira ebaluazio-prozesuan. Bistan da une jakin batzuetan bakarkako proba edo azterketa tradizionalak ezarri beharko direla. “Karakterizazioko eta makillajeko produktuak”, “Pertsonaiak karakterizatzea” eta “Karakterizaziorako ile-apainketa” moduluak ematen dituzten irakasleekin koordinatzea ere behar-beharrezkoa izango da, dagokion prestakuntza-programa osatzen duten jardueren garapenerako informazio adierazgarria eskaini edo jaso dezaketelako. Eskola bakoitza amaitzean, languneak txukundu egingo dira eta higienea eta esterilizazioa zainduko da. Erabilitako materialak birziklatzeari ere jarriko zaio arreta. Indarrean dauden araudia eta legeria erabili beharko dira.

3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak Ile-protesiak egiteko prozesua antolatzea:

• Ile-protesi mota eskatutako efektuarekin lotzea. • Ile mota eskakizunen arabera hautatzea. • Ile-protesiak egiteko materialak eta baliabide teknikoak hautatzea. • Ile-eranskinak eta ile-protesiak egiteko produktu, tresna eta materialak erabiltzea

segurtasuneko eta higieneko baldintzetan. Ileorde eta ile-eranskinak egin aurreko eragiketak ezartzea:

• Modeloan oinarrituta patroiak eta txantiloiak egin eta sekuentziatzea. • Montura edo armadurak prestatzea ileordeak eta ile-protesiak egiteko. • Ilea egokitzea, ile-nahaspila askatzea eta ilea berdintzea manipulatu aurretik. • Ilean tinduak egitea ileordeak egin aurretik. • Neurriak hartzeko prozedura identifikatzea.

Ilearekin krepea eta apaingarriak egiteko prozesua burutzea:

• Ilea ehotzeko teknikak erabiltzea krepea egiteko. • Krepearen higienerako eta kontserbaziorako tratamenduak aplikatzea.


88

7. lanbide-modulua ILE ERANSKINGINTZA • Krepea manipulatzeko eta erabiltzeko irizpideak aplikatzea.

• Iledun apaingarriak egitea gerora izango duten erabileraren arabera. • Ile naturako apaingarriak egiteko materiak eta teknikak hautatzea. • Ile artifizialeko apaingarriak egiteko teknikak erabiltzea, polibinil eta laka erabilita.

Ile-protesiak egitea:

• M sinplea, M bikoitza eta amaierako puntada korapilo motak egitea. • Puntada motak lortutako efektuekin lotzea. • Ile-protesiak egitea ehuna edo sarea egiteko eta pikatua egiteko teknikarekin. • Silikona erabiltzea ilea ehotzeko eta pikatzeko oinarritzat. • Josteko teknikak erabiltzea hainbat gainazalen gainean.

Aurpegirako ile-protesiak egiteko prozesua burutzea:

• Ordezko betileak, bizarrak, ile-zangoak, biboteak eta beste ile-elementu batzuk egiteko prozesua zehaztea.

• Ilea zuzenean larruazalaren gainean aplikatzea aurpegiko ilea simulatzeko. • Neurriak hartzea aurpegirako ile-protesiak egiteko. • Pikatzeko eta ehotzeko teknikak aplikatzea tul, silikona eta bestelako oinarrien

gainean, aurpegirako ile-protesiak egiteko. • Ile-apainketako eragiketa teknikoak aplikatuta protesiak egitea.

Azken emaitza egiaztatzea:

• Ile-protesien probak egitea erabiltzailearen gainean. • Azken emaitza hasierako diseinuarekin alderatzea. • Protesiak konpontzeko eta eratzeko parametroak aplikatzea. • Ile-protesiak zuzentzeko teknikak erabiltzea. • Ile-protesia amaitzeko, akabera-teknikak aplikatzea.

Amaitutako produktuak eta materialak manipulatzea eta zaintzea:

• Tresna, material eta produktuak garbitzeko eta zaintzeko metodoak aplikatzea. • Lehengaiak manipulatzea eta zaintzea. • Ileordeak eta ile-eranskinak manipulatzeko arauak aplikatzea. • Egindako ileorde eta ile-eranskinak garbitzeko eta desinfektatzeko protokoloak

aplikatzea. • Ile-protesiak egiteko prozesuan norbera babesteko neurriak aplikatzea. • Hondakinen kontrolak aplikatzea kudeaketa-protokoloak aplikatuta.


89

8. lanbide-modulua: PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA 2Dn eta 3Dn 8 8. lanbide-modulua

PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA 2Dn eta 3Dn a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Pertsonaien diseinu digitala 2Dn eta 3Dn

Kodea: 1267


Maila: Goi-maila


Iraupena: 80 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 5


Modulu mota: Tituluaren profilari lotutako modulua

Helburu orokorrak: 5 / 14 / 16 / 17

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Pertsonaien diseinu digitala egiteko prozedura ezartzen du eta, horretarako, prozesuaren sekuentzia eta aldagaiak aztertu eta justifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Pertsonaien diseinu digitalaren protokoloa zehazten duten etapak ezarri ditu. b) Diseinua egiteko beharrezkoak diren abiapuntuko elementuak identifikatu ditu. c) Hasierako elementu egokia erabiltzea zein garrantzitsua den balioetsi du. d) Diseinu digitalaren bitartez pertsonaiak sortzeko fasean jarraitu beharreko urratsak

sekuentziatu ditu. e) Azken emaitza ebaluatzeko metodoa identifikatu du. f) Diseinatutako pertsonaia modelo/interpretearen ezaugarrietara egokitzeko

jarraibideak ezarri ditu. g) Proiektuaren beharrak eta eskariak interpretatu ditu.

2. Irudi digitalen bankua sortzen du pertsonaiak diseinatzeko eta, horretarako, erremintak hautatzen ditu eta dokumentazioa biltzen du.


a) Informazioa lortzeko bilaketa-mekanismoak ezarri ditu. b) Hainbat iturri erabili ditu irudiak lortzeko.


90

8. lanbide-modulua: PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA 2Dn eta 3Dn c) Irudi digitalak hartzeko ekipoak deskribatu ditu.

d) Irudiak hartu ditu, besteak beste, argazki-kameren, eskanerren eta erreminta informatikoen bidez.

e) Irudiak identifikatu ditu erraz identifikatzeko moduko fitxategiak sortuta. f) Jabetza intelektualari buruzko legeria interpretatu du.

3. Diseinatu behar den pertsonaiaren ezaugarriak zehazten ditu eta, horretarako, karakterizazio-proiektua aztertzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Pertsonaia eszeniko tipoen ezaugarriak zehaztu ditu. b) Proiektu artistikoan definitutako pertsonaiari buruzko datuak biltzeko sistemak

ezarri ditu. c) Diseinatu behar den pertsonaiaren ezaugarri fisiko, psikologiko, sozial eta kultura-

arlokoak identifikatu ditu. d) Pertsonaiaren testuinguru historiko, sozial eta eszenikoa identifikatu du. e) Pertsonaiaren jantzien eta attrezzoaren ezaugarriak identifikatu ditu. f) Pertsonaia eratzeko abiapuntu izango diren irudiak hautatu ditu. g) Diseinu digitalaren oinarritzat hartzen den abiapuntuko modeloaren ezaugarri

morfologiko eta bisualak identifikatu ditu. h) Hasierako eta amaierako pertsonaiaren artean dauden antzekotasunak eta

desberdintasunak zehaztu ditu. i) Pertsonaia sortzeko, abiapuntuko irudietan egin behar diren aldaketak zehaztu

ditu. 4. Karakterizazioko diseinu digitalak egiten ditu 2Dn eta, horretarako, programa informatikoak hautatu eta aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Lanbidean gehien erabiltzen diren 2Dko diseinu-programak alderatu ditu. b) Kolore-moduak, fitxategi-formatuak eta programaren interfazea identifikatu ditu. c) Erabilitako irudi digitalen ezaugarriak ezarri ditu. d) Geruza eta maskarekin eragiketak egin ditu, bai eta iragazkiekin ere. e) Taula grafiko bat nola eta zertarako erabiltzen den zehaztu du. f) Diseinu eta ediziorako hainbat erreminta baliatu ditu, besteak beste, pertsonaiak

diseinatzeko programa. g) 2Dko erreminta digitalak aplikatu ditu pertsonaiaren hasierako irudia eraldatzeko. h) 2Dn sortutako diseinuak aldatu ditu proiektu artistikoan pertsonaiak izan duen

bilakaeraren arabera. 5. Karakterizazioko diseinu digitalak egiten ditu 3Dn eta, horretarako, programa informatikoak hautatu eta aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) 2Dko eta 3Dko diseinuen arteko aldeak ezarri ditu. b) "Kontzeptu-diseinua"-ren esanahia zehaztu du. c) 3Dko pertsonaiak diseinatzeko hainbat programa digital identifikatu ditu. d) Pertsonaia diseinatzean jarraitu beharreko faseak deskribatu ditu. e) 3Dko pertsonaiak sortzeko programetako erremintak baliatu ditu. f) 2Dko zirriborro batean oinarrituta, 3Dko pertsonaiak sortzeko jarraibideak zehaztu

ditu.


91

8. lanbide-modulua: PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA 2Dn eta 3Dn

g) 3Dn sortutako diseinuak aldatu ditu proiektu artistikoan pertsonaiak izan duen bilakaeraren arabera.

6. Diseinuaren proposamena egiten du eta, horretarako, inprimatutako aurkezpenak edo aurkezpen digitalak baliatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Proposamena egiteko modeloak diseinatu ditu. b) Diseinuaren aurkezpenaren atzealdea hautatu du, lortu nahi den efektuaren

arabera. c) Paperezko aurkezpenetan tamaina eta inprimatze-aukerak zehaztu ditu. d) Irudiaren tamaina eta fitxategi mota adierazi ditu, Internet bidez bidalketa digitalak

egiteko. e) Album bat egitea zein garrantzitsua den balioetsi du, diseinu-proposamena

aurkezteko bidetzat hartuta. f) Album digitala eta papereko albuma sortu ditu diseinatutako pertsonaiekin. g) Komunikazio-erremintak baliatu ditu diseinu-proposamena aurkeztean.


1. PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA EGITEKO PROZEDURA EZARTZEA

prozedurazkoak - Pertsonaien diseinu digitalaren protokoloan etapak zehaztea. - Diseinua egiteko beharrezkoak diren abiapuntuko elementuak

identifikatzea. - Diseinu digitalaren bitartez pertsonaiak sortzeko fasean jarraitu

beharreko urratsak sekuentziatzea. - Azken emaitza ebaluatzeko metodoa identifikatzea. - Diseinatutako pertsonaia modelo/interpretearen ezaugarrietara

egokitzea. - Proiektuaren beharrak eta eskariak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Pertsonaien diseinuaren protokolo orokorra.

- Abiapuntuko elementuak. Hautatzeko jarraibideak: kontuan izan behar diren ezaugarriak. Dokumentazioa, argazkia, zirriborroak, eskulturak, maketak eta bestelakoak.

- Pertsonaia diseinatzeko prozesuaren etapak. Diseinatu behar den pertsonaiaren ondoriozko kontuan izan beharreko alderdiak. Forma-aldaketak: larruazalaren kolorea, orrazkera, bolumenak, makillajea, xehetasunak lantzea, deformazioak eta bestelakoak. Atzealdeak sortu eta aldatzea. Pertsonaiaren jantziak.

- Azken emaitza aztertzeko etapa. Zuzenketa-proposamena. Ukituak. - Pertsonaia interpretearen ezaugarrietara egokitzea.

jarrerazkoak - Hasierako elementu egokia erabiltzea zein garrantzitsua den

balioestea. - Autonomiaz lan egitea. - Doitasunez lan egitea.


92


2. IRUDI DIGITALEN BANKUA SORTZEA PERTSONAIAK DISEINATZEKO prozedurazkoak - Informazioa lortzeko bilaketa-mekanismoak zehaztea.

- Hainbat iturri erabiltzea irudiak lortzeko. - Irudi digitalak hartzeko ekipoak deskribatzea. - Irudiak hartzea, besteak beste, argazki-kameren, eskanerren eta

erreminta informatikoen bidez. - Irudiak aztertu eta sailkatzea erraz identifikatzeko moduko fitxategiak

sortuta. - Jabetza intelektualari buruzko legeria interpretatzea.

kontzeptuzkoak - Pertsonaiak sortzeko dokumentu-iturriak. Filmografia, bibliografia,

Internet, pinturak, argazkiak, eskulturak eta bestelakoak. - Informazioa lortzeko metodoak. Informazioa bilatzeko estrategiak.

Irudi motak: marrazkiak, ilustrazioak, argazkiak eta bestelakoak. - Irudiak hartzeko ekipoak: argazki-kamerak, eskanerrak eta erreminta

informatikoak. Ezaugarri teknikoak eta erabiltzeko modua. Irudiaren kalitatea: kolorea, kontrastea, itzalak eta bestelakoak.

- Irudi-bankuak. Antolatzeko metodoak. Fitxategiak sortzeko teknikak. - Jabetza intelektualari buruzko legeria: egile-eskubideak.

jarrerazkoak - Ordena eta antolamendua zaintzea erabilitako dokumentazioan.

- Jabetza intelektualari buruzko legeria betetzeko errespetua eta interesa izatea.

- Informazio-elkartrukean interesa izatea.

3. DISEINATU BEHAR DEN PERTSONAIAREN EZAUGARRIAK ZEHAZTEA prozedurazkoak - Pertsonaia eszeniko tipoen ezaugarriak zehaztea.

- Proiektu artistikoan definitutako pertsonaiari buruzko datuak biltzeko sistemak hautatzea.

- Diseinatu behar den pertsonaiaren ezaugarri fisiko, psikologiko, sozial eta kultura-arlokoak identifikatzea.

- Proiektu artistikoko pertsonaiaren testuinguru historiko, sozial eta eszenikoa identifikatzea (ingurunea eta agertokia, besteak beste).

- Pertsonaiaren jantzien eta attrezzoaren ezaugarriak identifikatzea. - Pertsonaia eratzeko abiapuntu izango diren irudiak hautatzea. - Diseinu digitalaren oinarritzat hartzen den abiapuntuko modeloaren

ezaugarri morfologiko eta bisualak identifikatzea. - Hasierako eta amaierako pertsonaiaren artean dauden

antzekotasunak eta desberdintasunak aztertzea. - Pertsonaia sortzeko, abiapuntuko irudietan egin behar diren aldaketak

zehaztea. - Pertsonaian aplikatu behar diren eraldaketa-teknikak.

kontzeptuzkoak - Pertsonaia motak. Ezaugarri nagusiak. Sailkapena. Pertsonaia

errealak, gizakiak eta animaliak. Irudikatutako pertsonaiak, lurrekoak eta estralurtarrak.

- Pertsonaiaren ezaugarriak aztertzeko teknikak. Pertsonaiei buruzko datuak biltzeko sistemak: ezaugarri fisikoak, psikologikoak, sozialak eta kultura-arlokoak.


93


- Pertsonaia modelo/interpretearen ezaugarrietara egokitzeko teknikak.

jarrerazkoak - Diseinatu behar den pertsonaiaren ezaugarriak identifikatzeko interesa izatea.

- Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan. - Autonomiaz jardutea prozesuak garatzean.

4. KARAKTERIZAZIOKO DISEINU DIGITALAK EGITEA 2Dn prozedurazkoak - Lanbidean gehien erabiltzen diren 2Dko diseinu-programak

alderatzea. - Kolore-moduak, fitxategi-formatuak eta programaren interfazea

identifikatzea. - Erabilitako irudi digitalen ezaugarriak zehaztea. - Geruza eta maskarekin eragiketak egitea, bai eta iragazkiekin ere. - Taula grafiko bat nola eta zertarako erabiltzen den zehaztea. - Diseinu eta ediziorako hainbat erreminta baliatzea, besteak beste,

pertsonaiak diseinatzeko programa. - 2Dko erreminta digitalak aplikatzea pertsonaiaren hasierako irudia

eraldatzeko. - 2Dn sortutako diseinuak egitea proiektu artistikoan pertsonaiak izan

duen bilakaeraren arabera.

kontzeptuzkoak - 2Dko diseinu-programak. Diseinu-programen konfigurazioa. Bektore-grafikoen editoreak. Grafiko rasterizatuen editoreak (trama).

- Irudien ezaugarriak: formatua, propietateak, bereizmena eta kolorea, besteak beste.

- Taula grafikoak: motak, helburuak, funtzionamendua eta mantentze-lanak. Taula aktiboak eta pasiboak.

- Programaren tresnak: elementu digital bat diseinatzeko aukera-barra. Diseinu-tresnak. Edizio-tresnak. Objektuei kolorea aplikatzeko teknikak. Argiak, itzalak eta ehundurak, besteak beste.

- Irudien manipulazioa. Formatuak, bereizmena, argazkigintzako ukituak egitea, doikuntzak eta kolorea, besteak beste. Pertsonaia historikoak, beldurrezkoak, fantasiazkoak, fikzio-zientziakoak eta bestelakoak diseinatzea.

- Pertsonaien itxuraren 2Dko aldaketa digitalak: zahartzea, gaztetzea, sexu-aldaketa, arraza-aldaketa, zauriak, hematomak eta bestelakoak.

jarrerazkoak - Ikaskuntzarekiko interesa eta teknologia berrietara egokitzeko

interesa izatea. - Karakterizazioko 2Dko diseinu digitalak egiteko interesa izatea. - Txukuntasuna eta doitasuna zaintzea datuak sartzean eta 2Dko

diseinu digitalak egitean.

5. KARAKTERIZAZIOKO DISEINUAK EGITEA 3Dn prozedurazkoak - 2Dko eta 3Dko diseinuen arteko aldeak bereiztea.

- “Kontzeptu-diseinuaren” esanahia aztertzea.


94

8. lanbide-modulua: PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA 2Dn eta 3Dn - 3Dko pertsonaiak diseinatzeko hainbat programa digital identifikatzea.

- Pertsonaia diseinatzean jarraitu beharreko faseak deskribatzea. - 3Dko pertsonaiak sortzeko programetako erremintak erabiltzea. - 2Dko zirriborro batean oinarrituta, 3Dko pertsonaiak sortzeko

jarraibideak hautatu eta aplikatzea. - 3Dn sortutako diseinuak aldatzea proiektu artistikoan pertsonaiak izan

duen bilakaeraren arabera.

kontzeptuzkoak - 2Dko eta 3Dko diseinuen arteko aldeak. - 2Dko zirriborroen eta 3Dko pertsonaiak egin aurreko 2Dko

zirriborroen (kontzeptu-diseinua) arteko aldeak. - 3Dko diseinu-programak: diseinu-faseak. Modelatze digitalerako

erremintak. Erabiltzeko jarraibideak. 3Dko diseinu-programak bektore-grafikoen editoreak.

- 2Dko zirriborroetan oinarrituta 3Dko pertsonaiak egiteko teknikak, erreferentziako 3 bistak baliatuta. Pertsonaiaren hiru dimentsioko ezaugarriak.

- Pertsonaia historikoak, beldurrezkoak, fantasiazkoak, fikzio-zientziakoak eta bestelakoak diseinatzea 3Dn.

- Pertsonaiaren itxuraren 3Dko aldaketa digitalak. Zahartzea, gaztetzea, sexu-aldaketa, arraza-aldaketa, zauriak, hematomak, makillajeak eta bestelakoak.

jarrerazkoak - Ikaskuntzarekiko interesa eta teknologia berrietara egokitzeko

interesa izatea. - Karakterizazioko 3Dko diseinu digitalak egiteko interesa izatea. - Txukuntasuna eta doitasuna zaintzea datuak sartzean eta 3Dko

diseinu digitalak egitean.

6. ISEINU PROPOSAMENA LANTZEA prozedurazkoak - Proposamenerako modeloen diseinua egitea.

- Diseinuaren aurkezpenaren atzealdea hautatzea, lortu nahi den efektuaren arabera.

- Paperezko aurkezpenetan tamaina eta inprimatze-aukerak zehaztea. - Irudiaren tamaina eta fitxategi mota zehaztea, Internet bidez bidalketa

digitalak egiteko. - Album digitala eta papereko albuma sortzea diseinatutako

pertsonaiekin. - Komunikazio-erremintak baliatu ditu diseinu-proposamena

aurkeztean.

kontzeptuzkoak - Diseinu-proposamenaren modeloak. Egitura eta formatua. - Diseinuak aurkezteko atzealdeak. Atzealde motak: neutroak,

argazkiak, abstraktuak eta bestelakoak. Atzealdearen garrantzia pertsonaiaren aurkezpenean.

- Papereko aurkezpenak: paper motak, testurak, tamaina eta inprimatze-bereizmena.

- Aurkezpen digitalak: kalitatea, tamaina. Bidalketa digitalak. - Papereko albuma eta album digitala. Helburuak, egitura,

zabalkunderako baliabideak. Albuma aurkeztea blogean, web-orrietan, inprimatutako karpetetan eta bestelakoetan.


95


- Proiektua aurkezteko komunikazio-teknikak. Ahozko eta idatzitako komunikazio-teknikak. Komunikazio-trebetasunak garatzeko jarduerak.

jarrerazkoak - Album bat egitea zein garrantzitsua den balioestea, diseinu-

proposamena aurkezteko bidetzat hartuta. - Autonomiaz jardutea diseinu-proposamena lantzeko garaian. - Doitasunez lan egitea.


1) Sekuentziazioa

Moduluaren hasieran “Pertsonaien diseinu digitala egiteko prozedura ezartzea” (1. multzoa) ematea komeni da; horretarako, pertsonaien diseinu digitala egiteko protokoloaren etapak zehaztu behar dira, beharrezkoak diren abiapuntuko elementuak identifikatu eta diseinua modeloaren ezaugarrietara egokitu. Jarraian, “Irudi digitalen bankua sortzea pertsonaiak diseinatzeko” (2. multzoa) eman behar da; hainbat ekipo eta dokumentu-iturri erabiliko dira irudiak lortzeko eta erraz erabiltzeko moduko fitxategiak sortzeko. Horren ondoren, “Diseinatu behar den pertsonaiaren ezaugarriak zehaztea” (3. multzoa) tokatzen da; pertsonaiaren ezaugarriak (testuinguru historikoa, soziala, eszenikoan, jantziak, attrezzoa, besteak beste) identifikatu behar dira eta modeloari egokitu. Zati hori garatu ostean, “Karakterizazioko diseinu digitalak egitea 2Dn” 4. multzoarekin jarraitu behar da; 2Dko diseinu-programen erremintak erabili behar dira, bai eta irudi eta taula grafikoen ezaugarriak ere. Logikari jarraiki, eduki horiek landutakoan “Karakterizazioko diseinu digitalak egitea 3Dn” 5. multzoa garatzeari ekingo diogu, 3Dko programen erremintak baliatuta eta pertsonaien diseinua formatu horretan eginda. Bukatzeko, “Diseinu-proposamena lantzea” (6. multzoa) eman behar da; diseinua proposatzeko hainbat modelo erabiliko ditugu eta paperean nahiz modelo digitaletan aurkeztuko ditugu, komunikazio-tekniken bitartez.

2) Alderdi metodologikoak Irakaskuntzaren ikuspegi memoristikoegia saihestuko da eta asimilazio bidezko ikaskuntza bilatuko da, komunikabideetan duten oihartzunarengatik ezagunak zaizkigun egoerak islatuko dituzten suposizio praktikoen bitartez. 2Dko eta 3Dko pertsonaien diseinu digitaleko proposamenak lantzeko jardueraren simulazioak egitea proposatzen dugu, ikasleek diseinu digitalak lantzeko prozesua praktikan jar dezaten, irudi digitalak erabilita eta 2Dko eta 3Dko diseinu digitalak eginez; hartara, diseinu-proposamenak egingo dituzte.


96

8. lanbide-modulua: PERTSONAIEN DISEINU DIGITALA 2Dn eta 3Dn Gai bakoitzaren kontzeptuzko edukiak azalduko dira, eta eskemak eta koadroak egingo

dira, guztia hobeto bereganatzeko. Hobeto asimilatzeko adibide edo egoera errealak bilatuko dira. Edukien hauek aurkezteko, zenbait irakaskuntza-sistema konbinatu beharra dago. Hala, zenbaitetan, idatzizko materiala ekarri eta horren gainean lan egin daiteke, eta, beste batzuetan, ikasleek beraiek, jarraibideak betez, euren ikasmateriala antola dezakete. Irudien proiekzioa funtsezkoa da modulu honetan, baita tresneria informatikoak, fotografikoak, artistikoak eta bideoak ere –zirriborroak eta argazkiak egiteko, irudia tratatzeko eta diseinu grafikoa egiteko–. Ikasleei ongi erreparatzeko eskatuko zaie, bai eta material informatikoa edo argazkiak ekartzeko ere: sarean, aldizkari espezializatuetan, posterretan, fikzio-zientziako filmetan, historia-liburuetan eta abarretan aurkitzen dituzten pertsonaia errealak edo animaliak, irudikatutako pertsonaia lurtarrak, fantasiazkoak, besteak beste, haien artean iritziak eta informazioa elkartrukatzeko eta kontzeptuak lantzeko. Suposizio praktikoak egingo dira, ikasleek ikasitakoa praktikan jartzeko eta haien artean eztabaidak sortzeko. Horrez gain, 2Dko eta 3Dko pertsonaien diseinu digitalarekin lotzen diren egoerak simulatuko dira, guztia hobe bereganatzeko. Irakasleek ikaskuntza-prozesu guztien jarraipena egin beharko dute, eta ikasleen aurrerapenak eta hautemandako zailtasunak jasoko dituzte. Moduluak planteamendu dinamikoa duenez gero, portaera aktiboa eskatzen die ikasleei. Ildo horretatik, komunikazio-ahalmena landu beharreko faktore bat izango da prestakuntza-saioetan. Modulu honek “Plangintza eta proiektuak” moduluarekin lotura duenez, irakasleak koordinatu egin beharko lirateke eduki horiek emateko garaian.

3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak Pertsonaien diseinu digitalaren protokoloa lantzea.

Diseinatutako pertsonaia modelo/interpretearen ezaugarrietara egokitzea.

Hainbat pertsonaiaren irudi-bankua sortzea.

Irudi digitalak hartzeko ekipoak erabiltzea.

Irudiak sailkatzea erraz identifikatzeko moduko fitxategiak sortuta.

Pertsonaiaren ezaugarri morfologiko, psikologiko, sozial eta kultura-arlokoak,

testuinguru historikoa, soziala, eszenikoa, besteak beste, identifikatzea. Diseinatu behar den pertsonaiaren ezaugarriak zehaztea.

2Dko eta 3Dko pertsonaien zirriborro digitalak egitea eta gainbegiratzea.

3Dko pertsonaiak egitea 2Dko zirriborroetan oinarrituta.

Album digitalak eta papereko albumak sortzea diseinatutako pertsonaiekin.

Diseinu-proposamenak jakinarazi eta aurkeztea bezeroei.


97

9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA

9 9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Diseinu grafiko aplikatua

Kodea: 1268


Maila: Goi-maila


Iraupena: 165 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 10



Helburu orokorrak: 4 / 14 / 16 / 17

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Giza gorputzaren morfologia eta adierazkortasuna identifikatzen du eta, horretarako, kanpoko itxura baldintzatzen duten faktoreak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Giza gorputzaren aldeak eta zonak identifikatu ditu. b) Gorputzaren kanpoko forman eragina duten hezur, gihar eta organoak zehaztu

ditu. c) Buruko hezur-egitura aurpegiaren eta garezurraren ezaugarri eta motekin lotu du. d) Gorputz-tipologiak bereizi ditu. e) Emakumeen eta gizonen aurpegiko eta gorputzeko itxura orokorra, forma eta

proportzioak bereizi ditu. f) Aurpegiera bereizgarriak ezarri ditu arrazaren arabera. g) Aurpegiko keinuak aurpegiko gihar mimikoekin lotu ditu. h) Giza gorputza definitzen duten elementu antropometrikoak, estetikoak, artistikoak

eta adierazkorrak identifikatu ditu. i) Itxura fisikoa alderdi psikologikoarekin lotu du. j) Karakterizazioan gehien erabiltzen diren animalien ezaugarri morfologiko

bereizgarriak zehaztu ditu. 2. Marrazketa-teknikak aplikatzen ditu pertsonaiak karakterizatzeko eta, horretarako, materialak eta erremintak hautatu eta hizkuntza grafikoaren adierazpen-baliabideak baliatzen ditu.


98

9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazioko pertsonaien diseinuan erabiltzen diren adierazpen grafikoko

tekniken ezaugarriak zehaztu ditu. b) Marrazki bat osatzen duten hizkuntza grafikoaren elementuak identifikatu ditu. c) Kolore pigmentu primarioak eta horien nahasketak identifikatu ditu. d) Kolorea adierazkortasunarekin eta ahalmen sinbolikoarekin lotu du. e) Hiru dimentsioko modeloak, marrazkiak eta/edo irudiak hautatu ditu marrazteko

abiapuntu. f) Materialak, euskarriak eta tresnak erabili behar duen marrazketa-teknikaren

arabera hautatu ditu. g) Marrazkia ahokatzeko teknikak aplikatu ditu. h) Giza gorputzaren marrazkiak egin ditu neurriak, proportzioak eta mugimendua

kontuan hartuta. i) Buruaren marrazkiak egin ditu aurretik eta albotik begiratuta eta hiru laurdeneko

planoarekin, keinuen adierazpen grafikoa kontuan hartuta. j) Marrazkiak zuzentzeko eta finkatzeko teknikak ezarri ditu.

3. Karakterizaziorako makillajeko eta ile-apainketako zirriborroak egiten ditu eta, horretarako, bolumenak, koloreak, formak eta testurak grafikoki irudikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Makillajearen eta orrazkeraren ezaugarriak zehaztu ditu, proiektu artistikoaren

eta/edo premia sozial eta eszenikoen arabera. b) Makillajeen, orrazkeren eta osagarrien zirrimarrak egin ditu. c) Argi-ilunaren teknika erabili du makillajeari sakontasuna eta bolumena emateko. d) Teknika zuzentzaileak erabili ditu aurpegiaren hainbat forma aldatzeko. e) Grafikoki transmititu du ilearen bolumena, testura eta kolorea. f) Bizar eta biboteen zirriborroak egin ditu. g) Ile-apainketa eta makillaje sozialaren, ikus-entzunezkoaren eta eszenikoaren

proposamen grafikoak egin ditu karakterizazio-proiekturako. h) Fantasiazko makillajeen zirriborroak egin ditu, aukera sortzaileak eta plastikoak

arakatuta. i) Fantasiazko makillajea giza fisionomiara egokitu du.

4. Karakterizaziorako protesi eta efektu berezien zirriborroak egiten ditu eta, horretarako, alterazio eta deformazioen ezaugarriak identifikatu eta bolumenak, koloreak, formak eta testurak grafikoki irudikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazioan eragina duten alterazio, lesio, deformazio eta desproportzioen

kanpoko ezaugarriak deskribatu ditu. b) Alterazio, lesio, deformazio eta desproportzioen zirriborroak egin ditu eta ezaugarri

anatomiko eta patologikoak zorrotz errespetatu ditu. c) Zirriborro grafikoen bitartez, itxura normala duten pertsonaiak ikusteko moduko

alteraziodun bihurtu ditu. d) Zirriborroen bitartez, eskuetako eta oinetako egitura aldatu du. e) Eskuen eta oinen zirriborroetan azazkal-protesiak txertatu ditu. f) Zirriborroak eta hortz eta begietako protesiak egiteko prozesuak baldintzatzen

dituzten ezaugarri grafikoak identifikatu ditu.


99


5. Produkzio eszenikoetarako eta ikus-entzunezko produkzioetarako pertsonaiak diseinatzen ditu eta, horretarako, proiektu artistikoaren eskakizunak aztertu eta jantziak, orrazkerak eta karakterizazioko gainerako elementuak marrazkian txertatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Pertsonaia definitzen duten ezaugarri fisikoak identifikatu ditu. b) Pertsonaiaren adierazpen-bereizgarri nagusia zehaztu du, gidoian deskribatutako

ezaugarri psikologikoak kontuan hartuta. c) Pertsonaiaren ezaugarri estetikoak eta estiloa identifikatu ditu. d) Proiektu artistikoaren testuinguru historikoa eta gizarte- nahiz kultura-arlokoa

zehaztu ditu. e) Karakterizazioko efektu berezien eta protesien ezaugarri grafikoak deskribatu ditu. f) Pertsonaiaren orrazkeraren, makillajearen, jantzien eta osagarrien ezaugarriak

zehaztu ditu. g) Karakterizatu behar den pertsonaiaren diseinua lantzeko jarraibideak jarraitu ditu. h) Pertsonaia diseinatu du eta proiektuan definitutako ezaugarri fisikoak,

adierazpenekoak, historikoak eta gizarte- nahiz kultura-arlokoak grafikoki adierazi ditu.

i) Pertsonaia tipoen diseinuak egin ditu. j) Jatorrizko zirriborroaren eraldaketa grafikoak egin ditu, adinaren arabera.

6. Pertsonaiaren zirriborroa modelo/interpretearen irudiari egokitzen dio eta, horretarako, gardenkiak gainjartzeko teknika baliatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Interpretearen eta pertsonaiaren arteko antzekotasunak eta desberdintasunak

identifikatu ditu. b) Pertsonaiaren ezaugarriak modelo/interpretearen ezaugarrietara egokitzeko

metodoa zehaztu du. c) Pertsonaiaren diseinua modelo/interpretearen arabera egokitzeko behar diren

euskarriak eta materialak hautatu ditu. d) Modelo/interpretea diseinaturiko pertsonaia bihurtzeko egin beharreko eraldaketak

egin ditu. e) Prozesu osoan terminologia zehatza erabili du.


1. GIZA GORPUTZAREN MORFOLOGIA ETA ADIERAZKORTASUNA IDENTIFIKATZEA

prozedurazkoak - Giza gorputzaren aldeak eta zonak identifikatzea. - Gorputzaren kanpoko forman eragina duten hezur, gihar eta organoak

identifikatzea. - Buruko hezur-egitura aurpegiaren eta garezurraren ezaugarri eta

motekin lotzea. - Gorputz-tipologiak identifikatzea. - Emakumeen eta gizonen aurpegiko eta gorputzeko itxura orokorra,

forma eta proportzioak identifikatzea. - Aurpegiera bereizgarriak identifikatzea arrazaren arabera. - Aurpegiko keinuak aurpegiko gihar mimikoekin lotzea. - Giza gorputza definitzen duten elementu antropometrikoak,

estetikoak, artistikoak eta adierazkorrak identifikatzea. - Itxura fisikoa alderdi psikologikoarekin lotzea.


100

9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA - Karakterizazioan gehien erabiltzen diren animalien ezaugarri

morfologiko bereizgarriak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Giza gorputzaren egitura orokorra. Gorputza eremutan eta osagai nagusien arabera banatzea.

- Gorputzaren morfologia baldintzatzen duten elementu anatomiko nagusiak. Gorputzaren kanpoko forman eragina duten hezurrak, kanpoko giharrak eta organoak.

- Giza gorpuzkera eta gorputz-tipologiak. Sailkapen tipologikoak. Psike-gorputz erlazioa.

- Giza buruaren morfologia. Buruaren hezur-estruktura. Aurpegi eta garezur motak. Aurpegiera.

- Gizonen eta emakumeen gorputzen arteko aldaketa fisikoak: sorbalda-eta pelbis-gerrikoak, muskulu-masa, beheko gorputz-adarren, enborraren eta buruaren arteko proportzioa.

- Aurpegiaren aldaketak sexuaren arabera: garezurraren forma, aurpegiko hezur-erliebeak, aurpegiera, larruazalaren itxura eta ilea.

- Aurpegiaren aldaketak arrazaren arabera: fisonomia, larruazala eta ilea.

- Mimikaren giharrak: kokapena eta mugimenduak. - Aurpegiko keinuak. Oinarrizko adierazpenak, esku-hartzen duten

giharrak, konbinazioak eta adierazkorrak. - Giza gorputzaren kanpoko elementuak: luzera, beso-luzera,

bolumena, proportzioak, larruazala, ilea, hortzak, azazkalak, keinuak, posturak eta jarrerak.

- Anatomia konparatua gizakien eta animalien bereizgarrietan. Gehien erabiltzen diren animalien ezaugarri morfologiko nagusiak.

jarrerazkoak - Giza gorputzaren morfologia eta adierazkortasuna identifikatzeko

interesa izatea. - Giza gorputzaren morfologia eta adierazkortasuna identifikatzean

garatzeko autonomia izatea. - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan.

2. MARRAZKETA TEKNIKAK APLIKATZEA PERTSONAIAK KARAKTERIZATZEKO prozedurazkoak - Karakterizazioko pertsonaien diseinuan erabiltzen diren adierazpen

grafikoko tekniken ezaugarriak zehaztea. - Marrazki bat osatzen duten hizkuntza grafikoaren elementuak

identifikatzea. - Koloreak identifikatzea. Pigmentu primarioak eta horien nahasketak. - Kolorea adierazkortasunarekin eta ahalmen sinbolikoarekin lotzea. - Hiru dimentsioko modeloak, marrazkiak eta/edo irudiak sailkatu eta

hautatzea marrazteko abiapuntu. - Materialak, euskarriak eta tresnak erabili behar den marrazketa-

teknikaren arabera hautatzea. - Marrazkia ahokatzeko teknikak aplikatzea. - Giza gorputzaren marrazkiak egitea neurriak, proportzioak eta

mugimendua kontuan hartuta. - Buruaren marrazkiak egitea aurretik eta albotik begiratuta eta hiru

laurdeneko planoarekin, keinuen adierazpen grafikoa kontuan hartuta. - Marrazkiak zuzentzeko eta finkatzeko teknikak ezartzea.


101


kontzeptuzkoak - Marrazkia. Adierazpen-teknika grafikoak. Behaketaren garrantzia. - Ikaskuntza praktikaren eta modeloak kopiatzearen bitartez.

Garunaren eremu artistikoa garatzea. Lan-eremua antolatzeko teknikak. Garunaren eskuineko hemisferioan sormena nagusi dela dioten teoriak.

- Hizkuntza grafikoaren elementuak: lerroa, itzaleztadura, bolumenaren irudikapena, testura, formatua, konposizioa eta atzealdea.

- Pigmentu-kolorea. Kolorearen propietateak. Pigmentu-kolore primarioak eta sekundarioak. Pigmentu-kolorearen nahasketak. Kolorearen pertzepzioa eta itxura psikologikoa.

- Marrazki bat ahokatzeko teknikak. Marrazkia ahokatzeko ardatz-sistema eta sareta-sistema.

- Marrazketa-eremuak bete beharreko ezaugarriak. - Marrazketako materialak eta tresnak. Arkatzak, ikatz-ziriak, Txinako

tinta, akuarelak eta pastelak maneiatzea. Tresnak (paperak, pintzelak, zirriborroak, difuminoak, bisorea, luma-muturrak eta finkatzaileak, besteak beste) maneiatzea.

- Giza gorputzaren marrazkia. Neurriak eta proportzioak. "Kanon" kontzeptua. Gorputzaren ardatzak. Mugimenduaren irudikapena. Eskuen eta oinen irudikapena. Biluzia.

- Giza buruaren marrazkia. Aurpegia ahokatzea, neurri eta proporzioak eta herenen legea. Aurpegiera marrazteko garaian kontuan hartu beharreko alderdiak. Aurretik eta albotik begiratutako marrazkia eta hiru laurdeneko planoa.

- Keinuaren adierazpen grafikoa.

jarrerazkoak - Pertsonaiak karakterizatzeko marrazketa-teknikekiko interesa izatea. - Adierazpen-teknika grafikoak maneiatzeko interesa eta trebezia

izatea. - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan.

3. KARAKTERIZAZIORAKO MAKILLAJEKO ETA ILE APAINKETAKO ZIRRIBORROAK EGITEA prozedurazkoak - Makillajearen eta orrazkeraren ezaugarriak zehaztea, proiektu

artistikoaren eta/edo premia sozial eta eszenikoen arabera. - Makillajeen, orrazkeren eta osagarrien zirrimarrak egitea. - Argi-ilunaren teknika erabiltzea makillajeari sakontasuna eta

bolumena emateko. - Teknika zuzentzaileak erabiltzea aurpegiaren hainbat forma

aldatzeko. - Ilearen bolumena, testura eta kolorea grafikoki irudikatzea. - Bizar eta biboteen zirriborroak egitea. - Ile-apainketa eta makillaje sozialaren, ikus-entzunezkoaren eta

eszenikoaren proposamen grafikoak egitea karakterizazio-proiekturako.

- Fantasiazko makillajeen zirriborroak egitea, aukera sortzaileak eta plastikoak arakatuta.

- Fantasiazko makillajea giza fisionomiara egokitzea.

kontzeptuzkoak - Zirriborroen eginkizuna makillajeak eta orrazkerak sortzeko prozesuan.

- Aurpegirako makillajearen zirriborroak: makillaje sozialaren, ikus-entzunezko baliabideetarako eta baliabide eszenikoetarako


102

9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA makillajearen, modarako makillajearen eta makillaje historikoaren

zirriborroak. Tonuen islatze grafikoa. Argilunaren teknika. Aurpegiko formak zuzentzea.

- Gorputzerako eta fantasiazko makillajearen zirriborroak. Gorputzerako eta fantasiazko makillajeen diseinu motak. Diseinua gorputzaren morfologiara egokitzea.

- Ilearen eta orrazkeren marrazkia. Ileko lerroen marrazkia. Ilearen bolumena, testura eta kolorea grafikoki irudikatzeko teknikak. Gaur egungo orrazkeren eta orrazkera historikoen zirriborroak.

- Orrazkeraren osagarrien marrazkia. - Bizar eta biboteen marrazkia. Aurpegiko ilea marrazteko teknikak.

jarrerazkoak - Ordena eta antolamendua zaintzea zirriborroak sortzean.

- Doitasunez lan egitea. - Karakterizaziorako makillajeko eta ile-apainketako zirriborroak egiteko

interesa izatea.

4. KARAKTERIZAZIOKO PROTESI ETA EFEKTU BEREZIEN ZIRRIBORROAK EGITEA prozedurazkoak - Karakterizazioan eragina duten alterazio, lesio, deformazio eta

desproportzioen kanpoko ezaugarriak deskribatzea. - Alterazio, lesio, deformazio eta desproportzioen zirriborroak egitea eta

ezaugarri anatomiko eta patologikoak zorrotz errespetatzea. - Zirriborro grafikoen bitartez, itxura normala duten pertsonaiak ikusteko

moduko alteraziodun bihurtzea. - Zirriborroen bitartez, eskuetako eta oinetako egitura aldatzea. - Eskuen eta oinen zirriborroetan azazkal-protesiak txertatzea. - Zirriborroak eta hortz eta begietako protesiak egiteko prozesuak

baldintzatzen dituzten ezaugarri grafikoak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Zirriborroen eginkizuna protesiak eta efektu bereziak sortzeko prozesuan.

- Larruazaleko eta ehun bigunetako alterazioen zirriborroak. Alterazioaren kanpoko ezaugarriak. Larruazalaren kolorazio-alterazioak: neboak, bitiligoa, kloasma, besteak beste. Keratinizazioaren alterazioak: psoriasia, maskurrak eta iktiosia, besteak beste. Larruazaleko infekzioak: herpesa, erlakiztena eta legenarra, besteak beste. Hipoxia, asfixia eta heriotzaren zantzuak. Ultzerak eta nekrosia ehunetan.

- Gorputzaren gainazaleko lesio traumatikoen zirriborroak. Lesioen kanpoko ezaugarriak. Erredurak eta izozketak. Makadurak, zauriak eta tiroak. Hozkadak. Ebaki kirurgikoak eta josturak. Orbainak eta keloideak. Haustura irekiak. Anputazioak.

- Deformazioen eta desproportzioen zirriborroak. Deformazioen eta desproportzioen kanpoko ezaugarriak. Buruko deformazioak eta desproportzioak. Gorputzeko deformazioak eta desproportzioak. Tumoreak eta kisteak.

- Ileko alterazioen zirriborroak. Alterazioaren kanpoko ezaugarriak. Ile gehiegi duten alterazioak: hipertrikosia. Ilea erortzen den alterazioak: alopeziak eta ezkabiak.

- Azazkaletako, eskuetako eta oinetako aldaketen zirriborroak. Kanpoko ezaugarriak.

- Hortz eta begietako protesien zirriborroak.


103


jarrerazkoak - Karakterizaziorako protesi eta efektu berezien zirriborroak egiteko

interesa izatea. - Doitasunez egitea lana. - Arreta eta metodoa zaintzea karakterizazioko efektu berezien lan-

plangintzan. 5. PRODUKZIO ESZENIKOETARAKO ETA IKUS-ENTZUNEZKO PRODUKZIOETARAKO PERTSONAIAK DISEINATZEA prozedurazkoak - Pertsonaia definitzen duten ezaugarri fisikoak identifikatzea.

- Pertsonaiaren adierazpen-bereizgarri nagusia identifikatzea, gidoian deskribatutako ezaugarri psikologikoak kontuan hartuta.

- Pertsonaiaren ezaugarri estetikoak eta estiloa identifikatzea. - Proiektu artistikoaren testuinguru historikoa eta gizarte- nahiz kultura-

arlokoa zehaztea. - Karakterizazioko efektu berezien eta protesien ezaugarri grafikoak

deskribatzea. - Pertsonaiaren orrazkeraren, makillajearen, jantzien eta osagarrien

ezaugarriak zehaztea. - Karakterizatu behar den pertsonaiaren diseinua lantzeko jarraibideak

aplikatzea. - Pertsonaiaren diseinuak egitea eta proiektuan definitutako ezaugarri

fisikoak, adierazpenekoak, historikoak eta gizarte- nahiz kultura-arlokoak grafikoki adieraztea.

- Pertsonaia tipoen diseinuak egitea. - Jatorrizko zirriborroaren eraldaketa grafikoak egitea, adinaren

arabera.

kontzeptuzkoak - Pertsonaiaren alderdi fisikoaren diseinua. Pertsonaiaren ezaugarri fisikoak, karakterizatzailearentzat erabakigarriak direnak: adina, sexua, arraza, morfologia, larruazala eta ilea.

- Aurpegieraren zirriborroak. - Alderdi psikologikoa eta keinu nagusiaren diseinuan duen eragina.

Pertsonaiaren ezaugarri psikologikoak, karakterizatzailearentzat erabakigarriak direnak: nortasuna, ideologia eta portaera, besteak beste.

- Ingurune historikoa eta gizarte- eta kultura-arlokoa, eta diseinuan duen eragina. Pertsonaiari buruzko gizarte- eta kultura-arloko datuak, karakterizatzailearentzat erabakigarriak direnak: klase soziala, lanbidea, kultura-maila eta ingurune historikoa, besteak beste.

- Diseinuetan proportzioaren, adierazkortasunaren, bolumenaren eta kolorearen parametroak aplikatzeko teknikak.

- Prozesua, hasierako zirriborroetatik behin betiko diseinura bitarte. Zirriborroaren ezaugarriak. Behin betiko diseinuaren alderdi ebaluagarriak.

- Karakterizazioan eragina duten attrezzoko eta jantzietako elementuak, eta diseinuan duten presentzia.

- Pertsonaia tipoen diseinua. Pertsonaia historikoak, fantastikoak, beldurgarriak, arrazarekin lotura dutenak, zoomorfoak, alegorikoak eta gizakien arbasoak.

- Zahartzearen berariazko diseinua. Larruazalean adinarekin gertatzen diren aldaketak: zimurrak, zahartzaroko orbanak, biguntasuna,


104

9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA rinofima, alopezia eta ilearen aldaketak. Hortzetan adinarekin

gertatzen diren aldaketak. Gorputzaren figurak adinarekin izaten duen bilakaera.

jarrerazkoak - Ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako

pertsonaiak diseinatzeko interesa izatea. - Doitasunez egitea lana. - Arreta eta metodoa zaintzea lan-plangintzan.

6 .PERTSONAIAREN ZIRRIBORROA MODELO/INTERPRETEAREN IRUDIARI EGOKITZEA prozedurazkoak - Interpretearen eta pertsonaiaren arteko antzekotasunak eta

desberdintasunak identifikatzea. - Pertsonaiaren ezaugarriak modelo/interpretearen ezaugarrietara

egokitzeko metodoa zehaztea. - Pertsonaiaren diseinua modelo/interpretearen arabera egokitzeko

behar diren euskarriak eta materialak hautatzea. - Modelo/interpretea diseinaturiko pertsonaia bihurtzeko egin beharreko

eraldaketak egitea.

kontzeptuzkoak - Castinga. - Interpretearen eta pertsonaiaren arteko antzekotasun eta

desberdintasunen azterketa. - Modelo/interpretea bere pertsonaiaren diseinura egokitzeko

sistematika. - Interpretea diseinaturiko pertsonaia bihurtzeko eraldaketa-teknikak,

argazkien eta gainjarritako gardenkien bitartez. Euskarri gardenak: landare-papera eta azetatoak. Euskarri gardenen gainean marrazteko materialak.

jarrerazkoak - Prozesu osoan terminologia zehatza erabiltzea.

- Pertsonaiaren zirriborroa modelo/interpretearen irudiari egokitzeko interesa izatea.

- Doitasunez lan egitea. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Moduluaren hasieran, “Giza gorputzaren morfologia eta adierazkortasuna” (1. multzoa) identifikatzea komeni da; horretarako, giza gorputza definitzen duten elementu antropometrikoak, estetikoak, artistikoak eta adierazkorrak identifikatu behar dira. Segidan, “Pertsonaiak karakterizatzeko marrazketa-teknikak aplikatzea” 2. multzoarekin jarraituko dugu eta, horretarako, materialak eta erremintak hautatu eta hizkuntza grafikoaren adierazpen-baliabideak baliatuko ditugu.


105


Horren atzetik, “Karakterizaziorako makillajeko eta ile-apainketako zirriborroak egitea” (3. multzoa) aztertuko dugu eta bolumenak, koloreak, formak eta testurak grafikoki irudikatuko ditugu. Zati hori garatutakoan, “Karakterizaziorako protesi eta efektu berezien zirriborroak egitea” 4. blokearen txanda izango da; alterazio eta deformazioen ezaugarriak identifikatu eta bolumenak, koloreak, formak eta testurak grafikoki irudikatuko ditugu. Logikari jarraiki, eduki horiek garatu ostean “Produkzio eszenikoetarako eta ikus-entzunezko produkzioetarako pertsonaiak diseinatzea” (5. multzoa) landuko dugu eta ,proiektu artistikoaren eskakizunak aztertu eta jantziak, orrazkerak eta karakterizazioko gainerako elementuak marrazkian txertatuko ditugu. Bukatzeko, “Pertsonaiaren zirriborroa modelo/interpretearen irudiari egokitzea” (6. multzoa) ikasiko dugu; horretarako, gardenkiak gainjartzeko teknika baliatuko dugu.

2) Alderdi metodologikoak Oro har, unitate didaktikoak osatuko dituzten irakatsi eta ikasteko jarduerak eta ebaluatzeko jarduerak zehaztean, prozedura-ardatz jakin bat zehaztu beharko da, eta haren inguruan egituratu beharko dira jarduerak. Horrenbestez, aintzat hartzen diren prozedurak gauzatzean beharrezkoak izan ahala txertatuko dira kontzeptuzko eta jarrerazko edukiak. Kontzeptuzko egitura duen unitate didaktikoren bat ezartzen bada, gomendagarria da edukiak ulermen-zailtasun txikienekotik handienekora antolatzea, eta, ahal den neurrian, ikasleen esku-hartzea bultzatuko duten metodoak erabiltzea. Hau da, azalpen-metodoak gehiegi ez erabiltzea gomendatzen da, ikasleen pasibotasuna saihesteko. Irakatsi eta ikasteko jarduerak diseinatzean, ikasleen interesa eta parte-hartze aktiboa mantentzen saiatuko da. Hainbat motatako jarduerak erabil daitezke, eta banakakoak eta taldekoak konbinatu ere. Unitate didaktiko batzuetan, hala nola, lehen etaparekin lotutakoetan, eduki teorikoek garrantzi handiagoa izango dute. Horregatik, kontzeptuzko eta prozedurazko jarduerak konbinatu beharko dira, ikasleen artean jokabide pasiboak saihesteko. Moduluaren hasieran, komenigarria litzateke irakasleak prozedurak zuzendu eta gauzatzea, prozeduren ondorengo gauzatzeetan eredu orientatzailea bat sortzeko helburuarekin. Hala ere, etapetan aurrera egin ahala, ikasleek nagusitasun handiagoa lortu behar dute euren ikaskuntzan, eta irakasleak orientatu eta lagundu behar du. Etapetarako formulatzen diren unitate didaktikoetako bakoitzean, hurbiltze sinple batekin hastea komeni da, informazioa eta sortzen diren efektuak bereganatzen direla errazteko. Gero, zailtasuna areagotuko da; aldagai gehiago erabiliko dira, prozesu osoaren simulazioa gauzatzen amaitu arte. Adibidez, hasieran giza gorputzaren morfologia eta adierazkortasuna aztertzea komeni da, bai eta hizkuntza grafikoa ere (lerroa, itzaleztadura, bolumena, testurak, formatua, konposizioa eta atzealdea); gero, kolorea eta ahokatzea zirriborroak egitean, karakterizatu beharreko pertsonaiak oso konplexuak izan gabe eta material eta tresna gutxi erabilita baina, arian-arian, modulu osoa biltzen duten aldagaiak txertatzeko. Amaieran, efektu bereziak, protesiak, makillajea eta ile-apainketa behar izango dituen pertsonaia bati dagokion proiektua aurkeztu beharko dute.


106

9. lanbide-modulua DISEINU GRAFIKO APLIKATUA Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren jarraipen hurbilekoa eta bana-banakoa egin

behar du. Horretarako, kontrol-zerrenda batean, aurrerapenak eta zailtasunak idatziz jaso behar ditu sistematikoki. Jarrerekin eta portaerekin loturiko edukiak unitate didaktiko guztietan landu eta aplikatuko dira, lanbide-jardunarentzat ezinbestekoak diren nortasun profesionalaren lorpenak finkatzen baitituzte.


Giza gorputzaren morfologia eta adierazkortasuna identifikatzea:

• Gorputzaren kanpoko forman eragina duten hezur, gihar eta organoak identifikatzea.

• Giza gorputza definitzen duten elementu antropometrikoak, estetikoak, artistikoak eta adierazkorrak identifikatzea.

• Karakterizazioan gehien erabiltzen diren animalien ezaugarri morfologiko bereizgarriak identifikatzea.

Marrazketa-teknikak aplikatzea.

• Marrazki bat osatzen duten hizkuntza grafikoaren elementuak identifikatzea. • Kolorea adierazkortasunarekin eta ahalmen sinbolikoarekin lotzea. • Materialak, euskarriak eta tresnak erabili behar den marrazketa-teknikaren

arabera hautatzea. • Giza gorputzaren marrazkiak egitea neurriak, proportzioak eta mugimendua

kontuan hartuta. • Buruaren marrazkiak egitea aurretik eta albotik begiratuta eta hiru laurdeneko

planoarekin, keinuen adierazpen grafikoa kontuan hartuta.

Karakterizaziorako zirriborroak egitea: • Makillajeen, orrazkeren eta osagarrien zirrimarrak egitea, proiektu artistikoaren

eta/edo premia sozial eta eszenikoen arabera. • Ile-apainketa eta makillaje sozialaren, ikus-entzunezkoaren eta eszenikoaren

proposamen grafikoak egitea karakterizazio-proiekturako. • Fantasiazko makillajeen zirriborroak egitea, aukera sortzaileak eta plastikoak

arakatuta. • Alterazio, lesio, deformazio eta desproportzioen zirriborroak egitea eta ezaugarri

anatomiko eta patologikoak zorrotz errespetatzea. • Zirriborroak eta hortz eta begietako protesiak egiteko prozesuak baldintzatzen

dituzten ezaugarri grafikoak identifikatzea. Ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako pertsonaien

diseinu grafikoa egitea. • Pertsonaiaren adierazpen-bereizgarri nagusia, ezaugarri estetikoak eta estiloa

identifikatzea, gidoian deskribatutako ezaugarri psikologikoak kontuan hartuta. • Pertsonaiaren diseinuak egitea eta proiektuan definitutako ezaugarri fisikoak,

adierazpenekoak, historikoak eta gizarte- nahiz kultura-arlokoak grafikoki adieraztea.

• Jatorrizko zirriborroaren eraldaketa grafikoak egitea, adinaren arabera. Diseinua pertsonaia interpretatu behar duen pertsonari egokitzea:

• Interpretearen eta pertsonaiaren arteko antzekotasunak eta desberdintasunak identifikatzea.

• Modelo/interpretea diseinaturiko pertsonaia bihurtzeko egin beharreko eraldaketak egitea.


107

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK 10 10. lanbide-modulua

KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak

Kodea: 1269


Maila: Goi-maila


Iraupena: 99 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 6



Helburu orokorrak: 13 / 14 / 20

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuak identifikatzen ditu eta, horretarako, horien hautaketa baldintzatzen duten aldagaiak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuak ezagutu ditu. b) Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuen erabileran eragina duten larruazal-

faktoreak zehaztu ditu. c) Larruazalaren egitura eta ezaugarriak identifikatu du. d) Larruazal-eranskinen motak, egitura eta eginkizunak zehaztu ditu. e) Larruazal mota bakoitza bere larruazal-ezaugarriekin, itxurarekin eta kanpoko

agenteekiko erlazioarekin lotu du. f) Emakumeen eta gizonen larruazalaren arteko desberdintasunak ezarri ditu. g) Arrazen arteko larruazal-ezaugarri bereizgarriak identifikatu ditu. h) Larruazala aztertzeko metodoa ezarri du.

2. Kosmetiko eta produktuen informazio teknikoa interpretatzen du; horretarako, etiketak eta konposizioa aztertzen ditu.


a) Kosmetikoekin loturiko dokumentazioa aztertzeko jarraibideak finkatu ditu. b) Kosmetikoen eta sendagaien arteko desberdintasuna zehaztu du.


108

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK c) Kosmetikoetako printzipio aktiboen, eszipienteen eta gehigarrien funtzioa zehaztu

du. d) Kosmetikoen etiketetako parte diren elementuak ezagutu ditu. e) Kosmetikoaren kanpo-osagaiak ezaugarritu ditu. f) Kosmetikoaren kanpo-elementuak aztertu ditu. g) Kosmetikoak aurkezteko moduak zehaztu ditu. h) Forma kosmetikoarekin lotu du ontzi mota.

3. Karakterizazioan erabiltzen diren aurpegirako eta gorputzerako kosmetikoak hautatzen ditu eta, horretarako, horien ezaugarriak, efektuak eta aplikazio-eremua identifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Larruazala babesteko eta zaintzeko kosmetikoak zehaztu ditu. b) Higiene-kosmetikoen arteko desberdintasunak ezarri ditu. c) Kosmetiko hidratatzaileen printzipio aktiboen jarduteko modua identifikatu du. d) Makillatzeko produktu motak ezaugarritu ditu. e) Makillajeak aplikatzeko modua ezarri du, forma kosmetikoaren arabera. f) Makillatzeko kosmetikoak hautatzeko jarraibideak finkatu ditu. g) Protesietarako eta fantasiazko makillajeen ezaugarriak zehaztu ditu. h) Kolorearen teoria aplikatu du zuzentzaileak hautatzeko. i) Makillaje profesionalean gehien erabiltzen diren kosmetiko linea komertzialak

alderatu ditu. j) Produktuen konposizioa haien forma kosmetikoarekin eta eragin-mekanismoarekin

lotu du. 4. Ile-apainketako kosmetikoak hautatzen ditu, eta horien ezaugarriak gauzatu beharreko prozesu teknikoarekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Ile-apainketan erabiltzen diren kosmetiko motak bereizi ditu. b) Xanpu baten akzio-mekanismoa eta haren osagai aktiboak lotu ditu. c) Ile-egokitzaile baten konposizioa ile-zuntzean sortzen dituen eraginekin lotu du. d) Ile-zuntzean babesleek sortzen dituzten eraginak zehaztu ditu. e) Ilearen forma aldi baterako aldatzeko prozesuetan, ile-zuntzean gertatzen diren

transformazioak ezarri ditu. f) Ilearen aldaketa iraunkorreko prozesuaren berariazko kosmetikoen aplikazioa eta

bertan sortzen diren aldaketa kimikoak lotu ditu. g) Kolorea aldatzeko kosmetikoen osagaiak eta ile-zurtoinean duten akzioa

identifikatu ditu. h) Prozesu tekniko bakoitzean kosmetiko egokia hautatzearen garrantzia baloratu du.

5. Protesiak moldekatzeko eta modelatzeko produktuak hautatzen ditu eta horien propietateak lortu beharreko efektuekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Moldeak prestatzeko erabiltzen diren produktuetako bakoitzaren ezaugarriak

zehaztu ditu. b) Zein produktu erabili behar duen zehaztu du, lortu nahi duen helburuaren arabera. c) Moldekatu behar diren produktuak prestatzeko beharrezkoa den materiala zehaztu

du. d) Produktuak prestatzeko eragiketa fisiko-kimikoak burutu ditu. e) Modelatzeko produktuen ezaugarriak ezarri ditu.


109

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK

f) Produktu bakoitza erabiltzeko moduarekin lotu du. g) Produktuak manipulatzeko garaian kontuan izan beharreko alderdiak ezarri ditu.

6. Kalotak eta protesiak egiteko produktuak hautatzen ditu eta horien ezaugarriak lortu beharreko helburuarekin lotzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Protesiak eta kalotak prestatzeko produktuak deskribatu ditu. b) Protesiak eta kalotak finkatu eta kentzeko produktuen ezaugarriak zehaztu ditu. c) Hautatzeko irizpideak eta erabiltzeko modua ezarri ditu. d) Zuzenean gorputzaren gainean aplika daitezkeen produktuak zehaztu ditu. e) Horien ezaugarriak eta erabiltzeko modua deskribatu ditu. f) Karakterizazio-prozesuetan erabil daitezkeen elementu osagarriak zehaztu ditu. g) Kontuan hartu beharreko alderdiak zehaztu ditu.

7. Baliabideen biltegiratzea, higienea eta mantentze-lanak antolatzen ditu eta, horretarako, jarduteko jarraibideak eta hondakinen kudeaketa ezartzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizaziorako baliabideak zaintzeko baldintza optimoak identifikatu ditu. b) Biltegi izateko guneak antolatu ditu, irizpide funtzional eta ingurumen-premien

arabera. c) Desinfektatzeko eta esterilizatzeko metodoak ezarri ditu. d) Baliabideak desinfektatu ditu; horretarako, hautatu duen metodoa prozesua

baldintzatzen duten aldagaiekin lotu du. e) Karakterizazioko kosmetiko eta produktuak hondatu edo horietan kalteak eragin

ditzaketen kausa ohikoenak identifikatu ditu. f) Produktu eta kosmetikoak manipulatzeko jarraibideak ezarri ditu. g) Karakterizazio-prozesuetan sortzen diren hondakinak kudeatzeari buruzko araudia

interpretatu du. h) Sorturiko hondakinak biltegiratzeko jarraibideak finkatu ditu.

8. Karakterizazioko kosmetiko eta produktuak erabiltzearen ondoriozko arriskuak identifikatzen ditu eta eragin ditzaketen erreakzioak zehazten ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Produktu, kosmetiko eta tresnak manipulatzearen ondoriozko arriskuak eta

arriskugarritasun-maila identifikatu du. b) Erabiltzen diren produktu kimikoek eragin ditzaketen kontrako ondorioen

ezaugarriak zehaztu ditu. c) Ondorio horiek ezagutzeko eta agertzen direnean jarduteko jarraibideak finkatu

ditu. d) Narritadura, alergia edo intoxikazioa eragin ditzaketen produktuak identifikatu ditu. e) Prozesuari dagozkion eragiketak prestatu eta egiteko hartu behar diren

segurtasuneko eta norbera babesteko elementuak zehaztu ditu. f) Karakterizazio-prozesuetan agertu ohi diren lanbide-gaixotasunak identifikatu ditu. g) Arriskuei aurrea hartzeko lehenengo faktore gisa, instalazioen eta tresneriaren

ordena eta garbitasuna baloratu ditu.


110

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK c) Oinarrizko edukiak:

1. KARAKTERIZAZIORAKO KOSMETIKO ETA PRODUKTUAK IDENTIFIKATZEA

prozedurazkoak - Karakterizazioan erabiltzen diren kosmetiko, produktu eta materialak sailkatzea.

- Karakterizazioan ohiko moduan erabiltzen diren printzipio aktibo nagusiak sailkatzea eta horien eragin eta ondorio nagusiekin lotzea.

- Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuak hautatzea; horretarako, larruazal mota eta larruazalaren hainbat aldagai balioetsi behar dira.

- Larruazalaren egitura eta ezaugarriak (larruazal motak, sexuaren eta arrazaren arabera) identifikatzea.

- Larruazal motak sailkatzea eta ezaugarri garrantzitsuenekin lotzea. - Larruazal mota bakoitza bere larruazal-ezaugarriekin, itxurarekin eta

kanpoko agenteekiko erlazioarekin lotzea. - Larruazal-eranskinen motak, egitura eta eginkizunak identifikatzea. - Larruazal aztertzeko metodoa hautatzea.

kontzeptuzkoak - Karakterizazioan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuak: funtzioak.

- Larruazal motaren eragina kosmetiko eta produktuen erabileran. Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuen hautaketa baldintzatzen duten larruazal-aldagaiak: larruazal mota, larruazalaren kolorea, jariakinak, ilea, arraza eta sexua, besteak beste.

- Larruazala: ezaugarriak eta egitura. Kanpoko itxura, kolorea baldintzatzen duten elementuak. Larruazalaren funtzioak.

- Larruazal-, adar- eta guruin-eranskinak. Egitura eta betetzen dituzten funtzioak.

- Larruazal motak. Jariatzaile izatearen arabera. Ikus-ezaugarriak. Larruazalaren mota zehazten duten elementuak. Larruazalaren aldaketak sexuaren eta arrazaren arabera.

- Ezagutzeko protokoloa. Behaketa, elkarrizketa eta haztapena.

jarrerazkoak - Karakterizazio-prozesuetan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuen garrantzia balioestea.

- Karakterizazioaren eremuan dauden aurrerapen teknologikoekiko interesa izatea.

- Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuen hautaketan zorrotza izatea.

2. KOSMETIKO ETA PRODUKTUEN DOKUMENTAZIO TEKNIKOA INTERPRETATZEA prozedurazkoak - Karakterizazioan ohiko moduan erabiltzen diren kosmetikoen

dokumentazio teknikoa interpretatzea. - Karakterizazioan ohiko moduan erabiltzen diren produktuei buruzko

dossier teknikoak egitea. - Kosmetikoaren definizioa eta karakterizazioan ohiko moduan

erabiltzen diren bestelako produktuekiko bereiztea. - Kosmetiko baten osagaiak sailkatzea eta eragin nagusiarekin lotzea:

printzipio aktiboa, eszipienteak, gehigarriak, zuzentzaileak eta abar. - Kosmetiko eta produktuak sailkatu eta aztertzea kanpoko alderdiaren

arabera: ontzi motak, bilgarriak eta abar. - Forma kosmetikoak sailkatzea: lozioak, emultsioak, suspentsioak,


111


gelak, aparrak, aerosolak, lurruneztagailuak, barrak, pilulak, hautsak, maskarak, anpoilak, blaitutako euskarriak eta bestelakoak.

- Forma kosmetikoa identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Kosmetikoen dokumentazio teknikoa. Motak, edukiak eta interpretazioa.

- Dossier teknikoak, produktuei buruzkoak. Edukiak eta interpretazioa. - Kosmetikoaren kontzeptua. Osasun-araudi teknikoa. Sendagaiekiko

aldea. - Konposizio orokorra: printzipio aktiboak, eszipienteak eta gehigarriak.

Kontzeptua, funtzioa eta motak. - Konposizio kualitatiboa eta kuantitatiboa. - Kosmetikoaren kanpoaldea: ontziak, kanpoko ontzia edo bilgarria,

prospektua eta etiketa. Etiketetan bete beharreko arauak. - Forma kosmetikoak. Kontzeptua eta ezaugarriak.

jarrerazkoak - Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuen fabrikatzaileek

ezarritako erabiltzeko jarraibideekiko errespetua izatea. - Karakterizazio-prozesuetan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuen

dokumentazio teknikoa zuzen interpretatzean zorrotz jokatzea. 3. AURPEGIRAKO ETA GORPUTZERAKO KOSMETIKOAK HAUTATZEA prozedurazkoak - Larruazalaren hidratazio, babes, higiene, zaintza eta mantentzerako

kosmetikoak sailkatu eta hautatzea. - Higieneko kosmetikoen arteko desberdintasunak identifikatzea. - Kosmetiko hidratatzaileen printzipio aktiboen jarduteko modua

identifikatzea. - Erabili beharreko makillatzeko kosmetikoak hautatzea, konposizioari,

erabiltzailearen larruazal motari eta efektuei erreparatuta. - Makillajeak aplikatzeko modua ezartzea, forma kosmetikoaren

arabera. - Aerografo bidezko makillajeetarako kosmetikoak sailkatzea ezaugarri

nagusien arabera. - Protesietarako makillaje berezietarako kosmetikoak sailkatzea

ezaugarri nagusien arabera. - Fantasiazko eta gorputzerako makillajerako kosmetikoak sailkatzea. - Kolorearen teoria aplikatzea zuzentzaileak hautatzeko. - Makillaje profesionalean gehien erabiltzen diren kosmetiko linea

komertzialak alderatzea. - Produktuen konposizioa haien forma kosmetikoarekin eta eragin-

mekanismoarekin lotzea.

kontzeptuzkoak - Larruazala babesteko eta zaintzeko kosmetikoak. - Higiene-kosmetikoak. Hautatzeko irizpideak larruazal motaren

arabera. - “Higiene” kontzeptua, substantzia garbitzaileak, eragin-mekanismoa

eta aurkezteko moduak. - Larruazalaren hidratazio, mantentze eta babeserako kosmetikoak.

Eragin-mekanismoa eta aurkezteko moduak. Konposizioa. “Larruazalaren hidratazioa” kontzeptua. Printzipio aktibo hidratatzaileak. Aurpegirako hidratatzaileak. Gorputzerako hidratatzaileak. Eskuak babesteko kosmetikoak: hesi-kremak.


112

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK Funtzioak. Hautatzeko irizpideak.

- Makillajeko kosmetikoak. Konposizio orokorra: Printzipio aktiboak eta eszipienteak. Makillajea larruazal motaren arabera eta lortu beharreko efektuen arabera hautatzeko irizpideak. Hondoko makillajeak. Ezaugarriak. Estaldura-maila, erresistentzia, testurak, sailkapena, forma kosmetikoak eta efektuak. Zuzenketak egiteko kosmetikoak. Ezaugarriak. Estaltzeko ahalmena, kromatikotasuna eta forma kosmetikoak. Begiak, masailak eta ezpainak makillatzeko kosmetikoak. Hautatzeko irizpideak. Propietateak, forma kosmetikoak.

- Aerografo bidezko makillajeak: ezaugarriak. Aurkezteko eta aplikatzeko moduak.

- Protesietarako berariazko makillajeak: ezaugarriak. - Fantasiarako eta gorputzerako kosmetikoak. Motak eta forma

kosmetikoak. - Makillaje profesionaleko linea kosmetiko komertzialak. Konparazio-

azterketa. Hautatzeko irizpideak.

jarrerazkoak - Aurpegirako eta gorputzerako kosmetikoetarako segurtasun- eta higiene-arauekiko interesa izatea.

- Aurpegirako eta gorputzerako produktu kosmetikoak egoki hautatzeko erantzukizunez jokatzea eta lortu nahi den azken emaitza balioestea.

- Produktu kosmetikoek larruazalean sorraraz ditzaketen kontrako ondorioez jabetzea.

4. ILE APAINKETAKO KOSMETIKOAK HAUTATZEA prozedurazkoak - Ile-apainketan erabiltzen diren kosmetikoak sailkatzea.

- Ile-apainketan erabiltzen diren kosmetikoen funtzio nagusiak identifikatzea.

- Xanpu baten akzio-mekanismoa eta haren osagai aktiboak lotzea. - Ile-egokitzaile baten konposizioa ile-zuntzean sortzen dituen

eraginekin lotzea. - Ilea eta buruko ile-larrua garbitzeko eta egokitzeko kosmetikoak

hautatzea. - Ile-zuntzean babesleek sortzen dituzten eraginak zehaztea. - Ilearen forma aldi baterako aldatzeko prozesuetan, ile-zuntzean

gertatzen diren transformazioak identifikatzea. - Aldi baterako eta behin betiko aldaketak egiteko kosmetikoak

hautatzea, konposizioaren, jarduteko moduaren, moten eta efektuen arabera.

- Ilearen aldaketa iraunkorreko prozesuaren berariazko kosmetikoen aplikazioa eta bertan sortzen diren aldaketa kimikoak lotzea.

- Kolorea aldatzeko kosmetikoen osagaiak eta ile-zurtoinean duten akzioa identifikatzea.

- Ilean kolorea aldatzeko kosmetikoak hautatzea, konposizioaren, eragin-mekanismoaren, forma kosmetikoaren eta abarren arabera.

- Ile-apainketan ohiko moduan erabiltzen diren kosmetikoak aplikatzea, prestatzea eta manipulatzea.

kontzeptuzkoak - Ile-apainketan erabiltzen diren kosmetikoak.

- Ilearen higienerako kosmetikoak. Konposizioa, jardun-mekanismoa eta sailkapena.

- Ilea egokitzeko kosmetikoak. Jardun-mekanismoa, formulazioa eta


113


forma kosmetikoak. - Ilea babesten duten kosmetikoak. Jardun-mekanismoak, efektuak eta

aplikatzeko modua. - Ilearen aldi baterako aldaketarako edo aldaketa iraunkorrerako

kosmetikoak. Funts zientifikoa, konposizioa, jarduteko modua eta motak. Orrazkera errazten duten finkagarriak eta kosmetikoak. Kosmetiko murriztaileak eta neutralizatzaileak. Kosmetiko bereziak. Kosmetiko osagarriak.

- Ilearen kolorea aldatzeko kosmetikoak. Tinduak eta ile-dekoloratzaileak. Konposizioa, akzio-mekanismoak, forma kosmetikoak eta prekauzioak. Kolore-aldaketan eragina duten prozesuetan esku hartzen duten konposatuak: ur oxigenatua (“oxidazio-murrizketa” kontzeptua. Erredox erreakzioak). Diluzioak eta nahasketak, arretak, kontserbazioa eta biltegiratzea. Amoniakoa.

- Ile-apainketako prozesu teknikoetarako kosmetikoak hautatzeko irizpideak.

jarrerazkoak - Ile-apainketan ohiko moduan erabiltzen diren kosmetikoen

segurtasun- eta higiene-arauekiko errespetua izatea. - Karakterizazio-prozesuetan erabiltzen kosmetikoak egoki hautatzen

zorrotz jokatzea. - Prozesu tekniko bakoitzean kosmetiko egokia hautatzearen garrantzia

balioestea. - Karakterizazio-prozesuetan erabiltzen kosmetikoak prestatzen,

manipulatzen eta aplikatzen zorrotz jokatzea.

5. PROTESIAK MOLDEKATU ETA MODELATZEKO PRODUKTUAK HAUTATZEA prozedurazkoak - Moldeak prestatzeko erabiltzen diren produktuetako bakoitzaren

ezaugarriak identifikatzea. - Zer produktu erabili behar dituen zehaztea, lortu nahi duen

helburuaren arabera. - Moldekatu behar diren produktuak prestatzeko beharrezkoa den

materiala zehaztea. - Produktuak prestatzeko eragiketa fisiko-kimikoak burutzea. - Modelatze-produktuen ezaugarriak identifikatzea. - Produktu bakoitza erabiltzeko moduarekin lotzea. - Produktuak manipulatzeko garaian kontuan izan beharreko alderdiak

aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Moldekatzeko produktuak: ezaugarriak, hautaketa-irizpideak eta aplikatzeko modua. Alginatoak, silikonak (oinarriak eta katalizatzailea), igeltsuak, uretano-gomak, beira-zuntza, plasti-pastea eta bestelakoak.

- Produktuak prestatzeko teknikak. Nahasketak egiteko jarraibideak. Beharrezko materiala. Eragiketa fisiko-kimikoak.

- Modelatzeko produktuak: ezaugarriak, hautaketa-irizpideak eta erabiltzeko moduak. Argizariak, haragi artifizialak, material plastikoak, plastilinak eta buztinak.

- Manipulatzean kontuan hartu beharreko alderdiak.

jarrerazkoak - Protesigintzan ohiko moduan erabiltzen diren produktuak


114

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK manipulatzean laneko arriskuei buruzko arauekiko errespetua izatea.

- Produktuek sorraraz ditzaketen kontrako ondorioez jabetzea. - Protesigintzan erabiltzen diren produktuak egoki hautatzen

erantzukizunez jokatzea.

6. KALOTAK ETA PROTESIAK EGITEKO PRODUKTUAK HAUTATZEA prozedurazkoak - Protesiak eta kalotak egiteko produktuak sailkatzea.

- Protesiak eta kalotak egiteko erabiltzen diren produktuen funtzio garrantzitsuenak identifikatzea.

- Protesiak eta kalotak finkatu eta kentzeko produktuen ezaugarriak zehaztea.

- Hautatzeko irizpideak eta erabiltzeko modua aplikatzea. - Zuzenean gorputzaren gainean aplika daitezkeen produktuak

zehaztea. - Protesiak eta kalotak egiteko produktuak hautatzea. - Karakterizazio-prozesuetan erabil daitezkeen elementu osagarriak

zehaztea, ezaugarrien, lortu nahi diren efektuen, aplikatzeko moduen eta abarren arabera.

- Kontuan hartu beharreko alderdiak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Protesi eta kalotetarako produktuak. Ezaugarriak, hautatzeko irizpideak, prestaketa eta aplikatzeko modua. Erabiltzeko garaian kontuan hartu beharreko alderdiak. Latexa, glatzana, latex-aparra, poliuretano-aparra, gelatina, itsasgarriak eta disolbatzaileak.

- Zuzenean larruazalaren gainean aplikatzeko produktuak. Ezaugarriak, hautaketa-irizpideak eta aplikatzeko moduak. Odol artifiziala, bekainak estaltzeko argizaria, hortz-laka, glizerina eta bestelakoak.

- Gailu osagarriak. Ezaugarriak, hautatzeko irizpideak, aplikatzeko moduak eta kontuan hartu beharreko alderdiak. Hortzetako gailuak, ukipen-lenteak, ordezko betileak, tipak, ordezko azazkalak, poliuretano zurruneko eta poliesterrezko gailuak eta bestelakoak.

jarrerazkoak - Protesiak eta kalotak egitean ohiko moduan erabiltzen diren

produktuen kasuan, laneko arriskuei buruzko arauekiko errespetua izatea.

- Dokumentazio tekniko osoari arreta eta interesa ematea. - Protesiak eta kalotak egiteko produktuak egoki hautatzen zorrotz

jokatzea. 7. BALIABIDEEN BILTEGIRATZEA ETA MANTENTZE LANAK ANTOLATZEA ETA HONDAKINAK KUDEATZEA prozedurazkoak - Karakterizaziorako baliabideak zaintzeko baldintza optimoak

identifikatzea. - Kosmetiko eta produktuak manipulatzea. Infekzioen transmisioa eta

intoxikazioak saihesteko jarraibideak. - Karakterizazio-prozesuetan ohiko moduan erabiltzen diren garbitzeko,

desinfektatzeko eta esterilizatzeko metodoak sailkatzea. - Biltegi izateko guneak antolatzea, irizpide funtzional eta ingurumen-

premien arabera.


115


- Karakterizazio-prozesuetan ohiko moduan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuen alterazioen kausak eta zantzuak identifikatzea.

- Baliabideak desinfektatu eta esterilizatzea; horretarako, hautatu duen metodoa prozesua baldintzatzen duten aldagaiekin lotu behar da.

- Biltegia kudeatzeko prozesuaren ezaugarriak zehaztea, indarreko araudiari jarraiki.

- Kalteak dituzten produktu eta kosmetikoak manipulatzeko, kontrolatzeko eta biltzeko teknikak aplikatzea.

- Karakterizazio-prozesuetan sortzen diren hondakinak kudeatzeari buruzko araudia interpretatzea.

- Sorturiko hondakinak kudeatzeko jarraibideak aplikatzea.

kontzeptuzkoak - Karakterizazioko produktu eta kosmetikoen biltegia. Ezaugarriak eta antolamendua. Banaketa, instalazio elektrikoak, aireztapena, argiak eta kontuan hartu beharreko alderdiak.

- Desinfektatzeko eta esterilizatzeko metodoak. Karakterizaziorako materialak garbitzeko, desinfektatzeko eta esterilizatzeko produktuak. Esterilizatzeko ekipoak, glutaraldehidoa, xaboi bakterizidak eta fungizidak.

- Karakterizazioko kosmetiko eta produktuen egonkortasuna eta alterazioak. Kalteak edo alterazioak eragin ditzaketen kausak. Kutsatzaile ohikoenak.

- Produktuak eta kosmetikoak kontserbatzeko eta biltegiratzeko baldintzak. Segurtasun-arauak. Etiketak, iraungitze-data, biltegiaren egoera eta antolamendua, substantzia arriskutsuak.

- Kosmetikoak eta produktuak manipulatzeko teknikak. Infekzioen transmisioa eta intoxikazioak saihesteko jarraibideak. Kosmetikoak eta produktuak manipulatzeko arauak. Arriskuak eragin ditzaketen osagaiak.

- Hondakinen kudeaketa. Produktu eta kosmetiko kutsatuak eta/edo alteratuak biltzeko araudia. Produktu alteratuen manipulazioa eta kontrola.

jarrerazkoak - Karakterizaziorako produktuen kontserbazioan, biltegiratzean eta

kudeaketan zorrotz jokatzea, istripuak eragin daitezkeela jabetuta. - Produktu eta material toxiko eta sukoiekiko interesa izatea eta kontuz

ibiltzea. - Hondakinak bildu eta kudeatzeko araudia betetzen zorrotz jokatzea.

8. KARAKTERIZAZIOKO KOSMETIKO ETA PRODUKTUAK ERABILTZEAREN ONDORIOZKO ARRISKUAK IDENTIFIKATZEA prozedurazkoak - Produktu, kosmetiko eta tresnak manipulatzearen ondoriozko

arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatzea. - Erabiltzen diren produktu kimikoek eragin ditzaketen kontrako

ondorioen prebentziorako arauak aplikatzea. - Karakterizazioan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuen kontrako

edo ustekabeko ondorioen zantzuak identifikatzea. - Intoxikazioak, alergiak edo narritadurak eragin ditzaketen produktuak

identifikatzea eta horiek manipulatzeko kontuan hartu behar diren alderdiak ezartzea.

- Intoxikazio-kasu batean nola jokatu zehaztea. - Intoxikazioa, istripua eta karakterizazioan erabiltzen diren produktuen


116

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK kontrako ondorioak gertatuz gero jarduteko teknikak aplikatzea.

- Prozesuari dagozkion eragiketak prestatu eta egiteko hartu behar diren segurtasuneko eta norbera babesteko elementuak erabiltzea.

- Karakterizazio-prozesuetan agertu ohi diren lanbide-gaixotasunak identifikatzea.

kontzeptuzkoak - Karakterizazioko kosmetiko eta produktuen kontrako ondorioak.

Motak, kontzeptua, zantzuak, sintomak, kausak eta ondorioak. Alergia-erreakzioen eta narritadura-erreakzioen arteko antzekotasunak eta desberdintasunak.

- Kontrako ondorioen prebentziorako aldez aurreko probak. - Profesionalak kontrako ondorioen aurrean jokatzeko jarraibideak. - Intoxikazioak. Eragin ditzaketen produktuak. Kontuan hartu beharreko

alderdiak. Nola jardun. - Karakterizazio-prozesuetan garatzen diren lanbide-gaixotasunak.

Prebentzio-neurriak eta babes-arauak: Larruazaleko gaixotasunak. Zauriak eta traumatismoak. Arnas gaixotasunak.

jarrerazkoak - Makillatzeko eta karakterizatzeko prozesuetan produktu kosmetikoak,

materialak eta aparatuak erabiltzean erantzukizunez jokatzea. - Istripu-kasuan ekimenez eta erantzukizunez jardutea. - Karakterizazio-prozesuetan profesionala eta subjektu pasiboa

babesteko arauak betetzea eta jarraitzea. - Arriskuei aurrea hartzeko lehen faktore gisa, instalazioen eta

tresneriaren ordena eta garbitasuna balioestea. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa Irakatsi eta ikasteko prozesu bakoitzaren hasieran, ikasleei “Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuak identifikatzea” (1. multzoa) gaiari buruzko prestakuntza ematea komeni da; horien guztien gaineko ikuspegi orokorra eskaini behar zaie eta funtzio eta erabilera nagusiekin lotu. Adibidez, karakterizazioan erabiltzen diren kosmetikoak: funtzioak. Bloke hori eman ostean, “Kosmetiko eta produktuen dokumentazio teknikoa interpretatzea” (2. multzoa) landu beharko litzateke, materialak alde batera utzi gabe. Horregatik, interpretazio hori egiteko, karakterizazioan erabiltzen diren produktu eta kosmetikoei buruzko dosier teknikoak egitea proposatzen dugu” Jarraian, karakterizazio-prozesuetan ohiko moduan erabiltzen diren produktu eta kosmetikoak, horien funtzio eta ezaugarriak, jarraibideak eta abar ezagutu ondoren, produktu, kosmetiko eta materiak egokiak hautatuko ditugu: 3., 4., 5. eta 6. multzoak. Horretarako, lehen kurtsoan erabiliko diren produktu, kosmetiko eta materialei, bereziki, emango diegu garrantzia. Karakterizazio-prozesuetan ohiko moduan erabiltzen diren produktu eta kosmetikoekin kontaktuan egon daitekeen profesionalaren eta subjektu pasiboaren segurtasuna bermatzearren eta, aldi berean, ikaskuntza esanguratsua ahalbidetzeko, prestakuntza-modulu hau eman behar duen irakasleari zera proposatzen diogu, “Karakterizazioko


117


kosmetiko eta produktuak erabiltzearen ondoriozko arriskuak identifikatzea” 8. multzoko edukiak sekuentziatzea, kosmetiko eta produktu horiek erabiltzen diren moduluetako jarduerak egiten dituenean ikasleak eduki horiek barneratu ahala: adibidez, karakterizazioko kosmetiko eta produktuen kontrako ondorioen arabera. Horri dagokionez, sekuentziazio hori ibilbide didaktiko ororen hasieran edo amaieran egin daitekeela esan behar dugu, 8. multzoa osatzen duten eduki guztien ikuspegi orokorra txertatuta. Bukatzeko, eta ibilbide didaktikoa burutzeko, hondakinak kudeatzearekin eta biltegia kudeatzearekin loturiko eduki guztiak ongi finkatzea gomendatzen dugu, hau da, “Baliabideen biltegiratzea eta mantentze-lanak antolatzea eta hondakinak kudeatzea” (7. multzoa), lanbide-jardunean ingurumenaren jasangarritasunari eta laneko arriskuen prebentzioari garrantzia ematen dioten profesionalak presta ditzagun. Horrekin loturik, aurreko multzoetan bezalaxe, azken multzo honetako edukiak beste moduluetan txertatuko direla pentsatu behar da: adibidez, produktuak eta kosmetikoak kontserbatzeko eta biltegiratzeko baldintzak, segurtasun-arauak, etiketak, iraungitze-data, biltegiaren egoera eta antolamendua, substantzia arriskutsuak.

2) Alderdi metodologikoak Irakatsi eta ikasteko prozesu bakoitzaren hasieran, eta ikasleek “Karakterizazioa”ren alderdi adierazgarriei buruz aurrez dituzten ideiak ezagutzeko eta, hala, taldearen profilera hobe egokitzeko, hasierako ebaluazioa egitea proposatzen da. Garrantzizkoa izango da moduluan aurreikusitako edukiak eta jarduerak aurkezteari denbora-tarte bat eskaintzea, baita ikasleak nola ebaluatuko diren azaltzeari ere. Horrela, ikasleak hobe kokatuko dira lanbide-moduluan, eta moduluaren ikuspegi argia eta orokorra emango zaie. Irakaslea izango da eskolen garapenaren ardatz egituratzailea, berak proposatu eta tutoretuko ditu une oro gelako jarduerak. Edonola ere, metodologia horrek hainbat motatako jarduerak ahalbidetzen eta eskatzen ditu, dagokion edukiaren arabera: azalpen-jarduerak, irakasleak intereseko jakintzak transmititzeko; parte hartzeko jarduerak, ikasleek taldeka edo banaka ikasitakoa praktikan jartzeko eta ikasitakoari erabilgarritasuna eta zuzeneko aplikazioa emateko; eta ebaluazio-jarduerak, ikasle eta irakasleek egindako lorpenak neurtzeko eta irakaskuntza-ikaskuntza prozesuan egin beharreko aldaketak egiteko, taldearen profilari egokitzearren. Aurreikusten diren ikasgelako jarduerek motibatzaileak izan beharko dute, eta ikasleek ikasitakoari zentzua, erabilgarritasuna eta aplikazioa ikusteko izan beharko dute baliagarriak. Horretarako, kosmetiko eta produktu garrantzitsuenak landu behar dira, eta informazioaren eta komunikazioaren teknologiak erabiliko dira informazioa bilatzeko eta trukatzeko. Halaber, eta une oro aztergai ditugun edukiak kontuan izanik, ikasleen beharretara egokituko diren banako zein taldeko jarduera egokiak planteatuko dira. Jardueren zailtasuna areagotu egingo da ikasleek teknikariengan desiragarriak diren ezagupenak eta portaerak eskuratu ahala. Horrekin loturik, adibide izan daitezke ikasleak gehien ezagutzen dituen kosmetiko edo produktuak, hala nola, aurpegirako edo gorputzerako makillajean erabiltzen diren kosmetikoak; hartara, ikasleak moduluaren funtzionamendu-sistema barneratu ahala, produktu edo kosmetiko berriak txertatu ahal izango ditugu (adibidez, kalotak eta protesiak egiteko produktuak). Gauzak horrela, oinarrizko edukiak menderatzeaz gain, ikasleak motibatu egingo dira, eta ikasleak produktu edo kosmetiko berriak txertatzeko hobe prestatuko dira. Garrantzi handikoa izango da ikasleen autonomia sustatzen duten ikasgelako jarduerak ezartzea.


118

10. lanbide-modulua KARAKTERIZATZEKO ETA MAKILLATZEKO PRODUKTUAK Ildo horretan, batzuetan, ikasleek ebatzi beharreko suposizio praktikoak planteatuko

dira, ikasleak irtenbideak planteatzeko garaian kritiko izan daitezen. Hori dela eta, etorkizunean, ikasleei lan-munduaren eskakizunetara egokitzeko aukera emango dieten tresnak zuzkitzen saiatuko gara. “Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak” modulu honetako edukiak sekuentziatzen direnean, prestakuntza-zikloaren barruan zer nolako garrantzia duen kontuan izan behar dugu beti eta gainerako lanbide-moduluekin modu integratuan landu behar da, informazioa gainjartzea saihestuta eta lanbide-moduluetako edukiak programatzeko garaian koordaintuta, batzuek besteen euskarri izan daitezen eta eduki horiek Zentroaren eta ikasleen errealitatearen arabera sekuentziatzeko; horretarako, lehenik, karakterizazio-prozesuak gauzatzean ikasleek hasieran erabiliko dituzten produktu eta kosmetikoak landu beharko ditugu. Horri dagokionez, zalantzarik gabe modulu honetako edukiak menderatzea ezinbestekoa da makillatzeko eta karakterizatzeko prozesuetan modulu praktikoagoetako jarduerak gauzatu ahal izateko. Baina ez dugu ahaztu behar modulu horiek, aldi berean, orain aztergai dugun moduluan ikasitakoa finkatzeko tresnarik onena ere badirela. Azkenik, eta “Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak” lanbide-moduluaren izaera kontuan hartuta, sorturiko hondakinak kudeatzeari eta biltegiaren antolamenduari bereziki erreparatuko diegu, bai eta manipulazioari ere, segurtasun- eta higiene-baldintzetan, istripurik edo arrisku-egoerarik sor ez dadin.


Karakterizazioko kosmetiko eta produktuak identifikatzea:

• Karakterizazioan erabiltzen diren kosmetiko, produktu eta materialak sailkatzea eta bakoitzaren ekintzekin eta efektu nagusiekin lotzea.

• Larruazal motak sailkatzea eta ezaugarri garrantzitsuenekin lotzea. • Larruazal aztertzeko metodoa hautatzea. • Larruazal motak identifikatzea sexuaren eta arrazaren arabera. • Karakterizaziorako kosmetiko eta produktuak hautatzea; horretarako, larruazal

mota eta larruazalaren hainbat aldagai balioetsi behar dira. Kosmetiko eta produktuen dokumentazio teknikoa interpretatzea:

• Karakterizazioan ohiko moduan erabiltzen diren kosmetikoen dokumentazio teknikoa interpretatzea.

• Karakterizazioan ohiko moduan erabiltzen diren produktuei buruzko dossier teknikoak egitea.

• Forma kosmetikoak sailkatzea eta ontzi motarekin lotzea. • Produktu edo kosmetikoen konposizio orokorra interpretatzea.

Karakterizazioko kosmetiko eta produktuak hautatzea: • Larruazalaren hidratazio, babes, higiene, zaintza eta mantentzerako

kosmetikoak sailkatu eta hautatzea. • Erabili beharreko makillatzeko kosmetikoak hautatzea, konposizioari,

erabiltzailearen larruazal motari eta efektuei erreparatuta. • Makillajeak aplikatzeko modua ezartzea, forma kosmetikoaren arabera. • Fantasiazko eta gorputzerako makillajeetarako, protesietarako makillaje

berezietarako eta aerografo bidezko makillajeetarako kosmetikoak sailkatzea ezaugarri nagusien arabera.

• Ile-apainketan erabiltzen diren kosmetikoak sailkatzea eta funtzio nagusiekin lotzea.

• Ilearen forma aldi baterako aldatzeko prozesuetan, ile-zuntzean gertatzen diren transformazioak identifikatzea.

• Aldi baterako eta behin betiko aldaketak egiteko kosmetikoak hautatzea, konposizioaren, jarduteko moduaren, moten eta efektuen arabera.


119


• Ilean kolorea aldatzeko kosmetikoak hautatzea, konposizioaren, eragin-mekanismoaren, forma kosmetikoaren eta abarren arabera.

• Moldeak prestatzeko erabiltzen diren produktuetako bakoitzaren ezaugarriak identifikatzea.

• Moldekatzeko eta modelatzeko produktuek prestatzea. • Moldekatzeko eta modelatzeko produktuen ezaugarriak identifikatzea. • Produktuak manipulatzeko garaian kontuan izan beharreko alderdiak

aplikatzea. • Protesiak eta kalotak egiteko produktuak sailkatzea eta haien funtzio

garrantzitsuenak, ezaugarriak eta erabiltzeko modua, alde onak eta alde txarrak identifikatzea.

• Protesiak eta kalotak finkatu eta kentzeko produktuak sailkatzea. • Protesiak eta kalotak egiteko produktuak hautatzea. • Kontuan hartu beharreko alderdiak aplikatzea.

Baliabideen biltegiratzea eta mantentze-lanak antolatzea eta hondakinak kudeatzea:

• Karakterizazioko baliabideak biltegiratzeko eta zaintzeko baldintza optimoak identifikatzea.

• Karakterizazio-prozesuetan ohiko moduan erabiltzen diren garbitzeko, desinfektatzeko eta esterilizatzeko metodoak sailkatzea eta aplikatzea, eta higiene-prozesuetan erabiltzen diren produktuekin nahiz erabili den substratuarekin lotzea.

• Karakterizazio-prozesuetan ohiko moduan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuen alterazioen kausak eta zantzuak identifikatzea.

• Karakterizazio-prozesuetan sortzen diren hondakinak kudeatzeari buruzko araudia interpretatzea.

Karakterizazioko kosmetiko eta produktuak erabiltzearen ondoriozko arriskuak identifikatzea:

• Makillatzean eta karakterizazioan erabiltzen diren kosmetikoak manipulatzearen ondoriozko arriskuak eta arriskugarritasun-maila identifikatzea.

• Erabiltzen diren produktu kimikoek, produktuek, kosmetikoek eta tresnek eragin ditzaketen kontrako ondorioak identifikatzea.

• Karakterizazioan erabiltzen diren kosmetiko eta produktuen kontrako edo ustekabeko ondorioen zantzuak identifikatzea.

• Makillatzeko eta karakterizazioko prozesuetan erabiltzen diren produktu eta kosmetikoak manipulatzean kontuan izan beharreko alderdiak zehaztea.

• Karakterizazioan erabiltzen diren produktuekin intoxikazioa, istripu kosmetikoa edo kontrako ondorioa gertatuz gero, nola jardun zehaztea.

• Prozesuari dagozkion eragiketak prestatu eta egiteko hartu behar diren segurtasuneko eta norbera babesteko elementuak zehaztea.


120 11. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO PROIEKTUA 11 11. lanbide-modulua

KARAKTERIZAZIO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO AHOLKULARITZA PROIEKTUA

a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Karakterizazioko eta makillaje profesionaleko proiektua

Kodea: 1270


Maila: Goi-maila


Iraupena: 50 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 5

Irakasleen espezialitatea: Irudi pertsonalaren aholkularitza eta prozesuak (Bigarren Hezkuntzako irakaslea) Estetika (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa) Ile-apainketa (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota: Zeharkako modulua

Helburu orokorrak: Guztiak

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Produkzio-sektorearen beharrak identifikatzen ditu, eta behar horiek ase ditzaketen ereduzko proiektuekin lotzen ditu.


a) Sektoreko enpresak antolamendu-ezaugarrien arabera eta eskaintzen duten produktuaren edo zerbitzuaren arabera sailkatu ditu.

b) Ereduzko enpresak ezaugarritu ditu, haien antolamendu-egitura eta sail bakoitzaren eginkizunak adierazita.

c) Enpresei gehien eskatzen zaizkien beharrak identifikatu ditu. d) Sektorean aurreikus daitezkeen negozio-aukerak baloratu ditu. e) Aurreikusten diren eskariei arreta egiteko behar den proiektu-mota identifikatu du. f) Proiektuak izan behar dituen berariazko ezaugarriak zehaztu ditu. g) Zerga-betebeharrak, lanekoak eta arriskuen prebentziokoak, eta horiek

aplikatzeko baldintzak zehaztu ditu. h) Proposatzen diren produkzio edo zerbitzuko teknologia berriak txertatzeko jaso

daitezkeen laguntzak edo diru-laguntzak identifikatu ditu.


121

11. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO PROIEKTUA

i) Proiektua lantzeko jarraitu beharreko lan-gidoia landu du. 2. Tituluan adierazitako konpetentziekin lotutako proiektuak diseinatzen ditu, eta horiek osatzen dituzten faseak barnean hartu eta garatzen ditu.


a) Proiektuan jorratuko diren alderdiei buruzko informazioa bildu du. b) Bideragarritasun teknikoari buruzko azterlana egin du. c) Proiektua osatzen duten faseak edo zatiak eta horien edukia identifikatu ditu. d) Lortu nahi diren helburuak ezarri ditu eta horien iritsiera identifikatu du. e) Proiektua gauzatzeko beharrezko baliabide materialak eta pertsonalak aurreikusi

ditu. f) Dagokion aurrekontu ekonomikoa egin du. g) Abian jartzeko finantziazio-beharrak identifikatu ditu. h) Diseinatzeko beharrezko dokumentazioa definitu eta landu du. i) Proiektuaren kalitatea ziurtatzeko kontrolatu beharreko alderdiak identifikatu ditu.

3. Proiektua osatzea eta gauzatzea planifikatzen du, esku hartzeko plana eta lotzen den dokumentazioa zehaztuz.


a) Jarduerak sekuentziatu ditu, eta inplementatze-beharren arabera antolatu ditu. b) Jarduera bakoitzerako beharrezko baliabideak eta logistika finkatu ditu. c) Jarduerak gauzatzeko baimenen beharrak identifikatu ditu. d) Jarduerak gauzatzeko edo jarduteko prozedurak finkatu ditu. e) Proiektua ezartzeari datxezkion arriskuak identifikatu ditu, eta arriskuei aurrea

hartzeko plana eta beharrezko bitartekoak eta ekipamenduak definitu ditu. f) Baliabide materialak eta giza baliabideak eta gauzatze-denborak esleitzeko

plangintza egin du. g) Ezartzearen baldintzei erantzuten dien balorazio ekonomikoa egin du. h) Proiektua inplementatzeko edo gauzatzeko beharrezko dokumentazioa zehaztu

eta prestatu du. 4. Proiektua gauzatzean, jarraipena eta kontrola egiteko prozedurak definitzen ditu, eta erabilitako aldagaiak eta tresnak hautatu izana justifikatzen du.


a) Jarduerak edo esku-hartzeak ebaluatzeko prozedura definitu du. b) Ebaluazioa egiteko kalitate-adierazleak definitu ditu. c) Jarduerak egitean sor daitezkeen gorabeherak eta litekeen konponbidea

ebaluatzeko eta horiek erregistratzeko prozedura definitu du. d) Baliabideetan eta jardueretan izan daitezkeen aldaketak kudeatzeko prozedura

definitu du, horiek erregistratzeko sistema barne. e) Jarduerak eta proiektua ebaluatzeko beharrezko dokumentazioa definitu eta landu

du. f) Erabiltzaileei edo bezeroei buruzko ebaluazioan parte hartzeko prozedura ezarri

du, eta berariazko dokumentuak prestatu ditu. g) Proiektuaren baldintza-agiria betetzen dela bermatzeko sistema ezarri du,

halakorik dagoenean.


122 11. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO PROIEKTUA 5. Proiektua aurkeztu eta defendatzen du. Horretarako, eraginkortasunez erabiltzen ditu

proiektua gauzatzean eta heziketa-zikloko ikasteko prozesuan bereganatutako konpetentzia teknikoak eta pertsonalak.


a) Proiektuari buruzko memoria-dokumentua egin du. b) Informazioaren eta komunikazioaren teknologia berriak erabiliko dituen aurkezpena

prestatu du. c) Proiektuaren azalpena egin du. Bertan, haren helburuak eta eduki nagusiak

deskribatu ditu eta jasotako ekintza-proposamenen hautaketa justifikatu du. d) Azalpenean komunikazio-estilo egokia erabili du eta, ondorioz, azalpen antolatua,

argia, atsegina eta eraginkorra lortu du. e) Proiektua defendatu du, eta arrazoituta erantzun die epaimahai ebaluatzaileak

planteatzen dituen galderei. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa

Modulu honen helburua da heziketa-ziklo osoan zehar landu diren konpetentzia profesionalak, pertsonalak eta sozialak indartu eta finkatzea. Horretarako, talde-proiektu bat garatuko da. Bi edo hiru ikasleko taldeak osatzea izango da lehen urratsa. Talde horien bidez ikasle guztiak proiektuaren garapenean inplika daitezen lortuko da. Talde homogeneoak eta gaitasun osagarriak izango dituztenak ezartzen saiatuko da. Taldearen lehen eginkizuna garatu beharreko proiektua aukeratzea izango da. Modulu hau denboran bat datorrenez “Lantokiko prestakuntza” moduluarekin, praktikak egiten direneko enpresa ideia-iturri egokia izan daiteke proiekturako. Nolanahi ere, komenigarria izango da tutoreak garatu ahal izango diren zenbait proiektu teknikoki bideragarri eskura izatea. Ondoren, proiektua garatzeko eredu bati jarraituz, haren faseak landuko dira:

Diseinua. Plangintza. Gauzatzea eta jarraipena egitea. Amaiera eta ebaluazioa.

Azkenik, talde bakoitzak proiektuaren aurkezpena eta defentsa prestatu eta gauzatuko du, eta, horretarako, informazioaren eta komunikazioaren teknologietan oinarritutako aurkezpen-teknikak erabiliko ditu. 2) Alderdi metodologikoak Modulu hau antolatzeko garaian, irakatsi eta ikasteko metodologia aktiboak erabiltzea proposatzen da, hala nola talde-lana eta PBL-AOI (Problem Based Learning, Arazoetan Oinarritutako Ikaskuntza). Zehazki, zikloko zenbait moduluren konpetentziak zeharka bilduko dituzten proiektuen garapenean berariaz oinarritutako PBL metodologia erabil daiteke. Metodologia horiek ikaslea behartzen dute arazoak


123

11. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO PROIEKTUA

identifikatzera, horiek konpontzeko hautabideak bilatzera, horretarako beharrezko baliabideak abian jartzera eta informazioa behar bezala kudeatzera. Gainera, metodologia horiek bakarlaneko uneak sustatzen dituzte, eta lan horiek garrantzi handikoak dira taldea osatzen duten ikasleetako bakoitzak proiektua defendatzean erakutsi beharko dituen ezagutzak eta konpetentziak eskuratzeko. Bestalde, talde-lanak harreman-konpetentziak garatzen ditu ikasleengan, eta taldeen funtzionamenduarekin eta ondoriozko guztiarekin ohitzen ditu ikasleak: talde-antolamenduarekin, rolen eta zereginen banaketarekin, pertsonen arteko komunikazioarekin, gatazken ebazpenarekin, eta abar. Ikasleen autoikaskuntza osatzeko, proiektu-talde bakoitzari aldizka jarraipen bat egitea proposatzen da, ikaskuntza gidatzeko eta taldeari finkatutako helburuen barruan eusteko. Gainera, sortzen diren beharren arabera, laguntzako azalpen edo mintegiren bat programatzea gomendatzen da, proiektua garatzeko beharrezkoak diren berariazko edukiei edo metodologiei buruzko ezagupenetan gabeziak betetzeko. Azkenik, talde bakoitzak landutako proiektuaren azalpen bat egitea proposatzen da, bi helburu hauekin:

1. Proiektua garatzean ikasle bakoitzak bereganatutako konpetentzia teknikoak ebaluatzea.

2. Komunikazioari dagokionez, ikasleen konpetentzia pertsonalak eta sozialak ebaluatzea.

Azalpena prestatu eta garatzeko, ikasleei teknologia berriak erabil ditzaten proposatuko zaie (diapositiba-aurkezpenak, web-orrien formatuak eta abar lantzeko informatika-aplikazioak). Horretarako, proiekzio-kanoiak eta ordenagailuak ere erabiliko dituzte, etorkizunean lanaren jardunean erabilgarriak izango dituzten erremintekin ohitzeko. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak Modulua ebaluatzeko garaian, garrantzitsutzat hartzen da proiektua azken produktu gisa ebaluatzea eta jarraitutako prestaketa-prozesua ere ebaluatzea, alderdi hauei buruzko informazioa jasota: lan-taldearen funtzionamendua, kide bakoitzak eginkizunean eta, oro har, proiektuan duen inplikazioa, taldearen baitan sortutako zailtasunak, ikasle bakoitzak bereganatutako konpetentzia pertsonalak eta sozialak eta abar. Era berean, kalifikazioaren zati batean, proiektuaren azalpenari eta defentsari buruz irakasleak egindako balorazioa jasotzea proposatzen da. Zehazki, azalpenaren ebaluazio-adierazleetako batzuk honako adierazle hauek izan daitezke:

o Proiektuaren aurkezpenak duen diseinu-kalitatea. o Aurkezpena lagunduko duten baliabideen erabilera: informatika-baliabideak,

ereduak, maketak, eta abar. o Azalpenaren argitasuna. o Azalpenaren antolamendua. o Azalpenaren bizitasuna. o Azalpenaren eraginkortasuna. o Erakutsitako komunikazio-trebetasunak: ahots-doinua, hitzezko adierazpena,

hitzik gabeko komunikazioa eta abar. o Irakasleek eta ebaluatzaileek egindako galderei erantzuteko gaitasuna.


124 11. lanbide-modulua KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO PROIEKTUA Behar-beharrezkoa izango da taldeko ikasle guztiek bete-betean parte hartzea

proiektua babestean. Horrela, bakarkako ebaluazioa egin ahal izango da, eta ikasle bakoitzak proiektuko moduluarekin lotzen diren ikaskuntzaren emaitzak lortu dituela erakutsi ahal izango du. Hala, taldea osatzen duten kide guztiek proiektua garatzen lagundu dutela ziurtatzen saiatu beharko da. Azkenik, komeni da produktua, prozesua eta proiektuaren azalpena ebaluatzean hautemandako puntu sendoak eta ahulak nabarmenduko dituen erantzun xehatua ematea proiektuko talde bakoitzari. Horrela ikasleek erraz identifikatu ahal izango dituzte lan-jardunean egin eta azaldu beharreko beste proiektu batzuetan zer alderdi hobetu beharko duten.


125

12. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA 12 12. lanbide-modulua

INGELES TEKNIKOA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Ingeles Teknikoa

Kodea: E-200


Maila: Goi-maila


Iraupena: 40 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.:

Irakasleen espezialitatea: Ingelesa (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)


Helburu orokorrak: Kualifikazioen Europako Esparruko funtsezko konpetentziak

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Tituluaren lanbide-esparruarekin, prestakuntza pertsonalarekin eta eskainitako produktuarekin/zerbitzuarekin lotutako ahozko informazioa interpretatu eta erabiltzen du, eta haren ezaugarriak eta propietateak, enpresa motak eta horien kokapena identifikatu eta deskribatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Zuzeneko mezuaren, telefono bidezkoaren edo entzunezko beste bitarteko baten

bidezkoaren xedea ezagutu du. b) Ahozko mezu zehatzak adierazi ditu egoera puntualak ebazteko: hitzordu bat,

produktu bat igortzeko/jasotzeko datak eta baldintzak, makina/gailu baten oinarrizko funtzionamendua.

c) Ahozko argibideak ezagutu ditu eta enpresaren testuinguruan emandako adierazpenei jarraitu die.

d) Sektorearen berezko produktuak edo zerbitzuak deskribatzeko termino tekniko zehatzak erabili ditu.

e) Mezu bat bere elementu guzti-guztiak ulertu beharrik gabe orokorrean konprenitzea zeinen garrantzitsua den konturatu da.

f) Emandako informazioen ideia nagusiak laburbildu ditu bere hizkuntza-baliabideak erabilita.

g) Beharrezkotzat jo duenean diskurtsoa edo horren zati bat berriz formulatzeko eskatu du.


126 12. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA h) Laneko elkarrizketa baterako aurkezpen pertsonala prestatu du.

i) Lan-ingurunean garatu beharreko konpetentziak deskribatu ditu. 2. Sektorearen eta nazioarteko merkataritza-transakzioen berezko dokumentuak interpretatu eta betetzen ditu: ezaugarriei eta funtzionamenduari buruzko eskuliburua, eskabide-orria, jasotze- edo entrega-orria, fakturak, erreklamazioak. Ebaluazio-irizpideak:

a) Berariazko informazioa atera du eskainitako produktuarekin edo zerbitzuarekin lotutako mezuetatik (publizitate-liburuxkak, funtzionamenduari buruzko eskuliburua) eta bizitza profesionalarekin zerikusia duten eguneroko alderdietatik.

b) Merkataritza-transakzioei buruzko dokumentuak identifikatu ditu. c) Euskarri telematikoen bitartez hartutako mezua interpretatu du: posta elektronikoa

eta faxa, besteak beste. d) Sektoreko web-orri bateko oinarrizko informazioak identifikatu ditu. e) Dagokion lanbide-esparruko merkataritza-dokumentazioa eta berariazko

dokumentazioa bete ditu. f) Lanbidearen berezko terminologia eta hiztegia zuzen erabili ditu. g) Aurkezpenetan eta agurretan, prestatu beharreko dokumentuaren berezko

adeitasun-formulak erabili ditu. h) Bere lanbide-ingurunearekin erlazionatutako testuen laburpenak egin ditu. i) Profilarekin lotutako okupazioak eta lanpostuak identifikatu ditu. j) Bere konpetentziako lan-prozesu bat deskribatu eta sekuentziatu du. k) Lan-ingurunean garatu beharreko konpetentziak deskribatu ditu. l) Nork bere prestakuntza eta lanbide-konpetentziak aurkezteko Europako

herrialdeetan erabilitako jarraibideen araberako Curriculum Vitaea egin du. 3. Komunikazio-egoeretan jarrera eta portaera profesionalak identifikatu eta aplikatzen ditu, herrialde bakoitzarekin ezarritako protokolo-arauak eta haren ohiturak errespetatuz. Ebaluazio-irizpideak:

a) Atzerriko hizkuntza hitz egiten den erkidegoko ohitura eta usadioen ezaugarri esanguratsuenak definitu ditu.

b) Herrialdearen berezko gizarte- eta lan-harremanetako protokoloak eta arauak deskribatu ditu.

c) Sektorearen berezko alderdi sozio-profesionalak identifikatu ditu edozein testu motatan.

d) Atzerriko hizkuntza hitz egiten den herrialdearen berezko gizarte-harremanetako protokoloak eta arauak aplikatu ditu.

e) Beste herrialdearen berezko balioak eta ohiturak identifikatu eta bere jatorrizko herrialdekoekin lotu ditu, antzekotasunak eta desberdintasunak ezartzearren.


1. PROFILAREKIN LOTUTAKO AHOZKO MEZUAK ULERTU ETA SORTZEA

prozedurazkoak - Sektoreko mezu profesionalak eta egunerokoak ezagutzea. - Zuzeneko mezuak, telefono bidezkoak eta grabatutakoak

identifikatzea. - Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak bereiztea. - Beste hizkuntza-baliabide batzuk ezagutzea: gustuak eta


127

12. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA

lehentasunak, iradokizunak, argudioak, argibideak, baldintzaren eta zalantzaren adierazpena eta bestelakoak.

- Ahozko mezuak igortzeko erabiltzen diren erregistroak hautatzea. - Ahozko diskurtsoa mantentzea eta jarraitzea: sostengua ematea,

ulertzen dela erakustea, argitzeko eskatzea, eta bestelakoak. - Intonazioa, ahozko testuaren kohesio-baliabide gisa. - Nahikoa ulertzeko soinuak eta fonemak egoki sortzea. - Gizarte-harremanen markatzaile linguistikoak, adeitasun-arauak eta

erregistro-desberdintasunak hautatzea eta erabiltzea. - Laneko elkarrizketa bat prestatzea, dituen prestakuntza eta motibazio

pertsonalak aurkezteko.

kontzeptuzkoak - Sektoreko terminologia espezifikoa. - Gramatika-baliabideak: aditz-denborak, preposizioak, adberbioak,

lokuzio preposizionalak eta adberbialak, pasiboaren erabilera, erlatibozko perpausak, zehar-estiloa, eta bestelakoak.

- Hots eta fonema bokalikoak eta kontsonantikoak. Konbinazioak eta elkarteak.

- Lan-elkarrizketa baten gaikako atalak.

jarrerazkoak - Atzerriko hizkuntzak lanbide-munduan duen garrantziaz konturatzea. - Ulertzeko eta ulertarazteko interesa izatea eta hori errespetatzea. - Informazio-trukean bete-betean parte hartzea. - Atzerriko hizkuntzan komunikatzeko norberaren gaitasunaz jabetzea. - Hizkuntza bakoitzaren berezko adeitasun-arauak eta erregistro-

desberdintasunak errespetatzea. 2. PROFILAREKIN LOTUTAKO IDATZIZKO MEZUAK INTERPRETATU ETA ADIERAZTEA prozedurazkoak - Mezuak formatu desberdinetan ulertzea: eskuliburuak, liburuxkak, eta

oinarrizko artikulu profesionalak eta egunerokoak. - Ideia nagusia eta bigarren mailako ideiak bereiztea. - Erlazio logikoak ezagutzea: aurkakotasuna, kontzesioa, konparazioa,

baldintza, kausa, helburua, emaitza. - Denbora-erlazioak bereiztea: aurrekotasuna, gerokotasuna,

aldiberekotasuna. - Sektorearen berezko testu erraz profesionalak eta egunerokoak

lantzea. - Puntuazio-markak erabiltzea. - Lexikoa hautatzea, egitura sintaktikoak hautatzea, horiek egoki

erabiltzeko eduki adierazgarria hautatzea. - Testu koherenteak lantzea. - Lan-ingurunearekin lotzen den lan-eskaintza bateko iragarkien atalak

ulertzea. - Norberaren profilarekin lotzen den lan-eskaera egitea: curriculuma eta

motibazio-gutuna.

kontzeptuzkoak - Euskarri telematikoak: faxa, posta elektrikoa, burofaxa, web-orriak. - Hizkuntzaren erregistroak. - Nazioarteko transakzioekin lotutako dokumentazioa: eskabide-orria,

jasotze-orria, faktura. - Europako Curriculum Vitaearen eredua. - Heziketa-zikloarekin lotutako konpetentziak, lanbideak eta lanpostuak.

jarrerazkoak - Ulertzeko eta ulertarazteko interesa izatea eta hori errespetatzea.


128 12. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA - Beste kultura batzuen alderdi profesionalekiko interesa erakustea.

- Beste kultura eta gizarteetako ohiturak eta pentsamoldea errespetatzea.

- Testuaren garapenean koherentziaren premia baloratzea.

3. HERRIALDEAREN BEREZKO ERREALITATE SOZIOKULTURALA ULERTZEA prozedurazkoak - Komunikazio-egoera bakoitzerako kultura-elementurik

esanguratsuenak interpretatzea. - Enpresaren irudi ona proiektatzeko portaera sozioprofesionala

eskatzen duten egoeretan baliabide formalak eta funtzionalak erabiltzea.

kontzeptuzkoak - Atzerriko hizkuntza (ingelesa) mintzatzen den herrialdeen elementu

soziolaboral esanguratsuenak.

jarrerazkoak - Nazioarteko harremanetan arau soziokulturalak eta protokolokoak balioestea.

- Bestelako usadioak eta pentsamoldeak errespetatzea. d) Orientabide metodologikoak Modulu hau irakatsi eta ikasteko prozesua antolatu eta garatzeko, honako gomendio hauek iradokitzen ditugu:

1) Sekuentziazioa

Eduki-multzoen aurkezpenak prestakuntza-prozesua errazten ez duenez eta horren premiei erantzuten ez dienez, behar-beharrezkoa da multzo horiekin laneko testuinguruko hizkuntza-komunikazioko egoera bati konponbidea aurkitzeko beharrezkoak diren ulermenezko eta adierazpenezko gaitasunak lortzeari lehentasuna emango dien ibilbide didaktiko bat antolatzea. Modulu honen programazioa antolatzeko, prozedurek irakasteko prozesua zuzen dezaten proposatzen da, berebiziko garrantzia baitute hizkuntza bat komunikazio-tresna gisa irakasteko. Gainera, berehala erabilgarri izateak motibazioa sortzen du irakasleengan. Lanbidearen berezko komunikazio-egoera batek prozedura jakin batzuk dakartza eta horiek kontrolpean izan behar dira egoera eraginkortasunez konponduko bada. Eduki lexikalek, morfologikoek eta sintaktikoek ez lukete inongo zentzurik, ulertu edo adierazi behar den mezu bat eraman edo transmitituko ez balute. Horrenbestez, oinarrizko lau hizkuntza-gaitasunak, hots, entzumena, irakurmena, mintzamena eta idazmena garatzea da lortu beharreko helburua. Ikasleek nolabaiteko segurtasunarekin moldatu beharko dute atzerriko hizkuntzan, beren lanpostuak aurkezten dizkien egoeren aurrean. Irakasleek erabiliko dituzten metodologia eta materialak alde batera utzirik, lanbidearen berezko egoera erraz bat aukeratzea oso baliagarria izango da ikasleak beren ikaskuntzan bertan inplikatzeko. Egoera horren inguruan antolatuko dira dagozkion gramatika-egiturak (aditz-denbora, hiztegia, eta abar), hizkuntza-erregistroarekin, arau edo protokolo sozial eta/edo profesional egokiekin batera.


129

12. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA

Beharbada komenigarria izango litzateke hasieran modulua ikasleei aurkeztean horiekin batera gogoeta egitea, etorkizunean bizitza profesionalean aurrez aurre izango dituzten egoera ohikoenak zein izango diren ondorioztatzeko, eta lan egingo duten produkzio-sektorean atzerriko hizkuntza zein beharrezkoa izango duten eta beste ohitura eta kultura batzuetara irekitzea zein aberasgarria izango den konturatzeko. Gogoeta horrek ikasteko aukeretan irmotu beharko lituzke, gero eta autonomoagoak izan daitezen eta sortzen zaizkien arazoak konpontzeko gaitasuna izan dezaten beren lanpostuetan daudenean. Komenigarria da atzerriko hizkuntzak zikloko beste modulu batzuekin duen zeharkako erlazioa behin eta berriz azpimarratzea, jakitun izan daitezen zein lanbide-profiletarako prestatzen ari diren. Azkenik, kontuan izan behar da, halaber, aurreko hezkuntza-etaparen ondorio den ingelesezko oinarrizko prestakuntza. Esperientziak erakusten digunez, ikaskuntza horretan zehar eskuratutako lorpenak askotarikoak izaten dira, gazte bakoitzaren idiosinkrasia pertsonalaren parekoak ia. Komunikazio-gaitasun batzuk urriak direla irizten bazaio edo taldearen aniztasunean oinarrizko ezagutzak homogeneizatu beharra antzematen bada, dagozkion ezagutzak osatu edo indartzeari ekingo zaio. Horretarako beharrezkoak diren unitate didaktikoak definituko dira.

2) Alderdi metodologikoak Hizkuntza lanbide-munduan komunikatzeko tresna bezala ulertuta, metodo aktiboa eta parte-hartzailea erabiltzen da ikasgelan. Ahozko hizkuntzari garrantzi berezia eman beharko zaio, egungo egoera profesionalek eta globalizazioak hori eskatzen baitute. Ikasgelan ingelesa erabiltzen da beti eta irakasleak etengabe bultzatzen ditu ikasleak hura erabiltzera, nahiz eta zuzen mintzatu ez. Irakasleak konfiantza eman beharko dio ikasle bakoitzari, komunikatzeko aukeren jakitun izan dadin, aukerak baditu-eta. Lehentasuna emango zaio mezuaren ulermenari zuzentasun gramatikalaren gainetik, eta ahoskera eta jarioa azpimarratuko dira, mezua hartzailearengana igarotzeko baldintzatzaileak dira-eta. Talde-lanak gazteen hasierako lotsa gainditzen laguntzen du. Halaber, ikus-entzunezko grabazioak erabiliko dira, bere burua behatzeak eta bere akatsak aztertzeak ikaskuntza bere alderdi neketsuenean hobetzen lagun diezaion ikasleari, hots, ahozko mezuak sortzen. ahozko mezuak sortzea. Hizkuntza bat ikasteak pertsonaren alderdi guztiak mobilizatzea eskatzen du, oso jarduera konplexua da-eta. Irakasteko eta ikasteko prozesuan aplikatutako komunikazio-metodologia sektoreko enpresak (ahal dela ingelesak) bisitatuz edo jarduneko langileak gonbidatuz aberats daiteke. Hartara, lanbide-ingurunetik datozen eta lan-esperientzia duten horiek lanpostuaren ikuspegia, zailtasunak eta abantailak azalduko dizkiete etorkizuneko profesionalei. Metodo/testuliburu bat eta metodoak berak dakarren ikus-entzunezko materiala erabiltzeaz gain, ikastetxeak dituen beste audio- eta bideo-euskarri batzuk ere erabiliko dira, betiere lanbide-egoerak ardatz dituztenak. Halaber, benetako materialarekin lan egingo da (kartak, fakturak, gidak eta liburuxkak), eta web-orri ingelesak kontsultatuko dira. Hizkuntza bat eskuratzea ikastunaren barne-faktore askoren emaitza da, eta pertsona bakoitzak behar, estilo, erritmo eta interes desberdinak ditu. Horregatik, beren beharretara egokitzen diren mota desberdinetako materialak (idatzizkoak, ahozkoak, irudiak, musika, teknologia berriak, eta abar) eskaini behar zaizkie ikasleei.


130 12. lanbide-modulua INGELES TEKNIKOA Teknologia berriak ezin dira ikaskuntzatik kanpo geratu, lan-munduan eta gizartean ere

ez baitira kanpoan geratuko: Internet, posta elektronikoa, burofaxa eta abar. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Irakasleek dinamizatzaile eta bideratzaile gisa jardungo dute ikasgelan ahozko ingelesa erabil dadin, egoerak ahalik eta sinesgarrienak izan daitezen, eta ikasleak ahalik eta gehien inplikatuko dituzte beren ikaskuntzan eta materiala bilatzeko eta erabiltzeko lanetan. Lehentasunez lanbide-inguruneari dagozkion materialak erabiltzea: erabilera-

eskuliburuak, liburuxkak, piezen edo produktuen krokisak, zenbakiak, datak, orduak, eskainitako produktuaren edo zerbitzuaren ezaugarri deskribatzaileak.

Sektoreko enpresei edota produktuei eta zerbitzuei buruzko ingelesezko publizitate-materialak aztertzea, erabilitako hiztegi teknikoa eta adjektiboak barne.

Arazo errazak konpontzea: bezeroen galderak, istripu txikiak, unean uneko azalpenak.

Bisitan datorren bezero atzerritar bati enpresaren edo lanpostuaren inguruko informazio laburrak ematea.

Unean uneko oharrak egitea norbaiti edo norbaiten mandatua uzteko, zereginari buruzko zehaztasunak emateko, entregatzeko datak edo kantitateak adierazteko, sortutako arazoen berri emateko.

Lanpostu baterako curriculum vitaea aurkeztea txartel eragingarriarekin batera, prentsako edo telebistako lan-iragarki bat ulertzea, etab.

Faktura / ordainketa-gutuna edota bidalketa/entrega baten onarpena aurkeztea eta azaltzea.

Ikasgelan lanbidearen egoera bat simulatzen duen ikasle talde baten elkarrizketak bideoz grabatzea, geroago aztertzeko.


131

13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA 13 13. lanbide-modulua

LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Laneko prestakuntza eta orientabidea

Kodea: 1271


Maila: Goi-maila


Iraupena: 99 ordu

Kurtsoa: 1

Kreditu kop.: 5

Irakasleen espezialitatea: Laneko prestakuntza eta orientabidea (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)


Helburu orokorrak: 15 / 16 / 17 / 18 / 20 / 24

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Lan-munduan txertatzeko eta bizialdi osoko ikaskuntzako hautabideak identifikatu ondoren, lan-aukerak hautatzen ditu.


a) Etengabeko prestakuntzaren garrantzia baloratu du, enplegatzeko aukerak zabaltzeko eta produkzio-prozesuaren eskakizunetara egokitzeko funtsezko faktore gisa.

b) Tituluaren lanbide-profilari lotutako prestakuntza-ibilbidea eta ibilbide profesionala identifikatu ditu.

c) Profilari lotutako lanbide-jarduerarako eskatzen diren gaitasunak eta jarrerak zehaztu ditu.

d) Tituludunarentzako enplegu-sorgune eta lan-munduratzeko gune nagusiak identifikatu ditu.

e) Lana bilatzeko prozesuan erabiltzen diren teknikak zehaztu ditu. f) Tituluari lotutako lanbide-sektoreetan autoenplegurako hautabideak aurreikusi ditu. g) Erabakiak hartzeko nortasuna, helburuak, jarrerak eta norberaren prestakuntza

baloratu ditu. 2. Talde-laneko estrategiak aplikatzen ditu, eta erakundearen helburuak lortzeko duten eraginkortasuna baloratzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Profilari lotutako lan-egoeretan talde-lanak dituen abantailak baloratu ditu.


132 13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA b) Benetako lan-egoera batean osa daitezkeen lan-taldeak identifikatu ditu.

c) Lan-talde ez-eraginkorraren aldean, talde eraginkorrak dituen ezaugarriak zehaztu ditu.

d) Taldekideek bere gain hartutako denetako eginkizunen eta iritzien beharra ontzat baloratu du.

e) Taldekideen artean gatazkak sortzeko aukera erakundeen alderdi ezaugarritzat onartu du.

f) Gatazka motak eta horien sorburuak identifikatu ditu. g) Gatazkak konpontzeko prozedurak zehaztu ditu.

3. Lan-harremanen ondoriozko eskubideak baliatu eta betebeharrak betetzen ditu, eta lan-kontratuetan horiek onartzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Lan-zuzenbidearen oinarrizko kontzeptuak identifikatu ditu. b) Enpresaburuen eta langileen arteko harremanetan esku hartzen duten erakunde

nagusiak bereizi ditu. c) Laneko harremanaren ondoriozko eskubideak eta betebeharrak zehaztu ditu. d) Kontratazio modalitate nagusiak sailkatu ditu, eta kolektibo jakin batzuentzat

kontratazioa sustatzeko neurriak identifikatu ditu. e) Lan-bizitza eta familia-bizitza bateragarri egiteko indarrean dagoen legeriak

ezarritako neurriak baloratu ditu. f) Laneko harremanak aldatu, eten eta deuseztatzearen arrazoiak eta ondorioak

identifikatu ditu. g) Soldata-ordainagiria aztertu du eta haren osagai nagusiak identifikatu ditu. h) Gatazka kolektiboko neurriak eta gatazkak ebazteko prozedurak aztertu ditu. i) Tituluarekin zerikusia duen lanbide-sektore bati aplikatzekoa zaion hitzarmen

kolektiboan adostutako lan-baldintzak zehaztu ditu. j) Lan-antolamenduaren ingurune berrien ezaugarriak identifikatu ditu.

4. Estalitako kontingentzien aurrean, Gizarte Segurantzako sistemaren babes-ekintza zehazten du eta prestazio mota guztiak identifikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Herritarren bizi-kalitatea hobetzeko funtsezko oinarri gisa baloratu du Gizarte Segurantzaren eginkizuna.

b) Gizarte Segurantzak estaltzen dituen kontingentziak adierazi ditu. c) Gizarte Segurantzako sisteman dauden araubideak identifikatu ditu. d) Gizarte Segurantzako sistemaren barruan enpresaburuaren eta langilearen irudiak

dituen betebeharrak identifikatu ditu. e) Suposizio sinple batean, langilearen kotizazio-oinarriak, eta langilearen eta

enpresaburuaren irudiari dagozkion kuotak identifikatu ditu. f) Gizarte Segurantzako sistemaren prestazioak sailkatu eta eskakizunak identifikatu

ditu. g) Legez egon daitezkeen langabezia-egoerak zehaztu ditu. h) Oinarrizko kontribuzio mailari dagokion langabezia-prestazioaren iraupena eta

kopurua kalkulatu ditu. 5. Bere jardueraren ondoriozko arriskuak ebaluatzen ditu, lan-inguruneko lan-baldintzak eta arrisku-faktoreak aztertuta. Ebaluazio-irizpideak:


133

13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA

a) Enpresaren esparru eta jarduera guztietan prebentzioaren kulturak duen garrantzia baloratu du.

b) Lan-baldintzak langilearen osasunarekin erlazionatu ditu. c) Jardueraren arrisku-faktoreak eta horien ondoriozko kalteak sailkatu ditu. d) Tituluaren lanbide-profilari lotutako lan-ingurunean ohikoenak diren arrisku-

egoerak identifikatu ditu. e) Enpresan dauden arriskuak ebaluatu ditu. f) Lanbide-profilari lotutako lan-inguruneetan, prebentziorako garrantzitsuak diren

lan-baldintzak zehaztu ditu. g) Tituluaren lanbide-profilari lotutako kalte profesionalen motak sailkatu eta

deskribatu ditu, bereziki lan-istripuei eta lanbide-gaixotasunei dagokienez. 6. Enpresa txiki batean, arriskuen prebentziorako plana egiten laguntzen du, inplikatutako agente guztien erantzukizunak identifikatuta. Ebaluazio-irizpideak:

a) Laneko arriskuen prebentzioan dauden eskubide eta betebehar nagusiak zehaztu ditu.

b) Enpresan prebentzioa kudeatzeko moduak sailkatu ditu, laneko arriskuen prebentzioari buruzko araudian ezarritako irizpideen arabera.

c) Arriskuen prebentzioari dagokionez, enpresan langileak ordezkatzeko moduak zehaztu ditu.

d) Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde publikoak identifikatu ditu.

e) Enpresan, larrialdirik izanez gero jarraitu beharreko jardun-sekuentziazioa barne hartuko duen prebentzio-plana izatearen garrantzia baloratu du.

f) Tituludunaren lanbide-sektorearekin lotutako lantoki baterako prebentzio-planaren edukia zehaztu du.

g) Enpresa txiki edo ertain baterako larrialdi- eta ebakuazio-plan bat pentsatu du. 7. Prebentzio- eta babes-neurriak aplikatzen ditu, eta tituluari lotutako lan-inguruneko arrisku-egoerak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Kalteak sorburuan saihesteko eta, saihestezinak badira, haien ondorioak ahalik eta gehien murrizteko aplikatu behar diren prebentzio-teknikak, eta norbera eta taldea babestekoak zehaztu ditu.

b) Mota guztietako segurtasun-seinaleen esanahia eta hedadura aztertu ditu. c) Larrialdietarako jardun-protokoloak aztertu ditu. d) Larrialdietan, larritasun-maila desberdinetako biktimak daudenean, zaurituak

sailkatzeko teknikak identifikatu ditu. e) Istripuaren lekuan bertan hainbat kalteren aurrean aplikatu beharreko lehen

laguntzetako oinarrizko teknikak identifikatu ditu, baita botikinaren osaera eta erabilera ere.

f) Langileen osasuna zaintzeko eskakizunak eta baldintzak zehaztu ditu, eta prebentzio-neurri gisa duten garrantzia adierazi du.


134 13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA c) Oinarrizko edukiak:

1. LANA MODU AKTIBOAN BILATZEA

prozedurazkoak - Lan-ibilbiderako interes, gaitasun eta motibazio pertsonalak aztertzea. - Tituluari lotutako prestakuntza-ibilbideak identifikatzea. - Tituluaren lanbide-sektorea definitzea eta aztertzea. - Norberaren ibilbidea planifikatzea:

Beharrekin eta hobespenekin bateragarriak izango diren epe ertain eta luzerako lan-helburuak ezartzea.

Uneko eta gerorako pentsatutako prestakuntzarekiko helburu errealistak eta koherenteak.

- Ibilbide-planaren, prestakuntzaren eta helburuen arteko koherentzia norberak egiaztatzeko zerrenda bat ezartzea.

- Lan-munduratzeko beharrezko dokumentuak betetzea (aurkezpen-gutuna, curriculum vitaea...), eta test psikoteknikoak eta elkarrizketa simulatuak egitea.

kontzeptuzkoak - Lana bilatzeko teknikak eta tresnak.

- Erabakiak hartzeko prozesua. - Sektoreko enpresa txiki, ertain eta handietan lana bilatzeko prozesua. - Europan ikasi eta enplegatzeko aukerak. Europass, Ploteus.

jarrerazkoak - Tituludunaren lan- eta lanbide-ibilbiderako etengabeko prestakuntzak

duen garrantzia baloratzea. - Norberaren ikaskuntzaz arduratzea. Eskakizunak eta aurreikusitako

emaitzak ezagutzea. - Autoenplegua lan-mundura sartzeko hautabidetzat balioestea. - Lan-munduan egoki txertatzeko lan-ibilbideak baloratzea. - Lanarekiko konpromisoa. Lortutako trebakuntza baliaraztea.

2. GATAZKAK ETA LAN-TALDEAK KUDEATZEA prozedurazkoak - Antolakundea pertsona talde gisa aztertzea.

- Antolamendu-egiturak aztertzea. - Kideek lan-taldean izan ditzaketen eginkizunak aztertzea. - Antolakundeetako gatazken sorrera aztertzea: espazioak, ideiak eta

proposamenak partekatzea. - Gatazka motak, esku-hartzaileak eta horien abiapuntuko jarrerak

aztertzea. - Gatazkak ebazteko moduak, bitartekotza eta jardunbide egokiak

aztertzea. - Lan-taldeen sorrera aztertzea.

kontzeptuzkoak - Enpresa baten antolamendu-egitura, xede bat lortzeko pertsona-talde

gisa. - Talde motak sektoreko industrian, dituzten eginkizunen arabera. - Lan-taldeen sorrera aztertzea. - Komunikazioa, taldeak sortzean arrakasta lortzeko oinarrizko

elementu gisa. - Lan-talde eraginkorraren ezaugarriak. - “Gatazkaren” definizioa: haren ezaugarriak, sorburuak eta etapak. - Gatazkak ebatzi edo deuseztatzeko metodoak: bitartekotza,

adiskidetzea eta arbitrajea.


135


jarrerazkoak - Enpresa-helburuak lortzeko pertsonen ekarpena balioestea. - Antolamenduaren eraginkortasunean talde-lanak dituen abantailak eta

eragozpenak balioestea. - Talde-lanerako funtsezko faktoretzat komunikazioa baloratzea. - Lan-taldeetan sor daitezkeen gatazkak ebazteko partaidetzazko

jarrera izatea. - Gatazkak ebazteko sistemak aztertzea.

3. LAN KONTRATUA prozedurazkoak - Lan-zuzenbidearen iturriak aztertzea eta hierarkiaren arabera sailkatzea.

- Langileen Estatutuari buruzko Legearen Testu Bateginean arautzen diren lan-jardueren ezaugarriak aztertzea.

- Kontratu-modalitate ohikoenak formalizatu eta alderatzea, haien ezaugarrien arabera.

- Nomina interpretatzea. - Dagokion lanbide-jarduerako sektorerako hitzarmen kolektiboa

aztertzea.

kontzeptuzkoak - Lan-zuzenbidearen oinarrizko iturriak: Konstituzioa, Europar Batasunaren zuzentarauak, Langileen Estatutua, Hitzarmen Kolektiboa.

- Lan-kontratua: kontratuaren elementuak, ezaugarriak eta formalizazioa, gutxieneko edukiak, enpresaburuaren betebeharrak, enpleguari buruzko neurri orokorrak.

- Kontratu motak: mugagabeak, prestakuntzakoak, aldi baterakoak, lanaldi partzialekoak.

- Lanaldia: iraupena, ordutegia, atsedenaldiak (laneko egutegia eta jaiegunak, oporrak, baimenak).

- Soldata: motak, ordainketa, egitura, aparteko ordainsariak, soldataz kanpoko eskuratzeak, soldata-bermeak.

- Soldata-kenkariak: kotizazio-oinarriak eta ehunekoak, PFEZ. - Kontratua aldatu, eten eta deuseztatzea. - Ordezkaritza sindikala: “sindikatuaren” kontzeptua, sindikatzeko

eskubidea, enpresa-elkarteak, gatazka kolektiboak, greba, ugazaben itxiera.

- Hitzarmen kolektiboa. Negoziazio kolektiboa. - Lan-antolamenduaren ingurune berriak: kanpora ateratzea, telelana

jarrerazkoak - Lana arautzeko beharra baloratzea.

- Dagokion lanbide-jarduerako sektorearen lan-harremanetan aplikatzen diren arauak ezagutzeko interesa izatea.

- Aurreikusitako legezko bideak laneko gatazken ebazpide gisa aintzat hartzea.

- Langileen kontratazioan etika eskaseko eta legez kanpoko jardunak baztertzea, batez ere premia handienak dituzten kolektiboei dagokienez.

- Gizartea hobetzeko agente gisa, sindikatuen eginkizuna aintzat hartu eta balioestea.

4. GIZARTE SEGURANTZA, ENPLEGUA ETA LANGABEZIA prozedurazkoak - Gizarte Segurantzako sistema orokorra unibertsala izateak duen


136 13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA garrantzia aztertzea.

- Gizarte Segurantzaren prestazioei buruzko kasu praktikoak ebaztea.

kontzeptuzkoak - Gizarte Segurantzako sistema: aplikazio-esparrua, egitura, araubideak, erakunde kudeatzaileak eta laguntzaileak.

- Enpresaburuen eta langileen betebehar nagusiak Gizarte Segurantzaren arloan: afiliazioak, altak, bajak eta kotizazioa.

- Babes-ekintzak: osasun-asistentzia, amatasuna, aldi baterako ezintasuna eta ezintasun iraunkorra, baliaezintasun gabeko lesio iraunkorrak, erretiroa, langabezia, heriotza eta biziraupena.

- Prestazioen motak, eskakizunak eta kopurua. - Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzeko

sistemak.

jarrerazkoak - Herritarren bizi-kalitatea hobetzeko Gizarte Segurantzaren eginkizuna aintzat hartzea.

- Gizarte Segurantzarako kotizazioan nahiz prestazioetan iruzurrezko jokabideak gaitzestea.

5. ARRISKU PROFESIONALAK EBALUATZEA prozedurazkoak - Lan-baldintzak aztertu eta zehaztea.

- Arrisku-faktoreak aztertzea. - Segurtasun-baldintzei lotutako arriskuak aztertzea. - Ingurumen-baldintzei lotutako arriskuak aztertzea. - Baldintza ergonomikoei eta psikosozialei lotutako arriskuak aztertzea. - Enpresaren arrisku-esparruak identifikatzea. - Lanbide-eginkizunaren araberako arrisku-protokoloa ezartzea. - Lan-istripuaren eta lanbide-gaixotasunaren artean bereiztea.

kontzeptuzkoak - “Arrisku profesionalaren” kontzeptua.

- Enpresan arriskuak ebaluatzea, prebentzio-jardueraren oinarrizko elementu gisa.

- Profilari lotutako lan-ingurunearen berariazko arriskuak. - Antzemandako arrisku-egoeren ondorioz langilearen osasunean

eragin daitezkeen kalteak.

jarrerazkoak - Lanbide-jardueraren fase guztietan prebentzioaren kulturak duen garrantzia ezagutzea.

- Lanaren eta osasunaren arteko lotura balioestea. - Prebentzio-neurriak hartzeko interesa azaltzea. - Enpresan prebentziorako prestakuntza ematearen garrantzia balioestea.

6. ENPRESAN ARRISKUEN PREBENTZIOA PLANIFIKATZEA prozedurazkoak - Planifikazio- eta sistematizazio-prozesuak bideratzea, oinarrizko

prebentzio-tresna gisa. - LAP Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko oinarrizko araua

aztertzea. - LAParen arloko egitura instituzionala aztertzea. - Lan-ingurunerako larrialdi-plan bat egitea. - Zenbait larrialdi-plan bateratu eta aztertzea.

kontzeptuzkoak - Lanak giza osasunean eta segurtasunean dituen ondorioak.


137


- Eskubideak eta betebeharrak laneko arriskuen prebentzioaren arloan. - Erantzukizunak laneko arriskuen prebentzioaren arloan. - LAPean eta osasunean esku hartzen duten agenteak, eta horien

eginkizunak. - Prebentzioaren kudeaketa enpresan. - Langileen ordezkaritza prebentzioaren arloan (LAPeko oinarrizko

teknikaria). - Laneko arriskuen prebentzioarekin zerikusia duten erakunde

publikoak. - Prebentzioaren plangintza enpresan. - Larrialdi- eta ebakuazio-planak lan-inguruneetan.

jarrerazkoak - LAParen garrantzia eta beharra baloratzea.

- LAPeko eta LO Laneko Osasuneko agente gisa duen posizioa baloratzea.

- Erakunde publikoek eta pribatuek LOan errazago sartzeko egindako aurrerapenak baloratzea.

- Dagokion kolektiboaren larrialdi-planei buruzko ezagutza baloratu eta zabaltzea.

7. ENPRESAN PREBENTZIO ETA BABES NEURRIAK APLIKATZEA prozedurazkoak - Norbera babesteko teknikak identifikatzea.

- Norbera babesteko neurriak erabiltzeko garaian enpresak eta banakakoek dituzten betebeharrak aztertzea.

- Lehen sorospenetako teknikak aplikatzea. - Larrialdi-egoerak aztertzea. - Larrialdietarako jardun-protokoloak egitea. - Langileen osasuna zaintzea.

kontzeptuzkoak - Banako eta taldeko prebentzio- eta babes-neurriak.

- Larrialdi-egoera batean jarduteko protokoloa. - Larrialdi medikoa / lehen laguntzak. Oinarrizko kontzeptuak. - Seinale motak.

jarrerazkoak - Larrialdien aurreikuspena balioestea.

- Osasuna zaintzeko planen garrantzia baloratzea. - Proposatutako jardueretan bete-betean parte hartzea.


1) Sekuentziazioa

Edukiak sekuentziatu eta antolatzeko proposamen hau ikasleak egiten ari den heziketa-zikloa amaitzean jarraituko duen lan-munduratze ibilbidearen logikan oinarritzen da, hau da: zikloa amaitzen duenetik lana lortu eta lan horretan finkatu arte edota lan-harremana amaitu arte eman beharko dituen urratsak. Ikasleak jarraituko duen ibilbideak 4 une hauek izango ditu:

a) Lana bilatzea.


138 13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA b) Enpresan sartzea eta egokitzeko aldia. c) Lanpostuan jardutea. d) Lan-harremana amaitzea eta enpresa uztea.

a) Lana bilatzea: Heziketa-zikloa amaitu ondoren ikasleak egin beharreko lehen gauza lana bilatzea da, eta hori da LPO moduluaren hasieran eduki horiek garatzeko proposamenaren arrazoia. Zehazki, gai hauei buruzko edukiak garatuko dira:

• Lanbide-proiektua eta -helburua. • Europan lan egin eta ikasteko aukerak. • Lan publikoan, pribatuan edo norberaren konturakoan sartzea. • Lana bilatzeko informazio-iturriak.

b) Enpresan sartzea eta egokitzeko aldia: Jarraian, ikasleak lana bilatzeko prozesuan arrakasta izan badu, enpresan sartzeko garaia iritsiko zaio. Lan-bizitzaren aldi horretan, laboral, honako eduki hauekin lotutako gaitasunak erabili beharko ditu:

• Lan-zuzenbidea eta haren iturriak. • Lan-harremanen ondoriozko eskubideak. • Kontratazio modalitateak eta kontratazioa bultzatzeko neurriak. • Gizarte Segurantzako sistema. • Laneko hitzarmen kolektiboak. • Enpresan sartzeko informazio-iturriak.

c) Lanpostuan jardutea: Lanpostu berrian sartu eta egokitzeko hasierako aldia gaindituta, lanpostuan jarduteko aldia etorriko da. Aldi horrek legez jasotako edozein suposiziotan lan-harremana amaitu arte iraungo du. Hona hemen aldi horrekin lotutako edukiak:

• Lan-baldintzak: soldata, lanaldia eta laneko atsedena. • Soldataren edo nominaren agiria eta horren edukiak. • Gizarte Segurantza: prestazioak eta izapideak. • Kontratua aldatu eta etetea. • Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzea. • Langileen ordezkaritza. • Negoziazio kolektiboa. • Laneko gatazka kolektiboak. • Talde-lana. • Gatazka. • Lan-antolamenduaren ingurune berriak. • Langileentzako onurak antolamendu berrietan. • Arrisku profesionalak. • Prebentzio- eta babes-neurriak planifikatu eta aplikatzea.

d) Lan-harremana amaitzea eta enpresa uztea:

Lan-harremana amaituz gero, ikasleak aldi horri aurre egiteko beharrezko gaitasunak izan beharko ditu. Eduki hauek garatu behar dira:

• Lan-kontratua deuseztatzea eta horren ondorioak. • Hartzekoen likidazioa edo kitatzea. • Gizarte Segurantzarekin lotutako izapideak: bajak. • Kontzeptua eta egoera babesgarriak langabezia-babesean. • Langileak euren eskubideen eta betebeharren inguruan aholkatzeko

sistemak.


139


Lan-harremana amaitzegatik ikasleak enpresan jarraitzen ez badu, lana bilatzeko prozesuari ekin beharko dio berriz ere, enpresan sartzeko aldi berri bat hasiko du eta abar.

2) Alderdi metodologikoak Hasiera batean, egokia dirudi irakasleak moduluaren edukiak aurkeztu eta garatzea, hurbileneko gizarte- eta ekonomia-ingurunea erreferente gisa hartuta betiere. Bigarren fasean, garrantzi handiagoa emango zaio ikaslearen partaidetza eraginkorrari. Horretarako, kontzeptuak zehazteko, eta abileziak eta trebeziak garatzeko bidea emango dioten jarduerak egingo dira: ikaslearen esperientzia pertsonalak azaltzea, prentsa-albisteak erabiltzea, IKTak (Informazio eta Komunikazio Teknologiak) erabiltzea. Talde-lanari eta sortzen diren gatazkei buruzko atala jorratzeko, ikasgelaren ingurunean izaten diren gatazkak, ikasle eta irakasleen arteko harremanak, familiako eta lagun arteko gatazkak... erabil daitezke; aldeen portaerak eta arazoen konponbideak aztertzearren. Modulua garatzean, egokia dirudi adituen laguntzara jotzea (enpresa-batzordeetako kideak, sindikatuetako ordezkariak, lan-arloko abokatuak, etab.), laneko egoerak eta gatazkak hurbiletik ezagutzeko. Laneko arriskuen prebentzioari dagokionez, egokia dirudi lehen laguntzetako eta suteak itzaltzeko praktikak egitea, lantokietara bisitak egitea... Horretarako, erakundeen laguntza behar da, hala nola: Gurutze Gorria, Osalan, Lan Ikuskaritza, suteak itzaltzeko zerbitzuak... Kontuan izan behar da ikasleak, modulua gainditu ondoren, laneko arriskuen prebentzioko oinarrizko mailako jardueretarako beharrezkoak diren lanbide-erantzukizunak hartzen dituela. Gainera, metodologiari dagokionez, komeni da moduluaren edukiak metodologia aktiboen bidez garatzea, hala nola: talde-lana eta PBL-AOI arazoetan oinarritutako ikaskuntza. Azkenik, lana bilatzeko teknikak behar bezala garatzeko, komeni da ikasleak benetako lan bat bilatzeko kasu praktiko baten simulazioa egitea: zeregin horretarako gehien erabiltzen diren dokumentuak egitea (curriculuma, aurkezpen-gutuna) eta komunikabide ohikoenetan lan-eskaintzak hautatzea. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Erreferentziazko produkzio-sektorea deskribatzea:

• Erreferentziazko produkzio-sektorearen bilakaera aztertzea. • Sektorean enplegatzeko aukerak identifikatzea. • Estatistikak eta taula makroekonomikoak erabiltzea.

Lan-harremanen motak eta lan-kontratazioen modalitateak identifikatzea:

• Lan-zuzenbidearen iturriak aztertzea. • Lan-kontratazioaren formak identifikatzea. • Lan-kontratuaren ondoriozko eskubideak eta betebeharrak identifikatzea (gizarte-

babeseko sistema barne dela). Lan-taldeak, eta gatazkak ebazteko teknikak zehaztea:

• Lan-taldeen tipologia identifikatzea.


140 13. lanbide-modulua LANEKO PRESTAKUNTZA ETA ORIENTABIDEA • Gatazkak eta horiek ebazteko moduak aztertzea.

Lanbide-jardunaren ondoriozko arrisku motak identifikatzea:

• Lanbide-jardunak berekin dakartzan arriskuak ebaluatzea. • Laneko arriskuen prebentzio-teknikak identifikatzea.

Prebentzio-plan jakin bat diseinatzea eta dauden beste batzuekin alderatzea: • Lehen laguntzetan erabiltzen diren teknikak identifikatzea.

Lana bilatzeko erabiltzen diren baliabide motak deskribatzea:

• Lana bilatzeko prozesuaren faseak identifikatzea. • Lana lortzeko beharrezko dokumentazioa betetzea. • IKTak lana bilatzeko tresna gisa erabiltzea. • Bizialdi osoko ikaskuntzaren garrantzia baloratzea.


141

14. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA 14 14. lanbide-modulua

ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Enpresa eta ekimen sortzailea

Kodea: 1272


Maila: Goi-maila


Iraupena: 60 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 4

Irakasleen espezialitatea: Laneko prestakuntza eta orientabidea (Bigarren Hezkuntzako irakaslea)


Helburu orokorrak: 16 / 17 / 23

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Ekimen sortzaileari lotutako gaitasunak ezagutu eta aintzat hartzen ditu, eta lanpostuen eta enpresa-jardueren ondoriozko eskakizunak aztertzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) “Berrikuntzaren” kontzeptua, eta gizartearen aurrerabidearekin eta pertsonen ongizatearekin duen lotura identifikatu du.

b) “Kultura ekintzailearen” kontzeptua, eta enpleguaren eta gizarte-ongizatearen sorburu gisa duen garrantzia aztertu du.

c) Norberaren ekimenaren, sormenaren, prestakuntzaren eta lankidetzaren garrantzia baloratu du, jarduera ekintzailean arrakasta lortzeko ezinbesteko eskakizuntzat.

d) Sektoreko enpresa txiki eta ertain bateko enplegatuaren lanerako ekimena aztertu du.

e) Sektorean hasten den enpresaburu baten jarduera ekintzailea nola garatzen den aztertu du.

f) Jarduera ekintzaile ororen elementu saihestezintzat aztertu du “arriskuaren” kontzeptua.

g) “Enpresaburuaren” kontzeptua, eta enpresa-jarduera garatzeko beharrezko eskakizunak eta jarrerak aztertu ditu.

2. Enpresa txiki bat sortzeko aukera zehazten du, enpresa-ideia aukeratzen du eta haren bideragarritasuna oinarritzen duen merkatu-azterketa egiten du, jardun-ingurunearen gaineko eragina baloratuta eta balio etikoak gaineratuta.


142 14. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA


a) Negozio-ideiak sortzeko prozesu bat garatu du. b) Tituluarekin lotutako negozio baten esparruan ideia jakin bat hautatzeko prozedura

sortu du. c) Hautatutako negozio-ideiaren inguruko merkatu-azterketa egin du. d) Merkatu-azterketatik ondorioak atera ditu eta garatu beharreko negozio-eredua

ezarri du. e) Negozio-proposamenaren balio berritzaileak zehaztu ditu. f) Enpresen gizarte-erantzukizunaren fenomenoa eta enpresa-estrategiaren elementu

gisa duen garrantzia aztertu ditu. g) Tituluarekin zerikusia duen enpresa baten balantze soziala egin du, eta sorrarazten

dituen kostu eta mozkin sozial nagusiak deskribatu ditu. h) Sektoreko enpresetan, balio etikoak eta sozialak gaineratzen dituzten ohiturak

identifikatu ditu. i) Tituluarekin zerikusia duen enpresa txiki eta ertain baten bideragarritasun

ekonomiko eta finantzarioari buruzko azterketa egin du. j) Enpresa-estrategia deskribatu du eta enpresaren helburuekin lotu du.

3. Enpresa-plan bat egiteko eta, ondoren, hura abiarazi eta eratzeko jarduerak egiten ditu. Dagokion forma juridikoa hautatzen du eta, horren arabera, legezko betebeharrak identifikatzen ditu.


a) Enpresa baten oinarrizko eginkizunak deskribatu ditu eta enpresari aplikatutako “sistemaren” kontzeptua aztertu du.

b) Enpresaren ingurune orokorraren osagai nagusiak identifikatu ditu; batik bat, ingurune ekonomiko, sozial, demografiko eta kulturalarenak.

c) Berariazko ingurunearen osagai nagusi diren heinean, bezeroekiko, hornitzaileekiko eta lehiakideekiko harremanek enpresa-jardueran duten eragina aztertu du.

d) Sektoreko “ETE” baten ingurunearen elementuak identifikatu ditu. e) “Enpresa-kulturaren” eta “irudi korporatiboaren” kontzeptuak, eta horiek enpresa-

helburuekin duten lotura aztertu ditu. f) Enpresaren forma juridikoak aztertu ditu. g) Hautatutako forma juridikoaren arabera, enpresaren jabeek legez duten

erantzukizun-maila zehaztu du. h) Enpresen forma juridikoetarako ezarritako tratamendu fiskala bereizi du. i) Indarrean dagoen legeriak “ETE” bat eratzeko exijitutako izapideak aztertu ditu. j) Erreferentziazko herrian sektoreko enpresak sortzeko dauden laguntza guztiak

bilatu ditu. k) Enpresa-planean, forma juridikoa aukeratzearekin, bideragarritasun ekonomiko eta

finantzarioarekin, administrazio-izapideekin, diru-laguntzekin eta bestelako laguntzekin zerikusia duen guztia barne hartu du.

l) “ETE” bat abian jartzeko dauden kanpoko aholkularitza eta administrazio-kudeaketako bideak identifikatu ditu.

4. “ETE” baten oinarrizko kudeaketa administratibo eta finantzarioko jarduerak egiten ditu: kontabilitate- eta zerga-betebehar nagusiak identifikatzen ditu, eta dokumentazioa betetzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Kontabilitatearen oinarrizko kontzeptuak eta kontabilitate-informazioa erregistratzeko teknikak aztertu ditu.


143

14. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA

b) Kontabilitate-informazioa aztertzeko oinarrizko teknikak deskribatu ditu, batez ere, enpresaren kaudimenari, likideziari eta errentagarritasunari dagokienez.

c) Tituluarekin zerikusia duen enpresa baten zerga-betebeharrak zehaztu ditu. d) Zerga-egutegian zerga motak bereizi ditu. e) Sektoreko enpresa txiki eta ertain batentzako merkataritza eta kontabilitateko

oinarrizko dokumentazioa bete du (fakturak, albaranak, eskabide-orriak, kanbio-letrak, txekeak eta bestelakoak), eta dokumentazio horrek enpresan egiten duen bidea deskribatu du.

f) Banku-finantzaketako tresna nagusiak identifikatu ditu. g) Dokumentazio hori enpresa-planean barne hartu du.


1. EKIMEN SORTZAILEA

prozedurazkoak - Tituluari lotutako sektorearen jardueran berrikuntzak dituen ezaugarri nagusiak aztertzea (materialak, teknologia, prozesuaren antolamendua, etab.).

- Ekintzaileen funtsezko faktoreak aztertzea: ekimena, sormena, lidergoa, komunikazioa, erabakiak hartzeko gaitasuna, plangintza eta prestakuntza.

- Jarduera ekintzailean arriskua ebaluatzea.

kontzeptuzkoak - Sektoreko berrikuntza eta garapen ekonomikoa. - Kultura ekintzailea gizarte-behar gisa. - “Enpresaburu” kontzeptua. - Ekintzaileen jarduna sektoreko enpresa bateko enplegatu gisa. - Ekintzaileen jarduna enpresaburu gisa. - Ekintzaileen arteko lankidetza. - Enpresa-jardueran aritzeko eskakizunak. - Negozio-ideia lanbide-arloaren esparruan. - Kultura ekintzaileari lotutako jardunbide egokiak tituluari dagokion

jarduera ekonomikoan eta toki-esparruan.

jarrerazkoak - Izaera ekintzailea eta ekintzailetzaren etika baloratzea. - Ekimena, sormena eta erantzukizuna balioestea ekintzailetzaren

bultzatzaile gisa.

2. ENPRESA IDEIAK, INGURUNEA ETA HAIEN GARAPENA prozedurazkoak - Enpresa-ideiak zehazteko tresnak aplikatzea.

- Internet bidez, sektoreko enpresei buruzko datuak bilatzea. - Garatu beharreko enpresaren ingurune orokorra aztertzea.

- Lanbide-arloko ereduzko enpresa bat aztertzea.

- Ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak identifikatzea. - Merkatu-azterketaren ondorioetatik abiatuta, negozio-eredua

ezartzea. - Erabakitako ideiaren gainean berrikuntza-ariketak egitea.

kontzeptuzkoak - Enpresaren betebeharrak berariazko ingurunearekiko eta sozietate

osoarekiko (garapen iraunkorra).


144 14. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA - Lan-bizitza eta familia-bizitza bateragarri egitea.

- Sektoreko enpresen erantzukizun soziala eta etikoa. - Merkatu azterketa: ingurunea, bezeroak, lehiakideak eta hornitzaileak.

jarrerazkoak - Enpresaren balantze soziala aintzat hartu eta baloratzea.

- Genero-berdintasuna errespetatzea. - Enpresa-etika baloratzea.

3. ENPRESA BATEN BIDERAGARRITASUNA ETA ABIARAZTEA

prozedurazkoak - Marketin Plana finkatzea: komunikazio-politika, prezioen politika eta banaketaren logistika.

- Produkzio-plana prestatzea. - Sektoreko enpresa baten bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta

finantzarioa aztertzea. - Enpresaren finantzaketa-iturriak aztertzea eta haren aurrekontua

egitea. - Forma juridikoa hautatzea. Tamaina eta bazkide kopurua.

kontzeptuzkoak - “Enpresaren” kontzeptua. Enpresa motak.

- Enpresa baten funtsezko elementuak eta arloak. - Zerga-arloa enpresetan. - Enpresa bat eratzeko administrazio-izapideak (ogasuna eta gizarte-

segurantza, besteak beste). - Lanbide-arloko enpresentzako diru-laguntzak, bestelako laguntzak eta

zerga-pizgarriak. - Enpresaren jabeek duten erantzukizuna.

jarrerazkoak - Proiektuaren bideragarritasun teknikoa eta ekonomikoa zorrotz

ebaluatzea. - Administrazioko eta legezko izapideak betetzea.

ADMINISTRA4. ZIO FUNTZIOA prozedurazkoak - Kontabilitate-informazioa aztertzea: diruzaintza, emaitzen kontua eta

balantzea. - Dokumentu fiskalak eta lanekoak betetzea. - Merkataritza-dokumentuak betetzea: fakturak, txekeak eta letrak,

besteak beste.

kontzeptuzkoak - “Kontabilitatearen” kontzeptua eta oinarrizko ideiak. - Kontabilitatea, egoera ekonomikoaren irudi zehatz gisa. - Enpresen legezko betebeharrak (fiskalak, lanekoak eta

merkataritzakoak). - Dokumentu ofizialak aurkezteko eskakizunak eta epeak.

jarrerazkoak - Sortutako administrazio-dokumentuei dagokienez, antolamendua eta

ordena baloratzea. - Administrazioko eta legezko izapideak betetzea.


145

14. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA


1) Sekuentziazioa

Modulu honi ekiteko, komenigarria litzateke ikaslea jarrera ekintzailearekin mentalizatzea, bai norberaren konturako bai besteren konturako langile gisa. Ondoren, enpresa-ideien inguruan gogoeta eginaraziko zaio eta ideia horiek hautatzeko metodologia egokiak erakutsiko zaizkio. Lehentasunez, dagokion lanbide-arloaren ingurunean lan egingo da; baina, hala ere, ez dira baztertzen beste lanbide-sektore batzuk. Enpresa-ideia garatzen jarraituko da: merkatu-azterketa egin, negozio-ideia jorratu, ideia horren euskarri den enpresa diseinatu eta, ikuspegi sozialetik, etikotik eta ingurumenekotik, ingurunearen gaineko eragina baloratu. Enpresa-plana egingo da. Horretarako, haren bideragarritasun teknikoa, ekonomikoa eta finantzarioa, eta beste alderdi batzuk, besteak beste, Marketin Plana, giza baliabideak, forma juridikoa eta abar aztertuko dira. Azkenik, ikasleari oinarrizko kontzeptuak azalduko zaizkio kontabilitatearen, zergen eta administrazio-kudeaketaren inguruan.

2) Alderdi metodologikoak Modulu honetan, irakasleak entrenatzaile-lana egingo du batik bat. Proiektuen tutoretza eramango du eta, taldearen beharren arabera, bideratzaile gisa jardungo du. Irakasleak helburuak aurkeztu eta bideari ekiteko beharrezko ezagupenen sarrera laburra egin ondoren, ikasleak berak landuko du enpresa-proiektua arian-arian, bere konturako nahiz besteren konturako ekintzailetza-gaitasunak bereganatzearren. Ikasleak bere proiektuan aurrera egiten duen neurrian, irakasleak beharrezkoak diren ezagupenak sartuko ditu, azalpenen bidez edota ikasgelan garatutako jardueren bidez. Ikasleari liburu edo artikulu jakin batzuk ere irakurraraziko dizkio, ondoren haien edukia kurtsoko proiektura egokitu ditzan. Irakasleak ikasleen ikasteko prozesuaren jarraipen hurbilekoa eta bana-banakoa egin behar du. Horretarako, kontrol-zerrenda batean, aurrerapenak eta zailtasunak idatziz jaso behar ditu sistematikoki. 3) Jarduera esanguratsuak eta ebaluazioaren alderdi kritikoak

Ekintzaile-mentalizazioan sentsibilizatzea:

• Euskal Herriko enpresa-ehuna identifikatzea. Sektoreak, tamaina, forma juridikoak eta abar.

• Enpresaburuaren ezaugarriak eta gaitasunak jasoko dituen erretratua egitea. • Enpresaburu izatearen abantailak eta eragozpenak bilduko dituen taula egitea. • Sektorean alderdi berritzaile txikiak identifikatzea.


146 14. lanbide-modulua ENPRESA ETA EKIMEN SORTZAILEA • Besteren konturako ekintzailearen, norberaren konturako ekintzailearen eta

gizarte-ekintzailearen arteko desberdintasunak eta antzekotasunak aztertzea, talde-laneko indukzio-tekniken bidez.

Enpresa-ideiak garatzea:

• Merkatuaren beharrei erantzungo dieten negozio-ideiekin taula bat egitea. • Lan-taldeak sortzea eta horiek garatu beharreko ideiak hautatzea. • Merkatu-azterketa bat egitea, ingurunea behatuta, Internet erabilita, etab. • Hautatutako negoziorako AMIA (ahuleziak, mehatxuak, indarrak eta aukerak)

matrizea egitea. • Ideiari alderdi sortzaileak eta berritzaileak aplikatzea. • Negozio-eredua prestatzea, alderdi etikoak, sozialak eta ingurumenekoak

kontuan izanda. Enpresa baten bideragarritasuna eta abiaraztea:

• ezarritako ereduari jarraituz enpresa-plan bat egitea. • Finantza-erakunde bati mailegua eskatzea (ahal dela, benetako izapideen bidez). • Enpresak eratzeko inprimakiak betetzea. • Internet erabilita, diru-laguntzak eta bestelako laguntzak bilatu eta aztertzea. • Enpresa-planak bateratu eta defendatzea.

Administrazio-izapideak aztertu eta betetzea:

• Diruzaintzako plan bat aztertzea: emaitzen kontua eta egoera-balantzea. • Dokumentu fiskalak eta lanekoak betetzea. • Merkataritza-dokumentuak betetzea: fakturak, txekeak eta letrak, besteak beste.


147

15. lanbide-modulua LANTOKIKO PRESTAKUNTZA 15 15. lanbide-modulua

LANTOKIKO PRESTAKUNTZA a) Aurkezpena

Lanbide-modulua: Lantokiko prestakuntza

Kodea: 1273


Maila: Goi-maila


Iraupena: 360 ordu

Kurtsoa: 2

Kreditu kop.: 22

Irakasleen espezialitatea: Irudi pertsonalaren aholkularitza eta prozesuak (Bigarren Hezkuntzako irakaslea) Estetika (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa) Ile-apainketa (Lanbide Heziketako irakasle teknikoa)

Modulu mota: Lanbide-profilari lotua

Helburu orokorrak: Guztiak

b) Ikaskuntzaren emaitzak eta ebaluazio-irizpideak 1. Enpresaren egitura eta antolamendua identifikatzen ditu, eta horiek enpresak egiten duen zerbitzu motarekin erlazionatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Enpresaren antolamendu-egitura eta arlo bakoitzaren eginkizunak identifikatu ditu. b) Enpresaren egitura sektorean dauden ereduzko enpresa-antolamenduekin alderatu

ditu. c) Zerbitzuaren ezaugarriak eta bezero mota enpresa-jardueraren garapenarekin lotu

ditu. d) Zerbitzugintza garatzeko lan-prozedurak identifikatu ditu. e) Jarduera behar bezala garatzeko giza baliabideen beharrezko konpetentziak

baloratu ditu. f) Jarduera honetan ohikoenak diren hedabideen egokitasuna identifikatu du.

2. Lanbide-jarduera garatzean ohitura etikoak eta lanekoak aplikatzen ditu, lanpostuaren eta enpresan ezarritako prozeduren arabera.


148 15. lanbide-modulua LANTOKIKO PRESTAKUNTZA Ebaluazio-irizpideak:

a) Aintzat hartu eta justifikatu ditu:

• Lanpostuan beharrezkoa den pertsonal- eta denbora-eskuragarritasuna. • Lanposturako beharrezkoak diren jarrera pertsonalak (besteak beste,

puntualtasuna eta enpatia) eta profesionalak (besteak beste, ordena, garbitasuna eta erantzukizuna).

• Jarrerazko eskakizunak, lanbide-jarduerak dituen arriskuen prebentzioaren aurrean.

• Lanbide-jardueraren kalitatearekin zerikusia duten jarrerazko eskakizunak.

• Lan-talde barruan eta enpresan ezarritako hierarkiekin harremanetan izateko jarrerak.

• Lanaren esparruan egiten diren jardueren dokumentazioarekin zerikusia duten jarrerak.

• Profesionalaren jardun egokiarekin lotuta, esparru zientifikoan eta teknikoan lan-munduratzeko eta berriro laneratzeko prestakuntza-beharrak.

b) Laneko arriskuen prebentzioari buruzko arauak identifikatu ditu, baita lanbide-jardueran aplikatzekoa den Laneko Arriskuen Prebentzioari buruzko Legearen oinarrizko alderdiak ere.

c) Lanbide-jarduerak dituen arriskuen arabera eta enpresaren arauen arabera jarri du abian norbera babesteko tresneria.

d) Garatu dituen jardueretan ingurumena errespetatzeko jarrera izan du. e) Lanpostua edo jarduera garatzeko eremua antolatuta, garbi eta oztoporik gabe

mantendu du. f) Zuzendu zaion lanaz arduratu da, jasotako argibideak interpretatuz eta betez. g) Egoera bakoitzean ardura duen pertsonarekin eta taldekideekin komunikazio

eraginkorra ezarri du. h) Taldearen gainerakoekin koordinatu da eta sortzen diren gertakaririk

adierazgarrienak komunikatu ditu. i) Bere jardueraren garrantzia eta zereginen aldaketetara egokitzeko beharra baloratu

du. j) Lana garatzean arauak eta prozedurak aplikatzeaz arduratu da.

3. Lan-jarduera prestatzeko eragiketak egiten ditu, eta, horretarako, ezarritako arauen eta jarraibideen araberako teknikak eta prozedurak aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Enpresan tutorearengandik jasotako jarraibideak interpretatu ditu. b) Lan-prozesuekin lotzen diren erabilitako eta sortutako dokumentazio motak

maneiatu ditu. c) Komunikazio eraginkorraren bidez, bezeroari arreta egiteko arauak aplikatu ditu

jarraibideei eta ezarritako arauei jarraiki. d) Karakterizazio-proiektu bat egiten lagundu du eta gidoiaren premia artistikoak,

teknikoak eta ekonomikoak zehaztu ditu. e) Diseinu grafiko/digitalak egin ditu pertsonaiak definitzeko. f) Proiektu artistikoa eta interpretearen ezaugarriak aztertu ostean, pertsonaiak

karakterizatzeko beharrezkoak diren lan teknikoak identifikatu ditu. g) Lan-jarduera garatuko den espazioen egokitzapen-beharrak identifikatu ditu. h) Materialen eta ekipoen hornidura planifikatu du. i) Pertsonaia karakterizatzeko prozesua abiarazteko jarduerak programatu ditu. j) Enpresaren protokolo teknikoak, merkataritzakoak, segurtasunekoak, higienekoak

eta kalitatekoak, besteak beste, egiten lagundu du.


149

15. lanbide-modulua LANTOKIKO PRESTAKUNTZA

4. Makillaje profesionalak diseinatzen eta egiten laguntzen du; horretarako, bezeroaren eta/edo interpretearen ezaugarriak aztertu eta aurpegirako, gorputzerako eta fantasiazko dekorazio-teknikak aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Makillaje-prozesuak egiteko teknikak, ekipoak eta produktuak hautatu ditu. b) Materialak eta produktuak banatu ditu funtzionaltasun-irizpideen arabera. c) Bezeroaren edo interpretearen larruazalaren egoera, ezaugarriak eta alterazioak

identifikatu ditu. d) Makillajeak diseinatu ditu ezaugarri pertsonalen, gizarte- eta lan-arloko ezaugarrien

eta ezaugarri eszenikoen arabera. e) Makillaje profesionala egin aurretik, larruazala prestatzeko tekniken erabilera

justifikatu du. f) Aurpegirako, gorputzerako eta fantasiazko makillajeak egin ditu.

5. Karakterizazioko koadernoan edo lan-planean aurreikusitako jarduerak inplementatzen ditu eta, horretarako, eszenaratzeko premiak eta garatu beharreko jarduerekin loturiko teknikak erlazionatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Lan-jarduera egiteko jasotako jarraibideak interpretatu ditu. b) Karakterizazio-prozesuak egiteko teknikak, ekipoak eta produktuak hautatu ditu. c) Modeloa/interpretea kokatzeko eta artatzeko jarraibideak ezarri ditu. d) Erabiltzailearen edo interpretearen ezaugarri morfologikoak identifikatu ditu. e) Inpresioa hartzeko garaian edo protesiak interpretearengan jartzeko garaian senti

daitezkeen sentsazioak zehaztu ditu. f) Protesiak egin ditu ezarritako protokoloak kontuan izanik. g) Karakterizazioko efektu bereziak egin ditu gidoiaren zehaztapenei jarraiki. h) Pertsonaiarengan orrazkeraren bitartez egin behar diren aldaketak ezarri ditu. i) Protesiak, efektu bereziak, makillajea, orrazketa eta gainera elementuak egokitu ditu

pertsonaiaren erabateko karakterizazioa lortzeko. j) Karakterizazioko elementuak kentzeko metodoak finkatu ditu.

6. Karakterizazioko eta makillajeko produktu, prozesu eta instalazioetan segurtasun- eta higiene-neurriak betetzen ditu eta higiene- eta osasun-arloko, lan-segurtasuneko eta ingurumena babesteko irizpideen arabera jokatzen du. Ebaluazio-irizpideak:

a) Karakterizazio-prozesu osoan higiene- eta osasun-arloko arauak aplikatzeaz

arduratu da. b) Higiene- edo osasun-arazoak nahiz segurtasunekoak sorraraz ditzaketen portaera

edo jarrera guztiak antzeman ditu. c) Jarduerarako jantzi egokiak erabili ditu. d) Lanbide-jarduerak dituen arriskuen eta enpresaren arauen arabera erabili du

norbera babesteko ekipamendua. e) Hondakinak biltzeko, hautatzeko, sailkatzeko eta desagerrarazi edo botatzeko

eragiketak egin ditu eta ingurumena errespetatzeko jarrera izan du. f) Baliabideak eta erabili nahiz egindako produktuak zaintzeko eta biltegiratzeko

jarraibideak ezarri ditu.


150 15. lanbide-modulua LANTOKIKO PRESTAKUNTZA 7. Makillajeko eta karakterizazioko prozesuak ebaluatzen ditu eta, horretarako, kalitatea

zehazten duten parametroak aztertu eta neurri zuzentzaileak aplikatzen ditu. Ebaluazio-irizpideak:

a) Kalitatea kudeatzeko prozedurak eta tresnak erremintak identifikatu ditu. b) Lanbidearen irizpide deontologikoak aplikatu ditu. c) Gogobetetze-maila ebaluatzeko metodoak eta teknikak aplikatu ditu. d) Karakterizazio-prozesuan sortu diren gorabeherak konpondu ditu. e) Enpresan edo erakundean finkatuta dauden informazioa transmititzeko bideak egoki

erabili ditu. f) Jarduerak egitean parte hartzeko jarrera erakutsi du. g) Taldean lan egin du, eta ekimena eta interesa erakutsi du.

c) Lanpostuko ikaskuntza-egoerak Jarraian, lantokiko egonaldian ikasleak gara ditzakeen jarduerak islatzen dituzten zenbait lan-egoera adierazten dira. Enpresaren antolamendu-egitura identifikatzea:

• Enpresaren antolamendu-egitura identifikatzea. • Enpresaren jarduerak garatzean ohitura etikoak eta lanekoak aplikatzea.

Lan-jarduera prestatzeko eragiketak egitea:

• Enpresaren prozedurak eta jarraibideak interpretatzea. • Prozesuan erabili eta sortu den informazioa eta dokumentazioa maneiatzea. • Informazioa kudeatzea. • Produktuak eta materialak biltegiratzea eta hornitzea. • Karakterizazio-proiektua antolatzea. • Diseinu grafiko/digitalak egitea. • Pertsonaia karakterizatzeko beharrezko lan teknikoak identifikatzea. • Lan-eremua girotzea. • Bezeroarentzako arreta antolatzea. • Karakterizazio-prozesua burutzeko jarduerak programatzea. • Enpresaren protokoloak interpretatzea eta diseinatzea. • Lan-tresneria antolatzea eta koordinatzea.

Makillaje profesionalak diseinatzen eta egiten laguntzea:

• Makillaje-prozesuak egiteko teknikak, ekipoak eta produktuak hautatzea. • Materialak eta produktuak antolatzea eta banatzea. • Larruazalaren egoera, ezaugarriak eta alterazioak identifikatzea. • Makillajeen diseinuak egitea. • Makillaje profesionala egin aurretik larruazala prestatzea. • Aurpegirako, gorputzerako eta fantasiazko makillajeak egitea.

Karakterizazioko koadernoan edo lan-planean aurreikusitako jarduerak inplementatzea:

• Karakterizazio-prozesuak egiteko teknikak, ekipoak eta produktuak hautatzea. • Modeloa/interpretea eroso jartzea. • Pertsonaren/interpretearen ezaugarri morfologikoak identifikatzea. • Inpresioa hartzeko prozesuan edo protesiak jartzeko garaian egin behar diren

jarduerei buruzko gomendioak eta informazioa ematea pertsonari. • Protesiak egitea ezarritako protokoloak kontuan izanik. • Karakterizazioko efektu bereziak egitea gidoiaren zehaztapenei jarraiki.


151

15. lanbide-modulua LANTOKIKO PRESTAKUNTZA • Ile-apainketako teknikak karakterizazioan aplikatzea.

• Pertsonaiaren karakterizazio integrala. • Karakterizazioko elementuak kentzea.

Karakterizazioko eta makillajeko produktu, prozesu eta instalazioetan segurtasun- eta

higiene-neurriak aplikatzea: • Higiene- eta osasun-arloko arauak aplikatzea. • Janzkera profesionala erabiltzea. • Norbera babesteko ekipamendua erabiltzea. • Ingurumen-kudeaketako eragiketak aplikatzea. • Baliabideak eta erabili nahiz egindako produktuak zaintzea eta biltegiratzea.

Makillajeko eta karakterizazioko prozesuak ebaluatzea:

• Bezeroen gogobetetze-maila ebaluatzeko teknikak aplikatzea. • Burututako karakterizazioko eta makillajeko lanak aztertzea. • Makillajeko eta karakterizazioko zerbitzuak hobetzeko proposamenak egitea. • Instalazioen eta ekipoen mantentze-lanak kudeatzea.


152

4 4. GUTXIENEKO ESPAZIOAK ETA EKIPAMENDUAK

4.1 Espazioak:

PRESTAKUNTZA ESPAZIOA AZALERA (m²) / 30 IKASLE AZALERA (m²) / 20 IKASLE

Diseinuko eta

argiztapeneko balio anitzeko gela

120 90

Makillajeko eta ile-apainketako gela

teknikoa

120 90

Protesigintzako lantegia 120 90

4.2 Ekipamenduak:

PRESTAKUNTZA ESPAZIOA EKIPAMENDUA

Diseinuko eta

argiztapeneko balio anitzeko gela

- Ikus-entzunezko ekipoak. - Sarean konektatuta dauden eta Interneteko konexioa duten

ordenagailuak, eskaner eta inprimagailu eta guzti. - Taula grafikoak. - Proiekzio-kanoia, audioduna. - Proiekzio-pantaila. - Argazki-kamera digitala, tripode eta guzti. - Bideo-kamera digitala, tripode eta guzti. - Gelako altzariak ikasleentzako. - Mahai eta besaulki ergonomikoa, irakaslearentzat. - Arbela. - Marrazketa-mahaiak, aulki doigarri eta guzti. - Gizaki klastikoa eta eredu anatomiko eta geometrikoak. - Armairuak. - Argiak kontrolatzeko mahaia. - Dimmer. - Fokuak osagarriekin. - Fotometroa. - Tripodeak fokuentzat. - Iragazkiak eta pantaila islatzaileak - Hondoko oihala. - Botikina.

Makillajeko eta ile-apainketako gela

teknikoa

- Proiekzio-kanoia, audioduna. - Proiekzio-pantaila. - Interneterako sarbidea duen ordenagailua. - Ur bero eta hotzeko eta elektrizitateko zerbitzu osagarriak. - Zoruak, hormak, sabaiak, leihoen babesa eta hustubideak,

indarrean dagoen osasun-araudi teknikoaren arabera. - Mahai eta besaulki ergonomikoa, irakaslearentzat. - Arbela.


153


- Apain-mahaiak, apalak eta ispiluak dituztenak eta argia inguruan.

- Makillajeko besaulki espezifikoak, altuera aldatzekoa dutenak eta buru-euskarria dutenak.

- Ile-apainketako besaulki espezifikoak, altuera aldatzekoa dutenak eta oin-euskarria dutenak.

- Burua garbitzeko konketa. - Kasko-lehorgailuak. - Ile-apainketako eta bizargintzako tresnak, aparatuak eta

materialak. - Ileordeak eta ile-eranskinak egiteko materialak eta

erremintak. - Aulkiak. - Bizkarra duten aulkiak, altuera aldatzekoa dutenak. - Orga osagarriak, gurpildunak. - Azpil osagarriak. - Espazioak bereizteko holtz tolesgarria. - Laborategiko ke-kanpaia (lurrunentzat). - Bideo- eta argazki-kamera. - Aerografoak eta konpresoreak. - Lanabesen, materialen eta tresneriaren garbitasunerako eta

desinfekziorako tresneriak: erradiazio bidezko esterilizatzailea.

- Bero lehorreko UVC-a; autoklabea. - Tresnerietarako eta materialetarako bitrina eta armairuak. - Material birziklagarrirako eta poluitzailerako edukiontziak. - Botikina. - Biltegia. - Aldagelak. - Higiene-ontziak.

Protesigintzako lantegia - Banako postuak dituzten modelatze-mahaiak, elektrizitatea eta argiak dituztela.

- Moldekatzeko lan-mahaiak. - Bizkarra duten aulkiak, altuera aldatzekoa dutenak. - Laborategiko tresneriak: Maria bainua, igeltsu-bibragailuak

eta balantza digitala. - Laborategiko ke-kanpaia (lurrunentzat). - Labe handia. - Sopleteak eta metxeroak. - Argizari-urgailua. - Igeltsu-ebakigailua. - Zulatzeko makina. - Lixatzeko eta leuntzeko abiadura handiko erreminta

birakariak. - Labe polimerizatzailea. - Mikrouhinak. - Zenit-irabiagailua. - Su txikia. - Bideo- eta argazki-kamera. - Tresneria eta materialetarako apalategi, bitrina eta

armairuak. - Harraska industrialak igeltsu-dekantagailu eta guzti.


154

5


- Material birziklagarrirako eta poluitzailerako edukiontziak. - Botikina. - Biltegia. - Jantzitegia.

5. IRAKASLEAK 5.1 Irakasleen espezialitateak eta irakasteko eskumena Karakterizazioa eta Makillaje Profesionala heziketa-zikloko lanbide-moduluetan

LANBIDE MODULUA IRAKASLEEN ESPEZIALITATEA KIDEGOA

0685. Plangintza eta

proiektuak • Irudi pertsonalaren

aholkularitza eta prozesuak Bigarren Hezkuntzako irakaslea

1261. Pertsonaien karakterizazioa

• Estetika Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

1262. Makillaje profesionala • Estetika Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

1263. Efektu bereziak makillajearen bidez


1264. Aurpegirako eta gorputzerako protesigintza


1265. Karakterizaziorako ile-apainketa

• Ile-apainketa Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

1266. Ile-eranskingintza • Ile-apainketa Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

1267. Pertsonaien diseinu digitala 2Dn eta 3Dn

• Irudi pertsonalaren aholkularitza eta prozesuak

Bigarren Hezkuntzako irakaslea

1268. Diseinu grafiko aplikatua



1269. Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak



1270. Karakterizazioko eta makillaje




155

6

profesionaleko proiektua • Estetika

• Ile-apainketa Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

E-200. Ingeles teknikoa • Ingelesa Bigarren Hezkuntzako irakaslea

1271.Laneko Prestakuntza eta Orientabidea

• Laneko prestakuntza eta orientabidea


1272.Enpresa eta ekimen sortzailea

• Laneko prestakuntza eta orientabidea


1273.Lantokiko prestakuntza • Irudi pertsonalaren aholkularitza eta prozesuak


• Estetika • Ile-apainketa

Lanbide Heziketako irakasle teknikoa

6. TITULUKO LANBIDE MODULUEN ETA KONPETENTZIA ATALEN ARTEKO TRAZABILITATE ETA EGOKITASUN LOTURAK 6.1 Konpetentzia-atalen egokitasuna lanbide-moduluekin, horiek baliozkotu edo salbuesteko

KONPETENTZIA ATAL EGIAZTATUAK BALIOZKOTU DAITEZKEEN LANBIDE MODULUAK

UC1255_3: Karakterizazio-proiektuak planifikatu, antolatu eta kudeatzea. UC1254_3: Pertsonaien karakterizazio-proiektuak egitea proiektu artistikoen arabera.

0685. Plangintza eta proiektuak

UC1517_3: Informazioa bilatzea eta janzkeraren historia eta bilakaera dokumentatzea proiektu eszenikoetarako. UC1259_3: Pertsonaien karakterizazioa eta makillajeko efektu bereziak egitea.

1261. Pertsonaien karakterizazioa

UC1259_3: Pertsonaien karakterizazioa eta makillajeko efektu bereziak egitea. UC0066_2: Baliabide eszenikoetarako eta ikus-entzunezko produkzioetarako makillatzea.

1262. Makillaje profesionala

UC1259_3: Pertsonaien karakterizazioa eta makillajeko efektu bereziak egitea.

1263. Efektu bereziak makillajearen bidez

UC1256_3: Aurpegirako eta gorputzerako protesiak egitea karakterizaziorako.


UC1258_2: Ile-apainketako teknikak aplikatzea karakterizaziorako. UC0794_3: Ile-apaindegietarako, ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako orrazkerak eta protokolo teknikoak lantzea.

1265. Karakterizaziorako ile-apainketa


156

UC1257_3: Ile-protesiak egitea karakterizaziorako.

1266. Ile-eranskingintza

OHARRA: Heziketa-ziklo honetan matrikulatutako pertsonek tituluaren barnean hartzen diren konpetentzia-atal guztiak 1224/2009 Errege Dekretuaren arabera egiaztatu badituzte –1224/2009 Errege Dekretua, uztailaren 17koa, lan-esperientziaren bitartez eskuratutako lanbide-konpetentziak onartzeari buruzkoa–, honako lanbide-modulu hauek izango dituzte baliozkotuta: 1269. “Karakterizatzeko eta makillatzeko produktuak” eta 1268. “Diseinu grafiko aplikatua”. 6.2 Lanbide-moduluen egokitasuna konpetentzia-atalekin, horiek egiaztatzeko

LANBIDE MODULU GAINDITUAK EGIAZTA DAITEZKEEN KONPETENTZIA ATALAK

0685. Plangintza eta proiektuak UC1255_3: Karakterizazio-proiektuak planifikatu,

antolatu eta kudeatzea. UC1254_3: Pertsonaien karakterizazio-proiektuak egitea proiektu artistikoen arabera.

1261. Pertsonaien karakterizazioa UC1517_3: Informazioa bilatzea eta janzkeraren historia eta bilakaera dokumentatzea proiektu eszenikoetarako.

1262. Makillaje profesionala UC0066_2: Baliabide eszenikoetarako eta ikus-entzunezko produkzioetarako makillatzea.

1261. Pertsonaien karakterizazioa. 1262. Makillaje profesionala 1263. Efektu bereziak makillajearen bidez

UC1259_3: Pertsonaien karakterizazioa eta makillajeko efektu bereziak egitea.


UC1256_3: Aurpegirako eta gorputzerako protesiak egitea karakterizaziorako.

1265. Karakterizaziorako ile-apainketa UC1258_2: Ile-apainketako teknikak aplikatzea karakterizaziorako. UC0794_3: Ile-apaindegietarako, ikus-entzunezko produkzioetarako eta produkzio eszenikoetarako orrazkerak eta protokolo teknikoak lantzea.

1266. Ile-eranskingintza UC1257_3: Ile-protesiak egitea karakterizaziorako.

HEZKUNTZA SAILA Lanbide Heziketako Sailburuordetza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN Viceconsejería de Formación

Profesional

Vía Galindo Kalea, 14 48910 – Sestao, Bizkaia T. 944 47 40 37 F. 944 47 38 62 www.ivac-eei.eus [email protected]

http://www.ivac-eei.eus/

KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO GOI … · c) Ildo artistiko bati jarraitzearen...

Documents

Transcript of KARAKTERIZAZIOKO ETA MAKILLAJE PROFESIONALEKO GOI … · c) Ildo artistiko bati jarraitzearen...