Inauteriak gainean ditugu!!!

Ale honetan soilik, zuentzat …

Jose Luis Mendili-

bar, entrenatzaileari

elkarrizketa.

GUNE INTERESGARRIAK:

> www.orobiogoitia.net

> www.blogari.net/

kokorijo

> www.euskaltube.net

JUAN OROBIOGOITIA

BHI

Olaburu, 3 Iurreta

Tfnoa: 946810461

JOALJOALJOALJOAL

Edukiak:

Erreportaia 2

Albisteak 7

Kirolak 15

Elkarrizketa 20

Ingurumena 24

Iritzia 26

Gomendagarriak

28

Data: 2010eko otsaila Zenbakia: 2

Inauteriak hurbil ditugu eta mozorroetako az-ken xehetasunak prestatzen ari da jende guztia. Kultura bakoitzak modu bat du jai ospetsu hauek ospatzeko.

Sexuari buruzko

iritzi interesgarria.

Drogari buruzko

galdeketa...

Eskupilotari eta

eskubaloiari bu-

ruzko artikuluak.

Inkestak 30

Denbora- pasa 34

Egileak 36

Veneziako inauteriak Europako inauteririk garrantzitsuenetako bat da. Veneziako inauteriak XVII. mendean dute jatorria. Nobleziak herriko jen-dearekin, mozorrotzen hasi zirenean. Mende honetakoak dira, Veneziako dendatan topa daitezkeen maskara famatuak. Gaur egun inauteriak aste erdia irauten dute eta gauetan dantzak ego-ten dira. Kalean aldiz, giroa berotuz, konpartsak egoten dira, hiri osotik zehar garraiatzen. Mozorro gehienak 1700.urtekoak irudikatzen dituzte, hau da, mozo-rroen eredu dira. Tipikoena kareta zuria, arropa beltza eta hiru punte-tako txanoa eramatea da. Trajeetan aldiz, zuriak, beltzak eta urre kolo-rekoak dira. Esan beharra dago hiritar askok egun hauetan alde egitea erabakitzen duela, turisten etorrera dela eta. Baina beste askok antzi-nako inauteri espiritua ez galtzeko, kaleetara irteten dira, bere mozorro dotoreekin.

Sidney-eko inauteria homosexualena da ekitaldirik garrantzitsuena. Mun-duko ekitaldirik ospetsuena da. Urtero batzen dute jende ugari. 1978ko ekainaren 24an,homosexualek manifestatu egin ziren jendeak eu-rengan zuen diskriminazio legala eta sozialagatik .Egun horretan, Mardi Gras”Martes Gordo” ospakizun garrantzitsua ospatzen hasi zen. MardiGras inauteriak homosexual asko biltzen ditu.Desfileale hau oso famatua da mundu osoan. Mardi Gras festetan janzteko modua guztiz librea da, nahi duten jar dezakete: bularretakoetako,galtzontzilo eta kuleroekin bakarrik adibidez.

Brasilen nahiz eta lehen festa katolikoa zen inauteria, orain, festa normal bat da, hau da, ez da erlijiosotasunarekiko ezer egiten. Brasileko inauteri feste-tako gauzarik garrantzitsuena, desfilea da. Desfilean, Cordões egiten da, hau da,samba dantzatzen duten pertsona taldeek prestatzen duten abesti eta ko-reografiak. Ikasten egoten dira urte osoan desfilean dena prest egoteko. Bestalde, Feijoda da Brasileko platerik garrantzitsuena egun horretan. Janari astuna denez, normalean desfilearen ostean jaten da. Gero Brasileko jendeak atsedenaldia hartzen du, dakielako jan ostean atsedenaldia ona dela. Inaute-rietan, ez dira jantzi berezirik jartzen, bakoitzak nahi duena janzten du.

Urte guztietan bezala,Udaberria asteko dagoen eguna ospatzen dute Indian. Indiako Holi inauteriak dira. Festa garrantzitsua omen da. Lehenengo egunean,gaua heltzean, Ho-lika emakumezko deabrua ateratzen da. Bigarren egunean,Dhulhendi izeneko festa ospatzen dute. Festa hauetan jendeari kolore desberdinetako hautsak botatzen zaiz-kio. Hautsak sendabelarrez eginak daude, kalentura eta katarroa ez hartzeko asmoz. Festa hau oso garrantzitsua da Indiako ohiturarentzako, hala ere,beste leku batzuetan ere ospatzen da jaia hau Surinam, Guyana,Isla Trini-dad eta Nepal-en adibidez.

Euskal Herrian esan bezala Inauteriek tradizio luzea zuten.Hala ere Hego Euskal Herrian Francoren diktaduran zehar jai hauek debekatu eta asko galzorian egon ziren. Nafarroan gehienek jarraipena izan zuten garai hartan Udaberri jai moduan. Gipuzkoan Tolosa eta Donostian dute garrantzi berezia eta biak inauteri hiritarrak dira. Ituren eta Zubietako egunean, inude eta artzainen kon-partsa ateratzen da Donostian. Antzuolan mantendu da sorgin dantza izeneko dantza, non mutilak neskaz mozorrotzen diren. Zuberoan Maskaradak izaten dira garai honetan. Maskarada bi ataletan banatuta dago, beltza eta gorria. Lehenengoa zikina eta baldarra da eta bigarrena, guztiz ordenatua da eta dantzari finek hartzen dute parte.

NAROA ETA MERIEM

ALBISTEAK

BAZENEKIEN…

Inoiz baino jende gehiago egon dela Izotz

Pistan??? Izotz pista zabalik egon da Durangon abenduaren 22-tik ur-tarrilaren 6-arte. Aurten arrakasta handia izan du iaz baino egun gutxiagotan zabaldu duten arren.Lehen esan bezala, inoiz baino bisitari gehiago izan ditu, 6000 erabiltzaile guz-tira eta patinatzaile- ikastaroak ere %60-ko gorakada izan du, guztira 553. Balorazioa egiterakoan adierazi dute Izotz Pista erreferentzia bilakatu dela Bizkaia osoan eta horren adierazgarri izan dela hainbat udalerritatik Durangora eto-rri den bisitari kopurua.

BAZENEKIEN... Laporta, Generalitaterako hautagaia dagoela????

Joan Laporta Bartzelona kirol klubeko presidenteak denboraldi honen buka-

eran utziko du kargua seigarren urtea delako.

Espainiako egunkari batek publikatu du Joan Laportari egindako elkarriz-

keta batean politikan sartzekotan Kataluniaren independentzia lortzeko

izango zela.

Koikilik eta Iturraspek kiro-lean euskararen erabilera bultzatzeko ikastaroak ema-ten Athleticeko bi jokalarik koikilik eta Iturraspek euskarazko klaseak emango

dituzte , urtarrilaren 18,19,20,21eta 22 izango dira.Horren helburua kirolean

euskararen erabilera bultzatzea da, Berrizen emango dituzte klaseak.

koikilik , ulermena, deskribapena eta irakurmen klaseak emango ditu. Guz-

tira 5 saio emango dituzte .

koikili eta Iturraspe Bilbon ere aritu dira 14 ikastetxetan.

BA AL ZENEKIEN… MAIALEN LUJANBIO IZAN DELA BERTSOLARI TXAPELKETA IRABAZI DUEN LEHEN EMAKU-

MEA???

Andoni Egañak badu ordezkoa: Maialen Lujanbio, honek irabazi baitzuen domekan, 2008ko abenduaren 14an Txapelketa Na-gusiko finalean. Bere aurreneko txapela du,

eta gainera, aurreneko emakume txapelduna da. Egaña, aurreko urteetako txapelduna, ez da gehiago txapelketa batean egongo. Andoni Egaña (Zarautz, Gipuzkoa, 1961eko urriaren 2a ) bertsolaria eta euskal idazlea da. Bertsolari txapel-keta irabazi du lau aldiz, holakorik lortzen lehen bertsolaria izanda.

BA AL ZENEKIEN… AFRI-KAKO KOPA JOLASTEAR ZEGOELA TO-

GOKO SELEKZIOAREN AURKA TIRO-

KETA EGIN ZUTELA???

Arrazoi horregatik, FLEC Cabindako Askatasunaren Aldeko Fronteko bi kide atxilotu zituzten. Tiroketa Togoko gizonezkoen futbol selekziokoak zihoa-zen autobusaren aurkakoa izan zen,

urriaren 8an. Bigarren entrenatzailea, komunikazio arduraduna eta autobuseko gidaria hil zituzten. Erasoa dela-eta Togoko Gobernuak taldea txa-pelketatik erretiratzea erabaki du.

BAZENEKIEN...

Gazteak euskaraz trebatzeko ikastaroa

eman zuela Koikilik??? Teknologia berrietan, kirol entrenamen-tuetan... hainbat alorretan euskara erabiltzeko ikastaroa hasiko da laster Be-rrizko kultur etxean. Koikili Lertxundik, Athletic-eko jokala-riak, eskaini zuen ikastaroa, Itzarri Consulting zerbitzuaren bitartez. Lehen Hezkuntzako bigarren zikloko eta DBHko ikasleek parte hartu zuten. Koikilik eta Ander Iturraspek ikastaroaren aurkezpena egin zuten kultur etxean. Ikastaroa urtarrilaren 18, 22, 25, 27 eta 29an izan zen, 19:00etan. Otsailean eta martxoan kirol entrenamenduen inguruko tre-batze saio bereziak eskainiko dituzte, kirol taldeetan eus-kara bultzatzeko helburuz.

BAZENEKIEN...

Egoitz Murgoitio Bizkaiko Txapelduna

dela??? Abenduaren 14an, domekan, Zeberion jokatutako Bizkaiko

Txapelketa irabazi zuen Egoitz Murgoitio abadiñarrak. Aste

horretako zapatuan ere Castroko lasterketa irabazita, asteburu

bikaina osatu zuen Hirumet taldeko txirrindulariak.

Proba gogorra izan zen Zeberiokoa, eguraldi txarrarekin eta

lokatzarekin. Murgoitiok ondo jakin zuen egoerara moldatzen,

eta hasieratik nagusitu zen. Bigarren

sailkatuari, Erlantz Uriarteri, bi

minutuko aldea atera zion helmugan.

David Secok izan zuen podiumerako

aukera eskuratu zuen hirugarrena

eginez.

Abenduaren 13an ere, Castron

ospatutako proba irabazi zuen abadiñarrak, eta honela, lau

garaipen erdietsi ditu dagoeneko. Bestalde, abenduaren 21ean

Elorrioko lasterketan parte hartu zuen.

Murgoitiok Euskadiko Txapelketa irabazi zuen abenduaren

27an. 2010eko urtarrilaren 11an, Espainiako Txapelketan

hirugarren postua lortu zuen.

Zaintzaileei zuzenduriko ikastaro mar-

dula

Otsailean, martxoan eta apirilean izango dira

Landa Eremuko Emakume eta Senideen Elkarteak

antolatu duen “Zaintzalea zaindu” izena duen

ikastaroaren saioak.

Hamazazpi saiotan, zaintzen den pertsonarekiko harrema-nei, familientzako dauden laguntzei eta zaintzaileen esku-bideei buruz ariko dira, besteak beste. Izan ere, “besteak ondo zaintzeko, zaintzaileak bere burua zaintzen ikasi be-har du" da ikastaroaren lema. Gaixotasunen bat duten familiartekoak zaintzen dituzten, eta euren egoera zein gaixoena hobetu nahi duten Duran-galdeko herritar guztiei dago zuzenduta ikastaroa. Orain arte Bizkaiko beste hainbat herritan egin da ikastaroa, eta zaintzaileek asko eskertu dituzte saioak.

ETXEBERRIA

ATHLETIKEKO JOKALARIA

Bere izena Joseba Andoni Etxeberria Lizardi da, baina jen-

deak Etxebe deitzen dio. Jokalari hau 1977ko irailaren 5an

jaio zen Elgoibarren

(Gipuzkoa, Euskal Herria).

Jokalari hau notizia da, denboraldi honetan futbola utziko

duelako. Horregatik erabaki du Athletici eskertzeko bera-

rengandik egin dutena, urte honetan ez duela dirurik kobra-

tuko. Aipatzekoa da 15 urte daroazela Athletic Futbol Tal-

dean, eta askotan zoriontsu egin gaituela bere lanarekin eta

bere golekin.

Azkeneko asteetan daukagun berria da Etxeberriari 3 miloi

euroko oferta bat eskaini diotela Qatarrera joateko. Orain-

dik ez du ezer erabaki baina zalantzan dago, bere inten-

tzioa urte honetan Athletirekin bere kontratua amaitu os-

tean Qatarrera joatea.

Egileak: Ainara eta Sergio.

Iker Muniain

Badakizu noiz jaio zen Iker Muniain?

1992ko abenduaren 19an. Bazenekien 2009ko uztailaren 30etik ari dela jolasten

Athletic Futbol Taldean?

Europa ligako partidu batean debutatu zuen, uztailaren 30an, 16 urte eta 9 hilabeterekin. Badakizu 2 gol daramatzala ligan?

Lehengoa Valladoliden kontra, eta bestea Valentziaren aurka. Badakizu 2 gol daramatzala Europako ligan?

Abuztuaren 6an Tromsoren aurka eta bestea irailaren 17an Aus-tria de Vienaren aurka. Badakizu jokalari gazteena dela Liga BBVAn gol bat

sartzen?

Valladoliden aurka sartu zuena.

Egileak: Sergio eta Ainara.

Esku pilota Esku pilota kirol mota da, Euskal Herrian jokatzeaz gain, Errioxan, Aragoin, Gaztela eta Leonen ere jokatzen dena. Nazioartean ere, Irlandar pilota jokatu ohi da. Esku pilota Euskal pilotaren modalitateetako bat da, eskuz jokatzearen berezitasuna duena. Bi bikote edo bi pertsona jokatzen dute, hauek txandaka pilota bat horma baten kontra (frontisa) kolpekatzen dute aurkariek huts egin eta puntua lortu arte. Bi hormako pilotalekuetan jokatzen da eta luzera ezberdinak izan daitezke.

Pilota gaur egun: Eskupilota da gaur egun espezialitate hedatuena, Euskal

Herri osoan nahiz munduan zehar eta ondorioz etorkizun

oparoena duen espezialitatea. Eskupilota da jokatzeko

modurik naturalena, esku hutsez

baliatzen baitira jokalariak pi-

lota mugitzeko. Jokoaren helbu-

rua aurkariari ahalik eta tanto

gehien egitea honetarako pilota

bat eta frontoi bat behar ditugu.

Txapelketei dagokienez adina-

ren arabera arauak ezberdinak

izaten dira, hala nola jokalaria helduagoa den heinean par-

tiden iraupena luzatuz eta pilotek duten pisua areagotuz.

Arau hauek (adinarekin erlazionaturikoak) pilota espezia-

litate guztietan betetzen dira. Mota jokalekuak bereizten

du eta espezialitatea aldiz jokatzeko moduak.

Funtsezko arauak:

Arruntena bi edo lau pertsonak jokatzea da (banaka edo binaka). Edonola ere, koloreak "gorriak" eta "urdinak" izango dira. Normalean gorria izango da maila gehien duen pilotaria edo berau dagoen taldea. Binaka jokatuz gero, jokalari bi daude aurrean eta beste biak atzean. Nork atera behar duen jakiteko zozketa egiten da, gehienetan bi koloredun txanpon bate-kin. Irabazleak edo tal-deko aurrelariak atera-tzen du. Normalena 6an korrika hastea da, 4an pi-lota lurrera bota eta ber-tatik ateratzeko, ez "falta" ez "pasa" egiteko indar aproposarekin. Be-hin aterata, beste taldeak jarraitu behar du pilota jotzen. Puntua lortzen da beste taldeak ez badu lortzen pilota frontiseraino bota-tzen txapatik gora. Pilo-tak bote bakarra egin dezake, bestela puntoa da. Joka-lariek ezin diote pilotari eutsi kolpekatu behar dute ha-labeharrez. Pilotak ezin du pilotalekutik kanpo lurra jo. Partidak 22 puntutara izaten dira, denbora mugarik gabe izanik.

PAUL eta AITOR

ESKUBALOIA XIX mendeko azken hamarkadetan sortu zen kirol hau. Le-

henengo partida ofiziala 1895ean jokatu zen eta nazioarteko es-treinaldia Danimarka eta Suedian artean, 1935ean. Garai hartan futbolaren antzeko arauak zituen, nahiz eta eskuekin jokatuz. 1936an Berlinen izandako Joko Olinpikoetan, hamaikak hamaika-ren aurka eta futbol zelai batean jokatu zuten. Munduko Gerraren ondoren, 11ko eskubaloia 7ra pasatu zen eta pista estalietan joka-

Ekubaloian jokatzean oinarrizkoena da eskuekin jolastea . Zazpi jokalarik osatutako bi taldek jokatzsen dituzte partiduak eta baloia arerioaren atean sartzea dute helburu. Orain arte ba-karrik jolastu dute gizonek, baina badaude ere emakumezko talde batzuk partiduak jokatzen dituztenak.Luzeran 40 m eta za-baleran 20 m duten kantxetan jokatzen da. Ateek 3 m zabaleran eta 2 m altueran izaten dituzte.

Zein teknika ezagutzen ditugu? Toki-aldaketak: Pilotarekin edo pilotarik gabe izan daitezke. Fintak: Beste taldekoa engainatzeko eta saihesteko balio du,

hainbat eratakoak izan daitezke.

Hauxe da teknika erabiliena: Pilota azkarren mugitzeko erabil-tzen da eta horrekin aurkakoa engainatzen da eta horrela apro-betxa dezakezu atera botatzeko. Jokalari aldaketak partiduaren edozein unetan eta inori abisatu

gabe egiten dira. Jokatzen ari den bat irten bezain pronto, beste bar sar daiteke.

Zigorrak Jaurtiketa librea:

* Jokalari batek falta tekniko bat egiten duenean. * Atezainari bere ate eremuan dagoenean baloia pasatzean.

7 metroko jaurtiketa:

* 6 metroko eremuaren barruan defendatzean. * Gola sartzeko aukera garbia daukan bati falta egitean.

Hemen Euskal Herriko taldeak: Akaba Bera Bera Arrasate Eskubaloi Taldea Arrate Kirol Gaztedia Barakaldo Eskubaloi Kluba Bidasoa Kirol Kluba Portland San Antonio Gure ustez gehiago jokatu behar dugu eskubaloira, bestela

kirol hau galdu egingo da eta ezin izango dugu gure haurrek jakin zertan datzan zer den kirol hau. Eskubaloia oso kirol oso polita da niretzako eta gainera dibertigarria ere.Nik pentsa-tzen dudana, neskak gehiago praktikatu behar dugula esku-baloia, gehienetan mutilek jokatzen dutelako.

AMAIA eta YUSNELYS

Abadiñok 680

kilora artekoa

irabazi du sokatiran

BAZENEKIEN...

Abadiñoko probalekuan urtarrilaren 12an jokatu zuten 680

kilora arteko sokatira txapelketa egin zuten eta Abadiñok

irabazi zuen.

Abadiñok jipoi ederra eman zuen tiraldi guztietan. Amaiur

geratu zen bigarren eta Auzolan hirugarren. Hiru talde

hauek parte hartu zuten bakarrik. Edu Mendizabal

Abadiñoko taldearen entrenatzailea zen eta onartu egin

zuen txapelketa ez zela izan oso ikusgarria talde gutxik

parte hartu

zutelako.

Jose Luis Mendilibar, 1961-eko Martxoak 14-an jaio zen. Zal-dibartarra da eta gaur Real Valladolid taldearen entrena-tzailea.

1- Gaztea zinenean ere futbola gustatzen zitzaizun?

-Bai, baina futbolaz aparte beste kirol ba-tzuk praktikatzen nituen: pilota, saskibaloia etab.

2-Badakigu entrenatzailea zarela eta jo-

kalaria izan zarela; zer duzu gustukoen?

- Bietan gustura ibili naiz, hala ere, entrena-tzailea izatea gogorra da denongan pentsatzen egon behar zarelako, denok gustura eta pozik egoteko, jokalarien zerrenda prestatu behar duzulako…

3- Zein talderekin egon zara gusturen en-

trenatzen?

-Ia talde guztietan oso gustura ibili naiz baina arazoak partiduen emaitzak dira.

4-Talderen batekin izan dituzu arazoak entrenatzen?

-Lehen esan bezala, arazoak emaitzak dira; Athletic taldearekin gertatu zitzaidan moduan.

5- Zure taldeko jokalariren batekin ba al duzu harreman espezia-

lik?

- Bai, Luis Prietorekin, zeren, 16 urte zituela berarekin hasi nintzen eta oraindik berarekin jarraitzen dut.

6- Zuretzako zein da plantilako jokalari-

rik onena?

- Nire ustez Albaro Rubio jokalari oso ona da eta gainera jokalari espeziala. 6- Zuretzako zein da plantilako jokalari-

rik onena?

- Nire ustez Albaro Rubio jokalari oso ona da eta gainera jokalari espeziala.

7- Nekagarria al da entrenatzailea izatea beti zure taldean

pentsatzen egon behar zarelako?

-Bai, aurreko galdera batean esan bezala, jokalariengan pentsatzen egon behar duzu: nor zein lekutan jarri, entrenamenduak prestatu

7- Nekagarria al da entrenatzailea izatea beti zure taldean

pentsatzen egon behar zarelako?

-Bai, aurreko galdera batean esan bezala, jokalariengan pentsatzen egon behar duzu: nor zein lekutan jarri, entrenamenduak prestatu

8- Orain Valladoliden zaude, aste osoan zehar bertan egoten

zara?

-Bai, baina jai dudan egun guztietan etortzen naiz, hau da, astelehen eta martitzenetan.

9- Zelan harremanak zure familiarekin he-

mendik kanpo lan eginez?

-Harremanak ondo doaz; emazteak zein seme alabek badakite hori nire lana dela eta nahitaez bertan egon behar naizela.

10- Zer egiten al duzu partiduak amai-

tzean?

-Familiari deitzen diot eta nire lagunekin ere hitz egiten dut; partidua nola joan den azalduz etab.

16-Zer aholku emango zenioke

futboleko jokalari bati?

- Nik emango nion aholkua langilea izatea da eta pazientzia edukitzea.

17- Non ikusten duzu zure burua iraganean?

- Oraindik 6 – 8 urte entrenatzen jarraitzea espero dut eta hau amaitzean nire burua etxean ikusten dut nire familiarekin.

11- Edozein taldetan entrenatzeko aukera ematen badi-

zute zein aukeratuko zenuke?

-Jende askok pentsatuko luke Bartzelona, Real Madril eta ho-nelako taldeak aukeratuko nituela, baina niri, Osasuna edo Rea-lean gustatuko litzaidake entrenatzea.

12- Zer espero duzu geratzea ligan?

- Nik lehenengo mailan geratzea espero dut eta ez zen egongo

txarto 14. postuan gelditzea.

13- Futboletik aparte ba duzu bestelako zaletasunik?

- Bai, Valladoliden kirol hauek egiten ditut: pala, padel etab.

14- Zer taldekoa zara?

- Ni errealekoa naiz baina osasuna ere gustoko dut.

15-Noizean behin zure herriko

taldeko futbolariak ikustera,

hau da, zaldua taldea joaten

ahal zara?

- Orain ez, zeren eta zapatu eta domeketan Valladoliden nago baina lehen bai ikusten nituen. Ahal dudanean nire alabaren saskiba-loiko partiduak ikustera noa.

Elkarrizketa hau eginda,

Jose Luis Mendilibarri buruz

gehiago jakin ahal izan dugu

eta oso pertsona atsegina

dela. Galdera hauek egiteko,

jai egun bat erabili genuen

eta berari ez zitzaion axola.

Animo!

Idoia eta Angela.

EL CAMELLO El camello es un animal mamífero y herbívoro. Tiene cuatro patas largas y delgadas, su cabeza, en proporción al cuerpo, es pequeña, sus orejas son diminutas y sus ojos saltones. Su voluminoso cuerpo está cubierto de finos y largos pelos que suele mudar por primavera. Se caracteriza por tener dos gibas de grasa para soportar la dura vida del desierto. En épocas secas, cuando el alimento es escaso, el camello vive de la grasa almacenada en su joroba. De esta manera, sobrevive mucho tiempo y va perdiendo peso a medida que utiliza la grasa. Durante este periodo el camello puede perder hasta 200 Kg. El camello ingiere plantas espinosas que otros animales no pueden comer. Los camellos alcanzan las ramas de los árboles hasta una altura de 3 metros. El camello come estas plantas leñosas utilizando sus fuertes caninos (colmillos) para machacar la madera. Es un animal doméstico y se utiliza para transportar mercancías o personas. Si come hierba fresca, es capaz de aguantar durante varias jornadas sin beber agua..Después de una gestación de 13 meses, un camello normalmente pare una sola cría. Las crías caminan a las pocas horas de haber nacido, pero se mantienen cerca de su madre hasta que llegan a la mayoría de edad a los cinco años.

La duración de vida de un camello es de 40 años, aunque un camello trabajador se retira de la actividad a los 25 años. La productividad en la mayoría de los camellos es baja porque tienen una cría solo cada 2 años. Los científicos piensan que los antepasados de los camélidos aparecieron en América del Norte en el plioceno, al fin del cual, hace tres millones de años, migraron hacia Asia a través del estrecho de Behring. En Asia, dos grupos se separaron para convertirse en los dos tipos principales del camello del "Viejo Mundo" conocidos hoy en día como el dromedario o camello africano con una joroba que se encuentra en Cercano Oriente y Norte de África y el camello bactriano con dos jorobas, que tiene las patas más cortas y un tronco más robusto que el dromedario y su hábitat es Asia. IMANOL ETA AMIN

SEXUA

Gaur egun, sexua oso garatuta dago, bai helduen, bai gazteen artean. Orain, gazteok sexua jolas bezala ikusten eta erabiltzen dugu, nerabezaroan gaudelako, baina ez da horrela. Bi ikuspuntutik helduko diogu gaiari hobeto ezagutzeko, sexu ugalketarena eta sexu harremanena: Sexu ugalketa geneen elkartze eta nahastean oinarritzen den prozesua da. Prozesu honetan, arra eta emea elkartu behar dira eta harreman sexuala izan emea ernaltzeko. Sexu harremanarena bi gizaki edo gehiagoren arteko sexu ihar-duera bat dagoenean da, gorputzen ukipen fisiko estua izaten duena, eta maiz koitora heldu arte. Definizio horiei jarraituz eztabaida handia sortzen da gure ar-tean. Koito edo sarpenaz burutzen ez diren harremanetan, zirri-tan ibiltzea edo elkarren masturbazioa kasuetan, sexu harrema-nak ote diren ala ez esaterakoan. Sexu harremanak ugalketa-rako ez ezik, amodioa adierazi edo plazer fisikoa sentitzeko ere egin daitezke. Nerabezaroko sexu harremanei buruzko inkesta bat topatu dugu: DBH-ko % 53k sexua izan duela baieztatzen du. Nerabeek haurdun gelditzeko arrisku handia dute. 3 neskatatik 1 haurdun gelditzen da (%31). Mutilen artean %13k nerabezaroan zegoenean haurdun utzi du neska nerabe bat.

BURUA ERABILI!!!

Nerabe eta gazteek harreman sexualak izatearen ondorioz transmititzen diren gaixotasunetatik 2tik 1 hartzen dute (%50). Zenbat eta gazteago eduki sexu harremanak, orduan eta posibilitate ge-hiago izango du pertsona horrek. DBHko ikasleen %14k baieztatzen du lau pertsona edo gehiagorekin izan di-tuela sexu-harremanak, sarpenarekin. Ahoarekin burutzen den sexua bestea baino arruntagoa da. Mutil nerabeen

erdiak baino gehiagok (%55) eta neska nerabeen erdiak baino gehiagok (%54) sexu mota honen iharduera izan du. Harreman sexualak izan dutenen artean 4tik 1ek ahoarekin egiten den iharduera mota burutu du, ez duela gaixotasunik izango pentsatzen duelako, baina ez da horrela. Jendeak harreman sexualak oso gaztetik

izaten duela ikus dezakegu. Gainera, harreman sexuala izaten duten ba-tzuek neurririk hartu gabe egiten dute; eta neska asko haurdun geratzen da. Gure iritziz, harreman sexualak eduki beharko genituzke helduagoak gare-nean, hau da, ez hain gazte. Gure adinarekin edukiz gero, kontrolpean edu-kita haurdun ez gelditzeko. Jendeak sexua praktikatzen dugula entzutean pentsatzen du koitoa egiten dugula, baina kontuan izan behar dugu, sexua ez dela bakarrik koitoa burutzea, musuak ematea, ukitzea, laztantzea… era badela. Nahia eta Joanna

LA HIJA DE LA NOCHE: Laura Gallegok

idatzitako liburu hau oso interesgarria iru-ditu zaigu, bukaeraraino intriga manten-tzen duelako, irakurlea ez delako asper-tzen. Misteriozko eleberria da eta Fran-tziako herri batean gertatzen diren azalpe-nik gabeko hainbat misterioren ikerketa kontatzen du.

SOSAK, KOPLAK ETA ROCK AND ROLLA:

Sosak, koplak eta rock and rolla, Julen Garika-nopeñaren lehen sorkuntza-lana, nobela labur bat da, bere laburrean kontundentea. Kontala-ria rock taldeen manager bat da, talde txar bat zabor artetik hartu eta arrakastaren gailu-rrera igotzen saiatuko dena. Negozioetan kal-kulatzailea eta kontaketan zinikoa, umore maltzur batekin azalduko dizkigu musikaren munduko barrunbeak, eta lotsarik gabe kon-tatuko bertan mugitzen diren guztien miseriak: disketxeak, musikoak, kazetariak, kritikoak, fansak...

Andrea eta Leire 26

» 16 LORE (1984-2009)

Urte hasieran Kongora joan aurretik, grabaturik utzi zuen Garik bere lan berria. Urteek ematen duten ikuspegiarekin, atzera begi-rako sotila bezain sentikorra aurkezten digu kanta-riak bere musika-ibilbideari errepasoa eginez. 16 lore disko honetan, azken batean, "Hertzainak" taldearen eta bere ibilbide pertsonalaren bilduma harrigarria dakarkigu, bergrabatutako 16 kantetan zehar. Bizitza bat, aktitude bat eta sentimendu bat 16 kapituluetan biltzen dituen kontakizuna gazi-gozoa duzu honako diskoa.

» KEN ZAZPI URTE ZUZENEAN 2009ko urtarrilaren 3an Donostiako Victoria Eugenia antzokian eskainitako zuzeneko kontzertuaren CDa eta DVDa biltzen ditu Ken Zazpi taldearen azken lanak. Aurreko diska guztietako abesti eraberrituez eta zuze-neko kontzertuko irudiez gain, elkarrizketak, bizipenak eta making off-a ere aurkituko di-tuzu.

ANDREA ETA LEIREANDREA ETA LEIREANDREA ETA LEIREANDREA ETA LEIRE

IKER, HODEI ETA JOKIN

Guk egindako inkesta, eskolan kontsumitzen den droga eta alkohol kopurua jakiteko izan da. Eskolako 30 ikasleri egin diegu inkesta hau eta hauek dira emaitzak.

DBH lehenengo mailako 10 ikasleen datuak hauek dira: tabako ez du inork erre ezta probatu ere. Lehenengo mailako hiru ikasleren lagunek erretzen dute eta beste zazpirenak ez. Zortzi ikasleei ondo iruditzen zaie leku publikoetan tabakoa debekatu dutela eta biri ez.

Orain alkoholari buruz galdera batzuk egin dizkiegu. Hamarretik lau lagunei gurasoek eta lagunek eskaini diote eta laurek alkohola pro-batu dute eta beste sei ikasleek ez diete eskaini ezta edan ere. Lautik hiruk jaietan edan dute eta besteak asteburuetan. Ikasle batek larregi edan zuen eta beste hirurek gutxi. Zortzi ikasleei ondo iruditu zaie al-kohola kalean debekatzea eta biri txarto.

Bigarren mailako 10 ikasleri ere egin diegu eta hauek dira beren emaitzak. 10 ikasletik batek probatu du tabakoa eta beste bedera-tziak ez, baina bakarrik probatu egin du eta orain ez du erretzen. Hiru ikasleren lagunek bai erretzen dute, besteenak ez. Gehienei ondo irudi-tzen zaie toki publikoetan tabakoa debekatzea. Inoiz ez dute beste drogarik hartu. Ikasle batzuek alkohola eskaini diete eta beste laurei ez , eskaini dio-ten sei lagunei beren lagunek eskaini diote. Lau lagunek bai edan dute eta besteak ez. Batek asteburuan edan du eta beste hirurak jaietan. Edan dutenetatik denak gutxi edan dute. Lau ikasleri ondo iruditu zaie kalean alkohola debekatzea eta beste seiri ez. Azkenik hirugarren mailako ikasleei egin diegu. 10 ikasletik hama-rrak erre egin dute eta orain 3 bakarrik erratzen dute eta hirurak 12 urtekin hasi ziren. Beste zazpiak orain ez dute erretzen. Hamar ikasle-tik zortziren lagunek ez dute erretzen. Toki publikoetan tabakoa de-bekatzea denei txarto iruditzen zaie. Inoiz ez dute beste drogarik hartu. Alkoholari buruz galderak egin dizkiegu eta ikasle guztiei alkohola es-kaini diete eta denei beraien lagunek. Hamar ikasleak alkohola edan dute eta beti jaietan. Zazpi ikasleek edan dutenean asko edan dute eta hiruk gutxi. Ikasle guztiei txarto iruditzen zaie kalean alkohola de-bekatzea. Konturatu gara adina aurrera doala tabakoa eta alkohola gehiago kontsumitzen dela.

Ikasle batzuek alkohola eskaini diete eta beste laurei ez , eskaini dio-ten sei lagunei beren lagunek eskaini diote. Lau lagunek bai edan dute eta besteak ez. Batek asteburuan edan du eta beste hirurak jai-etan. Edan dutenetatik denak gutxi edan dute. Lau ikasleri ondo iru-ditu zaie kalean alkohola debekatzea eta beste seiri ez.

Askenik hirugarren mailako ikasleei egin diegu. 10 ikasletik hamarrak erre egin dute eta orain 3 bakarrik erratzen dute eta hirurak 12 urte-kin hasi ziren. Beste zazpirak orain ez dute erretzen. Hamar ikasletik zortziren lagunek ez dute erretzen. Toki publikoetan tabakoa debe-katzea denei txarto iruditzen zaie. Inoiz ez dute beste drogarik hartu. Alkoholari buruz galderak egin dizkiegu eta ikasle guztiei alkohola eskaini diete eta denei beraien lagunek. Hamar ikasleak alkohola edan dute eta beti jaietan. Zazpi ikasleek edan dutenean asko edan dute eta hiruk gutxi. Ikasle guztiei txarto iruditzen zaie kalean alko-hola debekatzea. Konturatu gara adina aurrera doala tabakoa eta alkohola gehiago kontzumitzen dela.

IKER, HODEI ETA JOKIN

Nazionalsozialismo

Neonazia termino bat da erabiltzen dena oinarritzeko Bigarren mundu ge-rrako naziak esateko.

Esbastika, nazien ikurra eta Alemania naziaren bandera da.

Nazionalsozialismoa edo nazismoa Alemanian 1933tik 1945era (eta Aus-

trian 1938tik) boterean egon zen erregimenaren (Hirugarren Reicha) ideolo-giari ematen zaion izena da. Nazismoak faxismoarekin hartu-eman zuzena dauka eta ezaugarri nagusietako bat arrazismoa du. Nazi hitza Joseph Goebbels Propagandako Ministro naziak plazaratu zuen mitin batean, Langile Alemaniarren Alderdi Nazional-Sozialistako (Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei) kideak izendatzeko. Ideologia politiko Alemanian agertu zen lehen aldiz 1930eko hamarkadan, herritarrak Lehen Mundu Gerra galdu izanaren ondorioak eta 29ko Krisia pairatzen ari zirela. Era berean, Adolf Hitlerri eta haren lanari (Mein Kampf; "Nire Borroka", euskaraz) hertsiki loturik dago. Nazismoaren ezaugarri nagusiak ondokoak dira: • Estatu indartsuaren zentralitatea eta garrantzia. • Gizabanakoen arteko desberdintasunaren aldarrikapena: Arraza arioaren gorespena. • Gidari edo "führer"rarekiko (Hitler bera) mirespena. • Inperialismoaren defentsa: Alemaniak bere lurraldeak handitzeko eskubi-dea zuen (Espazio Bitalaren Teoria). • Militarismoa eta bortizkerian oinarritutako praktika. • Arau demokratikoak ez jarraitzea. Hegemonismo sutsua. Bigarren Mundu Gerra osteko nazi-ideologiako pertsonei neonazia esaten zaie.

INKESTA

Inkesta hau pasatu nahi dugu faxismoa eta neonazismoa bukatu behar delako mundu osoan. Jakin nahi dugu zure iritzia zein den.

Gaia: Neo Naziak eta Faxistak noiz amaituko da?

1-Pentsatzen duzu bukatuko dela nazismo edo faxismoa? Bai Ez 2-Oraindik dauka mugimendua Hitlerren eragina pentsamenduan? Bai Ez 3-Zuek uste duzue nazien eta faxisten kontra daudenek ondo egiten dutela beraien lana?(Antifaxistak) Bai Ez 4-Noizbait naziren bat ikusi duzu norbaitekin sartzen? Bai Ez 5-Beldurra diezu naziei eta faxistei? Bai Pixka bat Ez daukat 6-Oraindik uste duzu Hitlerren eta Francoren alde dagoela jendea? Bai Ez 7-Zer pentsatzen duzu Austrian zelaia inbaditu zutenean Neo Naziak? Ona Txarra 8-Oroitzen duzu Liejan(Vallecasen) gertatu zen borroka?. Bai Zerbait Ezer

ENDIKA eta CARLOS

Topatu Espainiako eta Ingalaterrako futboleko 10 equipo

Arsenal,Liverpool, Chelsea, Real Madrid, Atletico de Madrid, Osasuna, Athletic, Villa-

rreal, Aston Villa,Bartzelona.

A R S E N A L L G H C D Ñ L P M L A E R

Q W E R Y T I Y G H H C R S G P S G R U

A T D R E D V M J F C S K G D C O P E N

T D F H J N E H J D P Ñ H A E H C H A O

L X D F J A R N K D Ñ O R D B E I K L E

E A A E O J P H F F F E T B K L S F M Y

T F H T U T O N K G Y E W Q Z S V G A L

I Ñ Y T H F O S A S U N A K S E Q G D H

C T K Y R L L D C N V K Y P L A K G R F

O D U I T R E V X S Z I S F Y J K I I Y

M R Y R A S D F F G H J L K L Ñ P O D I

A Y T R E W Q A I S D F G L H N B V C U

D X E W Q G J R U C I K L P A D G H E J

R R Y G V C Z M B H T R U I P R Ñ L K S

I F Y A S T O N V I L L A E C M R G B C

D D G F U R T R D A G C B U E A K E J G

N Ñ T A H D G Y R X V N K O U F S E A X

N D B A R T Z E L O N A C V B M K H E L

X F G H J F G J R S G G U K E A G O H T

U G J O T Q W R T Y I U Z R Y A E R G Y

7 1 4 6

8 5 9 2

9 2 8 7 4

2 7 9 5 3

8 3 9 6 5

4 7

5 2 8

6 8 1 5

1 7 9

DENBORA-PASAK

Topa ezazu hizki-zopa honetan 11 hegaztien izenak.

Erantzunak: Egabela, kardantxiloa, oilagorra, sasitxoria, kurloia, txonta,

birigarroa, sosoa, txantxangorria eta paa usoa.

Topatu bidea! Bilatu Wally

E B D B G A U F T X U F G F R N E I B A F Z R U T

N G B N F N B O G S A D X O B F A B X D U I B P X

L G A M M F U R A T K R O U A O S O S A E O X B A

P S T B A T I O R N Z E R T P T R Z B N H T R H N

S P X A E X D M P U T P D O B B F A O F X O X N T

I S S F E L O K F L F K Z B G X E O D M G K M I X

S A E A A R A X O H T G K N U A D U A Z E X A T A

E I T X U T E L M O M F X A E R L X L O A X B P N

M R F S N B G P P N L X S D I O E I Z L T O E U G

T O M O A O I D K A R D A N T X I L O A R C I U O

R X X U Z M A B T G K D K R P N K E I P X H L A R

A T X N F G R N X O F P E T H L T P L H P R O E R

S I P F Z D O R K E L O A A O P R E O P Z F D A I

B S O N P H U L R I O U M P B I R I G A R R O A A

F A Z Z A U T Z X T F I L P X P T O X O B Z P T U

A S L M J F I X K U R L O I A X F I R U R U B A X

EGILEAK: MERIEM, NAROA, SERGIO, AINARA, AMAIA, YUSNELYS, JOANNA, NAHIA, AMIN, IMANOL, PAUL, AITOR, ANGELA, IDOIA, ANDREA, LEIRE, IKER, JOKIN, HODEI, CARLOS, ENDIKA.