Irungo euskarazko

hamabostekaria I runero298. zk.Bigarren aroa

Apirilak 12017

KirolakIrungo Txirrindulari Elkartea8. orrialdean

ErreportajeaRibera bekak4-5. orrialdeetan

3 Elkarrizketa Idoia Genua, AEKko irakaslea.6 Publirreportajea Egonaldi ezberdinak Caserren.7 Elkarrizketa Alicia Cebrián, ilustratzailea.10 Kolaborazioa Gorka Martinez - Mendi ibilbidea Artikutzan.11 Haurren Leihoa12 Gazteen Lanak13 Gaztea Euskararen Hilabetea.14 Gazte infor 15 Agenda

KORRIKA BADATOR!

Hezkuntza, Hizkuntza Politika eta Kultura Sailak (Hizkuntza Politikarako

Sailburuordetzak) diruz lagunduaErakunde honek Irunero diruz laguntzen duErakunde honek Irunero diruz laguntzen du

Joseba Arozena etaUnai Oiartzun.

Unai Oiartzun

Sonia Garcia Olazabal, Amaia Terrazas amaiaterrazasruiz@gmai l .com

Ion Otxoa

ion@943sansebast ian.com

837 comunicación y publicidad S.L.ISSN: 1134-0606Lege gordailua:SS-230-94.Tel: 693 828 099

Irungo ongilea izan zen José Peña Estebanjauna. Haren oroimenean jarri zuten kalearenizena. Izan ere, hil zenean, kobrezko milioi erdierreal utzi zituen Peñak dirutan, eta beste be-rrehun mila erreal Estatuko paperetan, Irungobehartsuentzat. Zahatzago, Benefizientzia Bat-zordeak eramaten zuen Udal Egoitzarentzat. José Peñak dirutza egin zuen Puerto Ricon,plantazio eta komertzio handien jabe izan bait-zen. 1848an itzuli zen Irunera, gaixo, eta urtebereko azaroaren 12an zendu zen.

1879an, Juan José Aginaga arkitektuari enkar-gatu zioten egungo Peña kalea eraikitzekoproiektua. 1883an zabaldu zuten, eta 4.576 pe-zetako kostua izan zuten lanek (Sarjia kalekoeskailerak barne).

Iturria: José Monje.Irungo kaleen izenak.

Irun atzo Irun gaur

Pe

ña

ka

lea

Argazki lehiaketaIUA: 40814

Argazki lehiaketan edonor izan daiteke parte hartzaile. Ezdago adinari edo bizitokiari dagokion mugarik.Gaia bakarra izango da: Irun. Irungo jendea, lekuak, natura,etab. Saria: urtearen bukaeran, argitaratu ditugun argazkien egileenartean sari bat zozkatuko dugu.Bete beharrekoak: argazkiak kalitate ona behar du izan. Ar-gazkiarekin batera, deskribapen txiki bat bidali beharko duegileak. Argazkiak bidaltzeko: jarozena@irunero.com

Beñat Gomez.Gain Gainean parkea.

3

Olaizola Immobiliaria agentzia

Apirilaren 4an helduko da Korrika Irunera. Oiart-zundik sartuko da, 14:00 inguruan. Hendaiara pa-sako da gero, eta Hondarribira bidean bueltatuko da,16:00etan. Bidasoaldeko AEKn hilabeteak daramat-zate Korrika prestatzen. Idoia Genuak ondo dakiahaleginak merezi duela, 80ko hamarkadaz geroztikbaitabil AEKn lanean. Korrikaren lehen lau edizioakkanpotik bizi izan zituen (urtero egiten zen hasie-ran). Hurrengoak, aldiz, barrutik. 20.edizioa du aur-ten Korrikak.

AEKko langile batentzat, zer da Korrika, zenbat lan eskat-zen du?Lan gehiena aurreko asteetan izaten dugu, Korrika pasatuarte. Klaseak ez dira gelditzen, eta lan karga handia izatenda, beraz. Hala ere, ezin da ukatu guretzat Korrika seku-lako ekimena dela, uste dut toki ona hartu duela azken ur-teotan. Euskal Herri osoan zehar egiten den jarduerabakarrenetako bat da. Lan handia eskatzen du, bainaemaitzak goxatu egiten du. Adibidez, Korrika pasatzen denurteetan sumatzen da ohi baino jende gehiago animatzendela euskara ikastera.

Ilusioa mantentzen duzu?Badira lan batzuk ez direnak atseginak izaten, dirua den-daz-denda eta tabernaz-taberna eskatzea, adibidez. Bainagu ohituta gaude, eta zorionez, laguntzaileak ere baditugu.Jendeak badaki zer den Korrika, eta zertarako egiten den.

Zer sentitzen duzu zuk Korrika Irunen sartzen denean?Azken edizioetan “petonetan” joatea egokitu zait. Petoaksaltzeko furgonetari deitzen diogu horrela. Gu Korrikarenaurretik joaten gara, eta oso polita izaten da jendearen be-rotasuna sentitzea. Emozioak transmititu egiten dira, etatripak nahasi egiten zaizkizu.

Eferbeszentzia hori badago, bi urtean behin, Korrika pa-satzen denean. Baina nola mantendu urte osoan zehar?AEKren jardunean sartuko ginateke hor. Ikaslearen tipolo-gia aldatu egin da azken urteetan. Badago jende asko eus-kalduna izateko ikasten duena. Baina titulua lortzekopremian daudenak ere etortzen dira. Zentzu horretan, Korrika tresna baliagarria da, jendea kon-tura dadin euskararena unibertso handi bat dela, eta eus-kararen bitartez gauza asko ezagutuko dituela.

AEKk baditu ezaugarri batzuk, beste euskaltegiek ezdauzkatenak. Euskalgintzaz gaindi doa, herrigintzan, el-karteekin harremanetan dihardu AEKk.Ahal dugun neurrian egiten dugu, baina ez dut uste behar

adinakoa denik, hala ere. Euskararen Egunak ekimenasortu genuen duela zenbait urte, adibidez, abenduaren3aren harira.

Helburua Euskal Herria euskalduntzea izanik, egia daikasle asko titulua ateratzeko helburuarekin gerturatzendirela. Nolabaiteko lehia bat sortzen da?Egia da, baina gertatzen dena da, euskaltegian konturatzendirela titulua abiapuntu bat baino ez dela. Zorionez, kla-sean ere badago titulurik nahi ez duen jendea, bilobekinhitz egiteko ikasten duena, adibidez. Diru-laguntzen mundua ere hor dago, tituluen baitan dau-delako. Urrats bat gainditu beharra dago titulua eskurat-zeko. Badago jendea bi urte beharko lituzkeena urrats horigainditzeko, baina urte beten gainditzen ez baldin badu,diru-laguntzarik gabe geratzen da.

Euskararen ezagutza aurrera doa, baina erabilera daerronka nagusia, eskualdean.Zalantzarik gabe. Nik ez dut ulertzen zergatik ez den era-biltzen. Gaur egun, baliabide guztiak ditugu aldeko, bainaez dugu sinesten euskaraz bizi gaitezkeenik. Hori horreladen bitartean, alferrik ari gara. Oraindik ere, euskaldun iza-tea ez da erraza, landu egin behar da. Militantzia bat es-katzen du, zoritxarrez, gure hizkuntza ez delakohegemonikoa bere herrian.

Badira urte batzuk D eredua martxan dagoela. Baina zergertatzen da? Karga guztia haurrengan jartzen dugula. Gu-raso asko ez dira euskaraz bizi, eta horrela, haurrek ikustendutena da helduen hizkuntza, hizkuntza serioa, Irunen,gaztelania dela. Helduok ere gure ardura hartu behardugu, gure motxila kargatu.

Irunen, lehen hitza euskaraz eginez gero, konturatukogara guk uste baino jende gehiagok dakiela euskaraz.Bai, askotan uler gaitzaten jotzen dugu erdarara, eta ho-rrek galtzen gaitu. Guk gurea egin behar dugu, eta kon-bentzituta dagoenak euskaraz egin behar du. Bakoitzakhartu behar du bere ardura, eta besterik gabe, euskarazegin, ondokoak gelditu arte. Bide batez, konturatuko damomentu batean beharra duela. Hori euskaldunok bult-zatu behar dugu.

Konplexua al dute Irungo euskaldunek?Ez dakit konplexua den. Errazagoa da erdaraz bizitzea, horiegia da. Ez gaude konbentzituta hizkuntzak gorde beha-rreko altxorrak baino gehiago direla. Bizitzeko, gozatzekotresnak dira. Batzuetan hizkuntza etxeko gozotasunarekinlotzen dugu soilik. Hori baino askoz gehiago da euskara.

SOLASEAN emankizunean egindako elkarrizketa. BeheBidasoko euskal hedabideek elkarlanean martxan jarrit-tako ekimena da SOLASEAN (Irunero, Txingudi Online,Antxeta Irratia, Bidasoamedia, Oarsobidasoko Hitza).

IDOIA GENUA, AEKko irakaslea:

“Korrikari eskerjendea konturatzen daeuskararena unibertsohandi bat dela”

4

Lanean ari dira Ribera beken irabazleakIrailean aurkeztuko dituzte ikerketetan oinarritutako artelanak

Antropologia eta artea uztartuko dituzten bi proiektu saritu ditu Ri-bera beken lehen edizioak. Gorka Alvarezek eta Alazne Corralek ant-zerki foro bat egingo dute, konpondu gabeko gatazka baten inguruanhausnartzeko helburuarekin. Iker Eizagirrek eta Oier Gilek, azkenbi hamarkadetako aldaketek Irungo identitatean izan duten eraginaaztertuko dute, ikerketarekin lotutako arte ekintza bat burutzeko.Irungo Udaleko Kultura arloak antolatu du beka. 9.000 euroko diru-laguntza jasoko du proiektu bakoitzak, eta irailera arteko epea izangodute bikoteek, ekimena aurrera eramateko. Ribera jardunaldien bi-garren edizioan aurkeztuko dituzte emaitzak.

Hamarkadetan zehar Bidasoari bizkarraemanez hazi eta gero, ibaiertzera hurbilt-zeko saiakera egiten ari da Irungo Udala,arlo ezberdinetan. Iaz, Abenida zubiarenmendeurrenaren hariari tiraka, memoriahistorikoaren inguruko zenbait proiektumartxan jarri zituen. Arte garaikidearekinuztartuta, adibidez, Ribera jardunaldiakantolatu zituen irailean, Bitamine Faktoriaartisten kolektiboarekin elkarlanean. Dizi-plina ezberdinetako hamar artista bainogehiagoren lanak aurkeztu zituzten, egunbatez, Abenida zubiaren inguruan. “Artegaraikidearen bidez, Bidasoa ibaiari, me-moria historikoari eta muga kontzeptuariburuz hitz egingo zuten proiektuak sustat-zeko helburuarekin sortu zen Ribera”,azaldu du Juncal Eizaguirre Kultura arlokoordezkariak: “Gure hiriaren identitatekoelementuak dira, gure iragana azaltzendutenak”. Ekimenak jarraipena izango zuela aurre-ratu zuten orduan. Orain, izen berekobeken irabazleen berri eman dute. Ber-tako artistak antropologoekin, soziologo-ekin, historialariekin edo hezkuntzaarloko profesionalekin harremanetan jart-zea izan da bekaren helburua, diziplina ar-teko bikoteak osatuz. “Ezaugarri horiekdituen proiektu bakarra da gure ingu-ruan”, azpimarratu du Eizaguirrek. Beka-ren oinarriek proposatutako profilakbetetzen zituzten Alazne Corral artista do-nostiarrak eta Gorka Alvarez antropologoelorriotarrak. “Urteak generamatzan elka-rrekin lan egiten, Zapalduen Antzerkia tai-lerretan”, azaldu du Corralek: “Deialdiaikusi genuenean, zer proposatuko genuenhausnartu, eta aurkeztea erabaki ge-nuen”. Corralen ikaskide izan zen Iker Eizagirre,antropologian. Oier Gil artistaren lagunada, eta aspaldian zebiltzan elkarrekin lanegiteko gogoz. “Ikusi genuen aukera politazela gure lanaz liberatu eta denbora es-kaini ahal izatea gure hiriaren inguruko az-

terketa bat egiteko”, adierazi du Gilek.Irundarrak izanik, Ribera ekimenaren in-guruko ikuspegi hurbilagoa dute. Ondo-rengo hausnarketa egin du Iker Eizagirrek:“Irungo ekonomia hirugarren sektoreanzentratzen hasi da, eta horrekin lotuta,beharrezkoa da Irun turismo merkatuankokatzea. Horretarako, Bidasoa ibaia etamuga erreklamo ona izan daitezke”. Lo-gika horretan kokatu ditu Oier Gilek, uda-lak Bidasoa ibaiari begira egindako bestezenbait ekintza, Oxinbiribiletik Behobiarajoango den egurrezko pasabidearena, adi-bidez: “Guggenheim efektu moduko batbilatzen dute, bidasoar erara.

Globalizazioa eta irundar identitateaIritzi horiek plazaratzeko argudioak di-tuzte Eizagirrek eta Gilek, sakon aztertzenari baitira Irun hiriak azken hamarkadetan

izan duen bilakaera. Irailerako aurkeztukoduten esku-hartze artistikoa prestatzeko,ikerketa antropologiko mardula egiten aridira. Hiriak azken hamarkadetan jasan di-tuen aldaketak aztertuz hasiko dira: “Askoeraldatu da hiria, arlo produktiboan, aldebatetik: aduanen amaiera, desindustriali-zazio prozesua, ekonomiaren tertziariza-zioa etab. Bestetik, aldeerreproduktiboan: familia ereduetan, ai-sialdi ereduetan, kontsumo ohituretanetab.”. Argi dute aldaketak ez direla Iru-nen soilik gertatu, horregatik, testuinguruorokorrago batean kokatuko dituzte. Glo-balizazioak zein inpaktu nagusi izan di-tuen azalduko dute. Marko teorikoaosatuko dute, bildutako material biblio-grafikoarekin.Ondoren, aztertutako aldaketa guzti ho-riek, Irun hiria ulertzeko moduan, eta

irundar identitatean zein eragin izanduten ikertuko dute. Horretarako, elka-rrizketak egingo dituzte irundarrekin. Ar-teari ere erreparatuko diote, eta besteakbeste, kaleko arte espresioak aztertukodituzte. “Ez da berdina Che Guevararenmurala edo kantineraren eskultura ikus-tea. Bestalde, Irunen badaude hainbatarte espresio, mundu mailan ezagunak di-renak, baina Irungo identitate hegemoni-koak nabarmendu ez dituenak. Oteizareneta Basterretxearen etxea zein egoeratandagoen ikustea besterik ez dago”, argitudu Oier Gilek. Burutzen duten ikerketanoinarrituta, esku-hartze artistiko bat pres-tatuko dute Gilek eta Eizagirrek.

“Asko eraldatu da hiria, arloproduktiboan, alde batetik:

aduanen amaiera, desindustria-lizazio prozesua, ekonomiaren

tertziarizazioa etab.”Iker Eizagirre, antropologoa

“Ikertzeko erreminta gisaulertzen dugu antzerkia”Alazne Corral, artista

5

Lanean ari dira Ribera beken irabazleakIrailean aurkeztuko dituzte ikerketetan oinarritutako artelanak

Antzerki parte hartzaileaHaien aurreko esperientzietan oinarri-tuta, herri antzerki talde bat eratuko duteAlazne Corralek eta Gorka Alvarezek Iru-nen. Memoria historikoarekin lotuta, kon-ponbiderik izan ez duen gatazka batengaia hautatuko dute parte hartzaileek, etaantzerkiaren bidez, haren inguruan haus-nartu eta irtenbideak bilatuko dituzte.“Ikertzeko erreminta gisa ulertzen duguantzerkia. Antzerki foroaren formatuaerabiliko dugu: gaia hautatu, antzerki ba-tera eraman, errepresentazio bat egin,eta haren inguruan hausnartu, eta alter-natibak proposatu”, azaldu du Alazne Co-rralek. Jendearen ekarpenak, iritziak eta

proposamenak bildu, sintetizatu, etahaiekin proiektu bat martxan jarri nahi lu-kete ondoren.Gorka Alvarezek azpimarratu du ez direlaohiko antzerki zuzendariak: “Dinamizat-zaileak gara, baina antzerkia, Irungo jen-deak egingo du”. Alde horretatik,ziurgabetasun puntu bat dutela onartudute. Ez baitira bertakoak, horrek dakart-zan abantaila eta desabantaila guztiekin.“Inguru honetan genituen kontaktuetatiktiraka hasi gara. Zenbait kolektiborekin el-karrizketak eduki ditugu jada. Antzerki es-koletara ere joango gara, eta kartelakjarriko ditugu. Azpimarratu nahi genuke,dena den, ez ditugula antzerkilariak soilik

nahi. Jende arrunta gonbidatu nahidugu”, zehaztu du Corralek. Tailer irekiakegingo dituzte, jendeak dinamika probadezan. Momentuz, artista-antropologo elkarlanaaberasgarria izan dela onartu dute bi bi-koteek. Corralek eta Alvarezek denboradaramate lankidetzan, eta ondo ezagut-zen dute elkar. Eizagirrerentzat eta Gilent-zat, ordea, berria izan da esperientzia.“Lan egiteko bi ikuskera ezberdin dira,kontsentsu ariketa luzeak egin behar dira.Baina nik uste, antropologiaren ikuspegi-tik, artista batekin lan egitea ekarpenhandia dela. Jakintza sozializatzeko moduona da artea”, aipatu du Iker Eizagirrek.

Elkarrenganakoa da interesa, Oier Gilekbaieztatu duenez: “Artistok, askotan iker-keta bat egiten dugu, baina ez dugu inoizsakontzen, antropologo batek egin deza-keen moduan”. Fruitu aberatsa eman de-zake, beraz, antropologo-artistaelkarlanak.

6

Aste Santua denontzatEpe laburreko egonaldiak eskaintzen ditu Caserrek, senideei atsedena emateko

Gainean ditugu Aste Santuko oporrak, eta familia osoak gozatu ahal izan ditzan, aukera zabala eskaintzen du Caserrek. Ana-kako eta Betharramgo egoitzetan, epe eta ezaugarri ezberdinetako egonaldiak egin ditzakete adinekoek, senideek atsedenahartu ahal izan dezaten. Egonaldi iraunkorrak, aldi baterakoak, familiari atsedena ematekoak edo errehabilitazioan eta eba-kuntzen ondokoan daudenei zuzenduak dituzte. Bestalde, eguneko zentroa dute egoitzek, eta orduka erabil daiteke.

Eskaintza pribatuaz gainera, Gipuzkoako Foru Aldundiarekin hitzartutako zenbait programatan parte hartzen dute Caserrekoegoitzek. Sendian programaren bidez, hilabetean 3-5 egun arteko egonaldia egin dezakete adinekoek. Atseden hilabeteaprogramari esker, aldiz, urtean hilabete bat egin dezakete egoitzetan, edo hamabost eguneko bi txanda, bestela. Bi kasuetan,udaletxeko gizarte zerbitzuetara jo beharra dago, haiek kudeatzen baitute programetako parte hartzea.

Urteko 365 egunetan daude zabalik egoitzak eta eguneko zentroak. Ez dago gutxieneko egonaldirik, gau bakarra ere pasadaiteke bertan, nahi izanez gero. Izan ere, senidea modu iraunkorrean egoitzan sartzeko beharrik gabe, epe laburragoetakoegonaldien bidez atseden handia har daiteke. Caserreko arduradunek egoitzetara hurbiltzeko eta animazioetan parte hartzekogonbidapena luzatu dute. Ez da erraza senidea egoitzara bidaltzeko urratsa ematea. Baina aldez aurretik gertutik ezagutuzgero, samurragoa izan daiteke.

7

BAKAILAOA DASTA EZAZU

Erakusketa laburra izan da, baina itzala utzi du.Martxoaren 14tik 24ra, CBA kultur guneanegon da Alicia Cebrián (Irun, 1983) ilustratzai-learen Maialen, 37+2. Amatasunak eragindakosentipenak irudikatu ditu Cebrianek. Gertu zi-tuen oroitzapenak, hamasei hilabete besterik ezbaititu Maialen alabak. Noelia Lorenzo idazlea-ren testuek osatu dituzte erakusketako koadroak.Udara aldera, erakusketa beste zenbait tokitaneskaintzeko aukeren bila ari da Cebrián.

Zer irudikatu duzu erakusketako ilustrazioetan?Erditzearen ondoren, batez ere, izan dudan esperientzia-tik sortu da ideia. Esperientzia zoragarria izan zen niretzat,baina oso gogorra, era berean. Egoera konplikatuak biziizan ditut, bakardade sentimendua, eta aldaketa fisikohandiak, besteak beste. Guzti hori kontatzeko beharra

nuela sentitu nuen. Nire bizipenak askatzeko, eta ahal iza-nez gero, egoera normalizatzen laguntzeko. Gaiari buruzhitz egiteko beldurra izaten dugu batzuetan.

Nolatan sortu da Noelia Lorenzorekin elkarlanean arit-zeko aukera?Aspalditik ezagutzen genuen elkar. Bakoitzaren proiek-tuen inguruan hizketan hasi ginen egun batean. Nik era-kusketa honen berri eman nion, baina ipuin batenmoduan imajinatzen nuela esan nion. Testuak idazteaproposatu nion, onartu zuen, eta ni pozez zoratzen nago.Orain ezin ditut imajinatu ilustrazioak testurik gabe.

Zer nolako harrera izan du erakusketak?Oso-oso ona. Mezu pila bat jaso ditut, erakusketarekinhunkitu egin den jendearenak. Harrituta nago oraindik.Oroitzapen eta sentimendu asko piztu dituela iruditzenzait. Ondokoak ere berdina pasa duela sentitzeak lagunduegiten du.

Noiz hasi zinen ilustrazioaren munduan?Betidanik marraztu izan dut, txiki-txikia nintzenetik. Nireespresio bide nagusia izan da. Hamar urterekin, pinturaklase batzuetara joaten hasi nintzen. Oleoa eta akrilikoalantzen ibili nintzen orduan.Unibertsitatera joan nintze-nean, ilustrazioa ezagutu nuen. Espresatzeko modu bi-kaina iruditu zitzaidan niretzat.

Zure ogibidea al da?Denbora erdiko lan bat dut, eta gainerakoan, ilustrazioanaritzen naiz. Urtean bizpahiru erakusketa egiten ditut, etazenbait enkargu ere ateratzen zaizkit: postalak, egutegiaketab. Urte amaierarako, handi samarrak diren bi proiektuditut. Zaila da ilustraziotik bakarrik bizi ahal izatea. Hasierada zailena, eta hamar-hamabost urteko epea izan daitekehori. Baina pixkanaka ari naiz nire bidea egiten.

ALICIA CEBRIÁN, ilustratzailea:“Erakusketak oroitzapen eta sentimendu asko piztu

dituela iruditzen zait”

Eskolaz kanpoko jardueren eskaintza zei-nen zabala den kontuan hartuta, zaila iza-ten da haurrak erakartzea. Hala ere,klubeko monitoreek ikastetxeetan egitenduten lanari esker, harro egoteko modukoneska-mutilen kopu-rua dutela baieztatudu Juanjo Garagar-zak. Gainditu beha-rreko eragozpenakdaudela aitortu du,hala ere: “Alde bate-tik, erortzeari beldu-rra. Ulertu behar da,txirrindularitzan aritzen den gaztea, noiz-bait erori egingo dela. Baina futbolean os-tikoak jasoko ditu, adibidez. Bestetik,errepidean entrenatzeko ideiarekin izut-zen dira gurasoak”. Edonola ere, Garagar-

zak azpimarratu du alebinak eta infantilakez direla errepide irekira ateratzen. Lehia-ketak zirkuitu itxietan izaten dira, eta en-trenamenduak ere horrela egiten dituzte,N-121 errepide zaharrean, Endarlatsara

bidean, adibidez.Kadete mailatikaurrera, errepi-dean izaten di-tuzte lasterketak.Beraz, entrenat-zera ere errepi-dera irteten diratxirrindulariak, en-

trenatzaileek eta zenbait gurasok lagun-duta. “Ezin izaten dugu haien erritmoanentrenatu, baina autoetan laguntzen di-tugu”, azaldu du Javier Urangak. Errepi-dean aritzen diren txirrindulari federatuek

astebururo izaten dituzte probak, otsaila-ren amaieratik aurrera. Alebin eta infantilmailakoek ekainean bukatzen dute den-boraldia, uztailean kadeteek, eta iraileanjuniorrek. Salbuespena badira ere, 23urtez azpiko bi txirrindulari ere baditu,gaur egun, Irungo Txirrindulari Elkarteak.“Berez, juniorretatik aurrera, haien bideaegin dezaten uzten diegu”, aipatu du Ga-ragarzak: “Baina ez badute talderik topat-zen, gurekin lehiatzeko aukera ematendiegu”. Errepidea alde batera utzi gabe, IrungoTxirrindulari Elkarteko zikloturisten taldeaazpimarratu beharradago. 100 bat lagunibiltzen dira harekin.Zikloturismo egute-gia antolatzen duIrungo TxirrindulariElkarteak, eskual-deko beste taldee-kin, Txingudirekin,San Martzialekin etaHondarribiarekin ko-ordinatua. Martxotik irailera arteko egu-tegia izaten da. Trialsinaren gorakada, zirkuituarekin lo-tutaAzken urteotan asko hazi da trialsin sek-zioa, Irungo Txirrindulari Elkartean. Gaur

egun zazpi txirrindulari ditu. Gorakada lo-tuta dago, alde batetik, eskualdeko bi pi-lotuk nazioartean lortu duten mailarekin:Ion Areitio eta Gorka Susperregi Elite ka-tegorian lehiatzen dira. Areitio hondarri-biarra maiz izaten da nazioartekopodiumetan. Bestalde, Puianako zirkui-tuaren eragina ere nabari da. Izan ere, es-kualdeko lehen pilotuak entrenatzen hasizirenean, leku aproposen bila ibili beharizaten zuten, alde batetik bestera. Gauregun, zirkuitu iraunkorra dute, anitza etabehar izanez gero, lehen urratsak ema-teko egokia.

Aukera zabala es-kaintzen baitu. Izanere, BTT ibilbideaprestatu dute, trial-sin zirkuituaren in-guruan. “Errepideanaritzen diren gaztee-kin, pistan eta men-dian ibiltzen garaneguan. BTTan arit-zeko horrelako ibil-

bide bat edukitzea sekulako abantaila da”,azaldu du Javier Urangak. Lehiaketak an-tolatzeko asmoa dute, gainera, bai BTTan,baita ziklokrosean ere.

k i r o l a k

“Juniorretatik aurrera, haienbidea egin dezaten uzten

diegu”Javier Uranga, I.T.E.ko presi-

denteordea

Alebin eta infantil mailako txirrindularitza probak egingodituzte apirilaren 9an Colon Ibilbidean, Igande Sasoi eki-menarekin batera. Ginkana ere antolatuko du Irungo Txi-rrindulari Elkarteak, nahi duenari bizikletarekindibertitzeko aukera eskainiz. Lasterketetan, elkarteko txi-rrindulari gazteenek parte hartuko dute. “Talderik han-diena da”, aitortu du Juanjo Garagarza presidenteak.

8

“Errepidean entrenatzeko ideia-rekin izutzen dira gurasoak”Juanjo Garagarza, I.T.E.ko

presidentea

Harrobi kluba da Irungo Txirrindulari ElkarteaZazpi talde ditu I.T.E.k, maila eta modalitate ezberdinetan

Irungo Txirrindulari Elkarteko harrobitikateratako azken harribitxia da Gorka Sus-perregi trialsineko pilotua. Gazte maila-tan Espainiako Txapeldun izandakoa da.Iaz, zazpigarren gelditu zen Elite katego-ria nagusian, 21 urterekin. Mundu mai-lako ranking-ean hemezortzigarrentokian amaitu zuen. Puianako trialsin zir-kuitua du ohiko entrenamendu leku.

Zein dira Irungo zirkuituaren ezaugarrinagusiak?

Esango nuke oso zirkuitu konpletua dela.Alderatuta hemendik gertu ditugun bestezirkuitu askorekin, behintzat, zirkuitu onada. Lekua oso aproposa da. Gero, sekzioezberdinak ditu, zati teknikoak, eta jauzihandiak ere bai.

Aurrera pauso handia izan da, ingurukopilotuentzat?

Bai, guretzat, eta orain hasten diren gaz-tetxoentzat, batez ere. Guk topatzen ge-nituen lekuetan entrenatzen genuen,Hondarribiko espigoiko arroketan, asko-tan. Baina lehen urratsak emateko, Puia-nako zirkuitua egokiagoa da.

Denbora daramazu, jada, nazioarteko le-hian. Zein helburu duzu aurten?

Aurreko urtekoa hobetzea, ahal dela.Orain Elite kategorian nago, eta zaila dalortzea.

Zenbat entrenatzen duzu, helburu ho-rren bila?

Aurten, astean bi aldiz ari naiz txirrinda-rekin entrenatzen, ordu eta erdi egun ba-koitzean. Beste bi egunez gimnasioko lanaegiten dut.

Ion Areitio hondarribiarra duzu errefe-rente. Baloratzeko modukoa da beraren-gandik ikasteko aukera.

Pribilegioa da niretzat, zalantzarik gabe.Beste batzuk, beharbada, ondoan horre-lako arerio bat edukita, desmoralizatuegingo lirateke. Ni berarengandik ikastensaiatzen naiz.

k i r o l a k 9

“Aurten, astean bi aldizari naiz txirrindarekin en-

trenatzen”

“Aurrera pauso handia izan daPuianako zirkuitua”

GORKA SUSPERREGI, Trialsin pilotua:

Argazkia: Peli Lekuona.

Iberiar penintsulako leku euritsuenetakobat da Artikutza. Nafarroan dago, Goi-zueta udalerriko lurretan. Hala ere, Do-nostiako Udala da finkaren jabea.1919an erosi zuen, 3.200.000 pezetarentruke. Hiritarrentzako eta bisitarientzakour hornidura handiagoa behar zuen uda-lak. Ganadua, arrantza eta ehiza debe-katu zituen Donostiako Udalak.Basoak hartzen du lursailaren zatirik han-diena, baina hura zeharkatuz, Artikutzaauzora iritsiko gara. Autoz iristeko, Donos-tiako Udalaren baimena behar da. Denaden, gure ibilbidea Eskas guardetxean ha-siko da, Artikutzaren kanpoaldean. Ber-tara autoan iristeko arazorik ez dago,

Oiartzundik egin daiteke, GI-3631 errepi-detik, Bianditz mendatean gora. Eskas guardetxetik, maldan behera hasikogara, PR NA-124 bidean, kartelak eta sei-nale zuri-horiak jarraituz. Errepide bate-tara iritsiko gara (10min.). Lehensaihesbidea hartuko dugu. Seinaleak adie-raziko digu 5,2km falta direla Artikutza au-zora iristeko. Baso ederrean murgildukogara. Zuhaitz asko topatuko ditugu lurreanerorita. Izan ere, hildako zuhaitzak mozteadebekatuta dago Artikutzan.Erreka topatuko dugu bidean, eta egu-rrezko bi zubi igaro beharko ditugu(50min.). Erreka atzean utzi eta Erroiarriur-jauzira helduko gara (1:10min.). Arti-kutza auzora iritsiko gara. Enobietako ur-tegiko presa ikusi ondoren, txokolateberoa har dezakegu Artikutzako OstatuZahar tabernan. Artikutza auzotik aterata, malda gogorraigo beharko dugu. Eskuin aldera hartukodugu, “Trenbide zaharra”ren bidea jarrai-tuz (2:10). Begiratoki batetara heldukogara hamar minuturen buruan. Bideakerrepidera eramango gaitu berriro. Au-rrera egingo dugu, errepidea utzi gabe,Eskas guardetxeraino.

10

Artikutza finka: Eskas-Eroiarri ur-jauzia-Enobietaurtegia-Artikutza-Eskas

Distantzia: 10,7km.Gehieneko altuera: 638 m.Desnibel metatua: 361 m.

Denbora: 3 ordu (geldialdiak barne).Zailtasuna: Erraza.

GORKA MARTINEZ

unpaisenmimochila.blogspot.com

11h a u r r e n l e i h o aE

gu

zkitza L

H2

gaztea

Irungo Luzio Valverde Gali jasoa (El Bidasoa,1960-IV-2).

Baserritar bat zen zelaian

Baserritar bat zen zelaian, bere lanak egit-ten. Eta etorri zen urrutittik gizon gazte bat.

Deittu zion:

-Aita!-Zein yaiz?-Joxe. Gaur etorri naiz Ameriketatik!-Bueno, juan itxera. An da ama.

Eta segittu zun lanian.

Iturria: Nikolas Alzola GerdiagaEuskaraz, Irunen barrena.

Euskaraz,

Irunen

barrena

Dunboa 3. zikloa

1�

Hiriko ikastetxeetako eta institutuetako haurrei eta gazteei zuzendutakojarduerak antolatu ditu Irungo Udaleko Euskara arloak martxoan zehar,Euskararen Hilabetea ospatzeko. Irungo Euskara Sustatzeko Ekintza Pla-naren baitan dago programa. 1998an antolatu zuen udalak, lehenengoz,euskararen inguruko sentsibilizazioa eta motibazioa sustatzeko asmoz.

Haur Hezkuntzatik hasita, DBHko 4.mailara arteko ikasleentzako jarduerak an-tolatu ditu Euskara arloak. Hau da, 3 urtetik 16 urtera arteko haurrei eta gaz-tetxoei zuzendutakoak. Aurten, 7.200 ikaslek parte hartu dute jardueretan.Euskararen bideari jarraituz leloa hautatu dute. Martxoaren 10ean izan dalehen hitzordua. DBHko 1.go eta 2.mailako 400 ikasle bildu dira Ficoban, Mint-zodromo Gaztean. “World Cofferen dinamika erabili dute. Berdintasunareninguruko gaiak eman zaizkie, martxoaren 8arekin lotuta”, azaldu du ArantzaZulet Euskara arloko teknikariak.Martxoaren 15, 16 eta 17an, Eidaberen "Baserrian Amets" 50 minutuko ant-zezlana eskaini diete Haur Hezkuntzako ikasleei, Amaia Kultur Zentroan. Eli-kagaien jatorriari buruzko antzezlana da. Martxoaren 21 eta 22an, LHko 3. eta4. mailako ikasleen txanda izan da. "Wangari, zuhaitz neska" antzezlana ikus-teko aukera eduki dute, Karlik Danza Teatrok eskainita. Azkenik, martxoaren23an, DBHko 3 eta 4 mailako ikasleek Txaloren "Jainko basatia", Yasmina Rezaantzerkigile frantsesaren komedia dramatikoa ikusi dute. Irunero bereziaIrunero aldizkariak ere parte hartu du Euskararen Hilabetea programan. Ikas-leen sormena erakusteko, bi ale berezi argitaratu ditu. Batean, Haur Hezkunt-zako eta Lehen Hezkuntzako 1.go eta 2.zikloko ikasleen lanak jaso ditu.Bestean, Lehen Hezkuntzako 3.zikloko eta DBHko ikasleenak bildu ditu. Ikas-tetxeetan eta institutuetan banatu dira, eta Euskara arloaren web gunean ereeskura daude.

13gaztea

Euskararen hilabetea izan da martxoaIrungo ikasleei zuzendutako zenbait ekintza antolatu ditu Irungo Udalak

MARTE. SORKUNTZA LA-BORATEGIA

Txikientzat: 4 urtetik 14 ur-tera arte.Ordua: astelehenetik ostegu-nera 17:15etatik 19:15etara;larunbatetan 11etatik 13etara.

Helduentzat:Ordua: astelehenetik ostegu-nera 19:30etatik 21:00etara;larunbatetan 11etatik12:30etara.

Urritik ekainera.

Prezioak: egun bat 50€/hila-betea; bi egun 75€/hilabetea(materialak barne).

Informazio gehiago:

678 948 315 / 665 724 684;martelaborategia@gmail.com

g a z t e i n f o r

- Aurrez aurre: Irungo CBA liburutegi berrian- Telefonoz: 943 50 54 44 / 943 50 54 40 - Posta elektronikoz: igaz te@i run .o rg

- Webean: www. i r un .o rg/ igaz te

- WhatsApp bidez: 607 771 173LAN ESKAINTZA: MAD SCIENCE

Monitoreak behar ditugu Eureka ZientziaMuseoko eta ikastetxeetako taldeetarakoekintzetako gidari gisa lan egiteko.

Lantokia: Donostia.

Baldintzak: > frantsesean eta euskaran goi-maila > komunikazio gaitasuna duten pertsonak(ez da beharrezkoa lizentziatua izatea).

Ordutegia: lanaldi erdia (goizetan; udan etaoporraldian beste txanda batzuk egiteko au-kera).

Txandak: 3,5 ordu (09:30 - 14:30 arteko tar-tean).

*** 2 hiletik behin asteburu batean ere lanegiten da.

Soldata: Hilean 450 eurotik hasi (presta-kuntza - laguntzaile denboran) eta 600 eurogordinera artekoa.

Berehala hasi behar da !!!

Bidali zuen CV-a helbide honetara: cris-tina@madscience.org.es (kontaktua: Cris-tina Arriola).

EUROPA. IRUNGO GAZTEEN MUGIKORTA-SUNERAKO NAZIOARTEKO ZERBITZUA

Europako beste herrialde batera bidaiatzeko in-teresa duzu ikasteko, praktikak egiteko, lan egi-teko, boluntariotzan aritzeko, gazte trukeakegiteko? Horrela bada, hauxe da zure tokia.

CBA Kultur Gunean gaude - San Juan Harriaplaza, z/g, -1.go solairua.Ordutegia: astelehenetik ostegunera 17:00etatik19:30etara eta astearteetan 10:00etatik.14:00etara.Eta nahiago baduzu, bidali email batieurope@irun.org helbidera edo deitu 943 505446 telefonora.

Martxoak 31-apirilak 2Zer? Gipuzkoako TxikienII.Azoka.

Erakusketa eta salmenta Tailerrak, Hitzaldiak, Haur ai-sialdi gunea, Jolasak, Zozke-tak, Opariak...

Ordutegia? Ostirala: 16:30-20:30; Larunbata eta igan-dea: 11:00-14:00 eta16:30-20:30.

Non? Ficoba erakustazoka.

Prezioa: Sarrera orokorra 2euro; 12 urte arteko gazteekdoako sarrera. Doako par-kina.

Apirilak 1Zer? Antzerkia: Yllana 25.

Ordua? 20:000etan.

Non? Amaia KZ. Pio XII, 4.

Prezioa: Sarrera orokorra:14,30 euro. Langabeek, 14urtetik beherakoek eta GazteTxartela dutenek: 9,20 euro.

Salmenta:- -Interneten bidez.- Irungo Turismo bulegoan.

Apirilak 2Zer? Herri kantu bazkaria.Korrika dela eta, ErramunMartikorenak girotua.

Non? Landetxa Auzo Elkar-tean.

Ordua? 14:30.

Prezioa: 20 €, 12 urte bainogutxiagokoak 5 €.

Salmenta: - Zuzenean: Itzala eta Otazpitabernetan eta elkartearentabernan. - Telefonoz: 665709036.

Apirilak 3Zer? “Irun Lagunkoia Sus-traietatik”-Parte hartze saioa.

Euskadi Lagunkoia EuskoJaurlaritzaren Enplegu etaGizarte Politiketako sailakbultzatutako ekimen bat da.

Haren helburua adinekoeketa, oro har, herritarrek uda-lerria hobetzen parte har de-zaten bultzatzea da, zahartuahala nork bere bizimoduaizaten jarraitu ahal izateko.

Ordua? 18:00-20:00.

Non? Palmera Montero gi-zarte gunean, 2.aretoan.

Prezioa? Doan.

Apirilak 7Zer? Musika Museoan-Irungo Musika Eskolako ikas-leen kontzertua.

Non? Oiasso Erromatar Mu-seoa. Eskoleta, 1

Ordua? 20:00.

Apirilak 8Zer? Musika: Zuhainpekosoinuak.

Euskal musikaren sustraiaikuspuntu garaikidetik ber-deskubritzeko aukera apartadugu. Jean Mixel Bedaxagarbeste hainbat artista handire-

kin arituko da, Mireia Gabi-londok eta Fernando Bernue-sek sortutako ikuskizunean.

Non? Amaia KZ Pio XII, 4.

Ordua? 20:00.

Prezioa: 7,5 euro.

Salmenta:

- Interneten bidez.- Irungo Turismo bulegoan,Luis Mariano plazan.- Amaia KZko leihatilan, ikus-kizunaren egunean.

a i s i aa 15

KORRIKA IRUNEN:

Apirilaren 4an pasako daKorrika Irundik.

Oiartzundik iritsiko da,Katea-Landetxara, 14:00 in-guruan.

Hendaian zehar ibili ondo-ren, 16:00etan Irunenizango da berriro, Honda-rribira bidean.