1.1. Industria IraultzaIndustria Iraultza2.2. Industria IraultzaIndustria Iraultza3.3. Industria IraultzaIndustria Iraultza

MARIJE AGUILLO URCULLU

IES MUNGIA BHI 3-DBH

INDUSTRIALIZAZIOAREN FASEAK

• 1. Industri Iraultzaren ezaugarriak• Ingalaterran sortua XVIII. mendearen ardian• Ikatza eta lurrin makina• Siderurgia eta ehungintza

• 2. Industria Iraultza (1850-1945)• Alemania, Frantzia, Belgika, EEBB• Elektrizitatea eta Petrolioa• Kimika, Metalurgia, Automobilgintza

• 3. Industria Iraultza (1945tik gaur arte)• EEBB eta Japonia• Energi nuklearra, energi alternatiboak• Robotika, mikroelektronika, informatika, bioteknologia• Multinazionalak• I+D ezinbestekoa da

Produkzio modua-Teknologia-Energi iturria-Produkzio Lekua-Eskulana-Eskaria-Eskaintza

Aintzinako Aintzinako Erregimen Erregimen GaraianGaraian

Testuingurua:Testuingurua:

-Sistema politikoa-Sistema ideologikoa-Gizarte antolamendua-Teknologia maila-Nekazaritza sistema-Gizakien biziraupena-Eskaria

ANTOLAMENDU POLITIKO ETA SOZIALA

Energi iturri tradizionalak

PRODUKZIO MODUA

Izurriteek, gerrek, heriotzak,

biztanleriaren bizi-itxaropenak

produkzio hazkundeari mugak

jarri zizkioten tradizionalki.

Artisautza - ManufakturaArtisautza - ManufakturaLANTOKIA

LANGILEAK

LANABESAK

Biztanleriaren hazkundea (Iraultza demografikoa)

Eskariaren hazkundea

Produkzio modua arindu behar

Berrikuntza teknologikoa

INDUSTRIA IRAULTZA

INDUSTRIA IRAULTZAREN ZERGATIAK

• Industria iraultza Ingalaterran sortu zen

• Faktoreak:– Faktor geografikoak– Kapital ugariak– Nekazaritza garatua– Populazio hazkundea– Burgesia garatua eta ekimentsua– Lehengai ugariak (burdina, ikatza, kotoia)– Komunikabide onak

Ferrokarrilaren egoera Espainian 1855ean.

INDUSTRIA IRAULTZA, ZERTAN DATZA?

• Makinizazioa

• Energi iturri berriak– Lurrin makina– Ikatzaaren erabilera masiboa

• Emakumeen eta umeen lana

• Produktibitatearen hazkundea

• Lantegiaren agerpena

• Lanaren antolaketa berria

• Industria sektor berrien garapena

EHUNGINTZA

• Asmakuntzak– Ehuntegi mekanikoa– Hirugile mekanikoa

Edmund Cartwright (1784)

LEHENENGO ASMAKUNTZAK

Hargreaves-en iruteko makina 1786, 80 bobina edukitzera heldu zen

BURDINGINTZA

• Ikatzaren erabilera• Coke

• Labe garaiak

• Altzairua• Bessemer konbertigailua

LAN LEKUA LAN LEKUA INDUSTRIA INDUSTRIA GARAIANGARAIAN

Ezaugarri berriakEzaugarri berriak

Emakumeen eta umeen lanaEmakumeen eta umeen lana

LAN BALDINTZAKLAN BALDINTZAK

-Ordutegi berriak

-Lan-erritmo berria

-Baldintza berriak gogorragoak

-Umeen eta emakumeen lana

ONDORIOAK• Kapitalismoaren garapena

• Enpresa-kapital forma berriak• Burgesiaren boterea• Finantza-boterea

• Komunikabideen garapena

• Mundu merkatuaren eraketa

• Gizarte natolaketa berria• Proletalgoaren sorrera• Klase-gizartea

• Hirien hazkundea

GARRAIOEN eta KOMUNIKABIDEEN GARAPENA

• Kanalak• Bidesariko errepideak• Ferrokarrila• Telegrafoa

Lurrin-untzia Automobila Hegazkina Telefonoa Irratia

INDUSTRIA MOTAKINDUSTRIA MOTAK

INDUSTRIA ASTUNAK EDO OINARRIZKOAK

• Lehengaiak produktu erdieraldatu bihurtzen dituztenak

– Burdingintza

– Petrokimikoak

– Kimika astuna

OINARRIZKO INDUSTRIAKOINARRIZKO INDUSTRIAKIndustria astunakIndustria astunak

Siderurgia

EKIPO ONDASUN INDUSTRIAK

• Beste industriak funtziona- tzeko ekipoak egiten dituztenak

Kontsumo Ondasun industriak• Kontsumitzaileentzako zuzen joaten diren

produktuak egiten dituzten industriak

ENPRESEN PILAKETA• OPA

• Enpresa bat xurgatzea edo erostea» Endesaren gaineko opak (Gas Natural, EON, Acciona,…)

• PILAKETA HORIZONTALA• Sektore bereko enpresak zuzendaritza beraren menpe biltzea.

• PILAKETA BERTIKALA• Lehengaietatik amaituta- ko azken produkturaino produkzio fase guztiak kontrolatzea.

ENPRESEN PILAKETA-II

• HOLDING– Enpresa batek (nagusia) beste enpresetako

(filialak) partaidetzak hartzen ditu, akzioak erosiz, eta enpresa multzoa kontrolatuz. (Adibidez Rumasa: Bankuak, Loewe, hotelak, bodegak, Garvey, Paternina, e.a. kontrolatzen ditu)

• MONOPOLIOA– Sektor batean enpresa bakar bat dagoenean. Ez

du konpetentziarik eta merkatu osoa kontrolatzen du nahi dituen prezioak jartzen.

2. INDUSTRIA IRAULTZA2. INDUSTRIA IRAULTZA(1870 – 1950 BITARTEAN)(1870 – 1950 BITARTEAN)

-ElektrizitateaElektrizitatea-PetrolioaPetrolioa-Automobil industriaAutomobil industria-Industria kimikaIndustria kimika

--Kolorante artifizialakKolorante artifizialak

-Industria metalurgikoaIndustria metalurgikoa- AluminioaAluminioa- KobreaKobrea

-Produkzio moduaProdukzio modua-Serie produkzioaSerie produkzioa-Kate produkzioaKate produkzioa

Serie fabrikazioa eta montaje katea

FORD FORD LANTEGIALANTEGIA

Fordismoa: Produkzio sistema-Produkzio-katea-Serie handiak-Prezio txikiak

KIMIKA KIMIKA LANTEGIALANTEGIA

2. Industria iraultzaren paisaje tipikoa (Bilboko Itsasadarra)

Cadizko untzitiegiak 1980ko hamarkadan

(desindustrializiazio garaian)

1990ko hamarkadan(Industria berritu ostean)

ELEKTROGAILUEN FABRIKAK

3. ETA 4. INDUSTRIA IRAULTZA 3. ETA 4. INDUSTRIA IRAULTZA (1945-ETIK HONA)(1945-ETIK HONA)

- Energi nuklearraEnergi nuklearra- Energi alternatiboakEnergi alternatiboak- AeronautikaAeronautika- RobotizazioaRobotizazioa- Informatika- Informatika- TelematikaTelematika- BioteknologiaBioteknologia- MikroelektronikaMikroelektronika- NanoteknologiaNanoteknologia

Aldi zaharrak (70 hamarkada arte) Aldi modernoak (gaur egun)Fordismoa Post-FordismoaZurruntasuna: Sekulako lan-banaketa, produkzio desoreka. Malgua: Erantzun arinarako gaitasuna.

Standard-ekoizkin produkzioa. Sail txikien produkzioa.Berariazko makinaria. (lan bakoitzarako makina bat). Produkzio sistema asko aldatzen bada makinaria aldatu beharko da.

Askotariko makinaria eta malgua. Makina birprograma daiteke jarduera ezberdinak egiteko.

“Badaezpada” fabrikatzen da. (Just in case). Momentu zehatzarako produzitzen da. (Just in Time).

Biltegi handiek gastu handiak suposatzen dituzte:•Mugitu gabeko kapitala.•Behaketa.•Mantentzea.

Biltegi minimoa. Produzitu ahala salmenta lekura eramaten da.

Prestakuntza gabeko langileak, izugarrizko lan-banaketa.

Balioanitzeko langile oso kualifikatuak, lan ezberdinak har ditzakete.

Montai-katea, lan-postu bat <-> langile bat. Sistemaren zurruntasuna. Langileak edozein lanpostua har dezake.

Kalitate kontrola produkzio katearen amaieran. Kalitate kontrola prozesu osoan zehar.

Goitik beherako lantegi erraldoiak: produktu baten fase guztiak gauzatzen ditu.

Goitik beherako desintegrazioa: produktuaren gauzatzean parte hartzen duten enpresen sareak. Berdintasunezkoak edo nagusitasunezkoak (batek bere baldintzak jartzen baditu) izan daitezke.

Enpresa globalak Industria eskualdeak

 SAYER-en arabera

ROBOTIKAROBOTIKA

PRODUKZIO MODUA: PRODUKZIO MODUA:

- Toyotismoa- Toyotismoa

TOYOTISMOA

• Merkatua ikertzen da nahi duena jakiteko.

• Lehenego saldu gero produzitu• Serie txikiak• Lan antolamendu berria• Langileen ekipoak

• Eskariari arin erantzuteko robotak berprogramagarriak.

• Esz daude “stock”-ak

AUTOMOBIL INDUSTRIA MODERNOAAUTOMOBIL INDUSTRIA MODERNOA

Informatika, konputadoreak, Informatika, konputadoreak, telekomunikabideaktelekomunikabideak

LASER INDUSTRIA

TELEFONO MUGIKORREN FABRIKAZIOAINFORMATIKA INDUSTRIA

BIOTEKNOLOGIABIOTEKNOLOGIA

INDUSTRIA ESKUALDE INDUSTRIA ESKUALDE TRADIZIONALAKTRADIZIONALAK

Industriaren kokapena Industriaren kokapena gaur egun,gaur egun,bi joerakbi joerak

1- Industria sakabanatzea- Lurzoru merkea- Zerga txikiak- Ingurugiroarekiko kontrol gutxi- Gutxi garatutako eskualdeetan- Kualifikazio bxua edo ertaineko eskulana.

Industriaren kokapena-2Industriaren kokapena-22- Industria poligonoak

– Komunikabide sareen alboetan– Hirien inguruetan– Industria tradizionala eta anitza– Industria pilaketa– Kualifikazio anitzeko eskulana– Oinarrizko azpiegiturak:espazio urbanizatuta, telefonoa,

ura, argindarra, zuntz optikoa, aparkalekuak

Industriaren kokapena-3Industriaren kokapena-33- Parke Teknologikoak eta Teknopolis

- Azken teknologiako industriak (High Tech)- Unibertsitate eta ikerketa zentroetatik hurbil- Kalitate handiko eraikinak landaz inguratuta eta dentsitate gutxikoa.- Prestakuntza handiko eskulana.- Produkzioaren emaitza: teknologia- Zerbitzu ugariak eta kalitatekoak

- Enpresen inkubagailuak- Konferentzia aretoak, e.a.

- Oso ondo komunikatuta- Ezagupen transferentziak

sustatzen ditu.

PARKE PARKE TEKNOLOGIKOAKTEKNOLOGIKOAK

INDUSTRIA INDUSTRIA POLIGONOAKPOLIGONOAK

Munduko lanaren banaketaMunduko lanaren banaketa

Goraka ari diren herrialdeetan:-Produkzio fase merkeak-Eskulan ugari eta merkea

SACOM denuncia que la explosión en Foxconn, la fábrica que produce en china la mayoría de los Ipads, no es accidental

Esta misma fábrica captó la atención de los medios de comunicación de todo el mundo a principios de 2010 por una ola de suicidios entre sus trabajadores. Hace tan sólo unas semanas SACOM, una organización de estudiantes que se dedica a luchar por la mejora de las condiciones de trabajo en China, denunció que en la sección de pulido de la fábrica de Chengdu, donde ha ocurrido la explosión, se daban unas concentraciones inadmisibles de polvo de aluminio en aire.Fecha alta: martes, 24 de mayo de 2011

Herri garatuetan:

- Korporazio handien egoitza eta kapitala

- Ikerketa, diseinua

- Goi teknologia

- Prestakuntza handiko lanpostuak

BAYER

VolksWagen

4. INDUSTRIA IRAULTZA

Fase Urteak Kokapena Energi iturriak Teknologia nagusia

1 1750-1850 Ingalaterra, Frantzia, Belgika, Alemania

Ikatza Lurrin makina

2 1850-1945 Europa, EEBB, Japonia

Petrolioa, elektrizitatea

Automobila, Serie produkzioa, Telegrafoa, Telefonoa, Irratia, Telebista

3 1945-2000 Herri garatuak Nuklearra Kohetea, Konputadorea, automatizazioa (robotak), Mobila, Internet

4 2000-tik Internet, Google, Facebook, Twitter,…..

Berriztagarriak App Store, Garapen plataformak, sentsoreak, interkomunikazioa, Informazioa (datuen gestioa), Big Data……

INDUSTRIA IRAULTZAK

INDUSTRIAREN ONDORIOAK

Beroketa GlobalaKlima Aldaketa

Baliabideen agorpenaKutsadura

KUTSADURA: Airea, Ura, Lurra

Baliabideen kontsumoa eta klima aldaketa

• Paperaren kontsumoa

• Petrolioaren kontsumoa

Azal ezazu zer den eta nola funtzionatzen duen “Negutegi efektua”

Negutegi efektua

-Metano

-CO2

-CFC (negutegi

gasak) Kloro,

Fluor, Karbonoa