Ikasmaterial honek Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa ...

Ikasmaterial honek Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sailaren egokitasun-aitormena du. 2004-07-23

Koordinazioa eta maketa: Elhuyar Edizioak

Hizkuntz zuzenketak: Elhuyar Hizkuntz Zerbitzuak

Azalaren diseinua: Olatz Goenaga

© Edizio honena: Elhuyar Fundazioa. Zelai Haundi 3 – Osinalde industrialdea. 20170 USURBIL (Gip.) (2005) [email protected] - www.elhuyar.org

© Juan Miguel Azkue Salsamendi

ERREGULAZIO ETA KONTROL SISTEMA AUTOMATIKOAK (SR3)

KONTROL SEKUENTZIALEKO SISTEMAK

3

Kontrol sekuentzialeko sistemak

ARIKETAK

Egilea: Juan Miguel Azkue Salsamendi Laguntzaileak: Iñaki Azkune Mendia, Lurdes Ansa Maiz

Zuzenketak: Elhuyar Hizkuntz Zerbitzuak



4

1 - AUTOMATAK ........................... 5

2 - HIDRAULIKA............................ 75

3 - PNEUMATIKA .......................... 114

4 - ZIRKUITUAK ............................ 151

5 - AURKIBIDEA ........................... 205



5

1 – AUTOMATAK



6

1 - SENTSOREAK SERIEAN 2 - SENTSOREAK PARALELOAN 3 - SENTSOREAK SERIEAN 4 - SENTSOREAK SERIEAN / PARALELOAN 5 - ZABALIK DAUDEN SENTSOREAK 6 - SENTSORE BAT ZABALIK ETA BESTEA ITXIRIK 7 - SENTSORE BAT ITXIRIK ETA BESTEA ZABALIK 8 - ITXIRIK DAUDEN SENTSOREAK 9 - OINARRIZKO ZIRKUITUAK 10 - ERRELEAK DITUZTEN ZIRKUITUAK 11 - AGINTE- ETA INDAR-ZIRKUITUA 12 - MARTXA ETA GELDITZE SEINALIZATUAK 13 - MARTXA IRAUNKORRA EDO PULTSUKAKOA 14 - PAUSAGUNERAKO TENPORIZADOREA 15 - LANERAKO TENPORIZADOREA 16 - TENPORIZADOREA: gelditze tenporizatua 17 - TENPORIZADOREA: martxa atzeratua 18 - TENPORIZADOREA: hiru pultsadoreren sekuentzia 19 - TENPORIZADOREA: alarma tenporizatua 20 - TENPORIZADOREA: aldizkakotasuna 21 - KONTAGAILUA 22 - NORANZKO-ALDERANZKETA 23 - P. ELEKTRIKOA 24 - GRAFCET LINEALA 25 - GRAFCET PARALELOA 26 - GRAFCET ALTERNATIBOA



7

GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P1

JARDUERA: SENTSOREAK SERIEAN DENBORA: 20’ 1/1

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Kontaktuak seriean dituen zirkuituen programaketa.

Programako oinarrizko aginduak. Programagailuaren erabilera. Automataren sarrera eta irteerak konektatzen jakitea.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK

Pultsadorea 2

Lanpara 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea

Irteeran dagoen lanpara aktibatzeko: 1. Lehenbizi programa asmatu eta ondoren automatan programatu. 2. Funtzionatzen duen ala ez jakiteko, probatu programa. 3. Funtzionatuz gero, automatan muntaia egin.

TRESNAK ERREMINTAK BESTE BALIABIDEAK GALDERAK PROPOSATURIKO LANAK Polimetroa

1) 1.00 irteerako lanpara noiz piztuko

da?

a) Muntaia honen txostena egin

behar duzu. Txosten horrek honako hauek

izan behar ditu: • Funtzioen diagrama • Kontaktuen diagrama • Kontaktuen eskema • Instrukzioen zerrenda

1.00

0.00

0.01



8

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA

Kontaktuak paraleloan dituen zirkuituaren programaketa.



Pultsadorea 2

Lanpara 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea



1. 1.00 irteerako lanpara noiz piztuko

da?




GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P2 JARDUERA: SENTSOREAK PARALELOAN DENBORA: 20’ 1/1

1.00

0.00 0.01



9


Kontaktuak seriean dituen zirkuituen programaketa.

Programaketako oinarrizko aginduak. Programagailuaren erabilera. Automataren sarrera eta irteerak konektatzen jakitea.


Pultsadorea 2

Lanpara 2

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea

Irteeran dauden lanparak aktibatzeko: 1. Lehenbizi programa asmatu eta ondoren automatan programatu. 2. Funtzionatzen duen ala ez jakiteko, probatu programa. 3. Funtzionatuz gero, automatan muntaia egin.



da? 2. 1.01 irteerako lanpara noiz piztuko

da? 3. 1.01 irteerako lanpara soilik, inoiz

piztuko al da?




GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P3 JARDUERA: SENTSOREAK SERIEAN DENBORA: 20’ 1/1

0.00

0.01

1.00 1.01

0.02



10


JARDUERA: SENTSOREAK SERIEAN/PARALELOAN DENBORA: 20’ 1/1

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Kontaktuak seriean/paraleloan dituen zirkuituaren programaketa.



Pultsadorea 6

Lanpara 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea




da?




1.00

0.02

0.00

0.01

0.05 0.03

0.04



11


Kontaktuak seriean/paraleloan dituen zirkuituaren programaketa.



Pultsadorea 4

Lanpara 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea




da?




GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P5 JARDUERA: SENTSOREAK SERIEAN/PARALELOAN DENBORA: 20’ 1/1

0.01

1.00

0.00 0.03 0.02



12


Kontaktuak paraleloan/seriean dituen zirkuituaren programaketa.



Pultsadorea 6

Lanpara 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea



1. 0.05 sarrerari eragin gabe, 1.00 irteera

piztuko al da? 2. 0.04 sarrerari eragin gabe, 1.00 irteera

piztuko al da?




GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P6 JARDUERA: SENTSOREAK PARALELOAN/SERIEAN DENBORA: 20’ 1/1

0.03

0.05

1.00

0.00 0.02 0.01

0.04



13


Kontaktuak seriean/paraleloan dituen zirkuituaren programaketa (markak erabili gabe).



Pultsadorea 7

Lanpara 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea



1. 0.06 sarrerari eragin gabe, 1.00

irteera piztuko al da? 2. 0.05 sarrerari eragin gabe, 1.00

irteera piztuko al da?




GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P7 JARDUERA: SENTSOREAK SERIEAN/PARALELOAN DENBORA: 20’ 1/1

0.06

0.01

1.00

0.00

0.05

0.03 0.02 0.04



14


Programatzeko garaian, irteera bat aktibatzeko, sarreren egoera logikoa kontuan izatea.

Oinarrizko zirkuituen programaketa. Programagailuaren erabilera. Automataren sarrera eta irteerak konektatzen jakitea.


Pultsadorea 2

Errelea 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea

Irteeran dagoen KA1 errelea aktibatzeko S1-ek eraginda eta S2-k eragin gabe egon behar duela kontuan izanda: 1. Lehenbizi programa asmatu eta ondoren automatan programatu. 2. Funtzionatzen duen ala ez jakiteko, probatu programa. 3. Funtzionatuz gero, eskeman agertzen den muntaia egin.





GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSA0P8 JARDUERA: ZABALIK DAUDEN SENTSOREAK DENBORA: 20’ 1/1

0.00 1.00

KA1

S1

AG

S2

0.01



15


JARDUERA: SENTSORE BAT ZABALIK ETA BESTEA ITXIRIK DENBORA: 20’ 1/1

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Programatzeko garaian, irteera bat aktibatzeko, sarreren egoera logikoa kontuan izatea.



Pultsadorea 2

Errelea 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea

Irteeran dagoen KA1 errelea aktibatzeko S1-ek eraginda eta S2-k eragin gabe egon behar duela: 1. Lehenbizi programa asmatu eta ondoren automatan programatu. 2. Funtzionatzen duen ala ez jakiteko, probatu programa. 3. Funtzionatuz gero, eskeman agertzen den muntaia egin.





0.00 1.00

KA1

S1

AG

S2

0.01



16


JARDUERA: SENTSORE BAT ITXIRIK ETA BESTEA ZABALIK DENBORA: 20’ 1/1




Pultsadorea 2

Errelea 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea






0.00 1.00

KA1

S1

AG

S2

0.01



17


JARDUERA: ITXIRIK DAUDEN SENTSOREAK DENBORA: 20’ 1/1




Pultsadorea 2

Errelea 1

Automata 1

Programagailua 1

Konektorea






0.00

1.00

KA1

S1

AG

S2

0.01



18

GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSEA0P1

JARDUERA: OINARRIZKO ZIRKUITUAK DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektrikoa automatak erabiliko duen programa bihurtu.



Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 3

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea

2/2 eranskinean dagoen zirkuitu elektrikoa kontuan izanda: 1. Sarrera eta irteeren esleipen-taula egin. 2. Automata-programa bihurtu. 3. Programagailua erabiliz, automata programatu. 4. Funtzionatzen duen ala ez jakiteko, probatu programa. 5. Funtzionatuz gero, sarrera eta irteeren muntaia egin.




izan behar ditu: • Esleipen-taula • Kontaktuen diagrama • Kontaktuen eskema • Instrukzioen zerrenda



19



ERANSKINA

S3

H2

220 V

H1

F2

S1

F1

14

13

S2 13

14

H3

S1

14

13

23

24



20






Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 3

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








21



ERANSKINA

220 V

F2H1

S2

F1

S114

13

14

13

S1

H2

S223

24

H3

S314

13

23

24

31

32



22


JARDUERA: ERRELEAK DITUZTEN ZIRKUITUAK DENBORA: 30’ 1/2




Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








23



ERANSKINA

220 V

F2 A2

A1KA1 H1

F1

S114

13

14

13KA1

S2

KA2A2

23

24

A1H2

KA2

S314

13KA1

14

13

23

24



24






Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 2

Lanpara 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








25



ERANSKINA

KA1

F2

F1

S2

220 V

S1

A2

A1

31

32

H1

KA114

13

KA114

13

KA2

S1

A2

KA223

24

A1

23

24

S241

42

14

13

H2

KA123

24



26






Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








27



ERANSKINA

KA1

F2

F1

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

13

14 14

13

KA2

S3

11

12

A2

KA2

A1

14

13

14

13

H1

KA123

24

H2

23

24KA2



28






Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








29



ERANSKINA

KA1

F1

KA1

F2

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

13

14

KA231

32

KA2

14

13 S3

11

12

A2

A1

KA214

13

31

32

H1

14

13

KA123

24

H2

23

24KA2



30






Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








31



ERANSKINA

KA1

F1

KA1

F2

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

32KA2

13

14

31

32

31

KA2

14

13S3

11

12

A2

A1

32

KA214

13

31

32

31

H1

14

13

KA123

24

H2

23

24KA2



32






Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 4

Lanpara 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








33



ERANSKINA

F1

KA1

F2

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

13

14

KA2

S4

14

13

S3

11

12

A2

A1

KA214

13

11

12

H1

14

13

KA123

24

H2

23

24KA2



34


JARDUERA: AGINTE- eta INDAR-ZIRKUITUA DENBORA: 30’ 1/2



ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Programagailua 1

Automata 1

Pultsadorea 3

Lanpara 2

Kontaktoreak 2

Ikus 2/2 eranskina.

Konektorea








35



ERANSKINA

F2

F1

Aginte-zirkuitua

KM1

S 2

24 V

S 1

KM1

A2

A1

13

14 14

13S 3

KM2

11

12

H 1

Indar-zirkuitua

KM1

A2

A1

14

13 KM2

F4

14

13

220

F3

H 2

KM2 1

2

1

2



36


JARDUERA: MARTXA eta GELDITZE SEINALIZATUAK DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 3

Lanpara 3

Konektorea

Kontaktorea 1

Errele termikoa 1

Programagailua 1

Automata 1

Ikus 2/2 eranskina.








37


JARDUERA: MARTXA eta GELDITZE SEINALIZATUAK DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

C3

F1

F2

KM1

S0

S2

S1

220 V

F3

KM1

A2

A1

14

13

11

12

12

14

H1

13

11

95

96

H2 C2

H3 C5

KM1 97

98KM1

21

22

33

34



38

GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSE1P10

JARDUERA: MARTXA IRAUNKORRA EDO PULTSUKAKOA DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 3

Lanpara 3

Konektorea

Kontaktorea 1

Errele termikoa 1

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








39

GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSE1P10


ERANSKINA

C3

F1

F2

KM1

S1

S2

220 V

F3

KM1

S3

A2

A1

12

14

13

H1

12

14

13

11

95

96

11

H2C2

H3C5

KM197

98

KM121

22

33

34



40


JARDUERA: PAUSAGUNERAKO TENPORIZADOREA DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 1

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








41



ERANSKINA

F1

KA1

F2

220 V

S1

A2

A1

13

14

15

16

H1

KA1



42


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadore bikoitzak 1

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








43



ERANSKINA

F1

KA1

F2

220 V

S1

A2

A1

13

14

17

18

H1

KA1



44






Pultsadore bikoitzak 2

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








45



ERANSKINA

F1

KA1

S0

F2

S1

220 V

KA1

KA2A1

A2

13

14

A2

A1

13

14

11

1217

18

H1

KA2



46


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA – I. sekuentzia DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 3

Lanpara 3

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








47

GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK KODEA: KSSEA0P14 JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA – I. sekuentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

A2

A1

KA3

25

26

11

12

F2

KA2

A2

KA1

A2

F1

S1

S2

220 V

S0

KA1

A1

13

14

11

12

A1

KA4

KA2

13

14

11

12

H1

A2

KA4 H2 H3

KA4

A1

KA3

36

3711

12

23

24KA3

23

24



48


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA – II. sekuentzia DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 2

Lanpara 3

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








49


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA – II. sekuentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KA3

KA2

F1

F2

S2

220 V

S1

14

13

A2

A1

KA1

KA231

32

KA114

13

KA3 KA1

47

48

11

12

H1

KA1

KA1

KA2

A1

A2

32

31

KA213

14

47

48

A1

A2

KA3

13

14

32

31

KA347

48

H2 H3

KA323

24

23

24KA223

24



50


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Gelditze tenporizatua DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 2

Lanpara 2

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








51



ERANSKINA

KA1 KA2

F1

KA2

S0

F2

S1

220 V

KA1

A1

A2

13

14

17

18

A2

A1

13

14

11

12

H1 H2

31

32

23

24KA1 KA1



52


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Martxa atzeratua DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 2

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








53



ERANSKINA

KA1 KA2

F1

KA2

S0

F2

S1

220 V

KA1

A1

A2

13

14

15

16

A2

A1

13

14

11

12

H1

KA123

24



54


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Hiru pultsadoreren sekuentzia DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 4

Lanpara 2

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








55


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Hiru pultsadoreren sekuentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KA

F1

F2

S1

S0

220

14

13

S1-S3-S2 sekuentzia

A2

A1

KA

13

14KA

KA

A2

A134

KA

14

13

33

41

S2KA

11

12

KA

A2

A1 34

KA

14

13 13

33 42

41

S3 14 KA

A2

A1

KA

14

13

14

13

42

41

42KA KA

KAKA

KA

H2H1

14

13

KA

24

24

23

23

24KA KA

23

24

23



56


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Alarma tenporizatua DENBORA: 30’ 1/2



ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadorea 2

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Automata 1

Bozina 1

Ikus 2/2 eranskina.

Errele termikoa 1








57



ERANSKINA

KA1 KA2

F1

S0

F3

F2

S1

220 V

A1

A2

13

14

11

12

KA1

A2

A1

13

14

95

96

H1 H2

KA2

17

18

97

98



58


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Aldizkakotasuna DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 2

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








59


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Aldizkakotasuna DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KA2

KA1 KA2

F1

S0

S1

F2

220 V

KA1

KA3

A1

A2

13

14

15

A2

A1

16

13

14

11

12

KA3

17

18

H1

KA223

24



60


JARDUERA: KONTAGAILUA DENBORA: 30’ 1/2




Pultsadorea 3

Lanpara 1

Konektorea

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








61



ERANSKINA

F1

KA1

F2

S1

220 V

S0

KA1

A2

A1

13

14

KA2

14

13 KA1

11

12

S2

A2

A1

KA3

14

13

H1A2

A1

14

13

23

24KA2



62


JARDUERA: Noranzko-alderanzketa (ibiltarte-bukaerako etengailuak) DENBORA: 30’ 1/2



ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Ibiltarte-bukaerako etengailuak 2

Pultsadorea 2 Lanpara 3 Konektorea Kontaktoreak 2 Errele termikoa 1 Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1








63


JARDUERA: Noranzko-alderanzketa (ibiltarte-bukaerako etengailuak) DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KM1

KM2

F2 A2

KM1

F1

F3

S1

S2

220 V

KM1

31

A1

32

31

32KM2

B1

13

14

12

B2

14

13 S3

11

95

96

A2

H1 H3H2

KM1

31

A1

32

31

32

14

13 KM214

13

98

97 23

24KM2

23

24



64


JARDUERA: P. ELEKTRIKOA – Noranzko-alderanzketa (eskuz) DENBORA: 30’ 1/3



ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Motor asinkronoa 1

Pultsadorea 3

Lanpara 3

Kableak

Kontaktoreak 2

Errele termikoa 1

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1


TRESNAK ERREMINTAK BESTE BALIABIDEAK GALDERAK PROPOSATURIKO LANAK

Bihurkinak Katalogoak

Guraizeak

Polimetroa



izan behar ditu: • Esleipen-taula • Kontaktuen diagrama • Kontaktuen eskema • - Instrukzioen zerrenda



65



ERANSKINA

KM1

KM2

F2 A2

A1

KM1

F1

F3

S1

S2

220 V

KM114

31

32KM2

13

12

11

14

13 S3

95

96

A2

A1

H1 H3H2

KM198

14

31

32

13 KM214

13

97

24 24

23KM2

23



66



ERANSKINA

L3

L2

L1

WU V

M

KM2

F2

KM1

F1



67


JARDUERA: P. ELEKTRIKOA – Noranzko-alderanzketa (tenpor.) DENBORA: 30’ 1/2



ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Motor asinkronoa 1

Pultsadorea 2

Lanpara 3

Kableak

Kontaktoreak 2

Errele termikoa 1

Programagailua 1

Ikus 2/2 eranskina.

Automata 1


TRESNAK ERREMINTAK BESTE BALIABIDEAK GALDERAK PROPOSATURIKO LANAK

Katalogoak Bihurkinak Guraizeak

Polimetroa






68



ERANSKINA

KA1

F2 A2

KM1

A2

KA1

F1

F3

S1

S2

220 V

A1

31

32KA1

31

32KM2

12

13

14

KM1

A1

13

14

45

46KM1

11

95

96

A2

KM2 H1 H3H2

KM1

KM2

A1

31

32KM1

14

13KA1

23

24

13

14

98

97 23

24KM2

23

24



69

GAIKAKO UNITATEA: AUTOMATAK - GRAFCETAK KODEA: KSSAG0P1

JARDUERA: GRAFCET LINEALA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Grafcet linealak analizatu eta programatu. Ariketa Ikusi 2/2 eranskina

Automaten programaketa. Programagailuaren erabilera. Grafcetaren programaketa.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALAK Automata 1 Programagailua 1 Kontaktoreak 4 Ibiltarte-bukaerako etengailuak 5

Pultsadorea 1 Detektagailua 1

GALDERAK

1 2 3 4

PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin 1 Funtzionamendua adierazten duen

Grafceta marraztu. 2 Sarrera/Irteeren taula egin. 3 Grafcet horri dagokion kontaktuen

diagrama egin. 4 Instrukzioen zerrenda programatu.

1 Funtzionamendua analizatu. 2 S/I taula sortu. 3 Grafceta egin. 4 Kontaktuen diagrama egin. 5 Instrukzioen zerrenda programatu. 6 Automataren etengailuak erabiliz, probatu

programaren funtzionamendua.

7 Zuzendu programaketako erroreak. 8 Ongi funtzionatzen duenean, sarrera eta

irteeretako elementuak konektatu eta funtzionamendua berriro egiaztatu.

9 Desmuntatu dena. 10 Elementu guztiak bere lekuan kokatu.



70


JARDUERA: GRAFCET LINEALA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA

Piezak koipegabetzeko makina batek gurditxo bat dauka, eta, bertan, piezak igotzeko eta jaisteko, polipastoa. Bere funtzionamendu automatikoa honelakoa da:

Pausagunean, gurditxoak "c1"-en eta polipastoak "b"-n egon behar dute. "p" detektagailuak pieza dagoela nabarituko du. Zikloa hasteko, "m" aginteko pultsadoreari eragin eta garbitu behar den pieza kargatu egiten da, eta hau "h"-raino igo. Ondoren, "c2"-raino eramaten da; jarraian "b"-raino jaitsi eta hor koipea behar den bezala kentzeko 5 minutu egongo da. Denbora hori pasatzen denean, "h"-raino igo eta ondoren gurditxoa "c3"-ra joango da. Jarraian, polipastoa "b"-ra jaitsi. Langileak pieza deskargatzen duenean amaitzen da zikloa. Langileak lan hori egiteko 30 segundo dauzka. Denbora hori agortzen denean, makina pausaguneko posiziora itzuliko da.



71


JARDUERA: GRAFCET PARALELOA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Grafcet paraleloak analizatu eta programatu Ariketa Ikus 2/2 eranskina.


TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Automata 1 Programagailua 1 Kontaktoreak 4 Ibiltarte-bukaerako etengailuak 5


GALDERAK 1 2 3 4

PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin. 1 Funtzionamendua adierazten duen




programaren funtzionamendua.

7 Zuzendu programaketako erroreak. 8 Ongi funtzionatzen duenean, sarrera eta

irteeretako elementuak konektatu eta funtzionamendua berriro egiaztatu.




72


JARDUERA: GRAFCET PARALELOA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA

GARRAIO-ZINTAK “1” zintako kaxa “z” detektagailura iristen denean, A zilindroa kanporatu egingo da, eta kaxa “c3”-ra eramango du. Ondoren, A zilindroa pausagunera itzuliko da a0-ri eragin arte. Berriro, “1” zintako kaxa “z” detektagailura iristen denean, A zilindroa kanporatu egingo da, baina orain “c2”-raino. Ondoren, A zilindroa pausagunera itzuliko da a0-ri eragin arte. A zilindroa pausagunera itzultzen denean, B eta C zilindroak kanporatu egingo dira b1 eta c1-i eragin arte (bi zintetan kaxa bana kokatuko da). Bi zilindroak kanporatuta daudenean, aldi berean barneratzen hasiko dira. B eta C zilindroak pausagunean daudenean (b0 eta c0-ri eraginda), prest egongo da beste ziklo bat hasteko Funtzionamendua kontrolatzeko, honako aginte hau daukagu:

- Martxako pultsadorea



73


JARDUERA: GRAFCET ALTERNATIBOA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Grafcet alternatiboak analizatu eta programatu. Ariketa Ikus 2/2 eranskina.


TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Automata 1 Programagailua 1 Kontaktoreak 4 Ibiltarte-bukaerako etengailuak 5


GALDERAK

1 2 3 4

PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin. 1 Funtzionamendua adierazten duen




programaren funtzionamendua. 7 Zuzendu programaketako erroreak. 8 Ongi funtzionatzen duenean, sarrera eta

irteeretako elementuak konektatu eta funtzionamendua berriro konprobatu.




74


JARDUERA: GRAFCET ALTERNATIBOA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA

GARABI BATEN KONTROLA Funtzionamendua kontrolatzeko, aginte hauek dauzkagu:

- Martxako pultsadorea - Hautagailua (etengailua)

* Funtzionamendua hautagailuarekin: Martxako pultsadoreari eragin eta 1 pausaguneko

posiziotik 2 posiziora joango da. Posizio honetan, 20 segundo egongo da. Denbora hori pasatzen denean, 1 pausaguneko posiziora itzuliko da.

* Funtzionamendua hautagailurik gabe: Martxako pultsadoreari eragin eta 1 pausaguneko

posiziotik 2 posiziora joango da. Posizio honetan, berriro martxako pultsadoreari eragin arte egongo da. Martxako pultsadoreari eragindakoan, 1 pausaguneko posiziora itzuliko da.

A

B

1

C

2

D



75

2 – HIDRAULIKA



76

1 - PRAKTIKETAKO MAHAIEN ZIRKUITU ELEKTRIKOA ETA HIDRAULIKOA 2 - PRESIO-SORKUNTZA 3 - PRESIO-GALERAK 4 - PONPAREN PORTAERA 5 - BALBULA BANATZAILEA 6 - PRESIO-GALERAK 7 - 4/2 ELEKTROBALBULA 8 - 4/3 ELEKTROBALBULA (P, T, A, B) 9 - 4/3 ELEKTROBALBULA (P, T - A - B) 10 - ZIRKUITUA HUSTEA 11 - NORANZKO BAKARREKO BALBULA 12 - NORANZKO BAKARREKO BALBULA DESBLOKEAGARRIA 13 - BERRESKURATZEKO ZIRKUITUA 14 - SEKUENTZIA-BALBULA 15 - PRESIOA ERREGULATZEKO BALBULA 16 - ZILINDROAREN OREKA



77

GAIKAKO UNITATEA: SISTEMA SEKUENTZIAL HIDRAULIKOAK KODEA: KSSH0P1

JARDUERA: MAHAIEN ZIRKUITU ELEKTRIKOA ETA HIDRAULIKOA DENBORA: 30’ 1/3

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Lantegiko praktikak egiteko erabiltzen ditugun mahaien zirkuitu elektrikoak eta hidraulikoak analizatu. Mahaien funtzionamendua eta erabilera. Mahaiko materialen kokapen egokia.

Hidraulikako oinarri fisikoak. Magnitude fisikoak eta hidraulikako unitateak. Hidraulikako funtsezko legeak. Engranajezko ponpa, manometroa, metagailua,

iragazkia. Eragintza-taldea zirkuituko sinboloa eta eskema. Presioa mugatzeko balbula edo segurtasunekoa.

NEURKETAK

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus I. eranskina (zirkuitu hidraulikoa) eta II. eranskina (zirkuitu elektrikoa).

MATERIALA

GALDERAK

1 2 3 4 5 6

PROPOSATURIKO LANAK

1 2 3

1 Behar diren kontzeptu teorikoak azaldu. 2 Mahaiko zirkuitu hidraulikoa azaldu. 3 Mahaiko zirkuitu elektrikoa azaldu. 4 Bi zirkuituen arteko erlazioa azaldu. 5 Tiraderetan (“kutxetan”) dauden elementuak

egiaztatu eta ordenatu. 6 Kableen kaxak egiaztatu eta osatu. 7 Mahaiak ongi funtzionatzen dutela egiaztatu.

Energia elektrikoak eta hidraulikoak ba al daude?

8 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan kokatu.



78



I. ERANSKINA: ZIRKUITU HIDRAULIKOA

112

1- Tankea 2- Betetzeko iragazkia 3- Iragazkia 4- Nibela 5- Ponpak 6- Ponpen lozagia ("enbragea") 7- Ixteko giltza 8- Motore asinkronoa 9- Segurtasun balbulak10- Mahaiko manometroak. M011- Elektrobalbulak12- Konexio azkarreko errakoreak

ev1 ev2

91

T 4

710 1 1

P

31

1

51

P

6

T

12

BA11111

121 122 3

2333 2

5 2

TP

M892

T

10

P

72 22

A B

12 4

1- Tanga 2- Betetzeko iragazkia 3- Iragazkia 4- Nibela 5- Ponpak 6- Ponpen lozagia 7- Ixteko giltza 8- Motore asinkronoa 9- Segurtasun-balbulak 10- Mahaiko manometroak. M0 11- Elektrobalbulak 12- Konexio azkarreko errakoreak



79



II. ERANSKINA: ZIRKUITU ELEKTRIKOA

F6

GP2

MP1

S6 S8KA1 KA2

KA1

A2

KM1 H1 H2

A1

A2 A2

KA2

A1 A1

S5

MP2 KM1

S7

3 X 220 V

220 V / 24 V

GP1

L1L2L3

F5

F4

KM1

ev1 ev2H3 H4

KA1 KA2

M3

2 4 6

1 3 5

642

F1 F2 F3

1 3 5



80


JARDUERA: PRESIO-SORKUNTZA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Ponpa hidraulikoaren funtzionamendua analizatu. Noranzko bakarreko iratotze-balbularen funtzionamendua analizatu. Zirkuitu hidraulikoetan, presio-sorkuntza analizatu.

Hidraulikako lege eta oinarri fisikoak. Presioaren azpian jarritako fluidoak. Hornidurako taldea (osagaiak, erabilera,...). Eragintza zuzeneko Presioa mugatzeko balbula. Noranzko bakarreko iratotze-balbula.

NEURKETAK

Iratotze-balbula irekitzen ari garela, neurketak egin behar ditugu eta datuak honelako taulan jarri:

GRAFIKOAK

0

1

2

3

4

5

6

7

8

35 36 46 48 50

P(bar)

Q(l/

min

)

Neurketen taula erabiliz, presioaren eta emariaren arteko erlazioa adierazten duen kurba egin.

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 MERS-SB iratotze--balbula 1

Emari-neurgailua 1 263-PBS-30 manometroa 1

GALDERAK

1 Zer adierazten du iratotze-balbulak gure zirkuituan?

2 Nola sortzen da presioa zirkuitu hidrauliko batean?

3 Zer printzipiotan oinarrituz, funtzionatzen du ponpa batek?

4 Ponpa bat izendatzean, zer ezaugarri aipatu behar dira?

5 Zer gertatzen da sistema hidrauliko batean fluxua bideratzeko tutua ixten badugu?

6 NEURKETAK eta GRAFIKOAK adierazi.

PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin: 1 Eskuz egindako eskema marraztu. 2 Funtzionamendua azaldu. 3 Galderei erantzun.

1 Praktika egiteko behar den MATERIALA

prestatu. 2 Eskema muntatu. 3 Ponpa martxan ez badago (argi berdea itzalita),

pultsadore beltzari eraginez martxan jarri (argi berdea piztuta).

4 Pultsadore berdeari eraginez, elektrobalbula martxan jarri (argi laranja piztuko da).

5 Hasteko, iratotze-balbula maximora itxi. Horrela presioa 50 kg/cm2 izango da. Segurtasun-balbula balio horretara egokituta dago.

6 Iratotze-balbula pixkanaka ireki. Manometroa begiratuz, konturatuko gara, presioa jaisten ari denean, emariak gora egiten duela. Ondorioz, iratotze-balbula erabiliz, emaria erregula dezakegu, baina presioa ez da konstante mantenduko.

7 Neurketak egin eta taula batean adierazi. 8 Taula erabiliz, kurba bat egin presioaren eta

emariaren arteko erlazioa adierazteko. 9 Desmuntatu.




81


JARDUERA: PRESIO-SORKUNTZA DENBORA: 30’ 2/2

I. ERANSKINA: ESKEMA

P

M0

B

(A)

T

B

A

P

(B)



82


JARDUERA: PRESIO-GALERAK DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Ponpa hidraulikoaren funtzionamendua analizatu. Presioa mugatzeko balbularen funtzionamendua analizatu. Noranzko bakarreko iratotze-balbularen funtzionamendua analizatu. Zirkuitu hidraulikoan sortzen diren presio-galerak analizatu.

Hidraulikako lege eta oinarri fisikoak. Presioaren azpian jarritako fluidoak. Hornidurako taldea (osagaiak, erabilera,...). Eragintza zuzeneko presioa mugatzeko balbula. Noranzko bakarreko iratotze-balbula.

NEURKETAK

Iratotze-balbula irekitzen ari garela, neurketak egin behar ditugu eta datuak horrelako taulan jarri:

GRAFIKOAK

0

2

4

6

8

10

12

14

0 3 6 8 9

Q ( l/min)

M1

- M2

( bar

)

Neurketen taula ikusiz, M1 eta M2 artean presio-galera dagoela nabaritzen da, eta balio hori emaria aldatuz aldatu egiten dela ere bai. Hori adierazten duen kurba egin.

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Noranzko bakarreko MERS-SB iratotze-balbula 1

Emari-neurgailua 1 263-PBS-30 manometroa 1 263-PBS-63 manometroa 2

GALDERAK

1 M2-k M1-ek baino presio gutxiago markatzen du, zergatik?

2 Presio-galera horrek, zer ondorio dakar?

3 Zer faktorek produzitzen dute presio-galera?

4 Hauetatik zeinek du eragin handiena?

PROPOSATURIKO LANAK Txostena egin: 1 Eskuz egindako eskema

marraztu. 2 Funtzionamendua azaldu. 3 Galderei erantzun.

1 Praktika egiteko behar den MATERIALA

prestatu. 2 Eskema muntatu. 3 Ponpa martxan ez badago (argi berdea itzalita),



5 Lehendabizi, iratotze-balbula toperaino itxi. Horrela presioa 50 kg/cm2-koa izango da, segurtasun-balbula balio horretara egokituta baitago. M1 eta M2 manometroak 50 kg/cm2

adieraziko dute. Emari-neurgailuak 0 l/min adieraziko du.

6 Ondoren, iratotze-balbula pixkanaka ireki egingo da. Irekitzen ari garen neurrian, bai manometroari bai emari-neurgailuari begiratuko diogu.

7 Neurketak egin eta taula batean adierazi. 8 Taula erabiliz, kurba bat egin presioaren eta

emariaren arteko erlazioa adierazteko. 9 Desmuntatu.




83




M1

P

B(A) M2

T

B

A

P(B)



84


JARDUERA: PONPAREN PORTAERA DENBORA: 30’ 1/2


Ponpa hidraulikoaren funtzionamendua analizatu. Noranzko bakarreko iratotze-balbularen funtzionamendua analizatu. Zirkuitu hidraulikotako presio-sorkuntza. Ponpa hidraulikoaren portaera analizatu.

Hornidurako taldea (osagaiak, erabilera,...). Presioa mugatzeko balbula zuzenean eragindakoa

eta aldez aurretik eragina (serbopilotatua). Noranzko bakarreko iratotze-balbula. Ponpa hidraulikoa (ezaugarriak, funtzionamendua).

1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskema muntatu. 3 Ponpa martxan ez badago (argi berdea itzalita),




85

NEURKETAK

a) Prozedura Iratotze-balbula irekitzen ari garela eta emariaren balioak taulakoak direla, presioaren neurketak egin eta datuak honelako taulan jarri:

b) Prozedura

Presioa mugatzeko balbula irekitzen ari garela eta birak taulakoak direla, presioaren neurketak egin eta datuak horrelako taulan jarri:

GRAFIKOAK

Neurketen taulak erabiliz, presioa eta emaria erlazionatzen dituen kurba egin. Baita presioa mugatzeko balbularen birak eta M0 manometroaren presioa erlazionatzen dituena ere.

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Noranzko bakarreko MERS-SB iratotze--balbula

1


Presioa mugatzeko MCD3-SP balbula 1

GALDERAK

1 Segurtasun-balbularen funtzionamendua azaldu.

2 Zergatik jarri behar da segurtasun--balbula edozein zirkuitutan?

3 Non jarri behar da segurtasun--balbula zirkuituan?

4 Zergatik eta noiz sortzen da beroa segurtasun-balbulan?

5 Zer abantaila dauka aldez aurretik eragindako segurtasun-balbulak zuzenean eragindakoarekin konparatuz?


PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin: 1 Eskuz egindako eskema marraztu. 2 Funtzionamendua azaldu. 3 Galderei erantzun.

Bira-erdiak



86


JARDUERA: PONPAREN PORTAERA DENBORA: 30’ 2/2


P

M0 P

P

T

B

T

B A



87


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Balbula banatzaileen funtzionamendua, muntaiak eta ezaugarriak analizatu. Zilindroen funtzionamendua, muntaiak eta ezaugarriak analizatu.

Presioa mugatzeko balbula zuzenean eragindakoa. Balbula banatzaileak. Zilindro hidraulikoak.

NEURKETAK

Neurketa hauek egiteko segurtasun--balbula era egokian doitu behar dugu. Zurtoina kanporatzean neurketak egin eta taulan jarri:

Zurtoina barneratzean neurketak egin eta taulan jarri:

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Emari-neurgailua 1 263-PBS-30 manometroa 1

263-PBS-63 manometroa 2


Eskuz eragindako MD1 P4-TA-110-50 balbula banatzailea

1

∅40 - ∅16 l 200 zilindro diferentziala 1

GALDERAK

1 Zer erabilera daukate balbula banatzaileek zirkuitu hidrauliko batean?

2 Balbula banatzaile ezberdinak aipatu, bere posizioen arabera eta bide-kopuruen arabera?

3 Balbula banatzailea osatzen duten elementu nagusiak aipatu.

4 Zer esan nahi du balbula banatzaile batean “erdian itxita” esaerak?

5 Hiru posizioko balbula banatzaile baten lau erako “erdiko posizioak” ezberdinak aipatu.


PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin: 1 Eskuz egindako eskema


1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskema muntatu. 3 Ponpa martxan ez badago (argi berdea itzalita),



5 Praktika hasteko, balbula erdiko posizioan jarri eta presioa mugatzeko balbulari eragin, M0 manometroak 35 kg/cm2-ko presioa adierazi arte (segurtasun-balbula). Egoera horretan fluxu-neurgailuak ere 0 l/min adieraziko du.

6 Ondoren balbula banatzailearen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara bai manometroei eta bai fluxu neurgailuari begiratuz.

7

Zilindroaren zurtoina kanporatuz gero, olioa enbolo aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatu du. Tangara joateko B→T bidea zeharkatzen du.

8

Aldiz, zilindroaren zurtoina barneratuz gero, olioa zurtoin aldetik iristen da,; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→B bidea zeharkatu du. Tangara joateko A→T bidea zeharkatzen du.

9 Neurketak egin eta taula batean adierazi. 10 Neurketen taula erabiliz, presioa eta emariaren arteko

erlazioa adierazten duen kurba marraztu. 11 Desmuntatu. 12 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan kokatu.



88


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEA DENBORA: 30’ 2/2


T

M2

M0

P

P

A B

P T

M1

T

A

B



89



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Balbula banatzaileen funtzionamendua analizatu. Zirkuitu hidraulikotako presio-galerak analizatu. Segurtasun-balbularen funtzionamendua analizatu.

Presioa mugatzeko balbula zuzenean eragindakoa. Noranzko bakarreko iratotze-balbula. Balbula banatzaileak.

NEURKETAK

Iratotze-balbula irekitzen ari garela, eta balbula banatzailean P-A bideak komunikatuta daudela, neurketak egin behar dira datuak honelako taulan jarrita:

GRAFIKOAK Neurketen taula ikusiz, M1 eta M2 artean presio-galera dagoela nabaritzen da, eta balio hori emaria aldatuz aldatu egiten dela ere bai. Hori adierazten duen kurba egin.

0

5

10

15

0 3 6 8 9

Q ( l / mi n )

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Noranzko bakarreko MERS-SB iratotze--balbula

1



Eskuz eragindako MD1 P4-TA-110-50 balbula banatzailea

1

GALDERAK

1 M2-k M1-ek baino presio gutxiago markatzen du; zergatik?

2 Presio-galera horrek, zer ondorio dakar?

3 Zer faktorek produzitzen dute presio-galera hori?

4 KSSH0P3 praktikan egindako neurketekin konparatu. Diferentziarik nabaritzen al duzu?


6



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskema muntatu. 3 Praktika hasteko, lehenbizi iratotze-balbula

maximora itxi behar da. 4 Balbula banatzaileak erdiko posizioan egon

behar du. Horrela M0 manometroak adieraziko duen presioa 50 kg/cm2-koa izango da (segurtasun--balbula). Egoera horretan M1-ek 50 bar eta M2-k 0 bar-eko presioa adieraziko dute. Fluxu-neurgailuak ere 0 l/min adieraziko du.

5 Balbula banatzailea b posizioan jarri (P A komunikatzen) eta ondoren, iratotze-balbula gero eta gehiago irekiko dugu. Horrela egiten ari garela, begiratu bai manometroei eta bai fluxu-neurgailuari ere. Zer gertatzen da?

6 Egin neurketak eta taulan adierazi. 7 Neurketen taula erabiliz, presioaren eta

emariaren arteko erlazioa adierazten duen kurba marraztu.

8 Desmuntatu. 9 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



90




B (A)

P

(B)P

M1

A B

P T

T

A

B

M2



91


JARDUERA: 4/2 ELEKTROBALBULA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Balbula banatzaileen funtzionamendua analizatu. 4/2 balbula banatzailearen funtzionamendua analizatu.

Presioa mugatzeko balbula, zuzenean eragindakoa. Noranzko bakarreko iratotze-balbula. Balbula banatzaileak. 4/2 elektrobalbula.

NEURKETAK

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Emari-neurgailua 1 263-PBS-30 manometroa 1


4/2 elektrobalbula MD1-Ta / 40 1

C-264 zilindro diferentziala 1

GALDERAK

1 Aipatu zenbait bidetako balbula baten ikurraren osagaiak (30. orrialdea).

2 Nola izendatzen dira konexioak? 3 Balbula banatzailea batean zein da

posizio normala? 4 Nola izendatzen dira balbula

hauek? 5 Horrelako balbulak, zenbat posizio

eta bide (konexio) ditu gutxienez? 6 Balbula bat erabat definitzeko

eragintzak adierazi egin behar al dira?

PROPOSATURIKO LANAK



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskema muntatu. 3 Lehenbizi aginte-zirkuituaren (zirkuitu elektrikoa)

muntaia egin eta egiaztatu funtzionamendua. 4 Praktika hasieran, balbula pausaguneko posizioan

dagoela (elektrobalbula aktibatu gabe), zilindroaren zurtoinak barneko posizioan egon behar du.

5 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, elektrobalbula aktibatzen da eta aldi berean balbula banatzailearen posizioa aldatuko da. Une horretan, zurtoina kanporatzen hasiko da. Olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P →A bidea zeharkatu du. Zilindrotik tangara joateko B →T bidea zeharkatzen du (begiratu emari-neurgailuan).

6 Pultsadorearen katigamendua kenduz, elektrobalbula desaktibatu egingo da eta aldi berean balbula banatzailea pausagunera itzuliko da (malgukiari esker).

7 Une horretan, zurtoina barneratzen hasiko da. Olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P →B bidea zeharkatu du. Zilindrotik tangara joateko A →T bidea zeharkatzen du (begiratu emari--neurgailuari).


kokatu.



92


JARDUERA: 4/2 ELEKTROBALBULA DENBORA: 30’ 2/2


a

M0

P

TP

T

A B

P T

A

B

A2

KA1

0V

a

A1

S1 KA1

+24V



93


JARDUERA: 4/3 ELEKTROBALBULA (P, T, A, B) DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Elektrobalbulen funtzionamendua analizatu. Erdia itxirik duen 4/3 balbularen funtzionamendua analizatu (funtzionamendua, konexioak, eginkizuna).

Balbula banatzaileak. 4/3 balbula banatzaileak, erdian itxirik. Elektrobalbulak.

NEURKETAK

Neurketa hauek egiteko segurtasun--balbula era egokian doitu behar dugu. Zurtoina kanporatzean neurketak egin eta taulan jarri:

Zurtoina barneratzean neurketak egin eta taulan jarri:

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA




4/3 elektrobalbula MD1 P4-S1-110-50 1


GALDERAK

1 Balbula banatzailea erdiko posizioan dagoela, zurtoinari heldu eta indar eginez saiatu mugitzen. Mugitzen al da? Zergatik?

2

PROPOSATURIKO LANAK



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskemak muntatu eta aginte-zirkuituaren

funtzionamendua egiaztatu. 3 Praktika hasteko, balbula erdiko posizioan jarri eta presioa

mugatzeko balbulari eragin, M0 manometroak 35 kg/cm2--ko presioa adierazi arte (segurtasun-balbula). Egoera honetan fluxu-neurgailuak ere 0 l/min adieraziko du.

4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez balbula banatzailearen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara, bai manometroetara eta bai fluxu-neurgailura begiratuz. Zilindroaren zurtoina kanporatzen ari dela, olioa pistoi aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatu du. Tangara joateko B→T bidea zeharkatzen du.

5 Zurtoina bere kanpoko posizioan dagoela, gelditze--pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzailea bere erdiko posiziora itzuliko da.

6 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, balbula banatzailearen posizioa aldatu egingo dugu eta adi egongo gara bai manometroetara eta bai fluxu-neurgailura begiratuz. Zilindroaren zurtoina barneratzen ari dela, olioa zurtoin aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→B bidea zeharkatu du. Tangara joateko A→T bidea zeharkatzen du.

7 Zurtoina bere barneko posizioan dagoela, gelditze--pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzailea bere erdiko posiziora itzuliko da.

8 Praktikan egindako neurketak tauletan adierazi. 9 Desmuntatu.




94


JARDUERA: 4/3 ELEKTROBALBULA (P, T, A, B) DENBORA: 30’ 2/2


M0

P

a

TP

T

A B

P T

b

A

B

M1 M2

+24V

S3

A2

A1

KA1

0V

a

KA1S2

KA2

S1

KA1

bKA2

A2

A1

KA2KA2

KA1



95


JARDUERA: ELEKTROBALBULA 4/3 (P, T - A - B) DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Elektrobalbulen funtzionamendua analizatu. Laneko zirkuituaren deskargako 4/3 balbularen funtzionamendua analizatu (funtzionamendua, konexioak, eginkizuna). Motor hidraulikoen funtzionamendua analizatu.

Balbula banatzaileak. 4/3 balbula banatzaileak, laneko zirkuituko

deskarga. Elektrobalbulak. Motor hidraulikoak.

NEURKETAK Neurketa hauek egiteko segurtasun-balbula egoki doitu behar dugu. Balbula banatzailea erdiko posizioan dagoela, neurketak egin eta taulan jarri:

Zurtoina kanpoko posizioan dagoela, neurketak egin eta taulan jarri:

Zurtoina barneko posizioan dagoela, neurketak egin eta taulan jarri:

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA




4/3 elektrobalbula MD1P4-S3 / 32 1


Motor hidraulikoa 1

GALDERAK

1 Balbula banatzailea erdiko posizioan dagoela, zurtoinari heldu eta indar eginez saiatu mugitzen. Mugitzen al da? Zergatik?



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskemak muntatu eta aginte-zirkuituaren funtzionamendua

egiaztatu. 3 Praktika hasteko, balbula erdiko posizioan jarri eta presioa

mugatzeko balbulari eragin, M0 manometroak 35 kg/cm2-ko presioa adierazi arte (segurtasun-balbula). Egoera honetan fluxu-neurgailuak ere 0 l/min adieraziko du.

4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez balbula banatzailearen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara bai manometroetara eta bai fluxu-neurgailura begiratuz. Zilindroaren zurtoina kanporatzen ari dela, olioa zutoin aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatu du. Tangara joateko B→T bidea zeharkatzen du.

5 Zurtoina bere kanpoko posizioan dagoela, gelditze--pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzailea bere erdiko posiziora itzuliko da.

6 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez balbula banatzailearen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara, bai manometroetara eta bai fluxu-neurgailura begiratuz. Zilindroaren zurtoina barneratzen ari dela, olioa zurtoin aldetik iristen da; ondorioz , olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→B bidea zeharkatu du. Tangara joateko A→T bidea zeharkatzen du.

7 Zurtoina bere barneko posizioan dagoela, gelditze--pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzailea bere erdiko posiziora itzuliko da.

8 Praktika hau bukatzeko, zilindroaren ordez motor hidraulikoa jarriko dugu. Egiaztatu noranzko-alderanzketa.

9 Praktikan egindako neurketak tauletan adierazi. 10 Desmuntatu. 11 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan kokatu.



96


JARDUERA: ELEKTROBALBULA 4/3 (P, T - A - B) DENBORA: 30’ 2/2


M0

P

TP

A B

P T

M1 M2

T

A

B



97


JARDUERA: ZIRKUITUAREN HUSTUKETA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Elektrobalbulen funtzionamendua analizatu. Laneko zirkuituaren deskargako 4/3 balbularen funtzionamendua analizatu (funtzionamendua, konexioak, eginkizuna). Motor hidraulikoen funtzionamendua analizatu.

Balbula banatzaileak. 4/3 balbula banatzaileak laneko zirkuituko

deskarga. Elektrobalbulak. Motor hidraulikoak.

NEURKETAK

Neurketa hauek egin:

(*) Elektrobalbulak desaktibaturik daudela

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1Emari-neurgailua 1263-PBS-30 manometroa 1263-PBS-63 manometroa 2Presioa mugatzeko MCD3-SP balbula 1

4/2 elektrobalbula MD1Ta / 40 1

4/3 elektrobalbula MD1P4 - S1 - 110 - 50 1

C-264Z zilindro diferentziala 1

Motor hidraulikoa 1

GALDERAK

1 Zer arrazoirengatik jarri dugu 4/2 balbula banatzailea?

2 Erabil al daiteke deskargako elektrobalbula edozein zirkuitu hidraulikotan?

PROPOSATURIKO LANAK


marraztu. 2 Funtzionamendua

azaldu. 3 Galderei erantzun.

1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskemak muntatu eta aginte-zirkuituaren funtzionamendua egiaztatu. 3 Praktika hasteko, balbula erdiko posizioan jarri eta presioa

mugatzeko balbulari eragin, M0 manometroak 35 kg/cm2-ko presioa adierazi arte (segurtasun-balbula). Egoera honetan fluxu--neurgailuak adierazten duena neurtu.

4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, bi balbula banatzaileen posizioak aldatuko ditugu, eta adi egongo gara fluxu-neurgailura begiratuz.

5 Zilindroaren zurtoina kanporatzen ari dela, olioa pistoi aldetik iristen da: ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatu du. Tangara joateko B →T bidea zeharkatzen du. Zurtoina bere kanpoko posizioan dagoela (begiratu fluxu--neurgailura), gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere pausaguneko posiziora itzuliko dira (begiratu emari-neurgailura).

6 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez bi balbula banatzaileen posizioak aldatuko ditugu eta adi egongo gara bai fluxu-neurgailura begiratuz. Zilindroaren zurtoina barneratzen ari dela, olioa zurtoin aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P →B bidea zeharkatu du. Tangara joateko A →T bidea zeharkatzen du.

7 Zurtoina bere barneko posizioan dagoela (begiratu fluxu--neurgailura), gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere erdiko posiziora itzuliko dira (begiratu emari--neurgailura).

8 Praktikan egindako neurketak tauletan adierazi. 9 Praktika hau bukatzeko, zilindroaren ordez motor hidraulikoa

jarriko dugu. Egiaztatu noranzko-alderanzketa. 10 Desmuntatu. 11 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan kokatu.

Barneratzean Kanporatzean



98


JARDUERA: ZIRKUITUAREN HUSTUKETA DENBORA: 30’ 2/2


S2

+24V

M0

P

eb3

eb1

TP

T

B0V

TP

A B

eb2A B

P T

A

M1 M2

KA2

eb1KA1

A2

A1

KA2

A2

A1

KA1KA1

KA2

S1

S3 KA2

KA1

eb2 eb3

KA2 KA1



99


JARDUERA: NORANZKO BAKARREKO BALBULA DENBORA: 30’ 1/2


Noranzko bakarreko balbulen funtzionamendua analizatu. Fluxuaren noranzko bakarreko zirkulazioa bideratu.

Balbula banatzaileak. 4/3 balbula banatzaileak erdian itxirik. 4/2 balbula (elektrobalbula/malgukia). Elektrobalbulak. Noranzko bakarreko balbula.

NEURKETAK

(*) Olioak zilindrotik ihes egin ezin duenean (**) Elektrobalbulak desaktibaturik daudela

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA


4/2 elektrobalbula MD1Ta / 40 1



Noranzko bakarreko balbula (tutuan dagoena) 1

GALDERAK

1 Adierazi noranzko bakarreko balbularen funtzio batzuk sistema hidrauliko batean.

2 Noranzko bakarreko balbula bateko bi aldeetan presioa dago; noiz egongo da fluxua?

3 Formulen laguntzaz, zurtoina blokeatuta dagoela, manometroek ezberdin zergatik markatzen duten azaldu.

PROPOSATURIKO LANAK



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu 2 Eskemak muntatu eta aginte-zirkuituaren funtzionamendua egiaztatu. 3 Praktika hasteko, 4/3 balbula erdiko posizioan jarri eta presioa

mugatzeko balbulari eragin, M0 manometroak 35 kg/cm2-ko presioa adierazi arte (segurtasun-balbula).

4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara fluxu--neurgailura begiratuz. 4/3 balbula b posizioan dagoela, zilindroaren zurtoinak kanporatu egin behar luke, zeren olioa zurtoin aldetik iristen baita. Olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatzen du, baina, noranzko bakarreko balbula dela eta zilindrotik tangara joateko bidea blokeatuta dago. Ondorioz, zurtoina ez da ia kanporatuko. Une horretan begiratu M1 manometroak adierazten duen presioa.

5 Zurtoina kanpora ateratzeko, S3 pultsadoreari eragin behar diogu. Horrela eginda eb3 elektrobalbula aktibatuz 4/2 balbularen posizioa aldatuko da eta hau zeharkatuz zilindroko olioa tangara joango da. Zurtoina bere kanpoko posizioan dagoela, S1 gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere pausaguneko posiziora itzuliko dira.

6 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzailearen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara fluxu neurgailura begiratuz.

7 Zilindroaren zurtoina barneratzen ari dela, olioa zurtoin aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→B bidea zeharkatu du. Tangara joateko A→T bidea zeharkatzen du.

8 Zurtoina bere barneko posizioan dagoela (begiratu fluxu--neurgailura), gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere erdiko posiziora itzuliko dira (begiratu emari--neurgailura).

9 Praktikan egindako neurketak tauletan adierazi. 10 Desmuntatu. 11 Elementu guztiak, ordenaturik , bere lekuan kokatu.

Kanporatzean (*) Kanporatzean Barneratzean



100


JARDUERA: NORANZKO BAKARREKO BALBULA DENBORA: 30’ 2/2


+24V

0V

M0

P

eb1

TP

T

B

eb2A B

P T

A

eb3

T

A B

P

M1

KA2

KA1

A2

A1

KA2eb1

A2

A1

KA1S2 KA1

KA2

S1

S3 KA2

KA1

KA3eb2

A2

A1

eb3

KA3KA3S4



101


JARDUERA: NORANZKO BAKARREKO BALBULA DESBLOKEAGARRIA DENBORA: 30’ 1/2


Noranzko bakarreko balbula desblokeagarrien funtzionamendua analizatu. Bere posiziorik aldatu gabe kanpoko karga mantendu behar duen zilindro hidraulikoa kontrolatu.

Balbula banatzaileak. 4/3 balbula banatzaileak, erdian itxirik. 4/2 balbula (elektrobalbula/malgukia). Elektrobalbulak. Noranzko bakarreko balbula. Noranzko bakarreko balbula desblokeagarria.

NEURKETAK

(*) Olioak zilindrotik ihes egin ezin duenean (**) Elektrobalbulak desaktibaturik daudela

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA


4/3 balbula, eskuzkoa MD1 P4 TA 110 -500 1



Noranzko bakarreko MVPP-SA balbula desblokeagarria

1

GALDERAK

1 Adierazi noranzko bakarreko balbularen funtzio batzuk sistema hidrauliko batean.

2 Noranzko bakarreko balbula bateko bi aldeetan presioa dago; noiz egongo da fluxua?

3 Formulen laguntzaz, zurtoina blokeatuta dagoela, manometroek ezberdin zergatik markatzen duten azaldu.



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskemak muntatu eta aginte-zirkuituaren funtzionamendua egiaztatu. 3 Praktika hasteko, 4/3 balbula erdiko posizioan jarri eta presioa


4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara fluxu neurgailura begiratuz.

5 4/3 balbula b posizioan dagoela, zilindroaren zurtoinak kanporatu egin behar luke, zeren olioa zurtoin aldetik iristen baita. Olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatzen du, baina, noranzko bakarreko balbula dela eta, zilindrotik tangara joateko bidea blokeatuta dago. Ondorioz, zurtoina ez da ia kanporatuko. Une horretan begiratu M1 manometroak adierazten duen presioari

6 Zurtoina kanpora ateratzeko, eskuzko 4/3 balbulari eragin behar diogu (b posizioan jarri). Horrela eginda, noranzko bakarreko balbularen pilotajera seinalea bidaliko dugu. Ondorioz, balbula hau desblokeatu egingo da eta hau zeharkatuz zilindroko olioa tangara joango da.

7 Zurtoina bere kanpoko posizioan dagoela, S1 gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere pausaguneko posiziora itzuliko dira.


9 Zilindroaren zurtoina barneratzen ari dela, olioa zurtoin aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→B bidea zeharkatu du. Tangara joateko A→T bidea zeharkatzen du.

10 Zurtoina bere barneko posizioan dagoela (begiratu fluxu neurgailura), gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere erdiko posiziora itzuliko dira (begiratu emari-neurgailura).

11 Desmuntatu. 12 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan kokatu.

Barneratzean

Kanporatzean (*) Kanporatzean



102


JARDUERA: NORANZKO BAKARREKO BALBULA DESBLOKEAGARRIA DENBORA: 30’ 2/2


M0

P

eb1

TP

T

B

eb2

P T

AA B

A

TP

A BX

B

M1

A1

A2

A1

A2

KA1

0V

KA2eb1

KA2

S2

S1

KA1

S3KA1

eb2

KA2

+24V



103


JARDUERA: BERRESKURATZEKO ZIRKUITUA DENBORA: 30’ 1/2


Zilindro baten abiadura erregulatu eta/edo handitu. Kanporatze-abiadura handitu eta barneratzekoarekin berdindu. Zilindro diferentzialen funtzionamendua analizatu.

Zirkuitu diferentziala edo ingurabidekoa. Zirkuitu diferentzialak eta bi zurtoinekoak. 4/3 elektrobalbulak, erdian itxirik. Hidraulikako funtsezko legeak.

NEURKETAK

(**) Elektrobalbula desaktibaturik dagoela Kanporatzen pasatzen duen denbora berreskuratzeko zirkuituarekin, eta hori gabe. Barneratzen pasatzen duen denbora berreskuratzeko zirkuituarekin, eta hori gabe.

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA




GALDERAK

1 Zer eragin sortzen du zurtoinaren irteerako abiaduran, berreskuratzeko zirkuitua instalatzen denean?

2 Ze eragin sortzen du indar efektiboan (bai sarreran bai irteeran) horrelako zirkuitua instalatzen denean?

3 Instala ahal daiteke berreskuratzeko zirkuitu bat, bi zurtoineko zilindroa akzionatzeko? (erantzunean arrazoiak azaldu).




egiaztatu. 3 Praktika hasteko, 4/3 balbula erdiko posizioan jarri eta presioa


4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta adi egongo gara fluxu neurgailura begiratuz.

5 4/3 balbula b posizioan dagoela, zilindroaren zurtoinak kanporatu egin behar luke, zeren olioa pistoi aldetik iristen baita. Olioak zilindrora iristeko balbula banatzailearen P→A bidea zeharkatzen du (Ponparen emaria + zurtoin aldeko emaria). Kasu honetan, zurtoinaren abiadura neurtu eta aldi berean manometroek adierazten dutena ere bai.

6 Zurtoina bere kanpoko posizioan dagoela, S1 gelditze--pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere pausaguneko posiziora itzuliko dira.


8 Zilindroaren zurtoina barneratzen ari dela, olioa zurtoin aldetik iristen da; ondorioz, olioak zilindrora iristeko ez du balbula banatzailea zeharkatu beharrik. Tangara joateko A→T bidea zeharkatzen du.

9 Zurtoina bere barneko posizioan dagoela (begiratu fluxu neurgailura), gelditze-pultsadoreari eragin. Horrela, balbula banatzaileak bere erdiko posiziora itzuliko dira (begiratu emari--neurgailura).


Barneratzean Kanporatzean



104


JARDUERA: BERRESKURATZEKO ZIRKUITUA DENBORA: 30’ 2/2


M0

P

eb1

TP

T

B

eb2

P T

A B

A

M1 M2

A1

A2

A1

A2

KA1

0V

KA2eb1

KA2

S2

S1

KA1

S3KA1

eb2

KA2

+24V



105


JARDUERA: SEKUENTZIA-BALBULA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Egokitutako presio batera iritsitakoan, bidea ireki eta fluxua beste sistema hidrauliko batera bideratu.

Sekuentzia-balbula. Zilindroak eta motor hidraulikoak. 4/3 elektrobalbulak, erdian itxirik.

NEURKETAK

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA




Motor hidraulikoa 1MS3-1/23 sekuentzia--balbula 1

GALDERAK

1 Sekuentzia-balbula batek zer erabilera du zirkuitu hidrauliko batean?

2 Sekuentzia-balbula bat erabili ahal daiteke segurtasun-balbula moduan? (Erantzunean arrazoiak azaldu)

3 Zertan bereizten dira, segurtasun-balbula, erregulazio-balbula eta sekuentzia-balbula? (Erantzunean arrazoiak azaldu)

4 Hiru balbulek, funtzionamendu-printzipio berdina dute; zein printzipio da hori?






4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta zilindroaren zurtoina irteten hasiko da. Zurtoina irteten ari den bitartean, M1 manometroak presio txikia neurtuko du. Denbora honetan, sekuentzia-balbula itxita mantenduko da, eta motorrak ez du birarik egingo.

5 Zurtoina guztiz kanporatzen denean, M1 manometroan presioa igotzen hasiko da, eta horrek sekuentzia-balbula irekitzea eragingo du, eta motor hidraulikoa biraka hasiko da.

6 Beste aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzailea posizioz aldatuko da eta zilindroaren zurtoina sartzen hasiko da.

7 Zurtoina guztiz sartzen denean M2 manometroan presio maximora iritsiko da eta manometroak zero markatuko du.


Barneratzean

Kanporatzean



106




eb1 eb2

PM0

P

T

T

P T

B

A

M1

A B

M2

P A

T

S3

KA1KA2

0V

eb1KA1

A2

A1

S2

S1

+24V

KA1

eb2KA2

A2

A1

KA2



107

GAIKAKO UNITATEA: SISTEMA SEKUENTZIAL HIDRAULIKOAK KODEA: KSSH0P14b



Egokitutako presio batera iritsitakoan, bidea ireki eta fluxua beste sistema hidrauliko batera bideratu.

Sekuentzia-balbula. Zilindroak eta motor hidraulikoak. 4/3 elektrobalbulak, erdian itxirik.

NEURKETAK

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA




Motor hidraulikoa 1MS3-1/23 sekuentzia--balbula 1


GALDERAK

1 Sekuentzia-balbula batek zer erabilera du zirkuitu hidrauliko batean?

2 Sekuentzia-balbula bat erabili ahal daiteke segurtasun-balbula moduan? (Erantzunaren arrazoiak azaldu)

3 Zertan bereizten dira, segurtasun-balbula, erregulazio-balbula eta sekuentzia-balbula? (Erantzunaren arrazoiak azaldu)

4 Hiru balbulek funtzionamendu printzipio berdina dute; zein printzipio da hori?






4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta zilindroaren zurtoina irteten hasiko da. Zurtoina irteten ari den bitartean M1 manometroak presio txikia neurtuko du. Denbora horretan, sekuentzia-balbula itxita mantenduko da eta motorrak ez du birarik emango.

5 Zurtoina guztiz kanporatzen denean, M1 manometroan presioa igotzen hasiko da eta horrek sekuentzia-balbula irekitzea eragingo du, eta motor hidraulikoa biraka hasiko da.

6 Beste aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzailea posizioz aldatuko da eta zilindroaren zurtoina sartzen hasiko da. Zurtoina guztiz sartzen denean M2 manometroan presio maximora iritsiko da eta manometroak zero markatuko du.

7 Zurtoina sartzen ari denean, begiratu zer gertatzen zaion motorrari.


Barneratzean

Kanporatzean



108




A B

M0P

P

eb1

T

T

eb2

P T

B

A

M1

M2

S3

KA1KA2

0V A2

KA1 eb1

A1

S2

S1

+24V

KA1

A2

eb2KA2

A1

KA2

T

P A



109


JARDUERA: PRESIOA ERREGULATZEKO BALBULA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Sistema hidrauliko bat diseinatu behar da. Sistema horrek xaflak zuzentzeko arrabola bultza behar du. Hori egiteko murriztutako presioa eta zilindro hidraulikoa erabili behar dira.

Presioa erregulatzeko/murrizteko balbula. Zilindro hidraulikoak. 4/3 elektrobalbulak, erdian itxirik.

NEURKETAK

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1Emari-neurgailua 1Manometroa 263-PBS-30 1Manometroa 263-PBS-63 2Presioa mugatzeko balbula MCD3-SP 1

Elektrobalbula 4/3 MD1P4 - S1 - 110 - 50 1

Zilindro diferentziala C-264 1

Presioa erregulatzeko MZ3 L/25 balbula 1


GALDERAK

1 Zirkuitu hidrauliko batean, presioa erregulatzeko balbula zertarako erabiltzen da?

2 Erabil al daiteke presioa erregulatzeko balbula mugatzeko balbula bezala? (Erantzunaren arrazoiak azaldu)

3 Presioa erregulatzeko balbula (3 bidekoa) muntatzean, azkarrago muntatzeko edo beste arrazoiren batengatik, tangarako konexioa konektatu gabe gelditu da. Zer gertatuko da? Ongi funtzionatuko al du?



1 Praktika egiteko behar den materiala prestatu. 2 Eskemak muntatu eta aginte-zirkuituaren

funtzionamendua egiaztatu. 3 Praktika hasteko, 4/3 balbula erdiko posizioan jarri eta

presioa mugatzeko balbulari eragin, M0 manometroak 35 kg/cm2-ko presioa adierazi arte (segurtasun-balbula).

4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta zilindroaren zurtoina irteten hasiko da. Zurtoina irteten ari den bitartean, presio-erreguladoreari eraginez, M1 manometroak neurtzen duen presioa 35 kg/cm2-ra egokitu.

5 Beste aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzailea posizioz aldatuko da eta zilindroaren zurtoina sartzen hasiko da. Zurtoina guztiz sartzen denean M2 manometroan presio maximora iritsiko da eta M1 manometroak zero markatuko du.

6 Desmuntatu. 7 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan kokatu-

Barneratzean

Kanporatzean



110




PM0

P

eb1

T

T

A

B

P T

eb2A B

TP

M1

M2

A

KA1

S3

KA2

0V A2

KA1 eb1

A1

S2

S1

+24V

KA1

A2

eb2KA2

A1

KA2



111



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Sistema hidrauliko bat diseinatu behar da. Sistema horrek xaflak zuzentzeko arrabola bultza behar du. Hori egiteko murriztutako presioa eta zilindro hidraulikoa erabili behar dira.

Presioa erregulatzeko/murrizteko balbula. Zilindro hidraulikoak. 4/3 elektrobalbulak, erdian itxirik.

NEURKETAK

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA





GALDERAK

1 Zirkuitu hidrauliko batean, presioa erregulatzeko balbula zertarako erabiltzen da?

2 Erabil al daiteke presioa erregulatzeko balbula mugatzeko balbula bezala? (Erantzunaren arrazoiak azaldu)

3 Presioa erregulatzeko balbula (3 bidekoa) muntatzean, azkarrago muntatzeko edo beste arrazoiren bategatik, tangarako konexioa konektatu gabe gelditzen da. Zer gertatuko da? Ongi funtzionatuko al du?




egiaztatu. 3 Praktika hasteko, 4/3 balbula erdiko posizioan jarri eta


4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta zilindroaren zurtoina irteten hasiko da. Zurtoina irteten ari den bitartean, presio erreguladoreari eraginez, M1 manometroak neurtzen duen presioa 35 kg/cm2-ra egokitu.

5 Beste aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzailea posizioz aldatuko da eta zilindroaren zurtoina sartzen hasiko da. Zurtoina guztiz sartzen denean M2 manometroan presio maximora iritsiko da eta M1 manometroak zero markatuko du.


Barneratzean

Kanporatzean



112




a b

M0

P

P

A

T

TP

T

P T

B

A

M1

A B

M2

+24V

S3

A2

A1

KA1

0V

a

KA1S2

KA2

S1

KA1

bKA2

A2

A1

KA2KA2

KA1



113


JARDUERA: ZILINDROAREN OREKA DENBORA: 30’ 1/2


Sistema hidrauliko bat diseinatu behar da. Sistema horrek gai izan behar du:

• Zurtoinaren noranzkoa aldatzeko • Aplikatutako presioaren arabera,

orekan mantentzeko

Presioa erregulatzeko/murrizteko balbula. Zilindro hidraulikoak. 4/3 elektrobalbulak, erdian itxirik. Legezko eta funtsezko oinarri fisikoak.

NEURKETAK

* Balbula banatzailearen edozein posiziotan

GRAFIKOAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA





GALDERAK

1 M1 eta M2 manometroetan egiten diren neurketen arabera, n-garren erlazioa definitu.




egiaztatu. 3 Praktika hasteko, 4/3 balbula erdiko posizioan jarri eta


4 Ondoren, aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzaileen posizioa aldatuko dugu eta zilindroaren zurtoina irteten hasiko da. Zurtoina irteten ari den bitartean, presio-erreguladoreari eraginez, M1 presioa aldatuz zurtoina sartu, kanporatu edo orekan mantentzea lortuko dugu.

5 Zurtoinaren indarra aldatzeko, zurtoin aldeko presioa egokitu behar da. Kontuan izan zurtoin aldeko presioa konstantea dela (35 kg/cm2). M1 presioa aldatuz zurtoina sartu, kanporatu edo orekan mantentzea lortuko dugu.

6 Beste aginte-zirkuituko pultsadoreari eraginez, 4/3 balbula banatzailea posizioz aldatuko da eta zilindroaren zurtoina sartzen hasiko da. Zurtoina guztiz sartzen denean M2 manometroa presio maximora iritsiko da eta M1 manometroak zero markatuko du.




114


JARDUERA: ZILINDROAREN OREKA DENBORA: 30’ 2/2


M0

P

P

A

T

ev1

P T

T

ev2P T

B

A

M1

A B

M2

+24V

S3

A2

A1

KA1

0V

ev1

KA1S2

KA2

S1

KA1

ev2KA2

A2

A1

KA2KA2

KA1



115

3 – PNEUMATIKA



115

1 - EFEKTU BAKUNEKO ZILINDROA 2 - MANTENTZE-UNITATEA 3 - BALBULA BANATZAILEAK 4 - BALBULA BANATZAILEAK (serbopilotatuak) 5 - IHES AZKARREKO BALBULA 6 - ISILGAILUA 7 - HAUTAPEN-BALBULA 8 - ALDI BEREKO BALBULA 9 - EFEKTU BIKOITZEKO ZILINDROA 10 - ELIKADURAKO ETA IHESEKO AIREA IRATOTZEA 11 - BALBULA BANATZAILEAK (eragintzak pilotatzeak) 12 - SEKUENTZIA-BALBULA 13 - PRESIOA ERREGULATZEKO BALBULA 14 - BALBULA TENPORIZADOREA (normalean itxirik) 15 - DESPLAZAMENDU-FASEAREN DIAGRAMA 16 - SEINALE IRAUNKORRA



116

GAIKAKO UNITATEA: SISTEMA SEKUENTZIAL PNEUMATIKOAK KODEA: KSSPN1P1

JARDUERA: EFEKTU BAKUNEKO ZILINDROA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Efektu bakuneko zilindroa aztertu. Ariketa Makina batean, amaitutako piezak bota egin behar dira. Proposaturiko materiala erabiliz, aurkitu irtenbidea.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. Balbula banatzailearen erabilera.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p/m normalean itxirik 1

GALDERAK

1 Manometroak zero markatzen duenean, zilindroaren zurtoina non egongo da?

2 Zilindro mota honek zenbat noranzkotan lan egiten du?

3 Zilindro hau zein aplikaziotan edo zertan erabiltzen da?

4 Barnean daukan malgukia zertarako da?

PROPOSATURIKO LANAK Txostena egin behar duzu. 1 Eskuz marraztutako eskema 2 Azalpena 3 Galderen erantzunak

1 Materiala prestatu. 2 Efektu bakuneko zilindroa kokatu. 3 3/2 balbula banatzailea kokatu. 4 Manometroa kokatu. 5 Tutuak erabiliz, elementu guztiak kokatu. 6 Aire konprimitua konektatu. 7 Balbula banatzailearen pultsadoreari eragin eta

egiaztatu zer gertatzen den. 8 Balbula banatzailearen pultsadoreari eragiteari

utzi eta egiaztatu zer gertatzen den. 9 Desmuntatu. 10 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



117


JARDUERA: EFEKTU BAKUNEKO ZILINDROA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA

MANOMETROA

EFEKTU BAKUNEKO ZILINDROA

3/2 BALBULA BANATZAILEA pultsadorea/malgukia normalean itxirik

ENTXUFE AZKARRA ETA BLOKE BANATZAILEA

ERRAKOREA



118


JARDUERA: MANTENTZE-UNITATEA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Mantentze-unitatea eta bere osagaiak aztertu. Ariketa Aginte pneumatiko batentzat egoki ipini mantentze--unitatea.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. Balbula banatzailearen erabilera. Mantentze-unitatea.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p/m normalean itxirik 1

GALDERAK

1 Mantentze-unitatea zein elementuk osatzen dute?

2 Instalazio pneumatikoan non egoten da kokaturik?

3 Zein eginkizun betetzen ditu?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Presio-erreguladorea laneko presiora egokitu. 5 Olioztatagailua erregulatu. 6 Aire konprimitua konektatu. 7 Balbula banatzailearen pultsadoreari eragin eta


utzi eta egiaztatu zer gertatzen den. 9 Aurreko bi pausoak 50 aldiz errepikatu eta

egiaztatu atmosferara joaten den olioaren kantitatea. Hori egiteko, balbula banatzailearen ihes-isilgailua kendu eta paper zuri bat jarri (kolore horia hartuko du).


kokatu.



119


JARDUERA: MANTENTZE-UNITATEA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



120


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEAK DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Era ezberdinetako balbula banatzaileen erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Pultsadore bati eragin eta maratila batek erreminta baten zuloa irekiko du. Pultsadoreari utzi eta berriro zuloa itxi egingo da.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. 3/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia.

normalean irekita. Mantentze-unitatea.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p/m normalean irekita 1

GALDERAK

1 3/2 balbula banatzailea, normalean irekita noiz izendatzen da?

2 Eta normalean itxirik? 3 Zenbat posizio dauzka?

Sinboloan, posizio horiek nola adierazten dira?

4 Zenbat bide dauzka? 5 Egindako eraren arabera,

zein motatako balbulak ezagutzen dituzu?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 Balbula banatzailearen pultsadoreari eragin eta


utzi eta egiaztatu zer gertatzen den. 7 Desmuntatu. 8 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



121


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEAK DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



122


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEAK (Serbopilotatuak) DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Balbula banatzaile serbopilotatuen erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Berno bati bultzatzeko, efektu bakuneko zilindroa erabili behar dugu. Askotan egiten dela kontuan izanik, eragintzan egin behar den indarrak ahal den txikiena izan behar du.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. 3/2 Balbula banatzailea pultsadorea

serbopilotatua/malgukia n. irek. Mantentze-unitatea.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p.s./m normalean itxirik 1

GALDERAK

1 Balbula serbopilotatuak zertarako erabiltzen dira?

2 Presioa 2 bar baino txikiagoa denean serbopliotatuarekin zer gertatzen da?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 Balbula banatzaile serbopilotatuari eragin eta

utzi (5 aldiz adibidez). 6 Balbula serbopilotatua, eragintza zuzena duen

beste balbularekin ordezkatu. Balbula honi eragin eta balbula posizioz aldatzeko lehen eta orain behar diren indarrak konparatu.

7 Berriro balbula serbopilotatua muntatu. 8 Presioa 1,5 bar-era jaitsi eta serbopilotaturi

eragin. Begiratu zer gertatzen den. 9 Desmuntatu. 10 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



123


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEAK (Serbopilotatuak) DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



124


JARDUERA: BALBULA IRATOTZAILEA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Noranzko bakarreko iratotze-balbularen erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Efektu bakuneko zilindroaren zurtoinak, eutsi behar dion plastikozko pieza ez apurtzeko, abiadura txikian atera behar du. Abiadura hori egokitzeko ahalmena izan behar du.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. 3/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea. Noranzko bakarreko iratotze-balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p./m normalean itxirik 1

Noranzko bakarreko iratotze--balbula 1

GALDERAK

1 Zein dira noranzko bakarreko iratotze--balbularen osagaiak?

2 Zein da balbula horren helburua?

3 Zertarako erabiltzen da?

PROPOSATURIKO LANAK Txostena egin behar duzu 1 Eskuz marraztutako eskema 2 Azalpena 3 Galderen erantzunak

1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 Balbula banatzaileari eragin eta zilindroaren

funtzionamendua egiaztatu. 6 Iratotze-balbularen torlojuari eragin. 7 Balbula banatzaileari berriro eragin eta

zilindroko zurtoinaren irteerako abiadura aldatzen den egiaztatu.

8 Zurtoinaren abiadura ezberdinetan probatu. 9 Desmuntatu. 10 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



125


JARDUERA: BALBULA IRATOTZAILEA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



126


JARDUERA: IHES AZKARREKO BALBULA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Ihes azkarreko balbularen erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Efektu bakuneko zilindroaren zurtoinak, eutsi behar duen plastikozko pieza ez apurtzeko, abiadura txikian atera behar du. Ondoren abiadura azkarrean (normalean baino azkarrago) sartu behar du.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. 3/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea. Noranzko bakarreko iratotze-balbula. Ihes azkarreko balbula. Isilgailua.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p./m normalean itxirik 1


Ihes azkarreko balbula 1

GALDERAK





funtzionamendua egiaztatu. 6 Iratotze-balbularen torlojuari eragin zurtoina 3

segundotan osorik ateratzeko. 7 Barneratzeko denbora neurtu eta irteerakoarekin

konparatu. 8 Ihes azkarreko balbula kendu eta barneratzeko

denbora neurtu. Kanporatzeko denborarekin konparatu.


kokatu.



127


JARDUERA: ISILGAILUA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Isilgailuaren erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Efektu bakuneko zilindroaren zurtoinak, eutsi behar duen plastikozko pieza ez apurtzeko, abiadura txikian atera behar du. Ondoren abiadura azkarrean (normalean baino azkarrago) sartu behar du.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). Manometroaren erabilera. 3/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea. Noranzko bakarreko iratotze-balbula. Ihes azkarreko balbula. Isilgailua.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 Manometroa 1 3/2 bal. banatzailea p./m normalean itxirik 1


Ihes azkarreko balbula 1

GALDERAK





funtzionamendua egiaztatu. 6 Iratotze-balbularen torlojuari eragin zurtoina 3

segundotan osorik ateratzeko. 7 Barneratzeko denbora neurtu eta irteerakoarekin

konparatu. 8 Ihes azkarreko balbula kendu eta barneratzeko

denbora neurtu. Kanporatzeko denborarekin konparatu.


kokatu.



128

GAIKAKO UNITATEA: SISTEMA SEKUENTZIAL PNEUMATIKOAK KODEA: KSSPN1-2P6

JARDUERA: IHES AZKARREKO BALBULA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



129


JARDUERA: HAUTAPEN-BALBULA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Hautapen-balbularen erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Efektu bakuneko zilindroaren zurtoina ateratzeko, pultsadorea duten bi 3/2 balbula banatzaileak erabiliko dira. Kontuan izan, bi balbula horiek erabiltzeko, zirkuitua hautatzeko balbula behar dugula.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). 3/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea. Zirkuitua hautatzeko balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 3/2 bal. banatzailea p./m n.itx. 1

Hautapenerako balbula 1

GALDERAK


2 Zertarako erabiltzen da? 3 Zein funtzio logiko du?

Egiazko taula egin. 4 Funtzio honetan hiru

pultsadore jartzeko, zenbat balbula behar dira? Eta lau pultsadore jartzeko?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 Balbula banatzaile bati eragin eta zilindroaren

funtzionamendua egiaztatu. 6 Beste balbula banatzaileari eragin eta

zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 7 Bi balbula banatzaileri aldi berean eragin eta

zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 8 Desmuntatu. 9 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



130


JARDUERA: HAUTAPEN-BALBULA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



131


JARDUERA: ALDI BEREKO BALBULA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Aldi bereko balbularen erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Efektu bakuneko zilindroaren zurtoina ateratzeko, pultsadorea duten bi 3/2 balbula banatzaile erabiliko dira. Kontuan izan, zurtoina ateratzeko nahitaez bi pultsadoreak eraginda egon behar dutela.

Efektu bakuneko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). 3/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea. Manometroa. Aldi bereko balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bakuneko zilindroa 1 3/2 bal. banatzailea p./m normalean itxirik 1

Aldi bereko balbula 1 Manometroa 2

GALDERAK


2 Zertarako erabiltzen da? 3 Zein funtzio logiko du?

Egiazko taula egin. 4 Funtzio horretan hiru

pultsadore jartzeko, zenbat balbula behar dira? Eta lau pultsadore jartzeko?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 Bi balbula banatzaileri aldi berean eragin eta

zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Balbula banatzaile bati eragin eta zilindroaren

funtzionamendua egiaztatu. 7 Beste balbula banatzaileari eragin eta

zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 8 Aldi bereko balbularen A konexioko tutua

kendu. 9 Bi balbula banatzaileei aldi berean eragin eta

manometroak markatzen dutena begiratu. 10 Desmuntatu. 11 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



132


JARDUERA: ALDI BEREKO BALBULA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



133


JARDUERA: EFEKTU BIKOITZEKO ZILINDROA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Efektu bikoitzeko zilindroaren erabilera eta osagaiak ezagutu. Ariketa Efektu bikoitzeko zilindroaren zurtoina ateratzeko, pultsadorea duen 5/2 balbula banatzaileari eragin behar zaio. Pultsadorea pausagunera itzulitakoan, zilindroko zurtoina barneratu egingo da.

Efektu bikoitzeko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). 5/2 balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 1 5/2 bal. banatzailea p./m 1

GALDERAK

1 Zein da elementu horren helburua?

2 Zertarako erabiltzen da? 3 Emari berdinarekin elikatuz,

zurtoinaren barneratzeko abiadura edo kanporatzekoa da handiago?

4 Presio berdinarekin elikatuz, zurtoinaren barneratzeko indarra edo kanporatzekoa da handiena?

5 Zilindroko bi sarrerak aldi berean elikatuz, zer gertatuko da?

PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin behar duzu. 1 Eskuz marraztutako eskema 2 Azalpena 3 Galderen erantzunak


funtzionamendua egiaztatu. 6 Desmuntatu. 7 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



134


JARDUERA: EFEKTU BIKOITZEKO ZILINDROA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



135


JARDUERA: ELIKADURAKO ETA IHESEKO AIREA IRATOTZEA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Efektu bikoitzeko zilindroen abiadura-aldaketak ezagutu. Ariketa Efektu bikoitzeko zilindroaren zurtoina ateratzeko, pultsadorea duen 5/2 balbula banatzaileari eragin behar zaio. Zurtoinaren kanporatze-abiadura erregulatzeko ahalmena izan behar du.

Efektu bikoitzeko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). 5/2 Balbula banatzailea pultsadorea/malgukia. Mantentze-unitatea. Manometroa. Noranzko bakarreko iratotze-balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 1 5/2 bal. banatzailea p./m 1 Manometroa 2 Noranzko bakarreko iratotze--balbula 1

GALDERAK

1 Bi irtenbidetan zein da egokiena?

2 Zergatik?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu (iratotze-balbulak

zilindrotik ateratzen den airea erregulatuz). 4 Aire konprimitua konektatu. 5 Balbula banatzaileari eragin eta zilindroaren

funtzionamendua egiaztatu. Manometroekin neurketak egin.

6 Aurreko pausoa, zenbait abiadurarentzat egin. 7 Presio-konexioa moztu aldaketak egiteko. 8 Iratotze-balbularen muntaia aldatu. Orain,

zilindrora sartzen den airea erregulatuz. 9 Balbula banatzaileari eragin eta zilindroaren

funtzionamendua egiaztatu. Manometroekin neurketak egin.

10 Aurreko pausoa, zenbait abiadurarentzat egin. 11 Desmuntatu. 12 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



136


JARDUERA: ELIKADURAKO ETA IHESEKO AIREA IRATOTZEA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



137


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEAK (Eragintzak: PILOTATZEAK) DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Pilotatzea izeneko eragintza ezagutu. Ariketa Pultsadore bati eragin eta efektu bikoitzeko zilindroaren zurtoina kanporatzen hasiko da. Kanpora iristen denean, automatikoki, barneratzen hasiko da.

Mantentze-unitatea. Efektu bikoitzeko zilindroa (osagaiak, erabilera,...). 5/2 balbula banatzailea pilotatzailea. 3/2 balbula banatzaileak.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 1 5/2 bal. banatzailea pil./pil. 1 3/2 bal. banatzailea p/m normalean itxirik 1

3/2 bal. banatzailea arrabola/m normalean zabalik 1

GALDERAK

1 Zilindroa barneratzen noiz hasiko da?

2 Zergatik? 3 Pultsadorea sakatuta

mantentzen denean, zer gertatzen da?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 3/2 balbula banatzailearen pultsadoreari eragin

eta zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Desmuntatu. 7 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



138


JARDUERA: BALBULA BANATZAILEAK (Eragintzak: PILOTATZEAK) DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA

1.0

1.1

0.20.1

1.2 1.3

1.3



139



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Sekuentzia-balbula ezagutu. Ariketa Pultsadore bati eraginez zilindro batek metagailu batean dagoen pieza bat garraiatu eta tope batean finkatu behar du. Ondoren, beste zilindro batek pieza hori estanpatu egingo du.

Mantentze-unitatea. Efektu bikoitzeko zilindroa. 5/2 balbula banatzaileak. Manometroa. Ihes azkarreko iratotze-balbula. Sekuentziako balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 2 5/2 bal. banatzailea p/m 1 5/2 bal. banatzailea pilot./m 1 Ihes azkarreko balbula 1 Manometroa 1 N. bakarreko iratotze-balbula 1 Sekuentzia-balbula 1

GALDERAK

1 Posible al da B zilindroa kanporatzen hastea A zilindroa kanpora iritsi baino lehen?

2 Zergatik? 3 Asmatu beste zirkuitu bat

hori gerta ez dadin 4 Sekuentzia-balbularen

helburua zein da? 5 Zertarako erabiltzen da?

PROPOSATURIKO LANAK

Txostena egin behar duzu. 1 Eskuz marraztutako eskema 2 Azalpena 3 Galderen erantzunak


eta zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. Lehenbizi pultsadoreari denbora gutxian eragin. Ondoren, denbora gehiagoan. Bi kasuetan manometroari begiratu.

6 Sekuentziako balbularen malgukia egokitu. 7 Berriro pultsadoreari eragin eta

funtzionamendua egiaztatu. 8 Desmuntatu. 9 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



140



ERANSKINA



141



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Presioa erregulatzeko balbula ezagutu. Ariketa Plastikozko piezak trokel beroarekin estanpatu behar dira. Estanpazioko indarrak beti berdina izan behar du eta baita egokitzeko modukoa ere.

Mantentze-unitatea. Efektu bikoitzeko zilindroa. Balbula banatzaileak. Manometroa. Ihes azkarreko balbula. Presioa erregulatzeko balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 1 3/2 bal. banatzailea p/m 2 5/2 bal. banatzailea pil./pil. 1 Ihes azkarreko balbula 1 Manometroa 1 Presioa erregulatzeko balbula 1

GALDERAK

1 Sekuentziako balbularen helburua zein da?

2 Zirkuitu honetan, zein funtzio ditu ihes azkarreko balbulak?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 3/2 balbula banatzailearen pultsadoreei eragin

eta zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Presio-erreguladorea presio ezberdinetara

egokitu. 7 Berriro pultsadoreei eragin eta funtzionamendua

egiaztatu. Begiratu manometroari. 8 Desmuntatu. 9 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



142



ERANSKINA



143


JARDUERA: BALBULA TENPORIZADOREA (normalean itxirik) DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Balbula tenporizadorea ezagutu. Ariketa Aldi berean beroturik eta prentsaturik, plastikozko piezak soldatu egin behar dira. Piezen loditasunak ezberdinak izango direlako, soldatzeko denbora egokitzeko ahalmena izan behar dugu.

Mantentze-unitatea. Efektu bikoitzeko zilindroa. Balbula banatzaileak. Manometroa. Noranzko bakarreko iratotze-balbula. Balbula tenporizadoreak.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 1 3/2 bal. banatzailea p/m 1 5/2 bal. banatzailea pil./pil. 1 Manometroa 1 Noranzko bakarreko iratotze--balbula 1

Balbula tenporizadorea n.itx. 1

GALDERAK

1 Balbula tenporizadorearen helburua zein da?

2 Balbula hau zertarako erabiltzen da?

3 Zenbat segundo dira praktikako tenporizadorearen denbora maximoa eta minimoa?



eta zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Tenporizadorearen denbora egokitu. 7 Berriro pultsadoreari eragin eta

funtzionamendua egiaztatu (tenporizadorearen denbora neurtu).

8 Balbula tenporizadorearen denbora maximoa eta minimoa egiaztatu.


kokatu.



144


JARDUERA: BALBULA TENPORIZADOREA (normalean itxirik) DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA



145


JARDUERA: DESPLAZAMENDU-FASEAREN DIAGRAMA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Instalazio pneumatikoen funtzionamendua ulertzeko diagramak egiten jakitea. Ariketa Mekanizatutako piezak, garraio-zinta baten gainean jarri behar dira. Mugimendu bertikala eskuz kontrolatu behar da. Mugimendu horizontala, automatikoki, aurrekoarekin kontrolatuko da.

Mantentze-unitatea. Efektu bikoitzeko zilindroa. Efektu bakuneko zilindroa. Balbula banatzaileak. Noranzko bakarreko iratotze-balbula.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

Panela 1 Entxufe azkarra eta bloke b. 1 Mantentze-unitatea 1 Tutuak Errakoreak Efektu bikoitzeko zilindroa 1 Efektu bakuneko zilindroa 1 3/2 bal. banatzailea p/m 1 5/2 bal. banatzailea p/m 1 Noranzko bakarreko iratotze--balbula 1

GALDERAK

1 Sekuentziaren desplazamendu-fasea diagrama marraztu

2 Diagrama horren helburua zein da?


1 Materiala prestatu. 2 Materiala panelean ongi kokatu. 3 Elementu guztiak ongi konektatu. 4 Aire konprimitua konektatu. 5 3/2 balbula banatzailearen pultsadoreei eragin

eta zilindroaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Tenporizadorearen denbora egokitu. 7 Berriro pultsadoreei eragin eta funtzionamendua

egiaztatu (tenporizadorearen denbora neurtu). 8 Balbula tenporizadorearen denbora maximoa eta

minimoa egiaztatu. 9 Desmuntatu. 10 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



146



ERANSKINA

0.10.2

1.02

1.1

1.0 2.0

2.1

2.1



147



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Instalazio pneumatikoen funtzionamendua ulertzeko diagramak egiten jakitea. Ariketa A+B+A-B- sekuentzia

Desplazamendu-fasearen diagrama. Zirkuituko elementuen zenbakiak jartzeko arauak.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

GALDERAK

1 Sekuentzia batean, “+”-ek zer esan nahi du?

2 Sekuentzia batean, “-”-ek zer esan nahi du?

3 Sekuentzia batean, aldi berean hasten diren mugimenduak nola adierazten dira?

PROPOSATURIKO LANAK

Desplazamendu-fasearen diagrama marraztu

1 Zirkuitu pneumatikoa asmatu

2 Balbula guztiei zenbakiak jarri

3 Materialen zerrenda bete


eta sekuentziaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Desmuntatu. 7 Elementu guztiak, ordenaturik, bere lekuan

kokatu.



148



ERANSKINA GRAFCETA

DESPLAZAMENDU-FASEAK DIAGRAMA

0

Pm

1 A+

a1

2 B+

b1

1 A-

a0

1 B-

b0

A+

A-

B+

B-

A+ a1

B- b0

A- a0

B+ b1

MP



149


JARDUERA: SEINALE IRAUNKORRA DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Instalazio pneumatikoen funtzionamendua ulertzeko diagramak egiten jakitea. Seinale iraunkorrak detektatzen jakitea. Ariketa Forma duen erreminta batekin, xafla metaliko baten ertzak tolestatu egin behar dira. Piezari eutsi ondoren, A zilindroak hasierako tolestapena ematen du. Jarraian B zilindroak tolestatzen du. Sekuentzia amaitzeko, B zilindroa pausagunera itzultzen da, eta azkenean, A ere bai.

Desplazamendu-fasearen diagrama. Zirkuituko elementuen zenbakiak jartzeko arauak. Seinale iraunkorrak. Seinale iraunkorrak ezabatzeko metodoak.

TRESNAK

ERREMINTAK

BESTE BALIABIDEAK

ESKEMA / MUNTAIA

Ikus 2/2 eranskina.

MATERIALA

GALDERAK

1 Sekuentzia horretan seinale iraunkorrik agertzen al da?

2 Zer da seinale iraunkorra? 3 Ezagutzen dituzun seinale

iraunkorrak ezabatzeko metodoak aipatu.

PROPOSATURIKO LANAK

1 Desplazamendu-fasearen diagrama marraztu

2 Zirkuitu pneumatikoa asmatu

3 Balbula guztiei zenbakiak jarri

4 Materialen zerrenda bete 5 Praktika horren txostena

egin


eta sekuentziaren funtzionamendua egiaztatu. 6 Aldaketak egin A zilindroaren zurtoina poliki

ateratzeko. 7 Aldaketak egin B zilindroaren zurtoina poliki

ateratzeko. 8 Berriro 3/2 balbula banatzailearen pultsadoreari

eragin eta sekuentziaren funtzionamendua egiaztatu.

9 Zikloa amaitzen denean, 6. eta 7. puntuetakoa gehiagotan errepikatu eta egiaztatu sekuentziaren portaera.


kokatu.



150


JARDUERA: SEINALE IRAUNKORRA DENBORA: 30’ 2/2

ERANSKINA

1.2 1.3

0.10.2

1.02

1.1

1.0 2.2 1.3

2.2 2.3

2.1

2.02

2.0 2.3



151

4 – ZIRKUITUAK



152

1 - OINARRIZKO ZIRKUITUAK 2 - ERRELEAK DITUZTEN ZIRKUITUAK 3 - AGINTE- ETA INDAR-ZIRKUITUAK 4 - MARTXA ETA GELDITZEA SEINALIZATUAK 5 - MARTXA IRAUNKORRA EDO PULTSUKAKOA 6 - PAUSAGUNERAKO TENPORIZADOREA 7 - LANERAKO TENPORIZADOREA 8 - LANERAKO TENPORIZADOREA (I. sekuentzia) 9 - LANERAKO TENPORIZADOREA (II. sekuentzia) 10 - TENPORIZADOREA- Gelditze tenporizatua 11 - TENPORIZADOREA- Martxa atzeratua 12 - TENPORIZADOREA- Hiru pultsadoreen sekuentzia 13 - TENPORIZADOREA- Alarma tenporizatua 14 - TENPORIZADOREA- Intermitentzia 15 - KONTAGAILUA 16 - NORANZKO-ALDERANZKETA (ibiltarte-bukaerak) 17 - NORANZKO-ALDERANZKETA (eskuz) 18 - NORANZKO-ALDERANZKETA (tenpor.)



153

GAIKAKO UNITATEA: SISTEMA SEKUENTZIAL ELEKTRIKOAK KODEA: KSSE0P1


HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Bi elementuak noiz dauden seriean konektaturik jakitea.

Sorgailua eta hargailua. Etengailua eta pultsadorea. Tentsioa eta intentsitatea. Kontaktu itxia eta irekia. Sinbologia.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadorea 3 Etengailua 1 Lanpara 3 Konektoreak

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 pultsadoreari eragin eta H1 lanparari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. S1 pultsadoreari eragiteari utzi eta egiaztatu zer gertatzen zaion. 4. S2 etengailuari eragin eta H2 lanparari zer gertatzen zaion egiaztatu. 5. S2 etengailuari eragiteari utzi eta egiaztatu zer gertatzen zaion. 6. Berriro S2 etengailuari eragin eta H2 lanparari zer gertatzen zaion

egiaztatu. 7. S3 eta S4 pultsadoreei eragin (konbinazio ezberdinak egin) eta H3

lanparari zer gertatzen zaion egiaztatu.

GALDERAK PROPOSATURIKO LANAK

Ikus 2/2 eranskina. S1 pultsadore batez H1 lanpara piztu. S3 etengailu batez H2 lanpara piztu. H3 lanpara pizteko, S1 eta S2 pultsadoreak aldi berean eragiteko moduan.

TRESNAK ERREMINTAK BESTE BALIABIDEAK

1) Zer ezberdintasuna nabaritzen duzu

pultsadorearen eta etengailuaren artean?

2) Kontaktu baten borneetan 13-14 zenbakiak agertzen dira. Nolakoa da kontaktu hori?

3) Kontaktu baten borneetan 11-12 zenbakiak agertzen dira. Nolakoa da kontaktu hori?

4) Eskemetan seinaleztapenak zer letraz izendatzen dira?

5) Pultsadoreak eta etengailuak zer letraz?

6) Zirkuitu bateko bi elementu noiz daude seriean?



izan behar ditu: • eskuz marraztutako eskema • zirkuituaren

funtzionamenduaren azalpena.



154



ERANSKINA

S3

H2

220 V

H1

F2

S1

F1

14

13

S2 13

14

H3

S1

14

13

23

24



155



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Bi elementuak noiz dauden paraleloan konektaturik jakitea.

Sorgailua eta hargailua. Etengailua eta pultsadorea. Tentsioa eta intentsitatea. Kontaktu itxia eta irekia. Sinbologia.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadorea 4 Kommutadorea 1 Lanpara 3 Konektoreak

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 eta S2 pultsadoreei eragin (konbinazio ezberdinak egin) eta H1

lanparari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. S3 kommutadoreari eraginez zer gertatzen zaie H2 eta H3 lanparei? 4. S3 kommutadoreari berriro eraginez zer gertatzen zaie H2 eta H3 lanparei?


Ikus 2/2 eranskina. H1 lanpara pizteko, S1 edo S2 pultsadoreari eragiteko moduan. S3 kommutadoreak bi zirkuitu aldatzen ditu. Zirkuitu bakoitzean pultsadore bat (S1 eta S2) eta lanpara bat (H2 eta H3) pizteko.


1) Zer ezberdintasuna nabaritzen duzu

pultsadorearen eta kommutadorearen artean?

2) Eskemetan kommutadoreak zein letraz izendatzen dira?

3) Kommutadoreak zertarako erabiltzen dira zirkuituetan?

4) Zirkuitu bateko bi elementu noiz daude paraleloan?







156



ERANSKINA

220 V

F2H1

S2

F1

S114

13

14

13

S1

H2

S223

24

H3

S314

13

23

24

31

32



157



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Errelearen erabilera analizatu.

Errelea.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadorea 2 Etengailua 1 Lanpara 2 Konektoreak Errelea 2

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 pultsadoreari eragin eta KA1 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. Aldi berean zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. S1 pultsadoreari eragiteari utziz gero, KA1 eta H1-ri zer gertatzen zaien

egiaztatu. 5. Pultsadoreei (S1-S2) eta etengailuei (S3) eraginez (probatu konbinazio

guztiak) egiaztatu H1-H2 lanparen funtzionamendua eta baita KA1- KA2 erreleena ere.


Ikus 2/2 eranskina. S1 pultsadore batez KA1 errelea aktibatu. KA1-ek aldi berean H1 lanpara piztuko du. S2 pultsadorea eta S3 etengailua seriean jarrita izango ditu KA2 errelea aktibatzeko. KA1 eta KA2 aldi berean aktibaturik daudela H2 lanpara piztuko dute.


1) Errelea zirkuituetan zer letraz

izendatzen da? 2) Errelearen harileko borneak nola

izendatzen dira? 3) Errelearen kontaktuak nola izendatzen

dira eta beraien borneetan zer zenbaki izaten dituzte.

4) Kontaktore eta errelearen artean zer ezberdintasun daude?







158



ERANSKINA

220 V

F2 A2

A1KA1 H1

F1

S114

13

14

13KA1

S2

KA2A2

23

24

A1H2

KA2

S314

13KA1

14

13

23

24



159



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Errelearen erabilera analizatu. Autoelikaduraren erabilera analizatu. Zirkuitu bera era ezberdinean egin eta funtzionamendua analizatu.

Errelea. Autoelikadura.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadore bikoitzak 2 Lanpara 2 Konektoreak Errelea 2

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 Pultsadoreari eragin eta KA1 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. Aldi berean, zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. S1 pultsadoreari eragitea utziz gero, KA1 eta H1-i zer gertatzen zaien

egiaztatu. 5. S2 pultsadoreari eraginez gero zer gertatzen den egiaztatu.


Ikus 2/2 eranskina. KA1 aktibatzeko S1 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA1 desaktibatzeko S2 pultsadorea. ZIRKUITUKO ELEMENTUAK BESTE ERA BATEAN KOKATURIK KA2 aktibatzeko S1 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA2 desaktibatzeko S2 pultsadorea.


1) Autoelikadura zer da? 2) Zer eginkizun betetzen du

autoelikadurak? 3) Zirkuituko elementuak era

ezberdinean jartzeak ba al du garrantzirik kasu honetan?







160



ERANSKINA

KA1

F2

F1

S2

220 V

S1

A2

A1

31

32

H1

KA1 14

13

KA1

14

13

KA2

S1

A2

KA2 23

24

A1

23

24

S2 41

42

14

13

H2

KA2 23

24



161



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Errelearen erabilera analizatu. Autoelikaduraren erabilera analizatu.



1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin eta KA1 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. Aldi berean, zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. KA1 aktibatuta dagoela, KA2 aktibatzeko zer egin behar da? 5. S1-i eragin, dena desaktibatzeko.


Ikus 2/2 eranskina. KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA2 aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea.


1. KA1 eta KA2 erreleak aldi berean

aktibatzea posible al da? 2. Gelditze-pultsadoreak den dena

desaktibatzen al du? 3. Errele bakoitzak bere martxako

pultsadorea al dauka?







162



ERANSKINA

KA1

F2

F1

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

13

14 14

13

KA2

S3

11

12

A2

KA2

A1

14

13

14

13

H1

KA123

24

H2

23

24KA2



163



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Errelearen erabilera analizatu. Autoelikaduraren erabilera analizatu. Erreleen kontatuak erabili guk nahi ditugun automatizazioak lortzeko.



1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin eta KA1 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. Aldi berean, zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. KA1 aktibatuta dagoela, KA2 aktibatzeko zer egin behar da? 5. KA2 aktibatuta dagoela, KA1 aktibatzeko zer egin behar da? 6. S1-ri eraginez dena desaktibatu.


Ikus 2/2 eranskina. KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapena moduan H1 lanpara. KA2 aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapena moduan H2 lanpara. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea. Bi erreleetako bat aktibaturik dagoenean, bestea aktibatzeko, derrigorrez S1 gelditze-pultsadoreari eragin behar diogu. Ezinezkoa izan behar du KA1 eta KA2 aldi berean aktibaturik izatea.





pultsadorea al dauka?







164



ERANSKINA

KA1

F1

KA1

F2

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

13

14

KA231

32

KA2

14

13 S3

11

12

A2

A1

KA214

13

31

32

H1

14

13

KA123

24

H2

23

24KA2



165



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Pultsadore bikoitzaren erabilera analizatu.

Errelea. Autoelikadura. Pultsadore bikoitza.


1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin eta KA1 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. Aldi berean zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. KA1 aktibatuta dagoela, KA2 aktibatzeko zer egin behar da? 5. KA2 aktibatuta dagoela, KA1 aktibatzeko zer egin behar da? 6. S1-ri eraginez dena desaktibatu.


Ikus 2/2 eranskina. KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA2 aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea. Bi erreleetako bat aktibaturik dagoenean, bestea aktibatzeko, S1 gelditze-pultsadoreari eragin beharrik ez dago. Ezinezkoa izan behar du KA1 eta KA2 aldi berean aktibaturik izatea.





pultsadorea al dauka? 4. Errele bat aktibatzen denean, zer

gertatzen zaio beste erreleari?







166



ERANSKINA

KA1

F1

KA1

F2

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

32KA2

13

14

31

32

31

KA2

14

13S3

11

12

A2

A1

32

KA214

13

31

32

31

H1

14

13

KA123

24

H2

23

24KA2



167



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Errelearen erabilera analizatu.



1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin eta KA1 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 3. S4 pultsadoreari eragin eta KA2 erreleari zer gertatzen zaion egiaztatu. 4. S3 pultsadoreari eraginez gero, zer gertatzen den egiaztatu. 5. Berriro S4 pultsadoreari eragin. 6. S1 pultsadoreari eragin eta egiaztatu zer gertatzen den. 7. S3 pultsadoreari eragin. Zer gertatzen da?


Ikus 2/2 eranskina. KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA2 aktibatzeko S4 pultsadorea. KA2 aktibatzeko, derrigorrez, KA1-ek aktibaturik egon behar du. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA3 errelea soilik desaktibatzeko S3 pultsadorea. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea.


1. Posible al da KA1 aktibatu gabe KA2

aktibatzea. 2. S3 pultsadoreak zer eginkizun dauka? 3. S1 pultsadoreak zer eginkizun dauka?







168



ERANSKINA

F1

KA1

F2

S2

220 V

S1

KA1

A2

A1

13

14

KA2

S4

14

13

S3

11

12

A2

A1

KA214

13

11

12

H1

14

13

KA123

24

H2

23

24KA2



169



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Indar- eta aginte-zirkuituak bereiztea. Erreleak eta kontaktoreak bereiztea.

Errelea. Kontaktorea. Autoelikadura.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadore bikoitzak 3 Lanpara 2 Konektoreak Kontaktoreak 2

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin eta KM1 kontaktoreari zer gertatzen zaion

egiaztatu. 3. Aldi berean zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. S3 pultsadoreari eraginez, KM2 eta H2-ri zer gertatzen zaien egiaztatu. 5. S1 pultsadoreari eragin eta KM1 kontaktoreari zer gertatzen zaion

egiaztatu. 6. S3 Pultsadoreari eraginez, KM2 eta H2-rekin zer gertatzen den egiaztatu. 7. S2 pultsadoreari eraginez gero zer gertatzen zaion egiaztatu.


Ikus 2/2 eranskina. Aginte-zirkuitua KM1 kontaktorea aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM2 kontaktorea aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM1 eta KM2 desaktibatzeko S1 pultsadorea. Indar-zirkuitua KM1-ek H1 lanpara piztuko du. KM2-ek H2 lanpara piztuko du.


1. Errele eta kontaktorearen artean zer

ezberdintasun daude? 2. Indar-zirkuituetan zeinen kontaktuak

erabiltzen dira?


behar duzu. Txosten horrek honako hauek izan behar ditu: • eskuz marraztutako eskema • zirkuituaren




170



ERANSKINA

F2

F1

Aginte-zirkuitua

KM1

S2

24 V

S1

KM1

A2

A1

13

14 14

13S3

KM2

11

12

H1

Indar-zirkuitua

KM1

A2

A1

14

13 KM2

F4

14

13

220

F3

H2

KM2 1

2

1

2



171


JARDUERA: MARTXA eta GELDITZEA SEINALIZATUAK DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Indar-zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Kontaktorearen erabilera analizatu. Errele termikoaren funtzionamendua ulertu. Maniobra guztien seinaleztapena.

Kontaktorea. Autoelikadura. Errele termikoa. Seinaleztapenen kolore arauak.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 3 Lanpara 3 Konektoreak Kontaktorea 1 Errele termikoa 1


egiaztatu. 3. Aldi berean zer gertatzen zaie H2 eta H3 lanparei? 4. S1 pultsadoreari eragin eta egiaztatu KM1 kontaktoreari zer gertatzen

zaion. H2 eta H3 lanparei zer gertatuko zaie? 5. Berriro S2 pultsadoreari eragin. 6. F3 errele termikoaren desarratuz gero, zer gertatuko zaio KM1

kontaktoreari eta H1, H2 eta H3 lanparei? 7. Berriro KM1 kontaktorea aktibatzeko ahalmena izateko, F3 errele

termikoa berriz armatu egin beharko dugu.


Ikus 2/2 eranskina. Aginte-zirkuitua KM1 kontaktorea aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM1 desaktibatzeko S1 pultsadorea. S0 larrialdi-pultsadorea. F3 errele termikoaren kontaktuak, desarratzen denean, bat N.I 95-96 KM1 desaktibatzeko eta bestea N.Z. 97-98 H1 seinaleztapena pizteko. H2 lanpara KM1 desaktibaturik dagoela adierazteko. H3 lanpara KM1 aktibaturik dagoela adierazteko.


1) Errele termikoa zertarako da? 2) Maniobren seinaleztapena zertarako

egiten da? 3) Seinaleztapenen koloreak araututa al

daude?






172


JARDUERA: MARTXA eta GELDITZEA SEINALIZATUAK DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

220 V

C3

F1

F2

KM1

S0

S2

S1

F3

KM1

A2

A1

14

13

11

12

12

14

H1

13

11

95

96

H2 C2

H3 C5

KM1 97

98

KM1 21

22

33

34



173



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Indar-zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Kontaktorearen erabilera analizatu. Errele termikoaren funtzionamendua ulertu. Maniobra guztien seinaleztapena.

Kontaktorea. Autoelikadura. Errele termikoa. Seinaleztapenen kolore-arauak.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 3 Lanpara 3 Konektoreak Kontaktorea 1 Errele termikoa 1


egiaztatu. 3. Aldi berean, zer gertatzen zaie H2 eta H3 lanparei? 4. S1 pultsadoreari eragin eta egiaztatu KM1 kontaktoreari zer gertatzen

zaion. H2 eta H3 lanparei zer gertatuko zaie? 5. S3 pultsadoreari eragin eta, ondoren, S2 pultsadoreari 6. S2 pultsadoreari eragitea utzitakoan, zer gertatzen da? 7. F3 errele termikoa desarratuz gero, zer gertatuko zaie KM1 kontaktoreari

eta H1, H2 eta H3 lanparei? 8. Berriro KM1 kontaktorea aktibatzeko ahalmena izateko, F3 errele

termikoa berriz armatu beharko da.


Ikus 2/2 eranskina. Aginte-zirkuitua KM1 kontaktorea aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM1 desaktibatzeko S1 pultsadorea. S0 larrialdi-pultsadorea. F3 errele termikoaren kontaktuak, desarratzen denean, bat N.I 95-96 KM1 desaktibatzeko eta bestea N.Z. 97-98 H1 seinaleztapena pizteko. H2 lanpara KM1 desaktibaturik dagoela adierazteko. H3 lanpara KM1 aktibaturik dagoela adierazteko.


1) S3 pultsadorearen kontaktua irekita

dagoela, KM1 era iraunkorrean aktibaturik izatea posible al da?

2) S3 pultsadorearen kontaktua itxia dagoela, KM1 pultsukako eran aktibaturik izatea posible al da?






174



ERANSKINA

C3

F1

F2

KM1

S1

S2

220 V

F3

KM1

S3

A2

A1

12

14

13

H1

12

14

13

11

95

96

11

H2C2

H3C5

KM197

98

KM121

22

33

34



175



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Tenporizadoreen erabilera analizatu.

Pausagunerako tenporizadorea.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadorea 1 Lanpara 1 Konektoreak Errele tenporizatua 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 pultsadoreari eragin eta KA1 tenporizadoreari zer gertatzen zaion

egiaztatu. 3. Aldi berean, zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. S1 pultsadoreari eragiteari utzi eta KA1 tenporizadoreari zer gertatzen

zaion egiaztatu. Zer gertatzen zaio H1 lanparari?


Ikus 2/2 eranskina. S1 pultsadoreari eragindako momentuan H1 lanpara itzali egingo da. S1-i eragitea utzi eta 5 segundora H1 lanpara piztu egingo da. KA1 bezala, pausagunerako errele tenporizatua erabili.


1. Pausaguneko tenporizadorearen

kontaktu tenporizatuak, posizioz noiz aldatzen dira?

2. Denbora kontatzen noiz hasten da? 3. Kontaktu horiek pausagunera noiz

itzultzen dira?






176



ERANSKINA

F1

KA1

F2

220 V

S1

A2

A1

13

14

15

16

H1

KA1



177




Lanerako tenporizadorea.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadore bikoitza 1 Lanpara 1 Konektoreak Errele tenporizatua 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 pultsadoreari eragin eta KA1 tenporizadoreari zer gertatzen zaion

egiaztatu. Aldi berean zer gertatzen zaio H1 lanparari? 3. S1 pultsadoreari eragiteari utzi eta KA1 tenporizadoreari zer gertatzen

zaion egiaztatu. Zer gertatzen zaio H1 lanparari? 4. Berriro S1 pultsadoreari eragin, baina orain jarraian eraginda eduki. KA1

tenporizadoreari zer gertatzen zaion egiaztatu. Aldi berean, zer gertatzen zaio H1 lanparari?

5. S1 pultsadoreari eragiteari utzi eta KA1 tenporizadoreari zer gertatzen zaion egiaztatu. Zer gertatzen zaio H1 lanparari?


Ikus 2/2 eranskina. S1 pultsadoreari 5 segundoz eragin eta H1 lanpara itzali egingo da. 5 segundo baino gutxiago eraginez gero, H1 lanpara ez da itzaliko. KA1 bezala, lanerako errele tenporizatua erabili.


1. Lanerako tenporizadorearen kontaktu

tenporizatuak, posizioz noiz aldatzen dira?

2. Denbora kontatzen noiz hasten da? 3. Kontaktu horiek pausagunera noiz

itzultzen dira?






178



ERANSKINA

F1

KA1

F2

220 V

S1

A2

A1

13

14

17

18

H1

KA1



179





ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadore bikoitzak 2 Lanpara 1 Konektoreak Errele tenporizatua 1 Errelea 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 pultsadoreari eragin eta utzi. KA1 erreleari eta KA2 tenporizadoreari

zer gertatzen zaien egiaztatu. Aldi berean, zer gertatzen zaio H1 lanparari? 3. S0 pultsadoreari eragin. KA1 erreleari eta KA2 tenporizadoreari zer

gertatzen zaien egiaztatu. Zer gertatzen zaio H1 lanparari?


Ikus 2/2 eranskina. S1 pultsadoreari eragin eta 5 segundora H1 lanpara piztu egingo da. Zirkuitua pausagunera itzultzeko, S0 pultsadoreari eragin behar zaio. Lanerako errele tenporizatua erabili.


1. KA2 denbora kontatzen ari denean,

KA1 desaktibatu egiten bada, zer gertatuko da?






180



ERANSKINA

F1

KA1

S0

F2

S1

220 V

KA1

KA2A1

A2

13

14

A2

A1

13

14

11

1217

18

H1

KA2



181


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA - I sekuentzia DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Sekuentziak egitean tenporizadoreen erabilera analizatu.


ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 3 Lanpara 3 Konektoreak Errele tenporizatua 1 Erreleak 3

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin eta utzi. KA1, KA3 erreleei eta KA2

tenporizadoreari zer gertatzen zaien egiaztatu. Aldi berean, zer gertatzen zaie H1 eta H2 lanparei?

3. KA2-ren denbora agortzen denean, zer gertatzen den egiaztatu. 4. S1 pultsadoreari eragin eta egiaztatu zer gertatzen den. 5. S0 larrialdi-pultsadorea da. Honi eraginda zer gertatuko da?


Ikus 2/2 eranskina. Lanparen sekuentzia egin behar da. S2 pultsadoreari eragin eta aldi berean H1 eta H2 lanparak pizten dira. Une horretan, lanerako tenporizadore bat denbora kontatzen hasten da. 7 segundo pasatzen direnean, H3 lanpara piztu egingo da eta H2 itzali. S1 gelditze-pultsadore orokorra izango da. S0 larrialdi-pultsadorea izango da.


1. KA3 eta KA4 aldi berean aktibaturik

izatea posible al da?



funtzionamenduaren azalpena

• denboren diagrama



182


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA - I sekuentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

A2

A1

KA3

25

26

11

12

F2

KA2

A2

KA1

A2

F1

S1

S2

220 V

S0

KA1

A1

13

14

11

12

A1

KA4

KA2

13

14

11

12

H1

A2

KA4 H2 H3

KA4

A1

KA3

36

3711

12

23

24KA3

23

24



183


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA - II sekuentzia DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Sekuentziak egitean tenporizadoreen erabilera analizatu.


ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 2 Lanparak 3 Konektoreak Errele tenporizatuak 3 Errelea 3



gertatzen zaien egiaztatu. Zer gertatzen zaio H1 lanparari?


Ikus 2/2 eranskina. Lanparen sekuentzia egin behar da. S2 pultsadoreari eragin eta aldi berean H1 lanpara pizten da. 4 segundo pasatzen direnean H2 lanpara pizten da eta H1 itzali. 6 segundo pasatzen direnean H3 piztu eta H2 itzali. 5 segundo pasatzen direnean H1 piztu eta H3 itzali, eta beste ziklo bat hasiz. S1 gelditze-pultsadore orokorra izango da.








184


JARDUERA: LANERAKO TENPORIZADOREA - II sekuentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KA3

KA2

F1

F2

S2

220 V

S1

14

13

A2

A1

KA1

KA231

32

KA114

13

KA3 KA1

47

48

11

12

H1

KA1

KA1

KA2

A1

A2

32

31

KA213

14

47

48

A1

A2

KA3

13

14

32

31

KA347

48

H2 H3

KA323

24

23

24KA223

24



185






Pultsadoreak 2 Lanparak 2 Konektoreak Errele tenporizatua 1 Errelea 1


zer gertatzen zaien egiaztatu. Aldi berean, zer gertatzen zaie H1 eta H2 lanparei?

3. KA2 errele tenporizatuaren denbora agortzen denean, zer gertatzen den egiaztatu.

4. S1 pultsadoreari eragin eta utzi. KA2-ren denbora agortu baino lehen S0 pultsadoreari eragin eta egiaztatu zer gertatzen den.


Ikus 2/2 eranskina. Mekanismo batek (KA1) martxan jartzeko pultsadore (S1) bat dauka, eta beste pultsadore bat (S0) gelditzeko. Minutu bat baino denbora gehiago ez da egongo martxan. Seinaleztapenak jarri, bai martxan (H1) eta bai geldirik (H2) dagoela adierazteko.


1. KA2 denbora kontatzen ari denean

KA1 desaktibatzen bada, zer gertatuko da?




• denboren diagrama.



186



ERANSKINA

KA1 KA2

F1

KA2

S0

F2

S1

220 V

KA1

A1

A2

13

14

17

18

A2

A1

13

14

11

12

H1 H2

31

32

23

24KA1 KA1



187




Pausagunerako tenporizadorea.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 2 Lanpara 1 Konektoreak Errele tenporizatua 1 Errelea 1



gertatzen zaien egiaztatu. Zer gertatzen da zaio lanparari? 4. KA2 errelearen denbora agortu baino lehen, S1 pultsadoreari eragin; zer

gertatzen den egiaztatu.


Ikus 2/2 eranskina. Mekanismo batek (KA1) martxan jartzeko pultsadore (S1) bat dauka, eta beste pultsadore bat (S0) gelditzeko. Errelea desaktibatzen dugunean, berriro martxan jartzeko, nahitaez, desaktibaturik minutu bat baino gehiago egon behar du.


1. KA2 denbora kontatzen ari denean,

posible al da KA1 aktibaturik izatea? 2. KA1 desaktibatu eta jarraian

aktibatzea posible al da?




• denboren diagrama.



188



ERANSKINA

KA1 KA2

F1

KA2

S0

F2

S1

220 V

KA1

A1

A2

13

14

15

16

A2

A1

13

14

11

12

H1

KA123

24



189


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Hiru pultsadoreen sekuentzia DENBORA: 30’ 1/2



ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 4 Lanparak 2 Konektoreak Errele tenporizatua 1 Erreleak 4

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1- S3 - S2 pultsadoreei ordena horretan eragin eta egiaztatu zer gertatzen

zaien. 3. Beste ordena batean eragin eta egiaztatu zer gertatzen den. Ondoren S0-ri

eragin. 4. Pultsadoreen sekuentzia egitean denbora gehiegi pasatuz gero zer

gertatzen den egiaztatu.


Ikus 2/2 eranskina. Segurtasun-kutxaren pultsadoreen sekuentzia. Kutxa irekitzeko, S1-S3-S2 pultsadoreen sekuentzia sakatu behar da. Beste sekuentzia batekin alarma joko du. Sekuentzia amaitzeko 10 segundo dauzkagu, denbora amaituz gero alarma joko du.







190


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Hiru pultsadoreen sekuentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KA3

F1

F2

S1

S0

220 V

14

13

SEKUENTZIA S1-S3-S2

A2

A1

KA1

13

14KA1

KA3

A2

A134

KA2

14

13

33

41

S2KA2

11

12

KA1

A2

A134

KA3

14

1313

33

4241

S3 14KA3

A2

A1

KA4

14

13

14

13

42

41

42KA1 KA2

KA1KA4

KA2

H2H1

14

13

KA3

24

24

23

23

24KA4 KA1

23

24

23



191



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Tenporizadoreen erabilera analizatu. Errele termikoaren seinaleztapena.

Pausagunerako tenporizadorea. Errele termikoa. Seinaleztapenak.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 2 Lanpara 1 Konektoreak Errele tenporizatua 1 Erreleak 4 Bozina 1 Errele termikoa 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. KA2 errelea zer egoeran dagoen egiaztatu. 3. S1 pultsadoreari eragin. 4. F3 errele termikoa desarratzen denean zer gertatzen den egiaztatu.


Ikus 2/2 eranskina. Kontaktore (KM1) baten aginte-zirkuitua egin behar da. Martxako (S1) eta gelditzeko (S0) pultsadoreak izan behar ditu. Errele (F2) termikoaren babesa. Termikoaren desarra adierazteko lanpara (H1) eta seinale akustikoa (H2). Seinale akustikoak 5 segundotan bakarrik funtzionatuko du.


1. H1 pizturik dagoela, S0-ri eraginez

itzali egingo al da? 2. H1 pizten bada, noiz edo nola itzaliko

da? 3. KA2 errelearen denbora agortzen

denean, zer gertatzen zaio H2 bozinari? Eta H1 lanparari?






192



ERANSKINA

KA1 KA2

F1

S0

F3

F2

S1

220 V

A1

A2

13

14

11

12

KA1

A2

A1

13

14

95

96

H1 H2

KA2

17

18

97

98



193


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Intermitentzia DENBORA: 30’ 1/2


Lanerako tenporizadorea. Pausagunerako tenporizadorea.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 2 Lanpara 1 Konektoreak Errele tenporizatuak 2 Errelea 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S1 pultsadoreari eragin eta egiaztatu zer gertatzen den. 3. KA2 eta KA3 erreleen denborak aldatu eta egiaztatu H1 lanparari zer

gertatzen zaion. 4. Azkenean S0-ri eragin.


Ikus 2/2 eranskina. Lanpara aldizka piztu behar da. S1 pultsadoreari eragin eta aldi berean H1 lanpara pizten da. 4 segundo pasatzen direnean, H1 itzali egiten da. Itzalita 3 segundo pasa ondoren, H1 piztu eta beste ziklo bat hasiko da. Aldizka piztuz jarraituko du S0 gelditze-pultsadoreari eragin arte. Muntaia hau egiteko lanerako eta pausagunerako tenporizadore bana erabili behar dira.


1. KA2 erreleak zer kontrolatzen du? 2. KA3 erreleak zer kontrolatzen du?







194


JARDUERA: TENPORIZADOREA - Intermitentzia DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KA2

KA1 KA2

F1

S0

S1

F2

220 V

KA1

KA3

A1

A2

13

14

15

A2

A1

16

13

14

11

12

KA3

17

18

H1

KA223

24



195



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Kontagailuaren erabilera analizatu.

Kontagailua.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Pultsadoreak 3 Lanpara 1 Konektoreak Errelea 1 Kontagailua 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. Kontagailua 5 errepikapenerako prestatu. 3. S1 pultsadoreari 5 aldiz eragin eta H1 lanparari zer gertatzen zaion

egiaztatu. 4. Kontagailuak berriro kontatzen hasteko S2-ri eragin. 5. Amaitzeko S0-ri eragin.


Ikus 2/2 eranskina. Errele bati esker (KA1) aparatu bat martxan jarri behar da. Martxako (S1) eta gelditzeko (S0) pultsadoreak ditu. Errele hori bosgarren aldiz aktibatzen denean, H1 lanpara piztu egingo da. Kontagailua erabili behar da. Kontagailua erabili eta berriro prest izateko RESET egin behar da pultsadore (S2) bat erabiliz.


1. Kontagailua zertarako da? 2. Kontatzea amaitzen duenean, berriro

kontatzeko zer egin behar dugu?






196



ERANSKINA

F1

KA1

F2

S1

220 V

S0

KA1

A2

A1

13

14

KA2

14

13 KA1

11

12

S2

A2

A1

KA3

14

13

H1A2

A1

14

13

23

24KA2



197


JARDUERA: Noranzko-alderanzketa (Ibiltarte-bukaerak) DENBORA: 30’ 1/2

HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Ibiltarte-amaieren erabilera analizatu.

Ibiltarte-bukaerak.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Ibiltarte-bukaerako etengailuak 2

Pultsadoreak 2 Lanparak 3 Konektoreak Kontaktoreak 2 Errele termikoa 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin noranzko batean bira egiteko. 3. S1 pultsadoreari eragin gelditzeko. Bestela, B1 ibiltarte-bukaerako

etengailuari eragindakoan gelditu egingo da. 4. S3 pultsadoreari eragin beste noranzkoan bira egiteko. 5. S1 pultsadoreari eragin gelditzeko. Bestela, B2 ibiltarte-bukaerako

etengailuari eragindakoan gelditu egingo da. 6. Errele termikoaren desarraren simulazioa egin.


Ikus 2/2 eranskina. KM1-en laguntzaz, mekanismo batek noranzko batean martxan jartzeko pultsadore (S2) bat dauka. B1 ibiltarte-bukaerako etengailuari eragindakoan, noranzko horretan automatikoki geldituko da. KM2-ren laguntzaz, mekanismo bera (KM2) beste noranzkoan martxan jartzeko pultsadore (S3) bat dauka. B2 ibiltarte-bukaerako etengailuari eragindakoan, noranzko horretan automatikoki geldituko da. Edozein unetan gelditzeko, larrialdi-pultsadorea (S1) daukagu. Errele (F3) termikoaren babesa. Seinaleak jarri.


1. Ibiltarte-bukaerako etengailuak

zertarako erabiltzen dira?






198


JARDUERA: Noranzko-alderanzketa (Ibiltarte-bukaerak) DENBORA: 20’ 2/2

ERANSKINA

KM1

KM2

F2 A2

KM1

F1

F3

S1

S2

220 V

KM1

31

A1

32

31

32KM2

B1

13

14

12

B2

14

13 S3

11

95

96

A2

H1 H3H2

KM1

31

A1

32

31

32

14

13 KM214

13

98

97 23

24KM2

23

24



199



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Panel elektriko batean, industrian erabiltzen diren benetako material eta erremintak erabiliz muntaia elektrikoak egin.

Katalogotan aurkitzen jakin: Pultsadoreak, lanparak, kontaktoreak,.... Koadro elektriko batean nola muntatu.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Motore asinkronoa 1 Pultsadoreak 3 Lanparak 3 Kableak Kontaktoreak 2 Errele termikoa 1

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin noranzko batean bira egiteko. 3. S1 pultsadoreari eragin gelditzeko. 4. S3 pultsadoreari eragin beste noranzkoan bira egiteko. 5. S1 pultsadoreari eragin gelditzeko. 6. Errele termikoaren desarraren simulazioa egin.


Ikus 2/2 eranskina. KM1-en laguntzaz, mekanismo batek noranzko batean martxan jartzeko pultsadore (S2) bat dauka. KM2-ren laguntzaz, mekanismo bera (KM2) beste noranzkoan martxan jartzeko pultsadore (S3) bat dauka. Edozein unetan gelditzeko, pultsadorea (S1) daukagu. Noranzko batetik bestera aldatzeko, S1 pultsadoreari eragin behar diogu lehenbizi. Errele (F3) termikoaren babesa. Seinaleak jarri.


Polimetroa Bihurkinak Guraizeak

Katalogoak

1. Aurkitu katalogoan muntaia

hauetan erabiltzen ditugun materialen erreferentziak.

a) Muntaia honen txostena egin behar

duzu. Txosten horrek honako hauek izan behar ditu: • eskuz marraztutako eskema • zirkuituaren funtzionamenduaren

azalpena. b) Asmatu zirkuitu bat. Noranzko

batetik bestera aldatzeko, ez dago gelditze-pultsadoreari eragin beharrik (eskuz edo tenporizatua).



200



ERANSKINA

KM1

KM2

F2 A2

A1

KM1

F1

F3

S1

S2

220 V

KM114

31

32KM2

13

12

11

14

13 S3

95

96

A2

A1

H1 H3H2

KM198

14

31

32

13 KM214

13

97

24 24

23KM2

23



201



ERANSKINA

L3

L2

L1

WU V

M

KM2

F2

KM1

F1



202



ERANSKINA



203



HELBURUA BEHARREZKO EDUKIAK EGITEKO SEKUENTZIA Zirkuitu elektriko bat osatzen duten elementuak ezagutu eta identifikatu. Panel elektriko batean, industrian erabiltzen diren benetako material eta erremintak erabiliz muntaia elektrikoak egin.

Katalogotan aurkitzen jakin: Pultsadoreak, lanparak, kontaktoreak... Koadro elektriko batean nola muntatu.

ESKEMA / MUNTAIA MATERIALAK Motore asinkronoa 1

Pultsadoreak 2

Lanparak 3

Kableak

Kontaktoreak 2

Errelea 1

Errele tenporizatua 1

Errele termikoa 1

Ikus 2/2 eranskina. KM1-en laguntzaz, mekanismo batek noranzko batean martxan jartzeko pultsadore (S2) bat dauka. 10 segundo pasatzen direnean, KM2-ren laguntzaz, mekanismo bera (KM2) beste noranzkoan martxan jarriko da. Edozein unetan gelditzeko, pultsadorea (S1) daukagu. Noranzko batetik bestera aldatzeko, S1 pultsadoreari eragin behar diogu lehenbizi. Errele (F3) termikoaren babesa. Seinaleak jarri.

1. Eskeman agertzen den muntaia egin. 2. S2 pultsadoreari eragin noranzko batean bira egiteko. 3. S1 pultsadoreari eragin gelditzeko. 4. S3 pultsadoreari eragin beste noranzkoan bira egiteko. 5. S1 pultsadoreari eragin gelditzeko. 6. Errele termikoaren desarraren simulazioa egin.

TRESNAK ERREMINTAK BESTE BALIABIDEAK GALDERAK PROPOSATURIKO LANAK Polimetroa Katalogoak Bihurkinak Guraizeak

1. Aurkitu katalogoan muntaia

hauetan erabiltzen ditugun materialen erreferentziak.

a) Muntaia honen txostena egin behar

duzu. Txosten horrek honako hauek izan behar ditu: • eskuz marraztutako eskema • zirkuituaren funtzionamenduaren

azalpena.



204



ERANSKINA

KA1

F2 A2

KM1

A2

KA1

F1

F3

S1

S2

220 V

A1

31

32KA1

31

32KM2

12

13

14

KM1

A1

13

14

45

46KM1

11

95

96

A2

KM2 H1 H3H2

KM1

KM2

A1

31

32KM1

14

13KA1

23

24

13

14

98

97 23

24KM2

23

24



205

ELEKTRIZITATEA

KODEA DESKRIBAPENA

KSSE0P0 EDUKIA ANTOLATZAILEA

KSSE1P0 AUTOMATIZATUTAKO SISTEMAK

KSSE0P1 S1 pultsadore batez H1 lanpara piztu. S3 etengailu batez H2 lanpara piztu. H3 lanpara pizteko, S1 eta S2 pultsadoreak aldi berean eragiteko moduan.

KSSE0P2 H1 lanpara pizteko, S1 edo S2 pultsadoreari eragiteko moduan. S3 kommutadoreak bi zirkuitu aldatzen ditu. Zirkuitu bakoitzean pultsadore bat (S1 eta S2) eta lanpara bat (H2 eta H3) pizteko.

KSSE0P3 S1 pultsadore batez KA1 errelea aktibatu. KA1-ek aldi berean H1 lanpara piztuko du. S2 pultsadorea eta S3 etengailua seriean jarrita izango ditu KA2 errelea aktibatzeko. KA1 eta KA2 aldi berean aktibaturik daudela H2 lanpara piztuko dute.

KSSE0P4

KA1 aktibatzeko S1 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA1 desaktibatzeko S2 pultsadorea. ZIRKUITUKO ELEMENTUAK BESTE ERA BATEAN KOKATURIK KA2 aktibatzeko S1 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA2 desaktibatzeko S2 pultsadorea.

KSSE0P5

KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA2 aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea.



206

KODEA DESKRIBAPENA

KSSE0P6

KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapena moduan H1 lanpara. KA2 aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapena moduan H2 lanpara. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea. Bi erreleetako bat aktibaturik dagoenean, bestea aktibatzeko, derrigorrez S1 gelditze-pultsadoreari eragin behar diogu. Ezinezkoa izan behar du KA1 eta KA2 aldi berean aktibaturik izatea.

KSSE0P7

KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA2 aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea. Bi erreleetako bat aktibaturik dagoenean, bestea aktibatzeko, ez dago S1 gelditze-pultsadoreari eragin beharrik. Ezinezkoa izan behar du KA1 eta KA2 aldi berean aktibaturik izatea.

KSSE0P8

KA1 aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H1 lanpara izango du. KA2 aktibatzeko S4 pultsadorea. KA2 aktibatzeko, derrigorrez, KA1-ek aktibaturik egon behar du. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. Aktibaturik dagoela adierazteko, seinaleztapen moduan H2 lanpara izango du. KA3 errelea soilik desaktibatzeko S3 pultsadorea. KA1 eta KA2 desaktibatzeko S1 pultsadorea.



207

KODEA DESKRIBAPENA

KSSE0P9

Aginte-zirkuitua KM1 kontaktorea aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM2 kontaktorea aktibatzeko S3 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM1 eta KM2 desaktibatzeko S1 pultsadorea. Indar-zirkuitua KM1-ek H1 lanpara piztuko du. KM2-ek H2 lanpara piztuko du.

KSSE0P10

Aginte-zirkuitua KM1 kontaktorea aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM1 desaktibatzeko S1 pultsadorea. S0 larrialdi-pultsadorea. F3 errele termikoaren kontaktuak, desarratzen denean, bat N.I 95-96 KM1 desaktibatzeko eta bestea N.Z. 97-98 H1 seinaleztapena pizteko. H2 lanpara KM1 desaktibaturik dagoela adierazteko. H3 lanpara KM1 aktibaturik dagoela adierazteko.

KSSE1P10

Aginte-zirkuitua KM1 kontaktorea aktibatzeko S2 pultsadorea. Jarraian aktibaturik izateko autoelikadura izango du. KM1 desaktibatzeko S1 pultsadorea. S0 larrialdi-pultsadorea. F3 errele termikoaren kontaktuak, desarratzen denean, bat N.I 95-96 KM1 desaktibatzeko eta bestea N.Z. 97-98 H1 seinaleztapena pizteko. H2 lanpara KM1 desaktibaturik dagoela adierazteko. H3 lanpara KM1 aktibaturik dagoela adierazteko.



208

KODEA DESKRIBAPENA

KSSE0P11

S1 pultsadoreari eragindako momentuan H1 lanpara itzali egingo da. S1-i eragitea utzi eta 5 segundora H1 lanpara piztu egingo da. KA1 bezala, pausagunerako errele tenporizatua erabili.

KSSE0P12

S1 pultsadoreari 5 segundoz eragin eta H1 lanpara itzali egingo da. 5 segundo baino gutxiago eraginez gero, H1 lanpara ez da itzaliko. KA1 bezala, lanerako errele tenporizatua erabili.

KSSE0P13

S1 pultsadoreari eragin eta 5 segundora H1 lanpara piztu egingo da. Zirkuitua pausagunera itzultzeko, S0 pultsadoreari eragin behar zaio. Lanerako errele tenporizatua erabili.

KSSE0P14

Lanparen sekuentzia egin behar da. S2 pultsadoreari eragin eta aldi berean H1 eta H2 lanparak pizten dira. Une horretan, lanerako tenporizadore bat denbora kontatzen hasten da. 7 segundo pasatzen direnean, H3 lanpara piztu egingo da eta H2 itzali. S1 gelditze-pultsadore orokorra izango da. S0 larrialdi-pultsadorea izango da.

KSSE0P15

Lanparen sekuentzia egin behar da. S2 pultsadoreari eragin eta aldi berean H1 lanpara pizten da. 4 segundo pasatzen direnean H2 lanpara pizten da eta H1 itzali. 6 segundo pasatzen direnean H3 piztu eta H2 itzali. 5 segundo pasatzen direnean H1 piztu eta H3 itzali, eta beste ziklo bat hasiz. S1 gelditze-pultsadore orokorra izango da.

KSSE0P16 Mekanismo batek (KA1) martxan jartzeko pultsadore (S1) bat dauka, eta beste pultsadore bat (S0) gelditzeko. Minutu bat baino denbora gehiago ez da egongo martxan. Seinaleztapenak jarri, bai martxan (H1) eta bai geldirik (H2) dagoela adierazteko.

KSSE0P17 Mekanismo batek (KA1) martxan jartzeko pultsadore (S1) bat dauka, eta beste pultsadore bat (S0) gelditzeko. Errelea desaktibatzen dugunean, berriro martxan jartzeko, nahitaez, desaktibaturik minutu bat baino gehiago egon behar du.

KSSE0P18

Segurtasun-kutxaren pultsadoreen sekuentzia. Kutxa irekitzeko, S1-S3-S2 pultsadoreen sekuentzia sakatu behar da. Beste sekuentzia batekin alarma joko du. Sekuentzia amaitzeko 10 segundo dauzkagu, denbora amaituz gero alarma joko du.



209

KODEA DESKRIBAPENA

KSSE0P19

Kontaktore (KM1) baten aginte-zirkuitua egin behar da. Martxako (S1) eta gelditzeko (S0) pultsadoreak izan behar ditu. Errele (F2) termikoaren babesa. Termikoaren desarra adierazteko lanpara (H1) eta seinale akustikoa (H2). Seinale akustikoak 5 segundotan bakarrik funtzionatuko du.

KSSE0P20

Lanpara aldizka piztu behar da. S1 pultsadoreari eragin eta aldi berean H1 lanpara pizten da. 4 segundo pasatzen direnean, H1 itzali egiten da. Itzalita 3 segundo pasa ondoren, H1 piztu eta beste ziklo bat hasiko da. Aldizka piztuz jarraituko du S0 gelditze-pultsadoreari eragin arte. Muntaia hau egiteko lanerako eta pausagunerako tenporizadore bana erabili behar dira.

KSSE0P21

Errele bati esker (KA1) aparatu bat martxan jarri behar da. Martxako (S1) eta gelditzeko (S0) pultsadoreak ditu. Errele hori bosgarren aldiz aktibatzen denean, H1 lanpara piztu egingo da. Kontagailua erabili behar da. Kontagailua erabili eta berriro prest izateko RESET egin behar da pultsadore (S2) bat erabiliz.

KSSE0P22

KM1-en laguntzaz, mekanismo batek noranzko batean martxan jartzeko pultsadore (S2) bat dauka. B1 ibiltarte-bukaerako etengailuari eragindakoan, noranzko horretan automatikoki geldituko da. KM2-ren laguntzaz, mekanismo bera (KM2) beste noranzkoan martxan jartzeko pultsadore (S3) bat dauka. B2 ibiltarte-bukaerako etengailuari eragindakoan, noranzko horretan automatikoki geldituko da. Edozein unetan gelditzeko, larrialdi-pultsadorea (S1) daukagu. Errele (F3) termikoaren babesa. Seinaleak jarri.

KSSE1P22

KM1-en laguntzaz, mekanismo batek noranzko batean martxan jartzeko pultsadore (S2) bat dauka. KM2-ren laguntzaz, mekanismo bera (KM2) beste noranzkoan martxan jartzeko pultsadore (S3) bat dauka. Edozein unetan gelditzeko, pultsadorea (S1) daukagu. Noranzko batetik bestera aldatzeko, S1 pultsadoreari eragin behar diogu lehenbizi. Errele (F3) termikoaren babesa. Seinaleak jarri.



210

KODEA DESKRIBAPENA

KSSE0P23

KM1-en laguntzaz, mekanismo batek noranzko batean martxan jartzeko pultsadore (S2) bat dauka. 10 segundo pasatzen direnean, KM2-ren laguntzaz, mekanismo bera (KM2) beste noranzkoan martxan jarriko da. Edozein unetan gelditzeko, pultsadorea (S1) daukagu. Noranzko batetik bestera aldatzeko, S1 pultsadoreari eragin behar diogu lehenbizi. Errele (F3) termikoaren babesa. Seinaleak jarri.

Ikasmaterial honek Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa ...

Documents

Transcript of Ikasmaterial honek Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa ...