I. ZEREN ARABERA DA BIDE BAT SEGURUA?iturramagizartedbh1.weebly.com/uploads/8/7/8/6/... ·...

3

I. ZEREN ARABERA DA BIDE BAT SEGURUA?

1. ZERTAN OHARTU BEHAR GARA BIDE BAT SEGURUA DEN JAKITEKO? Taldeka jarri eta

hausnartu zerk kaltetzen duen zuen ustetan, bide baten segurtasuna.

2. Guztien artean ideiak komentatu eta zerrendatu, ondoren bideen segurtasun maila

ikertzean horiek aintzat hartzeko.

Pertsonak egunero toki batetik bestera mugitu behar izaten gara; institutura, etxera, musika

eskolara, polikiroldegira, igerilekura, lagunekin egotera… Estatu espainiarreko Sustapen

Ministerioak mugikortasunaren inguruan egindako azken inkestak esaten duenez, 14 urte bitarteko

haur bakoitza, batez beste, egunean hiru aldiz mugitzen da norabait joateko. Alegia, hirutan

gutxienez etxetik atera eta etxera itzuli egiten da egun bakar batean. Desplazamendu horietan

errepideak zeharkatu behar izaten dira, oso jendeztatuak dauden kaleak zeharkatu behar izaten

dira… eta askotan, korrika eta presaka gabiltza tokietara garaiz iristeko. Honek guztiak istripu bat

izateko arriskuak handitzen ohi ditu.

Udaletxe eta ikastetxe askotan, pertsonak eta ikasleak modu ahalik

eta seguruenean desplazatzeko neurriak hartzen hasi dira. Baina, zerk

egiten du bide bat benetan segurua izatea? Zeintzuk dira hobetu behar

diren aspektuak?

3. GURE ARDURAK: oinez edo bizikletaz joaten garenean, gu ere gure segurtasunaren

arduradunak izan behar gar

zer egin dezakegu? Taldeka hausnartu eta ideiak apuntatu.

II. ZER EGIN ISTRIPU BATEN AURREAN?

III. INSTITUTURAKO BIDEAK IKERTZEN

4. Iruñeko planoan puntu kardinalak

markatu itzazu.

5. Planoaren legendak emate

informazioa interpreta ezazu.

6. Bakoitzak etxetik institutura iristeko

oinez edo bizikletaz egiten duen bidea

markatu, (Iruñean bizi ez zaretenak

Institututik autobus geltokirako bide

egokiena seinalatu beharko duzue)

7. Maparen eskala aztertu eta nork bere

ibilbidea neurtu ondoren,

Zoritxarrez , segurtasun

neurriak hobetu arren, istripuak

guztiz ekiditea ez da oraindik

lortu. Zer egin behar dugu

istripu baten biktima edo lekuko

bagara?

4

oinez edo bizikletaz joaten garenean, gu ere gure segurtasunaren

arduradunak izan behar gara. Zenbait istripu ekiditeko edo hauen larritasuna txikitzeko,

Taldeka hausnartu eta ideiak apuntatu.

EGIN ISTRIPU BATEN AURREAN?

ITUTURAKO BIDEAK IKERTZEN

puntu kardinalak

legendak ematen duen

ezazu.

institutura iristeko

egiten duen bidea

Iruñean bizi ez zaretenak

autobus geltokirako bide

egokiena seinalatu beharko duzue).

ztertu eta nork bere

ibilbidea neurtu ondoren, honen distantzia erreala kalkulatu.

istripuak

guztiz ekiditea ez da oraindik

lortu. Zer egin behar dugu

istripu baten biktima edo lekuko

010

012

012

oinez edo bizikletaz joaten garenean, gu ere gure segurtasunaren

hauen larritasuna txikitzeko,

Bila ezazu tokian

tokiko

udaltzaingoaren

telefonoa

IV. GARRAIO EGOKI ETA

8. IRUDIAK INTERPRETATZEN (binaka egiteko lana)

9. Binaka ondoko testuaren ira

10. Behin testua irakurrita eta gako nagusienak elkarrekin komentatuta, erantzun ondoko galderei

- Zergatik da airea horren

- Zein gaixotasun eragin ditzake aire kutsadurak?

- Nola deritzo kotxeek askatzen duten gas kutsakorrena?

- Zer nolako eraginak dituzte gure osasunean kotxeek askaturiko gasek?

- Bila ezazu zer den euri azidoa eta zer negutegi ef

Azterlan askok frogatu dute kutsadura eta osasunerako ondorioen arteko loturak daudela. Airea

bizitzarekin lotuta dago. Airerik gabe ez litzateke gure

existituko. Izaki bizidunen bizitza airearen esku dago: airerik ez egoteak, ur eta elikagai ezarekin

gertatzen den bezala, bizitza zailtzen du.Airearen kutsaduraren igoerak,

bihotzeko atakeen igoerekin lotu dira.

Munduko Osasun Erakundearen datuen arabera pertsona gehiago hiltzen dira kotxeak sortutako

aire kutsaduragatik istripuengatik baino.

dio eta bihotz desorekak sortzen ditu. Nitrogeno oxidoak biriken aparatuaren funtzioak murrizten ditu.

Horrez gain, euri azidoa sortu eta negutegi efektua

Aire gehien kutsatzen duen

elementuetako bat kotxea da.

bereziki kutsakorra da erregaien

erreketarengatik, zehazki, kotxeek

askatzen dituzten gasengatik,

CO2arengatik nagusiki. Kotxeen

erabileraren ondorioetatik, istripuak

dira ezagunenak. Autoen kutsadurak

ordea heriotza gehiago sortzen ditu.

5

GARRAIO EGOKI ETA EKOLOGIKOENAREN BILA

IRUDIAK INTERPRETATZEN (binaka egiteko lana)

- Ondoko irudian ageri dena

deskribatu.

-Zer esan nahi ote du irudia honek?

Idatzi zuen ustetan marrazkiak esan

edo adierazi nahi duena.

Binaka ondoko testuaren irakurketa partekatua egin eta ideia nagusienak azpimarratu.

Behin testua irakurrita eta gako nagusienak elkarrekin komentatuta, erantzun ondoko galderei

Zergatik da airea horren garrantzitsua izaki bizidunentzat?

Zein gaixotasun eragin ditzake aire kutsadurak?

Nola deritzo kotxeek askatzen duten gas kutsakorrena?

Zer nolako eraginak dituzte gure osasunean kotxeek askaturiko gasek?

Bila ezazu zer den euri azidoa eta zer negutegi efektua:


bizitzarekin lotuta dago. Airerik gabe ez litzateke gure biosfera garatuko, eta giza espeziea ez litzateke


gertatzen den bezala, bizitza zailtzen du.Airearen kutsaduraren igoerak, birika-funtzioan kalteekin eta

ihotzeko atakeen igoerekin lotu dira.


aire kutsaduragatik istripuengatik baino.Karbono monoxidoak dosi altuetan nerbio sistemari eragiten


eta negutegi efektua bultzatzen du.

. Kotxea

bereziki kutsakorra da erregaien

zehazki, kotxeek

askatzen dituzten gasengatik,

otxeen

erabileraren ondorioetatik, istripuak

dira ezagunenak. Autoen kutsadurak

ordea heriotza gehiago sortzen ditu.

Ondoko irudian ageri dena

Zer esan nahi ote du irudia honek?

Idatzi zuen ustetan marrazkiak esan

edo adierazi nahi duena.

kurketa partekatua egin eta ideia nagusienak azpimarratu.

Behin testua irakurrita eta gako nagusienak elkarrekin komentatuta, erantzun ondoko galderei


biosfera garatuko, eta giza espeziea ez litzateke


funtzioan kalteekin eta


Karbono monoxidoak dosi altuetan nerbio sistemari eragiten


6

o Euri azidoa:_________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

o Negutegi efektua:____________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________________

ZENBAIT DATU

2006.urtean munduan 28.5000 milio

tona CO2 isuri ziren. Estatu

espainiarrean 433 milioi eta Nafarroan,

ia 6 milioi. CO2 igorpenen %48aren

jatorria garraioan dago. Horrenbesteko

CO2ren emisioa ondorio larriak eragiten

ari da gure planetan:

- Glaziarren eta poloen urtzea.

- Itsasoaren mailaren igoera.

- Muturreko fenomeno klimatikoen

ugaritzea, (lehorteak, uholdeak…)

- Koral arrezifeen desagerpena.

- Izaki espezie askoren desagerpena.

Eta guk, zer egin

dezakegu honen aurrean?

TALDE HAUSNARKETA:

Gure osasun propioa eta gure

planeta osoaren osasuna

zaintzearen garrantziaz jada

ohartuko zineten. Baina guk gure

egunerokoan, zer egin dezakegu

ahalik eta mugikortasun

ekologikoena eta osasuntsuena

sustatzeko? Taldean egiten

dituzuen ekarpenak bertan

apuntatu:

I. ZEREN ARABERA DA BIDE BAT SEGURUA?iturramagizartedbh1.weebly.com/uploads/8/7/8/6/... ·...

Documents

Transcript of I. ZEREN ARABERA DA BIDE BAT SEGURUA?iturramagizartedbh1.weebly.com/uploads/8/7/8/6/... ·...