I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767....

13
I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA LOPEZ ATXURRA, R. “I: Gizartea eta Hezkuntza” (15-22) in Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza, EHU-UPV, Bilbao, 1987. 176 págs. D.L.BI 1196-87. ISBN:84-7585-100-2

Transcript of I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767....

Page 1: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA

LOPEZ ATXURRA, R. “I: Gizartea eta Hezkuntza” (15-22) in Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza, EHU-UPV, Bilbao, 1987. 176 págs. D.L.BI 1196-87. ISBN:84-7585-100-2 �

Page 2: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

GAIAREN HELBURUAK: 1. Gizarte Zientzien Didaktikaren eta Inguruaren Ezagueraren Oinarri Sozio-

kulturala aztertzea da gai honen helburua nagusia. 2. Bereziki, gizartea eta hezkuntzaren arteko loturak ikusiko ditugu, batez ere

testuinguru soziokulturalaren behaketarako eta azterketarako kontzeptuak eta azalpenak emanez.

3. Azken finean, maisutza lanari eman behar diogun zentzu edo norabide

soziokulturalaren inguruan kezka profesionalak azaleratzeko bideak eskaini nahi da

LORTU BEHAR DIREN GAITASUNAK

Gizarte eta garai bakoitzak bere heziera-sistema eraikitzen duela kontutan izanik, irakaslegaiek gaitasun hauek garatu behar dituzte:

beharrizan soziokulturalak antzematea egitasmo kultural baten barnean kokatzen diren heziketa

helburuak argitzea eta erabakitzea inguruko heziera eta sozializazio baliabide aukera ezberdinen

erabilera balioztatzea historia eta gizarte gaiak irakasteko proposamenekin lotura

egokiak egitea

Page 3: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

OINARRIZKO IDEIAK

Heziera-sistemak tokian tokiko gizarte eta kultur ezaugarriak, eta hauen inguruko aldaketa eta nahiak jasotzen ditu edo behar ditu.

Hezieraren (kultura barneratzearen) bidez gizabanakoaren

txertaketa soziala bultzatu nahi da.

Irakasleak gizarteaz eta kulturaz dituen ideiak aldez aurretik jakin behar ditu zeintzuk diren.

Page 4: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

1

Sarrera Lehenengo eta behin heziketa sozialaren zentzua uler dezagun

gizartearen aldez aurreko ezagutza beharrezkotzat jotzen dugu, heziera sozial hori garai bakoitzeko gizarteari atxikitua baitago.

Honela bada, gizabanakoa gizartean nola txertatzen den

(gizabanakoaren sozializazioa) aztertzeak, alde batetik gizabanakoa murgilduko den gizarte horren behaketa eta azterketa egitea eta bestetik, ikasbide sozial eta integrazio baliabideen eta barrutien analisia burutzea eskatzen digu; zeren eta aipatu ikasbide sozial edo heziera hori eskolan bakarrik ez baita da jasotzen, hau da, etxekoen artean hasten da eta amaigabeko bideari jarraitzen dio: eskola, hiria, komunikabideak, lan lekuak, asti lekuak, etab. , etab1.

Gizabanakoaren txertaketa ohiko gizartean Har dezagun erreferentzi historikotzat, esate baterako ohiko

gizarteko (industri aurrekoa) gizakia nola txertatzen den bere ingurunean. Lehenengo eta behin zera ikusten dugu, ingurune horrek zituen maila ezberdinez ohartu eta halaber, hainbat trebetasun, keinu, balore eta abarren berri ikasi beharrean aurkitzen zela2.

Bereiztu ditzagun ohiko gizarte honen hiru atal berauen

xehetasunak emanez: gizartearekiko oharmena, naturarekiko oharmena eta artezi eta tekniken ikasbidea.

Oharmen sozialak zera suposatzen zuen: senitartekoen sareaz,

auzo harremanez jabetzea, hau da, gurasoek, seme-alabek, neba-arrebek, aiton-amonek, izeko-osabek, aitaginarreba-amaginarrebek, lehengusuek eta abarrek zituzten harremanak eta funtzioak bereizten jakitea. Honela bada, norbera sare horretan kokatzen zen neurrian eta portaera arauak betez gero ondasun batzuk lortzera heltzen zen: ezagutzen eta erreferentzi baloreen transmisioa, talde babesa, harremanak, lana, . . .

Naturaren oharmenak berriz zera eskatzen zuen: naturaren

zikloak ezagutzea eta halaber naturaren elementuak diren eguzkia, euria, haizea, elurra, izotza, lurraren emaitzak,

1 Gizartea eta hezkuntzaren arteko harremanei buruz ikusi, MOORE, T. W.

Introducción a la teoría de la educación. Madrid, 1980. FAURE, E. ; HERRERA, F.,: Aprender a ser. La educación del futuro. Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr.

2 Ikus CARO BAROJA, J. Los Vascos . Madrid 1971. Halaber CARO BAROJA, J. De la vida rural vasca. Estudios Vascos IV. San Sebastián, 19742 203-284 orr.

Gizartearekiko oharmena

Naturarekiko oharmena

Page 5: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

2

animalien eta landareen birsorkuntza eta hazkuntza zikloak, usainak, etab. etab., esperientzia metatuaz baliatuz ohartuak, sentituak eta neurtuak izatea. Halaber, oinatzak, txorien mugimenduak edo leku aldaketak, zaratak, zeruaren edo landareen koloreak, etab. beharrezkoak zituen ulertzea. Hau da, bere aurrean zeinu mundu bat zuen eta zeinu hauen interpretazioari esker bere ingurunean kokatzeko eta aritzeko gai zen: bidaiak egin, ehizan ibili, landatu, habitatu, babestu, etab..

Trebetasun eta tekniken ikasbideak berriz, lehengaiak

manipulatzeko behar ziren hatzen, eskuen eta oinen erritmo eta mugimenduak praktikatzea eskatzen zuen. Honen ondorioz diseinuak mugaturikoak diren objektuak eta erabilgarritasun funtzionala duten aparatuak sortuko dituzte (ikus sega, eskuarea, goldea, . . .).

Mentatua laburbilduz hau esan genezake, ohiko gizarteko

gizabanakoak bere ingurunean txertatzeko behar zituen euskarriak senitarte, ermandate eta taldeen bidez burutzen zen portaera, artezi, zeinu eta baloreen transmisioa zirela eta, halaber, behaketa ohitura eta zentzu oharmenaren lantzea ezinbestekoa zuela, honelaxe izaki soziala bihurtuz.

GIZARTEA ETA HEZKUNTZAREN ARTEKO HARREMANAK

OHIKO GIZARTEA - NEKAZAL GIZARTEA

IKASKETA GUNEAK

Eguneroko bizitzaren mundua

Etxeko eremua: familia Senitartekoak Herritargoa: auzoa Esparru erlijiosoa: Eliza Ingurune naturala Bizi esperientzia edo eskarmentua: lan eremua, aisia, etab. Esparru ezberdinen artean jarraikortasuna dago Eskola gutxi batzuentzat

JAKINTZAK Herri jakintza: istorioak, atsotitzak, sineskizunak,… Jakintza mitikoa: mitoak Jakintza erlijiosoa Jakintza historikoa Jakintza praktiko-teknologikoa:

lan trebetasunak, arteziak Elkarbizitzarako jakintza

-tradizioa: usadioak, ohiturak -portaerak:generoa, adina, maila sozio-ekonomikoaren araberakoa -Arauak

IRAKASKUNTZA-IKASKUNTZA BALIABIDEAK

Ahozko tradizioa Bizi esperientzia Lehengaiak Elementu naturalak Tresnak

IRAKASLEA Jarduera

IKASLEA

Pertsona nagusiak Portaera jarraibideak eman Nagusien ereduak jarraitu Eredu jarraitzailea

Artezi eta tekniken ikasbidea

Page 6: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

3

Gizarte garaikide konplexuan txertatzeko diren arazoak Baina gaur egun, XXI. mendean murgildurik, gizaki

garaikidearen ikasbide sozialak hainbat eta hainbat galdera eta arazo planteatzen dizkigu3 .

Horra hor nola erreferentzi puntuak etengabeki aldatzen ari

diren, identitate arazoen eta adaptazio malguaren aurrean kokatuz. Bestalde, gizabanakoa bera, gaurko gizarteak hartu duen

konplexutasun mailagatik, giza sormenaren aurrean txiki eta indarge aurkitzen da. Era honetara bada, giza sormenaren globaltasun hori harrapagaitza bihurtzen da eta horren ordez gizakiak espezializaziora jotzen du; baina alderantziz eraldakuntza estrukturalak sakontzen diren neurrian, txertaketa sozialerako behar duen bagaia minimoa aniztuz eta bereiztuz doa. Hona hemen bada gaurko gizarte garaikideak duen gakoa eta kontraesana.

Orain arte esandakoa kontutan harturik galdera hauxe egingo

genuke: zeintzu ezagupen, gaitasun, baliabide, artezi, zeinu, oharmen, etab. landu behar ditugu gizabanakoa gaurko gizartean txertatzeko? Eta geure gai honi atxikituaz antzeko galdera sortzen zaigu, hau da, gizarte zientzien didaktikan zeintzu egoera, arazo, baliabide, etab. planteatu behar ditugu?

GIZARTEA ETA HEZKUNTZAREN ARTEKO HARREMANAK

INDUSTRI GIZARTEAN

IKASKETA GUNEAK

1 Eskola (derrigorrezkoa)

2 Etxeko heziera

JAKINTZAK Ezagutza formalak Idatzitako kultura

Oinarrizko trebetasunak: Idazketa/ Irakurketa/ Kalkulua

Eduki zientifikoak Jakintzagaiak: Gª,Hª,…

Ordenu sozialaren balioak: Abertzaletasuna Mutilei/neskei dagokien heziera Curriculum ezkutua

IRAKAS-IKAS BALIABIDEAK

3 Testuliburuak 4 Maisu/maistraren

ahozko azalpena

IRAKASLEA Maisu igorlea: beste batzuk erabakitako edukiak helarazten ditu Maisutza lan banakakoa

IKASLEA

Ezagupenaren hartzaile

3 Gaur eguneko arazoek etorkizunari begira duten proiekzioa aztertzeko. Ikus

PECCEI, Aurelio. Testimonio sobre el futuro, Madrid, 1981. MARTIN, James, La sociedad interconectada, Madrid 1980. Hezierari buruz 241-258 orr.

Page 7: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

4

Gizarte garaikidearen ezaugarriak

Galdera hauei erantzuna emateko egokia litzateke laburki bada ere, gizarte garaikidearen ezaugarri batzu aipatzea.

Gizakia eta ingurune naturalaren arteko harremana

erreferentziatzat hartzen badugu, gizarte garaikidea bi elementu horien arteko urruntasunagatik ezaugarritzen da.

Ohiko gizartean gizakiak egindako lanabesak zirela medio,

derrigorrez gertatzen zen harreman hau. Gaur egun ordea, estruktura konplexuen sortzearen prozesu historikoa dela eta, gizakia bere diseinuaren fruitua den ingurune artifizial batean bizi da: paisaia burokratikoa, erakundeak, ekonomia, komunikabideak, etab. etab. Hau da, Gizakia-Teknika-Ingurune Naturala harreman honetatik beste harreman honetara heldu gara alegia, Gizakia-Ingurune Soziala-Ingurune Naturala.

Bestalde, senitarteko egituraz jabetzea eta bere barnean kokatzea

ohiko gizartean txertatzeko eta partaidetasun soziala izateko biderik egokiena eta zuzenena zen; gizarte modernoan, ordea, aipatu egitura horren esparrua murriztuz joan da harik eta gune familiarrera mugatu arte.

Nukleo familiarraren balioa eta baliagarritasuna kontutan izan

arren, gune horrek ez ditu senitartekoen egiturak eskaintzen zituen zerbitzu eta ahalbide guztiak monopolizatzen. Alderantziz, posibilitate horiek erakunde ezberdinetan zehar bananduak aurkitzen ditugu, erakundeok Estatu administrazioaren egituran eta gizarte zibilean txertatuak daudelarik. Era honetara, ezagutzen transmisioa, lana, osasuna, etab. etab. erakunde espezializatu ezberdinetatik eskura genezake: eskolak, lantegiak, ospitaleak, etab., guztiok ere gizarte burokratiko-komunikaziozkoa dela medio Estatu barnean artikulatzen direlarik.

Honela bada, erakunde bakoitzean lortu nahi dugun helburua

ezagutzeak, jarraitu behar ditugun pausoak eta bideak argi edukitzeak, erabili behar ditugun dokumentuak edo materialak kontutan izateak, edo norekin hitz egin behar dugun jakiteak, etab., gaur eguneko gizartean ibiltzeko bidea erraztu egingo digu eta, aldi berean, sare sozialean kokatuko gaitu. Azken finean, beharrezko informazioa lortuz gero, eta estrategia landuz gero, helburua jaso duguna arrazoiz baliatzea izango litzateke (arrazoizko ekintza).

Gizakiak naturaren dominazioaren prozesu historikoa aurrera

eman duen heinean, egunetik egunera konplexutasun hazkorra lortzen ari den eta, gaur egun, funtsean hiri-fenomenoan gauzatuz, bere ingurugiro bihurtu den bitarteko mundu bat sortuz joan da (teknologia, sistema sozial eratuak, erakundeak, hiriak. . . )

Gizakia eta ingurune naturalaren arteko harremana

Gizakia eta ingurune sozialaren arteko harremana

Gune familiarra

Hiri-fenomenoa

Gizarte zibila eta Estatua

Page 8: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

5

Garai batean nekazarientzat gidari baliagarria zen naturaren

oharmena, gaur egun, funtsean, hiriko inguru sozialaren oharmenean gauzatzen da.

Dena den, honek ez du esan nahi inguru naturala ahaztu behar

denik ez eta gutxi gutxiago ere, oreka ez duen hazkundeari mugak ipintzen dizkion substratua eta harmoniazko bizitza sozialarentzat azken erreferentzi puntua bera baita.

Hiriko fenomeno soziala ulertzeak inguru horretan sortzen diren

eskaintzak, pizgarriak eta zerbitzuak (lana, aisia, heziera, sendakuntza, merkatua, finantzak, garraioak, etab. etab.) ezagutzea esan nahi du; alegia puntu horretara heltzeko ibilbideetatik abiatzea, zerbitzuak lortzen diren guneak aurkitzea, hiriko kodigoak ulertaraztea, arazoak identifikatzea eta aztertzea, hautabideak planteatzea, balore eta helburuen arabera aukerak eta erabakiak hartzea, etab. etab. esan nahi du.

Guztionek orientatzea, helburu jakin batzuetara abiatzea,

harremanak edukitzea, etab. errazten du. Beraz, arrazoizko praktikaren xedea hauxe izango litzateke, inguruaz ohartzen eta jabetzen garen neurriaren arabera bizitzea eta hiritartasun osoa lortu eta erabiltzeko hiri baliabideen erabilerarik ugariena izatea.

Halaber, hiriaren ezagutzak inguruarekiko duen artikulazioaz

ohartzea dakar, zeren eta duen zentzua berarengandik hartzen baitu eta halaber ingurugiroa hiri ondarearen atal nagusitzat kontsidera baitaiteke.

Eskuzko ekintzekin lotuta dauden trebetasunak bigarren mailara

pasatzen ari diren une honetan, makinak bere funtzionamendurako behar duen informazioa erantsia baitu, eta familia balore eta keinuen transmisore bakarra ez den une honetan, gizartean txertatzeak hainbat lengoaia, informazio eta kontzeptu ezagutzea suposatzen digu, honela inguruko hainbat errealitate sozial ezberdinez ohartuko bait gara eta halaber egoera eta rol ezberdinetara moldatzeko baliabide intelektual nahiko lortuko baitugu4.

4 ATTALI, Jacques, La palabra y la herramienta. Modelos para la construcción de

una sociedad autónoma. Madrid, 1981, 49-80 orr.

Artezi eta tekniken ikasbidea gizarte garaikidean

Hiritartasuna

Page 9: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

6

GIZARTEA ETA HEZKUNTZAREN ARTEKO HARREMANAK

INDUSTRI ONDORENGO GIZARTEA

IKASKETA GUNEAK

• Ingurura moldatutako Eskola

• Gizarte/ Hiri hezgarria • Gizartea,komunikabideak

eta eskolaren artean jarraikortasuna eskatzen da

JAKINTZAK Hezkuntza eduki funtzionalak Bizitzan baliagarriak izango direnak. Gaitasunetan oinarritutakoak Era askotako adimenen garapenari zuzendua Era askotako pentsaeretan eta lengoaiatan alfabetatzea -Pentsaera zientifikoa(k) -Gorputz lengoaia -Lengoaia plastikoak -Ikus-entzunezko lengoaiak -Atzerritar hizkuntzak Harreman sozial eta komunikazio trebetasunak Mundu/gizarte irekia sendotuko duen balio multzoa

IRAKAS-IKAS BALIABIDEAK

Komunikazio eta hezkuntza gizarteak eskaintzen dituen baliabideak

IRAKASLEA Maisu ikerlaria Irakaskuntza jarduera arrazoitua Talde lanean erabakitako curriculo egitasmoa jarraitzen duena

IKASLEA

Ezagupenaren eraikitzaile

Ondorioa Aurreko guztiau kontutan izanik bada, gaurko gizarte dinamiko

eta konplexu honek behar duen ekintza hezitzailea, egokitzapen sozial aktibo eta kritikorantz5 bideratu behar da, ikasketa eraberritzailea, aldez-aurregilea eta partehartzailea bultzatuz6.

5 "... si bien el desarrollo del carácter es estructurado por las condiciones básicas de

la vida y si bien no existe una naturaleza humana fija, ésta posee un dinamismo propio que constituye un factor activo en la evolución del proceso social". FROMM, E. El miedo a la libertad . Barcelona, 19803. 315-16 orr.

6 Kontzeptu hauen jatorria liburu honetan aurkitzen da. BOTKIN, J., ELMANDIRA, M. , MALITZA, M.: Aprender horizonte sin límites. Informe al Club de Roma. Madrid, 1982. "el aprendizaje puede contribuir a salvar el desfase humano"...." el aprendizaje es un enfoque tanto del conocimiento como de la vida que destaca la iniciativa humana. Comprende la adquisición y práctica de nuevas metodologías, nuevas destrezas, nuevas actitudes y nuevos valores necesarios para vivir en un mundo en constante cambio" 28 orr. "El aprendizaje de mantenimiento es la adquisición de criterios, métodos y reglas fijos para hacer frente a situaciones conocidas y recurrentes" 30 orr. ... "en épocas de agitación, cambio o discontinuidad (al) tipo de aprendizaje que puede aportar... renovación... y reformulación de problemas... llamaremos aprendizaje innovador" 31 orr. "Un rasgo básico del aprendizaje innovador es la anticipación" (...) "El aprendizaje anticipador prepara a las personas para la utilización de técnicas como la

Ikasketa eraberrritzailea, aldez-aurregilea eta partehartzailea

Page 10: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

7

Bestalde, heziera soziala gizateriaren patrimonio etiko bihurtu

diren balore sistemetan oinarritu behar da, alegia askatasuna, demokrazia, giza solidaritate diakronikoa eta sinkronikoa, lankidetasuna, bizikidetza7, ezberdinekiko errespetua, etab. etab..

Baina argi izan dezagun, balore hauen aprendizaia ez dela

oinarrizko testu batzuren edukia buruz ikastearen bidez lortzen, ezpada eze norbera eta besteen arteko joko sozialaren elkarrekintzan arituz baino, bizitza praktikoan eta aktiboan alegia.

predicción, simulación y prospectiva de modelos futuros" (...) Su finalidad es proteger a la sociedad del trauma que supone aprender por shock" 34 orr.

7 Kontzeptu honen esanahia aztertzeko ikus ILLICH, Ivan: La Convivencialidad . Barcelona 1974. "El señorio del hombre sobre la herramienta fue reemplazado por el señorio de la herramienta sobre el hombre" 25 orr. "Yo creo que se deben invertir radicalmente las instituciones industriales y reconstruir la sociedad completamente. Para poder ser eficientes y poder cubrir las necesidades humanas que determina, un nuevo sistema de producción debe también reencontrar nuevamente la dimensión personal y comunitaria" (...) "Pero el hombre no se alimenta únicamente de bienes y servicios, necesita también de la libertad para moldear los objetos que le rodean" 26 orr. "Bajo convivencialidad entiendo lo inverso de la productividad industrial. Cada uno de nosotros se define por la relación con los otros y con el ambiente, así como por la sólida estructura de las herramientas que utiliza". (...) "La relación convivencial, (...) siempre nueva, es acción de personas que participan en la creación de la vida social. Trasladarse de la productividad a la convivencialidad, es sustituir un valor técnico por un valor ético, un valor material por un valor logrado" 27 orr. Gizarte garaikidean diren bizitza eta izate era ezberdinei buruz ikus FROMM, E : ¿Tener o ser?, Madrid, 1978.

Page 11: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

8

ERANSKINAK -Helburuak -Argazkiak

Page 12: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

9

ERANSKINAK:Helburuak LOGSE (1990) LEHEN HEZKUNTZA L. CALIDAD (2003) LEHEN HEZKUNTZA a) conocer y apreciar el propio cuerpo…,valorando las

repercusiones de determinadas conductas sobre la salud y la calidad de vida

l) Conocer el valor del propio cuerpo, el de la higiene y la salud y la práctica del deporte como medios más idóneos para el desarrollo personal y social.

b) actuar con autonomía en las actividades habituales y en las relaciones de grupo, desarrollando las posibilidades de tomar iniciativas y de establecer relaciones afectivas

c) colaborar en la planificación y realización de

actividades en grupo, aceptar las normas y reglas que democráticamente se establezcan, articular los objetivos e intereses propios con los de los otros miembros…, respetando puntos de vista distintos y asumir las responsabilidades que correspondan.

i) Desarrollar el espíritu emprendedor, fomentando, actitudes de confianza en uno mismo, sentido crítico, creatividad e iniciativa personal.

c) Desarrollar hábitos de esfuerzo y responsabilidad en el estudio, y actitudes de curiosidad e interés por el aprendizaje, con las que descubrir la satisfacción de la tarea bien hecha.

d) Desarrollar la iniciativa individual y el hábito del trabajo en equipo.

d) establecer relaciones equilibradas y constructivas con las personas en situaciones sociales conocidas, comportarse de manera solidaria, rechazando discriminaciones basadas en diferencias de sexo, clase social, creencias, raza y otras características individuales y sociales.

e) Comprender …y contribuir activamente, en lo posible, a la defensa, conservación y mejora del medio ambiente.

f) Conocer, valorar y disfrutar el patrimonio cultural,

participar en su conservación y mejora y respetar la diversidad lingüística y cultural, como derecho de los pueblos e individuos, desarrollando una actitud de interés y respeto hacia el ejercicio de este derecho.

h) Comunicarse a través de (diferentes) medios de

expresión…desarrollando la sensibilidad estética, la creatividad y la capacidad para disfrutar …

m) Conocer y valorar la naturaleza y el entorno, y observar modos de comportamiento que favorezcan su cuidado.

g) Conocer los aspectos fundamentales de las Ciencias de

la Naturaleza, la Geografía, la Historia y la Cultura e) Conocer y usar adecuadamente la lengua castellana y, en su caso, también la lengua cooficial de la comunidad autónoma, en sus manifestaciones oral y escrita, así como adquirir hábitos de lectura.. h) Adquirir, en una lengua extranjera, la competencia comunicativa necesaria para desenvolverse en situaciones cotidianas. k) Iniciarse en la valoración y en la producción estética

de las diferentes manifestaciones artísticas, así como en la expresión plástica, rítmica y vocal.

j) Iniciarse en la utilización, para el aprendizaje, de las

tecnologías de la información y de las comunicaciones. i) Identificar y plantear interrogantes y problemas a partir

de la experiencia diaria, utilizando tanto los conocimientos …, como la colaboración o la ayuda de otras personas para resolverlos de forma creativa y autónoma.

j) Utilizar en la resolución de problemas sencillos los procedimientos oportunos para obtener la información pertinente,…

f) Iniciarse en la resolución de problemas que requieran

la realización de operaciones elementales de cálculo, conocimientos geométricos y estimaciones.

k)Apreciar la importancia de los valores básicos que rigen la vida y la convivencia humana y obrar de acuerdo con ellos.

a) Conocer los valores y las normas de convivencia, aprender a obrar de acuerdo con ellas y respetar el pluralismo propio de una sociedad democrática.

b) Desarrollar una actitud responsable y de respeto por los demás que favorezca un clima propicio para la libertad personal, el aprendizaje y la convivencia.

Page 13: I. GIZARTEA ETA HEZKUNTZA · Madrid, 1973. LINTON, Ralph: Cultura y personalidad. Madrid, 19767. TABA, Hilda. Elaboración del currículo. Buenos Aires, 19836. 33-108 orr. 2Iku s

Historia, Zientzia Sozialak eta Hezkuntza

Rafael López Atxurra

10

Argazkia: 20. hamarkada (XX.mendea)

Argazkia: Neskei zuzendutako joste-lana