Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

24
http://www.osakidetza.euskadi.net EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila

Transcript of Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

Page 1: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA

2015eko urtarrila

Page 2: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

Aurkibidea• SARRERA• NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA

BAT? • NORI EZARRI BEHAR ZAIO TRATAERA

FARMAKOLOGIKOA?• NOLA TRATATU MENOPAUSIA OSTEKO

OSTEOPOROSIA?• OPOR TERAPEUTIKOAK BISFOSFONATOEKIN• TRATAMENDUAREN URTEKO KOSTUA,

AUKERA BAKOITZAREN KASUAN

Page 3: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

SARRERA• Osteoporosis, hauskortasunagatik

hausturak jasateko arrisku-faktorea.• Osasun publikoko arazoa: prebalentzia

handia eta ondorio soziosanitarioak eta ekonomikoak.

• Biztanleriaren zahartzeagatik hurrengo urteetan prebalentzia hori areagotzen joango da.

Page 4: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

SARRERA• Aldakortasun handia dago berau nola erabili

behar den aholkatzen duten gida desberdinetan.

• Trataera farmakologiko okerra askotan :– ez emateagatik, haustura-arrisku handia duten

emakumeei on egingo lieke emateak (batez ere bigarren mailako prebentzioan).

– gehiegi emateagatik, batez ere lehen mailako prebentzioan, haustura-arrisku baxua duten emakumeak medikatzen direnean, onura argirik gabe eta bigarren mailako ondorio larriak jasateko arriskua hartuz.

Page 5: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT?

• Jarrera terapeutiko bat baldintzatzen denean. • Baheketa dentsitometrikoa ez da hartzen

kostua-eraginkortasuntzat .• Eskaera irizpide klinikoak oinarrituta.• Maneiu klinikoa banakakoa .• (HDM) neurtzeko erreferentziazko teknika:

energia bikoitzeko absortziometria erradiografikoa (DXA) aldakan eta bizkarrezurrean .

Page 6: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT?

Irizpideak

• Hauskortasunagatik aldez aurreko haustura duten pazienteak (ornoa, aldaka, eskumuturra edo besahezurraren heren proximala)*

• Bi arrisku-faktore handi egotea. • Arrisku-faktore handi bat eta bi arrisku-faktore

txiki egotea. * Ornoen eta aldakaren hausturen kasuan, trataera hasteko DXA

egitea ez da beharrezkoa, baina egitea gomendatzen da tratamenduaren eraginkortasuna ebaluatzeko.

Page 7: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT?

Arrisku faktoreak

Page 8: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOIZ ESKATU BEHAR DA DENTSITOMETRIA BAT?

Jarraipen-dentsitometriak

• Trataeraren erantzuna monitorizatzeko: minimo, terapia hasi eta bi urtera egin.

• Trataerarik jasotzen ez duten pazienteei dagokienez, T-scorearen balio basala, hausturaren arrisku-faktoreen balorazioarekin batera oinarritu: 2-15 urtean behin.

Page 9: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NORI EZARRI BEHAR ZAIO TRATAERA FARMAKOLOGIKOA?

Page 10: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Neurri ez-farmakologikoak

• ERORKETEN PREBENTZIOA https://www.euskadi.eus/r85-cksalu01/eu/contenidos/noticia/nosk_caidaspersonasmayores/eu_def/adjuntos/guiaMayoresEu.pdf

• Kaltzio eta D bitamina egoki hartzea, dietaren bidez.

• Ariketa fisikoa, astean hirutan 30 minutuz gutxienez egitea

• Tabakoa erretzeari uztea.• Alkoholaren kontsumoa gutxitzea (3 U/eguneko

baino gutxiago)

Page 11: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoaKaltzio eta D bitamina osagarriak

• Kaltzio eta D bitamina osagarriak eman dietarekin gomendatutako kopuruak lortzen ez badira (1.000-1.200 mg/eguneko kaltzioari dagokionez, eta 800 UI/eguneko D bitaminari dagokionez ).

• 500 mg baino altuagoak diren dosiak saihestu hartze bakoitzean (arrisku kardiobaskularraren arriskuarengatik).

• D bitamina emateko zalantzaren aurrean, 25-hidroxi-D bitaminako determinazioa egin eta urritasun-kasuetan soilik eman.

Page 12: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa

Page 13: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa

Bisfosfonatoak

• Hautazko trataerak: alendronatoa, risedronatoa eta azido zoledronikoa.

• Alendronatoa da kostu-eraginkortasun handiena daukana.

• Azido zoledronikoa: alternatiba izan daiteke tratamenduarekiko atxikidura-arazoak dituzten pazienteentzat .

• Ibandronato ez du frogatu haustura ez-bertebralak eta aldakakoak murrizten dituenik .

• Kontrako erreakzio larriak : baraila osteonekrosia eta femurreko haustura atipikoak (maiztasun oso txikia).

Page 14: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa

Denosumaba• Bigarren mailan hautatzeko trataera.• Frogatu du haustura bertebralak, ez-bertebralak eta

aldakako hausturak prebenitzen dituela .• Ez da erabat ezagutzen horren segurtasun-profila .• Kontrako erreakzio larriak: baraila osteonekrosia eta

femurreko haustura atipikoak (maiztasun oso txikia).• Administrazioa: 6 hilabetean behin ematen da,

larruazalaren azpitik injekzioa, eta erraz dezake tratamendua betetzea.

• Bisfosfonatoak baino garestiagoa da.

Page 15: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa

SERM (raloxifenoa, bazedoxifenoa)

• Hirugarren tratamendu-lerroa.• Frogatu dute haustura bertebralak, prebenitzen

dituztela, baina ez dute prebenitzen haustura ez-bertebralak eta aldakako hausturak.

• Haustura-arrisku handia duten eta estrogeno-hartzaile positiboko bularreko minbizi-arriskua duten emakumeei eman dakieke

• Kontrako erreakzio larriak: tronboenbolismoa.• Raloxifenoa erabiltzea gomendatzen da bazedoxifenoa

baino, epe luzera segurtasun-datu gehiago izateagatik eta kostu gutxiago izateagatik.

Page 16: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa

Teriparatida• Frogatu du eraginkorra dela haustura bertebralen eta ez-

bertebralen murrizketan; hala ere, ez du frogatu eragin hori aldakako hausturetan

• Kontrako erreakzioak: hiperkaltzemia, goragaleak eta buruko mina.

• Menopausia osteko osteoporosi larria duten , auskortasunagatik gutxienez hausturaren bat izan duten eta beste trataera batzuk toleratu ez dituzten edo eraginkortasunik izan ez duten emakumeentzat, izan daiteke.

• Trataeraren gehienezko iraupena: bi urte.• Oso garestia da.

Page 17: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

NOLA TRATATU? Tratamendu farmakologikoa

Estrontzio-ranelatoa• Frogatu du haustura bertebralak eta ez-bertebralak

prebenitzen dituela, baina ez aldakakoak.• Kontrako erreakzio larriak: larruazaleko erreakzioak,

tronboenbolismo benosoak eta miokardioko infartuak. Alertas de seguridad.

• Osteoporosi larria duten, haustura-arrisku handia duten, beste alternatiba terapeutikorik erabili ezin duten eta kardiopatia iskemikoaren, gaixotasun arterial periferikoaren edo patologia zerebrobaskularraren aurrekaririk ez duten pazienteetara mugatu behar da. Ez da erabili behar kontrolatu gabeko hipertentsio arteriala duten pazienteetan.

Page 18: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

BISFOSFONATOAKOpor terapeutikoak

• Bisfosfonatoak hezurretan metatzen dira eta trataera bertan behera utzi ondoren iraun dezakeen babes-efektua egiten dute. Hau eta denbora luzez erabiltzeari lotutako kontrako efektuei buruzko kezkak eragiten dute haustura-arrisku baxua duten pazienteetan zentzuzkoa izatea trataeran atsedenaldia egitea.

• FLEX entsegua (alendronatoa), HORIZON entsegua (azido zoledronikoa) eta VERT entsegua (risedronatoa)– Alendronatoa eta risedronatoa: zentzuzkoa da 5 urteko

trataeraren ondoren kentzea – Azido zoledronikoa: zentzuzkoa da 3 urteko trataeraren

ondoren kentzea • Opor terapeutikoen iraupena??? (HDM, arrisku faktoreak,

pazientearen lehentasunak , hezur-ordezkoen markatzaileak, balioztatu).

Page 19: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

BISFOSFONATOAKOpor terapeutikoak

Page 20: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

BISFOSFONATOAKOpor terapeutikoak

Page 21: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

BISFOSFONATOAKOpor terapeutikoak

Page 22: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

TRATAMENDUAREN URTEKO KOSTUA

Page 23: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

Ideas clave

Erorikoak dira hauskortasunagatiko hausturen arrisku-faktore nagusia, eta ez osteoporosia.

Alendronatoa da kostu-eraginkortasun handiena duen tratamendua.

Page 24: Http:// EAE-N MENOPAUSIA OSTEKO OSTEOPOROSIARI BURUZKO ADOSTASUNA 2015eko urtarrila.

http://www.osakidetza.euskadi.net

Informazio gehiago eta bibliografia…

Eskerrik asko!!

INFAC 2015; 23 LIB, 4. zk.