GREZIAKO GIZARTE MENDERATUAK

JOSEBA AGUIRREZABALA ANDONI GOMEZ

ANDERGALPAROSORO LEIRE LIZARZATEGUI

Aurkibidea

• Beste menderakuntza eredu bat

• Ilotak

• Periekoak

• Ondorioak

• Bibliografia

beste Menderakuntza Eredu bat

• Hiritarrak: Poliseko talde pribilegiatua dira, bertako legeak onartu behar

dituzte eta betebehar (eta eskubide) politiko, militar eta erlijiosoak dituzte, baita ere lursail bat izateko eskubidea.

• Esklaboak: jabetzak ziren, erakunde publikoenak edo pertsonaia

pribatuenak, eta tresna kontsideratzen ziren heinean ez zeukaten inolako eskubide politiko zein sozialik. Eskablu-merkantzia hauek oro har greziar mundutik at lortzen ziren.

• Menderakuntza mota ezagunena esklabotza klasikoa, baina bazegoen eredu zaharrago bat.

– Kasu honetan ez ziren pertsona bakanak menderatzen, baizik eta gizarte osoak. Horregatik deitu diogu lanari gizarte menderatuak eta ez talde menderatuak.

– Lurrari lotuta egoten ziren

– Talde identitatea mantentzen zuten

Ilotak

• Definizioa: ilotak mendeko nekazariak ziren, gehienak meseniarrak,

bertoko natiboak, lurraldea konkistatua izan ostean beraien lurrak lantzen jarraitu zutenak, baina aurrerantzean lur horren jabetza hiritar batena zen, eta hari uztaren zati bat ordaindu behar zioten.

• Ilotak mantentzeko beharra

• “Esklabo” publiko ala pribatuak? – Gure ustez biak aldi berean

• “Los no esclavos más esclavizados” (López Melero, 1989; 44,or)

– Bizimoduaren ezaugarriak

– Matxinatzeko arrazoiak • Populazio menderatuaren kontzientzia

• Ez zuten jaunekin harreman afektiborik sortzen

– Krypteia

Periekoak

• Definizioa: Periekoak oro har Lakonian bizi ziren, herrixketan, naiz eta

bereizita bizi ez ziren guztiz independienteak, kanpoko harremanak eta alor militarra gehienbat espartarrek kontrolatzen zituzten. Aldiz barne kontuetarako autonomia nahiko zabala zeukaten, adibidez euren herrixken inguruko lurrak administratzeko. Gauzak horrela, periekoek eskubide zibilak zituzten, baina Espartako hiritarrak ez zirenez ez zeukaten eskubide politikorik.

• Estatusari buruzko bi teoria: – Larsen: ilota eta aliatuen artekoak

– Oliva: ia aliatuen parekoak

• Periekoen izaera pribilegiatuaren bi teoria: – Errendizioa

– Lur okerragoak

• Bizimoduaren ezaugarriak: – Talde anitzagoa

– Merkataritza eta artisautzaren monopolioa

– Espartari leial mantentzeko arrazoiak: • Menderakuntza ekonomiko finkorik ez

• Armadan parte hartzea

• Jarduera ekonomikoentzako babesa

Ondorioak

• Feudalismoaren eredua baino Amerikako enkomienda

espainiarrarena.

• Periekoak ez lirateke, gure ustez, talde honen barruan sartuko.

Bibliografia

OLIVA, P., Esparta y sus problemas sociales, Madril, Akal, 1983

AUSTIN, M., et VIDAL-NAQUET, P., Economía y sociedad en la antigua Grecia, Barcelona, Paidós, 1986

LOPEZ, MELERO R., El estado espartano hasta la época clásica, Madrid, Akal, 1989

BENEITEZ ROMERO, M.B., La ciudadanía en la teoría política contemporánea: modelos propuestos y su debate, Madrid, 2004. Tesi Doktorala, Universidad Complutense de Madrid

GRAHAM, S., Diccionario Akal de historia del mundo antiguo , Madrid, Akal, 1999

DOMINGUEZ MONEDERO, A.J., “Los mesenios de la diáspora: de la sumisión a la resistencia”, Studia Historica. Historia Antigua. 25, 2007, 79-101.or

FORNIS, C., “La conjura de Cinadón: ¿Paradigma de resistencia de los dependientes lacedemonios?”, Studia Historica. Historia Antigua. 25, 2007, 103-115.o

FORNIS, C., Esparta: historia, sociedad y cultura de un mito historiografico, Bartzelona, Crítica, 2003

GOMEZ ESPELOSIN, F.J., Diccionario de términos del mundo antiguo, Madrid, Alianza, 2005