Gasteizko udaleko herritarren parte-hartzeko ereduaren ...€¦ · 3.- Herritarren Parte-hartzeko...

Gasteizko udalekoherritarrenparte-hartzekoereduarenberrikusketaprozesua

SARRERALEGE ARLOKO ERREFERENTZIAKEREDUA DENBORAN ZEHAR

1.- Kontzeptualizazioa2.- Araudia3.- Herritarren Parte-hartzeko Gida Plana 2008-20114.-Osoko Bilkuraren Araudi Organikoa5.- Herritarren parte-hartzearen mapa6.- Herritarren parte-hartze organoak7.- Parte-hartze prozesuak8.- Herritarren Parte-hartze Zerbitzua

EGOERAREN DIAGNOSTIKOAIturriak

A).- Gai orokorrakKontzeptuaJustifikazioaEreduaEragileakIngurunea eta uneak

B).- Kanalak1.-Informazioa2.-Kontsulta3.-Proposamena4.-Herritarren parte-hartze organoak

Lurraldeko KontseiluakSektoreko KontseiluakUdalerriko Kontseilu SozialaUdal Planeamenduko Kontseilu AholkulariaArautu gabeko foroakUdaleko Eskola Kontseilua

C).-Parte-hartze prozesuakD).-Herritarren Parte-hartze ZerbitzuaE).- Erakundeen Udal ErregistroaF).- Herritarren parte-hartze Araudia

LABURPENA

AURKIBIDEA

57

111213151617192425272829292929303334343434343435373838394042424344

GASTEIZKO UDALEKO HERRITARREN PARTE-HARTZEKO EREDUAREN BERRIKUSKETA PROZESUA -5-

SARRERAVitoria-Gasteizko Udaleko Herritarren Parte-hartze Zerbitzuari Herritarren Parte-hartzeko ereduaberrikusteko prozesua diseinatzeko eskatu zaio. Horretarako, eztabaida zabaltzeko proposamentekniko hau aurkeztu du. Bertan bildu ditugu egungo egoeran inplikatutako eragile ugarien ikuspegiak,eta hobekuntzak proposatzeko baliagarri izango dela espero dugu.

Dokumentu honen helburua bikoitza da: alde batetik, berrikusketa egiteko beharra justifikatzea, etabestetik, eztabaida politiko, tekniko eta elkarteetako eztabaida-prozesua proposatzea, gerora hobekuntza-proposamenak egiteko. Hori guztia herritarren parte-hartze eredua oinarri hartuta egingo dugu.

PROPOSAMENAREN OINARRIAKAzken 25 urteotan, Vitoria-Gasteizko Udalak herritarren parte-hartzeko hiru araudi jarri ditu, zehazki,1992, 1998 eta 2004 urteetakoak.

Hain zuzen ere, 2004ko azken araudia, eta gero izandako aldaketa puntuala, 2003ko abenduaren16ko Tokiko Gobernua Modernizatzeko Neurriei buruzko 57/2003 Legearen ondorioz sortu zen. Legehorrek esplizituki zehazten du udalek udal-kudeaketaren eremuan herritarren parte-hartzea garatu etasustatuko duten mekanismo “eraginkorrak” garatu behar dituztela.

Aipatutako datetan arreta jarriz gero, ikus dezakegu, ziurrenik kausalitatez, araudiek batez beste seiurteko iraupena izan zutela, gaur egungoak izan ezik, dagoeneko bederatzi urte baino gehiago ditu-eta. Datu hori, berez, nahikoa datu izan liteke berrikusten eta eguneratzen hasteko, eta horrek ereduanaldaketak ekarriko lituzke, baina prozesua martxan jartzea planteatzeko izan ditugun arrazoietakobeste bat besterik ez da:

Une honetan, intentsitate gehiago edo gutxiagorekin, eredua sustatzen duten eragile batzuekondoeza adierazi digute, bai funtzionamenduari dagokionez, bai hedapenari dagokionez ere.

Gasteizko herritarrek, kolektibo sozialetan edo erakunde publiko nahiz pribatu formaletan partehartzen ez duten herritarrek, ez dute ezagutzen ez egungo eredua, ez udal-kudeaketan parte

GASTEIZKO UDALEKO HERRITARREN PARTE-HARTZEKO EREDUAREN BERRIKUSKETA PROZESUA-6-

hartzeko eskaintzen dizkien aukerak.

Ebaluazio-sistemarik ez dago hutsuneak zuzentzeko, funtzionamendua hobetzeko eta beharrezkoaldaketak proposatzeko.

Egungo krisi egoera ere kontuan hartu behar da; izan ere, gai ekonomikoetan ondorioak ditu,baina egungo eredu demokratikoaren kalitatea ere zalantzan jartzen du, eta horrek herritarrenparte-hartzea handiagoa izatea eskatzen du.

Beraz, parte-hartze prozesua egitea proposatu dugu, eta helburu hauek lortu nahi ditugu:Udalerrian Herritarren Parte-hartzeari buruzko diagnostiko adostua egitea.Araudian, tresnetan eta egungo errealitatera egokitutako eragileetan koherentea den ereduaeraikitzeko zer hobekuntza integra daitezkeen ezartzea.Jarraipen-tresnak eta eredua birformulatzea

DOKUMENTU HONEN HELBURUAKVitoria-Gasteizko Udalaren herritarren parte-hartzeko ereduaren eta denboran izan duenbilakaeraren berrikusketa historikoa egitea.

Ereduaren egungo egoerari buruzko diagnostiko adostua lortzeko eztabaida ahalbidetuko duentresna eskaintzea, ahuluneak eta indarguneak aipatuta. Horrek etorkizunean proposamenaksortzea erraztuko du.

--

-

LEGEGINTZAKO,ARAUDI MAILAKOETA EUROPAKOERREFERENTZIAK


LEGEDIA, ARAUDIA ETA EUROPAKOERREFERENTZIAK

Atal honetan herritarren parte-hartzea espresuki aipatzen duten legegintzako testuei aipamenaegingo diegu, baita horrekin lotutako araudiari eta Europar Batasuneko dokumentu ugariri ere.

Estatu eta autonomia mailako eremua

1978ko Espainiako Konstituzioa1979ko Euskal Autonomi Erkidegoko EstatutuaTokiko Gobernua Modernizatzeko Neurriei buruzko 2013ko abenduaren 16ko 57/2003 LegeaLurzoru eta Hirigintzari buruzko 2006ko ekainaren 30eko 2/2006 LegeaGizarte Zerbitzuei buruzko 2008ko abenduaren 5eko 12/2008 Legea III. KapituluaGizonen eta Emakumeen arteko Berdintasunerako 2005eko otsailaren 18ko 4/2005 Legea. III. Titulua.I. Kapitulua

Udalerri mailako eremua

Vitoria-Gasteizko Udaleko Herritarren Parte-hartzerako Araudi Organikoa 2004Osoko Bilkuraren Araudi Organikoaren aldaketa. 2013

Europa mailako eremua

Europar Batasuneko Ituna 1992Lisboako Ituna 2007

Beste testu batzuk:

Europako Gobernantza. Liburu zuri bat. Europako Komunitateen Batzordea. 2001eko uztailaEuropa 2030. Erronkak eta aukerak. Europako Kontseilua. 2010eko maiatza

Estatu eta autonomia erkidegoen mailan dagoeneko arlo publikoan herritarrek parte hartzekoeskubidea eta haiei buruzko informazioa jasotzeko eskubidea dutela aitortzen den arren, EuroparBatasunean eman zaie bultzada handiena eskubide horiei, eta Europako proiektuan parte hartzenduten herrialdeetako nazio mailako legedietan aldaketak eragiten ari da.

Beraz, Gobernantzaren Liburu Zuriaren onarpenaren ostean, Gorte Nagusiek 2003an TokikoGobernua Modernizatzeko Legea onartu zuten, eta bertan, herritarren parte-hartzea modu“eraginkorrean” garatzeko neurri zehatzak (hiri handietan hainbat erakunde sortzea, esaterako)proposatzeaz gain, oso modu esplizituan aipatzen zuten herritarrek arlo publikoko informazioajasotzeko eskubidea zutela, parte-hartzea ahalbidetzeko lehen urratsa hori izanik, eta herritarrekudaletara herritarren ekimenak eta proposamenak bidaltzeko hainbat mekanismo garatu beharzirela.

2003ko Legearen ondorioz, udalek udal barruko araudiak eta herritarren parte-hartzeko kanalbatzuk egokitzeko beharra ikusi zuten. Horixe gertatu zen Vitoria-Gasteizko Udalean ere, eta halaadierazi zuten 2004ko araudian. Horrek udalerriko herritarren parte-hartzeko ereduan aldaketahandiak eragin zituen.

Europar Batasunean kezka handia dago (eta une hauetan indartu egin da kezka hori) Europakoproiektua, lehenik eta behin, ezaguna izan dadin; bigarrenik, babes dezaten, eta azkenik, kidediren herrialdeetako herritarrek parte har dezaten bertan. Erakunde publikoekiko eta haietakozuzendari diren ordezkari politikoekiko gertatzen ari den atxikipen galeraren fenomenora erezabaldu da kezka hori.

Horren inguruan egindako gogoeta ugarietan, Europar Batasuneko erakunde mailako sareariburuzko informazioa hobetzeko beharra nabarmendu dute eta informazio hori hartzaileengana(Europako herritarrak) irits dadin bide egokiak garatzeko lanean ari dira.

Baina beste urrats bat eman nahi dute eta inplikazioa behar dela aitortzen du eta krisi ekonomikoarengaraiotan herritarren parte-hartzea proiektua (Europakoa) lortzeko bermea dela diote, are gehiagokrisi ekonomikoan bete-betean gaudenean, horren aurkako iritziak entzuten hasi direnean.Azkenaldian onartutako neurrietako bat Europako Herritarren Ekimenaren garapena da. EuroparBatasuneko Ituneko 11.4 artikuluan jasotako eta 2011ko otsailaren 16ko Kontseiluko eta EuropakoParlamentuko 211/2011 zenbakiko Araudian (EB) garatutako ekimena da hori. Herritarren ekimenariburuzkoa da eta Europako Batzordeko presidenteordearen, Maros Sefcovic-en, arabera, horrenasmoa da herritarrei zuzenean legegintzaren garapena osatzen parte hartzeko aukera eskaintzea.

Zaila da Europar Batasuneko gaietan herritarren parte-hartzea irudikatzea aurretik hurbilagokoinguruneetan kultura hori sortzerik lortu ez badugu, kasu honetan, udalerriko ingurunean. Ez daborondate eta apustu politikoaren gaia soilik, nazio mailako legeek Europako eskakizun berrietaraegokitzen joan beharko dute, eta beraz, baita erkidegoetako eta tokiko administrazioek ere.

Azkenik, Gardentasunaren Legea, Informazio Publikorako Sarbidea eta Gobernantza Onarenproiektua aipatu behar da; zalantzarik gabe, eragina izango du herritarren parte-hartzea sustatzeariburuzko lege eta araudietan, eta hasiera batean informazio publikorako sarbideari dagozkionataletan aldaketak sartzera behartuko du.


EREDUADENBORANZEHAR


1. Kontzeptualizazioa

Araudi ugari aztertuta, ikus dezakegu 1992. urtean herritarren parte-hartzea kontzeptuari buruzkokontzeptualizaziorik eta testuingururik ez genuela eman, sektore mailako kontseiluen bidezkoelkarteen parte-hartzea arautu besterik ez genuen egin. Lehen araudi horren ondorioz, HerritarErakundeen Udal Erregistroa sortu zen.

1998. urtean, araudi berriak dagoeneko herritarren parte-hartzea eskubidea zela jasotzen zuen,eta botere publikoek parte-hartze hori ahalbidetzeko betebeharra dutela aipatzen zuen. Herritarrekparte hartzeko eskubidea dutela aipatzen duen arren, ondorengo idazketak oso garbi mugatzendu herritarren parte-hartzea elkarteetara eta herritarren kolektiboetara.

2004. urtean onartu genuen azken araudia, gaur egunera arte indarrean dena. Eguneratze hori2003ko Tokiko Gobernuak Modernizatzeko Neurriei buruzko 57/2003 Legea indarrean sartu zelakoegin genuen.

Honako hau jasotzen du oinarrietan: (…) Vitoria-Gasteizko Udalak, gizarteari parte hartzeko gaitasunarizentzua eman behar zaiola jakinik, herritarren parte-hartzea aitortzen, bermatzen eta sustatzen du,bai banaka, bai kolektibo eta gizarte-, kultura-, ekonomia-gaietan, kontsumitzaileen, laneko, berdintasun-politikako eta beste hainbat gairen inguruan multzokatutako foroen bidez. (…).

Kontzeptuetan zehatzena den dokumentua eta herritarren parte-hartzearen definiziora gehienhurbiltzen dena Herritarren Parte-hartzeko Gida Plana da, 2008koa, eta bertatik testu zati haueknabarmendu nahi ditugu:

(..) Herritarren parte-hartzea sustatzea gobernuek garatu beharreko betebeharra da, testuingurujuridikoan aitortutako eskubidea baita. Baina beharra ere bada; izan ere, gobernuek, eta berezikitokiko gobernuek, aurrean ditugun eraldaketa sozial konplexuei ezin diete aurre egin bakarka.Gero eta beharrezkoagoa da eragile sozialen inplikazioa eta elkarren artean koordinatuta lanegitea.

Eta horrek ez du esan nahi ordezkaritzako demokraziaren erakunde, organo eta tresnakzalantzan jarriko ditugunik. Hain zuzen kontrakoa, behar-beharrezkoak direla aitortzen dugu,baina ez direla nahikoak eta osagarria behar dutela, irekiagoak eta konprometituagoak izandaitezen herritarren parte-hartzearekiko. Horrela, arlo publikoetan parte-hartze aktiborakomekanismo berriak sortuko ditugu, bai elkarteetako ordezkariei zuzenduta, bai herritarreibanakako gisa zuzenduta.

Beraz, beharrezkoak dira kapital soziala eta lankidetzako ehuna hobetzeko eta sendotzekopolitikak. Horrez gain, herritarren banakako parte-hartzea ere sustatu behar da, eta tokikogobernuetatik bultzatuko diren parte-hartzeko prozesuetan zuzeneko parte-hartzea izatea eresustatu behar da.

(…) Baina Herritarren Parte-hartzeko Gida Plana (hemendik aurrera HPGP) ez da parte-hartzeaeta ez du parte-hartzea egiten. HPGPk zentzurik izateko, garatu egin beharko da eta gobernuarenekintza bideratzeko balio beharko du, eta ez edukien edo gaitasun berrien ikuspegitik soilik,baita gobernatzeko modu berrien ikuspegitik ere, parte-hartzaileagoak, konpromiso handiagokoaketa harremanetan oinarritutakoak diren heinean.

Zergatik da beharrezkoa Herritarren Parte-hartzeko Gida Plan bat?

Askotarikoak izan daitezke harremanetan gehiago oinarritutako eta parte-hartzaileagoak direngobernatzeko modu berriak eskatu nahi izateko arrazoiak, baina bakarrean bil daitezke: Tokikogobernuak, bakarka, gainerako eragile sozialekin elkarreraginik izan ezean, gaur egun ezindu aldaketarik kudeatu eta ezin du proaktiboa izan gure hirietan dauden eraldaketa sozialeiaurre egitean.

Beraz, askotariko eragileak lotu eta harremanetan jarriko dituen udal-gobernua behar du,herritarrei egungo erronketan parte hartzeko eskubidea betetzeko bitarteko eta elementueraginkorrak eskainiko dizkiena, eta sozialki kohesio handiagoa duten hiriak sortzeko borondaterabideratuta egongo dena. Era berean, herritarren parte-hartze organoen akordioak etaproposamenak kontuan hartu eta baloratzeko konpromisoa hartu behar du udal-gobernuak,baita planteatutako gaiei argudiatutako erantzuna emateko konpromisoa ere.

Eta hori lortzeko, akordioak ezarri eta konplizitateak bilatu behar dira, eta batez ere, herritarrekinharremanak ezarri. Horri esker, herritarrak zergen truke zerbitzuak jasotzen dituzten pertsonak izanordez, irtenbideak bilatzen modu aktiboan parte hartuko duten pertsonak izatera pasatuko dira,irtenbide horiek gero herritarrek eta administrazioak hartutako konpromiso bihur daitezen (…).

Egia da dokumentu hori dagoeneko ez dagoela indarrean, baina proposatu zeneko testuinguruaeta erreferentziazko araudia ez dira asko aldatu, beraz, baliozkoa izaten jarraitzen du. Gida Planagarai hartan korporazioko kide ziren udaleko talde politiko guztiek aho batez onartu zuten etahonako erakunde mailako adierazpen honekin batera atera zuten:

(...)Azpimarratzekoa da udal-korporazioa osatzen duten talde politikoek Gida Plan hau egitekoparte-hartze prozesuan eta bultzadan izan duten taldeko lana. Gida Planak datozen urteotarakoherritarren parte-hartzerako udal-politika garatzeko erreferentziazko dokumentua izan nahi du.

Hori guztia dela eta, Vitoria-Gasteizko Udalak honako hau ADIERAZTEN DU:

Herritarren Parte-hartzeko Gida Plana 2008-2011 tresna oso garrantzitsua da herritarren parte-hartzeko udal-politika egokia lortzeko, eta oinarrizko eskubide hori garatzea bermatzeko.Gainera, udal-ekintzak pertsonen beharrekin eta bizi-kalitatea hobetzearekin modu eraginko-rragoan lotzeko ere balioko du (…).

2. Araudia

Aurreko atalean aipatu dugu kontzeptualizazioaren eta definizioaren gaia, beraz, hemen araudiekinlotutako mugarriak azalduko ditugu:

Hiru araudi 22 urtetan. 1992, 1998 eta 2004

1992ko araudia:Oso laburra - 5 artikuluHainbat organo sortu ziren:

Auzoetako Parte-hartze KontseiluaSektoreko Kontseiluak


KulturaHezkuntza eta KirolakGazteriaOsasuna eta Droga-mendekotasunakGizarte Ongizatea

Herritar Erakundeen Udal Erregistroa sortu zen

1998ko araudia:Sektoreko Kontseiluak

Osasuna eta KontsumoaGarapenerako lankidetzaIngurumenaGazteriaHirugarren AdinaEmakumea

Auzoetako Parte-hartze Kontseilua mantendu zenHerri-kontsulta tresna gisa sartu zen

2004ko araudia:Egitura:

I. IZENBURUA: HERRITARREN ESKUBIDEAKInformaziorako eskubideaEskatzeko eskubideaHerritarrek proposamenak egiteko eskubideaHerri-ekimenerako eskubideaInteres publikoko jarduerak sustatzeko herritarren ekimenak egiteko eskubideaHerri-kontsultarako eskubideaEntzunaldi publikorako eskubideaOsoko bilkuran eta Batzordeetan esku-hartzeko eskubideaHerritarren txanda

II. IZENBURUA: ASOZIAZIONISMOA SUSTATZEAHerritar Erakundeen Udal ErregistroaErdu, Elkarteentzako eta Borondatezko Lankidetzarako AgentziaHerritarren erakundeak udal-organoetan parte hartzea

III. IZENBURUA: PARTE HARTZE ORGANOAKLurraldeko KontseiluakSektoreko KontseiluakUdalerriko Kontseilu Soziala

IV. IZENBURUA: HERRITARREN ESKUBIDEEN DEFENTSAIradokizun eta Erreklamazioen Batzorde Berezia

1998an kontseiluak “kontsulta-, informazio- eta proposamen-funtzioak dituzten udal-erakundearenorgano osagarri” gisa definitu ziren. Gainera, garrantzi bereziko funtzioa eman zitzaien: (...)Kontseiluei, saio berezian, udal-aurrekontuen proiektuari buruzko informazioa eman eta kontsultaegin beharko zaie (…).

2004. urteko araudian, arrazoiak azaltzeko atalean, honako aipamena dago: (...) Horretarako,Udalak esan du herritarrek protagonismo handiagoa hartuko duten Partaidetza Foroa osatukoduela pixkanaka. Hau da, gai publikoen eta udalerri osoari eragingo dioten gaien kudeaketan


modu eraginkorrean parte hartzea, Espainiako Estatuko eta Europar Batasuneko beste hirietandagoeneko garatzen den demokrazia parte-hartzaileko eredua ezarriz (…). “Foro” hori, berez, ezda sortu, baina uler daiteke egindako edo egiten ari diren parte-hartze prozesuek helburu horidutela.

Azken araudiak udal-kudeaketan parte hartzeko herritarrei eskaintzen zaizkien kanalak garatzenditu, eta garrantzi berezia ematen dio informazioa jasotzeko eskubideari. Bigarren maila batean,beste kanal batzuk eskaintzen ditu, banaka nahiz elkarte bidez, herritarrek eskaerak, proposamenakedo ekimenak proposa ditzaten eta udal-gobernuko organoetan parte har dezaten: Batzordeaketa Udaleko Osoko Bilkura. Herri Kontsultarako prozedura garatzen du; Herritar Erakundeen UdalErregistrora bideratutako atala dago; Erdu Agentzia, gaur egun desagertuta dagoena,asoziazionismoaren eta borondatezko lankidetzaren sustapenaren eta babesaren erreferentziagisa identifikatzen du.

Kapitulu osoa bat eskaintzen dio herritarren parte-hartzeko organoei, baina kasu honetan zehaztugabe. Sektoreko Kontseiluen kasuan, honako funtzio hau eskaintzen die: (...) Sektoreko Kontseiluguztietan dagokion sektoreko legegintzako udal-jardueraren plana aurkeztuko da. Aldez aurretik,elkarteek dokumentazio hori garaiz (15 egun) jasoko dute, eztabaidan parte hartzea ahalbidetzeko.Plan hori bozkatu egingo da, kontseilu horretako kideek balora dezaten (…), gai hori ez da betearaudia onartu zenetik pasatutako legegintza batean ere.

Lurraldeko Kontseiluen kasuan, honako funtzio hauek aitortzen dizkie: (...) Udal Jarduera Planekoelementuak aztertzea dagokion lurraldeari eragiten dioten neurrian eta lurraldeko beharren egoeraurtero aztertzea Udalean, lehentasunak adierazita eta aukeratuta, Udal Jarduera Planean sartuahal izateko (…). Udal-aurrekontuaren zati baten gainean, zehazki bide publikoan egindakoinbertsioetara bideratutako aurrekontuaren % 10en gainean, erabakitzeko gaitasuna LurraldekoKontseiluei aitortzen zaien araututako kasu bakarra da, eta erabaki loteslea da. Baina udal-aurrekontuaren proiektuari buruz kontsulta egiteko funtzioa desagertu egin da, bai LurraldekoKontseiluei, bai Sektorekoei.

Hainbat kasutan, ezarritako organoetan parte hartzeari erreferentzia egiten zaio, baina benetanantolatutako kolektibo eta erakundeetako kideen iritzia jasotzeko aukera soilik aitortzen zaie.

3. Herritarren Parte-hartzeko Gida Plana 2008-2011

Dokumentu honetan, funtsezko arlo bat aipatzen zen: herritarren parte-hartzearen helburuaezartzeko beharra; hau da, udalak herritarren parte-hartzea nola ulertzen duen eta zertarako nahiduen.

Herritarren parte-hartzearen esku jartzen diren mekanismoak integratzen saiatzen zen, elkarrenartean osagarri gisa definituta. Gainera, gaur egun eredua hobetzeko oso erabilgarria den tresnabat proposatzen zuen: Agenda Parte-hartzailea.


4. Osoko Bilkuraren Araudi Organikoa

Araudi hau 2013 urtean aldatu da eta hainbat gai daude lantzen ari garen gaiaren inguruan:

Kontseilu Sozialaren inguruan:

143 bis artikulua. Vitoria-Gasteizko Udalerriko Kontseilu Sozialaren agerpena batzordeanVitoria-Gasteizko Udalerriko Kontseilu Sozialak herritarren parte-hartzearen eremuari dagokionbatzordean agertu ahal izango du norberak eskatuta edo talde politikoren batek eskatuta…

Udal-aurrekontuen inguruan:

158. artikulua. Aurrekontu Orokorraren Proiektuak aurretik nahitaez Udalerriko KontseiluSozialaren informazioa jaso beharko du. Era berean, hasierako onarpena baino lehen, arrazoizkoepean (hilabete), sektoreko kontseilu guztiei deialdia egingo zaie Aurrekontu Orokorrenproiektuari buruzko informazioa zuzenean jaso dezaten eta ekarpenak egin ahal izan ditzaten.Horiek udalerriko Kontseilu Sozialean islatu ahal izango dira.

161.1 artikulua. Agerpenen txanda amaitutakoan, Proiektua dagokien herritarren parte-hartzeorganoetan aurkeztuko dute, Araudi Organiko arautzailean ezarritakoaren arabera, ekarpenakjasotzeko.

Araudi organikoak onartzearen inguruan:

180.1. artikulua. Herritarren Parte-hartzeko Udal Araudi Organikoan hala ezarrita dagoenean,Proiektua dagokien herritarren parte-hartze organoetara bidaliko da, haien ekarpenak jasoahal izateko.

Planeamendu Orokorraren inguruan:

209.1. artikulua. Herritarren Parte-hartzeko Udal Araudi Organikoan hala ezarrita dagoenean,Proiektua dagokien herritarren parte-hartze organoetara bidaliko da, haien ekarpenak jasoahal izateko.


PARTE HARTZEORGANOAK

HERRITARRENPOSTONTZIA

UDAL JARDUEREIBURUZKOAZALPEN ETAINFORMAZIOESKAERA

Edozein akusazio edo udal-proiekturiburuz informazio objektiboa lortzekoHerritarren Arretarako Bulegoetaneskaria egitea. Eskari horiek hilabetekoepean erantzun behar dira. Atzerapenaizanez gero, zergatik atzeratu denazaldu beharko da. 010

1. MAILA: INFORMAZIOA

BESTE BIDE BATZUK

LURRALDEKOKONTSEILUAK

SEKTOREKOKONTSEILUAK

KONTSEILUSOZIALA

PLANEAMENDUKOKONTSEILUAHOLKULARIA

UDALEKOESKOLAKONTSEILUA

WEBGUNEKOFORO/FORMULARIOEN BIDEZKOPARTE-HARTZEPROZESUAKEsaterako:HAPNren foroaTokiko PolitikarenParte-hartzeProzesuaBeste batzuk

HERRIKONTSULTARENESKAERA

Herritarren interesetarako garrantziberezia duen udal-eskuduntzako gaieiburuzko herri-kontsulta egitea sustatzea(Tokiko Ogasunari buruzkoak kanpo)

Udalerrian erroldatutako eta adineznagusi diren pertsonen (behar bezalaautentifikatuta) sinaduren % 10 bildu-tako edozein pertsona edo kolektibo.

Udal Osoko Bilkuraren betebeharra daherri-kontsulta eztabaidatzea eta bo-zketa egitea, eta gehiengo absolutualortuz gero, hura egiteko izapideakegitea, erreferendumari buruzko lege-dia, indarrean dagoena, betez.

Herri-kontsultaren deialdiak bermatubeharko du nahikoa informazio publikoeta eztabaida izatea aurretik, horreninguruko jarrera politiko ugariei dago-kienez.


5. Herritarren parte-hartzearen mapa

Honako koadro hauen bidez, gaur egun dauden kanalen eta haien hedapenaren azalpena egingodugu. Informazioa emateko kanala, kontsulta egiteko edo Vitoria-Gasteizko Udalari proposamenakegiteko gaitasuna duen kanala den zehaztu dugu.

ERAKUNDE ETAELKARTEETARAKO

NORBANAKOGISA

2. MAILA: KONTSULTA

NORBANAKO GISAERAKUNDE ETAELKARTEETARAKO

BESTE BIDEBATZUK

ENTZUNALDIPUBLIKOAESKATZEA


SEKTOREKOKONTSEILUAK

Udalari kexakedo iradokizunakegiteaParte-hartzeprozesuetanekarpenak egitea

Alkatearekin edo eskuordetutako zinegotziarekinegindako saio espezifiko irekietara joatea, udal-eskuduntzako gaien inguruko informazioa jaso-tzeko eta hitz egin ahal izateko.Udalerrian erroldatutako eta adinez nagusi direnpertsonen (behar bezala autentifikatuta) sinadu-ren % 1 bildutako edozein pertsona edo kolektibo.Aurkeztu beharreko dokumentazioa:

Landu beharreko gaiaren memoria edo txos-tena

Udal-eskuduntzako arloetan edo tokiko intere-sekoetan jarduera-proposamenak edo iradoki-zunak egitea. Herritarren Arretarako Bulegoetaneskaria.Alkateak edo eskuordetutako zinegotziak pro-posamenaren edukia aztertuko du eta idatzizinformazioa bidaliko dio proposamena eginduenari proposamenak zer bide izango duenjakinarazteko. Idatzi hori proposamena ErregistroNagusian aurkeztu denetik hilabeteko epeanbidaliko du gehienez. Talde politiko guztiekjasoko dute proposamen horien informazioa.

3. MAILA: PROPOSAMENA

ERAKUNDE ETAELKARTEETARAKO

NORBANAKOGISA


PARTE HARTZEORGANOAK

HERRITARRENPOSTONTZIA

BESTE BIDE BATZUK

HERRITARRENPROPOSAMENAAURKEZTEA

HERRITARRENEKIMENEKAURKEZTUTAKO MOZIOAK


Auzoetako bidepublikoetan inbertsioakegiteko urtero aurrezikusitako aurrekontuarenzati bat zertara bideratuerabakitzea ZUREAUZOA HOBETUZ

Botoa emateko eskubidea dutenherritarren sinaduren % 1eko abaladuten mozio-formako proposame-nen ekimenak; Osoko Bilkura eginbaino 6 egun lehenago erregistra-tutako Osoko Bilkurako 6 zinegotzikabalatuta.

ERAKUNDE ETA ELKARTEETARAKOPARTE HARTZE ORGANOAK

INTERESPUBLIKOKOJARDUERAKSUSTATZEKOEKIMENAK

BESTE BIDE BATZUK

SEKTOREKOKONTSEILUAK ETAPARTE HARTZEKOBESTE FOROBATZUK

UDALEKOESKOLAKONTSEILUA

SINDIKOA

Udal-eskuduntzako jarduera batgaratzeko proposamena, irabazi-asmorik gabe, erantzukideta-sunez ekarpenak eginez.

Udal-funtzionamenduaren kon-trola.Herritarren eskubideen defentsa.

Gazte Planari Jarraipenaegiteko BatzordeaII. Udal Plan Gaztearenexekuzioaren kontrola etajarraipenaPlanak egitea etaebaluatzea...

6. Herritarren parte-hartze organoak

6.1. 1992-2013 bilakaera

Aurreko araudietan kontseilu batzuk aipatu ditugu, baina horrek ez du esan nahi aztertutako aldiosoan funtzionamenduan izan direnik.


ARAUDIA 1992 1998 2004

Kultura KontseiluaHezkuntza eta Kirol KontseiluaGazteriaOsasuna eta Droga-mendekotasunakGizarte OngizateaGarapenerako lankidetzaIngurumenaHirugarren AdinaEmakumeaIrisgarritasunaEuskaraMerkataritzaren SustapenaAuzoetako Parte-hartze KontseiluaAldabeko Lurraldeko KontseiluaJudimendiko Lurraldeko KontseiluaHegoaldeko Lurraldeko KontseiluaEl Pilarreko Lurraldeko KontseiluaLakuako Lurraldeko KontseiluaIparraldeko Lurraldeko KontseiluaLanda Inguruneko Lurraldeko KontseiluaUdalerriko Kontseilu SozialaUdal Planeamenduko Kontseilu AholkulariaHaurtzaindegi BatzordeaUdaleko Eskola Kontseilua

Guztira

XXXXX

X

6

2008 urtean berreskuratu zuten

Gaur egun Gazte Planaren Jarraipen ForoaOsasuna eta Kontsumoa izena hartu zuenGaur egun Gizarte Zerbitzuak (2010eko maiatza)

Gaur egun Adineko Pertsonak izenekoaGaur egun Berdintasuna

Desagertu egin zen, adostasun politikoaren ondorioz20062006200620062006200620062006ko iraila2007

2013ko ekainean eratu zen

XX

XXXX

X

7

X

XXXXXXXXXX

XXXXXXXXXXX

22

6.2. Sektoreko eta Lurraldeko Kontseiluak

Honako taula honetan azalduta datozlaneko saioetako parte-hartzearen batezbestekoak 2009-2012 aldirako:

2011n kontseilu bakoitzaren zerrendakeguneratu genituen, eta horretarako, elkar-teek izapidetzeak egin behar izan zituztenparte hartzen jarraitzeko edo kontseiluetansartzea eskatzeko. Hala, organoetakoparte-hartzea honelakoa da:


KONTSEILUA 2009 2010 2011

IrisgarritasunaGarapenerako lankidetzaKulturaEuskaraAdineko pertsonakOsasuna eta KontsumoaMerkataritzaIngurumenaBerdintasuna.Gizarte-zerbitzuakAldabe LKJudimendi LKHegoalde LKEl Pilar LKLakua LKIparralde LKLanda Eremuaren LK1

92087

20113

106

8394621

127

1024141024136

110

398382621

1932

7

716118

1416856

197283521

138

2012

71678

14168

147

158363631

142

KONTSEILUA Izenaemandako

IrisgarritasunaGarapenerako lankidetzaKulturaEuskaraAdineko pertsonakOsasuna eta KontsumoaMerkataritzaIngurumenaBerdintasuna.Gizarte-zerbitzuakAldabe LKJudimendi LKHegoalde LKEl Pilar LKLakua LKIparralde LKLanda Eremuaren LK1

122820143932154116479464851

301

71678

14168

106

178333621

135

Parte-hartzearen 3

(1) Kopuru hori distortsionatuta dago une haietan eratzen ariziren Gizarte Zerbitzuen Kontseiluari dagokion kopurua delaeta.(2) 2011 eta 2012 urteetan egindako saioetako parte-hartzearenbatez bestekoa oinarritzat hartuta kalkulatu da.(3) Kontseilu horretara elkarte bakarra joaten da Vitoria-Gasteizudalerria osatzen duten herrietako administrazio-batzordeugarien ordezkari gisa.

Hori grafiko batean adieraziz gero:

Hau da, 301 eskaera izan ziren arren, parte-hartzearen batez bestekoaordutik ez da iritsi % 45era. Datu horiek hobeto interpretatzeko, argitubeharra dago eskaera kopurua ez datorrela bat parte hartzen duten elkartekopuruarekin; izan ere, parte-hartzen dutenak gutxiago dira, kontseilubatean baino gehiagotan izena emanda baitaude hainbat.

6.3. Udalerriko Kontseilu Soziala

4Tokiko Gobernuak Modernizatzeko Legea indarrean sartu ostean, Vitoria-Gasteiz izan zen organoberri hori martxan jarri zuen lehen udalerrietakoa. Gainera, 2006an sortu zenetik etengabeko jardueraizan du. Ez da hala gertatu organo hori eratu zen beste udalerri askotan.

2008an zerbitzuak egindako analisian, hainbat hiritako 23 Kontseilu Sozial alderatuta, ondorio nagusiaizan zen Vitoria-Gasteizkoa zela parte-hartze politikorik ez zuen bakarra.

Irisgarritasuna

Garapenerako lankidetza

Kultura

Euskara

Adineko pertsonak

Osasuna eta Kontsumoa

Merkataritza

Ingurumena

Berdintasuna.

Gizarte-zerbitzuak

Aldabe LK

Judimendi LK

Hegoalde LK

El Pilar LK

Lakua LK

Iparralde LK

Landa Eremuaren LK

Consejos Asociaciones inscritasMedias de participación


(4) A este consejo solo acude una asociación, en representación de las diferentes Juntas Administrativas de los pueblos que forman parte delmunicipio de Vitoria-Gasteiz.

12

28

20

14

39

32

15

41

16

47

9

4

6

4

8

5

1

7

16

7

8

14

16

8

10

6

17

8

3

3

3

6

2

1

34 kontseilariz osatutako organoa da. Horietatik ia % 50 herritarren parte-hartze organoetako ordezkariakdira. Gainerakoak erakunde publiko eta pribatuetakoak dira (hezkuntza arlokoak, sindikatuetakoak,enpresetakoak, aurrezkietakoak), eta bost pertsona norbanakoaren izenean, udaleko talde politikoenproposamenez.

Haren funtzio nagusia udalerriari eragiten dieten gai garrantzitsuei buruzko irizpenak edo gomendioakematea da, esaterako, udal-planei buruz, eta oso modu espezifikoan, udal-aurrekontuei buruz etaprezio publiko eta tasen ordenantzei buruz. Azken aldi honetan beste funtzio bat gehitu zaio, udal-ordenantzei buruzko irizpenak egitea.

Guztira hiru osoko bilkura egin ditugu: lehenengoa sortu zenean (2006) eta beste biak 2007 eta 2011koudal-hauteskundeen ostean.

2010eko urrian, Vitoria-Gasteizko Kontseilu Sozialak Kontseilu Sozialen I. Kongresua antolatu zuen.Bertan izan ziren Logroñoko, Valladolideko, Kanaria Handiko Las Palmaseko, Alcobendaseko,Donostiako, Bartzelonako, Bilboko eta Ibizako udalak. Kongresu honen helburua, besteak beste,etorkizunean egingo ziren topaketetarako abiapuntu izatea zen, baina ez da horrelakorik izan.

Aurrekontu propioa duen parte-hartze organo bakarra da.

6.4. Udal Planeamenduko Kontseilu Aholkularia

Lurzoruaren Euskal Legeak ezarritako oso organo espezifikoa da, aholku-emailea eta eztabaidarakobatzordea da. Hirigintza-planak egiteko, izapidetzeko eta onartzeko hitzarmen sozialaren funtzioakegiteko xedea du.

Sektoreko Kontseilu batzuetako, Kontseilu Sozialeko eta auzoetako bi elkartetako ordezkariak dira,udal-enpresa eta -sail batzuekin, beste erakunde publiko batzuekin eta udaleko talde politiko batzuekinbatera.

Lan-saioak oso teknikoak dira eta gehienak Hiri Antolamenduaren Plan Nagusiaren aldaketa partzialeiburuzkoak.

Kontseilu Sozialak kontseilu horretan bere ordezkaritza du, eta beraz, bien arteko koordinazioa mantendezake.

6.5. Arautu gabeko foroak

Arautu gabeko forotzat hartzen dira egungo Herritarren Parte-hartzeko Araudian erreferentziarik ezduten, baina herritarren parte-hartzea bultzatzen duten eta sustatzen dutenak, beraz, komeni da parte-hartze prozesu honen ondorioz sortuko den araudi berrian kontuan hartzea.

Une hauetan hiru dira funtzionamenduan: Mugikortasun Iraunkorraren aldeko Herritarren Foroa; GaztePlanaren Jarraipen Batzordea, eta Gazteria Unitatearen Hiretu Hiria eta Haurtzaro ZerbitzuarenLagunkide programak. Lan-objektu oso jakinetarako sortu diren parte-hartze foroak dira.


Gazte Planaren Jarraipen Batzordearen kasuan, 2006tik ari da funtzionatzen, II. Gazte Planarenjarraipena egiten eta hirugarren plana lantzen. Gazteen arloan lan egiten duten elkarte eta besteerakunde mota batzuetarako zabalik dago, baina parte har dezakete pertsonek banaka ere. Gazteenarloan, Hiretu Hiria parte-hartze programa ere badago. 14-18 urte bitarteko gazteei zuzenduta dagoeta ikastetxeetan egiten da. Programa horren bidez, ikasleek udalerriko egoeraren hainbat arlo aztertzendituzte eta Udalari jarduera-proposamenak egiten dizkiete.

Mugikortasun Iraunkorraren aldeko Herritarren Foroa ere 2006an sortu zen, Udala gai horren ingurukoplan espezifikoa sortzen hasi zenean. Foroaren ondorioetako bat izan da Mugikortasun Iraunkorrarenaldeko Herritarren Ituna. 2012 amaieran berriz ere aktibatu da, 2007-2012 aldiaren ebaluazioa egiteko.

Haurtzaroaren arloan, Lagunkide programak bi parte-hartze proposamen ditu: Hirikoak, 9 eta 14 urtearteko neska-mutilen artean erantzukizun eta eskubide den neurrian parte-hartzea sustatzeko etaerabiltzea errazteko asmoa duena. Horri esker, interesekoak iruditutako gaien gainerako iritzia emandezakete. Eta bestetik, Eskubideen Batzordeak, ikastetxeetan egiten direnak. Haietan, Vitoria-Gasteizkoneska-mutilen errealitatea aztertzen dute, Haurren Eskubideei buruzko Konbentzioan jasotakoeskubideak erreferentziatzat hartuta.

6.6. Udaleko Eskola Kontseilua

2013ko ekainean eratu zen eta araudi espezifikoa du. Organo hau bera Udal honetan izan zen, etaorain berriz ere martxan jartzea erabaki dugu.

6.7. Herritarren parte-hartze organoen kudeaketa

Lurraldeko Kontseiluak Herritarren Parte-hartze Zerbitzutik kudeatzen dira.

Sektoreko Kontseiluak, 2012 erdialdera arte, hura sustatzen zuten sail edo zerbitzu bakoitzarenmende zeuden. 2012ko azken hiruhilekotik aurrera, kudeaketa hori ere Herritarren Parte-hartzeZerbitzuak hartu zuen bere gain.

Kontseilu Sozialaren idazkaritza Plangintza Estrategikoaren Zerbitzuaren mende dago.

Kontseilu Aholku-emailearena, berriz, Hirigintza Sailaren Udal Planeamenduaren mende dago

Udaleko Eskola Kontseilua Hezkuntza Zerbitzuaren mende dago.

Arautu gabeko foroak gaiarekin zuzenean lotutako udaleko unitateek/zerbitzuek kudeatzen dituzte:Gazteria, Haurtzaroa eta Ingurumen Gaietako Ikastegia (CEA)


7. Parte-hartze prozesuakHainbat parte-hartze prozesu sustatu izan ditugu Vitoria-Gasteizko Udaletik, eta azken urteotaneskaintza nabarmen handitu dugu.

Ziurrenik 2005. urtea baino lehen dagoeneko udaleko sailek prozesuak planteatuko zituzten, bainadiagnostiko honetan urte horretatik aurrera sustatutakoak aipatuko ditugu, Herritarren Parte-hartzeZerbitzua urte horretan jarri baitzen martxan. Baliteke aipamenen bat jakintzat eman izana, eta horretazjabetuz gero, taula honetan sartuko dugu.


URTEA

2006

200620062006

20072007

20072008

2009

200920092009201020102011

2012

2012

2012

20122012

2013

20132013201320132013

2013

IZENBURUA

Mugikortasun Iraunkorraren aldekoHerritarren ForoaZure Auzoa HobetuzZure Auzoa HobetuzElkarteen etxeak

Zuberoa PlazaAdinekoentzako ZentroSoziokulturalen kudeaketa-ereduaZure Auzoa HobetuzZure Auzoa Hobetuz

Lankidetzarako Gida Plana

Elkarteen I. AzokaII. Gazte PlanaGazteak eta etxebizitzaGasteiz AntzokiaGizarte Etxeen programazioaBorondatezko LankidetzarenEuropako Urtea

Zure Auzoa Hobetuz

II. Euskara Plana

Mugikortasun Iraunkorraren aldekoHerritarren Foroaren 2. faseaUdaltzaingoaGazteentzako Kultur eskaintza

Zaramaga Klusterra

Erdi Aroko Hiriguneko ProzesuaIII. Berdintasun PlanaIII. Gazte PlanaHiri Antolamenduaren Plan Nagusia2013ko udal-aurrekontuak

2014ko udal-aurrekontuak

HELBURUA

Mugikortasun Iraunkorreko Plana egitea

Bide publikoko inbertsioak erabakitzea. 2006Bide publikoko inbertsioak erabakitzea. 2007Elkarteen Etxeetara sartzeko irizpideak

Zuberoa Plaza birgaitzeaZentroen kudeaketa-eredu berriadiseinatzeaBide publikoko inbertsioak erabakitzea. 2008Bide publikoko inbertsioak erabakitzea.2009-2011Garapenerako Lankidetzarako Gida PlanaprestatzeaAzoka diseinatzea eta antolatzeaII. Gazte Plana egiteaEgoeraren analisiaGasteiz Antzokiaren diseinuaZentroen programazioa diseinatzeaHainbat ekintza diseinatu eta haiekkudeatzen parte hartu zuten elkarteen taldeasortzeaBide publikoko inbertsioak erabakitzea.2012-2014 urteak.Euskara Sustatzeko II. Plana egitea

Mugikortasun Planaren garapenaberrikusteaUdaltzaingoaren eredu berria diseinatzeaKultur eskaintzaren politika publikoendiseinuaZaramaga auzoaren birgaitzekomertzialerako prozesuaLandatxo Kiroldegiaren diseinuaIII. Berdintasun Planaren diseinuaIII. Gazte Planaren diseinuaParte-hartze prozesuaAurrekontuen proposamenari buruzkoeztabaidaAurrekontuen proposamenari buruzkoeztabaida

SUSTATZAILEA

Ingurumen Gaietarako Ikastegia(CEA)Herritarren parte-hartzeaHerritarren parte-hartzeaHerritarren parte-hartzea

Iparralde Gizarte EtxeaHirugarren Adina

Herritarren parte-hartzeaHerritarren parte-hartzea

Garapenerako lankidetza

Herritarren parte-hartzea (ERDU)GazteriaGazteriaEuskaraGizarte EtxeakHerritarren parte-hartzea (ERDU)

Herritarren parte-hartzea

Euskara

Ingurumen Gaietarako Ikastegia(CEA)UdaltzaingoaGazteriaKulturaSustapen ekonomikoa

Erdi Aroko Hiriguneko bulegoaBerdintasuna.GazteriaHirigintzaHerritarren parte-hartzea

Ogasuna

8. Herritarren Parte-hartze Zerbitzua

2005ean, azken araudia onartu ostean, Udalak herritarren parte-hartzeko zerbitzu espezifikoasortu zuen Vitoria-Gasteizeko Udalaren jarduera-eremu ugarietan herritarrek errazago eta gehiagoparte har zezaten; horretarako, udal-funtzionamenduan eta -egituran beharrezko aldaketak sustatuzituzten. Zerbitzu horri honako funtzio hauek ematen zaizkio:

Hiriko elkarteen ehuna aitortzea haren garapena babestuz eta ahalbidetuz.

Herritarren parte-hartzeko kanal formalak eta Udalean herritarrek parte-hartzeko araudiagaratzea, jarraipena egitea, koordinatzea eta ebaluatzea.

Udal-jardueren eremu ugarietan parte-hartzeko prozesuak bultzatzea, ahalbidetzea etaaholkularitza ematea.

Udaleko gaietan herritarren parte-hartzeari buruzko eztabaida teknikoa eta politikoa sortzekoinformazioa, prestakuntza, azterketa eta irizpideak ematea.

Herritarren parte-hartzearen, asoziazionismoaren eta borondatezko lankidetzaren arloanelkarrekin egindako proiektuak garatzeko, eta esperientziak eta gogoetak trukatzeko, besteerakunde publiko eta tokiko erakunde batzuekin sarean lan egitea.

Udaleko gai publikoetan herritarrak inplikatzea, sentsibilizatzea eta haiei buruzko informazioaematea.

Herritarren parte-hartzearen, asoziazionismoaren eta borondatezko lankidetzaren arloanerreferentzia izatea gainerako udaleko sailentzat eta herritarrentzat.

Egitura oso mugatua du: bi udal-teknikari eta Erdu (Elkarteentzako eta Borondatezko LankidetzarakoAgentzia) kudeatzeko lan-talde bat, kanpoko kontratazioaren mende dagoena. Geroago, laguntzaileadministratiboarekin indartu zuten zerbitzua, Berdintasun Zerbitzuarekin partekatutako plazan(haren mende zegoen zerbitzua).

2011n, aldaketa garrantzitsuak gertatu ziren: Erdu desagertu zen eta Vitoria-Gasteizko Udalekobertako langileek hartu zituzten beren gain zerbitzu horiek, beraz, Herritarren Parte-hartze Zerbitzuahiru udal-teknikari berrirekin eta % 75eko lanaldia zuen administrari-laguntzailerekin indartu zuten.

Gaur egun, zerbitzua honela planteatuta dago: Herritarren Parte-hartze Zerbitzuaren helburuaudal-testuinguruan gai publikoetan Vitoria-Gasteizeko herritarren parte-hartzea sustatzea etaahalbidetzea da.

Honako lan-ildoak ditu:

- Udalerriko herritarren erakunde eta kolektiboen lana babestea eta ahalbidetzea.- Vitoria-Gasteizko Udaleko herritarren parte-hartze eredua garatzea eta hobetzea- Herritarren parte-hartzea sustatzea norbanako gisa

Elkarteei babesa emateko hainbat zerbitzu garatzen ditu: informazioa, prestakuntza, MaterialarenMailegu Zerbitzua, lokalak uztea, auzo-elkarteei diru-laguntzak emateko lerroa, borondatezko


lankidetzari buruzko informazioa eta Elkarteak.info elkarte-atariarekin lankidetza.

2012. urtetik aurrera, Sektoreko Kontseiluen idazkaritzak ere bere gain hartu ditu, eta UdalekoEskola Kontseiluan eta Kontseilu Sozialean aholkulari eta behatzaile gisa parte hartzen du (2013tik).

Beste sail batzuekin lankidetzan jarduten du parte-hartze prozesuak diseinatzen eta garatzen.

Herritarren Parte-hartzeari eta Asoziazionismoari buruzko Behatokia kudeatzen du (bertan partehartzen dute udalerriko hainbat elkartek). Urteko txostena argitaratzen du eta elkarteen bilakaerariburuzko datuak emateaz gain, sektorearekin lotutako gai espezifiko bati buruzko ondorioak ereaurkezten dituzte.

Egiturari dagokionez, gaur egun buruzagitza bat, erdi mailako lau teknikari eta lanaldiaren % 75duen administrari-laguntzaile bat daude. Materialaren Mailegu Zerbitzua zeharka kudeatzen da,kanpoko kontratazio bidez.


VITORIA-GASTEIZKOUDALEKO EREDUA

ITURRIAK

Parte-hartzeko araudiei eta organoei buruzko erreferentzia dokumentatuak daudenetik, Udalekoherritarren parte-hartze ereduari buruzko aholku eta balorazioen bilakaerari buruzko ikerketaespezifiko bakarra dago: Vitoria-Gasteizko Udaleko Herritarren Parte-hartze Organoei buruzkoTxostena. Aipatutako ikerketa 2010ean aurkeztu zuten.

Gainera, beste bi erreferentzia erabili ditugu: 2003. urteko Administrazioaren, asoziazionismoareneta parte-hartzearen sustapenaren arteko loturari buruzko ikerketa. Bertan, urte hauetan gertatudiren aldaketen inguruko ikuspegi orokorra eskain diezaguketen alderdiak aztertu zituzten. Etahirugarren dokumentu batek, Asoziazionismoaren eta Herritarren Parte-hartzearen BehatokikoLehen Txostena izenekoak horren inguruko informazioa ere eskaintzen digu.

Hiru dokumentuen helburuak homogeneoak ez ziren arren, guztietan aztertu duten (sakonagoedo arinago bada ere) gai bat dago eta udalerriko elkarteekin lotuta dago. Garrantzitsua da datuhori; izan ere, gaur egunera arte, Vitoria-Gasteizko Udaleko herritarren parte-hartze ereduan,elkarteak izan dira ia bertan parte hartu ahal izan duten kanpoko eragile bakarrak, parte-hartzeprozesuetan izan ezik (horiek banakako parte-hartzera irekita egon dira).

Ikerketa horiez gain, indarrean egon diren herritarren parte-hartze araudiak ere baliagarriak diraeredua denboraren arabera nola aldatu den ezagutzeko.

Azkenik, Herritarren Parte-hartze Zerbitzuak jaso duen informazioa ere eskuragarri dugu. Egunerokolanetik eta langile teknikoekin, udal-sail ugarietako arlo politikoarekin eta udalerriko finkatutakoharremanetatik jasotzen da informazio hori.

Diagnostiko hori ez da amaierako diagnostikoa; Herritarren Parte-hartze Zerbitzuak ondorengoeztabaida errazteko egin duen proposamena baino ez da. Ez da erabat amaituta egongo gauregun ereduaren oinarri diren hiru eragile nagusien ikuspegiak txertatu arte; hau da, politikoa,elkarteena eta teknikoa. Aldez aurretiko lan hori garrantzitsua da; izan ere, errealitatearen ikuspegiaahalik eta gehien partekatzea komeni da abiapuntu gisa eta, hortik hasita, hobetzeko proposamenenarloan lan egiteko behar adinako aztarnak izango ditugu eskuragarri.


A) GAI OROKORRAK

1. Kontzeptualizazioa

Erabili dugun dokumentazio guztian ez dugu topatu Vitoria-Gasteizko Udalak herritarren parte-hartzeariesleitu dion helburua zehazten duen kontzeptu argirik. Herritarren Parte-hartzerako Araudi Organikokoarrazoien azalpenean ere ez dago halakorik. Ikuspegi politikotik, herritarrenetik eta teknikotik abiatuta,hitz horri hainbat interpretazio eman dizkiete eta, ondorioz, balorazio horiek ere ezberdinak dira udal-ereduarekin lotuta. Dena den, guztiak dira baliagarriak ez baitira aurreikuspen berberen araberakoak.

Gai konplexua da; izan ere, definizio horren atzean, borondate eta apustu politikoa dago. Gainera,beharrezkoa da herritarren parte-hartzearen hedapena eta mugak zehaztea eta arlo politikoari dagokiohori erabakitzea. Hori dela eta, hedapenak eta definizioak eredua denborari dagokionez iraunkorbihurtuko lukeen akordio politiko zabala izatea komeni da.

2. Herritarren parte-hartzearen beharra justifikatzea

Baliteke herritarren parte-hartzea bultzatzearen helburua esparru politikoaren legitimitatea eta konfiantzaberreskuratzea izatea batez ere, kalitate demokratikoa hobetzeko proposamenaren aurretik.

Beste iritzi batzuek egungo arazo handien (ekonomikoak, sozialak, ingurumenekoak...) konplexutasunaaipatzen dute. Horiek direla eta, gero eta beharrezkoagoa da herritarren parte-hartzea eta guztienerantzukizuna.

Gizarte zibila ere (antolatuta edo banaka) bere iritzi eta proposamenak entzun ditzatela eta erantzunaeman diezaietela eskatzen ari da; hori dela eta, eztabaida eta elkarrizketa egiteko bideak eskatzenari dira.

Arrazoi batzuk edo besteak izanda ere, guztiak dira baliozkoak eta garrantzitsuak; izan ere, herritarrenparte-hartzea bultzatzea gobernuek testuinguru juridikoan aitortutako eskubide gisa garatu beharrekobetebeharra da 2008-2011ko Herritarren Parte-hartzeko Gida Planean onartzen zen moduan.

3.Eredua

Herritarren Parte-hartzeko Gida Planean horren inguruko proposamen zehatza jasotzen zen (Hirudimentsioko eredua) eta hurrengo taulan laburbildu dugu:


Orokorra

Sektoremailakoa

Lurraldekoa

Hiriko proiektu etaeztabaidak

Sektore mailakoproiektu etaeztabaidak

Lurraldekoproiektuak

Udalerriko KontseiluSoziala

SektorekoKontseiluak

LurraldekoKontseiluak

Kontseilukobarneko eztabaida

SektorekoKontseilukobarneko eztabaida

LurraldekoKontseilukobarneko eztabaida

Herritarreneztabaida

Sektorekoproiektuak

Lurraldekoproiektuak

Parte-hartzearendimentsioa

Proiektumotak

Parte-hartzeorganoak

Mekanismoarrunta

Mekanismopuntuala

Eta honako hau gehitzen zuen:

Mekanismo arruntak Udalaren eta parte-hartzeko organo egonkorraren arteko harremanegonkorra biltzen du. Hiriko proiektu orokorraren kasuan, organo hori Kontseilu Soziala izangoda; saileko proiektua denean, organo hori dagokion Sektoreko Kontseilua izango da; etalurraldeko proiektuaren kasuan, dagokion Lurraldeko Kontseilua. Zalantzarik gabe, hiruesparruetako (orokorra, sektorekoa eta lurraldekoa) kontseiluetan aldi bereko eragina izangoduten gaiak egongo dira.

Mekanismo puntuala Udalak organo egonkorrak edo arruntak gainditzen dituen eta antolatugabeko erakunde edo herritar gehiago inplikatu nahi dituen parte-hartze prozesua bultzatunahi duenean gertatzen da. Kasu horretan, garrantzitsua da organo arruntak lotura izatea etaprozesu parte-hartzailearen elementu bat gehiago izaten da.

Itxuraz, eredu hori errealitatearekin bat datorrela esan dezakegu, baina Gida Planak beste elementubat gehitzen zuen: Agenda Parte-hartzailea, modu koherenteagoan egituratu eta antolatzekotresna gisa proposatu zutena.

Orain arte ez da lortu Hiru dimentsioko eredu hori behar bezala garatzea eta parte-hartzearekinlotutako hainbat mekanismo eta espazio eskuragarri dituen arren, Agenda Parte-hartzailea oraindikere burutu gabe dagoen gaietako bat da (eta, agian, eredurako garrantzitsuenetako bat).

4. Eragileak

Oraingo ereduak hiru eragileri ematen die protagonismo nagusia: elkarteei, politikariei eta teknikariei.

Guztien iritziz, eta 2010eko ikerketako ondorioak kontuan izanda, herritarren parte-hartzeabultzatzearen aldeko apustua egiteko beharraren inguruko balorazio positiboa dago.

a. Eremu politikoa

Parte-hartzea garrantzitsua dela uste dute; izan ere, udal-politika herritarrei zabaltzea ahalbidetzendu eta errealitate politikoaren inguruko ikuspegia ematen die herritarrei. Horrek guztiak kudeaketapublikoari sinesgarritasuna ematen laguntzen du eta ez ditu erabakiak mantsotzen.

Gai honen inguruan Udalak garatu dituen politikak egokiak edo oso egokiak dira; horretarabideratutako baliabideak nahikoa edo behar baino gehiagokoak dira eta udal-kudeaketarakoerabilgarriak dira5

Araututako organoen presidentetzen rola albo batera uzten badugu (gobernu-taldeari dagokio),behin baino gehiagotan aztertu izan dute zein den udaleko talde politikoek bete beharreko rolaeta/edo haietan beren gain hartu beharko luketena.

Eztabaida politikorako dagoeneko gune espezifikoak badaudela eta eztabaida horiek ez direlaparte-hartze organoetan errepikatu beharko argudiatu dute; izan ere, elkarteek gobernu-taldeariez ezik, udal-talde guztiei beren proposamen eta eskariak egin ahal izateko foro espezifikoak dira.

(5) Parte-hartze organoei buruzko ikerketa. 2010


Iritzi hori orokorra da esparru politikoan, baina ez da gauza bera gertatzen elkarteekin lotuta.

Gai hori aztertu izan duten une puntualak gertatu dira. Adibide bat jarriko dugu: kontseiluetanbozketak proposatu dituztenean, udal-talde politikoek botoa eman beharko luketen edo ez zalantzasortu da. Araudiaren arabera, eskubidea duten kideak dira eta, horrenbestez, botoa eman dezakete,baina askok ez du eskubide hori erabiltzen egokia ez dela uste duelako.

Diagnostiko honetan mahaigaineratu dugun zalantzetako bat da eta prozesu honen bidez erantzunaematea komeni da.

Amaitzeko, eta Kontseilu Sozialaren adierazpenak oinarritzat hartuta, herritarren parte-hartzeaarazotzat hartu ohi du gobernuko taldea osatzen duen talde politikoak une jakin batean; aldiz,oposizioko talde politikoen ustez, udal-kudeaketarako tresna garrantzitsua eta baliozkoa da. Hitzgutxitan esanda, herritarren parte-hartzea arma bihurtzen da eztabaida politikoan.

b. Elkarteen esparrua

Parte-hartzeak udaleko zereginak errazten dituela eta organoetako parte-hartzea ona edo osoona dela proportzio handienean uste duen kolektiboa da (baina ez da gehiengoa)6

Organo ugariak elkarteen inguruan eratu dira eta haietako askok ibilbide handia egin du; hori delaeta, ereduaren funtzionamenduaren inguruko ezagutza handiak dituzte.

Gero eta gehiago erabiltzen dituzten beste parte-hartze bide batzuk dituzte: agerraldiak batzordeetan,bilkuran...

Parte hartzen eta maiz joaten direnek egungo elkarteen testuinguruko oso zati txikia osatzen dute,baina ez dago oso argi parte-hartze hori zergatik den horren txikia. Gainera, gaur egungoereduarekiko eszeptizismo maila handia eta konfiantza falta dute eta horrek etengabe birplanteatzerabultzatzen ditu. Joera beheranzkoa da; hau da, kontseiluetara maiz joaten diren elkarteen kopuruagutxitzen ari da.

Behin eta berriro sortzen da elkarteek Udalaren aurrean duten ordezkagarritasunaren ingurukoeztabaida. Elkarteek argudiatzen dutenez, herritarren iritzia hedatzen dute, bakoitzak bereesparruan. Esparru politiko eta teknikotik, kolektibo horien ordezkagarritasuna zalantzan jarri ohida; izan ere, haien oinarri sozialaren eta bazkide diren pertsonen kopuruari buruzko informazioagutxitan izaten dugu.

Aurreko puntuarekin lotuta dauden eta diagnostiko-proposamen honetan sartzeko esanguratsuakdiren beste bi gai ere badaude: Lehenengoa, elkarteak pertsonalizatzea; hau da, elkarte asko,argi eta garbi, pertsona jakin batzuekin eta, zenbaitetan, bakarrarekin identifikatzen dute. Pertsonahoriek elkarteko erreferentzia izan dira urte askoan udal esparruan. Horrek belaunaldi-aldaketarikez dagoela adieraz dezake eta arazo hori elkarte ugarik adierazi izan du.

Beste gaiari pertsonalismoa deituko diogu eta herritarren parte-hartze organoetan gertatu ohi da.Beharrezkoa da adiera hori ondo azaltzea, gaizki-ulertu gehiago sor ez dadin. Pertsonalismoa


(6) Parte-hartze organoei buruzko ikerketa. 2010

elkarteek herritarren parte-hartze organoetan egiten dituzten iritzi eta/edo proposamen ugaripertsonalak izatearekin lotuta dago, nahiz eta ordezkari gisa joan diren. Hauek izan daitezkehorren kausa batzuk: kontseiluetan proposatutako gai asko ezin da aldez aurretik elkarteetaneztabaidatu elkarteko eta udaleko erritmoak ezberdinak direlako. Kontseiluetan eztabaidatzekomahaigaineratzen dituzten udaleko gaietan plangintza falta da. Organoen sistema konplexuadenez, gai batzuk modu hierarkikoan landu behar dira.

Azkenik, Herritarren Parte-hartzeari eta Asoziazionismoari buruzko Behatokiaren lehen Txosteneanondoriozta daitekeen moduan, beharrezkoa da erronka batzuei aurre egitea elkarteek egun biziduten egoera hobetzeko; besteak beste, egungo egoeraren eta elkarteek horren aurrean bizi dutentestuinguruaren inguruko irakurketa egin behar da

c. Esparru teknikoa:

Parte-hartzeak udal-kudeaketa herritarrei gertutasuna ematen diela, baina, aldi berean, erabakiakmantsotu egiten dituela eta horrek udalaren lana ez duela errazten uste duen kolektiboa da.

Udalak garatutako herritarren parte-hartze politikak desegokiak edo oso desegokiak direla ustedu eta gauza bera uste du bideratutako baliabideen inguruan.7

Udal-sail ugarietako teknikariak arduratu izan dira urte askoan sektoreko kontseiluen funtzionamenduakudeatzeaz eta haiek hartu dute iniziatiba udal-proposamenetan herritarren parte-hartzea txertatzekogune edo prozesuak abian jartzeko garaian. Funtzio horrek laneko karga erantsia sortzen zueneta zegokion neurrian ez zutela aitortzen edo baloratzen uste zuten. Gainera, kasu batzuetan,sektoreko kontseiluak udal-kudeaketarako oztopo direla uste izan dute.

Kontseiluetako idazkaritzak Herritarren Parte-hartze Zerbitzura bideratzeko proposamenak aldaketahandia sortu zuen haien kudeaketan, baina egoera hori ez zuten berdin bizi izan udal-teknikariek.Kasu batzuetan, administrazioko lanak (deialdiak, aktak eta abar) transferitzearen ingurukobalorazio positiboa egin zuten, baina beste batzuetan, aldiz, herritarren parte-hartze organoetanbetetzen zuten rola edukirik gabe utzi zutela uste zuten. Prozesu honetan aztertzeko beste gaibat da hori, beraz.

d. Herritarren esparrua:

Ez dugu herritarrek aztertzen ari garen ereduaren inguruan duten iritzia ezagutzea ahalbidetukoligukeen erreferentziarik, baina ezjakintasun handia dagoela suma daiteke.8

Araudi Organikoan askotan aipatzen da herritarren parte-hartzea, baina ez da haren egituraketagaratu. Gehien erabiltzen direnak informazio-izaera duten noranzko bakarreko bideak edo kexaeta iradokizunak jasotzera bideratutakoak dira.

(7) Parte-hartze organoei buruzko ikerketa. 2010(8) Uneotan, Asoziazionismoaren eta Herritarren Parte-hartzearen Behatokia ikerketa egiten ari da. Bertan, beste gai batzuen artean, udalekoherritarren parte-hartze ereduaren inguruan herritarrek zer informazio eta ezagutza duten jasoko dute.


Prozesu parte-hartzaileek ikuspegi ez-kolektiboak txertatzeko aukera eskaini dute, baina parte-hartzera bultzatzen duten komunikazioarekin eta informazioarekin lotutako alderdietan arazohandia dugu.

5. Ingurunea eta uneak

2003ko dokumentaziotik iritsi zaizkigun erreferentziek ingurunean zerbait aldatzen hasita zegoelaadierazten digute. Ordezkaritzako demokraziaren krisia, legitimitate falta, ordezkari politikoakherritarrengandik urrundu izana eta abar aipatu zituzten, baina parte-hartzeko moduak aldatzenari zirela eta herritarren parte-hartzearekin lotutako adierazpen puntualak sortzen ari zirela ohartaraziziguten. Horrek parte-hartzearen krisiaz hitz egitea eragozten zuen. Gogoan izan behar dugu urtehaietan oparoaldi ekonomikoa bizi genuela gaur egungoarekin alderatzen badugu.

2009an, krisi ekonomikoan sartuta geundela, batez ere elkarteek kontzientzia sozial urria, motibazioagaltzea eta herritarren desmobilizazioa aipatu zituzten. Haien ustez, parte-hartzeari ez ziotengarrantzirik ematen eta horren inguruko informazio gutxi zegoen eskuragarri.

Baina errealitateak esaten digunez, seguru asko, ez dira aipatutako arazoak (motibazioa galtzea,desmotibazioa eta abar) izango edo, gutxienez, ez soilik kausa horienak; izan ere, antolaketasozialean aldaketa berria gertatzen ari da. Mobilizazioko eredu berriak sortu izanak ondorio sozialhandia izan du eta aurreko eskemak zalantzan jarri ditu: elkarteak. Eskema horiek, gainera,administrazio publikoen mendekotasun ekonomiko ia esklusiboa dutenez, murrizketaren ondorioakjasaten ari dira. Zenbait kasutan, gainera, laguntza-programa horiek kendu egin dituzte. Desilusioorokorra ikus daiteke.

Atal hau amaitzeko, ezin dugu ahaztu uneotan komunikatzeko modu berrien aparteko garapenabizi dugula: sare sozialena. Neurri txikiagoan edo handiagoan, herritarren parte-hartzearentestuinguruko partaide dira dagoeneko nahiz eta izendatzeko hitz hori erabil daitekeen edo, besterikgabe, komunikazioa eta informazioaren moduko beste gai batzuen inguruko eztabaida irekitadagoen.



B) KANALAK1.INFORMAZIOA

Gaur egun, Vitoria-Gasteizko Udalak udal-eskuduntzen gaiei buruzko informazioa herritarrei ematerabideratutako baliabideen sistema ona du. Hainbat sailek horren inguruan egiten duten lanaz gain,badaude beste baliabide espezifiko batzuk ere: Herritarren Arretarako Bulegoak (deszentralizatuta etaauzo-etxeetan daude), 010 zenbakia, Udaleko webgunea, Herritarraren Postontzia... Funtzionamenduaezagutzen duten herritarrek maiz erabiltzen dituzten bideak dira, baina ez dituzte argi eta garbiidentifikatzen herritarren parte-hartze kanal gisa.

Gainera, udal-jarduerei buruzko informazio-eskaeraren eskubidea araututa dago.

Kanal horiei, gainera, herritarren parte-hartze organoak gehitu behar zaizkio, modu espezifikoanaztertuko ditugunak.

Ez dugu herritarrek kanal horien inguruan egiten duten balorazioari, erabilgarritasunari eta udal-erantzunen inguruko asebetetze mailari buruzko informaziorik.

2. KONTSULTA

Parte-hartze organoez eta beste foro batzuez gain, herri-kontsulta araututa dago. Tresna hori oraindikez da erabili, agian legeriak ezartzen dituen baldintzak direla eta, ez delako erraza sustatzea. Kontsultabat bultzatzeak ere ez du esan nahi azkenean egia bihurtuko denik; izan ere, aldez aurretik, udalekoosoko bilkurak izan beharko du hori egitea onartuko duena.

3. PROPOSAMENA

Beste behin, atal honetan erreferentzia dira herritarren parte-hartze organoak eta badaude bestebatzuk ere (entzunaldi publikoa, herritarren proposamenak eta ekimenak), baina gutxi edo batere ezdira erabiltzen.

Proposamenetarako bide horietara sarbide errazagoa izaten dute elkarte eta beste erakunde formalbatzuek herritarrek baino; izan ere, herritarren ekimenen kasuan, adibidez, herritarrak erakunde edoelkarteen bidez aurkeztu behar ditu.

4. HERRITARREN PARTE HARTZERAKO UDAL ORGANOAK

I. Lurraldeko kontseiluakGaur egun, zazpi lurralde-kontseilu daude. Konfigurazioa hiriko auzo-etxe nagusien eta haien influentzia-zonaldeen bidez egin zuten eta horrek orain eztabaidatzeko gai batzuk sortu ditu:

Influentzia zonalde handiegia duten kontseiluak (Hegoalde eta Lakua), bertako auzoetako arazoakoso ezberdinak baitira.Bestalde, oso zonalde txikia duten kontseiluak; hori dela eta, elkarteen parte-hartzea txikia da.Aldabeko kontseilua, batez ere Erdi Aroko Hirigunearekin lotutako gaiak lantzen dituena. Horrekhaserrea sortzen du kontseiluko beste auzo batzuetako kolektiboetan.Landatar eremuko kontseilua: elkarte bakarrak hartzen du parte eta udalerriko herrietako udaletxeakordezkatzen ditu. Ez dago landatar eremuko beste kolektibo batzuen (kulturalak, sozialak...) parte-hartzerik. Kontseilu horrek ia urtebete darama deialdirik egin gabe. Hori dela eta, beharrezkoa dahari buruzko hausnarketa egitea, parte hartzen duen elkarteak Udalarekin komunikazioa izatekoohiko beste kanal batzuk baititu.

-

--

-

Kontseilu bakoitzeko auzo kopurua eta haien heterogeneotasuna direla eta, arazoak sortzen dira lan-metodologiak planteatzeko garaian; izan ere, gai asko interes partikularrekoak izaten dira, eta gutxidira interes orokorrekoak.

Testuinguru honen baitan, bizilagunen elkarteak dira gehiengoa eta beste kolektibo batzuen presentziaia hutsala da. Elkarte horietako askok kontseiluetan sortu zirenetik hartu dute parte eta, zenbaitetan,aurretik ere bai Bizilagunen Parte-hartze Kontseilua deitzen zitzaionean. Elkarte horietako batzuentzatbetebeharra izaten da udal-baliabideak jasotzeko garaian haien parte-hartzea baloratzen delako.Aipatu beharreko gauzatako bat elkarte horietako batzuk alderdi politiko jakin batzuekin identifikatzendituztela da (justifikatuta edo justifikatu gabe).

Haien jarduera-helburu nagusia, agian parte hartzen duten elkarte mota dela eta, bide publikoarekineta azpiegiturekin lotutako gaietan oinarritu ohi da batez ere.

Gai-zerrendak, batez ere, elkarteen interesen arabera ezartzen dituzte eta udal-proposamena urriakizaten dira. Proposamenak egiten dituztenean gehienetan, informazio-izaera izaten dute.

Ezaugarri nagusietako bat auzoetako udal-jardueren inguruko informazioa eskatzeko duten gaitasunada. Udalak informazioaren hedapena hobetu du eta mahai-gaineratutako kontsultei eta galdereiemandako erantzunen ehuneko handia ari da lortzen. Dena den, bileren aurretik, elkarteek gai-zerrendako gaiei buruzko informazio gehiago eta hartutako erabakiekiko konpromiso handiagoaeskatzen dituzte.

Era berean, elkarteek hiriko auzoetako egoerari buruzko ezagutza eskaintzen dute (informazioabanatzeko antena lana egiten dutela esan dezakegu).

Ohikoagoa da elkarteek Udalarekiko izaera fiskalizatzaileagoa izatea proposamen zehatzak egindakojarrera konstruktiboagoa izatea baino.

Alderdi positibo gisa, lurraldeko kontseilu guztien funtzionamenduaren koordinazioa aipa dezakegu;izan ere, egutegi bateratua eta agendetako gaiak partekatzen dituzte, abian jarri zutenetik HerritarrenParte-hartze Zerbitzuak hartu baitu bere gain idazkaritza.

Programak edo proiektuak abian jartzeko garaian edo beren ekarpenak jasotzeko (udaltzaingoa,elurteen aurkako plana...) kontseilu horiek erreferentziatzat hartzen dituzten udal-sailak ugari dira.

Hobetzen ari da Kontseilu Sozialak egiten duen lanaren inguruko ezagutza lurralde-kontseilu bakoitzekoordezkariek eskaintzen duten informazioari esker.

II. Sektoreko kontseiluak

Hamar kontseilu ari dira lanean, baina Euskara Kontseilua utzi egin zuten elkarte eta erakunde gehienek2012. urtearen amaieran. Ordutik, ezin izan dituzte deitutako bilerak egin. Antzeko egoerak gertatudira beste kontseilu batzuetan ere (Garapen Lankidetzako kontseiluak, Merkataritzaren Sustapenekoaeta Ingurumenekoa), baina batzuetan egoera bere onera ekarri dute.

Eduki nagusiak informazio-izaera du, baina elkarteek erabakiak hartzeko gaitasun handiagoa eskatzendute.


2012. urtearen erdialdera arte, sektoreko kontseiluak gai ugarietan eskuduntzak zituzten udal-sailek edo -zerbitzuek kudeatzen zituzten. Une horretatik aurrera, idazkaritzak Herritarren Parte-hartze Zerbitzuak hartu zituen bere gain eta, horri esker, haien funtzionamenduari eta osaerariburuzko ikuspegi orokorragoa izan dezakegu. Oraindik aldaketa horretara egokitzeko prozesuansartuta gaude, baina koordinazio horri esker, hausnarketa hauek egin ditugu:

Osaera

Kontseilu batzuetan, erakunde parte-hartzaileek lotura estua dute kontseiluko lanaren helburua-rekin; beste batzuetan, ordea, ez da espezifikotasun hori gertatzen (Kultura eta Berdintasunarloetako kontseiluetan, adibidez). Horrek organoen bizitasunean eta sektoreko elkarteespezifikoek izan duten interes-gabezian izan du eragina.

Sektoreko kontseilu batzuek elkarte kopuru handiak osatzen dituzte eta horrek parte-hartzeaeta kudeaketa zailtzen ditu.

Kontseilu batzuetan quorumeko arazoak gertatu dira: bere garaian izena eman zuten arren,parte hartzen ez duten elkarte ugari dago eta horrek arazo horiek sortzen ditu.

Udal mailan irizpide ezberdinak daude elkarte ez diren erakunde batzuk herritarren parte-hartzeorganoetako kide izan beharko luketen ala ez erabakitzeko garaian: sindikatuak, unibertsitatea,beste erakunde batzuk, enpresak eta abar. Kontseilu batzuetan onartzen dutena ez dute bestebatzuetan onartzen. Sindikatu batzuen parte-hartzea, esate baterako.

Udal-zerbitzuetako erabiltzaileen ordezkariak kontseiluetan izatea justifikatuta dagoen ala ezerabakitzeko garaian, zalantzak daude. Horixe gertatzen da, esate baterako, Adinekoen ZentroSoziokulturalekin Adinekoen Sektoreko Kontseiluan.

Bi kontseilu mota identifika ditzakegu:

Kontseilu proaktiboak. horietan laneko esparruarekin lotura zuzena duten helburuak etaproiektuak dituzten elkarteek hartzen dute parte eta nahiz eta ez duten izaera erabakitzailerik,eragin handia izaten dute udal-erabakietan. Gatazka izan da haien ezaugarrietako bat eta,kasu batzuetan, gatazka hori dela eta, kontseilua utzi dute.Kontseilu erreaktiboak. Kasu horietan, udal-erabakien aurreko erreakzioa izaten da nagusi,baina urriak izaten dira elkarteetatik sortzen diren proposamenak.

Laneko metodologia eta edukia

Herritarren Parte-hartze Zerbitzuko metodologia-proposamena eta haren inguruan egindakobeste gomendio batzuk ez dituzte sektoreko kontseiluetako presidentetza guztiek onartu.

Kasu batzuetan gai-zerrendak handiegiak izaten dira eta horrek arriskuan jartzen du bilereneragingarritasuna.

Ez dago lan-taldeen funtzionamenduari buruzko proposamen bateraturik.


-

-

-

-

-

-

-

-

Lurraldeko eta Sektoreko Kontseiluen arteko alderdi komunak

Elkarte berri gutxi sartzen dira eta etengabeko bajak gertatzen dira, gainera, horiek ez dira ofizialkiformalizatzen. Aipatu dugun moduan, gertaera horrek funtzionamenduan arazoak sortzen ditu.

Lurraldeko eta Sektoreko Kontseiluetarako epe ertain eta luzerako laneko agendarik ez dago, etahorrek eragina du dinamismoan, baita parte hartzen duten erakunde kopuruan ere. Maiz gertatzenda gai-zerrendarako gairik ez dagoelako deialdia bertan behera uztea.

2012an proposatutako aldaketa metodologikoak (aurreabisuak, gai-zerrendako gaien sailkapena,akta motak) kontseiluen funtzionamendua hobetzen ari dira.

Kontseilu horietan egindako lana zabaltzeko eta jakinarazteko udalaren webgunea erabiltzen da,baina ez dirudi informazioa herritarrengana iristen denik.

Presidentetza duten erakundeak dira, beraz, beste metodologia parte-hartzaileagoak erabiltzeamugatzen du horrek.

Egungo araudiak erakunde guztietarako antzeko funtzionamendua izatea proposatzen du, bakoitzarenezaugarriak kontuan hartu gabe.

Besteak beste, udal-politiketan kontseiluek duten eragina, parte hartzen duten eragileen asebetetzea,jarduera-eremu horretan lan egiten duten erakundeekiko kontseiluak duen ordezkagarritasuna,herritarrek duten ezagutza eta beste hainbat arlotako informazioa emango digun ebaluazio-sistemarikez dugu ezarrita.

Eztabaidarako gai garrantzitsu bat badago: norena da organo berriak sortzeko ardura? Indarrean denaraudiaren arabera, elkarteak zein Udala izan daitezke herritarren parte-hartze organoen sustatzaile.Puntu horretan, honako galdera hau sortzen da: Koherentea al da elkarteek hala eskatuta organo berribat abian jartzea Gobernu Taldearen oniritzirik ez badu?

III. Udalerriko Kontseilu Soziala

Sortu zenetik jarduera handia izan duen erakundea da, eta horrek kontseilari askori denbora askokentzen die.

Azken aldi honetan, funtzio berriak sartu zaizkio, hala nola udal-araudi berriei buruzko txostenak egitea.

Denbora askoan honen funtzionamendua gainerako kontseiluekin koordinatu gabe egon zen. Gauregun egoera hori, pixkanaka bada ere, aldatzen ari da.

Ez dago presentzia politikorik eta modu autonomoan funtzionatzen du. Presentzia politikorik ez izateaharen independentzia bermatzeko faktore gisa har badaiteke ere, esan behar da Udalarekin nolabaitekodeskonexioa eragin duela horrek. Egoera hori hobetzeko asmoz, gaur egun Kontseilu Soziala,beharrezkoa iruditzen zaionean, Herritarren parte-hartzeko Informazio Batzordean ager daiteke.


-

-

-

-

-

-

-

Funtzionamendua hobetzeko hainbat laneko batzorde osatu dituzte eta herritarren parte-hartzeariburuzko batzorde espezifiko bat badago. Batzorde horrek gaiari buruzko diagnostikoa egin du etagomendagarria litzateke, diagnostikoa argitaratutakoan, dokumentu honekin erkatzea eta bertantxertatzea.

Une honetan kezkagarria da deitutako saioetan eta dauden laneko taldeetan kontseilarien parte-hartzea jaitsi izana. Teorian haren parte diren erakundeetako batzuek ez dute parte hartu sorreratik,eta beste batzuk ia ez dira agertzen edo dagoeneko ez dira joaten.

Kasu honetan ere herritarrek informazio oso gutxi dute herritarren parte-hartze organo honi buruz.Komunikabideek, gainera, irudi okerra eman dute, “Adituen Kontseilu” gisa izendatu baitute.

IV. Udal Planeamenduko Kontseilu Aholkularia

Organo aholku-emailea da hau ere, eta hainbat kide ditu: udaleko sail, zerbitzu edo enpresak, elkargoofizialak, udaleko parte-hartze organo ugarietako eta beste erakunde batzuetako ordezkariak etaudaleko talde politikoak. Guztira, egungo araudiaren arabera, 20 kide eta idazkaria dira.

Laneko edukia hirigintzako gaietan oinarrituta dago erabat, bereziki Hiri Antolamenduko Plan Nagusiarenberrikusketa partzialetan. Hori dela eta, oso organo espezifikoa da eta laneko edukia oso teknikoa da.

Kontseilu Sozialarekin zuen koordinazioa hobetu egin da eta, haren bidez, baita Lurraldeko Kontseiluekinzuena ere.

V. Arautu gabeko foroak

Herritarren Parte-hartzeko Araudi Organikoan foro hauei buruzko aipamenik ez da ageri, nahiz etasektoreko eta lurraldeko kontseiluen antzeko funtzioak dituzten, eta horregatik dute izendapen hori.

Une hauetan hiru dira funtzionamenduan: Mugikortasun Iraunkorraren Foroa, Gazte Planaren JarraipenBatzordea eta Haurtzaroaren Foroa.

Hona hemen foro horien ezaugarri batzuk:

Udalak lidergo oso argia du

Sustatzen duen zerbitzu edo sailerako lan-tresna garrantzitsua dira

Agentzia espezifiko batek duen potentzialtasunaren froga dira; Parte-hartze Agendarekinalderatuta, laneko helburuen aitorpena izango litzateke

Baldintza burokratiko eta arau-baldintza gutxiago dituzte

Gero eta sail edo zerbitzu gehiagok jotzen dute estrategia hauetara Hain zuzen ere, udal-planetako batzuk foro hauen bidez ari dira diseinatzen, Sektoreko Kontseiluak izan arren(Euskara, Berdintasuna, Ingurumena - Mugikortasuna), eta horrek gogoetarako elementuaematen digu.


Kontsulta-organo dira oraindik ere, baina akordioek eragin handia dute oraindik Udalekoerabakietan.

Idatzi gabeko, baina parte-hartzaileek onartutako joko-arau desberdinak dituzte

Antolatutako parte-hartzeari eta banakako parte-hartzeari zabalik daude

Denboran irauteko asmorik ez dute, ezarritako laneko helburuek iraute badute soilik.

Beste parte-hartze organo batzuetan ere presente egon nahi duten foroak dira. Gazte PlanarenJarraipen Batzordearen kasuan, dagoeneko Kontseilu Sozialean parte hartzen ari da.

VI. Udaleko Eskola Kontseilua

2013ko ekainean eratu zen eta araudi espezifikoa du. Organo hau bera Udal honetan izan zen,eta orain berriz ere martxan jartzea erabaki dugu.

Udalaren parte-hartze ereduan txerta dadin eta modu autonomoan eta gainerako organoekinloturarik gabe kudea ez dadin, beharrezko urratsak ematen ari gara. Izan ere, gomendagarriagoada Kontseilu Sozialean izatea.



C) PARTE HARTZE PROZESUAK

Hedapena

Vitoria-Gasteizko Udaletik sustatzen diren prozesuetako bakoitzak zer hedapen izango duen argieta garbi definitzen hasi behar da, eta udaleko sailen artean adostutako irizpideak partekatu.Horrek haien graduazioa egitea dakar, ez garrantziari dagokionez, guztiek baitute, baizik etabakoitzari eman nahi zaion hedapenari dagokionez.

Beraz, prozesu mota ugari daude9:

Informazioa ematekoak. Normalean aldebakarrekoak. Dagoeneko itxita dagoen udal-proposamen bati buruzko informazioa ematen dute.

Aholku-emaileak. Informazioaz gain, herritarren ekarpenak jasotzeko espazioa ere zabalduda, baina ez dago amaierako emaitzan txertatzeko aurretiazko konpromisorik.

Eztabaidarakoak. Gaiari buruzko eztabaida planifikatu bat bideratu eta ahalbidetzen da. Parte-hartzaileek beren ikuspegiak, kritikak, desadostasunak, akordioak eta proposamenak ematendituzte. Prozesuaren “sustatzaileak” haiek jasoko ditu, baina ez dago ekarpenak txertatzekoaldez aurreko konpromisorik, hori haren erabakiaren mende geratuko da.

Erabaki-hartzaileak. "Prozesu parte-hartzaile” deitzen dioguna da, eta berriz esanda, ez dukonnotazio hierarkikorik. Kasu honetan, gai jakinen baten inguruan erabakitzeko gaitasuna duprozesuak. Hau da uneotan adibiderik argiena: Zure Auzoa Hobetuz ekimena, Bide publikokoaurrekontuaren zati baten inguruan erabakitzeko Lurraldeko Kontseiluek egin duten prozesuparte-hartzailea.

Diseinua

Herritarren Parte-hartze Zerbitzua martxan jarri zenetik, udaleko sail eta zerbitzu ugari jarri diraharremanetan parte-hartze prozesuak diseinatzeko eta planifikatzeko, baina kasu batzuetan, sailhoriek izan dira oso-osorik prozesua kudeatu eta sustatu dutenak.

Urte hauetan prozesuak nola diseinatu eta planifikatu jakiteko ezagutza handia jaso dute, batezere, saihestu beharreko akatsak zein diren ikusita.

Edozein prozesu parte-hartzailek honako arlo hauek kontuan hartu behar dituela uste da:- Erakunde mailako lidergo argia eta helburu argiak.- Benetako gaia.- Prozesuan hartutako konpromiso esplizituak: joko-arauak- Emaitzen itzulketa eta akordioen jarraipena- Baliabide eta zerbitzuak ahalbidetzeko sailen arteko lankidetza.- Beharrezko materialak emateko beharra (ekonomikoak, gizatiarrak, materialak)

(9) Herritarren Parte-hartze Zerbitzuak proposatu duen sailkapena da eta edozein prozesutako helburueta hedapena hobeto finkatzeko balio duela uste dugu.

Kudeaketa

Baliabide propio gutxi ditugunez, aztertutako aldiaren hasieran, ia oro har, prozesu parte-hartzaileakdinamizatzeko kanpoko kontratazioa erabili izan genuen.

2011tik aurrera, Herritarren Parte-hartze Zerbitzuaren birgaitzea dela eta, udaleko langile direnteknikariek ekin zioten dinamizazioari. Udaltzaingoaren prozesua, Zure Auzoa Hobetuz, LandaIngurunean Hiri Antolamenduko Plan Nagusia. Euskara Zerbitzua II. Euskara Plana. Orain artegaratutako esperientzia gehienak positiboak izan dira.

Prozesu parte-hartzaileak eta herritarren parte-hartze organoak

Prozesu parte-hartzaileak, oro har, edozein herritarren parte-hartzeari zabalik egon ohi dira eta ez diraherritarren parte-hartzeko organoetara soilik mugatzen, baina dena den, organo horiek gai propioakeztabaidatzeko bidera dezakete prozesua.

Organoen sistema ez da beti egokiena izaten prozesu parte-hartzaileak diseinatzean, eta batzuetaninteresgarria da diseinu espezifikoak egitea une bakoitzean dagokion gaiaren arabera, kontseiluetakokide diren erakundeen parte-hartzea kanpoko beste batzuekin eta herritarrekin bateratuta.

Herritarrak eta parte-hartze prozesuak

Prozesu parte-hartzaile hauetan herritarren parte-hartzea sustatzeko zailtasun handiena komunikazioada. Nola eragin diezaiekegu herritarrei parte-hartzera animatzeko?

Beraz, koordinazio handiagoa behar da parte-hartze prozesuekin batera izaten diren informazioareneta komunikazioaren arloetan lan egiten duten zerbitzu espezifikoekin. Komunikazioa, InformazioarenTeknologiak, Herritarren Arreta eta 010.

Gizarte Etxeak udal-baliabide ona dira herritarren parte-hartzea sustatzeko eta ahalbidetzeko; izanere, elkarteekin, zerbitzu publikoekin eta hiriko auzoetako beste erakunde batzuekin harremanakdituzte eta herritarrengandik gertu daude.

Emaitza

Hau da edozein prozesuren oinarrizko elementuetako beste bat, emaitzak ematea eta prozesua amaituostean hartutako akordioei jarraipena ematea. Arlo hori dagoeneko izapidetuta dago egindakoprozesuetako batzuetan (Zure Auzoa Hobetuz, Udaltzaingoa) eta abian diren gainerako prozesuetaninplementatzen saiatuko gara.

Plangintza

Prozesuak (informazioa ematekoak eta parte-hartzaileak barne) herritarren parte-hartzea sustatzekoelementu garrantzitsuak direla onartuta, garrantzitsua da gehiegi ez erabiltzea.

Uneren batean aldi berean sei prozesu parte-hartzailek egin dute bat: Hiri Antolamenduko Plan


Nagusiaren berrikuspena, Zaramagako Klusterra, Landatxo Kiroldegia birgaitzea, II. Euskara Plana,III. Berdintasun Plana, Mugigarritasun Iraunkorraren aldeko Herritarren Foroa, eta hori ez dugupositibotzat hartzen. Prozesu horietako batzuk, duten edukia dela eta, integratu eta osagarri bihurzitezkeen.

Herritarren Parte-hartze Zerbitzua udal-baliabide eskuduna da parte-hartze prozesua planteatzekogaraian sailei irizpideak ezartzeko eta aholkularitza eskaintzeko, baina baita eskuragarri daudenproposamen ugari koordinatzeko ere.

D) HERRITARREN PARTE HARTZE ZERBITZUAZerbitzu honek udalerri mailan herritarren parte-hartzearekin lotutako gaiei buruzko ezagutza zabaladu, baita udalerriko elkarteen ikuspegiari buruz ere. Organo gehienak idazkaritzak bere gain hartuizanak erraztu egin du kudeaketarekin, koordinazioarekin eta organo eta prozesuen jarraipenarekinlotutako hainbat arlo garatzea.

Prozesu parte-hartzaileen diseinuan izandako esperientziaren ondorioz, proposamen teknikoa eginahal izan dugu, udal-antolamendu osoan komunak diren irizpideak erabilita eta sailen arteko lankidetzahobetuta.

Zerbitzu honetatik, udaleko teknikariei eta politikariei zuzendutako prestakuntza-proposamenak eginditugu, baina lan-ildo horrekin ezin izan dugu jarraitu azken urteotan.

Sare sozialak eta udaleko tresna informatikoak gero eta gehiago erabiltzeko lanean dihardugu,komunikazioa eta informazioa hobetzeko, herritarren eta elkarteen arteko elkarreragina lortzeko bideberria diren heinean

Zerbitzuak gainerako udal-sailekin duen barne-komunikazioa hobetu beharra dago, guztiek jakindezaten zer eskaintzen duen eta herritarren parte-hartzearekin lotutako arlo guztietan beharrezkoaholkularitza tekniko guztia eskain dezan.

Herritarren parte-hartzearekin lotutako gaiei buruz komunikabideek transmititzen duten irudi kaltegarriakazkenean ondorio negatiboa du zerbitzuarengan.

Fisikoki herritarrengandik urrun dago, beraz, beharrezkoa da Zerbitzua hirian erdigunean kokatzeaeta kalean bertan dagoen lekuren bat izatea.

E) HERRITAR ERAKUNDEEN UDAL ERREGISTROAAmaitzeko, ezinbestean erregistroa aipatu behar dugu. Herritarren Parte-hartzearen Araudi Organikoan,“asoziazionismoaren sustapenaren” atalaren barruan sartzen da, eta bete beharreko bi helburu ezartzendizkio:

Izena emandako erakundeak aitortzea eta Araudi honetan eta indarrean dagoen legedian araututakoeskubideak bermatzea.

Udalari eta herritarrei udalerriko sozietate zibilak antolatuko daturik garrantzitsuenak, ordezkaga-


rritasuna, interes maila edo jardueren herritarren erabilgarritasuna, autonomia funtzionala eta besteerakunde publiko edo pribatuetatik jasotzen dituzten laguntzak uneoro ezagut ditzaten ahalbidetzea.

Argi eta garbi esan behar da planteatutako helburuetako bigarrena ez direla betetzen ari, etahorrek haien baliozkotasuna zalantzan jartzen du, bai erregistratutako erakundeetarako, bai udal-sailetarako, eta are gehiago herritarrentzat.

Kudeaketa egokia egiteko langile nahikorik ez dago, eta hori da azken urteotan dagoen arazohandiena. Horregatik ezin ditu datu fidagarriak eskaini, eta horregatik ezin izan dituzte erakundeekegin beharreko izapidetzeak saihestu eta haien eta Udalaren gardentasuna handitu.

Beharrezko aldaketak planteatzeko unea da, potentzialki tresna ona baita, baina ez da nahikoaerabiltzen.

Komenigarria litzateke Osoko Bilkurako Idazkaritzak etorkizunaz egin ditzakeen proposamenaketa balorazioa ezagutzea. Izan ere, erregistroa haren mende dago.

F) HERRITARREN PARTE HARTZEAREN ARAUDI ORGANIKOAHerritarren parte-hartzeko egungo araudia berrikustea beharrezkoa bada ere, aipatzekoa da berezez dela egiaztatu eredurako oztopoa denik, oraindik garatu edo erabili ez diren arloak ere baibaititu. Edonola ere, prozesu honen emaitzak adieraziko digu zenbateraino egin behar diren araumailako aldaketak.

Herritarren parte-hartzerako araudi honek ezartzen dituen mugak aldatzeko eskatzen duteproposamen batzuek, esaterako herritarren parte-hartze organoen erabakien izaera loteslea.Horren inguruan lege mailako mugak daude. Lotesleak izan gabe, udalerri-eremuan erabakiakhartzeko garaian kontuan har daitezen nahi dute, eta horren alde egiten hasi dira elkarteak.

Araudiaren arlo batzuk, prozesu hau alde batera utzita, eguneratu egin behar dira, ez baitiraerrealitatearen araberakoak.

Araudiaren arrazoien azalpenean, zer lortu nahi duen ezartzen du, baina izatez eredua hobetogaratzeko tresna da, beraz, berrikusi eta etengabeko eguneraketak egin beharko zaizkio.


LABURPENA

Une honetan, gai publikoen kudeaketan herritarren parte-hartzea txertatzea ez da borondatepolitikoaren kontua bakarrik, indarrean den legea betetzea eta Europatik egiten ari direnproposamenetara egokitzea da. Horrek, neurri batean edo bestean, udalerriei eragingo die.Sektoreko gaietako gero eta lege gehiagok aipatzen dute espezifikoki herritarren parte-hartzeasustatu behar dela, eta horretarako organo espezifikoak sortzeko betebeharra ere aipatzen dute.

Krisi ekonomikoa eta haren ondorioak direla eta, gero eta konfiantza gutxiago dute herritarrekerakunde publikoetan eta ordezkari politikoengan. Herritarren parte-hartzean eta mobiliza-zioetarako moduetan izandako aldaketak (elkarteen bidezko eredu tradizionalen ordez), etakomunikaziorako forma birtual berriak aldaketa sozial nabarmenak eta interesgarriak sortzenari dira. Horiek guztiak aukera bihur ditzakegu herritarren parte-hartzeko eredua hobetzeaz gain,Vitoria-Gasteizko udalerriaren errealitatea ere hobetzeko.

Udalak izan dituen hiru araudiek herritarren parte-hartzearen eremua zabaltzeko proposamenakegin dituzte, bai banaka, bai antolatuta, eta hori beste proposamen batzuekin osatuz joan gara,esaterako, Herritarren Parte-hartzeko Gida Planarekin.

Dokumentu honetan aztertutako aldian identifikatutako eragile nagusiak hiru izan dira (politikoa,elkarteetakoa eta teknikoa), baina herritarrak txertatzeko lan egin behar da, ereduan partehar dezaten. Eragile bakoitzak herritarren parte-hartzeaz espero denari buruz bere helburuak ditu,gehiago edo gutxiago partekatuta, baina guztiak bat datoz beharrezkoa dela eta ondorio positiboakdituztela aitortzeko garaian.

Vitoria-Gasteizen elkarte kopuru nahiko handia dago, baina nahiko gutxi dira udaleko parte-hartze ereduan parte hartzen dutenak. Egungo joera negatiboa da, berriak sartu baino gehiagobaitira uzten dutenak.

Ordezkari politikoak arduratzen dira proposamen berri honetan gonbidatutakoak nor diren,norainoko eta nolako parte-hartzea izango duten, eta horretarako komeni da konplizitatez etaakordioak bilatuz lan egitea, eredua denboran iraunkorra izan dadin.

Definizio argia eta ereduaren arrazoia, hedapen orokorra, sektorekoa eta lurraldekoa, harenmekanismoak eta tresnak justifikatzen dituen intentzio argia abiapuntu hartuta, eredua planifikatu,kudeatu eta ebaluatu egin dezakegu, etengabe hobetzen joateko.

Herritarren Parte-hartze Zerbitzua, beraz, udaleko gainerako egiturarako eta herritarrentzakobaliabidea izango da, eta proposatutako berrikusketa-prozesurako abiapuntu izango dendiagnostikoa proposatuko du. Oinarrizko dokumentua ekarpen ugariekin aberastuko da, beraz,horri esker, errealitatearen ikuspegi partekatua izango dugu abiapuntu, eta horren arabera diseinatuahal izango dugu etorkizuna.

Organo kopurua berez ereduaren kalitatearen adierazle fidagarria ez dela onartzen dugun arren,Vitoria-Gasteizen kasuan, garapen zabala lortu dute, hain araututa ez dauden beste kanalbatzuekin batera, eta horiekin batera sistema osatzen dute. Hori dela eta, horietako bakoitzarenerabilgarritasuna aztertu behar da eta, beldurrik gabe, kasu batzuetan bikoiztasunak egondaitezkeela onartu, edo beste batzuetan ez dutela behar adina justifikazio existitzen jarraitzekoere. Garrantzitsua da beste formatu batzuei buruz gogoeta egitea ere, hain erabilgarriak edoerabilgarriagoak direla frogatzen ari baitira. Gainera, ereduak koordinatuta egon behar du etakoherentea izan behar du.


Herritarrak bertan izatea garrantzitsua den arren, ez dute parte hartzen, nahiz eta Udalaklankidetza proposatu eta parte-hartzen prozesu eta organoen bidez kudeaketan edo udal-programetan parte hartzeko eskatzen dien.

Parte-hartze prozesuei dagokienez, esperientzia handia bildu dugu, eta horri esker irizpide etaprozedura egokiagoak ezar ditzakegu, zeharka lan eginez eta udaleko zerbitzu eta sailekinlankidetzan.

Herritar Erakundeen Erregistroak duen erabilgarritasuna aztertu behar da, ereduaren hobekun-tzarako beste baliabide bat izan dadin, beraz, prozesu honetan haren funtzionamenduaberrikusteko proposatzen dugu.

Araudiak helburua zehaztu eta bidea errazten digu. Horretarako, tresnak eta baliabideak jartzendizkigu, baina beti birformulatzeko aukera eskaini behar dute, une bakoitzeko beharren arabera.

Amaitzeko, eta osagarri gisa, bi gogoeta:

Parte-hartzearen eremuan, beharrezkoa da inplikatutako eragileen artean elkarrekikokonfiantza lantzea. Horretarako, joko-arauak ezarri behar dira, ahalik eta gehien adostuta,eta haiekiko errespetua izan behar da. Konfiantza ez da nahastu behar gatazkarik ez izatearekin;izan ere, gatazkak beti egongo dira, baina joko-arau argiak izanez gero, errazagoa da haieiaurre egitea.

Herritarren parte-hartzeak berekin dakar erantzukizunak hartzea, bakoitzak bere eremutik etabere erabaki-ahalmenetik, baina azken batean, guztiei eragiten die erantzukidetasun horrek.


Gasteizko udaleko herritarren parte-hartzeko ereduaren ...€¦ · 3.- Herritarren Parte-hartzeko...

Documents

Transcript of Gasteizko udaleko herritarren parte-hartzeko ereduaren ...€¦ · 3.- Herritarren Parte-hartzeko...