Flexión verbal latina

59
Flexión verbal latina Álvaro P. Vilariño v.2.1 outubro 2010 miércoles 20 de octubre de 2010

description

Morfoloxía da flexión verbal latina. Voz activa e pasiva. Formas persoais e non persoais do verbo.

Transcript of Flexión verbal latina

Page 1: Flexión verbal latina

Flexión verbal latina

Álvaro P. Vilariño v.2.1outubro 2010

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 2: Flexión verbal latina

IndexIntrodución

Sintaxe da voz activa

Morfoloxía tema de presente

Morfoloxía tema de perfecto

A voz pasiva

Formas nominais do verbo

Bibliografía

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 3: Flexión verbal latina

Introdución

Flexión verbal

Categorías gramaticais

Enunciado dos verbos

As catro conxugacións

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 4: Flexión verbal latina

A flexión verbalFlexión verbal > conxugación

5 Categorías gramaticais: Persoa, número, tempo, modo e voz

TEMA MORFEMATEMPORAL-MODAL DESINENCIA

voca ba nt

Significado léxico Tempo / modo Persoa / número/ voz

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 5: Flexión verbal latina

Categorías gramaticaisFORMAS PERSOAISFORMAS PERSOAIS

INDICATIVO SUBXUNTIVO IMPERATIVO

PresentePretérito imperf.Futuro imperfecto

PresentePretérito imperf.

PresenteFuturo

Pretérito perfec.Pretérito plusc.Futuro perfecto

Pret. PerfectoPret. Pluscuam.

TEMA DE PRESENTE

TEMA DE PERFECTO

TEMA DE PRESENTE

TEMA DE SUPINO

Activa

Activa Pasiva

Pasiva

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 6: Flexión verbal latina

Categoría gramatical “Persoa”Formas persoais / non persoais

Categoría gramaticais “Número”Substantivos verbais carecen de “número”

Linguas romances e latínNon hai total coincidencia nos sistemas verbais.Polo xeral teñen máis tempos e modos:

Castelán: pretérito perfecto simple / composto

Galego e castelán: modo condicional ou hipotético

Carecen dalgún tempo latino (futuro de imperativo)

FORMAS NON PERSOAISFORMAS NON PERSOAIS

SUBSTANTIVOS VERBAIS ADXECTIVOS VERBAIS

InfinitivoXerundioSupino

XerundivoParticipio

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 7: Flexión verbal latina

Enunciado dos verbosTema presenteTema presenteTema presente

Tema perfecto

Tema supino

1ª per. sing.pres. ind. activa

2ª per. sing.pres. ind. activa

Infinitivo presente activo

1ª per. sing.perf. ind. activa Supino

Voc-o Voca-s vocāre vocav-i vocat-um

Vide-o Vides vidēre vid-i vis-um

Mitto Mittis mittĕre mis-i mis-um

Audio Audis audīre audiv-i audit-um

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 8: Flexión verbal latina

As catro conxugaciónsConx. tema

Tema presente

Tema perfecto

Tema supino

1ª -a voco, as, vocāre vocav-i vocat-um

2ª -e Video, es, vidēre vid-i vis-um

3ª -cons Mitto, is, mittĕre mis-i mis-um

4ª -i Audio, is,audīre audiv-i audit-um

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 9: Flexión verbal latina

Sintaxe da vox activa

Composición

Oración copulativa

Oración transitiva

Oración intransitiva

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 10: Flexión verbal latina

ComposiciónOración SN SV+

O= [Nominativo] + [verbo activo]

1. Verbo copulativo (sum) + nominativo atributo

2. Verbo transitivo (facere) + acusativo C.D.

3. Verbo intransitivo (venio): C.C. (nin atrib. nin C.D.)

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 11: Flexión verbal latina

Oración CopulativaOración SN SV+

O= [Nominativo 1] / [Nominativo 2] + [verbo sum]

1. Nominativo 1 Suxeito: Italia2. Nominativo 2 Atributo: magna

3. Verbo SUM: est

Tradución: 1 > 3 > 2 Italia é grande

Italia magna est

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 12: Flexión verbal latina

Oración Copulativa

Verae amicitiae aeternae sunt

Divitiae discordiarum causa saepe sunt

Historia est vitae magistra

Hispania magna paeninsula Europae est

Britannia, Corsica, Creta Siciliaque magnae insulae sunt

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 13: Flexión verbal latina

Oración TransitivaOración SN SV+

O= [Nominativo] / [Acusativo] + [verbo transitivo]

1. Nominativo 1 Suxeito: Italia

2. Acusativo C.D.: multas gentes

3. Verbo Transitivo: habet

Tradución: 1 > 3 > 2 Italia ten moitos pobos

Italia multas gentes habet

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 14: Flexión verbal latina

Oración Transitiva

Pastores Romani uxores non habent.

Sabini bellum adversus Romanos gerunt.

Sabinae bellum inter Romanos Sabinosque nolunt.

Post Romulum Numa Pompilius Romam regit.

Homines boni iustique leges atque iustitiam semper amant.

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 15: Flexión verbal latina

Oración IntransitivaOración SN SV+

O= [Nominativo] / [C.C.] + [verbo intransitivo]

1. Nominativo 1 Suxeito: Exercitus

2. C.C.: ad Siciliam

3. Verbo intransitivo: navegat

Tradución: 1 > 3 > 2 O exército navega cara a Sicilia

Exercitus ad Siciliam navegat

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 16: Flexión verbal latina

Oración Intransitiva Lupus et agnus ad rivum eundem veniunt.

Ipse Hannibal in Africam venit

Ancus Marcius contra Latinos dimicavit

*In Graecia multae insulae sunt

*Multae et pulchrae villae in insula Maiorica sunt

* Se o verbo SUM non leva atributo deberá traducirse por estar, haber ou existir.

☞☜miércoles 20 de octubre de 2010

Page 17: Flexión verbal latina

Morfoloxía Tema de presenteDesinenciasModo indicativo:

Presente

Pretérito imperfectoFuturo imperfecto

Modo subxuntivo:Presente

Pretérito imperfecto

Modo imperativo:Presente de imperativo

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 18: Flexión verbal latina

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

-m -r

-ris

-tur

-mur

-mini

-ntur

-re

Voz Activa Voz Pasiva

presente e futuro imp. de

indicativo

☞☜

Desinencias persoais tema de presente

-or

presente e futuro imp. de

indicativo

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 19: Flexión verbal latina

Presente de indicativo: 1ª, 2ª e 4ªconx.Tema de presente Desinencias persoais

voc(a)-

+

o vide-

voca- s

voca- t

voca- mus

voca- tis

voca- nt

o

s

t

mus

tis

nt

audi- o

s

t

mus

tis

nt

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

1ª 2ª 4ª

u

analoxía coa 3ª

☞☜

“chamo” /“llamo” “vexo”/”veo” “oio”/”oigo”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 20: Flexión verbal latina

Presente de indicativo: 3ªconx.Tema de presente

Desinencias persoais+

mitt- o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

vocal unión: i / u +

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

i

i

i

i

u ☞☜

“envío”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 21: Flexión verbal latina

Pretérito imperf. indicativo: 1ª, 2ª conx.Tema de presente

Desinencias persoais+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

morfema temporal/modal:

ba+

bavoca-

voca-

voca-

voca-

voca-

voca-

ba

ba

ba

ba

ba

ba

ba

ba

ba

ba

ba

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt☞☜

“chamaba” / “llamaba” “vía” / “veía”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 22: Flexión verbal latina

Pretérito imperf. indicativo: 3ª e 4ª Tema de presente

Desinencias persoais

+morfema temporal/modal:

BA+

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

-ba

vocal unión: e

+

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

e -m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

e

e

e

e

e

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

e

e

e

e

e

e

☞☜

“enviaba” “oía”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 23: Flexión verbal latina

Futuro imperf. indicativo: 1ª e 2ª conx.Tema de presente

Desinencias persoais+ morfema

temporal/modal:

b+

b

b

b

b

b

b

vocal unión: i / u

+

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

voca-

voca-

voca-

voca-

voca-

voca-

-i

-i

-i

-i

-u

b

b

b

b

b

b

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

-i

-i

-i

-i

-u

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

☞☜

2ª“chamarei” / “llamaré” “verei” / “veré”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 24: Flexión verbal latina

Futuro imperf. indicativo: 3ª e 4ª conx.Tema de presente

Desinencias persoais+

morfema temporal/modal:

a / e+

-a

-e

-e

-e

-e

-e

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

4ª3ª

-a

-e

-e

-e

-e

-e

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt☞☜

“enviarei” / “enviaré” “oirei” / “oiré”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 25: Flexión verbal latina

Presente Subxuntivo: 1ªTema de presentevoc(a)-

Desinencias persoais+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

morfema temporal/modal:

e+

evoc-

voc-

voc-

voc-

voc-

voc-

e

e

e

e

e

☞☜

“chame” / “llame”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 26: Flexión verbal latina

Presente Subxuntivo: 2ª,3ª, 4ªTema de presente

Desinencias persoais

+ morfema temporal/modal:

a+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

a

a

a

a

a

a

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

2ª “vexa” / “vea”

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

3ª “envíe”

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

“oia” / “oiga”

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

a

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 27: Flexión verbal latina

Pret. imperfecto subxuntivo: 1ª e 2ª conx.

Tema de presente

Desinencias persoais

+ morfema temporal/modal:

re

re

re

re

re

re

re

+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

voca-

voca-

voca-

voca-

voca-

voca-

re

re

re

re

re

re

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

vide-

☞☜

2ª“chamase” / “llamara/ase” “vise” / “viera/viese”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 28: Flexión verbal latina

Pret. imperf. subxuntivo: 3ª e 4ª conx.Tema de presente

Desinencias persoais

morfema temporal/modal:

re+

-re

-re

-re

-re

-re

-re

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

mitt-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

audi-

4ª3ª

-re

-re

-re

-re

-re

-re

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

☞☜

“enviase” / “enviara/enviase” “oíse” / “oyera/oyese”

3ª vocal unión: e

e

e

e

e

e

e

+ +

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 29: Flexión verbal latina

Presente de imperativo

☞☜

☝Tema de presente

Desinencias imperativo (∅/te)+3ª vocal

unión: e/i+

voca vide

voca vide

1ª 2ª

mitt-

mitt-

audi

audi

-te -te

-te

-te

i

e* Verbos da 3ª sen vocal

e: Facio, dico, duco fac

dic

duc

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 30: Flexión verbal latina

MorfoloxíaTema de perfecto

Desinencias de perfecto

Modo indicativo:

Pretérito perfecto

Pretérito pluscuamperfecto

Futuro perfecto

Modo subxuntivo:

Preterito perfecto

Pretérito pluscuamperfecto

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 31: Flexión verbal latina

-isti

-it

-imus

-istis

-erunt

-i

☞☜

Desinencias especiais do pretérito perfecto

-ere

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 32: Flexión verbal latina

Pretérito perfecto indicativo: 1ª e 2ª Tema de perfecto

Desinencias pretérito perfecto+

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

☞☜

-isti

-it

-imus

-istis

-erunt

-i

-ere

-isti

-it

-imus

-istis

-erunt

-i

-ere

“chamei” / “llamé” “vin” / “vi”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 33: Flexión verbal latina

Pretérito perfecto indicativo: 3ª e 4ª Tema de perfecto

Desinencias pretérito perfecto+

☞☜

-isti

-it

-imus

-istis

-erunt

-i

-ere

-isti

-it

-imus

-istis

-erunt

-i

-ere

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

4ª“enviei” / “envié” “oín” / “oí”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 34: Flexión verbal latina

Pretérito pluscuamperfecto indicativo: 1ª e 2ª conx.Tema de perfecto

Desinencias+

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

☞☜

morfema temporal/modal:

era+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

era

era

era

era

era

era

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

era

era

era

era

era

era

“chamara” / “había llamado” “vira” / “había visto”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 35: Flexión verbal latina

Pretérito pluscuamperfecto indicativo: 3ª e 4ª conx.

Tema de perfecto

Desinencias+

☞☜

morfema temporal/modal:

era+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

era

era

era

era

era

era

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

era

era

era

era

era

era

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

4ª“enviara” / “había enviado” “oíra” / “había oido”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 36: Flexión verbal latina

Futuro perfecto indicativo: 1ª e 2ª conx.Tema de perfecto

Desinencias+

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

☞☜

morfema temporal/modal:

er / eri+

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

er

eri

eri

eri

eri

eri

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

“terei visto” / “habré visto”

er

eri

eri

eri

eri

eri

“terei chamado” / “habré llamado”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 37: Flexión verbal latina

Futuro perfecto indicativo: 3ª e 4ª conx.Tema de perfecto

Desinencias+

☞☜

morfema temporal/modal:

er / eri+

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

-o

-s

-t

-mus

-tis

-nt

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

4ª“terei enviado” / “habré enviado” “terei oído” / “habré oído”

er

eri

eri

eri

eri

eri

er

eri

eri

eri

eri

eri

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 38: Flexión verbal latina

Pretérito perfecto subxuntivo: 1ª e 2ª conx.Tema de perfecto

Desinencias+

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

☞☜

morfema temporal/modal:

eri+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

eri

eri

eri

eri

eri

eri

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

“teña visto” / “haya visto”

eri

eri

eri

eri

eri

eri

“teña chamado” / “haya llamado”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 39: Flexión verbal latina

Pretérito perfecto subxuntivo: 3ª e 4ª conx.Tema de perfecto

Desinencias+

☞☜

morfema temporal/modal:

eri+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

4ª“teña enviado” / “haya enviado” “teña oído” / “haya oído”

eri

eri

eri

eri

eri

eri

eri

eri

eri

eri

eri

eri

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 40: Flexión verbal latina

Pretérito pluscuamperfecto subxuntivo: 1ª e 2ª conx.

Tema de perfecto

Desinencias+

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vocav-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

vid-

☞☜

morfema temporal/modal:

isse+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

isse

isse

isse

isse

isse

isse

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

“houbese visto” / “hubiera/hubiese visto”

isse

isse

isse

isse

isse

isse

“houbese chamado” / “hubiera/se llamado”

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 41: Flexión verbal latina

Pretérito pluscuamperfecto subxuntivo: 3ª e 4ª conx.

Tema de perfecto

Desinencias+

☞☜

morfema temporal/modal:

isse+

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

-m

-s

-t

-mus

-tis

-nt

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

mis-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

audiv-

4ª“houbese enviado” / “hubiera/se enviado” “houbese oído” / “hubiera/se oído”

isse

isse

isse

isse

isse

isse

isse

isse

isse

isse

isse

isse

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 42: Flexión verbal latina

Voz pasiva Formación tema de presente

Conxugación tema de presente

Excepcións na conxugación (I)

Excepcións na conxugación (II)

Formación tema de perfecto

Conxugación tema perfecto: indicativo

Conxugación tema perfecto subxuntivo

A oración pasiva

Conversión de oracións

Traducción oracións

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 43: Flexión verbal latina

Latín > lingua sintética

Desinencias especiais voz pasiva

(-o)-r

-ris-re

-tur

-mur

-mini

-ntur

Galego / castelán > linguas analíticas

Verbo auxiliar “ser”+ participio pasivo

ama + ba + tur

Era amado/a

Formación tema de presente

Tema presente Morf tem/modal Desinencia.pasiva

ama + ba + tTema presente Morf tem/modal Desinencia.activa

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 44: Flexión verbal latina

Conxugación tema de presente Pres. indicativo

Pret.imperfecto indicativo

Futuro imperfecto indicativo

Presente subxuntivo

Pretérito imperfecto subxuntivo

Tema presente:

Substitución desinencias activas

por pasivas

-(o),-m-s-t

-mus-tis-nt

-(o),-r-ris/re-tur-mur-mini-ntur ☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 45: Flexión verbal latina

Excepcións na conxugación (I)Presente 3ª conxugación: exemplo mitto, is, ĕre, misi, missum

Mitt-*Mitt-Mitt-

Mitt-Mitt-Mitt-

-i-

-i--i--i--u-

-o--ris/re

-tur-mur-mini-ntur

-rMitt- e -ris/re

Disimilación: i > e

+ +

☞☜

Tema de presente

Desinencias pasivas

vocal unión: (o, i, u)

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 46: Flexión verbal latina

Excepcións na conxugación (II)Futuro 1 e 2ª conxugacións: exemplo amo, as, are, avi, atum

ama-*ama-

ama-ama-ama-

ama-

b-b-b-b-

b-

b--ris/re-tur

-mur-mini

-ntur

-rama- e -ris/re

Disimilación: i > e

+ +

-o--i-

-u-

-i-

-i--i-

b-

vide- -ris/reb- e☞☜

Tema de presente

Desinencias pasivas

vocal unión: (o, i, u)

morfema temporal/modal:

b+

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 47: Flexión verbal latina

Formación tema de perfectoLatín / Galego / Castelán

Participio Pasivo

amatus-a-um + sumfun amadoAmatus sum

Amata sum fun amada

Amo, as, are, avi, amat-um:

amat-

+

us-a-um

amati-ae-a + suntforon amadosAmati sunt

Amatae sunt foron amadas

i-ae-aAmat-us-a-um: nominativos sing..Amat-i-ae-a: nominativos plur.

Procedemento analítico:

Tema supino Desin. adxect. 1ª e 2ª tipo bonus-a-um

+

verbo aux. sum+

1ªpres 2ªpres 1ªperf.infinitivo Tema de supino

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 48: Flexión verbal latina

Conxugación tema perfecto: indicativo

Participio Pasivo presente sum, es, est, sumus, estis, sunt

PERFECTO INDICATIVO: fun amado – fui/he sido amado

AMATUS-A-UM AMATI-AE-A

+SUM

ES

EST

SUMUS

ESTIS

SUNT

AMATUS-A-UM

AMATUS-A-UM

Participio Pasivo imperfecto. eram, eras, erat, eramus, eratis, erant

PLUSCUAMPERF. INDICATIVO: fora amado / había sido amado

AMATUS-A-UM AMATI-AE-A+

ERAM

ERASERAT

ERAMUS

ERATIS

ERANT

AMATUS-A-UM

AMATUS-A-UM

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A

Participio Pasivo Futuro imperf. ero, eris, erit, erimus, eritis, eruntFUTURO PERFECTO. INDICATIVO: terei sido amado / habré sido amado

AMATUS-A-UM AMATI-AE-A

+ERO

ERIS

ERIT

ERIMUS

ERITIS

ERUNT

AMATUS-A-UM

AMATUS-A-UM

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A ☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 49: Flexión verbal latina

Conxugación tema perfecto subxuntivo

Participio Pasivo Presente subx. sim, sis, sit, simus, sitis, sint

PERFECTO SUBXUNTIVO: teña sido amado / haya sido amado

AMATUS-A-UM AMATI-AE-A+

SIM

SIS

SIT

SIMUS

SITIS

SINT

AMATUS-A-UM

AMATUS-A-UM

Participio Pasivo Pret. imper. Subx. essem, esses, esset, essemus, essetis, essent

PLUSCUAMPERF. SUBXUNTIVO: Houbera-houbese sido amado / hubiera-se sido amado

AMATUS-A-UM AMATI-AE-A

+ESSEM

ESSESESSET

ESSEMUS

ESSETIS

ESSENT

AMATUS-A-UM

AMATUS-A-UM

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A

AMATI-AE-A

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 50: Flexión verbal latina

A oración pasivaCuestión de énfase: Axente

(activa)

Paciente(pasiva)

Os romanos conquistaron Grecia

Grecia foi conquistada polos romanos

Elementos voz pasiva:

Suxeito paciente + Verbo pasiva+Complem. axente

Graecia a romanis capitur

Complemento axente en ablativo:

con prep. a/ab se se trata de persoa

Anthiocus a Cornelio Scipione vincetur

Classis tempestate deleta est

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 51: Flexión verbal latina

Conversión de oracións

Suxeito axente C. Directo Verbo Activa

Paedagogus pueros ducebat

Voz activa

Voz Pasiva

Suxeito paciente C. axente Verbo pasiva

Pueri a paedagogo ducebantur

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 52: Flexión verbal latina

Tradución oraciónsVoz pasiva: cando leva o complemento axente expreso

In ludo homeri libri a discipulis legebantur

Na escola os libros de Homero eran lidos polos alumnos

Voz pasiva-reflexa: cando NON leva o complemento axente expreso

In ludo homeri libri legebantur

Na escola líanse os libros de Homero

Voz pasiva-impersoal: cando na voz pasiva aparece un verbo intransitivo

Naquel combate loitábase ferozmente

In illo proelio acriter pugnabatur

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 53: Flexión verbal latina

Formas nominais do verbo

Substantivas Adxectivas

Infinitivo

Xerundio

Supino

Concordancia:xén.Neutro / Núm. Singular

Participio

Xerundivo

Concordancia (co subst.):xén. / Núm. / Caso

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 54: Flexión verbal latina

InfinitivoMorfoloxía do infinitivoMorfoloxía do infinitivoMorfoloxía do infinitivoMorfoloxía do infinitivo

Perfecto Activo amavisseisseisse Ter amado

Perfecto pasivoamatum -am -umamatos -as -a + esse+ esse Ter sido amado

Presente activo amarere amar

Presente pasivo amari / regi (3ª) / regi (3ª) / regi (3ª) Ser amado

Futuro activoamaturum -am -umamaturos -as -a

-uma + esse Haber de amar, ter a

intención de amar, amaría

Futuro pasivoamandum -am -umamandos -as -a

-uma + esse Haber de ser amado, ter que

ser amado, deber ser amado

* En moitas ocasións os infinitivos de perfecto pasivo e futuro activo non levan esse. ☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 55: Flexión verbal latina

Xerundio

Morfoloxía do xerundioMorfoloxía do xerundioMorfoloxía do xerundio

Acusativo con preposición ad amandum a, para amar

Xenitivo amandi de amar

Dativo amando a, para amar

Ablativo amando amando, por amar

Substantivo verbal que serve para declinar os casos que lle faltan ao infinitivo

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 56: Flexión verbal latina

SupinoSubstantivo verbal (tema en -u, 4ª declinación), con só dúas formas:

Amicus ad meam villa lusum venit

Hoc vocabulum facile dictu est

Ac - supino

Dat/Abl supino

☞☜

Morfoloxía do supinoMorfoloxía do supinoMorfoloxía do supino

Acusativo amatum Finalidade

Dativo/Ablativo amatu Con verbos que rexen dativo/ablativo

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 57: Flexión verbal latina

ParticipioMorfoloxía do participioMorfoloxía do participio

Presenteamans, ntisamantes, ia

Amando, (o) que ama

Perfecto pasivo

amatus -a -umamati -ae -a

Amado, (o) que foi amado

Futuro activo

amaturus -a -umamaturi -ae -a

Que vai amar, que ten a intención de amar

Futuro pasivo

amandus -a -umamandi -ae -a

(o) que ten que ser amado, (o) que debe ser

amado

☞☜

miércoles 20 de octubre de 2010

Page 58: Flexión verbal latina

XerundivoMorfoloxía do xerundivo

Adxectivoverbal

amandus -a -umamandi -ae -a

obriga, posibilidade e finalidade. Valor pasivo.

Funcións do xerundivo

Función predicado+ sum

(voz perifrástica pasiva)

Virtus colenda est mihi A virtude debe ser, ha ser, ten que ser cultivada por min

Función predicativo(concorda co O.D. da

or. principal)Expresa finalidade

Caesar obsides Haeduis custodiendos tradidit

Caesar pontem faciendum curavit

César entregou aos Heduos reféns “para ser

custodiados” “para que os custodiasen”

César ocupouse de que “a ponte fose feita” “facer a

ponte”

Función Xerundio(con O.D. expreso

concertando con el)

Spes regni obtinendi

Paratus ad patriam defendendam

A esperanza de obter un reino (“de ser obtido”)

Preparado para defender a patria (“que a patria

sexa defendida”)☜

☞miércoles 20 de octubre de 2010

Page 59: Flexión verbal latina

Bibliografía

Latín I Bachillerato. Editorial Akal

Latín. Editorial Santillana

Traballos previos de compañeiros na rede que xa non acerto a ubicar...(sintaxe oración activa)

miércoles 20 de octubre de 2010