Extracto Programación de Lingua e Literatura Galegas€¦ · — Emprega nas intervencións orais...

Extracto Programaciónde Lingua e Literatura Galegas

Departamento de Lingua e Literatura GalegasI. E. S. «Salvador de Madariaga»

Curso académico 2015-2016

Índice

Obxectivos 2

Educación Secundaria Obrigatoria 3

Primeiro curso 3

Segundo curso 10

Terceiro curso 13

Cuarto curso 21

Bacharelato 23

Primeiro curso 23

Segundo curso 31

Literatura galega do S. XX 34

Artes escénicas 35

Atelier de comprensión/expresión 36

Educación Secundaria de Adultos 38

Instrumentos de avaliación 40

Criterios de cualificación 41

Recuperación de pendentes 42

1

Departamento de Lingua e Literatura GalegasI.E.S. «Salvador de Madariaga»

Obxectivos

O obxectivo prioritario do ensino do galego na Educación Secun-daria Obrigatoria e no Bacharelato só pode ser un: potenciarunha mudanza das actitudes sociais (en primeiro termo, a do pro-pio alumno) sobre a cuestión da lingua. E se se trata de incidir nasvaloracións sociais —máis aínda nun Instituto coma o noso, radi-cado nun medio urbano castelanizado en boa medida— é semprecoa perspectiva de gañar falantes para o idioma, i.e., a criar ascondicións para unha recuperación lingüística daqueles nenoseducados en castelán, de maneira que a mudanza das actitudes es-tea acompañada pola asunción dunha praxe galegofalante. Lem-bremos o obvio: só pode existir liberdade para escoller falar unhalingua se esa lingua é coñecida cun nivel de competencia sufi-ciente.

En función do que acabamos de dicir, adquire o seu pleno sentidoa aprendizaxe do idioma por parte dos alumnos e, por tanto, odominio das destrezas instrumentais (escoitar, falar, ler e escribir)e de todo o saber teórico nos eidos da fonética, a fonoloxía, amorfosintaxe, a semántica, o coñecemento histórico e a compren-sión crítica da evolución e da realidade actual da lingua ou o co-ñecemento da literatura galega (etapas, autores e obras), comomanifestación dunha cultura diferenciada e como referente á horade escribiren.

Tórnase decisivo que a aprendizaxe da lingua oral e da lingua es-crita se efectúen en estreita relación, xa que se apoian mutuamen-te e as deficiencias na primeira (má entoación, pobreza léxica, in-coherencia, etc.) aparecen reflectidas na segunda. Por tanto, o tra-ballo basearase en actividades interdependentes e complementa-rias relacionadas coa comprensión e a expresión de enunciadosorais e a comprensión e a produción de textos escritos.

A área, en conexión directa co desenvolvemento das competenciasbásicas, oriéntase a capacitar os alumnos, de modo a seren capacesde interaccionar adecuadamente nas situacións de comunicaciónfundamentais dos ámbitos escolar, social, cultural e profesional, acomprenderen a diversidade de mensaxes orais e escritas con quese van atopar no curso da súa vida adulta e a seren quen de pro-ducilas, non só coa debida corrección lingüística, senón taméncon creatividade e adecuación ao contexto en que se realiza acomunicación.

Obviamente, a formación lingüística ten un carácter continuo aolongo das diversas etapas educativas e non existen tanto diferen-zas de contidos canto diferenzas na intensidade coa que se traba-

2


llan. Por iso, a necesidade de especificarmos os contidos mínimosque o alumno debe interiorizar en cada curso para ser avaliadopositivamente.

Neste curso, dáse a circunstancia de que estamos obrigados pordúas regulamentacións diferentes: a derivada da LOMCE, queafecta os cursos primeiro e terceiro da ESO e o primeiro curso doBacharelato, e a que vigoraba con anterioridade. Por tanto, o queson “contidos mínimos” nuns cursos é trocado por “estándares deaprendizaxe” nos outros. Designarémolos en cada caso co nomeque, legalmente, lles corresponde.

Educación Secundaria Obrigatoria

Primeiro curso

Os estándares de aprendizaxe, para este curso, serían os seguintes:

O alumnado:

— Comprende e interpreta a intención comunicativa de textosorais sinxelos (noticias de actualidade).

— Traslada a información relevante ou a idea xeral de textos sin-xelos a resumos.

Recoñece, xunto ao propósito e a idea xeral, os datos máis rele-vantes en textos orais do ámbito social e académico.

— Segue instrucións para realizar tarefas de aprendizaxe con pro-gresiva autonomía.

— Coñece e aprecia as normas que rexen a cortesía na comunica-ción oral (intervén na orde que lle corresponde, manifesta respec-to polas opinións alleas e recoñece e rexeita a linguaxe discrimi-natoria).

— Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación,pausas, ton, timbre, volume) e o significado da linguaxe nonverbal.

— Identifica a intención comunicativa, as ideas principais e as se-cundarias de programas informativos.

3


— Compara o tratamento da mesma noticia en diferentes mediosde comunicación e extrae conclusións a partir das coincidencias ediferenzas atopadas.

— Identifica e rexeita os usos lingüísticos que levan implícitosprexuízos ou discriminacións.

— Consulta os medios de información dixitais para seleccionarcontidos relevantes e incorporalos ás súas producións.

— Emprega as TIC para facer as súas presentacións máis claras evisualmente atractivas.

— Aprecia a emisión dunha pronuncia correcta, recoñece os errosde produción oral propia e allea e propón solucións para amellorar.

— Comprende, interpreta e rexeita os prexuízos que se poidanasociar á pronuncia da lingua galega.

— Usa, se a posúe, a variante dialectal propia e asúmea como avariedade habitual do seu contexto.

— Produce textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadasá situación e á intención comunicativa desexada, con coherencia,cohesión e corrección.

— Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas, res-pectando as regras morfosintácticas desta lingua, en especial a co-locación do pronome átono, así como a fonética galega (pronun-cia das 7 vogais, “n” velar, fonema fricativo palatal xordo).

— Emprega nas intervencións orais espontáneas expresións pro-pias do galego (fraseoloxía adecuada).

— Emprega nas intervencións orais espontáneas un léxico rico evariado.

— Intervén en debates e coloquios do ámbito académico, respec-tando as regras de interacción.

— Cínguese ao tema, non divaga e atende ás instrucións da per-soa moderadora nos debates e coloquios.

— Elabora guións para organizar os contidos de exposicións for-mais ou informais breves.

4


— Respecta os aspectos prosódicos da linguaxe non verbal (a es-cenificación, os xestos e a mirada), manifesta autocontrol dasemocións ao falar en público e diríxese ao auditorio con auto-confianza e seguridade.

— Adecúa a súa pronuncia á finalidade da situación comunicati-va.

— Incorpora progresivamente palabras propias do nivel formal ássúas producións orais.

— Analiza similitudes e diferenzas entre discursos formais e es-pontáneos.

— Recoñece e avalía erros (repeticións de conectores, pobreza lé-xica, castelanismos) nos discursos orais propios e alleos e trata,progresivamente, de evitalos.

— Participa en conversas informais nas cales troca información eexpresa a súa opinión, fai invitacións e ofrecementos, e pide e dáindicacións ou instrucións sinxelas.

— Desenvólvese correctamente en situacións da vida cotiá queimplique solicitar unha información ou un servizo.

O alumnado:

— Utiliza técnicas de análise e síntese do contido: subliñados, es-quemas e resumos.

— Recoñece a intencionalidade do emisor a partir de elementoscontextuais explícitos.

— Reconstrúe o sentido global e compón o esquema xerarquiza-do das ideas.

— Busca o léxico descoñecido en dicionarios, analiza a forma dapalabra ou deduce o significado polo contexto.

— Interpreta o significado de elementos non lingüísticos (símbo-los, iconas, etcétera).

— Busca información para ampliar e completar o contido dasmensaxes a través de distintos recursos: xornais, revistas, libros,enciclopedias, buscadores de internet.

5


— Contrasta os contidos analizados cos coñecementos propios,antes e despois da lectura.

— Comprende, interpreta e sintetiza o contido de textos propiosda vida cotiá: mensaxes electrónicas ou de correo electrónico,normas e instrucións de uso.

— Comprende, interpreta e sintetiza escritos dos medios de co-municación, especialmente os narrativos e expositivos de estrutu-ra descritiva e secuencial.

— Comprende, interpreta e sintetiza textos propios da vida aca-démica: webs educativas, información de dicionarios, glosarios eenciclopedias en distintos soportes.

— Segue instrucións para realizar tarefas de aprendizaxe guiadas,con progresiva autonomía.

— Usa de forma guiada as bibliotecas e as TIC para obter infor-mación e consultar modelos de composición escrita.

— Manifesta unha actitude crítica ante as mensaxes que transmi-ten prexuízos e reflexiona sobre os usos lingüísticos discrimi-natorios.

— Identifica e evita o uso de expresións habituais que evidencianprexuízos de distinta natureza: relixiosos, raciais, sexistas.

— Le en voz alta con dicción, entoación e ritmo adecuados e conrespecto pola puntuación do texto.

— Le en voz alta seguindo os patróns fonéticos do galego.

— Utiliza recursos das TIC para rexistrar a voz.

— Utiliza esquemas sinxelos e notas para ordenar as ideas e estru-turar o contido do texto.

— Adecúa o texto ao rexistro coloquial ou formal segundo o re-quira a situación comunicativa.

— Utiliza elementos lingüísticos e discursivos esenciais para acohesión das ideas: conectores textuais básicos, concordanciasdentro do sintagma nominal e dentro do sintagma verbal.

— Puntúa o texto en relación coa organización oracional e a for-ma do texto (os parágrafos e a distribución e organización dasideas expresadas).

6


— Revisa o texto con respecto ás normas morfolóxicas, ortográfi-cas e tipográficas.

— Produce textos propios das relacións sociais: notas, cartas, avi-sos e mensaxes electrónicas.

— Produce, a partir dun modelo, textos propios dos medios decomunicación, fundamentalmente, noticias, en formato papel oudixital.

— Coñece a estrutura do xornal (seccións e xéneros) e os elemen-tos paratextuais que acompañan as noticias.

— Produce, en formato papel ou dixital, textos descritivos, narra-tivos e expositivos propios da vida académica, especialmente, re-sumos, exposicións sinxelas e conclusións sobre tarefas e apren-dizaxes realizadas.

— Produce textos de distintos xéneros: descricións, narracións defeitos e exposicións de ideas e conceptos.

— Utiliza, con progresiva autonomía, as funcións básicas dunprocesador de textos para organizar os contidos e mellorar apresentación.

— Emprega os correctores ortográficos para resolver dúbidas e re-visar a ortografía.

— Participa, de modo guiado, nas tarefas de revisión e melloradas producións propias e alleas.

— Acepta o erro como parte do proceso de aprendizaxe e mostraunha actitude positiva de superación.

O alumnado:

— Utiliza un vocabulario amplo e preciso para expresarse conclaridade nun rexistro adecuado á situación.

— Recoñece e pronuncia correctamente os fonemas propios dalingua galega.

— Obtén, de modo autónomo, información lingüística relativa áclase de palabras e normativa en dicionarios, en diferentes sopor-tes, e noutras obras de consulta.

7


— Aplica correctamente as normas ortográficas e morfolóxicas dalingua galega.

— Aplica estratexias para a corrección lingüística, gramatical eortográfica dos textos.

— Analiza e usa correctamente a puntuación de acordo coa cohe-sión textual.

— Recoñece e explica o uso das categorías gramaticais nos textos,utiliza este coñecemento para corrixir erros e distingue as flexivasdas non flexivas.

— Recoñece e explica nos textos as referencias deícticas persoais.

— Identifica, explica e usa distintos tipos de conectores textuaismáis comúns, en particular os temporais e explicativos.

— Produce textos orais e escritos de diferentes xéneros, usando asregras de concordancia.

— Identifica as función sintácticas no seo da oración.

— Recoñece as modalidades asertivas, interrogativas, exclamati-vas, desiderativas, dubitativas e imperativas en relación coa inten-ción comunicativa do emisor.

— Recoñece os erros nas producións orais e escritas propias ealleas a partir da avaliación e autoavaliación.

— Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia,folletos, carteis, recensión de libros e filmes, obras de teatro...) noscales sexan utilizadas varias linguas e relacionados coa transver-salidade.

— Evita estereotipos lingüísticos ou culturais e valora positiva-mente as competencias que posúe como persoa plurilingüe.

— Utiliza os coñecementos lingüísticos de ámbito contextual, tex-tual, oracional e da palabra, desenvolvidos no curso nunha daslinguas, para mellorar a comprensión e produción dos textos tra-ballados en calquera das outras.

O alumnado:

8


— Valora a lingua como instrumento co cal se constrúen todos ossaberes e como medio de relación interpersoal e de sinais de iden-tidade dun pobo, con identificación de elementos lingüísticos denoso na literatura de tradición oral e no xénero humorístico.

— Coñece as linguas que se falan en Galicia.

— Coñece os territorios que integran a comunidade lusófona.

— Coñece recursos en rede de lecer (literatura de tradición oral,música, xogos) en lingua galega adaptados á súa idade.

— Describe e analiza a situación sociolingüística de Galicia a par-tir do estudo da súa contorna familiar e a do resto do alumnado.

— Coñece e valora os antropónimos galegos.

— Analiza a propia práctica lingüística e valora a importancia decontribuír individual e socialmente á normalización do galego.

— Coñece a lexislación que regula os dereitos lingüísticos indivi-duais.

— Coñece o que é un prexuízo. Detecta e analiza a presenza denovos e vellos prexuízos a respecto do galego na súa práctica lin-güística e na da súa contorna.

— Aprecia as variantes diatópicas do galego como símbolo de ri-queza lingüística e cultural.

— Rexeita os prexuízos sobre as variedades dialectais e utiliza ostrazos propios da súa zona, se for o caso.

— Coñece as principais variantes diatópicas do galego e clasificaproducións lingüísticas segundo o bloque dialectal ao que per-tencen.

O alumnado:

— Le, con regularidade e de maneira guiada, obras literarias paradesenvolver o criterio lector; fai un comentario sobre a lectura du-nha obra adecuada á idade, relaciona o seu sentido coa propia ex-periencia e outros coñecementos adquiridos, e asimila os trazosestéticos xerais que definen cada texto.

9


— Compara textos literarios e non literarios e describe as súas di-ferenzas e similitudes.

— Diferencia textos dos tres grandes xéneros a partir dos seus tra-zos característicos máis xerais.

— Le expresiva e comprensivamente, fai audicións de poemas re-citados ou cantados, sinala a temática ou temáticas abordadas edescribe os valores estilísticos dos textos.

— Le expresiva e comprensivamente textos narrativos breves e re-coñece a funcionalidade dos elementos formais básicos.

— Le dramatizada e comprensivamente, ve pezas teatrais e apre-cia os seus compoñentes e procedementos máis relevantes.

— Escribe textos sinxelos de intención estética, servíndose dos co-ñecementos literarios adquiridos e dos recursos retóricos traballa-dos na aula.

— Describe e caracteriza os trazos definitorios básicos da bandadeseñada como linguaxe artística.

— Identifica e describe, nun cómic dado, os principais trazos de-finitorios.

— Describe e caracteriza os trazos definitorios básicos da cancióncomo linguaxe artística.

— Identifica e describe, nunha canción dada, os seus principaistrazos definitorios.

— É capaz de se familiarizar, seguindo unhas pautas orientadoras,co emprego dos fondos e recursos que ofrecen as bibliotecas, in-cluídas as virtuais, para a procura de información básica e a reso-lución de dúbidas de traballo.

Segundo curso

Os contidos mínimos, para este curso, serían os seguintes:

Contidosde Linguae sociedade

Recoñecer diferentes manifestacións dos prexuí-zos lingüísticos.

Usar correctamente os topónimos galegos.

10


ContidosdeGramática

Formación do feminino e o plural dos substan-tivos.

Identificar e utilizar correctamente os pronomespersoais átonos.

Conxugar correctamente os verbos regulares eirregulares.

Analizar sintacticamente as oracións e recoñeceros seus elementos constitutivos.

Definir sintagma, a súa estrutura e recoñecer assúas clases.

Definir o sintagma nominal e a súa estrutura esaber cales son as súas funcións.

Identificar o suxeito dunha oración e aplicar aregra da concordancia.

Diferenciar o suxeito léxico e o suxeito gramati-cal.

Recoñecer oracións impersoais e de suxeito elíp-tico.

Definir predicado e recoñecer o núcleo do pre-dicado e os seus elementos.

Recoñecer clases de predicados.

Recoñecer o complemento directo, o comple-mento indirecto e o complemento axente.

Substituír correctamente o obxecto directo e oobxecto indirecto polos pronomes átonos co-rrespondentes.

Recoñecer e analizar oracións copulativas e pre-dicativas.

Analizar oracións activas e pasivas, transfor-mando oracións activas en pasivas e viceversa.

Analizar oracións transitivas e intransitivas.


Recoñecer oracións impersoais.

11


ContidosdeLexicoloxía

Coñecer os conceptos semánticos básicos (fami-lia léxica, campo semántico)

Definir sinonimia/antonimia e identificar e pro-ducir termos sinónimos/antónimos.

Explicar o que é a polisemia e recoñecer signifi-cados polisémicos dunha palabra.

Explicar o que é a homonimia e coñecer signifi-cados de termos homónimos.

Coñecer e analizar os mecanismos de formaciónde palabras.

ContidosdeComunica-ción

Capacidade de comprensión de textos orais eescritos.

Capacidade de se expresar por escrito e por oralde forma adecuada ás situacións de comunica-ción concretas (exposición, debate, etc.).

Capacidade de detectar as ideas principais e se-cundarias dos textos expositivos.

Capacidade de analizar un texto expositivo.

Capacidade de facer esquemas e resumos.

ContidosdeOrtografía

Coñecer e respectar as normas ortográficas emorfolóxicas.

Acentuar e puntuar correctamente os textospropostos.

Dominio da escrita dos grupos consonánticos.

Coñecemento da escrita de sufixos e termina-cións máis importantes.

Uso correcto de maiúsculas e abreviaturas.

ContidosdeLiteratura

Capacidade de describir as características dostextos literarios.

Coñecer as características propias da literaturapopular.

Capacidade de análise dun texto narrativo, iden-tificando elementos de contido, expresión eestrutura.

12



Capacidade de comentario de textos poéticos.

Coñecemento das características básicas da lin-guaxe dramática.

Terceiro curso

Os estándares de aprendizaxe serían os seguintes para este curso:

O alumnado:

— Comprende o sentido global e identifica a intención comuni-cativa e a estrutura de textos orais propios dos medios de comuni-cación audiovisual (entrevistas, noticias, crónicas e reportaxes).

— Interpreta textos orais e traslada a información relevante a es-quemas ou resumos.

— Diferencia as ideas principais e as secundarias e identifica a in-tención comunicativa de programas de carácter informativo: noti-cias, reportaxes e crónicas.

— Compara o tratamento da mesma noticia en diferentes mediosde comunicación e extrae conclusións a partir das coincidencias ediferenzas atopadas.

— Reflexiona sobre as mensaxes e rexeita usos lingüísticos que le-van implícitos prexuízos e discriminacións.

— Identifica as ideas principais e secundarias dun texto oral ex-positivo ou argumentativo, formal ou informal, producido na va-riante estándar ou en calquera das variedades dialectais.

— Recoñece a intención comunicativa dos textos.

— Diferencia as explicacións dos argumentos.

— Identifica a intención comunicativa, a tese e os argumentos dosdebates, relatorios e mesas redondas dentro do ámbito educativo eelabora un esquema ou resumo.

— Recoñece os procedementos lingüísticos para se manifestar afavor ou en contra.

13


— Coñece, aprecia e usa as normas que rexen a cortesía na comu-nicación oral (intervén na vez que lle corresponde, respecta asopinións e recoñece e rexeita a linguaxe discriminatoria).

— Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación,pausas, ton, timbre e volume) e o significado dos trazos máis ca-racterísticos da linguaxe non verbal.

— Aprecia a emisión dunha pronuncia galega correcta, recoñeceos erros de produción oral propia e allea a partir da práctica habi-tual de autovaliación e propón solucións para as mellorar.

— Comprende, interpreta e rexeita os prexuízos que se poidanasociar á maneira de pronunciar a lingua galega.

— Usa a variante dialectal propia, se existir, e asúmea como a va-riedade habitual do seu contexto.

— Participa activamente en debates ou coloquios, respecta as re-gras de interacción, intervención e cortesía, manifesta as súas opi-nións e respecta as dos demais.

— Cínguese ao tema, non divaga e atende ás instrucións do mo-derador nos debates e coloquios.

— Avalía as intervencións propias e alleas.

— Respecta as veces de palabra, o espazo, xesticula de modo ade-cuado, escoita activamente os demais e usa fórmulas de saúdo edespedida.

— Elabora guións para organizar os contidos de exposicións for-mais ou informais breves.

— Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas ouformais respectando as regras morfosintácticas desta lingua, enespecial a colocación do pronome átono, así como a fonética gale-ga (pronuncia das sete vogais, o “n” velar e o fonema fricativopalatal xordo).

— Emprega nas intervencións orais expresións propias do galego:infinitivo conxugado e fraseoloxía adecuada.

— Fai uso dos aspectos prosódicos da linguaxe non verbal (a pre-sentación, a escenificación, os xestos e a mirada), manifesta auto-control das emocións ao falar en público e diríxese ao auditoriocon autoconfianza e seguridade.

14



— Adecúa a súa pronuncia á finalidade da práctica oral.

— Recoñece a avalía erros (repeticións de conectores, pobreza lé-xica e castelanismos) nos discursos orais propios e alleos e trata,progresivamente, de evitalos.

— Desenvólvese correctamente en situacións da vida cotiá queimplique solicitar unha información ou un servizo.

— Utiliza as fórmulas de tratamento e as regras de cortesía ade-cuadas ao destinatario e á situación comunicativa.

— Realiza e explica resumos ou exposicións educativas sinxelas.

— Consulta os medios de información dixitais para seleccionarcontidos relevantes e incorporalos ás súas producións.

— Emprega as TIC para facer as súas presentacións máis claras eatractivas visualmente.

O alumnado:

— Usa técnicas de síntese do contido dos textos: subliñados, es-quemas e resumos.

— Usa técnicas de ampliación e organización da información: tá-boas, cadros, gráficos e mapas conceptuais.

— Busca e asimila o significado de palabras do rexistro formal eincorpóraas progresivamente ao seu vocabulario.

— Relaciona a información explícita e implícita dun escrito enfunción do contexto.

— Comprende e interpreta textos propios da vida cotiá e das rela-cións sociais: convocatorias, actas de reunión e regulamentos.

— Identifica os trazos característicos dun escrito (tipografía, dis-tribución de espazos e escollas léxicas) coa tipoloxía textual (con-vocatoria, actas de reunión e regulamentos).

— Comprende e interpreta textos xornalísticos, fundamental-mente en entrevistas, crónicas e reportaxes.

15


— Distingue entre os contidos informativos e as opinións que seexpresan nos textos xornalísticos.

— Comprende e interpreta textos propios do ámbito educativo,especialmente os expositivos e explicativos elaborados a partir dainformación obtida nas bibliotecas.

— Consulta fontes xerais (enciclopedias) e especializadas (mono-gráficos e webs temáticas) para ampliar a información e melloraro coñecemento da mensaxe.

— Interpreta, deduce e explica a información que aparece en dia-gramas, gráficas e mapas conceptuais.

— Interpreta o sentido global e compón o esquema xerarquizadodas ideas de textos expositivos e explicativos.

— Identifica a estrutura comunicativa das mensaxes escritas e aintención do emisor.

— Aplica correctamente o sistema de procura na biblioteca e nosbuscadores de internet para obter, organizar e seleccionar infor-mación.

— Identifica e expresa posturas de acordo e desacordo sobre as-pectos parciais ou globais dun texto.

— Recoñece e evita usos lingüísticos que transmiten prexuízos oumensaxes discriminatorias.

— Le en voz alta, de modo fluído e respecta a fidelidade ao texto.

— Respecta os patróns fonéticos do galego (fonética sintáctica eentoación) e emprega a dicción e o ritmo adecuado á lectura dotexto.

— Produce, en formato papel ou dixital, textos da vida cotiá oudas relacións sociais, segundo os modelos propostos na aula: con-vocatorias, actas de reunións e intervencións en foros.

— Produce, en soporte impreso ou dixital, textos xornalísticos,fundamentalmente entrevistas, crónicas, reportaxes.

— Produce, en soporte impreso ou dixital, textos expositivos e ex-plicativos sobre distintas materias curriculares elaborados a partirde información obtida en bibliotecas e outras fontes de infor-mación.

16


— Usa correctamente elementos formais nos traballos educativos:citas bibliográficas, índices, paxinación, notas a rodapé, organiza-ción de títulos, capítulos, etc.

— Planifica a composición dos escritos en función do tipo de tex-to e da situación comunicativa para redactar textos adecuados,coherentes e cohesos.

— Redacta borradores, utiliza esquemas, árbores ou mapas con-ceptuais para planificar e organizar os seu escritos.

— Consulta fontes de información en distintos soportes para se-leccionar contidos relevantes que posteriormente reelaborará e in-corporará ao seu escrito.

— Utiliza o rexistro lingüístico adecuado en función da situacióncomunicativa e do ámbito de uso.

— Usa elementos lingüísticos e discursivos para alcanzar a cohe-rencia e cohesión interna (conectores e tratamento de formas ver-bais).

— Revisa os textos de modo gradual para resolver dificultades decontido (temática e estrutura) e de forma (cuestións tipográficas,ortográficas e gramaticais).

— Usa as TIC (procesadores de textos e correctores ortográficos)para organizar os contidos, mellorar a presentación e facilitar acorrección dos textos escritos.

O alumnado:

— Selecciona o léxico e as expresións adecuadas en contextos co-municativos de uso formal da lingua.

— Produce textos orais e escritos de diferentes xéneros cun co-rrecto uso das diferentes categorías gramaticais.

— Identifica e explica os usos e valores das categorías gramaticais,relacionándoas coa intención comunicativa e a tipoloxía textual.

— Recoñece e explica os procedementos de creación de palabras.

— Crea palabras novas utilizando os procedementos de creación.

— Recoñece e usa adecuadamente a fonética da lingua galega.

17


— Utiliza os dicionarios e outras fontes de consulta en diferentessoportes, resolvendo as súas dúbidas sobre o uso correcto da lin-gua e progresando na aprendizaxe.

— Emprega textos orais e escritos e respecta as normas gramati-cais.

— Revisa os textos para puntuar correctamente.

— Recoñece e explica nos textos as funcións sintácticas oracionaise diferencia os elementos que as desempeñan.

— Identifica, explica e usa distintos conectores, así como outrosmecanismos que fornecen cohesión a un texto.

— Determina o tema, delimita a estrutura e identifica a progre-sión temática en producións propias e alleas. Elabora textos nosque ten en conta os parámetros anteriores.

— Interpreta o sentido de textos orais e escritos, identifica a in-tención comunicativa e recoñece a posición de cada emisor.

— Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia,folletos, carteis, recensión de libros e filmes, obras de teatro etc.)nos cales son utilizadas varias linguas e, en relación cos elementostransversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais e valora ascompetencias que posúe como persoa plurilingüe.

— Utiliza os coñecementos lingüísticos de ámbito contextual, tex-tual, oracional e da palabra, desenvolvidos durante o curso nunhadas linguas, para mellorar a comprensión e produción dos textostraballados en calquera das outras.

O alumnado:

— Valora a lingua como medio de relación interpersoal e de sinaisde identidade dun pobo e ten capacidade para o explicar.

— Distingue entre bilingüismo e diglosia e aplica estes termos deforma adecuada á realidade galega.

— Valora o plurilingüismo inclusivo, desde a lingua propia, comoexpresión da riqueza cultural da humanidade e ten capacidadepara o explicar.

— Coñece as linguas que forman parte da nosa familia lingüística.

18


— Coñece os territorios que forman parte da comunidade lusófo-na e a importancia desta na vida social e económica galega.

— Incorpora á súa práctica cotiá os principais recursos da rede enlingua portuguesa (buscadores e enciclopedias).

— Describe e analiza a situación sociolingüística de Galicia.

— Analiza gráficas sobre o uso do galego segundo a idade daspersoas e tira conclusións.

— Identifica os castelanismos nas producións lingüísticas e corri-xe estes erros no seu propio discurso.

— Coñece as principais iniciativas normalizadoras da lingua gale-ga.

— Comprende o concepto normalización e explica o procesonormalizador do galego.

— Analiza a súa propia práctica lingüística e valora a importanciade contribuír individual e socialmente á normalización da linguagalega.

— Recoñece os principias elementos na orixe e formación da lin-gua galega desde os seus inicios até 1916.

— Recoñece os acontecementos relevantes da historia social dalingua galega desde os seus inicios até 1916 e identifica as súascausas e consecuencias.

— Interpreta gráficos, táboas, textos e información dos medios edas TIC, relacionados coa historia social da lingua galega desde osseus inicios até 1916.

— Coñece a lexislación estatal e autonómica que regula a utiliza-ción do galego e a súa promoción.

— Coñece o que é un prexuízo, detecta e analiza a presenza deprexuízos de carácter sociocultural e sociopolítico a respecto dogalego na súa práctica lingüística e na do seu contorno.

— Identifica e clasifica as variantes diastráticas do galego.

— Recoñece os trazos da variedade estándar da lingua galega e va-lóraa como variante unificadora.

19


— Rexeita os prexuízos sobre as variedades dialectais e utiliza ostrazos propios da súa zona, se tal for o caso.

O alumnado:

— Identifica as distintas épocas e períodos da literatura galegadesde as súas orixes na Idade Media até 1916.

— Comprende e explica razoadamente as distintas épocas e pe-ríodos da literatura galega desde a Idade Media até 1916 e sinalaos seus principais trazos característicos.

— Selecciona, seguindo criterios razoados, textos representativosda literatura galega desde a Idade Media até 1916 para a súa lec-tura.

— Le autonomamente obras ou textos representativos da literatu-ra galega desde a Idade Media até 1916, resume o seu contido, si-nala os seus trazos característicos definitorios e relaciónaos cocontexto histórico, cultural e sociolingüístico do período da litera-tura galega correspondente.

— Comenta, de forma guiada, textos de obras da Literatura galegadesde a Idade Media até 1916, sinala os seus trazos característicosdefinitorios e relaciónaos co contexto histórico, cultural e socio-lingüístico do período da literatura galega correspondente.

— Compara textos literarios dunha mesma época ou período oude diferentes épocas e períodos atendendo aos seus principaiscontidos, sinala os seus trazos característicos definitorios e pontodo en relación co contexto histórico, cultural e sociolingüísticoda(s) época(s) ou do(s) período(s).

— Le expresiva, comprensiva e/ou dramatizadamente textos na-rrativos, poéticos, teatrais e ensaísticos representativos da literatu-ra galega desde a Idade Media até 1916.

— Participa con proveito de audicións de textos narrativos, poéti-cos, teatrais e ensaísticos representativos da literatura galega desdea Idade Media até 1916 e escribe/debate, argumentadamente, so-bre aspectos literarios básicos destes.

— Elabora traballos individual e/ou colectivamente, en que sedescriban e analicen textos representativos da literatura galegadesde a Idade Media até 1916.

20


— Consulta fontes de información básicas para a realización detraballos sinxelos, con mecanismos apropiados de citación.

— Emprego de diferentes recursos básicos das TIC para a realiza-ción de traballos sinxelos e cita estes adecuadamente.

— Crea ou recrea textos sinxelos de intención literaria partindodas características dos traballados na aula.

— Desenvolve o gusto pola escrita como instrumento de comuni-cación capaz de analizar e regular os sentimentos e xuízos.

Cuarto curso

Os contidos mínimos serían os seguintes para este curso:


Identificar e diferenciar as unidades lingüísticas.

Diferenciar entre fonema, son e grafía e caracte-rizar os fonemas vocálicos.

Caracterizar os fonemas consonánticos e identi-ficar os trazos suprasegmentais.

Analizar os constituíntes dunha frase e coñeceros diferentes tipos de frases.

Identificar unha oración, recoñecer os seuscompoñentes e saber clasificala.

Identificar e distinguir os complementos doverbo.

Identificar e clasificar as oracións compostas.


Analizar e clasificar oracións subordinadas sub-stantivas.

Analizar e clasificar oracións subordinadas ad-xectivas.

Analizar e clasificar oracións subordinadas ad-verbiais.

Ser capaz de facer análises sintácticas correctasde oracións simples e compostas.

21


ContidosdeSemántica

Coñecer as diferentes relacións semánticas quese poden estabelecer entre as palabras.

Coñecer as causas dos cambios semánticos ecomprender os conceptos de eufemismo e tabú.

ContidosdeLexicoloxía

Diferenciar os niveis de lingua e coñecer as ca-racterísticas dos diferentes rexistros lingüísticos.

Diferenciar efectivamente os rexistros lingüísti-cos, incluído o da variedade estándar.

Saber que son as variedades xeográficas da lin-gua e coñecer os trazos caracterizadores dos tresbloques lingüísticos.

ContidosLingua eSociedade

Coñecer a situación sociolingüística do galegonas diferentes fases da nosa historia política ecultural do século XX.

Saber en que consisten a competencia lingüísticae a normalización dunha lingua.

Recoñecer os prexuízos lingüísticos.

ContidosdeComunica-ción

Expresarse oralmente e por escrito con correc-ción, propiedade, coherencia e adecuación á si-tuación comunicativa.

Comprender globalmente un texto oral ou es-crito e ser capaz de o comentar, a teor das súascaracterísticas.

Saber utilizar o vocabulario das áreas léxicas es-tudadas.


Coñecer a obra literaria dos autores máis repre-sentativos da lírica galega do século XX e o seupapel na nosa historia literaria.

Coñecer a obra literaria dos autores máis repre-sentativos da narrativa galega do século XX e oseu papel na nosa historia literaria.

Coñecer a traxectoria do Grupo Nós e a dimen-sión do seu contributo á historia, a cultura e aliteratura galega.

Coñecer as obras máis representativas do teatrogalego do século XX.

22


Bacharelato

1º Curso

Os estándares de aprendizaxe son os seguintes para este curso:

O alumnado:

— Identifica a intención comunicativa, a idea principal e as se-cundarias, de calquera texto oral, formal ou informal, producidona variante estándar ou en calquera das variedades dialectais.

— Recolle as ideas fundamentais e secundarias en resumos, es-quemas ou mapas conceptuais.

— Interpreta, reflexiona e emite xuízos críticos sobre discursosorais de distinta natureza.

— Sintetiza o contido dun texto ou responde preguntas concretasrelativas á comprensión de textos orais.

— Comprende as ideas principais e contidos relevantes dunhapresentación, palestra ou conferencia.

— Recoñece as distintas estratexias de organización do contidonunha exposición oral sobre un tema especializado propio do ám-bito educativo ou de divulgación científica e cultural.

— Escoita de maneira activa, fai notas e formula preguntas coaintención de esclarecer ou ampliar ideas que se tiran da exposi-ción oral.

— Recoñece a intención comunicativa, as ideas principais e rele-vantes de programas de radio e televisión (entrevistas, documen-tais, series e filmes).

— Identifica as características propias dos principais xéneros in-formativos e de opinión procedentes dos medios de comunica-ción social.

— Analiza e explica os recursos verbais e non verbais.

— Identifica os recursos que proporcionan adecuación, coheren-cia e cohesión ao discurso.

23


— Coñece, valora e aplica as normas que rexen a cortesía na co-municación oral; respecta as veces e as opinións alleas.

— Recoñece a importancia dos aspectos prosódicos (entoación,pausas, ton, timbre e volume), a linguaxe corporal adecuada (ollare posición do corpo), así como o autocontrol das emocións aofalar en público.

— Planifica os seus textos orais e produce discursos adecuados,coherentes e cohesos.

— Consulta fontes de información diversas e revisa os esbozos eesquemas.

— Presenta os contidos de forma clara e ordenada e con correc-ción gramatical.

— Utiliza o rexistro adecuado á situación comunicativa.

— Emprega adecuadamente os elementos prosódicos (entoacióne pronuncia apropiadas, pausas, ton, timbre e volume), a linguaxecorporal (ollar e posición do corpo) así como o autocontrol dasemocións ao falar en público.

— Emprega as TIC para se documentar bibliograficamente, revi-sar gramaticalmente o texto e elaborar unha presentación atracti-va e innovadora.

— Desenvolve un tema do currículo con rigor, claridade e correc-ción gramatical.

— Emprega léxico preciso e especializado e evita o uso de colo-quialismos e palabras bordón.

— Emprega recursos verbais e non verbais en textos expositivos.

— Adecúa o texto segundo a intención comunicativa, o tema e oxénero textual.

— Produce textos orais, en intervencións espontáneas, adecuadasá situación e á intención comunicativa desexada, con coherencia,cohesión e corrección.

— Participa con fluidez nas intervencións orais espontáneas, conrespecto das regras morfosintácticas desta lingua, en especial a co-locación do pronome átono, así como a fonética galega (pronun-cia das sete vogais, “n” velar e fonema fricativo palatal xordo).

24


— Emprega nas intervencións orais espontáneas expresións pro-pias do galego: infinitivo conxugado e fraseoloxía adecuada.


— Desenvolve argumentos de forma comprensíbel e convincentee comenta os contributos das persoas interlocutoras.

— Aplica as normas que rexen a cortesía na comunicación oral,respecta as veces e as opinións alleas e emprega unha linguaxenon discriminatoria.

— Desenvólvese con eficacia en situacións que xorden na vidadiaria así como noutras de estudo ou traballo e mostra actitudede participación.

— Recoñece en exposicións propias e alleas as dificultades expre-sivas (incoherencias, repeticións, ambigüidades, mal uso dos re-xistros, pobreza léxica, fonética e entoación inadecuada) e identi-fica interferencias lingüísticas e desviacións da norma.

— Deseña estratexias para mellorar e progresar de modo autóno-mo.

— Recoñece a emisión dunha pronuncia galega correcta, identifi-ca os erros na produción oral allea e produce discursos orais querespectan as regras prosódicas e fonéticas da lingua galega.

— Recoñece e rexeita argumentadamente os prexuízos que se poi-dan asociar á pronuncia propia da lingua galega.

— Usa, se a posuír, a variante dialectal propia e asúmea como avariedade habitual do seu contexto.

O alumnado:

— Recolle as ideas fundamentais do texto en resumos, esquemas emapas conceptuais.

— Interpreta o sentido global do texto, identifica o propósito co-municativo do autor ou autora e emite xuízos razoados sobre amensaxe.

— Distingue o tema principal e os subtemas e compón o esquemaxerarquizado das ideas do texto.

25


— Utiliza recursos bibliográficos, audiovisuais e dixitais para faci-litar a comprensión e complementar a información do texto.

— Selecciona e presenta os contidos dos seus textos de forma cla-ra e ordenada.

— Identifica e describe as características lingüísticas dos diferen-tes tipos de rexistro.

— Utiliza o rexistro lingüístico adecuado á situación comunicati-va das súas producións.

— Utiliza mecanismos variados de cohesión lingüística.

— Axústase ás normas ortográficas e morfolóxicas da linguagalega.

— Comprende, interpreta e sintetiza o contido de materiais deconsulta (dicionarios, glosarios e enciclopedias) e textos argu-mentativos e expositivos (ensaios).

— Identifica o tema e a estrutura de textos de carácter expositivoe argumentativo, de tema especializado, propios do ámbito educa-tivo ou de divulgación científica e cultural.

— Sintetiza e distingue as ideas principais e as secundarias de tex-tos de carácter expositivo e argumentativo propios do ámbitoeducativo.

— Analiza os recursos verbais e non verbais dos textos expositivose argumentativos de tema especializado e valóraos en función daintención comunicativa do autor ou autora, do tema e do xénerotextual.

— Desenvolve un tema do currículo con rigor, claridade e correc-ción ortográfica e gramatical.

— Emprega léxico preciso e especializado e evita o uso de colo-quialismos e palabras bordón.

— Comprende, produce e valora de forma crítica textos publicita-rios e periodísticos de carácter informativo ou de opinión.

— Interpreta as mensaxes publicitarias e recoñece os elementosde persuasión dos anuncios.

— Identifica e rexeita as ideas e os usos lingüísticos discriminato-rios dos textos publicitarios.

26


— Identifica e analiza a intención comunicativa, a estrutura for-mal, de contido e as características lingüísticas dos textos descriti-vos e produce outros textos similares.

— Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estru-tura formal, de contido e as características lingüísticas dos textosexpositivos.

— Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estru-tura formal e de contido e as características lingüísticas dos textosnarrativos.

— Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estru-tura formal e de contido e as características lingüísticas dos textosargumentativos.

— Produce, identifica e analiza a intención comunicativa, a estru-tura formal e de contido e as características lingüísticas dos textosdialogados.

— Consulta fontes dixitais, contrasta e selecciona a informaciónrelevante mediante fichas-resumo.

— Planifica os escritos en función dunha orde predefinida e revi-sa o proceso de escritura con axuda de ferramentas dixitais.

— Respecta as normas de presentación dos traballos escritos, aorganización en epígrafes, procedementos de citación, notas a ro-dapé e inclúe bibliografía.

O alumnado:

— Emprega os principais coñecementos de Lingüística Xeral paracomprender e analizar textos alleos de distintos ámbitos e paraproducir, compor e revisar textos propios e de temáticas diversasvinculados á comunicación e á linguaxe.

— Describe os principais conceptos de Lingüística Xeral: comuni-cación, linguaxe, lingua, unidades lingüísticas, signo lingüístico ediversas disciplinas lingüísticas.

— Recoñece os rexistros lingüísticos en textos orais e escritos enfunción da intención comunicativa.

27


— Valora a importancia de utilizar o rexistro adecuado a cada si-tuación comunicativa e aplícao nas súas producións orais eescritas.

— Produce textos escritos ou orais de diferentes xéneros mos-trando un correcto nivel de corrección gramatical, presentación,adecuación, coherencia, cohesión e corrección.

— Identifica e explica os usos e valores do substantivo e do adxec-tivo nun texto, relacionándoos coa intención comunicativa, coa ti-poloxía textual, así como con outros compoñentes da situacióncomunicativa.

— Identifica e explica os usos e valores dos determinantes, rela-ciona a súa presenza coa intención comunicativa e a tipoloxía tex-tual, así como con outros compoñentes.

— Identifica e explica os usos e valores dos verbos e das perífrasese relaciona a súa presenza coa intención comunicativa e a tipolo-xía textual, así como con outros compoñentes.

— Identifica, explica e usa distintos tipos de conectores que lleproporcionan cohesión a un texto.

— Identifica e explica os usos e valores dos adverbios e das locu-cións adverbiais e relaciona a súa presenza coa intención comuni-cativa e a tipoloxía textual, así como con outros compoñentes.

— Identifica e explica os usos e valores dos pronomes e relacionaa súa presenza coa intención comunicativa e a tipoloxía textual,así como con outros compoñentes.

— Participa en proxectos (elaboración de materiais multimedia,folletos, carteis, recensión de libros e filmes, obras de teatro, etc.)nos cales sexan utilizadas varias linguas e relacionados cos ele-mentos transversais, evita estereotipos lingüísticos ou culturais evalora as competencias que posúe como persoa plurilingüe.

— Utiliza os coñecementos lingüísticos de ámbito contextual, tex-tual, oracional e da palabra, desenvolvidos durante o curso nunhadas linguas, para mellorar a comprensión e produción dos textostraballados en calquera das outras.

O alumnado:

28


— Distingue as funcións sociais da lingua e determina a situacióndo galego a respecto delas.

— Describe a diversidade lingüística no mundo, na Europa e naPenínsula Ibérica.

— Determina o papel da lusofonía nas linguas do mundo noséculo XXI e a súa importancia cultural e económica desde a pers-pectiva galega.

— Diferencia e explica os conceptos de multilingüismo, plurilin-güismo, lingua minoritaria e lingua menorizada, conflito lingüís-tico e diglosia e describe os fundamentos do ecolingüismo.

— Describe a romanización e o nacemento das linguas romances.

— Identifica e describe os diferentes elementos constitutivos dogalego no curso da historia (substrato, estrato e superestrato).

— Recoñece os cultismos, semicultismos e palabras patrimoniaise cita algún exemplo.

— Distingue as familias léxicas irregulares e utilízaas correcta-mente.

— Identifica e describe as características lingüísticas fundamen-tais do galego antigo.

— Describir o contexto histórico e cultural do galego antigo, asícomo a súa situación sociolingüística.

— Identifica o galego antigo en documentos non literarios e lite-rarios.

— Distingue as características lingüísticas fundamentais do gale-go medio (séculos XVI, XVII e XVIII), describe o seu contexto eidentifícao en textos.

— Describe o contexto histórico e cultural do galego medio asícomo a súa situación sociolingüística.

— Analiza a repercusión desta etapa de dialectalización da linguano desenvolvemento posterior do galego.

— Identifica o galego medio en documentos non literarios e lite-rarios.

29


— Distingue as características lingüísticas fundamentais do gale-go moderno (desde o século XIX até 1916).

— Describe o contexto histórico e cultural do galego moderno(desde o século XIX até 1916), así como a súa situación sociolin-güística.

— Analiza a repercusión da etapa de nacemento do galego mo-derno (desde o século XIX até 1916) no desenvolvemento poste-rior da lingua.

— Identifica o galego moderno (desde o século XIX até 1916) endocumentos non literarios e literarios.

— Elabora traballos de modo individual e/ou en grupo nos calesson descritos e analizados textos anteriores a 1916.

O alumnado:

— Define “literatura” e “texto literario”, caracteriza os diferentesxéneros, analiza os seus principais recursos formais e describe acronoloxía xeral da historia da literatura galega.

— Compara textos de diferentes xéneros, caracterizándoos a par-tir dos seus trazos formais e estruturais definitorios.

— Adscribe á súa época autores, autoras e textos destacados dahistoria da literatura galega.

— Define “literatura galega de tradición oral” e as súas principaisconcrecións xenéricas, concreta a historia da súa vitalidade e maisas principais manifestacións e compilacións nos diferentes perío-dos históricos até a actualidade.

— Le e comenta textos dos diferentes xéneros da literatura galegade tradición oral e identifica os seus principais trazos formais, es-truturais e temáticos.

— Identifica, analiza e describe a literatura medieval: contextuali-za sociohistórica e sociolingüisticamente as súas orixes, define ascaracterísticas principais e analiza a lírica profana (cantiga deamor, de amigo e de escarnio), a lírica relixiosa (cantigas de SantaMaría) e a prosa medieval.

30


— Le e comenta textos representativos da literatura medieval, ca-racterízaos formal, estrutural e tematicamente e ponos en relaciónco contexto sociohistórico e sociolingüístico.

— Identifica, analiza e describe a literatura do galego medio(séculos XVI, XVII e XVIII), contextualiza sociohistórica e socio-lingüisticamente a produción desta etapa, e describe e analiza asobras e os autores e autoras principais.

— Le e comenta textos representativos da literatura do galego me-dio, caracterízaos formal, estrutural e tematicamente e ponos enrelación co contexto sociohistórico e sociolingüístico.

— Identifica, analiza e describe a literatura do Rexurdimento:contextualiza sociohistórica e sociolingüisticamente a producióndo Prerrexurdimento e o Rexurdimento pleno até 1916 e describee analiza as obras e os autores e autoras principais deste período.

— Le e comenta textos representativos da literatura do Rexurdi-mento (tanto do Prerrexurdimento como do Rexurdimento plenoe a literatura de comezos do século XX ata 1916), caracterízaosformal, estrutural e tematicamente e ponos en relación co contex-to sociohistórico e sociolingüístico.

2º Curso


Contidosde Linguaesociedade

Historia externa da lingua (séculos XX e XXI):os contextos sociolingüísticos.

Bilingüismo e diglosia: análise dos aspectos so-ciolingüísticos e psicosociais que configuran asituación actual do idioma. O conflitolingüístico.

Contidosde Linguaesociedade

Multilingüismo. Linguas minoritarias e linguasmenorizadas. Estereotipos e prexuízoslingüísticos.

O galego nos diferentes ámbitos de uso. A nor-malización lingüística.

A norma estándar e as variedades xeográficas esociais da lingua galega. Bloques lingüísticos.

Ortografía Os signos de puntuación.

31


ContidosdeComposi-ción

O enunciado e o texto. As súas propiedades.

A adecuación e os seus mecanismos. Niveis econdicións.

A coherencia e os seus mecanismos. Niveis.

A cohesión e os seus mecanismos.

Os conectores textuais.

Tipos de textos: as súas características.


Fonética e fonoloxía. Fonemas e alófonos. A sí-laba. Ditongos, tritongos e hiatos. A entoación.

As unidades sintácticas: a palabra, a frase e aoración.

A morfoloxía das palabras. Procedementos deformación de palabras.

O léxico. Formación do léxico. Familias léxicas.Préstamos léxicos.

A frase nominal. A frase adxectiva. A frase ad-verbial.

A oración simple e a oración composta. Tiposde oracións.

As funcións sintácticas oracionais.

Diferentes tipos de oracións dependentes: assúas características.

O atributo e as oracións atributivas. O comple-mento predicativo.


Os sintagmas comparativos.


A semántica: o estudo do significado.

O campo semántico.

As relacións semánticas. Polisemia. Homonimia.Sinonimia. Oposicións de significado.

As mudanzas semánticas.

32



Significado e referente. Significado léxico e sig-nificado gramatical. Denotación e connotación.

A organización do léxico. Relacións xerárquicasou de inclusión: hipónimos, hiperónimos ecohipónimos.


Condicionantes históricos da literatura galegadesde o Posrexurdimento até a actualidade.

As Irmandades da Fala.

Antonio Noriega Varela e Ramón Cabanillas

O hilozoísmo e o neotrobadorismo.

Manoel-Antonio e Álvaro Cunqueiro.

O grupo “Nós”: significado e contributo histó-rico-cultural. Vicente Risco. R. Otero Pedrayo.D.A. R. Castelao.

A poesía na época “Nós”: coñecemento e análiseda obra dos principais autores.

A prosa na época “Nós”: coñecemento e análiseda obra dos principais autores.

O teatro e o ensaio na época “Nós”: coñece-mento e análise da obra dos principais autores.

Coñecemento e análise dos autores e das obrasmáis significativas da poesía galega posterior áinsurrección militar de 1936.

Coñecemento e análise dos autores e das obrasmáis significativas da narrativa galega posteriorá insurrección militar de 1936.

Coñecemento e análise dos autores e das obrasmáis significativas da literatura galega da Res-tauración democrática.

Dominio das técnicas de comentario de textosaplicadas á literatura galega contemporánea.

33


Literatura Galegado Século XX


Contidosen relacióncoa prosa

Capacidade de análise e comentario dos textosde prosa de ficción propostos.

Capacidade de análise e comentario dos textosde prosa de non-ficción propostos.

Coñecemento da evolución histórica da prosagalega no séc. XX.

Contidosen relacióncoa poesía

Capacidade de análise e comentario dos textospoéticos propostos.

Coñecemento da evolución histórica da poesíagalega no séc. XX.

Contidosen relaciónco teatro

Capacidade de análise e comentario das obrasteatrais propostas.

Contidosde teatro

Coñecemento da evolución histórica do teatrogalego no séc. XX e dos seus condicionantesfundamentais.

Contidosrelaciona-dos coa re-lación entrea literaturae outrasartes

Coñecemento básico do relacionamento entre aliteratura e as artes plásticas e audiovisuais.

34


Artes escénicas

Serían os seguintes para este curso:

Contidosen relacióncoas artesescénicasno seu con-texto histó-rico, sociale cultural

Coñecemento e capacidade de identificación dasdiversas artes escénicas.

Coñecemento dos trazos representativos dos pe-ríodos e dos autores máis sinalados da historiado teatro: Grecia e Roma, teatro medieval, tea-tro barroco, clasicismo, romantismo, realismo etendencias do teatro do séc. XX.

Coñecemento da evolución histórica do teatrogalego.

Contidosen relacióncoa expre-sión e a co-municaciónescénica

Coñecemento das características dos tex-tos-para-a-representación.

Coñecemento e capacidade de identificación dosxéneros dramáticos fundamentais: traxedia, co-media, drama e farsa.

Coñecemento das característica da escena e ca-pacidade de describir os seus diversos tipos.

Coñecemento e capacidade de análise e comen-tario dos conflitos dramáticos e dos diversos ti-pos de personaxes.

Coñecemento e capacidade de describir os re-cursos dramáticos en materia de iluminación eson.

Contidosen relacióncoa expre-sión e a co-municaciónescénica

Coñecemento e capacidade de análise dos recur-sos dramáticos na área do vestiario e a caracte-rización.

Capacidade de análise e comentario das obrasNoite de reis, de William Shakespeare, e A pira-gua, de Cándido Pazó.

Contidosen relacióncoa inter-pretaciónen artes es-cénicas

Coñecemento da evolución histórica da inter-pretación e do papel que lle atribúen os grandesteóricos.

Coñecemento das escolas interpretativas funda-mentais do S. XX.

35


Contidosen relacióncoa repre-sentación ea escenifi-cación

Coñecemento do proceso de produción das ar-tes da representación: fases, equipos e áreas.

Coñecemento do papel da dirección de escena edos principais oficios envolvidos.

Coñecemento dos procesos de distribución e ex-hibición nas artes escénicas.

Contidosrelaciona-dos coa re-cepción deespectáculosescénicos

Coñecemento da evolución histórica do públicodo teatro.

Coñecemento e capacidade de análise da duplarelación entre as artes da representación e a so-ciedade en que se desenvolven.

Atelier de comprensión/expresión

Os estándares de aprendizaxe serían os seguintes:

Bloque 1: Comprensión

O alumnado cumprirá os seguintes estándares:

• Identificación, na práctica, das principais dificultades que le-vanta a comprensión dos textos.

• Desagregamento da información explícita contida nos textose da información implícita que presupón no lector.

• Desagregamento da información beneficamente redundantee da información nova en textos propostos.

• Identificación do contexto que dá sentido ao contido dostextos e da situación en que adquiren intelixibilidade e efi-ciencia os textos.

• Localización dos temas e dos remas en diferentes textos.• Ponderación do peso das ideas nos textos con clasificación

de ideas principais e secundarias.• Práctica da técnica do subliñado.• Determinación das técnicas de localización da idea principal

a partir de textos concretos.• Localización do fío condutor ou progresión temática dos

textos.• Determinación dos factores que provocan a “perda do fío”

na lectura e interpretación dos textos.• Identificación da idea xeral dos textos, con propostas de títu-

los e confrontación cos títulos orixinais dos mesmos.• Construción de esquemas a partir das ideas principais iden-

tificadas.

36


• Elaboración de resumos, a partir das ideas principais detec-tadas, con introdución do uso dos conectores.

• Práctica do recoñecemento das diferentes modalidades dotexto expositivo en textos simples.

• Práctica do recoñecemento das diferentes modalidades dotexto expositivo en textos máis complexos (ou máis exten-sos), onde se mesturan diferentes modalidades de organiza-ción.

Bloque 2: Expresión

Estes serán os estándares cubertos nesta área:

• Práctica de adecuación de textos preexistentes a diferentesdestinatarios.

• Transformación de textos non-formais ao uso formal da lin-gua.

• Modificación do ton do discurso de textos dados.• Prácticas de identificación de textos segundo os seus ámbitos

de uso.• Identificación de diferentes fontes de información.• Clasificación da fiabilidade de textos dados.• Prácticas de análise da estruturación de textos procedentes

de diversos medios.• Identificación de diferentes tipos de textos, procedentes de

fontes tradicionais ou dos novos medios.• Exercicios de desagregamento dun tema proposto para a súa

exposición.• Exercicios de esquematización, a partir dun tema proposto,

orientados á composición de textos.• Práctica de desenvolvemento do fío condutor ou progresión

temática, a partir dos esquemas previamente creados.• Exercicios de introdución de redundancia necesaria en textos

dados.• Elaboración de textos gobernados polos diversos tipos de

progresión temática.• Introdución de conectores en textos onde foron suprimidos

previamente.• Introdución de oracións en textos dos que só se ofrecen os

conectores, a partir dun tema e un esquema previos.• Aplicación de conectores segundo as lóxicas que gobernan os

diferentes tipos de textos expositivos.• Identificación de problemas de coherencia, propiedade, ade-

cuación e corrección en textos dados.• Exercicios de substitución por sinónimos e de avaliación dos

efectos sobre a precisión no discurso.• Corrección de erros de puntuación en textos propostos.

37


• Corrección de textos con problemas de coherencia, propie-dade, adecuación e corrección.

• Desagregamento dos elementos informativos e persuasivosen textos dados.

• Práctica das modalidades básicas de argumentación a partirde casos dados.

• Avaliación da forza das argumentacións en textos propostos.

Bloque 3: Diagramación

Dentro deste bloque, os estándares serían:

• Exercicios de diagramación sen orientacións previas.• Análise de erros de diagramación en exemplos prácticos.• Análise e identificación de diferentes grellas en exemplos

propostos.• Identificación das principais familias tipográficas.• Exercicios de diagramación de parágrafos.• Exercicios de utilización de elementos gráficos en modelos

de grellas de diagramación.• Transformación de diagramacións clásicas en diagramacións

para os novos medios.

Educación Secundaria de Adultos

Contidos mínimosMódulo 3º

Como ficou dito, os contidos na E.S.A. teñen un carácter decidi-damente procedemental. Serían os seguintes para este curso:

Contidos deComunica-ción

Caracterizar a situación lingüística de Galiza,con descrición correcta da posición da linguagalega en relación coa lingua castelá

Comprender mensaxes orais propias das situa-cións de comunicación traballadas no módulo,procedentes de distintas fontes, extraendo a in-formación relevante en cada caso.

Producir mensaxes orais comprensíbeis e parti-cipar activamente nas situacións de comunica-ción propias deste módulo e xeradas polasáreas léxicas traballadas.

38


Contidos deComunica-ción

Comprender a idea principal e extraer infor-mación específica de textos de diferente exten-sión, inferindo o significado de palabras desco-ñecidas a partir do contexto.

Comprender globalmente, coa axuda do dicio-nario se for preciso, textos escritos de tipoxornalístico, literario, divulgativo, etc., de inte-rese para a formación do alumnado adulto.

Producir textos escritos que respondan ás dife-rentes estratexias de comunicación traballadasneste módulo, coa ollada posta nas esixenciasde adecuación, corrección, cohesión ecoherencia.

Utilizar conscientemente os coñecementos ad-quiridos sobre o sistema lingüístico como ins-trumento de control e autocorrección das pro-ducións propias e como recurso para com-prender mellor as producións alleas.

Contidos mínimosMódulo 4º

Neste nivel, os contidos mínimos continúan a ter un carácter basi-camente procedemental. Serían os seguintes:

Contidosde Comu-nicación

Análise da situación sociolingüística da Galiza edominio dos conceptos básicos con ela relacio-nados.

Construción de mensaxes orais e escritas en quese presenten de maneira organizada os contidospropostos.

Dominio dos principios de propiedade, cohe-rencia e adecuación á situación comunicativa, li-gado á súa aplicación na construción de mensa-xes completas e intelixíbeis (explícitas).

Comprensión das ideas principais e extracciónde información específica de textos escritos, xe-rarquizándoa a respecto das ideas secundarias, eseguindo o fío condutor ou progresión temáticados textos propostos.

39


Contidosde Comu-nicación

Construción de resumos coherentes e esquemasdos textos propostos polo profesor.

Recoñecemento de diferentes tipos de textos ex-positivos con capacidade de utilizar as súas dife-rentes estruturas, a controlar adecuadamente aprogresión temática.

Dominio das convencións normativas básicas engalego e castelán.

Coñecemento dos campos léxicos manexadosdurante o traballo na aula.

Instrumentosde avaliación

O proceso de avaliación desenvólvese en tres fases:

• Inicial. Realízase ao comezo do curso para diagnosticarmos ashabilidades, actitudes, dificultades e coñecementos do alum-nado a respecto dos novos contidos, e para valorarmos as defi-ciencias existentes no grupo. Levámola a efecto a través de cues-tionarios, respostas orais ou escritas, tarefas diarias, etc.

• Avaliación durante o proceso de aprendizado. Efectuámola através da observación sistemática. Son importantes as activida-des diarias realizadas na aula (orais ou escritas, individuais ouen grupo). Como instrumentos que serven ao proceso avaliadorserán tidos en conta, con especial relevancia, as probas e con-trois periódicos, mais tamén os cadernos do alumno e os tra-ballos encomendados, se os houber.

• Avaliación final. Comproba o grao de consecución dos obxecti-vos fixados e de interiorización dos contidos mínimos por partedos estudantes. A tal efecto, as probas teñen unha relevanciadecisiva.

Como é lóxico, no final do proceso, os estudantes terán que mos-trar o coñecemento dos estándares de aprendizaxe ou contidosmínimos indicados para o curso que estean a seguir, necesaria-mente vinculados ás destrezas que lles corresponden e aplicadosao dominio oral e escrito da lingua, tanto no terreo da compren-sión canto no da expresión.

40


Criteriosde cualificación

En consecuencia, os alumnos, para seren avaliados positivamente,alén de mostraren o coñecemento dos contidos especificados, de-ben adquirir a capacidade de se expresaren fluidamente por oral epor escrito, e de produciren textos construídos con propiedade,adecuación, coherencia e cohesión (segundo os criterios que ficanespecificados para cada nivel), con correcto manexo das conven-cións normativas. Para recibiren unha cualificación global positi-va, será preciso obteren un mínimo de cinco (5) puntos en cadaunha das avaliacións ou, se tal for o caso, na recuperación corres-pondente.

Alén diso, para fixar a cualificación, o profesor terá en conta, basi-camente, os resultados das probas que propoña ao alumnado (nascales é posíbel realizar unha cuantificación precisa) e, comple-mentariamente, a avaliación do seu desempeño na xeira cotiá daaula, onde a avaliación ten un carácter cualitativo.

Por tanto,

• O 80% da cualificación obterase a partir das probas propos-tas regularmente polo profesor.

• O 20% restante será atribuído polo profesor, a partir da ava-liación do traballo do alumnado na aula.

• Os comportamentos inadecuados na aula (i.e., contrarios áboa orde da mesma) poderán ser penalizados con deduciónsde 0,25 puntos, até un máximo de 3 puntos por período deavaliación.

• Naturalmente, a non observancia dos criterios de coherencia,propiedade e corrección nas probas que o alumnado realicepoderá supor deducións que irán até un máximo total dedous puntos, en escala de 0,1/0,2/0,3, segundo a gravidadedas faltas.

Serán realizadas, no mínimo, unha proba por cada avaliación e, seo profesorado o considerar necesario, tamén unha proba de recu-peración, dentro do carácter de avaliación continua que a lexisla-ción indica. Este carácter continuado da avaliación impón que ta-mén sexa decisión de cada profesor a realización ou non, na fin docurso, dunha última proba de recuperación para aqueles alumnosque, na altura, non tiveren atinxido unha cualificación globalpositiva.

41


Se un alumno ou alumna entregar a proba en branco ou for apa-ñado nalgunha trapallada (tentar “copiar” por medios convencio-nais ou servíndose das novas tecnoloxías, como agora é infeliz-mente frecuente), será reprobado e recibirá a cualificación míni-ma na avaliación, parcial ou final, de que se tratar.

Atención a alumnoscoa disciplina pendente

A atención aos alumnos que teñan a disciplina pendente asumedúas modalidades:

— No caso de existir un número de alumnos suficiente para a or-ganización de grupos, recibirán as aulas semanais estabelecidas e,nelas, o profesorado desenvolverá as actividades correspondentesao nivel de que se tratar, para garantir a posibilidade dunha pro-moción efectiva, cando superen as probas de avaliación progra-madas. Estes profesores estarán en contacto permanente cos res-ponsábeis dos grupos do curso seguinte en que se achen integra-dos os alumnos, se ese for o caso.

— Se se der a circunstancia de non existiren alumnos coa discipli-na pendente en cantidade suficiente para a organización de gru-pos regulares, os profesores responsábeis da atención a pendentesficarán ao dispor dos alumnos para os axudar e orientar no pro-ceso de recuperación, de modo a poderen superar as probas deavaliación. Tamén serán obxecto de seguimento por parte do pro-fesor ou profesora encargado do grupo en que estean a desen-volver o corpo principal dos seus estudos.

Naturalmente, os obxectivos pedagóxicos, estándares de aprendi-zaxe/contidos mínimos e instrumentos e criterios de avaliacióncorrespóndense cos anteriormente indicados para cada nivel.

42


Organización da materia para exames de pendentesDepartamento de Lingua e Literatura Galega

Curso 2015-2016I.E.S. “Salvador de Madariaga”

Como indican as disposicións transitorias da Resolución de 27de xullo de 2015 (D.O.G. de 29 de xullo de 2015), os alumnos condisciplinas pendentes continúan a ser rexidos polo Decreto133/2007, de 5 de xullo. Por tanto, a distribución de unidades co-rrespóndese coa dos libros de texto en vigor durante o curso2014-2015, da editorial Anaya, para a E.S.O., e da editorial Obra-doiro/Santillana, para o Bacharelato. Por razóns de espazo, non sedetallan as áreas léxicas traballadas en cada unidade, mais, concerteza, son materia de exame en todos os cursos.

1º E.S.O.

Primeira proba

Unidade 1

• A riqueza das linguas. O campo semántico. As palabras: es-trutura e clases. As sílabas: a sílaba tónica e a sílaba átona.Ditongos e hiatos. Textos literarios e non literarios. Os xéne-ros literarios. O texto instrutivo.

Unidade 2

• As linguas do Estado español. A sinonimia. O substantivo:clasificación do substantivo. O número. Regras xerais deacentuación. O xénero narrativo. Os personaxes, o argumen-to e o narrador. A narración. A palabra: clases e constituín-tes. Tipos de dicionarios. Literatura popular e literatura cul-ta.

Unidade 3

• Plurilingüismo. A polisemia. O xénero do substantivo. Casosespeciais de acentuación. O xénero narrativo. O espazo e otempo. O diálogo na novela. O texto descritivo.

Unidade 4

• As leis e o galego. Os contrarios. Os adxectivos cualificativose os seus graos. O acento diacrítico. O texto narrativo. A es-trutura dun texto narrativo. O relato literario.

2


Unidade 5

• Os prexuízos lingüísticos. Palabras homónimas. Os artigos eos adxectivos determinativos (posesivos e demostrativos). Ouso das maiúsculas. A literatura popular. O conto popular. Otexto preditivo.

Segunda proba

Unidade 6

• Os rexistros lingüísticos. Prefixos e sufixos. Os adxectivos de-terminativos: indefinidos, numerais, interrogativos e excla-mativos. O uso do punto e dos signos de interrogación e deadmiración. A literatura popular. Lendas e mitos. O textofantástico.

Unidade 7

• As actitudes lingüísticas. Os préstamos. O pronome persoal:formas tónicas. A coma e o punto e coma. A métrica. Os tex-tos xornalísticos.

Unidade 8

• O galego fóra de Galicia. Os parónimos. Formas átonas dopronome persoal. Os dous puntos e os puntos suspensivos. Acoherencia do texto. O xénero lírico. A rima.

Unidade 9

• A utilidade do galego. Palabras homófonas. O verbo: conxu-gacións, lexemas e desinencias, formas verbais. Uso do “h”.Mecanismos léxicos de cohesión. As estrofas. Os poemas. Otexto argumentativo.

Unidade 10

• A normalización lingüística. Os castelanismos léxicos. O ver-bo: verbos regulares e verbos con alternancia. Uso de “b” e“v”. Mecanismos gramaticais de cohesión. As figuras litera-rias.

Unidade 11

• Os adverbios. Palabras con “es-” e “ex-”. Os conectores. O xé-nero dramático. O texto explicativo.

3


Unidade 12

• A oración. Uso de “i”, “ll” e “x”. O cómic. O texto técnico oucientífico.

2º E.S.O.

Primeira proba

Unidade 1

• A noticia. As palabras compostas. O xénero do substantivo. Aoración e a frase. A acentuación. O texto literario.

Unidade 2

• O status das linguas. Os sufixos. O número do substantivo. Afrase. O til diacrítico en palabras con “e” e con “o”. A literatu-ra popular.

Unidade 3

• Os termos complementarios. O adxectivo cualificativo. O su-xeito: definición e identificación. O til diacrítico en palabrascon “a”. O xénero narrativo: estrutura da narración. O diálo-go na novela. A descrición.

Unidade 4

• Prexuízos lingüísticos. Palabras polisémicas e homónimas.Os adxectivos determinativos: usos especiais e particularida-des. O suxeito: diferenza entre suxeito axente e suxeito pa-ciente. Tipos de oracións sen suxeito. O til diacrítico (restan-tes casos). O conto.

Unidade 5

• A reportaxe. Familia léxica e campo semántico. Os adxecti-vos determinativos (2ª parte). O predicado. Os signos depuntuación. A microficción. O texto descritivo.

Unidade 6

• Prexuízos lingüísticos (2ª parte). Os pronomes persoais: opronome átono. O predicado nominal. Signos de puntuación(2ª parte). A novela. Elementos da narración: o narrador. Otexto instrutivo.

4


Segunda proba

Unidade 7

• A crónica. Termos antónimos. Os pronomes persoais: colo-cación do pronome átono. O predicado verbal. Uso do “h”.Elementos da narración: personaxes e diálogo. O ensaio.

Unidade 8

• Os topónimos e as leis. Verbos de pensamento. Os prefixos.Gramática: O verbo: modelos regulares e verbos regularescon variacións. O complemento directo. Verbos acabados en-ber/-ver e -bir/-vir. Elementos da narración: o tempo e o es-pazo. A linguaxe non verbal.

Unidade 9

• A columna. O verbo: verbos irregulares. O complemento in-directo. Uso de “n” e “ñ”. A poesía (1ª parte). Canciónstradicionais.

Unidade 10

• Normalización lingüística e cultural. Xentilicios. O verbo: asformas nominais e as perífrases verbais. O complemento cir-cunstancial. Uso correcto das vogais. A cohesión textual. Apoesía (2ª parte). O texto normativo.

Unidade 11

• A entrevista. Os antropónimos. Os adverbios e as locuciónsadverbiais. O complemento axente. Grupos consonánticos(1ª parte): “l” e “r”. A poesía sen métrica.

Unidade 12

• Os bloques lingüísticos. Hipocorísticos. As preposicións e aslocucións prepositivas. As clases de oracións. Grupos conso-nánticos (2ª parte): -cc- e -ct-. A cohesión textual (2ª parte).O teatro.

5


3º E.S.O.

Primeira proba

Unidade 1

• O texto e a súa clasificación. Os parágrafos. Regras de acen-tuación. Unidades lingüísticas. O galego, lingua románica.Voces patrimoniais, cultismos e semicultimos. Elementos desubstrato e de superestrato. Nacemento do galego-portugués.A literatura popular, características e xéneros. A literaturapopular en prosa: conto e lenda. A literatura popular en ver-so.

Unidade 2

• O texto narrativo. Os antropónimos. Instrucións e parágra-fos de secuencias. O til diacrítico. As palabras e a súa estrutu-ra. Clases de palabras. Familia léxica. O galego na Idade Me-dia. A literatura medieval: características, intérpretes e xéne-ros. A cantiga de amigo.

Unidade 3

• O texto descritivo. A improvisación. Signos de puntuación:punto, coma, punto e coma. O substantivo. Clasificación. Xé-nero e número. O plurilingüismo. A cantiga de amor. As me-táforas.

Unidade 4

• O texto dialogado. A exposición oral. Signos de puntuación:dous puntos, puntos suspensivos, raia. O adxectivo cualifica-tivo. Clases, xénero e número. Graos do adxectivo e partícu-las comparativas. As linguas da Península Ibérica. A cantigade escarnio e maldicir.

Unidade 5

• O texto expositivo. O “currículum vitae”. Signos de puntua-ción: comiñas, guión e parénteses. Os determinantes. Clasifi-cación e función. Os artigos e os demostrativos. Os xénerosmenores da lírica profana medieval. A lírica relixiosa: asCantigas de Santa María. A prosa medieval.

6


Segunda proba

Unidade 6

• O texto poético. Recursos semánticos, morfosintácticas e fó-nicos. A definición de palabras. Abreviaturas e símbolos. Osposesivos, os numerais, os indefinidos e os interrogativos eexclamativos. O galego na Idade Moderna. A literatura entreos séculos XV e XVIII. O padre Feixoo e o padre Sarmiento.

Unidade 7

• O texto dramático. Os subxéneros teatrais. A instancia ou so-licitude. Siglas e acrónimos. O pronome persoal. Formas tó-nicas e formas átonas. Colocación das formas átonas. Formascontractas. O galego no século XIX. Ortografía do galego noséculo XIX. Os precursores do Rexurdimento. A consolida-ción do Rexurdimento.

Unidade 8

• Análise das características e a linguaxe propia dos textos pre-sentados en soporte dixital. Uso de “b” e “v”. O verbo e a súaestrutura. Verbos regulares e con variación. Verbos irregula-res. Rosalía de Castro.

Unidade 9

• Os medios de comunicación: funcións e xéneros. A reelabo-ración de textos. Uso de “h”. Formas nominais dos verbos. Oinfinitivo conxugado. Perífrases verbais. Curros Enríquez.

Unidade 10

• A noticia e a súa estrutura. As mensaxes visuais. Uso do “s” eo “x”. Adverbios e locucións adverbiais. As interferencias lin-güísticas: castelanismos fonéticos, ortográficos, morfosintác-ticos, léxicos e semánticos. Eduardo Pondal.

Unidade 11

• A entrevista: características e fases na súa elaboración. Os to-pónimos. A carta e o correo electrónico. Palabras con “l”/“ll”e “n”/“ñ”. Preposicións e locucións preposicionais. A frasepreposicional. A narrativa do século XIX. Principais repre-sentantes da novela. Principais representantes do conto lite-rario.

7


Unidade 12

• Características da prensa dixital. Grupos consonánticos: -cc-,-ct- e “bl”, “pl”, “cl”, “fl”, “gl”. As conxuncións e as locuciónsconxuntivas. As interxeccións. O teatro no século XIX. Auto-res e obras.

1º Bacharelato

Como ficou dito, as unidades correspóndense coas que figuran nolibro de texto da Editorial Obradoiro/Santillana.

Primeira proba

Unidade 1

• A literatura e as súas formas. A comunicación e a linguaxe.

Unidade 2

• A literatura popular. Unidade e variedade da lingua.

Unidade 3

• A literatura na Idade Media. As clases de palabras. O subs-tantivo.

Unidade 4

• As cantigas de amigo. O adxectivo.

Unidade 5

• As cantigas de amor. Os artigos, os demostrativos e os pose-sivos.

Unidade 6

• As cantigas satíricas. Outros pronomes determinantes.

Unidade 7

• As “Cantigas de Santa María”. O verbo (1ª parte).

Unidade 8

• A prosa e o teatro medievais. O verbo (2ª parte).

8


Segunda proba

Unidade 9

• Os Séculos Escuros. O pronome persoal.

Unidade 10

• O Rexurdimento. As preposicións, as conxuncións e os rela-tivos.

Unidade 11

• Rosalía. Os adverbios e as interxeccións.

Unidade 12

• Pondal. A formación do galego.

Unidade 13

• Curros. As linguas peninsulares.

Unidade 14

• Outros autores do Rexurdimento. A diversidade lingüística.

9


Programación didácticade Cultura Audiovisual (Extracto)

Bacharelato de Artes Escénicas, Música e Danza

I. E. S. «Salvador de Madariaga»Curso académico 2015-2016

Índice

Obxectivos 2

Avaliación 5

Criterios de avaliación 5

Estándares de aprendizaxe 8

Instrumentos de avaliación e criterios de cualificación 10

Recuperación de pendentes 12

1

Cultura audiovisualI.E.S. «Salvador de Madariaga»

Obxectivos

A lexislación de referencia (alén do xa mencionado Decreto auto-nómico 86/2015, o ministerial Lei Orgánica 8/2013, de 9 de de-cembro, “para la mejora de la calidad educativa”) confróntanos codesenvolvemento das capacidades que se desagregan a seguircomo obxectivos da nosa actividade nesta etapa. Situámolos, resu-midamente e adaptándoos ao que nos é factíbel desde o ámbitoda nosa disciplina. Aspira o sistema educativo a que os estudantesse preparen para:

— Exerceren a cidadanía democrática, desde unha perspectivaglobal, e adquiriren unha conciencia cívica responsábel, a cal fo-mente a corresponsabilidade na construción dunha sociedadexusta e equitativa e favoreza a sustentabilidade.

— Consolidaren unha madurez persoal e social que lles permitaactuaren de maneira responsábel e autónoma e desenvolveren oseu espírito crítico, de modo a seren capaces de preveren e resol-veren pacificamente os conflitos persoais, familiares e sociais.

— Fomentaren a igualdade efectiva entre homes e mulleres, anali-zaren e valoraren criticamente a desigualdade existente e impulsa-ren a igualdade real e a non discriminación das persoas con disca-pacidade.

— Reforzaren os hábitos de lectura, estudo e disciplina, comocondicións necesarias para aproveitaren eficazmente as aprendiza-xes e mais como medio para o desenvolvemento persoal.

— Dominaren a expresión oral e escrita en lingua galega e linguacastelá.

— Expresárense con fluidez e corrección nunha ou máis linguasestranxeiras.

— Utilizaren eficazmente e con responsabilidade as tecnoloxías dainformación e da comunicación.

— Coñeceren e valoraren criticamente as realidades do mundocontemporáneo, os seus antecedentes históricos e os principaisfactores da súa evolución, para participaren de forma solidaria nodesenvolvemento e mellora do seu ambiente social.

— Accederen aos coñecementos científicos e tecnolóxicos funda-mentais e dominaren as habilidades básicas propias da modalida-de de bacharelato elixida.

2


— Comprenderen os elementos e procedementos fundamentaisdos métodos científicos e da investigación; coñeceren e valorarende forma crítica o contributo da ciencia e da tecnoloxía para amudanza das condicións de vida e afianzaren a sensibilidade e orespecto do medio natural e a ordenación sustentábel do territo-rio, con especial referencia ao país galego.

— Afianzaren o espírito emprendedor con actitudes de creativi-dade, flexibilidade, iniciativa, traballo en equipo, autoconfianza esentido crítico.

— Desenvolveren a sensibilidade artística e literaria, así como osentido estético, como fontes de formación e enriquecemento cul-tural.

— Impulsaren condutas e hábitos de vida salutares e reforzarenactitudes de respecto e de prevención no ámbito da seguridadeviaria.

— Valoraren, respectaren e afianzaren o patrimonio material e in-material de Galiza e contribuíren á súa conservación e mellora nocontexto dun mundo globalizado.

Naturalmente, o noso contributo a esas metas decorre a través daconsecución dos obxectivos propios da disciplina, inexplicabel-mente desaparecidos no Decreto 86/2015 (na esteira do Real De-creto 1105/2014, de 26 de decembro) e substituídos por unha re-misión simple ás alíneas dos obxectivos xerais enumerados no ar-tigo 26 do Decreto. Poderiamos formulalos brevemente da se-guinte forma:

— Coñeceren, comprenderen e seren capaces de analizar os ele-mentos e a estrutura da linguaxe audiovisual, así como as súas di-versas dimensións estéticas e técnicas. Con certeza, ese labor deanálise só acadará culminación se permite construír, mediante aprodución dunha síntese, unha lexibilidade significativa nostextos. Non outra cousa é a lectura.

— Coñeceren os procesos de creación, produción e distribuciónaudiovisual, no cadro dunha industria diversificada e globalizada.

— Coñeceren as características técnicas e expresivas dos mediosde comunicación audiovisual e recoñeceren os seus diferentes xé-neros e as súas posibilidades informativas e comunicativas.

— Coñeceren a evolución histórica da linguaxe audiovisual ecomprenderen a importancia e significado desa historia, tanto soo punto de vista estético canto técnico.

3


— Asimilaren a importancia fundamental dos medios de comu-nicación audiovisual nunha sociedade democrática, como factorde progreso ou de reacción, e as mudanzas introducidas polaconstante introdución de novas tecnoloxías.

— Valoraren a función expresiva do son e da música no procesode creación audiovisual.

— Recoñeceren as diferenzas existentes entre a realidade e a re-presentación que dela nos ofrecen os medios audiovisuais e, portanto, seren capaces de analizar as mensaxes dos media e de valo-raren o que nelas hai de información, arte, propaganda e sedu-ción, en función do papel que desempeñan dentro da sociedade edos intereses dos emisores de que aquelas mensaxes proveñen.

— Desenvolveren capacidades de análise crítica fronte ás mensa-xes que recibimos a través das distintas canles de difusión, tornán-dose conscientes da influencia que esas mensaxes teñen na socie-dade e no propio alumnado. Con efecto, a incidencia da iconosfe-ra dominante na produción, xeneralización e lexitimación de va-lores, moitas veces socialmente negativos, nunca pode ser subesti-mada. De aí, a importancia de desenvolvermos unha actitude crí-tica a respecto dos discursos audiovisuais e de desvendarmos asideoloxías que expresan e reproducen e, en particular, tornarmosconsciente o alumnado da forma en que se ve focado e afectadopor aquelas mensaxes.

— Tomaren conciencia da capacidade das persoas espectadoras,na súa función de consumidoras, para esixiren produtos audiovi-suais de calidade e da necesidade de achar un equilibrio entre li-berdade de expresión e dereitos individuais, no cadro xeral deprocura dunha mellor calidade de vida para as persoas.

— Enriqueceren a súa vivencia espontánea, a respecto do audiovi-sual, i.e., a súa imaxinaria disolución na experiencia do gozo, cu-nha dimensión reflexiva que lles permita elevaren aquela vivenciasubxectiva a outro patamar, onde a formación mostre a súa capa-cidade para enriquecer a existencia humana.

— Empregaren as tecnoloxías da información no proceso de pro-cura de información relevante sobre os problemas da produciónaudiovisual, en relación cunha correcta incorporación das TIC aoproceso educativo, que só será practicábel se esa procura de infor-mación e ese uso da tecnoloxía serviren un propósito de produ-ción de coñecemento. Dito con sinxeleza: trátase de non confun-dirmos o “como” co “que” da educación e de pormos o primeiroao servizo do segundo.

4


— Seren capaces de elaborar, a partir da información recadada,discursos completos, coherentes e correctos, de carácter expositivoou argumentativo, en que se exprese o coñecemento alcanzado.

— Desenvolveren un rigoroso respecto pola propiedade intelec-tual, como garantía do seu propio futuro no medio, con coñece-mento dos diversos tipos de licenzas existentes e actuación acordecon elas na hora da procura de materiais.

Avaliación

A avaliación enténdese coma un elemento máis do proceso educa-tivo en tanto que permite orientar e dirixir de forma permanentea aprendizaxe. Neste sentido, a avaliación é instrumento funda-mental para podermos mellorar o rendemento dos alumnos. Paraque isto se torne posíbel, cómpre que a avaliación sexa continua eque estea atenta á evolución do proceso global de desenvolve-mento do alumnado, en todos os planos.

Criteriosde avaliación

Concretamos e esclarecemos os criterios de avaliación sinaladosno Decreto de referencia de acordo coa nosa adaptación do cu-rrículo. Os estudantes deben ser capaces de:

• Estabeleceren as diferenzas que existen entre realidade e ima-xe, recoñecendo diversas formas de representación utilizadosno curso da Historia e as funcións que desempeñaban nassociedades en causa (inclúe, mais non se limita aos criteriosB1.1, B1.2, B2.9 e, parcialmente, B1.4 e B4.5 do Decreto).

Este criterio ten un duplo sentido: por unha parte, trátase de queo alumnado sexa consciente da problemática do iconismo, mais,por outra e máis importante, que sexa capaz de detectar as dispa-ridades existentes entre a vida real e a visión que dela nos ofrecenos medios audiovisuais e de comunicación e de avaliar critica-mente as mensaxes que estes últimos transportan. Nesa perspecti-va, adquiren sentido as referencias ás funcións da imaxe repre-sentada en diferentes sociedades históricas.

• Coñeceren e seren capaces de analizar os conceptos, caracte-rísticas básicas, estruturas, propiedades, sintaxe, técnicas, ele-mentos espaciais e temporais, significado e sentido na crea-ción e lectura de imaxes fixas e en movemento, apurando os

5


valores expresivos e connotativos (engloba, mais non se limi-ta aos criterios B1.3, B2.1, B2.2, B2.3, B2.4, B2.5, B3.3, B3.4,B3.5, B4.1, B4.2, B4.3, B4.4, parcialmente B4.5, e B4.6).

Como é obvio, a través deste criterio, preténdese valorar o coñece-mento das compoñentes esenciais que integran os produtos au-diovisuais, desde a imaxe fixa até a produción multimedia, pasan-do polo cinema e a televisión. Este criterio non precisa máis escla-recemento que unha indicación sobre que as propiedades inclúeno par branco e negro/cores e a sintaxe, alén das estruturas (ince-santemente reelaboradas no curso da Historia), inclúe a “mise--en-scène”.

• Coñeceren as características básicas dos diferentes procesosde produción audiovisual e os seus modos de relación coasociedade en que nacen e a que se dirixen (engloba, mais nonse limita aos criterios B1.4, B2.6, B2.7, B2.10 e B3.2).

Este criterio apunta tanto á forma en que a sociedade se expresaanonimamente a través do audiovisual nun tempo e nun lugardeterminado como ao modo de existencia do audiovisual na so-ciedade, i.e., os condicionantes económicos, políticos e ideolóxi-cos que determinan os procesos de produción. Canto ao primeiro,temos presentes os criterios de avaliación B2.6 e B2.7 marcadosno Decreto e, canto ao segundo, como dixemos a propósito danosa reelaboración do currículo, partimos de que, sen unha intro-dución a aqueles procesos, non é posíbel facer aprendizaxe signi-ficativa de moitos outros contidos.

• Coñeceren a evolución histórica da linguaxe dos medios au-diovisuais (engloba, mais non se limita ao criterio B3.1).

Este criterio pretende avaliar a capacidade do alumnado para per-cibir a conexión co pasado histórico dos produtos audiovisuais,tanto na perspectiva cultural, canto estética e técnica, a través du-nha aproximación comparada entre os diversos medios.

• Analizaren producións audiovisuais, identificando as carac-terísticas dos distintos xéneros e distinguindo os estereotiposmáis comúns presentes nos produtos audiovisuais (inclúe,mais non se limita ao criterio B4.6).

Este criterio pretende avaliar a capacidade do alumnado paraadoptar unha visión crítica e selectiva sobre os diversos contidosda oferta audiovisual con que se confronta, analizando os distin-tos xéneros e diferenciando os lugares comúns sobados das estru-turas produtoras de sentido. Valorarase, igualmente, a súa actitu-

6


de de recepción consciente, selectiva e crítica perante as produ-cións audiovisuais.

• Teren unha actitude selectiva, crítica e creativa fronte aosmedios de comunicación e as producións audiovisuais (rela-ciónase co “contido” B1.5, que adquire moito máis sentidocomo criterio de avaliación).

Este criterio, de carácter actitudinal, é corolario necesario do ante-rior e prolongarase no inmediatamente seguinte. Ambos, nesta al-tura, teñen carácter perentorio e, con certeza, debemos basear aconstrución de tales actitudes e valores, preferentemente, na for-ma en que os medios e as mensaxes actúan sobre eles e elas, i.e., áprocura de estimular a súa autorreflexión sobre a experiencia queviven na iconosfera contemporánea.

• Recoñeceren e faceren unha valoración crítica das funciónsda publicidade, diferenciando os elementos informativos da-queloutros relacionados coa propaganda e a persuasión (en-globa o, mais non se limita ao criterio B2.8).

Este criterio trata de comprobar que as alumnas e os alumnos sa-ben distinguir os diferentes elementos e estratexias que inciden narecepción das mensaxes publicitarias. Terase en conta a atenciónao uso (ou abuso) que se fai da figura das mulleres nos diferentesmedios.

• Seren quen de argumentar e expor as elaboracións propias,de cooperar e ser construtivos, e tamén de asumir críticas eaceptar ordes no traballo colaborativo.

Este criterio ten unha dupla face: relaciónase á vez coa capacidadede construción intelectual por parte do alumnado e co obxectivoactitudinal de se integraren nunha eficaz dinámica de grupo pe-dagóxico, con vontade de esta se prolongar no seu futuro exercicioprofesional.

• Recoñeceren e apreciaren as producións audiovisuais propiasda Galiza, percibindo a importancia da lingua galega na súaconstrución, e coñeceren os trazos do sector audiovisual ga-lego.

Este criterio busca alargar o coñecemento que ten o alumnado doacervo cultural galego, tanto o clásico como o emerxente, nos me-dios audiovisuais e de imaxe fixa, con necesaria distinción entreprodución cultural galega en sentido forte e produción realizadana Galiza. Tamén pretende familiarizar os estudantes co que po-dería ser o seu ámbito profesional. Como foi indicado, pretende-

7


mos reparar así unha carencia dos criterios de avaliación oficiais,en estrita coherencia co obxectivo p) do Decreto de referencia.

• Identificaren as posibilidades das tecnoloxías da informacióne da comunicación, desde a perspectiva da cultura audiovi-sual, con especial atención á Internet (inclúe, mais non selimita ao criterio B4.7).

Preténdese valorar a asimilación que fai o alumnado da utilidadee oportunidades que ofrecen os medios audiovisuais, avaliando osseus aspectos positivos e, tamén, aqueloutros que se poden tornarmáis negativos, como a oferta de contidos ilícitos ou ilegais, enrelación cos posíbeis perigos da Rede.

• Seren quen de recoñecer e apreciar as características básicasda música e o son nas creacións audiovisuais e nos mediosde comunicación social.

Este criterio non está baseado nos presentes no Decreto (comoconsecuencia da salomónica división entre a imaxe e son) mais éimprescindíbel para a correcta comprensión do audiovisual e tór-nase moito procedente nun centro en que parte dos alumnos cur-san estudos no conservatorio musical.

Estándares deaprendizaxe

Bloque 1. Imaxe e significado

• Establece as diferenzas entre imaxe e realidade, e as súas di-versas formas de representación, e mostra consciencia do ca-rácter convencional de calquera iconismo.

• Analiza e compara imaxes da historia da arte e explica asfuncións ás que estaban destinadas.

• Analiza as similitudes nos tratamentos formais entre a artetradicional e a fotografía, comparando o tratamento formalda pintura e a fotografía do século XIX: retrato, paisaxe,eventos históricos, etc.

• Explica as principais características dos sistemas audiovi-suais, as súas relacións e as súas diferenzas, con inclusión dasexistentes a respecto das artes tradicionais.

• Posúe un coñecemento básico da evolución dos medios e aslinguaxes audiovisuais: fotografía, cinema, televisión, radio elinguaxes dos novos medios.

• Valora os contidos multimedia e dos novos medios e com-prende como modificaron a nosa representación da reali-dade.

8


• Comenta a creación plástica de Chema Madoz, analizando oxogo entre a realidade e a percepción paradoxal desta na súaobra.

Bloque 2. A imaxe fixa e a súa capacidade expresiva

• Coñece e é capaz de aplicar as regras fundamentais da com-posición.

• Coñece a diferenza entre a fotografía tradicional (fotoquími-ca) e a fotografía dixital e é capaz de describir o sistema RGBe os formatos de arquivo de imaxe máis habituais.

• Posúe capacidades básicas de edición dixital de imaxes e, enparticular, coñece o significado e uso das curvas.

• É capaz de facer un comentario razoado dos elementos con-figuradores, do sentido e da función das imaxes fixas, tantopor si como inseridas nos medios de comunicación ou nosnovos medios.

• Analiza a obra gráfica de fotógrafos/as representativos quetraballaron a branco e negro.

• Compara a obra dalgúns artistas fotógrafos relevantes cantoao tratamento da cor.

• Analiza a obra e a transcendencia social de traballos de fotó-grafos e fotógrafas caracterizados pola súa preocupación deintervención e denuncia.

• Analiza composicións en que se expresen as formas de repre-sentar o poder político a través dos tempos (faraóns, empe-radores, reis, presidentes, etc.), con atención ás similitudesentre a imaxe clásica e a fotográfica.

• É capaz de analizar o uso das imaxes fixas na publicidade ena moda, con atención aos valores subliminares presentesnas mensaxes.

• Recoñece e valora que se respecte a autoría na elaboración ena distribución de fotografías por internet.

Bloque 3. A imaxe en movemento e a súa capacidade expresiva

• É capaz de describir a base perceptiva da ilusión de move-mento nas imaxes.

• Diferencia os sinais analóxicos dos dixitais na gravación deimaxes e posúe un coñecemento dos estándares do cinema eda televisión, incluíndo o cinema dixital e a HD.

• Comprende a necesidade da compresión na gravación daimaxe e coñece os códec máis usuais.

• Coñece os tipos de ópticas utilizados na produción audiovi-sual e os conceptos de diafragma, profundidade de campo eexposición, na súa relación dinámica.

9


• Coñece o esquema de iluminación básico, os estilos funda-mentais de iluminación, os tipos de fontes de luz e o concep-to de etalonaxe.

• Analiza os elementos espaciais e temporais, as característicasbásicas, o significado e o sentido na lectura de imaxes enmovemento.

• Identifica e analiza os elementos expresivos e estéticos utili-zados nas producións audiovisuais (película cinematográfica,programa de televisión, etc.).

• Coñece sumariamente as bases da imaxe en 3D e os fitosfundamentais da súa historia.

Bloque 4. Narrativa audiovisual

• É capaz de describir esquematicamente as fases dunha pro-dución audiovisual e coñece tanto a dinámica da filmaxecomo as áreas de traballo e xefes de equipo.

• Analiza os elementos integrantes do plano e da secuencia e écapaz de explicar o seu valor narrativo nunha obra cinema-tográfica dada.

• Comprende a lóxica da construción da secuencia e diferenciaentre plano “máster” e plano-secuencia.

• Comenta as diferentes formas de resolver unha secuencia dediálogo e mostra comprensión da forma en que se arquitectaa sintaxe do plano-contraplano.

• Posúe un coñecemento básico da sintaxe audiovisual e dosmecanismos de continuidade á hora de filmar.

• Comprende o esencial papel da montaxe e da manipulacióndo tempo e do espazo que aquel envolve.

• É capaz de definir a regra dos 180º, o código de tempo e aEDL.

• Coñece as fases e fitos fundamentais da historia do cinema.• É capaz de recoñecer os diferentes xéneros do cinema e da te-

levisión, a intencionalidade comunicativa e as súas caracte-rísticas diferenciais.

• Analiza producións multimedia interactivas e de novos me-dios, identificando as características dos produtos e as súasposibilidades.

• É consciente das posibilidades e dos perigos das tecnoloxíasda información e da comunicación, con especial atención aosmedios de comunicación de libre acceso, como internet.

Instrumentos de avaliacióne criterios de cualificación

Como é natural, o alumnado recibirá unha cualificación positivaen cada unha das avaliacións e na avaliación final se conseguir su-

10


perar os criterios de avaliación e estándares de aprendizaxe sinala-dos noutro apartado desta programación. Alén diso, para fixar acualificación, o profesor terá en conta, basicamente, os resultadosdas probas que propoña ao alumnado e, complementariamente, aavaliación do seu desempeño na xeira cotiá da aula.

Por tanto,

• A cualificación obterase, fundamentalmente, a partir dasprobas propostas regularmente polo profesor. Nelas, seráobrigatoria a resposta ás cuestións de carácter técnico, refe-rentes aos materiais entregados en inglés, mesmo se o alum-nado, naturalmente, non ten por que as responder nesta lin-gua.

• Até un 20% da cualificación poderá ser atribuído polo profe-sor, a partir da avaliación do traballo do alumnado na aula e,en particular, da revisión dos apuntamentos que cada estu-dante debe elaborar, a partir da dinámica desenvolvida naaula. A presentación de tales apuntamentos ten carácterobrigatorio.

• Os comportamentos inadecuados na aula (i.e., contrarios áboa orde da mesma) serán penalizados con deducións de0,25 puntos, até un máximo de 3 puntos por período de ava-liación.

• Naturalmente, a non observancia dos criterios de coherencia,propiedade e corrección nas probas propostas ao alumnadosuporá deducións que irán até un máximo total de douspuntos, en escala de 0,1/0,2/0,3, segundo a gravidade dasfaltas.

Serán realizadas, no mínimo, unha proba por cada avaliación e, seo profesor o considerar conveniente, tamén unha proba de recu-peración. O mesmo criterio aplícase á realización ou non, no finaldo curso, dunha última proba de recuperación para aqueles alum-nos que, na altura, non tiveren atinxido unha cualificación globalpositiva.

Se un alumno ou alumna entregar a proba en branco ou for apa-ñado nalgunha trapallada (tentar “copiar” por medios convencio-nais ou servíndose das novas tecnoloxías, como agora é infeliz-mente frecuente), recibirá decontado a cualificación mínima noavaliación, parcial ou final, de que se tratar.

11


Recuperaciónde pendentes

A recuperación do alumnado pendente, se o houber, realizarase através de probas escritas e o alumnado disporá da oportunidadede fragmentar os contidos a través dos diversos exames que con-voca a Xefatura de estudos do centro nas diferentes fases do cursoacadémico.

A práctica usual, nos últimos anos, é convocar dúas probas (unhana fin do primeiro trimestre; a outra, na fin do segundo) e, poste-riormente, unha proba extra para aqueles alumnos que precisenaínda recuperar unha parte ou o todo da disciplina.

Con anterioridade suficiente ás probas, os alumnos e alumnas re-cibirán as oportunas orientacións por parte do profesor sobre anatureza do exame que se lles vai propor, centrado nos contidosdo currículo vixente no curso 2014-2015, isto é, o da LOE, adap-tado pola Xunta de Galicia no Decreto 126/2008, de 19 de xuño(D.O.G de 23 de xuño de 2008).

A distribución da materia para tales probas sería a seguinte:

• 1ª proba: unidades 1 e 3.• 2ª proba: unidades 2, 4, 5 e 6.

Subscribe o presente extracto da Programación didáctica o profe-sor encargado da disciplina que a continuación asina, a 15 desetembro de 2015.

Manuel Castelao Mexuto

12


Organización da materia para alumnos pendentesCultura Audiovisual

Bacharelato de Artes Escénicas, Música e Danza

I. E. S. «Salvador de Madariaga»Curso académico 2015-2016

Currículo

Naturalmente, o currículo de referencia para os alumnos coa dis-ciplina pendente continúa a ser o vixente no curso 2014-2015, istoé, o da LOE, adaptado pola Xunta de Galicia no Decreto 126-/2008, de 19 de xuño (D.O.G de 23 de xuño de 2008).

Primeira proba

Unidade 1. Imaxe: concepto, sintaxe e significado

— A comunicación audiovisual na nosa sociedade: inflación e ce-gueira.

— A natureza da imaxe: a iconicidade.

— A imaxe como representación da realidade. O poder de fasci-nación da imaxe.

— A percepción visual. Cultura, percepción e imaxe.

— Elementos para unha historia da imaxe: da imaxe única á ima-xe seriada. A imaxe dixital.

— A sintaxe visual e os seus elementos básicos: o punto; a liña; ocontorno; a dirección; a textura; o ton; a cor; o movemento; a di-mensión; a escala.

Unidade 3. A imaxe en movemento: o cinema

— Fundamentos perceptivos e técnicos do cinema. A ilusión demovemento.

— Elementos expresivos: o cadro e a “mise-en-scène”. Espazo etempo. A montaxe.

— A audiovisión: funcións e característica do son.

— A música na expresión audiovisual.

— O proceso de produción audiovisual, desde as perspectivas ar-tística, técnica e industrial.

— Evolución histórica do cinema e a súa linguaxe: do cinema pri-mitivo ao 3D.

1


— O cinema e as restantes artes: literatura e cinema; teatro e ci-nema.

— O cinema documental. Características e modelos.

— O cinema de animación: xéneros e técnicas básicas. Evoluciónhistórica.

— O cinema na Galiza.

— Cinema, sociedade e mercado.

Segunda proba

Unidade 2. A imaxe fixa e as súas linguaxes

— A fotografía. Orixes e historia. A imaxe fotográfica. Claves dalinguaxe fotográfica. Fotografía e sociedade. A fotografía na Ga-liza.

— A banda deseñada. Características e historia. A narrativa dabanda deseñada. Recursos expresivos. Relación da BD coas restan-tes artes. A BD na Galiza.

— O cartelismo. Orixes e historia do cartel. A linguaxe dos carteise a integración de texto e imaxe. O cartel e a cultura de masas. Ocartelismo na Galiza.

Unidade 4. Produción multimedia

— A tecnoloxía multimedia: concepto de multimedia e evoluciónno mundo actual.

— Características dos sistemas multimedia: control informático,integración de diferentes fontes de información, interactividade.

— Tipoloxía da información que incorporan os sistemas multi-media.

— A xestión do proceso de produción multimedia: desenvolve-mento, realización, edición, posprodución.

— A produción multimedia e a Internet.

2


Unidade 5. Os medios de comunicación

— A televisión. Linguaxe, características técnicas e expresivas. Xé-neros televisivos. A evolución histórica da TV. Presente e futuroda TV.

— A radio. Características técnicas e expresivas. A evolución his-tórica da radio. Os formatos.

— A realidade creada polos medios. Linguaxe e tempo nos me-dios de comunicación. Estudo de audiencias e programación. Osmedios de servizo público. O poder dos media no mundo actual.

— A Internet. Usos da Rede: socialización da información, a co-municación e a creación. O uso responsábel da Net. O futuro daInternet.

Unidade 6. A publicidade

– O concepto de publicidade. Propaganda, información e sedu-ción. Formas e canles da publicidade.

— O proceso da comunicación publicitaria: público obxectivo, es-tudo de mercado, vantaxe diferencial, colocación dun produto(”product placement”), necesidades da persoa consumidora.

— As novas formas da publicidade: emprazamento de produtos,publicidade encuberta e subliminar. Publicidade de dimensiónsocial, campañas humanitarias e mensaxes alternativas.

3


Extracto Programación de Lingua e Literatura Galegas€¦ · — Emprega nas intervencións orais...

Documents

Transcript of Extracto Programación de Lingua e Literatura Galegas€¦ · — Emprega nas intervencións orais...