BerripaperaEUSKARAREN87. zenb . • H I Z K U NTZ A P O L IT I K A R A KO SA I LO R D ETZ A • 19 9 9 .eko abuz tua

12

3

4

Euskal Herriko BERTSOZALE ELKARTEA1995-1998 balantzea

AR

GIA

/ A

LBER

TO E

LOSE

GI

Azken lau urteetan egindakoaren gainekogogoeta egin du Elkarteak, lau lan ildonagusiren inguruan: transmisioa, hedape-

na, ikerkuntza eta komunikazioa.

Transmisioa: hezkuntzaTransmisioari dagokionez, hezkuntza da oinarri etabertsolaritza lantzen ari dira ikastegietan zenbaitirakasle; Lehen Hezkuntzan, batik bat. Aurten,bestalde, udalekua antolatu da Iparraldean 14 urtezazpikoekin. Era berean, metodologia hobetzekoahaleginetan ari da Elkartea, eta EHUko PedagogiaDepartamentuko Lontxo Oihartzabal eta FelixEtxeberria irakasleekin lanean ari da. Bertso esko-lak ere lan handia egiten ari dira: oraintxe 86 eskoladitu Elkarteak, hau da, 500 bat ikasle inguru.Gazteak dira bertsolaritzaren geroa, ordea, etahoriei laguntzen ere saiatzen da Elkartea, aldizkakobilerak eta zenbait ekimen bitarte.

Hedapena: “Lanku” zerbitzuaHedapena da Bertsozale Elkartearen bigarren ildonagusia eta, honetan, gogoetan ari dira hedabideeninguruan. Txapelketak ere guztiz garrantzizko diraeta Nafarroakoa eta Iparraldekoa antolatu ohi dituurtero. 95ean Gipuzkoakoa eratu zuen, 96 eta 98an

ATZERA AURRERA

Araba eta Bizkaikoa, eta 97an Txapelketa Nagusia.Eskolarteak ere hor dira, urtero-urterokoak.Txapelketak antolatu ez ezik, eztabaida ere bidera-tu izan da.

Hedapenaren barruan, hainbat lan eman du argita-ra Bertsozale Elkarteak: txapelketetako liburuak,CDak, kaseteak, bideoak, CD-Roma... Epaile etagai-jartzaileentzako ikastaroak ere antolatu izandituzte. Atal honetan, azkenik, bertsogintzak pla-zaz plaza funtziona dezan “Lanku” zerbitzua sortudute, bertso saioen antolakuntzan laguntzeko etaekoizpenak merkaturatzeko, batez ere.

Ikerkuntza: Xenpelar Dokumentazio Zentroa3.258 liburu, 895 bideo, 3.573 audio, 4.117 argazki,1.597 kartel, 1.014 publizitate dokumentu, eta 295bertsopaper daude gorderik XenpelarDokumentazio Zentroan. Erdia baino gehiago,joan den lau urte honetan bildu da. 98an berrituzuten ekipo informatikoa eta bertsolaritzaren datubasea egiten hasita daude. Gainera, informaziozentro da askotariko erabiltzaileentzat: hedabide,ikastegi, eta ikertzaileentzat. DokumentazioZentro honek, bestalde, grabatzaileen sarea eraosaturik du.

KomunikazioaHiru sailetan landu dute atal hau: Elkarte bera, eus-kal gizartea, nazioartea.

Lehenengoan, “Bertsozale” berripapera argitarat-zen da hilero. Bazkideentzako hiru gogoeta jardu-naldi ere egin dituzte.

Euskal gizarteari gagozkiola, bilera egiten duteurtean behin alderdi politikoekin.

Nazioartean, berriz, kanpoko gonbidatuak hartuizan dituzte, bai eta atzerriko jardunaldietan partehartu ere -Mexikon, Kanarietan, Kartagenan...-,saioetan kantatuz, eta ponentziak eta komunika-zioak irakurriz.

1999/ 2003 aldirako helburuakDatozen lau urteetan orain arte bezain eragile izannahi du Elkarteak. Bertsolaritzaren beharrei erant-zunez, lana zuzen antolatuz, Elkartearen ahalmena-ren arabera jardunez eta handikerietatik aparte,gogoeta eta barne kohesioari arreta berezia eskai-niz. Helburu nagusi horiexek zuzenduko duteEuskal Herriko Bertsozale Elkartearen lanahurrengo lau urteetan.

sumarioa• Euskal Herriko

Besrtsozale Elkartea1995-1998 balantzea

• Pertsonaia:

Anita Anacabe

• Laburrak:

Maite González Esnal

Menuen hiztegia

• Renoko Euskal Astea

• Leioa: merkataritza kanpaina

• HABEren ikastaro etabideohitzaldiak

• Web Guneak

Welsh Language Board

Sareko Argia

1© Hizkuntza Politikarako Sailordetza

BerripaperaEUSKARAREN

87. zenb. • HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILORDETZA • 1999.eko abuztua

2

laburrak

ZA

LDI E

RO

p e r t s o n a i a

ATZERA AURRERA© Hizkuntza Politikarako Sailordetza

MAITE GONZALEZ ESNAL,frisieraz

Idazlearen “Mari-Marietta” liburua frisierazargitaratu dute. Duela hiru urte kalera zeneuskaraz Alberdania etxean, Literatura SariNazionalerako hautagaien artean izan zenhaurrentzako lana. Oraindik orain, berriz,Frisiako Utjowerij etxeak itzulpena jarri duirakurgai.

Ingelesez irakurri zuten liburua Frisiakoargitaletxearen arduradunek, nahiz eta hiz-kuntza horretan ez den oraindik kaleratu.Itzulpena prest da, hala ere, eta harremanakbideratzea besterik ez dago orain.

Frisieraz baino lehen, galegoz ere argitaratuzuten “Mari-Marietta”.

ZA

LDI E

RO

MENUEN HIZTEGIAD o n o s t i a k oC e b a n c - C d e aP r o f e s i o n a l e nFormakuntzarakozentroak egin du,D o n o s t i a k oEuskararen UdalP a t r o n a t o a r e nl a g u n t z a z .Gastronomia eta

sukaldaritza arloari zuzendurik dago, etataberna, kafetegi, ostatu, edaritegi eta jatetxe-en kartak ditu gogoan. Bi atal ditu hiztegiak:lehena, eskema teorikoa dugu; bertan, plate-ren izenak euskaratzeko arau, aholku,gomendio eta irizpideak azaltzen dira.Bigarren atala, hiztegia bera da. JonMendizabal, Jaione Maiz eta ChemaGonzález dira egile eta alor honetan aurretikagerturiko hiztegi eta liburuak kontuan hartuizan dituzte beren proposamenak egin dituz-ten honetan.

ANITA ANACABEEuskal komunitatearen alde lanean

EEBBetan

1954an jaio zen EEBBetan,Elko-Nevadan, baina euskal-amerikarra da, Euskal Herritik

Nevadara emigratu baitzuten beregurasoek: MarkinakoIruzubietakoa zen ama, Katekoabaserrikoa, eta Berriatukoa, berriz,aita, Anacabe baserrikoa.

Elkon sortu eta hazia, euskararenjabe, euskal komunitatearen aldekolanetan nabarmendu izan da aspal-dion bere herrian. Horretan zeri-kusi handia du herriko kale nagu-sian duen dendak: Anacabe´s ElkoGeneral Merchandise Co. nonaskotariko gaiak saltzen dituzteneta, 1936az gero, euskal artzainendendarik nagusiena izan baitzen.

Euskal ostatuetan, jaialdietan,EEBBetako euskaldunen apaizarimezatan laguntzen, kale agerraldie-tan argazki egiten, lepoan “Gukeuskaraz, zuk zergatik ez?” dara-man arrantzale atorra jantzita...euskal giroa non, han ohi da ElkonAnita Anacabe.

Euskaltzaletasun horrexek bultza-tuta, gurasoen sorterritik hurre,Markinan eman du 98-99 ikastur-tea, bere seme-alabek euskara ikaszezaten: Teresa (13 urte), Andrea(12), Mateo (10) eta Cristina (5).

Markinako Herri-Eskolan ez ezik,kalean, lagunartean eta eskolorduzkanpoko ekintzetan saiatu diraAnitaren seme-alabak: pilotan, sas-kibaloian, igerian, trikitixa ikasta-roetan e.a.

Ama bera ere saiatu da. Gaztelaniairakasle da, egun, Elkon, etaMarkinako euskaltegira jo izan duhizkuntzaren didaktikan bereburua trebatzeko asmotan.

Beren helburuak neurri handi bate-an lorturik itzuli dira NevadaraAnacabetarrak. Agurraren orduan,kexu bat baino ez du izan AnitaAnacabek: “Urtea egin dugu, etaederto. Baina beste urte bete hemenegongo bagina, orduan bai, guztizondo ikasiko zuten euskaraz nireseme-alabek”.

BerripaperaEUSKARAREN

87. zenb. • HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILORDETZA • 1999.eko abuztua

ATZERA AURRERA© Hizkuntza Politikarako Sailordetza

RENOko EUSKAL ASTEA

EEBBetako euskaldunak zorioneko izan dira. EuskalKultur Aste handia egin da Reno, Nevadan. 1959anere herri berean egin zen lehenengo euskal jaialdi han-

dia: Western Basque Festival, euskal-amerikarren lehenengoagerraldia izan baitzen. 5.000 lagun baino gehiago bildu zenbertan eta, harrezkero, euskaldunek harro erakutsi zutenberen nortasuna.

Berrogei urte dira lehenengo jai hura egin zenetik eta KulturAstearen antolatzaileek hainbat ekintza antolatu izan zituz-ten joan den uztailerako. Ondorioz, uztailaren 19tik 25era,bertako euskal klubak biltzen dituen NABO erakundeak(North American Basque Organizations) urteko biltzarra

ZA

LDI E

RO

egin du Renon. 1959ko jaialdiaren antolatzaileek ere omenal-di beroa jaso dute. Ez dira izan, hala ere, omena jaso dutenbakarrak. William A. Douglass antropologo eta RenokoBasque Studies Program-eko koordinatzailea, eta MarcelTillous, EEBBetako euskaldunen apaizak ere jaso dute anto-latzaileen esker ona.

EEBBetako Kultur Aste honetan, azkenik, hitzaldiak, jardu-naldiak, bertso-jaialdiak, liburu eta disko azoka, musikajaialdiak, kontzertuak, dantza erakusketa, herri-kirolak e.a.izan dira. Dudarik gabe, EEBBetako euskaldunen historianbeti ageriko den ekimena izan da. Berrogei urte eta gero ere,historia errepikatu egin da.

ZA

LDI E

RO

ZA

LDI E

RO

Leioako Udaleko EuskaraZerbitzuak, “EuskaraMerkataritzara“ izeneko egitas-

moa abiarazi du. Egitasmo honenbitartez, Leioako merkataritza sekto-rean euskarak duen egoera hobetu nahida, bai arduradun eta langileen euska-raren ezagupenari dagokionean, eta baidendetako euskararen erabilpenaridagokionean ere.

Egitasmoaren helburu da, aurrena,Leioako merkataritzan euskarak duenegoeraren berri izatea, eta dauden hut-sune eta gabeziak identifikatzea.

Ondoren etorriko dira Leioako merkataritza arloan euskararen erabile-ra indartzea, merkatarien sarea antolatuz, eta zerbitzuaren kalitateahobetuz euskararen erabilera kontuan hartuta.

Esaterako, Leioako lau merkataritza establezimendutik batean badagoharremanak euskaraz garatzeko aukerarik. Aldiz, hamar dendatik seikizenpetu dute euskara gehiago erabiltzeko konpromisoren bat.

Udaleko Euskara Zerbitzuak, gainera, itzulpen zerbitzua, euskarazkoikastaroak, errotulua ipini edo berriztatzeko dirulaguntzak eta bestehainbat baliabide eskaini dizkie merkatariei.

Merkataritza kanpaina Leioan

Ikastaro eta bideohitzaldiakHABEren eskutik

Prestakuntza-ikastaro ugari antolatu izanditu HABEk euskaltegietako irakasle-entzat eta, tartean, bideohitzaldiak ere

bai, ikastaro zenbait emango dituzten adituenardurapean. Euskara-irakasleentzat ez ezik,bestelako bigarren hizkuntza baten irakas-kuntzan ari direnentzat ere badira hitzaldiak.

Uztailean hasi ziren eta urria arte iraungodute ikastaroek. Eusko JaurlaritzakDonostian, Bilbon eta Gasteizen dituenegoitzetan burutuko dira.

Bertoko eta atzerriko irakasleek zuzendukodituzte ikastaro eta bideohitzaldiak eta lan-duko dituzten gaien artean dira, esate bate-rako: programazioa, hiztegia eta gramatika,irakurketa, mintzamena e.a.

Informazio eta izen-emateak, HABErenLurralde Ikuskatzailetzan. (Donostia:943022600, Bilbo: 940381620, Gasteiz:945017090).

3

BerripaperaEUSKARAREN

87. zenb. • HIZKUNTZA POLITIKARAKO SAILORDETZA • 1999.eko abuztua

4

✄Euskararen Berripapedoan jaso edo ezagunenahi baduzu, idatzi helb

Hizkuntza PolitikarakWellingtongo D

01010 Vitoria-GasteTel.: 945 01 8

e-posta: M-Meauri

Euskaraz

Izen-deiturak: ..................

..............................................

..............................................

Helbidea: ..........................

..............................................

Herria: ................................

Kodea: ................................

Lurraldea:..........................

Tel.: ......................................

e-posta:..............................

Lege-gordailua: VI-572-199ISSN: 1138-3038

ATZERA

© Hizkuntza Politikarako Sailordetza

WEB GUNEAK

ra zure etxeann bati bidaltzeaide honetara:

o Sailordetzaukea, 2iz (Araba)0 98o@ej-gv.es

Gaztelaniaz

............................

............................

............................

............................

............................

............................

............................

............................

............................

............................

2

Web gune berria jarri du Galesko Hizkuntza Politikarako ZuzendaritzakInterneten, Europako Batzordearen babesean. Gunearen helburua da hiz-kuntzen sustapena laguntzea Europa osoan, eremu urriko hizkuntzen arteko

loturak azkartu eta beren erabilera indartzeko. Horregatik, komunitate plangintzariburuzko zehaztasunak eta hizkuntza lantzeko ekimenak aipatzen dira web gune hone-tan. Gainera, adin guztietako hiztunentzako mintza praktika ariketak ere ezarri dituztebertan.

Web gunearen estreinu egunean Galesko Hizkuntza Politikarako arduradun RhodriWilliams-ek adierazi zuenez, “espero dugu ikasle, irakasle, eta alor honetako adituek,Europan zehar diren komunitateetako jendearekin batera, gero eta gehiago jotzea gunehonetara”.

Hiru hizkuntzatan da informazioa: galesez, ingelesez, eta gaztelaniaz. Helbidea, berriz:www.cymuned.org.uk

Eremu urriko hizkuntzasarean: galesa

SAREKO ARGIA Argia on line

1919an kaleratu zen lehenengo aldiz Zeruko Argia aldizkaria. Kutsu erlijiosoaeta kultur asmoa, biak zituen. Gerra ostean, 60ko hamarkadan, euskal kultu-raren berpizkundearen adibide goren izan zen. 1976an, “Euskal Prentsaren

Urtea” izan zen hartan, magazine itxu-ra hartu zuen. Harrezkero eutsi dio eiteberari, nahiz eta koloretan ari den1997az gero.

Aurten, 2.000. urtearen atarian, asteka-riak beste urrats bat egin du aurrerateknologia berrien bidean etaInterneten jarri du bere burua: SarekoArgia dugu. Ondorioz, aldizkaria ira-kurri nahi duenak ordenagailua piztubesterik ez du, kiosko eta liburudende-tara joaten ibili beharrik gabe. Eraberean, diasporako euskaldunekEuskal Herriari buruzko albisteak aste-an-astean jasotzeko modu zuzena dute.Horretarako, ondoko helbidera jobaino ez dago: www.argia.com