Euskadi Literatura Sariak 2013 prentsa 2 · 18.000 euroko saria eta 4.000 euro, lan saritua beste...

22
HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA Kultura Sustatzeko Zuzendaritza DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA Dirección de Promoción de la Cultura Euskarazko literatura/ Literatura en euskera Gaztelaniazko literatura/ Literatura en castellano Euskarazko literatura itzulpena / Traducción literaria al euskera Literatura lanaren ilustrazioa / Ilustración de obra literaria 2013ko urriaren 29an / 29 de octubre de 2013

Transcript of Euskadi Literatura Sariak 2013 prentsa 2 · 18.000 euroko saria eta 4.000 euro, lan saritua beste...

HEZKUNTZA, HIZKUNTZA POLITIKA ETA KULTURA SAILA

Kultura Sustatzeko Zuzendaritza

DEPARTAMENTO DE EDUCACIÓN, POLÍTICA LINGÜÍSTICA Y CULTURA

Dirección de Promoción de la Cultura

Euskarazko literatura/ Literatura en euskera

Gaztelaniazko literatura/ Literatura en castellano

Euskarazko literatura itzulpena / Traducción literaria al euskera

Literatura lanaren ilustrazioa / Ilustración de obra literaria

2013ko urriaren 29an / 29 de octubre de 2013

EUSKADI LITERATURA SARIAK PREMIOS LITERARIOS EUSKADI

2013

Euskarazko literatura / Literatura en euskera

Irabazlea / Ganador: RAMON SAIZARBITORIA Izenburua / Título: Martutene Argitaletxea / Editorial: Erein

Gaztelaniazko literatura / Literatura en castellano

Irabazlea / Ganador: RAMIRO PINILLA Izenburua / Título: Aquella edad inolvidable Argitaletxea / Editorial: Tusquets Editores

Euskarazko literatura itzulpena / Traducción literaria al euskera Irabazleak / Ganadores: IÑAKI MENDIGUREN

SARAH TURTLE Izenburua / Título: Tom Sawyer-en abenturak (Mark Twain) Argitaletxea / Editorial: Alberdania-Erein-Igela

Literatura lanaren ilustrazioa / Ilustración de obra literaria

Irabazlea / Ganadora: ELENA ODRIOZOLA Izenburua / Título: Tropecista Argitaletxea / Editorial: Barbara Fiore Editora

EUSKADI LITERATURA SARIA EUSKARAZKO LITERATURA

2013 Epaimahaia - Itxaro Borda, epaimahaiburua - Jon Kortazar, epaimahaikidea - Lourdes Otaegi, epaimahaikidea - Patziku Perurena, epaimahaikidea - Arantxa Urretabizkaia, epaimahaikidea Irabazlea eta sariaren nolakoa

Irabazlea: Ramon Saizarbitoria Izenburua: Martutene Argitaletxea: Erein

18.000 euroko saria eta 4.000 euro, lan saritua beste hizkuntza batean argitaratzen bada. Epaimahaiak ikusitako merituak

Afektibotasuna, gizartea eta literatura dira lan handi honen hiru ardatzak. Afektibotasunaren arloan, elkar ulertzeko ezintasuna nagusitzen da pertsonaien arteko harremanetan; bestalde, aipagarri da euskal gizartearen ispilua: hiria eta herria, politika-iritzi ezberdinen talka, literaturari dagokionez, azkenik, diskurtsoaren osotasuna eta aberastasuna dira azpimarragarri. Aipatzekoak dira, esaterako, trebetasuna zeharkako elkarrizketak adierazteko, eta klase desberdintasunak nola azaltzen diren hizkuntz hautuaren bidez. Gisa berean da nabarmentzekoa, Max Frischen Montauk nobela kontakizun honen pertsonaia bat gehiago dugula, eta bestalde, Gustav Flaubert-en lanak Saizarbitoriaren lanetan duen eragina ere. Azkenik, oroz gainetik nabarmentzekoa da nobela honen irakurketak ekartzen duen plazerra. Izan ere, orrialde bakoitzean nabaritzen den tentsioak irakurtzen jarraitzeko bultzatzen gaitu.

Ramon Saizarbitoria

Ramon Saizarbitoria (Donostia, 1944). Soziologoa eta idazlea. 60ko urteetatik aurrera euskal hedabide gehienetan hartu du parte. Nobelagile handia da egilea: Egunero hasten delako (1969), Ehun metro (1976), Ene Jesus (1982) Kritika Saria, Hamaika pauso (1995) Kritika Saria eta Bihotz bi (1996) Kritika Saria. Aberriaren alde (aberriaren kontra) saio aipagarria 1999koa da. Gorde nazazu lurpean (2000) Kritika Saria eta Euskadi Literatura Saria 2001. Jatorrian Gorde nazazu lurpean liburukoak izanik, argitarapen berri bat izan zuten: Gudari zaharraren gerra galdua (2000), Rossetti-ren obsesioa (2001) eta Bi bihotz, hilobi bat (2001).Kandinskyren tradizioa (2003), eta azkena Martutene (2012) Kritika Saria eta 111 Akademiaren Saria.

Martutene

Martutene. Dadoa zenbait aldiz jaurti ondoren, bosta atera da: Julia, Martin, Pilar eta Abaitua dira lau kantoietako puntuak: erdikoa, Lynn. Julia itzultzailea da, Martin, idazlea: Pilar eta Abaitua medikuak. Berriro osatzeko (edo desegiteko) prozesuan dauden bi bikote. Horretan neska amerikar bat agertzen da haien bizitzan; soziologoa da, Max Frischen eleberri bateko protagonistaren izena du. Lynnek ez du nahi, baina aspalditik lokartuak zeuden harreman haien zimenduak astinduko dituzten erreakzioak abiaraziko ditu haiengan: alaitasuna, desira eta bizi berri bati ekiteko poza eta ilusioa. Lynnen presentziak ematen dio Juliari falta zitzaion ausardia; idazleari, azken maite-jolasekin amets egiteko aukera; Abaituari kulpa astun batetik askatzeko modua, eta askapen zoriontsu horri esker zentzu duinagoa eta beteagoa emango dio bizitzari. Pilarri, bere aurkariari, bere zoria erabakitzeko eginkizuna utziko dio. Lynnen “Fly away” (zoaz hegan) melodiko eta askatzaileak, beste hainbat doinu gozo, zakar, triste edota mingarriekin batera (abertzaleen istorioak, gerrakoak, indarkeria eta heriotza-kontuak) eleberri guztia igarotzen du, hasieratik “coda”raino. Amaieraren aurretik, ordea, geralditxo bat egiten da, azkeneko aldiz, guduaren osteko paisaia aztertzeko. Protagonista batzuk hegan abiatuko dira, beste batzuk lurrean geratuko dira, erremediorik gabe. Lynn, noizbait aingeru askatzaile, gaur heroi lurrreratu, oroimenaren aingeruaren besoetan datza orain, eleberri bikain, zuhur eta zirraragarri honetako protagonista (eta irakurle) ororen gainean hegaldatuz. Ramon Saizarbitoriak bere eleberri onena idatzi du (intimoena?), eta ez da kasualitatea izan, erreferentzia gisa, Frischen eleberri bat hartu izana, izenburuan leku-izen bat daramana hura ere, Montauk, non, asteburu bat eta azken maitasun-istorio bat kontatzeko aitzakiarekin, bere bizitzaren errepasoa egiten baitu egileak. Saizarbitoriak ere atzera begiratzen du, bere paisaiak dakartza gogora, dagoeneko existitzen ez den Donostia, aro baten amaiera, zorionekoa, indarkeriaren azkenarekin batera etorri delako, baina gauza gehiegi utzi dituena atzean… Euskarazko literaturari dagokion Euskadi literatura sariaren finalistak Bitan esan beharra Rikardo Arregi Alberdania Ez naiz ni Karmele Jaio Elkar Ni, Vera Itsaso Martin Elkar Mussche Kirmen Uribe Susa Idazten ari dela idazten duen idazlea Iban Zaldua Elkar Aurreko ekitaldietako irabazleak (1997) Epaltza, Aingeru. Tigre ehizan, Elkarlanean. (1998) Juaristi, Felipe. Galderen geografia, Alberdania. (1999) Lertxundi, Anjel. Argizariaren egunak, Alberdania. (2000) Oñederra, Lourdes. Eta emakumeari sugeak esan zion, Erein. (2001) Saizarbitora, Ramon. Gorde nazazu lurpean, Erein. (2002) Borda, Itxaro. %100 Basque, Susa. (2003) Lizarralde, Pello. Larrepetit, Erein. (2004) Muñoz, Jokin. Bizia lo, Alberdania. (2005) Cano, Harkaitz. Belarraren ahoa, Alberdania. (2006) Zaldua, Iban. Etorkizuna, Alberdania. (2007) Montoia, Xabier. Euskal Hiria sutan, Elkar. (2008) Muñoz, Jokin. Antzararen bidea, Alberdania. (2009) Lete, Xabier. Egunsentiaren esku izoztuak, Pamiela. (2010) Etxegoien, Fermín. Autokarabana, Pamiela. (2011) Apalategi, Ur. Fikzioaren Izterrak, Susa. (2012) Cano, Harkaitz. Twist, Susa.

PREMIO LITERARIO EUSKADI LITERATURA EN EUSKERA

2013 Jurado - Itxaro Borda, presidenta - Jon Kortazar, vocal - Lourdes Otaegi, vocal - Patziku Perurena, vocal - Arantxa Urretabizkaia, vocal Premio y premiado

Autor: Ramon Saizarbitoria Título: Martutene Editorial: Erein

Premio de 18.000 euros y 4.000 euros si la obra premiada se publica en otra lengua. Razonamiento del jurado

Afectividad, sociedad y literatura son los tres ejes de esta gran obra. En el ámbito de la afectividad, la incapacidad para la comprensión mutua se impone en las relaciones entre los personajes; por otra parte, destaca el reflejo de la sociedad vasca: la ciudad y el pueblo, el choque de diferentes opiniones políticas, y por último en relación a la literatura, son subrayables la riqueza y totalidad del discurso. Destacan por ejemplo, la habilidad para mostrar las conversaciones indirectas, y cómo se muestran las diferencias sociales a través de la elección de lengua. Hay que mencionar también la novela Montauk de Max Frisch como un personaje más de este relato, y la influencia de la obra de Gustav Flaubert en los libros de Saizarbitoria. Por último, se impone por encima de todo el placer que conlleva la lectura de esta novela. De hecho, la tensión que aparece en cada página nos empuja a seguir leyendo. Ramon Saizarbitoria Ramon Saizarbitoria (San Sebastián, 1944). Sociólogo y escritor. Es uno de los grandes renovadores de la literatura en euskera. Desde su primera obra, Egunero hasten delako (Porque comienza cada día, 1969), 100 metros (1976), Ene Jesus (¡Ay, Dios mío!, 1976) (Premio de la Crítica), Los pasos incontables (1998) (Premio de la Crítica), Amor y guerra (1999) (Premio Euskadi de Difusión), Guárdame bajo tierra (2002) (Premio Euskadi y Premio Nacional de la Crítica), Kandinskyren tradizioa (La tradición de Kandinsky, 2003), y Martutene (2012) Premio de la Crítica y Premio 2012 de 111 Akademia.

Martutene

Julia es traductora, Martin, escritor; Pilar y Abaitua son médicos. Dos parejas que están recomponiéndose (o descomponiéndose) y a quienes sorprende la llegada de una joven socióloga americana cuyo nombre está tomado de una novela de Max Frisch y que entra en sus vidas para convertirse, a su pesar, en el elemento que desencadenará múltiples reacciones que harán remover los cimientos de unas relaciones estancadas, en las que prenderá la llama de la alegría, el deseo y la ilusión de una nueva vida. El Fly away melódico y liberador de Lynn atraviesa, entremezclado con otras melodías, más o menos dulces, más o menos desgarradoras y tristes, toda la novela, desde su inicio hasta la “coda”, donde, antes de la clausura, se reconoce por última vez el paisaje después de la batalla. Algunos protagonistas levantarán el vuelo, otros se quedarán irremisiblemente en tierra. Lynn, un día ángel liberador, hoy héroe caído, yace en brazos de otro ángel, el ángel de la memoria, que a buen seguro seguirá planeando sobre cada uno de los protagonistas (y de los lectores) de esta magnífica, sabia y emotiva novela. Ramon Saizarbitoria ha escrito su mejor obra (¿la más íntima?), y no es casualidad que haya tomado como referencia Montauk, la novela de Max Frisch que, como Martutene, transcurre en un lugar cuyo nombre evoca un recuerdo imborrable. También Saizarbitoria mira hacia atrás, hace repaso de sus paisajes, del San Sebastián que ya no es, del fin de una época, afortunada porque ha acompañado al fin de la violencia pero en la que han quedado demasiadas cosas… Obras finalistas en la modalidad de literatura en euskera Bitan esan beharra Rikardo Arregi Alberdania Ez naiz ni Karmele Jaio Elkar Ni, Vera Itsaso Martin Elkar Mussche Kirmen Uribe Susa Idazten ari dela idazten duen idazlea Iban Zaldua Elkar Ganadores en las anteriores ediciones del premio (1997) Epaltza, Aingeru. Tigre ehizan, Elkarlanean. (1998) Juaristi, Felipe. Galderen geografia, Alberdania. (1999) Lertxundi, Anjel. Argizariaren egunak, Alberdania. (2000) Oñederra, Lourdes. Eta emakumeari sugeak esan zion, Erein. (2001) Saizarbitora, Ramon. Gorde nazazu lurpean, Erein. (2002) Borda, Itxaro. %100 Basque, Susa. (2003) Lizarralde, Pello. Larrepetit, Erein. (2004) Muñoz, Jokin. Bizia lo, Alberdania. (2005) Cano, Harkaitz. Belarraren ahoa, Alberdania. (2006) Zaldua, Iban. Etorkizuna, Alberdania. (2007) Montoia, Xabier. Euskal Hiria sutan, Elkar. (2008) Muñoz, Jokin. Antzararen bidea, Alberdania. (2009) Lete, Xabier. Egunsentiaren esku izoztuak, Pamiela. (2010) Etxegoien, Fermín. Autokarabana, Pamiela. (2011) Apalategi, Ur. Fikzioaren Izterrak, Susa. (2012) Cano, Harkaitz. Twist, Susa.

Irabazlea / Ganador: Ramon Saizarbitoria Izenburua / Título: Martutene Argitaletxea / Editorial: Erein

Argazkia: Iñaki Mendizabal

EUSKADI LITERATURA SARIA GAZTELANIAZKO LITERATURA

2013 Epaimahaia - Juan Carlos Márquez, presidente del jurado - Beatriz Celaya, vocal - José Fernández de la Sota, vocal - Javier Mina, vocal - Isabel Muguruza, vocal Irabazlea eta sariaren nolakoa

Irabazlea: Ramiro Pinilla Izenburua: Aquella edad inolvidable Argitaletxea: Tusquets Ediciones

18.000 euroko saria eta 4.000 euroko lan saritua beste hizkuntza batean argitaratzen bada. Epaimahaiak ikusitako merituak

Gaztaroa eta fideltasuna, arrakasta eta porrota ardatz dituen eleberri zoragarria. Maisuek ohi duten xalotasun zailarekin idatzitako lana dugu aurrean, pertsonaien erretratu psikologikoa egiten duen eleberria. Zorabiorik gabe kontatua, ongi neurtua. Protagonista azaltzen den futbol-kromoaren aurkikuntza, kasu. Lan honek, gainera, interes handiko elementu autobiografikoak ere baditu. Eta, ororen gainetik, efektismoetara jo gabe lortzen den emozioa, eta moralkeriarik gabeko lezio morala.

Ramiro Pinilla Ramiro Pinilla (Bilbo, 1923) Las ciegas hormigas (1961, Tusquets Editores, 2010) eleberriarekin egin zen ezagun -Nadal Saria eta Kritikaren Saria eskuratu zituen lan honek- edo Seno-rekin. Planeta Sariaren finalista izan zen azken hau 1971n. Baina hasiera arrakastatsua izanagatik ere, Pinillak argitaletxe txikietan bakarrik argitaratzea erabaki zuen, hogeita hamar urte baino gehiagoz. 2004 eta 2005ean Verdes valles, colinas rojas argitaratu zuen -La tierra convulsa, Los cuerpos desnudos eta Las cenizas del hierro lanek osatutako trilogia honekin, 2005eko Euskadi Literatura Saria, Espainiako Kritikaren Sari Nazionala, eta Espainiako Narratiba Sari Nazionala irabazi zituen- eta honela berriz ere lehen lerrora itzuli zen Pinilla, bati baino gehiagori idazle garaikiderik onenen artean dagoela erakutsiz. Horrelaxe berresten dute La higuera (2006), Antonio B. el Ruso, ciudadano de tercera, eta Sólo un muerto más (2009) eleberriek, guztiak ere Tusquets Editores etxean argitaratuak. Aquella edad inolvidable da, agian, bere lanik hunkigarriena. Etsipenari buruzko eta duintasunari eustearen inguruko istorioa, maitasun istorio bizia, familia-kontakizun hunkigarria eta alegia moral gogoangarria.

Aquella edad inolvidable Souto Menaya, “Botas”, ospea eta loria ezagutu arren orain zulo beltzean dagoen futbol jokalaria da. 1943ko Errege Koparen finalean gol historikoa egin ondoren, bere ibilbidea bat batean eten egin da, herren eta ia elbarri utzi duen lesio baten ondorioz. Igeltsero lana utzita futbolari profesional izatera iritsi den mutilak, herriko futbol taldeetatik Athletic-erako jauzia egiteko ametsa bete duenak, eserita egin beharreko lan bat behar du orain, eta kromoak kartazaletan sartzen hastea onartu behar izan du. Futbol-bildumetan bere argazkiarekin topo egitea, bizi duen hondamendiari umore beltzezko zipriztin bat gehitzea izango da. Patuak aurpegirik beltzena erakutsi zionetik, Soutok badaki bizitzako urterik onenak atzean gelditu direla, Irunerekin duen harremanari uko egin beharko diola eta gurasoen erretiro desiratuari agur esan. Garai bateko adin ahaztezin hura, aitari eskutik helduta Athletic-ekin negar eta barre egiten zuen sasoi hura ere dagoeneko ez zaio kontsolagarri… Baina orduan, kazetari bat berarekin gogoratuko da, eta proposamen tentagarria egingo dio Gaztelaniazko literaturari dagokion Euskadi literatura sariaren finalista Áspera llama Carlos Aurtenetxe Bermingham La vida ondulante José Ramón Eder Renacimiento Tal vez sea suficiente Alejandro Fernández Txalaparta Alimento para moscas Jon Obeso Lengua de Trapo Una comedia canalla Ivan Repila Libros del Silencio

Aurreko ekitaldietako irabazleak (1997) Ugarte, Pedro. Los cuerpos de las nadadoras, Ed. Anagrama. (1998) Fernández de la Sota, José. Todos los santos, Ed. Hiperión. (1999) Atxaga, Bernardo. Lista de locos y otros alfabetos, Siruela. (2000) Díaz-Mas, Paloma. La tierra fértil, Ed. Anagrama. (2001) Aramburu, Fernando. Los ojos vacíos, Tusquets editores. (2002) González San Martín. Miguel, Pobeñeses, Bassarai. (2003) Altarriba, Antonio. La memoria de la nieve, Espasa narrativa. (2004) Gil Bera, Eduardo. Historia de las malas ideas, Destino. (2005) Pinilla, Ramiro. Verdes Valles, Colinas Rojas. 1. La tierra convulsa, Tusquets. (2006) De Dios, Javier. Comida para peces, Hiru. (2007) Bas, Juan. Voracidad, Ediciones B. (2008) Leguineche, Manu. El club de los faltos de cariño, Seix Barral. (2009) Etxenike, Luisa. El ángulo ciego, Bruguera. (2010) Fernández De la Sota, José. Vacilación, Bassarai. (2011) Bilbao, Jon. Bajo el influjo del cometa, Salto de página. (2012) Márquez, Juan Carlos. Tangram, Salto de página.

PREMIO LITERARIO EUSKADI LITERATURA EN CASTELLANO

2013 Jurado - Juan Carlos Márquez, presidente del jurado - Beatriz Celaya, vocal - José Fernández de la Sota, vocal - Javier Mina, vocal - Isabel Muguruza, vocal Premio y premiado

Autor: Ramiro Pinilla Título: Aquella edad inolvidable Editorial: Tusquets Ediciones

Premio de 18.000 euros y 4.000 euros si la obra premiada se publica en otra lengua. Razonamiento del jurado

Una hermosa novela sobre la juventud y la fidelidad, el éxito y el fracaso. Estamos ante una novela escrita con la difícil sencillez de los maestros, en la que destaca el retrato psicológico de los personajes. Narrada sin desmayo, bien medida. Con hallazgos como el del cromo de fútbol en el que sale el protagonista. Hay además en esta obra elementos autobiográficos de gran interés. Y, sobre todo, una emoción lograda sin recurrir a ningún efectismo y una lección moral sin moralina. Ramiro Pinilla Ramiro Pinilla (Bilbao, 1923) se dio a conocer con novelas como Las ciegas hormigas (1961, Tusquets Editores, 2010), ganadora del Premio Nadal y del Premio de la Crítica, o Seno, finalista del Planeta en 1971. Pero tras ese comienzo exitoso, Pinilla decidió publicar sólo en pequeñas editoriales durante más de treinta años. La publicación en 2004 y 2005 de Verdes valles, colinas rojas, una trilogía compuesta por La tierra convulsa, Los cuerpos desnudos y Las cenizas del hierro -Premio Euskadi de Literatura 2005, Premio Nacional de la Crítica y Premio Nacional de Narrativa- devolvió a Pinilla a la palestra y descubrió a muchos que se trataba de uno de los grandes escritores contemporáneos. Así lo confirmaron sus novelas La higuera (2006), Antonio B. el Ruso, ciudadano de tercera, Sólo un muerto más (2009) o sus narraciones breves, Los cuentos (2011), obras todas ellas publicadas por Tusquets Editores. Aquella edad inolvidable es tal vez su novela más emotiva, una historia sobre la desesperanza y sobre cómo salvaguardar la dignidad, y también una luminosa historia de amor, un sobrecogedor relato de familia y una memorable fábula moral.

Aquella edad inolvidable Souto Menaya, “Botas”, es un futbolista que ha tocado la gloria y ahora conoce el infierno. Tras un gol histórico en la final de la Copa del Rey de 1943, su carrera se ha visto truncada por una lesión que le ha dejado cojo y medio inválido. Él, que ha pasado de albañil a jugador profesional, que saltó de los equipos locales al Athletic de Bilbao, el club de sus sueños, necesita un trabajo sentado y acaba aceptando el de ensobrador de cromos, aunque ello suponga, “como una mueca de negro humor añadida a su naufragio”, toparse con su propia foto en las colecciones de fútbol. Desde que cambió su suerte, Souto sabe que ha dejado atrás los mejores años de su vida, que tiene que renunciar a su noviazgo con Irune y al anhelado retiro de sus padres, y ni siquiera le consuela aquella edad inolvidable en que de la mano de su padre “lloraba y reía como un mocoso” ante el Athletic… Entonces un periodista llama a su puerta y le insiste con una tentadora propuesta. Obras finalistas en la modalidad de literatura en castellano Áspera llama Carlos Aurtenetxe Bermingham La vida ondulante José Ramón Eder Renacimiento Tal vez sea suficiente Alejandro Fernández Txalaparta Alimento para moscas Jon Obeso Lengua de Trapo Una comedia canalla Ivan Repila Libros del Silencio

Ganadores en las anteriores ediciones del premio

(1997) Ugarte, Pedro. Los cuerpos de las nadadoras, Ed. Anagrama. (1998) Fernández de la Sota, José. Todos los santos, Ed. Hiperión. (1999) Atxaga, Bernardo. Lista de locos y otros alfabetos, Siruela. (2000) Díaz-Mas, Paloma. La tierra fértil, Ed. Anagrama. (2001) Aramburu, Fernando. Los ojos vacíos, Tusquets editores. (2002) González San Martín. Miguel, Pobeñeses, Bassarai. (2003) Altarriba, Antonio. La memoria de la nieve, Espasa narrativa. (2004) Gil Bera, Eduardo. Historia de las malas ideas, Destino. (2005) Pinilla, Ramiro. Verdes Valles, Colinas Rojas. 1. La tierra convulsa, Tusquets. (2006) De Dios, Javier. Comida para peces, Hiru. (2007) Bas, Juan. Voracidad, Ediciones B. (2008) Leguineche, Manu. El club de los faltos de cariño, Seix Barral. (2009) Etxenike, Luisa. El ángulo ciego, Bruguera. (2010) Fernández De la Sota, José. Vacilación, Bassarai. (2011) Bilbao Lopategui, Jon. Bajo el influjo del cometa, Salto de página. (2012) Márquez, Juan Carlos. Tangram, Salto de página.

Irabazlea / Ganador: Ramiro Pinilla Izenburua / Título: Aquella edad inolvidable Argitaletxea / Editorial: Tusquets Editores

EUSKADI LITERATURA SARIA

EUSKARAZKO LITERATURA ITZULPENA 2013

Epaimahaia - Karlos del Olmo, epaimahaiburua - Isabel Etxeberria, epaimahaikidea - Joxe Austin Arrieta, epaimahaikidea - Bakartxo Arrizabalaga, epaimahaikidea - Xabier Mendiguren, epaimahaikidea Irabazlea eta sariaren nolakoa

Irabazleak: Iñaki Mendiguren eta Sarah Turtle Izenburua: Tom Sawyer-en abenturak (Mark Twain) Argitaletxea: Alberdania-Erein-Igela

18.000 euroko saria. Epaimahaiak ikusitako merituak

Itzultzaileak begirunea zor die bai egileari bai irakurleari, eta epaimahaiak saritu duen lan honetan bi itzultzaileek osatutako tandemak hastapen hori modu nabarmenean betetzeko gaitasuna erakutsi du. Kalitatezko itzulpen bat eginda, XIX. mendeko klasiko estatubatuar bat XXI. gaurko irakurle gazteek nahiz nagusiek gustura irakurtzeko moduan ekarri dute, jatorrizko lanaren zailtasun guztien gainetik eta gaurko euskararen legeen azpitik. Jatorrizkoan agertzen diren aipuak euskaraz ematean, itzultzaileek euskal tradizio itzuliaren ekarria ere jaso dute, eta gaurko irakurlearentzat eginda dagoenez gero, arrotz gerta daitezkeen kultur elementuen berri eman dute oharren bitartez, irakurraldi erosoagoa lortzearren. Euskal itzulpengintzak gaur egun lortu duen mailaren adibide egoki-egokia da liburua. Iñaki Mendiguren Iñaki Mendiguren 1954ean jaio zen Ezkio-Itsasoko Igartubeiti baserri zaharrean. Filosofia eta Letretan lizentziatua Deustuko Unibertsitatean. Debagoiena bailaran urte askoan irakasle izan ondoren, aspalditxoan itzulpengintzan dihardu bere kontura. Sarah J.Turtlerekin ezkondua, berriro Ezkio-Itsason bizi da orain. Bi aldiz irabazi du Euskadi Literatura Saria (itzulpengintzan), bi aldiz sartu da IBBY Itzulpenen Ohorezko Zerrendan, bi aldiz bereganatu du Gipuzkoako ‘Liburu Gaztea' Saria, eta bi aldiz lortu du “Vitoria-Gasteiz” saria gazte-literaturaren alorrean egindako itzulpenengatik. Cafe Iruña-Baqué saria eta Irun Hiria literatur sariak ere baditu idatzitako bi eleberriengatik.

Sarah Turtle

Sarah-Jane Turtle 1952an jaio zen Croydon-en (Surrey, Ingalaterra). Hizkuntza Modernoetan (alemana eta espainiera) lizentziatua da Bradford-eko Unibertsitatean. Urte askoan ingeleseko irakasle izan ondoren Arrasate aldean, azken urteotan free-lance itzultzailea da. Iñaki Mendigurenekin ezkondua, gaur egun Ezkio-Itsason (Gipuzkoan) bizi da.

Tom Sawyer-en abenturak Tom espaloian agertu zen baldean kare-esnea zuela, eta kirten luzeko brotxarekin. Hesiari begiratu zionean, poztasun guztia joan zitzaion eta malenkonia sakonak hartu zion arima. Hogeita hamar metro luze zen ohol-hesia, eta hiru metro altu. Bizitza hutsik iruditzen zitzaion, eta existentzia, zama astuna. Euskarazko literatura itzulpenari dagokion Euskadi literatura sariaren finalistak Juan Mari Aguirreurreta Bizientzat eta hilentzat

Poema guztiak (1954-2004) (Tomas Transtromer)

Elkar

Xabier Payá Bizitza amets (Pedro Calderón de la Barca)

Alberdania Erein Igela

Iñigo Roque Poemak pluralean (Fernando Pessoa)

Denonartean

Jose Ramon Vázquez Benito Cereno Billy Budd, marinela (Herman Melville)

Alberdania Erein Igela

Aurreko edizioetako irabazleak (1997) Morales Belda, Jose, Gure garaiko heroia, Lermontov, M.J., Ibaizabal arg. (1998) Muñoz Otaegi, Jon, Harreman arriskutsuak, Declos, Ibaizabal arg. (1999) Garzia Garmendia, Juan, Ipuin hautatuak, Borges, J.L., Ibaizabal arg. (2000) Aldasoro, Irene, Dublindarrak, Joyce, J., Alberdania. (2001) Zabaleta, Josu, Fantasiazko ipuinak, Maupassant, G Ibaizabal arg. (2002) Mendiguren, Iñaki, Harri Potter eta sekretuen ganbera, Rowling J. K., Elkarlanean. (2003) Navarro, Koro, Zortzi kontakizun, Bashevis Singer Isaac, Alberdania. Elkarlanean. (2004) Garikano, Antton, Bederatzietatik bederatzietara, Leo Perutz, Alberdania & Elkar. (2005) Zabalo, Karlos, Parisen sabela, Alberdania & Elkar. (2006) Olarra, Xabier, Estilo ariketak, Igela. (2007) Rey, Fernando, Pereirak dioenez, Igela. (2008) Zabaleta, Josu, Gaueko gezurrak, Alberdania & Elkar. (2009) Olano, Antton, Ilargi-harria, Alberdania & Elkar. (2010) Mendizabal, Jesús Mari, Eguzki kolpea, Alberdania-Elkar. (2011) Zabala, Karlos, Zubi bat Drinaren gainean, Elkar. (2012) Olarra, Xabier eta Royo, Arantzazu, Jakobian eraikina, Igela.

PREMIO LITERARIO EUSKADI TRADUCCIÓN LITERARIA AL EUSKERA

2013 Jurado - Karlos del Olmo, presidente - Isabel Etxeberria, vocal - Joxe Austin Arrieta, vocal - Bakartxo Arrizabalaga, vocal - Xabier Mendiguren, vocal Premio y premiado

Autores: Iñaki Mendizabal eta Sarah Turtle Título: Tom Sawyer-en abenturak (Mark Twain) Editorial: Alberdania-Erein-Igela

Premio de 18.000 euros. Razonamiento del jurado

El traductor debe respeto al creador y al lector, y en este trabajo premiado por el tribunal el tandem formado por los dos traductores ha mostrado su capacidad para mantener ese principio Con una traducción de calidad, han traído un clásico del siglo XIX de Estados Unidos, a los actuales lectores tanto jóvenes como adultos del siglo XXI, por encima de todas las dificultades de la obra original y bajo las normas del euskera actual. Al pasar a euskera las citas que aparecen en el original, los traductores han recogido también la aportación de la tradición de la literatura traducida al euskera, y puesto que está hecha para el lector actual, y para conseguir una lectura más cómoda, han explicado mediante notas aquellos elementos culturales que pudieran resultar extraños. El libro es un adecuado ejemplo del nivel que hoy en día ha alcanzado la traducción vasca. Iñaki Mendiguren Iñaki Mendiguren nació en el caserío viejo Igartubeiti de Ezkio-Itsaso en 1954. Licenciado en Filosofía y Letras en la Universidad de Deusto. Después de pasar muchos años como profesor en el valle del Alto Deba, hace tiempo que trabaja por su cuenta como traductor. Casado con Sarah J. Turtle actualmente vive de nuevo en Ezkio-Itsaso. Ha ganado dos veces el Premio Euskadi de Literatura en traducción, dos veces ha sido incluido en la Lista de Honor de Traducciones del IBBY, dos veces ha conseguido el premio “Libro Joven” de Gipuzkoa, y dos veces el premio “Vitoria-Gasteiz” a la traducción en el ámbito de la literatura juvenil. También tiene los premios Café Iruña-Baqué y el premio de la ciudad de Irun por la escritura de dos novelas.

Sarah Turtle

Sarah-Jane Turtle nació en 1952 en Croydon (Surrey, Inglaterra). Licenciada en Lenguas Modernas (alemán y español) en la Universidad de Bradford. Después de muchos años como profesora de inglés en la zona de Mondragon, en los últimos años trabaja como traductora free-lance. Casada con Iñaki Mendiguren, vive actualmente en Ezkio-Itsaso.

Tom Sawyer-en abenturak

Tom apareció en la acera con un balde de cal y un pincel atado en la punta de una pértiga. Echó una mirada al cerco, y la Naturaleza perdió para él toda alegría y una aplanadora tristeza cubrió su espíritu. ¡Treinta varas de valla de nueve pies de altura¡ Le pareció que la vida era vana y sin objeto y la existencia una pesadumbre. Euskarazko literatura itzulpenari dagokion Euskadi literatura sariaren finalistak Juan Mari Aguirreurreta Bizientzat eta hilentzat

Poema guztiak (1954-2004) (Tomas Transtromer)

Elkar

Xabier Payá Bizitza amets (Pedro Calderón de la Barca)

Alberdania Erein Igela

Iñigo Roque Poemak pluralean (Fernando Pessoa)

Denonartean

Jose Ramon Vázquez Benito Cereno Billy Budd, marinela (Herman Melville)

Alberdania Erein Igela

Ganadores en las anteriores ediciones del premio (1997) Morales Belda, Jose, Gure garaiko heroia, Lermontov, M.J., Ibaizabal arg. (1998) Muñoz Otaegi, Jon, Harreman arriskutsuak, Declos, Ibaizabal arg. (1999) Garzia Garmendia, Juan, Ipuin hautatuak, Borges, J.L., Ibaizabal arg. (2000) Aldasoro, Irene, Dublindarrak, Joyce, J., Alberdania. (2001) Zabaleta, Josu, Fantasiazko ipuinak, Maupassant, G Ibaizabal arg. (2002) Mendiguren, Iñaki, Harri Potter eta sekretuen ganbera, Rowling J. K., Elkarlanean. (2003) Navarro, Koro, Zortzi kontakizun, Bashevis Singer Isaac, Alberdania. Elkarlanean. (2004) Garikano, Antton, Bederatzietatik bederatzietara, Leo Perutz, Alberdania & Elkar. (2005) Zabalo, Karlos, Parisen sabela, Alberdania & Elkar. (2006) Olarra, Xabier, Estilo ariketak, Igela. (2007) Rey, Fernando, Pereirak dioenez, Igela. (2008) Zabaleta, Josu, Gaueko gezurrak, Alberdania & Elkar. (2009) Olano, Antton, Ilargi-harria, Alberdania & Elkar. (2010) Mendizabal, Jesús Mari, Eguzki kolpea, Alberdania-Elkar. (2011) Zabala, Karlos, Zubi bat Drinaren gainean, Elkar. (2012) Olarra, Xabier eta Royo, Arantzazu, Jakobian eraikina, Igela.

Irabazleak / Ganadores: Iñaki Mendiguren y Sarah Turtle Izenburua / Título: Tom Sawyer-en abenturak Argitaletxea / Editorial: Alberdania-Erein-Igela

EUSKADI LITERATURA SARIA

LITERATURA LANAREN ILUSTRAZIOA 2013

Epaimahaia - Sara Morante, presidenta - Nuria Hernández, vocal - Jose Javier Quintana, vocal - Begoña Medel, vocal - Iker Ayestaran, vocal Irabazlea eta sariaren nolakoa

Irabazlea: Elena Odriozola Izenburua: Tropecista Argitaletxea: Barbara Fiore Editora

18.000 euroko saria eta 4.000 euro lan saritua beste hizkuntza batean argitaratzen bada. Epaimahaiak ikusitako merituak

Osotasun bakar moduan ulertzen den lanaren adibidea da hau, ezer aliritzira uzten ez duen lana. Elkarren gainean ezarritako paper moztuen teknikari esker, argi-itzal sotilez betetako istorio bat kontatzen du Elena Odriozolak, baina aldi berean, kontakizun intimista eta pertsonal honetan barneratzen uzten diguten kolore ere badira argi-itzalok. Malabarismoz eta estropezuz eraikitako istorioari beharrezko hauskortasuna ematen dioten narratiba original eta dinamiko baten ikusle bihurtzen da irakurlea. Elena Odriozola

Elena Odriozola 1967an jaio zen Donostian, eta bertan bizi izan da beti. Duela 20 bat urte hasi zen testu liburuak ilustratzen, publizitate agentzia batean lanean ari zela. Lan batek bestea ekarri zuen ondoren, eta dagoeneko baditu ehun liburu inguru argitaratuak, gehienak haur eta gazte literaturakoak.

Tropecista

Tropecista, ezer baino lehen, maitasun kontakizun bat da. Gauza bereziez maitemintzen diren gizon batek eta emakume batek topo egiten duten unea kontatzen du, gauza txikiez elikatzen den sentimendua, eta zoriontsu bizi den bikotea. Tropecista kontakizun polit bat da, poetika firin faran dabil bertan, hitz eder eta irudi xamurrez betetako orrietan.

Tropecista, Pencil ilustratzaile-agentzian diotenez, “sarerik gabeko akrobazia joko bertutetsua da, Jorge Gonzaloren testuaren eta Elena Odriozolaren irudien arteko oreka poetikoa, Barbara Fiore argitaletxearen eskutik pistara salto egin duena”

Literatura lanaren ilustrazioari dagokion Euskadi literatura sariaren finalistak eta arrazoiak

Javier de Isusi Ometepe Astiberri Kontatzeko trebetasun handia

Elena Odriozola Sabado Taller de comunicación Gráfica – Conaculta

Poesia plano jarraituan

Miren Asiain Hara Pamiela Baliabide desberdinen integrazioa

Maite Gurrutxaga Amattoren uzta Alberdania-Erein-Igela Narratiba monokromoaren erabilera ona

Guillermo Gonzalez Tom Sawyer-en abenturak Alberdania-Erein-Igela Teknika piktoriko konplexua

Elena Odriozola Eguberria, ohitura, kantu eta istorio

Nerea Gai kostunbristetara egokitzapen bikaina

Aurreko edizioetako irabazleak

(2009) Odriozola, Elena. Aplastamiento de las gotas, Laberinto de las Artes. (2010) Mitxelena Erize, Jokin. Ipuin-kontalariaren lapikoa, Aizkorri. (2011) Barrenetxea, Iban. Bombástica Naturalis, A buen paso. (2012) Morante, Sara, La flor roja. Nevsky Prospects.

PREMIO LITERARIO EUSKADI ILUSTRACIÓN DE OBRA LITERARIA

2013 Jurado - Sara Morante, presidenta del jurado - Nuria Hernández, vocal - Jose Javier Quintana, vocal - Begoña Medel, vocal - Iker Ayestaran, vocal Premio y premiado

Autora: Elena Odriozola Título: Tropecista Editorial: Barbara Fiore Editora

Premio de 18.000 euros y 4.000 euros si la obra premiada se publica en otra lengua. Razonamiento del jurado

Este trabajo es un ejemplo de obra entendida como un todo, donde nada es aleatorio. La técnica de papeles recortados y superpuestos permite a Elena Odriozola narrar una historia de luz y sombras sutiles que se convierten en el color que nos permite entrar en este relato intimista y personal. Esto permite al lector transformarse en espectador de una narrativa original y de composiciones dinámicas que aportan la fragilidad necesaria para una historia de malabares y tropiezos.

Elena Odriozola Elena Odriozola nació en 1967 en San Sebastián, ciudad en la que ha vivido siempre. Empezó ilustrando libros de texto hace unos 20 años mientras trabajaba en una agencia de publicidad. Luego una cosa llevó a la otra y ahora lleva unos cien libros publicados, la mayoría de literatura infantil y juvenil. Tropecista

Tropecista es, ante todo, un relato de amor. En él se narra el encuentro entre un hombre y una mujer que se enamoran de lo peculiar, un sentimiento que se alimenta de las pequeñas cosas y una pareja que vive feliz. Es un relato bello, donde la poética viaja entre páginas cargadas de hermosas palabras y delicadas imágenes.

Tropecista, afirman en la agencia de ilustradores Pencil, “es un juego de acrobacias virtuosas sin red, un equilibrio poético entre el texto de Jorge Gonzalvo y las imágenes de Elena Odriozola, que salta a la pista de la mano de Barbara Fiore Editora”.

Obras finalistas y razón de la mención en la modalidad de ilustración de obra literaria

Javier de Isusi Ometepe Astiberri Gran calidad narrativa

Elena Odriozola Sabado Taller de comunicación Gráfica – Conaculta

Poesía en un plano continuo

Miren Asiain Hara Pamiela Integración de diversos recursos

Maite Gurrutxaga Amattoren uzta Alberdania-Erein-Igela Buen uso de la narrativa monócroma

Guillermo Gonzalez Tom Sawyer-en abenturak Alberdania-Erein-Igela Compleja técnica pictórica

Elena Odriozola Eguberria, ohitura, kantu eta istorio

Nerea Genial adaptación de la técnica a la temática costumbrista

Ganadores en las anteriores ediciones del premio (2009) Odriozola, Elena. Aplastamiento de las gotas, Laberinto de las Artes. (2010) Mitxelena Erize, Jokin. Ipuin-kontalariaren lapikoa, Aizkorri. (2011) Barrenetxea, Iban. Bombástica Naturalis, A buen paso. (2012) Morante, Sara. La flor roja, Nevsky Prospects.

Irabazlea / Ganadora: Elena Odriozola Izenburua / Título: Tropecista Argitaletxea / Editorial Barbara Fiore Editora