Etxebizitza babestuaren eskariaren txostena 2008-2016 · Biztanleriaren eboluzioa 2008-2016...

18
1 Etxebizitza babestuaren eskariaren txostena 2008-2016

Transcript of Etxebizitza babestuaren eskariaren txostena 2008-2016 · Biztanleriaren eboluzioa 2008-2016...

1

Etxebizitza babestuaren eskariaren txostena 2008-2016

2

Aurkibidea

1. Eboluzio demografikoa eta lan-merkatuaren eboluzioa atzeraldi

handiaren testuinguruan 3

2. Lehen etxebizitza eskuratzeko premiak eta etxebizitza babestuaren

eskaria 2008-2016 6

3. Etxebizitza babestuaren eskaria: 2008-2016 7

3.1. Etxebizitza babestuaren eskaria hobeto ulertzeko adierazleak 7

3.2. Etxebizitza babestuaren eskarian Etxebiden 2008-2016 aldian izan diren

aldaketa nagusiak 8

4. 2008tik izena emanda dauden pertsonak: kuantifikazioa eta

karakterizazioa 12

5. Ondorioak 17

3

1. Eboluzio demografikoa eta lan-merkatuaren eboluzioa atzeraldi handiaren testuinguruan

2008 eta 2016 artean etxebizitza babestuaren eskarian izan diren aldaketak ulertzeko xedez, zortzi urte horietan

EAEko testuinguru ekonomiko eta sozialean izan diren aldaketa garrantzitsuenetako batzuk jasotzen dituzten

adierazle-sorta bat aurkeztuko da lehen atal honetan.

2008tik euskal biztanleria pixka bat hazi da …

2008 eta 2016 artean, euskal biztanleria pixka bat

hazi da (% 1,5). Euskal biztanleria 32 mila

lagunetan hazi da zortzi urteko aldi horretan edo,

beste modu batean esanda, batez beste 8.000

lagun urtean.

2008 eta 20086 arteko hazkundea Arabako

lurraldean pilatu da (% 4,7). Gipuzkoan, aldiz,

biztanleriaren hazkunde-tasa txikiagoa izan da

(% 2,4), eta Bizkaiak ez du ia hazkunderik izan.

... Bestalde, atzerritarren ekarpena erabakigarria da saldo positibo hori

lortzeko

Atzerritarren biztanle-kopurua % 32,4 (46 mila

lagun) hazi da 2008 eta 2016 artean, 2016an

euskal biztanleriaren % 8,6 izateraino.

Horrenbestez, nabarmena izan da atzerritarren

ekarpena, EAEko biztanle-kopuruak aldi horretan

behera egitea saihestu duelako.

Biztanleriaren dinamika hori aurrerago azalduko den

etxebizitza babestuaren eskarian islatzen da,

atzerriko pertsonen gero eta presentzia erlatibo

handiagoarekin, batez ere kolektibo gazteenen

artean.

Biztanleriaren eboluzioa 2008-2016

Iturria: Eustat

Iturria: Ikuspegi. Eusko Jaurlaritza

Biztanleria atzerritarraren eboluzioa 2008-2016 eta guztizkoaren gaineko %

2016/2008ko hazkunde-tasaren %

701.056

1.146.421

309.635

2.157.112

717.832

1.147.576

324.126

2.189.534

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba

EAE

2016 2008

44.097

72.076

26.311

142.484

63.017

91.685

33.894

188.596

Gipuzkoa

Bizkaia

Araba

EAE

2016 2008

2016/2008ko hazkunde-tasaren %

%1,5

%4,7

%0,1

%2,4

%32,4

%28,8

%27,2

%42,9

4

Euskal biztanleriaren zahartze-prozesuak eta gazteen presentzia erlatibo

gero eta txikiagoak jarraitu egiten du

Euskal biztanleriaren zahartzea euskal gizarteak

aurre egin beharko dion erronka zailenetako bat da

eta politika publikoek aurre egin beharreko dimentsio

estrategikoetako bat, besteak beste, etxebizitza-

politikak.

Gazteriaren Euskal Behatokiaren arabera, 2006tik

(ez dago 2008ko daturik) 15 eta 29 urtera bitarteko

biztanleria % 25 murriztu da EAEn. Horrek eragin

handia izan du aurrerago aztertuko den etxebizitza

babestuaren eskariaren murrizketan.

2008 eta 2014 artean atzeraldiak gogor astindu zuen euskal gizarte osoa…

Etxebizitza babestuaren eskariak 2008tik izan duen

bilakaera ulertzeko beste gako-faktoreetako bat

krisiak lan-munduan txertatzeko arazo handiak

zituzten kolektiboetan izandako inpaktu

handiarekin lotzen da.

2008 eta 2014 artean langabezia-tasa laukoiztu

egin zen EAEn. 2008an, langabezia-tasa tasa

naturala deiturikoaren mailatik hurbil zegoen (% 3,8).

Hurrengo bost urteetan, langabezia-tasak gora egin

zuen, 2014an % 16,1ean kokatu arte.

Langabezia-tasen eboluzioa EAEn. 2008-2016

Iturria: Eustat BJA

2,7

9,8 10

7,8

9,4

15,1 17,1 16 13,6

4,3 8,6

10

13,2 14,2

16,7 17,2 16,7

14,9

3,3 6,5

7,4

8,2

8,9

12,5 13,9

13 11

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

Araba Bizkaia Gipuzkoa

Euskadiko 15 eta 29 urte bitarteko gazteen eboluzioa eta biztanleria osoaren eboluzioa. 2001-2016

2015etik aurrera, euskal ekonomia enplegu

garbia sortzen hasi zen eta langabezia-tasa

murriztu egin zen, 2016an % 13,4an kokatu arte.

Krisiak gogorrago astindu zituen Araba eta

Bizkaia, eta 2014an % 17tik gorako langabezia-

tasetara iritsi ziren. Egungo egoerak lurraldeen

arteko alde nabarmenak uzten ditu agerian.

Bizkaiko langabezia-tasa Gipuzkoakoa baino lau

puntu handiagoa da eta Arabakoa baino 1,5

puntu handiagoa.

453.157 377.395 317.687 283.517

2.079.210 2.115.383 2.174.033 2.171.886

2001 2006 2011 2016

15 eta 29 urte bitartean Biztanleria osoa

3,8

8,1 9,1 10,8 11,8

15,1 16,1 15,3 13,4

2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

EAE

Iturria: Gazteriaren Euskal Behatokia

5

.. Modu berezian eragin die lan-munduan txertatzeko arazo handienak dituzten

kolektiboei

Krisiak modu berezian eragin die emantzipatzeko ahaleginetan ari ziren biztanle-talde gazteenei, bereziki

lehen enplegua lortu nahian ari ziren gazteei eta lan-ibilbidearen lehen urteetan egonik lan-baldintza

ezegonkorrenak zituztenei. Tradizionalki kolektibo horiek izan dira etxebizitza babestuaren eskarian gehien

parte hartu dutenak.

Hurrengo bi grafikoetan adierazten den bezala, krisiak eragin negatibo handiagoa izan du kolektibo horien

okupazio- eta langabezia-tasetan EAEko biztanleria aktiboan ikusitakoa baino.

16 eta 29 urte arteko biztanleria gaztearen eta biztanleria osoaren okupazio-tasaren eboluzioa. 2006-2016

Iturria: Eustat. Biztanleriaren Jardueraren Araberako Inkesta (BJA)

16 eta 29 urte arteko biztanleria gaztearen eta biztanleria osoaren langabezia-tasaren eboluzioa. 2006-2016

Iturria: Eustat. Biztanleriaren Jardueraren Araberako Inkesta (BJA)

Gainera, krisiak modu negatiboan eragin du etxebizitza eskuratuta zuten, diru-sarreren mailak nola behera

egin duen eta etxebizitzan jarraitu ahal izateko hilero egin behar zen ahalegin ekonomikoa gero eta

handiagoa nola den ikusi duten pertsona eta familietan. Fenomeno horrek etxebizitza babestuaren eskariari

ere zuzenean eragin dio. Hala, alokairuan bizi diren eta Etxebizitza Prestazio Osagarria (DSBEri lotutakoa)

behar duten pertsonek Etxebiden izena emanda egon behar dute alokairuko etxebizitza babestuaren

eskatzaile gisa hura jaso ahal izateko. Etxebizitzaren Euskal Behatokiaren txosten berri batek krisiak kolektibo

horietan izan duen eragina ebaluatu du.

54,9 54,1 53,1

47,0 44,4 43,6 38,3 35,5

38,0 37,1 37,5

52,5 53,1 53,2

51,0 50,7 50,0 48,6 48,1 48,1 48,7 49,3

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

16-29 urte Biztanleria osoa

7,3 5,7

7,3

16,5 18,4 19,1

23,0

29,0 29,5 27,9

23,7

4,1 3,3 3,8 8,1 9,1 10,8 11,8

15,1 16,1 15,3 13,4

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016

16-29 urte Biztanleria osoa

6

2. Lehen etxebizitza eskuratzeko premiak eta etxebizitza babestuaren eskaria 2008-2016

2008tik murriztu egin da lehen

etxebizitza eskuratzeko premia

duten eta premia horri aurre

egiteko diru-sarrerak dituzten

pertsona-kopurua

Eusko Jaurlaritzaren Etxebizitza Premiei eta

Eskariari buruzko Inkestaren arabera, 2009an

125.000 pertsonak adierazten zuten lehen

etxebizitza eskuratzeko premia. 2015ean,

kolektibo hori 72.836 lagunetara murriztu zen.

Esan beharra dago estatistika horretan sartzeko

pertsonek diru-sarreraren bat izan behar dutela.

Beste faktore batzuez gain, krisiaren inpaktuak

beherakada horri eragin ahal izan dio.

Erosketa-eskaria da 2008tik nabarmen behera egin duena. Alokairuko eskaria, aldiz, 2008ko 7.331

etxebizitzetatik 2015eko 33.564 etxebizitzetara igo da, 2008az geroztik beheranzko joera nabarmena

erakusten zuen etxebizitzen erosketa-eskaria gaindituz.

Etxebizitza-eskaria, eskuratzeko erregimenaren arabera. 2008-2015

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Lurralde Politika, Ingurumen eta Etxebizitza Saila

Lehen etxebizitza eskuratzeko premia hori adierazten duten bost pertsonatik batek (% 21,5) premia

horri aurre egiteko eta emantzipatzeko behar diren diru-sarrerak badituela adierazten du. Ehuneko hori

oso txikia da eta lehen etxebizitza eskuratzeko benetako eskaria 15.000 lagunetan koka daiteke, eskuratzeko

premia duten 72.836 pertsonen aurrean.

Lehenengo etxebizitza eskuratzeko premia duten pertsonen ezaugarri soziodemografikoak, diru-sarrera eta

errenta propioen eskuragarritasunaren arabera. 2015

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Lurralde Politika, Ingurumen eta Etxebizitza Saila

7.331

18.136 22.703

13.566

22.940 33.564

44.373

65.835

50.486

39.717

21.796 17.021

22.757 26.705 24.611 23.076

14.582

20.549

2008 2009 2010 2011 2013 2015

Alokairua Erosketa Bereizi gabe

Nahikoa diru-sarrera

15645 % 21,5

Nahikoa sarrera ez

edo irregularrak

57191 % 78,5

1.400 % 8,9

7.292 % 12,8

8.692 % 11,9

9.788 % 62,6

39.899 % 69,8

49.687 % 68,2

4.456 % 28,5

10.000 % 17,5

14.456 % 19,8

Nahikoa diru-sarrera

Nahikoa sarrera ez edo irregularrak

Guztira diru-sarrerekin

18 eta 24 urte bitartean 25 eta 34 urte bitartean35 eta 44 urte bitartean

91.353

125.514

108.131

88.128

65.346

72.836

2008 2009 2010 2011 2013 2015

Iturria: Eusko Jaurlaritzako Lurralde Politika, Ingurumen eta Etxebizitza Saila

18 eta 44 urte bitarteko pertsonak, lehen etxebizitza eskuratzeko premia dutenak.

Bilakaera 2008-2015

7

3. Etxebizitza babestuaren eskaria: 2008-2016

3.1. Etxebizitza babestuaren eskaria hobeto ulertzeko adierazleak

Etxebizitza babestuaren eskariak alokairuan emantzipatuta dagoen biztanle-kopuru gero eta handiagoa hartzen du…

Etxebizitzaren Euskal Behatokiak egindako

Zerbitzuaren Ebaluazioaren arabera Etxebiden

izena emandako pertsonen % 60 emantzipatuta

dago.

Adierazle hori oso garrantzitsua da etxebizitza

babestuaren eskarian izandako aldaketak ulertzeko

orduan. Hala, 2009an, Etxebiden izena emandako

pertsona gehienak ez zeuden emantzipatuta eta

gurasoekin batera bizi ziren (% 58,1) 2016ko

% 39,6ren aurrean.

…fenomeno horrek indar berezia izan du Araban eta, etxebizitza eskuratzeko

erregimenaren arabera, alokairuko etxebizitza eskatzen duten pertsonen

artean

Araba da pertsona emantzipatuen pisu erlatiborik handiena duen lurraldea. Etxebiden izena emandako

sei pertsonatik batek jarraitzen du gurasoekin bizitzen. Halaber, alokairuko etxebizitza eskatzen duten

pertsonen artean pertsona emantzipatu gehiago daude etxebizitza erostea eskatzen dutenekin alderatuta .

Pertsona eskatzaileen egoera etxebizitzarekiko, Lurralde Historikoaren arabera. 2015

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Araba Bizkaia Gipuzkoa

Gainerakoak: Alokairuko etxebizitza babestuan bizi naiz; Alokairuko etxebizitza partekatzen dut; Lagatako etxebizitza batean bizi naiz; Beste egoera bat

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

41,9

60,4

58,1 39,6

2009 2015

Emantzipatuta dago Ez dago emantzipatuta

Familiaren etxean bizi naiz

% 41,8 Alokairuk

o etxebizitza librean bizi naiz % 39,0

Gainerakoak

% 19,2

Familiaren etxean bizi naiz

% 45,2

Alokairuko

etxebizitza librean bizi naiz % 40,5

Gainerakoak

% 14,3

Familiaren etxean bizi

naiz % 16,4

Alokairuko etxebizitza librean bizi

naiz

% 49,2

Gainerakoak

% 34,4

Emantzipatuta bizi diren eta etxebizitza

babestuaren eskatzaile izaten jarraitzen duten

biztanleak. 2009-2015

8

Etxebiden izena emanda jarraitzen duten pertsonen egoera etxebizitzarekiko, eskatutako erregimenaren arabera

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

3.2. Etxebizitza babestuaren eskarian Etxebiden 2008-2016 aldian izan diren

aldaketa nagusiak

Etxebizitza babestuaren eskaria osatzen duten eskabide-kopurua ia erdiratu egin da (-% 44) 2008koarekin alderatuta

2016an 53.327 eskabide egin ziren Etxebiden, 2008an egindakoak baino 42.000 eskabide gutxiago.

Etxebizitza babestuaren eskariak hiru Lurralde Historikoetan izan du beherakada, baina beherakada hori Araban

izan da handiena (-% 60,7). Etxebizitza babestuaren eskaria murrizteko joera hori atzeraldi osoan zehar gertatu

da, baina indar handiagoa hartu zuen lehen aipaturiko Etxebideren 2012ko erregulazio Agindua indarrean sartu

zenean.

Etxebizitza babestuen eskariaren bilakaera, Lurralde Historikoaren arabera (eskabideak)

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Alokairua Erosketa

Gainerakoak: Alokairuko etxebizitza babestuan bizi naiz; Alokairuko etxebizitza partekatzen dut; Lagatako etxebizitza batean bizi naiz; Beste egoera bat

37,2

43,8

19,1

Familiaren etxean bizinaiz

Alokairuko etxebizitzalibrean bizi naiz

Gainerakoak

50,5

26,9 22,5

Familiaren etxean bizinaiz

Alokairuko etxebizitzalibrean bizi naiz

Gainerakoak

17.075

6.710

2008 2016

Araba

33.923

16.652

2008 2016

Gipuzkoa

44.566

29.748

2008 2016

Bizkaia

96.145

53.327

2008 2016

EAE

Murrizketa-tasa

-% 33,2

-% 50,9

-% 60,7

-% 44,5

9

Bizkaian bizi diren pertsonen etxebizitza babestuaren eskariaren garrantzi erlatiboa nabarmen handitu da

2008az geroztik; izan ere, eskari osoaren % 46,4 izatetik % 55,8 izatera pasatu da 2016an. Arabako lurraldeko

etxebizitza babestuaren eskariaren pisu erlatiboa, aldiz, 2008ko % 17,8tik 2016ko % 12,6ra jaitsi da eta

Gipuzkoan bizi diren pertsonen eskaria 2008ko % 35,3tik 2016ko % 31,2ra.

Etxebizitza babestuen eskariaren pisu erlatiboa, Lurralde Historikoaren arabera 2008-2016 (eskabideak)

2016an 65.593 pertsona zeuden Etxebiden izena emanda, 2008an baino % 43,4

gutxiago. Araban izan zen beherakada handiena (-% 58)

2008an 115.719 pertsona zeuden Etxebiden izena

emanda. Kopuru hori % 43,4 murriztu da 2016an.

Eskabideetan gertatutakoaren antzera, 2008 eta

2016 arteko eskariaren beherakada handiena

Araban izan zen (-% 58), beste bi lurraldeetako

gutxitze-tasak ere handi samarrak diren arren (-

% 33,2 Bizkaian eta -% 48,2 Gipuzkoan).

Etxebizitza babestuaren eskariaren bilakaera 2008-2016 aldian (izena emandako pertsonak)

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Horrela, 2016an, etxebizitza babestuaren

eskari gehiena Bizkaian dago (% 55,1), lurralde

horrek 2008an zuen pisu erlatiboa (% 46,8) zortzi

puntu handiagoa baita orain. Bilakaera horrekin

bat, Gipuzkoan eta, neurri txikiagoan, Araban ere

jaitsi egin da eskarien garrantzi erlatiboa.

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

2016

EAE: 53.327

2008

EAE: 96.145 Araba 17.075 % 17,8

Bizkaia 44.566 % 46,4

Gipuzkoa 33.923 % 35,3

Araba 6.710

% 12,6

Bizkaia 29.748 % 55,8

Gipuzkoa 16.652 % 31,2

20.271 8.515

2008 2016

Araba

39.991 20.711

2008 2016

Gipuzkoa

54.122 36.150

2008 2016

Bizkaia

115.719 65.593

2008 2016

EAE

Murrizketa-tasa

-% 33,2

-% 48,2

-% 58,0

-% 43,3

% 55,1 % 46,8 % 34,6

% 31,6

% 13,0 % 17,5

10

Aldaketa esanguratsuak 2008 eta 2016 arteko eskariaren profilean: izena

emandako pertsonen adina handitu egin da, bai eta emakumeen, ezkonduen eta

diru-sarrera txikikoen pisu erlatiboa ere.

2008 eta 2016 arteko eskatzaileen profilaren analisi konparatuak aukera ematen du izena emandakoen

ezaugarrietan aldaketa garrantzitsuak identifikatzeko:

● Adinaren araberako analisia. 5 urte eta erdi

handitu da izena emandakoen batez besteko

adina, 41,5 urtetan kokatu arte. Joera oso

esanguratsuak ikusten dira adin-taldearen

arabera:

o 35 urte baino gutxiagokoen eskariak nabarmen

egin du behera, batez bestekoak baino

gehiago. 50 urtetik gorakoen eskaria, bestalde,

nabarmen handitu da.

o Gazteenen pisu erlatiboak nabarmen egin du

behera: 2008an, izena emandako gehienek 35

urte baino gutxiago zituzten (% 58), eta

2016an, kolektibo horrek eskariaren % 30,8

hartzen zuen.

o 40 urtetik gorako pertsonek eskariaren erdia

hartzen zuten 2016an (% 50,1).

● Egoera zibila. Ezkongabeen pisu erlatiboak beheranzko joera erakutsi du 2008ko % 74,9tik 2016ko

% 56,8ra. Ezkonduak aldiz % 27,3 izatera iritsi dira 2016an (% 16,5 2008an) eta gero eta handiagoa da

dibortziatu eta bananduen garrantzi erlatiboa, eskariaren % 13,7 hartzen baitute dagoeneko.

● Diru-sarreren maila. 2008tik handitu egin da diru-sarrera maila txikiagoa duten eskatzaileen garrantzi

erlatiboa, 9.000 euro baino gutxiagoko diru-sarrerak dituzten pertsonena nahiz diru-sarrerarik ez dituzten

pertsonena.

● Generoa: emakumeen pisu erlatiboa

handitu egin da. 2016an izena emandakoen

% 52,3 da, 2008ko % 47,8ren aurrean.

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

% 3,0

% 39,6

-% 0,7

-% 30,0

-% 61,5

-% 76,7

-% 81,3

-% 71,0

60 urte edo gehiago

50-59 urte

40-49 urte

35-39 urte

30-34 urte

25-29 urte

18-24 urte

<18 urte

Etxebizitza babestuaren eskaria adin-taldearen arabera. 2008-2016 (2016/2008 aldaketa tasak)

11

Etxebiden 2008-2016 aldian izena emandako biztanleen ezaugarri nagusien

laburpena (2016ko eskariaren gainean -65.792-pertsona)

Sexua Adina

Egoera zibila

Diru-sarrerak

Nazionalitatea

2008 % 52,1

2016 % 47,7

2008 % 47,8

2016 % 52,3

% 7,7

% 14,2

% 28,2

% 19,0

% 18,2

% 10,8

% 1,7

% 0,1

% 4,2

% 5,8

% 16,1

% 15,4

% 26,8

% 26,4

% 5,1

% 0,2

60 urte edo gehiago

50-59 urte

40-49 urte

35-39 urte

30-34 urte

25-29 urte

18-24 años

<18 urte 2008

2016

% 11,1

% 2,6

% 1,8

% 27,3

% 56,8

% 3,5

% 3,1

% 1,2

% 16,5

% 74,9

Dibortziatua

Banandua

Alarguna

Ezkondua

Ezkongabea

2008

2016

% 0,1

% 0,9

% 8,2

% 46,6

% 20,6

% 23,6

% 0,1

% 0,8

% 12,1

% 62,9

% 19,1

% 5,1

50.000 baino gehiago

39.001etik 50.000ra

25.001etik 39.000ra

9.001etik 25.000ra

9.000raino

Diru-sarrerarik gabe

2008

2016

% 29,5

% 70,5

% 12,0

% 88,0

Atzerritarra

Espainiarra

2008

2016

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

12

4. 2008tik izena emanda dauden pertsonak: kuantifikazioa eta karakterizazioa

2008tik 13.279 pertsonak jarraitzen dute Etxebiden izena emanda. 2016ko bost eskatzailetik bat da hori

2008an izena emanda zeuden pertsonetatik

13.279k etxebizitza babestuaren eskatzaile gisa

jarraitzen zuten 2016an, hain zuzen ere, 2008an

izena emandakoen % 11,5 eta 2016an izena

emandakoen % 20,2.

Araba da 2008tik pertsona eskatzaile gutxien dituen lurraldea

Araban, 2008an izena emanda zeuden eskatzaileen

% 5,2k 2016an ere izena emanda jarraitzen du.

2016ko eskariari dagokionez, % 12,4ra igotzen ziren.

Izena emandako pertsonak Lurralde Historikoen arabera (kopuru absolutuak eta eskariaren gaineko %-a Lurralde

Historiko bakoitzean 2008an eta 2016an)

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

2008tik 2016ra izena emanda egon den eskaria

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Etxebizitza babestuaren eskatzaile gisa jarraitzen

dutenen pisu erlatiboa handiagoa da Bizkaian eta

Gipuzkoan. 2016ko eskariarekin alderatuta, %

19,4ra eta % 24,7ra iritsi da, hurrenez hurren.

% 11,5 % 20,2

2008 115.719

% 5,2

% 12,4

2008 2016

Araba

% 12,8

% 24,7

2008 2016

Gipuzkoa % 13,0

% 19,4

2008 2016

Bizkaia

% 11,5 % 20,2

2008 2016

EAE

Izena emandako pertsonak

*Guztizkoak ez dira batu 2008an Lurralde Historikorik esleituta ez zuten pertsona-kopurua txikia zelako (88 pertsona)

7.045 5.160

1.071 13.279

2016

65.593

13.279 pertsona

13

2016an alokatzeko etxebizitza babestua eskatzen zuten sei pertsonatik batek jarraitzen zuen 2008an etxebizitza babestuaren eskatzaile gisa…

2016an alokairuko etxebizitza eskatzen zuten gehienek atzeraldian zehar eman dute izena Etxebiden (2009tik

aurrera). Horrela, 2016an alokairua eskatzen zuten pertsonen % 16,5 2008tik zegoen izena emanda.

… erosketa eskatzen zutenen kasuan ehunekoa nabarmen igotzen da (% 37,6raino)

Baina etxebizitza erostea eskatzen zutenen

kasuan ehunekoa nabarmen igotzen zen; izan

ere, 2016an erostea aukeratzen zutenen % 37,6

izena emanda zegoen 2008tik.

2008tik izena emanda daudenen artean,

alokairuaren aukeraren aldekoak ugaltzen joan dira.

Hala, urteek aurrera egin ahala, lehentasunak

aldatzen joan dira alokairuaren mesedetan. 2016an,

2008an aukera espezifiko gisa erosketa eskatzen

zuten hiru pertsonatik batek (% 34,2) alokairua

eskatzen du orain. Halaber, 2008an alokairua edo

erosketa bereizi gabe eskatzen zuten hiru

pertsonatik bik erregimena aldatzea eta alokairua

eskatzea erabaki dute (% 65,9).

Generoaren arabera, ez da ia alderik nabaritu

2008tik etxebizitza babestuaren eskatzaile gisa

Etxebiden izena emanda zeuden gizon eta

emakumeen arteko proportzioan.

Gizonezkoen kasuan, proportzio hori 2016koaren

% 19,9koa zen eta emakumeen kasuan pixka bat

handiagoa: % 20,5.

Ehuneko horiek 2008an izandako eskaria baino txikiagoak dira, % 10,3 eta % 12,7 hurrenez hurren.

Izena emanda jarraitzen duten pertsonak eskatutako erregimenaren arabera (kopuru absolutuak eta

2008an eta 2016an erregimen bakoitzari lotutako eskariaren gaineko %)

Izena emanda jarraitzen duten pertsonak generoaren arabera (2008an eta 2016an genero bakoitzari lotutako

eskariaren gaineko %)

Izena emanda jarraitzen duten pertsonak: aldaketak 2008-2016 aldian eskatutako

erregimenean

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

% 16,5

% 37,6

% 17,9

% 7,3

% 11,6

Alokairua Erosketa Bereizi gabe

2016 2008

% 65,9

% 34,2

% 90,1

% 34,1

% 65,8

% 9,9

Alokairua 2016 Erosketa 2016

% 19,9 % 20,5

% 10,3 % 12,7

Gizonezkoak Emakumeak2016 2008

2008

13.279 2016

Alokairua: 4.765

Erosketa:

3.144

Bereizi gabe:

5.370

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

8.906 4.765

4.373

3.144 5.370

14

Eskatzaile gisa jarraitzen dutenek 2016an etxebizitza babestua eskatzen zutenek baino adin handiagoa dute batez beste (45,6 urte)

Kolektibo hori osatzen duten pertsonen batez

besteko adina (45,6 urte 2016an) urte horretako

etxebizitza babestuaren eskatzaile guztien batez

bestekoa baino handiagoa da (41,5 urte). Hori

koherentea da aztertutako fenomenoarekin,

gutxienez zortzi urte daramatzatelako Etxebiden

izena emanda.

Hala, 2008tik eskatzaile gisa izena emanda

dauden hamar pertsonatik zazpik 40 urte baino

gehiago dituzte eta % 30 50 urtetik gorakoa da.

Kolektibo hori oso garrantzitsua da 2016ko eskariari dagokionez adinik handieneko taldeetan. Gauzak horrela,

2008tik eskatzaile gisa jarraitzen dutenek 2016ko etxebizitza babestua eskatzen duten eta 40 urtetik gora

dituztenen % 25 baino gehiago hartzen dute eta % 30era hurbiltzen dira 50 urtetik gora dituztenen artean.

Izena emanda jarraitzen duten pertsonak adinaren arabera (zifra absolutuak eta 2016an adin-talde bakoitzari lotutako eskariaren gaineko %)

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

2016an eskatzaile gisa jarraitzen duten pertsonek eskariaren gainean duten

pisu erlatiboa askoz handiagoa da bertako biztanleen artean atzerritarren

artean baino

2008tik etxebizitza babestuaren eskatzaile gisa izena

emanda 1.439 atzerritar daude, 2016an etxebizitza

babestuaren eskatzaile gisa izena emandako

atzerritarren % 7,4. Etxebizitza babestuaren

eskatzaile gisa jarraitzen duen kolektiboaren pisu

erlatiboa askoz handiagoa da bertako herritarren

artean, 2016an eskariaren % 25,4 baitzen.

2008tik izena emanda jarraitzen duten pertsonak 2016an duten adinaren arabera

Hau ere nabarmendu behar da: 2008tik

Etxebiden izena emanda dauden eta orduan

nazionalitate atzerritarra zuten 1.062

pertsonak espainiar nazionalitatea lortu dute

2008-2016 aldian.

% 10,5

% 19,8

% 37,3

% 21,7

% 9,8

% 0,8

60 urte edogehiago

50-59 urte

40-49 urte

35-39 urte

30-34 urte

25-29 urte

% 0,0 % 0,1 % 1,6

% 10,9

% 23,1

% 26,8 % 28,2 % 27,7

<18 urte 18-24 urte 25-29 urte 30-34 urte 35-39 urte 40-49 urte 50-59 urte 60 urte edogehiago

0 1 111 1.306

2.879

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

4.955 2.630 1.397

15

Gauzak horrela, azken urte hauetan atzerritar

eskatzaile gehiagok eman dute izena Etxebiden eta

2008tik % 39,1 handitu da horien kopurua. Eskatzaile

gisa izena eman duten gainerako herritarren artean,

berriz, % 54 murriztu da aldi horretan.

Azkenik, izena emandako kolektibo horren batez

besteko egoera ez da ia batere hobetu 2008az

geroztik. 2008tik izena emanda dauden eta 2016an

hala jarraitzen duten pertsonen diru-sarreren batez

bestekoa 1.700 euro inguru igo da, 14.000 € baino

zertxobait gorago kokatu arte.

Eta 2009tik 2016ra bitartean izena emandakoak? 2016an izena emanda zeuden

bostetik lauk 2009 eta 2016 artean eman zuten izena, kopuru absolututan

52.314 pertsonak.

Azkenik, interesgarria da etxebizitza babestuaren eskatzaile gisa 2008tik izena emanda daudenen ezaugarrien

eta geroztik izena eman dutenen ezaugarrien arteko alderaketaren analisia laburbilduta aurkeztea:

Lurraldea: Arabako lurraldean eskaria gehiago handitu da 2009 eta 2016 artean EAEko gainerako

lurraldean atzeraldian baino. Hala, 2009-2016 aldian egindako sarreren artean, Araban izena emandako

pertsonen pisu erlatiboak bikoiztu egiten du 2008tik izena emanda zeudenena.

Eskuratzeko erregimena: aldiko sarrera berrien artean, alokairuaren aldeko apustua egin dute

gehienek (eskari berri horren % 86), eta 2008tik izena emanda zeuden pertsonei dagokienez, % 67

ziren.

Generoa: generoaren arabera ez da ia alderik antzematen 2008tik izena emanda zegoen kolektiboaren

eta 2009-2016 aldian izena emandakoen artean.

Adina: 2009 eta 2016 artean izena emandako eskatzaileen artean gazteen pisu erlatibo handia

nabarmentzen da: 2009-2016 aldian egindako izen-emate berrien % 35 gazteak dira, 35 urtetik

beherakoak, eta 2008tik izena emanda daudenen artean proportzio hori % 10ekoa da.

Nazionalitatea: 2009 eta 2016 artean izena emandako hirutik bat (% 34) atzerritarrak dira, eta 2008tik

izena emanda daudenen kasuan % 10.

Diru-sarreren maila: diru-sarrerarik txikieneko (9.000 euro baino gutxiago) pertsonen garrantzi erlatiboa

handiagoa da 2009 eta 2016 artean izena emandako etxebizitza babestuaren eskatzaile berrien artean

2008tik izena emanda daudenekin alderatuta.

Izena emanda jarraitzen duten pertsonak nazionalitatearen arabera (zifra absolutuak eta

kolektibo bakoitzak 2008an eta 2016an zuen eskari osoaren gaineko % )*

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Batez besteko diru-sarreren eboluzioa 2008-2016 aldian izena emanda jarraitzen dutenen artean

12.586

14.302

2008 2016

% 7,4

% 25,6

% 18,0

% 10,6

Atzerritarra Espainiarra

2016 2008

8 urtean +%13,6

16

2008tik izena emanda dauden pertsonen ezaugarriak vs 2009-2016 aldiko sarrera berrienak

Sexua Adina

Lurralde Historikoa

Diru-sarrerak

Nazionalitatea

Jarraitzen dute

46,9%

Nuevas

47,9%

Jarraitzen dute

53,1%

Nuevas

52,1%

% 7,0

% 12,8

% 25,9

% 18,4

% 20,3

% 13,4

% 2,1

% 0,1

% 10,5

% 19,8

% 37,3

% 21,7

% 9,8

% 0,8

% 0,0

% 0,0

60 urte edo gehiago

50-59 urte

40-49 urte

35-39 urte

30-34 urte

25-29 urte

18-24 urte

<18 urte Jarraitu

Berriak

% 8,1

% 53,1

% 38,9

% 0,0

% 14,2

% 55,6

% 29,7

% 0,4

Araba Bizkaia Gipuzkoa LH gabe

Jarraitu Berriak

% 0,1

% 0,7

% 6,8

% 45,1

% 21,6

% 25,7

% 0,2

% 2,0

% 13,7

% 52,4

% 16,3

% 15,4

50.000 baino gehiago

39.001tik 50.000ra

25.001etik 39.000ra

9.001etik 25.000ra

9.000raino

Diru-sarrerarik gabe

Jarraitu

Berriak

% 34,2

% 65,8

% 10,8

% 89,2

Atzerritarra

Espainiarra

Jarraitu

Berriak

Iturria: Etxebizitzaren Euskal Behatokia

Erregimena

% 13,8

% 86,2

% 32,9

% 67,1

Erosketa

Alokairua

Jarraitu

Berriak

17

5. Ondorioak

Txosten honetan aztertu den bezala, Etxebiden izena emandako etxebizitza babestuaren eskariak

aldaketa handiak izan ditu 2008tik 2016ra, datozen urteetan etxebizitza-politikak diseinatzeko interes

berezia dutenak:

1. 2008tik 2014ra atzeraldiak oso inpaktu gogorra izan du tradizioz etxebizitza babestuaren

eskaria osatu ohi duten kolektibo eta biztanle-taldeetan:

Langabezia-tasa biderkatu egin zen hiru Lurralde Historikoetan, eta 2014an % 17 gainditu zuen

Araban eta Bizkaian.

Gazteek eta lan-munduan txertatzeko arazo handienak dituztenek modu gogorragoan jasan

dute krisia eta, horien artean, gainerako biztanleria aktiboan baino gehiago hazi da langabezia-

maila.

2015ean eta 2016an enpleguak hobera egin duen arren, 18 eta 29 urte arteko pertsonen

langabezia-tasa % 23,7koa da, EAEko batez bestekoa baino askoz handiagoa.

2. Lehen etxebizitza eskuratzeko benetako eskaria nabarmen murriztu da atzeraldian

zehar:

2009tik asko murriztu da lehen etxebizitza eskuratzea behar dutela eta premia horri aurre

egiteko diru-sarreraren bat dutela adierazten duten pertsonen kopurua.

Etxebizitza-eskarian izandako beherakada erosketaren aukeran pilatzen da, eta alokairuaren

aukerak emantzipatzea behar dutenen lehentasunen artean egin du aurrera.

Gutxi gorabehera 15.000 pertsonak adierazten zuten lehen etxebizitza eskuratzeko premia eta

premia horri erantzuteko adinako diru-sarrera egonkorrak zituztela. Horrek agerian uzten du

epe laburreko benetako eskariaren ahultasuna eta etxebizitza-politiken rol estrategikoa arazo

gehien dituzten kolektiboei etxebizitza eskuratzea errazteko.

3. Etxebizitza babestuaren eskariak aldaketa kuantitatibo eta kualitatibo handiak izan ditu

2008az geroztik:

Eskabide-kopurua eta izena emandakoen kopurua % 44 inguru jaitsi dira 2008tik EAE osoan.

Beherakada handiena Araban izan da (-% 60,7 eskabideetan eta -% 58 izena emandako

pertsonetan).

Etxebiden erregistratutako eskariaren konfigurazioan alokairuko eskaria gero eta protagonismo

handiagoa hartzen eta gehiengoaren aukera bihurtzen ari da erosketaren aurrean. Alokairuaren

protagonismo hori, beste faktore batzuen artean, izena emanda jarraitzen duten pertsona

emantzipatuen eskarian (2015eko eskari osoaren % 60) oinarritzen da. Fenomeno hori hiru

Lurraldeetan gertatzen da, baina indar gehiagorekin Araban.

2016an, izena emanda daudenen % 82k alokairuko etxebizitza eskatzen dute eta % 18k

etxebizitza erostea.

18

2008 eta 2016 artean izena emandakoen profilean izandako aldaketak intereseko beste aldagai

batzuetan ere islatzen dira:

o Izena emandako pertsonen batez besteko adinak gora egin du, 2008ko 35,7 urtetik 2016ko 41,5

urtera eta adin handieneko kolektiboek garrantzi erlatibo gero eta handiagoa dute: 40 urtetik

gorakoak gehiengoa dira (2016ko eskariaren % 50,1).

o Ezkonduen pisu erlatiboa (2016an eskariaren % 27,3) handitzen ari da ezkongabeen kaltetan, azken

horien eskariak gehiengoa izaten jarraitzen duen arren.

o 2016ko eskariaren % 29,5 atzerritarrena da. Horrek adierazten du 2008tik gorakada handia egon

dela.

4. 2008 eta 2016 artean 13.279 lagun egon dira izena emanda, hau da, 2016an izena

emanda daudenen bostetik bat:

Batez ere etxebizitza erosi nahi zutenek jarraitzen dute Etxebiden izena emanda. Hala, 2008tik

izena emanda dagoen eta etxebizitza erosi nahi duen kolektibo hori erosketa eskatzen duten

guztien % 37,6 dira, eta alokairuaren kasuan % 16,5.

2008 eta 2016 artean funtsezko aldaketak egon dira izena emanda dauden pertsonek etxea

eskuratzeko erregimenaren aukeran:

o 2008an aukera espezifiko gisa erosketa eskatzen zuten hiru pertsonatik batek (% 34,2) alokairua

eskatzen du 2016an.

o 2008an alokairua edo erosketa bereizi gabe eskatzen zuten hiru pertsonatik bik alokairua soilik

eskatzea erabaki dute (% 65,9).

2008tik izena emanda jarraitzen dutenen batez besteko adina (45,6 urte) 2016ko batez

bestekoa (41,5 urte) baino nabarmen handiagoa da. Beraz, horien % 70 baino gehiagok 40

urtetik gora ditu, eta adin handieneko taldeen etxebizitza babestuaren egungo eskariaren zati

garrantzitsua osatzen du kolektibo horrek.

2008tik 2016 arte izena emanda jarraitu duten pertsonen batez besteko diru-sarrerak 1.700

euro gehitu dira, 14.300 eurotan kokatuz.

2008tik izena emandakoen kolektiboa osatzen duten atzerritarren pisu erlatiboa egungo

eskaeraren gainean duen pisu erlatiboa baino askoz txikiagoa da. Nolanahi ere, orduan

atzerritar gisa izena emanda zeuden 1.000 pertsona baino gehiagok hala izateari utzi diote

baina Etxebiden izena emanda jarraitzen dute.