Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

127
Zuzenbidea Derecho Universidad de Deustuko Deusto Unibertsitatea Espainiako Konstituzioa Constitución Española

Transcript of Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Page 1: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Universidad de Deusto

Deustuko Unibertsitatea

• • • • • • • •

Esp

ain

iako

Ko

nst

itu

zio

a /

Co

nst

itu

ció

n E

spañ

ola

Zuze

nb

idea

Der

ech

o

Universidad de DeustukoDeusto Unibertsitatea

• • • • • • • • • •

Espainiako KonstituzioaConstitución Española

Page 2: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española
Page 3: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Constitución Española

Espainiako Konstituzioa

Page 4: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española
Page 5: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Constitución Española

Espainiako Konstituzioa

2004Universidad de Deusto

Deustuko UnibertsitateaBilbao-Bilbo

Page 6: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Serie minor, vol. 1Minor Bilduma, 1. zenb.

Eskubide guztiak erreserbaturik daude. Debekatuta dago, le-gearen arabera, argitalpen hau bikoiztea, biltzea edo igortzea,ez osorik, ez zatika, ezta inolako bitarteko edo prozedura tekni-koren bidez ere, argitaratzaileen esanbidezko baimenik gabe.

© Euskarazko testua: Euskaltzaindia© Euskarazko testuaren argitalpen hau: Deustuko Unibertsitatea. Euskal Gaien Institutua

Deustuko Unibertsitatea1. postakutxa-48080 [email protected]

ISBN: 978-84-9830-751-1

Page 7: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Índice

Aurkibidea

Page 8: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Prólogo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Texto castellano-euskera de la Constitución . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Preámbulo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Título preliminar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

Título I De los derechos y deberes fundamentales . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

Capítulo I De los españoles y los extranjeros . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Capítulo II Derechos y libertades . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

Sección 1.ª De los derechos fundamentales y de las libertades públicas 26Sección 2.ª De los derechos y deberes de los ciudadanos . . . . . . . . 35

Capítulo III De los principios rectores de la política social y económica 38Capítulo IV De las garantías de las libertades y derechos fundamentales 44Capítulo V De la suspensión de los derechos y libertades . . . . . . . . . 45

Título II De la Corona . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Título III De las Cortes Generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

Capítulo I De las cámaras . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Capítulo II De la elaboración de las leyes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Capítulo III De los Tratados Internacionales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

Título IV Del Gobierno y de la Administración . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70Título V De las relaciones entre el Gobierno y las Cortes Generales . . . 75Título VI Del Poder Judicial . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80Título VII Economía y Hacienda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85Título VIII De la organización territorial del Estado . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

Capítulo I Principios generales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

8© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 9: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Atarikoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13

Konstituzioaren testua, gaztelania-euskara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17

Hitzaurrea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Atariko titulua . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20

I. titulua Oinarrizko eskubide eta eginbeharrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23

I. kapitulua Espainiarrak eta atzerritarrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24II. kapitulua Eskubideak eta askatasunak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25

1. atala Oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak . . . . . . . 262. atala Herritarren eskubideak eta eginbeharrak . . . . . . . . . . . . . 35

III. kapitulua Politika sozial eta ekonomikoaren gida-oinarriak . . . . . . 38IV. kapitulua Askatasunen eta oinarrizko eskubideen gaineko bermeak 44V. kapitulua Eskubideak eta askatasunak etetea . . . . . . . . . . . . . . . . . 45

II. titulua Koroa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46III. titulua Gorte Nagusiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52

I. kapitulua Ganberak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52II. kapitulua Legeak egitea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62III. kapitulua Nazioarteko itunak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68

IV. titulua Gobernua eta Administrazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70V. titulua Gobernuaren eta Gorte Nagusien arteko harremanak . . . . . . 75VI. titulua Botere Judiziala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80VII. titulua Ekonomia eta Ogasuna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85VIII. titulua Estatuaren lurralde-antolaketa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

I. kapitulua Printzipio orokorrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91

9© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 10: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Capítulo II De la Administración Local . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Capítulo III De las Comunidades Autónomas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

Título IX Del Tribunal Constitucional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113Título X De la reforma constitucional . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

Disposiciones adicionales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

Primera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Segunda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Tercera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Cuarta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Disposiciones transitorias . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Primera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Segunda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Tercera . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Cuarta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Quinta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Sexta . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Séptima . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Octava . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Novena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124

Disposición derogatoria . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Disposición final . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

INDICE

10© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 11: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

II. kapitulua Toki Administrazioa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92III. kapitulua Autonomia-erkidegoak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93

IX. titulua Konstituzio Auzitegia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113X. titulua Konstituzioaren eraldaketa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117

Xedapen gehigarriak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119

Lehenengoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Bigarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Hirugarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119Laugarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Xedapen iragankorrak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120

Lehenengoa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Bigarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120Hirugarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Laugarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121Bosgarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Seigarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Zazpigarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122Zortzigarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 123Bederatzigarrena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 124

Xedapen indargabetzailea . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 125Azken xedapena . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 126

AURKIBIDEA

11© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 12: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 13: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Prólogo

Atarikoa

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 14: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Prólogo

Comienza con esta publicación una nueva colección de materiales de de-recho en euskera y castellano que completa los ya existentes en la Universidadde Deusto y que recogen manuales universitarios y textos legales de las dife-rentes ramas del derecho vigente.

El objeto de esta colección es ofrecer una serie de materiales de «alcan-ce», surgidos al calor del trabajo de estos últimos diez años en la Facultad deDerecho, Seminario de Euskera Jurídico, y el Instituto de Estudios Vascos,materiales que van desde textos legales en castellano y euskera, hasta diccio-narios de terminología jurídica en euskera que supongan un auxilio útil para elalumno de la Facultad o el profesional del derecho que quiera utilizar el eus-kera como lengua de trabajo.

El primer volumen de esta colección es precisamente el texto bilingüe,castellano-euskera, de la Constitución española, que, con motivo del veinticin-co aniversario de su promulgación, ha elaborado la Comisión Jurídica de laReal Academia de la Lengua Vasca-Euskaltzaindia, actualizando y adaptandoel texto en euskera de 1978 a la realidad actual, a través del correspondienteencargo del Senado español y del Parlamento Vasco.

Hay que agradecer a la Real Academia de la Lengua Vasca-Euskaltzaindiasu autorización para la publicación del texto. Es igualmente de justicia citar a losmiembros de la Academia, Don José Antonio Arana Martija, Don Xabier Kinta-na Urtiaga, Don José Luis Lizundia Askondo, Don Andrés María Urrutia Badio-la y Don Juan José Zearreta Urigoitialdecozea, que, junto con los integrantes de laComisión Jurídica de la Academia y los profesores de la Facultad de Derechode la Universidad de Deusto, Don Alberto Atxabal Rada, Don César GallastegiAranzabal, Don Santiago Larrazabal Basáñez y Doña Esther Urrutia Idoiaga,han sido los artífices de esta nueva versión en euskera de la Constitución.

Andrés Urrutia

14© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 15: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Atarikoa

Bilduma berri baten aitzindaria da argitalpen hau, Deustuko Unibertsitateakhonetara bilduko baititu euskaraz landutako hainbat osagai juridiko. Gure uni-bertsitateak lehendik ere eginak ditu zuzenbidearen alor desberdinetako euska-razko eskuliburuak nahiz lege-testu elebidunak.

Sail berriaren xedea da, hain zuzen ere, berehalako gaiak eskaintzea, uga-ri sortu baitira halakoak azken hamar urteetan, Zuzenbide Fakultateko EuskaraJuridikoaren Mintegiak eta Euskal Gaien Institutuak batera ondu duten lan ze-regintsuan. Halakoxeak dira, adibidez, lege-testu laburrak, terminologia juridi-koaren hiztegiñoak... Luze joango litzateke horien guztien zerrenda. Eurenerabilgarritasuna ere, zalantzarik gabekoa, bai fakultateko ikaslearentzat, baizuzenbideko jardulearentzat ere.

Horixe da, izatez, sail berriaren lehendabiziko testuaren oinarria. Es-painiako Konstituzioa da berori, gaztelaniaz eta euskaraz, haren 25. urteu-rrena bete eta Espainiako Senatuaren enkarguz Euskaltzaindiaren Lege Ba-tzordeak prestatu duena, 1978. urteko euskal bertsioa egokitu eta eguneratuduela.

Eskerrak Euskaltzaindiari, testu hau erabiltzeko aukera eman digulako.Eskerrak, orobat, testu honen orrazketa eta egiletzan jardun duten euskaltzain-kideei (José Antonio Arana Martija, Xabier Kintana Urtiaga, José Luis Lizun-dia Askondo, Don Andrés María Urrutia Badiola eta Don Juan José ZearretaUrigoitialdecozea), Akademiaren Lege Batzordeko kideei eta Deustuko Uni-bertsitateko zuzenbide-fakultateko irakasle diren Alberto Atxabal Rada, CésarGallastegi Aranzabal eta Santiago Larrazabal Basáñez jaunei, eta Esther Urru-tia Idoiaga andreari.

Andres Urrutia

15© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 16: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 17: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Texto castellano-euskera de la Constitución*

Konstituzioaren testua, gaztelania-euskara*

* Esta publicación recoge el texto ofi-cial en castellano de la Constitución es-pañola y el texto en euskera facilitado porla Comisión Jurídica de la Real Academiade la Lengua Vasca-Euskaltzaindia.

* Liburu honek biltzen ditu, alde ba-tetik, Espainako Konstituzioaren gaztela-niazko testu ofiziala, eta, bestetik, Euskal-tzaindiaren Lege Batzordeak ondutakoeuskarazko testua.

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 18: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 19: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Don Juan Carlos I, Rey de Espa-ña, a todos los que la presente viereny entendieren,

Sabed: Que las Cortes han aproba-do y el pueblo español ratificado lasiguiente Constitución:

PREÁMBULO

La Nación española, deseando es-tablecer la justicia, la libertad y la se-guridad y promover el bien de cuantosla integran, en uso de su soberanía,proclama su voluntad de:

Garantizar la convivencia democrá-tica dentro de la Constitución y de lasleyes conforme a un orden económi-co y social justo.

Consolidar un Estado de Derechoque asegure el imperio de la ley comoexpresión de la voluntad popular.

Proteger a todos los españoles ypueblos de España en el ejercicio delos derechos humanos, sus culturasy tradiciones, lenguas e instituciones.

Promover el progreso de la cul-tura y de la economía para asegurara todos una digna calidad de vida.

Establecer una sociedad democráti-ca avanzada, y colaborar en el fortale-cimiento de unas relaciones pacíficas yde eficaz cooperación entre todos lospueblos de la Tierra.

Don Joan Karlos I.ak, EspainiakoErregeak, berau ikusi eta ulertzen du-ten guztiei:

Jakin ezazue Gorteek onetsi dute-la, eta Espainiako herriak berretsi,honako konstituzio hau.

HITZAURREA

Espainiako nazioak, justizia, aska-tasuna eta segurtasuna ezarri, etahura osatzen duten guztien ontasunabultzatu nahi du, eta, bere subirano-tasuna erabiliz, hurrengo borondateaaldarrikatu du:

Bizikidetasun demokratikoa ber-matzea, Konstituzioaren eta legeenbarruan, ordena ekonomiko eta sozialzuzenaren arabera.

Zuzenbideko estatua indartzea,lege-agintea herri-nahiaren azalpenbezala ziurtatuz.

Espainiar guztiak eta Espainiakoherri guztiak babestea giza eskubi-deen egikaritzan, baita beraien kultu-ra eta tradizioak, hizkuntzak eta era-kundeak ere.

Kultura eta ekonomiaren garape-na sustatzea, guztiei bizi-maila duinaziurtatzeko.

Gizarte demokratiko aurrerakoiaezartzea, eta lurreko herri guztien ar-tean harreman baketsuak izan daite-zen eta lankidetza eragingarria sendodadin laguntzea.

19© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 20: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

En consecuencia, las Cortes aprue-ban y el pueblo español ratifica la si-guiente

TITULO PRELIMINAR

Artículo 1

1. España se constituye en un Es-tado social y democrático de Dere-cho, que propugna como valores su-periores de su ordenamiento jurídico,la libertad, la justicia, la igualdad y elpluralismo político.

2. La soberanía nacional reside enel pueblo español del que emanan lospoderes del Estado.

3. La forma política del Estado es-pañol es la Monarquía parlamentaria.

Artículo 2

La Constitución se fundamenta enla indisoluble unidad de la Naciónespañola, patria común e indivisiblede todos los españoles, y reconoce ygarantiza el derecho a la autonomíade las nacionalidades y regiones quela integran y la solidaridad entre todasellas.

Artículo 3

1. El castellano es la lengua espa-ñola oficial del Estado. Todos los es-

Ondorenez, Gorteek onetsi duteeta Espainiako herriak honako hauberretsi du.

ATARIKO TITULUA

1. artikulua

1. Espainiak zuzenbideko estatusozial eta demokratikoa eratzen du,eta, beraren antolamendu juridikoa-ren balio nagusi bezala, askatasuna,justizia, berdintasuna eta aniztasunpolitikoa aldarrikatzen ditu.

2. Nazioaren subiranotasuna Es-painiako herrian datza, eta hortik sor-tzen dira estatuaren botereak.

3. Espainiako estatuaren eredupolitikoa parlamentu-monarkia da.

2. artikulua

Konstituzioa Espainiako nazioa-ren batasun zatiezinean oinarritzenda, hura baita espainiar guztien aberrikomun eta banaezina; Konstituzioakaitortu eta bermatu egiten du Espai-nia osatzen duten nazionalitate etaherrialdeen autonomia-eskubidea, baieta horien guztien arteko elkartasunaere.

3. artikulua

1. Gaztelania da Espainiako esta-tuaren hizkuntza ofiziala. Espainiar

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

20© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 21: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

pañoles tienen el deber de conocerlay el derecho a usarla.

2. Las demás lenguas españolasserán también oficiales en las respec-tivas Comunidades Autónomas deacuerdo con sus Estatutos.

3. La riqueza de las distintas mo-dalidades lingüísticas de España es unpatrimonio cultural que será objeto deespecial respeto y protección.

Artículo 4

1. La bandera de España está for-mada por tres franjas horizontales,roja, amarilla y roja, siendo la amarillade doble anchura que cada una delas rojas.

2. Los Estatutos podrán recono-cer banderas y enseñas propias de lasComunidades Autónomas. Estas seutilizarán junto a la bandera de Espa-ña en sus edificios públicos y en susactos oficiales.

Artículo 5

La capital del Estado es la villa deMadrid.

Artículo 6

Los partidos políticos expresan elpluralismo político, concurren a laformación y manifestación de la vo-luntad popular y son instrumento fun-damental para la participación políti-

guztiek dute gaztelania jakiteko egin-beharra eta erabiltzeko eskubidea.

2. Espainiako beste hizkuntzakere ofizialak izango dira haiei dagoz-kien autonomia-erkidegoetan, beraie-tako estatutuekin bat etorriz.

3. Espainiako hizkuntza-motenaberastasuna kultur ondarea da, etaondare horrek begirune eta babes be-rezia izango du.

4. artikulua

1. Espainiako bandera hiru lerrohorizontalek osatzen dute, eta ho-rien koloreak gorria, horia eta gorriadira, horiaren zabalera bi gorrirenadinakoa izanik.

2. Estatutuek autonomia-erkide-goen bandera eta ikur berezkoak onarditzakete. Horiek Espainiako bande-raren ondoan jarriko dira autonomia--erkidegoetako eraikin publiko etaekintza ofizialetan.

5. artikulua

Estatuko hiriburua Madrilgo hiriada.

6. artikulua

Alderdi politikoek aniztasun poli-tikoa adierazten dute, herri-nahia era-tu eta azaltzen dute, eta politikanparte hartzeko oinarrizko tresnakdira. Haien sorrera eta jarduerak as-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

21© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 22: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

ca. Su creación y el ejercicio de suactividad son libres dentro del respe-to a la Constitución y a la ley. Su es-tructura interna y funcionamiento de-berán ser democráticos.

Artículo 7

Los sindicatos de trabajadores ylas asociaciones empresariales con-tribuyen a la defensa y promoción delos intereses económicos y socialesque les son propios. Su creación y elejercicio de su actividad son libresdentro del respeto a la Constitucióny a la ley. Su estructura interna yfuncionamiento deberán ser demo-cráticos.

Artículo 8

1. Las Fuerzas Armadas, consti-tuidas por el Ejército de Tierra, la Ar-mada y el Ejército del Aire, tienencomo misión garantizar la soberaníae independencia de España, defendersu integridad territorial y el ordena-miento constitucional.

2. Una ley orgánica regulará lasbases de la organización militar con-forme a los principios de la presenteConstitución.

Artículo 9

1. Los ciudadanos y los poderespúblicos están sujetos a la Constitu-ción y al resto del ordenamiento jurí-dico.

keak dira, Konstituzioa eta legeakerrespetatuz. Haien barne-egiturak etajardunbideak demokratikoak izan be-harko dute.

7. artikulua

Langileen sindikatuek eta enpre-saburuen elkarteek lan egiten duteberaiei dagozkien interes ekonomi-ko eta sozialak babestu eta sustatzeko.Haien sorrera eta jarduerak askeakdira, Konstituzioa eta legeak errespe-tatuz. Haien barne-egiturak eta jar-dunbideak demokratikoak izan be-harko dute.

8. artikulua

1. Lehor, itsaso eta aireko gudaros-teek osatzen dituzte Indar Armatuak,eta haien eginkizuna da Espainiako su-biranotasuna eta independentzia ber-matzea, eta haren lurralde-osotasunaeta konstituzio-antolamendua zaintzea.

2. Lege organikoak antolakuntzamilitarraren oinarriak arautuko ditu,konstituzio honetako printzipioen ara-bera.

9. artikulua

1. Herritarrak eta botere publiko-ak Konstituzioaren eta antolamendujuridikoaren gainerako arauen menpedaude.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

22© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 23: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Corresponde a los poderes pú-blicos promover las condiciones paraque la libertad y la igualdad del indi-viduo y de los grupos en que se inte-gran sean reales y efectivas; removerlos obstáculos que impidan o dificul-ten su plenitud y facilitar la partici-pación de todos los ciudadanos en lavida política, económica, cultural ysocial.

3. La Constitución garantiza elprincipio de legalidad, la jerarquíanormativa, la publicidad de las nor-mas, la irretroactividad de las dispo-siciones sancionadoras no favorableso restrictivas de derechos individua-les, la seguridad jurídica, la respon-sabilidad y la interdicción de la arbi-trariedad de los poderes públicos.

TITULO I

DE LOS DERECHOS Y DEBERES FUNDAMENTALES

Artículo 10

1. La dignidad de la persona, losderechos inviolables que le son inhe-rentes, el libre desarrollo de la perso-nalidad, el respeto a la ley y a los dere-chos de los demás son fundamentodel orden político y de la paz social.

2. Botere publikoei dagokie in-guruabar zehatzak sustatzea, gizaba-nakoaren eta berak osatzen dituentaldeen askatasuna eta berdintasunabenetakoak eta eragingarriak izandaitezen; oztopoak kentzea, horiekhaien osotasuna eragotzi edo zailtzenbadute; eta herritar guztien parte-har-tzea erraztea, bai bizitza politikoan,baita ekonomia-, kultura- eta gizarte--bizitzan ere.

3. Konstituzioak bermatzen ditulegezkotasun-printzipioa, arauen ar-teko hierarkia, arauen publizitatea,xedapen zehatzaileen atzeraeragineza —xedapenok banakako eskubi-deei begira onuragarri izan ez edo es-kubideok murrizten dituztenean—,segurtasun juridikoa, erantzukizuna,eta botere publikoen nahierakeriarendebekua.

I. TITULUA

OINARRIZKO ESKUBIDE ETA EGINBEHARRAK

10. artikulua

1. Ordena politikoaren eta gizar-te-bakearen oinarri dira gizabana-koaren duintasuna, hari datxezkioneskubide bortxaezinak, nortasunarengarapen askea, eta legeei eta gaine-rakoen eskubideei zor zaien begi-runea.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

23© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 24: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Las normas relativas a los de-rechos fundamentales y a las liberta-des que la Constitución reconoce, seinterpretarán de conformidad con laDeclaración Universal de DerechosHumanos y los tratados y acuerdos in-ternacionales sobre las mismas mate-rias ratificados por España.

CAPÍTULO I

De los españoles y los extranjeros

Artículo 11

1. La nacionalidad española se ad-quiere, se conserva y se pierde deacuerdo con lo establecido por la ley.

2. Ningún español de origen po-drá ser privado de su nacionalidad.

3. El Estado podrá concertar tra-tados de doble nacionalidad con lospaíses iberoamericanos o con aque-llos que hayan tenido o tengan unaparticular vinculación con España.En estos mismos países, aun cuandono reconozcan a sus ciudadanos underecho recíproco, podrán naturali-zarse los españoles sin perder su na-cionalidad de origen.

Artículo 12

Los españoles son mayores deedad a los dieciocho años.

2. Konstituzioak aitortzen dituenoinarrizko eskubideei eta askatasuneiburuzko arauak interpretatzeko, kon-tuan hartuko da Giza EskubideenAdierazpen Unibertsala, bai eta gaiberberen inguruan Espainiak berretsidituen nazioarteko tratatuak eta itu-nak ere.

I. KAPITULUA

Espainiarrak eta atzerritarrak

11. artikulua

1. Espainiako naziotasuna legeakezartzen duen eran eskuratu, gordeeta galtzen da.

2. Sorterriz espainiarra denari ezinzaio bere naziotasuna kendu.

3. Estatuak naziotasun bikoitze-ko itunak egin ditzake Iberoameri-kako herriekin, eta Espainiarekin lo-tura berezia duten edo izan dutenekin.Nahiz eta herri horiek beren herrita-rrei elkarrekiko antzeko eskubiderikaitortu ez, espainiarrak bertako egindaitezke, sorterriko naziotasuna gal-du gabe.

12. artikulua

Espainiarrak adin nagusiko dirahemezortzi urte betetzean.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

24© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 25: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 13

1. Los extranjeros gozarán en Es-paña de las libertades públicas quegarantiza el presente Título en lostérminos que establezcan los trata-dos y la ley.

2. Solamente los españoles serántitulares de los derechos reconocidosen el artículo 23, salvo lo que, aten-diendo a criterios de reciprocidad,pueda establecerse por tratado o leypara el derecho de sufragio activo enlas elecciones municipales.

3. La extradición sólo se conce-derá en cumplimiento de un tratadoo de la ley, atendiendo al principio dereciprocidad. Quedan excluidos de laextradición los delitos políticos, noconsiderándose como tales los actos deterrorismo.

4. La ley establecerá los términosen que los ciudadanos de otros paísesy los apátridas podrán gozar del dere-cho de asilo en España.

CAPITULO II

Derechos y libertades

Artículo 14

Los españoles son iguales ante laley, sin que pueda prevalecer discrimi-nación alguna por razón de nacimien-to, raza, sexo, religión, opinión o cual-

13. artikulua

1. Atzerritarrek titulu honek ber-matzen dituen askatasun publikoakizango dituzte Espainian, itunek etalegeek ezartzen dutenaren arabera.

2. Espainiarrak bakarrik izan dai-tezke 23. artikuluan aitortzen direneskubideen titularrak; hala ere, elka-rrekikotasun-irizpideei men eginez,itun bidez edo lege bidez bestelakoaezar daiteke udal hauteskundeetara-ko, sufragio aktiboari eta pasiboaridagokienez.

3. Estradizioa itun edo lege batbetetzeko bakarrik gertatuko da, el-karrekikotasun-printzipioa aintza-kotzat harturik. Delitu politikoak es-tradiziotik kanpo gelditzen dira, etaterrorismo-ekintzak ere ez dira hala-kotzat hartzen.

4. Legeak ezarriko du beste he-rrietako herritarrek eta aberrigabeeknola erabil dezaketen asilo-eskubideaEspainian.

II. KAPITULUA

Eskubideak eta askatasunak

14. artikulua

Espainiarrak legearen arabera ber-dinak dira, eta ezin da inolako bereiz-keriarik egin, jaiotza, arraza, sexu,erlijio, iritzi nahiz bestelako ingurua-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

25© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 26: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

quier otra condición o circunstanciapersonal o social.

SECCIÓN 1.ª

De los derechos fundamentales y de las libertades públicas

Artículo 15

Todos tienen derecho a la vida y ala integridad física y moral, sin que,en ningún caso, puedan ser sometidosa tortura ni a penas o tratos inhuma-nos o degradantes. Queda abolida lapena de muerte, salvo lo que puedandisponer las leyes penales militarespara tiempos de guerra.

Artículo 16

1. Se garantiza la libertad ideo-lógica, religiosa y de culto de los in-dividuos y las comunidades sin máslimitación, en sus manifestaciones,que la necesaria para el manteni-miento del orden público protegidopor la ley.

2. Nadie podrá ser obligado a de-clarar sobre su ideología, religión ocreencias.

3. Ninguna confesión tendrá ca-rácter estatal. Los poderes públicostendrán en cuenta las creencias reli-giosas de la sociedad española ymantendrán las consiguientes relacio-

bar edo egoera pertsonal zein sozia-lak aintzat hartuta.

1. ATALA

Oinarrizko eskubideak eta askatasun publikoak

15. artikulua

Guztiek bizitza eta osotasun fisi-ko nahiz moralerako eskubidea dute,eta ezin da inoiz torturarik egin, ez etazigor edo tratu jasanezin edo apalesga-rririk ere. Heriotza-zigorra indarrikgabe geratzen da, zigor-lege milita-rrek gerraldirako xeda dezaketenarikalterik egin gabe.

16. artikulua

1. Gizabanakoen eta giza taldeenideologia-, erlijio- eta kultu-askatasu-na bermatzen da, eta beraien agerpe-netan muga bat baino ez da izango,legeak babesten duen ordena publi-koa jagotea.

2. Ezin izango da inor behartubere ideologia, erlijio edo sinesmeneiburuzko adierazpenak egitera.

3. Erlijio batek ere ez du izangoestatu-izaerarik. Botere publikoekkontuan hartuko dituzte Espainiakogizartearen erlijio-sinesmenak, etaEliza Katolikoarekin eta beste erlijioe-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

26© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 27: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

nes de cooperación con la Iglesia Ca-tólica y las demás confesiones.

Artículo 17

1. Toda persona tiene derecho ala libertad y a la seguridad. Nadiepuede ser privado de su libertad, sinocon la observancia de lo establecidoen este artículo y en los casos y en laforma previstos en la ley.

2. La detención preventiva no po-drá durar más del tiempo estricta-mente necesario para la realizaciónde las averiguaciones tendentes al es-clarecimiento de los hechos, y, entodo caso, en el plazo máximo de se-tenta y dos horas, el detenido deberáser puesto en libertad o a disposiciónde la autoridad judicial.

3. Toda persona detenida debe serinformada de forma inmediata, y demodo que le sea comprensible, de susderechos y de las razones de su de-tención, no pudiendo ser obligada adeclarar. Se garantiza la asistencia deabogado al detenido en las diligen-cias policiales y judiciales, en los tér-minos que la ley establezca.

4. La ley regulará un procedimien-to de «habeas corpus» para producirla inmediata puesta a disposición ju-dicial de toda persona detenida ile-galmente. Asimismo por ley se deter-minará el plazo máximo de duraciónde la prisión provisional.

kin lankidetza-harremanak izango di-tuzte.

17. artikulua

1. Gizabanako guztiek askatasuneta segurtasunerako eskubidea dute.Inori ezin dakioke askatasunik ken,artikulu honetan ezarritakoa bete-tzen ez bada, eta legean agindutakokasuak eta baldintzak gertatzen ezbadira.

2. Aurreneurrizko atxilotzea ezindaiteke egitateak argitzeko ikerke-tek zenbat iraun behar eta hori bainoluzeagoa izan; betiere, gehienez hiru-rogei eta hamabi ordu igaro ondoren,atxilotua askatua izango da, edo, bes-tela, agintaritza judizialaren esku ge-ratuko da.

3. Atxilotu guztiei lehenbaileheneta ulertzeko moduan jakinarazikozaizkie beren eskubideak eta atxilotze-ko arrazoiak; atxilotuok ezin dira be-hartu adierazpenak egitera. Legeakagintzen duen eran, atxilotuentzakoabokatu-laguntza bermatzen da, poli-zia-eginbideetan eta eginbide judizia-letan.

4. Legeak «habeas corpus» pro-zedura arautuko du, edozein gizaba-nako legearen aurka atxilotua izanik,hori lehenbailehen agintaritza judi-zialaren esku jartzeko. Era berean, le-geak mugatuko du behin-behinekoespetxealdiaren gehieneko epea.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

27© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 28: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 18

1. Se garantiza el derecho al ho-nor, a la intimidad personal y fami-liar y a la propia imagen.

2. El domicilio es inviolable.Ninguna entrada o registro podrá ha-cerse en él sin consentimiento del ti-tular o resolución judicial, salvo encaso de flagrante delito.

3. Se garantiza el secreto de las co-municaciones y, en especial, de laspostales, telegráficas y telefónicas,salvo resolución judicial.

4. La ley limitará el uso de la in-formática para garantizar el honor yla intimidad personal y familiar de losciudadanos y el pleno ejercicio de susderechos.

Artículo 19

Los españoles tienen derecho a ele-gir libremente su residencia y a circu-lar por el territorio nacional.

Asimismo tienen derecho a entrary salir libremente de España en lostérminos que la ley establezca. Estederecho no podrá ser limitado pormotivos políticos o ideológicos.

Artículo 20

1. Se reconocen y protegen losderechos:

a) A expresar y difundir libremen-te los pensamientos, ideas y opiniones

18. artikulua

1. Ohorerako, norberaren eta fami-liaren intimitaterako, eta bakoitzarenirudirako eskubidea bermatzen da.

2. Egoitza bortxaezina da. Bertaraezin da sartu, ezta erregistrorik eginere, jabearen baimenik gabe edo epai-learen ebazpenik gabe, delitua age-ri-agerikoa denean izan ezik.

3. Komunikazioen sekretua berma-tzen da, eta, bereziki, posta, telegrafoeta telefono bidezkoak, ebazpen judi-ziala izan ezean.

4. Legeak informatikaren erabile-ra mugatuko du, herritarren ohorea,eta norberaren nahiz senitartekoen bi-zitza pribatua, eta horien guztien es-kubideen egikaritza osoa bermatzeko.

19. artikulua

Espainiarrek eskubidea dute, berenbizilekua askatasunez aukeratzeko etanazioaren lurraldean zehar ibiltzeko.

Halaber, legeak ezartzen duen mo-duan, espainiarrek Espainian askatasu-nez sartu eta bertatik irteteko eskubideadute. Eskubide hori ezin dute mugatuarrazoi politiko edo ideologikoek.

20. artikulua

1. Hurrengo eskubideak aitortu etababesten dira:

a) Pentsamenduak, ideiak eta iri-tziak hitzez, idatziz nahiz beste edo-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

28© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 29: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

mediante la palabra, el escrito o cual-quier otro medio de reproducción.

b) A la producción y creaciónliteraria, artística, científica y técnica.

c) A la libertad de cátedra.

d) A comunicar o recibir libremen-te información veraz por cualquier me-dio de difusión. La ley regulará el de-recho a la cláusula de conciencia yal secreto profesional en el ejerciciode estas libertades.

2. El ejercicio de estos derechosno puede restringirse mediante nin-gún tipo de censura previa.

3. La ley regulará la organizacióny el control parlamentario de losmedios de comunicación social de-pendientes del Estado o de cualquierente público y garantizará el acceso adichos medios de los grupos socialesy políticos significativos, respetandoel pluralismo de la sociedad y de lasdiversas lenguas de España.

4. Estas libertades tienen su lími-te en el respeto a los derechos reco-nocidos en este Título, en los precep-tos de las leyes que lo desarrollen y,especialmente, en el derecho al ho-nor, a la intimidad, a la propia ima-gen y a la protección de la juventudy de la infancia.

5. Sólo podrá acordarse el secues-tro de publicaciones, grabaciones yotros medios de información en vir-tud de resolución judicial.

zein bidetatik askatasunez azaldu etazabaltzeko.

b) Ekoizpen eta sortze literario,artistiko, zientifiko eta teknikorako.

c) Katedra-askatasunerako.

d) Edozein hedabidetatik askatasu-nez egiazko informazioa komunikatuedo jasotzeko. Legeak kontzientzia--klausularako eta lanbide-sekreturakoeskubideak arautuko ditu, askatasunhoriek egikaritzeko orduan.

2. Eskubide hauen egikaritza ezinda inola mugatu aldez aurretiko zen-tsuraren bidez.

3. Legeak arautuko ditu estatua-ren nahiz bestelako erakunde publikoenmenpeko gizarte-komunikabideen an-tolakuntza eta parlamentu-kontrola,eta adierazgarri diren gizarte-talde etatalde politikoei bermatuko die haietanparte hartzea, Espainiako gizarte-aniz-tasuna eta hizkuntzak errespetatuz.

4. Askatasun horien guztien mu-gak dira titulu honetan zein eskubideaitortu eta eskubideoi zor zaien begi-runea, horiek garatzeko emandakolege-manuak, eta, batez ere, ohorera-ko, bizitza pribaturako eta norberarenirudirako eskubideak, bai eta gazteaketa haurrak babesteko eskubidea ere.

5. Ebazpen judizialaren bidez ba-karrik erabaki daiteke argitalpen,grabazio eta bestelako komunikabi-deen bahitura.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

29© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 30: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 21

1. Se reconoce el derecho de reu-nión pacífica y sin armas. El ejerciciode este derecho no necesitará autori-zación previa.

2. En los casos de reuniones enlugares de tránsito público y mani-festaciones se dará comunicaciónprevia a la autoridad, que sólo po-drá prohibirlas cuando existan razonesfundadas de alteración del orden pú-blico, con peligro para personas obienes.

Artículo 22

1. Se reconoce el derecho de aso-ciación.

2. Las asociaciones que persiganfines o utilicen medios tipificadoscomo delito son ilegales.

3. Las asociaciones constituidasal amparo de este artículo deberáninscribirse en un registro a los solosefectos de publicidad.

4. Las asociaciones sólo podránser disueltas o suspendidas en sus ac-tividades en virtud de resolución ju-dicial motivada.

5. Se prohíben las asociacionessecretas y las de carácter paramilitar.

Artículo 23

1. Los ciudadanos tienen el dere-cho a participar en los asuntos públi-

21. artikulua

1. Bilera baketsu eta armarik ga-bekoak egiteko eskubidea aitortzenda. Eskubide horren egikaritzak ez duaurretiazko baimenik behar.

2. Bilerak iraganbide publikoetanegiteko edo kale-agerraldiak burutze-ko, agintariari aldez aurretiko jakina-razpena egin behar zaio, eta hark ha-lakoak debekatu ahal izango ditu,soilik, pertsona eta ondasunen arris-kuaz, ordena publikoa asaldatzekoarrazoi oinarridunak daudenean.

22. artikulua

1. Elkartzeko eskubidea aitortzenda.

2. Elkarteen helburuak edo bitar-tekoak delitu izanez gero, elkarteoklegearen aurkakoak izango dira.

3. Artikulu honen babesean sortu-riko elkarteak erregistroan inskribatubehar dira, publizitate-ondoreetarakobakarrik.

4. Elkarteak desegin edo horienjarduerak eteteko, nahitaezkoa daebazpen judizial zioduna ematea.

5. Isilpeko elkarteak eta elkarteparamilitarrak debekatzen dira.

23. artikulua

1. Herritarrek arazo publikoetanparte hartzeko eskubidea dute, zuzen-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

30© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 31: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

cos, directamente o por medio de re-presentantes, libremente elegidos enelecciones periódicas por sufragiouniversal.

2. Asimismo, tienen derecho aacceder en condiciones de igualdada las funciones y cargos públicos, conlos requisitos que señalen las leyes.

Artículo 24

1. Todas las personas tienen dere-cho a obtener la tutela efectiva de losjueces y tribunales en el ejercicio desus derechos e intereses legítimos,sin que, en ningún caso, pueda pro-ducirse indefensión.

2. Asimismo, todos tienen de-recho al Juez ordinario predetermi-nado por la ley, a la defensa y a laasistencia de letrado, a ser informadosde la acusación formulada contraellos, a un proceso público sin dilacio-nes indebidas y con todas las garan-tías a utilizar los medios de pruebapertinentes para su defensa, a no de-clarar contra sí mismo, a no confesar-se culpables y a la presunción de ino-cencia.

La ley regulará los casos en que,por razón de parentesco o de secretoprofesional, no se estará obligado adeclarar sobre hechos presuntamen-te delictivos.

-zuzenean nahiz ordezkari bidez; or-dezkariok askatasunez hautatuko dira,sufragio unibertsalaren bidez, aldizkaegindako hauteskundeetan.

2. Era berean, herritarrek eskubi-dea dute, berdintasun-baldintzetaneta legeek ezartzen dituzten betekizu-nekin, funtzio eta kargu publikoetaraheltzeko.

24. artikulua

1. Gizabanako guztiek eskubideadute, beraiei dagozkien eskubide etainteres legitimoak egikaritzean, epai-le eta auzitegien babes eragingarrialortzeko, eta ezin daiteke inoiz erebabesgabetasunik gerta.

2. Halaber, guztiek dute eskubi-dea, legeak lehendik izendaturikoepaile arrunta izateko, abokatuaren de-fentsa eta laguntza izateko, haien aur-kako akusazioaren argibideak jaso-tzeko, jendaurreko prozesua bide-gabeko atzerapenik gabe eta bermeguztiekin burutzeko, euren buruenbabeserako egoki diren frogabideakerabiltzeko, beren buruen aurka adie-razpenik ez egiteko, errudun direla ezaitortzeko, eta errugabetasun-presun-tzioa izateko.

Legeak arautuko du senidetasuna-rengatik edo lanbide-sekretuarenga-tik zein kasutan ez dagoen betebe-harrik, ustez delitu diren egitateei buruzadierazpenak egiteko.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

31© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 32: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 25

1. Nadie puede ser condenado osancionado por acciones u omisionesque en el momento de producirse noconstituyan delito, falta o infracciónadministrativa, según la legislación vi-gente en aquel momento.

2. Las penas privativas de liber-tad y las medidas de seguridad esta-rán orientadas hacia la reeducación yreinserción social y no podrán con-sistir en trabajos forzados. El conde-nado a pena de prisión que estuvierecumpliendo la misma gozará de losderechos fundamentales de este Ca-pítulo a excepción de los que se veanexpresamente limitados por el conte-nido del fallo condenatorio, el senti-do de la pena y la ley penitenciaria.En todo caso, tendrá derecho a untrabajo remunerado y a los benefi-cios correspondientes de la SeguridadSocial, así como al acceso a la cultu-ra y al desarrollo integral de su per-sonalidad.

3. La Administración civil no po-drá imponer sanciones que, directao subsidiariamente, impliquen priva-ción de libertad.

Artículo 26

Se prohíben los Tribunales de Ho-nor en el ámbito de la Administra-ción civil y de las organizacionesprofesionales.

25. artikulua

1. Ezin dakioke inori egite edoez-egiteen ondorioz kondena edo ze-hapenik ezar, baldin eta, une horretandelitu, falta edo arau-hauste adminis-tratiboak ez badira, aldi horretan in-darrean dagoen legeriaren arabera.

2. Zigor askatasun-gabetzaileek etasegurtasun-neurriek berreztea eta gi-zartean birsartzea dute helburu, eta ezindaitezke lan bortxatuak izan. Norbaitiespetxealdi-zigorra ezarri bazaio etahori betetzen ari bada, kapitulu hone-tako oinarrizko eskubideak izango ditu;ez, ordea, beren beregi mugatuta ditue-nak, kondena-epaiaren edukia, zigorra-ren esangura eta espetxe-legea kontuanhartuta. Edonola ere, espetxeratuaklan ordaindua izateko eskubidea du, etaGizarte Segurantzaren onurak izangoditu, bai eta kultura lortzeko eta berenortasuna oso-osorik garatzeko esku-bideak ere.

3. Administrazio zibilak ezin duzehapenik ezarri, halako zehapenek,zuzenean edo modu subsidiarioan,askatasuna kentzen badute.

26. artikulua

Ohore-auzitegiak debekatzen dira,Administrazio zibilaren eta erakundeprofesionalen esparruan.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

32© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 33: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 27

1. Todos tienen el derecho a laeducación. Se reconoce la libertad deenseñanza.

2. La educación tendrá por obje-to el pleno desarrollo de la persona-lidad humana en el respeto a losprincipios democráticos de convi-vencia y a los derechos y libertadesfundamentales.

3. Los poderes públicos garantizanel derecho que asiste a los padres paraque sus hijos reciban la formación re-ligiosa y moral que esté de acuerdocon sus propias convicciones.

4. La enseñanza básica es obliga-toria y gratuita.

5. Los poderes públicos garan-tizan el derecho de todos a la edu-cación, mediante una programacióngeneral de la enseñanza, con partici-pación efectiva de todos los sectoresafectados y la creación de centros do-centes.

6. Se reconoce a las personas físi-cas y jurídicas la libertad de creaciónde centros docentes, dentro del respe-to a los principios constitucionales.

7. Los profesores, los padres y, ensu caso, los alumnos intervendrán en elcontrol y gestión de todos los centrossostenidos por la Administración confondos públicos, en los términos quela ley establezca.

27. artikulua

1. Guztiek dute hezkuntzarakoeskubidea. Irakaskuntza-askatasunaaitortzen da.

2. Giza nortasuna oso-osorik gara-tzea da hezkuntzaren helburua, betierebizikidetasunaren printzipio demokrati-koak, eta oinarrizko eskubideak etaaskatasunak errespetatuz.

3. Botere publikoek gurasoei da-gokien eskubidea bermatzen dute,hauen seme-alabek heziketa erlijiosoeta morala har dezaten, beraien ustesendoei dagokien bezalaxe.

4. Oinarrizko hezkuntza nahitaez-ko eta doakoa da.

5. Botere publikoek bermatzendute gizabanako guztien hezkuntza--eskubidea, hezkuntzari buruzko pro-gramazio orokorraren bidez, sektoreinteresdun guztien parte-hartze era-gingarriarekin eta ikastetxeak sortuz.

6. Pertsona fisiko eta juridikoeiikastetxeak sortzeko askatasuna aitor-tzen zaie, konstituzio-printzipioei da-gokien begirunearen barruan.

7. Irakasleek, gurasoek eta, haladenean, ikasleek ere, parte hartukodute Administrazioak diru publikoa-rekin ordaindutako ikastetxe guztienkontrol eta kudeaketan, legeak ezar-tzen dituen mugekin.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

33© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 34: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

8. Los poderes públicos inspec-cionarán y homologarán el sistemaeducativo para garantizar el cumpli-miento de las leyes.

9. Los poderes públicos ayudarána los centros docentes que reúnan losrequisitos que la ley establezca.

10. Se reconoce la autonomía delas Universidades, en los términosque la ley establezca.

Artículo 28

1. Todos tienen derecho a sin-dicarse libremente. La Ley podrá li-mitar o exceptuar el ejercicio de estederecho a las Fuerzas o Institutos ar-mados a los demás Cuerpos someti-dos a disciplina militar y regulará laspeculiaridades de su ejercicio paralos funcionarios públicos. La libertadsindical comprende el derecho a fun-dar sindicatos y a afiliarse al de suelección así como el derecho de lossindicatos a formar confederaciones ya fundar organizaciones sindicales in-ternacionales o afiliarse a las mismas.Nadie podrá ser obligado a afiliarse aun sindicato.

2. Se reconoce el derecho a lahuelga de los trabajadores para la de-fensa de sus intereses. La ley que regu-le el ejercicio de este derecho esta-blecerá las garantías precisas paraasegurar el mantenimiento de los ser-vicios esenciales de la comunidad.

8. Botere publikoek hezkuntza--sistema ikuskatu eta homologatukodute, legeen betetzea berma dadin.

9. Botere publikoek laguntzaemango diete legezko betekizunak di-tuzten ikastetxeei.

10. Unibertsitateen autonomia ai-tortzen da, legeak ezartzen duenarenarabera.

28. artikulua

1. Guztiek dute askatasunez sin-dikatzeko eskubidea. Legeak eskubi-de horren egikaritza muga edo sal-buets diezaieke Indar nahiz ErakundeArmatuei eta diziplina militarrarenmenpeko gainerako kidegoei, eta ha-ren egikaritzak funtzionario publikoen-tzat dituen berezitasunak arautukoditu. Sindikatu-askatasunak bere ba-rruan hartzen ditu sindikatuak sortze-ko eskubidea eta aukeratutako horre-tan afiliatzekoa, bai eta sindikatuekkonfederazioak eratzeko, eta nazioar-teko sindikatu-erakundeak sortu edohorietan afiliatzeko eskubidea ere.Inor ezin da behartu sindikatu bateanafiliatzera.

2. Langileen greba-eskubidea ai-tortzen da haien interesak defenda-tzeko. Legeak eskubide horren egika-ritza arautuko du, eta legeak berakbermeak ezarriko ditu gizarteko zer-bitzu premiazkoenei eusten zaielaziurtatzeko.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

34© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 35: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 29

1. Todos los españoles tendrán elderecho de petición individual y colec-tiva, por escrito, en la forma y con losefectos que determine la ley.

2. Los miembros de las Fuerzas oInstitutos armados o de los Cuerpossometidos a disciplina militar podránejercer este derecho sólo individual-mente y con arreglo a lo dispuesto ensu legislación específica.

SECCIÓN 2.ª

De los derechos y deberes de los ciudadanos

Artículo 30

1. Los españoles tienen el dere-cho y el deber de defender a España.

2. La ley fijará las obligacionesmilitares de los españoles y regulará,con las debidas garantías, la objeciónde conciencia, así como las demáscausas de exención del servicio mili-tar obligatorio, pudiendo imponer, ensu caso, una prestación social sustitu-toria.

3. Podrá establecerse un serviciocivil para el cumplimiento de fines deinterés general.

4. Mediante ley podrán regularselos deberes de los ciudadanos en loscasos de grave riesgo, catástrofe o ca-lamidad pública.

29. artikulua

1. Espainiar guztiek, banaka na-hiz taldeka, eskariak egiteko eskubi-dea dute, betiere idatziz, legeak onar-tzen duen eran eta ondoreekin.

2. Indar edo Erakunde Armatue-tako kideek eta diziplina militarrarenmenpeko gainerako kidegoetakoekbakarka ez beste erabil dezakete es-kubide hori, eta beren legeria bere-zian xedatuarekin bat etorriz.

2. ATALA

Herritarren eskubideak eta eginbeharrak

30. artikulua

1. Espainiarrek Espainia defenda-tzeko eskubidea eta eginbeharra dute.

2. Legeak finkatuko ditu espai-niarren betebehar militarrak, eta be-harrezko diren bermeekin arautukodu kontzientzia-objekzioa, bai etanahitaezko soldadutzaren zerbitzutiksalbuesteko bestelako arrazoiak ere;legeak, hala denean, ordezko gizar-te-prestazioa ezarri ahal izango du.

3. Zerbitzu zibila ezarri ahal izan-go da interes orokorreko helburuakbetetzeko.

4. Herritarren eginbeharrak legea-ren bidez arautu ahal izango dira,arrisku larrietarako, hondamendi-ka-suetarako edo herri-lazerietarako.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

35© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 36: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 31

1. Todos contribuirán al sosteni-miento de los gastos públicos deacuerdo con su capacidad económicamediante un sistema tributario justoinspirado en los principios de igual-dad y progresividad que, en ningúncaso, tendrá alcance confiscatorio.

2. El gasto público realizará unaasignación equitativa de los recursospúblicos y su programación y ejecu-ción responderán a los criterios deeficiencia y economía.

3. Sólo podrán establecerse pres-taciones personales o patrimoniales decarácter público con arreglo a la ley.

Artículo 32

1. El hombre y la mujer tienenderecho a contraer matrimonio conplena igualdad jurídica.

2. La ley regulará las formas dematrimonio, la edad y capacidad paracontraerlo, los derechos y deberesde los cónyuges, las causas de separa-ción y disolución y sus efectos.

Artículo 33

1. Se reconoce el derecho a lapropiedad privada y a la herencia.

2. La función social de estos dere-chos delimitará su contenido, de acuer-do con las leyes.

31. artikulua

1. Guztiek gastu publikoei aurreegiten lagunduko dute, bakoitzakbere ekonomia-ahalbidearen arabera;horretarako, zerga-sistema zuzena eza-rriko da, berdintasun- eta progresibi-tate-printzipioetan oinarriturik; sistemahori ez da inoiz konfiskagarri izango.

2. Gastu publikoak ekitatez banatu-ko ditu baliabide publikoak, eta harenprogramazioak eta betearazpenak era-gingarritasun- eta ekonomia-printzi-pioak beteko dituzte.

3. Izaera publikoko prestazio per-tsonalak edo ondare-prestazioak le-gearen arabera, ez bestela, ezarri ahalizango dira.

32. artikulua

1. Gizonak eta emakumeak ber-dintasun juridiko osoz ezkontzeko es-kubidea dute.

2. Legeak arautuko ditu ezkontze-ko formak, adina, gaitasuna, ezkonti-deen eskubideak eta eginbeharrak, ba-nantzeko eta ezkontza desegitekoarrazoiak, eta ezkontzaren ondoreakere bai.

33. artikulua

1. Jabetza pribaturako eta jaraun-tsirako eskubideak aitortzen dira.

2. Eskubideon gizarte-eginkizunaklegeen arabera mugatuko du haienedukia.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

36© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 37: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

3. Nadie podrá ser privado de susbienes y derechos sino por causa justi-ficada de utilidad pública o interéssocial, mediante la correspondienteindemnización y de conformidad conlo dispuesto por las leyes.

Artículo 34

1. Se reconoce el derecho de fun-dación para fines de interés general,con arreglo a la ley.

2. Regirá también para las funda-ciones lo dispuesto en los apartados 2y 4 del artículo 22.

Artículo 35

1. Todos los españoles tienen eldeber de trabajar y el derecho al tra-bajo, a la libre elección de profesiónu oficio, a la promoción a través deltrabajo y a una remuneración sufi-ciente para satisfacer sus necesidadesy las de su familia, sin que en ningúncaso pueda hacerse discriminaciónpor razón de sexo.

2. La ley regulará un estatuto delos trabajadores.

Artículo 36

La ley regulará las peculiaridadespropias del régimen jurídico de losColegios Profesionales y el ejerciciode las profesiones tituladas. La estruc-tura interna y el funcionamiento de losColegios deberán ser democráticos.

3. Inori ez zaio bere ondasun etaeskubiderik kenduko, onura publiko-ko edo gizarte-intereseko arrazoi jus-tifikaturik izan ezean, betiere kalte--ordain egokia emanez eta legeetanxedatutakoaren arabera.

34. artikulua

1. Interes orokorreko helburueta-rako fundazio-eskubidea aitortzen dalegearen arabera.

2. Fundazioen inguruan ere, 22. ar-tikuluko 2 eta 4. paragrafoetan xedatu-takoa aplikatuko da.

35. artikulua

1. Espainiar guztiek lan egitekoeginbeharra dute, eta lanerako eskubi-dea dute, lanbide edo ogibidea aska-tasunez aukeratzeko eta lanean igo-tzeko eskubideak dituzte, eta berenbeharrizanak eta beren familiarenakasetzeko adina ordainsari jasotzekoeskubidea ere, inoiz sexu-arrazoien-gatik bereizkeriarik gertatu gabe.

2. Legeak langileen estatutuaarautuko du.

36. artikulua

Legeak lanbide-elkargoen arau-bidea ezarri eta tituludun lanbideenjarduera arautuko du. Elkargoen bar-ne-egiturak eta jardunbideak demo-kratikoak izan beharko dute.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

37© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 38: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 37

1. La ley garantizará el derecho ala negociación colectiva laboral entrelos representantes de los trabajadoresy empresarios, así como la fuerzavinculante de los convenios.

2. Se reconoce el derecho de lostrabajadores y empresarios a adoptarmedidas de conflicto colectivo. Laley que regule el ejercicio de este de-recho, sin perjuicio de las limitacio-nes que pueda establecer, incluirá lasgarantías precisas para asegurar elfuncionamiento de los servicios esen-ciales de la comunidad.

Artículo 38

Se reconoce la libertad de empresaen el marco de la economía de merca-do. Los poderes públicos garantizan yprotegen su ejercicio y la defensa dela productividad, de acuerdo con lasexigencias de la economía general y,en su caso, de la planificación.

CAPITULO III

De los principios rectores de la política social y económica

Artículo 39

1. Los poderes públicos aseguranla protección social, económica y ju-rídica de la familia.

37. artikulua

1. Legeak lan-negoziazio kolekti-borako eskubidea bermatuko du en-presaburu eta langileen ordezkarien ar-tean, baita hitzarmenen indar lotesleaere.

2. Langileek eta enpresaburuekgatazka kolektiboko neurriak hartze-ko duten eskubidea aitortzen da. Le-geak eskubide horren egikaritza arau-tuko du, eta lege berberak beharrezkodiren bermeak jasoko ditu gizartearenzerbitzu premiazkoenen jardunbideaziurtatzeko, berak ezar ditzakeen mu-gei kalterik egin gabe.

38. artikulua

Enpresa-askatasuna aitortzen damerkatu-ekonomiaren eremuan. Bo-tere publikoek bermatu eta babestendituzte haren egikaritza eta ekoizga-rritasunaren defentsa, ekonomia oro-korraren eskakizunei kasu eginez,eta, hala denean, plangintza kontuanizanik.

III. KAPITULUA

Politika sozial eta ekonomikoarengida-oinarriak

39. artikulua

1. Botere publikoek familiarenbabes sozial, ekonomiko eta juridi-koa ziurtatzen dituzte.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

38© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 39: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Los poderes públicos aseguran,asimismo, la protección integral delos hijos, iguales éstos ante la ley conindependencia de su filiación, y de lasmadres, cualesquiera que sea su estadocivil. La ley posibilitará la investi-gación de la paternidad.

3. Los padres deben prestar asis-tencia de todo orden a los hijos ha-bidos dentro o fuera del matrimonio,durante su minoría de edad y en losdemás casos en que legalmente pro-ceda.

4. Los niños gozarán de la protec-ción prevista en los acuerdos inter-nacionales que velan por sus derechos.

Artículo 40

1. Los poderes públicos promo-verán las condiciones favorables parael progreso social y económico ypara una distribución de la renta re-gional y personal más equitativa, enel marco de una política de estabili-dad económica. De manera especialrealizarán una política orientada al ple-no empleo.

2. Asimismo, los poderes públi-cos fomentarán una política que ga-rantice la formación y readaptaciónprofesionales; velarán por la seguri-dad e higiene en el trabajo y garanti-zarán el descanso necesario, median-te la limitación de la jornada laboral,

2. Botere publikoek, era berean,seme-alaben babes osoa ziurtatzendute, seme-alabok legearen araberaberdinak izanik eta seme-alabatasunakontuan hartu gabe, eta ama horienbabes osoa ere bai, euren egoera zibi-la edonolakoa izanik. Legeak aitata-sunaren ikerketa ahalbidetuko du.

3. Gurasoek era guztietako lagun-tzak eskaini behar dizkiete seme-alabei,nahiz ezkontzakoak nahiz ezkontzatikkanpokoak izan, haien adingabetasu-nean zehar eta lege-aginduz bidezkodiren beste kasuetan ere bai.

4. Umeek nazioarteko itunetanezarritako babesa izango dute, itunokhaien eskubideak zaintzen dituztenneurrian.

40. artikulua

1. Botere publikoek baldintzaonuragarriak sustatuko dituzte, aurre-rapen sozial eta ekonomikoa gertadadin, eta herrialdeen eta gizabana-koen errenta ekitatez bana dadin,egonkortasun ekonomikorako politi-karen esparruan. Botere publikoek,bereziki, enplegu osoa lortzera bide-raturiko politika egingo dute.

2. Halaber, botere publikoek lan-bideko heziketa eta birmoldatzea ber-matzeko politika zehatza sustatukodute; laneko segurtasuna eta garbitasu-na zainduko dituzte; eta, lan-saioamugatuz, aldizka oporren ordainketaziurtatuz eta zentro egokiak susper-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

39© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 40: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

las vacaciones periódicas retribuidasy la promoción de centros adecuados.

Artículo 41

Los poderes públicos mantendránun régimen público de Seguridad So-cial para todos los ciudadanos quegarantice la asistencia y prestacio-nes sociales suficientes ante situa-ciones de necesidad, especialmenteen caso de desempleo. La asistenciay prestaciones complementarias se-rán libres.

Artículo 42

El Estado velará especialmentepor la salvaguardia de los derechoseconómicos y sociales de los trabaja-dores españoles en el extranjero, yorientará su política hacia su retorno.

Artículo 43

1. Se reconoce el derecho a laprotección de la salud.

2. Compete a los poderes públicosorganizar y tutelar la salud pública através de medidas preventivas y delas prestaciones y servicios necesa-rios. La ley establecerá los derechos ydeberes de todos al respecto.

3. Los poderes públicos fomen-tarán la educación sanitaria, la edu-cación física y el deporte. Asimismofacilitarán la adecuada utilización delocio.

tuz, behar-beharrezko atsedena ber-matuko dute.

41. artikulua

Botere publikoek herritar guztien-tzat Gizarte Segurantzako araubidepublikoari eutsiko diote; sistema ho-rrek gizarte-laguntza eta -prestazionahitaezkoak bermatuko ditu beharri-zan-egoeretan eta, batez ere, langabe-zia-kasuetan. Laguntza eta prestazioosagarriak askeak izango dira.

42. artikulua

Estatuak bereziki zainduko dituatzerrian ari diren langile espainiarreneskubide ekonomiko eta sozialak, etahaien itzuleraren alde zuzenduko dubere politika.

43. artikulua

1. Osasuna babesteko eskubideaaitortzen da.

2. Botere publikoei dagokie au-rreneurrien bidez eta beharrezkoakdiren zerbitzu eta prestazioen bidezosasun publikoa antolatu eta babes-tea. Horretarako, legeak ezarriko dituguztion eskubideak eta eginbeharrak.

3. Botere publikoek osasun-hez-kuntza, hezkuntza fisikoa eta kirolasustatuko dituzte. Era berean, aisial-diaz behar bezala baliatzen lagundu-ko dute.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

40© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 41: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 44

1. Los poderes públicos promove-rán y tutelarán el acceso a la cultura,a la que todos tienen derecho.

2. Los poderes públicos promo-verán la ciencia y la investigacióncientífica y técnica en beneficio delinterés general.

Artículo 45

1. Todos tienen el derecho a dis-frutar de un medio ambiente adecua-do para el desarrollo de la persona,así como el deber de conservarlo.

2. Los poderes públicos velaránpor la utilización racional de todoslos recursos naturales, con el fin deproteger y mejorar la calidad de lavida y defender y restaurar el medioambiente, apoyándose en la indispen-sable solidaridad colectiva.

3. Para quienes violen lo dispues-to en el apartado anterior, en los tér-minos que la ley fije se estableceránsanciones penales o, en su caso, ad-ministrativas, así como la obligaciónde reparar el daño causado.

Artículo 46

Los poderes públicos garantizaránla conservación y promoverán el en-riquecimiento del patrimonio históri-co, cultural y artístico de los pueblosde España y de los bienes que lo inte-gran, cualquiera que sea su régimen

44. artikulua

1. Botere publikoek kultura esku-ratzea bultzatu eta babestuko dute,guztiek baitute kulturarako eskubidea.

2. Botere publikoek, interes oro-korraren mesederako, zientzia etaikerketa zientifiko nahiz teknikoabultzatuko dituzte.

45. artikulua

1. Guztion eskubidea da gizaba-nakoaren garapenerako egoki den in-gurumena izatea, eta guztion eginbe-harra ere bada hori zaintzea.

2. Botere publikoek zaindukodute baliabide natural guztien erabi-lera arrazionala, bizitza-kalitatea ba-bestu eta hobetzeko, eta ingurumenadefendatu eta berriztatzeko, behar--beharrezko den elkartasun kolekti-boan oinarrituz.

3. Norbaitek aurreko paragrafoakxedatu duena hausten badu, legezkomugen barruan horri zehapen penalakezarriko zaizkio, edo, hala denean,administrazio-zehapenak, bai eta era-gindako kaltea konpontzeko betebe-harra ere.

46. artikulua

Botere publikoek bermatuko duteEspainiako herrien ondare historiko,kultural eta artistikoa zaindu eta abe-rastea, bai eta ondareon ondasunenaere, horien araubidea eta titulartasu-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

41© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 42: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

jurídico y su titularidad. La ley penalsancionará los atentados contra estepatrimonio.

Artículo 47

Todos los españoles tienen dere-cho a disfrutar de una vivienda dignay adecuada. Los poderes públicospromoverán las condiciones necesa-rias y establecerán las normas perti-nentes para hacer efectivo este dere-cho, regulando la utilización del suelode acuerdo con el interés general paraimpedir la especulación.

La comunidad participará en lasplusvalías que genere la acción urba-nística de los entes públicos.

Artículo 48

Los poderes públicos promoveránlas condiciones para la participaciónlibre y eficaz de la juventud en el de-sarrollo político, social, económico ycultural.

Artículo 49

Los poderes públicos realizaránuna política de previsión, tratamien-to, rehabilitación e integración de losdisminuidos físicos, sensoriales y psí-quicos, a los que prestarán la atenciónespecializada que requieran y los am-pararán especialmente para el disfrutede los derechos que este Título otor-ga a todos los ciudadanos.

na edozein izanda. Zigor-legeak ze-hatuko ditu ondare horien kontrakoatentatuak.

47. artikulua

Espainiar guztiek etxebizitza duineta egokia izateko eskubidea dute.Botere publikoek beharrezkoak direninguruabarrak bultzatu eta bidezkoarauak ezarriko dituzte, eskubide horieragingarria izan dadin; eta, espeku-lazioa desagerrarazteko, interes oro-korraren arabera arautuko dute lurra-ren erabilera.

Erakunde publikoen hirigintza-jar-duerak gainbalioa sortzen badu, gi-zarteak horietan parte hartuko du.

48. artikulua

Gazteriak garapen politiko, sozial,ekonomiko eta kulturalean parte-har-tze aske eta eragingarria izan dezan,botere publikoek behar bezalako in-guruabarrak bultzatuko dituzte.

49. artikulua

Botere publikoek aurreneurri-,tratamendu-, bizkortze- eta gizartera-tze-politika egingo dute elbarri fisi-koentzat, zentzumen-elbarrientzateta elbarri psikikoentzat; horiei, eurekbehar duten arreta berezia emangozaie, eta bereziki babestuko dira, titu-lu honek herritar guztiei ematen diz-kien eskubideak egikaritu ahal iza-teko.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

42© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 43: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 50

Los poderes públicos garantizarán,mediante pensiones adecuadas y pe-riódicamente actualizadas, la suficien-cia económica a los ciudadanos duran-te la tercera edad. Asimismo, y conindependencia de las obligaciones fa-miliares, promoverán su bienestar me-diante un sistema de servicios socialesque atenderán sus problemas específi-cos de salud, vivienda, cultura y ocio.

Artículo 51

1. Los poderes públicos garanti-zarán la defensa de los consumidoresy usuarios, protegiendo, medianteprocedimientos eficaces, la seguri-dad, la salud y los legítimos intereseseconómicos de los mismos.

2. Los poderes públicos promo-verán la información y la educaciónde los consumidores y usuarios, fo-mentarán sus organizaciones y oirán aéstas en las cuestiones que puedanafectar a aquellos, en los términosque la ley establezca.

3. En el marco de lo dispuestopor los apartados anteriores, la leyregulará el comercio interior y el ré-gimen de autorización de productoscomerciales.

Artículo 52

La ley regulará las organizacionesprofesionales que contribuyan a la

50. artikulua

Botere publikoek, aldizka egune-ratutako pentsio egokien bidez, gu-txieneko kaudimena bermatuko dieherritarrei zahartzaroan. Modu berean,eta familiaren betebeharretatik kan-po, haien ongizatea bultzatuko dutegizarte-zerbitzuen bidez, beraien arazobereziei kasu eginez, osasunari, etxe-bizitzari, kulturari eta aisialdiari da-gokienez.

51. artikulua

1. Botere publikoek kontsumitzai-le eta erabiltzaileen defentsa bermatu-ko dute, eta, prozedura eragingarrienbidez, haien segurtasuna, osasuna etainteres ekonomiko legitimoak babes-tuko dituzte.

2. Botere publikoek kontsumi-tzaile eta erabiltzaileei informazioaeta heziketa ematea sustatuko dute;haien antolakuntzak suspertuko di-tuzte; horiei dagozkien arazoetanentzun egingo diete, legeak ezartzenduenaren arabera.

3. Aurreko paragrafoetan xedatu-rikoaren esparruan, legeak barne-mer-kataritza arautu eta merkataritzakoproduktuen baimen-araubidea ezarri-ko du.

52. artikulua

Legeak lanbide-antolakuntzakarautuko ditu, berezko interes ekono-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

43© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 44: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

defensa de los intereses económicosque les sean propios. Su estructurainterna y funcionamiento deberán serdemocráticos.

CAPÍTULO IV

De las garantías de las libertades y derechos fundamentales

Artículo 53

1. Los derechos y libertades reco-nocidos en el Capítulo segundo delpresente Título vinculan a todos lospoderes públicos. Sólo por ley, queen todo caso deberá respetar su con-tenido esencial, podrá regularse elejercicio de tales derechos y liberta-des, que se tutelarán de acuerdo conlo previsto en el artículo 161.1.a).

2. Cualquier ciudadano podrá re-cabar la tutela de las libertades y de-rechos reconocidos en el artículo 14y la Sección primera del Capítulo 2.ºante los Tribunales ordinarios por unprocedimiento basado en los princi-pios de preferencia y sumariedad y,en su caso, a través del recurso de am-paro ante el Tribunal Constitucional.Este último recurso será aplicable a laobjeción de conciencia reconocida enel artículo 30.

3. El reconocimiento, el respeto yla protección de los principios reco-nocidos en el Capítulo 3.º informará

mikoak izan eta interes horiek babes-ten dituztenak. Haien barne-egituraketa jardunbideak demokratikoak izanbeharko dute.

IV. KAPITULUA

Askatasunen eta oinarrizko eskubideen gaineko bermeak

53. artikulua

1. Titulu honen bigarren kapitu-luan aitorturiko eskubide eta askata-sunak lotesleak dira botere publikoguztientzat. Lege bidez bakarrikarautu ahal izango da eskubide etaaskatasun horien egikaritza; lege ho-rrek, edozein kasutan, haien oinarriz-ko edukia errespetatu beharko du, etaeskubide eta askatasunok 161.1.a) ar-tikuluan ezarri bezala babestuko dira.

2. Herritar guztiek auzitegi arrun-tetan eskatu ahal dute 14. artikuluaneta II. kapituluko 1. atalean aitortuta-ko askatasun eta eskubideen babesa;horretarako, lehentasun- eta sumario-tasun-printzipioetan oinarritutako pro-zedura erabiliko da, eta, hala denean,babes-errekurtsoa ere jar daiteke Kons-tituzio Auzitegian. Azken errekurtsohori aplika dakioke, halaber, 30. arti-kuluan aitorturiko kontzientzia-objek-zioari ere.

3. Hirugarren kapituluan aitortu-tako printzipioak onartu, errespetatueta babestu egin behar dira, eta lege-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

44© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 45: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

la legislación positiva, la práctica ju-dicial y la actuación de los poderespúblicos. Sólo podrán ser alegadosante la Jurisdicción ordinaria de acuer-do con lo que dispongan las leyes quelos desarrollen.

Artículo 54

Una ley orgánica regulará la insti-tución del Defensor del Pueblo, comoalto comisionado de las Cortes Gene-rales, designado por éstas para la de-fensa de los derechos comprendidosen este Título, a cuyo efecto podrásupervisar la actividad de la Admi-nistración, dando cuenta a las CortesGenerales.

CAPÍTULO V

De la suspensión de los derechos y libertades

Artículo 55

1. Los derechos reconocidos enlos artículos 17, 18, apartados 2 y 3,artículos 19, 20, apartados 1, a) y d),y 5, artículos 21, 28, apartado 2, y ar-tículo 37, apartado 2, podrán ser sus-pendidos cuando se acuerde la decla-ración del estado de excepción o desitio en los términos previstos en laConstitución. Se exceptúa de lo esta-blecido anteriormente el apartado 3del artículo 17 para el supuesto de de-claración de estado de excepción.

ria positiboak, eginera judizialek etabotere publikoen jardunak horiexekizango dituzte kontuan. Jurisdikzioarruntean halakoak alegatu ahal iza-teko, nahitaezkoa da haiek garatzendituzten legeak aintzakotzat hartzea.

54. artikulua

Lege organikoak arautuko du He-rri Defendatzailearen erakundea, Gor-te Nagusietako komisionatu goren be-zala, haiek izendatuta, titulu honetanbarneratzen diren eskubideak defen-datzeko; horretarako, Herri Defenda-tzaileak Administrazioaren jardunagainbegiratu ahal izango du, GorteNagusiei kontu-arrazoiak emanez.

V. KAPITULUA

Eskubideak eta askatasunak etetea

55. artikulua

1. Konstituzioan ezarri bezala,salbuespen- edo setio-egoera eraba-kiz gero, 17. artikuluan, 18. artiku-luaren 2 eta 3. paragrafoetan, 19. ar-tikuluan, 20. artikuluaren 1.a), 1.d)eta 5. paragrafoetan, 21. artikuluan,28. artikuluaren 2. paragrafoan eta37. artikuluaren 2. paragrafoan aitortu-tako eskubideak eten ahal izango dira.Salbuespen-egoeraren kasuan, aurre-tiaz ezarritako horietatik salbuetsi be-har da 17. artikuluko 3. paragrafoa.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

45© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 46: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Una ley orgánica podrá deter-minar la forma y los casos en los que,de forma individual y con la necesa-ria intervención judicial y el adecua-do control parlamentario, los dere-chos reconocidos en los artículos 17,apartado 2, y 18, apartados 2 y 3,pueden ser suspendidos para perso-nas determinadas, en relación con lasinvestigaciones correspondientes a laactuación de bandas armadas o ele-mentos terroristas.

La utilización injustificada o abu-siva de las facultades reconocidas endicha ley orgánica producirá respon-sabilidad penal, como violación delos derechos y libertades reconocidospor las leyes.

TITULO II

DE LA CORONA

Artículo 56

1. El Rey es el Jefe del Estado,símbolo de su unidad y permanencia,arbitra y modera el funcionamientoregular de las instituciones, asume lamás alta representación del Estado es-pañol en las relaciones internaciona-les, especialmente con las naciones desu comunidad histórica, y ejerce lasfunciones que le atribuyen expresa-mente la Constitución y las leyes.

2. Lege organikoak zehaztu ahalizango du gizabanako jakin batzuentzatnola eta zein kasutan eten daitezkeen,beharrezko den esku-hartze judizialare-kin eta Parlamentuak kontrol egokiaeginez, 17. artikuluaren 2. paragrafoaneta 18. artikuluaren 2 eta 3. paragra-foetan aitorturiko eskubideak; hala ger-tatuko da, banda armatuen edo elemen-tu terroristen jardunari buruz ikerketakegin ahal izateko.

Lege organiko horretan aitortuta-ko ahalmenak justifikaziorik gabeedo abusuz erabiltzen badira, horrekerantzukizun penala ekarriko du, le-geek ezarritako eskubide eta askata-sunak bortxatu direlako.

II. TITULUA

KOROA

56. artikulua

1. Erregea estatuko burua da, ha-ren batasun eta iraupenaren sinboloa;berak antolatu eta bideratzen du era-kundeen jardunbide egokia; Espai-niako estatuaren ordezkaritza gorenabereganatzen du nazioarteko harre-manetan, eta, batez ere, haren erki-dego historikoko nazioetan; eta Kons-tituzioak eta legeek beren beregiematen dizkioten eginkizunak bete-tzen ditu.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

46© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 47: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Su título es el de Rey de Espa-ña y podrá utilizar los demás que co-rrespondan a la Corona.

3. La persona del Rey es inviola-ble y no está sujeta a responsabilidad.Sus actos estarán siempre refrenda-dos en la forma establecida en el ar-tículo 64, careciendo de validez sindicho refrendo, salvo lo dispuesto enel artículo 65.2.

Artículo 57

1. La Corona de España es heredi-taria en los sucesores de S. M. DonJuan Carlos I de Borbón, legítimo he-redero de la dinastía histórica. La su-cesión en el trono seguirá el orden re-gular de primogenitura y representa-ción, siendo preferida siempre la líneaanterior a las posteriores; en la mismalínea, el grado más próximo al más re-moto; en el mismo grado, el varón a lamujer, y en el mismo sexo, la personade más edad a la de menos.

2. El Príncipe heredero, desde sunacimiento o desde que se produzcael hecho que origine el llamamiento,tendrá la dignidad de Príncipe de As-turias y los demás títulos vinculadostradicionalmente al sucesor de la Co-rona de España.

3. Extinguidas todas las líneasllamadas en Derecho, las Cortes Ge-nerales proveerán a la sucesión en la

2. Haren titulua Espainiako Erre-ge da, eta Koroari dagozkion gainera-koak ere erabil ditzake.

3. Erregea bera ukiezina da, eta ezdu inolako erantzukizunik. Harenegintzak berretsita daude beti 64. arti-kuluan ezarritako eran, eta, aipatu be-rrespenik gabe, ez dute balio, 65.2 ar-tikuluan erabakitzen dena izan ezik.

57. artikulua

1. Espainiako Koroaren oinorde-koak izango dira Borbongo don JoanKarlos I maiestate horren ondorengoak,hura baita dinastia historikoaren ja-raunsle legitimoa. Tronu-oinordetzakpremutasun eta ordezkaritzaren ingu-ruko hurrenkera erregularra betekodu, eta aurreko lerroak lehentasunaizango du beti gerokoei begira; lerroberean, hurbilekoak lehentasuna izan-go du urrunekoari begira; gradu be-rean, gizonezkoak emakumezkoaribegira; eta, sexu berean, zaharrenakgazteenari begira.

2. Printze oinordekoak, jaiotzatikbertatik edo deia eragin duen egitatehorretatik, Asturiasko Printzearentratamendua izango du, bai eta Espai-niako Koroaren ondorengoari tra-dizioz loturik dauden gainerako titu-luak ere.

3. Zuzenbidearen arabera deituta-ko lerro guztiak azkentzen badira,Gorte Nagusiek Koroaren oinordetza

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

47© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 48: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Corona en la forma que más conven-ga a los intereses de España.

4. Aquellas personas que teniendoderecho a la sucesión en el trono con-trajeren matrimonio contra la expresaprohibición del Rey y de las CortesGenerales, quedarán excluidas en lasucesión a la Corona por sí y susdescendientes.

5. Las abdicaciones y renuncias ycualquier duda de hecho o de derechoque ocurra en el orden de sucesión ala Corona se resolverán por una leyorgánica.

Artículo 58

La Reina consorte o el consorte dela Reina no podrán asumir funcionesconstitucionales, salvo lo dispuestopara la Regencia.

Artículo 59

1. Cuando el Rey fuere menor deedad, el padre o la madre del Rey y, ensu defecto, el pariente mayor de edadmás próximo a suceder en la Corona,según el orden establecido en la Cons-titución, entrará a ejercer inmediata-mente la Regencia y la ejercerá du-rante el tiempo de la minoría de edaddel Rey.

2. Si el Rey se inhabilitare para elejercicio de su autoridad y la imposi-

antolatuko dute, Espainiaren intereseigehien komeni zaien eran.

4. Tronuan oinordeko izateko es-kubidea izanik, norbait ezkontzen badaErregearen eta Gorte Nagusien esanbi-dezko debekuaren aurka, bera eta be-raren ondorengoak Koroaren oinor-detzatik at geratuko dira.

5. Koroaren oinordetza-hurrenke-rari dagokionez, abdikazioa, uko-egi-tea edo egitezko nahiz zuzenbidekoedozein zalantza gertatzen bada, horilege organikoaren bidez erabakiko da.

58. artikulua

Erregina-ezkontideak edo erregi-naren ezkontideak ezin du konstitu-zio-eginkizunik bereganatu, erregeor-detzaren inguruan xedatuta dagoenetikkanpo.

59. artikulua

1. Erregea adingabe izanez gero,Erregearen aitak edo amak, eta, ho-riek ez leudekeenean, eta Konstitu-zioak ezarritako hurrenkeraren arabe-ra, Koroan oinordeko izateko hurbilendauden senideetatik zaharrenak,berehalaxe bereganatuko du erregeor-detza, eta horretan jardungo du Erre-gearen adingabetasunak dirauen bi-tartean.

2. Erregeak bere agintea erabiltze-ko gaikuntza galtzen badu eta Gorte

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

48© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 49: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

bilidad fuere reconocida por las Cor-tes Generales, entrará a ejercer inme-diatamente la Regencia el Príncipeheredero de la Corona, si fuere ma-yor de edad. Si no lo fuere, se proce-derá de la manera prevista en el apar-tado anterior, hasta que el Príncipeheredero alcance la mayoría de edad.

3. Si no hubiere ninguna personaa quien corresponda la Regencia, éstaserá nombrada por las Cortes Gene-rales, y se compondrá de una, tres ocinco personas.

4. Para ejercer la Regencia espreciso ser español y mayor de edad.

5. La Regencia se ejercerá pormandato constitucional y siempre ennombre del Rey.

Artículo 60

1. Será tutor del Rey menor lapersona que en su testamento hubiesenombrado el Rey difunto, siempreque sea mayor de edad y español denacimiento; si no lo hubiese nombra-do, será tutor el padre o la madre,mientras permanezcan viudos. En sudefecto, lo nombrarán las Cortes Ge-nerales, pero no podrán acumularselos cargos de Regente y de tutor sinoen el padre, madre o ascendientes di-rectos del Rey.

2. El ejercicio de la tutela es tam-bién incompatible con el de todo car-go o representación política.

Nagusiek ezintasun hori aitortzen ba-dute, Koroaren Printze oinordekoakberehalaxe ekingo dio erregeordetzanjarduteari, adin nagusikoa baldin bada.Eta ez baldin bada, aurreko paragra-foan ezarri moduan jokatuko da,Printze oinordekoak adin-nagusitasu-na lortu arte.

3. Erregeordetza bereganatzekopertsonarik ez badago, Gorte Nagu-siek egingo dute izendapena, eta bat,hiru edo bost pertsonak osatuko duteerregeordetza hori.

4. Erregeordetzan aritzeko, espai-niarra izan behar da eta adin nagusikoa.

5. Erregeordetza Konstituzioarenaginduz beteko da, eta beti Erregea-ren izenean.

60. artikulua

1. Errege adingabearen tutoreaizango da Errege zenduak bere testa-mentuan nor izendatu eta berori, adinnagusikoa bada eta jaiotzez espainia-rra; izendatu ez baldin bazuen, aitaedo ama izango da tutorea, alargundiren bitartean. Horiek izan ezean,Gorte Nagusiek izendatuko dute tu-torea, baina erregeordetza eta tutore--kargua ez dira pertsona batenganizango, hori aita, ama edo Erregea-ren zuzeneko aurrekoetatik bat ezbaldin bada.

2. Tutoretzan aritzea bateraezinada, orobat, kargu edo ordezkaritzapolitiko guztiekin.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

49© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 50: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 61

1. El Rey, al ser proclamado antelas Cortes generales, prestará jura-mento de desempeñar fielmente susfunciones, guardar y hacer guardar laConstitución y las leyes y respetarlos derechos de los ciudadanos y de lasComunidades Autónomas.

2. El Príncipe heredero, al alcan-zar la mayoría de edad, y el Regenteo Regentes al hacerse cargo de susfunciones, prestarán el mismo jura-mento, así como el de fidelidad alRey.

Artículo 62

Corresponde al Rey:

a) Sancionar y promulgar las leyes.

b) Convocar y disolver las CortesGenerales y convocar elecciones enlos términos previstos en la Consti-tución.

c) Convocar a referéndum en loscasos previstos en la Constitución.

d) Proponer el candidato a Presi-dente de Gobierno y, en su caso,nombrarlo, así como poner fin a susfunciones en los términos previstosen la Constitución.

e) Nombrar y separar a los miem-bros del Gobierno, a propuesta de suPresidente.

61. artikulua

1. Behin Gorte Nagusietan Erre-gea aldarrikatu eta gero, horrek zinegingo du bere eginkizunetan zintzo-tasunez arituko dela, Konstituzioa etalegeak bete eta betearaziko dituela,eta herritarren eta autonomia-erkide-goen eskubideak errespetatuko dituela.

2. Printze oinordekoak, adin-nagu-sitasuna lortu eta gero, eta erregeor-deak edo erregeordeek, beren eginki-zunez jabetu eta gero, zin berberaegingo dute, bai eta Erregearenganakoleialtasun-zina ere.

62. artikulua

Erregeari dagokio:

a) Legeak sendetsi eta aldarrika-tzea.

b) Gorte Nagusietarako deialdiakegitea eta haiek desegitea, eta Konsti-tuzioan ezarri moduan hauteskundee-tarako deia egitea.

c) Referendumerako deialdiakegitea Konstituzioan agindutako ka-suetan.

d) Gobernuko lehendakaritzarakohautagaia proposatzea, eta, behar de-nean, hori izendatzea, eta haren egin-kizunei amaiera ematea Konstituzioanezarri bezala.

e) Gobernuko kideak izendatu etabanantzea, lehendakariak hala propo-satuta.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

50© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 51: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

f) Expedir los decretos acordadosen el Consejo de Ministros, conferirlos empleos civiles y militares y con-ceder honores y distinciones conarreglo a las leyes.

g) Ser informado de los asuntosde Estado y presidir, a estos efec-tos, las sesiones del Consejo de Mi-nistros, cuando lo estime oportuno,a petición del Presidente del Go-bierno.

h) El mando supremo de las Fuer-zas Armadas.

i) Ejercer el derecho de graciacon arreglo a la ley, que no podrá au-torizar indultos generales.

j) El Alto Patronazgo de las Rea-les Academias.

Artículo 63

1. El Rey acredita a los embajado-res y otros representantes diplomáti-cos. Los representantes extranjerosen España están acreditados ante él.

2. Al Rey corresponde manifestarel consentimiento del Estado paraobligarse internacionalmente por me-dio de tratados, de conformidad conla Constitución y las leyes.

3. Al Rey corresponde, previa au-torización de las Cortes Generales,declarar la guerra y hacer la paz.

f) Ministro Kontseiluetan eraba-kitako dekretuak luzatzea, enpleguzibil eta militarrak ematea, eta legeenarabera ohore eta sariak banatzea.

g) Estatuko arazoen berri jasotzeaeta, ondore horietarako, egoki irudi-tzen zaionean, Ministro Kontseilukobileren buru izatea, Gobernuko le-hendakariak hala eskatuta.

h) Indar Armatuen gorengo agin-tea izatea.

i) Grazia-eskubidea legearen ara-bera erabiltzea, indultu orokorrik bai-mendu gabe.

j) Errege-akademien babesgo na-gusia izatea.

63. artikulua

1. Erregeak ematen die enbaxa-doreei eta diplomaziako beste ordez-kariei egiaztagiria. Espainian atzerrikoordezkariek haren egiaztagiria jaso-tzen dute.

2. Erregeari dagokio estatuarenadostasuna agertzea, itun bidez nazioartean betebeharrak bereganatzeko,Konstituzioarekin eta legeekin batetorriz.

3. Erregeari dagokio, Gorte Nagu-siek aurretiaz baimena emanez gero,gerra aldarrikatu eta bakea egitea.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

51© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 52: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 64

1. Los actos del Rey serán refren-dados por el Presidente del Gobiernoy, en su caso, por los Ministros com-petentes. La propuesta y el nombra-miento del Presidente del Gobierno, yla disolución prevista en el artículo 99,serán refrendados por el Presidentedel Congreso.

2. De los actos del Rey serán res-ponsables las personas que los re-frenden.

Artículo 65

1. El Rey recibe de los Presu-puestos del Estado una cantidad glo-bal para el sostenimiento de su Fami-lia y Casa, y distribuye libremente lamisma.

2. El Rey nombra y releva libre-mente a los miembros civiles y mili-tares de su Casa.

TITULO III

DE LAS CORTES GENERALES

CAPÍTULO I

De las cámaras

Artículo 66

1. Las Cortes Generales represen-tan al pueblo español y están forma-

64. artikulua

1. Gobernuko lehendakariak, edo,hala denean, ministro eskudunak, be-rretsiko ditu Erregearen egintzak. Go-bernuko lehendakariaren proposamenaeta izendapena, bai eta 99. artikuluanezarritako desegitea ere, Kongresukolehendakariak berretsiko ditu.

2. Erregearen egintzei begira,erantzukizuna izango dute egintzokberretsi dituztenek.

65. artikulua

1. Erregeak, estatuaren aurrekon-tuetatik, diru-kopuru bat jasotzen du,bere familia eta etxeari eusteko, etaaskatasunez banatzen du kopuru hori.

2. Erregeak askatasunez izendatueta kentzen ditu bere etxeko kide zi-bil eta militarrak.

III. TITULUA

GORTE NAGUSIAK

I. KAPITULUA

Ganberak

66. artikulua

1. Gorte Nagusiek Espainiako he-rria ordezkatzen dute; Diputatuen

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

52© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 53: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

das por el Congreso de los Diputadosy el Senado.

2. Las Cortes Generales ejercen lapotestad legislativa del Estado, aprue-ban sus Presupuestos, controlan la ac-ción del Gobierno y tienen las demáscompetencias que les atribuya la Cons-titución.

3. Las Cortes Generales son in-violables.

Artículo 67

1. Nadie podrá ser miembro delas dos Cámaras simultáneamente, niacumular el acta de una Asamblea deComunidad Autónoma con la de Di-putado al Congreso.

2. Los miembros de las CortesGenerales no estarán ligados pormandato imperativo.

3. Las reuniones de Parlamenta-rios que se celebren sin convocatoriareglamentaria no vincularán a las Cá-maras, y no podrán ejercer sus fun-ciones ni ostentar sus privilegios.

Artículo 68

1. El Congreso se compone de unmínimo de 300 y un máximo de 400Diputados, elegidos por sufragio uni-versal, libre, igual, directo y secreto,en los términos que establezca la ley.

2. La circunscripción electoral esla provincia.

Kongresuak eta Senatuak osatzen di-tuzte gorte horiek.

2. Gorte Nagusiek estatuko lege-gintza-ahala egikaritzen dute, aurrekon-tuak onesten dituzte, Gobernuaren jar-duna kontrolatzen dute, eta Konstitu-zioak ematen dizkien beste eskumenguztiak ere badituzte.

3. Gorte Nagusiak bortxaezinakdira.

67. artikulua

1. Inor ezin da aldi berean izan biganberetako kidea, eta inork ezin duautonomia-erkidegoko biltzar-aktaizan Kongresuko diputatuarenarekinbatera.

2. Gorte Nagusietako kideak ezdaude manuzko aginduaren menpe.

3. Parlamentukideen bilerak arauz-ko deialdirik gabe egiten badira, ezdira lotesleak ganberentzat, eta ezin di-tuzte euren eginkizunak bete, ez etapribilegiorik izan ere.

68. artikulua

1. Kongresuak, gutxienez, 300 di-putatu eta, gehienez, 400 izango ditu;diputatuok hautatzeko, sufragio orokor,aske, berdin, zuzeneko eta sekretuaerabiliko da, legeak ezartzen duenarenarabera.

2. Hauteskunde-barrutia probin-tzia da.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

53© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 54: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Las poblaciones de Ceuta y Meli-lla estarán representadas cada una deellas por un Diputado. La ley distri-buirá el número total de Diputados,asignando una representación míni-ma inicial a cada circunscripción ydistribuyendo los demás en proporcióna la población.

3. La elección se verificará en cadacircunscripción atendiendo a criteriosde representación proporcional.

4. El Congreso es elegido porcuatro años. El mandato de los Dipu-tados termina cuatro años después desu elección o el día de la disoluciónde la Cámara.

5. Son electores y elegibles todoslos españoles que estén en pleno usode sus derechos políticos.

La ley reconocerá y el Estado fa-cilitará el ejercicio del derecho de su-fragio a los españoles que se encuen-tren fuera del territorio de España.

6. Las elecciones tendrán lugarentre los treinta días y sesenta díasdesde la terminación del mandato. ElCongreso electo deberá ser convocadodentro de los veinticinco días siguien-tes a la celebración de las elecciones.

Artículo 69

1. El Senado es la Cámara de re-presentación territorial.

2. En cada provincia se elegiráncuatro Senadores por sufragio univer-

Ceutak eta Melillak diputatu banaizango dute ordezkari gisa. Legeak ba-natuko du diputatuen kopuru osoa;barruti bakoitzari hasierako gutxiene-ko ordezkaritza esleituko dio, eta gai-nerako diputatuak biztanle-kopurua-ren arabera banatuko ditu.

3. Barruti bakoitzean hautaketaegiteko, proportziozko ordezkaritza-ren irizpideak hartuko dira kontuan.

4. Kongresua lau urterako hauta-tzen da. Diputatuen agintaldia lauurte igarota bukatzen da, beren hau-taketatik edo ganbera desegin denegunetik zenbatuta.

5. Espainiar guztiak hautesle etahautagaiak dira, beren eskubide poli-tikoen erabilera osoa baldin badute.

Legeak aitortu eta estatuak ahalbi-detuko du Espainiako lurraldetik kan-po dauden espainiarrek sufragio-es-kubidea egikaritzea.

6. Agintaldia bukatu ondoko hogeieta hamar eta hirurogei egunen bitar-tean izango dira hauteskundeak. Kon-gresu hautatua biltzeko deialdia eginbeharko da, hauteskundeak izan etahurrengo hogeita bost egunen barruan.

69. artikulua

1. Senatua lurraldeak ordezkatze-ko ganbera da.

2. Probintzia bakoitzean, bertakoboto-emaileek lau senatari hautatu-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

54© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 55: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

sal, libre, igual, directo y secreto porlos volantes de cada una de ellas, en lostérminos que señale una ley orgánica.

3. En las provincias insulares, cadaisla o agrupación de ellas, con Cabildoo Consejo Insular, constituirá una cir-cunscripción a efectos de elección deSenadores, correspondiendo tres a cadauna de las islas mayores —Gran Ca-naria, Mallorca y Tenerife— y uno acada una de las siguientes islas o agru-paciones: Ibiza-Formentera, Menorca,Fuerteventura, Gomera, Hierro, Lan-zarote y La Palma.

4. Las poblaciones de Ceuta yMelilla elegirán cada una de ellas dosSenadores.

5. Las Comunidades Autónomasdesignarán además un Senador y otromás por cada millón de habitantes desu respectivo territorio. La designa-ción corresponderá a la AsambleaLegislativa o, en su defecto, al órga-no colegiado superior de la Comuni-dad Autónoma, de acuerdo con loque establezcan los Estatutos, queasegurarán, en todo caso, la adecuadarepresentación proporcional.

6. El Senado es elegido por cua-tro años. El mandato de los Senado-res termina cuatro años después de suelección o el día de la disolución dela Cámara.

ko dituzte, sufragio orokor, aske, ber-din, zuzeneko eta sekretua erabiliz,lege organikoak finkatzen duenarenarabera.

3. Uharteetako probintzietan, uhar-te bakoitzak edo uharte-talde bakoi-tzak, kabildo edo uharte-kontseiluaizanik, barrutia osatuko du, senata-rien hauteskundeetarako; hiru uhartenagusien kasuan —Gran Canaria,Mallorca eta Tenerife—, bakoitzarihiru dagozkio, eta bana dagokie, al-diz, hurrengo uharte eta uharte-taldeei:Eivissa-Formentera, Menorca, Fuer-teventura, Gomera, Hierro, Lanzaroteeta La Palmari.

4. Ceuta eta Melillaren kasuan,bakoitzak bi senatari hautatuko ditu.

5. Autonomia-erkidegoek, halaber,senatari bat izendatuko dute, eta bestebat, beren lurraldeko milioi bat biz-tanleko. Izendapena biltzar legegilearidagokio, edo, hori ezean, autonomia--erkidegoko kide anitzeko organo go-renari, estatutuetan ezartzen denarenarabera; estatutuek, edozein kasutan,proportziozko ordezkaritza egokiaziurtatuko dute.

6. Senatua lau urterako hautatzenda. Senatarien agintaldia lau urte iga-rota bukatzen da, beren hautaketatikedo ganbera desegin den egunetik zen-batuta.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

55© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 56: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 70

1. La ley electoral determinará lascausas de inelegibilidad e incompati-bilidad de los Diputados y Senadores,que comprenderán, en todo caso:

a) A los componentes del Tribu-nal Constitucional.

b) A los altos cargos de la Admi-nistración del Estado que determinela ley, con la excepción de los miem-bros del Gobierno.

c) Al Defensor del Pueblo.

d) A los Magistrados, Jueces y Fis-cales en activo.

e) A los militares profesionales ymiembros de las Fuerzas y Cuerposde Seguridad y Policía en activo.

f) A los miembros de las JuntasElectorales.

2. La validez de las actas y cre-denciales de los miembros de ambasCámaras estará sometida al controljudicial, en los términos que establez-ca la ley electoral.

Artículo 71

1. Los Diputados y Senadores go-zarán de inviolabilidad por las opi-niones manifestadas en el ejerciciode sus funciones.

70. artikulua

1. Hauteskundeei buruzko legeakmugatuko ditu diputatu eta senatarieninguruko hautaezintasun- eta baterae-zintasun-arrazoiak; edozein kasutan,arrazoi horien artean hurrengoak ja-soko dira:

a) Konstituzio Auzitegiko kideizatea.

b) Estatuaren Administraziokogoi kargu izatea, legeak zehaztu be-zala, Gobernuko kide izan ezik.

c) Herri Defendatzaile izatea.

d) Jarduneko magistratu, epaile etafiskal izatea.

e) Jarduneko militar profesional,eta Segurtasun eta Polizia Indar eta Ki-degoetakoa izatea.

f) Hauteskunde-batzarretako kideizatea.

2. Bi ganberetako kideen akta etaegiaztagiriei dagokienez, horien ba-liozkotasuna kontrol judizialaren men-pe egongo da, hauteskunde-legeakezartzen duenaren arabera.

71. artikulua

1. Diputatu eta senatariak bor-txaezinak dira, beren eginkizunak be-tetzean adierazitako iritziengatik.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

56© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 57: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Durante el período de su manda-to los Diputados y Senadores gozaránasimismo de inmunidad y sólo po-drán ser detenidos en caso de flagran-te delito. No podrán ser inculpados niprocesados sin la previa autorizaciónde la Cámara respectiva.

3. En las causas contra Diputadosy Senadores será competente la Salade lo Penal del Tribunal Supremo.

4. Los Diputados y Senadorespercibirán una asignación que será fi-jada por las respectivas Cámaras.

Artículo 72

1. Las Cámaras establecen suspropios Reglamentos, aprueban autó-nomamente sus presupuestos y, decomún acuerdo, regulan el Estatutodel Personal de las Cortes Generales.Los Reglamentos y su reforma seránsometidos a una votación final sobresu totalidad, que requerirá la mayoríaabsoluta.

2. Las Cámaras eligen sus respecti-vos Presidentes y los demás miembrosde sus Mesas. Las sesiones conjuntasserán presididas por el Presidente delCongreso y se regirán por un Regla-mento de las Cortes Generales apro-bado por mayoría absoluta de cadaCámara.

3. Los Presidentes de las Cámarasejercen en nombre de las mismas to-

2. Era berean, diputatu eta senata-riek, beren agintaldian zehar, ukiezin-tasuna izango dute, eta ageri-agerikodelituengatik bakarrik izan daitezkeatxilotuak. Ezin zaie errurik egotzi, ezeta auziperatu ere, ganbera egokiarenaldez aurretiko baimenik gabe.

3. Diputatu eta senatarien aurka-ko auzietan, Auzitegi Goreneko Zi-gor arloko Aretoa izango da eskudun.

4. Diputatu eta senatariek ordain-saria jasoko dute; ganbera bakoitzakfinkatuko du ordainsari hori.

72. artikulua

1. Ganberek beren araudiak ezar-tzen dituzte; euren aurrekontuak au-tonomiaz onesten dituzte; eta, bi-bionadostasunez, Gorte Nagusietako Lan-gileen Estatutua ematen dute. Arau-diei eta horien eraldaketari dagokie-nez, azken botazioa egingo da haienosotasunari buruz, eta, botazio horre-tan, erabateko gehiengoa lortu behar-ko da.

2. Ganberek beren lehendakariaketa mahaietako beste kideak hauta-tzen dituzte. Bi-biok batera egindakobileretan, Kongresuko lehendakariaizango da buru, eta Gorte Nagusie-tako Araudiaren arabera jardungo da,araudi hori ganbera bakoitzeko era-bateko gehiengoz onartua.

3. Ganberetako lehendakariek ho-rien izenean erabiltzen dituzte admi-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

57© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 58: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

dos los poderes administrativos y fa-cultades de policía en el interior desus respectivas sedes.

Artículo 73

1. Las Cámaras se reunirán anual-mente en dos períodos ordinarios desesiones: el primero, de septiembrea diciembre, y el segundo, de febrero ajunio.

2. Las Cámaras podrán reunirse ensesiones extraordinarias a petición delGobierno, de la Diputación Permanenteo de la mayoría absoluta de los miem-bros de cualquiera de las Cámaras. Lassesiones extraordinarias deberán con-vocarse sobre un orden del día deter-minado y serán clausuradas una vezque éste haya sido agotado.

Artículo 74

1. Las Cámaras se reunirán ensesión conjunta para ejercer las com-petencias no legislativas que el Títu-lo II atribuye expresamente a las Cor-tes Generales.

2. Las decisiones de las Cortes Ge-nerales previstas en los artículos 94.1,145.2, y 158.2, se adoptarán por ma-yoría de cada una de las Cámaras. Enel primer caso, el procedimiento seiniciará por el Congreso, y en los otrosdos, por el Senado. En ambos casos, sino hubiera acuerdo entre Senado yCongreso, se intentará obtener poruna Comisión Mixta compuesta de

nistrazio-ahalak eta polizia-ahalme-nak, ganberetako egoitzen barruan.

73. artikulua

1. Ganberak urtero bilduko dira,bi batzarraldi arruntetan: lehena, irai-letik abendura, eta, bigarrena, otsaile-tik ekainera.

2. Ganberek aparteko bilerak eginditzakete, Gobernuak, DiputazioIraunkorrak eta edozein ganberatakokideen erabateko gehiengoak hala es-katuz gero. Aparteko bileretarakodeialdia eginez gero, eguneko gai-ze-rrenda zehaztu beharko da, eta, behinhorren azterketa burutu eta gero, bile-rak amaitu egingo dira.

74. artikulua

1. Ganberak batera bilduko diralegegintzazkoak ez diren eskume-nak erabiltzeko; II. tituluak berenberegi eratxikitzen dizkie halakoakGorte Nagusiei.

2. Gorte Nagusiek hartu beharre-ko erabakiak 94.1, 145.2 eta 158.2artikuluetan jasotakoak badira, ganbe-ra bakoitzeko gehiengoz onetsi beharda. Lehenengo kasuan, prozeduraKongresutik hasiko da, eta beste bie-tan, Senatutik. Bi kasuotan, Senatuaeta Kongresua ados jartzen ez badira,Bitariko Batzordea eratuko da, bertandiputatu eta senatarien kopurua ber-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

58© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 59: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

igual número de Diputados y Sena-dores. La Comisión presentará untexto, que será votado por ambas Cá-maras. Si no se aprueba en la formaestablecida, decidirá el Congreso pormayoría absoluta.

Artículo 75

1. Las Cámaras funcionarán enPleno y por Comisiones.

2. Las Cámaras podrán delegaren las Comisiones Legislativas Per-manentes la aprobación de proyectos oproposiciones de ley. El Pleno podrá,no obstante, recabar en cualquier mo-mento el debate y votación de cual-quier proyecto o proposición de ley quehaya sido objeto de esta delegación.

3. Quedan exceptuados de lo dis-puesto en el apartado anterior la re-forma constitucional, las cuestionesinternacionales, las leyes orgánicas yde bases y los Presupuestos Genera-les del Estado.

Artículo 76

1. El Congreso y el Senado, y, ensu caso, ambas Cámaras conjunta-mente, podrán nombrar Comisionesde investigación sobre cualquierasunto de interés público. Sus con-clusiones no serán vinculantes paralos Tribunales, ni afectarán a las re-soluciones judiciales, sin perjuicio deque el resultado de la investigación

bera izanik, eta batzorde hori saiatu-ko da adostasuna lortzen. Batzordeaktestu bat aurkeztuko du, eta bi ganbe-rek testu horren gaineko botazioaegingo dute. Testua ezarri moduanonesten ez bada, Kongresuak eraba-teko gehiengoz hartuko du erabakia.

75. artikulua

1. Ganberek osoko bilkuran etabatzordeka jardungo dute.

2. Ganberek batzorde legegileiraunkorrei eskuorde diezaiekete lege--proiektuak edo lege-proposamenakonestea. Dena den, osoko bilkurak edo-zein unetan eska dezake eskuordetu-riko lege-proiektu edo lege-proposa-mena eztabaidatu eta horren gaineanbotazioa egitea.

3. Aurreko paragrafoan xedatuta-ko horretatik salbuetsirik daude kons-tituzioaren eraldaketa, nazioartekoarazoak, lege organikoak, oinarri-le-geak eta Estatuaren Aurrekontu Oro-korrak.

76. artikulua

1. Kongresuak eta Senatuak, eta,hala denean, bi ganberek batera, iker-keta-batzordeak izenda ditzakete, in-teres publikoko edozein gai aztertze-ko. Batzorde horien erabakiak ez diralotesleak auzitegientzat, eta ez duteeraginik sortzen erabaki judizialetan;hala eta guztiz ere, ikerketaren emai-tza Fiskaltzari komunikatuko zaio,

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

59© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 60: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

sea comunicado al Ministerio Fiscalpara el ejercicio, cuando proceda, delas acciones oportunas.

2. Será obligatorio comparecer arequerimiento de las Cámaras. Laley regulará las sanciones que pue-dan imponerse por incumplimientode esta obligación.

Artículo 77

1. Las Cámaras pueden recibirpeticiones individuales y colectivas,siempre por escrito, quedando prohi-bida la presentación directa por ma-nifestaciones ciudadanas.

2. Las Cámaras pueden remitir alGobierno las peticiones que reciban.El Gobierno está obligado a explicar-se sobre su contenido, siempre quelas Cámaras lo exijan.

Artículo 78

1. En cada Cámara habrá una Di-putación Permanente compuesta porun mínimo de veintiún miembros,que representarán a los grupos parla-mentarios, en proporción a su impor-tancia numérica.

2. Las Diputaciones Permanentesestarán presididas por el Presidente dela Cámara respectiva y tendrán comofunciones la prevista en el artículo 73,la de asumir las facultades que corres-pondan a las Cámaras, de acuerdocon los artículos 86 y 116, en caso deque éstas hubieren sido disueltas o

horrek, bidezkoa denean, akzio ego-kiak egikari ditzan.

2. Ganberetan azaltzea nahitaez-koa izango da, haiek hori eskatuzgero. Legeak arautuko du zein zeha-pen ezar daitekeen betebehar hori ezbetetzeagatik.

77. artikulua

1. Ganberek banakako nahiz tal-deko eskariak jaso ditzakete, betiereidatziz; debekaturik dago herritarrenmanifestazioen bidez zuzenean eska-riak aurkeztea.

2. Ganberek eurek jasotzen dituzteneskariak Gobernuari bidal diezazkio-kete. Gobernuak azalpenak eman be-harko ditu eskarion edukiari buruz,ganberek hori eskatzen diotenetan.

78. artikulua

1. Ganbera bakoitzean, DiputazioIraunkorra izango da, gutxienez ho-gei eta bat kiderekin; kide horiek Par-lamentuko taldeak ordezkatuko di-tuzte, taldeon kopuruaren garrantziakontuan harturik.

2. Diputazio Iraunkorraren buruizango da ganbera bakoitzeko lehen-dakaria, eta diputazio horren eginkizu-nak izango dira 73. artikuluan ezarri-takoa, 86. eta 116. artikuluen araberaganberei dagozkien ahalmenak be-reganatzea, betiere ganberok deseginedo beren agintaldia amaitu ondoren,

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

60© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 61: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

hubiere expirado su mandato y la develar por los poderes de las Cámaras,cuando éstas no estén reunidas.

3. Expirando el mandato o en casode disolución, las Diputaciones Per-manentes seguirán ejerciendo sus fun-ciones hasta la constitución de lasnuevas Cortes Generales.

4. Reunida la Cámara correspon-diente, la Diputación Permanentedará cuenta de los asuntos tratados yde sus decisiones.

Artículo 79

1. Para adoptar acuerdos las Cá-maras deben estar reunidas reglamen-tariamente y con asistencia de la ma-yoría de sus miembros.

2. Dichos acuerdos, para ser váli-dos, deberán ser aprobados por lamayoría de los miembros presentes,sin perjuicio de las mayorías especia-les que establezcan la Constitucióno las leyes orgánicas y las que paraelección de personas establezcan losReglamentos de las Cámaras.

3. El voto de Senadores y Diputa-dos es personal e indelegable.

Artículo 80

Las sesiones plenarias de las Cá-maras serán públicas, salvo acuerdoen contrario de cada Cámara, adopta-do por mayoría absoluta o con arre-glo al Reglamento.

eta ganberen ahalmenak zaintzea, ho-riek bildurik ez daudenean.

3. Agintaldia amaitu eta gero, edoGorteak desegitean, diputazio iraun-korrek beren eginkizunei eutsiko die-te, Gorte Nagusi berriak eratu arte.

4. Behin ganbera egokia bildu on-doren, Diputazio Iraunkorrak eztabai-datutako gaiei eta hartutako erabakieiburuzko kontu-arrazoiak emango ditu.

79. artikulua

1. Ganberek erabakiak har ditza-ten, arauz bildu behar dira, eta kidegehienek bertan izan behar dute.

2. Erabaki horiek baliozkoak izandaitezen, bertan dauden kide gehie-nek onetsi behar dituzte; horri kalterikegin gabe, Konstituzioak edo lege or-ganikoek gehiengo bereziak ezar di-tzakete, eta ganberetako araudiek erehorixe egin dezakete, zenbait pertso-na hautatu ahal izateko.

3. Senatari eta diputatuen botoapertsonal eta eskuordeezina da.

80. artikulua

Ganberen osoko bilkurak jendau-rrekoak izango dira, erabateko gehien-goz edo erregelamenduaren araberaganbera bakoitzean aurkakoa erabaki-tzen ez bada.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

61© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 62: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

CAPÍTULO II

De la elaboración de las leyes

Artículo 81

1. Son leyes orgánicas las relati-vas al desarrollo de los derechos fun-damentales y de las libertades públi-cas, las que aprueben los Estatutos deAutonomía y el régimen electoral ge-neral y las demás previstas en laConstitución.

2. La aprobación, modificación oderogación de las leyes orgánicasexigirá mayoría absoluta del Congre-so, en una votación final sobre elconjunto del proyecto.

Artículo 82

1. Las Cortes Generales podrándelegar en el Gobierno la potestad dedictar normas con rango de ley sobrematerias determinadas no incluidasen el artículo anterior.

2. La delegación legislativa debe-rá otorgarse mediante una ley de ba-ses cuando su objeto sea la formaciónde textos articulados o por una leyordinaria cuando se trate de refundirvarios textos legales en uno solo.

3. La delegación legislativa habráde otorgarse al Gobierno de formaexpresa para materia concreta y confijación del plazo para su ejercicio.La delegación se agota por el uso que

II. KAPITULUA

Legeak egitea

81. artikulua

1. Lege organikoak dira askatasunpublikoen eta oinarrizko eskubideengarapenari dagozkionak, autonomia--estatutuak eta hauteskundeetarakoaraubide orokorra onesten dituztenak,eta Konstituzioan ezarritako besteguztiak.

2. Lege organikoak onetsi, aldatuedo indargabetzeko, nahitaezkoa izangoda Kongresuko erabateko gehiengoa,proiektu osoari buruzko azken bota-zioan.

82. artikulua

1. Gorte Nagusiek Gobernuari es-kuorde diezaiokete lege-lerrunekoarauak emateko ahala, gai zehatz ba-tzuetan, inoiz ez aurreko artikuluanaipatzen direnetan.

2. Legegintzarako eskuordetza oi-narri-legearen bidez gauzatu beharkoda, eskuordetza horren helburua testuartikuludunak sortzea bada; lege arrun-taren bidez gauzatu beharko da, or-dea, helburua zenbait lege-testu bategitea bada.

3. Legegintzarako eskuordetzaGobernuari egin beharko zaio, berenberegi, gai zehatz bati buruz eta es-kuordetza zein epetan erabili beharden finkatuz. Eskuordetza Gobernuak

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

62© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 63: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

de ella haga el Gobierno mediante lapublicación de la norma correspon-diente. No podrá entenderse concedidade modo implícito o por tiempo inde-terminado. Tampoco podrá permitirla subdelegación a autoridades distin-tas del propio Gobierno.

4. Las leyes de bases delimitaráncon precisión el objeto y alcance dela delegación legislativa y los princi-pios y criterios que han de seguirseen su ejercicio.

5. La autorización para refundirtextos legales determinará el ámbitonormativo a que se refiere el conte-nido de la delegación, especificandosi se circunscribe a la mera formula-ción de un texto único o si se incluyela de regularizar, aclarar y armonizarlos textos legales que han de ser re-fundidos.

6. Sin perjuicio de la competen-cia propia de los Tribunales, las le-yes de delegación podrán estableceren cada caso fórmulas adicionales decontrol.

Artículo 83

Las leyes de bases no podrán enningún caso:

a) Autorizar la modificación de lapropia ley de bases.

b) Facultar para dictar normascon carácter retroactivo.

hori erabiltzen duenean agortuko da,arau egokia argitaratuz. Ezin izangoda ulertu eskuordetza isilbidez edoepe mugagaberako eman denik. Bes-talde, ezin izango zaie azpieskuorde-tzarik egin Gobernuaz bestelako agin-tariei.

4. Oinarri-legeek mugatuko di-tuzte, zehatz-mehatz, legegintzarakoeskuordetzaren helburua eta norai-nokoa, eta hori erabiltzean bete be-harreko printzipioak eta irizpideakere bai.

5. Zenbait lege-testu bat egitekobaimena emanez gero, baimen horrekzehaztuko du eskuordetzaren edu-kiak zein arau-esparru duen, alegia,testu bakarra egitea besterik gabe ala,horrekin batera, batu beharreko lege--testuak erregularizatu, argitu eta har-monizatzea.

6. Auzitegiei dagokien eskume-nari kalterik egin gabe, eskuordetza--legeek kasuan-kasuan ezar ditzaketekontrolerako formula gehigarriak.

83. artikulua

Oinarri-legeek ezin dute inoiz ere:

a) Oinarri-legea bera aldatzekobaimenik eman.

b) Atzeraeraginezko arauak egite-ko ahalmenik eman.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

63© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 64: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 84

Cuando una proposición de ley ouna enmienda fuera contraria a unadelegación legislativa en vigor, elGobierno está facultado para oponer-se a su tramitación. En tal supuesto,podrá presentarse una proposición deley para la derogación total o parcialde la ley de delegación.

Artículo 85

Las disposiciones del Gobiernoque contengan legislación delegadarecibirán el título de Decretos Legis-lativos.

Artículo 86

1. En caso de extraordinaria y ur-gente necesidad, el Gobierno podrádictar disposiciones legislativas pro-visionales que tomarán la forma deDecretos-Leyes y que no podránafectar al ordenamiento de las insti-tuciones básicas del Estado, a los de-rechos, deberes y libertades de losciudadanos regulados en el Título I,al régimen de las Comunidades Au-tónomas, ni al Derecho electoral ge-neral.

2. Los Decretos-Leyes deberánser inmediatamente sometidos a de-bate y votación de totalidad al Con-greso de los Diputados, convocadoal efecto si no estuviere reunido, en elplazo de los treinta días siguientes asu promulgación. El Congreso habrá

84. artikulua

Lege-proposamena edo zuzenketaindarreko legegintza-eskuordetzarenaurkakoa bada, Gobernuak ahalmenadu haren izapidetzaren aurka egiteko.Kasu horretan, lege-proposamenaaurkeztu ahal izango da, eskuordetza--legea osorik edo zati batez indar-gabetzeko.

85. artikulua

Gobernuaren xedapenek eskuorde-tzapeko legeria jasotzen dutenean,xedapen horiei legegintzazko dekretuderitze.

86. artikulua

1. Aparteko eta presazko beharri-zana dagoenetan, Gobernuak behin--behineko lege-xedapenak eman di-tzake, lege-dekretuen forma hartuz;horiek ezingo dute eraginik sortu esta-tuaren oinarrizko erakundeei buruzkoantolamenduan, I. tituluak arautzendituen herritarren eskubide, eginbehareta askatasunetan, autonomia-erkide-goen araubidean, ezta hauteskundeeiburuzko zuzenbide orokorrean ere.

2. Lege-dekretuak berehalakoaneztabaidatu beharko dira DiputatuenKongresuan, eta haien testu osoariburuzko botazioa egin beharko da;Kongresua bildurik ez badago, horre-tarako deialdia egingo da, lege-de-kretua noiz aldarrikatu eta hurrengo

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

64© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 65: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

de pronunciarse expresamente den-tro de dicho plazo sobre su convali-dación o derogación, para lo cual elReglamento establecerá un procedi-miento especial y sumario.

3. Durante el plazo establecido enel apartado anterior, las Cortes po-drán tramitarlos como proyectos deley por el procedimiento de urgencia.

Artículo 87

1. La iniciativa legislativa corres-ponde al Gobierno, al Congreso y alSenado, de acuerdo con la Constitucióny los Reglamentos de las Cámaras.

2. Las Asambleas de las Comuni-dades Autónomas podrán solicitar delGobierno la adopción de un proyectode ley o remitir a la Mesa del Con-greso una proposición de ley, dele-gando ante dicha Cámara un máximode tres miembros de la Asamblea en-cargados de su defensa.

3. Una ley orgánica regulará lasformas de ejercicio y requisitos de lainiciativa popular para la presenta-ción de proposiciones de ley. Entodo caso se exigirán no menos de500.000 firmas acreditadas. No pro-cederá dicha iniciativa en materiaspropias de ley orgánica, tributarias ode carácter internacional, ni en lo re-lativo a la prerrogativa de gracia.

hogei eta hamar egunetan. Kongresuak,epe horren barruan, lege-dekretua-ren baliozkotze edo indargabetzeariburuzko erabakia hartu beharko duberen beregi; horretarako, araudiakprozedura berezi eta sumarioa ezarri-ko du.

3. Aurreko paragrafoan ezarri epea-ren barruan, Gorteek presazko proze-dura erabil eta lege-proiektu bezalabidera dezakete lege-dekretuaren iza-pidetza.

87. artikulua

1. Legegintza-ekimena Gobernua-ri, Kongresuari eta Senatuari dago-kie, Konstituzioaren eta ganberetakoaraudien arabera.

2. Autonomia-erkidegoetako bil-tzarrek Gobernuari eska diezaioketelege-proiektu bat prestatzea edo Kon-gresuko Mahaira lege-proposamenbat igor dezakete; ganbera horretan,gehienez jota biltzarreko hiru kidekparte hartuko dute, proiektua edoproposamena defendatzeko.

3. Lege organikoak arautuko dunola eta zein betekizunekin aurkezdezakeen herri-ekimenak lege-propo-samena. Edonola ere, gutxienez500.000 sinadura egiaztatu beharkodira. Ekimen hori ez da bidezkoaizango, lege organikoei dagozkiengaietan, zerga-kontuetan edo nazioar-tekoetan, ezta grazia-pribilegioari bu-ruzkoetan ere.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

65© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 66: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 88

Los proyectos de ley serán apro-bados en Consejo de Ministros, quelos someterá al Congreso, acompa-ñados de una exposición de motivosy de los antecedentes necesarios parapronunciarse sobre ellos.

Artículo 89

1. La tramitación de las proposi-ciones de ley se regulará por los Re-glamentos de las Cámaras, sin que laprioridad debida a los proyectos deley impida el ejercicio de la iniciati-va legislativa en los términos regula-dos por el artículo 87.

2. Las proposiciones de ley que,de acuerdo con el artículo 87 tome enconsideración el Senado, se remitiránal Congreso para su trámite en éstecomo tal proposición.

Artículo 90

1. Aprobado un proyecto de leyordinaria u orgánica por el Congresode los Diputados, su Presidente daráinmediata cuenta del mismo al Presi-dente del Senado, el cual lo someteráa la deliberación de éste.

2. El Senado, en el plazo de dosmeses, a partir del día de la recepcióndel texto, puede, mediante mensajemotivado, oponer su veto o introducirenmiendas al mismo. El veto deberáser aprobado por mayoría absoluta.

88. artikulua

Ministro Kontseiluak onetsikoditu lege-proiektuak, eta, ondoren,Kongresura bidaliko ditu, zioen azal-penarekin eta beharrezko diren aurre-kariekin batera, Kongresuak haiengaineko erabakia har dezan.

89. artikulua

1. Ganberetako araudiek arautukodute lege-proposamenen izapidetza,eta, lege-proiektuek lehentasuna badu-te ere, lehentasun horrek ez du era-gozten legegintza-ekimena 87. ar-tikuluak arautzen duenaren arabe-ra erabiltzea.

2. Senatuak, 87. artikuluaren ara-bera, kontuan hartzen dituen lege-pro-posamenak Kongresura bidaliko dira,horretan halako proposamen bezalaizapideak egiteko.

90. artikulua

1. Behin Diputatuen Kongresuaklege arrunt edo organikoaren proiektuaonetsi eta gero, horren lehendakariakberehalaxe emango dio kontu Senatu-ko lehendakariari, eta hark proiektuaeztabaidapean jarriko du bertan.

2. Senatuak, testua jaso duenetikzenbaturik, bi hilabeteko epean, be-toa jar dezake edo testuan zuzenketakegin ditzake, arrazoituriko mezuarenbidez. Betoa erabateko gehiengozonetsi behar da. Proiektua ezin zaio

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

66© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 67: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

El proyecto no podrá ser sometido alRey para sanción sin que el Congresoratifique por mayoría absoluta, encaso de veto, el texto inicial, o pormayoría simple, una vez transcurri-dos dos meses desde la interposicióndel mismo, o se pronuncie sobre lasenmiendas, aceptándolas o no pormayoría simple.

3. El plazo de dos meses de queel Senado dispone para vetar o en-mendar el proyecto se reducirá al deveinte días naturales en los proyectosdeclarados urgentes por el Gobiernoo por el Congreso de los Diputados.

Artículo 91

El Rey sancionará en el plazo dequince días las leyes aprobadas porlas Cortes Generales, y las promul-gará y ordenará su inmediata publi-cación.

Artículo 92

1. Las decisiones políticas de es-pecial trascendencia podrán ser so-metidas a referéndum consultivo detodos los ciudadanos.

2. El referéndum será convocadopor el Rey, mediante propuesta delPresidente del Gobierno, previamenteautorizada por el Congreso de los Di-putados.

3. Una ley orgánica regulará lascondiciones y el procedimiento de

Erregeari sendespenerako igorri, be-toaren kasuan, harik eta Kongresuakhasierako testua erabateko gehiengozberretsi arte, edo gehiengo soilaz, betoajarri denetik bi hilabete igaro badira,edo harik eta zuzenketen gaineko era-bakia hartu arte, horiek gehiengo soi-laz onartuz edo arbuiatuz.

3. Senatuak betoa jartzeko edoproiektua zuzentzeko bi hilabetekoepea badu ere, hori egutegiko hogeiegunetara gutxituko da, Gobernuakedo Diputatuen Kongresuak presazkoproiektuak direla adierazten badu.

91. artikulua

Erregeak hamabost eguneko epeansendetsiko ditu Gorte Nagusietan one-tsitako legeak, eta halakoak aldarrika-tuko ditu eta berehalaxe argitaratzekoaginduko du.

92. artikulua

1. Garrantzi handiko erabaki politi-koen kasuan, herritar guztien kontsul-ta-referenduma egin ahal izango da.

2. Referendumerako deia Erregeakegingo du, Gobernuko lehendaka-riak hala proposatuta, aldez aurretikDiputatuen Kongresuak baimena ema-nez gero.

3. Lege organikoak arautuko ditukonstituzio honetan ezarritako re-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

67© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 68: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

las distintas modalidades de referén-dum previstas en esta Constitución.

CAPÍTULO III

De los Tratados Internacionales

Artículo 93

Mediante ley orgánica se podráautorizar la celebración de tratadospor los que se atribuya a una organi-zación o institución internacional elejercicio de competencias derivadas dela Constitución. Corresponde a lasCortes Generales o al Gobierno, se-gún los casos, la garantía del cumpli-miento de estos tratados y de las reso-luciones emanadas de los organismosinternacionales o supranacionales titu-lares de la cesión.

Artículo 94

1. La prestación del consenti-miento del Estado para obligarse pormedio de tratados o convenios re-querirá la previa autorización de lasCortes Generales, en los siguientescasos:

a) Tratados de carácter político.

b) Tratados o convenios de caráctermilitar.

c) Tratados o convenios que afec-ten a la integridad Territorial del Es-tado o a los derechos y deberes funda-mentales establecidos en el Título I.

ferendum-motei buruzko baldintzaketa prozedura.

III. KAPITULUA

Nazioarteko itunak

93. artikulua

Lege organikoaren bidez itunaksinatzeko baimena eman daiteke; itu-nok direla eta, nazioarteko antola-kuntza edo erakunde bati eratxiki da-kioke Konstituzioaren ondorioz direneskumenen erabilera. Gorte Nagusieiedo Gobernuari dagokio, kasuan-ka-suan, itun horiek eta nazioarteko edonazioaz gaindiko erakundeek eman-dako ebazpenak betetzen direla ber-matzea.

94. artikulua

1. Estatuak adostasuna eman be-har du, itun edo hitzarmenen bidezbetebeharrak hartzeko; horretarako,Gorte Nagusiek aldez aurretiko bai-mena eman beharko dute hurrengokasuetan:

a) Itun politikoetan.

b) Izaera militarra duten itun edohitzarmenetan.

c) Estatuko lurralde-osotasuna uki-tzen duten itun edo hitzarmenetan, edoI. tituluak ezarritako oinarrizko eskubi-de eta eginbeharrei buruzkoetan.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

68© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 69: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

d) Tratados o convenios que im-pliquen obligaciones financieras parala Hacienda Pública.

e) Tratados o convenios que su-pongan modificación o derogación dealguna ley o exijan medidas legislati-vas para su ejecución.

2. El Congreso y el Senado seráninmediatamente informados de la con-clusión de los restantes tratados oconvenios.

Artículo 95

1. La celebración de un tratadointernacional que contenga estipula-ciones contrarias a la Constituciónexigirá la previa revisión consti-tucional.

2. El Gobierno o cualquiera delas Cámaras puede requerir al Tribu-nal Constitucional para que declare siexiste o no esa contradicción.

Artículo 96

1. Los tratados internacionalesválidamente celebrados una vez pu-blicados oficialmente en España, for-marán parte del ordenamiento inter-no. Sus disposiciones sólo podrán serderogadas, modificadas o suspendi-das en la forma prevista en los pro-pios tratados o de acuerdo con lasnormas generales del Derecho inter-nacional.

d) Herri Ogasunarentzat finantza--betebeharrak dakartzaten itun edohitzarmenetan.

e) Legeren bat aldatu edo indar-gabetzea dakarten itun edo hitzarme-netan, eta betearazpenerako legegin-tza-neurriak behar dituztenetan.

2. Bestelako itun edo hitzarmenakegitean, berehalaxe informazioa eman-go zaie bai Kongresuari eta bai Se-natuari.

95. artikulua

1. Nazioarteko ituna egiteko, ho-rrek Konstituzioaren aurkako hizpa-ketak jasotzen baditu, nahitaezkoada aldez aurretik Konstituzioa berri-kustea.

2. Gobernuak edo ganberetatikedozeinek Konstituzio Auzitegiarieska diezaioke Konstituzioaren etaitunaren artean kontraesanik dagoenala ez adieraztea.

96. artikulua

1. Baliozkotasunez eginiko na-zioarteko itunak Espainian moduofizialean argitaratu eta gero, barne--antolamenduaren osagai izango dira.Haien xedapenak indargabetu, aldatuedo eteteko, nahitaezkoa da itunetaneuretan ezarritako moduan egitea edonazioarteko zuzenbideko arau oroko-rrak betetzea.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

69© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 70: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Para la denuncia de los trata-dos y convenios internacionales seutilizará el mismo procedimiento pre-visto para su aprobación en el artícu-lo 94.

TITULO IV

DEL GOBIERNO Y DE LA ADMINISTRACIÓN

Artículo 97

El Gobierno dirige la política inte-rior y exterior, la Administración ci-vil y militar y la defensa del Estado.Ejerce la función ejecutiva y la potes-tad reglamentaria de acuerdo con laConstitución y las leyes.

Artículo 98

1. El Gobierno se compone delPresidente, de los Vicepresidentes ensu caso, de los Ministros y de los de-más miembros que establezca la ley.

2. El Presidente dirige la accióndel Gobierno y coordina las funcio-nes de los demás miembros del mis-mo, sin perjuicio de la competencia yresponsabilidad directa de éstos en sugestión.

3. Los miembros del Gobierno nopodrán ejercer otras funciones repre-

2. Nazioarteko itun eta hitzarme-nak salatzeko, haiek onesteko bezala,94. artikuluko prozedura erabiliko da.

IV. TITULUA

GOBERNUA ETA ADMINISTRAZIOA

97. artikulua

Gobernuak barne eta kanpoko po-litika gidatzen du, baita Administra-zio zibila eta militarra, eta estatuarendefentsa ere. Konstituzioaren eta le-geen arabera betetzen ditu eginkizunbetearazlea eta erregelamenduakemateko ahala.

98. artikulua

1. Gobernua osatzen dute lehen-dakariak, lehendakariordeek, hala di-renean, ministroek eta lege bidez eza-rritako beste kideek.

2. Lehendakariak Gobernuarenjarduna gidatzen du, eta Gobernukobeste kideen eginkizunak koordina-tzen ditu; horri kalterik egin gabe,Gobernuko kideek eskumena eta zu-zeneko erantzukizuna izango dute be-ren kudeaketaren gainean.

3. Gobernuko kideek ezin duteordezkaritzako beste eginkizunik

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

70© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 71: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

sentativas que las propias del manda-to parlamentario, ni cualquier otrafunción pública que no derive de sucargo, ni actividad profesional omercantil alguna.

4. La ley regulará el Estatuto e in-compatibilidades de los miembros delGobierno.

Artículo 99

1. Después de cada renovacióndel Congreso de los Diputados, y enlos demás supuestos constitucionalesen que así proceda, el Rey, previaconsulta con los representantes desig-nados por los Grupos políticos conrepresentación parlamentaria, y a tra-vés del Presidente del Congreso, pro-pondrá un candidato a la Presidenciadel Gobierno.

2. El candidato propuesto confor-me a lo previsto en el apartado ante-rior expondrá ante el Congreso de losDiputados el programa político delGobierno que pretenda formar y soli-citará la confianza de la Cámara.

3. Si el Congreso de los Diputa-dos, por el voto de la mayoría abso-luta de sus miembros, otorgare suconfianza a dicho candidato, el Reyle nombrará Presidente. De no alcan-zarse dicha mayoría, se someterá lamisma propuesta a nueva votacióncuarenta y ocho horas después de laanterior, y la confianza se entenderá

bete, parlamentu-agintaldiari dagoz-kion horietatik aparte; eta ezin dutebeste eginkizun publikorik bete, be-raien karguak hori barneratzen ezbadu, ezta lanbideko jarduerarik edomerkataritzako jarduerarik ere.

4. Legeak arautuko ditu Gobernukokideen estatutua eta bateraezintasunak.

99. artikulua

1. Diputatuen Kongresua berriz-tatzen den bakoitzean, eta Konsti-tuzioaren arabera bidezko den bestekasuetan ere, Erregeak Gobernuarenlehendakaritzarako hautagaia propo-satuko du, Kongresuko lehendakaria-ren bidez; horretarako, Erregeak aldezaurretik kontsulta egingo die Parla-mentuan ordezkatuta dauden talde po-litikoek izendatutako ordezkariei.

2. Aurreko paragrafoaren araberaproposaturiko hautagaiak DiputatuenKongresuan azalduko du sortu nahiduen gobernuaren egitarau politikoa;hautagaiak ganberaren konfiantza es-katuko du.

3. Diputatuen Kongresuak hauta-gai horri konfiantza ematen badio,bere kideen erabateko gehiengoakhorren aldeko botoa eman duelako,Erregeak lehendakari izendatuko duberori. Gehiengo hori lortu ezik, pro-posamen berberari buruz botazioaegingo da, aurreko horretatik berro-gei eta zortzi ordu igaro ondoren, eta

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

71© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 72: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

otorgada si obtuviere la mayoríasimple.

4. Si efectuadas las citadas vota-ciones no se otorgase la confianzapara la investidura, se tramitarán su-cesivas propuestas en la forma pre-vista en los apartados anteriores.

5. Si transcurrido el plazo de dosmeses, a partir de la primera votaciónde investidura, ningún candidato hu-biere obtenido la confianza del Con-greso, el Rey disolverá ambas Cáma-ras y convocará nuevas eleccionescon el refrendo del Presidente delCongreso.

Artículo 100

Los demás miembros del Gobier-no serán nombrados y separados porel Rey, a propuesta de su Presidente.

Artículo 101

1. El Gobierno cesa tras la cele-bración de elecciones generales, enlos casos de pérdida de la confianzaparlamentaria previstos en la Consti-tución, o por disminución o falle-cimiento de su Presidente.

2. El Gobierno cesante continuaráen funciones hasta la toma de pose-sión del nuevo Gobierno.

Artículo 102

1. La responsabilidad criminaldel Presidente y los demás miembros

konfiantza eman dela ulertuko dagehiengo soila izanez gero.

4. Aipatu botazioak eginik, ezbaldin bada jasotzen inbestidurarakokonfiantza, elkarren segidako propo-samenen izapideak egingo dira, au-rreko paragrafoetan ezarri bezala.

5. Inbestidurarako lehenengo bo-taziotik bi hilabete igaro ondoren,hautagai batek ere ez baldin badujaso Kongresuaren konfiantza, Erre-geak ganbera biak desegingo ditu, etahauteskundeetarako deialdia egingodu, Kongresuko lehendakariaren be-rrespenarekin.

100. artikulua

Gobernuko beste kideak Erregeakizendatu edo bananduko ditu, lehen-dakariak hala proposaturik.

101. artikulua

1. Gobernuaren jarduna honela-koetan bukatuko da: hauteskundeorokorrak egin ondoren, Konstituzioa-ren arabera Parlamentuaren konfian-tza galtzean, eta lehendakariak dimi-sioa aurkeztean edo bera hiltzean.

2. Deseginiko Gobernuak bereeginkizunei eutsiko die, Gobernu be-rria karguaz jabetu arte.

102. artikulua

1. Lehendakariari eta Gobernukobeste kideei erantzukizun kriminala

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

72© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 73: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

del Gobierno será exigible, en sucaso, ante la Sala de lo Penal del Tri-bunal Supremo.

2. Si la acusación fuere por trai-ción o por cualquier delito contra laseguridad del Estado en el ejercicio desus funciones, sólo podrá ser plan-teada por iniciativa de la cuarta partede los miembros del Congreso, y conla aprobación de la mayoría absolutadel mismo.

3. La prerrogativa real de graciano será aplicable a ninguno de los su-puestos del presente artículo.

Artículo 103

1. La Administración Pública sirvecon objetividad los intereses generalesy actúa de acuerdo con los principiosde eficacia, jerarquía, descentraliza-ción, desconcentración y coordinacióncon sometimiento pleno a la ley y alDerecho.

2. Los órganos de la Administra-ción del Estado son creados, regidosy coordinados de acuerdo con la ley.

3. La ley regulará el estatuto delos funcionarios públicos, el accesoa la función pública de acuerdo conlos principios de mérito y capacidad, laspeculiaridades del ejercicio de su de-recho a sindicación, el sistema de in-compatibilidades y las garantías parala imparcialidad en el ejercicio de susfunciones.

galdatu ahal izango zaie, hala dago-kienean, Auzitegi Goreneko Zigor ar-loko Aretoan.

2. Akusazioa haien eginkizunakbetetzean egin bada, traizioaren on-dorioz edo beste delitu baten ondo-rioz, delitu hori estatuaren segurtasu-naren aurkakoa izanik, akusazio horiegin ahal izango da, bakar-bakarrik,Kongresuko kideen laurdenak halaeskatuta eta bertan erabateko gehien-goz onetsita.

3. Erregearen grazia-pribilegioaez zaie aplikatuko artikulu honetakokasuei.

103. artikulua

1. Herri Administrazioak objekti-botasunez betetzen ditu interes oroko-rrak, eta eragingarritasun-, hierarkia-,dezentralizazio-, deskontzentrazio- etakoordinazio-printzipioen arabera dihar-du, legeari eta zuzenbideari bete-be-tean men eginez.

2. Estatuko Administrazioaren or-ganoak legearen arabera sortu, arautueta koordinatzen dira.

3. Legeak arautuko ditu funtzio-nario publikoen estatutua, meritu- etagaitasun-printzipioen arabera funtziopublikoan sartzea, sindikatze-eskubi-dea egikaritzeko berezitasunak, bate-raezintasunen sistema, eta beraieneginkizunak betetzean izan beharrekoinpartzialtasun-bermeak.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

73© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 74: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 104

1. Las Fuerzas y Cuerpos de se-guridad, bajo la dependencia del Go-bierno, tendrán como misión protegerel libre ejercicio de los derechos y li-bertades y garantizar la seguridadciudadana.

2. Una ley orgánica determinarálas funciones, principios básicos deactuación y estatutos de las Fuerzas yCuerpos de seguridad.

Artículo 105

La ley regulará:

a) La audiencia de los ciudada-nos, directamente o a través de las or-ganizaciones y asociaciones recono-cidas por la ley, en el procedimientode elaboración de las disposicionesadministrativas que les afecten.

b) El acceso de los ciudadanos alos archivos y registros administrati-vos, salvo en lo que afecte a la segu-ridad y defensa del Estado, la averi-guación de los delitos y la intimidadde las personas.

c) El procedimiento a través delcual deben producirse los actos admi-nistrativos, garantizando, cuando pro-ceda, la audiencia del interesado.

Artículo 106

1. Los Tribunales controlan la po-testad reglamentaria y la legalidad de

104. artikulua

1. Segurtasun Indar eta Kidego-en eginkizuna izango da, Gobernuarenmenpe, eskubide eta askatasunen egi-karitza askea babestea eta herritarrensegurtasuna bermatzea.

2. Lege organikoak finkatukoditu Segurtasun Indar eta Kidegoeneginkizunak, jarduteko oinarrizkoprintzipioak eta estatutuak.

105. artikulua

Legeak arautuko du:

a) Herritarrei entzutea, zuzeneanedo legeak aitortutako antolakuntzaeta elkarteen bidez, haiei dagozkienadministrazio-xedapenak prestatzekoprozeduran.

b) Herritarrak artxibo eta erregis-tro administratiboetara sartzea, salbueta estatuaren segurtasun eta defentsa-ri, delituen ikerketari eta pertsonenbizitza pribatuari dagokienez.

c) Administrazio-egintzak buru-tzeko prozedura, bidezkoa denean in-teresdunak esan beharrekoa entzuteabermatuz.

106. artikulua

1. Auzitegiek kontrolatzen dituzteerregelamenduak egiteko ahala eta

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

74© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 75: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

la actuación administrativa, así comoel sometimiento de ésta a los finesque la justifican.

2. Los particulares, en los térmi-nos establecidos por la ley, tendránderecho a ser indemnizados por todalesión que sufran en cualquiera desus bienes y derechos, salvo en loscasos de fuerza mayor, siempre quela lesión sea consecuencia del funcio-namiento de los servicios públicos.

Artículo 107

El Consejo de Estado es el supre-mo órgano consultivo del Gobierno.Una ley orgánica regulará su compo-sición y competencia.

TITULO V

DE LAS RELACIONES ENTRE EL GOBIERNO Y

LAS CORTES GENERALES

Artículo 108

El Gobierno responde solidaria-mente en su gestión política ante elCongreso de los Diputados.

Artículo 109

Las Cámaras y sus Comisionespodrán recabar, a través de los Presi-dentes de aquéllas, la información y

administrazio-jardunaren legezkota-suna, bai eta jardun hori zein helbu-ruk justifikatu eta helburu horiekikomendekotasuna ere.

2. Subjektu pribatuek, legeak fin-katutako eran, eskubidea izango dute,beren ondasun eta eskubideetan izan-dako kalte guztien ordaina jasotzeko,ezinbesteko kasuetan izan ezik, bal-din eta kalte horiek herri-zerbitzuenjardunbidearen ondorioz gertatu ba-dira.

107. artikulua

Estatu Kontseilua Gobernuarenkontsulta-organo gorena da. Lege or-ganikoak arautuko ditu haren osaeraeta eskumenak.

V. TITULUA

GOBERNUAREN ETA GORTE NAGUSIEN

ARTEKO HARREMANAK

108. artikulua

Gobernuak, bere kudeaketa politi-koari dagokionez, erantzukizun so-lidarioa du Diputatuen Kongresuan.

109. artikulua

Ganberek eta beren batzordeek,haien lehendakarien bidez, beharrez-ko argibideak eta laguntza jaso ditza-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

75© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 76: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

ayuda que precisen del Gobierno y desus Departamentos y de cualesquieraautoridades del Estado y de las Co-munidades Autónomas.

Artículo 110

1. Las Cámaras y sus Comisionespueden reclamar la presencia de losmiembros del Gobierno.

2. Los miembros del Gobiernotienen acceso a las lesiones de lasCámaras y a sus Comisiones y la fa-cultad de hacerse oír en ellas, y po-drán solicitar que informen ante lasmismas funcionarios de sus Departa-mentos.

Artículo 111

1. El Gobierno y cada uno de susmiembros están sometidos a las inter-pelaciones y preguntas que se le for-mulen en las Cámaras. Para esta clasede debate los Reglamentos establece-rán un tiempo mínimo semanal.

2. Toda interpelación podrá darlugar a una moción en la que la Cá-mara manifieste su posición.

Artículo 112

El Presidente del Gobierno, previadeliberación del Consejo de Minis-tros, puede plantear ante el Congresode los Diputados la cuestión de con-fianza sobre su programa o sobre unadeclaración de política general. La

kete Gobernuaren eskutik, horren sai-len eskutik eta estatuko nahiz autono-mia-erkidegoetako agintarien eskutik.

110. artikulua

1. Ganberek eta beren batzordeekeska dezakete Gobernuko kideak be-raietan agertzea.

2. Gobernuko kideak ganbereneta batzordeen bileretara joan daitez-ke; haietan, eurek esan beharrekoaentzungo da, eta eska dezakete be-raien sailetako funtzionarioek haietanargibideak ematea.

111. artikulua

1. Gobernua eta beraren kide guz-tiak ganberetan azaltzen diren inter-pelazio eta galderen menpe daude.Eztabaida-mota horretarako, araudiekaste beteko aldia ezarriko dute gu-txienez.

2. Interpelazio ororen ondorioz,mozioa gerta daiteke, eta, mozio horre-tan, ganberak bere jarrera agertuko du.

112. artikulua

Gobernuaren lehendakariak, Mi-nistro Kontseiluan eztabaida izan etagero, konfiantza-arazoa ager dezakeDiputatuen Kongresuan, bere egita-rauari buruz edo politika orokorrekoadierazpen bati buruz. Konfiantza

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

76© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 77: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

confianza se entenderá otorgada cuan-do vote a favor de la misma la mayo-ría simple de los Diputados.

Artículo 113

1. El Congreso de los Diputadospuede exigir la responsabilidad polí-tica del Gobierno mediante la adop-ción por mayoría absoluta de la mociónde censura.

2. La moción de censura deberáser propuesta al menos por la décimaparte de los Diputados, y habrá de in-cluir un candidato a la Presidenciadel Gobierno.

3. La moción de censura no podráser votada hasta que transcurran cincodías desde su presentación. En los dosprimeros días de dicho plazo po-drán presentarse mociones alternativas.

4. Si la moción de censura no fue-re aprobada por el Congreso, sus sig-natarios no podrán presentar otra du-rante el mismo período de sesiones.

Artículo 114

1. Si el Congreso niega su con-fianza al Gobierno, éste presentará sudimisión al Rey, procediéndose acontinuación a la designación de Pre-sidente del Gobierno, según lo dis-puesto en el artículo 99.

2. Si el Congreso adopta una mo-ción de censura, el Gobierno presen-tará su dimisión al Rey y el candidato

lortu dela ulertuko da, diputatuengehiengo soilak haren aldeko botoaemanez gero.

113. artikulua

1. Diputatuen Kongresuak eran-tzukizun politikoa eska diezaioke Go-bernuari, erabateko gehiengoz zentsu-ra-mozioa erabakiz gero.

2. Zentsura-mozioa proposatu be-har du, gutxienez, diputatuen hama-rrenak, eta, mozio horretan, Gober-nuaren lehendakaritzarako hautagaibat jaso behar da.

3. Zentsura-mozioaren gaineanezin da botorik eman, hori aurkeztudenetik bost egun igaro arte. Epe ho-rretako lehenengo bi egunetan, bestemozio batzuk aurkez daitezke.

4. Kongresuak zentsura-mozioaonesten ez badu, haren sinatzaileekezin dute beste bat aurkeztu batza-rraldi berean.

114. artikulua

1. Kongresuak Gobernuari kon-fiantza ukatzen badio, horrek bere di-misioa aurkeztuko dio Erregeari, eta,jarraian, Gobernuaren Lehendakariaizendatuko da, 99. artikuluan xeda-tzen denaren arabera.

2. Kongresuak zentsura-mozioaonartzen baldin badu, Gobernuakbere dimisioa aurkeztuko dio Erregea-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

77© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 78: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

incluido en aquélla se entenderá in-vestido de la confianza de la Cámara alos efectos previstos en el artículo 99.El Rey le nombrará Presidente delGobierno.

Artículo 115

1. El Presidente del Gobierno,previa deliberación del Consejo deMinistros, y bajo su exclusiva res-ponsabilidad, podrá proponer la diso-lución del Congreso, del Senado o delas Cortes Generales, que será decre-tada por el Rey. El decreto de disolu-ción fijará la fecha de las elecciones.

2. La propuesta de disolución nopodrá presentarse cuando esté en trá-mite una moción de censura.

3. No procederá nueva disoluciónantes de que transcurra un año desdela anterior, salvo lo dispuesto en elartículo 99, apartado 5.

Artículo 116

1. Una ley orgánica regulará losestados de alarma, de excepción y desitio, y las competencias y limitacionescorrespondientes.

2. El estado de alarma será decla-rado por el Gobierno mediante De-creto acordado en Consejo de Minis-tros por un plazo máximo de quincedías, dando cuenta al Congreso de losDiputados, reunido inmediatamente

ri, eta mozio horretan jasoriko hauta-gaiak ganberaren konfiantza jasoduela ulertuko da, 99. artikuluan eza-rritako ondoreetarako. Erregeak Go-bernuaren lehendakari izendatuko duhautagai hori.

115. artikulua

1. Gobernuaren lehendakariak,Ministro Kontseiluan eztabaida izanondoren, eta bere erantzukizun esklu-siboaren menpe, Kongresu, Senatuedo Gorte Nagusien desegitea propo-sa dezake, eta Erregeak aginduko duhori. Desegite-dekretuak hauteskun-deen data finkatuko du.

2. Desegite-proposamena ezingoda aurkeztu zentsura-mozioaren iza-pidetza bitartean.

3. Beste desegiterik ez da bidez-koa izango, azken horretatik urtebeteigaro arte, 99. artikuluko 5. paragra-foan xedatzen dena salbu.

116. artikulua

1. Lege organikoak ondokoakarautuko ditu: alarma-, salbuespen-eta setio-egoerak, bai eta kasuan ka-suko eskumenak eta mugak ere.

2. Alarma-egoera Gobernuakadieraziko du, Ministro Kontseilu-ak emandako dekretuaren bidez, gehie-nez jota hamabost egunerako, etakontu-arrazoiak emango dizkio Dipu-tatuen Kongresuari, hori berehalaxe

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

78© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 79: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

al efecto y sin cuya autorización nopodrá ser prorrogado dicho plazo. Eldecreto determinará el ámbito territo-rial a que se extienden los efectos dela declaración.

3. El estado de excepción serádeclarado por el Gobierno mediante de-creto acordado en Consejo de Minis-tros, previa autorización del Congresode los Diputados. La autorización yproclamación del estado de excepcióndeberá determinar expresamente losefectos del mismo, el ámbito territo-rial a que se extiende y su duración,que no podrá exceder de treinta díasprorrogables por otro plazo igual, conlos mismos requisitos.

4. El estado de sitio será declara-do por la mayoría absoluta del Con-greso de los Diputados, a propuestaexclusiva del Gobierno. El Congresodeterminará su ámbito territorial, du-ración y condiciones.

5. No podrá procederse a la diso-lución del Congreso mientras esténdeclarados algunos de los estadoscomprendidos en el presente artículo,quedando automáticamente convoca-das las Cámaras si no estuvieren enperíodo de sesiones. Su funciona-miento, así como el de los demás po-deres constitucionales del Estado, nopodrán interrumpirse durante la vi-gencia de estos estados.

bilduko baita helburu horrekin; Kon-gresuaren baimenik gabe, ezingo daluzatu epe hori. Dekretuak finkatukodu zein lurralde-esparrutara zabaltzendiren adierazpenaren ondoreak.

3. Salbuespen-egoera Gober-nuak adieraziko du, Ministro Kon-tseiluak emandako dekretuaren bidez,Diputatuen Kongresuak aurretiaz ho-rretarako baimena emanez gero. Sal-buespen-egoerarako baimena emaneta hori aldarrikatzean, beren beregifinkatu behar da horrek zein ondoreduen, zein lurralde-esparrutara zabal-tzen den eta zenbat iraungo duen;iraupen hori ezin da hogei eta hamaregunetik gorakoa izan, eta, baldintzaberberak betez, beste horrenbesteluza daiteke.

4. Setio-egoera Diputatuen Kon-gresuko erabateko gehiengoak adie-raziko du, Gobernuak esklusibotasu-nez hala proposaturik. Kongresuakfinkatuko ditu haren lurralde-espa-rrua, iraupena eta baldintzak.

5. Kongresua ezin izango da de-segin, artikulu honetan jasotako egoe-retatik bat adierazirik dagoen bitar-tean; ganberetarako deialdia bere-halakoan egingo da, egoera horiekbatzarralditik kanpo gertatzen badira.Ganbera horien jardunbidea, estatukobeste konstituzio-botereena bezala,ezingo da geldiarazi egoera horiekdirauten bitartean.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

79© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 80: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Disuelto el Congreso o expiradosu mandato, si se produjere alguna delas situaciones que dan lugar a cual-quiera de dichos estados, las compe-tencias del Congreso serán asumidaspor su Diputación Permanente.

6. La declaración de los Estadosde alarma, de excepción y de sitio nomodificarán el principio de responsa-bilidad del Gobierno y de sus agentesreconocidos en la Constitución y enlas leyes.

TITULO VI

DEL PODER JUDICIAL

Artículo 117

1. La justicia emana del pueblo yse administra en nombre del Rey porJueces y Magistrados integrantes delpoder judicial, independientes, ina-movibles, responsables y sometidosúnicamente al imperio de la ley.

2. Los Jueces y Magistrados nopodrán ser separados, suspendidos,trasladados ni jubilados, sino por al-guna de las causas y con las garantíasprevistas en la ley.

3. El ejercicio de la potestad ju-risdiccional en todo tipo de procesos,juzgando y haciendo ejecutar lo juz-gado corresponde exclusivamente a

Behin Kongresua desegin edo ha-ren agintaldia amaitu eta gero, aipa-turiko egoeretatik edozein gertatzenbaldin bada, Diputazio Iraunkorrakbereganatuko ditu Kongresuaren es-kumenak.

6. Alarma-, salbuespen- edo se-tio-egoera adierazteak ez du aldatukoGobernuaren eta beraren agenteenerantzukizunari buruzko printzipioa,Konstituzioan eta legeetan aitortu-tako moduan.

VI. TITULUA

BOTERE JUDIZIALA

117. artikulua

1. Justizia herriari dario, eta justi-zia hori Erregearen izenean adminis-tratzen dute botere judiziala osatzenduten epaile eta magistratuek; epaileeta magistratuok independente, mu-giezin eta erantzule dira, eta legearenmenpe besterik ez daude.

2. Epaile eta magistratuei dagokie-nez, ezin da banantze, etete, lekualda-tze edo erretirorik gertatu, legezkoarrazoien ondorioz eta legean ezarri-tako bermeekin ez bada.

3. Era guztietako prozesuetan, ju-risdikzio-ahalaren egikaritza, epaituzeta epaiturikoa betearaziz, bakar-ba-karrik dagokie legeek finkatutako

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

80© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 81: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

los Juzgados y Tribunales determi-nados por las leyes, según las normasde competencia y procedimiento quelas mismas establezcan.

4. Los Juzgados y Tribunales noejercerán más funciones que las se-ñaladas en el apartado anterior y lasque expresamente les sean atribui-das por la ley en garantía de cual-quier derecho.

5. El principio de unidad jurisdic-cional es la base de la organización yfuncionamiento de los Tribunales. Laley regulará el ejercicio de la juris-dicción militar en el ámbito estricta-mente castrense y en los supuestos deestado de sitio, de acuerdo con losprincipios de la Constitución.

6. Se prohíben los Tribunales deexcepción.

Artículo 118

Es obligado cumplir las sentenciasy demás resoluciones firmes de losJueces y Tribunales, así como prestarla colaboración requerida por éstosen el curso del proceso y en la ejecu-ción de lo resuelto.

Artículo 119

La justicia será gratuita cuando asílo disponga la ley, y, en todo caso,respecto de quienes acrediten insu-ficiencia de recursos para litigar.

epaitegi eta auzitegiei, legeok ezar-tzen dituzten eskumen- eta prozedu-ra-arauekin bat etorriz.

4. Epaitegi eta auzitegiek aurrekoparagrafoan aipatutako eginkizunakbesterik ez dituzte beteko, bai eta le-geak beren beregi edozein eskubidebermatzeko ematen dizkienak ere.

5. Jurisdikzio-batasunaren printzi-pioa auzitegien antolaketa eta jarduna-ren oinarria da. Legeak arautuko dujurisdikzio militarraren egikaritza, es-parru militarrerako bakar-bakarrik, etasetio-egoeretarako ere bai, Konstitu-zioan jasotako printzipioen arabera.

6. Salbuespen-auzitegiak debeka-turik daude.

118. artikulua

Nahitaezkoa da epaile eta auzite-gien epai eta bestelako ebazpen ir-moak betetzea, eta, prozesuan zehareta ebatzirikoa betearaztean, haiek la-guntza eskatzen badute, laguntza horiematea ere nahitaezko gertatzen da.

119. artikulua

Justizia doakoa izango da legeakhori xedatzen duenean, eta, edozeinkasutan, auzietan aritzeko beste ba-liabiderik ez dutela egiaztatzen dute-nentzat.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

81© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 82: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 120

1. Las actuaciones judiciales se-rán públicas, con las excepciones queprevean las leyes de procedimiento.

2. El procedimiento será predo-minantemente oral, sobre todo enmateria criminal.

3. Las sentencias serán siempremotivadas y se pronunciarán en au-diencia pública.

Artículo 121

Los daños causados por error judi-cial, así como los que sean conse-cuencia del funcionamiento anormalde la Administración de Justicia, da-rán derecho a una indemnización acargo del Estado, conforme a la Ley.

Artículo 122

1. La ley orgánica del poder ju-dicial determinará la constitución, fun-cionamiento y gobierno de los Juzga-dos y Tribunales, así como el estatutojurídico de los Jueces y Magistradosde carrera, que formarán un Cuerpoúnico, y del personal al servicio de laAdministración de Justicia.

2. El Consejo General del PoderJudicial es el órgano de gobierno delmismo. La ley orgánica establecerásu estatuto y el régimen de incompa-tibilidades de sus miembros y susfunciones, en particular en materia de

120. artikulua

1. Epai-jarduna jendaurrekoa izan-go da, prozedura-legeek ezartzen di-tuzten salbuespenekin.

2. Prozedura gehienak ahozkoakizango dira, batez ere, arazo krimina-letan.

3. Epaiak beti ziodunak izan etajendaurreko entzunaldian agerrarazi-ko dira.

121. artikulua

Errakuntza judizialaren ondoriozedo Justizia Administrazioaren jar-dunbide akastunaren ondorioz kal-teak gertatzen badira, estatuaren kon-tura kalte-ordaina jaso ahal izangoda, legearekin bat etorriz.

122. artikulua

1. Botere judizialaren lege orga-nikoak finkatuko ditu epaitegi eta au-zitegien eraketa, jardunbidea eta go-bernua, karreradun epaileen eta ma-gistratuen estatutu juridikoa, horiekkidego bakar bat eginik, eta JustiziaAdministrazioaren zerbitzupeko lan-gileen estatutua.

2. Botere Judizialaren KontseiluNagusia beraren gobernurako or-ganoa da. Lege organikoak ezarrikoditu haren estatutua, eta kideenbateraezintasun-araubidea eta eginki-zunak, batez ere, izendatze, igotze,

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

82© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 83: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

nombramientos, ascensos, inspeccióny régimen disciplinario.

3. El Consejo General del PoderJudicial estará integrado por el Presi-dente del Tribunal Supremo, que lopresidirá, y por veinte miembrosnombrados por el Rey por un períodode cinco años. De éstos, doce entreJueces y Magistrados de todas las ca-tegorías judiciales, en los términosque establezca la ley orgánica; cuatroa propuesta del Congreso de los Di-putados y cuatro a propuesta del Se-nado, elegidos en ambos casos pormayoría de tres quintos de sus miem-bros, entre abogados y otros juristas,todos ellos de reconocida compe-tencia y con más de quince años deejercicio en su profesión.

Artículo 123

1. El Tribunal Supremo, con ju-risdicción en toda España, es el órga-no jurisdiccional superior en todoslos órdenes, salvo lo dispuesto enmateria de garantías constitucionales.

2. El Presidente del Tribunal Su-premo será nombrado por el Rey, a pro-puesta del Consejo General del PoderJudicial, en la forma que determine laley.

Artículo 124

1. El Ministerio Fiscal, sin perjui-cio de las funciones encomendadas a

ikuskatze eta diziplina-araubidearidagokionez.

3. Botere Judizialaren KontseiluNagusia osatuko dute Auzitegi Gorene-ko lehendakariak, bera buru izanik, etaErregeak bost urterako izendatutakohogei kidek. Hogei horietatik hamabi,kategoria judizial guztietako epaile etamagistratuen artetik izendatuko dira,lege organikoak ezarriko duen eran;lau, Diputatuen Kongresuak hala pro-posaturik; eta beste lau, Senatuak halaproposaturik. Azken bi kasuotan, izen-dapena abokatu eta bestelako legela-rien artetik egingo da, eta kideen hirubostenak izendapenaren aldeko botoaeman beharko du; izendatuek ospehandikoak izan beharko dute, eta ha-mabost urtetik gorako esperientzia izanbeharko dute beren lanbidean.

123. artikulua

1. Auzitegi Gorenak Espainiaosoan du jurisdikzioa, eta arlo guztie-tako jurisdikzio-organo gorena da,konstituzio-bermeen arloan xedatu-takoa salbu.

2. Erregeak izendatuko du Auzi-tegi Goreneko lehendakaria, BotereJudizialaren Kontseilu Nagusiak halaproposatuta, legeak finkatzen duena-ren arabera.

124. artikulua

1. Fiskaltzaren eginkizuna da,bestelako organoek dituzten zeregi-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

83© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 84: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

otros órganos, tiene por misión pro-mover la acción de la justicia en de-fensa de la legalidad, de los derechosde los ciudadanos y del interés públi-co tutelado por la ley, de oficio o apetición de los interesados, así comovelar por la independencia de los Tri-bunales y procurar ante éstos la satis-facción del interés social.

2. El Ministerio Fiscal ejerce susfunciones por medio de órganos pro-pios conforme a los principios deunidad de actuación y dependenciajerárquica y con sujeción, en todocaso, a los de legalidad e imparcia-lidad.

3. La ley regulará el estatuto or-gánico del Ministerio Fiscal.

4. El Fiscal General del Estadoserá nombrado por el Rey, a propues-ta del Gobierno, oído el Consejo Ge-neral del Poder Judicial.

Artículo 125

Los ciudadanos podrán ejercer laacción popular y participar en la Ad-ministración de Justicia mediantela institución del Jurado, en la forma ycon respecto a aquellos procesos pe-nales que la ley determine, así comoen los Tribunales consuetudinarios ytradicionales.

Artículo 126

La policía judicial depende de losJueces, de los Tribunales y del Mi-

nei kalterik egin gabe, justiziarenekintza bultzatzea, legezkotasuna,herritarren eskubideak eta legeak ba-bestutako interes publikoa defendatze-ko, ofizioz edo interesdunek hala es-katuta; haren eginkizuna da, orobat,auzitegien independentzia zaintzeaeta auzitegiotan gizarte-interesa asedadin sustatzea.

2. Fiskaltzak berezko organoenbitartez betetzen ditu bere eginkizu-nak, ekintza-batasunaren eta hierar-kia-mendekotasunaren printzipioekinbat etorriz, eta, edozein kasutan, le-gezkotasun- eta inpartzialtasun-prin-tzipioen menpe.

3. Legeak arautuko du Fiskaltza-ren estatutu organikoa.

4. Erregeak izendatuko du Estatu-ko Fiskal Nagusia, Gobernuak halaproposatuta, Botere Judizialaren Kon-tseilu Nagusiari entzun eta gero.

125. artikulua

Herritarrek herri-akzioa erabil etaJustizia Administrazioan parte har de-zakete, zinpekoen epaimahaiaren bi-tartez, legeak ezarritako moduan etaberak finkatzen dituen prozesu pena-letan, bai eta ohiturazko auzitegi eta au-zitegi tradizionaletan ere.

126. artikulua

Polizia judiziala epaileen, auzite-gien eta Fiskaltzaren menpe dago,

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

84© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 85: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

nisterio Fiscal en sus funciones deaveriguación del delito y descubri-miento y aseguramiento del delin-cuente, en los términos que la ley es-tablezca.

Artículo 127

1. Los Jueces y Magistrados, asícomo los Fiscales mientras se hallenen activo, no podrán desempeñarotros cargos públicos, ni pertenecer apartidos políticos o sindicatos. La leyestablecerá el sistema y modalidadesde asociación profesional de los Jue-ces, Magistrados y Fiscales.

2. La ley establecerá el régimende incompatibilidades de los miem-bros del poder judicial, que deberáasegurar la total independencia de losmismos.

TITULO VII

ECONOMÍA Y HACIENDA

Artículo 128

1. Toda la riqueza del país en susdistintas formas y, sea cual fuere su ti-tularidad está subordinada al interésgeneral.

2. Se reconoce la iniciativa públi-ca en la actividad económica. Me-diante ley se podrá reservar al sector

delituak ikertzeko, eta delitugileakaurkitu eta leku seguruan jartzekoeginkizunetan, legeak finkatzen due-naren arabera.

127. artikulua

1. Epaile eta magistratuek, baitafiskalek ere, jardunean ari diren bitar-tean, ezin dezakete beste kargu publi-korik izan, ez eta alderdi politiko edosindikatuetan parterik hartu ere. Le-geak ezarriko ditu epaile, magistratueta fiskalek lanbide-elkarteak sortze-ko orduan erabiliko dituzten ereduaeta modalitateak.

2. Legeak ezarriko du botere judi-zialeko kideen bateraezintasun-arau-bidea; araubide horrek haien inde-pendentzia osoa ziurtatuko du.

VII. TITULUA

EKONOMIA ETA OGASUNA

128. artikulua

1. Herriaren aberastasun guztia, ho-rren formak eta titulartasuna edozeinmotatakoak izanik, interes orokorra-ren menpe dago.

2. Jarduera ekonomikoan, eki-men publikoa aitortzen da. Legearenbitartez sektore publikoari oinarrizko

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

85© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 86: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

público recursos o servicios esenciales,especialmente en caso de monopolioy asimismo acordar la intervenciónde empresas cuando así lo exigiere elinterés general.

Artículo 129

1. La ley establecerá las formasde participación de los interesados enla Seguridad Social y en la actividad delos organismos públicos cuya funciónafecte directamente a la calidad de lavida o al bienestar general.

2. Los poderes públicos promo-verán eficazmente las diversas for-mas de participación en la empresa yfomentarán mediante una legislaciónadecuada, las sociedades cooperati-vas. También establecerán los mediosque faciliten el acceso de los trabaja-dores a la propiedad de los medios deproducción.

Artículo 130

1. Los poderes públicos atende-rán a la modernización y desarrollode todos los sectores económicos y,en particular de la agricultura, de laganadería, de la pesca y de la artesa-nía a fin de equipar el nivel de vidade todos los españoles.

2. Con el mismo fin, se dispensa-rá un tratamiento especial a las zonasde montaña.

baliabide edo zerbitzuak erreserbadakizkioke, batez ere, monopolio-ka-suetan; era berean, enpresen gainekoesku-hartzea erabaki daiteke, interesorokorraren arabera hori beharrezkoadenean.

129. artikulua

1. Legeak ezarriko du interesdu-nek nola hartuko duten parte GizarteSegurantzan eta erakunde publikoenjardueran, erakunde horien eginki-zunak zuzen-zuzenean bizi-mailanedo ongizate orokorrean eragina due-nean.

2. Botere publikoek eragingarrita-sunez bultzatuko dituzte enpresetanparte hartzeko era desberdinak, eta,legeria egokiaren bidez, kooperati-ba-sozietateak sustatuko dituzte. Ha-laber, neurriak hartuko dituzte, lan-gileek ekoizbideen gaineko jabetzaeskura dezaten.

130. artikulua

1. Botere publikoak sektore eko-nomiko guztien modernizazio eta ga-rapenaz arduratuko dira, eta, batezere, nekazaritza, abeltzaintza, arran-tza eta eskulangintzaren kasuan, es-painiar guztien bizitza-maila berdinaizan dadin.

2. Helburu berberarekin, trata-mendu berezia eskainiko zaie men-dialdeei.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

86© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 87: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 131

1. El Estado, mediante ley, podráplanificar la actividad económica ge-neral para atender a las necesidadescolectivas, equilibrar y armonizar eldesarrollo regional y sectorial y esti-mular el crecimiento de la renta y dela riqueza y su más justa distribución.

2. El Gobierno elaborará los pro-yectos de planificación, de acuerdocon las previsiones que le sean sumi-nistradas por las Comunidades Autóno-mas y el asesoramiento y colaboraciónde los sindicatos y otras organiza-ciones profesionales, empresariales yeconómicas. A tal fin se constituiráun Consejo, cuya composición y fun-ciones se desarrollarán por ley.

Artículo 132

1. La ley regulará el régimen ju-rídico de los bienes de dominio públi-co y de los comunales, inspirándoseen los principios de inalienabilidad,imprescriptibilidad e inembargabili-dad, así como su desafectación.

2. Son bienes de dominio públicoestatal los que determine la ley y, entodo caso, la zona marítimo-terrestre,las playas, el mar territorial y los re-cursos naturales de la zona económi-ca y la plataforma continental.

3. Por ley se regularán el Patri-monio del Estado y el Patrimonio

131. artikulua

1. Estatuak, lege bidez, jardueraekonomiko orokorra planifika deza-ke, beharrizan kolektiboei aurre egi-teko, herrialde eta sektoreetako gara-pena orekatu eta harmonizatzeko, etaerrenta eta aberastasunaren hazkun-tza eta horien banaketa zuzenagoasuspertzeko.

2. Gobernuak plangintza-proiek-tuak prestatuko ditu, autonomia-erki-degoek bidalitako aurreikuspenenarabera, eta sindikatuen eta bestelakolanbide-, enpresa- eta ekonomia-era-kundeen aholkularitza eta laguntzare-kin. Horretarako, kontseilua eratukoda, eta legeak garatuko du kontseiluhorren osaera eta eginkizunak.

132. artikulua

1. Legeak herri-jabariko ondasu-nen eta auzo-ondasunen araubideaezarriko du, eta, horretarako, kontuanhartuko ditu horiek besterendu, pres-kribatu eta enbargatzeko ezintasunarenprintzipioak; legeak, orobat, ondasu-non jaregitea arautuko du.

2. Estatuaren herri-jabariko onda-sunak izango dira legeak finkatzendituenak, eta, edozein kasutan, itsas-le-horreko aldea, hondartzak, lurralde-itsa-soa, gune ekonomikoaren baliabidenaturalak eta kontinenteko plataforma.

3. Lege bidez arautuko dira Esta-tu Ondarea eta Nazio Ondarea, eta

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

87© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 88: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Nacional, su administración, defensay conservación.

Artículo 133

1. La potestad originaria para es-tablecer los tributos corresponde ex-clusivamente al Estado, mediante ley.

2. Las Comunidades Autónomasy las Corporaciones locales podránestablecer y exigir tributos, de acuer-do con la Constitución y las leyes.

3. Todo beneficio fiscal que afec-te a los tributos del Estado deberá es-tablecerse en virtud de ley.

4. Las administraciones públicassólo podrán contraer obligaciones fi-nancieras y realizar gastos de acuer-do con las leyes.

Artículo 134

1. Corresponde al Gobierno la ela-boración de los Presupuestos Genera-les del Estado y a las Cortes Generalessu examen, enmienda y aprobación.

2. Los Presupuestos Generales delEstado tendrán carácter anual, inclui-rán la totalidad de los gastos e ingresosdel sector público estatal y en ellos seconsignará el importe de los benefi-cios fiscales que afecten a los tributosdel Estado.

3. El Gobierno deberá presentarante el Congreso de los Diputados los

horien administrazioa, defentsa etajagotea.

133. artikulua

1. Estatuari dagokio, modu esklu-siboan, zergak ezartzeko jatorrizkoahala, eta hori lege bidez egingo du.

2. Autonomia-erkidegoek eta to-kiko erakundeek zergak ezar eta galdaditzakete, Konstituzioaren eta legeenarabera.

3. Onura fiskaletatik edozein es-tatuaren zergei badagokie, legearenarabera ezarri beharko da onura hori.

4. Herri-administrazioek finan-tza-betebeharrak har eta gastuak eginditzakete, baina legeen arabera soilik.

134. artikulua

1. Gobernuari dagokio EstatuarenAurrekontu Orokorrak prestatzea, etaGorte Nagusiei, berriz, horiek azter-tu, zuzendu eta onestea.

2. Estatuaren Aurrekontu Oroko-rrak urtean urtekoak izango dira, es-tatuko sektore publikoaren gastu etasarrera guztiak barneratuko dituzte,eta beraietan jasoko dira estatuarenzergei dagozkien onura fiskalak.

3. Gobernuak Diputatuen Kon-gresuan aurkeztu beharko ditu Esta-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

88© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 89: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Presupuestos Generales del Estado almenos tres meses antes de la expira-ción de los del año anterior.

4. Si la Ley de Presupuestos no seaprobara antes del primer día delejercicio económico correspondiente,se considerarán automáticamente pro-rrogados los Presupuestos del ejer-cicio anterior hasta la aprobación delos nuevos.

5. Aprobados los PresupuestosGenerales del Estado, el Gobiernopodrá presentar proyectos de ley queimpliquen aumento del gasto públicoo disminución de los ingresos corres-pondientes al mismo ejercicio presu-puestario.

6. Toda proposición o enmiendaque suponga aumento de los créditoso disminución de los ingresos presu-puestarios requerirá la conformidaddel Gobierno para su tramitación.

7. La Ley de Presupuestos nopuede crear tributos. Podrá modifi-carlos cuando una ley tributaria sus-tantiva así lo prevea.

Artículo 135

1. El Gobierno habrá de estar au-torizado por ley para emitir DeudaPública o contraer crédito.

2. Los créditos para satisfacer elpago de intereses y capital de la Deu-da Pública del Estado se entenderán

tuaren Aurrekontu Orokorrak, aurre-ko urtekoak agortu baino hiru hila-bete lehenago gutxienez.

4. Aurrekontuen legea kasuan ka-suko ekitaldi ekonomikoaren lehenegunerako onesten ez bada, ulertukoda aurreko ekitaldiko aurrekontuakzuzenean luzatu direla, berriak onetsiarte.

5. Estatuaren Aurrekontu Oroko-rrak onetsi eta gero, Gobernuak lege--proiektuak aurkez ditzake aurrekon-tuko ekitaldi berberari buruz, gastupublikoa gehitzeko edo diru-sarrerakgutxitzeko.

6. Edozein proposamen edo zu-zenketaren gainean, aurrekontukokredituak gehitu edo diru-sarrerak gu-txitzen badira, Gobernuak adostasunaeman beharko du proposamen edo zu-zenketa horren izapideak egiteko.

7. Aurrekontuen legeak ezin deza-ke zergarik sor. Halakoak alda ditzake,ordea, zerga-lege substantiboak horixeonartzen duenean.

135. artikulua

1. Gobernuak legezko baimenaizan behar du, Herri Zorra jaulki edokreditua bere gain hartzeko.

2. Estatuko Herri Zorraren kapi-tala eta korrituak ordaintzeko kre-dituak sortu badira, beti ulertuko da

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

89© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 90: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

siempre incluidos en el estado degastos de los presupuestos y no po-drán ser objeto de enmienda o modi-ficación, mientras se ajusten a lascondiciones de la ley de emisión.

Artículo 136

1. El Tribunal de Cuentas es elsupremo órgano fiscalizador de lacuentas y de la gestión económica delEstado, así como del sector público.

Dependerá directamente de lasCortes Generales y ejercerá sus fun-ciones por delegación de ellas en elexamen y comprobación de la CuentaGeneral del Estado.

2. Las Cuentas del Estado y delsector público estatal se rendirán al Tri-bunal de Cuentas y serán censuradaspor éste.

El Tribunal de Cuentas, sin perjui-cio de su propia jurisdicción, remitirá alas Cortes Generales un informe anualen el que, cuando proceda, comunicarálas infracciones o responsabilidades enque, a su juicio, se hubiere incurrido.

3. Los miembros del Tribunal deCuentas gozarán de la misma indepen-dencia e inamovilidad y estarán so-metidos a las mismas incompatibili-dades que los Jueces.

4. Una ley orgánica regulará lacomposición, organización y funcio-nes del Tribunal de Cuentas.

kreditu horiek aurrekontuen gastu--orrian sartzen direla; kredituok ezinizango dira zuzendu edo aldatu, jaul-kipen-legearen baldintzak bete ezean.

136. artikulua

1. Kontuen Auzitegia da estatua-ren kontu eta kudeaketa ekonomi-koaren fiskalizazio-organo gorena,baita sektore publikoarena ere.

Kontuen Auzitegia Gorte Nagu-sien mende dago zuzen-zuzenean, etabere eginkizunak betetzen ditu, haieneskuordetza izanik, Estatuaren KontuOrokorra aztertu eta egiaztatzeko or-duan.

2. Estatuaren eta estatuko sektorepublikoaren kontuak eman beharkozaizkio Kontuen Auzitegiari, eta ho-rrek aztertuko ditu.

Kontuen Auzitegiak, bere jurisdik-zioari kalterik egin gabe, Gorte Nagu-siei igorriko die urteko txostena, eta,bertan, egoki denean, haren iritziz egindiren arau-hausteak edo erantzukizu-nak komunikatuko ditu.

3. Kontuen Auzitegiko kideekepaileen independentzia eta mugie-zintasun bera izango dute, bai eta ba-teraezintasun berberak ere.

4. Lege organikoak arautuko dituKontuen Auzitegiaren osaera, antola-keta eta eginkizunak.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

90© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 91: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

TITULO VIII

DE LA ORGANIZACIÓN TERRITORIAL DEL ESTADO

CAPITULO I

Principios generales

Artículo 137

El Estado se organiza territorial-mente en municipios, en provincias yen las Comunidades Autónomas quese constituyan. Todas estas entidadesgozan de autonomía para la gestiónde sus respectivos intereses.

Artículo 138

1. El Estado garantiza la realiza-ción efectiva del principio de solida-ridad consagrado en el artículo 2 dela Constitución, velando por el esta-blecimiento de un equilibrio econó-mico, adecuado y justo entre las di-versas partes del territorio español yatendiendo en particular a las cir-cunstancias del hecho insular.

2. Las diferencias entre los Esta-tutos de las distintas ComunidadesAutónomas no podrán implicar, enningún caso, privilegios económicoso sociales.

Artículo 139

1. Todos los españoles tienen losmismos derechos y obligaciones encualquier parte del territorio del Estado.

VIII. TITULUA

ESTATUAREN LURRALDE-ANTOLAKETA

I. KAPITULUA

Printzipio orokorrak

137. artikulua

Lurraldeari dagokionez, estatuaudalerri, probintzia eta sortzeko direnautonomia-erkidegoetan antolatzen da.Erakunde horiek guztiek autonomiadute beren interesak kudeatzeko.

138. artikulua

1. Estatuak bermatzen du solidari-tate-printzipioa, Konstituzioaren 2. ar-tikuluan aldarrikatua, eragingarrita-sunez betetzea; horretarako, Espai-niako lurraldeko toki desberdinenartean oreka ekonomiko egoki eta zu-zena ezar dadin begiratuko du, eta,bereziki, uharteen egoera hartuko dukontuan.

2. Autonomia-erkidegoetako es-tatutuen artean desberdintasunak izanarren, desberdintasun horiek ezin de-zakete inoiz ere pribilegio ekonomi-ko edo sozialik ekar.

139. artikulua

1. Espainiar guztiek eskubide etabetebehar berberak dituzte, estatukolurraldeko edozein tokitan.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

91© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 92: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Ninguna autoridad podrá adop-tar medidas que directa o indirecta-mente obstaculicen la libertad de cir-culación y establecimiento de las per-sonas y la libre circulación de bienesen todo el territorio español.

CAPÍTULO II

De la Administración Local

Artículo 140

La Constitución garantiza la auto-nomía de los municipios. Estos goza-rán de personalidad jurídica plena. Sugobierno y administración correspon-de a sus respectivos Ayuntamientos,integrados por los Alcaldes y los Con-cejales. Los Concejales serán elegidospor los vecinos del municipio median-te sufragio universal igual, libre, di-recto y secreto, en la forma estable-cida por la ley. Los Alcaldes seránelegidos por los Concejales o por losvecinos. La ley regulará las condicio-nes en las que proceda el régimen delconcejo abierto.

Artículo 141

1. La provincia es una entidad lo-cal con personalidad jurídica propia,determinada por la agrupación demunicipios y división territorial parael cumplimiento de las actividadesdel Estado. Cualquier alteración de

2. Ezin du inolako agintarik neu-rririk hartu, baldin eta neurri horiek,zuzenean edo zeharka, oztopatzenbadute Espainiako lurralde osoan gi-zabanakoek askatasunez zirkulatzeaeta bertan ezartzea, eta ondasunek as-katasunez zirkulatzea.

II. KAPITULUA

Toki Administrazioa

140. artikulua

Konstituzioak udalerrien autono-mia bermatzen du. Udalerriek norta-sun juridiko osoa dute. Udalerriengobernua eta administrazioa haien uda-lei dagozkie, eta alkate eta zinego-tziek osatzen dituzte udalok. Udale-rriko biztanleek aukeratuko dituztezinegotziak, sufragio unibertsal, ber-din, aske, zuzeneko eta isilpekoarenbidez, legeak ezarritako moduan. Zi-negotziek edo biztanleek eurek auke-ratuko dituzte alkateak. Legeak arau-tuko du noiz izango den bidezkoakontzeju irekiaren araubidea.

141. artikulua

1. Probintzia toki erakundea da,eta berezko nortasun juridikoa dauka;udal-elkartzeak eta lurralde-zatiketakmugatzen dute probintzia, estatua-ren jarduerak betetzeko. Probintziabaten mugak aldatzeko, Gorte Nagu-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

92© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 93: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

los límites provinciales habrá de seraprobada por las Cortes Generalesmediante ley orgánica.

2. El gobierno y la administraciónautónoma de las provincias estaránencomendados a Diputaciones u otrasCorporaciones de carácter represen-tativo.

3. Se podrán crear agrupacionesde municipios diferentes de la pro-vincia.

4. En los archipiélagos, las islastendrán además su administraciónpropia en forma de Cabildos o Con-sejos.

Artículo 142

Las Haciendas locales deberán dis-poner de los medios suficientes para eldesempeño de las funciones que la leyatribuye a las Corporaciones respecti-vas y se nutrirán fundamentalmente detributos propios y de participación enlos del Estado y de las ComunidadesAutónomas.

CAPÍTULO III

De las Comunidades Autónomas

Artículo 143

1. En el ejercicio del derecho a laautonomía reconocido en el artículo 2de la Constitución, las provincias li-mítrofes con características históricas,

siek lege organikoaren bidez onetsibeharko dute aldaketa hori.

2. Probintzietako gobernu eta ad-ministrazio autonomoa diputazioeiedo bestelako ordezkaritza-erakun-deei dagokie.

3. Probintziaz bestelako udal-el-kartzeak sor daitezke.

4. Uhartedietan, uharteek eurenberezko administrazioa izango dutekabildo edo kontseiluen bidez.

142. artikulua

Kasuan kasuko erakundeei legea-ren arabera dagozkien eginkizunakbetetzeko, toki ogasunek behar beste-ko baliabideak izango dituzte; eta ho-rien hornidura nagusiak izango diraudal zergak, eta estatuko eta autono-mia-erkidegoetako diru-sarreretanparte hartzea.

III. KAPITULUA

Autonomia-erkidegoak

143. artikulua

1. Konstituzioaren 2. artikuluakaitortzen duen autonomia-eskubideaegikaritzeko, probintziek, mugakideizanik eta historia-, kultura- eta eko-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

93© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 94: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

culturales y económicas comunes, losterritorios insulares y las provinciascon entidad regional histórica podránacceder a su autogobierno y consti-tuirse en Comunidades Autónomascon arreglo a lo previsto en este Títu-lo y en los respectivos Estatutos.

2. La iniciativa del proceso auto-nómico corresponde a todas las Di-putaciones interesadas o al órganointerinsular correspondiente y a lasdos terceras partes de los municipioscuya población represente, al menos,la mayoría del censo electoral decada provincia o isla. Estos requisi-tos deberán ser cumplidos en el pla-zo de seis meses desde el primeracuerdo adoptado al respecto por al-guna de las Corporaciones localesinteresadas.

3. La iniciativa, en caso de noprosperar, solamente podrá reiterarsepasados cinco años.

Artículo 144

Las Cortes Generales, mediante leyorgánica, podrán, por motivos de inte-rés nacional:

a) Autorizar la constitución deuna comunidad autónoma cuando suámbito territorial no supere el de unaprovincia y no reúna las condicionesdel apartado 1 del artículo 143.

b) Autorizar o acordar, en sucaso, un Estatuto de autonomía para

nomia-ezaugarri berdintsuak edukita,uharteetako lurraldeek eta herrialde--nortasun historikoa duten probin-tziek beren autogobernua lor dezakete,autonomia-erkidegoak eratuz, tituluhonetan eta kasuan kasuko estatutue-tan agindutakoaren arabera.

2. Autonomia-prozesuaren eki-mena dagokie diputazio interesdunguztiei edo uharte arteko erakundeeskudunari, eta udalen bi herenei,baldin eta udalok, probintzia edouharte bakoitzaren hauteskunde-errol-dari begira, gehiengoa ordezkatzenbadute. Betekizun horiek bete beharkodute, tokiko erakunde interesduneta-tik edozeinek horren inguruan lehe-nengo erabakia noiz hartu eta hurren-go sei hilabeteetan.

3. Ekimenak aurrera egiten ezbadu, bost urte igaro arte ezin izangoda berriz aurkeztu.

144. artikulua

Gorte Nagusiek, lege organikoarenbidez, eta nazioaren intereserako, era-baki hauek har ditzakete:

a) Autonomia-erkidegoa eratzekobaimena ematea, nahiz eta erkidegohorren lurralde-eremua probintzia ba-tekoa izan eta 143. artikuluko lehenen-go paragrafoan ezarritako baldintzakbete ez.

b) Probintzia-antolaketarik ez du-ten lurraldeentzat, autonomia-esta-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

94© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 95: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

territorios que no estén integrados enla organización provincial.

c) Sustituir la iniciativa de las Cor-poraciones locales a que se refiere elapartado 2 del artículo 143.

Artículo 145

1. En ningún caso se admitirá la fe-deración de Comunidades Autónomas.

2. Los Estatutos podrán prever lossupuestos, requisitos y términos enque las Comunidades Autónomas po-drán celebrar convenios entre sí parala gestión y prestación de serviciospropios de las mismas, así como elcarácter y efectos de la correspon-diente comunicación a las Cortes Ge-nerales. En los demás supuestos, losacuerdos de cooperación entre las Co-munidades Autónomas necesitarán laautorización de las Cortes Generales.

Artículo 146

El proyecto de Estatuto será ela-borado por una asamblea compuestapor los miembros de la Diputación uórgano interinsular de las provinciasafectadas y por los Diputados y Sena-dores elegidos en ellas y será elevadoa las Cortes Generales para su trami-tación como ley.

Artículo 147

1. Dentro de los términos de lapresente Constitución, los Estatutos

tutuari baimena ematea edo, hala de-nean, erabakitzea.

c) 143. artikuluaren 2. paragra-foak aipatutako toki erakundeen eki-mena ordezkatzea.

145. artikulua

1. Ez da inola ere onartuko auto-nomia-erkidegoen arteko federaziorik.

2. Estatutuek ezar dezakete zeinkasu, betekizun eta modu bete beharden, autonomia-erkidegoek elkarrekinhitzarmenak egin ditzaten, berezkodituzten zerbitzuak kudeatu eta egite-ko; estatutuek ezar dezakete, berebat,nolako izaera eta ondoreak izango di-tuen Gorte Nagusiei egin beharrekokomunikazioak. Bestelako kasuetan,Gorte Nagusien baimena izan behar-ko da, autonomia-erkidegoen arteanlankidetza-hitzarmenak sinatzeko.

146. artikulua

Estatutuaren proiektua biltzar ba-tek prestatuko du; biltzar hori osatukodute ukitutako probintzien diputazio-ko edo uharte arteko organoko kideek,eta probintziotan aukeratutako dipu-tatu eta senatariek ere bai; proiektuaGorte Nagusietara bidaliko da, legemodura haren izapidetza egiteko.

147. artikulua

1. Konstituzio honen arabera, es-tatutuak autonomia-erkidegoen oina-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

95© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 96: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

serán la norma institucional básica decada Comunidad Autónoma y el Es-tado los reconocerá y amparará comoparte integrante de su ordenamientojurídico.

2. Los Estatutos de autonomía de-berán contener:

a) La denominación de la Comu-nidad que mejor corresponda a suidentidad histórica.

b) La delimitación de su territorio.

c) La denominación, organiza-ción y sede de las instituciones autó-nomas propias.

d) Las competencias asumidasdentro del marco establecido en laConstitución y las bases para el tras-paso de los servicios correspondien-tes a las mismas.

3. La reforma de los Estatutos seajustará al procedimiento estableci-do en los mismos y requerirá, en todocaso, la aprobación por las CortesGenerales, mediante ley orgánica.

Artículo 148

1. Las Comunidades Autónomaspodrán asumir competencias en las si-guientes materias:

1.ª Organización de sus institu-ciones de autogobierno.

2.ª Las alteraciones de los térmi-nos municipales comprendidos en su

rrizko erakunde-arauak izango dira,eta estatuak hala aitortu eta babestukoditu, bere antolamendu juridikoarenosagai dira eta.

2. Autonomia-estatutuek ondo-koak jaso behar dituzte:

a) Erkidegoaren izena, haren nor-tasun historikoaren arabera egokienadena.

b) Erkidegoaren lurralde-mugak.

c) Berezko erakunde autonomo-en izena, antolaketa eta egoitza.

d) Konstituzioak ezarri eremuarenbarruan bereganaturiko eskumenak, etaeskumenok zein zerbitzu ekarri eta zer-bitzu horiek eskualdatzeko oinarriak.

3. Estatutuak eraldatzeko, beraietanezarritako prozedura bete beharko da,eta, edozein kasutan, nahitaezko ger-tatuko da Gorte Nagusiek lege orga-nikoaren bidez eraldaketa onestea.

148. artikulua

1. Honako gai hauek izan daitezkeautonomia-erkidegoen eskumenekoak:

1) Beren autogobernurako erakun-deak antolatzea.

2) Beren lurraldearen barruko udal--mugarteak aldatzea eta, orokorrean,

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

96© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 97: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

territorio y, en general, las funcionesque correspondan a la Administra-ción del Estado sobre las Corpo-raciones locales y cuya transferenciaautorice la legislación sobre Régi-men Local.

3.ª Ordenación del territorio, ur-banismo y vivienda.

4.ª Las obras públicas de interésde la Comunidad Autónoma en supropio territorio.

5.ª Los ferrocarriles y carreterascuyo itinerario se desarrolle íntegra-mente en el territorio de la Comuni-dad Autónoma y, en los mismos tér-minos, el transporte desarrollado porestos medios o por cable.

6.ª Los puertos de refugio, lospuertos y aeropuertos deportivos y, engeneral, los que no desarrollen activi-dades comerciales.

7.ª La agricultura y ganadería, deacuerdo con la ordenación generalde la economía.

8.ª Los montes y aprovechamien-tos forestales.

9.ª La gestión en materia de pro-tección del medio ambiente.

10.ª Los proyectos, construccióny explotación de los aprovechamien-tos hidráulicos, canales y regadíos deinterés de la Comunidad Autónoma;las aguas minerales y termales.

Estatuaren Administrazioari toki era-kundeen gain dagozkion eginkizunakbetetzea, toki araubideari buruzko le-geriak eginkizun horiek transferitzekobaimena ematen badu.

3) Lurralde-antolakuntza, hirigin-tza eta etxebizitza.

4) Autonomia-erkidegoaren inte-reserako herri-lanak, bere lurraldearenbarruan.

5) Trenbideak eta errepideak, ho-rien ibilbide osoa autonomia-erkide-goaren lurraldean hasi eta amaitzendenean, eta, baldintza berberekin, bidehorietatik nahiz kable bidez egindakogarraioa.

6) Babes-portuak, kirol-portu eta-aireportuak, eta, orokorrean, merka-taritzako jarduerarik burutzen ez du-tenak.

7) Nekazaritza eta abeltzaintza,ekonomiaren antolakuntza orokorra-ren arabera.

8) Mendiak eta baso-aprobetxa-menduak.

9) Ingurumena babesteko kudea-keta.

10) Autonomia-erkidegoaren inte-reserako aprobetxamendu hidrauliko,ubide eta ureztatze-sailetan, proiek-tuak egitea, eta halakoak eraiki eta us-tiatzea; orobat, metal-uretan eta urtermaletan.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

97© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 98: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

11.ª La pesca en aguas interiores,el marisqueo y la acuicultura, la cazay la pesca fluvial.

12.ª Ferias interiores.

13.ª El fomento del desarrolloeconómico de la Comunidad Autó-noma dentro de los objetivos mar-cados por la política económica na-cional.

14.ª La artesanía.

15.ª Museos, bibliotecas y conser-vatorios de música de interés para laComunidad Autónoma.

16.ª Patrimonio monumental de in-terés de la Comunidad Autónoma.

17.ª El fomento de la cultura, dela investigación y, en su caso, de la en-señanza de la lengua de la Comuni-dad Autónoma.

18.ª Promoción y ordenación delturismo en su ámbito territorial.

19.ª Promoción del deporte y de laadecuada utilización del ocio.

20.ª Asistencia social.

21.ª Sanidad e higiene.

22.ª La vigilancia y protección desus edificios e instalaciones. La coor-dinación y demás facultades en rela-ción con las policías locales en lostérminos que establezca una ley orgá-nica.

11) Barne uretako arrantza, itsas-kigintza, ehiza eta ibai-arrantza.

12) Barne azokak.

13) Autonomia-erkidegoaren ga-rapen ekonomikoa sustatzea, naziokopolitika ekonomikoak finkatu dituenhelburuen barruan.

14) Eskulangintza.

15) Autonomia-erkidegoaren in-tereserako museo, biblioteka eta mu-sika-eskolak.

16) Autonomia-erkidegoaren in-tereserako monumentu-ondarea.

17) Kultura, ikerkuntza eta, haladenean, autonomia-erkidegoko hiz-kuntzaren irakaskuntza sustatzea.

18) Autonomia-erkidegoaren lu-rraldearen barruan, turismoa sustatueta antolatzea.

19) Kirola eta aisialdiaren erabi-lera egokia sustatzea.

20) Gizarte-laguntza.

21) Osasuna eta garbitasuna.

22) Autonomia-erkidegoareneraikinak eta instalazioak zaindu etababestea. Tokiko poliziei dagokie-nez, koordinazio-lana eta bestelakoahalmenak burutzea, lege organikoakezarri duenaren arabera.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

98© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 99: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Transcurridos cinco años, ymediante la reforma de sus Estatutos,las Comunidades Autónomas podránampliar sucesivamente sus compe-tencias dentro del marco establecidoen el artículo 149.

Artículo 149

1. El Estado tiene competenciaexclusiva sobre las siguientes ma-terias:

1.ª La regulación de las condicio-nes básicas que garanticen la igual-dad de todos los españoles en elejercicio de los derechos y en el cum-plimiento de los deberes constitucio-nales.

2.ª Nacionalidad, inmigración,emigración, extranjería y derecho deasilo.

3.ª Relaciones internacionales.

4.ª Defensa y Fuerzas Armadas.

5.ª Administración de Justicia.

6.ª Legislación mercantil, penal ypenitenciaria; legislación procesal,sin perjuicio de las necesarias espe-cialidades que en este orden se deri-ven de las particularidades del de-recho sustantivo de las ComunidadesAutónomas.

7.ª Legislación laboral; sin perjui-cio de su ejecución por los órganosde las Comunidades Autónomas.

2. Bost urte igaro ondoren, eta es-tatutuak aldatuz, autonomia-erkide-goek beren eskumenak zabal ditzake-te, ondoz ondo, konstituzio honen149. artikuluak ezarritako eremua-ren barruan.

149. artikulua

1. Honako gai hauek estatuareneskumen esklusibokoak dira:

1) Konstituzio-eskubideak egika-ritzean eta konstituzio-eginbeharrakbetetzean, espainiar guztien berdinta-suna bermatzen duten oinarrizko bal-dintzak arautzea.

2) Naziotasuna, immigrazioa, emi-grazioa, atzerritartasuna eta asilo-es-kubidea.

3) Nazioarteko harremanak.

4) Defentsa eta Indar Armatuak.

5) Justizia Administrazioa.

6) Merkataritza-, zigor- eta espe-txe-legegintza; prozesu-legegintza,arlo horretan beharrezkoak diren be-rezitasunei kalterik egin gabe, halakoberezitasunak izan baitaitezke auto-nomia-erkidegoetako zuzenbide subs-tantiboan.

7) Lan-legegintza; horri kalterikegin gabe, autonomia-erkidegoetakoorganoen ardura izan daiteke lege ho-riek betearaztea.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

99© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 100: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

8.ª Legislación civil, sin perjuiciode la conservación, modificación y de-sarrollo por las Comunidades Au-tónomas de los derechos civiles, fora-les o especiales, allí donde existan.En todo caso, las reglas relativas a laaplicación y eficacia de las normasjurídicas, relaciones jurídico-civilesrelativas a las formas de matrimonio,ordenación de los registros e instru-mentos públicos, bases de las obliga-ciones contractuales, normas para re-solver los conflictos de leyes y deter-minación de las fuentes del Derecho,con respeto, en este último caso, a lasnormas de derecho foral o especial.

9.ª Legislación sobre propiedadintelectual e industrial.

10.ª Régimen aduanero y arance-lario; comercio exterior.

11.ª Sistema monetario: divisas,cambio y convertibilidad; bases de laordenación del crédito, banca y se-guros.

12.ª Legislación sobre pesas ymedidas, determinación de la horaoficial.

13.ª Bases y coordinación de laplanificación general de la actividadeconómica.

14.ª Hacienda general y Deudadel Estado.

8) Legegintza zibila; horri kalte-rik egin gabe, autonomia-erkidegoekzuzenbide zibilak, forudunak nahizbereziak, iraunarazi, aldatu eta garatuahal izango dituzte, halakoak direne-tan. Edozein kasutan, arau juridikoenaplikazio eta eragingarritasunari bu-ruzko erregelak, ezkontzeko formeidagozkien harreman juridiko-zibilak,erregistro eta agerkari publikoen anto-lakuntza, kontratuetako betebeharrenoinarriak, lege-gatazkak konpontzekoarauak eta Zuzenbidearen iturburuakzehazten dituztenak, betiere, azkenkasu horretan, foru-zuzenbidearen edozuzenbide bereziaren arauak errespe-tatuz.

9) Jabetza intelektualari eta in-dustria-jabetzari buruzko legegintza.

10) Aduana eta arantzelen araubi-dea; eta kanpo merkataritza.

11) Diru-sistema: dibisak, kan-bioa eta diruak trukatzeko aukera;kredituak, bankuak eta aseguruak an-tolatzeko oinarriak.

12) Pisu eta neurriei buruzko le-gegintza; ordu ofiziala erabakitzea.

13) Jarduera ekonomikoarenplangintza orokorrari buruzko oina-rriak zehaztea eta horren koordinazioorokorra egitea.

14) Ogasun Nagusia eta Estatua-ren Zorra.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

100© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 101: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

15.ª Fomento y coordinación gene-ral de la investigación científica y téc-nica.

16.ª Sanidad exterior. Bases ycoordinación general de la sanidad.Legislación sobre productos farma-céuticos.

17.ª Legislación básica y régimeneconómico de la Seguridad Social,sin perjuicio de la ejecución de susservicios por las Comunidades Autó-nomas.

18.ª Las bases del régimen jurí-dico de las Administraciones pú-blicas y del régimen estatutario desus funcionarios que, en todo caso,garantizarán a los administrados untratamiento común, ante ellas; el pro-cedimiento administrativo común, sinperjuicio de las especialidades deri-vadas de la organización propia delas Comunidades Autónomas; legisla-ción sobre expropiación forzosa; le-gislación básica sobre contratos y con-cesiones administrativas y el sistemade responsabilidad de todas las Ad-ministraciones públicas.

19.ª Pesca marítima, sin perjuiciode las competencias que en la orde-nación del sector se atribuyan a lasComunidades Autónomas.

20.ª Marina mercante y abandera-miento de buques; iluminación decostas y señales marítimas; puertosde interés general; aeropuertos de in-

15) Ikerkuntza zientifiko eta tekni-koa bultzatu eta koordinazio orokorraegitea.

16) Atzerrirako Osasuna. Osasu-naren oinarriak eta koordinazio oro-korra. Sendagaiei buruzko legegintza.

17) Gizarte Segurantzaren oina-rrizko legegintza eta araubide eko-nomikoa; horri kalterik egin gabe,autonomia-erkidegoek betearaz ditza-kete haren zerbitzuak.

18) Herri-administrazioen araubi-deari eta horien funtzionarioen es-tatutuari buruzko oinarriak, kontuanhartuta oinarriok beti bermatuko du-tela herritar guztiek tratu bera izateaadministrazio horietan; administra-zio-prozedura erkidea, autonomia-er-kidegoen berezko antolaketak era-tortzen dituen berezitasunei kalterikegin gabe; nahitaez jabetza kentzekolegegintza; administrazio-kontratueta -emakidei buruzko oinarrizko le-gegintza; eta herri-administrazio guz-tien erantzukizun-sistema.

19) Itsas arrantza, autonomia-er-kidegoek sektore hori antolatzeko di-tuzten eskumenei kalterik egin gabe.

20) Merkataritzako marina eta on-tziei bandera jartzea; itsasbazterretanargiak jartzea eta itsas seinaleak egi-tea; interes orokorreko portuak; inte-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

101© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 102: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

terés general; control del espacio aé-reo, tránsito y transporte aéreo, servi-cio meteorológico y matriculación deaeronaves.

21.ª Ferrocarriles y transportes te-rrestres que transcurran por el terri-torio de más de una Comunidad Autó-noma; régimen general de comuni-caciones; tráfico y circulación devehículos a motor; correos y teleco-municaciones; cables aéreos, subma-rinos y radiocomunicación.

22.ª La legislación, ordenación yconcesión de recursos y aprovecha-mientos hidráulicos cuando las aguasdiscurran por más de una ComunidadAutónoma, y la autorización de lasinstalaciones eléctricas cuando suaprovechamiento afecte a otra Comu-nidad o el transporte de energía salgade su ámbito territorial.

23.ª Legislación básica sobre pro-tección del medio ambiente, sin per-juicio de las facultades de las Comu-nidades Autónomas de establecernormas adicionales de protección. Lalegislación básica sobre montes,aprovechamientos forestales y víaspecuarias.

24.ª Obras públicas de interés ge-neral o cuya realización afecte a másde una Comunidad Autónoma.

25.ª Bases del régimen minero yenergético.

res orokorreko aireportuak; aireko es-pazioa, eta airetiko bidaiak eta ga-rraioa kontrolatzea; meteorologia-zer-bitzua; eta aireontzien matrikulazioa.

21) Autonomia-erkidego bat bai-no gehiagoren lurraldetik dabiltzantrenbideak eta lehorreko garraioak;komunikabideen araubide orokorra;ibilgailu motordunen trafiko eta zir-kulazioa; posta eta telekomunika-zioak; aireko kableak, itsasazpikoaketa irrati-komunikazioa.

22) Baliabide eta aprobetxamen-du hidraulikoen gaineko legegintza,antolaketa eta emakida, urek autono-mia-erkidego bat baino gehiago ze-harkatzen dutenean; instalazio elek-trikoetarako baimena ematea, horienaprobetxamenduak beste erkidegobatean eragina duenean edo energia-ren garraioa haren lurralde-eremutikateratzen denean.

23) Ingurumena babesteko oina-rrizko legegintza; horri kalterik egingabe, autonomia-erkidegoek ahalme-nak izan ditzakete, babes-arau gehiga-rriak ezartzeko. Mendiei, baso-apro-betxamenduei eta abelbideei buruzkooinarrizko legegintza.

24) Interes orokorreko herri-la-nak edo autonomia-erkidego bat bai-no gehiagotan eragina dutenak.

25) Mea- eta energia-araubidea-ren oinarriak.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

102© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 103: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

26.ª Régimen de producción, co-mercio, tenencia y uso de armas y ex-plosivos.

27.ª Normas básicas del régimende prensa, radio y televisión y, en ge-neral, de todos los medios de comu-nicación social, sin perjuicio de lasfacultades que en su desarrollo y eje-cución correspondan a las Comunida-des Autónomas.

28.ª Defensa del patrimonio cul-tural, artístico y monumental españolcontra la exportación y la expolia-ción; museos, bibliotecas y archivosde titularidad estatal, sin perjuicio desu gestión por parte de las Comuni-dades Autónomas.

29.ª Seguridad pública, sin per-juicio de la posibilidad de creaciónde policías por las Comunidades Au-tónomas en la forma que se establez-ca en los respectivos Estatutos en elmarco de lo que disponga una ley or-gánica.

30.ª Regulación de las condicio-nes de obtención, expedición y ho-mologación de títulos académicos yprofesionales y normas básicas para eldesarrollo del artículo 27 de la Cons-titución, a fin de garantizar el cum-plimiento de las obligaciones de lospoderes públicos en esta materia.

31.ª Estadística para fines esta-tales.

26) Armak eta lehergailuak ekoi-tzi, saldu nahiz erosi, eduki eta era-biltzeko araubidea.

27) Prentsaren, irratiaren, telebis-taren eta, orokorrean, gizarte-komu-nikabide guztien araubideari buruzkooinarrizko arauak; horri kalterik egingabe, autonomia-erkidegoek ahalme-nak izan ditzakete arau horiek gara-tu eta betearazteko.

28) Espainiaren kultura-, arte-eta monumentu-ondarea babestea,esportazio eta espoliazioen aurka; Es-tatuaren titulartasuneko museoak, bi-bliotekak eta artxiboak, autonomia--erkidegoek horiek kudeatzeko izandezaketen ahalmenari kalterik egingabe.

29) Herri-segurtasuna; horri kal-terik egin gabe, autonomia-erkide-goek poliziak sor ditzakete, kasuankasuko estatutuek ezartzen duten be-zala, eta lege organikoak xedatutakoeremuaren barruan.

30) Titulu akademikoak eta lanbi-de-tituluak eskuratu, luzatu eta ho-mologatzeko baldintzak arautzea, etaKonstituzioaren 27. artikulua gara-tzeko oinarrizko arauak ematea, bote-re publikoek alor horretan dituztenbetebeharrak betetzen direla berma-tzeko.

31) Estatu-helburuetarako estatis-tika.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

103© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 104: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

32.ª Autorización para la convo-catoria de consultas populares por víade referéndum.

2. Sin perjuicio de las competen-cias que podrán asumir las Comuni-dades Autónomas, el Estado conside-rará el servicio de la cultura comodeber y atribución esencial y facilita-rá la comunicación cultural entre lasComunidades Autónomas, de acuer-do con ellas.

3. Las materias no atribuidas ex-presamente al Estado por esta Consti-tución podrán corresponder a las Co-munidades Autónomas, en virtud desus respectivos Estatutos. La compe-tencia sobre las materias que no sehayan asumido por los Estatutos deAutonomía corresponderá al Estado,cuyas normas prevalecerán, en casode conflicto, sobre las de las Comuni-dades Autónomas en todo lo que noesté atribuido a la exclusiva compe-tencia de éstas. El derecho estatal será,en todo caso, supletorio del derechode las Comunidades Autónomas.

Artículo 150

1. Las Cortes Generales, en mate-rias de competencia estatal, podránatribuir a todas o a alguna de las Co-munidades Autónomas la facultad dedictar, para si mismas, normas legis-lativas en el marco de los principios,bases y directrices fijados por una leyestatal. Sin perjuicio de la competen-

32) Referendum bidez herri-kon-tsultak egiteko deialdia baimentzea.

2. Autonomia-erkidegoek berega-natu ahal dituzten eskumenei kalterikegin gabe, estatuarentzat eginbeharraeta oinarrizko aginpidea izango da kul-tur zerbitzua, eta autonomia-erkide-goen artean kultur harremanak erraz-tuko ditu, horiekin ados jarrita.

3. Konstituzio honetan beren bere-gi estatuari eratxiki ez zaizkion gaiakautonomia-erkidegoei egokitu ahalzaizkie, beraien estatutuen arabera.Autonomia-estatutuen bidez gai ho-rien gaineko eskumena bereganatu ezbada, hori estatuari dagokio, eta, ga-tazka izanez gero, estatuaren arauakautonomia-erkidegoetako arauen gai-netik nagusituko dira, horiei beren be-regi eskumen esklusiboa eman ez zaienneurrian. Estatuaren zuzenbidea auto-nomia-erkidegoetako zuzenbidearenordezkoa izango da beti.

150. artikulua

1. Estatuaren eskumeneko gaie-tan, Gorte Nagusiek autonomia-er-kidego guztiei edo horietatik batinahiz batzuei eman diezaiekete berenburuentzat legezko arauak ematekoahalmena, betiere estatuaren legeakfinkatutako printzipio, oinarri eta gida--lerroekin bat etorriz. Auzitegien es-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

104© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 105: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

cia de los Tribunales, en cada leymarco se establecerá la modalidad delcontrol de las Cortes Generales sobreestas normas legislativas de las Co-munidades Autónomas.

2. El Estado podrá transferir o de-legar en las Comunidades Autóno-mas, mediante ley orgánica, facul-tades correspondientes a materia detitularidad estatal que por su propianaturaleza sean susceptibles de trans-ferencia o delegación. La ley preveráen cada caso la correspondiente trans-ferencia de medios financieros, asícomo las formas de control que se re-serve el Estado.

3. El Estado podrá dictar leyesque establezcan los principios nece-sarios para armonizar las disposicio-nes normativas de las ComunidadesAutónomas, aun en el caso de mate-rias atribuidas a la competencia deéstas, cuando así lo exija el interésgeneral. Corresponde a las Cortes Ge-nerales, por mayoría absoluta de cadaCámara, la apreciación de esta nece-sidad.

Artículo 151

1. No será preciso dejar transcurrirel plazo de cinco años, a que se refie-re el apartado 2 del artículo 148, cuan-do la iniciativa del proceso autonómicosea acordada dentro del plazo del ar-tículo 143,2, además de por las Dipu-taciones o los órganos interinsulares

kumenari kalterik egin gabe, lege--marko bakoitzak zehaztuko du nolakontrolatuko dituzten Gorte Nagu-siek autonomia-erkidegoetako legez-ko arau horiek.

2. Lege organikoaren bidez, esta-tuak autonomia-erkidegoei transferiedo eskuorde diezazkieke estatuarentitulartasunari dagozkion ahalmenak,baldin eta ahalmenok, beren izaeradela eta, transferitu edo eskuordetze-ko modukoak badira. Legeak kasuan--kasuan zehaztuko du finantza-balia-bideen transferentzia egokia, bai etaestatuak bere buruarentzat erreserba-tzen dituen kontrolbideak ere.

3. Interes orokorrak hori beharduenean, estatuak legeak eman ditza-ke, autonomia-erkidegoetako arau-xe-dapenak harmonizatzeko, beharrez-koak diren printzipioak bilduz, nahizeta legeok autonomia-erkidegoen es-kumeneko gaiak ukitu. Gorte Nagusieidagokie, ganbera bakoitzeko erabate-ko gehiengoak hala onetsita, beharri-zan hori atzematea.

151. artikulua

1. Ez dira derrigor igaro beharKonstituzio honen 148. artikuluko2. paragrafoan aipatzen diren bosturteak, baldin eta autonomia-proze-suaren ekimena erabakitzen badu,143.2 artikuluko epean, diputazio edouharte arteko erakundeez gain, pro-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

105© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 106: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

correspondientes, por las tres cuartaspartes de los Municipios de cada unade las provincias afectadas que repre-senten, al menos, la mayoría del censoelectoral de cada una de ellas y dichainiciativa sea ratificada mediante refe-réndum por el voto afirmativo de lamayoría absoluta de los electores decada provincia en los términos que es-tablezca una ley orgánica.

2. En el supuesto previsto en elapartado anterior, el procedimientopara la elaboración del Estatuto seráel siguiente:

1.º El Gobierno convocará a todoslos Diputados y Senadores elegidos enlas circunscripciones comprendidasen el ámbito territorial que pretendaacceder al autogobierno, para que seconstituyan en Asamblea, a los solosefectos de elaborar el correspondien-te proyecto de Estatuto de autonomía,mediante el acuerdo de la mayoríaabsoluta de sus miembros.

2.º Aprobado el proyecto de Esta-tuto por la Asamblea de Parlamen-tarios, se remitirá a la Comisión Cons-titucional del Congreso, la cual, dentrodel plazo de dos meses, lo examinarácon el concurso y asistencia de unadelegación de la Asamblea proponentepara determinar de común acuerdo suformulación definitiva.

3.º Si se alcanzare dicho acuerdo,el texto resultante será sometido a re-

bintzia bakoitzeko udalen hiru laurde-nak; nahitaezkoa da hiru laurden ho-riek, gutxienez, probintzia bakoitzekohauteskunde-zerrendaren gehiengoaordezkatzea, eta, referendumaren bidezekimena onestea, probintzia bakoitze-ko hautesleen erabateko gehiengoakbaiezko botoa emanik, lege organikoa-ren arabera.

2. Aurreko paragrafoak araututakokasuan, estatutua egiteko prozedurahurrengoa izango da:

1) Autogobernua nahi duen lu-rralde-eremu horrek zenbait barrutibarneratzen dituela kontuan hartuta,Gobernuak deialdia egingo die barru-ti horietan aukeratutako diputatu etasenatariei, biltzarra egin dezaten; bil-tzar horren helburu bakarra izango daautonomia-estatutuaren proiektuaidaztea, biltzarkideen erabatekogehiengoak erabakita.

2) Behin parlamentukideen bil-tzarrak estatutuaren proiektua onetsieta gero, proiektu hori KongresukoKonstituzio Batzordeari igorriko zaio,eta batzorde horrek, hurrengo bi hila-beteetan, aztertu egingo du, biltzarproposatzailearen ordezkari batzuenparte-hartze eta laguntzarekin, guz-tiok ados jarri eta testuari behin beti-ko idazkera emateko.

3) Adostasun hori lortuz gero, az-ken testuaren gainean referenduma

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

106© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 107: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

feréndum del cuerpo electoral de lasprovincias comprendidas en el ámbi-to territorial del proyectado Estatuto.

4.º Si el proyecto de Estatuto esaprobado en cada provincia por lamayoría de los votos válidamenteemitidos, será elevado a las CortesGenerales. Los Plenos de ambas Cá-maras decidirán sobre el texto me-diante un voto de ratificación. Apro-bado el Estatuto, el Rey lo sancionaráy lo promulgará como ley.

5.º De no alcanzarse el acuerdo aque se refiere el apartado 2.º de estenúmero, el proyecto de Estatuto serátramitado como proyecto de ley antelas Cortes Generales. El texto apro-bado por éstas será sometido a refe-réndum del cuerpo electoral de lasprovincias comprendidas en el ámbi-to territorial del proyectado Estatuto.En caso de ser aprobado por la mayo-ría de los votos válidamente emitidosen cada provincia, procederá su pro-mulgación en los términos del párra-fo anterior.

3. En los casos de los párrafos 4.ºy 5.º del apartado anterior, la no apro-bación del proyecto de Estatuto poruna o varias provincias no impedirála constitución entre las restantes de laComunidad Autónoma proyectada,en la forma que establezca la ley or-gánica prevista en el apartado 1 deeste artículo.

egingo da, estatutu-proiektuaren lurral-de-eremuak zein probintzia barneratueta probintzia horietako hautesleen ar-tean.

4) Probintzia bakoitzean baliozko-tasunez emandako boto guztietatik,gehienek onesten badute estatutuarenproiektua, hori Gorte Nagusietara bi-daliko da. Bi ganberetako osoko bilku-rek testuaren gaineko erabakia hartukodute berrespen-botoaren bidez. Estatu-tua onetsi eta gero, Erregeak sendetsieta lege bezala aldarrikatuko du.

5) Paragrafo honen bigarren ata-lean aipatzen den adostasuna lortzen ezbada, estatutu-proiektuaren izapideaklege-proiektu gisa egingo dira GorteNagusietan. Gorteek testua onetsi etagero, testu horren gainean referendu-ma egingo da, estatutu-proiektuarenlurralde-eremuak zein probintzia bar-neratu eta probintzia horietako hau-tesleen artean. Probintzia bakoitzeanbaliozkotasunez emandako boto guz-tietatik, gehienek onesten badute tes-tua, hori aurreko atalean aipatu denmoduan aldarrikatuko da.

3. Aurreko paragrafoaren 4 eta5. ataletako kasuetan, probintzia ba-tek edo gehiagok estatutu-proiektuaonesten ez badu, horrek ez du erago-tziko gainerakoen artean aurreikusi-tako autonomia-erkidegoa eratzea,artikulu honen lehenengo paragra-foan aipatutako lege organikoa apli-katuta.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

107© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 108: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Artículo 152

1. En los Estatutos aprobados porel procedimiento a que se refiere elartículo anterior, la organización ins-titucional autonómica se basará enuna Asamblea Legislativa, elegidapor sufragio universal, con arreglo aun sistema de representación propor-cional que asegure, además, la repre-sentación de las diversas zonas delterritorio; un Consejo de Gobiernocon funciones ejecutivas y adminis-trativas y un Presidente, elegido porla Asamblea, de entre sus miembros,y nombrado por el Rey, al que co-rresponde la dirección del Consejo deGobierno, la suprema representaciónde la respectiva Comunidad y la ordi-naria del Estado en aquélla. El Pre-sidente y los miembros del Consejode Gobierno serán políticamente res-ponsables ante la Asamblea.

Un Tribunal Superior de Justicia,sin perjuicio de la jurisdicción quecorresponde al Tribunal Supremo,culminará la organización judicial enel ámbito territorial de la ComunidadAutónoma. En los Estatutos de lasComunidades Autónomas podrán es-tablecerse los supuestos y las formasde participación de aquéllas en la or-ganización de las demarcaciones ju-diciales del territorio. Todo ello de

152. artikulua

1. Estatutuak onetsi badira au-rreko artikuluak aipatzen duen proze-dura erabiliz, autonomia-erkidegokoerakunde-antolaketak oinarri izan-go du biltzar legegilea; biltzar horisufragio unibertsalaren bidez aukera-tuko da, proportziozko ordezkari-tza-sistemaren arabera, eta sistemahorrek ziurtatuko du lurraldeko es-kualde guztiak ordezkaturik egotea.Oinarri izango du, orobat, GobernuKontseilua, eta kontseilu horrek be-tearazteko eginkizunak eta adminis-trazio-egitekoak izango ditu. Erakun-de-antolaketak oinarri izango du, bes-talde, lehendakaria, biltzarrak berekideen artean aukeratu eta Erregeakizendatua; lehendakariari dagozkioGobernu Kontseiluaren zuzendaritza,autonomia-erkidegoaren ordezkari-tza gorena eta estatuaren ordezka-ritza arrunta autonomia-erkidegoan.Lehendakariak eta Gobernu Kontsei-luko kideek erantzukizun politikoaizango dute biltzarrean.

Auzitegi Gorenak duen jurisdik-zioari kalterik egin gabe, auzitegi na-gusia antolakuntza judizialaren gailu-rra izango da autonomia-erkidegokolurralde-eremuan. Autonomia-erkide-goetako estatutuek ezarriko dute erki-degoek zein kasutan eta nola partehar dezaketen euren lurraldean epai--barrutiak antolatzen direnean. Horiguztia egin beharko da, botere judi-zialaren lege organikoarekin bat eto-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

108© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 109: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

conformidad con lo previsto en la leyorgánica del poder judicial y dentrode la unidad e independencia de éste.

Sin perjuicio de lo dispuesto en elartículo 123, las sucesivas instanciasprocesales, en su caso, se agotaránante órganos judiciales radicados en elmismo territorio de la ComunidadAutónoma en que esté el órganocompetente en primera instancia.

2. Una vez sancionados y promul-gados los respectivos Estatutos, sola-mente podrán ser modificados me-diante los procedimientos en ellosestablecidos y con referéndum entrelos electores inscritos en los censoscorrespondientes.

3. Mediante la agrupación de mu-nicipios limítrofes, los Estatutos po-drán establecer circunscripciones te-rritoriales propias, que gozarán deplena personalidad jurídica.

Artículo 153

El control de la actividad de losórganos de las Comunidades Autóno-mas se ejercerá:

a) Por el Tribunal Constitucional,el relativo a la constitucionalidad desus disposiciones normativas confuerza de ley.

b) Por el Gobierno, previo dicta-men del Consejo de Estado, el delejercicio de funciones delegadas a

rriz, eta botere horren batasuna etaindependentzia hautsi barik.

123. artikuluan xedatutakoari kal-terik egin gabe, prozesuaren ondozondoko auzialdiak agortu egingodira, hala denean, autonomia-erkide-goaren lurraldean bertan kokaturikoorgano judizialetan, lurralde horretanbadago lehen auzialdiko organo es-kuduna.

2. Behin estatutuak sendetsi etaaldarrikatu ondoren, horiek aldarazte-ko, haietan ezarritako prozedurakbete beharko dira, eta referendumaegin beharko da, kasuan kasuko hau-teskunde-zerrendetan jasotzen direnhautesleen artean.

3. Mugakide diren udalak elkar-tuz gero, estatutuek berezko lurralde--barrutiak ezar ditzakete; barrutioknortasun juridiko osoa izango dute.

153. artikulua

Autonomia-erkidegoetako orga-noen jarduera kontrolatuko dute:

a) Konstituzio Auzitegiak, lege--indarreko arauen konstituziotasunaridagokionez.

b) Gobernuak, Estatu Kontseiluaktxostena eman eta gero, 150. artiku-luaren 2. paragrafoaren arabera es-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

109© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 110: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

que se refiere el apartado 2 del ar-tículo 150.

c) Por la jurisdicción contencio-so-administrativa, el de la adminis-tración autónoma y sus normas regla-mentarias.

d) Por el Tribunal de Cuentas,el económico y presupuestario.

Artículo 154

Un Delegado nombrado por elGobierno dirigirá la Administracióndel Estado en el territorio de la Co-munidad Autónoma y la coordina-rá, cuando proceda, con la adminis-tración propia de la Comunidad.

Artículo 155

1. Si una Comunidad Autónomano cumpliere las obligaciones que laConstitución u otras leyes le impon-gan, o actuare de forma que atentegravemente al interés general de Espa-ña, el Gobierno, previo requerimientoal Presidente de la Comunidad Au-tónoma y, en el caso de no ser atendi-do, con la aprobación por mayoríaabsoluta del Senado, podrá adoptarlas medidas necesarias para obligar aaquélla al cumplimiento forzoso dedichas obligaciones o para la protec-ción del mencionado interés general.

2. Para la ejecución de las medi-das previstas en el apartado anterior,

kuordetza bidez jasotako eginkizunakbetetzeari dagokionez.

c) Administrazio-auzibideetarakojurisdikzioak, autonomia-erkidegoeta-ko administrazioari eta haren errege-lamenduei dagokienez.

d) Kontuen Auzitegiak, jardueraekonomikoari eta aurrekontuei dago-kienez.

154. artikulua

Gobernuak ordezkaria izendatukodu, eta ordezkari horrek estatuarenadministrazioa gidatuko du autono-mia-erkidegoaren lurraldean, eta, haladenean, hori koordinatuko du erkide-goaren berezko administrazioarekin.

155. artikulua

1. Autonomia-erkidegoak Konsti-tuzioak edo bestelako legeek berariezarritako betebeharrak betetzen ezbaditu, edo autonomia-erkidegoarenjardunak kalte larriak eragiten badiz-kio Espainiaren interes orokorrari,Gobernuak agindeia egingo dio auto-nomia-erkidegoko lehendakariari, etahorrek agindeiari kasu egin ezean,Gobernuak beharrezko diren neurriakhar ditzake, Senatuaren erabatekogehiengoak hala onetsita, autonomia--erkidegoa behartzeko nahitaez beteditzan betebehar haiek, edo interesorokor hura babestuta gera dadin.

2. Aurreko paragrafoan ezarrineurriak betearazteko, Gobernuak ja-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

110© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 111: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

el Gobierno podrá dar instrucciones atodas las autoridades de las Comuni-dades Autónomas.

Artículo 156

1. Las Comunidades Autónomasgozarán de autonomía financiera parael desarrollo y ejecución de sus com-petencias con arreglo a los principiosde coordinación con la Hacienda esta-tal y de solidaridad entre todos los es-pañoles.

2. Las Comunidades Autónomaspodrán actuar como delegados o co-laboradores del Estado para la re-caudación, la gestión y la liquidaciónde los recursos tributarios de aquél, deacuerdo con las leyes y los Estatutos.

Artículo 157

1. Los recursos de las Comunida-des Autónomas estarán constituidospor:

a) Impuestos cedidos total o par-cialmente por el Estado, recargos so-bre impuestos estatales y otras partici-paciones en los ingresos del Estado.

b) Sus propios impuestos, tasasy contribuciones especiales.

c) Transferencias de un fondo decompensación interterritorial y otrasasignaciones con cargo a los Presu-puestos Generales del Estado.

rraibideak eman ahal dizkie autono-mia-erkidegoetako agintari guztiei.

156. artikulua

1. Autonomia-erkidegoek, bereneskumenak garatu eta betearazteko,finantza-autonomia izango dute, Es-tatu Ogasunarekin koordinazio- etaespainiar guztien arteko elkartasun--printzipioen arabera.

2. Autonomia-erkidegoek estatua-ren eskuorde edo laguntzaile moduanjardun dezakete, haren zerga-baliabi-deak bildu, kudeatu eta likidatzeko,legeen eta estatutuen arabera.

157. artikulua

1. Autonomia-erkidegoen diru--iturriak izango dira:

a) Estatuak osorik edo zati batezlagatako zergak, estatuaren zergen gai-neko errekarguak, eta estatuaren diru--sarreretan izan beharreko beste par-taidetzak.

b) Berezko zerga, tasa eta kontri-buzio bereziak.

c) Lurralde arteko KonpentsazioFuntsetik egindako transferentziak,eta Estatuaren Aurrekontu Orokorra-ren konturako beste diru-kopuruak.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

111© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 112: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

d) Rendimientos procedentes desu patrimonio e ingresos de derechoprivado.

e) El producto de las operacionesde crédito.

2. Las Comunidades Autónomasno podrán en ningún caso adoptarmedidas tributarias sobre bienes si-tuados fuera de su territorio o que su-pongan obstáculo para la libre cir-culación de mercancías o servicios.

3. Mediante ley orgánica podráregularse el ejercicio de las compe-tencias financieras enumeradas en elprecedente apartado 1, las normaspara resolver los conflictos que pu-dieran surgir y las posibles formas decolaboración financiera entre las Co-munidades Autónomas y el Estado.

Artículo 158

1. En los Presupuestos Generalesdel Estado podrá establecerse unaasignación a las Comunidades Autó-nomas en función del volumen de losservicios y actividades estatales quehayan asumido y de la garantía de unnivel mínimo en la prestación de losservicios públicos fundamentales entodo el territorio español.

2. Con el fin de corregir desequi-librios económicos interterritoriales y

d) Beren ondareek ematen dituz-ten etekinak eta zuzenbide pribatukodiru-sarrerak.

e) Kreditu-eragiketen emaitzak.

2. Autonomia-erkidegoek ezinizango dute inola ere zergen inguru-ko neurririk ezarri, baldin eta zergokeragina badute haien lurraldetik kan-po dauden ondasunen gainean, edoxedapen horiek merkatu-gai edo zer-bitzuen zirkulazio askea oztopatzenbadute.

3. Lege organikoaren bidez arautuahal izango da nola erabiliko diren le-henengo paragrafoan aipaturiko finan-tza-eskumenak; lege organikoaren bi-dez ere arauak eman ahal izango dira,sor daitezkeen gatazkak konpontzeko,eta finantza-lankidetzarako moduakezarri ahal izango dira, estatuaren etaautonomia-erkidegoen artean.

158. artikulua

1. Estatuaren Aurrekontu Oroko-rretan, diru-kopuru bat ezar daitekeautonomia-erkidegoentzat, estatuarenzerbitzu eta jardueren artean autono-mia-erkidegoek zenbat bereganatudituzten kontuan hartuta; hori egite-ko, bermatu behar da, Espainiako lu-rralde osoan, oinarrizko herri-zerbi-tzuen gutxieneko maila.

2. Lurraldeen arteko desorekaekonomikoak zuzentzeko eta elkarta-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

112© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 113: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

hacer efectivo el principio de solida-ridad, se constituirá un Fondo deCompensación con destino a gastosde inversión, cuyos recursos serándistribuidos por las Cortes Generalesentre las Comunidades Autónomas yprovincias, en su caso.

TITULO IX

DEL TRIBUNAL CONSTITUCIONAL

Artículo 159

1. El Tribunal Constitucional secompone de 12 miembros nombradospor el Rey; de ellos, cuatro a pro-puesta del Congreso por mayoría detres quintos de sus miembros; cuatroa propuesta del Senado, con idénticamayoría; dos a propuesta del Gobier-no, y dos a propuesta del ConsejoGeneral del Poder Judicial.

2. Los miembros del TribunalConstitucional deberán ser nombradosentre Magistrados y Fiscales, Profe-sores de Universidad, funcionariospúblicos y Abogados, todos ellos ju-ristas de reconocida competencia conmás de quince años de ejercicio pro-fesional.

3. Los miembros del TribunalConstitucional serán designados porun período de nueve años y se reno-varán por terceras partes cada tres.

sun-printzipioa eragingarritasunezbetetzeko, Konpentsazio Funtsa era-tuko da inbertsio-gastuetarako; GorteNagusiek funts horren baliabideakbanatuko dituzte autonomia-erkide-goen artean, eta, egoki bada, probin-tzien artean ere bai.

IX. TITULUA

KONSTITUZIO AUZITEGIA

159. artikulua

1. Konstituzio Auzitegiak hamabikide ditu, Erregeak izendatuak. Ho-rietatik lau, Kongresuak proposatukoditu, bere kideen hiru bosteneko ge-hiengoarekin; beste lau, Senatuak,gehiengo berberarekin; beste bi, Go-bernuak; eta beste bi, Botere Judizia-laren Kontseilu Nagusiak.

2. Konstituzio Auzitegiko kideakmagistratu, fiskal, unibertsitateko ira-kasle, funtzionario publiko eta aboka-tuen artean izendatuko dira; guztiekere ospe handiko legelariak izan, etahamabost urtetik gorako esperientziaukan beharko dute beren lanbidean.

3. Konstituzio Auzitegiko kideakbederatzi urterako izendatuko dira,eta, hiru urterik behin, kideon herenaaldatuko da.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

113© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 114: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

4. La condición de miembro delTribunal Constitucional es incom-patible: con todo mandato represen-tativo; con los cargos políticos o ad-ministrativos; con el desempeño defunciones directivas en un partidopolítico o en un sindicato y con elempleo al servicio de los mismos;con el ejercicio de las carreras judi-cial y fiscal, y con cualquier actividadprofesional o mercantil.

En lo demás, los miembros del Tri-bunal Constitucional tendrán las in-compatibilidades propias de los miem-bros del poder judicial.

5. Los miembros del TribunalConstitucional serán independientese inamovibles en el ejercicio de sumandato.

Artículo 160

El Presidente del Tribunal Consti-tucional será nombrado entre susmiembros por el Rey, a propuestadel mismo Tribunal en pleno y porun período de tres años.

Artículo 161

1. El Tribunal Constitucional tienejurisdicción en todo el territorio espa-ñol y es competente para conocer:

a) Del recurso de inconstitucionali-dad contra leyes y disposiciones nor-mativas con fuerza de ley. La decla-ración de inconstitucionalidad de una

4. Konstituzio Auzitegiko kideizatea bateraezina da: ordezkaritzakoagintaldi guztiekin; kargu politikoekineta administrazio-karguekin; alderdipolitikoetan edo sindikatuetan zuzen-daritzako eginkizunak betetzearekin,edo haien zerbitzurako lan egiteare-kin; epailetzan eta fiskaltzan aritzea-rekin; eta, berebat, lanbide nahiz mer-kataritzako edozein jarduera betetzea-rekin.

Horrez gain, Konstituzio Auzite-giko kideek botere judizialeko kideeidagozkien bateraezintasun berbe-rak izango dituzte.

5. Konstituzio Auzitegiko kideakindependenteak izango dira, eta, be-ren agintaldia betetzen duten bitartean,mugiezinak.

160. artikulua

Erregeak Konstituzio Auzitegikokideen artean izendatuko du horrenlehendakaria, auzitegiaren osoko bil-kurak hala proposatuta, eta hiru urte-rako.

161. artikulua

1. Konstituzio Auzitegiak Espai-niako lurralde osoan du jurisdikzioa,eta beraren eskumenekoak dira:

a) Konstituzio-aurkakotasun erre-kurtsoa, legeen eta lege-indarrekoarau-xedapenen kontra. Lege-lerru-neko arau juridiko baten inguruan,

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

114© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 115: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

norma jurídica con rango de ley, inter-pretada por la jurisprudencia, afecta-rá a ésta, si bien la sentencia o sen-tencias recaídas no perderán el valorde cosa juzgada.

b) Del recurso de amparo por vio-lación de los derechos y libertades re-feridos en el artículo 53,2, de estaConstitución, en los casos y formasque la ley establezca.

c) De los conflictos de competen-cia entre el Estado y las Comuni-dades Autónomas o de los de éstasentre sí.

d) De las demás materias que leatribuyan la Constitución o las leyesorgánicas.

2. El Gobierno podrá impugnarante el Tribunal Constitucional lasdisposiciones y resoluciones adop-tadas por los órganos de las Comuni-dades Autónomas. La impugnaciónproducirá la suspensión de la disposi-ción o resolución recurrida, pero elTribunal, en su caso, deberá ratificar-la o levantarla en un plazo no superiora cinco meses.

Artículo 162

1. Están legitimados:

a) Para interponer el recurso deinconstitucionalidad, el Presidentedel Gobierno, el Defensor del Pue-blo, 50 Diputados, 50 Senadores, los

konstituzio-aurkakotasun adierazpenaegiten bada, jurisprudentziak horrelainterpretaturik, adierazpenak eraginadu jurisprudentzia horretan, baina ema-niko epaiak edo epaiek ez dute gauzaepaituaren balioa galtzen.

b) Babes-errekurtsoa, konstituziohonen 53.2 artikuluan aipatutako es-kubideak eta askatasunak hausteaga-tik, legeak ezartzen dituen kasu etaeretan.

c) Estatuaren eta autonomia-erki-degoen arteko eskumen-gatazkak etaazken horiek euren artean dituztenak.

d) Konstituzioak edo lege organi-koek eratxikitzen dizkioten bestegaiak.

2. Gobernuak Konstituzio Auzi-tegian aurkara ditzake autonomia-er-kidegoetako organoek emandakoxedapenak eta ebazpenak. Aurkaratzehorren ondorioz, errekurtsopeko xe-dapena edo ebazpena eten egingo da,baina auzitegiak, gehienez jota bosthilabeteko epean, etendura hori be-rretsi edo kenduko du.

162. artikulua

1. Legitimazioa dute:

a) Konstituzio-aurkakotasun erre-kurtsoa jartzeko, Gobernuko lehenda-kariak, Herri Defendatzaileak, 50 di-putatuk, 50 senatarik, autonomia-er-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

115© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 116: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

órganos colegiados ejecutivos de lasComunidades Autónomas y, en sucaso, las Asambleas de las mismas.

b) Para interponer el recurso deamparo, toda persona natural o jurídi-ca que invoque un interés legítimo,así como el Defensor del Pueblo y elMinisterio Fiscal.

2. En los demás casos, la ley or-gánica determinará las personas yórganos legitimados.

Artículo 163

Cuando un órgano judicial consi-dere, en algún proceso, que una nor-ma con rango de ley, aplicable alcaso, de cuya validez dependa el fa-llo, pueda ser contraria a la Constitu-ción, planteará la cuestión ante elTribunal Constitucional en los su-puestos, en la forma y con los efectosque establezca la ley, que en ningúncaso serán suspensivos.

Artículo 164

1. Las sentencias del TribunalConstitucional se publicarán en el«Boletín Oficial del Estado» con losvotos particulares, si los hubiere. Tie-nen el valor de cosa juzgada a partirdel día siguiente de su publicación yno cabe recurso alguno contra ellas.Las que declaren la inconstitucionali-dad de una ley o de una norma confuerza de ley y todas las que no se li-miten a la estimación subjetiva de un

kidegoetako kide anitzeko betearazte-ko organoek eta, hala denean, auto-nomia-erkidegoetako biltzarrek.

b) Babes-errekurtsoa jartzeko,pertsona fisiko edo juridiko guztiek,baldin eta interes legitimoa dutelaadierazten badute, eta Herri Defenda-tzaileak eta Fiskaltzak ere bai.

2. Gainerako kasuetan, lege orga-nikoak zehaztuko du zein diren legiti-mazioa duten pertsona eta organoak.

163. artikulua

Edozein prozesutan, lege-lerrune-ko arau bat aplikatzean, arau horrenbaliozkotasunak epaitza baldintza-tzen badu, eta organo judizialak ustebadu araua Konstituzioaren aurkakoaizan daitekeela, Konstituzio Auzite-giari azalduko dio arazoa, legeakezartzen dituen kasu, era eta ondoree-kin; ondore horiek ez dira inoiz eten-garriak izango.

164. artikulua

1. Konstituzio Auzitegiaren epaiakEstatuko Aldizkari Ofizialean argi-taratuko dira, boto berezi eta guzti,halakoa badago. Epaiok gauza epai-tuaren balioa dute, noiz argitaratu etabiharamunetik, eta ezin izango dainolako errekurtsorik jarri haien aurka.Epaiek legearen edo lege-indarrekoarau baten konstituzio-aurkakotasunaadierazten badute, edo eskubide ba-ten balioespen subjektibora mugatzen

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

116© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 117: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

derecho, tienen plenos efectos frentea todos.

2. Salvo que en el fallo se dispon-ga otra cosa, subsistirá la vigencia dela ley en la parte no afectada por lainconstitucionalidad.

Artículo 165

Una ley orgánica regulará el fun-cionamiento del Tribunal Consti-tucional, el estatuto de sus miembros,el procedimiento ante el mismo y lascondiciones para el ejercicio de las ac-ciones.

TITULO X

DE LA REFORMA CONSTITUCIONAL

Artículo 166

La iniciativa de reforma constitu-cional se ejercerá en los términosprevistos en los apartados 1 y 2 delartículo 87.

Artículo 167

1. Los proyectos de reformaconstitucional deberán ser aprobadospor una mayoría de tres quintos decada una de las Cámaras. Si no hu-biera acuerdo entre ambas, se intenta-rá obtenerlo mediante la creación deuna Comisión de composición parita-

ez badira, ondoreak dituzte denenaurka.

2. Epaitzan kontrakoa xedatzen ezden bitartean, legeak indarrean iraun-go du, konstituzio-aurkakotasunakukitu ez duen zatian.

165. artikulua

Lege organikoak arautuko dituKonstituzio Auzitegiaren jardunbidea,auzitegiko kideen estatutua, auzitegihorretan bete beharreko prozedura etaakzioak egikaritzeko baldintzak.

X. TITULUA

KONSTITUZIOAREN ERALDAKETA

166. artikulua

Konstituzioa eraldatzeko ekimenaerabili ahal izango da, 87. artikuluaren1 eta 2. paragrafoek ezarri moduan.

167. artikulua

1. Ganbera bakoitzean hiru boste-neko gehiengoak onetsi beharko dituKonstituzioa eraldatzeko proiektuak.Bi ganberen artean adostasunik izanezean, adostasun hori lortzeko ahale-ginak egingo ditu diputatu eta senata-rien kopuru berdinez osaturiko ba-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

117© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 118: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

ria de Diputados y Senadores, quepresentará un texto que será votadopor el Congreso y el Senado.

2. De no lograrse la aprobaciónmediante el procedimiento del apar-tado anterior, y siempre que el textohubiere obtenido el voto favorable dela mayoría absoluta del Senado, elCongreso por mayoría de dos terciospodrá aprobar la reforma.

3. Aprobada la reforma por lasCortes Generales, será sometida a re-feréndum para su ratificación cuandoasí lo soliciten, dentro de los quincedías siguientes a su aprobación, unadécima parte de los miembros decualquiera de las Cámaras.

Artículo 168

1. Cuando se propusiere la revi-sión total de la Constitución o unaparcial que afecta al Título prelimi-nar, al Capítulo 2.º, Sección 1.ª delTítulo I o al Título II, se procederá ala aprobación del principio por mayo-ría de dos tercios de cada Cámara, y ala disolución inmediata de la Cortes.

2. Las Cámaras elegidas deberánratificar la decisión y proceder al es-tudio del nuevo texto constitucional,que deberá ser aprobado por mayoríade dos tercios de ambas Cámaras.

tzordeak; batzorde horrek testu bataurkeztuko du, eta Kongresuak etaSenatuak testu horren gaineko bota-zioa egingo dute.

2. Aurreko paragrafoko prozedu-raren bidez onespenik lortu ez bada,baina Senatuaren erabateko gehien-goak testuaren aldeko botoa emanbadu, Kongresuak bi hereneko gehien-goarekin onetsi ahal izango du eral-daketa.

3. Behin Gorte Nagusiek eralda-keta onetsi eta gero, hori referendu-maren bidez berretsi beharko da, halaeskatzen badu, eraldaketa onetsi etahurrengo hamabost egunetan, edo-zein ganberatako kideen hamarrenak.

168. artikulua

1. Konstituzioa oso-osorik berri-kusteko proposamena egiten bada,edo, berrikuspena zati batekoa izanik,horrek eragina badu atariko tituluan,I. tituluaren bigarren kapituluko lehe-nengo atalean edo II. tituluan, hasie-rako onarpena beharko da ganberabakoitzeko bi hereneko gehiengoare-kin, eta Gorteak berehalaxe desegin-go dira.

2. Hautaturiko ganberek erabakiaberretsi beharko dute, eta Konstitu-zioaren testu berria aztertzeari ekinbeharko diote; bi ganberetako bi he-renen gehiengoarekin onetsi beharkoda testu berri hori.

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

118© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 119: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

3. Aprobada la reforma por lasCortes Generales, será sometida a re-feréndum para su ratificación.

Artículo 169

No podrá iniciarse la reforma cons-titucional en tiempo de guerra o de vi-gencia de alguno de los estados pre-vistos en el artículo 116.

DISPOSICIONES ADICIONALES

Primera

La Constitución ampara y respetalos derechos históricos de los territo-rios forales.

La actualización general de dichorégimen foral se llevará a cabo, en sucaso, en el marco de la Constitucióny de los Estatutos de Autonomía.

Segunda

La declaración de mayoría deedad contenida en el artículo 12 de estaConstitución no perjudica las situa-ciones amparadas por los derechosforales en el ámbito del Derecho pri-vado.

Tercera

La modificación del régimen eco-nómico y fiscal del archipiélago ca-nario requerirá informe previo de laComunidad Autónoma o, en su caso,del órgano provisional autonómico.

3. Behin Gorte Nagusiek eralda-keta onetsi eta gero, hori referendu-maren bidez berretsi beharko da.

169. artikulua

Ezin izango da Konstituzioareneraldaketa hasi, gerra dagoenean edo116. artikuluan ezarritako egoeretatikbat gertatzen denean.

XEDAPEN GEHIGARRIAK

Lehenengoa

Konstituzioak lurralde forudune-tako eskubide historikoak babestu etaerrespetatzen ditu.

Foru-araubide horren eguneratzeorokorra, hala denean, Konstituzioa-ren eta autonomia-estatutuen ere-muan burutuko da.

Bigarrena

Konstituzio honen 12. artikuluakadin-nagusitasuna adierazten baduere, adierazpen horrek ez die kalterikegiten, zuzenbide pribatuaren espa-rruan, foru-zuzenbideek babestuta-ko egoerei.

Hirugarrena

Kanarietako Uhartediaren araubi-de ekonomiko eta fiskala aldatzeko,nahitaezkoa izango da aldez aurretikautonomia-erkidegoak berak edo,hala denean, behin-behineko organoautonomikoak, txostena egitea.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

119© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 120: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Cuarta

En las Comunidades Autónomasdonde tengan su sede más de una Au-diencia Territorial, los Estatutos deAutonomía respectivos podrán matenerlas existentes, distribuyendo las compe-tencias entre ellas, siempre de con-formidad con lo previsto en la ley or-gánica del poder judicial y dentro de launidad e independencia de éste.

DISPOSICIONES TRANSITORIAS

Primera

En los territorios dotados de unrégimen provisional de autonomía,sus órganos colegiados superiores,mediante acuerdo adoptado por lamayoría absoluta de sus miembros,podrán sustituir la iniciativa que elapartado 2 del artículo 143 atribuyea las Diputaciones Provinciales o alos órganos interinsulares correspon-dientes.

Segunda

Los territorios que en el pasadohubiesen plebiscitado afirmativamen-te proyectos de estatuto de autonomíay cuenten, al tiempo de promulgarseesta Constitución, con regímenes provi-sionales de autonomía, podrán pro-ceder inmediatamente en la formaque se prevé en el apartado 2 del ar-tículo 148, cuando así lo acordaren,

Laugarrena

Autonomia-erkidegoetan lurralde--audientzia bat baino gehiago izanezgero, kasuan kasuko autonomia-es-tatutuek bertan daudenak iraunarazeta beraien artean eskumenak banaditzakete, betiere botere judizialarenlege organikoarekin bat etorriz, etabotere horren batasuna eta indepen-dentzia hautsi barik.

XEDAPEN IRAGANKORRAK

Lehenengoa

Behin-behineko autonomia-arau-bidea duten lurraldeetan, haien kideanitzeko organo gorenek, beren kideenerabateko gehiengoarekin, ordeztuahal dute 143. artikuluko 2. paragra-foak probintzia-diputazioei edo uhar-te arteko organo eskudunei ematendien ekimena.

Bigarrena

Lurralde batzuek iraganean auto-nomia-estatutuen proiektuei buruzplebiszitua egin eta baiezkoa lortu zu-tenez gero, eta, konstituzio hau alda-rrikatzean, behin-behineko autonomia--araubidea dutenez gero, berehalaxejoka dezakete 148. artikuluko 2. para-grafoan aginduriko moduan, baldineta horixe erabakitzen badute, erabate-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

120© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 121: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

por mayoría absoluta, sus órganospreautonómicos colegiados superio-res, comunicándolo al Gobierno. Elproyecto de Estatuto será elaboradode acuerdo con lo establecido en elartículo 151, número 2, a convoca-toria del órgano colegiado preauto-nómico.

Tercera

La iniciativa del proceso autonó-mico por parte de las Corporacioneslocales o de sus miembros, previstaen el apartado 2 del artículo 143, se en-tiende diferida, con todos sus efectos,hasta la celebración de las primeraselecciones locales una vez vigente laConstitución.

Cuarta

1. En el caso de Navarra, y a efec-tos de su incorporación al ConsejoGeneral Vasco o al régimen autonó-mico vasco que le sustituya, en lugarde lo que establece el artículo 143 dela Constitución, la iniciativa corres-ponde al Órgano Foral competente, elcual adoptará su decisión por mayo-ría de los miembros que lo com-ponen. Para la validez de dicha ini-ciativa será preciso, además, que ladecisión del Órgano Foral competen-te sea ratificada por referéndum ex-presamente convocado al efecto, yaprobado por mayoría de los votosválidos emitidos.

ko gehiengoarekin, autonomia aurrekokide anitzeko organo gorenek, betierehori Gobernuari komunikatuz. Estatu-tuaren proiektua 151. artikuluko 2. pa-ragrafoan ezartzen denaren araberaprestatuko da, autonomia aurreko kideanitzeko organoak horretarako deial-dia eginez.

Hirugarrena

143. artikuluko 2. paragrafoaktoki-erakundeei edo beraien kideeiekimena aitortzen die autonomia-pro-zesuan, baina ekimen hori, ondoreguztiekin, atzeratu egiten da, behinKonstituzioa indarrean jarri eta gero,tokiko lehen hauteskundeak eginarte.

Laugarrena

1. Nafarroaren kasuan, eta beroriEusko Kontseilu Nagusian edo ho-rren ordezko izango den euskal au-tonomia-araubidean sar dadin, Kons-tituzioaren 143. artikuluak ezartzenduena bete beharrean, foru-organoeskudunak izango du ekimena; orga-no horrek erabakia hartuko du, beraosatzen duten kideen gehiengoz. Eki-men hori baliozkoa izan dadin, nahi-taezkoa izango da, gainera, foru-era-kunde eskudunaren erabakia referen-dumaren bidez berrestea; horretarakoberen beregi deialdia egin beharko da,eta, baliozkotasunez emandako botoguztietatik, gehienek onespena emanbeharko dute.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

121© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 122: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

2. Si la iniciativa no prosperase,solamente se podrá reproducir la mis-ma en distinto período del mandatodel Órgano Foral competente, y entodo caso, cuando haya transcurridoel plazo mínimo que establece el ar-tículo 143.

Quinta

Las ciudades de Ceuta y Melillapodrán constituirse en ComunidadesAutónomas si así lo deciden sus res-pectivos Ayuntamientos, medianteacuerdo adoptado por la mayoría ab-soluta de sus miembros y así lo auto-rizan las Cortes Generales, medianteuna ley orgánica, en los términos pre-vistos en el artículo 144.

Sexta

Cuando se remitieran a la ComisiónConstitucional del Congreso variosproyectos de estatuto, se dictaminaránpor el orden de entrada en aquélla, yel plazo de dos meses a que se refiere elartículo 151 empezará a contar desdeque la Comisión termine el estudio delproyecto o proyectos de que sucesiva-mente haya conocido.

Séptima

Los organismos provisionales au-tonómicos se considerarán disueltosen los siguientes casos:

a) Una vez constituidos los órga-nos que establezcan los Estatutos de

2. Ekimenak aurrera egiten ezbadu, hori ezin izango da errepikatuforu-erakunde eskudunaren agintaldiberean, beste batean baizik, eta, edo-zein kasutan, 143. artikuluak ezartzenduen gutxieneko epea igaro arte.

Bosgarrena

Ceuta eta Melillako hiriek autono-mia-erkidegoak era ditzakete, baldineta beraietako udalek hala erabaki-tzen badute kideen erabateko gehien-goarekin, eta Gorte Nagusiek horre-tarako baimena ematen badute, legeorganikoaren bidez, 144. artikuluanezarririkoaren arabera.

Seigarrena

Kongresuko Konstituzio Batzordea-ri estatutu-proiektu bat baino gehiagohelarazten bazaizkio, batzordeak bereirizpena azalduko du, haiek noiz jasoeta hurrenkera horretan; eta 151. arti-kuluak aipatzen duen epea, bi hilabete-koa, hasiko da, batzordeak proiektua-ren edo ondoz ondo helarazi zaizkionproiektuen azterketa bukatzen duenean.

Zazpigarrena

Behin-behineko autonomia-erakun-deak hurrengo kasuotan desegintzatjoko dira:

a) Autonomia-estatutuak konsti-tuzio honen arabera onetsi eta estatu-

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

122© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 123: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

autonomía aprobados conforme aesta Constitución.

b) En el supuesto de que la inicia-tiva del proceso autonómico no llega-ra a prosperar por no cumplir los re-quisitos previstos en el artículo 143.

c) Si el organismo no hubieraejercido el derecho que le reconoce ladisposición transitoria 1.ª en el plazode tres años.

Octava

1. Las Cámaras que han aprobadola presente Constitución asumirán,tras la entrada en vigor de la misma,las funciones y competencias que enella se señalan, respectivamente, para elCongreso y el Senado, sin que en nin-gún caso su mandato se extienda másallá del 15 de junio de 1981.

2. A los efectos de lo establecidoen el artículo 99, la promulgación dela Constitución se considerará comosupuesto constitucional en el queprocede su aplicación. A tal efecto, apartir de la citada promulgación seabrirá un período de treinta días parala aplicación de lo dispuesto en dichoartículo.

Durante este período, el actualPresidente del Gobierno, que asumirálas funciones y competencias quepara dicho cargo establece la Consti-tución, podrá optar por utilizar la fa-cultad que le reconoce el artículo 115

tu horietan ezarritako organoak era-tzen direnean.

b) Autonomia-prozesuaren eki-menak aurrera egiten ez duenean,143. artikuluan aipaturiko baldintzakbete ez direlako.

c) Erakundeak, hiru urteko epean,lehenengo xedapen iragankorrak ai-tortzen dion eskubidea egikaritzen ezduenean.

Zortzigarrena

1. Konstituzio hau onetsi dutenganberek, behin hau indarrean jarrieta gero, bereganatuko dituzte bero-nek, hurrenez hurren, Kongresu etaSenatuari aitortzen dizkien eginkizu-nak eta eskumenak; haien agintaldia,askoz jota, 1981eko ekainaren 15eanagortuko da.

2. 99. artikuluan finkatu ondoree-tarako, Konstituzioa aldarrikatzeakonstituzio-kasutzat hartuko da bero-nen aplikaziorako. Horretarako, alda-rrikatze horretatik hogei eta hamareguneko epea irekiko da, artikulu ho-rretan xedatutakoa aplikatzeko.

Epe horretan, oraingo gobernu-le-hendakariak bereganatuko ditu Kons-tituzioak kargu horretarako ezartzendituen eginkizunak eta eskumenak;lehendakariak aukeran izango du115. artikuluak aitortzen dion ahal-

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

123© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 124: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

o dar paso, mediante la dimisión, a laaplicación de lo establecido en el ar-tículo 99, quedando en este últimocaso en la situación prevista en elapartado 2 del artículo 101.

3. En caso de disolución, de acuer-do con lo previsto en el artículo 115,y si no se hubiera desarrollado legal-mente lo previsto en los artículos 68y 69, serán de aplicación en las elec-ciones las normas vigentes con an-terioridad, con las solas excepciones deque en lo referente a inelegibilidadese incompatibilidades se aplicará di-rectamente lo previsto en el inciso se-gundo de la letra b) del apartado 1del artículo 70 de la Constitución, asícomo lo dispuesto en la misma res-pecto a la edad para el voto y lo esta-blecido en el artículo 69,3.

Novena

A los tres años de la elección porvez primera de los miembros del Tri-bunal Constitucional se procederápor sorteo para la designación de ungrupo de cuatro miembros de la mis-ma procedencia electiva que haya decesar y renovarse. A estos solos efec-tos se entenderán agrupados comomiembros de la misma procedencia alos dos designados a propuesta delGobierno y a los dos que proceden dela formulada por el Consejo Generaldel Poder Judicial. Del mismo modose procederá transcurridos otros tresaños entre los dos grupos no afecta-

mena erabiltzea edo, osterantzean, di-misioa aurkeztu eta 99. artikuluanezarritakoa aplikatzea. Azken kasuhorretan, 101. artikuluko 2. paragra-foan ezarritako egoera gertatuko da.

3. Desegitea izanez gero, 115. ar-tikuluarekin bat etorriz, eta 68. eta69. artikuluetan agindutakoa lege bi-dez garatu ez bada, hauteskundeetanaurretiaz indarrean zeuden arauakaplikatu beharko dira; salbuespengisa, hautaezintasun eta bateraezinta-sunei dagokienez, zuzen-zuzeneanaplikatuko da Konstituzioaren 70. ar-tikuluko 1. paragrafoaren b) letrakobigarren tartekaduran agindurikoa,eta, orobat, bertan botoa emateko adi-nari buruz erabakitakoa, eta 69.3 ar-tikuluan ezarririkoa ere bai.

Bederatzigarrena

Konstituzio Auzitegiko kideak le-henengoz hautatu direnetik hiru urteigaro eta gero, zozketaz izendatukoda lau kideko talde bat; berbera izan-go da horien hautaketa-jatorria etadesegin nahiz berriztatu behar direne-na. Ondore horietarako bakarrik uler-tuko da jatorri bereko kide gisa el-kartu egin direla Gobernuaren propo-samenez hautaturiko biak eta BotereJudizialaren Kontseilu Nagusiak izen-datutako beste biak. Modu berean jo-katuko da, beste hiru urte igaro on-doren, aurreko zozketak zein taldetaneraginik izan ez eta bi talde horien

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

124© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 125: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

dos por el sorteo anterior. A partir deentonces se estará a lo establecido enel número 3 del artículo 159.

DISPOSICIÓN DEROGATORIA

1. Queda derogada la Ley 1/1977,de 4 de enero (RCL 1977\29 y NDL25837 bis) para la Reforma Política,así como, en tanto en cuanto no estu-vieran ya derogadas por la anterior-mente mencionada Ley, la de Princi-pios del Movimiento de 17 de mayode 1958 (RCL 1967\767 y NDL21739) el Fuero de los Españoles de17 de julio de 1945 (RCL 1967\767 yNDL 13760), el de Trabajo de 9 demarzo de 1938 (RCL 1967\767 yNDL 13762), la Ley Constitutiva delas Cortes de 17 de julio de 1942(RCL 1967\767 y NDL 8065), la Leyde Sucesión en la Jefatura del Estado de26 de julio de 1947 (RCL 1967\767 yNDL 18194), todas ellas modificadaspor la Ley Orgánica del Estado de 10de enero de 1967 (RCL 1967\767 yNDL 18763) y en los mismos térmi-nos esta última y la de ReferéndumNacional de 22 de octubre de 1945(RCL 1967\767 y NDL 25835).

2. En tanto en cuanto pudiera con-servar alguna vigencia, se consideradefinitivamente derogada la Ley de25 de octubre de 1839 (NDL 22203),en lo que pudiera afectar a las provin-cias de Álava, Guipúzcoa y Vizcaya.

artean. Ordutik aurrera, 159. artiku-luaren 3. paragrafoan ezarritakoa be-teko da.

XEDAPEN INDARGABETZAILEA

1. Indarrik gabe geratzen da Eral-daketa Politikorako 1977ko urtarrila-ren 4ko 1/1977 Legea. Eta, lege ho-rrek indargabetu ez zituen neurrian,indarrik gabe geratzen dira, halaber,1958ko maiatzaren 17ko Legea, Mu-gimendu Nazionalaren Oinarriei bu-ruzkoa, 1945eko uztailaren 17ko Es-painiarren Forua, 1938ko martxoaren9ko Lan Forua, Gorteak Eratzeko1942ko uztailaren 17ko Legea etaEstatu Buruzagitzaren Oinordetzariburuzko 1947ko uztailaren 26ko Le-gea. Estatuaren 1967ko uztailaren10eko Lege Organikoak horiek guz-tiak aldarazi zituen, eta, horregatik,hori ere indarrik gabe geratzen da,bai eta Referendum Nazionalari bu-ruzko 1945eko urriaren 22ko Legeaere.

2. Nolabaiteko indarra izan leza-keen neurrian, behin betiko indarga-beturik geratzen da 1839ko urriaren25eko Legea, Araba, Gipuzkoa etaBizkaiko probintziei dagokienez.

ESPAINIAKO KONSTITUZIOA

125© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 126: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

En los mismos términos se con-sidera definitivamente derogada laLey de 21 de julio de 1876.

3. Asimismo quedan derogadascuantas disposiciones se opongan alo establecido en esta Constitución.

DISPOSICIÓN FINAL

Esta Constitución entrará en vigorel mismo día de la publicación de sutexto oficial en el «Boletín Oficialdel Estado». Se publicará también enlas demás lenguas de España.

Por tanto,

Mando a todos los españoles, par-ticulares y autoridades, que guardeny hagan guardar esta Constitucióncomo norma fundamental del Estado.

Palacio de las Cortes, a veintisietede diciembre de mil novecientos se-tenta y ocho.

JUAN CARLOS

El Presidente de las Cortes

Antonio Hernández Gil

El Presidente del Congreso de los Diputados

Fernando Álvarez de Miranda y Torres

El Presidente del Senado

Antonio Fontán Pérez

Era berean, behin betiko indarga-beturik geratzen da 1876ko uztailaren21eko Legea.

3. Indargabeturik geratzen dira,orobat, konstituzio honen aurkakoxedapen guztiak.

AZKEN XEDAPENA

Konstituzio hau indarrean jarri-ko da, Estatuko Aldizkari Ofizialeanberonen testu ofiziala argitaratzen denegunean bertan. Espainiako bestehizkuntzetan ere argitaratuko da.

Hortaz,

Espainiar guztiei, herritar nahizagintari, agintzen diet honako konstitu-zio hau bete eta betearaz dezaten, esta-tuaren oinarrizko araua den heinean.

Gorteetako jauregian, mila bede-ratziehun eta hirurogeita hemezortzi-garren urteko abenduaren hogeitazazpian.

JOAN KARLOS

Gorteetako lehendakaria

Antonio Hernández Gil jauna

Diputatuen Kongresuko lehendakaria

Fernando Álvarez de Miranda y Torres jauna

Senatuko lehendakaria

Antonio Fontán Pérez jauna

CONSTITUCIÓN ESPAÑOLA

126© Deustuko Unibertsitatea - ISBN 978-84-9830-751-1

Page 127: Espainiako Konstituzioa - Constitución Española

Universidad de Deusto

Deustuko Unibertsitatea

• • • • • • • •

Esp

ain

iako

Ko

nst

itu

zio

a /

Co

nst

itu

ció

n E

spañ

ola

Zuze

nb

idea

Der

ech

oUniversidad de DeustukoDeusto Unibertsitatea

• • • • • • • • • •

Espainiako KonstituzioaConstitución Española