Errumanieraren mundua
-
Upload
marije-aguillo -
Category
Education
-
view
1.593 -
download
3
Transcript of Errumanieraren mundua
Errumania, erromatarren lurra esan nahi du
Non dago Errumania?
• Errumania Europa ekialdean dago, Itsas Beltzaren ertzeetan.
• 22 milioi biztanle ditu.
• Dentsitatea 92 hab/km²
Errumaniaren geografia• Karpato mendiek
herrialdearen erdian daude.
• Danubio ibaiak hegoaldetik muga egiten du Bulgariarekin
Transilvania eskualdea
Burdin Ateak
KarpatoakKarpatoak
• Retezat-ek, Parke Nazionala , izugarrizko aberaztasun naturala du.
• Badago legenda bat. “Behin gragoi batek mendiekin b
urraktu zuen neska zoragarriabaten gatik, gragoiak irabazi zuen eta bere ezpatarekin mendi guztiak moztu zituen. Horrezkero laku giztiek neskaren izena dute “
Retezat (Karpatoak)Retezat (Karpatoak)
Danubioko “Burdinaren ateak”Danubioko “Burdinaren ateak”
Danubioak zintnzurra
zeharkatzen du Serbia eta
Errumania, eta Karpato eta
Balkan mendiak banatzen
dituena
Zergatik errumaniera hizkuntz erromanikoa da?
• Errumania hizkuntnz eta kultur eslabiarren herrialdez inguratuta dago.
• Zer gertatu zen Errumania latindar kultura hartzeko?
Romania
UkraineSlovakia
Serbia
Bulgaria
MoldovaHungary
Bucharest
Black Sea
Erromatar garaia
• Erromatar konkista baino lehen eskualdea daziar tribuek okupatuta zegoen eskualdea. Daziarrak indoeruoparrak ziren.
Daziar gerlaria ezkerraldean erromatar baten kontra
borrokatzen
Erromatar garaiaErromatar garaia• 107. urtean Trajano
enperadoreak Dazia konkistatu zuen
Urdinez erromatar eragina zuen eskualdea. Gorriz daziar askea.
Daziar gerlaria
Erromanizazioa• Erromatarrekin latina hizkuntza
zabaldu zen eskualdetik
Trajanoren zutabean, beste konkisten artean, Daziarena ere kontatzen da.
COZIA Monastegia – Errumania
Eraikita 1388.ean Mircea cel Bătrân-ek. Han dago b ere ilobia. Errumaniako Erdi Aroroaren eraikinik garrantzitsuenetako bat da. XVI. mendean alde berri bat gehitu zitzaion.
Landa munduaErrumanian nekazaritza jarduerak pisu handi du oraindik eta populazio aktiboaren % 29 (2009)Okupatzen du
Espainian %4 eta Euskadin %1,6
Iglesia en Sârbi Josani, Maramureş. De alrededor del año 1684.
Transilvanian hegurrezko elizak , mota ahuetakoak, aurkitzen dira.
Surdesti-ko eliza
BucarestBucarest
Herrialdearen hiriburua, XV.
mendea sortua, Dâmbovita
ibaia-ren ertzean
(Danubioaren ibaiadar bat)
dago kokaturik.
Errumaniar hiri batzukErrumaniar hiri batzuk
Cluj-Napoca
Timisoara
Timişoara, Timis ibaitik dator
izena, hiri multikulturala da.
Han, alemaniarrak, magiarrak,
serbiarrak, italiarrak, greziarrak
eta palestinarrak bizi dira.
Johnny Weissmüller –en
(igerilari ospetsua, gero Tarzan
papera egingo zuena)
jaioterria izan zen.
Zerbitzu ugarien hiria da eta
336.000 biztanle ditu.
GastronomíaGastronomía
Ciorba, errumaniar zopa
Sarmale.. Haragia eta arroza azaren ostoetan bilduta.
ArtesaníasArtesaníasLa decoración de Huevos de Pascua tiene una gran importancia como forma de arte en Rumania. Se suelen decorar con símbolos religiosos y con dibujos de animales.
OhiturakOhiturak
• Errumaniarrek loreak oparitzen dituztenean beti inpar zenbakian egiten dute, par-ean hiletan jartzen dira eta.
JANTZIAJANTZIA
• Errumaniarrek garrantzia asko ematen diote presentzia fisikoari. Hirietan europar erara jasten dute, baina herrietan edadeko emakumeak beltzaz edota kolor ilunez jantzita eta buruan zapiarekin ikus daitezke.
"Ad aguas Herculi Sacras" - Băile "Ad aguas Herculi Sacras" - Băile Herculane Herculane
• Băile Herculane Bainu-etxe Caraş-Severin konderria, Cerna haranean, Bucarest-etik 5 kmra. Dago kokaturikl. Danubiotik nahiz trenatik hel daiteke.
• Jada 102. urtean Trajano enperadoreak bainu-etxe sortu zuen, Ad aquas Herculis sacras ad Mediam . Erromamtarrek tenpluak, monumentuak eta estatuak eraiki zituzten.
"Ad aguas Herculi Sacras" - Băile "Ad aguas Herculi Sacras" - Băile HerculaneHerculane
• Erromatarrak izan ziren sendotzeko urak modu arrazionala erabili zituzten lehenak.
• Bainu-etxea urte osoa dago irekia eta bvere hamabost iturri medizinalak erreuma, eta beste gaixotasun batzuk sendotzeko erabiltlzen dira.
LOKATAZKO SUMENDIAKLOKATAZKO SUMENDIAK
• 1867. urtean deskubritu ziren.
• Lokatza gasak bultzatzen du.
• Hilargi-paisaia ikus dateke
Mucanita-ko mendiko lurrin Mucanita-ko mendiko lurrin tranbide zaharra – tranbide zaharra – The old stream train-The old stream train-
• Vişeul de Sus-en, Maramureş-eko eskualdean , Errumaniako “mocanita” lekua da. Izugarrizko lurrin-trenbidearen ibilbidea du, 22 km-koa.
Sighisoara Errumaniako Sighisoara Errumaniako erdi aroko hiriaerdi aroko hiria
• Hantxe jaio zen Vlad Tepes Dracula.
Harriak hazten Harriak hazten al dira?al dira?
• Gauza bitxi hau Valcea konterriko Costesti lekuan ikus daiteke
• Harrigarria da, benetan, ikustea nola zentimetro pare bateko harri txikiak, zortzi metroko harri bihurtzen direla handienak.
• Euria egin osotean hasten da proozesua.
Pertsonai errumaniar ospetsuakPertsonai errumaniar ospetsuakhttp://www.rumtor.com/personajesfamososrumanos.html
Gimnasia
erritmikoaren
irabazle olinpikoa
Gheorghe Dumitru Muresan
NBA-ko jokalaria, bere izugarrizko garaierak, 2,32 m, baimendu zion zineman parte hartzea “Mi Gigante” filmearekin
HERTA MÜLLER –idazlea eta 2009ko Nobel sariduna
Bere azken nobelan, ‘Atemschaukel’, protagonista, II Mundu Gerra amaitu ostean Sobietar Batasuneko konzentrazio esparrura bidalitako 17 urteko gaztea da.
NICOLAE CEAUSESCU – NICOLAE CEAUSESCU – Errumaniako presidenteaErrumaniako presidentea
Modu diktatorial agindu zuen
CEAUSESCU-k CEAUSESCU-k 80-ko hamarkadanErrumania krisi bizian sartu zen eta herriak gabezi ikaragarriak jasan behar zituen .
1989-ko abenduam, TimisoaranTimisoaran iraultza egin zen
CeausescuCeausescu eta bere emaztea presoak egin zituzten
eta, garantiarik gabeko epaiketa egin ostean, heriotza
zigorrera kondenatu eta ejekutatu zituzten.
Vlad Draculea, “El Vlad Draculea, “El empalador”empalador”
Sighişoara-n (Transilvania) jaio zen eta XV mendeko printzea zen. Oso gogorra eta krudela zen.
. Gehien maite zuen tortura metodoa
gorputza “makilaz” zeharkatzea
zen. Horretarako 3,5 metroko
makila, puntarik gabekoa
sufrimendu handiagoa sortzeko,
erabiltzen zen. Sabelatik sartuta
uzten zen pertsona poliki, poliki hil
arte.
ILIE NASTASE –tenis jokalari ILIE NASTASE –tenis jokalari profesionala-profesionala-
Titulu guztira 52. Garrantzitsuenak:Open USA (1972), Roland Garros (1973)., Winbledon (1973) eta Open USA (1975).
JOHNNY WEISSMULLER –JOHNNY WEISSMULLER –zinemaren aktorea-zinemaren aktorea-
TARZAN pertsonaia interpretatu duen aktorerik ospetsuena