Erretreta Sistema Justu Eta Solidarioaren Alde (2010)

8/8/2019 Erretreta Sistema Justu Eta Solidarioaren Alde (2010)

1/13


2/13

Erretreta sistema justu etasolidarioaren alde


3/13

2010


4/13

Aurkibidea0. Sar hitza .............................................................................................................................51. Erretreta sistemaren kontrako erreforma eta xedeak ...................................6

2. Poderearen argudioak... eta gureak ......................................................................8

3. Gure aldarrikapenak...................................................................................................

10

Eranskina: oroitzeko zenbait dato .............................................................................12


5/13A

4

Koaderno

sindikalakAbarrekoa

k


6/13

0.- Sar hitza

5

Europa osoan, Frantzian eta Euskal Herrian denetan erretreta sistema eta

haratago babespen sozial osoa zalantzan eman nahi dute estatuek.

Euskal Herrian inposatuak eta arrotzak zaizkigun instituzioetan nahiz

Parisen nahiz Madrilen - pentsioen sistema aldatzeko neurriak prestatzen ari

dira. Ez da horrelako erreformei lotzen diren lehen aldia, eta oraingoan ere

asmoa finantza entitateen interesak elikatzea baizik ez da, xede horretarako

langileon eskubideak erasotuz eta gure pentsioak okertuz.

Eztabaida faltsuak zabaltzen dituzte jendartera, hala nola, sistema publikoarenustezko bideragarritasun ekonomikoaren falta eta beraz pentsio funtsa priba-

tuen beharrezkotasuna, pentsioen zenbatekoaren gehiegizkotasuna, eta

populazioaren zahartzea.

Mezu hauek faltsu eta interesatuak dira, izan ere sistema publikoan defizita

dagoenik ez baita egia batetik, eta bestetik entitate pribatuen funtsen bidera-

garritasuna bera ere ez baita inolaz ere frogatu ahal izan azken krisian eta

gobernuek ondasun publikotik entitate hauek laguntzeko hainbat eta hainbat

milioi euro bideratu dituztenean. Pentsioen zenbatekoari begiratuz gero ezin

da erran gehiegizko pentsioak direnik guztiz kontrakoa baizik, Euskal Herrian

erretretadunen erdia pobreziaren mugaren azpitik bizi dela kontuan hartzenbadugu (655.746 erretretadun bizi dira EHan eta hauen erdiak pobrezian bizi

dira). Populazioaren zahartzearen aipamenaren gibelean aldiz, egiazko funtsa

gordetzen dute; arazoa ez da hori, arazoa da jende gazteak kalitatezko enple-

gua ez duela lan merkaturatzeko, politika eraginkorrik ez dagoela eta lanean

dabiltzan pertsonen lan-adina luzatzeak egoera hobetzeko ordez, errealitate

hau gazteen lan munduratze falta - okertu baizik ez du eginen.

Mezu faltsu horien bidez beraien benetako asmoa gordetzen dute: Parisen

eta Madrilen burutu nahi dituzten erreformen atzean den asmoa bikoitza

dago, pentsioen sistema publikoa suntsitu finantza entitateen negozio interesa

elikatzeko.

Erasoaldi berri honen aurrean are premiazkoagoa azaltzen da aurrera pausu

bat ematea: erabakitzeko eskubidean oinarrituz, langileon eskubideak ardatz

izango duen pentsioen sistema publiko sendo, zuzen eta elkarkidea eraiki

dezagun!


7/13A

6

Elkartasun sistemen kontrako erasoak, banaketan oinarritu erretreta sistema barne,

bata bestearen gibeletik etorri dira azken urte hauetan. Sistema horiek bigarren gerla

mundialaren ondotik lortu ziren, langile klaseak burutu borroka sozialei esker, indar

harremana aldekoa izanki. Eraso horiek jadanik belaunaldien arteko elkartasun siste-

mari kalte handia eragin diote (ikus langileen bizkar hartu erabakien historikoa). Lan

denboraren luzapena ekarri dute, pentsioen behititze orokorrekin batera (erretreten

ereformek, 1993tik landa, 20 puntuko behititzea eragin dute batazbeteko soldata

garbiaren %78tik %58ra 1996tik 2050ra langile guzien batazbesteko erretretari

dagokionez, Conseil dOrientation des Retraites erakundearen arabera). Pentsioen

behititzea antolatuz, podereak nahi duena langileak aurrezki indibidualetara bultza-tzea da, arlo pribatuek kudeaturik.

Aurten, erretreten kontrako eraso berriak prestatu dituzte, atzerapen sozialen aintzi-

neko logikei jarraikiz. Lege proiektu berria irailean aurkeztuko dute normalean.

Atzoko eta gaurko agintari eta nagusientzat, erronka langileen eta belaunaldien arte-

ko elkartasuna oraindik gehiago haustea da, enplegurik ukan ala ez. Bakoitzak bere-

ari eutsi beharko lioke, ahulenak kaltetuz eta diru gehien dutenen mesederako.

Mobilizazio indartsu eta erabakigarria ezinbestekoa da, alde batetik gobernu, nagusi

eta sindikatu batzuek ez dezaten banaketan oinarritu erretreta ehortzi, eta bestetik,erretreta sistema zuzenagoa eta elkarkideagoa izan dadin galdegiteko.

Erretreten kontra erreforma berri honekin, gobernuak, MEDEFaren babesarekin, bi

jokalekutan mugatzen du bere jarduera: erretreten behititzea eta lan denboraren luza-

pena, kotizazioen denboraren emendatzearen bidez eta erretretara joateko adinaren

gibelatzearekin.

Gobernuak erretretara joateko adin legala emeki-emeki gibelatzea aurrikusten du, 60

urtetik gora eramanez; hots, 62 urte 2018ra begira. Gainera, tasa osoko erretreta esku-

ratzeko xedea luken langile orori, kotizazio trimestre kopurua edozein izanik ere, 67

urtera ekarria izanen zaio hemendik 2018 bitarte. Honek beharrezko diren kotizazio

trimestreen gorakada irentsi arazteko balioko luke. 2012ra begira, 41 urte kotizaziokondatu beharko dira tasa osoko erretreta ukaiteko. Ondorioz, biharko erretretadun

ainitzek pentsio eskasak baizik ez dituzte eskuratuko, beharrezkoa den kopurua ez

dutelako ukanen.

Nahiz eta atalase legala 60 urtekoa izan, kotizazio denboraren luzapen berri bat dago

aurreikusia, beraz lan denboraren luzatze bat.

Arlo publikoan, erretretara joateko adin legala 62 urtera igoa izanen da 2010ean fun-

tzionari guzientzat, gaur egun eskubideen ukaiteko 60 urtetan has daitezkelarik.

Lehen helburua erretreta kotizazioen maila blokatzea da, beste molde batean erra-nik pentsioen behititzea, sinestaraziz gainera 2000 eta 2040 urteen artean bikoiztuko

den erretretadunen kopurua finantzatzeko baliabide horiekin bakarrik konda daite-

kela. Kutxak hutsak direlaren aitzakiarekin. Beteagoak daude sistema bankarioaren

salbatzeko miliarak diru publikoaren baitan atxeman behar direnean, edo aberatsen

poltxikoak betetzeko (adibide gisa, erredola fiskalaren bilana honakoa da: 15,8 milioi-Koaderno

sindikalakAbarrekoa

k

1. Erretreta sistemaren kontrako erreforma etaxedeak


8/13

ko ondarea baino gehiago duten 100 pertsonek 1,15 milioi euroko txekea jaso

dute).

Beste helburua, ahopeka aitortua, banaketan oinarritu erretretaren de-

sagertaraztea da, finantzamendu sozialari erroak moztuz, lehen denborabatean bederen gibelarazteko; hori langileak molde orokorrean aurrezki indi-

bidualetara eramateko, pribatuak kudeatu kapitalizazio batetara, bankuen eta

pentsio fondo batzuen bidez, kapitalaren mesede handirako. Nahiz eta siste-

ma finantziarioaren porrota gertatu, pentsio fondo batzuen hondoratzearekin

eta aurrezle ttipien errekaratzearekin, Estatuek metaketa finantziarioa legiti-

matu nahi dute banaketa sistema urriegia bihurtuz, jendea aurrezkietara bul-

tzatzeko.

Erretretaren indibidualizazioa inposatzen duen ikuspegi politiko hau inda-

rrean da. COR1 erakundeak banaketan oinarritu sistema iraultzeko ikerketa

bat ezarri du martxan, gaur egungo erretreta orokor erregimena (urte kopu-

ru kotizatuekin ibiltzen dena) pundu edo nozio kondu erregimen batekinordezkatzeko.

Punduetan oinarritu erretretarekin (Agric eta Arrco erretreta osagarriek jada-

nik erabiltzen duten kapitalizazio bidezko sistema), kotizatzen den euro

bakoitzak erretreta punduak ematen ditu. Punduaren balorea urtero da finka-

tua, prezioen emendatzearen arabera, eta erregimenaren orekara heltzeko

beharraren arabera, ordezkapen tasaren garantia ezabatuz.

Nozio kondu indibidual erregimenarekin, langile bakoitzak kondu berezi bat

du, birtualki bere kotizazio guztiak zenbatzen dituenak. Bakoitzak, erretreta-

ren unean, lan denboran kotizazio modura ordaindu duenaren parekoa jaso-tzen du dirutan. Pentsioa altxatu egiten da erretreta berandu hartzen bada,

edo bizi esperantza murritza bada. Kondu hau edozein langilek edozein

unetan erabil dezake, baina bere pentsioaren likidazioa burutzeko gerora-

tzera bultzatzen du, bizi esperantza handitzen den heinean zenbatekoa atxiki-

tzeko.

Bi sistema hauek soldatarekiko erreferentzia oro kentzea zilegitzen dute,

baita erretreta hartzeko adin legala ukatzea. Aitzinetik definitu soldata

ordezkapen tasa ez gehiago bermatzea erran nahi du horrek, baita erretreta

mailen bariazioarekin erregimen horien oreka finantziarioa segurtatzea.

Erretretara joatea bakoitzaren hautu pertsonala bilakatzen bada, jendarteosoarekiko ardura kolektiboak finkatzen dituen arau sozial baten kontzepzioa

bera da kolokan ezartzen.

Gobernuak prestatzen ari dituen neurri guzi horiek osoki arbuiatu behar dira.

7

1COR erakundea Jospinek sortu zuen 2002an. Honen helburua: erretreten alorreko azterketa gune iraunkorra izatea. Honek alor horren segipena eta proposamenak egi-

ten ditu. Kontseilu hau, finantziatzen eta kideak izendatzen dituen podere publikoei lotua da alde batetik (parlamentarioak eta senadoreak, goi karguko funtzionarioei,

adituei) eta sozial arloko kide, nagusien ordezkari eta sindikatuei bestetik.


9/13A

8

Kontra erreforma horren egiteko, podereak erabiltzen dituen argudioak aitzineko

gibelapenen justifikatzeko erabili zituenaren antzekoak dira.

Lehendabizi, demografiaren argudio faltsua, populakuntza aktiboaren jautsierari

buruzko, langabetu kopuruaren emendatzeari buruzko eta jendearen zahartzeari

buruzko txosten alarmista eta biziki eztabaidagarriekin. Arrazoi demografiko hori

erabiltzean, beste zerbait izkutatzen da: erretretak arazo politiko bat direla eta bide

batez, enpleguan, soldatetan, familian, migrazioetan hartu engaiamendu politikoak eta

sozialak ez dituzte betetzen.

Zergatik luzago bizitzeak gehiago lan egitera behartu behar luke? Bereziki, alde

guzietan lan baldintzak nola txartzen ari diren ikusten dugularik. Lanaren produktibi-

tatea handitzen doan heinean, langabezia ere gora doa. Beraz, ez litake gehiago lan

egin behar, baina guttiago. Bestalde, hipokrisia da langileak gehiago lan egitera

behartzea, jardueraren bukatzearen bataz besteko adina 58,5 urtekoa delarik, aktibo

diren 55-59 urte arteko tasa %54,6koa izanik, eta 55-64 urte artekoa %38 (adin hone-

tako jendearentzat ez baita enplegurik eskaintzen). Langabezia gehien pairatzen

dutenak 30 urtez peko gazteak eta 50 urtez gorako pertsonak dira. Ingurune hone-

tan, kotizazio epea luzatzea zentzugabea da. Pentsioen jausketa mozorrotzeko era bat

besterik ez.

Lan denboraren luzapena ere neurri lanjerosa da, belaunaldien arteko kontratua

nolazpait hausten duelako: adin zaharreko belaunaldiak erretretara joateak gazteei

lanean sartzeko parada ematen die; erretretaren adina aldaraztea gazteen langa-

bezia bere horretan mantentzea da eta azken hauen erretretarako sarbidea kolokan

ezartzea.

Azkenik, lan denboraren luzapena nahi izatea ez da onargarria. Langileak beti bo-

rrokatu dira lan denbora bortxatua murrizteko. Eta borrokak zentzu horretan segi

behar ditugu.

Bigarren argudio maltzurra ezinezko finantzaketarena da. Hor ere, aurrikuspenek

alarmanteak izan nahi dute: 10,7 miliar euroko defizita Caisse nationale dassurancevieillesse erakundean 2010ean, 30 miliar 2011an, 58 miliar 2013an...

Noski, defizit iragarpenen gainetik, gobernuaren eta nagusien logika beti da erretre-

ten sistema sendotu eta irabaziak ekar litzazken palanka bikoitza baztertzea. Alde

batetik, kapital/lana banaketa bermoldatuz, lanetik atera nagusiendako kotizazioak

emendatuz, eta bestetik, kotizazioen ontasun eremua hedatuz. Halako berorekatzea

tabua da, nagusien eta aberatsenen interes eta pribilegioak hunkitzen dituelako. Alta,

aterabide hau ezinbestekoa da erretreten finantzamenduaren arazoa konpontzeko:

balio erantsian soldatapeko partearen behititzea geldituz (enpresa bakoitzeko lan-

gileek sortu aberastasun guztia izanki), eta nagusien kotizazioaren partea emendatua

izan dadin galdetuz. Banaketan oinarritu erretreta soldata jarraikia da, ez etekin gibe-latua edo asistentzia. Gogora dezagun balio erantsia alde batetik soldata sozializatua-

ren (langileek zuzenki irabazten duten soldatan) eta zeharkako soldataren (kotizazio

sozialak, soldaten eta nagusien partearen artean zatituak) artean banatzen dela, azken

hau kutxa eta erakunde sozialei ordaintzen zaielarik (erretretarena barne). Kutxa eta

erakundeek irabazi horiek laguntza sozialetan eskualdatzen dituzte berehala, baitaKoaderno

sindikalakAbarrekoa

k

2. Poderearen argudioak... eta gureak


10/13

inbestizamenduetan, eta azkenik inbertitu ez den mozkina akziodunei zaie

banatzen, etekin finantziarioen bidez. Baina azken 20 urte hauetan, langileen

kalte den indar harreman faltak honako tendentzia hau eragin du: lanetik atera

mozkinen partea ainitz emendatu da (%28tik %36ra), produktibitate errenta

garrantzitsuekin, soldaten partea ainitz jautsi delarik (-10 pundu). Kutxa sozia-

len eta langileen sudurpetik ehundaka miliar euro pasatzen dira, buruzagien

eta akziodunen poltxikoetara joateko.

Beraz, babes sozialaren eta erretretaren finantzaketaren arazoen kausa

soldataren gibelatzean datza. Kantitate erraldoiak lanaren ordainketatik eta

oparoaldi publikoaren finantzaketatik desbideratuak eta ebatsiak dira. Barne

Produktu Gordinean desoreka hori nabari da: soldaten partea %9,3z jautsi da

1983tik 2006ra, bataz beste 120 eta 170 miliar euro urte bakoitzeko, lanetik

kapitalera lerratu direnak (irabazi zatiak lehertu dira: 1982an Barne Produktu

Gordinaren %3,2, 2007an %8,5). Orotara, erretretaren defizita baino hamabost

aldiz gehiago.

Gaur egungo aberastasunen banaketa desorekatu lotsagarriak eten

behar du, etekin finantziarioen onerako egina baita.Alde batetik, soldaten

partea balio erantsian emendatzea galdegin behar da, etekinen makurrerako,

eta bestetik, nagusien kotizazioen tasak ere emendatu behar lukete, ez baiti-

ra 1979tik aldatu. Estatuak eta nagusiek kotizazio batzu ordaindu gabe dituz-

te oraindik, abantaila fiskalak ukanik eta kotizazio sozialetaz libratuak daude-

larik (2009an, enpresek 30 miliarreko karga sozialen libratzea ukan zuten).

Neurri hauek ere deuseztatuak izan behar dute.

Bestalde, baliabide berriak fite atxeman daitezke, kotizazioen zabalkundea

etekin, interesamendu, bonus (10 miliar euro) eta stock-options-etara (3 mi-liar) hedatuz. 2007an COR erakundeak egin ikerketa batean, 2020. urterako,

erretreten finantzamendu gehigarri beharra Barne Produktu Gordinaren

pundu batean egonen da, eta 1,7 pundutan 2050erako. Alta, 2007an, Barne

Produktu Gordinaren pundu bat finantziarioak ez diren sozietateen akziodu-

nen irabazien %10aren heinekoa zen.

Pentsioen erabateko bermeari eta hirugarren adinekoekin lotutako zerbitzu

sozial eta komunitarioen garapenari begira, finantziazioaren eremuko era-

bakiak eraginkorrak izan behar dira; horretarako, erabaki horiek ahalik eta

hurbilen egon behar dute biztanleriaren arazo eta beharretatik. Euskal gizar-

te segurantzaren sistemak, beraz, ahalmen arautzailea eta ekonomiko nahikoa

izan beharko luke jendarte babes eranginkorragoa eta erabakiak demokrati-koagoak lortzeko.

9


11/13A

10

Erretretak jendarte osoarentzat benetako erronka dira, kontu politiko eta soziala, ez

arazo demografiko eta ekonomiko soila.

Banaketan oinarritu sistema bakarra defenditzen dugu, belaunaldien arteko elkartasu-

nean oinarritua, hau da langile eta ez langileen arteko elkartasunean, bakoitzak bere

etekinen arabera derrigorrez parte har tuz eta bere beharren arabera eskuratuz.

Haboro, erretreten sistemen harmonizazio baten alde gaude, baina jende guzia lan-

gileei gehien mesede egiten dien estatus batean lerrokatuz.

Eta jendarte kapitalista eta patriarkal batean, erretreten sistemak bortxaz aspektu

bidegabekoenak isladatzen dituenez2, explotazioan eta ierarkietan oinarrituak

(gizon/emazte; esku langile/buru langile; langile/langabetu; buruzagi/betetzaile; berta-

ko/inmigratu; arlo pribatu/arlo kolektibo; kolektibitateentzako lan eta

formakuntzak/premia gabeko lan eta formakuntzak...), gaur egun baino zuzenagoa eta

elkarkideagoa den erretreta baten garantia aldarrikatzen dugu.

Horretarako:

Lehentasunez, 1993tik indarrean diren kontra erreformen kentzea galdegin

behar da.

Erretretara joateko gehienezko atondoak 60 urtetan geldi behar du, lan dor-

peetan ibili diren langileentzat 55 urtekoa izanki. 60 urteko atondo honek zen-

tzua ukan dezan eta langileek ez dezaten euren jarduera pentsio osagabe bate-

kin utz, aitzineko kontra erreformen ondorioz galdu dena berreskuratu behar da,

hau da denentzako 37,5 urteko kotizazioa, tasa osoko erretreta ukaiteko gisan. Eta

noski, borrokak segitu behar du ur terokoen behititzeko: 36 urte, 35 urte, etab.

Lan merkatuan sartzea gero eta berantago gauzatzen denez, urteroko kalkuluan,

bigarren mailako formakuntzen denbora kontutan hartu behar da, denentzako eta

edozein formakuntza izanki (ikastaldiak, aprendizgoa, goi mailako ikasketak...),

baita lanik gabeko epeak, prekaritate eta denbora partzialezko denbora pairatu-ak, haurrentzako bonifikazioak ahantzi gabe.

Enplegu tasa emendatu behar da, beraz denek lan egin guttiago lan egiteko.

Soldata sozializatuaren emendatzea aldarrikatu behar da, soldata osoaren parte

gisa, oinarrizko behar sozialen finantzatzeko eta asetzeko, erretretak barne.

Soldataren tasa emendatuz, soldata garbia emendatzen da, etekinetan dirua har-

tuz, kotizazio sozialei esker. Nagusien exonerazioak ezeztatuz, soldata sozializa-

Koaderno

sindikalakAbarrekoa

k

3. Gure aldarrikapenak

2

Emazteak dira kaltetuenak. 2008an hilabetean jasotzen zuten bataz besteko erretreta 826 eurokoa zen, gizonena 1.426 eurokoa izanik. Jarduerarik gabeko epe luzea-goek eta ugariagoek, denbora partzial inposatuek, presio sozial, kultural eta ekonomikoek (lanbide ez kalifikatuak eta gaizki pagatuak, soldatak beti gizonenak baino

apalagoak) emaztea etxean gelditzera akuilatzen dute, ondorioz karrera ez osatuak eta etekin ttikiagoak ukanik. 2008an, erretretara zihoazen emazteen %39ek soilik

kotizazioen 37,5 urteak balioztatu ahal izan zituzten, gizonen portzentaia %85ekoa zelarik.

60 urteko adina eta gehiago dutenen pobreziaren tasa %10ez emendatzen da.

2007an, erretretadunen %60ak 9.437 euro baino guttiagoko etekin fiskala zuten (hilabetean 786 euro). 600.000 pertsonek (%70a emazteak) zaharrendako minimoa esku-

ratzen zuten (hilabetean 628 euro).


12/13

tua igo egiten da, beraz soldata osoa ere.

Ordezkapen tasak (soldataren arabera den erretreta maila) %75ean

egon behar du garantizaturik, eta denentzako 6 hilabete hoberene-

tan kalkulaturik. Pentsio bakar batek ere ez, zaharrentzako minimoakbarne, ez du 1.500 eurotik beherakoa izan behar.

Erretretak ez dira prezioen indizioen aurrikuspenetan neurtuak izan

behar, baina soldatetan.

Erretreten borrokaz gain...

Erretreten inguruan gauzatzen ari den borroka sozial hau irabaztea ezinbes-

tekoa da, beste batzu irabazteko parada emanen baitigu: enpleguena, solda-

tena, prekaritateen kontrakoa eta ezberdintasunen emendatzearen kontra-

koa...

Bestalde, erretreten auziak beste arazo sakonagoen pausatzera eramaten

gaitu: lanari, soldatapeko lanari, ekoizpen motei (norentzako, nork eginik, zer-

tarako), ondasunen eta zerbitzuen mutualizazioari buruzko galderak, erabaki-

ak nola eta non hartzen dira, baita aberastasunen partekatzeari buruzkoak,

eta aberastasun horien izaerari buruzkoak, azken hauek ezin baitira soilki

jario finantziarioen arabera neurtu, barne produktu gordinak egiten duen

bezala.

Funtsean, sistema honen lanaren eta biziaren antolakuntza baztertzailea eta

desorekatua dira kolokan ezarri behar, alternatiben hausnartzeko gisan.

Ezin gara erretreten babesa justifikatzeko produktibitatearen tasaren ugaltzea

argudiotzat hartzen dutenen diskurtsoaz kontentatu, produktibitate hazgarri

honek zoin esplotazio maila suposatzen duen dakigulako, hemen eta herri

pobreetan.

Halaber, sistema honek bultzatzen dituen garapen eta hazkunde nozioak

arbuiatzen ditugu (nahiz eta batzuek iraunkor etiketa ukan), garapen eta

hazkunde mota hauek pertsonak eta naturaren orekak suntsitzen dituztelako.

11


13/13A

12

1982: Medef erakundeko Denis Kessler-ek eta PS alderdiko Dominique Strauss-Kahn-

ek Lpargne et la retraite testua izkiriatu zuten elgarrekin, kapitalizazio bidezko

erretreta banakoari ekiteko saioa.

1983: 60 urtetan finkatu zuten erretretara joateko adin legala.

1991: Rocard-ek Le livre blanc sur les retraites argitaratu zuen, erretreta sisteman

erreformak burutzeko deialdia zabalduz.

1993: Balladur-ek kapitalizazio bidezko erretretak sarrarazi zituen, pribatuan direnlangileen erregimena atakatuz. 37,5etik 40 urtera pasa zen tasa osoko erretreta esku-

ratzeko beharrezko kotizazio iraunaldia. Urte eskas bakoitzeko, %10eko urritzea apli-

katu zen (2003an %5era berriz ekarri zuten). Pentsioak erreferentziazko 25 urte hobe-

renen zolan kalkulatu zituzten (10 urte ordez), prezioetan finkatuz eta ez gehiago sol-

datetan: horrek pentsioen lehen jautitze garrantzitsua eragin zuen (%20). Gainera,

erretreten indexazioa prezioen indizean aurrikusiz, erretretaren balorea ez zen gehi-

ago kolektibitatearen aberastasunaren arabera finkatzen.

1995: Jupp arlo publikoko langileen eta estatus publikoa duten enpresen erretreta

erregimena kolokan ezartzen saiatu zen. Baina mobilizazio orokor eta masiboak, tren-

bideetako langileek bultzatuak, proiektua bertan behera utzi zuen.

2002:Jospin lehen ministroak, Bartzelonako Europear Kontseiluan, 2010ra buruz, erre-

tretara joateko adina bost urtera gibelatzeko printzipioa onartu zuen.

2003: Raffarin-ek eta Fillon-ek funtzio publikoaren erretretak zalantzan ezarri zituzten,

nahiz eta parean protesta mugimendu handia egon. 40 ur teko kotizazioak beharretsi-

ak dira geroztik. 2008tik gora, kotizazio urteen beste luzapen bat hitzartua izan zen.

2007-2008: Bertrand-ek eta Fillon-ek SNCF, RATP, GDF eta EDFko langileen erregimen

bereziei amaiera eman zieten. Urtean trimestre bat gehiagoren kotizazio emendatzea

antolatu zuten: 41 urte 2012ko, 41,5 ondoren, etab... ezinbestekoa dela sinestarazi

nahian.

Koaderno

sindikalakAbarrekoa

k

Eranskina: oroitzeko zenbait dato

Erretreta Sistema Justu Eta Solidarioaren Alde (2010)

Documents

Transcript of Erretreta Sistema Justu Eta Solidarioaren Alde (2010)