ENERGIA ENERGIA MOTAK

Energia mekanikoa: mogitzen dagoan objetuek daukien energia

da.

Argi energia: hainbat gorputzek argi moduan igorten dabena da.

Gorputz argidunak naturalak edo artifizialak.

ENERGIA MEKANIKOA ARGI ENERGIA

Bero energia: gorputzek bero moduan igorten dabena da.

Energia kimikoa: hainbat substantzia batzen dan energia da.

BERO ENERGIA ENERGIA KIMIKOA

Energia nuklearra: hainbat substantziatik lortzen da.

Energia elektrikoa: etxeetan gehien erabilten dena da.

ENEGIA NUKLEARRA ENERGIA ELEKTRIKOA

ENERGIA ALDATU EGITEN DA

Energia ez da sortzen, ezta suntsitzen ere; aldatu egiten da. Hau

da, hainbat motatako energiak beste mota batzuetako energiak

bihurtzen dira. Adibidez, esku biak igurtzi ezkero, energia

mekanikoa (mogimendua) bero energia (beroa) bihurtzen da.

ENERGIA ITURRI BARRIZTAGARRIAK

Eguzki panelen bidez eguzki energia aprobetxatu eta bero

energia edo energia elektriko bihurtu daiteke.

Aerosorgailuen bidez haize energia edo energia eolikoa

ustiatzen dogu, eta energia mekanikoa energia elektriko

bihurtzen da.

EGUZKI PANELA AEROSORGAILUA

Presak eta urtegiak eraikiz, ura batzen da; eta, gero,

garaiera jakin batetik isurten da, uraren mogimendua

aprobetxatzeko.

PRESA ETA URTEGIA

Instalazino mareomotrizen bidez, itsasgorako eta

itsasbeherako ur masen mogimendua eta itsasoko olatuena

erabili daiteke. Materia organikoa errez edo tratatuz, energia lortzen da,

eta energia termiko edo elektriko bihurtu daiteke

INSTALAZINO MAREMOTRIZA LANDAREAREN HONDAKINA

ENERGIA ITURRI EZ-BARRIZTAGARRIAK

Petroleoa mundo osoan gehien erabilten dan energia iturria

da.

Ikatza erabiliz, central termikoek energia elektrikoa

lortzen dabe.

Gas naturala etxeetako sukaldeetan eta berokuntzan

erabilten da.

PETROLEOA IKATZA GAS NATURALA

Zentral nuklearretan, substantzia erradioaktiboetatik

abiatuta, energia nuklearra lortzen da eta, gero, energia

elektriko bihurtzen da.

Lurraren barrualdeko beroaren bidez, energia geotermikoa

lortzen da, eta, gero, energia elektriko bihurtzeko erabili

daiteke.

SUBSTANTZIA ERRADIOAKTIBOA ENERGIA GEOTERMIKOA

GAUR EGUNGO MUNDUA ETA ENERGIA

ITURRIAK

Herrialde garatuek eta garapen bidean gagozan herrialdeek

energia asko kontsumitsen dabe.

Energia iturri ez-barriztagarri horreek, urriak izateaz

aparte, Lurreko hainbat zonaldetan kontzentratuta dagoz.

Baliabide horreen kontsumoa murrizteko, gaur egun,

energia barriztagarrien kontsumoa sustatzeko. Mota

horreetako energiei energia alternatibo deitzen jake,

energia konbentzionalak agortu baino lehen horreek

ordezkatzen dabelako helburu.

ENERGIAK INGURUMENEAN SORTZEN DAUZAN

ONDORIOAK

Gasa, petrolioa edo ikatza lortzeko, meatzeak

eta hobiak hondeatzen dira, eta beha horreek

paisaia hondatu eta lurzorua eta landaradia

suntsitzen dabez.

Energia lortzeko instalazinoek arriskuan jarri

daikiez inguru horreetako animali espezieak.

PAISAIA HONDATU ANIMALIAK ARRISKUAN

Erregaiek erretean, substantzia kutsagarri

asko eta asko igorten dira atmosferara, eta

substantzia horreek ingurumenean era

askotako kalteak eragiten dabez:

Atmosferara karbono dioxido asko igorten

da, eta, horren ondorioz, berotegi efektu

naturala handitu egiten da.

Karbono dioxidoaz aparte, erregaiak

erretean atmosferako ura kutsatzen daben

beste gas batzuk askatzen dira.

Zentral nuklearrek karbono dioxido oso gitxi

igorten dabe, baina hondakin nuklear deitutako

arrisku handiko beste hondakin batzuk sortzen

dabez.

ATMOSFERA ERRETEN HONDAKIN NUKLEARRA

EKINTZA KOLEKTIBOAK

Energia garbia lortzeko energia altenatiboen

erabilera bultzatzen dabez, diru laguntza publikoen

bidez eguzki plakak eta aerosorgailuak instalatzea

sustatuz

Energia eragikontatusa hobetzen ahalegintzen dia;

enegia hobeto aprobetxatzeko neurriak hartzen

dabez.

Energia aurreztea sustatzen dabe, informazino

kanpainen bidez. Halan ere, energia kontsumoa

murrizten daben enpresak saritzen dabez, eta

energia larregi erabilten dabenei, ostera, isunak

ezarten deutseez. ALTERNATIBOA

ERAGINKORTASUNA

INFORMAZINO KANPAINA

BANAKAKO EKINTZAK

Kontsumo txikiko bonbillak erabiltea, ohiko bonbillek

kontsumitzen daben energiaren laurena erabilten

dabelako.

Argiak eta makinak, erabilten ez dogozanean,

amatatzea.

Berokuntza eta aire girotua beharrezkoa danean

besterik ez erabiltea.

ARGIA AMATATU

BONBILA

BEROGAILUA

Garbigailua beteta dagoanean bakarrik jartea.

Bide laburrak egiteko autoa ez erabiltea.

Gure udalak edo herriko alkarteek sustatutako

energia aurrezteko kanpainetan parte hartzea.

GARBIGAILUA BETETA AUTOA

UDALAK EGINDAKO KANPAINA

EGILEA: UNAI