Enbriogenesia: In vitro ernalkuntza

eta ama zelulak ikasgelan,...

Egilea: Xabier Goikoetxea

ZIENTZIA gure bizitzako edozein momentutan agertzen da. Anatomia eta fisiologia ikasgaian zientzian murgildu nahi izan dugu enbriologia gaia lantzeko. Horretarako itsas trikuen in vitro fekundazioaren inguruko praktika egin dugu.

Itsas trikuak ekinodermoak dira, gure taldetik hurbilen daudenak dira, enbrioiaren garapenaren lehen urratsak berdinak direlarik.Praktika hau egiteko hurrengo prozedura jarraitu dugu:

1. Itsas triku bat hartu dugu gonada aktiboekin.

2. 0,5 M KCl disoluzioa injektatu animaliek gonaden askapena egiteko.

3. Animaliak askatzen duen likidoaren kolorea aztertu.

4. Esperma azkar hartu eta petrikutxa lehor batean jarri.

5. Esperma eta obuluak elkartu.

6. Lortutakoa begiratu “gastrula” izeneko urrats enbrionarioa lortu arte.

7. Bukatzeko, zientzia aldizkarirako artikulua prestatu.

LABURPENA:

Zientzia gure eguneroko bizitzako momentu guztietan aurkitu dezakegu. Zientziaren garrantzia zalantzatik kanpo geratzen da. Nahiz eta estatu mailan ikusten dugun gure ikasleen emaitzak european estatu handiekin alderatuz PISA informeetan txikiak direla.

Estatuen araberako emaitzak.

...Joera hori aldatzeko beharrezkoa da ikasleak motibatzea, zientziaren aldeko jakinmina sorraraztea eta praktikan jartzearen aldekoak izatea.

Zer egin genezake?

SARRERA:

...Gure ikuspuntutik klaseetan praktika gehiago eginez ( edo elkarlanean aritzeko prest dauden beste laborategietan ), interes zientifikoa sortzen duten eta momentuan puntakoak diren gaien inguruan.

In vitro ernalkuntzaren bioteknologia, enbrioien eraldaketa eta ama zelulen lorpena aukera paregabea dela uste dugu.

Ikasitakoa praktikan jartzeko, praktika errez hau proposatzen dugu?

Giza obulu baten in vitro ernalkuntza.

Enbrionatutako ama zelulak.

... Embriologia praktika bat itsas trikuekin.

Baina, zergaitik itsas trikuekin?

1. Itsas trikuak ekidermatuak dira eta hori dela eta gugandik, kordatuengandik, hurbilen dauden animali taldekoak dira. Hori dela eta enbrioiaren garapenaren lehen urratsak elkarbanatzen ditugu.

Itsas trikuak.

Zuhaitz ebolutiboa.

2. Itsas trikuek kanpoko ernalkuntza egiten dute, itsasoko uretan hain zuzen. Honek in vitro ernalkuntza egitea asko errazten du.

3. Ez dugu umetokirik behar eta ez dugu zuzenean obuluan informazio genetikoa txertatu behar.

Kanpoko ernalkuntza. Informazio genetikoa txertatzearen beharra ez dago..

...4. Bestalde, in vitro ernalkuntza, geroko giza enbrioien ikerkuntza eta manipulazio posibleak ez daude arazo legal, etiko eta teknikoetatik at. Horregatik, itsas trikuak erabiltzen dira, arazo hauek ekiditzen direlako praktikaren erabilgarritasuna galdu gabe.

HELBURUA:

Olabide ikastolako 2. batxilergoko anatomia eta fisiologiako

ikasleek, EHU- rekin harremanetan jartzea enbriologiako praktika

bat egiteko.

Bi enpresetako logoak.

Ikasleak lanean.

PROZEDURA:

1. Martxo Apirilean, itsas trikuak hartzen dira, horien gonaden aktibitatea egokia denean hain zuzen ere. Batzuetan lehenago ere har daitezke, udaberriaren arabera. Izan ere, gonaden gametoak ekoizteko, itsasoko ura epeldu egin behar da.

2. Itsas triku biziei, barrunbe zelomikoan 0,5 M-ko KCl disoluzio bat injektatzen zaie, 1ml ko bost dosi jarraietan, jeringila baten bitartez trikuaren ahoaren inguruan, hau da, animaliaren zati bigunean. Modu horretan estres osmotikoa eragiten dugu eta horren ondorioz, animaliak gametoak kanporatzen ditu.

Itsas trikuari emandako KCl injekzioa

3. Probeten gainean jarritako itsas trikuen gametoak ikus ditzakegu argazkietan. Likidoa txuria bada, trikua harra izango da, eta likidoa aldiz, laranja bada, itsas trikua emea izango da. Ezin daiteke animaliaren sexua hori egin aurretik ezagutu, izan ere, itsas trikuetan ez da dimorfismo sexuala existitzen.

4. Lortutako esperma tanta kontagailu batekin ateratzen da eta petri plaka lehor batean jartzen da. Espermatozoideak urarekin kontaktuan jartzean aktibatzen dira eta oso denbora gutxi irauten dute bizirik. Obuluak, trikua dagoen probetaren barnera jausten uzten dira, eta probeta horrek itsasoko ura dauka barnean.

Itsas trikuaren esperma

Itsas triku emeak obuluak kanporatzen.

EMAITZAK

Behaketaren emaitzak aztertu ahal izateko hiru edo lau ordu itxaron behar izan genituen. Lortutako emaitzak hurrengoak izan

ziren:

1. Hibridazioaren ahalegina hutsala izan zen, hau da, muskuiluaren espermatozoideek ez zituzten Itsas-trikuen obuluak

ernaldu.

2. Ingurugiro Tª-an ernaldutako obuluek 8 zeluletako enbrioiak eta morula ere eman zuten.

3. Hozkailuan, 3 edo 4 ºC -tan egon ziren gametoak ez ziren ernalduak izan.

4. Ilunpetakoak ernaldu ziren eta 4 zeluletako enbrioiak eta morula faseraino behatzea lortu genuen.

5. UV izpietan egon ziren obuluak ez ziren ernalduak izan eta guztiz suntsitu egin ziren.

Ernaldu berriko obuluak beste espermatozoideak sartzea ekiditeko hesiarekin.

Bi zelula, zigotoaren lehen zatiketa.

Lau zelula, bigarren zatiketa.

Morula, 32 ama zelula embrionario inguru.

Gastrularainoko, hau da, ekinodermatuekin morfologia enbrionario bera duguneraino, serie osoa eta ordenatua.

Segida oso eta ordenatua gastrularaino, hau da,

ekinodermatuekin morfologia berdina dugun estatu

enbrionarioraino.

ONDORIOAK:

1. Ikasleak motibatzen gara praktikarekin eta publikazioarekin.

2. Eskola eta unibertsitatearen arteko proiektuak sustatzen dira, modu honetan, bi entitateen arteko deskonexioa ekiditu egiten da.

3. Ikasleok mikroskopio optikoaren eta laborategiko beste tresnen erabilera ikasten dugu.

4. Ikasleok in situ obuluaren ernalkuntza eta garapen enbrionarioaren geroko faseak behatzen ditugu.

5. Metodo zientifikoa praktikan jartzen dugu.

6. Argitarapen zientifikoak egiten ikasten dugu.

7. Azkenik, ikasleok zientzialari baten lana ezagutzen dugu eta lana publikatzea lortzen bada, bere Curriculum Vitae-rako baliogarria izango zaigu.