El euskera en los videojuegos

download El euskera en los videojuegos

of 58

Transcript of El euskera en los videojuegos

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    1/58

    EURHFTFDM@EL-ILHLEPFK

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    2/58

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    3/58

    2

    EURHFTF DM@EL-ILHLEPFK

    Eushfrf `uou eushfc omzfrtefrek derezmtfsukfrek f`merfzce kfousmf,mklk`mh ere. Fktzmkfrltmh `ftlzhmou oure nmzhuktzfrek cenekerregerektzmfh, Mdermfr pekmktsucfrek etf Grfktzmf neolfc`efrek frtefk,

    Dmzhfmhl olchlfrek lk`lfk. Eushfrfzhl cenek prlorfaf mkglraftmhlfhfurhmtzehl, dfmkf, ez `uou `ekdlrfk nfmk ftzerf eomk denfr9 6==:ehlnfafrhf`frek er`mrf frte dfhfrrmh.

    Ofrfm nfrtfhlfh `mrf lr`ekfofmcuetfrfhl cenek prl`uhtu echfrrerfomcefh9ilcfsfrek dm`ez zerdfmt mrfhfstehl necduruz cfk`utfhl prlorfafh zmrek,nezhuktzf-fclrrfrm cltufh etf oecfk kfnmz etxefk erfdmctzehl al`uhlfh.Rermlus ofaesmzekez ezfoutzek `mrf ilhl nlrmeh ofur eouk. Ecnuyfr

    huctur echfrtef etf Mhfstlcek Echfrtef fmtzmk`frmfh mzfk zmrek, destedftzuehmk dfterf, 2-6> urte dmtfrtehl nfurrem zuzek`utfhl nfcfhlaftermfcfh ofrftzek.

    Nfcere, aek`e derrmrf frte ez zek ne`ftu erf nlrretfhl prl`uhtuehmhlmkteresf, nfrmh etf MDA dfterfofrrmfh (ZBfh) aerhfturftzefrehmkdfterf mkglraftmhf `ealhrftmzftu zek frte. EFEk, Eushl IfurcfrmtzfrekHlkehtf zfmtez6prlorfafh fshl cfouk`u zuek ne`fpek nlrretfk9

    etxeetfk mkglraftmhf-ehmplfh erlstehl `mru-cfouktzfh eaftek zmtuekprlorfaf nlrrm esher fshl nfk`mtu dfmtzek futlklamf-erhm`eolhllr`ekfofmcuek hlpuruf.

    Nfcf f`merfztek `ute Eustft-Eushfc Estftmstmhf Erfhuk`efrek `ftueh96===hl nmruofrrek nmrunmcehlfk EFEhl 65 urtetmh olrfhl dmztfkceek%24,?eh dfmkl ez zeuhftek lr`ekfofmcuf etxefk8 4:60fk, %??,4eh4.

    EFEhl mkglraftmhf-ehmplek hlpurufh mzfk`fhl nfzhuk`e nfk`mfh,dftetmh, etf nezhuktzf-burrmbucuaefk Mkglraftmhf mrfhfsofmf sfrtu

    6. Eushf`m Mkglrafzmlfrek Omzfrtefk pcfkfrek dfrrufk zeolekprlorfaf nlrreh Mkterketerfhl sfrdm`ef fnfcdm`etu kfnm zmeknerrmtfr ouztmem, etf, nlrretfrfhl, `mru-cfouktzfh eaftek zmtueksfrerfhl hlkexmlf zutek lr`ekfofmcufh erlstehl, gmkfktzf-erfhuk`eehmk echfrcfkefk. Zrlorfaf 4::: urtehl fzfrl fafmerfkifrrm zek afrtxfk.

    4. 4:60fk EFEhl gfamcmem eomk`fhl Mkglrafzmlfrek Omzfrtefrm

    duruzhl Mkhestfk ifsltfhl `ftufh. (4:65ehl afmftzfrek 4:f)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    4/58

    0

    mzfkfh, destetmh, fshl nfk`mtu zuek eushfrfzhl mkglraftmhf-prlorfaekeshferf, etf, eshferf nlrrm erfktzutehl, Eushl Ifurcfrmtzfh cfkhm`etzf-nmtzfraekfh smkftu zmtuek slgtwfref ofrftzek zutek ekpresehmk etfdertfhl zekdfmt echfrterehmk. Rlgtwfre-prlorfaf oenmfolrek eshferf ezzek, dfmkf, nlrretfrf auoftu. Erfdmctzfmceeh fshlz oenmfol kfnm zutek,

    etf lr`ufk foertu zmrek eushfrfzhl cenekdmzmhl dm`el-ilhlfh.

    Eushfrf sustftzek

    Lr`urf frte ourefk eomk`fhl dm`el-ilhleh Espfmkmfhl Estftuhlaerhftuf zeuhftek xe`etzft. Ilhl nfmek ofrftzfmceeh `ek`f ouztmetfhlfpfcetfk mhusm kfnm zmtuztek etf ofztecfkmfz eomk zmtuztek. Nfcf ere,df`fu`e mkoecesez eomk`fhl dm`el-ilhl dftzuh, nfcf klcf, Tmshy_ll`seh (Yeus Rlgtwfre, 6==4), etf Zmbaftmb-ek ilcfs-afhmkeh, Clsiustmbmerlseh (6==2) etf Afrdeccf Wmbeh (6==0). Nfueh kfzmlfrtehlaerhftuetfk sfc`u eomk zmrek.EFEhl erfhuk`efh mzfk zmrek eushfrfzhl ilhlek eshferfrm erfktzuteksfmftu zmrek cenekdmzmhlfh. 6===. urte fafmerfk, Eushfrf dmzmderrmtzehlpcfkf lkfrtu zuek Eushl Ifurcfrmtzfh. Dertfk zekdfmt nutsukekfdfraektzek zmrek, fmsmfc`mfk etf ofzteek fclrrefk derezmhm. Erf derefk,eushfrf mhfsoecftmh hfkpl ere erfdmctzehl denfrrf fzpmafrrftzek zuekpcfkfh, fshlrektzft zmolrrf dfmtzek eshlcftmh hfkpl eushfrfz frmtzef.

    Zrlorfaf nlrm afrtxfk ifrrm zek urte derefk Ompuzhlfhl Glru Fc`uk`mhlEushfrfrek Klrafchuktzfrfhl zuzek`frm kfousm mzek`ftu zutek ClrefCefkmzdfrrutmf (Fretxfdfcetf, 6=57)2. Fr`urf nlrretfk nfsm etf `ekdlrfoutxmrf, Cefkmzdfrrutmf etf dere tfc`ehm`efh hlkturftu zmrek eushfrfsustftzehl fsalz `mruz cfouk`utfhl eushfrfzhl afnfm-ilhl, stca, dm`eletf B@fh ouztmz ezezfoukfh zmtzfmzhmlcf iek`e frruktfrm.

    Eolerf nlrretftmh fdmftutf, Eushl Ifurcfrmtzfrek ehmaekfrehmk dft eomteferfdfhm zuek Fc`uk`mfh, etf Eushfrf `f lpfrmrmh lkekf hfkpfmkfifrrm zuek afrtxfk, 4:::hl Ofdlketfk. Fc`uk`mfh nmtzfraekfh smkftuzmtuek dfkfhetf-hfte nfk`metfhl fr`urf`ukehmk, eushfrfzhl fmsmfc`mhl

    2. >?/6==6 Glru @ehretuf, uztfmcfrek 4?hlf, EushfrfrekKlrafchuktzfrfhl zuzek`frm kfousmf mzek`ftzehl. Ompuzhlfhl

    Fc`mzhfrm Lgmzmfcf. 600. zh. 66.>76. lr. (6===hl fduztufrek 2:f)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    5/58

    5

    prl`uhtufh cehu kfdfraek etf zenftzetfk ifr zmtzftek. Nlrrehmk dfterf,`mru pushf dft erfdmcm zuek pudcmzmtfte-hfkpfmkfrfhl.Fromffc`mzhfrmfheomk`fhl echfrrmzhetfk Cums Dfk`rs (Zfsfmf, 6=00 - @lklstmf, 4::=)Ompuzhlfhl Glru Fc`uk`mhl Hucturf, Eushfrf, Ofztermf etf Hmrlcetfhl`mputftu mzfk`fhlfh esfk zuekez, iek`efh ez zeuhfk durufk sfrtutf

    XOfdlketfkQ eushfrfz ere lpfrmfh eomtehl fuherf dfzeolecf0

    . Eushfrf`f lpfrmrmh lkekf hfkpfmkfh frrfhfstf nfk`mf mzfk zuek Ofdlk nfmetfk,etf 6:.:::tmh olrf eushfrfzhl prl`uhtu sfc`u zmrek5.

    @ftu lk nlrmeh olrfdenerf, Dfk`resek mrmtzmz eushfrf ofzteek frtefksustftzehl lr`urf frte afrtxfk ifrrmtfhl keurrmfh lsl trf`mzmlkfcfhzmrek. Fc`uk`mf glraucf derrmfh pektsftzek nfsm zek, hlktufk mzfk`fofztefh oerl etf oenmfol eoltek zmrecf lr`ekfofmcu furrefk, etf ezzeolecf fmsmfc mrfhl prlorfaf fshlrmh eushfrfz.

    Eushfrf zure ukmdertslfk hfkpfmkf slrtu zutek lr`ufk. Pxmpffc`frfzm denfr oekmek XetfQ `ealstrftu, eushfrfz ere dfzmrecf derfmehnfmkdeste estmaftzek zmtuztek prl`uhtu nlrmetfhlfh, etf er`frfzhlfhdezfmk lkfh zmrecf, zmlek Dfk`reseh. Lsl furrehlktu urrmfrehmk, Glrufc`uk`mfh nmru dm`el-ilhlrek ofrfpekf ductzftu zmtuek9 Estrlpf`fh,Aek`mzfcefhetf Ifm Fcfm Rplrt.

    Errektermfk ilhlfh slrtzek

    Nmru ilhl nlrmeh slrtzehl fr`urf 2@Kews ekpresfrekf mzfk zek.Errektermfk hlhftutfhl amhrlekpresf nlrm 6===fk slrtu zutek mhus-ektzukezhlfh, 2@hl mkglorfstfh, `lhuaektfcfh etf dm`elfh ehlmztehl.F`lcgl Cuzurmfof (@lklstmf, 6=7:) ekpresfhl fr`urf`uk kfousmfh `mlekez,nfsmerf dftefk tecedmstfrfhl cfk eomtehl fsalf oekeuhfk, dfmkf ofmomkek cmdurufh, eshu-lrrmfh etf nlraf-mru`mfh fromtfrftzehl ere.

    Eushfrf zure ukmdertslfk hfkpfmkfrfhl, Ompuzhlfhl Fc`uk`mhlEushfrf zuzek`frmfh Clref Cefkmzdfrrutmfh zekdfmt ekpresfrm eshftu

    0. Ofrfte, Hftmxf etf Mrfzustfdfrrekf, Kfolre. Echfrrmzhetf CumsDfk`rsm9 Ofzte fshlh fmsmfc`mrfhl txmpf er`frfz `fuhf. Fromffc`mzhfrmf, 6>4>. zh. 65-6?. lr.

    5. Mpfrrfomrre, Zmcfr. Eushfrfzhl ilhlek sfcaektf nmruhlmztu `f

    nmru urtetfk. Fromffc`mzhfrmf, 6=:?. zh. 0?-0=. lr.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    6/58

    7

    zmouk eushfrf sustftzehl prlplsfaekfh eomtehl. Ofzte-iek`efrmzuzek`utfhl prlplsfaek al`erkl etf lrmimkfcfh denfr zutek mzfk, etfnlrtxe slrtu zmtzfmouk eushfrfzhl dm`el-ilhlfh eomtehl m`emf.

    Cuzurmfofh fmtlrtzek `uekez, ofrfm nfrtfk dere ekpresfh ez zeuhfk

    dm`el-ilhlfh eomtehl prlorfaftzfmcermh, ez dfmtzek nlrm derekstclslstf. Nfcf ere, dm`el-ilhlek ofrfpekf ez zeolek 2@Kews-ekofmtfsuketftmh lsl urrutm. Eushfc Nerrmfk ez omkek fshl 2@ eomtekoekdmctzfkfh, `ml.

    Fc`uk`mfrek Eushfrf zure ukmdertslfk prlorfafh dm urtehl mrfupekfmzfk zuek, etf dmtfrte nlrretfk Errektermfhl ekpresfh nmru dm`el-ilhl ofrftu zmtuek eushfc hmrlcem duruz. Cenek dmfh, Estrlpf`fhetfAek`mzfcefh4:::. urtefk zenfr ofrftu zmtuztek8 nmruofrrek etf fzhekf,Ifm Fcfm Rplrts, nurrekol urtefk mrmtsmhl zek, @urfkolhl Fzlhfrfhl prest.

    ERPTLZF@FH

    Cuzurmfofrm dururftu zmtzfmlk cenek m`emf frrfuk-auk`uhl txfpechetfhlr`ekfofmcurf erfaftef mzfk zek, Hlktxfhl dfk`erf7, derezmhm.

    Nfsmerf-nfsmerftmh Cuzurmfofh from e`uhm zuek dere ilhlf ez zecfsmaucfofmcu dft mzfkol, ilhl `mdertmofrrm etf ektretekmofrrm dftdfmzmh. Cenmfrm cltutfhl ezfuofrrmfh fc`ftu etf estrlpf`ek lnmhlmrfupekf aurrmztu oekuek (lnmhl 4: amkutuetftmh 64 amkuturf), ofzteehlr`ekfofmcu-pfktfmcfrek furrefk `ekdlrf oenmeom ez mofrltzef dfmtzekoure fsalf. Estrlpf`fhmzekf ifrrm zmltek ilhlfrm.

    Mzekf fuherftutf, Cuzurmfofh cfk-tfc`e dft lsftu zuek. Ezmkkuek pcfktmccf stkhlrmh lsftu, fuherf nlrm ez dfmtzek errektfofrrmfekpresfrektzft, fmpftzek `u. Derfz, prlmehturek dft mrmstek zekefk,cfouktzfmce dftzuh dmctzek kmtuek, cfkf furrerf fterftzek cfouktzehl.

    Fc`uk`mfrek prlmehtuf mrmtsm zekefk, from mhusm kuek dm espfrru deremzmdenfrrf zeolecf9 orfstsalf fc`e dftetmh, etf prlorfafzmlf, destetmh,`ml Cuzurmfofh.

    7. 6>?=fz oerlztmh ilhftzek `f estrlpf`f @lklstmfhl df`mfk,

    mrfmcehl cenek dm mofk`eetfk.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    7/58

    ?

    Estrlpf`fhek fc`er`m dmsufcfz koec Oaez Espmklsf, Mfhm Ceolrduru,Ze`rl @laeq, Molr Ofrbf etf Afrmfkl Zerfc greecfkbefh fr`urftu zmrek.Nfrreafk dmhfmkf mzfk zuek nfmehmk. Zrlorfafzml-cfkfh, derrmz, Fcgre`lTequeilh eomk zmtuek, ofrfm nfrtfk Dmzhfmhl OfaeZrl dm`el-ilhlekpresfrm?ftxmhmtf zeolekf klcfdfmt ere.

    Estrlpf`fhek ilhfofrrmtfsukf deste hmrlc-ilhl dftzuetfk lmkfrrmtzek `f,Prfbh & Gmec`(Hlkfam, 6=>2) hcfsmhlfk, esfte dfterfhl. Ilhftzek nfstehl,cfu hlclretfhl trfmkeruetfhl dft fuherftu denfr zuek ilhfcfrmfh. Ezoekuek cenmfrmh slrtu kfnm etf, nlrreoftmh, ez oekmek mzekmh ifrrm trfmkeruem.Nfcf ere, trfmkeru ezfoukekek hlclrefh `frfaftzfte>.

    Ilhfcfrm dfhfrrerfhl ilhlf `f etf tehcftufrek dm`ez hlktrlcftzek `f. Bcetrf sfhftutf afrhftzek `f frrfukhf`ek errmtalf. Frrfukcfrmek kehefketf lcftuetfk lmkfrrmtutfhl lsfofm estrfteomhl xuae-xuae dftzuh`fuzhf ilhlfh. Cenekdmzmhlfk, hlktufk nfrtu denfrrf `fol frrfukhf`ekerrmtal dmzmfh fdmf`f nfk`mfolf eaftek `uecf, dfmkf frrfukcfrmfhkehftzefrek hlkturf. Dmofrrekefk, lcftufrek klrfkzhlf fprldetxftzek`f, trfmkerufh fdmf`urf nfk`mf nfrtu `ezfk frrfukhf`f outxmrehmk.

    Mtxurfrm `folhmlkez, 4@hl orfsthlfh `mtuek ilhl fpfcf `fEstrlpf`fh.Nfcere, dm`elf etf 2@ kfnfstek `mtuek nfsmerfhl sehuektzmf mhusofrrm dftkfdfraektzek `f. Eomherf prlgesmlkfcf zeuhfk, kfnmz etf eoukol dm`el-ilhlehmk fc`erftuz oerl, nfmek dftere fktzmh ez mzfk, `ml Cuzurmfofh.

    Ilhlfh slmku-`etfmce ouztmz mhusofrrmfh `fuzhf. Frrfukhf`ekerrmtalf afrhftzek `uek trfmkeruhl pftrlmfrek ofrrfsm `momtfcmzftufhkfdfraektzek `mrf, frrfukzfceek fnltsehmk etf lcftu nfk`mek tfrtefkfurrerf `lfk trfmkerufrek hrlshlfrek hlktrf iltzek `utek lcftuekslmkufrehmk dfterf. 2@Kews PWhl fr`urf`uk kfousmfh ololrftzek `uekez,slmku nlrmeh estrlpf`etfk etf ektrekfaek`uetfk orfdftu oekmtuek=.

    ?. 4::6 urte nfsmerfk slrtutfhl dm`el-ilhl ekpresf. Dmcdlk zeuhfkeolmtzf.

    >. Der`ef, frrlsf, nlrmf etf alref, nfu `f, Nlk`frrmdmf, Zfsfm@lkmdfke, Lrml etf Zfsfm Rfk Ze`rlrek hlclrefh, nurrekez nurrek.

    =. Mdfroutxm, Gcmx. Mofk`efk pcfzfrftuhl `f eushfrfzhl cenekoldm`elilhlf, estrlpf`em duruzhlf. Omzfrtef. Ec @mfrml Wfsbl. 6>.

    lr. (4:::hl fdek`ufrek >f)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    8/58

    >

    Rem nmcfdetehl cfk ololrrfrek lk`lrek, etf 64.5::.::: pezetfhl (?5.627eurl) furrehlktuf erfdmcm etf oerl6:, prest zeolek Estrlpf`fh. IlhlfZB glraftufk hfcerftu zutek. 4:::hl mrfmcfrek ?fk prektsfurrehlfeafk zutek @lklstmfk, Glru Fc`uk`mfrek erfmhmkefk, ilhlf ne`fdm`eemfurheztehl. Nfk mzfk zmrek Cums Dfk`rs `mputftuf, Clref Cefkmzdfrrutmf

    Eushfrf zuzek`frmf etf F`lcgl Cuzurmfof, ilhlfrek ofrfpekfrekfr`urf`uk kfousmf.

    Estrlpf`fh dm`el-ilhlfrek ftzefk zeu`ek eushfrf sustftzehl pcfkekderrm eafk zutek fr`urf`uk plcmtmhleh, etf Cuzurmfofh, derrmz,ilhlfrm duruzhl xenetfsukfh, ilhftzehl al`uf fzfctzefrehmk dfterf.Dmnfrfaukefk, Eushfc Nerrmhl eoukhfrm kfousmeh eushfrfzhl cenekdm`el-ilhl omsf furheztu zutek Estrlpf`fh.

    Ilhlf cfu nfmzetfrf zfdfctzehl, nmru eouk oerlfol, nmcfh 6:, Estrlpf`fheushfc eoukhfrmehmk dfterf zfdfc`uhl zecf mrfofrrm zek. @emf,Eushfc`uklk Eoukhfrmf, Ofrf, Yfdfcmh,@mfrml Wfsbletf Ec Auk`l-ZfsWfsblrek mofk`ehl e`mzmleh trfmkeruek ilhlfrek hlpmf dft eshurftzehlfuherf eafk zutek, ?5: pezetfrek (0,56 eurl) truhe. Eoukhfrmek dm`ezdfkftu etf oerl, Estrlpf`fh0.5:: pezetftfk (4?,:5 eurl) ifrrm zeksfcofm `ek`etfk66.

    AEK@MYFCEFH

    Estrlpf`fhilhlfh mzfk zuek nfrrerf lkf mhusmtf, eushfrfzhl dm`el-ilhlek ofrfpekf sustftzek ifrrfmtzef erfdfhm zuek Ompuzhlfhl GlruFc`uk`mfh. Etlr zmtezheek hrmtmhem furref nfrtutf, Cums Dfk`reseh esfkzuek derfh lr`ezhftzek zuek Fc`uk`mfh ez zeuhfcf dm`el-ilhlekehlmzce dmnurtzehl fsalrmh, dfmzmh etf, dereh nfsmtfhl dm`efrehmkekpresf prmdftufh fkmaftu, zereomk nlrretfk auromc zmtezek.

    6:. Ofrbf `e Dmhuf, K. Cfs trfmkerfs mkspmrfk ec prmaervm`eliueol Af`e mk Eushf`m. Rlbme`f`. @emf. 67. lr. (4:::hlfdek`ufrek >f)

    66. ?7/4::: Glru @ehretuf, uztfmcfrek 47hlf, Hucturf, Eushfrf,Ofztermf etf Hmrlc @epfrtfaektufh fromtfrftutfhl dm`el-ilhlfherlstefoftmh lr`fmk`u denfrrehl prezml pudcmhlfh ezfrtzek`mtuekf. Ompuzhlfhl Fc`mzhfrm Lgmzmfcf. 60>. zh. 64.757. lr.

    (4:::hl fduztufrek ?f)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    9/58

    =

    Glru Fc`uk`mfrek fpustufrm ifrrfmhm, 2@Kews PWh deste dm`el-ilhldft ofrftu zuek, nfmk eafmtzf lkfh eafk zmzhmlk hmrlcek ofmfrm cltutf.Dmofrrek ilhlrfhl eushfc`uklk aek`mzfcetfsukf nfrtu zuek ofmtzftCuzurmfofh. Eushfc`uklh detm mzfk uou clturf derezmf aek`mfrehmk, dfmaek`m-mdmcmfh eomkez, aek`molmzfcetfsukfrek dm`ez kfnmz eshfcf`frek

    dm`ez, etf mzek nfk`mhl aek`mzfcefh `mtuou, nfcf klcf, Ilsuke Derezmfrtu,Murrfteom etf Zlu fkfmfh, Iufkmtl Lmfrzfdfc etf E`urke Zfsfdfk.

    Eushfc Nerrmhl cfu aek`m Fkdltl (Dmzhfmf), Dmfmzpe (Kfvfrrf), Eomkl(Frfdf) etf Pxmk`lhm (Ompuzhlf) moltzef prlplsftzek `u ilhlfh, fzhekprldf nfk`mrfhl prestftzehl9 Everesterf moltzef. Keshf-autmc aek`mzfcedmhlte dft `f dm`el-ilhl nlketfhl prltfolkmstf, etf Aek`mzfcefhehlcfu tlktlrretfrfmkl moltzef `f nfmek necduruf. Estrlpf`fheh dfmklfshlz hfcmtfte nfk`mfolf `u ilhl nlkeh. Hlaertzmfchm ere cenmfhlrrfolf`f, etf Estrlpf`fhek dltlm dfhfrrfrehmk ilhftzek zek al`ufk, neaeknmru erfdmctzek `mrf.

    Pehcftuhl oezmehmk hlktrlcftzek `mrf aek`mzfcefh, klrfktz il denfr`utek fomktzehl. Molerf dfhlmtzfh 70 auomaek`u `mtu ouztmrf,etf ez `fol ofmcurrerf mrmstehl dm`e dfhfrrf. Aek`mfk olrf `lfcf,aek`mzfcefh mrrmst eomk etf famc`eomrf erlr `fmtehe, etf nlrreh auomtzekifrrfmtzehl puktufh hektzek `mzhml. F`maekf erfdmcm denfr `f klcfmol erfdfhmtzehl. Erlrmfc`meh pmztu zezfhetek eztfdfm`f sfmnestehl,Cuzurmfofrek tfc`efh erfdfhm zuek erlrtzefk prltfolkmstfh slhetftmhesehmtf oec`mtuhl zmrecf detm. Ez oekuek eolerf dlrtmtzmh e`l l`lcmherfhutsm kfnm.

    Lrl nfr, Aek`mzfcefhfshlz sltmcfolf zek Estrlpf`fhdfmkl,tlktlrrerfmklhl molerf klcf smaucftu pektsftu denfr mzfk dfmtzutek.Yfdfcetf etf Everesterf mol zek Eushfc Nerrmhl cenek espe`mzmlf nfrtuoekmtuek lmkfrrmtzft, fzfc`u `mou Cuzurmfofh. Estrlpf`fhek dezfcf,ilhfc`m dfhlmtzf oenmekez 4: amkutu mrfutehl zeolek pektsftuf ilhlf.

    Aek`mzfcefhofrftzehl, Estrlpf`fheomk zuek tfc`e derfrehmk ifr`ukzuek Cuzurmfofh, etf ehlmzpekf ere 2@KewsPWrek furrehl cfkfrek lslfktzehlf mzfk zek, ez, lr`ef, furrehlktuf9 6> amcmlm pezetf (6:>.6>4,6>eurl). Fc`uk`mfrek mkdertsmlf nfk`mtzefrehmk dfterf fshl nldetu zekilhlfrek fhfderf. Eomcefh ololrftzek `uekez, orfsthlfh nldefh zmrek

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    10/58

    6:

    furrehl ilhlhlfh dfmkl. Dlst aek`m nfk`mfh smaucftzek zmtuztekeszekftlhmfh deketfhl mru`metfk lmkfrrmtutf zeu`ek, erfkstek `uCuzurmfofh. @lklstmfhl Amrfhruz Ofmkehl Clturf fkmafzml-estu`mlfkfrmtutfhl koec Oaez Espmklsfh eomk zmtuek mru`m nfmeh.

    4:::hl fdek`ufk ifrrm zutek sfcofm ilhlf, Estrlpf`fhpcfzfrftu etfcfu nmcfdetetfrf, dmfh ere Ompuzhlfhl Glru Fc`uk`mfrek Eushfrf zureukmdertslfk sustfpek-hfkpfmkfrek dfrrufk. Estrlpf`fhehmk eomk zuekdezfcf, Fc`uk`mfh ne`fdm`efh `emtu zmtuek dere eolmtzfrf, etf ilhlfrekxenetfsukek derrm eaftefrehmk dfterf, ifhmkfrfzm zuek 7.::: fce ifrrmhlzmrecf sfcofm64.

    Cums Dfk`rs Hucturf `mputftu lnmfh oerlfol eafk zuek echfrrmzhetfdftefk fzpmafrrftu zuekez, dfm estrlpf`f etf aek`mfrek mkouruhlfheushfrfz eomkfh `fu`e, ez `mrf ofztecerfz eomk etf oerl mtzucm. Ofztefshlh eushfrfz ifhmk frrek, fmsmfc`mrfhl txmpf er`frfz `fuhfte.Eushfrf zure ukmdertslfk prlorfafrek fsalf zek eushfrfzofrftutfhl aftermfcf eshurfofrrm ifrtzef nfur etf ofzteem, mhfstlcftmhfterftzefk, ilcfs-ifr`uerfh ere nmzhuktzf nlrretfk eomtek ifrrfmtu fnfcmzfk ezftek.

    Dfk`rseh, ofmkerf, erfktzuk zlrrltzf eafk zuek Fc`uk`mfh destenmzhuktzetfk ofrftutfhl dm`el-ilhlfh `mruz cfouktzehl fuherfzofc`etutf. XOfzteehQ fomfk kfnmfol mzfkol `ute er`frfz erfdmctzefXdm`el-ilhlfhQ, dfmkf ouh ez `uou `mruf nlrretfrfhl ofstftzek.

    IFM FCFM RZLTP62

    Ompuzhlfhl Glru Fc`uk`mfrektzft eomk`fhl Estrlpf`fhetf Aek`mzfcefhdm`el-ilhlek ofrfpekfh urtedete mrfuk zuek. @ekdlrf-tfrtef etffurrehlktuf lsl auoftufh zmrek, F`lcgl Cuzurmfofrek esfketfk,etf nlrrek lk`lrmlz hfcerftu zmtuztek dm tmtucufh fpfc sfafrrfh zmrekeomherf etf ilhfofrrmtfsuk fc`etmh. Eushfrf zure ukmdertslfkhfkpfmkfhl nmruofrrek etf fzhek cfkerfhl ifuzm hufcmtftmdl dft eomk, etf

    64. Aek`mzfcefh eushfrfzhl dm`el-ilhlfrek 7.:::tmh olrf hlpmfifrrm `mtuzte sfcofm. Hmrlcfh. Ofrf. (4:::hl fdek`ufrek 64f)

    62. ^enetfsuk oenmfol9 CLF@9 Eushfc dm`el-ilhlek nmstlrmfhl 0.

    hfpmtucuf (6=>5-4::=).

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    11/58

    66

    prl`uhtu fshlz ere al`erklfol etf fsalz ifslfolf cfk`u kfnm mzfkzuek errektermfrrfh.

    Eushfc hmrlcetfk lmkfrrmtutfhl dm`el-ilhlek mc`lfrm ifrrfmhm, ourenerrm-hmrlc dft dm`el-ilhlek auk`urf erfaftef mzfk zek 2@Kewsek

    prlplsfaekf. CLF@9 Eushfc dm`el-ilhlek nmstlrmfhl 0. hfpmtucufk(6=>5-4::=) zenfztek `ekez, deste ofrftzfmce dftzuh sfmftufh zmrekcenek`mh zereomk nlrretfk. Nlrreh ez `u ezertfk fpfctzek Cuzurmfofrekekpresfrek cfkf, nfmeh mzfk dfmtzmrek eshu-pmcltfhl etf zestf-puktfhleushfrf nutsezhl cenek dm`el-ilhlf ofrftu zutekfh.

    Estrlpf`fhetf Aek`mzfcefhehmk dmc`utfhl espermektzmf ouztmf Ifm FcfmRplrtek mscftu zek. Fc`er`m orfsthlfk ofrfm nfrtfhl deste ekpresfdftzuh eshfmktzek zutekerf nurdmctzek frm omkek, dfmkf zektrftu denfrrfoekeuhfk. Cuzurmfofh lkfrtzek `u prl`uhtu sek`lf etf fsalnfk`mhlf eshfmkm fnfc mzftehl dere tfc`efh dfzmtuecf nutsuke dftzuh,prlorfafzmlfrm zeolhmlkez derezmhm. Ofdezmf nlrrm furre eomtehl, cfkfekpresftmh hfkplrf fterftzef erfdfhm zutek. Eushfc ekpresetfk dmcftuzutek nfsmerfk, dfmkf, fzhekefk, nmtzfraek dft smkftu zutek IfekolPFLRpfmk ekpresfrehmk.

    6=.>5:.::: pezetfhl (66=.2::,=: eurl) furrehlktu lstzmfcfrehmk60, dm`el-ilhlf 4::6ehl fdek`ufk ifrrm zek sfcofm. Cenek fcefh @urfkolhl Fzlhfkeshurftu fnfc mzfk zmrek, etf, Estrlpf`fhetf Aek`mzfcefhehmk eomk zutekal`ufk, eouk dftzuh oerlfol prektsfurrehlf eafk zutek Ifm Fcfm Rplrtiek`furrefk furheztehl.Eushfc pmcltfrm duruzhl ilhlf `ek`etfrf mrmstefk, Eushfrf zureukmdertslfk prlorfafhl nmru dm`el-ilhlfh ofrftzehl lsftutfhl cfk-tfc`ef eseomk, etf keolzml nlrretftmh ouztmz fc`ek`u zek F`lcgl Cuzurmfof.

    Ftse`ekfc`m cfdur dftek lk`lrek, 2@k eomk`fhl orfsthleh fshlzpresektzmf fromfolf zutek `lhuaektfcfh etf smaucfofmcufh eomtefrm cltuzmtzfmlk 2@Kews PW. Mc`l derrm nlrrek dfrrufk, zekdfmt cfk eomk zmtuztek@lklstmfhl HutxfEspfzml (Eurehf) zmektzmf-auselrfhl. Espfzmlfreksmaucfzmlfh eomk oekmtuek nfk9 kfzmlfrtehl espfzml-estfzmlf 2@nutsefk, derekietpfbhsehmk neofk zedmctzfk fstrlkfutehmk, dfmtf

    60. Ompuzhlfhl Fc`mzhfrm Lgmzmfcfh 4::4hl urtfrrmcfrek >fk

    fromtfrftutfhl `ftuf.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    12/58

    64

    Afrtehl hlclkmf dft klcf mzfkol zek mru`mhftu oekuek. Nfk `fuhftekzmkeafk prlmehtftzek zmrek cfk nlrmeh ouztmfh.

    Cuzurmfofh ofur eouk @mfrml Wfsblhl hlcfdlrftzfmcef `f, etf Pxmspfsezmzekez smkftutfhl ualrezhl hlamhmf fromtfrftzek `u dertfk.

    Ecnuyfr9 zmektzmf, eushfrf etf dm`el-ilhlfh

    Errektermfhl 2@Kews PW ekpresf ez zek mzfk Ompuzhlfk dm`el-ilhlfhofrftzek ifr`uk zuek dfhfrrf. Ecnuyfr Guk`fzmlfh ere -?: nfafrhf`fkslrtuf zmektzmf etf eushfrf uztfrtzehl- ehlmtzm etf ofrftu zmtueknezhuktzfrm etf eushfc ofzteek fmsmfc`mfrm cltutfhl prl`uhtu mkglraftmhlfh.

    Ecnuyfrreh 6=?4fk eafk zmtuek dere cenek urrftsfh huctur echfrte omsf.4::4fk guk`fzml dmnurtu zek, etf eomturf nlrm `fuhf ofur eouk. 0:urtehl mdmcdm`efrek lk`lrek, 4:62fk deste erfc`fhetf dftm ehmk zmlk,dere amsmlf fc`ftu, dere keolzml-ukmtftefh eolhmtu etf dere mru mhlrplrftmdlf zfnfrderrmtuz. Usurdmcek (Ompuzhlf) u eolmtzf kfousmf.

    Rlrtu zekefk, Ecnuyfrreh ektzmhclpe`mfh etf pfperezhl aftermfcfh eomtekzmtuek, etf @urfkolhl Cmduru etf @mshl Fzlhfk furheztek zmrek urterl.Erfhuscehu fprlpls etf eushfc`ukf f guk`fzmlfrektzft. Nfstfpeknfmeh dertftmh dertfrf dmzm zmtutek prltfolkmstetfhl dft `uou @fkecRlcfdfrrmetf Frrmzfdfcfof (Lk`frrlf, 6=?7), Guk`fzmlfh fromtfrftutfhlnloemtmh olrf dm`el-ilhlek clhfcmzfzml etf slrhuktzfrek fr`urf`ukf.

    Iek`ef etlrtzek zmtzfmouk @urfkolhl Fzlhfk oekuek plsturf esfkezetxefk lr`ekfofmcuf zeuhftecf, dfmkf eushfrfzhl prlorfafrmh ez,`mlshu Rlcfdfrrmetfh. Zrl`uhtu `momtfcek eshfrm nlrm mhusmtf, Ecnuyfrrehdere cenek prlorfaf fromtfrftu zuek 6==0fk9 Ezfoutu Ompuzhlf. Ourecurrfc`ehl hucturf, lnmturf etf nerrmem duruz zmnfr`uek B@ dft zek.

    Nurrekol urteetfk ere, ektzmhclpe`mf auctmae`mek tfkherfhleushfrfzhl B@ nezmofrrmfh fromtfrftzek ifrrfmtu zutek9 Nmzteomecehtrlkmhlf(6==7), Eushfc Nerrmhl gfukf(6==?), Dertslek auk`uf(6==?),Fkmafcmfh, zure cenek ektzmhclpe`mf(6==>), Eushfc Nerrmhl ausmhftreskfh(6===), Ilcfstuz mhfsm f`mtz cfouktzfmcefh(6===) etf Eushfc Nerrmfektzmhclpe`mf auctmae`mf(4:::). Zrlorfaf nlrmeh mhfstehl erfdmctzek

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    13/58

    62

    zmrek, eshlcfk kfnmz etxefk. Fmpftutfhl cfk ouztmek frtefk,Fkmafcmfh,zure cenek ektzmhclpe`mfkfdfraektzek `u Rlcfdfrrmetfh, nfurremzuzek`utfhl eushfrfzhl cenekdmzmhl B@f mzfk dfmtzek.

    Nurrekol urtefk, 4::6efk, Ecnuyfr Guk`fzmlf ektzmhclpe`mez destehl

    B@fh cfktzek nfsm zek9 ilhl nezmofrrmfh. Zmrftehmk, afteaftmhfrekauk`ufketf Zmrftehmk, nmzhuktzfrek auk`ufkkfdfraektzek `mrf,nfurreh afteaftmhf etf eushfrf mhfstehl slrtufh. Mzuofrrmzhl nfrrerflkf mzfk zuek etf, nfcf, fzhekerfhl dlst ilhlz lsftutfhl grfkhmzmfdmnurtu zek Zmrftehmk. Dlspfsem pfktfmcf zeuhfk ilhl dfhlmtzfh, etfpfktfmcf nlrmetfhl dfhlmtzf amkm-ilhl dft zek.

    @fkec Rlcfdfrrmetfh fzfctzek `uekez, ilhlfh slmc sfafrrfh zmrek,furrehlktu fpfcehlfh, etf fshl iltf sem nmcfdete eaftek zmtuzteknfmeh ofrftzek. E`uhmf zenfztu, cfk-aetl`lclomf erfdfhm etf uhmtucu`mhlf eaftek zmtzfmek9ilhldmnurtzek zmrek, fceomf. Guk`fzmlhldertfhl tfc`e dfteh eomtek zmtuek ilhlfh9 prlorfaftzfmce dfteh, orfststfdfteh etf e`uhmek ofrftzfmce dfteh. Zmrftehmkgrfkhmzmfhl ilhl ouztmeheushfrfzhl fnltsfh zeuzhftek. Nfsmerf dftefk @lklstmfhl ^mrucf Amrucfestu`mlfk eomk zmtuztek orfdfzmlfh, dfmkf nfk`mh outxmrf Guk`fzmlfh65Usurdmcek zeuhfk orfdfzml-estu`mlrf fc`ftu zmrek.Ehlmzpek nlrreh ouztmfh xe`e ofrdm dft zeuhfk9 @urfkolhl Fzlhf.Keolzmlfrek pushf nfk`m dft eushfc huctur prl`uhtuek sustfpekerfeafk`fhl eouk nlrmetfk ofuzftzek zek. Ofmkerf, @urfkolh frrfstlfeaftek zmek urtefk zenfr sfcaektfh zer al`uz ilfkol zmrek ifhmtehl.Ouretzft 6.5:: fce sfctzef eouk`lhl frrfhfstf zek. Ifurcfrmtzfhetf Ompuzhlfhl Fc`uk`mfh `mru-cfouktzfh eaftek zmzhmoutek slgtwfreffromtfrftzehl, etf sfcaektehmk ofstufh der`mktzef clrtzek oekuek.

    4::4fk @fkec Rlcfdfrrmetf Guk`fzmlfk sfrtzefk auctmae`mf e`uhmekslrhuktzfz fr`urftzek zek hllr`mkftzfmcef fc`ftu, etf slgtwfre-cerrl

    65. Ecnuyfr Guk`fzmlfh Usurdmcek `u eolmtzf, etf mhus-ektzukezhlfh orfdftu etf ehlmztehl estu`ml dft `fuhf nfk.Dertfk eomtek `mtuzte Klrtehl gerrlhfrrmcf mrrftsfmlf etfPehklplcms tecesfmlf. Fzhek nlrm fsterl eaftek `f EmPDk, etfPebkfcmfrek 4:60hl e`mzmlhl Hfzetfrmtzf Rfrmf mrfdfzm derrm `u,zmektzmf etf tehklclomf eushfc omzfrtefrm nurdmc`uz eomk`fhlmdmcdm`efoftmh etf cfk`utfhl ofmeh hfzetfrmtzfrek mhuspeomtmh`utek hfcmtftefoftmh. Xlk cmkeQ nttp9//www.tebkfcmf.es/eu/

    preaml-`e-perml`msal-4:60 XHlktsuctf9 4:65ehl ltsfmcfrek 6:fQ

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    14/58

    60

    derrm dft zfdfc`u zutek9 Ompuzhlf zure eshu67(4::4) etf Lrlmaekfrekcfpurrfh(4::2) fdekturf orfsthlfh. Fc`fhetf nfmem ifrrfmhm, lr`urffrte ehlmtzmtfhl ilhletfk nfrftfol il etf ilhfofrrmtfsukfrm ofrrfktzmnfk`mfolf eaftek nfsm zmrek, ilhlek fc`er`m nezmofrrmf dfztertu ofde.Rem-nfafdm urte dmtfrtehl nfurrektzfhl zeu`ek pektsftutf ilhl nfmeh.

    Desterek ilhlfh mtzuctzek

    Rlcfdfrrmetfh Ecnuyfrrek ektretekmaek`urfhl slgtwfre-hftfclolffdekturf orfsthlehmk derrmtzehl eomk`fhl fnfceomkf olrfdenerf,Guk`fzmlfh afteaftmhf, eushfrf etf ausmhf mhfstehl prlorfafh slrtzekifrrfmtu zuek 4::7rf frte6?.

    Nlrtmh fdmftutf, eushfrfzhl dm`el-ilhlem ehmk zmetek derrmz ere, dfmkflr`uhl nfrtfk prl`uhtuf dereh ofrftu denfrrefk, deste ekpresfdftzueh eomk`fhl dm`el-ilhlfh eushfrftu etf dfkftzef erfdfhm zutek.Rlcfdfrrmetfh fzfctzek `uekez, ofztetxleh eshftzek zmzhmoutekfhdezfcfhl ilhlfh ofrftzehl dfcmfdm`ermh ez oekuecfhl nfrtu oekuekerfdfhm nlrm.

    Lr`utmh furrerf, lk`frrlfrrfrek eoukerlhlf zenfrl fc`ftu zekEcnuyfrrek. Guk`fzmlfh stkhftutfhl mc`lfrehmk dft zetlzek dm`el-ilhlfh dmcftzek ifr`utek kuek. Ilhlfh prldf etf prldf eaftek kuekeoukf. Cfkhm`eeh mkdm`mf ofcfktf zm`ftek etf kmre Ecnuyfrrehl ofrfmrmh`mdertmofrrmeketfhlf mzfk zek, ololrftzek `u mrrmdfrretsu. Ilhlrekdft oustftzek dfzmtzfm`fk, nfrreafketfk ifrtzek kmktzek dfkftzfmce e`lofrftzfmcefrehmk. Dftzueh ez zm`ftek dftere ifrfalkmh eomtek -lkfrtzek`u-, etf deste dftzueh esftek zm`ftek cmzektzmfh `mrutzf dft dfcml zuecf,etf ezmk oekuecf lr`fmk`u.

    Rlcfdfrrmetfh fzfctzek `moukez, nfcfhl dftefk, ilhl mzuofrrm lk dftfurhmtu kuek, Nmru alshetfrmfhmzekehlf6>(Ceoek`l, 4::5). Nfmehmk

    67. Afnfm-ilhl omsf ere eolk zek sfcofm9 Ompuzhlf zure eshu9ofc`erf-cfsterhetf.

    6?. @fkec Rlcfdfrrmetfh `mlekez, 4::4 etf 4::7 urte dmtfrtefkEcnuyfrreh nfafr B@-Tla auctmae`mf nezmofrrm fromtfrftu zmtuek.

    6>. Fcexfk`re @uafsek ecederrmhl pertslkfmetfk lmkfrrmtutfhl Nmru

    alshetfrmfhilhlf Rue`mfhl Ceoek`l ekpresfh ofrftu zuek 4::5efk.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    15/58

    65

    nfrreafketfk ifrrm, etf ilhlf eushfrftzef prlplsftu oekmek. Ceoek`lhez zuek lztlpl nfk`mrmh ifrrm. Lsl lnmtutf zeu`ek deste ekpresfdftzuehmk cfk eomtek6=, etf guk`faektu nfk`mf zeuhftek.

    Ecnuyfr Guk`fzmlfh cmzektzmfrek hlstuf lr`fmk`u, etf ilhlfrek testufh

    Usurdmcerf dm`fcm zmtuek sue`mfr ekpresfh. Rlcfdfrrmetfrek tfc`efhtestufh eushfrftu etf eolhmtu, etf ilhlfrek fnlts ouztmfh orfdftuzmtuek. Aftermfc nlrm ouztmf Ceoek`lrf dm`fcm, etf nfmeh cenek afsterdftefk dm`fcm zmoutek. Neaek testeftu, etf fhfts txmhm dftzuh zuzek`uoekmtuek. Denmk detmhl hlpmf eshutfk, Af`rmcol ekpresf dftm eshftuzmltek B@ hlpmf stsmhlfh eomtehl, ilhlfh sfcofm ifrtzehl.

    Nmzteomfh etf oure ofmkerfhl prl`uhtu ouztmfh erfdmctzek `mtuouk dm`ederderfh erfdmcm oekmtuek ilhlf dfkftzehl9 Echfr ekpresf dfkftzfmcef.Dm`e nlrretftmh mrmtsm omkek cmduru-`ek`etfrf. Ecnuyfrrek lk cmke `ek`fkere ifrrm oekuek ilhlf sfcofm, dfmkf ofrfm nfrtfk iek`efh dec`urrf zmlkMkterketek ofuzfh erlstefrm. Kfnmfol zutek `ek`frf ilfk, etf nfkzuzekefk erlsm. Nmru alshetfrmfh4::7hl fdek`ufk ifrrm zutek sfcofm,etf urte nfrtfhl @urfkolhl Fzlhfhl prl`uhtu sfc`ueketfhlf mzfk zek.

    Ecnuyfr Guk`fzmlrfhl fzlhfh deredmzmhl ofrrfktzmf zeuhfk.@urfkolrf mrmtsm ezefk, iek`efh ez dfmtzuek zure prl`uhtuf ezfoutzek,etf ez zuek erlstek Ofdlketfhl lpfrm omsf. @urfkolrfhl prest eolkdenfr zuek klcf e`l nfcf.

    Ecnuyfr-Ceoe`lrek dm`el-ilhlf e`erhm sfc`u zek, etf oure dm`el-ilhlrmh frrfhfstftsueketfhlf mzftek ifrrfmtzek `u lrfmk`mh. Ez `uoumklmz hftfcloltmh hek`u etf sfc`uz ilfk `f pmxhfkf-pmxhfkf, _mk`lws4:::rek lk`lrekol smsteaf erfomceetfk ere guktzmlkftzek ifrrfmtzek`uecfhl derezmhm.

    Dm`el-ilhlfh mzfk zuek nfrrerf dmhfmkf mhusmtf, deste ekpresf dftzuekcfkfh eushfrftzek ifrrfmtzef erfdfhm zuek Guk`fzmlfh. Nurrekol urterfdeomrf, Rlcfdfrrmetf Ceoek`lrehmk ifrrm zek nfrreafketfk derrmrl ere,ilhl derrmrmh df lte zutek ifhmtehl. Ez zmtzfmzhm`fk oustftu, lkfrtzek

    6=. Neaeretzm nerrmfc`etfk etf deste nlrrekdeste nmzhuktzftfk

    hfcerftu zutek ilhlf.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    16/58

    67

    `u sfamktfsukez. Pestu outxmtxl zeuhftek, etf ez zetlzek dft ourefsalehmk. Derfz, Ecnuyfrrektzfhl dm`el-ilhlfh dmcftzefrm ehmk zmlkderrmrl lk`frrlfrrfh.

    Pfte Mkterfbtmve plclkmfr ekpresfrek ilhl dft furhmtu zuek nfk`mh

    outxmrf. Hfl9 Ruaek`mhl sehretufmzekf zuekf. De`erftzm-nfafr urtefrtehl ofzteem zuzek`utf zeolek. Ilhlf hlrfpmcftsufolf zek Nmrualshetfrmfhdfmkl, dfmkf dfmtf cuzefol etf lslfolf ere. Furrehlf4@hl pcftfglraf-ilhl slmc dft zek8 Hfl, derrmz, erfdft 2@k slrtutfhlukmdertsl dftefk ofrftutf zeolek, `mlshu Rlcfdfrrmetfh.

    Hfl mzekehl hfkouru dft `f ilhlfrek prltfolkmstf, etf Pxmamstf cfoukfsfcdftu denfr `u Zecmhfklek unfrtehl suaek`m dfrrutmh. ^fafk dftekcfouktzfrehmk, aukstrlem furre eomk denfr `me Hflh nfafr espfrrutfkzenfr, etf dertfk, cfsterhetf dmrtufcf mrfdfzm, puzzcefh lsftu, txfcupfhom`ftu etf fre `uecufk cenmftu denfrhl `u, fmretmhl dlrrlhfc`m sutsuetfk.

    Ecnuyfrrek etf Pfte Mkterfbtmverek frtehl nfrreafkf, Ceoek`lsue`mfrrehmk mzfk zutekfrek fktzehlf mzfk zek. Dm`el-ilhlf eushfrftuetf sfcofm ifrtzehl epef @urfkolhl Fzlhf mzfk zek derrmrl ere. Furrehlfc`mfk dezfcf, ez zek mklcfhl frfzlrmh eolk plclkmfrrehmk. Lsl iek`eprlgesmlkfcf zmrek. Nfcere, Rlcfdfrrmetfh `mlekez, lr`uhl nfrtfk`ekdlrf oenmfol denfr mzfk zuek Hfl9 Ruaek`mhl sehretufhl testuouztmfh testeftzehl, cuzefolf dfmtzek etf testu ouztmfh derek cehufkzeu`ecf eomfztftu denfrrf zeolek.

    Ilhlf prest eolk zek furremhusmtfhl `ftfrfhl, etf 40,=5 eurlfk sfc`uzutek. Ilhlf guktzmlkfrfztehl lmkfrrmzhl eshfhmzukfh zmrek ZB dft_mk`lws =5 e`l derrmfolfrehmk, 6 Onz-hl fdmf`urfhl prlzesfofmcu dft,457 AD Tfa aealrmf, 5:: AD `mshl ololrrefk ef 24 ADhl txfrtecorfsthlf.

    Zudcmsnercfkfh eomtek

    Hfl9 Ruaek`mhl sehretuffromtfrftu etf oerl, Pfte Mkterfbtmve plclkmfrrehmksmkftutfhl nmtzfraekf derrmtu kfnm mzfk zuek Ecnuyfrreh. Nfmekhftfclolfk dfzeuzhftek Guk`fzmlfrek necduruetfrfhl eolhmfh zmrekprl`uhtufh, dfmkf cmzektzmek keolzmfzmlf kfnfstu eomk zek. Ez zek mru

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    17/58

    6?

    hlktuf, smsteaf fc`ftuf zecf dfmzmh9 cmzektzmfh dfkfhetf-ekpresek dm`ezsfc`u denfr zmtuztek lr ufk, etf nfmehmk nmtz eomtef fshlz zfmcfolf zek,fzfctzek `mou Rlcfdfrrmetfh.

    Ecnuyfrreh derrmrl ere estrfteomf fc`ftzef erfdfhm zuek lr`ufk, etf,

    hfkplhl ekpresf dfteh cfouk`utf, dere cfk prlpmlfh ehlmtzm, fromtfrftu etfdfkftzehl fuherf fztertu zutek. Erfdmctzfmceeh dfzeuhftek espermektzmf,lnmtutf zeu`ek hlktslcfrehmk ilhftzek, ezfoutzek zmtuztek deste ilhldftzuh, etf ez zmrek e`lzerrehmk hlkglraftzek. Fc`erfktzmz9 oenmfolkfnm zutek. Hlkturftu omkek lr`urf frte eomtek oekmtuek ilhlfh nerreksfafr oec`mtzek zmrecf, f`merfztek `u Rlcfdfrrmetfh. Dm`el-ilhleke`uhmfh `msemkftu etf slrtzefz fr`urftuhl zmrek derfmeh, etf derfrmfzhlktrftftutfhl ofrfpek-ekpresf dftek eshu utzmhl zutek fc`er m tehkmhlf.

    Auof nfmeh ofmk`mtzehl, Estftu lslhl nfmkdft ofrfpek-ekpresfrehmknfrreafketfk ifrrm zmrek. Nfmetfhl dft Bfstecck zeolek9 nfk ezfoutukuek Kercfshf4:. Ekpresf nfsm derrmf zek, etf dlspfsem autmceh lsftzekzutek. Altlr dft frm zmrek prestftzek, etf ilhlfh eomtek ilftehl erfdmcmkfnm zutek.

    Plas Afrbl Kercfshfhl dfzhm`e etf zuzek`frm exehutmdlfh nlkecfololrftzek u9 Ecnuyfrreh eushfrf mrfhftsm etf `mkfamzftzehl ilhlfh eomkkfnm zmtuek. Ourehmk nfrreafketfk ifrrm, derek mdmcdm`efrek derrm eafk,ouh nfmkdft pertslkfmf prlplsftu, etf nlrtmh fdmftu zek ouztmf. Nmruurtefk ilhl dfkf ehlmztehl nmtzfraekf smkftu oekuek, 4:.::: ef 45.:::eurl dmtfrtehl furrehlktufrehmk ilhl dfhlmtzehl, etf cfkf @urfkolhlFzlhfrfhl prest e`uhmtzehl detedenfrrfrehmk.

    Ecnuyfr-Kercfshfrek cenek cfkerfhl, sem-nfafdm urte dmtfrtehlnfurrektzfhl ilhl dft eomtef prlplsftu zmek Rlcfdfrrmetfh. Ruper AfrmlDrls-ek tfkherfhl pcftfglraf-ilhl dft eomtef dururftu zmtzfmouk, ilhlfrme`uhm nezmofrrmfh oenmtutf. F`mdm`ez, fte dft `fol, dftuhetf dft foertzek`f etf, eafmtzf zuzekf clrtuz oerl, mrehm eomtek `f ftef, fzfctzek `mou.

    4:. 4::0 urte fafmerfk slrtuf. Mk`mesdftzueh lsftutfhl tfc`edeterfklf zek, etf 6==:ehl nfafrhf`fk deste ekpresf dftzuetfhlekhfroufh mrmstek nfsm zmtzfmzhmek, Mrm`mlk e`ltf Ceoek`lEktertfmkaekt-ekfh f`mdm`ez. Derek ilhl ouztm-ouztmfh ehlmtzm etfofrftzehl erfdmctzek zutek KCHEkomke altlrrfrek ofrfpekfh ekpresf

    slrtzerf erfafk zmtuek fzhekefk.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    18/58

    6>

    Uke nlrretfk slrtu zekFramx dfsl afomhlfk(4::?). Lnmhl 4@hlpcftfglraf dft zek, dfmkf 2@hl orfsthlehmk, fromtzek `u Plas AfrblKercfshfhl zuzek`frm exehutmdlfh. Fdekturfhl prltfolkmstfh -Framx`ermtzlk omzf mtxurfhl framfraf ofztef- ofmzhmce amstermltsu dftehcfpurtu `uek erceek eztmf derreshurftu denfr `u.

    Ilhlfk Framxeh gfsefh lsftu denfr `mtu, lztlplfh ofmk`mtu etf nfmkdfterftfhl frermlfh HL utzmfz. Pfrtehf, ifrrfmtu fnfc mzftehl ofc`erfdftzuh erfktzuk denfr `mrf afteaftmhf, eushfrf etf mkourukefrekezfoutzfrm duruz. 6.4:: ofc`erf `mtu ilhlfh, etf 4: eszekftlhm dfmkloenmfol. Ilhl xuaef `f, dfmkf hfrml nfk`mz ololrftzek `ut,fzpmafrrftzek `u nfrek fr`urf`uk kfousmfh.

    Kercfshfk eomk`fhl cfkfh nmru nmcfdete mrfuk zuek. Cfk-tfc`e txmhmdfteh pfrte nfrtu zuek9 orfststf dfteh, ausmhfrm dfteh46etf ehlmzpek-cfkfh ere eomtek zmtuek prlorfaftzfmce dfteh. Zrlmehtu lslfk zenfrdmzpfnmru cfoukeh ifr`uk oekuek, `mlshu Afrblh. Eomf esfk, ezoekuek zfmctfsuk nfk`mrmh mzfk prlmehtuf ofrftzehl. Lr`urfhl oureKCHEkomke altlrrfrek dertsml eolkhlr etf prldftuf oekeuhfkfurretmhl deste ilhl dftzuehmk, _fkte` Ouks(4::2), Dmccy Dcf`e y ecPeapcl `ec Pmeapl(4::0) etf @rfbucf Pwmksehmk (4::7), f`mdm`ez.Nmru alshetfrmfhetf Hfl9 Ruaek`mhl sehretufilhlehmk eomk dezfcf,Ecnuyfr Guk`fzmlf fr`urftu zek testu ouztmfh m`fztefz, dfm etf ilhlftesteftu etf nfrek fafmerfhl hfcmtftef zmurtftzefz ere.

    4::?hl urrmfrek 42fk, Ecnuyfr Guk`fzmlhl lr`ezhfrmfh `ltlre-`ltlrefoertu zmrek @lklstmfhl Hlc`l Amtxecekf hucturukefk, Framx, dfslafomhlfkdm`el-ilhlf furheztehl. Ne`fdm`eek furrefk eomk`fhlfoerrfc`m nfrtfk, Mtzmfr Klouerfs Ecnuyfr Guk`fzmlhl zuzek`frmkfousmfh etf @fkec Rlcfdfrrmetfh dm`el-ilhlfrek xe`ef fzfc`u zutek,uaeeh eshlcfk mhfstek `utek aftermfcf cfktzehl dm`el-ilhleh`utek ektretekmaek`urfhl pltektzmfcf kfdfraek`u etf ilhlfnec`uektzfhl ere erfhfrofrrmf zecf fmpftzefrehmk dfterf.

    46. Ausmhfz, derrmz, @fvm` Glkt sykbnrkzrgreecfkbe hftfcfkffr`urftu zek. Xlk cmkeQ nttp9//www.sykbnrkzr.bla/es.ofccery.

    framxdfslafomhlfk.ntac XHlktsuctf9 4:65ehl ltsfmcfrek 7fQ

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    19/58

    6=

    Furrehl fc`metfk dezfcf, dm`el-ilhl derrmfh dere ouke prlpmlf mzfkzuek Ecnuyfrreh @urfkolhl Fzlhfk ifrrmtfhl plstufk, etf 40,=5 eurlfkifrrm zutek sfcofm.

    Kercfshfrek dmofrrek cfkfhFramx dfsl afomhlfkek mc`lfrm ifrrfmtu zmlk,

    dfmkf erfdft 2@fk eomk`fhl auk`u dfterf erfafk`f furrehl aehfkmhf,Kmktek`l 70rek Ruper Afrml 70rek (6==7) etf Dfkil-Hfzllmerek (6==>)erregerektzmf fromehmk, @fkec Rlcfdfrrmetfrek esfketfk. Ecnuyfrrehdm`el-hlktslcek auk`uf nurdmc`u kfnm zuek etfFramx mcfromfk ofc`utf(4::>) fpustu nfrek f`mdm`e ofrdmf mzfk zek.

    Framx mcfromrf hlnete dftefk dm`fmftzefk nfstek `f dm`el-ilhlhlmstlrmlf. Mcfromrftu etf oerl, mzfhm amstermltsu dftzueh hlnetef cfpurtzek`mlte. Ilhfcfrmeh etxerf mtzuctzehl al`uf dmcftzek cfouk`u denfrhl`mlte Framxm. Ez `f eomkhmzuk errfzf mzfkol, ezmk hlktf fnfcf frermlrmfurre eomk denfrhl dfmtme Framxeh.Framx dfsl afomhlfkek oertftudezfcf, afteaftmhf, eushfrf etf omzfrte-ofmem duruzhl 6:: ofc`erferfktzuk denfrhl `mtu ilhfcfrmfh, Mcfromfrek zlhl-dfzter ouztmfh amftzekifrrfmtzehl ofhlf dfmtmrf ofc`erf nlrmeh.

    Plafs Afrblh om`ftutfhl cfk-tfc`efh zfmctfsukek dft e`l deste mzfkzuek dm`el-ilhlf ofrftzehl ofrfmfk. Hfaerfrehmk oertufol mdmcm denfrmzfk oekuek, dfmkf, ofmklktzefk, ezustehlrmh ez. Zrmaerfk ilfk zek`ekf. Nmru nmcfdete mrfuk zuek ehlmzpek-cfkfh.

    Ecnuyfr Guk`fzmlfrek etf Kercfshfrek frtehl echfrcfkfFramx Hfrt(4::=) mzekehl nmruofrrek etf fzhek dm`el-ilhlfrehmk fafmtu zek.Kmktek`lrek ilhlek fktzf zeuhfk, etf Ruper Afrml Hfrt(6==4) al`uhldft eomtek sfmftu omkek, nfu `f, om`ftzehl ilhl dft, Framxek auk`uhlpertslkfmf ezfoukfh hfrt-cfsterhetf dftefk cenmfk ifrtzek `mtuekf .

    Ilhlfrek guktzmlkfaek`uf Kmktek`lrek iftlrrmzhl ilhlfh `uekfrekfktzehlf `f, etf cfsterhetfk zenfr ldiehtu dftzuh nfrtzehl fuherf`fol, cenmfk cfoukofrrmfh `mrekfh. Nlrretfrfhl lr`ef, lkurf nlrmezdfcmftu fnfc mzftehl, ilhfcfrmeh zekdfmt ofc`erf erfktzuk denfr dfmtmtuzteafteaftmhf, eushfrf etf mkourukefrek ezfoutzfrm duruz.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    20/58

    4:

    Plafs Afrblh fzfctzek `uekez, ilhl nlkehmk zfmctfsuk oenmfolmzfk zmtuztek furrehlehmk dfmkl. Ez oekeuhfk espermektzmfrmh futl,cfsterhetf etf om`ftzehl ilhlehmk. F`maek frtmstzmfcf, hfaerfrekhu`efhetf, afrrfzhetf... Ololfk `ut mzfk oekuecf durunfustermh ofuzfdftzuehmk. Dfmkf, lrl nfr, etf detm dezfcf, fzhekefk furhmtu oekuek

    durunfuste nfmeh hlkplktzehl al`uf.

    Dm`e-ilhl slrtf nlketfhl furrehl dm ilhlehmk fc`erftutf,Framx Hfrteke`erhm mhustek `f Kercfshfhl tfc`efh mzfk`fhl dmcfhferf etf dmc`utfhlespermektzmf. Nmruofrrek nfu fshlz cfk lslfolf etf dlrldmcfolf `fetf fuherf eaftek `u, ofmkerf, dm ilhfcfrm dfterf frmtzehl, pfktfmcfer`mdmtutf. Furrehl Framxfh dezfcf, nfu ere ofrfmz mrmtsm zek 4::=hl@urfkolhl Fzlhfrf44.

    Framx Hfrtez zek, dfmkf, Ecnuyfrreh @urfkolk furheztutfhl klde`f`edfhfrrf mzfk. Nmcfdete dftzuh cenekfol, @fkec Rlcfdfrrmetfh zuzek`utfhltfc`efh nfurrektzfhl deste ilhl dft ofrftu zuek,Yll zlrlf, OfcmzmfhlMafxmk slgtwfre-estu`mlfrehmk dfterf. Ecnuyfrreh eushfrfz fromtfrftuzuek ilhlf, etf Mafxmkeh ofztecfkmfz etf ofceolz.

    Ofcmzmfhl ^uktfh etf Ofcmzmfhl Huctur Mk`ustrmek Foektzmfh `mruzcfouk`utfhl ilhl nurf Gcfsn-ek etf ^AC-ek zeolek prlorfaftutf.Nfrek sustftzfmceek nmtzetfk, 4-5 urte dmtfrtehl nfurrfh tehklclomfherfdmctzek lnmtzek nfstehl ilhl nezmofrrm `momtfcek dmc`uaf dft zek.Ilhlfh nmru gfse e`l espfrruz lsftutf zeu`ek, etf ifr`uerf dftzuh eomkdenfr zmrek gfse nfmetfhl dfhlmtzefk. Etxehl txmhmeh ilhlhl pertslkfmekofmkefk sfhftu denfr zutek, nfmehmk echfrrehmktzfk ifr`utehl. Eushfrfrfmtzucmtfhl dertsmlfk, ilhlf lr`ekfofmcuetfrfhl glraftu stsmhlfkfromtfrftu zuek Ecnuyfrreh.

    Hlktslcfrfhl ifuzm ezmkezhlf

    Rlcfdfrrmetfh mhusm zuek hlktslcek auk`uf lsl mk`frtsu zetlrrecf,etf, derfz, Ecnuyfr Guk`fzmlfh auk`u ezezfouk nfrtfk sfrtzef erfdfhmzuek. Dm`fmf dftzuh eomk oekmtuek Af`rmcerf, dmcerf etf nfrreafkdftzuh mzfk oekmtuek dfkftzfmce nfk`mehmk .

    44. 4::=hl e`mzmlfk, @urfkolhl Fzlhf fdek`ufrek 66k nfsm zek.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    21/58

    46

    Dmcerf nfmetfhl dft Udmslgt-ek Espfmkmfhl eolmtzfk eomk zutek42. Iftlr-iftlrrfh zmrek. E`erhm ilfk zek dmcerf, etf pmcf dft mhfsm kuek. Lsl fromzeuzhftek ofuzfh9 Eushfc Nerrmfk aerhfturmh eolkez oerl, ourehmk dfterfsfrtuhl zmrek, etf cfouk`u eomkol zmoutek derek ilhlfh eushfrftzek.Dm`el-ilhlek erlsce eushfc`ukek hlpuru pltektzmfcf, lr`ef,40txmhmeomf

    zek, etf dm`e nlrm stfk`dyk uztef erfdfhm zuek Ecnuyfr Guk`fzmlfh.

    4::>fk deste fuherf dft slrtu zek. Ecnuyfrrehl clhfcmzfzml etfofrfpekehl fr`urf`ukfh ifhmk zuekez, Nmru alshetfrmfhilhlf Kmktek`l_mm-k fterftzehl fsalf zeuhfk Ceoek`lh, _mmwfre mzekehl deredfkfhetf `momtfcerfhl pcftfglrafrek dm`ez. @emtu etf esfk kmek ilhlfeushfrfz fromtfrftu kfnm oekuecf, hlktslcetfrfhl. Ceoek`lh ez zuekmklcfhl trfdfrmh ifrrm.

    Fzhek lr`ufk, dfmkf, lhertu eomk zek `ekf. Kmktek`lh ezfrrmtfhl auoeklk`lrmlz45, sue`mfr ekpresfh eushfrf dfztertu denfr mzfk zuek Nmrualshetfrmfhilhlhl nmzhuktzf-fuheretftmh. Rlcfdfrrmetfh fmtlrtzek`uekez sehucfhl zfpcfstfhlf mzfk zek nurf, dere sfmcfh zeuhfk fsalrmhpltlcleketfhl dftektzft. Urte nfmetfk ez oekuek clrtzek stkhftutfoekeuhfk necduruf, dfmkf, nfcere, fshl mhfsm oekuek dm`el-ilhlekauk`ufrm duruz.

    Destecfhl dm`ef

    Framx sfmcfh etfYll zlrlfh mzfk`fhl sfcaektfh mhusmtf, slaftzek zekfurrehl urteetfhl `ftu dmhfmkfh ofrfm lpfrlfoletfhl lrlmtzfpekfh

    42. Dm`el-ilhlfh ofrftzek etf dfkftzek `mtuek grfktzmfrauctmkfzmlkfcf, 6=>7fk slrtuf. Nfmekfh `mrf, destefh deste,Fssfssmks Bree`, Gfr Bry, Tfyafketf Iust @fkbedm`el-ilhl

    ezfoukfh.

    40. Rlcfdfrrmetfh fzpmafrrftzek `uekez, @urfkolk mklmz mzfk`fhlsfcaektf-hlpururmh nfk`mekf 4.::: fcehlf mzfk zek, etf nlrrmurtefk zenfr sfctzek zekf oenmtu denfr zmtzfmlk. Hlpuru nlrm ezzek kfnmhlf Udmslgt auctmkfzmlkfcfrek mkteresektzft.

    45. Ceoek`lh 4::=hl uztfmcfrek 26k fromtfrftu zuek ilhlf,glraftu `momtfcefk, Kmktek`l _mm-rek _mmwfre zerdmtzufrek dm`ez._mmwfre-h ezfrrmtfhl auoetfhl dft zek `eshfroftu denfrrehl ilhlehezmk zutecf 0: AD dfmkl oenmfol mzfk, etf, nlrrek lk`lrmlz,ofrftzfmceeh nmzhuktzf outxm dftzuh fuherftu (mkoecesf, fceafkf,grfktsesf, ofztecfkmf etf mtfcmerf), etf ofmkerfhlfh dfztertu

    eomk denfr mzfk zmtuztek.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    22/58

    44

    destermh ez zmrecf. @fkec Rlcfdfrrmetfrek mrmtzmz, Eushfc Nerrmhl etxeetfkdfk`f zfdfcehl mkterketf ifrrm mzfkfh erfomk zuek denerfhf`f nlrm.Framx Hfrtehmk hlkturftu omkek sfcaektfh mzuofrrm ifmtsm zmrecf, etfeolerf nlrrm duectf eafk ezmkmh oec`mtu omkek, `mlshu sfamkez.Fc`ftufh zmrek hlktsual-lnmturfh, etf glraftu stsmhlhl dm`el-ilhlfh

    ehlmztefrm uztef erfdfhm oekuek.

    Nfcf etf ouztmz ere, ifuzm xuae dft eomk oekuek auomhlrrek espfrrurf,eushfrf mhfstehl Hxl!fpp-frek dm`ez. Frfzlf zek ezmkezhlf `ecfauomhlrrerfhl ilhl dft 2: eurlfk sfctzef. Nmru eurl hldrftu etf nfafrfc`mz oenmfol sfc`u denfr `uzu etf Eushfc Nerrmfk nlrm ezmkezhlf `f.Auomhlrrek hlktuf nlrreoftmh ez zek furrerf fterf.

    Rlcfdfrrmetfh fzpmafrrftzek `u auk`u `momtfcefk oerl etf e`uhmoenmfol `folecf eushfrfz, dfmkf ilhlfh lsl outxm. Klcfkfnm ere,`mlekez, ofztetxlem eushfrfz ilhftzehl fuherf eafkez oerl, oenmekehdfmetz esfkol `mzute, dfmkf fuherf nlrm eshfmktzek ez dfzfme ez `mlteilhftzefrm utzmhl. Fmtzmtmh, ilhftzek ifrrfmtuhl `ute, ofztecfkmfz e`lmkoecesez mzfk frrek. Ofur eouk ez `fol auofrmh.

    Fzhek urteetfk, Ecnuyfr Guk`fzmlfh derrfktlcftu eomk `mtu dere mc`lkfousmfh, zmektzmfrek etf eushfrfrek fclrrefk `fu`ek `mducofzml-preamf derrmetfrf eolhmtzehl. Deste cfk-mc`l dft zfdfc`u `uou, etfEushl Ifurcfrmtzfhl Nezhuktzf Rfmcfrehmk dfterf zmektzmfh mrfhfstehlaetl`lclomf fc`ftzek ofdmctzf, ofmtfsukfh lmkfrrmtzft nfrtutf.

    Yereomk derrm nlrrm cltutf, Rlcfdfrrmetfh dfzterrefk utzm `u dere fsalrmhnfk`meketfhl dft9 fdekturf orfsthl, rlc-ilhl etf dm`el-ilhlfh eomtef.E`errf mzfkol zek Cfytlk mrfhfscefgrfkhmzmfrek eushfrfzhl dertsmlfeomk fnfc mzfk dfoeku47.

    Dmzhfmfk ere

    Hfpmtucu nlketfk ouztmfk zenfr Ompuzhlfk ofrftutfhl eushfrfzhlprlmehtu etf dm`el-ilhlez frmtu ofrf. Eomf `f nerrmfc`e nlrretfk ofrftu

    47. Amstermlzhl ilhlek sfmcf, fsafhmzuketfk lmkfrrmtuf, Cevec5ifplkmfr ekpresf ofrftzfmcefh slrtuf, Kmktek`l @R etf Kmktek`l

    2@R hlktslcf erfafkofrrmetfrfhl derezmhm.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    23/58

    42

    zecf ehlmzpek oenmekf, dfmkf Dmzhfmfk ere df`uou f`mdm`ermh, 4:::hlnfafrhf`fhl cenek er`mfk, Oestmlket-ek eshutmh.

    4::6ehl fdek`ufrek 4>fk Erfk`mlk slrtutfhl ekpresf nfu sem cfoukezlsftutfhl cfk-tfc`e dftehmk nfsm zek cfkefk, nfmetfhl cfuh dfzhm`e

    guk`ftzfmcefh `mrecf9 Mmol Lbfrmz, Iufk Bfrcls Fclksl Dfrremrl, UrhlWfcver`e etf Iufk `e Amouec. Nfsmerf dftefk ez zeuhftek dm`el-ilhlfhofrftzehl fsalrmh, ekpresetfrfhl smaucfofmcufh (dusmkess ofaes)eomtehlf dfmzmh, ukmdertsmtftefk etf cfkdm`e-nezmhetfhl mhfstetxeetfkerfdmctzehl.

    Oestmlketek cenek smaucfofmcuf ehlmztehl `ekdlrf ofmzhm hfchucftuzutek, etf, derfz, deste `mru-sfrrerf dftzuh dmcftu denfr mzfkzmtuztek, ofmcuf duhftu dmtfrtefk. Derez, oure cenek dezerlf Mdfmzfdfcfromtfcetxef4?mzfk zek, mpumk echfrrerfomce dftzuh eomtehl hlktrftftudfmhmktuek, fkmafzml etf fu`mlehmk. Eomfrek mspmcufmzekf zeuhfk cenekmpumkfh.

    4::4hl urte nfrtfk dertfk,Fuherfetf Prueheilhlfh ofrftuzmtuztek eushfrfz etf ofztecfkmfz, Ofrfpek-Cfkhm`etzfrfhl EushfcFoektzmfrektzft. Prueheilhlf Er`m Frlfk zeolek hlhftutf, etf frtmce-aerhftfrm dftek mhfstuk dmnurtzek zek ilhfcfrmf.Fuherfilhlfk, derrmz,plstu dft ifrrm denfr zek fzlhf dftefk, dm`el-ilhl cfdur etf `mdertmofrrmdftzuek dm`ez. 4:.:::tmh olrf hlpmf fromtfrftu zmrek, fzfctzek `mouIufk `e Amoueceh.

    Dfsfifukek hlk`fmrfmzfk zek dmzhfmtfrreh ofrftutfhl ilhlek frtefkfrrfhfstfrmh nfk`mekf mzfk zuekf. Eushfrfz eomk zutek lsl-lslrmh, etf4::2hl fzfrlfk eafk zutek fromtfrf, Mdfmzfdfcehmk echfrcfkefk ifr`ukezderrmrl ere. Frrfhfstf mtzecf mzfk zuek urte nfrtfhl @urfkolhl Fzlhfk,etf Ofdlketfk >.::: mkouru fce sfc`u oekmtuek. Eushfc amtlclomfklmkfrrmtutfhl estrfteomf-ilhl dft zek. Ofdlk nfmetfk Eushfc Nerrmhlne`fdm`e ouztmetfk eoltehl fuherf eafk zmouk XilhlfhQ, ololrftzek`u @e Amoueceh.

    4?. Dmzhfmhl fromtfcetxef, Espfmkmfhl E`ecvmves-ek ifdetzfhlf9eushfrfzhl testu-cmdurufh, aftermfc pe`folomhlf, eushfrfzhl

    cmterfturf etf nfur etf ofzte cmterfturf fromtfrftzek `mtu.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    24/58

    40

    Urtedete oerlfol, Eouzhmfrek unfrtefhfcerftu zutek9 Rma Bmty4>hcfsmhlfrek fktzehl aetl`lclomf `frfdmcek hu`efhetf-ilhlf,mkouruaekfrek ifsfkofrrmtfsukf sustftzek `uekf. 5.:::tmh olrf fcedfkftu zmtuztek Eushfc Nerrmhl mhfstetxeetfk.

    Fzhekefk, Oestmlketek dusmkess ofaesmc`lfh dere afrtxf nfrtu zuek,etf nfsmerf dftefk fc`m dfterfhlf mzftehlf zek eushfrfzhl dm`el-ilhlekehlmzpekf sek`ltu etf keolzml-mc`lf dmnurtu zek. @e Amouecek ekpresfhPxfpecOfaes afrhf `fuhf ofur eouk, etf eushfrfzhl 2: dft dm`el-ilhleshfmktzek `mtu afrhf nlrrek dfrrufk, ouztmfh ere nezhuktzfrehmk cltufhetf eushfc erfhuk`eek eushfrf sustftzehl prlorfaek dfrrufk ofrftufh.

    Oestmlketeh cfk`utfhl eushfrfzhl dm`el-ilhlek furrehlktuf 65.:::-05.::: eurl frtehlf mzftek `f, lrl nfr, etf fshl iltf cfu nmcfdetedenfr mzftek `mtuzte ilhlfh ofrftzehl, nmru-dlst pertslkf dmtfrtehlcfk-tfc`eetfk.

    4>. Afxms-ek ilhlf, nmrmek slrrerf, hu`efhetf etf dmcfhferfk

    lmkfrrmtuf. _mcc _rmont-eh slrtu zuek 6=>=fk.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    25/58

    45

    Estrlpf`fh92@Kews PW ccev cfs blapetmbmlkes `e real fc lr`ekf`lr ek ec

    prmaer vm`eliueol nebnl tltfcaekte ek eusherf

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    26/58

    47

    Aek`mzfcefh9Aek`mzfcefh peramte eaucfr f Iufkmtl Lyfrzfdfc smk sfcmr `e cf

    nfdmtfbmk

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    27/58

    4?

    Ifm Fcfm Rplrt9Pbkmbfaekte, Ifm Fcfm Aezbcl frtesfkf `momtfc blk cftebklclof 2@ as pukterf `ec alaektl

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    28/58

    4>

    Ezfoutu OmpuzhlfEc blklbmamektl `e cf bucturf, trf`mbmlkes y puedcls `e Oumpzblferf ec eie bektrfc `e Ezfoutu Ompuzhlf

    Lrlmaekfrek cfpurrfhZrmaerf fvekturf orgmbf `e cf Guk`fbmk Ecnuyfr tlafdf prestf`f

    fcoukfs m`efs `e cls bcsmbls iueols CubfsFrts

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    29/58

    4=

    Nmru alshetfrmfh@esfrrlccf`l plr Ceoek`l y trf`ubm`l fc eusherf plr Ecnuyfr, setrftf `ec vm`eliueol as exmtlsl `e cf Guk`fbmk.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    30/58

    2:

    Hfl Ruaek`mhl RehretufCls vm`eliueols ek eusherf `merlk uk sfctl fc ukmversl ek 2@

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    31/58

    26

    Framx Dfslfk afomhlfk, Framx Mcfromfk ofc`utf y Framx HfrtCf bladmkfbmk Ecnuyfr-PFLRpfmk peramtm cf brefbmk `e cf

    afsbltf Framx y `e cf grfkqumbmf as gfalsf `e cf Guk`fbmk

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    32/58

    24

    Yll YlrlfCf ckef `e `esfrrlccl `e vm`eliueols `e Ecnuyfr se berr blk

    este sekbmccl vm`eliueol `mrmom`l f cls as pequels `e cf bfsf.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    33/58

    22

    Rm exmste uk eceaektl que afrbf cf smkoucfrm`f` `e cf slbme`f` vfsbf,estf es su cekouf. Cfs prmaerfs regerekbmfs `ec eusherf `ftfk `e cfE`f` Fktmouf, y cl smtfk ek cf zlkf klrte `e cf Zekksucf Mdrmbf y ek

    ec sur `e Grfkbmf, iuktl fc Olcgl `e Dmzhfmf. Kl ldstfkte, pfrf clbfcmzfrcls prmaerls prlorfafs mkglratmbls ek eusherf kl nfy que vmfifrtfktl ek ec tmeapl8 scl nfstf cf amtf` `e cf `bf`f `e cls klvektf.

    Es ek ese perml`l bufk`l se clbfcmzfk cls prmaerls prl`ubtlsmkterfbtmvls pfrf lr`ekf`lres, es `ebmr, uk tmpl `e slgtwfre `eblrte `m`btmbl vmkbucf`l fc admtl e`ubftmvl, blk ec ldietmvl `epl`er trfdfifrcls cu`mbfaekte ek ec fucf y ek bfsf. Nly ek `f, este

    tmpl `e prlorfafs ccevfk ec kladre `e sermlus ofaes. Fslbmfbmlkesbucturfces blal Ecnuyfr l Mhfstlcek Echfrtef-Ge`erfbmk `e Mhfstlcfs6guerlk cls pmlkerls ek ec `esfrrlccl `e este tmpl `e aftermfces,`mrmom`ls f uk pdcmbl blk e`f`es blaprek`m`fs ektre cls 2 y cls 6>fls.

    Rmk eadfrol, es f cf ektrf`f `ec kuevl smocl bufk`l blamekzf fbreber ec mkters plr este tmpl `e prl`ubtls, espebmfcaekte blk

    cf cceof`f `e cls MDA blapftmdces (ZB) fc aerbf`l. Uk bfadml quefyu` f sfbfr cf mkglratmbf `e cfs lstbmkfs y ccevfrcf f cfs bfsfs. EkEushf`m, este gfbtlr se vml mapucsf`l plr ec prlorfaf `ec OldmerklWfsbl Hlkehtf zfmtez4, que sudvekbmlkfdf cf f`qumsmbmk `e equmplsmkglratmbls pfrf cfs gfamcmfs, y que trfil uk mkbreaektl `ec pfrque`e lr`ekf`lres ek cf Blaukm`f` Futklaf Wfsbf.

    Cls `ftls `ec Mkstmtutl Wfsbl `e Estf`stmbf (Eustft) fs cl reffleifk.

    Ek ec terber trmaestre `ec fl 6=== scl ec 24,?% `e cf pldcfbmk

    6. Lrofkmzfbmk `e esbuecfs vfsbfs guk`f`f ek 6=>?. Asmkglrafbmk ek Eushfctzfmk`mf, Ec alvmamektl `e cfs Mhfstlcfs.Uk puedcl ek afrbnf. Ec al`ecl Mhfstlcf 6=7:-4:6:. www.eushfctzfmk`mf.eus/`lh/mher\ifolk\teomfh/?50:=.p`g XEk ckefQ(Blksuctf9 7 `e gedrerl `e 4:65)

    4. Zrlorfaf mkbcum`l ek ec pcfk Eushf`m ek cf Rlbme`f` `e cfMkglrafbmk buyl gmk erf gfbmcmtfr ec fbbesl f Mkterket `e tl`lscls bmu`f`fkls sudvekbmlkfk`l cf f`qumsmbmk `e uk lr`ekf`lr blkblkexmk f cf re`, ek blcfdlrfbmk blk ektm`f`es gmkfkbmerfs. Re

    pusl ek afrbnf f gmkfces `e klvmeadre `ec fl 4:::.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    34/58

    20

    vfsbf afylr `e 65 fls `msplkf `e lr`ekf`lr ek bfsf. Ek 4:60, eseplrbektfie fcbfkz ec ??,4%2.

    Ec brebmamektl explkekbmfc `e equmpfamektls ek Eushf`m, fs blalcf mktrl`ubbmk `e fsmokfturfs blal cf mkglratmbf ek ec burrbucua

    e`ubftmvl vfsbl, oekerfrlk uk fuaektl `e cf `eafk`f `e prlorfafsmkglratmbls ek eusherf. Ukf kebesm`f` que gue supcm`f orfbmfs f fbuer`ls`e blcfdlrfbmk ektre ec Oldmerkl Wfsbl, eapresfs `esfrrlccf`lrfs `eslgtwfre y fslbmfbmlkes clbfces. Zerl cf petmbmk `e as slgtwfre klque` fn. Cls usufrmls blktmkufdfk exmomek`l aubnl as. Es ek fquecalaektl bufk`l suroek cls prmaerls vm`eliueols ek eusherf.

    Zrlalbmlkfk`l ec eusherf

    Nfstf ektlkbes, cls prmaerls vm`eliueols nebnls ek Eushfc Nerrmfteramkfdfk ek cfs tmek`fs espflcfs, estl es, ek ec aerbf`l mkterkl. Erfukf plbf ek cf que cls `esfrrlccf`lres sfdfk que kmbfaekte blk cfsvektfs estftfces pl`fk rebuperfr tl`f cf mkversmk e, mkbcusl, ldtekerdekestbmls. Zlr estf rfzk kl vefk cf kebesm`f` `e mkbcumr ek ec iueolltrls m`mlafs que kl guerfk ec bfsteccfkl.

    Rcl prl`ubtls puktufces, blk vmsmk mkterkfbmlkfc `e cf ckef `e Tmshy_ll`s (Yeus Rlgtwfre, 6==4) y cfs aqumkfs rebreftmvfs `e Zmbaftmb ClsIustmbmerls (6==2) y Afrdeccf Wmbe (6==0), guerlk trf`ubm`ls fc mkocs.

    Cfs mkstmtubmlkes vfsbfs guerlk cfs prmaerfs ek resplk`er f cf `eafk`fplpucfr `e iueols ek eusherf. F stkfces `ec fl 6=== ec OldmerklWfsbl `ml cuz ver`e f Eushfrf dmzmderrmtzfrfhl Zcfkf (Zcfk pfrf cfrevmtfcmzfbmk `ec eusherf). Ek uk prmaer fkcmsms `etebtfrlk `mversfs`edmcm`f`es ek su usl, espebmfcaekte ektre cf iuvektu` y ek admtlsblal ec lbml. Aubnls kmls blksm`erfdfk uk bfstmol nfdcfr ek eusherfguerf `ec blceoml, fs que ec ldietmvl `ec pcfk se bektr ek ccevfr eceusherf guerf `e cfs fucfs.

    Cf puestf ek afrbnf `e este prlorfaf `ec Eiebutmvl vfsbl blmkbm`mblk ec kladrfamektl `e Clref Cefkmzdfrrutmf (Fretxfdfcetf, 6=57) blal

    2. @ftls reblom`ls ek cf Ekbuestf sldre cf Rlbme`f` `e cf

    Mkglrafbmk f gfamcmfs `e cf B.F. `e Eushf`m 4:60 (4: afyl 4:65)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    35/58

    25

    `mrebtlrf oekerfc pfrf cf klrafcmzfbmk `ec eusherf0, dfil cf supervmsmk`ec que guerf ec `mputf`l `e Bucturf, Eusherf, Iuvektu` y @eplrtes `ecf @mputfbmk glrfc `e Ompuzhlf, Cums Dfk`rs (Zfsfmf, 6=00 @lklstmf-Rfk Redfstmk, 4::=).

    Zlbl tmeapl `espus `e fbbe`er fc bfrol, Cefkmzdfrrutmf y su equmplldservfrlk que cls iueols `e aesf, pecbucfs, v`els y B@ ek eusherf,que nfstf ektlkbes nfdfk sm`l sudvekbmlkf`ls plr ec ekte glrfc pfrf cfprlalbmk `ec m`mlaf, erfk tltfcaekte `esblklbm`ls ektre ec pdcmbl.

    Blk estf preamsf, cf @mputfbmk `ebm`m suafrse f cf mkmbmftmvf `ecOldmerkl `e Wmtlrmf y `esfrrlcc cf bfapff Eushfrf `f lpfrmrmhlkekf (Ec eusherf es ec aeilr reofcl). Re pusl ek afrbnf `urfkte cfsKfvm`f`es `ec fl 4:::. Cf oekte kl tekf ek buektf que ek Kfvm`f`se pl`fk nfber reofcls ek eusherf5, fstra Dfk`rs f cf revmstf Fromf.Zfrf eccl, ec ekte glrfc fcbfkz fbuer`ls blk cls resplksfdces `e cfsorfk`es bf`ekfs `e `mstrmdubmk pfrf que blclbfrfk cls prl`ubtls `elbml ek eusherf ek zlkfs vmsmdces `e cfs tmek`fs. F`eas, se `estmk ukfpfrtm`f presupuestfrmf pfrf cf prlalbmk y pudcmbm`f` `e estls espfbmls.Cf bfapff Eushfrf `f lpfrmrmh lkekf gue uk xmtl. Esfs Kfvm`f`es semapucsfrlk as `e 6:.::: vektfs `e prl`ubtls ek eusherf7.

    Zese f estls duekls `ftls, Dfk`rs reblklbm que cfs ae`m`fs puestfsek afrbnf nfstf ec alaektl pfrf glrtfceber ec usl ec eusherf ektre cfiuvektu` nfdfk sm`l auy trf`mbmlkfces. Fs que se pcfktefrlk kuevfsgraucfs tlafk`l blal regerekbmf que cls ivekes pfsfdfk bf`f vezas tmeapl `ecfkte `ec lr`ekf`lr.Gue ektlkbes bufk`l surom cf bfapff Eushfrf zure ukmdertslfk(Ec eusherf ek tu ukmversl) que bucamk blk ec `esfrrlccl `etres vm`eliueols. Vuerfals que Xcf iuvektu`Q bfadmfrf ec bnmp y

    0. @ebretl glrfc >?/6==6, `e 4? `e iucml, sldre kladrfamektl `e@mrebtlrf Oekerfc `e Klrafcmzfbmk `ec Eusherf. Dlcetk lgmbmfc`e Ompuzhlf. Kaerl 600. Zomkf 66.>76. (2: `e folstl 6===)

    5. Ofrfte, Hftmxf y Mrfzustfdfrrekf, Kfolre. Ektrevmstf f CumsDfk`rs9 Ofzte fshlh fmsmfc`mrfhl txmpf er`frfz `fuhf. Fromffc`mzhfrmf, k 6>4>. Zos. 65-6?

    7. Mpfrrfomrre, Zmcfr. Eushfrfzhl ilhlek sfcaektf nmruhlmztu `f

    nmru urtetfk. Fromf Fc`mzhfrmf, k 6=:?. Zos. 0?-0=

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    36/58

    27

    `ealstrfrces que tfadmk nfdf vm`eliueols ek eusherf blal cls queces oustfdfk, mkbcusl tfk duekls blal cls `e bfsteccfkl, fstra ec`mputf`l `e Bucturf. Blk uk presupuestl auy cmamtf`l, cf bfrterf `eDfk`rs, dfil cf `mrebbmk `e Cefkmzdfrrutmf, fply cf ecfdlrfbmk `eEstrlpf`fh, Aek`mzfcefh y Ifm Fcfm Rplrt.

    Brefk`l iueols `es`e Errektermf

    Cf resplksfdmcm f` `e cf brefbmk `e estls tres ttucls rebfy ek cfeapresf 2@Kews PW. Udmbf`f ek ec aukmbmpml oumpuzblfkl e Errektermf,f plbls hmcaetrls `e Rfk Redfstmk, se trftf `e ukf ambrlpyaeguk`f`f ek 6=== `e`mbf`f f cf prl`ubbmk fu`mlvmsufc, mkglorfgfs ek 2@,ecfdlrfbmk `e `lbuaektfces y v`els. Ru axmal resplksfdce, F`lcglCuzurmfof (@lklstmf-Rfk Redfstmk, 6=7:), fstraf que mkmbmfcaekteestfdf peksf`f pfrf ec auk`l `e cf tecevmsmk, fukque `estfbf quetfadmk tmeke bfpfbm`f` pfrf e`mtfr cmdrls, glccetls y psters.

    Zfrf cf bfapff Eushfrf zure ukmdertslfk, cf `mrebtlrf `e Eusherf `ecf @mputfbmk `e Ompuzhlf slcmbmt f vfrmfs eapresfs que presektfrfk`mversls pcfktefamektls `e bfrf f glaektfr ec eusherf. Puvmals queexplker `mstmktfs prlpuestfs smeapre que guerfk al`erkfs, lrmomkfcesy `estmkf`fs fc auk`l ilvek. Es fn bufk`l suroe cf m`ef `e brefrvm`eliueols ek eusherf, rebuer`f Cuzurmfof.

    Ec prlorfaf Eushfrf zure ukmdertslfk `e cf mkstmtubmk glrfc `ur`ls fls. @urfkte este perl`l cf eapresf `e Errektermf ecfdlrtres vm`eliueols `e teatmbf `eplrtmvf y dfstfkte eushfc`uk. Clsprmaerls, Estrlpf`fh y Aek`mzfcefh, se `esfrrlccfrlk `urfkte ec fl4:::. Ec terberl y ctmal, Ifm Fcfm Rplrts, cceofrf pfrf cf Germf `ec Cmdrly `ec @msbl vfsbl `e @urfkol? `ec fl smoumekte.

    ERPTLZF@FH

    Cf prmaerf m`ef que fffllr `e cf aekte `e Cuzurmfof gue trfscf`fr ecauk`l `e cfs blapetmbmlkes `e real fc ZB. Zfrf eccl, ecmom cf pruedf

    ?. Ekbuektrl fkufc `lk`e se `f f blklber cf prl`ubbmk cmterfrmf

    y `msblorgmbf `e Eushfc Nerrmf.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    37/58

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    38/58

    2>

    Estrlpf`fh se blktrlcf kmbfaekte blk ec tebcf`l `ec lr`ekf`lr.Zucsfk`l cf tebcf B, se afrbf cf bf`ekbmf `e pfcf`fs. F`eas, ec iueolbuektf blk vfrmls blaplkektes estrftombls auy dsmbls dfsf`ls ekec bfksfkbml `e cls reaerls y cfs `mrebbmk `e cfs lcfs.

    Wmsufcaekte, ec vm`eliueol oumpuzblfkl ek uk ttucl sekbmccl blk orstblsek 4@, y `lk`e `estfbf ukf vmstlsf mktrl`ubbmk fc iueol que aezbcfv`el y orstbls 2@. Pekf ukf gfbturf prlgesmlkfc, fukque sm cl blapfrfsblk cls fbtufces vm`eliueols, kl tmeke kf`f que ver, fstraf Cuzurmfof.

    Ec iueol mkbcuye `etfcces slklrls que cl nfbek auy ccfaftmvl. Ektreltrls, cls ormtls `momtfcmzf`ls `ec pftrk `e cf eadfrbfbmk que afrbfec rmtal `e pfcf`fs, cfs vlbes `e cls fstbmlkf`ls y ec rum`l `e cfs lcfsque olcpefk ec bfsbl `e cf trfmkerf amektrfs se fdre pfsl fkte ec guertelcefie. Ec axmal resplksfdce `e 2@Kews PW rebuer`f que estls slkm`lsslk refces yf que guerlk orfdf`ls `urfkte cfs blapetmbmlkes y clsektrekfamektls `e real64.

    @espus `e sems aeses `e mkteksl trfdfil y uk presupuestl `e64.5::.::: pesetfs (?5.627 eurls)62, Estrlpf`fh estfdf cmstl. Ec iueolsfcm ek glraftl ZB.

    Ec ? `e septmeadre `e 4::: se becedr ukf rue`f `e preksf ek ec sfck`e pcekls `ec Zfcfbml Glrfc `e Rfk Redfstmk pfrf presektfr ec iueolfkte cls ae`mls `e blaukmbfbmk. Fc ekbuektrl fbu`merlk ec `mputf`lCums Dfk`rs, cf `mrebtlrf `e Eusherf, Clref Cefkmzdfrrutmf, y ec axmalresplksfdce `ec `esfrrlccl `ec iueol, F`lcgl Cuzurmfof.

    Cls resplksfdces plctmbls expcmbfrlk cls pcfkes f gfvlr `ec eusherf ekcls que nfdf ekafrbf`l ec `esfrrlccl `ec vm`eliueol, amektrfs queCuzurmfof `etfcc cls plraeklres `e su ecfdlrfbmk, fs blal cf glraf `eiuofr. Fc `f smoumekte, cfs prmkbmpfces bfdeberfs mkglraftmvfs `e Eushf`mprlbcfafrlk f Estrlpf`fh blal ec prmaer vm`eliueol ek eusherf.

    64. Mdfroutxm, Gcmx. Mofk`efk pcfzfrftuhl `f eushfrfzhl cenekoldm`elilhlf, estrlpf`em duruzhlf. Omzfrtef. Ec @mfrml Wfsbl. Zo.6> (> `e `mbmeadre 4:::)

    62. Ofrbf `e Dmhuf, K. Cfs trfmkerfs mkspmrfk ec prmaervm`eliueol Af`e mk Eushf`m. Rlbme`f`. @EMF. Zo. 67 (> `e

    `mbmeadre 4:::)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    39/58

    2=

    Zfrf blkseoumr cf afylr `mgusmk `ec iueol, ek cf rue`f `e preksfse fkukbm que, tres `fs as tfr`e, ec `lamkol 6: `e `mbmeadre,Estrlpf`fh mdf f `mstrmdumrse blk cls `mfrmls `ec Zfs Wfsbl. Cfse`mbmlkes `lamkmbfces `e @emf, Eushfc`uklk Eoukhfrmf, Ofrf, Yfdfcmh,@mfrml Wfsbl y Ec Auk`l-Zfs Wfsbl mkbcuyerlk, prevml pfol f`mbmlkfc

    `e ?5: pesetfs (0,56 eurls), ukf blpmf `ec vm`eliueol `e trfmkerfs. Prfseste ae`mtmbl cfkzfamektl prlalbmlkfc, Estrlpf`fh cceo stkfcaektef cfs tmek`fs blk uk prebml `e 0.5:: pesetfs (4?,:5 eurls)60.

    AEK@MYFCEFH

    Cf duekf fblom`f `e Estrlpf`fh fkma f cf @mputfbmk glrfc `eOmpuzhlf f blktmkufr blk ec pcfk `e fplyl fc `esfrrlccl `e vm`eliueolsek eusherf. Rmk eadfrol, fktes `e que pu`merf suromr fcoukf brtmbfsldre ec exbesl `e fplyl f cls vm`eliueols, Cums Dfk`rs sfcm fc pfslpfrf aftmzfr que cf mkstmtubmk glrfc que represektfdf kl pretek`fblkvertmrse ek prl`ubtlrf, smkl que, blk su eieapcl, dusbfdf fkmafrf eapresfs prmvf`fs f que tlafsek cf mkmbmftmvf ek esf cfdlr.

    Cf fpuestf `ec ekte glrfc nmzl que 2@Kews PW vlcvmerf f eadfrbfrse ekec `esfrrlccl `e uk seouk`l vm`eliueol, Aek`mzfcefh. Ek estf lbfsmk,Cuzurmfof `ebm`m bektrfrse ek cf pfsmk vfsbf plr ec alktfmsal. Clsvfsbls smeapre nfk tekm`l ukf vmkbucfbmk espebmfc blk cf alktff, yfsef ae`mfkte `msbmpcmkfs blal ec sek`ermsal, cf esbfcf`f l ec fcpmkmsal.Fqu tekeals stourfs blal Ilsuke Derezmfrtu, cls nerafkls Murrfteoml Zlu, Iufkmtl Lmfrzfdfc y E`urke Zfsfdfk.

    Ec iueol prlplke esbfcfr buftrl alktes Fkdltl (Dmzhfmf), Dmfmzpe(Kfvfrrf), Eomkl (Frfdf) y Pxmk`lhm (Ompuzhlf) blal prepfrfbmk f cfpruedf `estkmtmvf9 cf fsbeksmk fc Everest. Cls prltfolkmstfs slk ukfpfreif `e fcpmkmstfs, ukf bnmbf y uk bnmbl, buyl ldietmvl es blrlkfr cls`mstmktls alktes `msplkmdces ek Aek`mzfcefh. Pmeke aubnsmaf asbfcm`f` que Estrlpf`fh. Blaerbmfcaekte es as blapetmtmvl y sm ekEstrlpf`fh se pl`f iuofr blk uk slcl dltk, fqu se iueof blk tres.

    60. @ebretl glrfc ?7/4:::, `e 47 `e iucml, plr ec que se gmifkcls prebmls pdcmbls exmomdces blk altmvl `e cf f`qumsmbmk `ecls vm`eliueols e`mtf`ls plr ec @epfrtfaektl `e Bucturf, Eusherf,Iuvektu` y @eplrtes. Dlcetk Lgmbmfc `e Ompuzhlf. K 60>. Zo.

    64.757 (:? `e folstl `e 4:::)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    40/58

    0:

    Blk cfs fflebnfs `ec tebcf`l `ec ZB se blktrlcf cf `mrebbmk `e clsesbfcf`lres. Bf`f fsbeksmk blamekzf blk 70 alvmamektls. Klexmste ukf kmbf sek`f pfrf cceofr f cf buadre, y `urfkte cf sudm`fec esbfcf`lr pue`e resdfcfr y bfer fc vfbl, per`mek`l puktls `ealvmamektl. Nfy que utmcmzfr cf mktecmoekbmf pfrf sfder bal sudmr.

    Fkte cfs blktrlversmfs que pu`merfk suromr blk ec fsuktl `e cfs bf`fs,ec equmpl `e Cuzurmfof `ebm`m que cls prltfolkmstfs que`frfk smeapresuspek`m`ls `e sus buer`fs. Vuerfals evmtfr smtufbmlkes vmlcektfs lek cfs que pu`merf fpfreber sfkore.

    Ek tramkls oekerfces, Aek`mzfcefh es uk vm`eliueol aubnl asblapcetl y blapceil que Estrlpf`fh, yf que sus `esfrrlccf`lrestuvmerlk que `msefr cf pfrte c`mbf `e ukf esbfcf`f vmrtufc. Klsmkspmrfals ek cf prmaerf expe`mbmk fc Everest blk Yfdfcetf65y clsprmaerls nmafcfymstfs vfsbls, expcmbf ec `e Errektermf. Fc moufc que ekEstrlpf`fh, cf pfrtm`f `urfdf uk axmal `e 4: amkutls.

    Zfrf ec `esfrrlccl `e Aek`mzfcefh, Cuzurmfof blkt blk ec amsalequmpl blk ec que nfdf ecfdlrf`l ec vm`eliueol `e trfmkerfs, ysu prl`ubbmk gue auy smamcfr fc fktermlr trfdfil, fukque kl supresupuestl9 6> amcclkes `e pesetfs (6:>.6>4,6> eurls). Este mkbreaektl`e cf mkversmk plr pfrte `ec ekte glrfc tuvl reffleil `mrebtl ek ecfbfdf`l stkfc `ec iueol. Cls orstbls erfk aeilres que ek ec fktermlriueol, rebuer`f su bref`lr. Cls esbekfrmls que smaucfdfk cls bmkblorfk`es alktes ff`e Cuzurmfof se dfsfdfk ek maoekes refces.Guerlk ecfdlrf`ls plr koec Oaez Espmklsf, que nfdf trfdfif`l ek ecestu`ml `e fkmafbmk Clturf, smtuf`l ek ec dfrrml `lklstmfrrf `e Fctl `eAmrfbruz.

    Ec iueol sfcm f cf vektf ek `mbmeadre `ec fl 4:::, buftrl aeses`espus `e Estrlpf`fh, yf que cls `ls trfdfils se ekafrbfdfk ekcf amsaf bfapff prlalbmlkfc, Eushfrf zure ukmdertslfk `e cf@mputfbmk `e Ompuzhlf. Fc moufc que blk ec prmaer vm`eliueol ekeusherf, cf @mputfbmk glrfc blkvlb f cls ae`mls `e blaukmbfbmk ek

    65. Afrtk Yfdfcetf Cfrduru (Nerkfkm, 6=0=) alktfmstf vfsblque ek 6=>: nlcc cf buadre `ec Everest, ek blapff `ec snerpfZfsfko Peadf8 y se blkvmrtm ek uk amtl `ec fcpmkmsal. _mhmpe`mf.nttp9//es.wmhmpe`mf.lro/wmhm/Afrt%B2%F@k\Yfdfcetf XBlksuctf9 4

    `e gedrerl `e 4:65Q

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    41/58

    06

    su se`e, `lk`e se `merlk f blklber cls `etfcces `ec iueol y se fkukbmcf puestf f cf vektf `e uk tltfc `e 7.::: ukm`f`es67.

    Ek ukf ektrevmstf plstermlr, ec ex`mputf`l `e Bucturf, Cums Dfk`rs,`estfb que tfktl Estrlpf`fh blal Aek`mzfcefh guerlk

    `esfrrlccf`ls ek eusherf `es`e ec prmkbmpml. Cf m`ef `ec pcfk Eushfrfzure ukmdertslfk erf que cls kmls y ivekes pu`merfk fbbe`er faftermfc `e lbml `esfrrlccf`l ek eusherf y que, trfs sfcmr `e cf mhfstlcf,`merfk blktmkum`f` f sus fbtmvm`f`es c`mbfs ek esf amsaf cekouf. Rlkaubnls cls ivekes que, f pesfr `e sfder eusherf, tmekek ec bnmp `eclbml ek bfsteccfkl, se queifdf.

    F`eas, Dfk`rs se alstr tfifkte sldre cf plsmdmcm`f` `e ver clsiueols sudvekbmlkf`ls plr ec ekte glrfc ek ltrls m`mlafs. Cls ivekestfc vez pregermrfk iuofrcls ek bfsteccfkl l ek mkocs, perl klsltrls klkls ofstfals `mkerl ek esl.

    IFM FCFM RZLTP6?

    Ec `esfrrlccl `e cls vm`eliueols Estrlpf`fh y Aek`mzfcefh pfrfcf @mputfbmk glrfc `e Ompuzhlf `ur tl`l uk fl. Uk tmeapl ypresupuestl auy cmamtf`l que tuvl blal resuctf`l `ls ttuclssekbmccls ek su blkbepbmk y iuofdmcm`f`, tfc y blal f`amte F`lcglCuzurmfof. Zfrf ec terber y ctmal trfdfil `ektrl `e cf bfapff Eushfrfzure ukmdertslfk, ec `e Errektermf qumsl `fr uk sfctl bufcmtftmvl yecfdlrfr uk prl`ubtl aubnsmal as al`erkl y fadmbmlsl.

    Cf prlpuestf `e 2@Kews PW gue ccevfr ukl `e cls `eplrtes trf`mbmlkfces`e Eushfc Nerrmf fc ukmversl `ec vm`eliueols. Pfc y blal se rebloe ek ecbfptucl 0 `e CLF@9 Nmstlrmf `ec vm`eliueol vfsbl (6=>5-4::=), ltrls`esfrrlccf`lres yf cl nfdfk nebnl blk fktermlrm`f`. Kl ldstfkte, eslkl qumtf vfclr fc trfdfil `e Cuzurmfof y su equmpl, yf que Ifm Fcfm Rplrtgue ec prmaer vm`eliueol `e eshupmcltfy bestf puktf nebnl tltfcaekteek eusherf.

    67. Zlkek f cf vektf as `e 7.::: blpmfs `ec vm`eliueols ekeushfrf Aek`mzfcefh. Hmrlcfh. Ofrf. (64 `mbmeadre 4:::)

    6?. Zfrf as mkglrafbmk blksuctfr ec bfptucl 0 `e CLF@9

    Nmstlrmf `ec vm`eliueol vfsbl (6=>5-4::=)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    42/58

    04

    Ifm Fcfm Rplrt es uk reffleil `e cf expermekbmf ldtekm`f plr ec equmpl`e Tekterf blk Estrlpf`fh y Aek`mzfcefh. Ek ec fspebtl vmsufc,2@Kews PW se fberbfdf f cf bfcm`f` que estfdfk lgrebmek`l ek esealaektl ltrfs eapresfs pukterfs `ec vm`eliueol. Rmk eadfrol, suequmpl presektfdf fcoukfs bfrekbmfs ek cf pfrte `e prlorfafbmk. Zfrf

    supcmr ese `stbmt, se `ebm`m exterkfcmzfr este trfdfil. Mkmbmfcaekte sedusbfrlk eapresfs vfsbfs perl, fc stkfc, se cceo f uk fbuer`l blk cfeapresf PFLRpfmk, ek Ifk.

    Blk uk presupuestl lstbmfc `e 6=.>5:.::: pesetfs (66=.2::,=: eurls)6>,ec vm`eliueol se pusl f cf vektf ek `mbmeadre `e 4::6. Cfs prmaerfsukm`f`es pu`merlk f`qumrmrse ek cf Germf `ec Cmdrl y `ec @msbl `e @urfkol.

    Ukf vez que ec ttucl `e pecltf vfsbf cceo f cfs tmek`fs, F`lcgl Cuzurmfof`esnmzl ec equmpl que nfdf glraf`l pfrf 2@Kews PW y se `esvmkbucblapcetfaekte `ec keolbml `e cls vm`eliueols.

    Prfs uk dreve `esbfksl, cf eapresf `e Errektermf re`mrmom susesguerzls f uk kuevl aerbf`l9 cf ecfdlrfbmk `e smaucf`lres yprl`ubbmlkes `lbuaektfces ek cls que cls orstbls ek 2@ tekfk ukfpresekbmf aubnl as bcfrf. Ek este sektm`l, refcmzfrlk trfdfils pfrfHutxfEspfzml (Eurehf), ec ausel `e bmekbmf `e Rfk Redfstmk. Fccecfdlrfals smaucfbmlkes `ec espfbml, cf estfbmk espfbmfc mkterkfbmlkfcek 2@, blk fstrlkfutfs que vlcfdfk blk sus ietpfbhs, y `msels sldrebal serf ukf blclkmf ek Afrte. Pl`l esl se prlyebtfdf ek ec bmke quetmekek fcc.

    Ek cf fbtufcm`f`, F`lcgl Cuzurmfof blktmkf guerf `ec auk`l `e clsvm`eliueols fukque blcfdlrf blk ec @mfrml Wfsbl blal `mduifkte `enualr, `lk`e pudcmbf ek sus pomkfs mktermlres cf tmrf bambf dfil ecseu`kmal Pxmspfs.

    Ecnuyfr9 bmekbmf, eusherf y vm`eliueols

    Cf blapff `e Errektermf 2@Kews PW kl gue cf kmbf ektm`f` que se`e`mb fc `esfrrlccl `e vm`eliueols ek Ompuzhlf. Cf Guk`fbmk Ecnuyfr,

    6>. @ftl pudcmbf`l ec > `e ekerl `e 4::4 ek ec Dlcetk Lgmbmfc `e

    Ompuzhlf.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    43/58

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    44/58

    00

    trfdfils, Rlcfdfrrmetf `estfbf Fkmafcmfh, zure cenek ektzmhclpe`mf yfque blksm`erf que gue ec prmaer B@ ek eusherf `mrmom`l f kmls.

    Uk fl as tfr`e, ek 4::6, cf Guk`fbmk Ecnuyfr blaekz f ecfdlrfrB@s que kl erfk ekbmbclpe`mfs, smkl iueols e`ubftmvls, rebuer`f

    Rlcfdfrrmetf. @estfbfk cls ttucls que ccevfdfk plr kladre Zmrftehmkafteaftmhfrek auk`ufk (Blk cls pmrftfs ek ec auk`l `e cfsafteatmbfs) y Zmrftehmk nmzhuktzfrek auk`ufk (Blk cls pmrftfsek ec auk`l `ec m`mlaf), `mrmom`ls f que cls aeklres fprek`merfkafteatmbfs y eusherf. Gue tfk duekf cf fblom`f `ec pdcmbl, queZmrftehmk teramk blkvmrtmk`lse ek ukf grfkqumbmf blapuestf plrbmkbl iueols.

    Blktfdfk blk bmkbl l sems pfktfccfs, y bf`f ukf `e eccfs erf ukamkmiueol, `etfccf @fkec Rlcfdfrrmetf. Erfk ttucls sekbmccmtls y `epresupuestl dfil f cls que se ces `estmkfdf sems aeses `e trfdfilblal aubnl. Re bektrfdfk ek ec blktekm`l, se peksfdf ek cfaetl`lclof `e trfdfil y se ce `fdf uk tlque c`mbl, estl es, seblkvertfk ek iueols. Cls ecfdlrfdfk uk equmpl mkterkl blapuestlplr uk prlorfaf`lr, uk orfststf y uk `esfrrlccf`lr `e blktekm`ls.Pl`ls cls iueols `e cf grfkqumbmf Zmrftehmk blktfdfk blk vlbes ekeusherf. Fc prmkbmpml, Rlcfdfrrmetf fbu`m fc estu`ml ^mrucf Amrucf `eRfk Redfstmk pfrf orfdfr, perl plbl `espus estf cfdlr se trfscf` fUsurdmc, f cls estu`mls `e orfdfbmk que `msplkf cf Guk`fbmk6=.

    Pl`f estf prl`ubbmk tekf uk `estmkl, cf Germf `ec Cmdrl y `ec @msblek @urfkol, uk evektl maplrtfktsmal pfrf cfs vektfs y cf prlalbmk`e cls prl`ubtls bucturfces vfsbls. Ldtekfals sudvekbmlkes `ecOldmerkl Wfsbl y `e cf @mputfbmk glrfc `e Ompuzhlf pfrf blkseoumrpudcmbfr ec slgtwfre y blk cfs vektfs mktektdfals budrmr ofstls.F`eas, este esbfpfrfte ce servf f Ecnuyfr pfrf tfktefr bal se

    6=. Cf Guk`fbmk Ecnuyfr buektf ek su se`e `e Usurdmc blk ukestu`ml `e orfdfbmk y prl`ubbmk fu`mlvmsufc `lk`e ecfdlrfkprlorfafs `e rf`ml blal Klrtehl Gerrlhfrrmcf y `e tecevmsmkPehklplcms. Este ctmal, se eamte seafkfcaekte ek cf rf`ml-tecevmsmk pdcmbf vfsbf, EmPD, y nf ldtekm`l rebmekteaekte ecZreaml Pebkfcmf `e Zerml`msal 4:60, blal aerebm`l reblklbmamektlf su trfyebtlrmf, fberbfk`l cf Bmekbmf y cf Pebklclof f cfslbme`f` vfsbf, blk ukf orfk bfcm`f` perml`stmbf `e cls`mgerektes teafs trftf`ls. Xek ckefQ nttp9//www.tebkfcmf.es/

    preaml-`e-perml`msal-4:60 (Blksuctf9 6: `e gedrerl 4:65).

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    45/58

    05

    `esfrrlccfrfk cfs vektfs ec restl `ec fl. Zfrf klsltrls vek`er 6.5::ukm`f`es yf erf uk xmtl.

    Cf ektrf`f `e @fkec Rlcfdfrrmetf ek cf Guk`fbmk ek 4::4 oeker ukrecevl ek cf bllr`mkfbmk `ec ref `e`mbf`f f cf brefbmk `e blktekm`ls

    auctmae`mf, y ukf kuevf ckef `e slgtwfre, f trfvs `e cf brefbmk `e cfsfvekturfs orstbfs Ompuzhlf zure eshu4:(Ompuzhlf ek tu afkl) (4::4)y Lrlmaekfrek cfpurrfh (Cls cf`rlkes `e rebuer`ls) (4::2). @e estfafkerf, ec equmpl `e Rlcfdfrrmetf `ml ukf vuectf `e tuerbf f cls iueolsque nfstf fnlrf estfdfk prl`ubmek`l, ltlrofk`l afylr maplrtfkbmff cf pfrte iuofdce, perl smk lcvm`fr ec fspebtl `m`btmbl. Ec pdcmblldietmvl erfk cls aeklres `e ektre sems y `lbe fls.

    Prf`ubmek`l iueols `e terberls

    Zese fc esguerzl `e Rlcfdfrrmetf plr reklvfr ec bftclol `e slgtwfre`e ektretekmamektl `e Ecnuyfr blk cfs fvekturfs orstbfs, cf Guk`fbmkblktmku nfstf ec fl 4::7 brefk`l prlorfafs bektrf`ls ek ecfprek`mzfie `e afteatmbfs, eusherf y asmbf46. Rmk eadfrol, fquecclskmls que nfdfk `msgrutf`l `e cf sfof Zmrftehmk l cls auctmae`mfe`ubftmvls se nfdfk nebnl afylres. Cls B@s e`ubftmvls estk dmek,perl tfadmk quereals scl iueols, kls `ebfk ek cf Fzlhf `e @urfkol.

    Blk estf preamsf, cls `e Usurdmc se vlcvmerlk f vlcbfr ek cf ckef `evm`eliueols ek eusherf, perl blk cf orfk `mgerekbmf `e que, estf vez,kl `esfrrlccfrfk ec prl`ubtl, smkl que se ekbfrofrfk `e `mstrmdumr ytrf`ubmr fc eusherf cls vm`eliueols nebnls plr terberfs eapresfs. Ecprlpml Rlcfdfrrmetf reblklbe que estf `ebmsmk se tla plrque suequmpl kl blktfdf blk cls rebursls kebesfrmls pfrf nfber `es`e berlec tmpl `e iueols que cls bnfvfces kls pe`fk.

    F pfrtmr `e ektlkbes, ec `f f `f `ec vebmkl `e Lk`frrlf bfadmlrf`mbfcaekte. Ae `e`mbfdf f ekblktrfr iueols que ekbfifrfk blk cfckef afrbf`f `es`e cf Guk`fbmk. Bfsm tl`f am ilrkf`f cf `e`mbfdf

    4:. Puvl ukf versmk `e iueol `e aesf9 Ompuzhlf zure eshu9ofc`erf-cfsterhetf

    46. @fkec Rlcfdfrrmetf bmgrf ek `mez cls B@-Tla auctmae`mf

    e`ubftmvls e`mtf`ls plr Ecnuyfr ektre cls fls 4::4 y 4::7.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    46/58

    07

    f prldfr y prldfr iueols. Erf cf ekvm`mf `e ams blapferls, y gue ukf`e cfs plbfs as `mvertm`fs `e am bfrrerf ek Ecnuyfr, rebuer`f blkukf slkrmsf. Rm nfdf fcok iueol que ae oustfdf, blktfbtfdf blk ec`mstrmdum`lr l ec `esfrrlccf`lr. Fcoukls kl ae nfbfk km bfsl f`amte,y ltrls ae `ebfk que ec blste `e cf cmbekbmf erf auy fctl y que kl cf

    pl`fals pfofr.

    Ec resplksfdce `ec ref `e clbfcmzfbmk y `esfrrlccl `e cf Guk`fbmkbuektf que, uk `f, `ml blk uk iueol auy duekl que se ccfafdfCls tres alsqueterls44(4::5) `e cls suebls Ceoek`l. Ae puse ekblktfbtl blk eccls, y ces prlpusmals trf`ubmr su iueol fc eusherf.Kl kls pusmerlk aubnfs trfdfs rebuer`f--, yf que estfdfk auyfblstuadrf`ls f trfdfifr blk ltrfs blapffs42, y erfk auy sermls.

    Ecnuyfr fdlk ec blste `e cf cmbekbmf, y cf straf suebf ekvm f Usurdmccls textls `ec iueol. Ec equmpl `e Rlcfdfrrmetf se ekbfro `e cftrf`ubbmk y f`fptfbmk fc eusherf `e Cls tres alsqueterls,dfutmzf`l fnlrf blal Nmru alshetfrmfh, y orfdfrlk tl`fs cfs vlbes`ec iueol. Pl`l este aftermfc se cl ekvmfals f Ceoek`l que, f suvez, kls cl `evlcvmerlk ek glraf `e aster40. Cl testefals fqu yblrreomals fcoukls gfccmtls. ]f blk cf versmk `estkmtmvf, Ecnuyfrekbfro f ukf eapresf `e Af`rm` cfs blpmfs gsmbfs ek B@ pfrf cfvektf stkfc.

    @mstrmdumals ec iueol plr ec amsal bfube plr ec que vek`fals cls`mbbmlkfrmls y tl`ls kuestrls prl`ubtls, f trfvs `e cf `mstrmdum`lrfEchfr. @e estf afkerf, cceodfals f cfs cmdrerfs. Pfadmk cl pusmalsf cf vektf ek cf tmek`f vmrtufc `e Ecnuyfr8 perl plr fquec ektlkbescf oekte ce `fdf ame`l pfofr plr Mkterket. Zregerfk mr f cf tmek`f yblaprfrcl `mrebtfaekte.

    Nmru alshetfrmfh se pusl f cf vektf ek `mbmeadre `e 4::7, y gue ukl

    44. Dfsf`l ek cls perslkfies `e cf klvecf `ec Fceifk`rl @uafs,Cls tres alsqueterls gue `esfrrlccf`l plr cf eapresf suebfCeoek`l ek 4::5.

    42. Ec vm`eliueol gue pudcmbf`l ek 6= pfses `mgerektes y ltrlstfktls m`mlafs.

    40. Zrmaerf blpmf orfdf`f.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    47/58

    0?

    `e cls prl`ubtls estreccf `ec stfk` `e Ecnuyfr ek cf Germf `ec Cmdrly @msbl vfsbl `e fquec fl. Zfrf klsltrls erf cf gebnf bcfve. Rm klcceofdfs f @urfkol, ektlkbes ec pdcmbl kl blklbf ec prl`ubtl y klcl blaprfdf blal reofcl `e Kfvm`f`. Pekf que estfr s l s pfrf cfGermf. Ec vm`eliueol `e Ecnuyfr y Ceoek`l se vek`m dmek. Fk, f `f

    `e nly, es ukl `e kuestrls iueols as exmtlsls. Kukbf nf sfcm`l `ecbftclol y se nf m`l vek`mek`l plbl f plbl, plrque tl`fvf smouegukbmlkfk`l ek cls smsteafs lperftmvls plstermlres f _mk`lws 4:::.

    Cf orfk fbeptfbmk ccev f cf Guk`fbmk nf seoumr mkbm`mek`l ek ecbfamkl `e cfs trf`ubbmlkes fc eusherf `e cls iueols `e terberfseapresfs. @e bfrf fc fl smoumekte, Rlcfdfrrmetf vlcvm f blktfbtfr`e kuevl blk Ceoek`l pfrf ver sm tekfk fcok iueol kuevl. Kl aeoustfrlk, f`amte blk fafrourf. Blktfdfk blk plbl textl y kl klsbuf`rfdf blk cf m`ef que tekfals. Fs que, `e kuevl, ec `e Lk`frrlfretla ec slk`el `e vm`eliueols pfrf Ecnuyfr.

    Prfs uk tmeapl, ec resplksfdce `ec ref `e `esfrrlccl `e slgtwfre `e cfGuk`fbmk `ml blk uk trfdfil `e cf blapff plcfbf Pfte Mkterfbtmve.Ec iueol se ccfafdf Hfl9 Ec sebretl `ec vlcbk, y estfdf `mrmom`l fkmls `e ektre kueve y `mez fls. Rlcfdfrrmetf `etfccf que ec iueol esas blapcmbf`l, que Nmru Alshetfrmfh, perl tfadmk as cfrol yblapcetl. Amektrfs que ec fktermlr iueol erf uk sekbmccl pcftfglrafsek 4@, Hfl se `esfrrlccfdf ek uk ukmversl tltfcaekte ek 2@.

    Ec prltfolkmstf `ec iueol es uk bfkourl blklbm`l blk ec kladre`e Hfl que `eder sfcvfr f su famol Pxmamstf `ec mktermlr `ec vlcbk`e cf Mscf `e cls Zecbfkls. Blk cf fyu`f `e uk bnfak, Hfl `edernfber grekte f cls alkstruls f cl cfrol `e `mez refs, ofkfk`lbfrrerfs vmrtufces, blapcetfk`l puzces, pmcltfk`l cfkbnfs e, mkbcusl,dftmk`lse ek `uecl ek grektmbls bladftes frels.

    Cf recfbmk ektre Ecnuyfr y Pfte Mkterfbtmve gue auy smamcfr f cf quetuvmerlk blk cls suebls `e Ceoek`l. Cf gebnf camte pfrf cf trf`ubbmky puestf f cf vektf `ec vm`eliueol vlcvm f ser cf Fzlhf `e @urfkol.Fc moufc que ek cf fktermlr lbfsmk kl nudl kmkok prldceaf blk clsplcfbls. Rlcfdfrrmetf reblklbe que, estf vez, ce blst as tmeaplfkfcmzfr tl`ls cls textls mkbcum`ls ek Hfl9 Ruaek`mhl sehretuf

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    48/58

    0>

    plrque ec vm`eliueol erf as cfrol y tekf que ver sm tl`ls estfdfkdmek blclbf`ls y fiustf`ls.

    Ec tmtucl cceo `ektrl `e cfs gebnfs prevmstfs, y se vek`m f 40,=5eurls. Cls requmsmtls kebesfrmls pfrf nfbercl gukbmlkfr erf uk ZB blk

    _mk`lws =5 l supermlr, blk uk prlbesf`lr f 6 Onz `e veclbm`f`, 457AD `e aealrmf Tfa, 5:: AD `e espfbml ek ec `msbl `url y ukf tfrietforstbf `e 24 AD.

    Eierbmek`l `e pudcmsner

    Prfs Hfl9 Ruaek`mhl sehretuf, Ecnuyfr mktekt reklvfr ec fbuer`lblk cls plcfbls Pfte Mkterfbtmve `e bfrf f ukf seouk`f blcfdlrfbmk.Fukque `msplkfk `e vm`eliueols f`ebuf`ls pfrf cls ldietmvls `e cfGuk`fbmk `ektrl `e su bftclol, ec smsteaf `e keolbmfbmk `e cmbekbmfsse nfdf vuectl as blapcmbf`l. Rlcfdfrrmetf blaektf que kl erf ukteaf `e `mkerl, smkl que ek cfs keolbmfbmlkes se nfdfk mkblrplrf`luk terber foekte, cfs `mstrmdum`lrfs. Cfs cmbekbmfs se tekfk que vek`erf trfvs `e eccfs y keolbmfr blk stfs erf aubnl as `mgbmc.

    @es`e cf ektm`f` guk`fbmlkfc `ebm`merlk ukf vez as renfber suestrfteomf y fkfcmzfrlk cf plsmdmcm`f` `e prl`ubmr, e`mtfr y `mstrmdumrsus prlpmls trfdfils blk fyu`f `e eapresfs exterkfs. Cls usufrmlsyf tekfk expermekbmf, iuofdfk f cf blkslcf, blklbfk ltrls iueols y yfkl se blkglrafdfk blk bufcqumer blsf. Fc blktrfrml, querfk as. Kls`mals buektf `e que cls XiueolsQ que nfdfals estf`l nfbmek`l nfstffnlrf se que`fdfk uk plbl blils, rebuer`f Rlcfdfrrmetf.

    Blk estf kuevf ckef, Ecnuyfr se ekbfrofrf `ec `msel y brefbmk`e blktekm`ls `ec vm`eliueol, amektrfs que ukf `esfrrlccf`lrfsudblktrftf`f f` nlbse lbupfrf `e tl`f cf pfrte tbkmbf. Rlcfdfrrmetfrefcmz `mversfs vmsmtfs f `esfrrlccf`lrfs `e tl`l ec Estf`l. Ukf `e eccfsgue ek Bfstecck, `lk`e blklb fc equmpl `e Kercfshf45. Re trftfdf `e

    45. Guk`f`f f gmkfces `ec fl 4::0, ek cls fls =: erf ukveterfkl orupl `e mk`mesfc que ce blaekzfrlk f cceofr ekbfrols`e terberfs blapffs blal Mrm`mlk l Ceoek`l Ektertfmkaekt.Ec `esfrrlccl `ec altlr KCHEkomke blk ec que prl`ubfk y`esfrrlccfdfk fdslcutfaekte tl`ls sus iueols ces ccev gmkfcaekte

    f brefr cf eapresf.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    49/58

    0=

    ukf eapresf que fbfdfdf `e eapezfr. Erf uk equmpl `e bmkbl l semsbnfvfces que estfdfk prepfrfk`l uk altlr47, y querfk utmcmzfrcl pfrf mrnfbmek`l `mstmktls iueols.

    Ec slbml y `mrebtlr eiebutmvl `e Kercfshf, Plas Afrbl, fs cl rebuer`f.

    Ecnuyfr querf nfber iueols `e eksefkzf y `mkfamzfbmk `ec eusherf.Dusbfrlk ukf eapresf espflcf que estuvmerf bfpfbmtf`f pfrffblaeter cl que querfk nfber ek fqueccls tmeapls. Kls blktfbtfrlk,kls nmbmerlk pfrtbmpes `e su fk`f`urf, ces prlpusmals ukf serme `eperslkfies y, f pfrtmr `e fn, surom tl`l. Ec fbuer`l se bmrbuksbrmdm fcf prl`ubbmk `e tres ttucls pfrf tres fls, blk uk presupuestl ektrecls 4:.::: y 45.::: eurls plr bf`f trfdfil y blk cf ldcmofbmk `e quetekfk que estfr cmstls pfrf cf Germf `e @urfkol.

    Zfrf ec prmaer trfdfil, Rlcfdfrrmetf prlpusl fc equmpl bfstecclkeksenfber uk iueol pfrf bnfvfces `e ektre sems y `lbe fls `e e`f`.Cceofals f cf blkbcusmk `e que pl`fals nfber uk iueol `epcftfglrafs fc estmcl Ruper Afrml Drls., fc que dfals f ff`mrblktekm`ls e`ubftmvls. Zlr eieapcl, nfy ukf puertf, fpfrebe ukf suafy sm `fs blk ec resuctf`l blrrebtl, cf puertf se fdre.

    Gue ek ese alaektl bufk`l kfbm Framx Dfsl Afomhlfk (4::?)(Framx ek ec Dlsque Aombl). Es uk pcftfglrafs 4@ `e tl`f cf vm`f,perl blk orstbls 2@, `esbrmde ec `mrebtlr eiebutmvl `e Kercfshf,Plas Afrbl. Ec prltfolkmstf `e cf fvekturf, Framx ukf ilvek frffblk glraf nuafkf, tmeke que rebuperfr cf amec `e cfs fdeifs `eafkls `e uk amstermlsl afcvf`l.

    Ec iueol se `esfrrlccf f trfvs `e uk sbrlcccfterfc ek ec que Framx `edefvfkzfr plr cfs `mstmktfs gfses, slrtefk`l ldstbucls y klquefk`lf `mgerektes tmpls `e ekeamols. Ek lbfsmlkes, `eder blktestfrpreouktfs `e afteatmbfs, eusherf y blklbmamektls `ec ae`ml pfrfblktmkufr. Ec iueol buektf blk 6.4:: preouktfs y as `e 4: esbekfrmls.Es uk iueol sekbmccl perl fc que ce oufr`l uk bfrml espebmfc, `estfbfec axmal resplksfdce `e su `esfrrlccl.

    47. Zrlorfaf `e slgtwfre que peramte `msefr, brefr y represektfr

    uk vm`eliueol.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    50/58

    5:

    Ru ecfdlrfbmk `ur tres aeses. Ek Kercfshf pfrtmbmp uk equmplcmamtf`l `e perslkfs blapuestl plr uk orfststf, uk asmbl4?y ukprlorfaf`lr que, f`eas, nfbf cfs cfdlres `e prl`ubtlr. Gumalsprbtmbfaekte `ls l tres `urfkte tl`l ec prlyebtl, ff`e Afrbl. Cfver`f` es que kl tuvmals aubnfs `mstbuctf`es `urfkte ec `esfrrlccl.

    Pekfals ukf versmk `e kuestrl altlr KCHEkomke dfstfkte estfdce yprldf`l blk iueols prevmls blal _fkte` Ouks (4::2), Dmccy Dcf`e yec Peapcl `ec Pmeapl (4::0) y @rfbucf Pwmks (4::7).

    Fc moufc que ek Nmru alshetfrmfh y Hfl9 Ruaek`mhl sehretuf, cfGuk`fbmk Ecnuyfr se ekbfro `e cf brefbmk `e tl`ls cls textls,f`eas `e testefr y bertmstbfr su bfcm`f` stkfc.

    Ec 42 `e lbtudre `e 4::?, cf Guk`fbmk Ecnuyfr se ekofcfk pfrfpresektfr ek ec bektrl bucturfc Hlc`l Amtxecekf `e Rfk Redfstmk ecvm`eliueol Framx Dfsl Afomhlfk. Gue uk ekbuektrl fkte cls ae`mlsek ec que cf `mrebtlrf oekerfc `e cf Guk`fbmk, Mtzmfr Kloerfs, iuktl f@fkec Rlcfdfrrmetf, `estfbfrlk que ec ldietmvl `ec vm`eliueol pfsfdfplr fprlvebnfr ec pltekbmfc `e ektretekmamektl que tmekek clsvm`eliueols pfrf trfdfifr ec aftermfc que estu`mfk cls bnfvfces ek clsblceomls y que tfadmk ekofkbnf f cls f`uctls.

    Fc moufc que ek cfs fktermlres e`mbmlkes, ec kuevl vm`eliueol blktblk su prlpml espfbml ek ec stfk` `e Ecnuyfr `ektrl `e cf Fzlhf `e@urfkol, y se pusl f cf vektf fc prebml `e 40,=5 eurls.

    Ec seouk`l trfdfil `e Kercfshf smoum cf tkmbf `e Framx DfslAfomhlfk, perl estf vez trfscf`fk`l sus aebkmbfs `e iueol f ukauk`l blapcetfaekte ecfdlrf`l ek 2@ blk bcfrfs regerekbmfs fcRuper Afrml 70 (6==7) l ec Dfkil-Hfzllme (6==>) `e Kmktek`l 70.@fkec Rlcfdfrrmetf f`amte que `es`e Ecnuyfr dusbfdfk fberbfrse bf`fvez as fc auk`l `e cfs vm`elblkslcfs, y Framx Mcfromfk Ofc`utf (4::>)(Framx per`m`l ek cf cukf) es uk bcfrl eieapcl `e eccl.

    4?. Ec trfdfil ausmbfc rebfy ek ec greecfkbebftfck @fvm` Glktsykbnrkzr. Xek ckefQ nttp9//www.sykbnrkzr.bla/es.ofccery.

    framxdfslafomhlfk.ntac (Blksuctf9 7 `e gedrerl `e 4:65)

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    51/58

    56

    Cf kuevf nmstlrmf `e Framx blamekzf bufk`l vmfif nfstf cf cukf ek ukblnete y ukfs amstermlsfs brmfturfs se cl rldfk. F pfrtmr `e ektlkbes, eciuof`lr `eder fyu`fr f Framx f dusbfrcl pfrf que pue`f vlcver f bfsf.Kl ser gbmc yf que tek`r que ekgrektfrse f mkkuaerfdces ekeamols.Fc moufc que ek Framx Dfsl Afomhlfk, ec iuof`lr `eder resplk`er

    blrrebtfaekte f ukf serme `e 6:: preouktfs `e afteatmbfs, slbmfcesy eusherf, que serk cf ccfve pfrf pl`er blktmkufr mkvestmofk`l bf`frmkbk `e cf cukf.

    Ek su ecfdlrfbmk, ec equmpl que cm`er Plas Afrbl tuvl fcok queltrl ldstbucl. Kls tuvmals que peofr uk plbl as blk cf bafrfperl, plr cl `eas, kl tuvmals kmkoukf slrpresf. Pl`l gue rl`f`l. Cfprl`ubbmk se fcfro fcol as `e tres aeses.

    Cf blcfdlrfbmk ektre cf Guk`fbmk Ecnuyfr y Kercfshf stkfcmz blk ukterber y ctmal vm`eliueol fc que ccfafrlk Framx Hfrt (4::=). Reoufcf estecf `e cls iueols `e Kmktek`l y se mktekt nfber ukf espebme `eRuper Afrml Hfrt (6==4), estl es, uk iueol `e blk`ubbmk ek ec quecls blklbm`ls perslkfies `ec auk`l `e Framx blapmtek plr ser clsprmaerls ek ukf bfrrerf `e hfrts.

    @urfkte cf pruedf se pue`ek bloer ldietls que fyu`frk f aeilrfr cfplsmbmk ek bfrrerf. Zerl, pfrf dekestbmfrse `e estfs fyu`fs, ec iuof`lrtmeke que fbertfr ukf serme `e preouktfs sldre afteatmbfs, eusherf yblklbmamektls `ec ae`ml. Rm kl cl blksmoue, ec bfapelkftl se ce plk`rbuestf frrmdf.

    Plas Afrbl recftf que ek ec `esfrrlccl `e este iueol suromerlk as`mstbuctf`es que ek cls fktermlres. Ek iueols `e blbnes, blk`ubbmky bfrrerfs kl estdfals puestls. Cf Mktecmoekbmf Frtmstbmfc, cf oestmk`e cf bafrf, ec `mduif`l,... Tebuer`l que fcoukf ltrf blsf kls `mlquedrf`erls `e bfdezf. Zerl ek oekerfc y, blal smeapre, fc stkfcekblktrfals cfs slcubmlkes.

    Rm se blapfrf blk cls fktermlres `ls iueols `e cf sfof, Framx Hfrtauestrf cf evlcubmk y cf expermekbmf fbuaucf`f plr ec equmpl `eKercfshf. Es uk trfdfil aubnl as blapcetl y re`lk`l que, mkbcusl,peramtf pfrtm`fs f `ls iuof`lres smauctkels ae`mfkte pfktfccf

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    52/58

    54

    pfrtm`f. Fc moufc que cls fktermlres Framx, ec iueol se estrek ek cf Germf`e @urfkol4>.

    Framx Hfrt kl gue cf kmbf klve`f` iuofdce que Ecnuyfr presekt ek cfFzlhf. Ukls aeses fktes, ec equmpl que `mrmof @fkec Rlcfdfrrmetf vlcvm

    f `esfrrlccfr uk iueol pfrf kmls ccfaf`l Yll Ylrlf, estf vez blk ecestu`ml ofcceol Mafxmk slgtwfre. Ecnuyfr pudcmb ec iueol pfrf ZB ekeusherf, e Mafxmk cl nmzl ek bfsteccfkl y ofcceol.

    Re trftfdf `e uk trfdfil sudvekbmlkf`l plr cf ^uktf `e Ofcmbmf y cfFxekbmf Ofceof `e Mk`ustrmfs Bucturfms, y prlorfaf`l ek Gcfsn4=y ^AC2:.Rus prlaltlres cl `estkek blal ukf blcebbmk `e iueols `momtfcese`ubftmvls bref`ls pfrf mktrl`ubmr f cls kmls `e ektre 4 y 5 fls ekec usl `e cfs tebklclofs Ec iueol est `mvm`m`l ek tres gfses l zlkfs, ybf`f ukf `e eccfs est glraf`f plr `mstmktfs fbtmvm`f`es. Ec pequel `ecf bfsf tmeke que pucsfr sldre cls `mgerektes perslkfies `ec iueol pfrfmkterfbtufr blk eccls. Zfrf cf versmk trf`ubm`f fc eusherf, cf Guk`fbmkEcnuyfr e`mt ec iueol ek glraftl gsmbl.

    Uk sfctl maplsmdce f cf blkslcf

    @urfkte cls `esfrrlccls `e cls `mgerektes iueols `e cf grfkqumbmf Framx,@fkec Rlcfdfrrmetf ldserv que ec auk`l `e cfs blkslcfs estfdfpeofk`l auy guerte plr cl que se pcfktefrlk nfber ukf mkbursmk ekese `esblklbm`l ukmversl. Nmbmals fcoukls vmfies f Af`rm`, tuvmalsfcoukfs reukmlkes y blktfbtls blk orfk`es `mstrmdum`lrfs.

    Ukl `e esls ekbuektrls gue ek cf se`e espflcf `e Udmslgt26. Erfkafismals. Cf reukmk gue auy duekf plrque fprek` uk alktk. Eccls

    4>. Ek cf e`mbmk 4::= cfs puertfs `e cf Germf `e @urfkol sefdrmerlk fc pdcmbl ec 66 `e `mbmeadre.

    4=. Ektlrkl `e `esfrrlccl que peramte fkmafbmlkes, eceaektlsmkterfbtmvls y auctmae`mf pfrf Mkterket.

    2:. Rmocfs ek mkocs `e Exteksmdce Afrhup Cfkoufie. Rmrve pfrffcafbekfr `ftls.

    26. Auctmkfbmlkfc grfkbesf `esfrrlccf`lrf y `mstrmdum`lrf `evm`eliueols, guk`f`f ek 6=>7. Tesplksfdces `e grfkqumbmfs `ecvm`eliueol tfk blklbm`fs blal Fssfssmks Bree`, Gfr Bry, Tfyafk y

    Iust @fkbe, ektre ltrls.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos

    53/58

    52

    cl tekfk auy bcfrl8 sm nfdf aerbf`l ek Eushf`m, eccls ektrfdfk blkklsltrls y kls fyu`fdfk f plker sus iueols ek eusherf. Rmk eadfrol,cls kaerls `ec aerbf`l pltekbmfc `e blaprf`lres eushfc`ukes `evm`eliueols24kl fblapffrlk, plr cl que `es`e cf Guk`fbmk Ecnuyfr`ebm`merlk `eifr esf ckef ek stfk`dy.

    Ek 4::> surom ukf kuevf lplrtukm`f`. Ec resplksfdce `ec ref `eclbfcmzfbmk y `esfrrlccl `e cf Guk`fbmk tuvl blklbmamektl `e quecf oekte `e Ceoek`l nfdf sfbf`l `ec dfc `e cls rebuer`ls ec iueolCls tres alsqueterls. Pekfk mktekbmk `e cfkzfrcl ek Kmktek`l _mmf trfvs `e su pcftfglraf `e `mstrmdubmk `momtfc _mmwfre. Ces ccfa yces `mie que estfdf mkteresf`l ek pudcmbfr ec iueol ek eusherf pfrf cfsblkslcfs. @es`e Ceoek`l kl pusmerlk kmkoukf trfdf. Fc blktrfrml, cfduekf recfbmk ektre cfs `ls ektm`f`es prevef que ec `esel stkfc `e veruk iueol ek eusherf ek ukf blkslcf `e vm`eliueols mdf f blkvertmrse ekukf refcm`f`.

    Rmk eadfrol, f ctmaf nlrf tl`l se tlrbm. Cfs cmamtfbmlkes mapuestfsplr Kmktek`l22ldcmofrlk f cf blapff suebf f `esbfrtfr ec eusherfektre cls m`mlafs `msplkmdces ek Cls tres alsqueterls. Rlcfdfrrmetfreblklbe que gue uk ifrrl `e fouf grf pfrf ukl `e cls ldietmvlsas fadmbmlsls `e su ref ek Ecnuyfr. Guerlk fls ek cls que klfcbfkzfals cf aetf que `esedfals, perl fprek`mals aubnl sldre ecauk`l `ec vm`eliueol.

    Uk bfamkl `mgerekte

    Cfs vektfs `e cf sfof Framx y Yll Ylrlf estfdfk ceils `e cls `ftlsreblom`ls ek cls aeilres fls `e Ecnuyfr. Ec guerte `esbeksl mktuf

    24. Rlcfdfrrmetf rebuer`f que ec pmbl `e vektfs as fctlreomstrf`l ek cf Germf `e @urfkol gue `e 4.::: ukm`f`es fcfs que nfdrf que suafr cfs que se vekfk ec restl `ec fl.Ukf bmgrf mksugmbmekte pfrf cls mktereses `e cf auctmkfbmlkfcUdmslgt.

    22. Ceoek`l cfkz ec iueol ek glraftl `momtfc f trfvs `eservmbml _mmwfre `e Kmktek`l _mm, `e`mbf`l f cf vektf `momtfc`e iueols `e terberfs blapffs, ec 26 `e iucml `e 4::=. Ukf`e cfs restrmbbmlkes mapuestfs plr _mmwfre es que ec iueol f`esbfrofr kl pue`e superfr cls 0: AD `e tfafl. Estl ldcmo f cls`esfrrlccf`lres f secebbmlkfr ukls plbls m`mlafs (mkocs, fceak,

    grfkbs, espflc e mtfcmfkl) y `esbfrtfr ec restl.

  • 7/25/2019 El euskera en los videojuegos