Directrices para a mellora continua da calidade do aire de Galicia

Maria Luz Macho EirasSubdirección Xeral de Meteoroloxía e Cambio ClimáticoDirección Xeral de Calidade Ambiental e Cambio ClimáticoConsellería de Medio Ambiente, Territorio e Vivenda. Xunta de Galicia

Contaminación atmosférica

Segundo o artículo 2 do RD 102/2011:

Aire ambiente: o aire exterior da baixa

troposfera, excluídos os lugares de

traballo.

Contaminante: calquera substancia presente

no aire ambiente que poida ter efectos nocivos

sobre a saúde humana, o medio ambiente no

seu conxunto e os demais bens de calquera

natureza.

Marco de Actuación

� Establecer as bases en materia de prevención, vixilancia e

redución da contaminación atmosférica.

� Definir e establecer obxectivos de calidade do aire dos

contaminantes.

� Regular a avaliación, mantemento e a mellora da calidade do

aire.

� Establecer métodos e criterios comúns da avaliación.

� Subministro de información ó público.

Europea

• Directiva 2004/107/CE

• Directiva 2008/50/CE

• Directiva 2015/1480/CE

Española

• Lei 34/2007

• Real Decreto 102/2011

• Real Decreto 39/2017

Galega

• Lei 8-2002

Avaliación da Calidade do Aire de Galicia

MEDIRREDE GALEGA DE CALIDADE DO AIRE

Estaciones de calidad del aire:analizadores automáticosCaptadores de Aire ambiente + análisis en laboratorio (LMAG)Red Agua de Lluvia

COMPARAR CON VALORES DE REFERENCIA Valores Limite legisladosGuías de Calidad del aire de la OMS

PROPUESTAS PARA MEJORAR LA CALIDAD DEL AIRE

Rede de Calidadedo Aire de Galicia

46 estacións fixas

14 da Xunta de Galicia (enaglomeracións urbanas de máisde 50.000 habitantes e en zonasrurais)

32 das subredes industriais(vixilancia de focos de emisión)

2 da rede EMEP (contaminaciónde fondo)

1 unidade móbil da Xunta deGalicia

SO2 NO2 CO PM10 PM2'5 O3 BC BTX F-, HF SH2

45 42 16 38 20 29 2 4 4 3

Estacións

� Rede Industrial: Xestionadas polas propias industrias, que se encargan do seu

mantemento e calibración. Comunican os datos a tempo real e son validados a mes

vencido.

� Rede Xunta: Xestionada pola Xunta seguindo un sistema de calidade con certificación

ISO 9001:2015. Datos cada 10 minutos, dispoñibles a tempo real na web

http://www.meteogalicia.es/Caire

� Realizado por especialistas

certificados ISO9001 como

mantedores de equipos de calidade

do aire.

� Control sobre os mantenedores

segundo o SC ISO 9001:2015 propio:

procedementos escritos, xestor

documental, rexistros…

� Seguindo o indicado nas normas de

referencia para cada contaminante.

Mantemento estacións da Xunta

Macroimplantación

� Urbanas:

• Zonas representativas.

• Evitar microambientes.

� Fondo:

• A 5 km de achegas.

� Industriais:

• A lo menos unha a sotavento.

• Zona residencial máis próxima.

• Unha de fondo se non se coñecen os niveis.

� Ecosistemas:

• A 20 km das aglomeracións

Microimplantación

� Sen restricións de fluxo de aire.

� Toma de mostra entre 1,5 e 4 metros.

� A varios metros de edificios e obstáculos.

� Apartada de fontes de emisión directas.

� Evitar a recirculación do aire saínte.

� As de tráfico:

• A 25 m do borde de cruces principais

• A non máis de 10 m da beirarrúa.

� Luz, teléfono, seguridade, acceso.

Toma de mostras e equipos

Unidade móbil

� Emerxencias

� Denuncias

� Comparativas

� Novas estacións

Dióxido de xofre (SO2)� Incoloro, irritante, cheiro forte a altas concentracións.

� Norma UNE-EN 14212:2013

• Fluorescencia ultravioleta

� Orixe :

• Erupcións volcánicas

• Queima combustibles fósiles

• Maioritariamente industrial

� VLH: 350 μ g/m³ 24 ocasións

� VLD 125 μg/m³ 3 veces

Monóxido de carbono (CO)

� Incoloro e inodoro.

� Letal

� Norma UNE-EN 14626:2013

• Espectroscopía infravermella non dispersiva

� Orixe :

• Combustión incompleta de combustibles fósiles.

• Tráfico na maior medida.

� VL: 10 mg/m³

Óxidos de nitróxeno (NOx)

� NO e NO2 os máis relevantes.

� Incoloro e inodoro.

� Afecta ás vías respiratorias.

� Norma UNE-EN 14211:2013

• Quimioluminiscencia

� Orixe :

• Combustión a altas temperaturas.

• Tráfico en maior medida.

� VLH: 200 μg/m³ 18 veces ó ano

� VLA: 40 μg/m³

Ozono (O3)

� Ozono troposférico: contaminante secundario

� Gas azul pálido, irritante e picante

� Problemas respiratorios, irritación en ollos, nariz,

garganta.

� Danos na vexetación e materiais.

� Orixe natural: tormentas.

� Principais precursores: NOx e COVs (naturais ou

antropoxénicos)

� Reaccións en presenza de luz solar.

� Problema rexional. Transporte de larga distancia.

� Norma UNE-EN 14625:2013

• Fotometría UV

Partículas (PM10 e PM2,5 )

� Diferentes tamaños, formas e composición

química.

� Canto menor tamaño maior perigo.

� Enfermidades pulmonares

� Clasificación

- Segundo a orixe:

• Natural

• Antropoxénica

- Tamaño:

• PM10

• PM2,5

- Proceso de formación:

• Primarias

• Secundarias

� Norma UNE-EN 12341:2015.

• Método gravimétrico

• Manual

� Métodos automáticos.

• Absorción β

• Microbalanza

� Determinación da función de

corrección e incerteza para

métodos automáticos.

Partículas (PM10 e PM2,5 )Medición

Automático

Manuales

Partículas (PM10 e PM2,5 )Medición

Outros contaminantes� Metales: Cd, As, Ni, Pb

� PAHs: benzo(a)pireno

Outros contaminantes

Benceno

� Incoloro, cheiro doce.

� Orixe por combustións incompletas.

� Norma UNE-EN 14662:2013

• Cromatografía de gases

� VLH: 5 μg/m³

Black Carbon (BC)

� Combustión incompleta de

combustibles fósiles e queima de

biomasa.

� Contribúe ó cambio climático.

� Non está lexislado.

� Medición:

• Absorción radiación electromagnética

• 7 λ (370 a 950 nm)

Control calidade do aire

� Envío de datos cada 5/10 minutos

� Comprobación datos

� Alertas

� Fallos comunicación

� Datos anómalos

Tempo Real

Comunicacións

Validación de datos

Datos red Xunta� validación Xunta

Datos red industrial� validación instalación industrial� supervisión Xunta

Consiste en la eliminación de datos

falsos(calibraciones, verificación,

averías, cortes de luz…)

Modelización

� Os modelos numéricos simulan os

procesos de dispersión dos

contaminantes na atmosfera.

� Finalidade:

• Predición

• Avaliación da calidade do aire

• Estudos de escenarios

• Determinar orixes de contaminación

• Emerxencias

Avaliación da Calidade do Aire de GaliciaAtendendo ó marco normativo vixente en materia de protección da saúde das persoas e dos ecosistemas fronte ós contaminantes atmosféricos, os valores de concentración rexistrados nas estacións que conforman a Rede Calidade do Aire de Galicia, tanto nas urbanas como nas industriais, de carácter fixo e móbil ó longo do ano 2017, cumpriron con todos os requisitos definidos pola lexislación aplicable para manter unha axeitada calidade do aire tanto nas súasprincipais aglomeracións (A Coruña, Ferrol, Santiago de Compostela, Pontevedra, Vigo, Lugo e Ourense) coma nas zonas rurais e industriais.

Este feito constatouse para todas as estacións e para os seguintes contaminantes atmosféricos: dióxido de xofre (SO2), óxidos de nitróxeno (NO2 e NOx), partículas (PM10 e PM2,5), ozono (O3), monóxido de carbono (CO), benceno (C6H6), benzo(a)pireno (B(a)P), metais pesados (arsénico, cadmio, níquel, e chumbo), fluoruro de hidróxeno (HF) e sulfuro de hidróxeno (H2S), coa única salvedade do PM10 na estación Torre de Hércules.

O caso da superación do valor límite diario de PM10 na Coruña en 2017 polas superaciónsrexistradas na estación Torre de Hércules, débese a unha fonte natural, o aerosol mariño. Este caso tratouse de xeito particular nos informes “PM10 e PM2,5 na Coruña en 2014 e a influencia do aerosol mariño. Superacións do VLD na estación 15030027 – Torre de Hércules (A Coruña). Ano 2014” e “PM10 e PM2,5 na Coruña en 2015 e a influencia do aerosol mariño. Superacións do VLD na estación 15030027 – Torre de Hércules (A Coruña). Ano 2015” e “PM10 e PM2,5 na Coruña en 2016 e a influencia do aerosol mariño. Superacións do VLD na estación 15030027 – Torre de Hércules (A Coruña). Ano 2016”, dispoñibles na páxina web www.meteogalicia.es/Caire. Actualmente, o informe no que se analizan as superacións ocorridas en 2017 atopase en elaboración.

Avaliación Calidade do Aire

Información ópúblico

https://sig.mapama.gob.es/calidad-aire/

https://www.eea.europa.eu/themes/air/air-quality-index/index

ICA: Índice de Calidade do Aire

BOA ADMISIBLE MALA MOI MALA

Avaliación Calidade do AireVigo. Incendios forestales octubre 2017

PM10: Aumenta a poboación exposta aos maiores niveis deste contaminante está nas aglomeracións urbanas e a fonte principal é o tráfico rodado

VALORES DE REFERENCIACONTAMINANTE Guía OMS Legislación UE Actuar sobre

PM2,5 Media anual 10 µg/m3

Media anual25 µg/m3

Trafico ciudades Biomasa ????

PM10 Media Diaria50 µg/m3

Media Diaria50 µg/m3

Media anual20 µg/m3

Media anual40 µg/m3

NO2 Media anual40 µg/m3

Media anual50 µg/m3

Trafico ciudades

Media Diaria200 µg/m3

Media Diaria200 µg/m3

O3 Media octohoraria100 µg/m3

Media octohoraria120 µg/m3

Contaminante secundario

SO2 Media diaria 20 µg/m3

Media Diaria125 µg/m3

Industrial

DIRECTRICES para Mejorar la Calidad del Aire

DIAGNOSTICO

OBJETIVO 2030

Dióxido de xofre (SO2)� Incoloro, irritante, cheiro forte a altas concentracións.

� Norma UNE-EN 14212:2013

• Fluorescencia ultravioleta

� Orixe :

• Erupcións volcánicas

• Queima combustibles fósiles

• Maioritariamente industrial

� VLH: 350 μ g/m³ 24 ocasións

� VLD 125 μg/m³ 3 veces

Óxidos de nitróxeno (NOx)

Ozono (O3)

Partículas (PM10 e PM2,5 )

DIRECTRICES para Mejorar la Calidad del Aire

Primer semestre de 2020

Medidas alta contaminación

PLAN NACIONAL CALIDAD DEL AIRE2017-2019Aprobado o 15 decembro de 2017

Pliegos de contratación

• Vehículo 4x4 híbrido enchufable de gasolina (PHVE) con autonomía mínima de 40 km, vehículo clasificado en el Registro de Vehículos de la Dirección General de Tráfico como "Cero Emisións“

• Vehículo tipo berlina híbrido de gasolina no enchufableclasificados en el Registro de Vehículos de la Dirección General de Tráfico, como "ECO"

Estudo de escenarios e orixes

Sistema CALPUFF para operativo de Emerxencias

� Calpuff: Recomendado pola US-EPA

� Modelo de dispersión executado conmedios propios.

� 48 empresas e 3 aeroportosprecargados

� Tipos:

• Derrame líquido

• Derrame sólido

• Fuga

• Incendio

� Meteoroloxía WRF de MeteoGalicia.

Calidade do Aire de Galicia

Moitas grazas pola vosa atención!