DIARIO DE SESIÓNS DO PARLAMENTO DE GALICIAORDE DO DÍA Punto 1. Elección dun membro do Consello...

DIARIO DE SESIÓNS DO PARLAMENTO DE GALICIA

X lexislaturaSerie PlenoNúmero 118

Sesión plenaria11 de xuño de 2019

Presidencia do Excmo. Sr. D. Miguel Ángel Santalices Vieira

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/

https://sede.parlamentodegalicia.gal/tramites/csv/BOPGDSPGE6OiyQgCB7

ORDE DO DÍA

Punto 1. Elección dun membro do Consello Social da Universidade da Coruña(doc. núm. 48166)

Punto 2. Textos lexislativos

2.1 Debate de toma en consideración da Proposición de lei, do G. P. dos Socialistas de Galicia,para a protección dos dereitos das persoas consumidoras e usuarias na contratación de prés-tamos e créditos hipotecarios en Galicia (doc. núm. 32346, 10/PPL-000025)Publicación da iniciativa, BOPG nº 322, do 19.06.2018

2.2 Debate de toma en consideración da Proposición de lei, do G. P. do Bloque NacionalistaGalego, de reforma da Lei 1/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística (doc. núm.47807, 10/PPL-000036)Publicación da iniciativa, BOPG nº 454, do 02.04.2019

Punto 3. Comparecencia

50470 (10/CPP-000101)Da Sra. conselleira de Infraestruturas e Mobilidade, por petición propia, para informar daplanificación da Xunta de cara a continuar avanzando no reto dunha adecuada xestión dociclo integral da augaPublicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019

Punto 4. Moción

50408 (10/MOC-000147)Grupo Parlamentario de En MareaMiranda Pena, Flora MaríaSobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa implantacióndun novo plan para a atención primaria do sistema sanitario público. (Moción consecuenciada Interpelación nº 46794, publicada no BOPG nº 441, do 06.03.2019, e debatida na sesiónplenaria do 28.05.2019)Publicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019

Punto 5. Proposicións non de lei

5.1 32252 (10/PNP-002425)Grupo Parlamentario de En MareaSánchez García, AntónSobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa solicitude de au-torización do proxecto mineiro de extracción de cobre nos concellos de Touro e do Pino, acontaminación producida pola antiga mina e os incumprimentos da empresa en materia derestauración e rexeneraciónPublicación da iniciativa, BOPG nº 323, do 20.06.2018

X lexislatura. Serie Pleno. Número 118. 11 de xuño de 2019 DIARIO DE SESIÓNS DO PARLAMENTO DE GALICIA

2

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


5.2 39974 (10/PNP-002986)Grupo Parlamentario de En MareaCasal Vidal, FranciscoSobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego e a demanda que debe realizarao Ministerio de Industria e Turismo en relación coa situación na que se atopa a empresaIsowat Made, do grupo InvertaresaPublicación da iniciativa, BOPG nº 383, do 14.11.2018

5.3 43898 (10/PNP-003267)Grupo Parlamentario Popular de GaliciaEgerique Mosquera, Teresa e sete deputados/as máisSobre o impulso ao Goberno central para que continúe as xestións e impulse os cambiosnormativos que sexan precisos destinados a mellorar o sistema de cotización e protecciónsociolaboral das persoas traballadoras do marPublicación da iniciativa, BOPG nº 417, do 23.01.2019

5.4 47514 (10/PNP-003593)Grupo Parlamentario Popular de GaliciaPrado del Río, Paula e doce deputados/as máisSobre a demanda polo Goberno galego ao Ministerio de Xustiza da inclusión, na propostade creación de novos xulgados para Galicia en 2019, dun xulgado do social para a cidadede LugoPublicación da iniciativa, BOPG nº 446, do 21.03.2019

5.5 49281 (10/PNP-003732)Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista GalegoPresas Bergantiños, Noa e cinco deputados/as máisSobre a demanda do Goberno galego ao Goberno central da intervención pública en Alcoade xeito transitorio co fin de garantir o mantemento do seu emprego e da súa actividadeindustrialPublicación da iniciativa, BOPG nº 470, do 30.04.2019

5.6 49347 (10/PNP-003738)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaÁlvarez Martínez, Luis Manuel e Burgo López, María de la ConcepciónSobre a presentación polo Goberno galego, antes do remate do primeiro período de sesiónsde 2019, do procedemento deseñado para avaliar a implantación da Rede galega de dinami-zación da formación profesional dualPublicación da iniciativa, BOPG nº 470, do 30.04.2019

5.7 49484 (10/PNP-003748)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaTorrado Quintela, Julio e Blanco Rodríguez, NoelaSobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa situación laboraldo persoal e o nivel de eventualidade no SergasPublicación da iniciativa, BOPG nº 474, do 07.05.2019


3

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


5.8 49983 (10/PNP-003784)Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista GalegoBará Torres, Xosé Luís e cinco deputados/as máisSobre as actuacións que se deben levar a cabo para recuperar o pazo de Meirás para o patri-monio público e a posición do Parlamento de Galicia respecto do seu usoPublicación da iniciativa, BOPG nº 479, do 22.05.2019

Punto 6. Interpelacións

6.1 8786 (10/INT-000373)Grupo Parlamentario de En MareaSolla Fernández, EvaSobre as listas de espera non estruturais do Sergas e a política de persoal da Consellería deSanidadePublicación da iniciativa, BOPG nº 115, do 18.05.2017

6.2 43360 (10/INT-001431)Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista GalegoBará Torres, Xosé Luís e cinco deputados/as máisSobre a política do Goberno galego en materia de seguridade viariaPublicación da iniciativa, BOPG nº 417, do 23.01.2019

6.3 48288 (10/INT-001597)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaBlanco Rodríguez, Noela e dous deputados/as máisSobre a política do Goberno galego en relación co fenómeno social da soidade non desexadaPublicación da iniciativa, BOPG nº 455, do 03.04.2019

Punto 7. Preguntas para resposta oral do presidente da Xunta

7.1 50473 (10/POPX-000151)Grupo Parlamentario de En MareaVillares Naveira, LuisSobre as actuacións que está a levar a cabo ou as previstas polo Goberno galego diante danova situación de FerroatlánticaPublicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019

7.2 50492 (10/POPX-000152)Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista GalegoPontón Mondelo, Ana BelénSobre a crise industrial existente en Galicia, que pon centos de empregos en riscoPublicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019


4

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


7.3 50494 (10/POPX-000153)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaFernández Leiceaga, Xoaquín MaríaSobre o impulso polo Goberno galego, coa debida dilixencia, da actividade institucional daXunta de GaliciaPublicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019

Punto 8. Preguntas ao Goberno

8.1 48770 (10/POP-005826)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaVilán Lorenzo, Patricia e dous deputados/as máisSobre a opinión do Goberno galego respecto da institución do xurado popular reflectida noartigo 125 da Constitución española de 1978Publicación da iniciativa, BOPG nº 458, do 09.04.2019

8.2 50486 (10/PUP-000252)Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista GalegoBará Torres, Xosé Luís e cinco deputados/as máisSobre as previsións do Goberno galego respecto da aprobación do proxecto da circunvalaciónde Carballo no ano 2019 co fin de iniciar as obras no ano 2020Publicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019

8.3 47343 (10/POP-005647)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaToja Suárez, María Dolores e dous deputados/as máisSobre a solicitude pola Xunta de Galicia á empresa Ferroatlántica da presentación dun plande viabilidade que garanta a súa actividade de ferroaliaxes, segundo se desprende da sen-tenza do Tribunal Superior de Xustiza de Galicia do 9 de maio de 1996Publicación da iniciativa, BOPG nº 444, do 13.03.2019

8.4 49961 (10/POP-005934)Grupo Parlamentario dos Socialistas de GaliciaBurgo López, María de la Concepción e Álvarez Martínez, Luis ManuelSobre as razóns da demora na designación dun presidente ou dunha presidenta para o Con-sello Social da Universidade de Santiago de CompostelaPublicación da iniciativa, BOPG nº 479, do 22.05.2019

8.5 49498 (10/POP-005897)Grupo Parlamentario Popular de GaliciaAmigo Díaz, María Encarnación e oito deputados/as máisSobre as obras de conservación executadas nos dous últimos anos na muralla romanade LugoPublicación da iniciativa, BOPG nº 474, do 07.05.2019


5

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


8.6 44092 (10/POP-005272)Grupo Parlamentario Popular de GaliciaNúñez Centeno, Aurelio Alfonso e oito deputados/as máisSobre os datos da Consellería de Sanidade referidos ao cumprimento do Decreto 105/2017,polo que se regula o sistema de garantía de tempos máximos de espera no acceso ás pres-tacións sanitarias públicasPublicación da iniciativa, BOPG nº 423, do 31.01.2019

8.7 50005 (10/POP-005939)Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista GalegoPrado Cores, María Montserrat e cinco deputados/as máisSobre o pechamento de camas hospitalarias durante os meses de veránPublicación da iniciativa, BOPG nº 479, do 22.05.2019

8.8 50489 (10/PUP-000253)Grupo Parlamentario de En MareaSantos Queiruga, Carmen e catro deputados/as máisSobre a fase na que se atopan os procesos de negociación e resolución de conflitos cos dis-tintos integrantes do sector das emerxencias sanitarias de GaliciaPublicación da iniciativa, BOPG nº 483, do 05.06.2019

8.9 48503 (10/POP-005794)Grupo Parlamentario Popular de GaliciaArias Rodríguez, Raquel e oito deputados/as máisSobre a valoración do Goberno galego referida á axuda económica do Bono Concilia para queaquelas familias que teñan dereito a unha praza pública nunha escola infantil e non acce-desen a ela poidan levar os seus fillos a outro centroPublicación da iniciativa, BOPG nº 458, do 09.04.2019

8.10 49419 (10/POP-005889)Grupo Parlamentario de En MareaMiranda Pena, Flora María e Quinteiro Araújo, PaulaSobre as medidas que vai adoptar o Goberno galego para evitar a modificación das condiciónssalariais do persoal pola empresa concesionaria do servizo de salvamento marítimoPublicación da iniciativa, BOPG nº 470, do 30.04.2019


6

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Ábrese a sesión ás dez e un minuto da mañá.

O señor presidente comunica que que as deputadas dona Noela Blanco Rodríguez (S) e don RaúlFernández Fernández (S) xustifiaron a súa ausencia. (Páx. 10.)

Elección dun membro do Consello Social da Universidade da Coruña. (Punto primeiro daorde do día.)

O señor presidente anuncia que se vai proceder á elección para a cobertura dunha vacante no Con-sello Social da Universidade da Coruña, por renuncia de don José Ramón Louzao Cabo. (Páx. 10.)

A señora secretaria fai o chamamento, por orde alfabética, das deputadas e dos deputados, que depositano seu voto na urna; a seguir fano os membros do Goberno, e finalmente os membros da Mesa. (Páx. 11.)

Acadada a maioría simple, (con 40 votos a favor), proclámase elixida dona Inmaculada RodríguezCuervo. (Páx. 11.)

Debate de toma en consideración da Proposición de lei, do G. P. do Bloque Nacionalista Ga-lego, de reforma da Lei 1/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística. (Punto segundoda orde do día.)

Presentación da proposición de lei: Sra. Rodil Fernández (BNG). (Páx. 11.)

Intervención dos grupos parlamentarios para fixar posicións: Sra. Burgo López (S) (Páx. 15.),Sra. Cuña Bóveda (EM) (Páx. 17.) e Sr. Fernández Gil (P). (Páx. 19.)

Rolda de réplica: Sra. Rodil Fernández (BNG). (Páx. 23.)

Votación da toma en consideración do texto lexislativo

Votación da toma en consideración da Proposición de lei, do G. P. do Bloque NacionalistaGalego, de reforma da Lei 1/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística: rexeitadapor 32 votos a favor, 40 votos en contra e ningunha abstención. (Páx. 25.)

Comparecencia da Sra. conselleira de Infraestruturas e Mobilidade, por petición propia,para informar da planificación da Xunta de cara a continuar avanzando no reto dunha ade-cuada xestión do ciclo integral da auga. (Punto terceiro da orde do día.)

Intervención do Goberno: Sra. conselleira de Infraestruturas e Mobilidade (Vázquez Mourelle). (Páx. 25.)

Rolda dos grupos parlamentarios: Sr. Bará Torres (BNG) (Páx. 35.), Sra. Vilán Lorenzo (S) (Páx. 38.),Sr. Cal Ogando (EM) (Páx. 42.) e Sr. Trenor López (P). (Páx. 45.)

Réplica do Goberno: Sra. conselleira de Infraestruturas e Mobilidade (Vázquez Mourelle). (Páx. 48.)

O señor presidente abre unha rolda especial de aclaracións, con dúplica do Goberno. (Páx. 54.) Nestarolda interveñen o señor Bará Torres (BNG) (Páx. 54.), a señora Vilán Lorenzo (S) (Páx. 56.), o señorCal Ogando (EM) (Páx. 58.), o señor Trenor López (P) (Páx. 60.) e a señora conselleira de Infraestru-turas e Mobilidade (Vázquez Mourelle). (Páx. 62.)


7

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Suspéndese a sesión á unha e trinta e dous minutos da tarde e retómase ás catro.

Moción do G. P. de En Marea, por iniciativa de Dª Flora Miranda Pena, sobre as actuaciónsque debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa implantación dun novo plan para aatención primaria do sistema sanitario público. (Punto cuarto da orde do día.)

Intervención do grupo autor da moción: Sra. Miranda Pena (EM). (Páx. 66.))

Intervención dos grupos parlamentarios: Sra. Prado Cores (BNG) (Páx. 69.), Sr. Torrado Quintela(S) (Páx. 70.) e Sr. Núñez Centeno (P). (Páx. 72.)

Nova intervención da señora Miranda Pena (EM). (Páx. 74.)

Votación da moción

Votación da moción do G. P. de En Marea, por iniciativa de Dª Flora María Miranda Pena,sobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa implantacióndun novo plan para a atención primaria do sistema sanitario público: rexeitada por 28 votosa favor, 39 votos en contra e ningunha abstención. (Páx. 76.)

Proposición non de lei do G. P. de En Marea, por iniciativa de D. Antón Sánchez García,sobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa solicitude deautorización do proxecto mineiro de extracción de cobre nos concellos de Touro e do Pino,a contaminación producida pola antiga mina e os incumprimentos da empresa en materiade restauración e rexeneración. (Punto quinto da orde do día.)

O señor presidente comunica as emendas presentadas a esta proposición non de lei. (Páx. 76.)

Intervención do grupo autor da proposición non de lei: Sr. Sánchez García (EM). (Páx. 79.)

Intervención do grupo parlamentario emendante: Sr. Losada Álvarez (S). (Páx. 81.)

Intervención dos grupos parlamentarios non emendantes: Sr. Rivas Cruz (BNG) (Páx. 83.) eSr. Blanco Paradelo (P). (Páx. 85.)

O señor Sánchez García (EM) intervén para posicionarse respecto da emenda. (Páx. 87.)

Proposición non de lei do G. P. de En Marea, por iniciativa de D. Francisco Casal Vidal, sobreas actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego e a demanda que debe realizar ao Mi-nisterio de Industria e Turismo en relación coa situación na que se atopa a empresa IsowatMade, do grupo Invertaresa. (Punto quinto da orde do día.)


Intervención do grupo autor da proposición non de lei: Sr. Casal Vidal (EM). (Páx. 90.)

Intervención dos grupos parlamentarios emendantes: Sr. Rivas Cruz (BNG) (Páx. 92.), Sra.Nóvoa Iglesias (P). (Páx. 93.)

Intervención do grupo parlamentario non emendante: Sr. Losada Álvarez (S). (Páx. 95.)


8

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor Casal Vidal (EM) intervén para posicionarse respecto das emendas. (Páx. 98.)

Proposición non de lei do G. P. Popular de Galicia, por iniciativa de Dª Teresa Egerique Mosquerae sete deputados/as máis, sobre o impulso ao Goberno central para que continúe as xestións eimpulse os cambios normativos que sexan precisos destinados a mellorar o sistema de cotiza-ción e protección sociolaboral das persoas traballadoras do mar. (Punto quinto da orde do día.)

O señor presidente (Calvo Pouso) comunica as emendas presentadas a esta proposición non delei. (Páx. 99.)

Intervención do grupo autor da proposición non de lei: Sra. Egerique Mosquera (P). (Páx. 100.)

Intervención dos grupos parlamentarios emendantes: Sra. Prado Cores (BNG) (Páx. 104.) e Sra.Quinteiro Araújo (EM). (Páx. 106.)

Intervención do grupo parlamentario non emendante: Sra. Otero Rodríguez (S). (Páx. 108.)

A señora Egerique Mosquera (P) intervén para posicionarse respecto das emendas. (Páx. 110.)

Proposición non de lei do G. P. Popular de Galicia, por iniciativa de Dª Paula Prado del Ríoe doce deputados/as máis, sobre a demanda polo Goberno galego ao Ministerio de Xustizada inclusión, na proposta de creación de novos xulgados para Galicia en 2019, dun xulgadodo social para a cidade de Lugo. (Punto quinto da orde do día.)


Intervención do grupo autor da proposición non de lei: Sra. Prado del Río (P). (Páx. 111.)

Intervención do grupo parlamentario emendante: Sra. Rodil Fernández (BNG). (Páx. 114.)

Intervención dos grupos parlamentarios non emendantes: Sra. Vilán Lorenzo (S) (Páx. 116.) eSr. Villares Naveira (EM). (Páx. 117.)

A señora Prado del Río (P) intervén para posicionarse respecto da emenda. (Páx. 119.)

Proposición non de lei do G. P. do Bloque Nacionalista Galego, por iniciativa de Dª Noa Pre-sas Bergantiños e cinco deputados/as máis, sobre a demanda do Goberno galego ao Gobernocentral da intervención pública en Alcoa de xeito transitorio co fin de garantir o mante-mento do seu emprego e da súa actividade industrial. (Punto quinto da orde do día.)


Intervención do grupo autor da proposición non de lei: Sra. Presas Bergantiños (BNG). (Páx. 122.)

Intervención do grupo parlamentario emendante: Sr. Losada Álvarez (S). (Páx. 125.)

Intervención dos grupos parlamentarios non emendantes: Sr. Casal Vidal (EM) (Páx. 127.) eSr. Tellado Filgueira (P). (Páx. 129.)

A señora Presas Bergantiños (BNG) intervén para posicionarse respecto da emenda. (Páx. 132.)

Suspéndese a sesión ás sete e vinte e dous minutos da tarde.


9

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Ábrese a sesión ás dez e un minuto da mañá.

O señor PRESIDENTE: Bos días.

Ábrese a sesión.

A orde do día está publicada no Boletín Oficial do Parlamento de Galicia, polo que non proce-demos á súa lectura.

Xustificaron a inasistencia dona Noela Blanco Rodríguez e don Raúl Fernández Fernández.

E, sen máis, entramos na orde do día.

Punto primeiro.

Elección dun membro do Consello Social da Universidade da Coruña

O señor PRESIDENTE: A Mesa do Parlamento, na reunión do 2 de abril de 2019, tivo coñe-cemento da vacante como membro do Consello Social da Universidade da Coruña de don JoséRamón Louzao Cabo, por renuncia, elixido por esta Cámara na sesión plenaria do 26 de se-tembro de 2017, por proposta do Grupo Parlamentario Popular. En cumprimento do dispostono artigo 79 da Lei 6/2013, do 13 de xuño, do Sistema universitario de Galicia, procede a co-bertura da vacante.

Posteriormente, a Mesa, o 4 de xuño de 2019, logo da audiencia da Xunta de Portavoces,acordou a apertura dun prazo para a formalización de propostas de candidaturas. Rematadoeste prazo, a Mesa, na reunión do 12 de xuño de 2019, tivo coñecemento da proposta for-mulada polo Grupo Parlamentario Popular, que o comunicou aos grupos parlamentarios.

A elección, de conformidade co disposto nos apartados 1.2 e 2 do artigo 91 do Regula-mento do Parlamento de Galicia, será secreta, mediante papeletas e chamamento pororde alfabética.

A expresión do voto efectuarase introducindo na urna a papeleta previamente entregada poloServizo da Cámara na que consta o nome do candidato proposto marcado cunha aspa ou re-cadro. Considérase voto en branco de non marcar ningún recadro e considérase voto nulocando se escriban os nomes doutras persoas ou outros sinais. Efectuado o escrutinio, pro-clamarase elixido o candidato se obtén a maioría simple.

Supoño que xa están repartindo as papeletas.

E, sen máis, comezaremos a votación por chamamento, por orde alfabética, que fará a se-cretaria da Mesa.

Prégolles ao vicepresidente primeiro e á vicesecretaria que se sitúen onde a urna para a re-collida das papeletas.


10

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Comezamos, polo tanto, coa votación.

Pechen as portas, por favor.

Cando queira, señora secretaria.

Déanlle voz ao escano da secretaria, por favor.

A señora SECRETARIA (Arias Rodríguez): Grazas, presidente.

(A señora secretaria (Arias Rodríguez) fai o chamamento, por orde alfabética, dos deputados e dasdeputadas, que depositan o seu voto na urna; a seguir, fano os membros do Goberno e finalmente osmembros da Mesa.)

O señor PRESIDENTE: Grazas.

¿Queda alguén por exercer o voto? (Pausa.) Ninguén.

Pois comezamos o reconto. (Pausa.)

(Procédese ao escrutinio.)

O señor PRESIDENTE: O resultado do escrutinio é de 68 votos emitidos.

Votos a favor de dona Inmaculada Rodríguez Cuervo: 40. Non hai votos nulos nin hai votosen branco. Polo tanto, acada a maioría simple e proclámase elixida membro do Consello So-cial da Universidade da Coruña dona Inmaculada Rodríguez Cuervo. Grazas.

Abran as portas.

Continuamos co seguinte punto da orde do día, que é o de textos lexislativos.

Saben que foi retirada unha proposición de lei e, polo tanto, debatemos agora a seguinte.

Debate de toma en consideración da Proposición de lei, do G. P. do Bloque Nacionalista Ga-lego, de reforma da Lei 1/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística

O señor PRESIDENTE: Para a presentación da proposición de lei, ten a palabra, polo GrupoParlamentario do Bloque Nacionalista Galego, dona Olalla Rodil.

A señora RODIL FERNÁNDEZ: Grazas, presidente.

Bo día a todas e a todos.

Traemos hoxe desde o Bloque Nacionalista Galego unha proposición de lei encamiñada a ga-rantir o carácter oficial do galego e como tal o seu uso como lingua vehicular no ensino. Pro-


11

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


pomos reformar e actualizar a Lei de normalización lingüística, de 1983, para garantir queo galego, como lingua propia de Galiza, sexa tamén lingua oficial e vehicular en todos osniveis educativos.

E facémolo por dúas razóns fundamentalmente. En primeiro lugar, porque é unha obrigados poderes públicos galegos garantir o uso normal e oficial da lingua galega, potenciandoo seu uso en todos os planos da vida pública. Isto é o que di literalmente o artigo 5 do Esta-tuto de 1981. E os datos evidencian que, lonxe de avanzar cara a unha situación de norma-lidade do galego e de igualdade co castelán, como di a lei desde hai moitos anos, unha partecada vez maior das galegas e dos galegos, especialmente a mocidade, sente unha presióncada vez máis forte para abandonar o galego.

Estas, señorías, non son apreciacións persoais, nin sequera unha conclusión á que chegaseapenas o Bloque Nacionalista Galego, senón que é na súa literalidade o que di a Real AcademiaGalega, institución á que imaxino e quero pensar que terán unha mínima consideración.

E os datos, ademais, así o confirman. En 2013, como lembrarán —últimos datos ofrecidosaté o momento polo Instituto Galego de Estatística—, sinalan que por vez primeira desdeque existen rexistros a lingua inicial maioritaria no noso país é xa o castelán. Hai só dúasdécadas, a comezos dos noventa, o galego representaba a lingua inicial ou lingua maternado 62 % da poboación maior de 15 anos; hoxe éo para o 40 %; máis de vinte puntos menosen só dúas décadas, precisamente as décadas nas que máis se ten avanzado normativamentena blindaxe dos nosos dereitos lingüísticos.

Hai unha ruptura clara na transmisión interxeracional do galego, mais até a propia Academiaadvirte de que esa ruptura non é consecuencia unicamente da decisión das familias, senónque bate de cheo coa escasa presenza que o galego ten nos espazos denominados de socia-lización secundaria, especialmente o ámbito educativo. E aí é onde quere actuar o BloqueNacionalista Galego con esta proposición de lei. Porque as súas políticas, señorías do PartidoPopular, a comezar polo Decreto 79/2010, lonxe de frear a perda de falantes, están a aceleraro proceso até ter convertido a escola nun axente desgaleguizador. Familias de crianzas ga-legofalantes recoñecen que é na escola onde as súas fillas e fillos comezan a mudar de lingua,a maioría delas na etapa de educación infantil —e insisto en que me remito de novo aos in-formes da propia Academia, oficiais e públicos—.

Estamos certas de que escoitaron falar do «desafío corenta e oito horas», unha iniciativaimpulsada desde o Servizo de Normalización Lingüística do Instituto María Casares, de Olei-ros, un centro de ensino público, dependente da Xunta de Galiza, no que ningún estudantefala galego, ningunha persoa alumna, de seiscentas; nin dez nin vinte, cero.

Non vou determe na proposta que lanzaron ao alumnado para animar os estudantes a falargalego, tivo unha enorme repercusión mediática. E iso xa nos debera facer reflexionar co-lectivamente, a comezar polo propio Goberno, que é quen ten responsabilidades políticas.Que sexa noticia que o alumnado dun país se anime a falar a lingua propia durante dous díasdebería dar que pensar a calquera goberno, porque tratamos a nosa lingua coma se fose chi-nés, estranxeira ou algo exótico.


12

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O desafío tiña, máis aló do obxectivo, unha parte moi importante, que era escoitar o propioalumnado sobre a súa experiencia. ¿Saben que dicían as alumnas e os alumnos do IES MaríaCasares, de Oleiros, que participaron neste experimento ou nesta experiencia, nesta inicia-tiva promovida polo Servizo de Normalización Lingüística? ¿Saben que dicían? É unha penaque non nolo falasen antes, nin en infantil nin en primaria. Oleiros, 2019. É unha pena quenon nolo falasen antes, nin en infantil nin en primaria.

Actualmente no noso país só o 8,5 % das escolas infantís nas cidades imparten aulas maio-ritariamente en galego, fronte ao 72 % que o fan en todos os casos ou na súa maioría encastelán. E iso ten unha translación directa aos usos. Apenas dúas de cada dez persoas entreos 5 e 9 anos fala galego no noso país, dúas de cada dez. Entre os 10 e os 14 anos, o 28 %;entre os 15 e os 19, o 30 %. Para atopar unha porcentaxe de uso do galego do 50 % ou máishai que ir a franxas de idade superiores aos 45 anos. Rapazada que non ten contacto coa lin-gua galega na casa nin coas amizades e á que se lle nega tamén nas aulas non poderá usaro galego con normalidade porque directamente lles están a furtar calquera contacto con el.

Para o BNG esta realidade exixe unha política decidida na defensa dos dereitos lingüísticosdas galegas e dos galegos, encamiñada a garantir o coñecemento e promover o uso nor-malizado da lingua propia deste país en todos os ámbitos. Non se asusten, porque o grosodas medidas incluídas nesta proposición de lei están recollidas no Plan xeral de normali-zación da lingua galega, aprobado por unanimidade en 2004 nesta Cámara, co voto favo-rábel —por se alguén tiña dúbidas— tamén do Partido Popular.

Propomos elevar a rango de lei incluíndo na Lei de normalización lingüística que todas ascrianzas de Galiza, calquera que sexa a súa lingua inicial ao comezar o ensino, deban serquen de utilizar normal e correctamente o galego, de igual maneira que o son en castelán.Para iso, a Xunta de Galiza deberá garantir, como mínimo, un terzo do horario lectivo se-manal en galego no ensino infantil naqueles contextos en que a lingua predominante sexao castelán, coa intención de que esta porcentaxe vaia incrementándose de maneira progre-siva. É literalmente o que pon o Plan xeral de normalización lingüística, aprobado por una-nimidade en 2004 —páxina 42 do plan—.

No ensino obrigatorio, e coa finalidade de garantir o carácter vehicular do galego en todosos niveis educativos, os centros de ensino deberán elaborar como parte do proxecto educativoun proxecto lingüístico que enmarque o tratamento das linguas no centro. Para iso, deberánincluír entre outras cuestións o tratamento do galego como lingua vehicular e de aprendi-zaxe, garantindo como mínimo o 50 % da docencia en galego. Insisto en que son medidasrecollidas no ámbito educativo no Plan xeral de normalización do ano 2004. Deberá incluírtamén o proceso de aprendizaxe do castelán, as distintas opcións en relación coas linguasestranxeiras, incluíndo de maneira especial o aproveitamento da lingua portuguesa e os vín-culos coa lusofonía —tal e como recolle ou dispón o artigo 2 da Lei Paz Andrade—, e os cri-terios xerais para adecuación do proceso de aprendizaxe das linguas á realidadesociolingüística do centro —non é a mesma realidade a que vive o alumnado dun institutode Vigo que, por exemplo, a realidade que vive algunha alumna ou alumno no colexio deNavia de Suarna—. Deberán, ademais, arbitrarse medidas necesarias para garantir a pro-gresiva aprendizaxe da lingua galega como ferramenta de inclusión social para aquelas per-


13

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


soas que, polas razóns que sexan, estean dispensadas da obriga de estudar galego, por exem-plo a poboación migrante que decide instalarse no noso país. E tamén deberá desenvolverseunha oferta estábel de cursos de formación en lingua galega para atender as necesidades doalumnado e profesorado universitario foráneo, co obxectivo de garantir o dereito a recibiraulas en galego tamén no ensino superior.

Dicíalles ao comezo que esta proposición de lei que trae hoxe o Bloque Nacionalista Galegoparte de dúas razóns: a primeira, cumprir coa obriga de garantir o uso normal da lingua ga-lega fronte á imparábel desgaleguización, a perda constante e incesante de falantes, co re-coñecemento do galego como lingua vehicular no ensino. E un dos factores dadesgaleguización atópase nas primeiras etapas educativas, entre os 0 e os 6 anos. Por iso énecesario, é vital garantir a presenza da lingua galega na educación infantil e acabar taméncun decreto que, por vez primeira desde o franquismo, prohibe dar aulas de matemáticas,tecnoloxía ou física en galego.

A segunda, señorías, é dar unha nova oportunidade para que o Partido Popular rectifique asúa política lingüística e volva, se é que algunha vez estivo nel, ao consenso.

Teñen hoxe a oportunidade de dar carpetazo a unha política lesiva para o galego e vulnera-dora dos dereitos lingüísticos deste país. E non llo digo eu nin o Bloque Nacionalista Galego,que o di o propio Consello de Europa no último informe emitido no ano 2016 –teremos opróximo en 2020–, un Consello de Europa que advirte desde hai anos da redución que o de-cretazo supuxo da presenza do galego no ensino medio. Di literalmente: «O comité de ex-pertos pon énfase en que o Decreto 79/2010 limita a docencia en galego a un máximo do50 %, co obxectivo final de acabalo reducindo a un terzo. Este feito supón unha clara con-tradición cos compromisos asumidos polas autoridades no marco da Carta.» Unha política,súas señorías do Partido Popular, que vulnera os compromisos recollidos na Carta europeade linguas minorizadas, que —debo lembrarlles— exixe unha educación predominante-mente en galego.

Teñen a oportunidade, señorías, de emendarse a si mesmos e dar as costas a ese discursosustentado en mentiras e falacias que axitaron sen pudor hai dez anos. Que non lles marquea axenda a dereita e a extrema dereita españolas, nin sequera o seu propio líder desde Ma-drid. Rectifiquen, porque, cando rectifican, acertan. Ningún destino está escrito nin existensituacións irreversibles tampouco para a lingua galega. O que se precisa é vontade paramudar as cousas e actuar, se é que de verdade antepoñen a defensa dos dereitos e interesesde Galiza fronte aos intereses partidistas e ás posicións que atacan a lingua galega. Demos-tren —e con isto remato— que queren gobernar e non só recibir instrucións.

Máis nada e moitas grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Rodil.

Rolda dos grupos parlamentarios.

Grupo Parlamentario Socialista, señora Burgo.


14

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A señora BURGO LÓPEZ: Moitas grazas, señor presidente.

Moi bos días, señorías.

A Lei de normalización lingüística responde ao mandato da Constitución e tamén ao mandatodo artigo 5 do noso Estatuto de autonomía. E di esta lei, na súa exposición de motivos —ecito textualmente—: «A lingua é a maior e máis orixinal creación colectiva dos galegos, é averdadeira forza espiritual que lle dá unidade interna á nosa comunidade. Únenos co pasadodo noso pobo, porque del a recibimos como patrimonio, e uniranos co seu futuro, porque arecibirá de nós como legado da identidade común.»

Cítoo porque estas verbas indican a importancia que no inicio da Autonomía se lle conferíaá nosa lingua e que estaba reflectida nesta Lei de normalización, que resultou ser funda-mental. Tal e como dixeron os deputados que a defenderon neste Parlamento, constituíu unfito fundamental para a recuperación da plenitude de dereitos da nosa lingua, o que queredicir a recuperación da nosa identidade de pobo, da nosa personalidade comunal, tal e comoafirmou na defensa desta lei o deputado Ramón Piñeiro. Foi un fito. Os deputados que aaprobaron, que a defenderon e que a aprobaron por unanimidade así o viron.

Igual que viron que era absolutamente necesario conseguir o máximo consenso, e por isoesta lei foi elaborada por unha ponencia conxunta de todas as forzas políticas, e, como dicíao deputado Ceferino Díaz —e cito tamén—, «coido que logramos facer unha lei de todos,esforzándonos en conseguir a unanimidade, porque o galego, como idioma oficial da nosaterra, ten que ser defendido polo conxunto das forzas políticas». (Aplausos.)

Como lei xeral, o deputado Ceferino Díaz —seguramente debemos telo tamén en conside-ración—, na defensa da lei, desexaba que esta fose unha defensa que persevere, que nonquede no acto simbólico de hoxe —daquel día de 1983—, senón que todos loitemos polanormalización da nosa lingua.

Queda clara a vontade dos lexisladores desta lei. E, como lei xeral e se as circunstancias ac-tuais foran outras, é dicir, se todas as forzas políticas representadas neste Parlamento e oGoberno do noso país continuaran mantendo o espírito desta lei en busca dun concerto, unhaunanimidade ao redor da lingua, como se buscou e se conseguiu nese momento de 1983 eposteriormente no Plan xeral de normalización, se a lingua non fora nunca neste tempo,nestes anos pasados, un elemento de confrontación, de enfrontamento, para que se levasea cabo un proceso de normalización —dicía—, se todo isto fora así, se continuara sendo así,realmente o noso grupo non consideraría necesario neste momento modificar a lei; en todocaso, consideraría necesario modificala de forma global e co entendemento conxunto detodos os grupos políticos.

En condicións normais —dicía eu—. Pero nestes momentos non está nestas condicións nor-mais. E non está porque a vontade política responsable de buscar o consenso, de non en-frontar a través da lingua, non está presente neste Parlamento, neste país, en Galicia, dende2009. Porque o Partido Popular, co señor Feijóo á cabeza, rachou este consenso, e rachounosimplemente por un puñado de votos. Creo que é necesario seguir repetindo esta verdade,


15

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


porque as verdades, se non se repiten, terminan converténdose en feitos que non respondenao que realmente pasou. (Aplausos.) E necesitámolo —é certo— porque, ademais, o PartidoPopular, a dereita, ten sempre unha grande capacidade para manipular a verdade. E vou dicirpor que é isto.

A ruptura do consenso non se deu porque o Partido Popular non estivera de acordo co decretofeito polo Goberno presidido polo señor Touriño, de coalición entre o PSdeG e o BNG, é dicir,non estivera de acordo con ese Decreto 124/2007, un proceso, por certo, de creación de cons-trución deste decreto modélico, porque foi a primeira vez en toda a historia da nosa Comu-nidade que o Goberno chamou as tres forzas políticas representadas nese momento nestaCámara para consensuar un texto. E conseguiuse, consensuouse este texto. Tanto se con-sensuou que houbo unha rolda de prensa compartida entre a conselleira de Educación, oPSdeG, o BNG e o Partido Popular onde o Partido Popular se felicitou polo consenso acadado,e isto está nas hemerotecas, isto é así, isto é algo que non se pode negar. Claro que poste-riormente a esta rolda de prensa viñeron os mandatos de máis arriba e tamén de Génova eas miserias dun partido que era capaz de todo por un puñado de votos. (Aplausos.) E así rom-peuse este consenso. Esta é a historia, que está nas hemerotecas.

É difícil, señorías, esquecer a foto dun vicepresidente actual do Goberno de Galicia asistindoa unha manifestación en contra da nosa lingua, e esa foto está tamén nas hemerotecas. Por-que, señorías, hai fotos que nin se poden nin se deben esquecer nunca. (Aplausos.)

E rompeu este consenso o Goberno de Feijóo cando chegou ao Goberno e promulgou ochamado decreto do plurilingüismo, un decreto —recordo, porque creo que é necesariovolver dicilo— ao que non soamente nos opoñemos nós, o partido do BNG e En Marea,non, señores; opuxéronse a este decreto a Real Academia Galega, o Consello da CulturaGalego, o Consello Escolar de Galicia, a Mesa Sectorial de Educación, todos os partidospolíticos, con representación ou sen ela —exceptuando un naquel momento e dous nestemomento—, os sindicatos, a Confapa, os xuristas, as universidades, o movemento de re-novación pedagóxica, o Consello Consultivo. ¿Quen o apoiaba? O PP, nada máis que o Par-tido Popular. ¿Ese é o consenso? ¿Iso é o que dicía o deputado Ceferino Díaz no seumomento, pero tamén o deputado de Alianza Popular en 1983? Non, señores e señoras doPartido Popular. Iso é a ruptura total dun consenso, dun elemento que está para unirnos,nunca para separarnos.

E, despois de todo, deste decreto do plurilingüismo, ¿que sucedeu? O que sucede semprecando as reformas se realizan por motivos electoralistas, cando as reformas se realizan pormotivos espurios e non por motivos, neste caso, educativos e con coñecemento científico. Oque pasou é que o uso e o coñecemento, sobre todo o uso do noso idioma, está descendendocada vez máis. O que pasou é que o ensino do galego, sobre todo nas primeiras etapas, sereduciu. Reduciuse tanto que, como dicía a señora Rodil, ata o Consello de Europa, a travésdos expertos, da Carta de linguas minorizadas, acusa o Decreto 79/2010 da redución do usodo galego. Pero tamén acusa exactamente do mesmo a Real Academia Galega, que afirmaque o decreto está a producir un retroceso nos avances conseguidos no pasado. O mesmo dio Consello da Cultura. ¿Que máis queren escoitar para saber que hai que abolir o decreto doplurilingüismo? Os datos non os repito, porque os dixo xa a señora Rodil.


16

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Miren, señoras e señores do Partido Popular —remato—, como xa dixemos en múltiplesocasións todos os grupos, como xa manifestamos a través de decenas de iniciativas todos osgrupos, tamén o Grupo Socialista, neste Parlamento, hai que atopar un novo pacto pola lin-gua, rematar cos enfrontamentos e loitar todos polo galego.

Por iso, consideramos que é necesario apoiar esta iniciativa, e sería un bo momento, unhanova oportunidade para que o Partido Popular cambiara a súa actitude e chegara a un con-senso, a recuperar un consenso que nunca debeu romperse.

A lingua, señorías, ten que ser un elemento de unión, de unión entre todos nós. Polo tanto, de-mostremos que somos capaces de volver ao espírito dos redactores da Lei de normalización.

Moitas grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Burgo.

Grupo Parlamentario de En Marea, señora Cuña.

A señora CUÑA BÓVEDA: Bo día, señorías.

Ben, non debera ser este un debate nin polarizado nin desasosegado, cremos que ten queser un debate sereno, porque hai moitos prexuízos que seguen a rodear a nosa lingua e queimpiden a súa normalización real. O que cómpre é que se impoña a razón. E constatar queesta é unha lei máis intacta que aplicada é unha obviedade.

O noso grupo parlamentario, por suposto, vai apoiar a proposta de reforma que plantexa oBloque Nacionalista Galego.

Con respecto ao marco legal, é tamén unha evidencia que o noso marco xurídico legal é quehai dúas linguas plenamente oficiais (galego e castelán) e que os seus falantes deben seriguais en dereitos e en deberes, dado que esa igualdade recoñecida nas leis é un obxectivofuturo e non unha realidade efectiva no presente. E na súa condición de lingua propia deGaliza o galego debe ser obxecto de especial respecto, apoio e promoción. Exixe unha pre-senza preferente no sistema educativo non universitario.

Con respecto á perda de falantes, a pluralidade lingüística é unha riqueza que hai que man-ter, protexer e pór en valor. Pero a situación é grave. Estamos moi lonxe de que a compe-tencia do alumnado en galego sexa similar á que ten en castelán. O modelo de ensinopreferentemente en galego —isto é, de inmersión parcial ou completa— é o que mellor ga-rante este obxectivo de que todos os estudantes e as estudantes galegas, sexan falantes decastelán ou galego, acaben cunha competencia suficiente e semellante nos dous idiomas.Existe unha ampla bibliografía académica, fundamentada na investigación e experimenta-ción en distintos contextos, que así o demostra dun xeito contundente.

Aquí nomeadamente se citaron entidades e institucións de moito prestixio que deberan serreferentes. Eu vou reiterar tamén esta cuestión porque é importantísima. O Informe da Real


17

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Academia Galega sobre a lingua e sociedade en Galicia entre o ano 1992 e 2016 insiste naperda progresiva de galegofalantes, especialmente entre a xente máis nova, e na creba detransmisión interxeracional da lingua propia, e insta a Administración a actuar de maneiraeficaz para contrarrestar unha deriva perigosa para o idioma.

A Real Academia Galega, como xa fixera noutras ocasións, sinala o polémico Decreto79/2010, do que tamén falaremos máis adiante, que veu substituír o anterior, que precisa-mente garantía un mínimo do 50 % das materias no ensino obrigatorio en galego, e atribúea este decreto a causa do retroceso que está a sufrir o idioma no ámbito educativo e taméncomo influxo da posible diminución do seu uso entre os máis novos a nivel xeral. A RealAcademia tamén advirte que non pode deixar de expresarse en ton de alarma diante dosminguantes usos do galego pola xente máis nova.

É evidente que hai unha involución da presenza do galego, e así tamén o constatou o Consellode Europa, que volveu reprender a Xunta pola súa política lingüística no seu cuarto Informesobre o cumprimento da Carta europea de linguas minorizadas, como xa fixera en anterioresinformes. O comité de expertos censurou a actuación do Goberno galego, sobre todo no queten a ver co ensino. O Consello de Europa pediu tamén cambios legais que aseguren a pre-senza das linguas cooficiais. A comunidade internacional non entende como se pode asinarun tratado como a Carta e despois incumprilo impunemente e exaltarse de facelo. Defendera nosa lingua é defender a democracia, os dereitos humanos e a cultura.

Aquí falouse tamén de falacias. A min vénme á cabeza un limiar de ProLingua, que dicía:«As falacias fan un ruidiño cando escachan no chan ao caer.» Moitos ruidiños de falaciasque escachan no chan hai. Pero a realidade é tanxible e comprobable, aínda que sexa negada.A precariedade da nosa lingua é un feito innegable. O PP mantén, nos últimos anos funda-mentalmente, unha estratexia de acoso e derruba do galego, que mesmo se pode endurecer.Non sempre foi así —despois explicaremos—.

Sostense, por exemplo, que a problemática das linguas remite exclusivamente aos dereitosdos individuos, ao tempo que se rexeita o recoñecemento da existencia de dereitos lingüís-ticos colectivos. Cada lingua é inseparablemente un fenómeno individual e colectivo, carecede sentido a dicotomía que opón o individual e o colectivo. Igualmente, a noción de que osindividuos escollen libremente a lingua que falan é ficticia, pois cada persoa aprende a falarna lingua ou linguas coas que está en contacto nos primeiros anos da súa vida, por simpleinmersión no medio social no que se desenvolve.

Os prexuízos sementados ao respecto dunha suposta imposición do galego aceleraron oproceso desgaleguizador da rapazada nas escolas. Un estudo do Consello da Cultura ad-virte de como callou o mito da imposición e das actitudes belixerantes co idioma e coamocidade.

Obviamente, o decreto de plurilingüismo crebou a tendencia de mellora da presenza do ga-lego nas aulas e do seu uso formal e informal. Vulnera o Estatuto de autonomía, como moiben explicou a señora Olalla Rodil. Veta a impartición das materias de matemáticas, tecno-loxía, física e química en galego, sitúa o noso idioma á marxe da cada vez máis importante


18

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


realidade científica e tecnolóxica, mandando unha mensaxe ao alumando de que o galego éunha lingua de segunda.

O famoso decretazo contra o galego, aprobado de costas a toda comunidade educativa e counánime rexeitamento de toda ela, foi reiteradamente denunciado pola Real Academia, poloConsello —que, ademais, advertía sobre que a escola non semella funcionar como un ele-mento dinamizador do uso do galego—, tamén —como xa se citou— polo Consello de Eu-ropa e moitas outras institucións; todas apuntan a dicir que esta norma poñía en serio riscoo papel do galego na escola. Non podemos agachar a súa clarísima insuficiencia, xa que ape-nas hai unhas faragulliñas de escola infantil en galego, como xa dixo aquí.

Porén, o Decreto 79/2010 supuxo a desprotección lingüística do galego no ensino e a dimi-nución da súa presenza, sen ter acadado a normalización plena, coa tentativa de incluír comolingua vehicular do ensino o inglés, mudanza que asemade ten sido denunciada polas ins-titucións nomeadas e polos colectivos sociais de defensa da lingua e tamén, nomeadamente,pola Mesa pola Normalización Lingüística e Queremos Galego. A Mesa tamén denunciou queas xeracións máis novas están protagonizando un proceso acelerado de monolingualizaciónen castelán a un ritmo que non prevían nin os resultados de estudos demolingüísticos pre-vios. É un problema antigo que empeora a cada estudo.

Garantir e promover as linguas —son construcións colectivas, ferramentas básicas e di-mensión educativa e social necesaria— demanda unha planificación ben pensada e maiorconsenso social.

Eu remataría dicindo que, realmente, o Partido Popular no Plan xeral de normalización,aprobado por unanimidade no 2004, fixou un mínimo do 50 %, que é o que hoxe se pide,das materias en galego, e fomentaba que se impartisen materias como as matemáticas, ascientíficas. O decreto do 2007 aplicouno o PP, e non sempre estivo en contra daquela norma,e cito a Manuela López Besteiro: «Esperamos a mesma humanidade e unanimidade hoxe.»

Tamén cremos que é moi importante defender a Lei Paz Andrade, que ten relación con esta lei,e sobre todo tendo en conta que o portugués é a terceira lingua do mundo. Nun recente acordoentre a Academia Brasileira e a Academia Galega falábase de xuntar vontades en beneficio detodas. Eu apelo a esa unión de vontades tamén neste Parlamento, por decencia, por cumprimentoda lei, por intelixencia cognitiva e afectiva. Non podemos perder a raíz, somos unha comunidadede destino. O diálogo é fundamental e debemos establecer pontes entre a orixe e o futuro.

Máis nada, grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Cuña.

Grupo Parlamentario Popular, señor Fernández Gil.

O señor FERNÁNDEZ GIL: Grazas, presidente.

Bo día, señorías.


19

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Iniciaba a súa intervención a señora Cuña facendo referencia a que cumpría levar a cabo undebate sosegado sobre a cuestión lingüística. Por suposto, estou totalmente de acordo. Eucreo que sempre que subín a esta tribuna para falar de lingua procurei e procuramos —e esaé a posición do noso grupo— manter un debate sosegado. O que pasa é que en ocasións re-sulta complexo, porque, cando vostedes están manipulando e terxiversando a realidade edándolle voltas, facendo unha torsión lingüística ata o límite de querer dicir que defendenun consenso que hoxe veñen aquí romper, pois teñen que comprender que é complexo paranós soportar e manter ese sosego no debate.

Porque veñen aquí e traen unha modificación da lei aprobada por unanimidade, por consensoamplo, no ano 1983, nun momento no que na Cámara galega non existían maiorías, co es-forzo que supuxo sacar adiante ese texto normativo, e ademais foi o texto que permitiu dé-cadas de avances lexislativos —como dixo a señora Rodil na súa intervención— a prol dadefensa do galego, e veñen aquí propoñer a súa modificación, pasando por encima. Dicía aseñora Burgo: en condicións normais, o ideal sería retomar o consenso para a modificacióndesta lei, e acto seguido di: pero é que non estamos en condicións normais. ¡Oia!, ¿pero quequere trasladarlle á sociedade?

Vostedes seguen pintando esa realidade da sociedade galega de novela distópica que non creninguén. Seguen con ese enfrontamento permanente, intentando empregar... Porque de aívén o da torsión lingüística que lles quero transmitir. É que está unha e outra vez falando deque hai que consensuar, de que hai que ter sosego, de que hai que falar destas cousas contranquilidade, con calma, con visión ampla, ao mesmo tempo que lle están trasladando ácidadanía a imaxe de que estamos nunha sociedade de enfrontamento, que hai un grupo po-lítico maioritario que quere acabar co galego, que estamos unha e outra vez articulando me-didas en contra do galego e que aínda por riba a sociedade, que referenda esas medidas coseu apoio electoral, pois está tamén dalgún xeito colaborando a esa destrución do nosoidioma, da nosa lingua, da nosa identidade. ¿Danse conta de que isto é unha tomadura depelo? (Aplausos.) ¡É que isto é unha tomadura de pelo!

Porque mire, dicía a señora Burgo que hai que seguir repetindo esta verdade. Falaba de queo Partido Popular quere romper e rompeu o consenso lingüístico e dicía vostede que hai queseguir repetindo esta verdade para que non se esqueza.

Mire, a verdade non é necesario repetila, porque a verdade ten un correlato empírico, e aoter un correlato empírico calquera pode comprobalo. ¿Sabe o que é necesario repetir unha eoutra vez para que se converta en verdade? A mentira, que é o que vostedes fan co debatelingüístico, repetir a mentira unha e outra vez, para ver se así se converte en verdade. Peroteña presente que a verdade non é necesario repetila, calquera pode comprobala, non tenmáis que baixar aos feitos, baixar á realidade e vela.

Polo tanto, eu creo que deberiamos ser un pouquiño máis prudentes todos cando falamos destacuestión, porque fraco favor lle facemos á lingua —e téñoo repetido ata a saciedade—, fracofavor lle facemos á lingua se estamos empregándoa como elemento de confrontación política.Ademais, cando temos unha ferramenta lexislativa dun consenso amplo, como foi a Lei denormalización lingüística, e que agora queremos cargar por arte de birlibirloque, que queremos


20

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


modificar unilateralmente sen existir un acordo previo e sen existir un traballo previo paramirar se é necesario neste contexto levar a cabo unha modificación da norma, pois entón, quenos veñan repetir iso unha e outra vez a nós resúltanos cando menos chamativo.

Porque miren, vostedes están instalados nese discurso permanente da torsión da realidade,da torsión lingüística, da posverdade, desa neofala que quere crear conceptos, que ao finalo que está facendo é retorcer o sentido das palabras, cambiar a relación entre significante esignificado, e dicirlle á xente que o que ven non é real, que están embarcados nunha especiede delirio onírico, que a realidade a teñen vostedes e que o que lles din os sentidos ás persoasé unha pura falsidade, non ten ningunha relación coa realidade.

Entón, nesa posverdade que vostedes articulan, chegan a elaborar afirmacións como que, seun decreto é aprobado polo Bipartito, é bo; agora, se un decreto é aprobado polo Goberno doPartido Popular, é malo, independentemente de que en ambos os casos sexa aprobado porun goberno que goza dunha maioría, nun caso unha maioría que é ben produto dunha coa-lición e noutro caso unha maioría que ten unha forza política por apoio da cidadanía directoa esa forza política.

Pero é que, claro, seguen retorcendo a realidade e a verdade unha e outra vez, e en todos osámbitos, ¡eh! —isto non é só unha cuestión do debate lingüístico—. Temos algo moi fresconestes días. Vostedes son os que defenden que as forzas políticas que perden as elecciónsteñen lexitimidade para gobernar, como vemos nos concellos, e, non obstante, as forzas quegañan eleccións non teñen lexitimidade para gobernar se son o Partido Popular. ¡Claro! Senon, teríana. (Aplausos.)

Entón, vostedes están unha e outra vez dándolle voltas, dándolle voltas a esa matraca, dán-dolle voltas a esa matraca, pero, claro, como dicía antes, ao final esta posverdade, esta crea-ción de novos conceptos, esta realidade inventada da que vostedes queren facer gala poisten as patas cortas. ¿Por que? Porque ao final a cidadanía ten ollos, ten sentidos, chégalleinformación do exterior e ten aínda por riba —miren vostedes que cousa— capacidade críticapara comprobar se o que lle din é verdade ou mentira. Por iso vostedes están na situaciónna que están e nós estamos no grupo maioritario, que ten o apoio maioritario da cidadanía.

Miren, a vixente Lei de normalización lingüística fraguouse dende o consenso e grazas á ca-pacidade de diálogo e á apertura de miras de quen a creou, e segue vixente hoxe, sendo unmarco válido para avanzar; para nós é un marco válido. Non nos digan unha e outra vez quevolvamos ao consenso, cando nós nunca nos movemos del, e son vostedes os que están per-manentemente traendo a esta Cámara modificacións, medidas e vías para romper ese con-senso e para saír dese consenso. Nós seguimos no mesmo punto no que se estaba no ano 1983,que é o punto da defensa da nosa lingua, da defensa da nosa identidade, a través dunha fe-rramenta normativa aprobada por unanimidade desta Cámara, e que merece para nós todo orespecto pero que para vostedes parece que, por algunha razón, hai que modificar, rematar.

Pero voulles dicir cal é a razón. A razón, no fondo, a razón que está de fondo en todo isto éesa case obsesión coa derrogación do decreto de plurilingüismo. Porque, claro —o que dicíaantes—, se un decreto o fai o Bipartito é bo, se o fai o PP é malo, e entón temos que derro-


21

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


galo. ¿E que ocorre? Imos poñer todas as ferramentas enriba da mesa para derrogalo. In-tentárono facer pola vía da ilegalización ou pola vía de buscar —digamos— fendas legaisno decreto de plurilingüismo. Claro, unha vez que ven que lles din as instancias pertinentesque o decreto de plurilingüismo se axusta á legalidade, ¿que temos que facer para que seconverta en ilegal? Modificar a lei, porque se modificamos a lei, automaticamente podemosconseguir que o decreto xa non se axuste á realidade. É dicir, outra vez, unha vez máis, esastrampiñas, eses xogos para intentar saír do consenso, pero, claro, dicíndolle á xente quequen rompe o consenso e sae do consenso é o Partido Popular. É dicir, continuamos con esaficción e con esa realidade inventada.

Porque, se quixeran facer unha análise seria, vostedes saben —e ademais dise nos informesque citaron— que non é unha responsabilidade única, por exemplo, do ámbito escolar a si-tuación na que está o galego actualmente. Porque, ademais, se fose única e exclusivamentedependente do ámbito escolar, teriamos que dicir que o galego está nun perfecto estado desaúde, porque atopa no ámbito escolar os seus graos de coñecemento máis amplos da historia.

Porque mire, señora Rodil, poñía vostede o exemplo do IES de Oleiros, no que vostede dicíaque ningún alumno ou alumna falaba en galego. Ben, vostede sabe —igual que sei eu— quenese instituto —igual que en todos os de Galicia— eses alumnos, que falan ou non falangalego por decisión propia deles, si se examinan de galego, si coñecen o galego, si se pre-sentan á selectividade e fan os exames en galego e si teñen un coñecemento amplo da linguagalega, que é o que ten que garantir a escola.

Pero, claro, a vostedes iso non lles vale, para vostedes a escola tería que facer outra cousa.Non, para nós a escola ten que dotar os alumnos das ferramentas necesarias para coñecer alingua e para empregala en pé de liberdade con outras. É a nosa visión. ¡Oia!, eu xa sei quevostedes teñen unha diferente, pero, miren, non intenten impoñérllela aos demais, e nonmintan. Porque —xa digo— volvemos retorcer a realidade. Chegan aquí dicindo que neseinstituto ninguén fala galego, como se nese instituto o galego estivese ausente nas aulas.Non, iso é mentira, e sábeno perfectamente.

Precisamente hai un decreto que garante a presenza do galego en pé de igualdade coas outraslinguas nese instituto, igual que en todos os demais de Galicia. Entón… (Pronúncianse palabrasque non se perciben.) A ver, volvemos á mesma. (Murmurios.)

O señor PRESIDENTE: Silencio.

O señor FERNÁNDEZ GIL: ¿Como podo dicir iso? (Murmurios.) É que, mire, dígolle máis...,


Houbo silencio durante todas as intervencións do resto... (Murmurios.)

O señor FERNÁNDEZ GIL: ...non é necesario que o diga. (Murmurios.) Calquera cidadán…

O señor PRESIDENTE: Silencio. (Murmurios.) (Pronúncianse palabras que non se perciben.)


22

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Si, imos parar o tempo. (Murmurios.) (Pronúncianse palabras que non se perciben.) Non, querodicir que houbo silencio durante as outras intervencións, vostede non estaba ao mellor. (Pro-núncianse palabras que non se perciben.) ¡Ah! Pois houbo silencio. (Pronúncianse palabras quenon se perciben.) Non oín eu que se interrompera a ninguén dos que falou antes. Por tanto,tamén deben de respectar a quen está no uso da palabra. É a democracia. (Murmurios.) ¡Claro!

Vamos todos alá, veña.

Continúe, por favor.

O señor FERNÁNDEZ GIL: Ben, moitas grazas, señor presidente.

Dicía que non é necesario repetilo nin dicilo, é que calquera o pode comprobar. Volvemos aomesmo que dicía antes: a verdade, afortunadamente, ten un correlato empírico. Calquerapode ir a un instituto de Galicia e comprobar que o galego ten presenza en pé de igualdadecon outra lingua. Polo tanto, deixen de mentir, deixen de mentir, porque ninguén os cre.

Entón, imos intentar falar dende a realidade, falar dende o sentido común, imos deixar dunhavez por todas de empregar a lingua como ferramenta de ataque partidista e imos intentar traballarpara construír país, para facer unha análise rigorosa sobre a realidade da nosa lingua, para in-tentar traballar para mellorar a súa presenza en todos os ámbitos da sociedade, pero eliminandoesa obsesión permanente de empregar a lingua como unha ferramenta de ataque partidista.

Porque, miren, cando empregamos a lingua como ferramenta de ataque partidista, estamosmandándolle unha mensaxe, desde o meu punto de vista, mala á sociedade, porque lle es-tamos dicindo que aquilo que nos une ten que ser argumento para separarnos. E mire, nós,modestamente, pensamos que nunca debemos intentar separarnos con aquilo que nos une.

Polo tanto, deixemos de xogar a este xogo, deixemos de intentar separarnos con aquilo quenos une e defendamos todos, de xeito colectivo, o consenso existente na política lingüísticae a realidade da sociedade galega, que nos di: hai que defender o galego, hai que traballar aprol do galego, pero non nos debemos enfrontar politicamente polo uso da lingua, porqueestamos finalmente acabando e firmando a acta de defunción en moitos casos do que poderíaser un uso razoable da nosa lingua.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Fernández Gil.

Réplica, señora Rodil.


Antes de máis, e para que non se me olvide, tamén agradecer o apoio tanto do Partido So-cialista como de En Marea a unha iniciativa en positivo, que foi o que nós trouxemos, unhainiciativa para avanzar.


23

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Debater non é xerar conflito nin unha confrontación permanente, non, é abrir un marcopara poder avanzar colectivamente. Porque é que, ademais, se consideran que abrir un debatesobre calquera asunto é xerar un conflito, unha confrontación case insoportable para o con-xunto da poboación, están a punto de pedir que se disolvan os procesos electorais, ¿non?,(Aplausos.) é dicir, están ao bordo case de pedir que se disolva calquera proceso electoral.Debater, confrontar opinións, contrastar puntos de vista e proxectos políticos é democracia,e deberiamos facer moito por ela.

Cada día eu estou máis convencida —e dicíao tamén na miña primeira intervención—: cha-mabamos a volver ao consenso —se é que nalgún momentos vostedes estiveran nel— e eu creoque, despois da súa intervención, señor Fernández Gil, vostedes non estiveron no consenso nasúa vida, (Aplausos.) ¡non estiveron no consenso na súa vida! Porque todo o mundo mente, todoo mundo mente, todo o mundo menos o Partido Popular, que está en posesión da verdade ab-solutísima, ¿non? Non o dicimos nós, que vai en contra dos dereitos lingüísticos e do recollidonese consenso do ano 1983 da Lei de normalización lingüística —e, por certo, tamén do Planxeral de normalización da lingua galega do ano 2004, que para vostedes desapareceu, desapa-receu tanto que nin o mencionou no seu discurso—. Non o dicimos nós, que vai contra os de-reitos lingüísticos e que está a acelerar o proceso de desgaleguización no noso país; dino osdatos do Instituto Galego de Estatística, os informes da Academia Galega, os informes do Con-sello da Cultura, os informes do Consello de Europa, as organizacións sindicais, os movementosde renovación pedagóxica e, por suposto, tamén o Bloque Nacionalista Galego.

Nós non rompemos consenso ningún, ningún. Recollemos, cando tivemos oportunidade, nasúa literalidade o que poñía o Plan xeral de normalización lingüística —insisto, para refres-car as memorias—, apoiado e aprobado por unanimidade nesta Cámara.

E os obxectivos do ensino, do ámbito educativo, non é apenas que ti teñas a materia de Lingua eLiteratura Galegas e adquiras coñecementos gramaticais ou léxicos ou literarios. Di literalmenteo propio Plan xeral de normalización lingüística —insistimos en volver de novo, unha e outravez, a eses instrumentos dos que se ten dotado este país de maneira unánime— como obxectivosda propia área do sector do ensino: «lograr que o ensino obrigatorio garanta unha competenciaplena no idioma galego» —vostedes paran de ler aí— «e repercuta de forma efectiva na súaadopción como lingua habitual por parte das novas xeracións». E iso non está pasando.

E di a Academia —por citar institucións que poidan ser recoñecidas minimamente por vos-tedes, pero é que xa nin iso, aquí acusouse de mentir a Academia Galega, o Consello da Cul-tura e mesmo o Instituto Galego de Estatística, que —non sei— deben estar ao servizo(Aplausos.) do Bloque Nacionalista Galego— e o que nos din todos os indicadores é que, apesar de que nos temos dotado desde os anos oitenta do único marco garantidor ou queblinda os dereitos lingüísticos neste país —porque antes, nunca antes, existiran—, o quevai a realidade é nun sentido contrario. Vostede falaba dunha distopía, pero non deu un sódato, porque, cando baixamos a esa realidade dos feitos, da que vostede falaba, a realidadenon fala nos termos nos que fala o Partido Popular.

Remato unicamente cunha cuestión. Nós traemos —insisto— unha proposta en positivo,demos un debate con datos, demos un debate apoiándonos naquelas institucións, naqueles


24

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


informes que sosteñen a realidade que o Bloque Nacionalista Galego, entre outros, está de-nunciando. Non é ningunha ferramenta de ataque partidista, como aquí se dixo. O único queusou a lingua en campaña electoral para enfrontar como arma arreboladiza —esa si—, paradividir a sociedade galega, foi o Partido Popular. (Aplausos.) E non no 2009 só, (Murmurios.)(Aplausos.), e non no 2009 só. Vimos dunha campaña electoral onde vostedes se presentabanao Congreso dos Deputados cun programa electoral que atentaba contra os dereitos lingüís-ticos deste país. Iso tamén o sabe a sociedade galega. (Aplausos.)

Votación da toma en consideración do texto lexislativo


Rematado o debate, procedemos á votación.

Votamos.

Votación da toma en consideración da Proposición de lei, do G. P. do Bloque Nacionalista Galego, paraa reforma da Lei 1/1983, do 15 de xuño, de normalización lingüística

Efectuada a votación, deu o seguinte resultado: votos a favor, 32; votos en contra, 40.

O resultado da votación é negativo.

En consecuencia, queda rexeitada a toma en consideración desta proposición de lei.

O señor PRESIDENTE: Rematada a votación, abran as portas, por favor.

Continuamos co punto terceiro da orde do día.

Comparecencia da Sra. conselleira de Infraestruturas e Mobilidade, por petición propia,para informar da planificación da Xunta de cara a continuar avanzando no reto dunha ade-cuada xestión do ciclo integral da auga

O señor PRESIDENTE: Para formular esta comparecencia, ten a palabra a conselleira de In-fraestruturas e Mobilidade, dona Ethel Vázquez Mourelle.

A señora CONSELLEIRA DE INFRAESTRUTURAS E MOBILIDADE (Vázquez Mourelle): Gra-zas, presidente.

Señorías, como saben, comparezo hoxe, por petición propia, co obxectivo de informar dotraballo feito nos últimos anos en materia de augas, abordar o xa feito e tamén a planifica-ción e os retos importantes que temos de futuro e que temos por diante: acadar unha ade-cuada xestión do ciclo integral da auga, unha tarefa que asumimos con responsabilidadedende o pasado mes de setembro, e temos ante nós esta nova responsabilidade para contri-buír nesa xestión adecuada do ciclo integral da auga.


25

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Unha tarefa na que é de suma importancia a prestación dos servizos de abastecemento e sa-neamento, que, como saben, é competencia exclusiva municipal, pero na que a Xunta quereimplicarse, e, como quere implicarse, xa se está implicando nesta tarefa.

Comprometémonos a un traballo intenso para afrontar os retos que temos por diante, queson importantes, tendo en conta que é preciso adaptarnos, adaptar toda a xestión do ciclointegral da auga a este novo contexto de cambio climático no que estamos.

O certo é que non estamos dicindo que chova menos, pero si que o réxime de choivas estávariando, tamén as temperaturas, e chove de forma diferente. Agora saben que hai escasezade precipitacións durante un período máis longo e chove con máis intensidade en períodosmoito máis curtos. Polo tanto, temos que anticiparnos e prepararnos para este novo contextode cambio climático e non podemos relaxarnos. E o certo é que debemos de traballar todoscoordinadamente, porque dende logo que o reto non é menor. Sabemos que non hai maiorprevención que unha correcta planificación e tamén, por suposto, unha correcta coordina-ción e cooperación.

E non podemos esquecer —eu creo que todos os que somos responsables— o que aconteceuno ano 2017. Púxose de manifesto a vulnerabilidade de certos sistemas de abastecementonese período de eventos de seca, e evidenciouse ese risco nos sistemas de abastecemento decompetencia municipal. Eu creo que, co acontecido desde o ano 2017, todos debemos deaprender, poñer todos os medios e estar preparados e axudar por suposto as entidades locaisnas súas competencias, tanto ante posibles evidencias de seca, ese risco de abastecementoás persoas das nosas vilas e das nosas cidades, e tamén ante riscos derivados de inundacións,desbordamentos que se poidan producir por episodios de choivas moi intensas en períodosmoi curtos de tempo.

Eu, ante este novo escenario de cambio climático, intentarei explicar as nosas accións paraemprender, seguir e continuar ese camiño xa iniciado de estender os servizos de saneamento,abastecemento e depuración; tamén o camiño andado no saneamento integral das rías galegas;tamén o traballo de seguimento e control da calidade das augas dos ríos e das nosas rías, quesi é competencia propia de Augas de Galicia a xestión do dominio público hidráulico en Gali-cia-Costa; e tamén ese labor de apoio técnico e financeiro constante ás entidades locais naexecución e na xestión de infraestruturas hidráulicas, para dar cumprimento ás directivas eu-ropeas: á Directiva marco da auga, á Directiva das augas residuais e tamén á Directiva de xes-tión de riscos de inundación: unha colaboración e un traballo feito no que foi imprescindiblea xestión ante Europa para conseguir fondos europeos, imprescindibles para Galicia.

Tamén quero falarlles das novas ferramentas que estamos a poñer á disposición dos cidadánse dos concellos para colaborar e cooperar no exercicio das responsabilidades que temos todosconxuntamente no ciclo integral da auga. Traballar xuntos, polo tanto, neses obxectivos quedeben ser comúns e debemos compartir todos. Prepararnos todos ante as novas necesidadesen Galicia, nun contexto de cambio climático.

Como dicía, o réxime de choivas, dende logo, está cambiando, o certo é que Galicia evolu-ciona e as infraestruturas, por suposto, deben tamén evolucionar con ela. Temos que ser


26

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


máis eficaces e máis eficientes nese ciclo integral da auga, porque —xa digo— en materiade estradas, e por suposto tamén, e principalmente, en materia de augas, tan importante éfacer infraestruturas como explotalas ben; facelas e mantelas. Non conservar adecuadamenteunha instalación é como botar os cartos públicos polo desaugue. É un gran reto, polo tanto,que temos por diante para garantir a prestación dos servizos de abastecemento e saneamentoa toda a cidadanía, e ademais conseguir tamén eliminar eses impactos negativos da pegadasobre o medio ambiente.

En liña, polo tanto, coa Directiva marco da auga, con esa nova perspectiva da xestión deserecurso, a auga non só é un recurso, senón que tamén é soporte de vida. A auga é un prés-tamo valioso da natureza que todos temos a obriga de preservar e de coidar, porque o certoé que todos sabemos que sen auga non hai vida.

A abundancia de auga foi un feito diferencial na cultura galega. Eu creo que está reflectidana nosa dispersión poboacional, nos cen mil ríos que nos conforman, ligados a múltiplesaproveitamentos tradicionais. Temos a nosa singularidade, esa peculiaridade territorial quenos fai diferentes pero que tamén nos obriga a sumar esforzos e a colaborar conxuntamente.

Os concellos son os que teñen a competencia directa dos servizos de abastecemento, sanea-mento e depuración, outórgallela a Lei de bases de réxime local; unha lei que no 2013 reforzafundamentalmente o papel de colaborar, apoiar e auxiliar aos concellos as propias deputa-cións. O Goberno de España ten responsabilidade nesas obras de interese xeral do Estado enGalicia e tamén nas concas hidrográficas que el mesmo xestiona. E a Xunta tamén, a travésde Augas de Galicia, como organismo de conca en Galicia-Costa, demarcación hidrográfica,ten a competencia en planificación hidrolóxica e a atribución de axudar nas competenciasmunicipais aos concellos, como vimos facendo dende hai moitísimos anos; esa asistenciatécnica e financeira ás entidades locais no desenvolvemento das infraestruturas hidráulicasnecesarias para acadar o uso eficiente e responsable dos recursos hídricos. E sendo cons-cientes tamén de que ese esforzo require sensibilidade, coidado, implicación no uso respon-sable da auga por parte de todos, condutas responsables que entre todos debemos fomentara través de campañas de sensibilización e actividades formativas e educativas.

Señorías, a mellora da calidade das masas de auga e do bo estado das augas tamén pasa polasnosas rías e os nosos ríos; unha materia prioritaria do Goberno galego na que estamos vol-cados, traballando con medidas, con actuacións, con investimentos, para contribuír de xeitoeficaz a conseguir ese fin de saneamento integral das nosas rías galegas.

A base de todo é, principalmente, unha boa planificación; unha planificación que temos agran escala, que é o Plan hidrolóxico de Galicia-Costa, complementado, por suposto, en Ga-licia cos plans hidrolóxicos competencia do Estado, como pode ser a conca do Miño-Sil, quecuantifica a auga dispoñible, regula os usos e pon obxectivos de calidade. Pero tamén hai pla-nificación a pequena escala, a planificación de detalle, imprescindible para acadar esa ade-cuada xestión do ciclo integral da auga. E aí están os plans de saneamento local que puxemosen marcha. Detectar as necesidades, planificar as obras no seu conxunto etc., porque o certoé que a auga non entende, no seu percorrido, dos límites municipais. Tamén precisamos daplanificación técnica, con criterios técnicos, para axudar os concellos nunha materia na que


27

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


teñen a competencia; unha planificación técnica na que colaboramos coas universidades ga-legas para buscar diferentes solucións de depuración, por exemplo, que sexan máis sostibles.Aí temos as técnicas de drenaxe sostible xa postas en marcha, por exemplo, en Boiro, e a téc-nica e as lagoas para o tratamento das augas pluviais. E tamén o Plan de saneamento local,no que o que facemos é analizar palmo a palmo todo o sistema de abastecemento municipalexistente, identificando a rede, os sistemas de depuración, os bombeos. Realízase diagnoseconcreta e completa, modernizando todo o sistema de saneamento e propoñendo solucións.Podemos ter múltiples exemplos, porque o certo é que, antes de ampliar unha depuradora,debemos analizar en profundidade a rede. Eu creo que calquera pode entender que unha de-puradora que poida estar ao límite de capacidade, se vemos que a rede ten moitísimas infil-tracións de augas pluviais, o seu non é duplicar a depuradora, senón actuar na rede; eu creoque calquera o pode entender. Igual que ter un bombeo ben programado pode dosificar oenvío de augas residuais á depuradora. É, polo tanto, todo un sistema conxunto, depuradora-rede de saneamento-sistemas de bombeo, que debe de analizarse conxuntamente.

Tamén temos nesa escala de planificación de detalle o Plan de control de vertidos. Plan decontrol de vertidos en Galicia-Costa, que é onde Augas de Galicia ten a súa competencia;logo están as concas das confederacións do Estado. O obxectivo é identificar todos eses ver-tidos, identificalos e emendalos, da man dos concellos, para a súa eliminación.

Tamén estamos traballando a escala pequena nesas áreas de potencial risco de inundación,nesas concas en Galicia-Costa, para deseñar e tamén executar esas actuacións, da man dosconcellos, para diminuír o risco de inundación, complementadas, por suposto, con novasferramentas de avisos para axudar nos casos de emerxencia, como temos visto nos últimosanos. Non podemos, é certo, mudar a ocupación das marxes dos ríos por parte dos asenta-mentos poboacionais históricos, pero temos que buscar, conxuntamente, o xeito de diminuíreses riscos con avisos á poboación, con comportamentos axeitados, e facelo da man dos con-cellos, porque tamén é un asunto de Protección Civil, e eu diría que tamén urbanístico.

Tamén a esa escala pequena, a esa escala de detalle, temos o Plan de seca e esas análises eestudos de Augas de Galicia analizando e identificando a vulnerabilidade dos sistemas deabastecemento.

Polo tanto, temos planificación a diferentes escalas e de diferentes tipoloxías, e o certo éque na última década temos logrado dun salto cualitativo enorme na extensión territorialdos servizos de abastecemento e depuración, resultado do esforzo conxunto das entidadeslocais que teñen as competencias, da Administración xeral do Estado, que ten competenciasnas obras de interese xeral e tamén nas súas propias concas, e froito tamén, fundamental-mente, da aposta e do inxente traballo e investimentos da Xunta de Galicia para axudar osconcellos nesa tarefa.

Grazas a ese esforzo realizado conxuntamente, o nivel de cobertura de infraestruturas daauga en Galicia nas últimas décadas foi realmente importante, especialmente en infraestru-turas de depuración, vendo ademais o dato de onde partiamos. Hai trinta anos había unica-mente cinco depuradoras, había sistemas de pretratamento, non de depuración, e o certo éque hoxe, trinta anos despois, estamos falando de cento corenta e oito depuradoras sistemas


28

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


de depuración nesas aglomeracións de máis de 2.000 habitantes equivalentes, e, polo tanto,máis do 90 % de cumprimento, neste ano 2019, nas directivas europeas de saneamento.

Pero hai que seguir traballando e sabendo as peculiaridades e as dificultades que temos enGalicia que nos diferencian do resto das comunidades autónomas: a dispersión territorial,que fai multiplicar os esforzos en materia de infraestruturas, tanto ao executalas como aoexplotalas. Tendo presente isto, o modelo de saneamento e abastecemento nas áreas me-tropolitanas eu creo que calquera compartirá que non pode ser o mesmo que o modelo desaneamento e abastecemento nas áreas máis rurais. Unha peculiaridade, esa dispersión, quenos dificulta ás administracións, fundamentalmente aos concellos, xestionar esas infraes-truturas nos concellos pequenos, que teñen dificultades técnicas e tamén económicas paraunha mellor explotación dos sistemas. Unha peculiaridade e singularidade que, en canto áprestación de servizos en saneamento e abastecemento, se torna dificultade. Son, polo tanto,materias pendentes que debemos de afrontar e solucionar, pero, dende logo, conxuntamente,tanto en novas infraestruturas como en renovar tamén as propias redes de abastecementoou saneamento que poidan estar obsoletas.

Falaba dos plans de saneamento local como piar básico, a escala pequena de detalle, paradesenvolver actuacións concretas en materia de saneamento e apostar pola calidade dasaugas. Pois ben, no Goberno galego a protección das augas das rías é prioritaria. Estamos afalar da pesca, do marisqueo, do turismo, das nosas praias; un verdadeiro valor, tanto me-dioambiental como socioeconómico. E por iso nacen no ano 2009 eses plans de saneamentolocal nas rías galegas; un camiño no que é imprescindible a colaboración. Temos unha apostaclara e absoluta no saneamento das rías galegas por parte da Xunta de Galicia, e precisamosmanter esa continua colaboración cos concellos, de maneira constante, para dar cumpri-mento ás directivas europeas que estamos obrigados a cumprir: a Directiva marco da auga,a Directiva de augas residuais, para acadar esa xestión eficaz e eficiente do saneamento in-tegral das rías galegas.

De cara a avanzar a ese saneamento integral, vimos realizando un importante esforzo enplanificación, en programación e tamén en investimentos, en infraestruturas. Puxemos enmarcha, e aí están, os claros exemplos na ría de Arousa e na ría do Burgo, fitos importantes,aí están os resultados. A ría do Burgo pasou de clasificación de zona C á clasificación de zonaB, e, polo tanto, pódense extraer moluscos. E continuamos con novos plans de saneamentolocal. Temos xa avanzado, aplicando a experiencia do xa feito, con resultados contrastados—como dicía—, na ría de Arousa e na ría do Burgo. Está aí o Plan de saneamento na ría dePontevedra. Tamén estamos traballando no Plan de saneamento no sistema Cee-Corcubión,no Plan de saneamento na ría de Ares-Betanzos, nos plans directores en Betanzos e Sada,para identificar esa diagnose palmo a palmo, analizando a rede, os sistemas de depuración,os sistemas de bombeo, para identificar as actuacións necesarias. E outro exemplo máis é oPlan de saneamento local da ría de Noia.

Grazas á realización destes plans de saneamento, os concellos responsables desas infraes-truturas dispoñen dunha información moi valiosa e dunha diagnose necesaria para exercertamén as súas propias responsabilidades correctamente en materia de xestión do ciclo in-tegral da auga.


29

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O certo é que nos últimos dez anos tamén dende a Xunta de Galicia temos realizado un im-portante esforzo en materia de infraestruturas de saneamento e depuración, prestando asis-tencia aos concellos. E dende o ano 2009 o esforzo en materia de augas realizado pola Xuntade Galicia ten sido realmente moi importante.

Temos mobilizado máis de 1.100 millóns de euros nesta materia; realizáronse 350 actuaciónsde saneamento que beneficiaron a 165 concellos. Polo tanto, feitos concretos, infraestruturaspostas ao servizo dos cidadáns, en concreto corenta e cinco novas depuradoras de augas re-siduais, que permiten dar capacidade a 1,5 millóns de habitantes equivalentes máis, enga-didos aos que xa tiñamos no ano 2009, e, polo tanto, un 39 % máis na Directiva marco desaneamento. Infraestruturas que hai que facelas e tamén mantelas. Polo tanto, un impor-tante salto en materia de cumprimento da Directiva de augas residuais de 39 puntos por en-cima, dende o ano 2009, en materia desta directiva.

Temos exemplos significativos: a depuradora do Lagares, en Vigo, máis de 80 millóns de eurosfinanciados pola Xunta de Galicia para cumprir coa norma comunitaria e acadar unha mellorcalidade das augas na ría de Vigo; saneamento de Ribeira, que agora cumpre tamén os requi-sitos comunitarios grazas a un investimento de máis de dezaoito millóns de euros; o sanea-mento da ría do Burgo, cun investimento superior aos cen millóns de euros, grazas a ese plande saneamento local que impulsamos dende a Xunta de Galicia, e a día de hoxe —como dicía—pódese realizar actividade marisqueira. Contribuímos tamén ao financiamento da depuradorade Bens, necesaria na área da Coruña, e ao emisario para mellorar a calidade das augas. Polotanto, actuacións importantes que agardo que na ría do Burgo sexan correspondidas polo Go-berno de España e se continúe coa rexeneración e a dragaxe desta ría, que é competencia es-tatal, e que se sume ao compromiso do saneamento integral da ría do Burgo.

E traballando e garantindo con estes inxentes investimentos máis actuacións, como as queestamos levando a cabo na Xunta de Galicia, de control, vixilancia, inspección e saneamentodas instalacións, instalacións que entregamos aos concellos para a súa correcta explotación.

Dende o ano pasado levamos controladas 148 estacións depuradoras xestionadas polos con-cellos, aos que axudamos e asesoramos para que se exploten correctamente. Cada ano vimosrealizando máis de catrocentas visitas, e pódolles anunciar que realizamos preto de mil ins-peccións anuais para asesorar os concellos neste sistema de depuración, nestas depuradoras,para que se exploten correctamente; información útil que axude os concellos para —in-sisto— non só facelas, senón tamén mantelas, que é tamén moi importante.

Cómpre tamén destacar esa intensa campaña do Plan de control de vertidos, no que inspec-cionamos, controlamos eses aportes contaminantes ao dominio público dende terra ao mar,que é onde temos competencias en Galicia-Costa e en Augas de Galicia, e emendáronse máisde cincocentos vertidos contaminantes no dominio público marítimo-terrestre, dos que ameirande parte foron emendas dos vertidos das rías galegas.

Polo tanto, cos datos na man podemos afirmar ese importante esforzo en materia de plani-ficación e en materia de programación, en investimentos en control de vertidos na últimadécada, que nos permitiu dende a Xunta de Galicia, colaborando conxuntamente, dar un


30

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


paso de xigante no saneamento da rías galegas, un salto cualitativo en tres aspectos funda-mentais, na mellora e na extensión dos servizos de saneamento e depuración.

Como dicía, incrementamos a capacidade de depuración en 1,5 millóns de habitantes equi-valentes, aquí temos a gráfica. A gráfica dende o ano 2009 ao ano 2019, miren o salto expo-nencial, un salto de xigante. (Pronúncianse palabras que non se perciben.) Si, pasamos de 1,8millóns de habitantes equivalentes a 3,3 millóns de habitantes equivalentes con sistema dedepuración, polo tanto, un salto importantísimo. A alguén non lle gusta, pero o certo é queeste salto de xigante ai está, en materia de saneamento e depuración, axudando aos concellosna súa competencia.

Un salto cualitativo tamén na mellora da prestación dos servizos. O 90 % das aglomeraciónsurbanas cumpren xa a directiva de augas residuais, como dicía anteriormente. E tamén namellora da calidade das augas da nosas rías. Dende o ano 2009 ao día de hoxe, subiuse dezpuntos porcentuais na mellora da calidade das augas que están en bo estado, polo tanto, o76 % das masas de augas están bo estado, dez puntos porcentuais superior. En calqueracaso, non nos damos por satisfeitos e temos que seguir traballando conxuntamente polo sa-neamento integral das rías galegas, explotando ben as infraestruturas xa feitas e facendo asinfraestruturas que faltan, que temos programadas, da man das entidades locais, executandoesas obras pendentes.

Por iso, imos seguir impulsando e executando novas actuacións para axudar aos concellos.Aí temos a nova depuradora de Viveiro, que está programada. Temos os fondos, temos oscartos conseguidos ante a Unión Europea. Para solucionar os problemas de funcionamento,agardamos contar con toda a documentación municipal do Concello de Viveiro para seguiravanzando. A nova depuradora de Foz, que está tamén programada e estamos traballando.En Ferrol o saneamento na Malata, que temos ultimado un investimento de 7 millóns deeuros para completar todas as actuacións de saneamento integral na ría de Ferrol. O procesode adxudicación da depuradora de Placeres, con máis de 16 millóns de euros, que queremoscomplementar con esa actuación do emisario submarino. Temos o máis importante, que sonos cartos, e tamén os proxectos. E queremos dar cumprimento ás indicacións da ComisiónEuropea para o saneamento integral da ría de Pontevedra.

Colaborando co Estado, eu agardo ver tamén avances como pode ser tamén na depuradorade Raxó, que tamén inflúe no saneamento integral da ría de Pontevedra. E de xeito paraleloao coidado das rías, non podemos esquecer tamén esa xestión e custodia dos ríos galegos,que é o noso patrimonio natural e único.

O coidado e protección no que é en Galicia-Costa son 15.000 quilómetros de ríos. Saben quehai outras concas en Galicia que son competencias do Estado. E promovemos unha nova cul-tura fluvial onde a atención e a custodia dos nosos ríos non só é un traballo dunha adminis-tración concreta, senón que é un traballo conxunto de todos, un labor de toda a sociedade,e tomar conciencia plena de que os ríos tamén permiten o equilibrio dos nosos ecosistemas.Aí vai encamiñado o Proxecto ríos, no que colaboramos con Adega, que vimos renovandoanualmente. De feito, acabamos de renovar hai pouco o novo convenio para desenvolverxunto con Adega o Proxecto ríos, que implica a protección dos ecosistemas fluviais impli-


31

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


cando a toda a sociedade; un programa de educación e voluntariado que vimos desenvol-vendo conxuntamente Xunta de Galicia e Adega.

Temos tamén aquí moi presente, ademais, as infraestruturas necesarias para depurar asaugas residuais que van aos nosos ríos, e vimos colaborando cos concellos nunha xestiónaxeitada desas infraestruturas municipais, ao tempo que velamos pola estrita e constanteeliminación deses vertidos que vimos facendo dende Augas de Galicia, controlando o cum-primento dos parámetros de vertidos, xestionando as alertas dos vertidos ao dominio públicohidráulico e tamén asesorando —como dicía— aos concellos nos propios sistemas de de-puración dos que son titulares os concellos.

Tamén con novas medidas normativas. Ese novo decreto de Augas de Galicia que estamostramitando para facilitar a execución de obras menores. Evitar a autorización e que se per-mitan facer unicamente cunha declaración responsable, facilitando esas obras menores. Es-taríamos a falar de 500 solicitudes que se beneficiarían, que pasarían de ser autorización asoamente unha declaración responsable; unha simplificación administrativa importante quepermitiría dar facilidades a calquera persoa que queira facer un retellado ou cambiar unica-mente as fiestras na zona de dominio público, que saben que é de cen metros da marxe dorío, para que o poida facer cunha declaración responsable.

Tamén son esenciais os traballos de limpeza e conservación dos ríos; un programa de man-temento nos ríos de Galicia-Costa, que é onde ten as competencias Augas de Galicia, e a me-llora dos leitos fluviais. Por iso fixemos unha guía para a conservación e a xestión dos ríosgalegos, cunha maior coordinación coas administracións locais onde temos competencias,que —repito— é Galicia-Costa.

Consideramos importante establecer eses criterios homoxéneos e protocolarizar esas actua-cións para a conservación dos ríos en Galicia-Costa. Por iso fixemos e publicamos esa guía,para facilitar a mellor xestión e coidado dos nosos ríos, tendo presente o novo contexto decambio climático, para protexernos máis contra inundacións. É unha guía que clarifica asresponsabilidades, o traballo conxunto, que dá maior transparencia e identifica os treitosinterurbanos competencia da Xunta de Galicia e os treitos urbanos que son competencia dasentidades locais porque así o di o propio Plan hidrolóxico nacional do ano 2001, no seu artigo28.4, e tamén as propias sentenzas do Tribunal Supremo, que indican cales son eses treitosurbanos dos ríos.

Queremos axudar os concellos nas súas competencias, por iso puxemos á súa disposiciónesta nova ferramenta, esta guía, e tamén un visor GIS na páxina web de Augas de Galicia,para facilitar sobre un mapa identificar eses treitos urbanos. Dos 15.000 quilómetros de ríosen Galicia-Costa, o certo é que son 300 practicamente, non chegan a 300 quilómetros, osríos de treitos urbanos, o resto serían treitos interurbanos.

Hai que ter en conta que para a Administración autonómica, ademais da conservación e man-temento do ríos, no que estamos investindo millóns de euros ao ano para a súa limpeza,tamén é importante traballar para protexer a poboación das enchentes. Agora, co novo con-texto de cambio climático, hai que estar máis preparados e mais vixilantes. Aí temos esas


32

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


zonas de risco potencial de inundación, que xa temos definidas e delimitadas dende haitempo, e o certo é que axudamos aos concellos cando hai situacións excepcionais e actuamosde xeito inmediato. Temos exemplos como en Viveiro, nese treito urbano onde aconteceronesas enchentes. Foi unha emerxencia e, dende logo, temos que lamentar o sucedido, pero nospuxemos dende o primeiro día a traballar e puxemos á disposición investimentos de 100.000euros para arranxar. E agardamos traballar conxuntamente para que non volva ocorrer.

Do mesmo xeito que falamos de inundacións, temos que prepararnos tamén para ese outroproblema derivado do cambio climático como é a seca. Á falta de auga non é que esteamosacostumados en Galicia, pero o certo é que é un asunto que a medida que pasan os anoscobra maior relevancia. Eu creo que non teño que volver remitirme ao ano 2017, que todoso lembramos, pero todas as administracións debemos planificar, prepararnos e afrontarconxuntamente este novo desafío que temos por diante: realizar unha xestión da auga res-ponsable e sustentable por parte de todos; evitar riscos para garantir o abastecemento e asubministración de auga en calidade e tamén en cantidade á poboación; e dar respostas áxi-les e acertadas.

Neste sentido, como saben, a Lei de bases de réxime local determina a prestación do servizopúblico de abastecemento como unha competencia municipal, pero no Goberno galegotemos clara a necesidade de que nos temos que implicar, e estamos implicándonos eapoiando neste servizo, asistindo as administracións locais, colaborando e axudándoas. Defeito, dende o ano 2009 acometemos 300 actuacións en materia de abastecemento que be-neficiaron a 186 concellos galegos, avanzando nas garantías de subministración de auga ápoboación. Temos moitísimos exemplos, como no sistema Ames-Brión, tamén en Monfortee tamén en Cervo-Burela.

Tamén avanzamos no ámbito normativo co Plan da seca, da demarcación de Galicia-Costa;un plan que é un instrumento propio para avaliar a toma de decisións, adoptar medidas eminimizar os efectos adversos desta situación de falta de auga; un plan que recolle medidasrelacionadas coa utilización da auga, do uso responsable, intensificar o aforro e acadar unaproveitamento aínda máis eficiente, limitando o uso da auga, priorizando os usos que sonprioritarios e asegurando o abastecemento á poboación.

Malia todo, é necesario tamén que os concellos teñan os seus propios instrumentos paraxestionar estes episodios de seca, para actuar con dilixencia e tamén con eficacia. Dende aXunta de Galicia por iso estamos avanzando na lei de medidas de garantías de abastece-mento, para axilizar a resposta en episodios de seca en situación de risco sanitario, un ins-trumento xurídico que queremos que sexa útil e eficaz para axudar nesa tarefa, ordenar edelimitar todas as ferramentas para coordinarnos entre todas as administracións, para ga-rantir o abastecemento en períodos de seca con medias específicas, sobre todo onde temosmáis competencias, que é en Galicia-Costa.

Un proxecto de lei de medidas de garantías de abastecemento. Podo avanzar que nas vin-deiras semanas estaremos en condicións de aprobalo no Consello da Xunta e traelo a estaCámara. E aproveito para pedir colaboración e sensibilidade a todos os grupos da Cámarapara unha materia tan importante como é o uso responsable da auga. Polo tanto, insisto na


33

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


responsabilidade de todos por un uso responsable da auga, e tamén o pido nesta Cámara porparte de todos os grupos políticos.

É unha lei que incide en aspectos importantes, como a necesidade de que as administraciónslocais se doten de instrumentos adecuados para xestionar episodios de seca, os plans deemerxencia ante a seca. Quero incidir tamén en que as propias deputacións, ás que xa llesoutorga a lei no 2013, con máis intensidade asistan e apoien aos concellos nestes plans deemerxencia, que consideramos imprescindibles, sobre todo no que vimos nos últimos anos:contar cos plans de emerxencia en cada un dos concellos ante a seca.

O certo é que os concellos de máis de 20.000 habitantes están obrigados por lei básica estatal.Non é que o diga a conselleira nin unha lei autonómica, dío a lei básica estatal de hai moitísimotempo: que se doten destes plans de emerxencia de seca os concellos de máis de 20.000 ha-bitantes, están obrigados a facelo. Pero o certo é que non temos a día de hoxe ningún concelloque teña aprobado o seu plan de emerxencia fronte á seca. Estamos dispostos a axudar e que-remos axudar, por iso imos convocar unha orde de axudas para que os concellos se doten deplans de emerxencia fronte á seca propios, dotada con 250.000 euros, enfocada máis funda-mentalmente para os municipios pequenos, que son os que teñen máis dificultades. Finan-ciaremos o 80 %, e agardamos que as deputacións se impliquen tamén nesta materia tanimportante, a responsabilidade do uso responsable da auga, e que nos dotemos nos concellose nas entidades locais deses plans de emerxencia de seca. Unha orde axudas que acabamos deaprobar no Consello da Xunta hai pouco, e que este mesmo mes publicaremos no Diario Oficialde Galicia para axudar os concellos na elaboración dese plan de emerxencia antisequía.

Creo persoalmente que é necesario que se subsanen os problemas actuais nas redes de abas-tecemento; evitar perdas en rede, na rede de abastecemento. Eu agardo que o compartancomigo. Creo que temos estudos e temos datos que indican que hai perdas nas redes de abas-tecemento de titularidade municipal que alcanzan o 40 % de perdas en rede. Eu creo queisto non o podemos permitir, e, dende logo, isto non é nada eficiente, o 40 % de perdas enrede. Polo tanto, debemos realizar unha axeitada explotación, un bo mantemento e taménesa renovación de redes para evitar perdas en rede.

Nesa liña tamén vai a Lei de garantías de abastecemento, e teremos en conta a solicitude dopresidente da Fegamp, establecendo un período de dous anos para que os concellos poidanfacer esas auditorías para identificar e concretar onde se atopan as perdas en rede; e taménun período razoable, posterior a eses dous anos de auditorías, para realizar as obras nece-sarias para arranxar e evitar esas perdas en rede.

De cara a garantir os investimentos de futuro, realizamos xa xestións ante Europa e trasla-dámoslles ás autoridades competentes o impulso e a necesidade de fondos europeos paragarantir esas infraestruturas sostibles para un uso eficiente e sustentable da auga, e taménfondos europeos para evitar esas perdas en rede. Dende logo, evitar perdas en rede é do máissustentable que podemos ter en materia de abastecemento; na miña opinión, dende logo.

Agardamos complicidade do Goberno de España para que esta liña de fondos europeos paraevitar perdas en rede se poida conseguir ante a Unión Europea. Dende logo que abriría moi-


34

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


tísimas posibilidades para mellorar o ciclo integral da auga e garantir o abastecemento enzonas como, por exemplo, Vigo, e poder optar aos fondos comunitarios nunha materia tanimportante como esta.

Remato xa. Creo que nesta primeira intervención intentei resumir o traballo feito nos anospasados e tamén as liñas de futuro nas que estamos avanzando. Neste contexto de cambioclimático no que temos que anticiparnos, temos que prepararnos todos. Eu intentei expli-car as medidas e a estratexia para combater os efectos do cambio climático, para garantira correcta explotación do ciclo integral da auga, a correcta e adecuada xestión do ciclo in-tegral da auga. Creo que nos debemos de implicar todos, tamén os grupos políticos. Haimoito camiño andado, queda moito por facer, e eu agardo que nesta folla de ruta de futuroque temos avanzado para unha mellora da xestión teñamos achegas construtivas nestaCámara que sexan viables e que sexan serias. En calquera caso, na miña seguinte inter-vención estou á súa disposición para aclarar calquera cuestión.

Pola miña parte, nada máis. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señora conselleira.

Iniciamos a rolda dos grupos parlamentarios. Por parte do Grupo Parlamentario do BloqueNacionalista Galego, ten a palabra o señor Bará Torres.

O señor BARÁ TORRES: Está o ambiente un pouco frío. A ver se o caldeamos un pouco, por-que aí nas bancadas séntese un pouco de frío.

Señora conselleira, benvida de novo á sesión de comparecencias, que foi, loxicamente, pedidapor vostede, aínda que non entendemos moi ben, despois de escoitala, a que veu aquí, queveu contarnos. Realmente, ningunha novidade. Non sei se lle tocou por rotación do Gobernovir, pero se non tiña nada máis que contar que isto que nos dixo aquí, realmente o balance,tanto do pasado como para o futuro, sobre todo para o futuro, parécenos realmente pobre,moi pobre. Poñémoslle un suspenso, señora conselleira.

Claro, porque... (Pronúncianse palabras que non se perciben.) ¿Eh? Un suspenso incluso podeser peor.

Este balance é de dez anos, e vostede ten que ver moito nese balance. Veunos aquí dicirque a súa responsabilidade empezou en setembro do 2018, pero vén de máis atrás, porquevostede foi directora de Augas de Galicia, ou presidenta de Augas de Galicia, xa no ano2009; despois foi conselleira de Medio Ambiente con competencias en materia hidraúlica,sucesora do nunca ponderado señor Hernández y Fernández, ou Hernández y Hernández,o protector dos ríos, como sabemos. Tivo vostede moita responsabilidade nesta materiaao longo de todos estes anos. Entón, como é tempo de facer balance, para nós o balanceresúmese nun dobre «p»: parálise e propaganda. Parálise, porque vostedes están nunhaespecie de piloto automático. Eu creo que están deixando que pase o tempo de aquí ao finalda lexislatura. Son gobernos sen pulso, sen impulso, e aí están os feitos. Vostedes eranunha especie de orquestra do Titanic pero agora estanse convertendo nunha especie de


35

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


banda nun catamarán, nin sequera chegan a transatlántico, van a menos, van en declive,e isto é realmente preocupante.

¿E que pasa? Que tentan tapar a parálise con propaganda, señora conselleira, e remítome aoDOG. Vostedes acaban de adxudicar un contrato de 3 millóns de euros, de vinte meses, cu-riosamente ata final do mandato, para facer a campaña de propaganda da súa conselleríanos tres pés que ten o seu departamento, que son: augas, seguridade viaria e mobilidade.

Tres millóns de euros aos que lle hai que sumar tamén —fíxese, este contrato xa está ad-xudicado a unha empresa que se chama JJ— outro que está en tramitación, é un plan estra-téxico de elaboración de contidos e medios. (Murmurios.) Despois teñen outro, ademais, daelaboración de vídeos institucionais e infografías. É unha pena que non o tiveran xa adxu-dicado, porque así non viña vostede con este papelucho que nos ensinou aquí desa gráfica,que realmente é moi pobre, señora conselleira, (Aplausos.) Debían ter medios para facerunhas infografías un pouco máis chulas. En infografías mal, a ver se con este contrato, queson 102.000 euros, lles dá para facer uns cantos vídeos promocionais e propagandísticos deaquí ao final da lexislatura, que é o seu principal obxectivo e prioridade nestes vinte mesesque lles quedan. Xa fixeron o contrato para os vinte meses, se non se adiantan, claro.

Parálise, desidia, desfeita, e se tivésemos que poñerlle tamén unha nota de cor a este balance,diriamos que é un balance marrón, ou negro, pero máis ben marrón, tendo en conta a cali-dade das augas das rías galegas. É moi marrón, aquí hai moi pouco azul, moi pouco verde,e moito marrón e moito negro.

Temos abondosas probas de que isto, en realidade, en primeiro lugar, é unha cuestión quedi moito do seu labor e da súa responsabilidade, que é a execución orzamentaria, señoraconselleira. Vostede sabe perfectamente que no ano 2018, no capítulo de planificación e xes-tión hidrolóxica, reduciuse a partida de 38 millóns en 25 millóns por unha falta absoluta decapacidade de xestión, ¡como se non houbese obras para facer en materia de xestión hidro-lóxica para prescindir de 25 millóns de euros! Pero isto foi así durante os dez anos, deixaronsen executar preto de 200 millóns de euros en todo o período.

Segundo: o incumprimento da súa propia normativa e a incapacidade de planificación. Vos-tede dixo aquí que as competencias son exclusivas dos concellos. ¡Falso!, porque hai unhalei de augas que establece claramente cales son as competencias de cada Administración edi cales son as competencias da Xunta en materia de obras de interese xeral da comunidade,por exemplo, ou en materia de depuración. Teño aquí a lei, que non mente. Vostede era res-ponsable de Augas de Galicia cando se fixo esta lei, saberá do que estamos a falar, ¿non?«Declárase de interese da Comunidade Autónoma de Galicia o Servizo de depuración deaugas residuais urbanas, cuxo ámbito material comprende a regulación, planificación eaprobación definitiva de proxectos, construción etc. »

É competencia da Xunta. ¿Que pasa? Que vostedes non fixeron a planificación necesaria,porque esta lei tamén di que hai que facer un Plan xeral galego de abastecemento e un Planxeral galego de saneamento. ¿Onde está o Plan galego de saneamento? ¿Ou é que vostedesfan as casas empezando polo tellado? Efectivamente, hai que facer plans locais, pero antes


36

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


de facer os plans locais hai que facer o Plan xeral galego, e está sen facer. No Plan hidrolóxicode Galicia-Costa hai unha partida para facelo, e ese plan remata en 2021. ¿Cando van facero Plan galego de saneamento, señora conselleira?

Por certo, os plans locais de saneamento teñen un procedemento de tramitación que estáescrito no Regulamento da lei. ¿Cando pensan cumprir ese plan? Porque hai períodos de ex-posición pública, de consulta aos concellos, ¿cando van facelo? Co de Pontevedra levan tresanos, non sei se nalgún momento o van facer público e abrir á consulta e ás achegas das ad-ministracións afectadas.

Outra cuestión pendente que está na lei e que non cumpriron, señora conselleira. ¿Candovan crear o Consello para o uso sustentábel da auga? Porque este consello está previsto nalei e está sen crear, e é un órgano fundamental para informar, precisamente, toda a plani-ficación. E fíxese que fala do uso sustentábel da auga ao que se referiu vostede. Pois se temosun consello, poderemos facer fincapé e darlle un exemplo tamén á cidadanía acerca do com-promiso do Goberno sobre esta materia.

E baixando a cuestións máis terreais, ou acuáticas, se quere, no abastecemento de auga, notema de Vigo e a súa área —porque non é só Vigo—, vostedes levan anos peloteando nesaconfrontación absurda entre a Xunta de Galicia e o Concello de Vigo con esta cuestión, sendarlle solución. Non é so un problema de Vigo, é un problema de toda a área territorial, demáis de 400.000 habitantes.

E no Plan hidrolóxico Galicia-Costa, que vostede citou aquí, hai 20 millóns de euros nesteperíodo para investir, e todo o que conseguiron despois de todos estes anos é asinar unconvenio de 200.000 euros, que traballo costou, e xa o están bombardeando agora, porquexa están de novo na confrontación outra vez, que non poden estar tres días de tregua, e xavolveron outra vez a sacar o machado de guerra contra o Concello de Vigo, como vimosestes días.

Pero aquí o grande problema é a situación das rías. Vostedes presumen de que investiron máisde 1.100 millóns de euros, cousa que non é certa porque aí tamén están incluídos —supoñemos—os investimentos do Estado nas grandes depuradoras e tamén os fondos da Unión Europea, lo-xicamente, pero tamén os fondos do Estado, para converter moitas das rías, a maior parte dasrías, en auténticos pozos negros.

As rías están nunha situación de alerta vermella, están nunha situación de emerxencia, se-ñora conselleira, e iso non pode ser. Podemos falar da ría do Burgo, da ría de Ferrol, da ríade Pontevedra, da ría de Arousa. Hai un informe terrorífico da Universidade de Vigo sobre aría de Arousa, coas amezas que ten agora tamén e que están saíndo estes días na prensa.

E sobre a de Pontevedra xa lle dixen. Falou vostede aquí da nova depuradora, que é un par-che, porque son 16 millóns de euros e non vai resolver o problema, pero é a súa responsa-bilidade. Igual que o emisario, que está saíndo agora nos vídeos. Dáballe para un bo videodesa campaña que van facer toda a merda que está botando o emisario na ría de Pontevedra;e é un emisario, unha depuradora, que é responsabilidade da Xunta de Galiza.


37

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Por certo, vostedes plantexaron nestas eleccións municipais un plebiscito sobre a perma-nencia de Ence na ría de Pontevedra e perderon ese plebiscito, porque houbo 15 concelleirose concelleiras na corporación, elixidos, que defenden a saída de Ence da ría. (Aplausos.) E opróximo sábado haberá un alcalde do BNG no concello de Pontevedra, a pesar de toda a cam-paña de chantaxes, de presión e de acoso que fixeron vostedes. (Aplausos.)

Pero, claro, esqueceulle a vostede un asunto importante, ¿onde está o Pacto local da auga?Vostedes que levan dende o ano 2013 pregoando o Pacto local da auga; anunciando despoisBeatriz Mato, no 2017, que xa ían dar un impulso. Hai dous documentos que están gardadosnos caixóns, que non dan aprobado.

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Remate, por favor.

O señor BARÁ TORRES: Vostede non falou deste tema. ¿Cando van aprobar o Pacto local daauga? Por certo, sobre o que hai un acordo parlamentario do 2017, impulsado polo PartidoPopular, con dúas cuestións fundamentais: estrutura tarifaria, que ten moito que ver taménco aforro e co uso sustentábel da auga, e a planificación dos investimentos para evitar o usopartidista que fan vostedes das institucións, derivando grandes cantidades de diñeiro. Di-reillo hoxe e direillo mañá tamén, un uso absolutamente partidista dos fondos públicos. (Oseñor Bará Torres pronuncia palabras que non se perciben.) (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Bará. Ten vostede despois outroturno. Rematou o seu tempo.

O señor BARÁ TORRES: Remato xa.

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): ¡Xa van cincuenta segundos!

O señor BARÁ TORRES: E a solución pasa por...

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas. (O señor Bará Torres pronuncia palabrasque non se perciben.)

Moitas grazas. (O señor Bará Torres pronuncia palabras que non se perciben.)

Moitas grazas. (O señor Bará Torres pronuncia palabras que non se perciben.) (Aplausos.) Está re-matado o seu tempo. Despois ten outro turno, señor Bará.

Moitas grazas.

Por parte do Grupo Parlamentario dos Socialistas ten a palabra a señora Vilán Lorenzo.

A señora VILÁN LORENZO: Grazas, presidente.

Bo día a todos os deputados e deputadas.

Bo día, conselleira de Infraestruturas.


38

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Auga, lume, terra e ar. Vou citar a Shakespeare: «Yo he oído decir que el gallo, trompeta de lamañana, con la alta y aguda voz de su garganta sonora despierta al Dios del día y que a su anunciotodo extraño espíritu errante en el mar o el fuego, en la tierra o el aire, huye hasta su confín». Auga,lume, terra e ar, son os catro elementos que os presocráticos iniciaron como os catro ele-mentos da natureza. Pero vostedes racharon cos presocráticos, porque agora a auga xa nonforma parte da natureza, agora a auga forma parte do mercado e das infraestruturas. Poriso vén vostede aquí.

E di: «Asumimos con responsabilidade dende o mes de setembro» A auga existe dende bas-tante antes e a natureza tamén. «Nun contexto de cambio climático ao que nos temos queanticipar». Non, xa non nos podemos anticipar, porque levan vostedes máis de trinta anosgobernando Galicia, e anticiparse nestes últimos dez anos de Goberno é difícil porque o cam-bio climático xa está aquí e vostedes non se anticiparon cando se tiñan que anticipar. ¡E ad-vertencias había!, pero, ¡claro!, estaba ese primo de Mariano Rajoy que dicía que iso docambio climático pois... ¡había que velo!, que non era seguro. Vostedes xa non se poden an-ticipar a nada. Vostede pode vir aquí contarnos esas milongas que nos acaba de contar, peronada máis.

E non debería estar aquí vostede, debería estar aquí a conselleira de Medio Ambiente. ¡Claro!,pode ter algo que ver con que a conselleira de Medio Ambiente fose alcaldesa de Melide noseu día e que dende o ano 2011 o río Furelos estea tan contaminado que non se poida bañarninguén na praia fluvial, ano tras ano, dende o ano 2011. (Aplausos.) E, claro, ¿como vai virfalar do ciclo da auga e da depuración unha muller que foi responsable, como alcaldesa, dunconcello no que a depuración é un desastre? O ciclo da auga, que é a captación, o abastece-mento e o saneamento; a depuración tamén, polo tanto.

No ano 2000 a Asemblea Xeral de Nacións Unidas declarou dereito humano, dereito funda-mental, o acceso básico á auga e ao saneamento, porque ten conexión coa vida e coa digni-dade das persoas. É dicir, isto da eficiencia, da eficacia, o mercado e as infraestruturas doque nos veu falar vostede non é o enfoque. Non é o enfoque, conselleira, ese é o problema.Vostede tiña que vir falar aquí do acceso á auga como un dereito fundamental, esa é a cues-tión, ese é o enfoque para entender de que vai este rollo do ciclo da auga, non falar de in-fraestruturas e dar datos de millóns de euros como falou vostede, pero non nos dixo en quese concretan. Iso non é serio, conselleira.

Nos dous últimos anos tivemos unha seca á que xa nos temos que acostumar por ese cambioclimático ao que xa non nos podemos anticipar. No ano 2017 o déficit de precipitacións eracase dun 50 %, e iso pode volver ocorrer por ese cambio climático ao que xa non nos pode-mos anticipar. E xa non podemos confiar nesas concas que tradicionalmente tiñan capaci-dade de aportar auga a outras porque, probablemente, esas concas tamén teñan déficitnalgún momento.

Nós cremos que é precisa unha xestión integral deste ciclo da auga, pero entendendo o accesoá auga como un dereito fundamental de todos os cidadáns a este recurso. Ese —cremosnós—, primeiro, é o enfoque da Unión Europea e é o enfoque do Goberno de España, e cre-mos que debería ser o enfoque da Xunta de Galicia; unha garantía que abarque o abastece-


39

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


mento, a calidade, a seguridade para a saúde das persoas, o mellor tratamento posible dosvertidos das augas residuais, e vostede non falou para nada da protección dos ecosistemasacuáticos, ¡como se non tivese que ver en absoluto coa auga!

Cremos que é precisa unha auditoría hidrolóxica e que vostedes saquen adiante unha lei detransición hidrolóxica para Galicia. Nós propoñémoslles que haxa unha Lei de transición hi-drolóxica e tamén que adopten medidas de consumo responsable. Vostede non falou paranada dos acuíferos, nin dos caudais ecolóxicos, nin da xestión do uso diario da auga de con-sumo, comezando dando exemplo a través dos edificios públicos —nin o mencionou—. Nonfalou para nada de dar prioridade aos procesos de potabilización, nin tampouco desas cam-pañas de concienciación, que a min me gustaría saber onde están.

Precisamos que tomen decisións xa, estas decisións e moitas outras. E digo xa porque noConsello da Xunta do 1 de marzo de 2018 se falou da elaboración dun proxecto de lei de me-didas en relación coa utilización dos recursos hídricos. Abríase nese momento un períodode estudo coa Fegamp vía axentes implicados; non sabemos que pasou. Naquel Consello daXunta falouse dunha lei de medidas ante eventos de seca e outras situacións excepcionais—estamos a falar de marzo de 2018, estamos en xuño de 2019—. Falouse incluso naquelConsello dun Plan especial para a mellora de vixilancia da calidade da auga para o consumohumano; plan que, por certo, xa existe, teno a Consellería de Sanidade dende o ano 2016. Enabril daquel ano, 2018, reuníase o Consello Reitor de Augas de Galicia e falaba desa lei degarantía de abastecemento de auga á poboación que vostede nos acaba de anunciar aquí.

Estamos a falar de abril do ano 2018 e estamos en xuño de 2019. Nin leis —acábolle de dicirtres leis—, tres anuncios de tres leis das que non sabemos absolutamente nada; exactamenteigual que non sabemos nada das súas promesas no seu programa electoral: regulamento dociclo integral da auga; pacto local pola auga a través dun convenio; pequenos sistemas deabastecemento e depuración nos concellos —vostede que está tan preocupada polas fugas—;modelo único para a xestión dos sistemas de depuración que están entre os concellos e a Xunta;sistema tecnolóxico de mellora da eficiencia na xestión das infraestruturas hidráulicas. Todoisto estaba no seu programa electoral, pero nin leis nin programa electoral, e o peor, nin or-zamentos, datos orzamentarios, agora que Augas de Galicia non recibe ningún tipo de axudapor parte da consellería —de ningunha consellería— porque ten fondos propios, e os ingresos,ademais, fóronse incrementando.

No ano 2009 o orzamento para o conxunto de obras hidráulicas rondaba os 177 millóns deeuros —2009—. Para o 2019, 92 millóns; un descenso dun 48 % para o 2018, pero hai quesumar o descenso para este ano 2019 dun 9 %, máis ou menos. Os orzamentos soben, paraa infraestruturas hidráulicas baixan.

E a execución orzamentaria, Conta Xeral da Comunidade Autónoma para 2016 e 2017, queson os últimos datos que temos, revélanos unha xestión absolutamente nefasta. No ano 2016e 2017, cunha partida inicial de 107 millóns de euros para investimentos en infraestruturashidráulicas, vostedes deixaron de gastar 79 millóns de euros; de 107, só gastaron 27. É dicir,nin leis nin programa electoral, 57 % menos de orzamento que no ano 2009, e deixan deexecutar 79 de 107 millóns de euros en 2016 e en 2017. Efectivamente, o que vostede dixo


40

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


antes: un salto cualitativo e cuantitativo na última década, efectivamente. E logo, ese apoiofinanceiro constante aos concellos a través dos convenios que atopamos con Augas de Ga-licia, que nos gustaría saber como se elixen, con base en que criterios, conselleira. ¿Comovai ir ben a depuración das augas residuais con estes datos económicos? ¡É imposible!

Ría de Pontevedra, de Ferrol, do Burgo, de Noia, de Arousa... —¡vostede nin mencionou a Ríade Arousa!—, de Viveiro. As edar de Praceres, de Poio, de Ribeira, de Viveiro, de Santiago deCompostela, de Bertamiráns, de San Miguel de Reinante —en Barreiros—. Conselleira, vos-tede dixo a frase seguinte: «¿Como imos falar de ampliación de depuradoras cando primeirohai que facer un estudo e falar de mellora?». Vostedes en Praceres propuxeron unha amplia-ción da depuradora, conselleira, e ante a presión social, agora din que o único que van faceré mellorala, pero vostedes teñen por escrito un anteproxecto de ampliación da depuradorade Praceres. Agora vostede vén aquí dicir que iso é unha barbaridade. Pero, ¿en que queda-mos? ¿De que plans de saneamento local nos fala? Ría de Pontevedra, contaminada e con to-xinas. Ría de Arousa, fale coa conselleira do Mar e dígalle que eses lodos da dragaxe da ría dePontevedra, que xa hai anos que vostedes terían que facer, non os mande á illa de Sálvora,non estaría de máis; nin á de Tambo nin á de Sálvora. Estaría ben que falasen entre vostedes.

E na ría do Burgo, anos agardando... Por certo, na ría de Vigo fíxose unha depuradora noncos cartos da Xunta de Galicia, como vostede nos quere vender aquí, senón con cartos quepuxo o Estado e, sobre todo —hai anos, por certo—, fondos europeos. ¡Non nos venda vos-tede películas! En Vigo parece que non lles saíu demasiado ben esa película que contaron, ea proba está na dimisión, incluso, dos poucos e poucas conselleiras que se presentaron áseleccións municipais.

Claro, é todo así. É todo así.


A señora VILÁN LORENZO: Vostede nin mencionou a área mariña costeira, que debería serunha área protexida, que algo terá que ver coa auga. Invitámolos a que emenden a súa propiaLei de patrimonio natural...


A señora VILÁN LORENZO: ...e a inclúan.

Programadas —remato xa— depuradoras en Viveiro e en Foz. ¿Iso que é? ¿Programadasque é?

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señora Vilán.

A señora VILÁN LORENZO: Conselleira, antes citaba a Hamlet, e, por desgraza, isto do mer-cado e da infraestrutura dá que algo cheire...

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas.


41

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A señora VILÁN LORENZO: ...a podre en Galicia.

Grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Polo Grupo Parlamentario de En Marea ten a palabrao señor Cal Ogando.

O señor CAL OGANDO: Grazas, presidente.

Bo día a todos e a todas.

Bo día, señora conselleira.

A nós parécenos moi ben que veña comparecer para falar dunha cuestión tan importante,tan transcendental, dun recurso tan valioso como o da auga. Unha cuestión fundamental nopresente, pero, sobre todo, no futuro, para poder conservar a vida do planeta das próximasxeracións.

Como xa lle dixo o señor Bará, realmente non entendemos moi ben a que veu aquí. Eutiña a esperanza de que, diante dunha situación tan grave e tan problemática como é agarantía do acceso á auga, vostede viñera aquí anunciar algunha proposta estrela, algúncambio de rumbo ou algún plan contundente para afrontar este problema, pero, real-mente, non nos veu contar absolutamente nada novo, só o que xa estaban facendo, que,evidentemente —vendo os datos—, non o están facendo vostedes nada ben.

En vez de vir facer esta comparecencia para non aportar ningunha novidade diante dun pro-blema tan grave como do que estamos a falar, prefeririamos que estiveran facendo vostedesactuacións serias para solventar este problema.

Tamén botamos de menos que non falase vostede da propia conservación do recurso. Porquese falamos do ciclo integral da auga non falamos só de infraestruturas, falamos, fundamen-talmente, da conservación do propio recurso. E sobre iso voulle falar eu algo tamén, porque,xa que vostede non trae ningunha novidade nin fai ningunha actuación contundente, polomenos serve esta comparecencia para que nós lle poidamos dar a nosa opinión sobre as cues-tións que cremos que están facendo mal e as cousas que deberían facer.

Comezarei falando da situación das rías, sobre a que vostede se pronunciou, señora Vilán.Si que falou da ría de Arousa, si que o comentou, pero, sorprendentemente, puxo comoexemplo de xestión as actuacións que estaban facendo na ría de Arousa, e sobre iso vouempezar falando.

Na ría de Arousa a situación que temos é que temos unha EDAR en Vilagarcía de Arousa queleva máis de dez anos agardando ser mellorada, que está soportando unha carga moi supe-rior á que debería xestionar e que está vertendo directamente á ría auga sen xestionar. E nosúltimos meses tivemos dúas verteduras moi graves.


42

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Temos a situación da EDAR de Ribeira, que hai tres anos que se inaugurou, cun investimentode máis de vinte millóns de euros, e que a día de hoxe segue sen funcionar correctamente,tres anos despois. Ese é o exemplo da súa xestión na ría de Arousa.

E falando da ría de Arousa, tamén nos gustaría que vostede na súa réplica nos falase da súaintención de depositar os lodos da dragaxe da ría de Pontevedra na illa de Sálvora, porque,como vostede sabe, na zona onde vostedes queren instalar eses lodos, dos que non contamoscon información de que tipo de lodos son e que axentes contaminantes poden ter, porquenós xa sabe que estamos exixindo que para acometer unha dragaxe desas característicasprecisamos informes en profundidade sobre os lodos e que conteñen eses lodos, e vostedespretenden depositalos na entrada da ría de Arousa, da ría máis grande e máis rica de Galicia.Ese é o seu exemplo de xestión de saneamento en Galicia: a ría de Arousa.

Temos tamén a situación da ría de Pontevedra, coa situación de Praceres. Vostede falaba desaneamento integral da ría de Pontevedra. O saneamento integral da ría de Pontevedra vaimoito máis alá do que vostede nomeou. En primeiro lugar, a EDAR de Praceres precisa sermellorada pero non ampliada. Precisamos EDAR de proximidade, xestión de proximidade.Para sanear integralmente a ría de Pontevedra precisamos tamén retirar Ence de aí, e parasanear integralmente a ría de Pontevedra hai que eliminar aquelas infraestruturas que estánmodificando os cambios das correntes, como poden ser os recheos do porto. Iso é un sanea-mento integral, vostede non está falando de saneamentos integrais.

A seca de hai algo menos de dous anos, da que vostede estivo falando, puxo de relevo a novarealidade: as secas prolongadas e a garantía de acceso á auga en Galicia poden convertersenun problema de primeiro nivel; un problema que non existía en Galicia, pero as políticasirresponsables que se viñeron aplicando durante os últimos anos fixéronnos chegar a estasituación.

Agora me dirá vostede que o cambio climático é un fenómeno natural. Non sei por que mepon esa cara. Evidentemente, chegamos a esta situación pola irresponsabilidade das políticasque vostedes viñeron aplicando. Por iso estamos na situación de crise medioambiental ecrise climática, polas políticas que vostedes viñeron aplicando durante todos estes anos.

Esta situación que temos co problema da seca ten que ver, evidentemente, co cambio cli-mático e cunha mala xestión dos recursos hídricos no noso país. Para abordar o ciclo integralda auga hai que combater o cambio climático como primeira tarefa, e sobre isto botamos demenos que vostede non puxera enriba da mesa solucións para este problema, porque creoque é o primeiro que hai que afrontar: reverter as consecuencias do cambio climático e oavance galopante do cambio climático. Vostedes levan anos mirando cara a outro lado diantedeste problema, posiblemente o principal problema ao que se enfronta a nosa sociedade por-que, se non solventamos este problema, todos os demais quedan nun segundo plano, porqueeste é o que nos pode permitir que a vida siga neste planeta en condicións dignas.

Estamos nesta situación polas políticas que veñen vostedes aplicando. Non é como candochove e non sabemos por que, como diría Mariano Rajoy. A situación ten responsables, evostedes son os principais responsables de ter chegado a esta situación.


43

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


E o máis grave non é só o que xa fixeron ata o de agora e que nos fai estar nesta situaciónde emerxencia e de alarma, o máis grave é que aínda a día de hoxe, con todos os informesque temos enriba da mesa, con todos os estudos científicos que hai enriba da mesa —mesmohai informes da ONU que nos falan de que temos dez anos de prazo para reverter esta situa-ción e que despois non se poderá dar volta—, vostedes seguen sen rectificar e seguen senprestar atención a este problema tan grave. Para afrontar este problema hai dúas liñas fun-damentais, que teñen que ver coa transición enerxética e que teñen que ver coa mobilidadesustentable. Nestas dúas cuestións o seu goberno suspende estrepitosamente, e aí é ondeten que actuar para empezar a conservar o ciclo da auga.

Con respecto ás infraestruturas de abastecemento, nós xa temos traído iniciativas a este pleno.Temos traído unha PNL, á que o Grupo Popular votou en contra, para que a Xunta de Galiciacolabore cos concellos nun plan dirixido a afrontar esa problemática que vostede dicía que eraunha das máis importantes e na que nós concordamos que ten que ver coa falta de eficienciadas infraestruturas e coas perdas de auga nas infraestruturas, que chegan ata un 40 %, e po-siblemente máis nalgúns puntos. Vostedes votaron en contra, botaron balóns fóra e poñen apelota no tellado dos concellos, que saben que en moitos casos non teñen os recursos sufi-cientes para poder afrontalo. E aí nós o que propoñemos é que a Xunta de Galicia se impliquede verdade para solventar este problema e que faga un plan en colaboración cos concellos.

Nós entendemos que Augas de Galicia é o principal responsable para garantir o acceso á augae á boa conservación da auga, e dende esa responsabilidade vostedes deberían estar actuando.

Hai ano e medio vivimos unha situación de emerxencia co abastecemento de Vigo e tamén asituación de Ourense que nos serviu para ver un careo entre Feijóo e Abel Caballero duranteaqueles días, pero iso non serviu absolutamente para nada, non se puxo ningunha soluciónenriba da mesa, o único que se propuxo foi o trasvasamento do río Verdugo, que é unha bar-baridade medioambiental. Propoñíano de urxencia, porque era urxente afrontar a situación,pero un ano e medio despois o problema é que, unha vez que remata esa urxencia, non se fixoabsolutamente nada. Pasou máis dun ano e medio e, se a día de hoxe volvemos ter as mesmassituacións climatolóxicas, volveriámonos atopar exactamente na mesma situación. ¿E por que?Porque en ano e medio non fixeron absolutamente nada. Pasou ano e medio dunha situaciónde emerxencia e parece que nos esquecemos deste problema. Se volvemos atoparnos nesta si-tuación, estaremos exactamente igual e volveremos ver outra vez a Abel Caballero e ao señorFeijóo botarse a culpa un ao outro, pero o problema segue sen solventarse.

É evidente que a nivel municipal hai moitísimo que facer, e nós entendemos que para iso hai queestablecer este marco de colaboración, tanto para basear os investimentos na eficiencia da propiainfraestrutura como para establecer plans de actuación e boas prácticas para a conservación daauga. Nós entendemos que se debe revisar o uso da auga para o baldeo de rúas; os modelos dexardíns e fontes; os sistemas tarifarios, que se cobre polo consumo, que está máis que contrastadoque isto funciona como elemento para que se reduza o consumo da auga e que se tome unhamaior conciencia da importancia do valor da auga; e o investimento na eficiencia da rede de con-dución de auga. Para iso pedímoslles que actúen e non que simplemente miren para os concellose lles digan o que teñen que facer. Por certo, se coñecen algún concello do Partido Popular que oestea facendo ben, pois tamén nolo poden poñer de exemplo para poder copialo.


44

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Como non me queda tempo, na réplica falarei dalgunhas cuestións que vostede non comen-tou e que a min me parecen importantes, como son os consumos industriais e os problemasque temos con plantas investidoras que están acometendo moito consumo de auga; e taméncon algunhas actuacións que a Xunta de Galicia defendeu e que son un problema para a auga.Polo tanto, déixoo para a réplica porque agora non me dá tempo.

Máis nada. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Cal Ogando.

Ten a palabra, en nome do Grupo Parlamentario Popular, o señor Trenor López.

O señor TRENOR LÓPEZ: Grazas.

Señorías, é lamentable pero tamén reveladora a súa postura no que se refire ao tratamento daauga en Galicia. Supoño que a dificultade que teñen vostedes para manter unha postura coherenteco que din aquí e co que fan onde gobernan pode ser un indicador da complexidade e da dificultadede manter un sistema de saneamento, de depuración e de abastecemento eficiente e sustentable.

Pero é lamentable o seu papel, ou ben negando a realidade, ou ben negando a súa respon-sabilidade alí onde gobernan, ou ben facendo un exercicio de sobreactuación onde non go-bernan. É moi preocupante que sexan vostedes incapaces de recoñecer o traballo que se estáa facer. Descualifican vostedes a realidade e con iso vostedes están a descualificar a nosaterra, a Galicia, só co único obxectivo de descualificar a este goberno e ao partido políticoque representa a maioría do sentir do pobo galego.

Temos moitos retos aínda por diante, e o peor que podemos facer é o que fan vostedes: nonasumir a súa responsabilidade onde gobernan. Iso no mellor dos casos, porque noutros casosboicotean vostedes e obstaculizan o traballo da Xunta de Galicia.

Como dicía, señorías, non asumen as competencias que ten cada Administración. Perdemostempo nesta Cámara xustificando o desleixo de alcaldes que non están a facer o seu traballo,e perdemos tempo en debates estériles para confundir e xustificar que se ignore o marconormativo e as competencias de cada Administración.

Señorías, a normativa básica en materia de réxime local, a Lei reguladora das bases de ré-xime local, así como a Lei de Aadministración local de Galicia e tamén a normativa sectorialen materia de augas, a Lei de augas de Galicia, establecen que os concellos teñen a compe-tencia exclusiva en materia de abastecemento e saneamento. Polo tanto, non hai debatesobre quen é o responsable, a lei determina que a prestación deste servizo público, do servizopúblico de abastecemento e de saneamento, é unha competencia municipal.

Aclarado isto. e sen restarlle ningunha competencia aos concellos, o noso grupo é partidarioda colaboración entre as administracións, e por iso consideramos que o Goberno galego debeasumir a responsabilidade de ordenar e apoiar os concellos nese servizo; e o Goberno centraldebe actuar con dilixencia naquelas actuacións declaradas de interese do Estado.


45

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O primeiro que deberiamos pedir nesta Cámara é que todos actúen con responsabilidade.Todos os que temos responsabilidade nalgunha das administracións debemos facer que estasestean ao servizo do interese xeral e non ao servizo dos partidos.

No pleno anterior, eu mesmo defendín a importancia de que os concellos se doten de ins-trumentos adecuados para poder xestionar os episodios de seca; que todos os concellos con-ten con plans de emerxencia contra a seca. ¿Saben que é o que está a pasar? Que pese a quehai unha obriga legal desde o 2001, a Lei do Plan hidrolóxico nacional no seu artigo 27, apar-tado 3, para que os concellos de 20.000 habitantes ou máis se doten destes plans de emer-xencia ante situacións de seca, a día de hoxe nin os alcaldes das Mareas da Coruña, Santiagoe Ferrol contan con plans de emerxencia, nin tampouco o alcalde do Bloque Nacionalista dePontevedra, o señor.... ¿Señor Bará, que di?, ¿que si que contan? (O señor Bará Torres pronunciapalabras que non se perciben.) Non, non contan. (O señor Bará Torres pronuncia palabras que nonse perciben.) O de Ourense supoño que o vai facer agora. (Risos.) Pero vostedes, señoría, quepresumen de xestión, que presumen do que están a facer, levan moitos anos no goberno enon foron quen de sacar aínda ningún plan de emerxencia. Esa é a súa hipocrisía, esa é asúa falta de responsabilidade, e despois vén aquí dar leccións aos demais.

¿E que fan, señoría, as deputacións, das que vostede tamén se gaba do seu traballo, para queos pequenos concellos conten con estes plans de emerxencia? Absolutamente nada, ¡nadade nada! Nada de nada, a pesar das competencias que teñen, segundo o artigo 26.36 da Leireguladora das bases de réxime local, que ademais foi reforzado no 2013 coa de racionaliza-ción e sostibilidade da Administración local mediante a modificación da Lei de bases de ré-xime local, para que as deputacións provinciais poidan coordinar e xestionar algúns servizos,entre eles o de abastecemento de auga potable e a evacuación e tratamento de augas resi-duais dos municipios de menos de 20.000 habitantes.

Polo tanto, señorías, deixen vostedes de enredar, póñanse a disposición daqueles municipiosque carecen de medios para desenvolver estes plans de emerxencia e facilítenlles a súa ela-boración. Son 500 millóns de euros os que xestionan as deputacións, póñanas, por favor, aoservizo dos cidadáns. Establezan vostedes criterios para a súa xestión.

Eu, cando foi aquí o debate dos orzamentos, coa comparecencia os presidentes, vía comovostedes presumían de que agora as deputacións non tiñan criterios para facer os investi-mentos, que deixaban que cadaquén fixera os investimentos como considerara máis impor-tante. ¿Pero non presumían vostedes de que non houbera criterios, de que non houberaprioridades? Eu dicíalles que iso é a ausencia da política, o que vostedes están a defendernas deputacións é a ausencia da política. Non teñen criterios, non teñen prioridades, nonteñen obxectivos. O único que fan ¿que é? Repartir o presuposto entre os seus alcaldes, entreos vosos alcaldes. Baleiran as deputacións sen ningún tipo de criterio. Ese é o gran aportedo Bloque Nacionalista a iso.

Pero miren, sobre a competencia, por se serve de algo, que ás veces tamén os partidos daoposición tamén teñen algo bo, o Grupo de Podemos e de En Marea levou unha lei ao Par-lamento. E precisamente nesa lei, o seu artigo 7 fala claramente de que a competencia dosservizos da auga correspóndelle aos municipios. E tamén solicitan a axuda das deputacións


46

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


provinciais. Pois se non lle queren facer caso ao Partido Popular, fáganlles caso polo menosaos de Podemos en Madrid, que aos de Podemos de aquí parece que o da auga lles quedabastante lonxe.

Responsabilidade, señorías, é a que ten que ter o Estado coa ría do Burgo, señora Vilán, e deforma urxente facer a aprobación definitiva da dragaxe da ría e a licitación inmediata. Vos-tede, señora Vilán, pediu en reiteradas ocasións o seu remate inmediato, e nesta Cámara pe-dimos ao ministerio a urxente aprobación definitiva da dragaxe da ría do Burgo e a licitacióninmediata da mesma.

¡Como cambiaron as cousas! ¡Como cambiaron as cousas desde hai un ano nada máis a agora!Agora case se esqueceu vostede de exixir esa dragaxe. Parece que esa dragaxe, esa necesidadeimperiosa, esa necesidade urxente, xa non... Non, non o fixo, non o exixiu, non o exixiu.Mencionou a ría do Burgo para despois pasar a falar da ría de Vigo, pero non falou nada disonin exixiu esa infraestrutura tan importante. A dragaxe, para quen non o saiba, é só unhaparte dun problema arrastrado durante décadas de vertidos sen depurar. O primeiro e o quemáis fixo pola ría do Burgo foi a Xunta de Galicia, cun investimento de máis de cen millónsde euros nos últimos quince anos.

A maiores, dende o ano 2011, o Goberno galego e os concellos da zona levaron adiante unplan de saneamento local da ría do Burgo que tiña, entre outros obxectivos, o de eliminar osvertidos urbanos. E avanzouse, e moito, por parte dos concellos. É verdade que nos últimosanos se avanzou menos, freáronse esas melloras que se estaban a producir por parte do con-trol dos vertidos, e agora mesmo, incluso, liamos estes días a noticia de que había máis dedouscentos vertidos sen controlar na ría do Burgo e de Betanzos.

Agora, señorías, o que resta é que o Goberno central manteña o compromiso amosado poloExecutivo de Mariano Rajoy, que deixou orzada a dragaxe para o 2018, orzamento que vos-tede... Non sei que graza lle fai. Hai un orzamento aprobado pola Cámara, polos deputadosnacionais, que vostedes non executan, partida que vostedes eliminan na súa proposta de or-zamento de 2019 e iso provócalle a vostede risa. Que unha dragaxe complexa, para a quehoubo que falar con todas as persoas afectadas, que houbo que esperar a ter os recursos po-sibles, cando por fin estaban orzados, a vostede faille graza que non se execute e que ade-mais, encima, desaparezan dos orzamentos do ano pasado. ¡Ese o gran traballo do PartidoSocialista de Galicia para a nosa terra! ¡Ese é o gran traballo! (Aplausos.)

Señoría, a vostede ao mellor faille graza, a nós ningunha, é unha traizón máis á nosa terra doseu partido. Pero mire, como non quixeron vostedes metelo nos orzamentos do 2019, despoisde non habelos executado en 2018, a Xunta de Galicia propuxo que houbera unha modificación,unha reasignación, dos fondos europeos, e parecía —así o dicían, polo menos, nas reunións quehoubo do Ministerio coa Xunta— que había un compromiso, pero seis meses despois seguimosá espera, agardando a que o Goberno de España faga esta solicitude ante a Unión Europea. E se-guiremos esperando, porque por agora non houbo absolutamente nada, nada de nada.

Santiago, señora Vilán, outro exemplo de irresponsabilidade. Tampouco ten Plan de emerxencia,e o ocorrido coa nova Edar reflicte á perfección a forma de traballo das Mareas de Podemos.


47

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A construción da nova EDAR é un proxecto que afectaba a tres administracións. Nos últimostres anos houbo xuntanzas das que saíron compromisos por parte de todos. Pero, de repente,o concello da Marea racha cos compromisos, o que provoca que haxa uns atrasos que poñanen perigo unha actuación prioritaria.


O señor TRENOR LÓPEZ: Esperemos que o Partido Socialista, o Ministerio do Goberno cen-tral, manteña o compromiso coa EDAR do Couto e non varíe a súa posición.


O señor TRENOR LÓPEZ: En Pontevedra —e xa para rematar, señor Bará— faime moitísimagraza que fale vostede dos da banda do Scenic...

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Remate, por favor. Xa está cumprido o tempo, teñenoutra intervención.

O señor TRENOR LÓPEZ: Si, na seguinte intervención falarei da gran mostra de irresponsa-bilidade de vostede. Si, de vostede e do seu partido, desa banda do Scenic que leva anos des-gobernando na cidade de Pontevedra.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Trenor.

Réplica da conselleira de Infraestruturas e Mobilidade.


O certo é que non vin espírito construtivo ningún, nin tampouco vontade de entendemento nin-gunha, é lamentable. E lamento que nesa materia de xestión da auga vexa cousas como as queestou vendo. O señor Bará dedica o 40 % do seu tempo a falar doutras cousas. É a importancia quelle dá. Para auga logo non ten tempo, claro, dedícase a falar doutras cousas. Tamén o señor Baráo certo e o lamentable é que non entendeu nada do que dixen que era moi claro. Non entendeunada, suspenso para vostede. Se non entende de infraestruturas hidráulicas e de xestión do ciclointegral da auga, o problema é para vostede e o suspenso é para vostede. (Aplausos.) Perderon unhanova oportunidade de ser responsables en materia da auga e de facer proposta serias.

Señor Bará, a Lei de bases de réxime local é básica estatal, non me veña aquí facendo... In-terese da Comunidade Autónoma, claro que é do noso interese traballar conxuntamente,pero a Lei de bases de réxime local non a evite vostede. Quere saltarse as leis unha vez máis.

O certo é que os 1.100 millóns de euros por suposto que son aportacións totais da Xunta de Ga-licia, polo tanto, concrete máis e escoiten. Eu o que lles podo pedir aos deputados desta bancada


48

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


é que polo menos escoiten, que escoiten o que digo e non digan cousas como que «non dixotal», cando si o dixen; polo tanto, eu o que pido, por favor, como mínimo, é que escoiten.

Pacto local da auga. Falar conxuntamente é un gran paso para falar do Pacto local da auga. Gus-taríanos avanzar, e, polo tanto, eu agardo que nese pacto local da auga, no que estamos dispos-tos, nas deputacións onde gobernan vostedes, o Partido Socialista co BNG, creo que entenderávostede que no pacto local da auga teñen que estar as deputacións, se non ¿para que? As depu-tacións terán que estar, e aí está na lei do ano 2013, que reforza aínda máis o compromiso e aobrigatoriedade das deputacións provinciais nesta materia que eu vexo importantísima.

Señora Vilán, os fondos europeos hai que cofinancialos con fondos propios, ¡parece mentiraque non o saiba! E a depuradora de Vigo hai que cofinanciala con fondos propios, se non,non fixemos nada. Eu creo que xa di bastante que non saiba vostede que os fondos europeoshai que cofinancialos con fondos propios. Eu lamento que vostede non saiba nin iso.

Fala de vertidos en Melide. Nós estamos traballando no río Furelos en dúas direccións; san-cionando cando hai vertidos no río, cumprindo a lei, coa lei na man, por suposto que si. Aver agora que pasa tamén no río Furelos, a culpa, coma sempre, ata que chove ou non chove,é da conselleira, que é certo que ten os pes na terra, é a única que ten os pes na terra aquí,vendo as súas intervencións. En dobre dirección: vixiando, inspeccionando e sancionando,coa lei na man; e tamén facendo un proxecto para permitir que os vertidos de augas residuaisindustriais poidan ir á depuradora. Pero primeiro hai que analizalo; non imos meter vertidose conectar vertidos porque si, hai que analizalo.

É viable e, polo tanto, co proxecto construtivo traballando; non só falando, traballando, por-que as cousas se arranxan traballando, non unicamente predicando.

Señor Cal, depuradora de Vilagarcía. Pero ¿vostede non sabe que a depuradora de Vilagarcíaa xestiona o Concello? ¿Vostede non sabe que o Concello de Vilagarcía —do Partido Socialista,se non me equivoco, espero non equivocarme— cobra unha taxa de depuración por xestionarben a depuradora? Está cobrándolles aos veciños pero non xestiona a depuradora, e bótamea culpa a min. ¡Por favor!, primeiro saiban vostedes como se xestionan as cousas. Por iso amiña primeira intervención, que alguén non entende: que tan importante é facelas comoexplotalas. Non lle dan importancia ningunha, pero é de suma importancia explotar as cou-sas para que funcionen ben. E en materia de augas, importantísimo.

Non pode pretender que a Xunta de Galicia asuma todas as competencias de todas a in-fraestruturas hidráulicas, porque os investimentos da Xunta non son infinitos. Multi-plicamos os esforzos cando sumemos nese pacto no que teñen que estar as deputacións,é imprescindible.

Polo tanto, argumentacións demagóxicas. Eu creo que falar da auga é algo máis serio. Creoque non se entendeu absolutamente nada, é lamentable, a miña primeira intervención. Au-tocompracencia non é unha palabra habitual no noso vocabulario. No noso Goberno, nuncanos daremos por satisfeitos, sempre temos novos obxectivos, novos retos, para seguir avan-zando e seguir traballando. Esa é a nosa obriga, e tamén, por suposto, en materia de augas.


49

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Temos moitísimo acadado, ¡claro que temos moitísimos acadado xa!, pero hai que seguirtraballando cos retos importantes; estendéndoos aos servizos de saneamento e abastece-mento; chegando máis lonxe, cun novo modelo de saneamento e abastecemento no rural,por suposto que si, Hai que pensar en axudar os concellos do noso rural, que teñen esa dis-persión que dificulta moitísimo o traballo, sobre todo nos concellos máis pequenos, mello-rando a xestión das infraestruturas e as carencias na explotación. Hai que traballarconxuntamente para explotar ben as depuradoras e explotar ben a rede. Tan importante é arede como a depuradora, ¿non poden entender iso? Non é unha cuestión política, é unhacuestión de sentido común. E, por suposto, traballar para prepararnos neste novo contexto.

Eu creo que negar o salto cualitativo non é nada produtivo pola súa parte. Ademais é un esforzoconxunto, de todos: dos concellos, da Administración xeral do Estado e da Xunta de Galicia,porque todos traballamos conxuntamente para facer este gran salto cualitativo que ninguénde vostedes quere ver e son feitos claros, e, por suposto, cun papel moi destacado da Xunta deGalicia e cun esforzo inxente de investimentos públicos, que son os cartos de todos.

Por certo, comparado con outras comunidades autónomas, saiban vostedes que somos a ter-ceira comunidade autónoma que máis ten investido en materia de infraestruturas, con esesmil millóns de euros, por detrás de Cataluña e Madrid unicamente. Polo tanto, traballandoe dando ese salto importantísimo, no que hai que seguir avanzando, con importantes ac-tuacións, axudando os concellos e sendo responsables. Responsables con actuacións que fi-xemos: 350 actuacións en saneamento axudando a 165 concellos; 45 novas depuradoras, conese salto importantísimo, para dar servizo de depuración a 1,5 millóns de habitantes equi-valentes e chegar a día de hoxe a 3,3 millóns de habitantes equivalentes; con esas obras deabastecemento. E non se trata de ser triunfalistas, senón de informar do camiño acadado edo camiño que hai que seguir facendo e traballando.

Aí está na ría de Vigo a depuradora do Lagares. Por suposto, cofinanciamos con fondos pro-pios da Xunta de Galicia esa depuradora, e a Xunta puxo máis de oitenta millóns de eurosnesa depuradora que custou douscentos, ¿por que hai que negalo? Traballamos conxunta-mente, que é como se fan as cousas. Na ría do Burgo, cen millón de euros que investimos enmellorar a calidade da ría de Burgo de xeito substancial, e estamos esperando esa dragaxe.A ría de Arousa, tamén con ese plan de saneamento local, si a nomeei na miña primeira in-tervención, pero como non escoitan e non saben o que digo, non o poden entender. Taménna ría de Ferrol, máis de cen millóns dende o ano 2009, e remataremos xa co saneamentona Malata. O saneamento da ría de Pontevedra, por suposto que si. Máis de corenta millónsinvestidos, no que estamos en disposición de investir sesenta millóns de euros, que temosos cartos, e deseñando a depuradora en Praceres e ese emisario.

Señor Bará, no Concello de Pontevedra, que gobernan vostedes, nin fan nin deixan facer. Éa única gran cidade que non é capaz de xestionar unha depuradora. Van á Xunta de Galiciapara que llela xestionemos porque non son capaces, non son capaces. (Pronúncianse palabrasque non se perciben.) ¿Son capaces? ¿Mandámoslles a depuradora e a xestionan ben? Pois adepuradora funciona ben e o emisario funciona moi ben. Facemos o acto de entrega no mo-mento en que queira vostede. É o único concello que ten problemas para que a Xunta invistana ría, e o certo é que teñen unha rede municipal con mais de cen incidencias, que ten in-


50

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


filtracións de ata o 40 % de auga do mar, pero vostedes recadan unha taxa pola conservacióndesa rede; recadan aos veciños pola rede e non conservan a rede. Pois, señor Bará, o que saepola depuradora tamén vén pola rede, polo tanto, eu creo que hai que traballar conxunta-mente, por suposto que si. (Aplausos.)

A súa prioridade, obstáculos e perpetuar problemas. Imos perpetuar problemas para botarllea culpa sempre á Xunta de Galicia nunha materia onde hai corresponsabilidade, onde haique cooperar conxuntamente e onde —por suposto que si— queremos axudar os concellos,como os levamos axudando, nunha responsabilidade que lles toca e que lles outorga non aconselleira nin o presidente da Xunta, nin unha lei autonómica, outórgallela a Lei de basesde réxime local estatal, e na que estamos traballando conxuntamente desde hai moitísimosanos, e aí están os datos.

O certo é que, cando lles toca actuar sobre o terreo, esconden a cabeza como a avestruz. Asúa técnica, no BNG, é a técnica da avestruz, porque corresponsabiliza ao resto de todo, asmedidas da Xunta nunca chegan, non son suficientes, non valen, pero vostedes non deixande poñer atrancos, e cando se quere falar con vostedes, cando se lles propoñen solucións,miran para outro lado, a ver se mirando para outro lado non nos encontramos.

Pero sabe vostede, señor Bará, que Bruxelas ten avalado os plans da Xunta no saneamentode Pontevedra, que é a mellor alternativa, con ese plan de saneamento local. Aí temos amellor alternativa —dío Bruxelas—, o traballo que estamos facendo.

Aí está Moaña, que cando hai choivas a rede non é capaz. En Moaña gobernan vostedes, ¿éculpa da Xunta tamén? A competencia municipal das redes, das acometidas, ¿tamén é culpada Xunta de Galicia nas redes de Moaña? Responsabilidade, seriedade, señor Bará, e saberas competencias.

En Bueu, ¿en Bueu quen xestiona a depuradora, señor Bara? Xa llo dixen aquí varias veces,debería de sabelo: o BNG, o Concello. Pois non encende o sistema de desinfección, os raiosultravioletas, señor Bará, para que saia a auga con calidade. ¡Dígalle que o encenda! Claro, émoi custoso encender e pagar, ¡pero hai que xestionar as depuradoras! Tan importante é facerinfraestruturas como mantelas, e aí deberían estar vostedes e apoiando vostedes. Que encendaBueu os raios ultravioleta da depuradora que xestiona o BNG no Concello de Bueu. (Aplausos.)

En Poio, sen depuradora, nin se busca parcela. ¡A culpa será tamén da Xunta de Galicia! Unhaobra que é de interese xeral. Eu agardo que o Estado conxuntamente co concello de Poiobusquen unha parcela, e aí nos atoparán, traballando conxuntamente, porque queremos sa-near as rías de verdade e somos responsables co uso responsable da auga.

EDAR do Grove. Se non me equivoco, goberna o Partido Socialista. Négase a asumir a explo-tación. Ten que explotar a depuradora e non quere asumir a explotación. Pero cobra unhataxa, ¡cobra unha taxa! Iso é lamentable. Hai condutores kamicazes, pero tamén hai alcaldescon conductas kamikazes. ¿E vostede me quere dar leccións a min de saneamento das rías,cando din: non, non, non, esa depuradora non a quero explotar, sendo a súa competencia, enon quere ir nin sequera á acta de entrega da depuradora do Grove? ¡Por favor!


51

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Podemos falar de moitas cousas, podemos falar do saneamento en Ponteareas, no que aXunta de Galicia xa investiu cinco millóns de euros e estamos agardando polo Goberno doEstado para traballar conxuntamente na nova depuradora, agardando, por suposto, a dra-gaxe da ría do Burgo, que levamos meses agardando; tamén no Concello de Monforte recla-man unha depuradora. Traballamos conxuntamente co Estado e propuxemos alternativaspara a depuradora de Monforte. Eu agardo ter co alcalde de Monforte traballo conxunto paraconseguir investimentos e cofinanciar esa depuradora en Monforte.

E non me falen da depuradora de Santiago, que é unha mostra máis da falta de xestión.Aquí xa non é a técnica da avestruz, é a técnica de camiñar para atrás en vez de camiñarpara adiante. Tiñamos un proxecto, tiñamos financiamento, tiñamos trámite ambiental,e agora non temos nin proxecto, nin financiamento, nin trámite ambiental. ¡Moi bonito!O certo é que ¡así como queren vostedes...! É así. Hai algúns que rin, pero eu laméntoo.¿Así como podemos avanzar conxuntamente no saneamento e na xestión do ciclo inte-gral da auga, se non entendemos o que se explica, se non entendemos as competencias,se non entendemos que hai que falar e traballar conxuntamente? ¡Así non podemos ircara adiante!

Como sempre, como en todo, é o que vexo en estradas e o que vexo aquí en materia de augas.Fai o que eu digo, pero non fagas o que eu fago. Eses son os consellos que me dan sempre.

Polo tanto, señorías, eu pido responsabilidade. Hai que ser conscientes do que necesitaGalicia, desa dispersión, desa dificultade engadida que temos e de que hai que prestarapoio aos concellos nas súas propias competencias con investimentos, con axuda, conasesoramento, e, por suposto, tamén explotando as infraestruturas con ese asesora-mento que levamos facendo moitísimo tempo, durante moito tempo, que moitos con-cellos agradecen e que seguiremos facendo, para axudar tamén na explotación dasactuacións.

E pedimos coresponsabilidade, por suposto, coas deputacións. Eu agardo que ás novas de-putacións que se conformen lles pidan ese pacto local da auga. Que falemos da xestión dociclo integral da auga tamén coas deputacións, porque é importantísimo. É unha adminis-tración intermedia e temos que traballar todos conxuntamente: concellos, deputacións e Ad-ministración autonómica. Tamén engadiría incluso ao Estado, que a ConfederaciónHidrográfica do Miño-Sil, por exemplo, en Galicia ten moito que dicir e ten moito que apoiar.Temos que traballar conxuntamente tamén porque en Galicia está a Confederación Hidro-gráfica do Miño-Sil e tamén a do Douro, por exemplo, iso non mo negarán vostedes; co-rresponsabilidade para un uso responsable da auga.

E tamén sobre inundacións. Non nomearon vostedes —creo—, polo que escoitei, e intenteiestar atenta, non escoitei aquí gran cousa sobre o tema das enchentes, das inundacións. Eusigo esperando pola Deputación da Coruña, dende hai máis de seis meses, para falar da pro-blemática das enchentes de Muxía, de Vimianzo e de Camariñas. Sigo esperando, van seismeses. Este é o e-mail enviado á Deputación da Coruña para falar conxuntamente para axu-dar os concellos. Polo tanto, ¿que me din vostedes de temas de inundacións, de temas deseca, temas de cambio climático?


52

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


E respecto desa Lei de garantías de abastecemento, que non sei que cualificativo lle deronvostedes, o certo é que é irresponsabilidade. Queremos dar unha resposta áxil, acertada, coor-dinarnos, dar ferramentas para axudar e dar facilidades aos concellos con esas axudas aosplans de emerxencia. ¿Vanlle exixir ás deputacións que exerzan a súa responsabilidade deaxudar aos concellos para que tamén colaboren con eles e os axuden nos plans de emerxenciade seca? ¿Non lles parece importante que teñamos en todos os concellos galegos plans deemerxencia de seca? ¿Non lles parece importante? ¿Non lles parece importante actuar nasperdas en rede? Eu non escoitei nada. ¿Parécelles razoable que teñamos en rede perdas deata o 40 %? ¿Parécelles sustentable e eficiente ter o 40 % de perdas en rede en Galicia? Senon coñecen os problemas, tampouco é fácil arranxalos. O fácil é balóns fóra, negarse a todo.

Sobre o abastecemento de auga en xeral, eu insisto en que hai que investir no que non se ve,no que non brilla dende o ceo. Os concellos recadan moitas taxas, polo tanto, invistamos oque se recada en materia de auga en auga. Invistámolo en auga. Non no que brilla, senón enmateria de auga, e así avanzaremos todos conxuntamente. Investir o que se recada en ma-teria de auga, que están recadando os concellos moitísimos millóns de euros. Fagan vostedesa conta, que se invista.

Pontevedra eu dubido que invista, porque se toda a rede está feita uns zorros, ¿onde vai ataxa de depuración, a taxa de alcantarillado e de saneamento que recada o Concello de Pon-tevedra? Explíquenme vostedes onde vai. E así podiamos falar doutros concellos das cidades.

En Pontevedra aí está o Plan de saneamento da ría, no que queremos avanzar; vostedes en-torpecen. Eu o do apoio xa llelo dixen. O do 40 % de auga do mar entrando na rede de co-lectores nalgúns puntos en Pontevedra xa o dixen.

Na ría do Burgo, ao BNG pídolle coherencia política. Pídolles coherencia política a eses gobernos.Para que goberne o PSOE, ¿vanlle exixir antes o financiamento da dragaxe da ría do Burgo nesaszonas da Coruña como condición? Porque queren levar a bandeira da dragaxe da ría do Burgo.Demóstreno. Eu pídolles que o fagan, para ter finalmente a dragaxe da ría do Burgo. Puxemosunha solución en bandexa de prata; cóllana, por favor, para a dragaxe da ría do Burgo.

En calquera caso, todas as críticas terían máis lexitimidade se predicasen co exemplo. Si, é así,terían máis lexitimidade. Creo que iso calquera o pode entender. Lembremos unha vez máis ascompetencias que teñen as entidades locais, exemplos clamorosos de pésima xestión nas siglasdos seus partidos. Temos exemplos clamorosos de pésima xestión nos seus partidos.

No Partido Socialista, en Vigo recádase moitísimo por investir na taxa de abastecemento, éunha realidade, pero ten unha ETAP, unha potabilizadora, obsoleta. Eu suxeríallo para ga-rantir a calidade, pois non é de recibo que nun encoro no século XXI, un encoro que ten atao 40 %, unha potabilizadora non sexa capaz de tratar esa auga. Non é de recibo. Porque noresto de España, que xa están acostumados a ter escaseza de auga, nas potabilizadoras nonpasa iso. Polo tanto, eu creo que non é de recibo.

¿Vai dar leccións tamén o BNG, que en Pontevedra dificulta, bloquea, recada taxa polo man-temento da rede que non mantén. En Poio ignora facer unha depuradora, non buscar os te-


53

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


rreos, buscar o aprazamento...? ¿Van dar leccións As Mareas, incapaces de xestionar a de-puradora de Ferrol, incapaces de sacar adiante a depuradora de Santiago e que ademais encatro anos non fixeron absolutamente nada para blindarse ante o risco da seca?

Polo tanto, nesas cidades nas que se recadan grandes cantidades de diñeiro por taxa de abas-tecemento e saneamento, dígolles que invistan en solucións para mellorar o abastecementoe o saneamento. Gañaremos todos e camiñaremos cara a un uso responsable da auga.

Eu creo que son actitudes, as que vin aquí, que non contribúen a nada. Pido seriedade, pero,sobre todo, pido que escoiten, porque eu dinme conta de que nin tan sequera me escoitaron.


O señor PRESIDENTE: Grazas, conselleira.

Rolda especial de aclaracións. Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego, señor Bará.

O señor BARÁ TORRES: Conselleira, esta non era a comparecencia do BNG, nin a miña com-parecencia, era a súa comparecencia, onde ten vostede que dar explicacións. (Aplausos.) Etampouco —bueno, polo menos vai entrando en calor o hemiciclo— é a comparecencia dosconcellos, esa foi o 26 de maio e aí perderon vostedes estrepitosamente, o BNG segue go-bernando (Protestas.) Si, si, si, si, si. Ningunha alcaldía nas cidades, esa é a realidade. E nou-tras vilas a ver que pasa. Si, aí foi a comparecencia. (Pronúncianse palabras que non se perciben.)Alcaldías o próximo 15. (Murmurios.) Si, fagan vostedes as contas da avoa ou do avó, pero arealidade é a realidade. A comparecencia foi...

O señor PRESIDENTE: Silencio. Esperemos ao sábado, ¡home! O sábado saberase todo. Que-dan poucos días. Tranquilidade.

O señor BARÁ TORRES: Alporízase aquí o galiñeiro...

Das competencias non vou volver falar porque están claras na Lei de augas, que é a lei sec-torial desta materia. Isto do que fala, en todo caso, é da súa incompetencia, da súa incapaci-dade para asumir o que son competencias da Xunta de Galiza que están claras na lei. Daplanificación non me dixo vostede nada. ¿Para cando o Plan galego de saneamento, que o tenque facer a Xunta de Galiza, señora conselleira, téñeno que facer vostedes, e non o fixeron?

Sobre o tema das rías. As rías están lanzando un auténtico SOS. Hai un estudo da Universi-dade de Vigo que demostra cal é o estado catastrófico da ría de Arousa. Fala de vertidos con-taminantes, de augas depuradas e non depuradas; constatan importantes deficiencias narede de saneamento, a mortalidade do marisco, a perda de produtividade, a perda de em-prego asociada a todo isto. É unha chamada de alarma, de atención e de emerxencia que sepode estender a todas as rías. Por iso, nós lles propoñemos unha cousa moi concreta: quelle encarguemos á Universidade de Vigo un estudo exhaustivo, unha auditoría, sobre o estadodas rías; sobre todos os problemas que teñen de contaminación e de perda de produtividade;tamén sobre os efectos do cambio climático nas rías; sobre as consecuencias das decisións


54

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


que se toman nas instancias europeas; e tamén para propoñer medidas de rexeneración in-tegral das rías. ¿Está de acordo en facelo? Agora quéixanse, estamos suando aquí.

O señor PRESIDENTE: Isto é difícil... Vai calor, agora vai calor.

O señor BARÁ TORRES: Arremangámonos, entón.

¿Están de acordo? Miren, a dragaxe da ría do Burgo tíñana que ter feito vostedes xa candoestiveron no Goberno do Estado, e non a fixeron. Agora bótanlle a culpa ao novo Goberno. ¿Eque fixeron vostedes cando estaban gobernando no Estado? O mesmo que a de Pontevedra,que leva dende o ano 2011 a voltas e non a fixeron. ¡Gobernan vostedes Portos de Galicia!

E sobre a ría de Pontevedra, señora conselleira —algo sei disto—, na ría de Pontevedra haitres depuradoras, na de Arousa hai once e na de Vigo hai dez; este dato é elocuente. E a de-puradora que está nos Praceres é unha depuradora supramunicipal que leva xestionando aXunta de Galiza dende a súa construción, nos anos noventa, polo tanto, non é responsabi-lidade... Dálle servizo a catro concellos: a Marín, a Pontevedra, a Poio, á Brilat, que está enVilaboa, e a Pontecaldelas, ao polígono empresarial. ¿Que me vén dicir aquí? É responsabi-lidade da Xunta de Galiza. Asuman as súas responsabilidades. É responsabilidade súa taména mellora do seu funcionamento, porque funciona mal; ter un emisario en condicións. OConcello de Pontevedra é un concello exemplar en materia de abastecemento e saneamento,porque co novo contrato que se acaba de adxudicar imos completar toda a rede de sanea-mento do concello, con máis de 25 millóns de euros de investimento; unha rede separativa,por certo. É unha rede de abastecemento de auga exemplar tamén en corrixir as perdas, queestán por debaixo do 10 %.

Polo tanto, non veña aquí darnos leccións, porque os datos están aí. Menos do 1 % da rede éunitaria, o resto é separativa e totalmente renovada, porque todas as obras que se fixeronno concello de Pontevedra nos últimos vinte anos tiveron unha prioridade: mellorar a cidadepor abaixo, por onde non se ve, nas redes dos servizos. Iso foi sempre unha prioridade.

Mire, máis deberes: Pacto local da auga. Non lle boten a culpa á deputación. Anunciáronono 2013 e dixeron que nun ano ía estar. No 2017 aprobamos aquí un acordo. A conselleira deMedio Ambiente daquela, que xa non está aquí, tamén dixo que era prioritario. Cumpran coasúa función.

Terceiro, planificación xeral, ¿para cando eses plans galegos que teñen que planificarglobalmente?

Plan de emerxencia contra a contaminación dos ríos, garantía de abastecemento da auga.Mire, estamos de acordo en que ningún concello o fixo. O señor Trenor citou aquí os conce-llos dos outros partidos, pero é que ningún concello, tampouco do Partido Popular, fixo estesplans de emerxencia ante episodios de seca. Hai que facelos, hai que pular por un uso res-ponsábel da auga, e isto non é unha cuestión soamente sectorial da materia da auga. Haique aforrar auga, hai que mellorar a eficiencia, hai que concienciar a poboación, hai quereutilizar os recursos, pero é unha cuestión de política económica ambiental xeral que ten


55

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


que ver coa política industrial, ten que ver coa política forestal, ten que ver coa política deresiduos, de mobilidade, todo iso ten que ver co consumo e coa nova cultura da auga, e vos-tedes non están facendo os deberes nesta materia.

Temos tamén a cuestión do consello sobre o uso sustentábel da auga, que ten que ver moitocon estas cuestións. ¿Cando van crear este consello? Dígao aquí, ten a oportunidade de acla-rarnos esta cuestión.

Despois, o das competencias. Asuman as súas competencias e nós propoñémoslles unha me-dida para ampliar esas competencias, que Galiza asuma tamén as competencias da concahidrográfica do Miño-Sil, para ter a capacidade de goberno, de xestión e de solución dosproblemas de todo o noso territorio.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Bará.

Grupo Parlamentario Socialista, señora Vilán.


Á parte de propoñer que melloren algo, por favor, o aire acondicionado porque imosmorrer aquí asfixiadas, eu vou propoñer que nos poñan unha pizarra, tiza e esas cousas,e cada vez que suba algún dos conselleiros —en concreto, a conselleira— que nos ex-plique un pouco mellor con gráficos escritos, porque se ve que somos moi malos alum-nos e moi malas alumnas.

A seguinte vez tamén vou propoñer que, en vez de comparecencia, se chame leccións ma-xistrais dos conselleiros e das conselleiras, para ver se aprendemos algo os que estamos naoposición, porque non nos enteramos absolutamente de nada. Pero soe ocorrer que, candoos alumnos e as alumnas fallan, a culpa, a responsabilidade, soe ser case sempre do mestreou do profesor, ou da mestra ou da profesora, case sempre ocorre iso. Quizais sexa que aexplicación non foi suficientemente convincente.

Competencias. A Xunta ten competencia na xestión da depuración, salvo nos 300 quilóme-tros de ríos urbanos, no resto dos quilómetros, que son bastantes máis; nos caudais ecoló-xicos, nos acuíferos, na xestión do uso diario da auga, na concienciación, nos recursoshídricos, nos plans de inundación, nos plans de seca daqueles concellos de menos de 20.000habitantes, na área mariña, na calidade da auga. Todo iso é competencia da Xunta de Galicia,pero vese que quen non asumen a súa responsabilidade onde gobernan son os concellos, isofoi o que dixo vostede.

O traballo é inxente. Repítolle os datos: 2009, 177 millóns de euros investidos en infraes-truturas hidráulicas; 2019, 92. Segundo a Conta Xeral da Xunta, da Comunidade Autónoma,dos anos 2016 e 2017 —que é a última que temos—, de 107 millóns de euros deixaron vos-tedes sen executar 79 e pico, 80 millóns de euros. Ese é o investimento inxente.


56

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Tamén o novo modelo de saneamento no rural, ¿a que se referiu vostede? ¿Ás minidepuradorasde Baltar, que creo que están xudicializadas? Ese é o novo modelo de saneamento do rural, aomellor. Falou vostede de cento corenta e oito depuradoras en trinta anos, menos de cinco de-puradoras por ano; efectivamente, un traballo inxente o dos gobernos do Partido Popular.

E logo fala vostede de resposta áxil. A Lei de garantía de abastecemento vai ser unha respostaáxil. Levan vostedes co anteproxecto dende abril do ano 2018. ¡Viva a axilidade!

Afeounos vostede que non tivemos espírito construtivo. Dende aquí eu faleille dunha pro-posta de Lei de transición hidrolóxica e de que inclúan a área mariña como área protexidanese proxecto de lei de patrimonio natural que acaba de entrar no Parlamento; e de que falecoa conselleira do Mar para que non se leven os vertidos da dragaxe da ría de Pontevedra áilla de Sálvora. Son tres cousas que son propostas con espírito absolutamente construtivo,conselleira.

Vostede veu aquí, efectivamente, criticar a irresponsabilidade dos concellos. Foi o que fixo.Ría do Burgo, Concello da Coruña, creo que cinco anos para atrás gobernaba un señor que seapelidaba Negreira, e creo que é do Partido Popular. No ano 2013 veu unha delegación de eu-rodeputados da Comisión de Medio Ambiente do Parlamento Europeo e había dous metros delodos para abaixo na ría do Burgo; tanto que un mergullador quedou alí, e tivo que deixar alío traxe porque non eran capaces de sacalo —2013, non estamos a falar de hai trinta anos—.

Concello de Poio, Mariano Rajoy deixoulle un regalo ao señor Telmo Martín con esa decla-ración de interese xeral para unha parte da depuradora do Ron, Samieira, Raxó e Sanxenxo,foi un compromiso. Pois nestes días van ter vostedes noticias dese compromiso por partedo Goberno central.

Santiago, creo que hai cinco anos... Bueno, gobernaron varios, primeiro un señor que se ape-lida Conde Roa e logo Agustín Hernández, que viña de ser o número 25 e conselleiro de MedioAmbiente.

Sobre Sanxenxo dixo vostede: ¿como imos levar os residuos industriais ás depuradoras? Poisen Sanxenxo, curiosamente, Telmo Martín conseguiu levar os residuos industriais do polí-gono de Nantes a unha depuradora de residuos urbanos que está en Meaño, e ademais bo-talos nun espazo protexido que é Os Pasales, ese é o seu modelo.

En Vigo a depuradora do Lagares ten un nome, e ese nome é Elena Espinosa; ese é o nomeda depuradora do Lagares en Vigo. En Ferrol creo que hai cinco anos gobernaba un señorque se chama José Manuel Rey. E en Pontevedra a súa solución é firmar un pacto ambientalcon Ence para que a depuradora dos Praceres a arranxe Ence cos seus cartos. Pois ¡fantás-tico!, a verdade é que a xestión é inxente por parte da súa consellería, conselleira.

Podería vostede vir aquí e dicir que, pese a ter uns alumnos e unhas alumnas moi pouco avan-taxados, vostede ía intentar convencernos, pero sen mentir, sen dar ningún dato —porquenon deu ningún dato real, non se referiu para nada nin aos orzamentos nin á execución dosorzamentos en infraestruturas hidráulicas—, de que é necesaria a colaboración de todos, e


57

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


non responsabilizar exclusivamente os concellos, porque vostede ten competencias. Por certo,non debería telas, debería telas a conselleira de Medio Ambiente, ao noso entender.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Vilán.

Grupo Parlamentario de En Marea, señor Cal.

O señor CAL OGANDO: Grazas, presidente.

Parece que o cambio climático entrou tamén no Parlamento de Galicia, que sobe aquí a tem-peratura. Cando menos a ver se serve para que nos sensibilicemos todos e todas un poucomáis con esta cuestión, xusto cando estamos falando deste tema.

E a ver se desta vez entendín mellor a súa intervención; prestar atención, presteina, e taménna primeira. Dicía o señor Trenor ao inicio da súa intervención que perdemos o tempo nestaCámara falando dos concellos, pero tanto o señor Trenor como a señora conselleira pasaronpracticamente a súa intervención falando dos concellos.

E como xa dixeron os voceiros anteriores, os plans de emerxencia de seca non os puxo enmarcha ningún concello, absolutamente ningún. É evidente que é un problema estrutural, eperdemos o tempo se estamos aquí dedicándonos a atacar os concellos das bancadas da opo-sición que non fixeron plan de emerxencia cando sabemos que é un problema estrutural,que ningún concello o puxo en marcha. Polo tanto, é evidente que non funciona esta fórmulae que hai que intervir dende a Xunta de Galicia, e non vir aquí perder o tempo en atacar osconcellos da oposición. Nós poderiamos agora tamén estar facendo o mesmo co Partido Po-pular, pero é ridículo porque ningún o ten; entón, non o fagamos e busquemos solucións aese problema.

Gustaríanos tamén que puxeran exemplos de concellos do Partido Popular que están facendounha fantástica xestión do abastecemento e do saneamento. Póñame exemplos de concellosdo Partido Popular. É un problema estrutural en Galicia; a maioría dos concellos, a prácticatotalidade dos concellos, teñen problemas de saneamento e teñen problemas de abastece-mento. Por iso dicimos que a Xunta de Galicia debe participar moi directamente nesta cues-tión e debe establecer un marco de colaboración cos concellos para solventar estaproblemática. Porque non é un problema de concellos dunha cor ou doutra, é un problemaestrutural no que a Xunta de Galicia ten que ter unha maior implicación.

E, evidentemente, claro que ten competencias, ¡por suposto que ten competencias!, e tenque facelo e non o vén facendo. Se o problema está na maioría dos concellos de Galicia é unproblema estrutural de Galicia, e a Xunta de Galicia ten que actuar, deixar de vir aquí atacaruns concellos ou outros e poñer solucións, porque é un problema moi serio e moi grave. Éun problema moi serio e moi grave. (Pronúncianse palabraas que non se perciben.) Xa estousendo construtivo, señora conselleira. ¡Póñanse a traballar e a actuar! E busquen marcos decolaboración cos concellos porque estamos diante dun problema moi grave.


58

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


¿Que fixeron dende a anterior alarma? Pregunteillo na primeira intervención. Despois daprimeira alarma que houbo hai máis de ano e medio co abastecemento en Vigo, e tamén cosproblemas de seca que houbo en Ourense, ¿que fixeron durante este ano e medio para quenon nos volvamos atopar na mesma situación se nos volvemos atopar no mesmo contextoclimático? ¿Que fixeron? Saia agora, na súa réplica, e diga que fixeron para que non nos vol-vamos atopar con esta situación.

¿Que pasa con Ribeira, señora conselleira? ¿Que pasa coa EDAR de Ribeira? Veña aquí dicirpor que tres anos despois de investir máis de vinte e dous millóns nunha obra nova seguesen funcionar correctamente. Aínda non está entregada, ¡segue sen funcionar correctamente!Veña aquí e explique esa fantástica xestión que están facendo vostedes, que ademais puxocomo exemplo os investimentos na ría de Arousa.

Tampouco nos falou dos lodos que pretenden instalar en Sálvora e das consecuencias quepoden ter coa entrada das correntes na ría. Fálenos tamén diso, señora conselleira, xa quepuxo como exemplo a ría de Arousa. Poñan unha solución.

E, ¡home!, o que di da EDAR de Vilagarcía, que é unha competencia municipal, bueno, é ver-goñento que vostede o diga. O Concello leva máis de dez anos agardando a colaboración daXunta de Galicia para poñer unha solución porque precisa dun investimento alto, e vostedesábeo, non veña aquí responsabilizar o concello. ¿Que están facendo para solventar ese pro-blema? E deixe de botar balóns fóra, que é o único que fai con estas cuestións. Vostede tencompetencias sobre o asunto, o Concello precisa un marco de colaboración, e están agar-dando a que a Xunta de Galicia se poña as pilas.

Na primeira intervención non me deu tempo a rematar, porque eu queríalle falar dalgunhas ou-tras cuestións das que vostede non falou e que a min me parecen tremendamente importantes.Vou ser construtivo e voulle poñer enriba da mesa algunhas cuestións que a nós nos parecenfundamentais para afrontar o problema que temos co abastecemento da auga, coa caída desterecurso, pois cada vez temos menos recursos dispoñibles para poder garantir o dereito do accesoá auga en condicións de calidade, que ten que ver co consumo de certos sectores.

Gustaríame saber se ten pensado facer algo ou ten pensado actuar diante das industrias queteñen un altísimo consumo de recursos hídricos e que están tendo baixos custos no seu pa-gamento. Poñamos o exemplo de Ence. Ence consume máis que toda a cidade de Pontevedrapero paga pola auga un prezo ridículo. A nós isto parécenos que non ten sentido no actualcontexto, no que hai escaseza de auga. Porque hai industrias que gañan decenas de millosde euros ao ano e están externalizando o custo en consumo de auga que non están pagando.¿Cre vostede que deberiamos actuar sobre esta cuestión? ¿Cre vostede que se lles debería co-brar a auga a estas industrias, que obteñen grandes beneficios. están consumindo altísimascantidades de auga e pagando menos que calquera cidadán? Gustaríame que na súa réplicafalase sobre esta cuestión porque creo que neste contexto temos que actuar; é urxente quese actúe sobre esta cuestión.

¿Que pasa coas especies invasoras, que están consumindo altísimas cantidades de auga? Oeucalipto e a acacia consomen o dobre de auga e as capas freáticas redúcense o dobre nas


59

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


zonas onde están. ¿Pensan vostedes actuar diante desta cuestión? Porque novamente vemosa Ence secando a Galicia. ¿Ten pensado actuar diante do eucalipto e da acacia, que estánconsumindo altísimas cantidades de recursos hídricos?

E como non me dan máis tempo, déixolle esas dúas preguntas enriba da mesa: as industriase as plantas invasoras que están consumindo altas cantidades de auga. ¿Teñen pensado vos-tedes facer algo?

E tiña razón a señora Vilán, evidentemente, isto tiña que estar na Consellería de Medio Am-biente porque é onde se deben tratar estes temas, e non en Infraestruturas.

Máis nada. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Cal.

Grupo Parlamentario Popular, señor Trenor.

O señor TRENOR LÓPEZ: Señorías, parece que todos estamos de acordo na importancia dasnosas augas, pero o noso compromiso concrétase e ten o seu reflexo nos orzamentos e noseu caso hai moita palabrería. Non só é que non fagan o máis mínimo esforzo investidor,senón que poñen todos os obstáculos e atrancos alá onde poden. Eu, a raíz deste exercicioseu, non sei para que queren gobernar vostedes se son incapaces de priorizar.

Incluso vostede, señor Bará, que me falaba aquí dun informe que definía as situacións dal-gúns sitios tan catastróficos. ¿Pero entón que é o que fan os seus gobernos? Se tan catastró-fico é, se tan imperiosa é a necesidade de actuar, se tan urxente é, se vostede é tan conscientedesa necesidade, ¿que fai vostede na deputación?, ¿que fai vostede no concello? ¡Nada, nadade nada! Pero é que, ademais, encima vostede está facendo un recoñecemento de que coñeceesa situación. Non sei, vir aquí con argumentos que o deixan quedar mal a si mesmo paré-ceme un contrasentido; pero, bueno, ¡alá vostede!

Señora Vilán, ¿dígolle o que fixo na Coruña o Partido Popular? Máis de cen millóns de eurosde investimento na ría, o que permite, precisamente, que teñamos unha ría que non conta-mine máis; unha ría que agora depura todo aquilo que ten que depurar. Ademais, defende-mos e aprobamos a conexión de Meirama e Cecebre —non sei se se acorda vostede—, unhaconexión de cando se estaba a encher o lago de Meirama. E fixémolo coa oposición de EnMarea e coa oposición do Bloque Nacionalista, que dicían que se ía envelenar a auga da Co-ruña, que ía haber cadmio, que ía haber arsénico nesa auga. Cinco anos despois, ¿onde que-daron aquelas denuncias? Cinco anos despois, e tras un goberno de catro anos de En Marea,daquelas denuncias non houbo nada. Iso é o que soe pasar coas denuncias que fai a oposición,coas alarmas que xera a oposición, que despois, cando eles gobernan, non cambian os feitospero si cambian as denuncias ou cambian as alarmas.

Defendemos tamén un plan de renovación de todas as tuberías, precisamente para que nonhoubera filtracións nelas. Do que nos decatamos cando estivemos no Goberno é de que íamáis auga a depurar da que se consumía, co cal tiña que haber filtracións da auga do mar


60

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


dentro das propias tuberías, por iso se fixo un plan para iso. E fíxose tamén un plan —nonestá aquí agora mesmo o señor Prado pero sei que el o liderou— de eliminación de vertidos;plan que se executou na súa meirande parte co anterior goberno municipal e algúns dos pro-xectos que quedaron aprobados e que tamén quedaron orzamentados executounos a Marea.

¿Que fixo vostede? ¿Que fixo o Partido Socialista? Nada de nada. É máis, cando por fin habíaun compromiso de execución de orzamentos para a dragaxe, que é a última parte que queda...Non sei se quedou claro. O saneamento fíxose, fíxoo a Xunta de Galicia. O plan de vertidosfíxoo o Goberno, fíxoo tamén a Xunta de Galicia, e o Goberno municipal. E queda pendenteunha parte, pero o máis importante fíxose. E ¿que é o que queda pendente?, o do Gobernodo Estado. E eu díxenllo. O do Goberno do estado estaba orzamentado no 2018, non o exe-cutaron, desapareceu esa partida no 2019 e agora non sabemos o que vai pasar, porque in-cluso os compromisos de reasignación de fondos tampouco os cumpren vostedes. E iso avostede provócalle a risa.

Mire, señor Bará, referido a Pontevedra, é a maior mostra de irresponsabilidade. O Concellode Pontevedra, no que vostede leva gobernando moitos anos, non deixa de boicotear os in-vestimentos da Xunta de Galicia na súa ría; non deixa que os demais invistan para corrixiras deficiencias que son da súa responsabilidade. Ademais —como ben lle recordou a con-selleira— Pontevedra é a única gran cidade de Galicia que non xestiona a depuración dassúas augas. Non hai maior recoñecemento de incompetencia pola súa parte que negarse aasumir unha responsabilidade de xestión. ¡Menos mal que estamos outros para facer o tra-ballo que non fai o Bloque Nacionalista Galego! E como ben lle recordou a conselleira, in-vestíronse máis de corenta millóns de euros en saneamento e estamos pendentes de investiroutros sesenta millóns de euros, que van permitir, entre outras actuacións, mellorar a EDARde Praceres.

E sobre resultados electorais, resultado electoral estrepitoso, señor Bará, cando un sacamenos da metade dos votos que saca outro partido debería ser moi, moi, prudente. Vostedenunha comisión xa me recoñeceu que non é o mesmo gobernar con sete concelleiros quegobernar con doce. E vostede dicíamo, precisamente, porque cando sacou os doce estabavostede moi orgulloso e considerábase moi lexitimado para defender todo aquilo que pro-poñían, e consideraba que a oposición, que daquela tiña sete concelleiros, non estaba lexi-timada nin para opinar sobre o que pasaba en Pontevedra, porque ese é o seu concepto dademocracia. ¿Pero sabe que pasa? (Aplausos.) Que vostede me recoñecía que si, que vostedeestaba máis lexitimado a gobernar cando tiña doce que cando tiña sete. Pois aplique o contoe aplique ese mesmo argumento ao resto dos municipios. Felicite a aqueles que gañan aseleccións e recoñeza que polo menos cando un non ten a maioría, cando os cidadáns non orespaldan, como mínimo hai un déficit de lexitimidade, señor Bará.

En Vigo a Xunta inviste 80 millóns de euros na EDAR do Lagares. O investimento era de 200millóns, o maior investimento dunha obra hidráulica na nosa comunidade. ¿Que fai o PartidoSocialista no eido da augas? Primeiro, ocultar os problemas de depuración da depuradora doCasal, que non é capaz de depurar a auga no encoro de Eiras cando este chega ao 40 %.

O señor PRESIDENTE: Remate, por favor.


61

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor TRENOR LÓPEZ: E quero recordarlle —porque vostede estaba neste Parlamento eeu tamén cando sufrimos aquela seca— cal foi o papel de cada un. Mentres vostede traía aesta Cámara iniciativas para endurecer os protocolos, para que se actuase contra a seca, paraque a Xunta de Galicia arranxara todos aqueles problemas da seca, tiñamos un alcalde doque vostede presume e considera que simplemente porque gaña as eleccións...


O señor TRENOR LÓPEZ: ...parece que xa está xustificado todo, incluso o que se fai mal.Aplique tamén ese argumento para esta Cámara. Aplíqueo, a ver cal é a consecuencia e aconclusión que vostede saca. E lémbrolle que, cando aquí se declarou a alerta, había un al-calde que dicía que non a ía cumprir.


O señor TRENOR LÓPEZ: Lémbrolle que dicía que lle sobraba auga, que lle sobraba auga incluso...

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Trenor.

O señor TRENOR LÓPEZ: ...para dar aos outros concellos.

O señor PRESIDENTE: Grazas. (O señor Trenor López pronuncia palabras que non se perciben.)Grazas, señor Trenor, terminou o seu tempo. (O señor Trenor López pronuncia palabras que nonse perciben.) . (Aplausos.) Grazas, terminou o seu tempo.

Peche da comparecencia. Conselleira de Infraestruturas e Mobilidade.


Señorías, na miña intervención a miña intención foi trasladar a este Parlamento e aos gruposque o conforman cumprida información do traballo feito e das perspectivas do traballo quehai que facer para avanzar nos retos que temos no futuro: garantir e preservar o noso recursomáis valioso, que é a auga, de cara a avanzar a un uso responsable, no que todos os esforzosson poucos e no que temos que estar traballando conxuntamente, de cara a prepararnos paraeste novo contexto que xa temos do cambio climático.

En calquera caso, máis que facer un recompilatorio, tamén quero contestar a algunhas cues-tións. O señor Bará di que a depuradora de Praceres é supramunicipal e que por iso, direc-tamente, a Xunta de Galicia ten que. ten que... Non sei se vostede coñece a realidadeterritorial de toda Galicia. Limítase a Pontevedra. A depuradora da Coruña é supramunicipal,van os vertidos de Oleiros, de Cambre, de Arteixo, de Culleredo. ¿E quen a xestiona? Polotanto, que sexa unha depuradora supramunicipal non implica que sexa a Xunta de Galicia aresponsable do seu mantemento directamente. Eu creo que non coñece a realidade territorialque temos en Galicia e limítase a unha cuestión concreta. E volvo dicir, tan importante é adepuradora como a propia rede. Eu creo que a rede de Pontevedra, do concello de Pontevedra,


62

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


infiltra ata o 40 % en certos treitos de auga do mar. E incluso dígolle máis, regatos enteiros,e iso non é nada eficiente. Non o digo eu, dino os informes técnicos e as cámaras que semeten polas conducións, que sabe que iso se pode facer. ¿Eu que quere que lle diga? Tan im-portante é a depuradora como a rede, e aí temos exemplos da xestión de depuradoras su-pramunicipais noutros concellos, polo tanto, non mesture churras con merinas.

Señora Vilán, debe ser que non escoita, eu dixen e digo que os concellos... (Pronúncianse pa-labras que non se perciben.) Eu entendo que non debe escoitar. Non sei, digo. Dixen e digo queos concellos teñen dificultades, que teñen dificultades e que temos que axudar. E ten queaxudar tamén a deputación. Eu agardo que tamén a deputación comparta comigo que tenque axudar nesa tarefa tan importante e fundamental como di vostede, que tamén comparto.Eu agardo que si. Moitas grazas. Eu agardo e agradezo que si, que as deputacións, incluso ade Pontevedra. (Aplausos.) Eu agradézolle ese pacto e que me tenda a man para que as depu-tacións entren nisto. É fundamental, para arranxar de forma definitiva todo isto, que as de-putacións... Eu tamén lles agradezo ese pacto no que estean as deputacións, que éfundamental.

Puxo aquí o exemplo do profesor e o mestre. Creo que o que quere entender entende. E per-mítame que lle diga que afirmou cousas que non dixen pero que si dixen. Entón, eu creo queteño a obriga de dicir... Ao mellor é que non me escoitou ben, pero dixo cousas que non dixenque si dixen. Non imos entrar aquí nesa cuestión... (Pronúncianse palabras que non se perciben.),é cuestión menor o que dixen ou o que deixei de dicir.

En calquera caso, eu si lles digo que a ministra, a súa ministra para a Transición Ecolóxica,en todas as súas intervencións, cando empeza... (Murmurios.) Eu invítoos a que as escoiten.A súa ministra para a Transición Ecolóxica empeza falando das competencias dos concellosen abastecemento, saneamento e depuración. Polo tanto, non me veñan aquí como sempre,para min vale pero para os outros non vale.

En calquera caso, eu veño aquí falar do traballo feito, do traballo que temos por diante, detraballar conxuntamente, de apoiar os concellos nunha tarefa difícil na que teñen dificulta-des, sobre todo os máis pequenos, por esa dispersión que temos, esa singularidade galega,esa dispersión galega, que nos fai diferentes pero que nos dificulta á hora de executar etamén de explotar infraestruturas.

Nunha hora é moi complicado falar de todo este tema en todos os detalles, pero é unha tarefaque temos todos por diante para traballar conxuntamente. Agradezo ese pacto no que esteanas deputacións para traballar conxuntamente deputacións e Xunta cos concellos para axu-dalos, porque é o que temos que facer. É un desafío que temos por diante esa responsabili-dade conxunta para un uso responsable da auga. Desafíos —como dicía— que se dificultancoa nosa singularidade territorial. Temos moito avanzado, creo que non podemos obviar oque temos avanzado na nosa comunidade. Son inxentes os recursos investidos, moitísimasas actuacións, e si que demos un salto importantísimo con eses 3,3 millóns de habitantesequivalentes xa conectados a un sistema de depuración. Vostede non lle dá importancia, peroen Europa danlle importancia e nós dámoslle importancia. Claro que hai que conectarse aun sistema de depuración, porque iso axuda, por suposto, a mellorar a calidade das augas.


63

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Todos os investimentos realizados na ría do Burgo, todos os resultados, que os vemos aí,que mellorou a calidade das augas de C á B. Eu agardo que o Goberno de Madrid se impliquena dragaxe.

Na ría de Arousa temos investido e seguimos avanzando.

A depuradora de Ribeira, señor Cal. Na depuradora de Ribeira o problema non era da depu-radora, era un problema da rede. Por iso hai que falar conxuntamente: rede, colectores esistemas de bombeo. Era un problema da rede e está subsanado. Para a súa tranquilidade,saiba vostede que está subsanado.

Plans de saneamento locais. ¿Que é o desenvolvemento dun plan de saneamento? Un plande saneamento é unha escala de gran alcance, a gran escala. Están logo os plans hidrolóxicos.Os plans de saneamento local son a escala de detalle que permite concretar a diagnose e de-senvolver actuacións. Aí están o da ría do Burgo, o da ría de Arousa, Noia, Cee, Ares e Be-tanzos nas rías, pero tamén noutros sitios como Lalín etc. É o seguimento e control de axudaaos concellos, asesorándoos e axudándoos a explotar as depuradoras en perfectas condicións.

Tamén o plan de control de vertidos, que nos permitiu eliminar máis de cincocentos vertidosnas rías galegas. Polo tanto, é innegable o esforzo do saneamento nas rías galegas, que sedeu un salto importantísimo e que hai que seguir avanzando. Hai que seguir avanzando perodemos un salto importantísimo... Non lles gusta, pero o certo é que é importante. Eu doullea gráfica. Se non ve, doulle a gráfica. Déalle a gráfica ao señor Bará para que vexa o salto dexigante, porque lle pasa como a min, que non ve ben de lonxe. (Aplausos.) (Pronúncianse pa-labras que non se perciben.)

Seguiremos mellorando a prestación dos servizos como xa temos feito. Xa cumprimos asdirectivas de saneamento ata o 90 %, mellorando a calidade das augas. Incrementamos endez puntos a mellora da calidade das augas, pero queremos seguir avanzando nesta materiacon moitísimas actuacións que temos en marcha, previstas e planificadas. Para executar haique planificar. Alguén comentou ¿que significa programado ou planificado? Pois o de sem-pre, empezar polo principio. Hai que planificar e programar para poder executar.

E neses retos que temos polo cambio climático, dous desafíos importantes: inundacións eseca. Por iso temos o Plan de xestión de risco de inundacións. Temos delimitadas esas áreasde risco de inundacións e estamos desenvolvendo os plans con actuacións concretas. E temosque facelo da man dos concellos porque estamos a falar de actuacións que requiren taménmedidas de protección civil e medidas urbanísticas, e hai que facelo da mans dos concellos.

As campañas de limpeza e mantemento dos ríos, con esa guía para mellorar a conservacióndos nosos ríos en treitos interurbanos e en treitos urbanos. Eu agardo tamén podelo facerconxuntamente coa Confederación Hidrográfica do Miño-Sil, para ter os mesmos criteriosneste asunto. O decreto para facilitar as obras menores en zona de policía de augas, que lledemos moitas facilidades a esa xente que quere facer actuacións nos 100 metros nas marxesdos ríos. E traballar —como dicía— nesa xestión responsable, nesas garantías de submi-nistración á poboación de auga en calidade e cantidade, e, por suposto, tamén para traballar


64

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


para unha resposta áxil e máis coordinada, non só facendo investimentos, senón con esetraballo de planificación como o Plan da seca, para ter pautas de aforro, limitar o uso prio-ritario e asegurar o abastecemento.

A lei de garantías de abastecemento, que eu considero realmente importante, é un instru-mento de axuda aos concellos. Eu agardo que viran con bos ollos esas axudas do Plan daseca, que foi iniciativa nosa. Claro que queremos que os concellos na Xunta de Galicia teñanplans de seca, por iso aprobamos esa orde de axudas para implantar os plans de seca. E que-remos que as deputacións axuden tamén á elaboración deses plans, porque se axudan, ga-ñaremos todos.

Polo tanto, con esas achegas construtivas como a da deputada Patricia Vilán, para que as de-putacións se incorporen a este pacto, que eu agradezo con toda sinceridade, é como debemostraballar. Dotarnos de planificación propia como eses plans de seca. E o apoio técnico e eco-nómico aos concellos nas súas competencias, que estamos a facer, que fixemos e queremosseguir facendo porque é necesario, porque queremos axudar, asistíndoos na execución dasobras, asistíndoos, asesorándoos no mantemento destas actuacións, facilitando con novasferramentas as axudas ao exercicio das súas competencias, con axudas económicas como oPlan de emerxencia para secas. Axudándoos á mellora da rede abastecemento, para evitarperdas en rede e conseguir fondos europeos conxuntamente para esas actuacións sostibles,¿Que máis sostible é que evitar perdas en rede en épocas de seca como vimos no ano 2017?

Polo tanto, eu creo que esa é a folla de ruta que quixen trasladar: traballar conxuntamente,unidos, para o saneamento, o abastecemento, inundacións e seca. A responsabilidade é detodos, porque estamos a falar do uso responsable da auga, e, por suposto, require a respon-sabilidade de todos.


O señor PRESIDENTE: Grazas, conselleira.

Suspendemos a sesión ata as 16 horas, catro da tarde.

Suspéndese a sesión á unha e trinta e dous minutos da tarde e retómase ás catro.

O señor PRESIDENTE: Boa tarde.

Reanudamos a sesión co punto cuarto da orde do día, neste caso, de mocións.

Moción do G. P. de En Marea, por iniciativa de Dª Flora Miranda Pena, sobre as actuaciónsque debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa implantación dun novo plan para aatención primaria do sistema sanitario público

O señor PRESIDENTE: Non se presentaron emendas.

Para formular a moción, ten a palabra a señora Miranda.


65

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A señora MIRANDA PENA: Graciñas, señor presidente.

Ata o momento de ocupar aquel escano formeime e exercín como médica de atención pri-maria, dezanove anos, para constatar que o mellor que lle pode pasar á xente deste paísdende o punto de vista sanitario é ter un equipo solvente de profesionais de primaria. Nonteño dúbida: poucos patrimonios aportan tanto valor ao público, poucos servizos teñen tantacapacidade de paliar as desigualdades, de detectar necesidades e de localizar recursos sociaise sanitarios máis axeitados para as necesidades de cada persoa.

Un sistema sanitario que se prece debe considerar a atención primaria o nivel asistencialcentral, non a porta de entrada, o centro dunha atención pública de calidade, por ser acce-sible, por ser eficiente, por ser equitativo, continuo, lonxitudinal e implantado no territorioe, sobre todo, por ter capacidade resolutiva cando se lle deixa traballar ben, cando se lledeixa traballar ben. Pero aquí o gasto per cápita en primaria é de 175 euros, fronte aos 914do hospital.

Un bo sistema sanitario tamén debe ter na máxima consideración as súas profesionais, condignidade laboral. É hipócrita pensar que profesionais maltratadas poden exercer ben oscoidados. Atopámonos ante unha fuxida cara a adiante da Consellería de Sanidade, cun planque non aborda as necesidades da atención primaria. Por iso trouxemos esta moción de novo,por iso e porque está convocada unha folga para o vindeiro día 19.

Asembleas unánimes —¡unánimes!— de profesionais pediron folga na primaria. É necesarioun novo modelo, hai que considerar os novos perfís de demanda, a comorbilidade, a croni-cidade, o avellentamento, a burocratización, a fragmentación da asistencia. Hai que revisara dotación de profesionais e os roles e hai que reconsiderar por exemplo o papel das enfer-meiras no manexo da cronicidade.

Para iso hai que comezar por dotar dun 25 % de orzamento no menor prazo posible, excluíndoo gasto farmacéutico, sen demoras. Os países con primarias solventes teñen sistemas sani-tarios máis decentes, e nós andamos entre un 11 % e un 13 % de orzamento. Comezamos mal.

Hai que recuperar as estruturas de xestión propia da primaria. Parece unha ladaíña xa detanto repetilo, pero é que non se acaba de asumir. Non se queren direccións supeditadas.

Cómpre derrogar as EOXI, porque son unha coartada para a mercantilización da saúde, parao hospitalocentrismo. O hospital é máis caro e máis sensible ao negocio da saúde, e a pri-maria é máis barata e máis eficiente. No hospital hai bastante máis marxe para facer negociocoa farmacia, coa tecnoloxía e coas derivacións á concertada.

E ¡ollo!, porque con tanta demolición do público, o 15 % das galegas e dos galegos xa teñenseguro privado. Igual iso si que interesa. A nós non, claro.

Debemos establecer cupos máximos, ao redor de mil douscentos cincuenta pacientes porequipo, por suposto individualizando e estratificando. O Ianus, o noso sistema de historiaclínica electrónica, non calibra ben. Precisamos medir mellor os datos sociais e os económi-


66

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


cos. As que fixemos clínica algún día sabemos que é moito máis complexa a atención a unpaciente con vulnerabilidade social que a un paciente con grave cardiopatía, por exemplo.

Hai que limitar os pacientes por día, por exemplo a vinte e cinco citados. Non serve o argu-mento de que se xeran listas de agarda. Claro que se xeran, pero a solución non é saturar, édignificar, dotar de profesionais suficientes a atención primaria. Esa é a única solución paranon ter listas de agarda.

¿E que pasa cos pacientes que chegan cada día fóra de axenda? Pois hai que facer unha triaxe,con protocolos decentes para o persoal de servizos xerais que está na porta e nos mostra-dores, con xestión e con valentía, porque o PP está vendendo que o sistema é accesible. Claro,pero o único prezo estano pagando as profesionais, forzando as súas axendas e rematandotarde as súas xornadas.

O tempo en primaria é ouro en diagnósticos e en tratamentos, hai que darlle a cada pacienteo tempo que precisa, non menos de dez minutos en demanda. Os cataláns conseguiron terdoce minutos por cada paciente. Canto menos tempo ten a primaria para ver con calidadeos pacientes, máis intervencionista é o sistema. Precisamos tempo para facer boas historiasclínicas e boas exploracións, para pedir menos probas ou para orientalas mellor.

A primaria precisa o mesmo catálogo de probas que o hospital, sen burocracia, e sen que axente teña a sensación de que ten que facer un maratón para xustificar cada proba que solicita.

É necesario evitar a eventualidade, polas profesionais, pero tamén polos pacientes, porquea continuidade no trato é un elemento de gran valor sanitario, e hai que preservalo con po-líticas sanitarias. Non serve o contrato de continuidade —as precarias sábeno ben—. Dascen MIR que remataron hai escasamente uns días, só doce se acolleron a este contrato. Haique deixar de improvisar co sistema de substitucións.

E hai que ofrecer todas as vacantes nas oposicións. Só se fideliza os profesionais cando sontratados ben. Hai falta de transparencia, non se saben as vacantes, non se sabe a previsiónde xubilacións nin o plan de continxencia para a súa cobertura.

Chega tarde o plan de formación de máis especialistas. Antes recortaron e agora non teñen.Iso non é unha desculpa, é unha grave irresponsabilidade.

Falemos dos PAC. Teñen que deixar de roubarlles o seu tempo e o seu salario. Apliquen uncómputo de xornada correcto e páguenlles os complementos que lles deben. Xa non serve acrise como coartada.

Esta fin de semana, no PAC da Parda, en Marín e en Caldas, traballaron por debaixo dos mí-nimos, traballaron cun médico de menos. Están sendo autenticamente irresponsables naxestión de profesionais nos puntos de atención continuada.

Formación continuada de calidade, sen fumes da industria farmacéutica, en horario laboralou computando as horas. O Sergas están contentísimo de que as profesionais se formen no


67

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


seu tempo libre, claro, porque son responsables, e logo así saen as enquisas, cunha valora-ción tremendamente boa, non grazas ao Sergas, senón grazas ás profesionais.

Hai que saír máis das consultas, hai que facer atención comunitaria, hai que saber como vive axente que atendemos, educando para a saúde, fomentando a autonomía das persoas enfermas,evitando frecuentacións innecesarias. E aquí claro que son vitais as enfermeiras e as auxiliares,as TCAE, que amortizaron dos centros de saúde e eran importantes para xestionar os materiais.

O traballo en equipo é comunicación entre profesionais, e se queren liderados de xefaturasde servizo, que sexan consensuados e en base a méritos. O sistema dixital non funciona benpara o consenso.

Hai que xeneralizar as traballadoras sociais e as psicólogas na primaria, para manexar o sufri-mento social, a vulnerabilidade, as adiccións, evitando medicalizacións innecesarias, porque unhaparte moi importante dos problemas que chegan á atención primaria resólvese sen fármacos.

Onte mesmo publicaba un xornal de tirada galega o mal que estamos facendo as cousas coalcoholismo. Non temos recursos suficientes para tratar unha patoloxía que é tremenda-mente prevalente na nosa poboación.

E o mesmo coa fisioterapia. É vital garantir a recuperación funcional das persoas, en prazosdesexables, cerca das súas casas, e evitando esperas que poidan condicionar os seus prog-nósticos, porque de nada serve aplicar o Código ictus cando logo temos unha persoa cunhaparesia esperando seis meses a ser rehabilitada.

Hai que valorar os recursos que precisa a atención domiciliaria, porque é un valor exclusivoda primaria, e tamén os paliativos e a morte digna. Hai que ler a Iona Heath; se non a coñe-cen, recoméndolles o seu libro «Ayudar a morir». Pódense abordar os paliativos na casa,pero non despois de atender corenta persoas nunha consulta. Hai que recuperar a normali-zación da morte nas casas das persoas maiores, porque non podemos ter os servizos de ur-xencias colapsados, cheos de anciáns de 90 anos esgotando de forma natural a súa vida, enbox de urxencias. Hai que evitar o ingreso de persoas con prognóstico natural de vida limi-tado que desexen quedar na casa. Estamos perdendo o norte, estamos perdendo dignidadena morte dos nosos maiores, das nosas persoas maiores.

Hai que revisar a equidade na repartición de recursos, porque temos cupos moi desiguais, ehai que axilizar a resposta hospitalaria; ningunha consulta preferente debería quedar senresposta en quince días.

Tamén hai que eliminar as listas de agarda non estruturais, porque non se pode tolerar man-dar a xente ao mostrador e que lle digan: xa a chamaremos. Máxima transparencia e menoscoartadas para derivar xente á concertada. Non queremos leis que garantan o negocio paraas privadas; as leis de garantías, para a xente.

Falemos da docencia e da investigación. (Murmurios.) O señor conselleiro falaba de incre-mentar os residentes. Miren, eu fun titora de residentes, fun titora de MIR, e son consciente


68

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


de que fan falta mellores condicións, tanto para eles como para as persoas que os forman. Apromoción que remata en Vigo estes días quixeron usala para asumir gardas como se forantitulares antes de rematar o seu período de formación. Non os preocupa a excelencia, preo-cúpaos resolver a papeleta. A nós si nos importa a calidade da primaria.

Non quero deixar pasar a necesidade de falar da perspectiva de xénero, hai que incorporalaá formación dos profesionais, porque aínda temos unha débeda coa igualdade no trato ásmulleres deste país, e se non o cren, lean sobra a fenda de xénero ou lembren que trinta enove homes asasinaron mulleres este ano. Desde a primaria tamén se debe traballar aí.

Non sei se teño máis tempo.

O señor PRESIDENTE: Xa rematou. Ten outro turno despois. Mire o reloxo.

A señora MIRANDA PENA: Vale, vale. (Aplausos.)


Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego, señora Prado.

A señora PRADO CORES: Moi boa tarde.

Cando falamos da situación dramática da atención primaria, cando falamos da deterioraciónque leva experimentado nos últimos anos a atención primaria, que leva os profesionais e osgalegos e galegas a saír ás rúas e a demandar que se cambie a folla de ruta, porque están per-dendo calidade asistencial, non estamos a falar de situacións teóricas, senón dunha realidadeconstante e permanente que se vive a diario.

Luns 20 de maio, de catro médicos de familia que tiña que haber no Centro de Saúde deArzúa, só había un ás 8 da mañá, e non é porque fora un problema sobrevido, unha cuestiónde última hora, senón que dende o xoves anterior sabían que ían faltar dous profesionais enon fixeron nada por evitar a situación, que onde tiña que haber catro houbera un só.

Como se acaba de dicir aquí, titulares de prensa desta fin de semana: os servizos de urxen-cias extrahospitalarios da comarca de Pontevedra padecen unha fin de semana ao límite. Afalta de persoal deixa os PAC con dous, un e incluso ningún médico. Na Parda, con esperade máis de dúas horas, colocaron carteis nos que se advertiu da situación. Os facultativostemen o que poida pasar cando chegue o pleno verán. Na Parda, un médico menos paraatendelos, por debaixo dos servizos mínimos. Continuamente prestando asistencia sanitariapor debaixo dos servizos mínimos, eses servizos mínimos que, cando os profesionais con-vocan folgas, resulta que impón a Xunta e que sempre son máis que os que están prestandoatención todos os días.

Pero isto pasou na comarca de Pontevedra, pero tamén pasou en Marín, en Caldas ou enBaltar. Nos tres PAC traballou soamente un médico, que cando ten que saír para unha ur-xencia, como todos e todas sabemos, quedan sen atender as persoas que alí se achegan.


69

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Esta situación é continua e permanente. A isto podemos sumar a situación de pediatría. Po-demos falar de que en Zas, lonxe de solucionar o problema, pois empeorouse. Podemos falarde que en Cambados, hai un ano, había catro pediatras e hoxe hai un, porque un xubilousee non se cubriu, a outro ofertáronlle unha praza en Poio porque non tiña, e como lle quedabamellor pois foise para Poio; co cal seguimos descontando, e onde había catro agora hai un.¿E como se suple? Ben, pois algúns días polas mañás vai un médico de familia en media xor-nada atender as cuestións prioritarias. ¿E o resto do tempo? Ben, ¡búsquense la vida! Esa é asolución que lles dan ás persoas que necesitan atención sanitaria. E poderiamos falar deGondomar, podemos falar de Mondariz..., podemos seguir enumerando aquí cal é a situación.Non son casos puntuais, senón un suma e segue que non se soluciona.

¿Que se está demandando para a atención primaria, por enésima vez? ¿Que demandan osprofesionais? Orzamento. E o BNG trouxo aquí unha lei para dotación orzamentaria nesteano 2019 e o Partido Popular vota en contra. Capacidade de planificar, é dicir, que a atenciónprimaria recupere xestións propias para que poidan ter o seu orzamento, a súa capacidadede decisión, para non estar secundarizada a respecto da atención hospitalaria. Tampouco oPartido Popular está atendendo esta demanda. Máis persoal; demándase a convocatoria in-mediata de todas as prazas estruturais que están cubertas en situación de precariedade; tam-pouco está atendendo, dende logo, máis alá dalgúns xestos, esta cuestión o Partido Popular:acabar coa precariedade laboral.

Hoxe, estes días viña unha nova que deses contratos para os médicos de familia tan fantás-ticos pois de cen ofertados só hai doce profesionais que atenderon esa demanda. ¿E que din?Que entre a precariedade maior ou a precariedade que está pois xa quedan coa que está.(Murmurios.) ¡Si, si, din iso, din iso! ¿E solución ao problema dos PAC? Ben, ningunha destascuestións, dende logo, está sendo atendida por parte da Xunta do Partido Popular dende logona celeridade nin nas cuestións fundamentais que se teñen en conta. Porque se imos ás pro-postas que están encima da mesa, podemos falar dos 21 millóns para materiais, para cues-tións informáticas, que non son as cuestións prioritarias que se están demandando.

Co cal nós hoxe imos votar a favor deste plan de goberno que presenta En Marea, unha mo-ción moi extensa que contempla moitas actuacións. Nalgunhas, evidentemente, teriamosmatices. Pero, en todo caso, o que se quere poñer aquí encima da mesa é que hai montónsde problemas de atención primaria que están sen resolver e que, dende logo, o camiño queestá cursando o Partido Popular non vai na boa dirección. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Prado.

Grupo Parlamentario Socialista, señor Torrado.

O señor TORRADO QUINTELA: Grazas, presidente.

Boa tarde a todas e todos.

Dadas as horas, está ben poder debater unha iniciativa e facela con paixón; nótase a von-tade e a dedicación da propoñente neste non sei se plan de goberno, polo menos un pro-


70

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


grama electoral, porque é certo que é extenso e nótase a paixón tamén na extensión daproposta. Sería interesante poder ter debates completos sobre toda a cuestión, pero, ben,por unha cuestión de operatividade, pois tamén é difícil entrar a fondo nunha moción tanampla, e, como sempre ocorre, canto máis abarcamos pois máis deixamos sen tocar. Por-que, ben —como dicía tamén a voceira do NBG—, é difícil entrar nalgunhas cuestións.

Nós compartimos a perspectiva e apoiaremos a moción e entendémola como unha declara-ción de intencións. Desde o noso punto de vista hai algunhas inconcrecións e —xa postos aexpoñer todo— fáltannos cousas; cada un tira para o seu. Por poñer un exemplo, boto enfalta cousas sobre saúde mental —aí algunha cousa— e incluso sobre a enfermería da saúdemental. Isto parece que está de moda agora, pero na II República xa o defendía Luis Valen-ciano Gayá, que era un psiquiatra moi coñecido; a voz da eurodeputada era valenciana.

Nós imos apoiar esta iniciativa como declaración de intencións. Compartimos esta perspec-tiva. Para nós a cuestión esencial que en realidade predomina sobre esta situación e sobreoutras, como defendemos habitualmente, está no problema de persoal no sistema sanitario.Hai un problema de persoal no sistema sanitario, temos un número insuficiente de persoale temos unha política de recursos humanos sobre os que si que están —sobre os que non, édeficiente, porque non hai— bastante explotadora, dun modelo bastante precarizador dotraballo, en termos de insuficiencia.

Nós presentamos unha iniciativa, que debateremos mañá —como moitas outras quevimos debatendo habitualmente—, tamén coa intención de que algunhas desas informa-cións que se dan e que dá o presidente habitualmente que se nos poida explicar de ondesaen. Porque cando un pretende avaliar con datos obxectivos a situación do persoal dosistema sanitario galego público atópase con que hai moitas declaracións públicas de di-rixentes, pero datos reais aportados con documentos, ningún. Xa saben: aquí aínda se falaconstantemente de que hai mil quiñentos profesionais máis agora que hai un ano ou quehai dez anos, pero nos orzamentos non están e non se pagan; polo tanto, se non se pagan,ou ben están traballando por vontade propia ou ben hai alguén que está contando que haiprofesionais que non hai.

¿Onde están os datos? Iso preguntámonos. ¿Onde están os datos? Os reais, non os que ten aconsellería, que di que ten, que evidentemente non é posible comprobalos porque non os dáe entón é moi fácil poder dicir aquí que hai. Como dixo o outro día o presidente, o 88 % deestabilidade en enfermería. ¡Imposible! Pero pode dicir 88 como pode dicir 10 ou 97; total,non aporta ningún dato.

E é unha cuestión de precarización, que non é que o diga o Partido Socialista —que o dicimoshabitualmente— nin que o digan os colectivos profesionais —que o din habitualmente—.Non, non. Trátase de que o din os xulgados. Está o Sergas tendo sentenzas en contra porproblemas claramente de estar —ímolo dicir— terxiversando a legalidade para aproveitarsee explotar os traballadores, a ver se así o podemos entender: concatenación de contratos queestán ocupando prazas estruturais pero concatenando eventualmente, problemas de reso-lucións xudiciais que obrigan a indemnizar profesionais por saturación no traballo. Estángoteando constantemente, ¡e máis que vai haber!


71

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Cando empezou isto no xulgado, moitos avisamos de que tiñamos un problema por diantede ineficiencia na xestión, ademais do problema que supón que a Administración teñaque estar enfrontándose a multas así. Pero contestouse neste Parlamento que iso nonafectaría nunca o Sergas, que ese problema non existía. Sistemático: cada xe tempo em-pezan a aparecer denuncias, e agora xa bastante amplas. ¿Onde están as explicacións?Non hai datos, tampouco hai explicacións. O único que hai é un mundo fantasioso no quealguén di que hai moitos máis traballadores que cobran máis, que están máis estables eque o sistema sanitario está mellor que nunca, pero, fóra desas declaracións, ninguénmáis o respalda.

Hai problemas nos PAC. Seguen os profesionais demandando cousas, que, de verdade, secada un puideramos facer un repaso persoal sobre o que están demandando, sorprende-ríanos que non o tiveran non só concedido, senón que teñan que estar hoxe en día de-mandando esas condicións. Profesionais dos centros de saúde que dimiten e aos que seataca, facultativos que están denunciando exaxeración nas cargas de traballo, as TCAEprotestando, enfermeiros e enfermeiras..., e na consellería como quen oe chover: nonpasa nada, todo isto está moi ben, temos a mellor sanidade do mundo e en Galicia esta-mos no mellor momento do mundo. Non valía nin sequera con dicir que estamos ben,que a situación é boa; non, no mellor do mundo, porque, xa de facer as cousas, facelasao grande.

Ben, a ver se estamos nunha época na que as situacións nos permiten a todos reflexionarsobre as cousas e ser capaces de chegar a algúns acordos e recoñecernos posicións mutua-mente. A partir de recoñecernos posicións mutuamente —cousa que neste Parlamento seestá facendo pouco nos últimos tempos, pero sempre é bo momento para facelo—, se cadra,somos capaces de chegar a algún acordo. Porque a verdade é que, ata o de agora, moita so-berbia, moitas declaracións, poucos datos e poucas respostas.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Torrado.

Grupo Parlamentario Popular, señor Núñez Centeno.

O señor NÚÑEZ CENTENO: Grazas, presidente.

Boa tarde, señorías.

Señor Torrado, houbo unha Comisión de investigación da sanidade galega onde se expuxeroneses datos e se presentaron os informes, e vostedes ausentáronse, xa me dirá vostede porque. (Murmurios.)

Señora Miranda, trae vostede hoxe a pleno unha moción con trinta e cinco puntos —queson máis, porque neses puntos da numeración aínda se agochan máis propostas—. Pa-rece difícil —e coincido cos voceiros que me precederon— responder nun tempo tan li-mitado.


72

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Ambos os dous somos profesionais médicos de atención primaria e sabemos o que hai, ¡eh!,sabémolo perfectamente ben, coñecemos de primeira man as eivas e os problemas da aten-ción primaria.

Eu escoito con atención sempre as súas intervencións en relación coa atención primaria, queson enfáticas, sempre cun certo punto poético. E a verdade é que comparto moitas das cousasque vostede di, outras non, nin as solucións que propón tampouco. Pero, si, con respecto ásúa moción, tamén comparto moitos dos puntos que vostede di, puntos que están en vías desolución co Plan de atención primaria e co consello técnico que se ten creado, consello quese vai reunir esta mesma semana.

Da súa intervención de hoxe sorprendeume a afirmación sobre a morte de persoas maioresen urxencias ou o de acudir a urxencias con xente maior, que sabe que eu tamén compartocon vostede. Choca un pouco coa demagoxia que se fixo neste Parlamento cunha serie defalsas denuncias do hospital de Santiago que se trataron aquí doutra maneira distinta.

E mire, sabe vostede tamén que os problemas fundamentais da atención primaria en Galiciason dous: o déficit de profesionais e o envellecemento e a cronicidade da poboación. A propiapresidenta de Agamfec, da Asociación Galega de Medicina de Familia e Comunitaria, asinaunha carta nun xornal, co resto da xunta directiva desa asociación, e así o expresa textual-mente no primeiro parágrafo; ademais, nesa misiva di que hai ausencia de bolsa de paro esituación de pleno emprego, o que supón a non cobertura de ausencias xeradas por permisose incapacidade temporal.

E nese contexto de déficit de profesionais vostede demanda cotas de mil duascentas cin-cuenta TIS por facultativo, limitar a trinta ou a vinte e catro —depende de como se mire, oua vinte e cinco— o número de pacientes por día ou un mínimo de dez minutos. ¿Poderíamedicir vostede como xestionaría esta hipotética situación que demandan e ata onde chegaríanas listas de espera en atención primaria se se cumprisen todas estas propostas?

Mire, hai anos chegou ao meu centro de saúde unha profesional, que viña ademais de ser di-rectiva de atención primaria, e fixo exactamente isto que vostede di, é dicir, limitou o númerode enfermos por día. ¿E sabe o que pasou? Pois mire, que as listas de agarda medraron en se-manas, que os pacientes acudían de xeito habitual aos PAC e que marcharon todos do cupopara as cotas dos outros compañeiros. Esa era a solución nun momento no que era relativa-mente máis fácil aínda cubrir as ausencias que hoxe. Eu non sei se vostedes queren que paseiso, non o sei. Mire, señora Miranda, sexamos serios. Estas solucións nin son viables na ac-tualidade en Galicia nin no resto do Estado co número de médicos de familia dos que se dispónna actualidade. E ese tema, como outros, tratarase nesa reunión do consello técnico.

Con respecto a algún dos puntos que di, o 25 % do orzamento, excluíndo o gasto en farmaciapara atención primaria. Parece excesivo, neste momento é difícil de aplicar. Non sei por queexclúen o gasto farmacéutico de primaria, non o explicou.

As direccións de primaria e o orzamento propio están contempladas no Plan de atenciónprimaria, que foi consensuado con numerosos colectivos, asociacións e colexios profesionais.


73

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Probas complementarias e relación primaria-hospital. Tamén se está a avanzar, con medidasincluídas no plan.

Creación de novas prazas estruturais ou a oferta de todas as prazas vacantes e recentes xu-bilacións. Sabe vostede que está limitado pola taxa de reposición do Goberno central. Vos-tedes poden axudar a derrogar a dita taxa de reposición, poden axudar. Mire, vostedesasinaron uns orzamentos do ano 2019 co Partido Socialista onde non aparece retirar a taxade reposición en sanidade; si aparece para corporacións locais e si aparece para universida-des, pero non para a sanidade pública.

A triaxe en primaria, o TRIAP. Tamén se contempla no plan.

Incorporación doutros profesionais doutras categorías. Nas convocatorias de prazas e nopropio plan.

Atención domiciliaria e paliativos en primaria. Efectivamente, ese é o futuro da atención ácronicidade, e non teña dúbida de que eu comparto que haberá que habilitar medios e pro-fesionais para estendela, pero a día de hoxe sabe vostede que non é viable.

En resumo, señora Miranda, hai un Plan de atención primaria que se está a desenvolver enGalicia, que foi pioneira en actuacións e medidas xunto co País Vasco; por certo, esa «Arcadiafeliz» da sanidade española que o próximo día 17 ten convocada unha folga de todos os co-lectivos de atención primaria, o 17 deste mes; non é Galicia soa. O Consello Técnico de Aten-ción Primaria vaise reunir esta mesma semana e estanse a tomar medidas a curto prazo engran parte dos puntos da súa moción.

Dos oitenta e sete médicos de familia, de mil que remataron este ano —remato, presidente—,setenta e oito quedaron a traballar en Galicia, incorporáronse cinco máis, oitenta e tres; dos de-zanove pediatras, quedaron catorce, incorpóranse dous, dezaseis. Parece que non son tan malasas condicións de traballo, segundo esas cifras.

Mire, señora Miranda, non imos apoiar a súa moción porque pensamos que as solucións para osproblemas da atención primaria están ben encamiñadas co plan e o consello técnico. E as medidasdo primeiro e as persoas que compoñen o segundo merecen un período de carencia ou un tempode cortesía para permitir que se valore o seu traballo e a efectividade das propostas do plan.

Pola miña parte, máis nada e moitas grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Núñez Centeno.

Grupo autor da moción, señora Miranda.

A señora MIRANDA PENA: Graciñas, presidente.

En primeiro lugar, quero agradecer o apoio ao BNG e ao PSdG. Comparto co señor Torradoque, precisamente, sería necesaria máis dotación de profesionais da saúde mental, enfer-


74

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


meiras de saúde mental, claro que si. Son absolutamente necesarias para dignificar a aten-ción a enfermos mentais crónicos. Compártoo, e podería incorporalo a eses 36 puntos. Des-culpade que fora incapaz de sintetizar, porque, efectivamente, a paixón lévame e non soncapaz de prescindir de ningún destes 36 puntos.

Señor Centeno, encántame que traia aquí a presidenta da Asociación Galega de Medicina Familiare Comunitaria, porque foi precisamente unha profesional visible e respectada que se levantouda última reunión do seu consello técnico, nese no que están buscando solucións para a atenciónprimaria. Está claro que esta profesional respectable non comparte as súas solucións.

Quedoume dicirlles antes unha cousa. Non se deixen levar polo clasismo e pola xenofobia.Porque no noso país aínda viven persoas excluídas do dereito á saúde. Empreguen medidasproactivas para a súa detección, falen con entidades que atenden a saúde no cuarto mundoe non deixen a ninguén sen atención sanitaria, porque aínda temos persoas, focos enteiros,en exclusión sanitaria. Falen coas traballadoras, con todas as traballadoras, lembren o dafolga do día 19. Estanlles falando alto e claro: non serviron eses grupos de traballo. E xa llesdigo que abandonaron algunhas profesionais eses grupos. Non serviu ese plan improvisado,non serve que vostedes seleccionen con quen queren falar. Non serve un comité técnico queavanza un milímetro por mes.

Estiven lendo as súas convocatorias para este xoves. Están entretendo, e a xente non é tonta,xa foron desenmascarados. A primaria vai parar, vai facer folga, e vostedes van ter que es-coitar doutro modo. Escoiten as profesionais, estanlles dicindo que queren medios, querendignidade, queren axendas menos saturadas, menos precariedade, queren estruturas de xes-tión propias, queren tempo para atender as persoas, tempo para atender as persoas. Querena satisfacción do traballo ben feito, non queren humillacións. Queren resolver problemas desaúde porque saben como facelo.

É ben triste que unha administración resulte unha barreira para que as súas profesionais,que son responsables, fagan o seu traballo como saben facelo. E isto ocorre cando se atendea intereses que non son precisamente os da xente enferma. Revísenos. Desenvolvan un boplan, un plan que coide da xente, con visión de futuro, con peso da primaria, con recursoshumanos, centrado nas persoas, cunha boa atención que non descoide a prevención nin apromoción e que siga mirando á comunidade.

Pero xa coñecemos os argumentos do señor Almuíña. O outro día retratábase. O seu com-promiso, o compromiso coa saúde pública, coa sanidade pública, para el é facer política naconsulta. O outro día foi ben pouco elegante, ¡caramba!

Eu teño a conciencia cristalina, señores. Igual os que deben aclarar os seus conflitos de in-tereses son vostedes. A privada séntase nesa bancada, non na outra. Fagan política, señoresdo PP, pero fagan política para a xente, non para os seus.

Isto é todo. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Miranda.


75

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Votación da moción

O señor PRESIDENTE: Procedemos a votar esta moción.

Pechen as portas, por favor.

Votación da moción do G. P. de En Marea, por iniciativa de Dª Flora María Miranda Pena, sobre asactuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa implantación dun novo plan paraa atención primaria do sistema sanitario público.

Efectuada a votación, deu o seguinte resultado: votos a favor, 28; votos en contra, 39.

O resultado da votación é negativo.

En consecuencia, queda rexeitada esta moción.

O señor PRESIDENTE: Rematou esta votación. Abran as portas, por favor.

Continuamos co punto 5º da orde do día, proposicións non de lei.

Proposición non de lei do G. P. de En Marea, por iniciativa de D. Antón Sánchez García,sobre as actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego en relación coa solicitude deautorización do proxecto mineiro de extracción de cobre nos concellos de Touro e do Pino,a contaminación producida pola antiga mina e os incumprimentos da empresa en materiade restauración e rexeneración

O señor PRESIDENTE: Presentouse unha emenda do Grupo Parlamentario Socialista.

(O G. P. dos Socialistas de Galicia, por iniciativa do seu deputado, Abel Losada Álvarez, a través daportavoz e ao abeiro do disposto no artigo 161.2 do Regulamento da Cámara, presenta ante a Mesaa seguinte emenda a esta proposición non de lei. (10/PNP-002425, doc. núm. 32252)

Emenda de modificación.

Débese modificar a parte resolutiva da proposición non de lei que quedará redactada co seguinte contido:

«O Parlamento galego insta a Xunta de Galicia a que teñan en consideración de forma estrita as se-guintes consideracións á hora de emitir os preceptivos informes, que serán previamente enviados denovo ao concello e aos axentes económicos e sociais, sobre a explotación mineira Cobre san RafaelS.L. no concello de Touro.

1. Obrigación da eliminación da contaminación existente actualmente nas augas das canles que dis-corren polas proximidades da antiga canteira. Para iso será necesario realizar un estudo detalladoda situación actual da calidade das augas das canles procedentes da antiga canteira ou as canlescuxas augas están actualmente contaminadas polas escorrentías da antiga canteira, determinandoo seu grao de contaminación. Procederase ao deseño e execución de medidas preventivas e correctoras


76

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


para reducir a contaminación que actualmente rexistran as canles que rodean a antiga explotación,ata alcanzar os niveis normativos. Deberanse aplicar medidas construtivas específicas de reduciónda contaminación (canles perimetrais, balsas de decantación, balsas de descontaminación, etc.), asícomo medidas de control e seguimento da calidade das augas das canles actualmente afectadas poloantiga canteira durante o período de explotación e a longo prazo despois da súa clausura.

2. Estudo das captacións e conducións de auga municipais, veciñais e privadas, existentes; incluíndoneste estudo as captacións para abastecemento e as de rega agrícola.

3. Antes do inicio de calquera actuación será necesario contar coa Autorización de Vertedura do ór-gano de conca Augas de Galicia, para o que deberá iniciarse a tramitación da mesma coa suficienteantelación.

4. Un estudo detallado da posible incidencia sobre o río Ulla e os seus elementos asociados no concellode Touro. 4. Un estudo detallado da posible incidencia sobre o río Ulla e os seus elementos asociadosno concello de Touro.

5. Incluír un cronograma temporal de execución ou programa de obras, que estableza a secuenciacióndos traballos para realizar e identifique os puntos críticos desde o punto de vista ambiental; estable-cendo a secuencia dos traballos, de forma que se garanta que todas as medidas ambientais de pre-vención estean executadas antes da realización das actuacións con potencial contaminador.

6. Incluír un proxecto de execución da restauración independente onde se inclúan todos os elementosdetallados ao respecto no presente informe.

7. Incluír unha prospección intensiva do ámbito do Castro de Copa que determine o seu valor arqueo-lóxico, e estableza as medidas de protección e control sobre o mesmo, así como sobre outros elementosque poidan detectarse durante a actuación.

8. Incluír un proxecto de medidas ambientais onde se describan detalladamente as medidas paraaplicar.

9. Detallar o proceso de depuración das augas de vertedura durante os cinco primeiros anos, de formaque a planta de depuración incorpore os equipos necesarios para obter os nivel de calidade norma-tivos.

10. Incluír unha canle perimetral de recollida de augas limpas, que abarque todas as concas vertentescara ao ámbito da canteira.

11. Incluír un proxecto detallado do sistema de drenaxe que complete os erros detectados nos docu-mentos do proxecto.

12. Incluír un sistema perimetral de recollida das augas xeradas no interior da explotación.

13. Incluír un proxecto autorizado por Augas de Galicia onda se detalle o desvío das canles Rego deBurgos e Rego de Pucheiras; proxecto que garanta que estas canles non se verán afectadas pola auga


77

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


de escorrentía interior. 13. Incluír un proxecto autorizado por Augas de Galicia onda se detalle o desvíodas canles Rego de Burgos e Rego de Pucheiras; proxecto que garanta que estas canles non se veránafectadas pola auga de escorrentía interior.

14. Incluír un plan de monitoreo e control das instalacións e das augas subterráneas. Este plan deberáabarcar os 15-20 anos posteriores á clausura da canteira, para permitir a avaliación da eficacia doselado e desmantelado da actividade. 14. Incluír un plan de monitoreo e control das instalacións edas augas subterráneas. Este plan deberá abarcar os 15-20 anos posteriores á clausura da canteira,para permitir a avaliación da eficacia do selado e desmantelado da actividade.

15. Incluír un estudo de maior profundidade sobre as medidas de seguridade que se poderían adoptarpara previr o risco de falla dos muros principais das instalacións de residuos.

16. Incluír a definición detallada das medidas preventivas e correctoras asociadas ás distintas insta-lacións auxiliares da nova explotación.

17. Realizar o estudo de avaliación ambiental específico da liña de subministración eléctrica.

18. Incluír unha xustificación do emprego das mellores técnicas de proceso dispoñibles, boas prácticasambientais, así como un programa de aforro enerxético, de consumo de auga e do consumo doutrosrecursos naturais.

19. Incluír unha avaliación paisaxística específica do depósito temporal de estériles.

20. Incluír un proxecto de abandono da explotación, onde se planifique a demolición de todos os ele-mentos estruturais que non vaian prestar servizo con posterioridade ao peche da canteira, incluídasas cimentacións das instalacións.

21. Incluír un plan de vixilancia ambiental detallado, segundo os contidos establecidos no propio informe.

22. Incluír no proxecto a contía das garantías financeiras, detallando a que responde o cumprimentodas obrigas de financiamento e viabilidade dos traballo mineiros, e a outra, que responderá o cum-primento do plan de restauración ambiental. Así mesmo, dar a coñecer cal é a constitución das men-cionadas garantías (depósitos en entidades financeiras, bonos, avales etc…).

23. Incluír no proxecto un detallado plan de avaliación de riscos derivados das labores de explota-ción e especialmente da xestión dos residuos xerados pola explotación mineira, para así determinaro máis axeitadamente posible, polo órgano competente, a contía que terá que cubrir o seguro deresponsabilidade civil.

24. Planificar dende o inicio da explotación mineira, o futuro social e económico dos concellos afec-tados, desenvolvendo novas actuacións de formación axeitadas que permitan unha reconversión pro-fesional o mais doada posible; así como estratexias de diversificación económica, aproveitando osingresos procedentes das actividades mineiras.»)

O señor PRESIDENTE: Para formular a proposición non de lei, ten a palabra o señor Sánchez.


78

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor SÁNCHEZ GARCÍA: Boas tardes.

Hai unha semana coñeciamos o informe do Defensor del Pueblo, o señor Marugán, sobre amina de Touro, ante unha queixa presentada por un particular. O que alí expresou este in-forme unha vez máis é a relación ou o relatorio dos mesmos tics, o mesmo modus operandi,do Goberno galego durante estes últimos anos en política mineira: deficiente actuación ins-pectora e sancionadora, é dicir, tolerancia coa contaminación de determinadas empresas;facilidades para estas empresas nos trámites administrativos —incluso incumprindo a le-xislación—; socialización dos impactos —pagamos todos as desfeitas cometidas polas em-presas—; ou a ausencia de planificación e conciliación cos valores paisaxísticos, ambientaise naturais.

Fai un relatorio exhaustivo, o Defensor del Pueblo, que inclúe a ausencia dun plan de res-tauración aprobado e/ou actualizado para a actividade mineira, o que dificulta o control dostraballos de restauración, ata o punto de que se destinan fondos públicos para arranxar oque debería de ter arranxado a empresa. Di textualmente: «A Consellería de Economía faireferencia a algunhas actuacións de recuperación acometidas polo titular da explotación,aínda que non está claro se se realizaron en execución do único plan de restauración apro-bado ou no marco do convenio subscrito polas tres administracións, que asumen con cargoaos presupostos públicos os labores de descontaminación que deberían de ter sido sufraga-dos por quen xerou a contaminación». E iso é o que vimos defendendo durante moito tempodende En Marea. É unha cuestión grave que, ademais, é consecuencia da inacción duranteanos e anos.

Tamén alerta o Defensor del Pueblo dunha deficiente actuación na inspección e sanción nosúltimos dez anos. Só se inspeccionou en cinco deles. En dous foi favorable pero cunha infor-mación demasiado sucinta, segundo o Defensor del Pueblo. Denuncia que durante un períodode seis anos non se presentou plan de labores —aínda que isto xa é dunha época moi pretérita,de 1988 ao 1993— nin se sancionou nin se iniciou expediente sancionador. Di que o proxectode reapertura non debe de tramitarse como unha simple modificación do proxecto de explo-tación, senón como unha modificación da concesión. E incluso fala do informe que emitiuAugas de Galicia o 7 de febreiro que manifesta que o estudo de impacto ambiental presentadopola empresa non ten información suficiente nin con suficiente detalle —informe presentadoo 7 de febreiro, dous anos despois de iniciar os trámites do proxecto de reapertura—.

É un relatorio que tamén fala, por exemplo, da desfeita ambiental producida no peche damina no ano 1988, fala da propia declaración de Augas de Galicia que cualifica o estado dosacuíferos do entorno da mina de lamentable. E constátase o que todos sabiamos: que o pro-xecto de drenaxe que pretende facer agora a empresa, o que está en trámite, é o recoñece-mento de que durante moitos anos os regatos Felisa, Portapego e Argumil levabancontaminándose por vertidos procedentes da antiga mina.

E todos estes exemplos ou similares aos que pasan con Touro pasan en San Fins, pasan enSanta Comba, pasan en Monte Neme ou pasan en moitos dos lugares onde hai explotaciónsmineiras e onde a Xunta de Galicia non fai o seu labor de vixilancia e de cumprimento dalei, de cumprir coa potestade inspectora e sancionadora.


79

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Denuncia tamén unha cuestión de fondo moi grave o Defensor del Pueblo, moi grave e deteor xeral: a ausencia dun plan sectorial de actividades extractivas de Galicia, que é o máximoinstrumento de planificación da Lei 3/2008, de minaría de Galicia. Di textualmente: «Deacordo coa Lei 3/2008, o plan de actividades extractivas, tras unha avaliación estratéxica, éo instrumento a través do cal debe de ordenarse o sector mineiro na comunidade autónoma,garantindo a sostibilidade do aproveitamento; é dicir, a súa compatibilidade coa protecciónmedioambiental, a súa conformidade coa ordenación territorial e os usos do solo, e a pon-deración dos distintos intereses que concorren no desenvolvemento económico e social doterritorio. A lei galega cualifica o Plan de actividades extractivas como o máximo instru-mento de planificación mineira, o que equivale a afirmar o seu carácter preceptivo para aconsecución dos obxectivos fixados. Así, o artigo 5 da lei sinala que corresponde ao órganocompetente en materia de minas promover e planificar a actividade mineira en Galicia, ela-borando o Plan sectorial de actividades extractivas de Galicia. Pese a que, conforme a esteprecepto, a competencia para planificar se exerce a través do citado Plan sectorial de acti-vidades extractivas, a súa aprobación aínda non se levou a cabo a pesar da súa extraordinariaimportancia, aínda que se iniciou a súa tramitación en 2013. A Administración non explicouas razóns da extraordinaria demora nin indicou o seu actual estado de tramitación. En todocaso, a disposición final terceira da Lei de ordenación da minaría de Galicia ordenaba a súaaprobación no prazo dun ano dende a entrada en vigor da lei».

É dicir, o instrumento que ten que garantir a planificación do desenvolvemento da actividademineira para que esta sexa compatible co desenvolvemento económico, coa protección dosvalores ambientais, paisaxísticos ou culturais, o máximo instrumento de planificación mi-neira, en 2019 segue sen aprobarse por parte do Goberno galego, unha razón máis para pedire solicitar responsabilidades políticas aos responsables das políticas mineiras do Partido Po-pular durante os últimos anos, unha razón máis para que o señor Tahoces dimita, unharazón máis para que o conselleiro de Economía dea unha explicación, algo que levamos de-nunciado nos últimos anos moitas veces tamén.

É dicir, o Partido Popular non quere aprobar ese instrumento de planificación porque prefireseguir co estado actual das cousas, que é a barra libre e a discrecionalidade con estas actividades.

Ben, abundando na teoría que defende o Defensor del Pueblo no seu informe, de toleranciacoa contaminación e do non exercicio das potestades sancionadoras e inspectoras por parteda Consellería, na nosa iniciativa expoñemos tamén os resultados das analíticas aportadaspor Augas de Galicia e que fixo públicas o colectivo Adega, nas que se evidencian os niveisaltos de contaminación, debidos á actividade mineira, por drenaxes ácidas e presenza taménde metais pesados. É dicir, isto non é casualidade, é o resultado de anos e anos sen facer oque a Xunta de Galicia debería de facer, que é facerlles cumprir simplemente a legalidade ásempresas que alí actuaron e facer que esas empresas, o mesmo que fan unha actividade eco-nómica de explotación de recursos naturais, ao irse deixen aquilo nun estado óptimo paraque non se produza a contaminación. Vostedes toleraron esa contaminación, toleraron quehoubera empresas que se foron ao acabar a actividade económica sen restaurar correcta-mente os resultados da súa explotación económica. E agora temos que estar pagando as con-secuencias tanto no estado dos acuíferos como tamén con diñeiro público para tratar dearranxar esa desfeita.


80

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


E, polo tanto, en conclusión, e debido a todo o exposto, o que vimos reiterar unha vez máisé a nosa petición de que dunha vez por todas se lle dea carpetazo ao proxecto de reaperturada mina de Touro.

Por certo, o Defensor del Pueblo tamén di que formalmente se iniciou en outubro o proce-demento de formulación da declaración de impacto ambiental, e, como xa dixen aquí, o ar-tigo 33 da Lei 21/2013, de avaliación ambiental, pon un período de catro meses para formularesa declaración de impacto ambiental e facer a análise técnica. E seguimos preguntando algoque nin o Partido Popular nin a conselleira contestaron: se a Xunta de Galicia autorizou áempresa a suspensión do procedemento por catro meses, como a empresa solicitou o 21 defebreiro de 2019. Agardemos que hoxe nos contesten a unha cuestión tan concreta, e creoque temos dereito a sabelo nós e a cidadanía.

Por tanto, pedimos carpetazo a un proxecto de reapertura da mina que agravaría aínda máisa situación da zona, que suporía un perigo enorme para o futuro da zona, que non é sostible,que non é compatible con outras actividades económicas que si son sostibles. E tamén pe-dimos que se depuren responsabilidades políticas pola pasividade continuada durante anose anos da Administración autonómica diante deste tipo de prácticas. Este tipo de prácticas—xa que as veñen aquí a defender vostedes, os adaís do sector mineiro— son o peor inimigodo futuro para o sector mineiro, a falta de credibilidade que ten a Xunta de Galicia á hora dedemostrar que se cumpre a legalidade vixente.

Nada máis e moitas grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Sánchez.

Polo Grupo Parlamentario Socialista, o señor Losada.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Grazas, señor presidente.

Señoras e señores deputados.

Señor Sánchez, a verdade é que me pegou un cambio de tercio, de Adega ao Defensor delPueblo, que, en fin... Debo falar tamén algo do informe do Defensor del Pueblo, aíndaque a iniciativa súa pois falaba deses informes de Augas de Galicia proporcionados porAdega.

Eu quero comezar dicindo o que dicimos os socialistas sempre que debatemos sobre estacuestión, ou sobre cuestións relacionadas coas explotacións mineiras en Galicia. E é que, enfin, non estamos dispostos a facer unha causa xeral contra a minaría. Eu concordo absolu-tamente coa súa última frase da intervención, con que o maior inimigo do sector mineiro enGalicia é, sen ningunha dúbida, a falta de control por parte dos poderes políticos da Auto-nomía dos efectos medioambientais negativos que pode ter esa actividade, e deixalo duranteanos nun limbo que acaba creando, efectivamente, pois unha conciencia social ou unha per-cepción máis alá dos datos reais; pero unha percepción negativa de maneira xeral que abran-gue o conxunto da poboación. E isto, indubidablemente, é así.


81

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A min satisfaime que vostede demande que se cumpra a Lei de ordenación da minaría deGalicia, a Lei 3/2008, porque mostra que non era tan mala. Na medida en que eu fun ponentepois síntome especialmente orgulloso. Eu tamén demando que se cumpra enteira, que secumpra enteira. E demando, desde logo, que, se consideramos os grupos parlamentarios,ou algún grupo parlamentario, que é susceptible de melloras —que seguro que é, como cal-quera obra humana, e os lexisladores galegos estamos lonxe da divindade aínda—, pois so-licitemos esas modificacións. E, de feito, eu veño dicindo sempre que hai tres liñas deactuación. Por certo, algunhas emendas que presentara o propio Grupo Socialista naquelmomento e que despois foron negociadas e transaccionadas ían nesta liña; algunhas foronincorporadas ao texto lexislativo e outras non foron incorporadas. Dicía que as cuestiónsfundamentais son tres.

A primeira é blindar esa protección medioambiental. E desde logo aquí, efectivamente, osmedioambientalistas teñen enfoques diferentes moitas veces, enfoques máis conservacio-nistas ou menos, pero, en todo caso, esa é unha liña de actuación de modificación da lei quelexitimamente podemos plantexar. O Grupo Socialista no anterior debate sobre a mina deTouro plantexouno como emenda. Esta vez volvemos ás esencias dos nosos 24 puntos, peroentendemos que é unha vía de actuación.

O segundo é exixir a mellor tecnoloxía dispoñible. E, efectivamente, o nivel tecnolóxico, atecnoloxía, pois avanza de maneira rápida e evidente. E, polo tanto, é necesario exixirlles ásempresas mineiras que adopten sempre, e que polo tanto incorporen nos seus plans de cus-tos de explotación, esas tecnoloxías de límite ou de fronteira tecnolóxica. ¿Indubidablementeson máis caras? Si. Polo tanto, ¿significa que algunhas explotacións mineiras con tecnoloxíasmenos sofisticadas serían rendibles e así non o son? Tamén. Pero volvo repetir: protecciónmedioambiental e utilización das mellores tecnoloxías dispoñibles serían dous dos piaresfundamentais.

E o último é o que, lamentablemente, nin remotamente ou de maneira moi laxa se contem-plaba nas antigas leis da minaría —e eu quero recordar, ademais, o orgullo de que fora Ga-licia a primeira comunidade autónoma en ter unha lei propia de minaría, no ano 2008—,que é o tema da responsabilidade financeira. E, efectivamente, tamén aquí é necesario blin-dar todo o que ten que ver cos seguros e todo o que ten que ver con todo tipo de depósitosou de avais que blinden —por dicilo dalgunha maneira— en termos de efectos non desexa-dos. Porque indubidablemente o risco cero non existe, nesta actividade nin en ningunhaoutra. E, polo tanto, por ese lado, sen ningunha dúbida, o Grupo Socialista vai estar.

Efectivamente, o Defensor do Pobo di todo o que di vostede, é certo. Pero tamén di que haiun problema medioambiental obxectivo nesa antiga mina de Touro-O Pino abandonada noano 1986 —é dicir, estamos falando de máis de trinta anos, de trinta e cinco anos, de aban-dono—, pero que a esta nova explotación, ao novo proxecto, pois sería sen dúbida ningunhaao que se lle debería de exixir en todo caso que solucionara esa cuestión. Porque o problemaé que eu sei que, no mundo ideal, entre a realidade e o desexo, probablemente deberían deser os antigos explotadores da mina quen asumiran o custo de restauración medioambiental.Pero, lamentablemente, temo que todos sabemos que non vai ser así. E, polo tanto, vaiseacabar exixindo fondos públicos para que aconteza isto. Vostede coñece perfectamente o


82

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


caso de Portmán en Murcia e sabe esa especie de pozo negro de millóns de euros públicosque supón esa rexeneración en terra de ninguén —feita por Peñarroya, desde logo, non—,feita case por ninguén, porque lamentablemente, ademais, a baía de Portmán segue sen serrexenerada.

E desde logo a Xunta ten moito que facer. Ten que facer o plan sectorial, sen ningunha dú-bida; ten, por outra parte, que cumprir o seu propio plan estratéxico ata o ano 2020, no quefala da recuperación de zonas contaminadas —e desde logo a zona de Touro-O Pino éo —.É certo que teñen poucos cartos nos orzamentos, ou que consignan poucos cartos. E é certo,ademais, que as execucións orzamentarias —e aquí non hai plurianualidades, xa o digo porpoñer a venda antes da ferida—, son verdadeiramente moi baixas.

Polo tanto, ¿a Xunta ten que cumprir moito da lei de 2008? Sen ningunha dúbida. A nosaemenda vai na liña de que todos, a Xunta, os axentes económicos privados, todos, cumpranesa lei, que é unha lei de todos. E, desde logo, na súa iniciativa —na que nós, no caso de nonaceptar a emenda, nos absteriamos—, claro, poderiamos estar de acordo co punto segundo,cunha maior concreción. Porque ¿que significa depurar responsabilidades políticas? É certoque hai un problema medioambiental aí, iso ninguén o nega e ninguén o pode negar vendoa situación que se produce. Pero o que é certo é que os dous puntos da súa iniciativa se movenen planos absolutamente distintos, un fala sobre o pasado e o outro fala sobre o hipotéticofuturo. Nós cremos que é conveniente centrarnos na Lei da minaría de Galicia, de 2008.



Polo Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego, o señor Rivas.

O señor RIVAS CRUZ: Grazas, señor presidente.

Boas tardes, señorías.

A estas alturas o proxecto de reapertura da mina de Touro está máis que visto para sentenza.Poucos temas levantaron tanta polémica nos últimos tempos, poucos asuntos foron disec-cionados e analizados con tanta minuciosidade, e o asunto non é para menos. O megapro-xecto mineiro de Touro deu, dá e dará que falar. Unha, porque a pegada deixada na codiaterrestre en 1986 ten dimensións nunca vistas no noso país. Outra, porque o impacto me-dioambiental e a contaminación reiterada teñen proporcións descoñecidas. E, outra máis,porque o desleixo e a conivencia dos poderes públicos coas prácticas delitivas medioam-bientais e as reiteradas vulneracións da lei farían subir as cores á cara de calquera se houberavergoña política, que non a hai. Porque a substitución por unha economía sostible no tempoe harmónica co medio natural é posible —se os poderes puxesen o empeño necesario—, esasubstitución dunha actividade destrutora do medio, rapineira no económico e altamente pe-rigosa no futuro, polo que nos deixa de ameaza para nós e para os futuros habitantes de todaa cunca do Ulla, de Touro á ría de Arousa, unha solemne barbaridade no social, no económicoe no político.


83

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O que está en cuestión é a pouca formalidade mostrada ata o de agora pola megaminaría aceo aberto que se proxecta en Touro. As pretensións de xustificar unha agresión como a quese pretende prometendo unha restauración inicial nun espazo que serviu e serve de almacénde todo tipo de lixos e refugallos incontrolados —que foi, é e será fonte de contaminacióncontinua de augas se a Administración continúa a facer deixadez das súas funcións— nonson de fiar, señores do Partido Popular. Son —poñamos— permisivos cos intereses dos ami-gos nos seus apaños. Por iso desconfiamos coma do lume.

Porque as veas fluviais Brandelos, Lañas, Ulla e o humilde Portapego, ou o rego de Felisa ouas balsas de Argumil, Bama ou Vieiro, están aí para avaliar a saúde das súas augas. Porqueas medicións feitas nos últimos dez anos son claras e poñen ao descuberto un abandono defuncións por parte do Goberno de Galicia, que lles deixou aos corvos vía libre para faceren asúa santa vontade.

Vostedes, que sempre falan de andar coa lei na man, xa nos explicarán para que, porque asanalíticas feitas cantan, e cantan desafinado. Deixan ao descuberto prácticas de abandonodelitivo de funcións do Goberno, funcións de control de oficio freadas polos intereses de ne-gocios amigos, intereses electorais que conculcan os principios democráticos máis básicos,iso todo que nos recordan, coas súas practicas, en cada proceso electoral.

Porque as escombreiras cubertas por un manto dese vergoñoso invento chamado «tecno-solos», e que lixivian constantemente morte para esas veas fluviais antes citadas, están aí,en todo o seu verdor contaminante, e levan trinta e tres anos sen que a Administración diganin chío. Analíticas feitas con resultados alarmantes e vostedes, impasible el ademán, sabendoque esas augas deses cursos fluviais son e van ser cada vez máis vitais para as poboaciónsque bañan, sabendo que no fondo delas, na fin da súa vida independente, cando se unificannun mesmo afán, está ese verxel, esa fonte de riqueza, chamada ría de Arousa.

Pero iso non entra na balanza porque pesan máis os negocios, os amigos e as posibili-dades de participación e permanencia no control e mando. Porque os millóns de tonela-das de estériles ácidos con metais pesados confinados na megabalsa de 126 hectáreas,con ese muro de 80 metros aí no alto da cunca do Ulla desafiando a cordura humana, sonun despropósito que a todas luces non podemos obviar. Situémonos onde nos situemosneste conflito, ninguén no seu san xuízo que teña responsabilidade política pode, en usonormal das súas facultades, respaldar este desatino, esa hipoteca de morte ameazando ofuturo de milleiros de seres humanos e de equilibrio natural da vida, sobre o que nontemos dereito a decidir.

E non nos valen razoamentos de necesidades de materias primas, de que a sociedade indus-trial necesita deses minerais para non quebrar. Porque o plantexamento ten trampa. Nonestá en cuestión a necesidade da minaría, que ninguén discute. O que está en cuestión sonos métodos e os custos. Os métodos, polo expeditivos, polo agresivos e polo esquilmadorese negadores de riqueza; os custos, pola hipoteca, pola destrución, pola economía sostibleque anulan per saecula seculorum, e polo que deixan como agasallo perenne en forma de con-taminación continuada de acuíferos e de fontes de riqueza social —poñamos por caso a ríade Arousa—. E da megabalsa xa non volverei sobre ela.


84

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


En fin, que desde o BNG non concordamos nin concordaremos co espolio dos nosos recursosen contrapartidas económico-sociais tanxibles. Non concordaremos coa destrución de acti-vidades económicas sostibles e non permitiremos agresións medioambientais que poñan enrisco o futuro dos galegos e galegas. Por iso apoiaremos esta PNL de En Marea, na duplavertente de negar a autorización do proxecto mineiro e na depuración de responsabilidadesnas —digamos— irregularidades consentidas, e en moitos casos compartidas, polos suce-sivos gobernos do Partido Popular.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Rivas.

Polo Grupo Parlamentario Popular, o señor Blanco Paradelo.

O señor BLANCO PARADELO: Boas tardes, señorías.

Grazas, presidente.

Antes de comezar, eu quixera saudar os traballadores da mina de Touro que veñen asis-tindo a cada un destes debates. Eu quixera saudalos e dicir tamén, con todo o respectoe todo o cariño, que nós defendemos tamén os vosos postos de traballo, como defende-mos os de todos os colectivos de Galicia. Nós non somos selectivos, como poden ser ou-tros grupos. A nós, dende logo, preocúpanos moito un sector da minaría do quedependen directamente 5.000 familias en Galicia. Así que tamén contades co noso res-paldo. (Aplausos.)

Señor Losada, eu entendo que a vostede o descolocara a intervención do señor Sánchez, por-que, aínda que non o dixo ningún dos anteriores voceiros, estamos debatendo unha iniciativaque foi rexistrada en xuño do ano 2018; polo tanto, calquera escusa é boa para volver falarda mina de Touro. Este sería o capítulo 43 da serie Non á mina de Touro, unha serie que, traso seu éxito inicial, pouco a pouco foi perdendo audiencia —non hai máis que ver como estáa tribuna de invitados—, e, iso si, parece que só hai un produtor interesado en manter esaserie, que é o señor Sánchez, que hai que recoñecerlle que non desaproveita calquera noticiaou cuestión de actualidade para mostrar a súa oposición á minaría.

E a verdade tamén, señor Sánchez, teño que dicirllo —e non se moleste—, pero mesmo pa-rece que ten unha certa obsesión política. É que, escoitándoo, debe de ter auténticos pesa-delos. Un día debe de soñar vostede co señor Tahoces e outro día coa mina de Touro.

Señor Sánchez, hai unhas semanas celebráronse dúas eleccións, que vostedes quixeronconverter nunha especie de referendo sobre se mina si ou mina non, concretamente nosconcellos de Touro e do Pino, que deron uns resultados moi claros. Resulta que os partidosque levaban como bandeira a oposición frontal á mina perderon as eleccións. E o PartidoPopular, que quere que se cumpra a lei, que se tramiten e valoren os proxectos que podenresultar de interese para a economía local e para a creación de postos de traballo, gañaroncon maioría absoluta.


85

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Pero tamén podo dicirlle que, nas eleccións europeas, nas que vostedes tamén tiveron unhapresenza coa súa eurodeputada —recoñecida tamén pola oposición ás vacinas, e foi taménalí a facer campaña—, en Touro, En Marea foi a cuarta forza política, co 5,4 % de votos, ePodemos foi a quinta forza política. E, no Pino, Podemos foi a quinta forza política, e EnMarea foi a sexta forza política, co respaldo do 1,2 % de votos.

Se nós fixeramos como fan vostedes, que eran os que representaban a xente do común, eutilizando os seus argumentos, vendo quen representa a quen e o resultado destas elecciónsnos concellos, poderiamos dicir que se dá por pechado o debate en torno á mina. Pero non.¿E sabe por que non o vou facer? Porque non consiste nisto. Señorías, as autorizacións e li-cenzas de actividade... (Pronúncianse palabras que non se perciben.) ¡Home!, eu estiven con res-pecto escoitando, ¡eh! (Murmurios.)

O señor PRESIDENTE: ¡Silencio!

O señor BLANCO PARADELO: Espero que me compense.

As autorizacións e licenzas de actividade de calquera proxecto empresarial non dependennin poden depender de se nos gustan ou non, de se está a xente a favor ou en contra, ou, fí-xese, nin sequera do que voten. Depende única e exclusivamente de cumprir a lei, a Lei daminaría, do Bipartito, que permitiu 100 permisos de explotación. Porque aqueles 100 per-misos eran todos bos, señor Rivas, eran todos bos os seus. E as 43 licenzas de explotaciónque concederon eran todas boas. A min gústame ver que os grupos de esquerda agora pre-suman da lei. O outro día á señora Presas eu dicíalle que me emocionaba na comisión comodefendía o proxecto da mina de coltán en Viana. Como alí goberna o nacionalismo, agoraresulta que a lei é boa; pero os malos somos nós porque non somos capaces de aplicala ben.

Pois o que temos que facer é seguir cumprindo a lei, respectar a tramitación administrativaen igualdade de condicións, e atender aos informes dos técnicos, feitos polos traballadorespúblicos, que desempeñan o seu traballo en liberdade e con profesionalidade. E iso —teñoque dicirllo, señor Sánchez— pese á continua presión que están vostedes exercendo sobre ostraballadores públicos, porque están continuamente presionando para que non poidan faceros seus informes con liberdade. Por certo, señor Sánchez, ¿en Touro e O Pino tamén son com-positum? Porque, se dun pobo que vota como primeira forza o Partido Socialista —Santiago—din vostedes que é un depósito de restos humanos en descomposición, ¿que lle chamaríanaos que votan o PP? ¡Ah!, si, é verdade, xa teñen o nome: escravos que votan o amo, o seño-rito, o cacique, o que manda, os de sempre; pobo alienado e ignorante.

E despois, señor Sánchez, estráñanse de que os boten dos concellos. ¡Se non pararon de in-sultar aos galegos durante todo este mandato, non pararon! (Aplausos.)

Señor Sánchez, a nosa postura respecto do proxecto da reapertura da mina de Touro seguesendo a mesma, a que vimos mantendo dende o primeiro día, nin a favor nin en contra: tra-mitación ordinaria e absoluto e estrito cumprimento da normativa ambiental, como imosfacer co informe que fixo a Defensora do Pobo. Supoño que vostede debería deixarlle á Xuntade Galicia a posibilidade de defenderse e de presentar os seus argumentos.


86

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Di vostede «barra libre», dando a sensación de que aquí cada un fai o que quere. Bueno,pois se para vostede é barra libre que dende xaneiro do 2018 Augas de Galicia incoase expe-diente sancionador a esa empresa polo importe de 80.000 euros por verteduras non autori-zadas, ¡estraña barra libre!

Convén, desde logo, señor Sánchez, non mesturar nin tratar de confundir a xente co que foia actividade que se desenvolveu ata 1986, cando non había obrigatoriedade de plans de res-tauración, e a actividade actual da elaboración de áridos e o novo proxecto que se presentoupara a explotación de cobre que está en fase de tramitación.

Por certo, cos últimos informes emitidos, a Xunta xa manifestou que o proxecto non eraviable. E sinalouse que era preciso introducir modificacións para seguir coa tramitación,como así se está facendo. Pero non por ser ningún favor extraordinario, senón porque teñendereito, porque así o permite a lei.

Antes de rematar, señor Sánchez, volvo insistir: nós xa presentamos unha proposición nonde lei pola que pediamos que se fixera esa análise dese estudo, dende o total garantismo erigor na execución, e que ademais se garantira o cumprimento de labores. Vostedes votaronen contra.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Blanco Paradelo.

Polo grupo autor da proposición non de lei, o señor Sánchez.

O señor SÁNCHEZ GARCÍA: Moi pouco entusiastas os aplausos do Partido Popular á súa in-tervención, señor Blanco Paradelo. (Risos.) (Murmurios.) ¡Algo pasa aí!

Ben, empezo por contestar un par de cousiñas ao señor Losada. No mundo ideal, señor Lo-sada, no mundo ideal, Atalaya Mining vén aquí solucionarnos os problemas ambientais edespois paga a restauración dos espazos cando se vai. Ese si que é o mundo ideal. No mundoreal xa sabe vostede o que acontece: coma sempre, quedan cos recursos, fan o negocio enmoi poucos anos e despois deixan sen restaurar o que fixeron, como pasa xeralmente e des-graciadamente. E temos que pagar todas e todos as súas desfeitas, porque, se non, non seríanegocio para eles, non sería negocio. É o modelo de negocio deste tipo de empresas.

Claro que si, que hai que cumprir a lei. Polo que eu sei é unha obriga ¿verdade? Obriga quenon se está cumprindo por parte do Partido Popular. Non está cumprindo coa lei. Acumú-lanse xa as incidencias de organismos oficiais respecto da política mineira: sentenza doTribunal Superior de Xustiza de Galicia por negar información á veciñanza de Corcoesto;admisión a trámite dunha denuncia na ONU polo entorpecemento de acceso á informacióná cidadanía; imputación de Bernardo Tahoces, o director xeral de Enerxía e Minas, por pre-sunto delito de prevaricación ambiental; informe da anterior Defensora del Pueblo pola si-tuación en relación coas louseiras de Valdeorras; informe do Valedor do Pobo pola situaciónambiental da antiga mina de Touro; e informe do Defensor del Pueblo. E, por certo, señor


87

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Blanco Paradelo, vostede falará de estrito cumprimento da lei, pero xa se ve o que din todosestes organismos, que non son marxistas-leninistas nin bolivarianos, ¿verdade?

Barra libre. ¡Home!, vostedes no 2018 iniciaron expedientes sancionadores porque a xenteestivo denunciando no 2017 e no 2016 duramente para que vostedes se moveran. Pero o quedi o Defensor del Pueblo é que en cinco dos dez anos anteriores non se inspeccionou sequera;e en dous deles a información presentada non é suficiente para determinar a gravidade dasituación. O único plan de restauración vixente nesa explotación é do ano 1984, de Río TintoMinera, para pirita de ferro. Si, señor, o único vixente é ese, e dío o Defensor del Pueblo.

Di vostede que é unha obsesión. Claro que si, para min a súa corrupción é unha obsesión. (Aplau-sos.) E para min é moi grave a situación e a política que vostedes veñen mantendo, permitindo,permitindo e sendo coniventes coa contaminación de empresas coma esta, tanto vostedes comono Concello de Touro, si, señor. E iso é corrupción. E claro que me preocupa e é unha obsesión,si, señor. E seguirei traendo isto porque isto é o exemplo do que eu non quero para o meu país.Alcaldes, conselleiros e director xeral de Enerxía e Minas que se sentan a comer con empresariospara que despois non cumpran a lei. Iso non o quero, e é o que veñen facendo vostedes nos últi-mos trinta anos. Polo tanto, se vostedes cumpriran a lei, a situación de Touro non sería a que é.Vostedes foron tolerantes e coniventes. E xa chegaremos, polo tanto, á asunción de responsabi-lidades políticas, señor Losada; asunción de responsabilidades políticas por todo o que ten acon-tecido aquí. Os responsables destas políticas, os responsables que son protagonistas do informedo Defensor del Pueblo, non poden seguir un día máis dirixindo as políticas de minaría de Galicia.

«Cumprimento da lei» —di o señor Blanco Paradelo—. ¡Se en 2009 xa tiña que estar envigor un plan sectorial de actividades extractivas, segundo marca a Lei 3/2008, de minaríade Galicia, e estamos en 2019 e vostedes non o aprobaron! ¿Que son? ¿Son incompetentesvostedes? ¿Son incompetentes, señor Blanco Paradelo, e por iso non aprobaron un plan sec-torial de actividades extractivas? ¿Ou é que prefiren esta situación para que poidan facer osseus negocios con estas empresas? ¿Cal das dúas razóns?


¿Sobre a emenda do PSOE?

O señor SÁNCHEZ GARCÍA: A emenda do Partido Socialista, como non cremos nese mundoideal, pois non a aceptamos. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Sánchez.

Proposición non de lei do G. P. de En Marea, por iniciativa de D. Francisco Casal Vidal, sobreas actuacións que debe levar a cabo o Goberno galego e a demanda que debe realizar ao Mi-nisterio de Industria e Turismo en relación coa situación na que se atopa a empresa IsowatMade, do grupo Invertaresa

O señor PRESIDENTE: Hai emendas do Grupo Parlamentario de En Marea, unha autoe-menda, hai emendas do Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego e do Grupo Par-lamentario Popular.


88

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


(O G. P. de En Marea, por iniciativa do seu deputado Francisco Casal Vidal, e ao abeiro do disposto noartigo 161.2 do Regulamento da Cámara, presenta ante a Mesa a seguinte emenda a esta proposiciónnon de lei (doc. núm. 39974).

Emenda nº 1 de supresión.

Débense suprimir na parte resolutiva os puntos 3 e 4.

Emenda nº 2 de adición.

Débese engadir o seguinte punto na parte resolutiva da proposta:

«4.- Desenvolver as actuacións necesarias ante a entidade financeira Abanca, acredora no concursode Isowat e rescatada con cartos públicos, para que facilite un acordo rápido e razoable para todas aspartes e posibilite un novo futuro á compañía. Contemplando así mesmo as posibles garantías fi-nanceiras ou outras iniciativas financeiras entre as que dispón o IGAPE.»)

(O G. P. do Bloque Nacionalista Galego, por iniciativa do deputado Xosé Luis Rivas Cruz, ao abeirodo disposto no Regulamento da Cámara, presenta a seguinte emenda a esta proposición non de lei(doc. núm. 39974)

Emenda de supresión.

Suprimir o punto 3.

Emenda de adición.

Engadir un novo punto 4bis co seguinte texto:

«4bis.- Negociar con Abanca para que facilite a operación de compra.»)

(O G. P. Popular de Galicia, a través do seu portavoz, e por iniciativa da deputada Marta Nóvoa Igle-sias, ao abeiro do disposto no artigo 161.2 e concordantes do Regulamento da Cámara presenta antea Mesa a seguinte emenda a esta proposición non de lei [39974 (10/PNP-002986)]

Emenda de substitución.

Débese substituír o texto da parte resolutiva polo que segue a continuación:

«O Parlamento insta a Xunta de Galicia a:

1. Seguir coas actuacións que leva a cabo desde o comezo da situación complexa que atravesa IsowatMade na cidade da Coruña encamiñadas á busca de solución viables que faciliten o mantemento dospostos de traballo asociados e dean continuidade ás achegas tecnolóxicas que fai a empresa.

2. Instar ao Ministerio de Industria, Comercio e Turismo para que colabore nas iniciativas necesariaspara dar solución á situación da empresa.


89

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


3. Desenvolver as actuacións necesarias para atopar un investidor ou posible comprador que posibiliteun novo futuro á compañía, tendo en conta as posibles garantías financeiras ou outras iniciativas fi-nanceiras entre as que dispón o Igape.»)

O señor PRESIDENTE: Para formular a proposición non de lei, ten a palabra o señor Casal.

O señor CASAL VIDAL: Boa tarde.

Isowat —e por iso tivemos que facer a autoemenda, porque a situación cambiou nos últimosdías— pode e debe salvarse, e Galicia non pode permitirse outro peche industrial.

O índice de produción industrial —vímolo publicado en todos os medios— desplómase enGalicia. A pesar de que algúns sectores aguantan, outros, os máis sensibles, os máis decisivospara o futuro do resto da industria, están ao bordo do precipicio. Alcoa está ao bordo do pre-cipicio. Tivemos xa a semana pasada a mala noticia do peche de Poligal, que esperamos quenon sexa definitivo e que a Xunta busque un novo investidor para esta empresa estratéxicano sector dos plásticos especiais. Ferroatlántica segue co ERTE en vigor e coa incerteza desteproceso de venda que esperemos que teña todas as garantías en caso de levarse a adiante.

E ante isto, as declaracións do conselleiro de Industria a semana pasada, foron: «Estamosá expectativa». Pois a verdade é que a expectativa é moi negra, e, se non se actúa con deci-sión e con toda a forza dun goberno, non sabemos onde acabará o índice de produción in-dustrial á volta do verán.

Tivemos que suprimir dous puntos da nosa proposta. O primeiro era aquel que pedía asegregación de Isowat e Made, que eran unha única empresa. Nós plantexabamos a se-gregación dado que a empresa máis tecnolóxica, con maior presenza no mercado, conmáis posibilidades de futuro, era Isowat. Entón parecía que a empresa con sede no po-lígono da Agrela, na Coruña, era a máis doada, a máis factible de sacar a adiante senningún problema.

Bueno, pois a realidade foi ao revés, Made, unha empresa cun nivel tecnolóxico moi inferior,que se dedica fundamentalmente —por falar dunha maneira normal— a soldar ferros, xaestá salvada. E Isowat segue pendendo dun aleiro.

O Goberno autonómico de Castela e León interveu de maneira moi decisiva para buscar uninvestidor. E o asunto de Galicia xa está aí tamén, e pode dárselle unha solución de maneirainmediata. Ademais da intervención do Goberno autonómico, houbo unha intervención moiforte da ministra de Industria, da señora Maroto. Esperemos que non teñamos que volverdicir tamén neste caso o de «Maroto, non nos vendas a moto», como están a dicir moitosdos traballadores industriais de Galicia. E interveu porque é de alí. Resulta que Made está enMedina del Campo. Ela é de alí e interveu con moita forza para buscar unha solución.

Bueno, pois reclamamos —e é o punto 1 da nosa proposta— que a ministra de Industria, aseñora Maroto, pense tamén un pouco en Galicia, e que teña a mesma implicación para sal-var Isowat que para salvar Made, como xa fixo.


90

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Despois había tamén outro punto da iniciativa que instaba a Xunta de Galicia para buscar o in-vestidor. O investidor xa está aí. Agora o que hai que facer é poñer en marcha un desenvolvementoda negociación do concurso de acredores para que sexa factible o levantamento do mesmo demaneira inmediata. E aí a Xunta de Galicia ten moito que facer.

A empresa ten contratos na porta, coa enxeñaría totalmente desenvolta. Soamente falta que llesdean o punto de partida para poder poñerse a traballar e facer traballos para Iberdrola, para re-visións de Endesa, para parques eólicos. É unha empresa fundamental para o desenvolvementoda transición enerxética en Galicia, e non podemos permitir que unicamente por un desencontro,polas poucas facilidades que un banco —Abanca— está poñendo coa hipoteca que ten sobre osterreos e as naves, impida que esta factoría poida saír adiante.

Ademais, déixanos perplexos nestes momentos a estratexia de Abanca, porque se o concursoremata e hai liquidación, Abanca vai perder moito máis que o que conseguiría chegando a unacordo agora; non ao acordo que pretende, que é cobrar o importe íntegro da hipoteca, que é de6,8 millóns de euros. Ademais, 6,8 millóns de euros que estou seguro de que xa foron provisio-nados dentro dos 8.000 millóns de euros que todos os cidadáns de Galicia e do resto de Españapuxemos para salvar Abanca. Eses cartos xa os pagamos a cidadanía de Galicia e do resto de Es-paña. Entón non pode ser que ese sexa o problema para que Isowat non poida saír adiante.

E pensamos que a Xunta de Galicia ten moito que facer. Non podemos crer que o presidente daXunta de Galicia, que sempre ten axenda, sempre ten tempo para ir facerse fotos cando haiéxitos —en moitos deles ten pouca intervención pero parécenos ben que vaia facerse fotos—,non vaia facerse fotos tamén a Isowat. Que vaia facerse fotos co presidente de Abanca, con esegrupo venezolano que comprou Abanca practicamente regalada despois de recibir 8.000 millónsde euros de todos os galegos, e que lle exixa que hai que dar unha solución a isto; e, ademais,sobre todo, que non se pode actuar cunha avaricia suicida. Porque —xa digo— o que o investidorestá disposto a pagar é moito máis do que Abanca podería recuperar en caso de liquidación.

Por iso é imprescindible unha actuación urxente. Os clientes non van esperar toda a vida;sobre todo os dos parques eólicos, porque teñen que rematar as instalacións a finais desteano. É verdade que a instalación que podería facer Isowat —a anterior Isolux— é a últimaparte —os centros de transformación, os controis...—, porque eles non interveñen en todaa parte inicial da obra civil e a instalación dos muíños. Ou sexa, estamos a tempo pero xafalta moi pouco tempo.

Entón, a verdade é que estamos esperando con impaciencia esa foto do señor Feijóo, e ímolaaplaudir, reinaugurando as instalacións dunha nova Isowat cun novo investidor que metacartos, que estea disposto a meter cartos en sacar a adiante esta instalación. E, ademais, quefora de verdade porque se implicase de maneira decisiva na solución do asunto. E un gobernonon pode dicir que non pode facilitar, que non pode negociar cunha entidade financeira.¿Como non? Sobre todo, cunha entidade que está aí, que está ganando centos de millóns deeuros grazas aos 8.000 millóns de euros que os galegos puxemos para salvala.

Por favor, señores do Partido Popular, poñámonos de acordo para sacar a adiante esta pro-posta. Estamos dispostos a negociar algúns dos termos dos catro puntos que se manteñen


91

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


na proposta. E, señores do Partido Socialista, por favor, falen coa señora Maroto e que nonteñamos que dicir de novo, no caso de Isowat, «Maroto, non nos vendas a moto».

Nada máis, moitas grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Casal.

Queremos saudar nestes momentos os alumnos de 4º da ESO do Colexio Cristo Rey, deFerrol, que nos acompañan e que están entrando na sala de plenos.

E dámoslle a palabra ao señor Rivas Cruz, por parte do Grupo Parlamentario do Bloque Na-cionalista Galego.

O señor RIVAS CRUZ: Grazas, presidente.

Boas tardes de novo.

Señorías, estamos unha vez máis debatendo un apartado do proceso de desmantelamentoda industria deste país. Digo ben «país», porque vostedes recoñecerán que este país —digoGalicia— está sendo desmantelado impunemente; impunemente porque as autoridades, ospoderes executivos, que teñen potestade sobre este fenómeno están desaparecidos. Parte doproblema, a inacción ou acción por omisión, radica en que nin PP nin PSOE contemplan estedesastre desde a posición de país. Para eles o da autonomía é un accidente; e o tecido desedesenvolvemento fanado, a continuidade da actividade industrial de Galicia, non lles preo-cupa. ¿A Coruña queda sen outra industria? ¡Bueno, montamos outro centro comercial e san-tas pascuas! Estamos condenados a ser un país de servizos, con todas as acepcións que llequeiran buscar á palabriña.

Cando unha industria se volve obsoleta e só proporciona perdas porque a súa actividade nonten mercado e pecha, ten algo de razoable. Pero cando unha industria é sistematicamenteespoliada, saqueada polos compradores que a deixan en sesenta e poucos traballadores dosdouscentos que chegou a ter, cando non se fan os necesarios investimentos na modernizacióne posta a punto debidas, cando se recibiron axudas públicas para efectuar compras e inves-timentos que se derivaron para outros fins, cando os poderes públicos non exerceron contrao uso e abuso destas axudas, algo falla, señorías. Algo falla cando o administrador concursalno seu informe conclúe que o concurso de acredores é debido a un saqueo sistemático da em-presa Isowat nos últimos dez anos por parte do financeiro —que non empresario— que os-tenta a súa xestión e propiedade. E algo falla cando non hai mecanismos que impidan ou quealerten destas situacións de saqueo, sobre todo, cando hai carto público polo medio.

Desde o BNG exiximos que o Goberno galego do Partido Popular tome cartas no asunto eque as tome a favor dos traballadores e da industria galega. En Castela-León a banca chegoua un acordo co comprador de Made, non nos digan que a Xunta do PP, que tanto lle facilitouo pelotazo a Abanca, non ten suficiente —digamos— complicidade para mediar e presionarpara que se desbloquee a situación. Son horas, e así hai que lle recordar a Abanca que se po-sicione e facilite a operación, que salve Isowat e a súa actividade industrial. Son horas de


92

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


que Abanca devolva as calderillas do que nos levou coa conivencia do Partido Popular no Go-berno. Non será moito pedir, ¡oh!

Porque o labor dun goberno non é botarlle a culpa ao primeiro que pase por diante. O labordun goberno é defender os intereses do país que goberna. ¿Saben, señorías do PP, cal é o paísque gobernan ou non o teñen claro aínda? Dentro dese morboso secretismo existente sobrea identidade do posible comprador, parece que se trata dun investidor industrial de capitalespañol que sabe que Isowat é viable. Lembremos que ten pendentes pedidos importantes deNaturgy, Iberdrola ou Navantia. Porque Isowat —por se non se deran de conta— opera nunsector chave para que determinadas especializacións produtivas de Galicia teñan un retornopara o país en forma de empresas con manufacturas de alto valor engadido e xeradoras deemprego de calidade: construción naval e xeración eléctrica —sobre todo a eólica—.

Pois, o dito: que o Goberno da Xunta debería de poñer toda a carne no asador —e ese é osentido da nosa emenda—, trátase de mediar como é debido para que a operación de comprase leve a cabo. E rematen dunha vez coa incerteza dunha plantilla que onte entrou nesa fi-gura que nin é despido nin dá dereito a paro —¡vaia, que ten tintes de burla macabra!—, opermiso retribuído. Estás na casa, non vas traballar, xeras unha nómina que non vas cobrare non recibes nin para ansiolíticos, mentres facilitas, iso si, que as negociacións poidan per-durar no tempo sen que peche.

Este tipo de negociacións, de presións que exiximos do Goberno do PP, sería o lóxico se o Gobernofose goberno a favor dos cidadáns, se o Goberno estivese alerta e capitanease a defensa de todasestas empresas ameazadas polo peche e a deslocalización que nos encamiñan —se unhas elec-cións non o remedian— a un deserto industrial froito da desidia do Goberno e do capricho doDeus mercado do capitalismo neoliberal, a quen adoran por comenencia demasiados teóricos.

E ¿saben cal é a alternativa ao baleiro que deixaría o peche de Isowat? ¿Quen pasaría a fa-bricar os compoñentes que manufactura esta empresa con calidade e eficiencia probadas?

Está claro que paga a pena que se ergan da sesta industrial no sofá e xa movan esas influen-cias que tan ben saben mover cando lles interesa; desta vez —e sen que sirva de prece-dente— a favor deste país, do seu tecido industrial e dos traballadores de Isowat. Créanmeque paga a pena. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Rivas Cruz.

Ten a palabra, por parte do Grupo Parlamentario Popular de Galicia, a señora Nóvoa Iglesias.

A señora NÓVOA IGLESIAS: Grazas, presidente.

Boas tardes, señorías.

Señor Casal, hoxe volve traer a mesma iniciativa que xa debatemos na Comisión 6ª hai unsmeses, na que chegamos a un acordo unánime, acordo no que o Goberno da Xunta está tra-ballando —e sábeno vostedes e tamén o comité de empresa de Isowat—.


93

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Señorías, para este grupo por suposto que segue vixente o acordo tomado neste Parlamento,porque dende o primeiro momento o Goberno da Xunta está en contacto permanente co co-mité de empresa de Isowat, da Coruña, ao que se lle ten trasladado o seu compromiso deapoiar calquera proxecto que se poida presentar e supoña o mantemento da actividade e doemprego. Tamén dende o Goberno se estableceu contacto co Ministerio de Industria paraque colaborara coa solución, aínda que non temos noticia de que se implicase con intensi-dade. E por suposto que o Goberno da Xunta está en contacto coas empresas posibles inves-tidoras e co administrador concursal.

Polo tanto, señor Casal, non pode negar que dende o inicio do conflito este Goberno está atraballar con intensidade e firmeza para axudar a atopar unha solución, e sempre respec-tando os acordos desta Cámara. Coincidimos con vostede en que nos gustaría que a dita so-lución tivera chegado xa, pero as ofertas recibidas non foron suficientes para cumprir osobxectivos fixados. Onte, cando remataban os tres meses do expediente de regulación tem-poral de emprego, coñeciamos que existe un potencial comprador, un empresario españoldo sector industrial interesado en comprar todo, o inmoble e tamén a unidade produtiva. Epara iso, señorías, está negociando co principal acredor. Isto comentábao hai uns minutoso señor Rivas Cruz e xa o está cuestionando, parece que xa lle molesta cal vai ser o posibleinvestidor ou comprador. Para nós, non, señoría, mentres manteña a continuidade dos tra-ballos. Vostede xa está cuestionando cal vai ser o comprador. Mire, agardamos que se consigaque se materialice esa compra para que os case setenta traballadores de Isowat poidan re-cuperar o seu traballo, e incluso na mesma actividade na que estaban con anterioridade.

E, señorías, a este grupo gustaríalle que esta responsabilidade e solidariedade que amosancos traballadores de Isowat a demostren tamén con todos e cada un do máis dun milleiro deempregos que hai en toda Galicia, señores da oposición, sen discriminar a ninguén, a ningúntraballador, sexa do sector que sexa; sen discriminar, como fan vostedes, aos traballadoresde Ence ou das centrais térmicas da nosa comunidade. Para este grupo —e, por suposto,para o Goberno da Xunta— todos os empregos valen o mesmo, defendemos a todos os tra-balladores por igual. (Aplausos.) Vostedes non, señorías. (Aplausos.)

Señores do Grupo Socialista, vostedes en nove meses de goberno puxeron en risco centos detraballadores da industria electrointensiva e do sector enerxético de Galicia co seu anunciodo peche anticipado das centrais térmicas e coa súa total inacción ante o posible peche deAlcoa; a miles de traballadores directos e indirectos de Ence e a centos de traballadores dosector da automoción que, co anuncio irresponsable da fin do diésel, están vendo como asempresas nas que traballan —esas empresas auxiliares de automoción— están a despedirxente de forma reiterada.

E vostedes, señores da oposición, señores do BNG e das Mareas, son cómplices de todo este des-propósito na industria de Galicia. Non son fiables, señorías. (Murmurios.) Os señores de En Marea,os señores de Podemos, continúan a pedir sillóns no goberno do señor Sánchez. (Pronúnciansepalabras que non se perciben.) E vostedes, señor Rivas, van cogobernar co Partido Socialista alá entodas as corporacións municipais onde poidan, desbancando en moitos casos o que foi o primeiropartido, o Partido Popular. Si, señoría, polo tanto ¡basta de mentir! (Murmurios.) ¡Xa basta dementir! (Murmurios.) (Aplausos.) ¡Xa está ben de querer presentarse aquí como os defensores do


94

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


emprego! (Aplausos.) Non, só mostran o seu sectarismo defendendo uns traballadores si e outrosnon. (Murmurios.) Nós non, defendemos a todos os traballadores por igual, señorías.

E falando de que vostedes se metían coas empresas. Eu agardo a que vostedes, que din queen Galicia baixan... Non, oian, saíron os datos de creación de empresas en Galicia... —dállea risa á señora Presas—. (Pronúncianse palabras que non se perciben.) Bueno, non, é que, mire,hai que sacar os datos do IGE. Si, 12 empresas diarias, señoría. Ata maio, 1.250 sociedadesmercantís. Señoría, mire os datos, eu sinto que lle molesten. (Murmurios.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Silencio, por favor.

A señora NÓVOA IGLESIAS: E, para rematar xa, señor Casal, este grupo presentou unhaemenda que practicamente é o acordo parlamentario que tomamos no mes de febreiro. Qui-tamos un punto porque xa foi cumprido —como vostede dicía—. Agardo, de todos modos,que poidamos chegar a unha transacción; sobre todo porque nos gustaría que sacaramos unacordo unánime para presentar outra vez a todos os traballadores de Isowat.

E por isto tamén lles pedimos máxima prudencia, porque o que se precisa neste momento éactuar con responsabilidade, señorías. Estase na fase de seguir traballando como ata o deagora, con silencio e con rigorosidade, ata que se poida avanzar nunha solución definitiva.

Reitero, a Xunta mantén un contacto permanente co comité de empresa de Isowat na Coruña,polo que os traballadores saben dende o primeiro momento que está fóra de toda dúbida ocompromiso deste Goberno de apoiar calquera proxecto que poida supoñer o mantementoda actividade. Na medida en que se poida identificar calquera oportunidade, a Xunta —nonteñan dúbida— estará sempre presente nese labor de mediación, pero sempre no marcodeste procedemento xudicial.

Pola miña parte, nada máis e moitas grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señora Nóvoa.

Ten a palabra, en nome do Grupo Parlamentario dos Socialistas de Galicia, o señor LosadaÁlvarez.



A verdade, señora Nóvoa, que é o que se chama poñer a venda antes da ferida. Mire, crearempresas e crear sociedades non é exactamente o mesmo, e non demostra para nada a po-tencia do sector industrial de ningún país. Convén sabelo. De feito, pono na nota a pé de pá-xina —non o da potencia industrial, pero si o da diferenza— o Instituto Galego de Estatística.

Está ben que fale vostede das electrointensivas —logo hai unha iniciativa sobre Alcoa—. Pero,mire, hai setenta anos que se publicou 1984, o libro de Orwell, no que había dous conceptos es-


95

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


pecialmente interesantes. Un era a «neolingua» e o outro era o «Ministerio da Verdade», pa-radigmas das actuacións de vostedes neste Parlamento en relación co Goberno de España.(Aplausos.) Mire, señora Nóvoa, eu sei que a vostedes lles molestaron os resultados das elecciónsxerais en Galicia, sei que lles molestaron porque estaban acostumados a ganar e molestoullesperder. Pero o que teñen que facer vostedes é basicamente respectar a verdade e basicamentenon utilizar unha situación industrial —que, efectivamente, é moi complicada neste país—coma un ariete electoral contra o Partido Socialista Obreiro Español. Porque, cando o fan, a xenteve que é un engano e non os votan; e vostedes baixan, baixan en toda Galicia —¡home!, nalgúnssitios baixan especialmente—. E a verdade é que deberían de aprender esta lección.

Miren, o Ministerio da Verdade era o que dicían aquí os conselleiros e conselleiras de Sani-dade e o señor presidente da Xunta, cando a construción público-privada do Hospital deVigo, de que o goberno socialista balear fora o promotor dese sistema no Hospital de Palmade Mallorca. Titular de hoxe —e eu non escribo en La Voz de Galicia—: «Matas admite queprevaricó en el caso del pelotazo del Hospital de Mallorca». Estaría ben... (Pronúncianse palabrasque non se perciben.) Si, si, non, non, señora... Eu comprendo que se poña así como doente,pero, en todo caso, insisto: «Matas admite que prevaricó en el caso del pelotazo del Hospital deMallorca». Por certo, prevaricou a favor de OHL, que son os de Villar Mir. (Fortes murmurios.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): ¡Silencio, por favor! ¡Silencio, silencio!

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Ten exactamente o mesmo que ver que o tema de Alcoa.

E tamén nesa «neoverdade», señora Nóvoa —que vexo que lle molesta especialmente, e amin iso motívame, que quere que lle diga—, está o intento do Partido Popular para agocharo primeiro xuízo que hai neste país no que se senta como acusado o seu partido. (Aplausos.)Isto si que é falar de política, isto si que é falar de política, e non intentar agochar as miseriasdo Partido Popular con cuestións que sabe perfectamente que non son certas. Sabe perfec-tamente que hai un problema enerxético —e falaremos despois—, que é un problema her-dado probablemente dende o goberno de Zapatero, pero que o goberno de Rajoy non axudouen absoluto a solucionar, é que o empeorou. Polo tanto, gustaríame que falase de Isowat,exactamente. (Murmurios.) (Pronúncianse palabras que non se perciben.) ¡Claro, claro...! Non,non, exactamente igual ca ela.

Efectivamente, na Comisión 6ª buscamos o acordo sobre este tema —e quero recordalo eaproveito para saudar os traballadores—. E houbo un esforzo dos catro grupos para chegara este acordo. E é verdade que a situación cambiou. E é verdade, polo tanto, que desde logodesde o Grupo Socialista non vai haber absolutamente ningún problema para aprobar unacordo que se pacte entre os catro grupos parlamentarios en relación con Isowat.

Desde logo, nós cremos, sen ningunha dúbida, que Abanca ten que estar á altura das cir-cunstancias, porque Abanca recibiu 9.000 millóns de euros públicos. Abanca ten uns resul-tados empresariais verdadeiramente sorprendentes e, polo tanto, sen ningunha dúbida tenque estar á altura. E eu creo que quen ten que negociar con Abanca é exactamente quen brin-dou, primeiro, en Monte Pío na fusión, e quen bendiciu unha venda inexplicable, que é oseñor Feijóo, (Aplausos.) ou o seu conselleiro. É exactamente... (Aplausos.) (Murmurios.)


96

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): ¡Silencio!

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Brindaron en Monte Pío... (Pronúncianse palabras que non se perciben.)


O señor LOSADA ÁLVAREZ: Eu agradeceríalle...

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Eu tamén agradecería que foramos rematando. (Pro-núncianse palabras que non se perciben.)

¡Silencio, por favor!

O señor LOSADA ÁLVAREZ: O primeiro acredor con Isowat é exactamente Abanca. Polo tanto,volvo repetir: quen bendiciu esa fusión e quen nunca deu explicacións de por que se vendíatan rápido e sen ningunha fundamentación, digamos, de carácter de estudo do tema, tenque facelo, ten que interlocucionar con Abanca.

E, por certo, outra das razóns polas que Isowat ten problemas... (Pronúncianse palabras quenon se perciben.)

Eu agradeceríalle, señor presidente, que o señor Pazos, que parece que ten tamén algún pro-blema... (Pronúncianse palabras que non se perciben.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): ¡Silencio, por favor!

Remate, por favor. (Pronúncianse palabras que non se perciben.) ¡Silencio, silencio!

Xa pedín silencio. Continúe, por favor, que vostede é veterano nisto. (O señor Losada Álvarezpronuncia palabras que non se perciben.) Por favor, continúe.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Outro dos elementos fundamentais dos problemas de Isowat foio hachazo ás renovables e ao concurso eólico do goberno do señor Núñez Feijóo cando che-gou no ano 2009.

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Remate.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Gustaríame que tampouco o olvidaran dende o Partido Popular.

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Losada.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: E, por certo, tamén unha cuestión, señor Mini.

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Losada...

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Vostede non... (O señor Losada Álvarez pronuncia palabras que nonse perciben.)


97

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Losada. Xa non está no seu turno,eu síntoo. (O señor Losada Álvarez pronuncia palabras que non se perciben.) (Aplausos.)

Non, non o digo por vostede. Pero sempre algúns deputados acostuman —en xeral, ¡eh!—a falar de cousas que non teñen nada que ver con isto. Sempre se permite por parte destaPresidencia. Digo «todos os deputados». Non todos, algúns, e de calquera sitio. Sempre sepermite. Agora ben, o que non pode ser é que falemos tres minutos doutro asunto e que des-pois queiramos engadir tres minutos máis. Claro, se un fai iso, queda sen tempo.

Entón, por favor, xa que non pedimos que se ateñan ao asunto, que o podemos facer, polomenos atéñanse ao tempo; e, se non, o tempo córtase.

Así que moitas grazas. (Murmurios.)

Ten a palabra, por parte do grupo autor da proposición non de lei, o señor Casal Vidal.

O señor CASAL VIDAL: [...] (Breve fragmento inaudible.) ...do Bloque Nacionalista Galego,está implícita na nosa propia autoemenda, co cal estaría incluída. Esperamos que eles oacepten así.

E, despois, á emenda do Partido Popular fáltalle a parte fundamental, a parte fundamental,que é como se vai solucionar este asunto nos próximos días.

Efectivamente, chegamos a un acordo. A proposta nosa é do mes de novembro, por iso a ti-vemos que autoemendar, porque as cousas cambiaron. E, si, chegamos a un acordo de todosos grupos para que a Xunta traballara na solución. A realidade é que, despois de sete meses,aínda non hai solución; co cal non podemos chegar de novo ao acordo de que a Xunta traballena solución. Era lóxico hai sete meses. Agora xa non é lóxico, agora hai que falar. E a verdadeé que eu lamento moito que entremos de novo na demagoxia de se hai traballadores bos, dese hai traballadores malos. ¿Iso aporta algo á solución de Isolux e de Isowat? ¿Os traballa-dores de Isowat van ir contentos con...? ¿Para que vale iso? Eu non falei diso para nada, eufalei das solucións para Isowat. (Murmurios.)


O señor CASAL VIDAL: E estaría ben que vostede respondera que solucións vai aportar oGrupo Popular e o Goberno da Xunta de Galicia ao problema de Isowat. Diso debería de terido, señora Nóvoa, a súa intervención.

Porque xa non cola, esa demagoxia non cola. Ao mellor cólalles aos seus medios, aos seusmedios amigos; pero aos traballadores de Isowat non lles aporta nada. (Pronúncianse palabrasque non se perciben.)

E a solución está clara, a solución vai no cuarto punto que nós incluímos como autoemenda.A situación xa está totalmente definida, xa hai investidor, hai contratos, hai provedores dis-postos a poñela en marcha, está desenvolta totalmente toda a infraestrutura, que habería


98

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


que actualizar para que a factoría empezara o próximo luns a funcionar. ¿Que falta? Unacordo co máximo acredor, con Abanca.

En Castela-León, en Medina del Campo, o Goberno de Castela-León —que, por certo, é doPartido Popular— e o Ministerio de Industria conseguiron que Abanca se puxera de acordoco investidor. Iso é do único que temos que falar, e niso é no que temos que chegar a unacordo para que vaia recollido na resolución da proposta non de lei. Porque non me poderándicir vostedes que o presidente da Xunta de Galicia non pode facer nada e que sería unhaintromisión nunha empresa privada. Pero, ¡por favor, un pouco de seriedade! Unha empresaque recibiu, como moi ben dixo o portavoz socialista, 9.000 millóns —aínda que despoisdevolveu máis ou menos 1.000, por iso eu falaba de 8.000 millóns—, cos que seguro queprovisionou integramente esta hipoteca, non pode agora pretender volver cobrar integra-mente unha cousa que todos os galegos xa lle pagamos.

Polo tanto, señora Nóvoa, por favor, cheguemos a un acordo e transmítanlle ao presidenteda Xunta de Galicia que estamos esperando esa foto reinaugurando —a ser posible dentrode dúas ou tres semanas— a factoría de Isolux. Iso é o que esperan os traballadores, e o queesperan deste Parlamento.


O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señor Casal.

Proposición non de lei do G. P. Popular de Galicia, por iniciativa de Dª Teresa EgeriqueMosquera e sete deputados/as máis, sobre o impulso ao Goberno central para que continúeas xestións e impulse os cambios normativos que sexan precisos destinados a mellorar osistema de cotización e protección sociolaboral das persoas traballadoras do mar

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): A esta proposición non de lei presentáronse dúasemendas, do Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego e do Grupo Parlamentariode En Marea.

(O G. P. do Bloque Nacionalista Galego, por iniciativa da deputada Montserrat Prado Cores, ao abeirodo disposto no Regulamento da Cámara, presenta a seguinte emenda a esta proposición non de lei.

Emenda de adición.

Engadir un novo punto co seguinte texto:

«Demandar ao ISM que no prazo máximo dun mes remita un informe a todas as confrarías de Galizae a este Parlamento, no que se clarifique cales son os diferentes situacións de protección social real dasxentes do mar: redeiras, mariscadoras, baixura, altura... e as cuantías das cotizacións de cada grupo.»)

(O G. P.de En Marea, por iniciativa da súa deputada Paula Quinteiro Araujo e a través do seu voceiro,ao abeiro do disposto no artigo 161.2 do Regulamento da Cámara, presenta ante a Mesa a seguinteemenda a esta proposición non de lei, doc. núm. 43898 (10/PNP-003267).


99

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Emenda de substitución.

Débese substituír a parte resolutiva polo seguinte texto:

«O Parlamento galego insta a Xunta de Galicia a:

Primeiro. Dirixirse ao Goberno central para demandar unha profunda mellora normativa en canto áprotección dos traballadores do mar, nomeadamente as mariscadoras, que inclúa melloras nos mé-todos de cotización, incremento das enfermidades profesionais recoñecidas, e melloras no acceso aredución na idade de xubilación de forma que se eviten as inxustizas actuais creadas polos sucesivosgobernos centrais, todas estas medidas serán consensuadas cos axentes sociais e as organización deprodutores, mariscadoras e mariñeiros.

Segundo. Realizar un estudo, xunto cos representantes do sector, que permita determinar as mellorasnecesarias en canto a protección social das traballadoras e traballadores do sector do mar galego.»)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Para formular a proposición non de lei ten a palabra aseñora Egerique Mosquera.

A señora EGERIQUE MOSQUERA: Boas tardes, señorías.

Grazas, presidente.

Imos contextualizar esta iniciativa que traemos ao Pleno hoxe, porque cremos que é, ade-mais, o momento acaído.

O Goberno do Partido Popular en España promoveu ao final da súa primeira lexislatura uncambio relevante para mellorar a protección social dos homes e mulleres que traballan nosector marítimo-pesqueiro, en concreto, a Lei 45/2015, do 21 de outubro. Este texto legalintroduce importantes modificacións; entre outras, a ampliación dos colectivos acollidos aosmecanismos protectores previstos no réxime especial da Seguridade Social para os traba-lladores do mar. Con todo, existen ámbitos para seguir avanzando na mellora profesional,económica e social destas persoas traballadoras. Un destes ámbitos de susceptible melloraé o réxime de cotización da Seguridade Social.

Mentres a inmensa maioría dos traballadores en España, cando cumpren os requisitos paraacceder a unha pensión, obteñen unhas contías que non difiren substancialmente daquelasque perciben mentres están en activo, non acontece igual con todos os profesionais acollidosao réxime especial de traballadores do mar. Como dicía, aqueles cuxo traballo se remunerapolo sistema tradicional retribuído á parte, e o resto dos que están circunscritos aos gruposde cotización segunda e terceira, entre os que se inclúen os autónomos do mar, non estaríancotizando polos seus salarios reais, o que vai en prexuízo destas traballadoras e das súas fu-turas pensións.

As razóns que motivan esta discrepancia están baseadas nas distintas presuncións que anormativa vixente establece para determinar os ingresos de cada traballador. Trátase dun


100

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


mecanismo demasiado artificioso, que, como resultado final, ofrece contías moi por debaixoda realidade ou, no caso dos autónomos do mar, cinguidas por unha cota fixa igual paratodos e inamovible.

Para corrixir unha problemática similar á descrita, o réxime especial dos traballadores au-tónomos permite, desde a súa creación, a posibilidade de escoller unha base de cotizaciónmáis acorde ás posibilidades e expectativas económicas ou de beneficios, sempre dentro doslímites establecidos en función da idade do traballador. Esta mesma vantaxe está previstapara os traballadores agrarios por conta propia.

Pois ben, de igual xeito que se acadou un acordo no eido dos traballadores autónomos parainiciar unha modificación, dende o Grupo Parlamentario Popular consideramos que as mu-lleres e homes do mar son merecedores deste mesmo trato, coa posibilidade de beneficiarsedas vantaxes que implicaría.

O Grupo Parlamentario Popular viña apostando por reclamar para as administracións o im-pulso dunha reforma normativa nos termos e coas limitacións que se puideran acordar nunproceso de diálogo con profesionais do sector marítimo-pesqueiro que permita poñer enmarcha un sistema similar de libre elección das distintas bases de cotización, permitindo au-mentar voluntariamente por riba da base mínima establecida. E é importante que incidamosneste tema: aumentar voluntariamente. Aquí non hai obriga para ninguén nesta iniciativa.

Nesta liña, o Parlamento de Galicia aprobaba en 2016 unha proposición non de lei que, efec-tivamente, pretendía os cambios normativos necesarios para mellorar o sistema de cotiza-ción e protección sociolaboral das persoas traballadoras do mar, formulando a posibilidadede estudar especificamente o establecemento dun sistema de mellora voluntaria das basesde cotización.

Desde o punto de vista práctico, unha reforma destas características sería moi beneficiosapara todos os profesionais do mundo do mar en Galicia, de xeito especial para aqueles pro-pietarios de pequenas embarcacións que realizan o seu traballo a bordo das mesmas, traba-lladores por conta allea enrolados en pequenas embarcacións e profesionais autónomos nonembarcados; fundamentalmente mariscadoras e redeiras, que son as que maior dificultadeatopan na aplicación da normativa vixente.

Este grupo parlamentario solicita, pois, que o Goberno continúe coas xestións e impulse oscambios normativos que sexan precisos para mellorar o sistema de cotización e protección so-ciolaboral das persoas traballadoras do mar, e que, da man do sector, sempre da man do sector,se estuden as posibilidades de establecer un sistema que permita aumentar voluntariamente—outra vez insisto nisto— as bases de cotización aproveitando que o Ministerio de Traballoestá a traballar —valla a redundancia— nun novo sistema de cotización para os traballadoresautónomos. Estamos, pois, ante unha iniciativa en positivo; unha iniciativa en positivo porqueé para o sector, é para os profesionais do sector, e está, ademais, consensuada con eles.

Ademais, esta iniciativa marca varias contraposicións. Como dicía, voluntariedade fronte áobriga, fronte ao mandato impositivo que o PSOE e Podemos meteron no sector —falarei


101

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


máis adiante disto—. Aquí estamos a apostar por unha decisión do sector sobre a decisióndos políticos; é dicir, isto é voluntario.

Rendemento fronte á recadación, fronte á recadación pura e dura, sen máis, a custa destesector. Pedimos unha vantaxe extraída da mellora dos rendementos económicos que elespoidan ter, que se plasma ademais nos seus propios números. Falamos de gañar máis e poderpagar máis.

Dereitos fronte a obrigas. Fronte a quen establece obrigas de pago e un aumento dos cartosque hai que desembolsar —nun 25 %— sen aportar ningún dereito a maiores, nós propo-ñemos unha suba voluntaria que achegue vantaxes aos profesionais cando se xubilen; polotanto, falamos de que poidan eles voluntariamente optar a mellores pensións.

E, ademais, temos tamén igualdade fronte á diferenciación. Porque, fronte a quen dá opor-tunidades a unha parte dos cotizantes, nós apostamos por estender esa posibilidade a todase a todos; especialmente, neste caso, aos que traballan nun medio duro e hostil como é omar. Polo tanto, falamos de igualdade.

É unha iniciativa, como dicía, en positivo. E é unha iniciativa oportuna, porque entendemosque este é o momento apropiado para levar a adiante esta proposta e facela realidade a favordo sector. Dicía, ademais, que, incidindo no propio obxectivo do Ministerio de Traballo, queé revisar todas as iniciativas para autónomos, é oportuna, é o momento oportuno, porquexa se deron os pasos previos necesarios. Falei antes da prioridade que foi elaborar a Lei47/2015, reguladora da protección social dos traballadores do mar, tras corenta anos de vi-xencia, que clarifica os colectivos que deben de estar adscritos ao réxime especial dos tra-balladores do mar —mergulladores, redeiras, etc.—. É o momento oportuno porque se suma,como dicía, á iniciativa do Ministerio de Traballo, Migracións e Seguridade Social. A propiaministra Valerio di que están traballando nun novo sistema de cotización, con base nos in-gresos reais, para os autónomos. Isto dío a propia ministra, e, se é ministra de novo e se oGoberno é do PSOE —do PSOE, de Podemos e incluso me atrevería a dicir que do Bloque Na-cionalista Galego, polos partidos nacionalistas que poderían apoiar ese novo presidente—,nós falamos de voluntariedade e de sumar, e falamos de favorecer os traballadores do mar.

É oportuna porque, ademais, o sector vai razoablemente ben en termos económicos. Temosque lembrar que o sector pesqueiro acadou nestes anos cifras récord de facturación, espe-cialmente nos eidos que implica a pesca de litoral e de baixura. E estamos ademais fóra decampañas electorais. Nós sempre sinalamos que non queremos facer política coa pesca, que-remos facer política pesqueira e queremos que este período amplo sen eleccións á vista poidaser un bo momento para acadar unha unanimidade unha vez máis nesta Cámara en favordo sector do mar.

É positiva, oportuna e é unha iniciativa de suma. Tamén me atrevo a dicir que é unha ini-ciativa de suma porque, cando falamos do sector marítimo-pesqueiro, todos deberiamossumar, todos deberiamos remar a favor e de verdade, non de boquilla. Digo «de boquilla»porque vostedes en moitos casos queren apoiar o sector, axudalo e, en campañas electorais,achegarse a el; pero, no momento de aprobar as iniciativas e no momento de poñer enriba


102

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


da mesa todos os beneficios que este sector pode ter, votedes deberían tamén apoiar e su-marse tamén a estas iniciativas.

Polo tanto, este é o momento de culminar un traballo que comezou xa en marzo de 2016.Aprobouse, como dixen, neste Parlamento por unanimidade unha proposición non de lei quedemandaba a posta en marcha dun sistema de mellora voluntaria do réxime de cotización áSeguridade Social dos traballadores do mar. Non se conseguiu efectivizar pero existiron con-tactos, existiron estudos ao respecto que vostedes coñecerán, houbo varios avances. E agorapódese culminar todo este traballo gañando dereitos sen incrementar deberes.

Porque vostedes, a oposición —e vou dicir «a completa oposición»—, votaron no Congresodos Deputados a favor da suba e dos deberes que teñen que ter eses traballadores do mar,cun incremento das cotas pero sen obter pola súa parte nada a cambio. Polo tanto, nós cre-mos que é necesario que eles poidan tamén elixir voluntariamente se queren aumentar ounon esa cotización.

Entendemos, ademais, que este é o momento por todas as razóns que acabo de dicir, e por-que, como o propio Ministerio dixo que se ía analizar esa posible suba de autónomos, nósqueremos que tamén se analice esta posible iniciativa con respecto aos traballadores do mar.Vostedes aproban o decreto lei de suba de pagos un 28 de decembro, un día dos santos ino-centes —non sei se foi unha cousa casual ou a propósito—, pero despois non aparece con-templada esta suba nas cotizacións á Seguridade Social na lei de orzamentos que o PSOEtiña preparada, que afortunadamente non puido saír adiante porque, se non, sería un bata-cazo para o sector pesqueiro.

Tamén se fala de que se excluirán as cotizacións para as embarcacións inferiores a dez to-neladas. Pero, cando se acode á remisión do proxecto de orzamentos, non se recolle a ex-clusión que formulan neste real decreto lei, coa cal aos pescadores artesanais, ásmariscadoras e aos percebeiros lles pasarían a dobrar este tipo de cotización, a todos senexclusión.

Polo tanto, se o Ministerio vai revisar isto, se este tema xa está, ademais, contemplado esolicitado polo propio sector, nós cremos que é moi acaído aprobar hoxe esta iniciativa.

Cabe lembrar que en defensa contra á obrigatoriedade dos pagos só o Partido Popular noCongreso dos Deputados votou a favor dos traballadores inscritos no réxime especial do mar,votando en contra desa validación deste Real decreto lei 28/2018.


A señora EGERIQUE MOSQUERA: Insisto, unha inocentada para os traballadores do mar.

Polo tanto, agardamos que o resto dos grupos apoien esta iniciativa, que se sumen á melloradestas condicións laborais dos traballadores do mar e rememos todos a favor. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE (Calvo Pouso): Moitas grazas, señora Egerique.


103

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Ten a palabra, por parte do Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego, a señoraPrado Cores.

A señora PRADO CORES: Moi boa tarde.

Pois si, señora Egerique, o sector pesqueiro está que se sae, aumentan as rendas, aumentaa capacidade pesqueira, estanse nas radas construíndo barcos de pesca, todo fantástico. Estatribuna, igual que o papel, aguántao case todo. Por moito que vostede insista aquí en que oBNG vota a favor destas cuestións, pois, bueno, vostede insista máis, que non por iso se vaiconverter en verdade. Vostede sabe perfectamente que non é certo. E vostede persiste nestacuestión de «consellos vendo que para min non teño». A min paréceme moi ben que nospida que nos sumemos ás propostas que son boas para o sector. Eu pídolles o mesmo, porqueos demais traemos aquí iniciativas que son moi boas para o sector e vostedes votan siste-maticamente en contra.

E, efectivamente, a Lei 47/2015, do 21 de outubro, teoricamente actualizou lexislación rela-tiva á atención aos traballadores e traballadoras do mar, que se encarga de protexer os de-reitos deses profesionais. Mais é evidente que esa lei deixou moitas cousas sen regular; senon, non teriamos que estar hoxe aquí demandando cuestións que puideron quedar clarifi-cadas nesa lexislación. Tanto é así que esa lei, no seu preámbulo, se lemos, fai unha refe-rencia aos colectivos profesionais, ao espazo físico no que se leva a cabo a actividade, ádureza das condicións de vida a bordo, ao prolongado illamento das tripulacións, ao alon-xamento do fogar familiar, elevadas taxas de morbilidade e sinistralidade, así como ao ca-rácter estacional do traballo. É dicir, isto refírese á necesidade de ter unha lexislaciónespecial. É evidente que todo isto, o sector do mar galego da baixura, do marisqueo e demais,non se ve moi recollido nesta lexislación que o Partido Popular puxo en marcha. Dígoo paraque vaia tomando un pouco nota de que moi ben, moi ben, dende logo, non o fixeron.

A protección social segue a ser prestada polo Instituto Social da Mariña, tanto na protecciónda problemática social como en tanto que entidade xestora do réxime especial da SeguridadeSocial ás xentes do mar. E, dende logo, nós cremos que non se tivo en conta a gran evolucióndo sector e que era necesario actualizar, porque a lexislación que se aplicaba era de moi atrás—en moitos casos da época do franquismo—. Pero dende logo non se adaptou ás necesida-des. E en moitas cuestións pois segue sendo un sistema con ramalazos de Monte Pío nesesentido de protección e non da realidade que se necesita neste momento.

Non tivo en conta unha realidade cambiante e modernizadora para ás xentes do mar. A le-xislación relativa á atención aos traballadores e traballadoras do mar, a pesar destas modi-ficacións, segue tendo moitos defectos, segue estando obsoleta en moitos aspectos. E,ademais, segue estando, toda a lexislación referida á xente do mar, sumida nunha especiede falta de claridade que dificulta que en moitas ocasións poidan saber con claridade o quelles afecta e o que non lles afecta.

O que si está claro é que neste réxime especial do mar hai unha cantidade de colectivosenorme, tanto están traballadores por conta allea de mariña mercante, de pesca marítima,de tráfico interior, deportivos, de recreo, como buceadores, redeiros ou estivadores por conta


104

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


propia. E logo, ademais, subdividida en grupos, co cal fai difícil facer un seguimento e queademais sexa fácil de aplicar á xente do mar.

En todo caso, nos orzamentos do 2018 xa houbo unha suba do 1,4 % para a base de cotizaciónda xente do mar —orzamento do Partido Popular, dígoo para poñer as cousas no seu xustotermo—, que logo, efectivamente, co Real decreto 28/2018, se contemplou unha nova subadas bases de cotización —pero xa no 2018 se contemplaba—. Dígoo porque logo puxéronsemoi estupendos, en canto perderon o Goberno. Mentres non o perderan non tiveron abso-lutamente ningún problema.

E nós estamos a favor de que se aprobe a iniciativa que hoxe traen aquí, porque é unha de-manda do sector, porque levan demandando desde hai moito tempo que igual había quesubir a base de cotización, pero que fora para mellorar cuestións que eles demandan. Comoé, efectivamente, que ter unhas bases de cotización baixas significa ter unha baixa pensión,ter problemas á hora do cesamento da actividade ou se teñen que cobrar o paro, ou á horade cobrar baixas de maternidade. Evidentemente, é un problema.

Pero tamén demandaban o incremento dos coeficientes redutores, que vostedes na lexisla-ción non os quixeron tocar. E atopámonos con cousas como que os que traballan en buquesda mariña mercante teñen un 0,4; os que están a bordo de embarcacións de pesca, desde un0,4 a un 4,15. Pero as mariscadoras, percebeiros, recolledores de algas e demais teñen un0,10. E iso tamén hai que cambialo; e, coma iso, outras cuestións.

Por iso, o BNG hoxe presentamos unha emenda que xa presentamos noutras ocasións e áque vostedes votaron en contra. Votaron en contra, claro. E ¿que pedimos? Que por parte doInstituto Social da Mariña, que é a entidade encargada de regular e ocuparse das cuestiónsrelativas á xente do mar, no prazo máximo dun mes se remita un informe ás confrarías e aeste Parlamento de cal é actualmente a situación das xentes do mar. Porque son tantos oscolectivos e é tanta a diferenciación...,


A señora PRADO CORES: ...que é necesario ter ese estudo para logo, desde aquí, desde esteParlamento, demandar do Goberno español as modificacións precisas para que esas cotiza-cións sociais se deriven nunhas coberturas acordes ás necesidades da xente do mar en Galiza,da xente do mar en Galiza. E vostede terá que explicarme por que están en contra de que sepresente un estudo para saber cal é a situación real neste momento.


A señora PRADO CORES: Dígoo porque piden vostedes continuamente explicacións pero nonestán dispostos a dar absolutamente ningunha. (Aplausos.)


Polo Grupo Parlamentario de En Marea, a señora Quinteiro.


105

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A señora QUINTEIRO ARAÚJO: Grazas, presidente.

A verdade é que nós, en primeiro lugar, temos que dicir, como dicimos moitas veces, quenos parece inaceptable que utilicen este Parlamento para traer aquí iniciativas, entendemos,de maneira oportunista. Ultimamente é unha constante no seu quefacer político, pero, dendeque hai outro goberno no Estado, parece que a única iniciativa que teñen que traer aquí ésolicitarlles cuestións ao Goberno do Estado. Nós tamén traemos ás veces iniciativas parasolicitarlle cuestións, pero é que vostedes agora unicamente fan iso. E, sobre todo, nuncaasumen as súas propias competencias —nunca vostedes teñen ningunha responsabilidadede nada, ningunha competencia— nin tampouco dan ningún tipo de explicación de por quenon tomaron, en todos eses longos anos que estiveron gobernando, as medidas que agorade repente teñen tanta présa en aplicar. No caso concreto do que falamos hoxe, nós por su-posto que concordamos coa necesidade de mellorar a protección social dos traballadores edas traballadoras do mar, pero preguntámonos por que o Partido Popular, que estivo go-bernando tanto tempo, non tomou as medidas necesarias que agora veñen a reclamar, comodigo, con tanta celeridade.

E despois, entrando na proposta en canto aos obxectivos que marcan, e, como digo, concor-dando en xeral co que propoñen, temos que dicir que nos parece pouco ambiciosa e un poucoescasa. E por iso a nosa emenda é para completar. Entendemos que mellora a iniciativa quepresentan e, ademais, entendemos que debería ser asumible se verdadeiramente queren de-fender o sector, como sempre din.

Algúns apuntamentos. Por unha parte pensamos que é positivo incrementar as cotizacións,pero tamén entendemos que ten que ser tendo en conta que non pode afectar as percepciónsque reciben os traballadores do mar. E ademais, como digo, cremos que este aumento dascotizacións debe ir tamén acompañado doutra serie de melloras que levan moito tempo re-clamando, que o sector leva moito tempo pondo enriba da mesa. E cremos que é urxente quese tomen medidas.

Por unha banda, no tema das enfermidades profesionais, para nós é fundamental que semellore o catálogo destas enfermidades. É evidente que hai un problema. Moitas veces estánpasando por enfermidades comúns enfermidades que se deben ao traballo, cando sabemosque o traballo ao que se expón a xente do mar, as mariscadoras, as redeiras, os mariñeiros,debería ter un trato especial e moi meticuloso. Agora mesmo, moitas veces non se dá eserecoñecemento de enfermidades profesionais, e catalóganse de maneira errónea, por diver-sos motivos, como enfermidades comúns.

Por outra banda, volvemos insistir en algo que tamén se mencionou aquí, que é o tema doscoeficientes redutores. E seguimos insistindo. Para nós isto é igual de importante que a parteque expoñen na emenda que traen hoxe. Hai unhas discriminacións moi evidentes na si-tuación actual para colectivos como o de redeiras, ou como o da pesca tradicional. E enten-demos que tamén hai que tomar medidas neste sentido, por iso a nosa proposición non delei pide xustamente estas cuestións, cousas que son básicas e que está pedindo o sector. Vos-tedes din sempre que escoitan o sector e que trasladan sempre as iniciativas que solicita osector. Pois ben, estas dúas cuestións concretas o sector leva moito tempo póndoas enriba


106

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


da mesa, e moito tempo reclamando que se recoñezan. E levan aí pois moito tempo parali-zadas. Sempre pedimos que se faga escoitando o sector, pero non dicindo que se escoita,senón escoitándoos de maneira real. E para iso hai que pórse en contacto con eles, escoitare facer un estudo tamén en profundidade. Como digo, moitas veces fan coma que non teñenvostedes ningún tipo de competencia, e por iso o noso punto 2 da emenda entendemos quedebería de ser asumible: facer un estudo para tomar as medidas necesarias.

Por último, a verdade é que é bastante aburrido escoitar sempre eses alegatos á unidade, e quese a oposición non quere, que se o Partido Popular sempre tende a man para chegar a acordos...Non, é que o problema é que só queren chegar a acordos coas súas propostas. Sistematicamentevetan e votan en contra das propostas que trae a oposición. Se realmente queren chegar a acordospara mellorar o sector, argumente aquí, por exemplo, por que vai rexeitar a emenda que facemosdende o Grupo Parlamentario de En Marea, porque cremos que non hai ningunha razón obxec-tiva para rexeitala. Se a rexeitan, en realidade están rexeitando as propostas que fai o propiosector. Porque non son propostas que esteamos pondo enriba da mesa só dende este grupo,senón que son propostas que veñen recoller as reivindicacións do sector. (Murmurios.)

O señor Pazos pode vir falar aquí, se quere, e deixar de interromper un momento o pleno.Veña aquí a falar de pesca se quere, pero, polo menos, teña un pouco de educación. (Pronún-cianse palabras que non se perciben.)

O señor PRESIDENTE: ¡Silencio, silencio!

A señora QUINTEIRO ARAÚJO: Bueno, cando estea falando vostede, eu voume poñer a berrar,a ver que lle parece e a ver se... (Pronúncianse palabras que non se perciben.) Non, estaba falandopara adiante. Se quere, despois revisamos o vídeo conxuntamente, non teño ningún pro-blema. (Pronúncianse palabras que non se perciben.)

O señor PRESIDENTE: Silencio, por favor. Non dialoguen.

A señora QUINTEIRO ARAÚJO: É que, por riba de estar interrompendo o pleno, aínda tenmáis que dicir. ¡É que é alucinante! (Murmurios.)

O señor PRESIDENTE: ¡Veña! ¡Vamos, por favor, rematar!

É que eu non escoitei tampouco tanto ruído, de verdade.

A señora QUINTEIRO ARAÚJO: Non, non había barullo. O único que estaba falando era el, oresto estaba en silencio. Pero o único que está interrompendo constantemente, facendo alu-sións —despois xirou, pero estaba facendo alusións directas—, era o señor Pazos.

Continúo e remato. Como digo, só lles valen as propostas do Partido Popular, porque rexeitansistematicamente todas as propostas de mellora para o sector pesqueiro que facemos dendea oposición.

Por último, se queren defendelo, pois o que deberían facer é outra política pesqueira. Porque osdatos avalan a situación nefasta na que se atopan os traballadores e traballadoras do mar no noso


107

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


país na actualidade. E son moitísimos. Perdemos traballadores, e os traballadores e traballadorasque quedan fano cunhas condicións pésimas, nefastas. Por iso entendemos que eses puntos demínimos a pedirlle ao Goberno do Estado deberían de ser asumibles. E, cando menos, que a Xuntapois faga algo, que tome algunha iniciativa; neste caso, facer un estudo para coñecer en profun-didade, que é unha emenda similar á que presentaba tamén o Bloque Nacionalista Galego.

Grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Quinteiro.

Polo Grupo Parlamentario dos Socialistas de Galicia, a señora Otero.

A señora OTERO RODRÍGUEZ: Grazas, presidente.

Boas tardes.

Señora Egerique, ¿como pode facer a seguinte afirmación de que o sector vai moi ben? Nonse pode medir a boa marcha do sector só en termos de facturación. E só quero recordarlleque, dende que chegou Núñez Feijóo ao Goberno da Xunta de Galicia, se perderon 1 de cada5 postos de traballo no sector; se falamos de mulleres, 1 de cada 3. E temos unha tremendafalla na substitución xeracional. ¿Así é como entende o Partido Popular que vai ben o sector?

Mire, unha puntualización, porque non saben nin sequera as leis que aproban baixo un go-berno popular. A lei que regula a protección social das persoas traballadoras do sector ma-rítimo-pesqueiro é a Lei 47/2015, porque a Lei 45/2015 é a que regula o voluntariado. Polotanto, aproban unhas leis e nin sequera saben que leis son; leis que, por falla de vontadepolítica, non foron desenvolvidas regulamentariamente en aspectos fundamentais e queagora veñen pedir aquí, como é o tema do aumento dos coeficientes redutores do grupo 3,que precisamente está regulado no artigo 11 da dita lei.

Mire, o de aumentar voluntariamente a cotización por riba das bases nos grupos 2 e 3, que son osque teñen unha base fixa —xa que o grupo 1 cotiza polo realmente percibido—, véñeno pedindodende a Federación Nacional de Confrarías dende hai moitos anos. Non é unha exixencia nova.

No relativo a que se cobre na xubilación dos traballadores do mar moi por debaixo do que secobra en activo, haberá que mirar cantos cobran menos, que seguro que os hai, como taménos hai no réxime xeral, pero en palabras do sector non son moitos. De todas formas, a pen-sión media de xubilación dos traballadores do mar está por riba da pensión media. Con datosde maio do 2019, a pensión media de xubilación estaba en 1.137,71 euros; a pensión mediano réxime xeral, 1.283,84; e no réxime do mar, por riba desa media, que é de 1.275,26. Estestemas, aumento dos COE —sobre todo no grupo 3— como a posibilidade de estudar a via-bilidade de cotizar por riba das bases nos grupos 2 e 3, son temas nos que xa está a traballara Federación Nacional de Confrarías, a Secretaría de Estado da Seguridade Social e o ISM.

A verdade é que a proposición non de lei que hoxe traen a debater a esta Cámara non é oportuna,senón oportunista. E vén corroborar o que dende o Grupo Socialista levamos denunciando moito


108

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


tempo: que a Xunta de Galicia non escoita o sector, que durante moitos anos o goberno deNúñez Feijóo non reclamou ante o Goberno central melloras para os traballadores do mar. Éque vostedes mesmos se retratan apurándose a meter iniciativas nas que lle reclaman ao Go-berno central vellas reivindicacións do sector, como son estes aumentos de COE, melloras nascotizacións, ou tamén recoñecementos de novas enfermidades profesionais. Pero ¿por que nonas reclamaban antes cando tiñan responsabilidades de goberno en Madrid? ¿Que estiveron afacer durante sete anos e medio para mellorar as condicións da xente do mar?

Imos apoiar esta iniciativa, porque o que vostedes hoxe piden nesta proposición non de leié o que xa se está a facer, como xa dixen, por parte da Secretaría de Estado de SeguridadeSocial, o ISM e a Federación Nacional de Confrarías. E vostedes así mesmo o recoñecen, xaque na súa iniciativa instan a Xunta de Galicia para dirixirse ao Goberno central para quecontinúe as xestións. Entón, se é para continuar, é porque algo está iniciado, e porque o go-berno de Pedro Sánchez si que escoitou o sector.

E, miren, volvemos co mantra de que se soben as cotizacións dos autónomos sen ningúntipo de contraprestación. Pero é que isto non o di o sector. O sector non está en contra doreal decreto, o sector o que pide é que se teñan en conta esas características dos traballadoresdo mar. E piden novas melloras sociais. Porque si que recoñecen que houbo avances con esereal decreto, como que se poderá cobrar a incapacidade temporal dende o primeiro día, tantopor continxencias comúns como profesionais; como que se incrementa o período de cobroda prestación por cesamento da actividade ata vinte e catro meses; que esta protección porcesamento de actividade poderá cobrarse dende o primeiro día de baixa no RETA e anterior-mente había que esperar ao primeiro día do mes seguinte. E tamén coa suba das bases decotización pois haberá beneficios futuros nas pensións de incapacidade permanente, de in-capacidade temporal, maternidade, paternidade, desemprego etc.

Pero a pesar destes avances, o Goberno central está a traballar co sector para obter novasmelloras sociais, como o recoñecemento de novas enfermidades, a tramitación ante o Mi-nisterio de Traballo dun estudo sobre o posible incremento de COE, analizar os criterios deacceso ao cesamento da prestación de actividade —sobre todo para o grupo 3, que sabemosque teñen permisos para faenar en distintas artes—, así como a posibilidade de cotizar porriba das bases fixas.

Pero, mire, para rematar, deixen que negocie tanto o sector como o propio ISM e a Secretaríade Estado. E só un conselliño: recapaciten, señorías do Partido Popular, non sigan co mantrade que todo é culpa do goberno de Pedro Sánchez, de que vai destruír todo. Porque, miren,o goberno de Pedro Sánchez foi xulgado o pasado 28 de abril. E as urnas falaron e ditaronunha sentenza, unha sentenza da que se pode extraer que a cidadanía, a maioría da cidada-nía, non opina igual que o Partido Popular. Porque, miren, a sentenza foi clara: 123 fronte a66. E non só no cómputo xeral do Estado, senón tamén aquí en Galicia, onde o PSdeG foi opartido máis votado. Recapaciten, porque a súa mensaxe xa non lla compra ninguén.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Otero.


109

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Polo grupo autor da proposición non de lei, a señora Egerique.

A señora EGERIQUE MOSQUERA: Grazas, presidente.

Señora Prado, vostede botoume aquí a bronca con que non iamos aceptar a emenda. Vouaceptar a emenda, voulle aceptar a emenda, voulle aceptar a emenda... Estaba intentandoexplicalo dende o escano pero vostede non me vía.

Mire, tiña que contestarlle a vostede pero tamén á señora Quinteiro, que falan as dúas deque sistematicamente votamos en contra. Miren, na Comisión 8ª aprobamos 81 proposiciónsnon de lei. Só 37 eran do Partido Popular, pero sistematicamente votamos en contra. Miren,se vostedes van estar dicindo sempre iso como mantra, porque iso é un mantra, votamos encontra xa, e non teñen que mentir. Porque nós o que queremos é remar a favor. E cando vos-tedes traen propostas que son a favor, que son acordes coas necesidades do sector do mar,nós votamos a favor desas PNL. ¡Si, señora Prado!, non poña esa cara, porque os datos estánaí: 81 proposicións non de lei, e só 37 do Partido Popular. A maioría son do Bloque Naciona-lista Galego, do Partido Socialista ou de En Marea. Pero, bueno, como digo eu, se teñen esemantra e se van estar dicindo iso, eu creo que os que non cren o que vostedes sempre din,eses mantras, son os traballadores do mar.

E, señora Otero —e señora Quinteiro tamén, porque coincidiron moito as tres nas súas in-tervencións—, oportunista non, é oportuna, totalmente oportuna. E vostede non veña aquí,señora Otero, a botar balóns fóra, porque acaban de aprobar un decreto, vostedes e Podemos,vostedes e En Marea —neste caso non vou dicir o Bloque Nacionalista Galego—, que sobeas cotizacións. E formaron vostedes un descontento absoluto entre os traballadores do mar.Entón, se veñen aquí a dicir que toda a culpa é do Partido Popular, iso non é certo.

Polo tanto, nós queremos que esta iniciativa saia co apoio de todos os grupos políticos desteParlamento, porque sabemos nós —non o señor Sánchez, que o de que está falando cos tra-balladores permanentemente, perdóeme, iso non hai quen o crea—, sabemos nós aquí, enGalicia, cales son as súas necesidades. E, polo tanto, desde Galicia imos pedirlle dende esteParlamento o que ten que facer o Goberno para que as propias persoas que traballan no marteñan unhas cotizacións decentes, teñan unhas pensións decentes e que, ademais, sexa vo-luntaria esa aportación ás cotizacións á Seguridade Social.

Vostedes presentaron, ademais, ese decretazo e di que o señor Sánchez está trabajando...Mentira, está traballando con Podemos, agora está traballando con Podemos e repartindoos ministerios. Iso é o que está facendo. Está traballando nese sentido, non está traballandoa Secretaría de Estado nin están traballando en favor do sector do mar.

Polo tanto, hoxe é oportuna, insisto, porque non hai eleccións. E vostedes presumen dunsresultados electorais que uns meses despois, unhas semanas despois, baixaron xa rotunda-mente. Polo tanto, xa non estamos aquí ninguén para sacar peito ou non sacar. Aquí hai paratodos, hai para todos, e polo tanto vamos intentar que nesta proposición non de lei os tra-balladores do mar, polo menos os traballadores do mar de Galicia, que son os que nos inte-resan, queden respaldados por este Parlamento, queden respaldados e poidamos atender,


110

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


como dixemos todos, as súas peticións; nin do PP nin de En Marea nin do Bloque nin doPartido Socialista, senón as súas propias peticións. Isto é o que eles piden.

E, miren, voulles dar un dato. Din que non se poden contabilizar só os termos económicos parasaber como vai o sector. Pero é importante, é importante sobre todo para esta iniciativa. E,miren, a media de ingresos por barco de artes menores medrou un 44 % entre o 2009 e o 2018—un 16 % máis con respecto ao Bipartito—. A media de ingresos do marisqueo a pé medrou un40 % entre o 2009 e o 2018 —un 13 % máis no goberno Feijóo en referencia co Bipartito—.

Non son mantras, son datos e son necesidades oportunas e non oportunistas. Polo tanto, acep-taremos a emenda do Bloque Nacionalista Galego, pois cremos que é importante que se saibaen que sectores e cando son máis acaídas esas subas. E rexeitaremos a de En Marea porquevostedes votaron en Madrid en contra do sector do mar; polo tanto, imos rexeitala. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Egerique.

Seguinte proposición non de lei.

Proposición non de lei do G. P. Popular de Galicia, por iniciativa de Dª Paula Prado del Ríoe doce deputados/as máis, sobre a demanda polo Goberno galego ao Ministerio de Xustizada inclusión, na proposta de creación de novos xulgados para Galicia en 2019, dun xulgadodo social para a cidade de Lugo

O señor PRESIDENTE: Presentouse unha emenda do Grupo Parlamentario do Bloque Nacio-nalista Galego.

(O G. P. do Bloque Nacionalista Galego, por iniciativa da súa deputada Olalla Rodil Fernández, a travésda súa portavoz e ao abeiro do disposto no artigo 161.2 do Regulamento da Cámara, presenta ante aMesa a seguinte emenda a esta proposición non de lei.

Emenda de adición.

Débese engadir como punto segundo o seguinte texto:

«2.- Reclamar a creación do Xulgado exclusivo de Violencia machista en Lugo.»)

O señor PRESIDENTE: Para formular a proposición ten a palabra a señora Prado.

A señora PRADO DEL RÍO: Moitas grazas, señor presidente.

Señorías, aínda a risco de que nos acusen de seguir co mantra de que o Goberno do señor PedroSánchez castiga a Galicia, imos falar, unha vez máis, do castigo do señor Pedro Sánchez a Ga-licia. Unha obviedade que, sobre todo e neste caso concreto, prexudica a cidade de Lugo e oseu contorno coa decisión adoptada unilateralmente polo Ministerio de Xustiza de non crearun xulgado do social en Lugo, en contra do criterio de todos os axentes implicados, como é oConsello Xeral do Poder Xudicial e como é a Xunta de Galicia, a Dirección Xeral de Xustiza.


111

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Como todos vostedes saben, a creación de novos xulgados é competencia do Goberno do Es-tado, porque se modifican os órganos xudiciais establecidos na Lei de demarcación e plantaxudicial. En función do número de unidades xudiciais contempladas nos orzamentos do Es-tado, dende o Ministerio de Xustiza comunícanselle á comunidade autónoma as unidadesque é posible constituír nun determinado exercicio orzamentario. Dende o primeiro mo-mento, a Comunidade Autónoma de Galicia adiantoulle ao Ministerio de Xustiza a disposi-ción da Xunta de Galicia de acoller a totalidade do número de unidades que lle puideranresultar asignadas, que dende o ministerio se fixou en tres. Esta non é ningunha novidade.Durante os últimos anos en debates que tivemos aquí vimos como a Xunta de Galicia semprepuxo á disposición do Ministerio os recursos que tiña que poñer, en canto a persoal e recur-sos materiais, para dotar Galicia do número de unidades xudiciais que o Ministerio lle qui-xese dar. Incluso, nalgunha ocasión, colleu algunha unidade xudicial que non quixo outracomunidade autónoma.

Ben, sendo a Comisión Mixta entre o Tribunal Superior de Xustiza e a Xunta de Galicia omarco no que se vén determinando a proposta priorizada das unidades que se considerannecesarias na comunidade autónoma, e logo da sesión celebrada o 12 de decembro de 2018,a Dirección Xeral de Xustiza trasladoulle ao Ministerio a proposta unánime consistente nacreación de tres novos xulgados do social; concretamente, e en orde alfabética: xulgado deLugo, xulgado número catro de Santiago e xulgado número seis de Vigo. A pesar desta pro-posta que remitiu a Xunta de Galicia no mes de febreiro, o Ministerio solicitou á comunidadeautónoma un informe ao proxecto ministerial de real decreto para a creación, dentro da pro-gramación do 2019, de tres unidades xudiciais. Consignando o proxecto do ministerio paraa creación de unidades en Galicia, serían: un maxistrado na Sección 2ª da Audiencia Pro-vincial da Coruña, o Xulgado de Primeira Instancia número 14 da Coruña e o Xulgado do So-cial número 6 de Vigo. Á vista de que o proxecto ministerial da creación de unidades xudiciaisse afastaba da proposta formulada pola Comisión Mixta da Xunta e do Tribunal Superior deXustiza, emitíase a creación de novos xulgados do social, tanto o de Santiago como o deLugo. Pois a Comisión Mixta volveu remitir ao ministerio esa proposta unánime e de nece-sidade destes tres xulgados do social en Galicia: Vigo, Santiago e Lugo.

Rectificada a creación dun novo xulgado do social en Santiago —que aínda non vimos comose concretaba, senón que, simplemente, hai un anuncio. Tampouco sei se a Xunta recibiualgunha comunicación, igual temos que presentar algunha pregunta para que dende Vice-presidencia o director xeral de Xustiza nos concrete se hai algunha novidade a este res-pecto— queda o de Lugo como xulgado necesario e que debe ser creado pola carga de traballoque, segundo os módulos aprobados polo Ministerio de Xustiza e o Consello Xeral do PoderXudicial, deben presidir estas decisións. Así, os novos módulos de carga de traballo e a con-sideración destes como criterio principal para a creación de órganos xudiciais.

E o pasado mes de decembro o Ministerio de Xustiza, socialista, non do Partido Popular—dígoo porque se alguén pensa que isto xa é unha cousa particular, non, foron os socia-listas... ríase que son os seus socios, señora Presas—, e o Consello Xeral do Poder Xudicialasinaron un acordo para determinar a carga de traballo dos órganos xudiciais en atenciónao seu volume de entrada. Ben, neste acordo, que está publicado no BOE do 29 de decembrode 2018, para os xulgados que posúen competencia en materia social o módulo está en oi-


112

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


tocentos asuntos anuais, incluíndo a execución de sentenzas, oitocentos asuntos anuais.Pois ben, estes novos módulos que sinala a orde ministerial corrixen os anteriores, queviñan dende 2003, á luz dos cambios normativos e da situación xeral dos xulgados de todoo territorio nacional. E a carga de traballo establecida polos novos módulos, segundo esteacordo, di exactamente: «sería uno de los criterios principales que permitan la adopción de de-cisiones que afectan a la creación de órganos judiciales, a la aprobación de medias de refuerzo yplanes de urgencia». Ben, estes foron os criterios que levaron a Comisión Mixta entre o Tri-bunal Superior de Xustiza de Galicia e a Xunta de Galicia a efectuar a súa proposta. Pois,conforme o criterio que o acordo do Ministerio e o Consello Xeral do Poder Xudicial esta-blece, no Xulgado do Social de Lugo ingresaron no pasado ano de 2018 1.181 asuntos, o quesitúa nun cento corenta e oito por cento o módulo establecido nesta orde de 29 de decem-bro. E non é unha cuestión puntual, ¿non?, senón que con estas cifras veñen ingresandonestes últimos anos, ¿non?. Poderían dicir: non, é que é unha cuestión puntual do ano2018; non, isto é unha cuestión estrutural, señorías.

Ben, pero, como a día de hoxe sabemos, para este ano 2019 o Goberno central asignou tres xul-gados a Galicia, concretándoos no Real decreto 256/2019, do 12 de abril, de creación de unidadesxudiciais correspondentes á programación de 2019, que van ser o Xulgado número 6 do Socialde Vigo, o Social número 4 de Santiago de Compostela e o Xulgado de Primeira Instancia nú-mero 14 da Coruña. Por tanto, do Xulgado do Social de Lugo non sabemos nada. Apagón infor-mativo tanto do Ministerio como da alcaldesa, (Murmurios.) que non reivindica nada. (A señoraRodil Fernández pronuncia palabras que non se perciben.) Non, non, si, claro, señora Rodil, xa virávostede aquí a dicirme que se reuniron e sacaron unha foto. ¡Tomáronnos o pelo! (A señora RodilFernández pronuncia palabras que non se perciben.) Tomáronnos o pelo, señora Rodil. Voullo ex-plicar: tomáronnos o pelo. (A señora Rodil Fernández pronuncia palabras que non se perciben.) To-máronnos o pelo, e igual a vostedes tamén, porque como son os seus socios de goberno nonsei se igual llelo tomaron ou o deixaron tomar. Porque, claro, esa é outra opción, porque comovostedes agora cogobernan e están cos preparativos da voda do día 15 pois, claro, igual agoraestán moi felices. Despois vén a lúa de mel e, claro, despois xa veremos. (Murmurios.) Pero iguallle chafa un pouco os preparativos da voda porque (Murmurios.) (A señora Rodil Fernández pro-nuncia palabras que non se perciben.), señora Rodil, igual leva vostede unha sorpresa.

Tamén o Bloque presenta unha emenda e, señora Rodil, vostedes levan moito tempo pedindoun xulgado exclusivo de violencia de xénero para Lugo. Eu creo que neste tema hai que sermoi serios e, cando un pide unha cousa, hai que saber tamén se cumpre as ratios. Vostedesabe que a ratio para a creación dun xulgado exclusivo de violencia de xénero está en milseiscentos asuntos. ¿Sabe vostede cantos asuntos de violencia de xénero ten o xulgado deLugo? Poucos máis de trescentos. Pero, é que é máis, é que incluso na ratio de xulgado com-patible nin sequera chega, porque un xulgado compatible ten unha ratio de tres mil asuntos.¿E sabe cantos ten o xulgado de Lugo sumando civís, penais e exclusivos de violencia de xé-nero? Ten mil oitocentos, é dicir, un sesenta e pico por cento. (O señor Bará Torres pronunciapalabras que non se perciben.) É moi serio, señor Bará, ao igual a vostede lle fai moita graza,a min non me fai graza porque creo que hai que ser moi serios neste asunto.

Nós temos plantexado neste Parlamento moitas veces a necesidade da comarcalización dosxulgados de violencia de xénero e por aí vannos atopar. (O señor Bará Torres pronuncia palabras


113

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


que non se perciben.) Non, vostedes votaron en contra moitas veces, señor Bará, ¡moitas, moi-tas! Eu cheguei a algún acordo cunha antiga deputada que había aquí, que era a señora Te-reixa Paz, porque ela si que o entendía, porque ela vivía a realidade de Ourense. Pero logohoubo algunha deputada súa —que agora defende moito o feminismo— que dixo que non,que nada máis da comarcalización. E a partir de aí houbo un punto e á parte na defensa dacomarcalización dos xulgados de violencia de xénero. Por tanto, señorías, creo que nesteasunto hai que ser moi serios e hai que ser moi rigorosos.



Grupo Parlamentario do Bloque Nacionalista Galego, señora Rodil.


Boa tarde a todas e a todos.

Eu sorría desde o escano, señora Prado, porque hoxe iamos estar en parte de acordo. Eu íadarlle en parte a razón; pero, xa non sei, veu así contra min, non sei, pensareino un pouco.(Risos.) (Aplausos.) ¡Pensareino un pouco! (Aplausos.) ¡É broma! Que levamos aquí xa todo o día.

E seguindo un pouco co ton así distendido... porque, claro, ¿vostedes lembran aquel relatode Manuel Rivas que dicía: «Galiza contada a un extraterrestre» ¿Como nos vería, a estepobo traballador galego, unha persoa que viñese do espazo exterior? Pois, se hoxe aterraseaquí un extraterrestre neste hemiciclo, no Parlamento de Galiza, e escoitase a señora Prado,pois podería crer que os problemas nos xulgados do social de Lugo comezaron hai un ano,cando entrou o señor Pedro Sánchez pola porta da Moncloa. Non lle vou quitar eu razón dodesleixo máis absoluto do Partido Socialista con este país e coa cidade de Lugo desde o Go-berno do Estado español nesta cuestión, non llo vou quitar. Pero tampouco é que os proble-mas nos xulgados do social de Lugo comezaran co señor Pedro Sánchez. As traballadoras eos traballadores xudiciais, sen ir máis lonxe —a modo, así un pouco, de exemplo—, levanmobilizándose en Lugo diante dos xulgados desde o ano 2015, precisamente para reclamara creación dese cuarto xulgado do social diante do colapso que viven.

Até a señora Prado recoñecía así na súa intervención que non era unha cuestión puntual que seestivese nunha carga de traballo superior aos módulos no ano 2018 con carácter puntual, que eraalgo que se viña repetindo en anos anteriores. Non sabemos por que daquela lles parecía que nontiña que crearse. Están a realizar citacións nos procedementos para o 2021 pola acumulación con-tinuada no tempo dos expedientes. E mostra de que os problemas non comezaron hai dous días,nin co señor Pedro Sánchez, é que esta Cámara acolleu un acordo por unanimidade en xaneirodo 2017 na Comisión 1ª, impulsado polo Bloque Nacionalista Galego. Chegamos a un acordo uná-nime todos os grupos cunha transacción, precisamente, entre o Partido Popular e o BNG parareclamar ese cuarto xulgado; e, entre tanto que non se creaba, que fose nomeado un maxistradoou maxistrada de reforzo. Nada de nada. E agora, claro, dan golpes no peito, ¡ben forte, eh! ¡Ben-vidos sexan os golpes no peito, pero chegan tarde! Cando o Partido Popular gobernaba no Estado


114

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


español o que tiñan eran escusas e argumentario suficiente para xustificar que non se crease esecuarto xulgado do social. Hoxe ferven, pero tamén porque as responsabilidades son doutros.

Coincidimos —dicíallo e, si, dareille a razón— en que é inadmisible que Lugo quede sen unnovo xulgado, o cuarto do Social, a pesar dos anuncios do Goberno español —vostede taméno dicía—, desa foto marabillosa entre a ministra de Xustiza e a alcaldesa, agora en funcións,da cidade de Lugo. Anunciaban e prometían que se dotaría co reforzo dun xuíz, dun letradoe de tres funcionarios. Iso é todo o que temos de momento, unha nota de prensa. Porque éun parche; tampouco nos gusta por iso e sinalamos, ademais, que é inadmisible. É un parchee é temporal.

Ese cuarto xulgado do social non é un antollo, non é unha apetencia ou unha vontade par-ticular. É un servizo fundamental para garantir os dereitos das traballadoras e dos traballa-dores. Estamos a falar de asuntos que atinxen reclamacións de salarios adebedados,reclamacións á Seguridade Social por incapacidades ou de dereitos laborais vulnerados encasos de despedimentos. Por exemplo, os atrasos de dous anos, ou mesmo máis, vulneran odereito á tutela xudicial efectiva das traballadoras e dos traballadores e reforza no ámbitolaboral a posición das empresas que vulneran dereitos ou/e incumpren as súas obrigas.

Nós imos apoiar a iniciativa, señora Prado. Imos apoiar a iniciativa, pero tamén queremosir máis alá. Vostede xa se adiantaba falando da nosa emenda. Lugo precisa, ademais docuarto xulgado do social, que se cre un xulgado exclusivo de violencia machista; non can-saremos de repetilo. Non é Lugo a única cidade que o necesitaría, Ourense ten unha situacióndemográfica e social moi semellante.

Nunca votamos en contra da comarcalización, defendémola sempre que tivemos ocasiónnesta lexislatura. (A señora Prado del Río pronuncia palabras que non se perciben.) Revisarei oDiario de Sesións; vou deixarlle o dereito á dúbida, porque habería que repasar o Diario de Se-sións. Pero nunca votamos en contra da comarcalización, sempre defendemos que había quetender a que se compartan dentro das mesma provincia distintos partidos xudiciais parapoder contarmos con servizos exclusivos que garantan a atención que deben a aquelas mu-lleres que se atopan en situación de violencia machista e deciden denunciar.

Ademais, non é unha demanda única ou exclusiva do Bloque Nacionalista Galego: o pasadomes de marzo —hai apenas unhas semanas— o Colexio da Avogacía de Lugo volvía recla-malo a través do seu decano, o señor Mondelo, e xunto con ese cuarto xulgado do Socialpedía, ademais, un xulgado tamén de Familia.

Xa que están a dar golpes no peito, que o Partido Popular e a Xunta de Galiza se sumen taména esta demanda social en Lugo.



Grupo Parlamentario Socialista, señora Vilán.


115

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/



Boa tarde.

Señora Prado, para vostedes o mundo, a política, comezou o día 1 de xuño do ano 2018, antesnon había —o día da moción de censura—. E, efectivamente, a política digna e da decenciacomezou a partir do 1 de xuño do ano 2018, é verdade. (Aplausos.) (Murmurios.)

Vostede veu hoxe aquí facer —eu non son relixiosa en absoluto, pero preguntei por iso de quenecesito saber, e o saber non ocupa lugar— os pasos para unha confesión: fixo exame de con-ciencia e dixo que, efectivamente, Lugo necesita un novo xulgado do Social; fixo dolor de los pe-cados, porque dixo que antes o señor Rueda pedía o número de unidades xudiciais que o Gobernolle quixese dar —o Goberno de Mariano Rajoy—, así na súa boa vontade; fixo propósito deemenda, e esta iniciativa é un propósito de emenda; contounos os pecados aos seus confesores,e vostede vai cumprir a penitencia, porque nós imos votar a favor, tamén, da súa iniciativa.

Xa llo dixemos o outro día na Comisión 1ª, porque isto non é a primeira vez que vén aquí. Haitres motivos. Primeiro: xa o pedimos nós nunha proposición non de lei hai anos, señora Prado,¡anos! Aprobámolo —como dicía a voceira do BNG, é verdade— na Comisión 1ª no ano 2017por unanimidade; nada de nada. No 2017 estaba Mariano Rajoy como presidente do Goberno;lémbreo, porque o mundo é verdade que comezou o 1 de xuño do ano 2018, pero antes estabaMariano Rajoy, non estaba un bolso no seu escano, como ocorreu neses días da moción decensura. E, logo, o 17 de abril deste ano vostede trouxo unha iniciativa que recollía isto no es-pírito exactamente igual que o que dicimos hoxe; de feito, falamos do xulgado do Social nú-mero 4 para Lugo. Tanto é así que vostede pedía ao Ministerio de Xustiza: «Ampliar con cargoá nova programación 2019 a creación de novas unidades xudiciais en Galicia que, de xeito con-sensuado, propoña a Comisión Mixta en atención a necesidades obxectivas e estruturais decarga de traballo e o número de unidades que lle sexan asinadas á Comunidade Autónoma».

Por certo, é a primeira vez que o seu grupo parlamentario fai iniciativas de xustiza pedíndollenada ao Goberno do Estado, ¡a primeira vez! Evidentemente, gobernando o señor MarianoRajoy vostedes non pediron nada, e agora veñen vostedes solicitando que se inclúa o xulgadonúmero 4 do Social para Lugo. Pois nós estamos de acordo. Porque a Comisión Mixta haianos que di que é inescusable o Xulgado do Social en Lugo —en Lugo, en Vigo e en Santiagode Compostela, ¡eh!—, pero, curiosamente, no ano 2016 saían ao unísono o ex-presidentedo Tribunal Superior de Xustiza de Galicia e o vicepresidente da Xunta e non dixeron nadadesas imperiosas necesidades para o Xulgado do Social de Lugo; nada.

E sobre os datos, señora Prado: como ben lle dixo a voceira do BNG, no ano 2015 o móduloteórico do Consello Xeral do Poder Xudicial era, para xurisdición social, de oitocentos cin-cuenta asuntos por xulgado e ano, e Lugo estaba en novecentos corenta no ano 2015. Ano aano foise reiterando e hoxe estamos nos datos que dixo vostede do ano 2018, porque nosanos posteriores a tendencia foi a mesma. Vostede acordouse e caeu do cabalo xusto nesteano 2019; benvida ao mundo real, señora Prado. Os xulgados do Social galegos con maiorvolume de traballo eran os de Vigo, os de Santiago e os de Lugo, todos moi por riba do cenpor cento. Benvida ao mundo real; nós hai tempo que o dicimos.


116

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Xa llo dixemos: imos votar a favor, porque nós non vimos aquí facer propósito de emendade nada, de absolutamente nada, senón preocuparnos, agora cando goberna o Partido So-cialista no Estado e cando non, e seguimos pedindo o xulgado do Social para Lugo.

Grazas. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Vilán.

Grupo Parlamentario de En Marea, señor Villares.

O señor VILLARES NAVEIRA: Boas tardes, señorías.

Por comezar pola alusión que fixo a señora Prado con relación aos xulgados de Violenciasobre a Muller, quero recordar que no mes de febreiro deste ano na Comisión 1ª se debateuunha proposta onde nós reclamabamos a extensión dos xulgados de Violencia de Xénero ex-clusivos a todas as cidades do país, non soamente á Coruña e a Vigo, que o tiñan en exclusiva.A razón do Partido Popular para votar en contra foi que na parte dispositiva nós diciamosque se fixesen as reformas lexislativas necesarias para acordar iso. Vostedes mantiñan quenon era necesaria ningunha reforma lexislativa para acordar os xulgados exclusivos de Vio-lencia e nós diciamos que si.

A Lei orgánica do poder xudicial —tal e como establecía a señora Rodil— establece a posi-bilidade de que, por riba do partido xudicial, se establezan de ámbito comarcal ou inclusonon hai ningún impedimento de que sexan de ámbito provincial, o cal tamén permitiríaachegarse ás medias dos módulos que son necesarios e establecidos polo propio ConselloXeral do Poder Xudicial. O establecemento deses xulgados como exclusivos require unhamodificación da Lei 38/1988, no seu anexo referido ao enunciado dos xulgados que son ex-clusivos de Violencia. Vostedes dixeron daquela que estaban en contra porque non estabaxustificada esta mención á modificación legal. Pois ben, emprázoa agora, aquí no pleno, aque se pronuncie sobre esa cuestión, se é que hai un problema de legalidade ou non, ou sehai un problema doutro tipo. E estamos recoñecendo xa os propios marcos da Lei orgánicado poder xudicial, que establece un carácter suprapartido xudicial para darlles cobertura aosnúmeros requiridos polo propio Consello Xeral do Poder Xudicial.

Polo tanto, iso como apuntamento. Aínda que a proposición se refire ás cuestións relativasao Xulgado do Social, como a emenda do BNG se refire ao tema do Xulgado de Violencia deXénero, quero deixar isto como manifesto previo, para que non quede dúbida de que nonhai ningún impedimento legal que nos permita pronunciarnos nese sentido.

En canto ao tema do cuarto xulgado do Social, é certo que parece que o mundo se descubriupara vostedes a partir deste momento, aínda que xa existían as reclamacións antes e que ac-cederan á Comisión Mixta. Vou citar as datas dos informes emitidos polos xulgados do Socialde Lugo, que foron emitidos de forma unánime polas tres maxistradas tanto ao Consello Xeraldo Poder Xudicial como ao Tribunal Superior de Xustiza de Galicia, reclamando, na data do 15de maio de 2014, un xuíz de apoio para o conxunto dos xulgados do Social de Lugo; o 16 de se-tembro do 2014, un maxistrado de reforzo para os tres xulgados; e a partir do ano 2015 —¡do


117

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


2015!— xa hai unha reclamación específica dun xulgado cuarto do Social de Lugo. Concreta-mente, na data do 27 de novembro do 2015 solicitan a creación dun novo xulgado do Social, eo 27 de xuño de 2016 as tres maxistradas solicitan unanimemente a reiteración e din: reite-ramos a solicitude de creación dun novo xulgado do Social no partido xudicial de Lugo.

Ben, ata este momento —como é sabido e se dixo aquí desde a tribuna polos demais gru-pos—, nada diso; soamente unha cousa: maxistrados e maxistradas de reforzo nas seguintescondicións que vou enunciar e que son transmitidas tamén polos propios xulgados. Houbounha maxistrada nomeada como xuíza de reforzo, con efectos económicos, o 10 de maio de2017 que empezou a traballar a partir do 15 de xuño do 2017. Cesou por falta de orzamentopara a renovación da comisión, aproximadamente, a finais de abril ou principios de maio de2018; é dicir, antes da famosa moción de censura. Polo medio tivo as vacacións e os mesesde folga do funcionariado, coas dificultades concretas que tivo para facer isto. Neste mo-mento existe unha maxistrada de reforzo que tomou posesión o 11 de febreiro de 2019. Polotanto, esta é a situación completa nunha diacronía que está completada polos datos que vos-tede mesma deu e que deu tamén a deputada do Partido Socialista.

Hai un apunte que xa se fixo aquí tamén: o módulo, a partir do 29 de decembro de 2018, éde oitocentos asuntos, antes era de oitocentos cincuenta; pero —e se non o sabe, recordá-mosllo agora— o módulo de entrada nos xulgados do Social de Lugo no ano 2013 era de 1.225asuntos; no 2014, 1.311 asuntos; no 2015, 940; no 2016, 1.008; no 2017, 1.029, e no 2018,1.042. Polo tanto, é evidente que a necesidade non xorde nin en 2018 nin en 2019 e que, polotanto, a petición unánime das maxistradas do Social estaba máis que xustificada conformeos propios módulos oficiais do Consello Xeral do Poder Xudicial.

No día de hoxe nos xulgados de Lugo a situación é a seguinte: para procedementos ordina-rios, máis de dous anos e medio entre a admisión a trámite do procedemento e a data davista —estase sinalando agora mesmo para o 15 de decembro de 2021—, e para os procede-mentos urxentes, as situacións máis delicadas e máis importantes para os traballadores —vulneración de dereitos fundamentais, etc.—, máis de seis meses entre a admisión a trámitedo procedemento e a data da vista.

Ben, a nosa posición é a mesma goberne quen goberne e quen teña que tomar as decisiónsa estes niveis. A nivel de tutela de dereitos fundamentais e de acceso á xurisdición, polotanto, requirimos —evidentemente por estes datos— a defensa do constitución do Socialnúmero catro, tamén coa finalidade de rematar coa discriminación que se sofre nos xulgadosda provincia de Lugo con relación ás outras provincias galegas, coas cales mantén a peorratio de todas.

A nivel substantivo tamén aproveitamos para reclamar, unha vez máis, que vostedes se po-sicionen do lado da derrogación das reformas laborais que precarizaron os dereitos dos tra-balladores e traballadoras e, polo tanto, obrigan a acudir máis á xurisdición, que reducen asúa protección e que desapoderan, tamén, os sindicatos para facer defensas colectivas dosdereitos dos traballadores e das traballadoras.



118

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Villares.

Grupo autor da proposición, señora Prado.

A señora PRADO DEL RÍO: Moitas grazas, señor presidente.

En primeiro lugar, quero agradecer o apoio de todos os grupos. A verdade é que sería in-comprensible que algún grupo se posicionase hoxe en contra desta iniciativa.

Señora Vilán, a Comisión Mixta é a que ten que pedir dende Galicia a creación dun xulgado,e a creación deses xulgados, desas unidades xudiciais, a Comisión Mixta fíxoa, cumpriu. Cum-priu ese acordo que tivemos nesta cámara, quen non cumpriu foi o Goberno central, señoraVilán. Eu non caín do cabalo, eu presento unha iniciativa porque o Goberno central incumprenon só o acordo desta cámara, senón que, por primeira vez na historia de Galicia, o Gobernocentral non fai caso dunha petición da Comisión Mixta, por primeira vez na historia, señoraVilán. (Aplausos.) Quen caeu do cabalo igual foi vostede. Pero mire: non, o Goberno de PedroSánchez, esa política, mudou o 1 de xuño —vostede o dixo—, ¡claro que mudou! Mudou paranon facerlle caso á Comisión Mixta e para obviar unha cuestión que se tomou por unanimi-dade desta cámara e da Comisión Mixta, que son os xulgados e a Xunta de Galicia.

Non é certo que, cando gobernaba o presidente Rajoy, nesta bancada non solicitabamos enon presentabamos iniciativas; non é certo, señora Vilán. Nós presentamos iniciativas pe-dindo unidades xudiciais; claro que as pedimos, señora Vilán. Esta deputada que lle fala,señor Villares, presentou nesta cámara moitas iniciativas pedindo a comarcalización dosxulgados. Vostede non estaba daquela, pero eu presentei moitas e debatín moitas, e co BloqueNacionalista Galego cheguei a moitos acordos ata que a señora feminista voceira, a señoraPontón, (Murmurios.) dixo: non se pode votar máis a favor da comarcalización. Cordón sa-nitario, señor Villares. Houbo un momento en que nesta cámara chegabamos a acordos enmateria de igualdade, ata que os grupos da oposición decidiron poñer un cordón sanitariofeminista (Murmurios.) e dicir: co PP non sacamos ningunha foto máis en materia de igual-dade. Incluso chegaron ata ese punto, a non votar o tema da comarcalización dos xulgadosde Violencia de Xénero.

Mire: incluso hai unha entrevista ao ex-ministro Caamaño na que dicía que a comarcaliza-ción era unha cuestión inevitable, que tiña que ser; pero dicía algo así como: pero non sepreocupen, que non se vai dar nunca, porque sempre haberá algún deputado ou deputadaque se opoña a esa comarcalización porque lle afecta ao seu territorio. E así foi, porque candoo Goberno do Partido Popular intentou facer unha modificación dos partidos xudiciais, nonteño que lembrarlles o follón que se montou en Galicia, porque lles afectaba a uns ou llesafectaba a outros, ¿verdade, señora Vilán? Porque houbo deputadas e deputados que quixerondefender o seu territorio e, polo tanto, non foi adiante.

A creación dun novo xulgado do social en Lugo é moi necesaria. A señora alcaldesa de Lugomentiu, e mentiu a ministra, señora Vilán, e enganáronnos a todos, porque saíron nunhafoto dicindo que ían poñer persoal equivalente a un xulgado do social. Non, porque vostedesabe ou debería saber que hai un informe previo do Consello Xeral do Poder Xudicial, dunha


119

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


inspección que se fixo ao xulgado do social en Lugo, que dicía que se tiña que poñer ese xuízde reforzo e ese persoal de reforzo. ¿Para que? Única e exclusivamente para despidos, señoraVilán. Non enganen a cidadanía. Non lles digan aos lucenses que foi a señora ministra, tanboa ela, quen puxo un xuíz de reforzo e un persoal de reforzo. Non, ¡menten! ¡Os seus sociosméntenlles, señora Rodil! Méntenlles e dinlles que poñen un xuíz de reforzo e é mentira,porque xa estaba nun informe previo.

O señor PRESIDENTE: Remate.

A señora PRADO DEL RÍO: Eu xa sei que van casar igual, que isto non é un problema para oconsentimento, pero quero que saiba a verdade, que saiba quen vai ser o seu socio nesteasunto.


A señora PRADO DEL RÍO: E mire, non é un parche, non, é un falso parche, señora Rodil,porque iso vén dun informe previo do Consello Xeral do Poder Xudicial que dicía que habíaque poñer ese reforzo só para os despidos, única e exclusivamente para os despidos. Así que,señorías, eu alégrome de que todos esteamos de acordo...

O señor PRESIDENTE: ¿A emenda do BNG vaina aceptar?

A señora PRADO DEL RÍO: Non, señor presidente. Xa me manifestei antes...

O señor PRESIDENTE: Grazas. Moitas grazas. Rematou o seu tempo.

Proposición non de lei do G. P. do Bloque Nacionalista Galego, por iniciativa de Dª Noa Pre-sas Bergantiños e cinco deputados/as máis, sobre a demanda do Goberno galego ao Gobernocentral da intervención pública en Alcoa de xeito transitorio co fin de garantir o mante-mento do seu emprego e da súa actividade industrial

O señor PRESIDENTE: Hai unha autoemenda do Grupo Parlamentario do Bloque NacionalistaGalego e unha emenda do Grupo Parlamentario Socialista.

(O G. P do Bloque Nacionalista Galego (BNG), por iniciativa da deputada Noa Presas Bergantiños, aoabeiro do disposto no Regulamento da Cámara, presenta a seguinte emenda a esta proposición nonde lei. (doc. núm. 49281)

Emenda de adición.


«0. Dirixirse ao Goberno central para demandar que a única opción admisible para a compra deAlcoa sexa calquera que contemple a garantía do emprego tamén na fábrica da Coruña.»

Emenda de adición.


120

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/



«3. Demandar do goberno central medidas urxentes respecto do marco enerxético co fin de incentivara compra de Alcoa e paliar a crise da industria: a) aprobación inmediata do estatuto de electrointen-sivas tendo en conta as achegas do sector galego; b) a corrección das condicións da poxa de interrom-pibilidade prevista para o mes de xullo; c) e a planificación da substitución do sistema de poxa deinterrompibilidade por unha regulación estábel que permita prezos competitivos no sector con com-promisos no mantemento do emprego e da actividade industrial tendo en conta tamén o papel deprodutor de Galiza.»)

(O G. P dos Socialistas de Galicia, por iniciativa do seu deputado, Abel Losada Álvarez, a través daportavoz e ao abeiro do disposto no artigo 161.2 do Regulamento da Cámara, presenta ante a Mesaa seguinte emenda a esta proposición non de lei. (doc. núm. 49281)

Emenda de modificación.

Débese substituír a parte resolutiva da proposición non de lei polo seguinte contido:

«O Parlamento galego insta a Xunta de Galicia:

1. Convocar unha Mesa Sectorial da Industria Electrointensiva en Galicia, na que se integren todos osaxentes económicos e sociais implicados, para buscar posibles novos inversores, para facilitar que osposibles inversores coñezan as empresas e para desenvolver un programa específico de incentivosdentro das súas competencias.

2. Demandar ao Ministerio de Transición Enerxética e Cambio Climático que desenvolva un novomarco normativo para o sector eléctrico, incluídos os ámbitos fiscais, que permita impulsar as enerxíasrenovables e garantir un aprovisionamento estabilizado de enerxía a un prezo razoable, xusto e es-table; tanto para as persoas consumidoras, como para as instalacións industriais; sempre nun modelode transición enerxética máis racional e sustentable ambiental e economicamente.

3. Demandar ao Goberno de España que estude a modificación da escala de tarifas de alta tensión,para crear unha nova tarifa destinada especificamente a industria Electrointensiva e Ultra-electroin-tensiva, que sitúe as baixadas medias en termos porcentuais da nova tarifa en termos similares aosdescensos da nova tarifa 6.2 de media tensión. Establecendo unha fórmula para que as industriascon alto consumo de enerxía poidan acceder ao mercado de enerxía en condicións similares ás doutrospaíses da Unión Europea.

4. Establecer, no marco da Lei de Cambio Climático e de Transición Enerxética e con cargo aos Orza-mentos Xerais do Estado políticas públicas de axuda á industria electrointensiva, ao amparo das Di-rectrices da Comisión Europea sobre axudas estatais en materia de protección do medio ambiente eenerxía 2014-2020.

5. Demandar ao Goberno de España que reclame ante a Unión Europea a posta en marcha de fondos eu-ropeos para compensar os custos das empresas con alto consumo enerxético (industria electrointensiva)e incentivar a transición enerxética a baixas emisións de carbono e fomentar a economía circular.»)


121

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor PRESIDENTE: Para formular a proposición non de lei ten a palabra a señora Presas.

A señora PRESAS BERGANTIÑOS: Boa tarde a todos e a todas.

Hoxe, desde o Bloque Nacionalista Galego, volvemos poñer enriba da mesa unha preocupa-ción de primeira orde para o noso grupo parlamentario: a crise que está a experimentar aindustria galega, particularmente a industria electrointensiva e de forma especial a empresaAlcoa.

Hai apenas dous meses tiñamos nesta mesma Cámara unha comparecencia do conselleirode Economía, Emprego e Industria precisamente para abordar esta crise innegable da in-dustria do noso país. E o certo é que, facendo balance desde entón, xa non é que non désemospasos adiante, senón que o que demos foron pasos atrás que evidenciaron dúas cuestións.Primeiro, o abandono e a política de mentiras do Goberno central. E, segundo, o fracaso daXunta de Galiza; unha xunta de Galiza que non quere exercer as súas competencias exclu-sivas en planificación industrial e que tampouco é capaz de exercer o peso político e a presiónque debera levar a cabo o noso país. Polo tanto, vimos neste tempo que a única estratexia doGoberno de Núñez Feijóo é a de botar balóns fóra. Nisto son boísimos, a verdade é que nistoson espectaculares, pero deses pos, estes lodos.

A situación é que, en xeral, hoxe a industria do noso país está nun momento moi crítico,con moitas empresas como Isowat, da que falamos antes, en xaque e outras xa case máispróximas do xaque mate, como é o caso de Poligal, a quen tamén desde aquí queremos enviaro noso apoio e saúdos aos traballadores e traballadoras, e o noso compromiso de que faremoso posible para que atopen unha saída.

Por outra banda, en canto ao que centra a iniciativa, que é a industria electrointensiva, a si-tuación é tamén límite. Este mesmo sábado, milleiros de traballadores e traballadoras, asícomo persoas que se solidarizaban con eles e elas, manifestábanse polas rúas da Coruña exi-xindo o que levan exixindo máis de medio ano, que son solucións en lugar de palabras, por-que o certo é que estamos en tempo de desconto.

Entendemos tamén neste momento que non só hai que escoitar as reclamacións que estemesmo sábado deixaban de manifesto os comités de Alcoa, Ferroatlántica e Celsa Atlantic,entre outras, senón que tamén hai que facer unha reflexión mais profunda sobre esta situa-ción indecente que vivimos nun país como Galiza, que, pese a ser produtor de enerxía eléc-trica, ten empresas pechando polo prezo da luz; un prezo da luz, por certo, que tamén volveusubir neste 2019.

Eu quero recordar de forma concreta sobre a cuestión de Alcoa que por primeira vez coñe-cemos estes feitos o 17 de outubro de 2018, hai máis de oito meses. Pero non é menos certoque levamos co debate aberto sobre a crise da industria, en concreto sobre a dificultade daindustria electrointensiva polo sistema eléctrico, desde hai moito máis tempo. A cuestión, oproblema de fondo, non deixa de ser o marco enerxético, que hai que recordar que é madein Partido Popular, desde o ano 1997, con Aznar, ata 2013, co señor Mariano Rajoy; un marcoinválido que só fixo empeorar con este último. Hai que recordar que foi o Partido Popular de


122

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


M. Rajoy quen reduciu os tempos das poxas dun ano a seis meses. Polo tanto, falta de com-promiso, falta de planificación e a situación ten empeorado.

Neste sentido, tamén temos que dicir que hai dúas cuestións que nos preocupan sobrema-neira neste momento. A primeira delas é o Estatuto de electrointensivas. De viva voz, etamén por medio do real decreto, o Goberno nacido na moción de censura ao señor M. Rajoyprometeu por activa e por pasiva que habería un estatuto de electrointensivas. Depositou asesperanzas de moitas persoas nesta cuestión pero o certo é que desde entón o que vimos foiunha vergonza tras outra. Meses de promesas, despois chegou unha campaña electoral; nomedio desa campaña electoral iamos ter o estatuto definitivo; e logo, ao final, resulta quenon, e seguimos esperando. O único que coñecemos desde entón foi un borrador absoluta-mente decepcionante que sindicatos, organizacións políticas —entre elas o BNG— e outrosaxentes alegaron a todo o seu contido. Oito meses despois da crise de Alcoa, o que temosque dicir é que seguimos sen estatuto de electrointensivas.

Como dicía ao comezo da miña intervención, a situación xa non é que non mellorara, é queempeorou. Temos unha nova convocatoria para unha poxa de interrompibilidade que vimoscon estupefacción o pasado 27 de maio no Boletín Oficial do Estado, e xa non é que manteñaunha situación complicada, como a que había cando foi a anterior, senón que empeora. Re-dúcense as contías que van poder obter estas empresas para ser competitivas, redúcense osbloques de poxa, e, polo tanto, o que fai é empeorar a situación de partida da industria galega.

Primeiro, porque o Goberno de Sánchez estivo mentindo. Eu quero recordar que no mes demarzo saíron publicamente desde o ministerio a desmentir a Red Eléctrica de España e adicir que Alcoa Coruña e Alcoa Avilés poderían concursar nestas poxas, algo que, á luz dosfeitos, vimos que era mentira. O certo é que o feito xa de que empeorasen as condicións ob-xectivas vai botar fóra non só a quen xa non se pode presentar, senón que somos conscientesde que empresas como, por exemplo, Ferroatlantica probablemente quedarán fóra, e istomanda unha mensaxe negativa; unha mensaxe negativa de incerteza, de inestabilidade, acalquera posible comprador para Alcoa.

Nós entendemos que estamos nun momento crítico e que hai que reaccionar con feitos enon con palabras. Hoxe sabemos, polas filtracións á prensa e tamén pola información quevan obtendo as e os traballadores, que hai posibilidades de compradores, pero que non todaselas inclúen a Coruña, por iso hoxe autoemendámonos e incorporamos —pola urxencia dasituación— unha emenda para que este Parlamento pida ao Goberno central que non deapor válida ningunha opción que non contemple tamén A Coruña, porque Galiza non podepermitirse ficar atrás nesta cuestión. (Aplausos.)

En todo caso, hoxe non temos certezas, non sabemos que pasará o próximo 1 de xullo. Poriso, desde o BNG non deixamos de insistir nunha cuestión: en que este Parlamento se posi-cione. Que a actitude do Goberno central sexa decepcionante, non exime da falta de respon-sabilidade da Xunta de Galiza neste momento, e insistimos en que hai que ter un plan B.Xogamos 400 postos de traballo, sen contar a industria auxiliar en Coruña, e xogamos taméno impacto que todo isto poida ter en San Cibrao, onde as alertas xa están disparadas. Polotanto, entendemos que hai que ter un plan B, hai que poñerse na hipótese de que imos facer


123

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


o 1 de xullo se non hai comprador ou compradora viable, para as dúas ou para unha dasplantas, porque, desde logo, se a alternativa é que o Goberno central vai botar as culpas aopasado, non nos vale; se a alternativa é que o Goberno da Xunta de Galiza se vai conformarcon botar as culpas para Madrid, tampouco nos vale, porque esa política de lamentación,desde logo, non é a que fornece un país coma o noso dunha industria forte, que é do que es-tamos necesitados e necesitadas.

Unha industria que ademais —hai que dicilo— está costa abaixo e sen freos. Xa saíu nalgúndebate anterior hoxe o dato do índice de produción industrial no noso país, cunha caída demáis dun 11 %. Ademais, se o poñemos en perspectiva, Galiza ten o peor dato das comuni-dades autónomas; ten o peor dato interanual, pero é que tamén ten o peor dato da evolucióndeste 2019. ¡Grandes éxitos da lei de implantación empresarial do Partido Popular!

Hoxe, polo tanto, facemos desde o BNG un chamamento á responsabilidade. Entendemosque temos que poñernos na expectativa de que o 1 de xullo haxa algunha planta que quedesen comprador ou compradora, polo tanto, entendemos que temos que ter capacidade deprevisión, de que mecanismos activar se iso é así. Este momento require poñer enriba damesa todas as alternativas, e cando dicimos todas, dicimos todas, tamén a posibilidade deadquisición publica, como xa temos defendido nesta Cámara.

Eu véxome obrigada a citar aquí de novo ese informe que elaborou a Universidade da Coruñaa instancias da Confederación Intersindical Galega. Eu xa sei que dá un pouco de alerxia nestasfilas, pero o certo é que neste tempo houbo quen estivo sen facer o seu traballo, que foi a Xuntade Galiza, e houbo quen estivo a pé de rúa e activando todos os mecanismos posibles, queforon forzas sindicais, traballadores e traballadoras. Polo tanto, temos o aval dese informe etemos o aval da realidade; da realidade do Dereito comunitario, que permitiu unha operaciónsimilar no caso de Portovesme, en Italia —de feito un caso coa mesma empresa—, e temostamén o aval mesmo da sacrosanta Constitución española, que outras veces non se cansan decitar nesta mesma Cámara.

Polo tanto, entendemos que estamos nun momento de urxencia e que hai que levantar os vetosa calquera alternativa coma esta, porque temos unha responsabilidade co emprego, porquetemos unha responsabilidade co mantemento do pulso industrial dun país que non pode per-mitirse vivir de hostalería e turismo, e porque é unha industria de carácter estratéxico. Polotanto, hoxe desde o BNG o que defendemos é unha cuestión moi clara: defender diante do Go-berno central que ten que haber unha alternativa para Coruña para que se acepte calqueracompra de Alcoa; que hai que facer mudanzas no marco enerxético nesas poxas de interrom-pibilidade no inmediato, pero tamén no marco en xeral, e aí o noso país ten que ter un papel;e por último que se levante o veto á posibilidade de intervención publica. Polo tanto, a Xuntadebe dirixirse ao Goberno central e dicirlle que, se chega o momento e se é necesario, ten queadquirir de forma pública Alcoa Coruña para evitar que peche, de forma transitoria, para atoparun comprador que satisfaga unha saída digna para estes traballadores e traballadoras.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Presas.


124

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Grupo Parlamentario Socialista, señor Losada.



Falaba hai pouco aquí algunha voceira do Partido Popular de vodas. A verdade é que, vendoos titulares da prensa sobre o que está acontecendo en Madrid entre VOX e o Partido Popular,despois do noviazgo da praza de Colón, están como para falar de vodas vostedes. (Aplausos.)¡Están como para falar de vodas! (Interrupcións.) (Murmurios.)

Eu entendo que lles moleste, que lles dea vergonza, que crean que esta vía... (Interrupcións.)(Murmurios.) (Pronúncianse palabras que non se perciben.)

O señor PRESIDENTE: ¡Silencio! Un momentiño, estaba precisamente co Regulamento naman, lendo aquí unha cousa, e non quería ter que chamar a atención. Entón, a ver se podemoster un debate tranquilo. ¡Por favor! Está no uso da palabra o señor Losada, ¡non interrompan!

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Non dixen nada.

O señor PRESIDENTE: Non, non. Por favor...

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Non fun eu quen empezou a falar de vodas.

O señor PRESIDENTE: ...non quentemos o ambiente.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Se o Partido Socialista se pode casar con Podemos, o partido Po-pular pode casar con VOX. Que casen , que vaian de lúa de mel e que sexan moi felices.

O señor PRESIDENTE: Fale da Alcoa.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Non podo ser máis conciliador, certamente.

O señor PRESIDENTE: Fale de Alcoa, por favor.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: É evidente que lles molesta, o cal...

O señor PRESIDENTE: ¡Silencio! Fale de Alcoa, por favor.

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Esta mañá tamén outro voceiro do Partido Popular falaba do corre-lato empírico, e eu quero falar un pouco diso. Quero falar da perda de empregos industriais e daperda de actividade industrial que se está producindo en Galicia, moi por riba do conxunto deEspaña. E como non creo nunha teoría conspirativa na que o Goberno de España ataca de ma-neira indiscriminada por terra, mar e aire esta comunidade autónoma, porque non o creo, por-que hai outras comunidades autónomas... Sei que podía ser sectarismo partidario, pero comohai outras comunidades autónomas gobernadas polo Partido Popular que, desde logo, non teñen


125

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


estes resultados, creo que o elemento diferenciador, fundamentalmente, é a política industrialdeste Goberno; a política industrial e a política económica.

Hoxe saían uns datos do Instituto Galego de Estatística, non son do Grupo ParlamentarioSocialista, que afondan no que vimos denunciando dende hai anos: como na tarta da riquezagalega cada vez se perde máis peso nos salarios —e os salarios industriais son probable-mente o sustento fundamental da estrutura salarial de calquera país— fronte ao conxuntode España. En Galicia, dende o 2009, dende o inicio da crise, pérdense 4 puntos de PIB entermos salariais —4,1 puntos de PIB—, mentres que no conxunto de España gañan 0,9, case1 punto de PIB. A min gustaríame que alguén do Partido Popular que interveña nos explicaraisto. Eu levo varios meses falando desta cuestión, pero a verdade é que, en fin, non teñomoito éxito. Ssupoño que me falta capacidade... non sei, pedagóxica, quero pensar.

Este é un problema, efectivamente, no que o Goberno de España ten moito que dicir, non mecabe dúbida, non vou agochar a responsabilidade que ten na regulación do mercado eléctricoo Goberno central, pero quero recordar tamén a situación que deixou o Partido Popular en ter-mos de mercado eléctrico, porque se non parece que o día da creación, no Paraíso terreal, foiexactamente o 2 de xuño do ano 2018, e, lamentablemente, o Partido Popular gobernou dendeo ano 2011 ao ano 2018, e xa sabemos cales foron os resultados: alonxamento dos obxectivosde cambio climático; un ataque fortísimo ás renovables —antes falabamos de Isolux, e a crisede Isolux está directamente relacionada con esta cuestión en termos do eólico—; perdas deposición tecnolóxicas no tema das renovables; reclamacións millonarias a España, de case5.000 millóns de euros, por parte de investidores afectados; incremento obxectivo do prezomedio da enerxía neses anos, por moito que os voceiros do Partido Popular o intenten disfrazaraquí; e iso si, beneficios crecentes das grandes empresas eléctricas. E, mal que lles pese, noúltimo ano, maio 2018-maio 2019, o prezo da enerxía en España baixou un 12 %. Polo tanto,esa é a situación.

Señora Novoa, en fin, son datos do mercado ibérico de electricidade. Eu non sei se ao mellorna universidade de San Cibrao das Viñas teñen outros, pero eu manexo literalmente os quepodo manexar. (Protestas.) (Murmurios.)


O señor LOSADA ÁLVAREZ: Oia, ¡a ver se teño que escoitar aquí falar de Vigo como se forao Espíritu Santo, e non podo falar de San Cibrao das Viñas!... ¡Vamos, pero es que...!(Aplausos.) Reivindico la igualdad geográfica. E, dende logo, moléstame moito cando doudatos oficiais e se me cuestionan. Efectivamente, moléstame cando dou datos oficiais ese me cuestionan, sobre todo, por quen nunca dá datos oficiais. ¡E xa está ben! ¡Xa estáben! (Murmurios.)

En relación co tema das poxas... (Murmurios.) ¡Por favor...!

O señor PRESIDENTE: Silencio. Ten razón, moléstalle ao deputado. ¡Ata a min me molesta!Despois van vir máis intervención e xa sei. Eu xa coñezo isto, sei como vai. Entón, por favor,un pouco de silencio.


126

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


O señor LOSADA ÁLVAREZ: Grazas.

Efectivamente, no tema da interrompibilidade e no tema das poxas hai problemas que teríanque estar resoltos, vólvoo repetir. E nós, se a voceira do BNG despois da súa autoemendasistemática nos permite votar por puntos —con cariño e aprezo no persoal e no político—,como bos socialdemócratas apoiaremos todos os puntos. (Murmurios.) ¡Oia, por favor...!

O señor PRESIDENTE: ¡Silencio! Si, si, ten razón. Hoxe hai certa inquietude no asunto.(Risos.)

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Si, si, vese que o de perder as eleccións ao Partido Popular llemolesta, e moito.

O señor PRESIDENTE: A todos, ¡home!, a todos. (Risos.) Iso séntalles mal a todos. Agora nondescubriu nada novo con iso. Xa está. Señor Losada, vaia rematando. ¡Silencio, por favor!

O señor LOSADA ÁLVAREZ: Vou rematando.

A CNMC digamos que manifestou certas reservas sobre a posibilidade de que as autoridades dacompetencia europea aceptaran esa modificación. Nós cremos que o Goberno de España tenque pelexalo, sen dúbida. E volvo repetir que imos apoiar esa parte da iniciativa do Bloque Na-cionalista Galego. Pero o que tamén queremos denunciar é a catadura moral do presidente Fei-jóo, a diferenza do presidente da Comunidade de Asturias, dicindo aos posibles compradoresque o mercado da enerxía española é un perfecto desastre. Recórdame aquilo de «que caiga Es-paña, que ya la levantaremos nosotros», ou o máis grave de «que se jodan» os parados. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Losada.

Polo Grupo Parlamentario En Marea, señor Casal.

O señor CASAL VIDAL: Grazas, señor presidente.

Señor Losada, o mercado español eléctrico non é un desastre, é un espolio, que é un poucodiferente. Pero a realidade é que, efectivamente, ten vostede a razón. Toda a lexislación eléc-trica que está desembocando nestes problemas desenvolveuna o Partido Popular, é evidente,pero é que vostedes a están empeorando (Murmurios.) esa é a realidade.

Realmente, a poxa de interrompibilidade que vostedes publicaron hai unhas semanas pareceunha verdadeira provocación, parece unha verdadeira provocación. Eliminaron 5 bloques de40 megavatios que teñen nome e apelidos; 2 de Alcoa-Avilés, 2 de Alcoa-Coruña, e 1 que éo que manteñen por aí... A xustificación era, como non van poder poxar das dúas Alcoas,Avilés e Coruña, pois quitamos os seus bloques. Pero é que son 4 e quitaron 5. Nós pensamosque o quinto tamén ten nome, e chámase Ferroatlántica, parece que vostedes xa dan porfeito que os dous fornos parados de Ferroatlántica nunca van a volver a traballar, e iso nonpode ser, e iso é o que terá que garantir o Goberno da Xunta de Galicia se finalmente se pro-duce a venda da empresa ao fondo de investimento americano que está detrás da centrais.


127

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


A realidade é que despois todo son promesas: prometeron o estatuto electrointensivo; pro-meteron os 200 millóns de euros de compensación dos custos indirectos das emisións deC02, pero sorprendentemente tendo un deadline, unha data final, do 30 de xuño, non se fainada, ¡é que non pode ser!

Os gobernos en funcións, xa o sabemos de sobra, poden tomar decisións, algunhas moitomáis alá do que deberían tomar. Viuse no Goberno en funcións do señor Rajoy, que, entreoutras cousas, lle deu sesenta anos máis a Ence. Pero vostedes unha medida deste tipo, tendoen conta que xa estaba aprobada, executala non é tan complicado.

Pero eses 200 millóns de euros de C02, xa digo, parece unha provocación. Tal e como dei-xaron a nova poxa de interrompibilidade, non resolve tampouco o problema, resolve soa-mente un 40 % do problema, e hai que resolver o outro 60 % do problema.

Primeiro, na poxa de interrompibilidade non habería ningún problema en deixar 5 bloquescon reserva suspendida. Iso sería legal, iso implicaría que, en caso de que Ferroatlántica pu-xera en marcha os fornos e Alcoa fora vendida a principios de xullo e posta en marcha, aomellor tardaría mes e medio ou dous meses en poder ter as cubas electrolíticas en funcio-namento, en setembro poderíase facer unha segunda parte da poxa, adxudicar eses 5 bloquese que todas estas compañías puideran traballar ao cento por cento da produción. Por favor,trasládeo tamén á señora Ribera, que sabe disto moito, moito máis que nós, ademais.

Eu lin as emendas do Partido Socialista e van na mesma liña que as que plantexa normal-mente o Partido Popular, ou sexa, que sexa a cidadanía a que pague estes problemas, e istonon pode ser. Por exemplo, unha tarifa especial, se vai contra o sistema eléctrico, ao finalpágana os cidadáns, por iso a nós parécenos correcto, por exemplo, que as poxas de inte-rrompibilidade baixen dos quiñentos e pico millóns de euros que nos custaban aos dous-centos millóns de euros que van custar este ano entre as dúas poxas de seis meses, parécenosben, e ademais parécenos ben que se manteñan, niso non concordamos coa proposta doBNG. Pensamos que ese sería un custo de regulación do sistema aceptable, é o mesmo, máisou menos, que no resto de países europeos.

Pero o que non pode ser é que todo o demais sexa a poñer. A poñer os douscentos millónsque veñen dos impostos e a poñer o resto por unha tarifa especial que pagaría o resto dosector. Ou sexa, todos nas nosas casas e o resto das empresas.

¿Onde hai que ir? Onde hai que ir é a que baixe o prezo maiorista, levámolo dicindo dendehai tres anos. Por fin, na anterior Comisión de Industria da semana pasada, o Partido So-cialista e o Partido Popular aceptaron non plantexar que se establecera, senón que se estu-dara. A ver se de verdade se estuda, porque esa é a solución do problema. Se a produciónhidráulica e a produción nuclear se obrigan a vender a prezo taxado durante vinte anos,tendo en conta que xa están amortizadas, e non hai posibilidade de que haxa outra empresaque queira competir, porque nin se van facer máis centrais nucleares nin se van facer máiscentrais hidráulicas de gran nivel, a Unión Europea xa o aprobou, está aprobado, e iso bai-xaría o prezo do megavatio hora nun mínimo de vinte euros, e esa sería a solución, e non apagarían nin os cidadáns nin o resto as empresas, pagaríana as eléctricas. Non a pagarían


128

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


realmente, simplemente lles quitariamos eses dous mil millóns de euros ao ano de beneficioscaídos do ceo, dos cales cincocentos millóns os pagan Alcoa, Ferroatlántica, Celsa, etc. Esesería verdadeiramente o futuro para a nosa industria.


O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Casal.

Polo Grupo Parlamentario Popular, señor Tellado.

O señor TELLADO FILGUEIRA: Grazas, presidente.

Boa tarde a todos.

Dende o Partido Popular de Galicia e dende o Goberno galego que sustenta a nosa maioríaparlamentaria compartimos, claro que si, compartimos plenamente a preocupación dos tra-balladores de Alcoa, así como do conxunto dos traballadores da industria electrointensivagalega, porque non se pode ter fe, non se pode ter confianza, nun Goberno que falta perma-nentemente á súa palabra. Esa é a realidade.

Compartimos a súa preocupación porque non se están cumprindo as súas premisas básicas,tanto para Alcoa como para o resto da industria electrointensiva.

A primeira, contar cun estatuto de consumidores electrointensivos que garanta un prezo daelectricidade estable e un prezo da electricidade competitivo. E, en segundo lugar, ofrecerunha solución integral para Coruña e para Avilés.

Non se poden admitir máis escusas do Goberno de España e non se pode vir defender, dendeo Partido Socialista, o que é indefendible, señor Losada, e vostede o sabe. Por iso recorreu amil artificios para falar de todo menos de Alcoa, para falar de todo menos do Goberno deEspaña. (Aplausos.) Asuman a responsabilidade que adquiriron o día que impulsaron unhamoción de censura para gobernar España, ¡asuman esa responsabilidade!

Non se poden admitir máis escusas; non é admisible que o Goberno xogue cos traballadores,que é o que están facendo; non é admisible que o Goberno xogue cos traballadores e realicecálculos electorais, convocando a poxa ao día seguinte das eleccións municipais, ou anun-ciando a presentación e aprobación dun estatuto da industria electrointensiva o día anterior áxornada de reflexión e logo non facelo. Non se pode xogar electoralmente cos traballadores.

Mire, a solución deberá pasar pola consecución dun prezo eléctrico estable, tanto para Alcoacomo para o resto da industria electrointensiva, e son 5.000 empregos os que dependen distona nosa comunidade. Polo tanto, señor Losada, eu lamento que nunha das súas últimas in-tervencións nesta Cámara se adique a facer o que vostede vén de facer. Eu non vou debatersobre cando foi a orixe dos tempos. Para vostedes parece ser que foi o día en que Pedro Sán-chez comprou o colchón en Ikea, para nós non. A orixe dos tempos está no déficit de tarifaque deixou un goberno socialista, 30.000 millóns de euros, o Goberno de Rodríguez Zapatero.


129

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


(Aplausos.) Por certo, a ese Goberno lle aprobaban os orzamentos os poucos deputados doBloque Nacionalista Galego, esa é a realidade.

Señor Losada, lamento que unha das súas últimas intervencións nesta Cámara sexa parafacer uso desa soberbia pseudointelectual. Non sei se hai unha universidade en San Cibrao,sei que a hai en Vigo. Dende logo, a universidade de San Cibrao obtivo un 69 % do voto naseleccións municipais, seica vostedes algo menos, 66 %. Sexa un pouco humilde, sexa unpouco modesto. (Murmurios.) Sexa un pouco humilde, sexa un pouco modesto.

A baixada do IPI en Galicia non a provoca a Lei de implantación empresarial, non, non, quena provoca é o Goberno de Sánchez. Lea os datos e estude os datos. ¿A caída de que depende?Da enerxía e da metalurxia, ¿si ou non? Si. (Murmurios.) Si. Entón, ¿depende da Lei de implan-tación empresarial? Non. Depende de decisións do Goberno de Pedro Sánchez, señor Losada.

Mire, estamos sorprendidos pola emenda dos socialistas galegos, moi sorprendidos —diríaeu—. Sorprendidos porque propón cousas moi razoables, coas que estamos de acordo, peroé que son cousas que levamos reivindicando nos últimos meses nesta Cámara. Vostedes oque buscan son escusas. Veñen vostedes practicar un cinismo político sen precedentes.

Logo é verdade que a política industrial do BNG non deixa de ser sorprendente, porque vivenna contradición permanente. Para vostedes hai traballadores de primeira, traballadores desegunda; traballadores que hai que pelexar polo seu emprego e traballadores aos que hai quemandar á casa. Esa é a realidade do Bloque Nacionalista Galego.

Mire, vostedes quéixanse amargamente de que en Galicia non hai suficiente industria, perodespois protestan contra todos e cada un dos proxectos industriais que se queren asentar nanosa comunidade. Quéixanse amargamente cando unha industria quere pechar porque dáperdas, pero despois protestan todos os días para pechar aquelas que dan beneficios. Esa éa postura do Bloque Nacionalista Galego, que en materia de industria e en materia de em-prego nin come nin deixa comer. Iso dáselle moi ben ao Bloque Nacionalista Galego.

Mire, estamos nun momento de pactos, de negociacións, eu propóñolles que en vez de alfom-brarse e en vez de axeonllarse diante do Partido Socialista, vostedes exixan algo para darlles aosgobernos. Eu creo que iso estaría moi ben. Estaría ben que vostedes camiñasen nesta dirección.

Eu quero facerlle unha proposta clara. Estamos de acordo en demandar a aprobación inmediatado Estatuto da industria electrointensiva, ¿si ou non? Si, estamos de acordo. Mire, ¿por que noncondicionan o apoio do Bloque Nacionalista Galego ao Partido Socialista o próximo sábado nassesións de investidura dos concellos, (Murmurios.) alí onde vostedes pretenden apoiar alcaldesdo Partido Socialista que non gañaron as eleccións, incluso alcaldes que o pasado sábado nonforon á manifestación de Alcoa? ¿Por que non condicionan o seu apoio o sábado a que o venreso Goberno Socialista, no Consello de Ministros, aprobe o Estatuto da industria electrointensiva?(Murmurios.) (Aplausos.) Esa é a emenda que eu lles propoño. (Aplausos.) Demostren que co seuvoto... (Aplausos.) Demostren, señorías do BNG, que co seu voto vostedes queren ser útiles a Ga-licia e non queren ser o tonto útil do Partido Socialista. ¿Queren ser útiles a Galicia? ¡Condicioneno seu apoio aos socialistas o sábado, a que o venres, no Consello de Ministros, se aprobe...


130

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/



O señor TELLADO FILGUEIRA: ...o Estatuto da industria electrointensiva, e por unha vez onacionalismo en Galicia será útil para alguén, (Murmurios.) para as persoas da rúa, e nonpara os militantes...


O señor TELLADO FILGUEIRA: ...do Bloque Nacionalista Galego.


O señor TELLADO FILGUEIRA: Rinse porque vostedes o que acaban de entregar...

O señor PRESIDENTE: Grazas, señor Tellado.

O señor TELLADO FILGUEIRA: ...é un cheque en branco ao Partido Socialista para gobernarperdendo. A iso vostedes se dedican moi ben...,

O señor PRESIDENTE: Terminou. Grazas.

O señor TELLADO FILGUEIRA: ...teñen experiencia no seu propio grupo...

O señor PRESIDENTE: Grazas. Terminou o seu tempo.

O señor TELLADO FILGUEIRA: ...de como ser alcaldes sendo o grupo menos votado nunhaseleccións municipais.

O señor PRESIDENTE: Grazas. Terminou o seu tempo. (O señor Tellado Filgueira pronuncia pa-labras que non se perciben.) (Aplausos.)¡Terminou o seu tempo, señor Tellado! Grazas. (O señorTellado Filgueira pronuncia palabras que non se perciben.) (Aplausos.) Xa non o están escoitando.Terminou o seu tempo. Grazas. (O señor Tellado Filgueira pronuncia palabras que non se perci-ben.) (Aplausos.) ¡Señor Tellado, terminou o seu tempo, por favor! (O señor Tellado Filgueirapronuncia palabras que non se perciben.) (Aplausos.) Terminou o seu tempo. ¡Dous minutos! (Oseñor Tellado Filgueira: Grazas.) (Aplausos.)

¡Despois protestamos todos o polo tempo! (Murmurios.)

Señora Presas, polo grupo autor da proposición non de lei. (Murmurios.) (Pronúncianse pala-bras que non se perciben.)

¡Sosego! ¡Por favor! ¡Tranquilidade! ¡Xa pasou!

A señora PRESAS BERGANTIÑOS: Non me empece a descontar o tempo.

O señor PRESIDENTE: Non, non, tranquila que aínda non está posto. Hai que poñelo a cero.¡Tranquila!


131

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


Tranquilidade a todos, por favor. Tres minutos. (Murmurios.)

Vale, vamos escoitar. Hai que saber ir todos. (Murmurios.) Aquí repártese para todos.

Adiante, señora Presas. Cando queira.

A señora PRESAS BERGANTIÑOS: Señor Tellado, véxoo un pouco alporizado coa cuestióndos pactos. (Murmurios.) Non sei se é polo resultado do Partido Popular, non sei se é porquelle alporiza que como secretario xeral do Partido Popular non mande demasiado sobre ospactos de Ourense e estean facendo o que lles dá a gana... (Aplausos.) Non sei exactamentecal é o motivo. (Aplausos.)

Pero como desde o BNG temos máis tranquilidade ca vostedes e máis preocupación e serie-dade con esta cuestión, pois tentarei centrarme nela.

Ben, eu agradézolle ao voceiro de En Marea a súa intervención construtiva e ao señor Losadaque non me convidara a esa sistemática petición de paciencia, porque xa sabe que a estasalturas xa se nos ten esgotado. En todo caso, non nos importa votar por puntos. Agora ben,nós queremos insistir nunha reflexión: quedan dezanove días, e o que pase o próximo 1 dexullo será fundamental para o noso país. Polo tanto, nós pedímoslles a vostedes, e tamén ásorganizacións políticas que igual acaban conformando un goberno en Madrid con vostedes,altura de miras e seriedade tamén con este país, e que chegado o momento exixan o quehaxa que exixir. Ese disparate loco que estamos solicitando nesta iniciativa, que sería de-senvolver un mecanismo perfectamente legal que teñen aplicado outros países europeos eque recolle esa Constitución que vostedes tanto alaban e veneran día e noite, terá que ser,pero, desde logo, agardemos que non se conformen con menos, porque non é comunismo,é sentido común, non se está a pedir nada do outro mundo.

Despois, en canto á intervención do señor do Partido Popular, máis do mesmo, señor Tellado,¡máis do mesmo! Moito lerele pero pouco compromiso. Mañá, cerca de vostede vai estarsentado o presidente da Xunta de Galiza, mentres a nosa voceira parlamentaria preguntapola crise da industria neste país, e aí arriba van ter traballadores e traballadoras preocu-padas e preocupados polo seu futuro. Eu espero que haxa unha excepción e que o señor pre-sidente da Xunta de Galiza estea á altura —non como estivo vostede agora—, ofreza unhaalternativa e diga que vai exercer de Goberno galego e que vai exixir respostas firmes paraa nosa industria. Porque a súa política de botar balóns fóra foi a gasolina para incendiar esteproblema, sábeo vostede perfectamente; non só o que fixeron no pasado, senón tamén o quenon están a facer no presente. E esa é a cuestión, señor Tellado. Vostede poder vir aquí efalar de todo menos de Alcoa —pode facelo— (Murmurios.) pero, desde logo, pesará sobre aconciencia do Partido Popular, porque, ao fin e ao cabo, hai unha parte da crítica que vostedefixo aquí que nós compartimos e que eu mesma desenvolvín na miña exposición, pero haiunha diferenza, que vostedes se están limitando a botar balóns fóra mentres aquí nós vimoscon alternativas e con propostas. (Murmurios.) A cuestión é ¿que van votar mañá? (Murmu-rios.) Unha vez máis, imaxino que eludirán asumir ningún compromiso novo. (Murmurios.)

Polo tanto, claro, antes, cando viña para aquí, berraban: «calladitos, calladitos»... (Murmurios.)


132

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/



A señora PRESAS BERGANTIÑOS: ...¡é que é imposible falar con vostedes..., (Murmurios.)


A señora PRESAS BERGANTIÑOS: ...incluso cando temos o turno de palabra! ¡É imposible!Así non hai maneira, pero quedará enriba da vosa conciencia. (Aplausos.)

O señor PRESIDENTE: Grazas, señora Presas. (Pronúncianse palabras que non se perciben.)(Murmurios.)

Ao final, quedamos en que imos á votación por puntos. ¿Ofértalles a votación por puntos,señora Presas? (A señora Presas Bergantiños: Si.) Grazas.

A emenda, entón, non... (A señora Presas Bergantiños pronuncia palabras que non se perciben.)Vale. Grazas.

Suspendemos a sesión ata mañá ás dez.

Suspéndese a sesión ás sete e vinte e dous minutos da tarde.


133

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


DIARIO DE SESIÓNS DO PARLAMENTO DE GALICIA

Edición e subscricións:Servizo de Publicacións do Parlamento de Galicia. Hórreo, 63. 15702. Santiago de Compostela. Telf. 981 55 13 00. Fax. 981 55 14 25

CS

V: B

OP

GD

SP

GE

6Oiy

QgC

B7

Ver

ifica

ción

:ht

tps:

//sed

e.pa

rlam

ento

dega

licia

.gal

/tram

ites/

csv/


DIARIO DE SESIÓNS DO PARLAMENTO DE GALICIAORDE DO DÍA Punto 1. Elección dun membro do Consello...

Documents

Transcript of DIARIO DE SESIÓNS DO PARLAMENTO DE GALICIAORDE DO DÍA Punto 1. Elección dun membro do Consello...