OINARRIZKO HEZKUNTZARAKO CURRICULUM

DEKRETUA

XEDAPEN OROKORRAK

2009/10eko dekretu honek Euskal Autonomia Erkidegoko Oinarrizko

Hezkuntzarako curriculuma ezartzen du, hori ezartzeko modua ere xedatzen da

bertan.

Oinarrizko Hezkuntzako jakintza-arloen eta irakasgaien gidaritzako

oinarrizko gaitasunen, helburuen, edukien, pedagogia-metodoen eta ebaluazio-

irizpideen multzoa da curriculuma. Pertsonek bizitza osorako eskuratuko duten

hezkuntzaren etapa komuna eta derrigorrezkoa da Oinarrizko Hezkuntza, eta

Lehen Hezkuntza eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza hartzen ditu barnean.

Hiru xede ditu curriculumak:

Ikasleak prestatzea pertsona helduen bizitzari ekiteko; bizitza oso

bat izateko, gizabanako diren aldetik; gizarteko herritar aktibo

izateko; eta izadiaren zaintzarekiko eta garapen iraunkorrarekiko

konpromisoa duten pertsonak izateko.

Ikasleek euskal kulturako eta kultura unibertsaleko oinarrizko

elementuak eskura ditzaten lortzea, eta maila handiagoko

ikasketak egiteko nahiz lanean hasteko prestatzea, berme osoz.

Ikasleekin sentsibilizazio-lana egitea eta haiek gaitzea bizitzan

zehar etengabe ikasteko gai izan daitezen.

Dekretu hau Euskal Autonomia Erkidegoko ikastetxe guztietan aplikatuko

da baldin eta Lehen Hezkuntza eta/edo Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza

irakasten badute.

GAITASUNAK

Curriculumaren planteamenduak ikasleek eskuratu beharreko gaitasunak

ditu oinarri. Definizioz, hauxe litzateke gaitasuna: eskakizun konplexuei

erantzuteko eta askotariko lanak behar bezala egiteko ahalmena.

Heziketa oso baterako erreferentziazko ardatzak dira hezkuntza-gaitasun

orokorrak, bai oinarrizko hezkuntzarako, bai bizitza osoan zehar ikasteko

prozesurako. Hezkuntza-testuinguru guztietan ikasten dira, formaletan nahiz ez-

formaletan eta ezin izango dira zuzenean ebaluatu.

Gaitasun orokorrak

Arduraz bizitzen ikastea. Giza gorputzaren eta sexualitatearen

funtzionamenduaren alderdiak ezagutzea; ingurune naturala balioestea

eta; eta, kosmoseko eta lurreko partaidetzat identifikatzea.

Ikasten eta pentsatzen ikastea. Modu koherentean eta kritikoan

pentsatzen ikastea; problema zientifikoak eta matematikoak

identifikatzea eta ebaztea; eta, zientziaren eta teknologiaren garapenak

inguruan zer eragin duten jakitea eta balioestea.

Komunikatzen ikastea. Zuzen, autonomiaz ulertzea eta adieraztea

euskarazko eta gaztelaniazko testuak; baita atzerri-hizkuntza bateko edo

gehiagokoak ere.

Elkarrekin bizitzen ikastea. Talde-jarduerak planifikatzen eta egiten

laguntzea; auziak prebenitzeko eta konpontzeko trebetasunak

eskuratzea; eta, ikasleak arduraz onartzea

Ikaslearen giza alderdiak garatzen ikastea. Bizi-ibilbidea gainerako

pertsonekin batera eraikitzen duen subjektu autonomotzat ikustea

norberaren burua eta auto-estima eta gaitasun emozionalak lantzea

Egiten eta ekiten ikastea. Izaera ekintzailea garatzea eta norberaren

jarrerak identifikatzea

Oinarrizko gaitasunak

Zientzia-, teknologia eta osasun-kulturarako gaitasuna

Ikasten ikasteko gaitasuna

Matematikarako gaitasuna

Hizkuntza-komunikaziorako gaitasuna

Informazioa tratatzeko eta teknologia digitala erabiltzeko gaitasuna

Gizarterako eta herritartasunerako gaitasuna

Giza eta arte-kulturarako gaitasuna

Norberaren autonomiarako eta ekimenerako gaitasuna

LEHEN HEZKUNTZAKO ORDUTEGIA

Hezkuntza-etapa arloetan banatuta dagoenez, horiek lantzeko behar den

denbora mugatu behar da hezkuntza- etapako ordutegia jarraituz.

Lehen zikloko ordutegia egokitzeko aukera dute ikastetxeek; beti ere,

hezkuntza-etapako ordutegia errespetatzen bada eta helburuak betetzen

badira.

Ordu kopurua ziklo bakoitzean ez da izango area bakoitzarentzat aurreko

taulan adierazitakoa baino txikiagoa, eta Euskara eta Literatura, Gaztelania eta

Literatura eta Atzerriko Hizkuntza irakaspenak jaso behar izango dituzte

ikasleek gutxieneko ordu kopuru batez.

Jakintza-arlo hauek landuko dira Lehen Hezkuntzako ziklo guztietan:

Natura, Gizarte eta Kultura Ingurunearen Ezaguera

Arte Hezkuntza

Gorputz Hezkuntza

Gaztelania eta Literatura

Euskara eta Literatura

Atzerriko Hizkuntza

Matematika

INGURUNEAREN EZAGUERA

Ingurune kontzeptuak, giza existentziaren testuingurua osatzen duten

fenomeno multzoa ez ezik, gizakiek fenomeno-multzo horrekin duten

harremana ere adierazten du.

Honen helburuen artean, berezko ezaugarriak dituzten gizarte- eta kultura-

taldeetako kide-izatea onartzea eta aintzat hartzea; talde-jardueretan parte

hartzea, betiere erantzukizunaz eta era konstruktiboan jokatuz; eta, natura-,

gizarte- eta kultura-ingurunearen elementu nagusiak identifikatzea daude.

Edukiak multzokatuak daude: ingurunea eta hura iraunaraztea, izaki

bizidunen aniztasuna; osasuna eta garapen pertsonala, pertsonak, kulturak eta

gizarte-antolakuntza; aldaketak denboran zehar, materia eta energia eta

objektuak, makinak eta teknologiak

Ebaluazio irizpide nagusienak, besteen artean, inguru fisikoko oinarrizko

elementu eta baliabideen adibideak jartzea; oinarrizko irizpideak erabiliz,

norberaren inguruko animalia eta landare garrantzitsuenak ezagutu eta

sailkatzea; eta, higienearekin, elikadurarekin, jarduera fisikoarekin,

atsedenarekin eta norberaren emozio eta sentimenduak kontrolatzearekin

zerikusia duten praktika mesedegarrien adibideak jartzea daude.

ARTE HEZKUNTZA

Musika, arte plastikoak eta ikusizko arteak sartzen dira Arte hezkuntza

irakasgaian.

Honen helburuak, besteak beste, ikusizko- eta musika-kulturako

sentimenak adierazteko moduak ulertzea eta arte-hizkuntzaren teknika

baliabideak garatzea dira.

Hirugarren zikloko edukiak , besteen artean, artearen ulertzea eta

hautematea; musika adierazpenaren interpretazioa eta sorkuntza; erreferente

plastikoen ikusizko ulermen pertzepzioa eta interpretazioa eta artearen

ekoizpena, adierazpena eta sorkuntza dira.

Erabiltzen diren ebaluazio irizpideak ideiak, sentimenduak… sormenez

eta modu originalean irudikatzea , teknikak oinarrizko prozeduren jakinaren

gainean erabiliz; arte gertaerak kultura ezberdinen adierazpen modutzat

hartzea; ikusizko zein soinuzko irudien esanahiak identifikatzea.

GORPUTZ HEZKUNTZA

Gorputz eta giza mugimenean oinarriturik mugimen jarduerarekin eta

gorputz kulturako elementuak barneratzearekin lotutako ahalmena garatzea

helburu duen irakasgaia.

Irakasgai honen helburuak, norbere gorputzaren hautemate eta mugimen

aukerak aztertzea eta gauzatzea; jarduera fisikoren balorazio positiboa egitea;

Trebetasun eta ahalmen fisikoak garatzea.

Gorputz hezkuntzako ikasgaian ebaluatzeko erabiltzen diren ebaluazio

irizpideen artean honako hauek dira garrantzitsuenak: ikusmen, entzumen eta

ukimen estimuluen aurrean gorputzarekin erreakzionatzea; hainbat modutan

mugitzea eta salto egitea eta jaurtiketak eta harrerak egitea.

Irakasgai honen edukiak lau multzotan banatzen da: norberaren

ezagutza eta kontrola,; gorputz-adierazpena eta komunikazioa; jarduera fisikoa

eta osasuna eta mugimen kultura.

HIZKUNTZAK

Derrigorrezko Hezkuntzaren helburua pertsona era integralean eta

harmoniatsuan garatzea da, alderdi intelektualean, afektiboan eta sozialean.

Horretarako, ezinbestekoa da hizkuntza eta literatura ikastea; hau da, jarduera

sozial eta indibidual bakoitzean hizkuntza erabiltzeko ahalmena lantzea, eta

literatura-testu adierazkorrak zentzuz irakurtzeko trebetasunak eskuratzea. Sail

honetan Euskara eta literatura, gaztelania eta literatura eta atzerriko hizkuntza

sartzen dira, hauen guztien irakaskuntza garratzi berdina izanik.

Irakasgai hauen helburu nagusia, ikasleen komunikatzeko gaitasuna

garatzea da. Modu bateko edo besteko ahozko diskurtsoak edo idatziak

ulertzea eta interpretatzea. Hizkuntza egokitasunez, koherentziaz eta

zuzentasunez, era egokian elkarrizketan aritzea eta askotako gizarte-helbideak,

informazio- eta komunikazio- beste iturri batzuk erabiliz harremantzea.

Irakasgai hauek irizpide hauen arabera ebaluatzen dira: ahozko

diskurtsoen esanahia ulertzea, haurren bizitzarekin loturako testu idatzi errazak

ulertzea, informazio zehatza aurkitzea eta hautatzea, hitzez adieraztea

gertaerak, ikastetxeko harreman-egoeretan parte hartzea...

Azkenik, irakasgai hauen edukiak bost multzotan banatzen dira:

Entzutea, hitz egitea eta elkarrizketan aritzea, komunikazio idatzia: irakurtzea

eta idaztea, literatura-hezkuntza, hizkuntzari buruzko hausnarketa eta

hizkuntzaren dimentsio soziala

HIRITARTASUNA

Ezagutzen ikasteaz, egiten ikasteaz, elkarrekin bizitzen ikasteaz eta

izaten ikasteaz arduratzen da ikasgai hau. Hezkuntza herriarentzako

zerbitzutzat jotzen da, ikuspegi berritzaile eta eguneratu batekin.

Edukiak hiru multzotan banatzen dira irakasgai honetan: “gizabanakoak

eta pertsona arteko harremanak eta harreman sozialak”; “komunitatean bizitza”

eta “gizartean bizitzea”.

Irakasgai honetan ondorengo irizpideak hartzen dira kontuan

ebaluatzerakoan: norberak eta kideen desberdintasun eta ezaugarri

pertsonalak errespetatzea; eguneroko bizitzan eta taldeko harremanetan

autonomiaz eta erantzukizunez komunikatzea, adieraztea eta jokatzea;

bizikidetza-arauak proposatzea, ezartzea eta betetzea…

Ikasgaiaren helburu garrantzitsuenen artean: norberaren nortasuna eta

ezaugarriak eta esperientzia pertsonalak ezagutu eta onartzea; afektibitatea

lantzea eta sentimenduak eta emozioak adieraztea, arauak proposatzea,

ezartzea daude, besteak beste.

MATEMATIKA

Kopuruak, espazioak eta formak aldaketak eta harremanak, baita

ziurgabetasuna ere deskribatzea eta aztertzea xede duen zientzia

Honen helburuak, besteak beste, egunerokotik, gainerako zientziak eta

matematikatik ateratako problemak ebaztea; ezaguera matematikoak

egunerokoan erabiltzea; kalkuluak eta estimazioak egitea, forma geometrikoak

identifikatzea.

Edukiak 5 taldetan banatzen dira: zenbakiak eta eragiketak, neurketa

(magnitudeak eta estimazioa); geometria; informazioa tratatzea, zoria eta

probabilitatea eta problemak ebaztea.

Erabiltzen diren ebaluazio irizpideak zenbait motatako zenbakiak

irakurtzen eta idazten jakitea; problemak ebazteko gai izatea; neurriarekin

zerikusia duten testuak interpretatzea dira, besteak beste.