DECRETO 151/1999, DO 7 DE MAIO, POLO QUE SE ESTABLECE O ...culos/LOXSE/Fabricación... · DO CICLO...

1

DECRETO 151/1999, DO 7 DE MAIO, POLO QUE SE ESTABLECE O CURRÍCULODO CICLO FORMATIVO DE GRAO MEDIO CORRESPONDENTE Ó TÍTULO DETÉCNICO EN MECANIZADO.

A Lei Orgánica 1/1990, do 3 de outubro, de Ordenación Xeral do Sistema Educativo,dispón no seu artigo 4 que lles corresponde ás Administracións educativas competentesestablece-los currículos dos ciclos formativos.

En aplicación do devandito artigo, de acordo coas atribucións recollidas no Estatuto deAutonomía, no Real Decreto 1763/1982 sobre traspaso de funcións e servicios daAdministración do Estado á Comunidade Autónoma de Galicia en materia de educacióne no Real Decreto 676/1993, do 7 de maio, que establece as directrices xerais sobre ostítulos de formación profesional e as súas ensinanzas mínimas, díctase o Decreto 239/1995,do 28 de xullo, polo que se establece a ordenación xeral das ensinanzas de formaciónprofesional e as directrices sobre os seus títulos na Comunidade Autónoma de Galicia,determinando os aspectos que deben cumpri-los currículos dos diferentes ciclosformativos.

O Real Decreto 2419/1994, do 16 de decembro, establece o título de Técnico enMecanizado e as súas correspondentes ensinanzas mínimas, en consonancia co devanditoReal Decreto 676/1993.

O Real Decreto 1635/1995, do 6 de outubro, adscribe o profesorado dos Corpos deProfesores de Ensinanza Secundaria e Profesores Técnicos de Formación Profesional ásespecialidades propias da formación profesional específica.

O Real Decreto 777/1998, do 30 de abril, polo que se desenvolven determinadosaspectos da ordenación da formación profesional no ámbito do sistema educativo,completa a ordenación básica relativa a estas ensinanzas.

Seguindo os principios xerais que rexerán a actividade educativa, recollidos nospreceptos anteriores, o currículo dos ciclos formativos da formación profesional específicaestablécese de xeito que permita a adaptación da nova titulación ó eido profesional e detraballo na realidade socioeconómica galega e ás necesidades de cualificación do sectorproductivo da nosa economía, tendo en conta a marxe suficiente de autonomía pedagóxicaque posibilite ós centros adecua-la docencia ás características do alumnado e ó contornosociocultural do centro.

Isto require o posterior desenvolvemento nas programacións elaboradas polo equipodocente do ciclo formativo que concrete a adaptación sinalada, tomando como referenciainmediata as capacidades profesionais que definen o perfil profesional do Título. Estaspermitirán realiza-lo rol do posto de traballo en actividades específicas que producenresultados concretos, dirixi-las variacións que se dan na práctica do traballo e nos procesosproductivos, actuar correctamente ante anomalías, dirixi-lo conxunto do traballo eacada-los obxectivos da organización, así como establecer prioridades e actuar encoordinación con outros departamentos.

O currículo que se establece no presente Decreto desenvólvese tendo en conta osobxectivos xerais que fixan as capacidades que o alumnado debe acadar ó finaliza-lo cicloformativo, e describen o conxunto de aptitudes que configura a cualificación profesional,así como os obxectivos dos distintos módulos profesionais, expresados neste Decreto comocapacidades terminais elementais, que definen en termos de resultados avaliables o

2

comportamento, saber e comprender, que se require do alumnado para acada-los logrosprofesionais do perfil profesional.

Estas capacidades acádanse a partir duns contidos mínimos necesarios de tipoconceptual, procedemental e actitudinal, que proporcionarán o soporte de información edestreza precisos para desenvolver comportamentos profesionais, tanto no aspectotecnolóxico como de valoración funcional e técnica. Estes contidos son igualmenteimportantes xa que todos eles levan a acada-las capacidades terminais elementais sinaladasen cada módulo. Preséntanse agrupados en bloques que non constitúen un temario nin sonunidades compartimentadas que teñan por si mesmas sentido, a súa estructura respondea aquilo que deberá ter en conta o profesorado á hora de elabora-las programacións de aulae a orde na que se presentan non implica secuencia.

A inclusión do módulo de formación en centros de traballo (F.C.T.) posibilita que oalumnado complete a competencia profesional acadada no centro educativo, mediante arealización dun conxunto de actividades productivas e/ou de servicios -contidos- docentro de traballo. Estas actividades de referencia poden ser modificadas ou substituídaspor outras que, adaptándose mellor ó proceso productivo ou de servicios do centro detraballo, conduzan á adquisición das capacidades terminais deste módulo.

Os centros educativos disporán dun determinado número de horas que lles permitiránrealiza-lo desenvolvemento curricular establecendo os obxectivos, contidos, criterios deavaliación, secuencia e metodoloxía que respondan ás características do alumnado e ásposibilidades de formación que ofrece o seu contorno.

Por todo isto, por proposta do Conselleiro de Educación e Ordenación Universitaria, coinforme do Consello Galego de Ensinanzas Técnico-profesionais e do Consello Escolar deGalicia, e logo de deliberación do Consello da Xunta de Galicia na súa reunión do día setede maio de mil novecentos noventa e nove,

DISPOÑO

I. TÍTULO, PERFIL E CURRÍCULO

Artigo 1.- Identificación do título

1. Este Decreto establece o currículo que será de aplicación na Comunidade AutónomaGalega para as ensinanzas de formación profesional relativa ó título de Técnico enMecanizado, regulado polo Real Decreto 2419/1994, do 16 de decembro, polo que seaproban as ensinanzas mínimas.

2. A denominación, nivel de formación profesional e duración do ciclo formativo sonas que se establecen no apartado 1 do anexo deste Decreto.

Artigo 2.- Perfil profesional

A competencia xeral, capacidades profesionais, unidades de competencia, realizaciónse criterios de realización, dominio profesional, así como a evolución da competencia e aposición no proceso productivo que definen o perfil profesional do título son as que seestablecen no apartado 2 do anexo deste Decreto.

Artigo 3.- Currículo do ciclo formativo

O currículo do ciclo formativo é o que se establece no apartado 3 do anexo desteDecreto, sendo as capacidades terminais elementais os resultados avaliables de cadamódulo.

3

II. ORDENACIÓN ACADÉMICA E IMPARTICIÓN

Artigo 4.- Profesorado

1. As especialidades do profesorado con atribución docente nos módulos que compoñeneste título son as que se expresan no apartado 4.1.1 do anexo deste Decreto.

2. As materias de bacharelato que poden ser impartidas polo profesorado dasespecialidades relacionadas no presente título, son as que se expresan no apartado 4.1.2 doanexo deste Decreto.

3. As titulacións declaradas equivalentes a efectos de docencia, son as que se expresanno apartado 4.1.3 do anexo deste Decreto.

Artigo 5.- Espacios e instalacións

Os requisitos de espacios e instalacións que deben reuni-los centros educativos para aimpartición do presente ciclo formativo son os que se determinan no apartado 4.2 do anexodeste Decreto.

Artigo 6.- Validacións e correspondencias

1. Os módulos susceptibles de validación por estudios de Formación ProfesionalOcupacional ou correspondencia coa práctica laboral son os que se especifican, respectiva-mente, nos apartados 4.3.1 e 4.3.2 do anexo deste Decreto.

2. Sen prexuízo do anterior, por proposta dos Ministerios de Educación e Cultura e deTraballo e Asuntos Sociais, poderanse incluír, no seu caso, outros módulos susceptibles devalidación e correspondencia coa formación profesional ocupacional e a práctica laboral.

3. As persoas que estean en posesión do título de Técnico, por ter superada a formaciónprofesional específica de grao medio, teñen acceso directo ás distintas modalidades deBacharelato.

Artigo 7.- Distribución horaria

1. Os módulos profesionais deste ciclo formativo organizaranse segundo se establece noapartado 4.4 do anexo deste Decreto.

2. As horas de libre disposición que se inclúen neste apartado serán utilizadas poloscentros educativos para reforzar, nos módulos asociados a unidades de competencia, ascapacidades de formación profesional de base ou de formación profesional específica, paralles dar resposta ás características dos alumnos, e ter en conta as necesidades dedesenvolvemento económico, social e de recursos humanos do seu contorno socioproducti-vo.

Disposición adicional única

A Consellería de Educación e Ordenación Universitaria poderá adecua-las ensinanzasdeste ciclo formativo ás peculiares características da educación a distancia e da educaciónde persoas adultas, así como ás características dos alumnos con necesidades educativasespeciais.

Disposición derradeira primeira

Autorízase o conselleiro de Educación e Ordenación Universitaria para dictar cantasdisposicións sexan precisas, no ámbito das súas competencias, para a execución edesenvolvemento do disposto no presente Decreto.

4

Disposición derradeira segunda

O presente Decreto entrará en vigor o día seguinte ó da súa publicación no "DiarioOficial de Galicia".

Santiago de Compostela, sete de maio de mil novecentos noventa e nove.

Manuel Fraga Iribarne

Presidente

Celso Currás Fernández

Conselleiro de Educación e Ordenación Universitaria

5

ANEXO

1 Identificación do título

- Denominación: Mecanizado.

- Nivel: Formación Profesional de Grao Medio.

- Duración: 2000 horas.

6

2 Perfil profesional

2.1 Competencia xeral

Os requirimentos xerais de cualificación profesional do sistema productivo para este técnico son:

# Realiza-las distintas operacións nos procesos de mecanizado, controlando os productos obtidos, asícomo o funcionamento, posta en marcha e parada dos equipos, responsabilizándose do mantementode primeiro nivel dos equipos e obtendo a producción nas condicións de calidade, seguridade eprazo requirido.

2.2 Capacidades profesionais

2.2.1 Capacidades técnicas

# Interpretar planos, especificacións técnicas, ordes de fabricación e outras informacións asociadas áproducción que lle permitan realiza-lo seu traballo con eficacia e seguridade.

# Operar e controla-los equipos, máquinas e ferramentas, de forma autónoma e en condicións deseguridade, coa técnica adecuada á producción, atendendo a prioridades establecidas e a principiosde rendibilidade, calidade e prazo esixidos.

# Responder da preparación e programación dos equipos de control e posta a punto e correctofuncionamento de maquinas, ferramentas e útiles baixo a súa responsabilidade, resolvendo asincidencias que xurdan no desenvolvemento do seu traballo e que impliquen a intervención sobre ditoselementos, tendo en conta ademais os parámetros de seguridade e calidade establecidos.

# Interpretar e comprende-la información dos instrumentos de control co fin de intervir sobre a máquinaou sistema para opte-lo producto dentro das tolerancias admitidas.

# Detecta-los diferentes defectos obtidos durante a producción e identifica-los parámetros sobre os quehai que actuar para a súa corrección.

# Realiza-las operacións de control de calidade en mecanizado, aplicando os procedementosestablecidos.

2.2.2 Capacidades para afrontar continxencias

# Resolver problemas e tomar decisións individuais seguindo normas establecidas ou procedementosdefinidos dentro do ámbito da súa competencia, consultando ditas decisións cando as súasrepercusións económicas ou de seguridade sexan importantes.

2.2.3 Capacidades para a dirección de tarefas

# Analiza-las posibles prestacións das máquinas e equipos que interveñen no proceso de mecanizado,identificando os parámetros de regulación e control, co fin de obte-lo seu máximo aproveitamento epropor posibles melloras dos procesos productivos, tendo en conta os parámetros de seguridade ecalidade establecidos.

7

# Posuír unha visión de conxunto e coordenada das fases do proceso de fabricación por mecanizado,comprendendo a función dos diversos equipos e máquinas co obxecto de alcanza-los obxectivos daproducción.

# Organiza-lo traballo dos operarios que forman parte do seu equipo, realizando o seguimento daproducción e as características técnicas dos productos mecanizados e supervisando as condicións deseguridade.

# Cumpri-la súa actividade con orde, rigor e limpeza de acordo coa documentación e instruccións xeraisrecibidas, prevendo riscos persoais e de grupo derivados do manexo de máquinas, medios auxiliarese de materiais.

# Manter relacións fluídas co resto do grupo no que está integrado e participar activamente naorganización e desenvolvemento das tarefas colectivas para a consecución dos obxectivos asignados,mantendo unha actitude tolerante e respectando o traballo dos demais compañeiros e subordinados.

# Establecer comunicacións verbais escritas ou gráficas con outros departamentos para obte-la materiaprima necesaria para a producción, así como cursar solicitudes de reparación dos diferentes mediosde producción e control ou realización de útiles ou accesorios, utilizando sempre a linguaxe técnicaadecuada.

# Administrar e/ou xestionar unha pequena empresa ou taller de equipo autónomo nos aspectosproductivo, administrativo, comercial e laboral.

# Executar un conxunto de accións de contido politécnico de forma autónoma, no marco das técnicaspropias da profesión baixo métodos establecidos.

2.2.4 Capacidades para adaptarse ó medio

# Adaptarse ós diversos postos de traballo en relación co proceso de mecanizado, así como as novassituacións laborais xeradas como consecuencia dos cambios tecnolóxicos producidos na evolución daprofesión.

2.3 Responsabilidade e autonomía nas situacións de traballo

A este técnico, no marco das funcións e obxectivos asignados por técnicos de nivel superior ó seu,requiriránselle nos campos ocupacionais concedidos, polo xeral, as capacidades de autonomía en:

# A preparación de máquinas e equipos de mecanizado por arrinque de labra, abrasión, conformadoe especiais.

# A programación e axuste de variables de mecanizado en máquinas e equipos.

# O mecanizado de pezas unitarias e pequenas series.

# O mantemento do primeiro nivel das máquinas e equipos de mecanizado.

# O transporte de materiais e productos necesarios para a realización do mecanizado.

# A comprobación das características do producto mecanizado.

# A realización de ensaios destructivos e non destructivos.

# A recollida de datos asociados ó proceso de mecanizado.

2.4 Unidades de competencia

1. Determina-los procesos de mecanizado de pezas unitarias.

2. Preparar e programar máquinas e sistemas para proceder ó mecanizado.

3. Mecaniza-los productos por arrinque de labra.

8

4. Mecaniza-los productos por abrasión, conformados e procedementos especiais.

5. Comproba-las características do producto.

6. Realiza-la administración, xestión e comercialización dunha pequena empresa ou taller.

9

2.5 Realizacións e dominios profesionais

2.5.1 Unidade de competencia 1: Determina-los procesos de mecanizado depezas unitarias

Nº Realizacións Criterios de realización

1.1 Obte-la información técnica para a fabrica-ción, a partir do plano da peza e do planode mecanizado.

• Como consecuencia da análise do plano da peza:

– Determínase o procedemento de fabricación dapeza. (fundición, forxa, estampación, mecaniza-do...)

– Determínase a sucesión das operacións de meca-nizado que se debe realizar.

– Selecciónanse as máquinas-ferramentas que sevan utilizar nas diferentes fases.

– Selecciónanse os dispositivos de suxeición, ferra-mentas de corte, equipo de verificación e datostecnolóxicos de corte.

• Do estudio do plano de mecanizado identifícase:

– Material que hai que empregar.

– Forma e estado da peza en bruto.

– Dimensións finais.

– Tratamento térmico e superficial.

– Tolerancias de forma e dimensión.

– Signos de mecanizado (máquina que se debeutilizar, calidade e precisión das superficies).

– Especificacións particulares (superficie de partida,superficie de referencia, superficie ou memorias).

• Os procedementos especificados, permiten realiza-lomecanizado coa calidade definida e o mínimo custo.

• As secuencias determinadas permiten realiza-lomecanizado segundo normas e especificaciónsrequiridas.

• Establécense as normas de seguridade e uso aplica-bles ás operacións de mecanizado no posto detraballo.

1.2 Establece-lo proceso de mecanizado:fases, parámetros de corte, tempos,... apartir dos planos de despece e das espe-cificacións técnicas, asegurando a factibili-dade do mecanizado, conseguindo a cali-dade do proceso e optimizando os tempose custos.

• O establecemento do proceso de traballo realízaseaplicando os cálculos necesarios.

• A interpretación dos planos e especificacións técnicaspermiten coñecer con claridade e precisión o traballoque se debe realizar.

• O proceso de mecanizado obtén a calidade adecuadae optimiza os tempos.

10

• Os parámetros de mecanizado (velocidade de corte,avance, profundidade,...) selecciónanse en función domaterial e das características da peza que hai quemecanizar, así como das ferramentas de corte (tipo,material,...).

• As operacións de mecanizado son adecuadas ámáquina e determínanse en función do material e dacalidade requirida.

• Prevense as actuacións necesarias sobre as opera-cións, anteriores ou posteriores que afectan ó procesode mecanizado.

• O proceso de mecanizado realízase tendo en conta asoperacións previas e posteriores a el.

• Na determinación do proceso conxúganse adecuada-mente:

– As características da peza (forma xeométrica,dimensións, precisións e peso).

– Os medios dispoñibles para mecaniza-la peza(máquinas, ferramentas, aparellos...).

– A dispoñibilidade das máquinas no momentode face-la peza.

1.3 Selecciona-los útiles e ferramentas nece-sarios para o mecanizado, en función dotipo de pezas e do proceso de mecaniza-do.

• As ferramentas e útiles seleccionados son os adecua-dos para realiza-lo mecanizado en función do tipo dematerial, calidade requirida e dispoñibilidade dosequipos.

• Téñense en conta as especificacións do fabricantepara elixi-las ferramentas.

• Elíxense as ferramentas e útiles que permiten omecanizado no mellor tempo e custo posible.

1.4 Determina-los aparellos necesarios para asuxeición de pezas e ferramentas asegu-rando a factibilidade, optimizando o proce-so e cumprindo os obxectivos de custoestablecidos.

• O deseño realízase segundo as normas de represen-tación gráfica establecidas.

• O aparello definido optimiza a realización das opera-cións do proceso.

• O deseño definido é completo e permite o desenvol-vemento e a construcción do aparello.

• No deseño defínense os elementos de rixidizaciónprovisionais que se deben colocar durante o proceso,así como os accesorios necesarios para a manipula-ción dos elementos.

• O aparello definido no deseño permite o seu cambiono tempo mínimo e en condicións de seguridade.

• O custo do aparello definido está dentro dos limitesadmitidos

• Propóñense as posibles melloras dos útiles e ferra-mentas dispoñibles.

1.5 Elabora-lo orzamento de fabricación depezas unitarias a partir da informacióntécnica subministrada, identificando, avali-ando e expresando correctamente os

• A valoración do custo do producto realízase tendo enconta tódolos factores implicados (relación calida-de/prezo, prazo de entrega...)

11

datos, magnitudes e resultados, coa marxede erro establecida.

• A avaliación cuantitativa do custo realízase utilizandoadecuadamente a documentación necesaria (táboas,guías...).

• Na confección do orzamento téñense en conta tódalasvariables que interveñen (custo de materiais, custo deman de obra, custo de ferramentas, custos indirectos,tempos estándar non productivos, tempos producti-vos...), quedando reflectidos con exactitude os custostotais.

• No orzamento figura, de forma concisa e clara, adescrición completa das operacións que hai querealizar, utilizando a documentación e terminoloxíaadecuadas.

• As condicións establecidas no orzamento respectana normativa vixente e son claras e suficientes paraevitar, na medida do posible, os conflictos entre aspartes.

Dominio profesional

Medios de producción utilizados

• Catálogos de ferramentas. Manuais de máquinas e accesorios. Calculadora. Manuais de mantemento.

Medios de producción relacionados

• Máquinas-ferramenta por arrinque de labra (tornos, fresadoras, tradeadoras, punteadoras, brochadoras,mandriñadoras ). Máquinas especiais de mecanizado (electroerosión, penetración, electroerosión, plasma,láser, feixe de electróns, chorro de auga, ultrasóns...). Máquinas de conformado (extrusionadoras,trefiladoras, termoconformado, prensas...). Máquinas de abrasión (rectificadoras cilíndricas, rectificadorasplanas, rectificadoras de roscas, rectificadoras perfís, punteadoras rectificadoras...). Sistemas de amarreestándar e aparellos específicos. Ferramentas de corte e conformados especiais (brocas, coitelas, fresas,cuños, matrices, matrices para embutición, matrices progresivas, brochas, escariadores...). Accesoriosestándar e especiais para o mecanizado. Ferramentas. Elementos de transporte e manutención. Útiles detrazado.

Materiais e productos intermedios

• Lubricantes, refrixerantes, perfís metálicos, non metálicos, e productos semielaborados (fundición e forxa).

Productos ou resultados do traballo

• Procesos de mecanizado establecidos. Tempos de mecanizado para a valoración de ofertas. Informaciónpara a optimización do proceso. Información para a fabricación (carga de máquinas). Descrición dosaparellos, sistema de amarre, listas de materiais e ferramentas que se deben utilizar no proceso.Orzamentos para a fabricación.

Procesos, métodos e procedementos

• Procesos de mecanizado. Procedementos de deseño.

Información utilizada

• Planos, follas de proceso para diferentes tipos de mecanizado. Tipos, xeometría e calidades deferramentas. Material que se debe mecanizar. Parámetros de corte. Sistemas e útiles de amarre,capacidades e modo operativo da máquina. Sistemas de alimentación.

Información xerada

• Folla de instruccións. Deseño dos aparellos para a suxeición de pezas e ferramentas. Orzamentos defabricación de pezas unitarias.

12

2.5.2 Unidade de competencia 2: Preparar e programar máquinas e sistemaspara proceder ó mecanizado


2.1 Realiza-lo trazado de pezas para procederó seu mecanizado, a partir da informacióntécnica e planos de despece, asegurandoa súa viabilidade.

• O trazado aporta a información que define correcta-mente a peza para o seu mecanizado (eixos, centrosde buracos, límites de mecanización, liñas de referen-cias...).

• O trazado realízase segundo as especificaciónstécnicas e a normativa específica.

• Os medios informatizados (control numérico, ilumina-ción selectiva en curvas de nivel) utilizados para otrazado axústanse ás necesidades requiridas (acaba-do, precisión, tolerancias...).

• O marcado realízase cos productos adecuados (xesocoloidal, pintura, sulfato de cobre, golpe de granete,...), en función da manipulación, temperatura,... e deacordo coas especificacións técnicas.

• Para o marcado empréganse os medios auxiliaresadecuados como modelos e patróns.

• O trazado realízase cos útiles adecuados (punta detrazar, regra, calibre, compás, gramil,...), de acordo coestablecido cos planos de fabricación.

• As medidas tomadas permiten realiza-lo trazadocorrectamente.

• O marcado permite coñece-las características deforma e dimensionais das pezas que se deben meca-nizar.

• O trazado e o marcado realízanse coa precisiónadecuada e requirida para logra-la calidade esperadado mecanizado.

2.2 Seleccionar e montar ferramentas e siste-mas de amarre das pezas, de acordo coproceso establecido, asegurando o meca-nizado no tempo previsto con calidade eseguridade adecuadas.

• A correcta interpretación dos planos e especificaciónstécnicas permite a selección do procedemento eorganización do traballo idóneas.

• O tempo de realización axústase ós límites estableci-dos.

• Os útiles cumpren as especificacións técnicas descri-tas e non permiten a deformación das pezas quesuxeitan.

• A montaxe dos útiles realízase coas ferramentasadecuadas, coidando da limpeza dos apoios e o boestado de conservación, e conséguense as cotas demontaxe especificadas.

• Os útiles e ferramentas están en bo estado de afiadoe conservación e permiten obte-los resultados previs-tos segundo modificacións.

• Téñense en conta as especificacións iniciais dofabricante para elixi-las ferramentas.

• As ferramentas foron reguladas en función do procesoestablecido.

13

• Os pares de aperte son os axeitados.

• O axuste realízase segundo as especificaciónstécnicas do fabricante.

• A montaxe realízase coa máquina parada e coaseguridade adecuada.

2.3 Montar e regula-los accesorios ou disposi-tivos para mecanizar ou alimenta-las má-quinas en función da orde de fabricaciónpara consegui-los parámetros de mecani-zado establecidos.

• A regulación da máquina realízase atendendo ómanual de uso.

• A montaxe realízase segundo instruccións do fabri-cante e de acordo coas normas de seguridade aplica-bles.

• Os elementos están en boas condicións de funciona-mento.

• Interprétanse correctamente os planos ou especifica-cións técnicas obtendo as cotas, parámetros einstruccións necesarias.

• Identifícanse os órganos da máquina encargados deaxusta-los parámetros de mecanizado, conseguindoos valores especificados dos parámetros.

• Os elementos de lubricación/refrixeración están encondicións de uso e garanten a seguridade.

• A colocación e regulación dos elementos de alimen-tación garanten a consecución do proceso

2.4 Realiza-lo programa de control numéricopor ordenador (CNC) sobre a máquina, apartir da orde de fabricación, e colaborarna súa optimización, proporcionandomodificacións que melloren a calidade.

• O programa de CNC establece correctamente:

– A orde cronolóxica das operacións

– As ferramentas utilizadas

– Os parámetros de operación

– As traxectorias

• O programa de CNC establécese conxugando adecu-adamente:

– As prestacións da máquina (potencia, velocidadese esforzos admisibles).

– As características do control numérico (tipo decontrol, formato de bloque, codificación de fun-cións...).

– A xeometría da peza, o tamaño da serie e osacabados que hai que conseguir.

– As dimensións en bruto da peza antes da súamontaxe na máquina.

– O cero máquina/peza.

– O tipo de ferramenta e os útiles necesarios.

– O almacenamento e a alimentación automática deferramentas.

• A programación da máquina realízase en función dotipo de mecanizado, tipo de ferramenta, velocidade detraballo, esforzos e tipo de material para mecanizar.

• O mecanizado é viable e desenvólvese nunha secu-encia lóxica e no menor tempo posible.

14

• A traxectoria da ferramenta é a adecuada segundo atecnoloxía de corte.

• A programación permite variar e axustar algúnsparámetros do programa adaptándoos ás esixenciasdos distintos traballos.

• O programa establecese atendendo ás normas deseguridade.

2.5 Introducir (ou transferir) e verifica-lo pro-grama de CNC a pé de máquina, prepa-rando as máquinas segundo as necesida-des de producción, asegurando o mecani-zado no tempo, coa calidade e seguridadeadecuadas.

• O programa introducido e a referencia de posición dapeza na máquina dan resposta á traxectoria prefixada,cumprindo cos requirimentos do plano de pezacorrespondente.

• A introducción do programa non destrúe informaciónou programas necesarios na máquina, nin interfire noproceso de mecanizado.

• A introducción ordenada e secuenciada das ordes deprogramación permite a obtención das formas requiri-das das pezas, evitando movementos indesexadosdelas durante o proceso de mecanizado, sendoeliminados, se procede, con posterioridade.

• Os parámetros de operación (velocidade de corte,profundidade, avances, posición da ferramenta ...)fíxanse de acordo coas características do material eo procedemento especificado.

• A preparación da máquina realízase en función dotipo de mecanizado, ferramenta, material, esforzo evelocidade de corte.

• Os medios de fixación das pezas que deben sermecanizadas permiten realiza-las operacións demecanizado coa precisión e seguridade requiridas.

• Os programas arquívanse cunha orde lóxica.

• Os desprazamentos relativos entre pezas e ferramen-tas e o avance e velocidade de rotación de cada fasede mecanizado son previstos polo programa.

• A verificación do programa de CNC permite variar eaxustar parámetros do programa adaptándoos ásesixencias do traballo.

• O axuste dalgúns parámetros do programa permiteadaptalos ás esixencias doutros traballos parecidos.

• A verificación permite comprobar que o mecanizadoé viable e se desenvolve en secuencia lóxica.

• O ciclo en baleiro ou, no seu caso, a primeira peza,permite confirmar que se obtén a calidade prevista.

2.6 Configura-las máquinas ou instalaciónsautomáticas de mecanizado, segundo adocumentación técnica e as característicasdo sistema, preparando e montando osútiles de amarre e accesorios requiridos,en condicións de seguridade.

• Determínase o traballo que se debe realizar, interpre-tando os planos e as especificacións técnicas doproducto e proceso (secuencia de operacións, útilesempregados,...).

• Os útiles e accesorios (elementos de suxeición,cuños,...), selecciónanse tendo en conta o procesoque se vai realizar e as especificacións de uso emontaxe do fabricante.

• A montaxe dos útiles realízase coas ferramentasaxeitadas, coidando a limpeza dos apoios e o bo

15

estado de conservación de acordo coas especifica-cións técnicas (secuencias, pares de aperte, regula-ción...), así como coas do fabricante, cumprindo asnormas de seguridade.

• Os útiles e accesorios están en bo estado de limpezae conservación e permiten obte-los resultados previs-tos segundo a especificación.

2.7 Programa-los equipos (PLC e robots) ouinstalacións sobre eles en función do pro-ceso de traballo, conseguindo a actuaciónprecisa e optimizando a utilización, encondicións de seguridade.

• As especificacións técnicas do programa (despraza-mentos, velocidades, forzas de amarre,...) obtéñenseda interpretación da documentación técnica (planos,procesos, manuais de uso,...).

• O programa realízase segundo as especificaciónstécnicas do proceso (secuencia, parámetros desuxeicións, velocidades,... ) e ten a sintaxe adecuadaó equipo que debe programar.

• A interacción entre o sistema mecánico auxiliar e amáquina realízase no momento adecuado, co menortempo posible e co máximo grao de utilización.

• O desprazamento dos manipuladores e robots realí-zanse sen colisións, tendo en conta as normas deseguridade persoal e de equipos.

• O programa determina que o sistema execute oproceso de alimentación, segundo especificaciónstécnicas.

2.8 Operar cos elementos de regulación dasinstalacións automáticas de mecanizadopara garanti-lo seu correcto funcionamen-to, de acordo co proceso establecido e encondicións de seguridade.

• Os parámetros regulados (velocidade, caudal, pre-sión) axústanse ás especificacións técnicas do proce-so e están dentro dos límites tolerables polos siste-mas.

• Os movementos dos elementos regulados (cilindros,pinzas, motores,...) realízanse no menor tempoposible e atendendo ás normas de seguridade daspersoas e equipos.

• As variables (velocidade, forza, presión,..) verifícanseutilizando os instrumentos adecuados e calibrados.

2.9 Introducir (ou transferir) os programas derobots ou PLC's verificándoos mediantesimulación ou en primeiro ciclo de baleiro,para garanti-lo correcto funcionamento dosistema, asegurando o mecanizado notempo establecido, coa calidade e seguri-dade adecuadas.

• O programa introducido e a referencia de posición dapeza na máquina dan resposta á traxectoria prefixada,cumprindo cos requirimentos do plano da pezacorrespondente.

• A introducción do programa non destrúe informaciónou programas necesarios na máquina, nin interfire noproceso de mecanizado.

• A introducción ordenada e secuenciada das ordes deprogramación permite a obtención do tratamentoespecificado, evitando movementos indesexadosdelas durante o proceso de mecanizado, eliminados,se procede, con posterioridade.

• A verificación do programa permite axusta-las súasvariables (desprazamento, secuencia, velocidade,...)adaptándoas ás esixencias do traballo.

• O axuste dalgúns parámetros do programa permiteadaptalos ás esixencias doutros traballos parecidos.

16

• A optimización do tempo realízase regulando oselementos que controlan os parámetros do proceso.

• As traxectorias programadas garanten a seguridadedas persoas, equipos e instalacións.

2.10 Realiza-lo transporte e manutención dosaparellos, accesorios e pezas para poderlevar a cabo a orde de fabricación, conse-guindo a manipulación correcta sen danose en condicións de seguridade.

• Os equipos e medios definidos para o transporte dosaparellos, accesorios, materias e pezas son osadecuados para non producir deterioros neles, adáp-tanse ás características do taller e cumpren coasnormas de seguridade establecidas.

• Utilízanse os elementos de transporte e elevaciónaxeitados, en función das características do materialque hai que transportar.

• Os movementos dos elementos realízanse en condi-cións de seguridade, tanto para o persoal como paraos propios elementos.

2.11 Realiza-lo mantemento de primeiro niveldos equipos e instalacións segundo omanual de instruccións, comunicando asanomalías que non poidan resolver notempo e forma axeitados.

• O mantemento de primeiro nivel realízase tendo enconta como referencia a documentación técnica, fichade mantemento, instruccións de empresa e normas deseguridade.

• Obsérvase que os elementos de medida e control deequipo e instalacións funcionan correctamente.

• A substitución dos elementos avariados ou desgasta-dos restablece as condicións normais de funciona-mento, de forma segura e eficaz.

• Unha vez utilizado realízase sempre a limpeza doequipo.

• O cambio de compoñentes substituíbles realízase,sempre que estes o requiran, con recambios homolo-gados e adaptándose ás características orixinais.

• Os elementos susceptibles de engraxe lubrícanse coaperiodicidade establecida.

• Os depósitos dos lubricantes mantéñense nos niveisóptimos.

• Os refrixerantes e lubricantes de corte mantéñensecoas características especificadas.

• A observación dos parámetros de funcionamento dosequipos e instalacións detecta síntomas de avaría oumal funcionamento.

• O control dos mínimos "stocks" de elementos dereposto así como do estado de conservación elocalizacións están actualizados.

• O rexistro da periodicidade dos controis e revisiónsefectuados realízanse de acordo co plan de mante-mento.

• As necesidades de mantemento que sobrepasen aresponsabilidade asignada transmítense con prontitu-de e formas axeitadas ó servicio de mantemento ereparación.

• As normas de seguridade obsérvanse durante arealización das diversas operacións de mantemento.

17

2.12 Organizar e supervisa-lo traballo do equipode operarios ó seu cargo, partindo da ordede fabricación e instruíndoos se é necesa-rio.

• Os operarios ó seu cargo coñecen os medios, ferra-mentas e procesos que teñen que utilizar.

• Os operarios ó seu cargo coñecen os cometidos eprocedementos de traballo.

• Fórmanse os operarios ó seu cargo sobre os cambiostecnolóxicos e/ou operativos necesarios para odesenvolvemento do traballo.

• Foméntanse as actitudes positivas cara ó traballo ecambios tecnolóxicos.

• Poténciase o ambiente crítico e de mellora continua.

• Garántese que as tarefas asignadas son executadasde forma adecuada e no tempo previsto.

• As instruccións son suficientes e precisas, evitandoerros na interpretación e execución das ordes detraballo.

2.13 Crear, manter e intensificar relacións detraballo no contorno productivo, resolvendoconflictos interpersoais que se presenten eparticipando na posta en práctica de proce-dementos de reclamacións e disciplinarios.

• Difúndense os procedementos da empresa entre osmembros que a constitúen, para que estean informa-dos da súa situación e marcha, fundamentalmentenos aspectos de calidade e productividade.

• Na toma de calquera decisión que afecte ós procede-mentos, respéctase a lexislación laboral.

• Promóvense e, no seu caso, acéptanse as melloraspropostas por calquera membro da empresa nosaspectos de calidade, productividade e servicio.

• O estilo de dirección adoptado potencia as relaciónspersoais, xerando actitudes positivas entre as perso-as, e entre elas e a súa actividade ou traballo.

• Establécese un plan de formación continuada paraconsegui-la formación técnica do persoal.

• Identifícanse os conflictos que se orixinan no ámbitode traballo, tomándose as medidas para os resolvercon prontitude.

• Recóllese información adecuadamente, antes detomar unha decisión para resolver problemas derelacións persoais, consultando, se fora preciso, oinmediato superior.

• Infórmanse os traballadores dos seus dereitos edeberes recollidos na lexislación vixente e no regula-mento específico do seu contorno laboral.

• Cando se inicia un procedemento disciplinario ouunha queixa, apórtase a documentación dispoñiblecoa mínima demora.

2.14 Actuar segundo o plano de seguridade ehixiene da empresa levando a cabo tantoaccións preventivas como correctoras e deemerxencia, aplicando as medidas esta-blecidas e cumprindo as normas e a lexis-lación vixente.

• Identifícanse os dereitos e deberes do empregado eda empresa en materia de seguridade e hixiene.

• Identifícanse os equipos e medios de seguridade máisaxeitados para cada actuación sendo o seu uso ecoidado os correctos.

• Identifícanse os riscos primarios para a saúde e aseguridade no contorno do traballo e tómanse asmedidas preventivas axeitadas para evitar accidentes.

18

• As zonas de traballo da súa responsabilidade perma-necen en condicións de limpeza, orde e seguridade.

• Infórmase con prontitude a persoa adecuada dasdifusións e casos perigosos observados

• Nos casos de emerxencia:

– Realízase o paro da maquinaria de forma axeitadae prodúcese a evacuación dos edificios de acordocos procedementos establecidos.

– Identifícanse as persoas encargadas de tarefasespecíficas nestes casos.

– Aplícanse as medidas sanitarias básicas e astécnicas de primeiros auxilios.

– Actúase segundo o especificado no plano deseguridade.

Dominio profesional

Medios de producción

• Máquinas-ferramenta por arrinque de labra (tornos, fresadoras, punteadoras, mandriñadoras, brochadoras,...), máquinas especiais de mecanizado (electroerosión, penetración, fío, plasma, láser, feixe de electróns,chorro de auga, ultrasóns...), máquinas de conformado (extrusionadoras, trefiladoras, termoconformado,prensas...), máquinas de abrasión (rectificadoras cilíndricas, rectificadoras planas, rectificadoras de roscas,rectificadoras perfís, punteadoras rectificadoras...). Sistema de amarre estándar e aparellos específicos.Ferramentas de corte e conformados especiais (brocas, coitelas, fresas, cuños, matrices, matrices paraembutición, matrices progresivas, brochas, escariadores...). Accesorios estándar e especiais para omecanizado. Periféricos de comunicación de CNC. Ferramentas. Manuais de mantemento. Elementos detransporte e manutención. Útiles de trazado. Sistemas automáticos de alimentación. Consolas de CNC.Manuais de CNC. Máquinas de CNC. Calculadoras. Robots, manipuladores...


• Lubricantes. Refrixerantes. Perfís metálicos, non metálicos e productos semielaborados (fundición, forxa...).

Productos ou resultado do seu traballo

• Programas para CNC. Secuencias de mecanizado. Información para fabricación (carga de máquinas).Programas que controlan sistemas. Programas para controlar robots, manipuladores... Máquinas esistemas preparados para a producción. Pezas tratadas ou semimecanizadas e listas para a fabricación.


• Procedementos estandarizados de preparación e utilización de pezas, máquinas e sistemas. Normas deseguridade. Utilización de axudas á programación de CNC. Utilización de simulación gráfica de CNC.Procedementos estandarizados de programación. Sistema de medición e marcaxe de pezas. Técnicas demecanizado.


• Planos de despece. Planos de fabricación. Especificacións técnicas. Catálogos de material e ferramentas.Manuais de máquinas e accesorios. Características de elementos auxiliares de mecanizado e estampado.Características de elementos de trazado. Características de elemento de suxeición e nivelación. Tipo deprogramación. Parámetros de calidade no mecanizado. Instruccións do proceso. Instruccións demantemento de uso.

Información xerada

• Programa de CNC. Ficha de parámetros de posta a punto. Fichas de resultado de realización da primeirapeza. Folla de incidencias. Parte de traballo. Folla de instruccións. Información para o mantemento.

19

2.5.3 Unidade de competencia 3: Mecaniza-los productos por arrinque de labra


3.1 Realiza-las operacións de mecanizado quegaranten a suxeición da peza, para conse-gui-los parámetros de calidade estableci-dos coas condicións de seguridade axeita-das.

• No corte previo do material tense en conta a sobreme-dida de mecanizado mínimo.

• Realízase o mecanizado das superficies de suxeiciónou referencia, cando o proceso as esixe.

• As superficies de referencia atópanse limpas e dentrodas tolerancias establecidas.

3.2 Montar centrando e aliñando as pezassobre os útiles e empregando as ferramen-tas e útiles adecuados, segundo o procesodescrito e en condicións de seguridade.

• Os útiles de suxeición garanten o amarre da peza enfunción da forma, dimensións e proceso de mecaniza-do.

• Realízase o centrado ou aliñado da peza, coa preci-sión esixida no proceso.

• Utilízanse os elementos de transporte e elevación, enfunción das características do material que hai quetransportar.

• A limpeza das pezas e dos útiles permite o seucorrecto posicionamento.

• Realízase a montaxe atendendo ás condicións deseguridade.

• O tempo de realización da montaxe axústase óestablecido na ficha de traballo.

3.3 Mecaniza-las pezas unitarias ou pequenasseries con máquinas-ferramenta por arrin-que de labra, en condicións de seguridade,seguindo o proceso establecido e obtendoa calidade requirida.

• Os parámetros de mecanizado (velocidade de avan-ce, de corte, profundidade...) son os axeitados.

• As referencias establécense atendendo á posiciónrelativa da ferramenta con respecto á peza.

• Tense en conta o desgaste das ferramentas paraproceder ó seu cambio e corrección do percorrido.

• A peza obtida axústase ás especificacións técnicas:

– Está dentro da tolerancia de forma e dimensión.

– O acabado superficial cumpre cos trazos especifi-cados no plano de fabricación.

– O material da peza non sofre transformacións nonprevistas no proceso (por sobrequecemento,deficiente refrixeración ou lubricación...).

– O material da peza é o especificado no plano defabricación.

• O mecanizado realízase no tempo establecido.

• A utilización de máquinas e ferramentas, así como asoperacións, realízanse con precisión e eficacia,respectando as normas de seguridade e saúdelaboral.

• As anomalías detectadas son corrixidas ou postas encoñecemento do servicio de mantemento e repara-ción.

• A comunicación con outros membros do seu departa-mento garante a continuidade da producción.

20

3.4 Mecanizar segundo o proceso e controla-lamarcha do mecanizado en procesos auto-máticos, para a realización de series medi-anas ou grandes, propondo ou realizandoas modificacións necesarias dos paráme-tros establecidos e obtendo a calidaderequirida.

• Corríxense os desprazamentos das ferramentas oupezas, en función do desgaste dos útiles de corte.

• As referencias establécense atendendo á posiciónrelativa da ferramenta ou peza.


• A interpretación de planos e especificacións técnicaspermite coñecer con claridade e precisión o traballoque se debe realizar.

• Os parámetros de mecanizado (velocidades, avances,profundidades...) son os óptimos para que se produ-zan en condicións de calidade, tempo e custo adecua-dos.

• As operacións realízanse baixo estricto cumprimentodas normas de seguridade.

• O producto obtido axustase ás especificacións técni-cas e de forma do plano ou ficha de traballo.

• A producción mantense constatando e resolvendo osproblemas que se presenten.

• As ferramentas mantéñense reguladas para garanti-lacalidade do producto.

3.5 Verificar dimensionalmente os productosmecanizados, de acordo co plano de con-trol, tendo en conta o instrumental dispoñi-ble e as súas capacidades e observandoas normas-procedementos establecidos.

• Os controis que se realizan son establecidos polosplanos e a documentación técnica.

• Os instrumentos son os axeitados para realiza-laverificación axeitada, conforme ás especificaciónstécnicas do producto.

• Os instrumentos de verificación están calibradoscorrectamente.

• Os equipos e as instilacións, así como os productosque se deben verificar, están nas condicións detemperatura e humidade establecidas no procede-mento de verificación.

• A verificación realízase conforme ós procedementosestablecidos nas normas.


• Os operarios ó seu cargo coñecen os medios, ferra-mentas e procesos que deben utilizar.


• Fórmanse os operarios ó seu cargo sobre os cambiostecnolóxicos e/ou operativos necesarios para odesenvolvemento do traballo.

• Foméntanse as actitudes positivas de cara ó traballo.



• As instruccións son suficientes e precisas, evitandoerros na interpretación e a execución das ordes detraballo.

21

3.7 Crear, manter e intensificar relacións detraballo no contorno de producción, resol-vendo os conflictos interpersoais que sepresentan e participando na posta enpráctica de procedementos de reclamacióne disciplinarios.










3.8 Actuar segundo o plano de seguridade ehixiene da empresa levando a cabo tantoaccións preventivas como correctoras e deemerxencia, aplicando as medidas esta-blecidas e cumprindo as normas e a lexis-lación vixente.


• Identifícase os equipos e medios de seguridade máisaxeitados para cada actuación sendo o seu uso ecoidado os correctos.



• Infórmase con prontitude a persoa adecuada dasdisfuncións dos casos perigosos observados.





22


Dominio profesional

Medios de producción utilizados

• Máquinas-ferramenta por arrinque de labra (torno, fresadoras, tradeadoras, mandriñadoras, brochadoras...).Sistemas de amarre estándar e ferramentas específicas. Ferramentas de corte. Accesorios estándar eespeciais para o mecanizado. Elementos de transporte e manutención. Ferramentas manuais. Elementosde medición e control. Medios de protección persoal.


• Lubricantes, refrixerantes. Perfís metálicos e non metálicos.


• Pezas mecanizadas. Información cuantitativa e cualitativa sobre o proceso. Productos semielaborados.

Procesos métodos e procedementos

• Axuste e colocación de ferramentas. Introducción de correccións en máquinas de CNC. Suxeición daspezas para mecanizar na propia máquina ou en "pallets" de alimentación progresiva. Reaxuste dosparámetros de corte (velocidade de corte, avance, profundidade...).

• Técnicas de mecanizado. Supervisión e control do funcionamento no caso dos equipos que traballan deforma autónoma. Pautas de control e verificación.


• Planos, ordes de fabricación. Especificacións técnicas, pautas de control, instruccións do proceso,instruccións sobre o funcionamento e manexo dos equipos, máquinas e instalacións; normas de seguridadenas operacións de máquinas, equipos e instalacións; instruccións de control, parámetros de calidade nomecanizado, instruccións de mantemento de uso.

Información xerada

• Ficha de materiais consumidos, listado de pezas mecanizadas, fichas de resultados da verificacióndimensional, folla de incidencias, parte de traballo, folla de instruccións.

23

2.5.4 Unidade de competencia 4: Mecaniza-los productos por abrasión, confor-mado e procedementos especiais


4.1 Realiza-las operacións de mecanizado quegaranten a suxeición da peza para conse-gui-los parámetros de calidade prescritos,coas condicións de seguridade axeitadas.

• No corte previo do material tense en conta a sobreme-dida de mecanizado mínimo.

• Realízase o mecanizado das superficies de suxeiciónou referencia cando o proceso o esixe.

• As superficies de referencia están limpas e dentro dastolerancias establecidas.

4.2 Montar, centrando e aliñando, as pezassobre os útiles, empregando as ferramen-tas adecuadas, segundo o proceso descri-to, en condicións de seguridade.

• Os útiles de suxeición garanten o amarre da peza enfunción da forma, dimensións e proceso de mecaniza-do.

• A suxeición e preparación da peza e electrodosgaranten a exactitude das operacións de mecanizado.

• A montaxe sobre a ferramenta realízase centrando ealiñando a peza sobre ela, coa precisión esixida noproceso.

• A limpeza das pezas e útiles permite o seu correctoposicionamento.

• O tempo de realización da montaxe axústase óestablecido na ficha de traballo.

• As operacións realízanse ordenadamente e coaseguridade adecuada.

• Utilízanse os elementos de transporte e elevación enfunción das características do material que hai quetransportar.

4.3 Efectua-las operacións de acabado porabrasión, a partir dos planos de despeceou o proceso establecido, axustándose ósparámetros de calidade esixidos, en con-dicións de seguridade.

• A correcta interpretación dos planos e/ou especifica-cións técnicas permite identifica-lo procedemento quese debe utilizar e o producto que hai que obter.

• A interpretación da ficha de traballo permite identifi-ca-las aplicacións que hai que realizar e a organiza-ción do posto de traballo.

• Realízase a toma de referencia das ferramentas conrespecto á peza.

• Tense en conta o desgaste das ferramentas paraproceder ó seu cambio ou afiado.

• As ferramentas abrasivas perfílanse periodicamenteco fin de evita-lo seu embotamento e garanti-lacalidade do producto.

• A velocidade de corte, o avance e a profundidade, asícomo a velocidade de xiro da peza (cando é cilíndri-ca), son en todo momento os axeitados.

• O tipo de abrasivo, así como o tamaño do gran, sonos axeitados para consegui-la calidade superficialespecificada.

• O producto obtido axústase á forma e especificaciónstécnicas establecidas.

24

• O tempo de realización axústase ó establecido naficha de traballo.

• As operacións realízanse coa seguridade adecuada.

• Proponse a optimización dos parámetros de mecani-zado, para producir coa calidade establecida e nomenor tempo posible.

• As anomalías detectadas durante a execución domecanizado son corrixidas ou postas en coñecementodo servicio de mantemento.


4.4 Realiza-lo afiado de ferramentas e útilesde corte de acordo cos procedementosestablecidos, actuando en condicións deseguridade, para consegui-las característi-cas de calidade esixidas.

• A correcta interpretación dos planos e/ou especifica-cións técnicas permite identifica-lo procedemento quese debe utilizar.

• A interpretación da ficha de traballo permite identifi-ca-las operacións que hai que realizar e a organiza-ción do posto de traballo.


• As operacións realízanse coa seguridade adecuada.

• Tómase a referencia de ferramenta con respecto dapeza.

• Os ángulos de corte son os adecuados para o materi-al que se traballa e cumpren as especificacións dofabricante.

• O afiado non afecta ás características de dureza dasferramentas.

• O afiado realízase dentro da vida útil das ferramentas.

• As anomalías detectadas son corrixidas ou postas encoñecemento do servicio de mantemento e repara-ción.

4.5 Realiza-las operacións manuais de acaba-do, con útiles de corte e conformación, através da observación do seu comporta-mento no proceso.

• O estado das matrices garante a fluidez e calidade dachapa.

• A interpretación dos planos e especificacións técnicaspermite coñecer con claridade e precisión o traballoque hai que realizar.

• O posto de traballo mantense limpo e ordenado.

• As operacións realízanse baixo o estricto cumprimen-to das normas de seguridade.

4.6 Controla-lo proceso de conformado porcorte, embutición e extrusión, variando osparámetros para consegui-la calidadeesixida a partir do proceso establecido.

• A correcta interpretación dos planos e/ou especifica-cións técnicas permite identifica-lo procedemento quese debe utilizar e o producto que hai que obter.



25

• A utilización de máquinas e ferramentas realízase conprecisión, eficacia e respectando as normas de seguridade.

• As ferramentas son reaxustadas co fin de garanti-lacalidade da producción.

• A manipulación, orde e limpeza de útiles e ferramen-tas é correcta, garantindo a calidade dos productos.

• A lubricación empregada durante o proceso é aaxeitada para o material da peza.

• O diámetro do punzón, o redondeamento da matriz, oredondeamento do punzón e o xogo entre a matriz epunzón son os axeitados en todo momento.

• O producto obtido axústase á forma e as especifica-cións técnicas establecidas.

• os labores de mantemento de primeiro nivel previstaspara as máquinas, instalacións e equipos efectúansesegundo as fichas de mantemento.

• A comunicación con outros membros do seu departa-mento garante a continuidade de producción.

• As observacións do proceso permiten propor mellorasós departamentos de planificación e deseño.

4.7 Realiza-lo mecanizado por procedementosespeciais (electroerosión, plasma, ultra-sons, feixe de electróns, láser, chorro deauga,...) en condicións de seguridade,segundo o proceso establecido a partir doplano de despezamento ou esbozo.

• A correcta interpretación dos planos e/ou especifica-cións técnicas permite identifica-lo procedemento quese debe utilizar.


• Os desprazamentos das ferramentas ou pezascorríxense en función do desgaste dos útiles demecanizado.

• O producto obtido axústase á forma e especificaciónstécnicas establecidas.

• Proponse a optimización dos parámetros de mecani-zado, para producir coa calidade establecida e nomenor tempo posible.

• As anomalías detectadas durante a execución demecanizado son corrixidas ou postas en coñecementodo servicio de mantemento.

• As "referencias" establécense atendendo ás posiciónsrelativas da ferramenta ou peza.



• As operacións realízanse ordenadamente e coaseguridade adecuada .

• No mecanizado por electroerosión téñense en contaos seguintes valores característicos:

– O caudal de arrinque, dependendo do material quehai que mecanizar e do electrodo.

– O desgaste do electrodo dependendo das propie-dades tecnolóxicas do material e temperatura de

26

fusión, temperatura de ebulición, calor de fusión,conductividade calorífica, resistencia, microestruc-tura, composición química e forma xeométrica.

– A exactitude da reproducción, dependendo dasuxeición e preparación de electrodos e peza e dasolidez da máquina.

– A rugosidade superficial.

• Realízase a eliminación dos productos para evita-laformación da ponte entre o electrodo e a peza.

• No mecanizado por ultrasóns tense en conta:

– O tipo de abrasivo (carburo de boro, carburo desilicio, po de diamante e óxido de aluminio), e otamaño do gran son os adecuados ás especifica-cións de calidade superficial e exactitude.

– A ferramenta ten a forma determinada.

• No uso de mecanizado por plasma, téñense en contaas dúas posibilidades (arco directo e arco indirecto),en función de que o material sexa electricamenteconductor ou illante, metálico ou non metálico.

• No mecanizado por chorro de auga tivéronse en contaos sistemas de:

– Xeración de presión.

– Emisión de chorro.

– Manipulación.

4.8 Verificar dimensionalmente os productosmecanizados segundo o plano de control,tendo en conta o instrumental dispoñible eas súas capacidades e observando asnormas e procedementos establecidos.

• Os controis que se deben realizar son os establecidospolos planos e documentacións técnicas.

• Os elementos de verificación están calibrados correc-tamente.

• Os instrumentos son os axeitados para realiza-laverificación conforme ás especificacións técnicas doproducto.

• As instalacións están nas condicións de temperaturae humidade establecidas no procedemento deverificación.

• A verificación realízase conforme ós procedementosestablecidos nas normas.


• Os operarios ó seu cargo coñecen os medios, ferra-mentas e procesos que deben utilizar.


• Fórmanse os operarios ó seu cargo sobre os cambiostecnolóxicos e/ou operativos.

• Foméntanse as actitudes positivas de cara ó traballo.



• As instruccións son suficientes e precisas, evitandoerros na interpretación e a execución das ordes detraballo.

27

4.10 Crear, manter e intensificar relacións detraballo no contorno da producción resol-vendo os conflictos interpersoais que sepresenten e participando na posta enpráctica de procedementos de reclama-cións e disciplinarios.










4.11 Actuar segundo o plano de seguridade ehixiene da empresa levando a cabo tantoaccións preventivas como correctoras e deemerxencia, aplicando as medidas esta-blecidas e cumprindo as normas e a lexis-lación vixentes.


• Identifícanse os equipos e medios de seguridade máisaxeitados para cada actuación sendo o seu uso ecoidado correctos.



• Infórmase con prontitude a persoa adecuada dasdisfuncións dos casos perigosos observados.






28

Dominio profesional


• Máquinas de abrasión (rectificadoras planas, cilíndricas, rectificadoras de roscas, rectificadoras de perfís,punteadora rectificadora), máquinas de conformado (trefiladoras, extrusionadoras, prensas, termoconforma-do). Máquinas especiais de mecanizado (electroerosión, penetración, electroerosión, fío, plasma, láser,feixe de electróns, chorro de auga, rebarbadoras, ultrasóns). Sistemas de amarre estándar e ferramentasespecíficas. Ferramentas abrasivas de conformado e especiais. Accesorios estándar e especiais para omecanizado. Ferramentas manuais. Elementos de medición e control. Medios de protección persoal.


• Lubricantes e refrixerantes. Perfís metálicos e non metálicos. Productos semielaborados.


• Pezas mecanizadas. Información cuantitativa e cualitativa sobre o proceso.


• Axuste e colocación das ferramentas. Suxeición de pezas na propia máquina. Técnicas de conformado.Técnicas de abrasión. Técnicas de mecanizado especiais. Pautas de control e verificación.


• Planos, ordes de fabricación. Especificacións técnicas, pautas de control, instruccións do proceso,instruccións sobre o funcionamento e manexo dos equipos, máquinas e instalacións, normas de seguridadenas operacións de máquinas, equipos e instalacións; instruccións de control, parámetros de calidade nomecanizado, instruccións de mantemento de uso.

Información xerada

• Ficha de materiais consumidos, listado de pezas mecanizadas, fichas de resultados da verificacióndimensional, folla de incidencias, parte de traballo, folla de instruccións. Información de mantemento deuso.

29

2.5.5 Unidade de competencia 5: Comproba-las características do producto


5.1 Realiza-los controis de recepción dosmateriais e compoñentes, aplicando osprocedementos establecidos, cumprindoas normas de seguridade requiridas easegurando o nivel de calidade de recep-ción.

• A recepción de materiais e compoñentes realízansetendo en conta as especificacións recibidas.

• Os materiais e compoñentes danados ou que nocumpren as especificacións de pedido son rexeitados,comunicándose o feito ó provedor e responsable decompras, actuando segundo as especificacións.

• Os materiais correspóndense en forma, cantidade ecalidade co pedido realizando e están en correctoestado.

• O control e rexistro de materiais e productos realízan-se mediante fichas de control en sistemas informatiza-dos.

• Verifícase a "trazabilidade" do material e compoñen-tes.

• O control e supervisión dos materiais rexeitadospermite clasificalos e estibalos segundo o grao derexeitamento.

• A descarga, manexo e estiba dos materiais, efectúan-se no lugar e cos medios axeitados, clasificándoossegundo o uso e de modo que non sufran estragos.

• Aplícanse as normas de seguridade durante ostraballos de recepción.

• O estado no que se atopa o envío (aceptado, rexeita-do ou pendente de inspección), identifícase adecua-damente mediante etiqueta ou outro sistema.

• Na recepción de materiais e compoñentes compróba-se a documentación técnica que se acompaña (certifi-cado de calidade, gráficas de control e estudios decapacidade).

5.2 Realiza-lo control da fabricación, a partirdas pautas de control e cos medios previs-tos, e realiza-lo informe correspondente ourecoller datos no formato axeitado.

• Os elementos que se deben verificar están en correc-to estado de limpeza e carentes de rebabas.

• As pezas están estabilizadas tecnicamente a unhatemperatura axeitada para a súa verificación.

• A almacenaxe e manipulación dos elementos que haique verificar non produce tensión neles.

• As medidas realizadas permiten comprobar que unelemento ou subconxunto ten as dimensións, formase aspectos especificados.

• Os instrumentos de comprobación permiten obtermedidas coa precisión requirida.

• A "trazabilidade" dos materiais e compoñentes quedagarantida mediante a realización das oportunasanotacións.

• A verificación realízase conforme ás pautas estableci-das no procedemento de control e coa periodicidadeestablecida nas series longas.

30

• Os resultados obtidos reflíctense en gráficos oudocumentos comprensibles.

• A aplicación de aparellos de medida e comprobaciónpermite detectar anomalías existentes en documentose subconxuntos que provocan a non conformidade.

• Os criterios de aceptación ou rexeitamento aplícansesegundo as especificacións técnicas.

• A aplicación das accións correctivas establecidaspermite, no seu caso, a recuperación de productosnon conformes.

5.3 Calibrar periodicamente os equipos demedición da súa competencia, segundo omanual de calibración e procedementosescritos establecidos.

• A calibración periódica dos equipos permite obtervalores coa fiabilidade requirida.

• O patrón seleccionado correspóndese coas inclina-cións que se deben detectar.

• O mantemento, uso e control de almacenamento dosequipos realízanse segundo o manual de uso einstruccións.

• Realízase o marcado dos instrumentos e equipos coareferencia para o seu control posterior.

• Realízase a preparación e control de toda a docu-mentación (fichas, tarxetas e etiquetas de identifica-ción), que xere o programa de mantemento.

• O arquivo de certificados dos patróns de referenciamantense actualizado.

• O mantemento e coidado dos patróns de referenciarealízanse segundo o manual de uso e instruccións,enviándoos cando proceda ós laboratorios de ordesuperior para a súa recalibración.

5.4 Realiza-la preparación e execución deensaios destructivos (ED), aplicando osprocedementos establecidos e a normativaespecífica.

• As probetas adecúanse á normativa existente pararealiza-lo ensaio.

• O tipo de ensaio e o método aplicado son os adecua-dos para a variable e a peza que hai que inspeccio-nar.

• A interpretación dos resultados obtidos permiteestablecer o grao de cumprimento das especificaciónsque se deben controlar.

• Realízase a calibración e mantemento das ferramen-tas e máquinas de ensaio.

• A realización do ensaio contempla os requisitos deseguridade aplicables.

5.5 Realiza-la preparación e execución deensaios non destructivos (END), aplicandoos procedementos establecidos e a norma-tiva específica.

• O tipo de ensaio (líquidos penetrantes, partículasmagnéticas ultrasóns, radioloxía,...) e o métodoaplicado son os adecuados para o tipo de defecto quese trata de detectar.

• A selección do líquido penetrante e o método deobservación efectúanse de acordo coa inspección quehai que realizar.

• A preparación da zona que se vai inspeccionarrealízase de acordo co procedemento establecido ecoas especificacións recibidas.

31

• A interpretación das indicacións atopadas comoresultado do ensaio correspóndese cos criteriosestablecidos.

• O tempo de permanencia dos líquidos contrólasesegundo o establecido.

• A limpeza final da superficie inspeccionada realízaseunha vez finalizado o ensaio.

• O defecto atopado mediante o ensaio radiolóxicoidentifícase comparándoo co álbum radiolóxico.

• A protección persoal permite realiza-lo ensaio senrisco para a saúde.

• As medidas de seguridade tomadas permiten que asradiacións non afecten a ningunha persoa dentro daárea máis próxima.

5.6 Realiza-los informes cos resultados dascomprobacións realizadas, co fin de man-ter un rexistro delas e propor medidascorrectoras de cara ás desviacións dasespecificacións.

• Os informes adecúanse ó procedemento establecidoe están expresados con claridade e precisión.

• As propostas referentes ó proceso de mecanizadopermiten que se minimicen ou corrixan as desviaciónsdas características que se deben conseguir.

• O tratamento estatístico dos resultados obtidospermite a elaboración de gráficos de control.

• Realízase o rexistro dos resultados na ficha de entra-da dos materiais, productos e compoñentes.

• Os informes reflicten as incidencias observadasdurante o control das materias primas, operacións demecanizado e das pezas mecanizadas, para o seuposterior tratamento.

Dominio profesional


• Equipos de medición dimensional, eléctrica e electrónica. Equipos de laboratorio para análises de materiais.Equipos para ensaios non destructivos. Equipos para a análise de características especificas. Equipos paraensaios funcionais ou de vida. Equipo para a comprobación da resistencia ós axentes climáticos. Materiaisde referencia. Patróns de referencia certificados por laboratorios autorizados. Soportes informáticos eestatísticos.


• Pezas e equipos para ser verificados. Probetas para realizar ensaios. Placas radiográficas, líquidospenetrantes, partículas para ensaios de partículas magnéticas.

Principais resultados do traballo

• Informes escritos de verificacións e ensaios. Materiais, elementos recepcionados e clasificados. Equiposde medida e ensaio calibrados. Radiografías para a súa valoración. Certificado de control de procesos.


• Métodos de medida nunha, dúas ou tres dimensións. Procedementos de ensaios. Procedementos decalibración. Métodos e técnicas de END Métodos e técnicas de ED. Procedementos de execución.

32


• Planos do producto ou compoñentes. Especificación de enxeñería ou de cliente. Normas de aplicaciónnacionais ou internacionais. Certificados de calibracións de patróns e materiais de referencia. Plano decontrol. Pautas de control. Gráficos de control. Normas de mostraxe. Documentación do producto para asúa entrada na fabrica de requirimento no proceso ou no envío. Norma de provedores. Procedemento decalibración para os equipos de medición. Documentos para a homologación. Etiquetas, fichas...

Información xerada

• Datos gráficos das verificacións e ensaios realizados. Informes sobre os productos verificados. Parte detraballo. Follas de incidencias.

33

2.5.6 Unidade de competencia 6: Realiza-la administración, xestión e comercia-lización nunha pequena empresa ou taller


6.1 Avalia-la posibilidade de implantacióndunha pequena empresa ou taller enfunción da súa actividade, volume denegocio e obxectivos.

• Selecciónanse a forma xurídica de empresa máisaxeitada ós recursos dispoñibles, ós obxectivos e áscaracterísticas da actividade.

• Realízase o estudio de viabilidade, onde se contem-pla:

– A estructura organizativa adecuada ós obxectivos.

– A localización e ámbito de actuación (distanciaclientes/provedores, vías de distribución, prezos dosector inmobiliario de zona, elemento de prospecti-va).

– A demanda potencial e previsión de ingresos.

– As necesidades de financiamento e formación e asúa forma máis rendible.

– A rendibilidade do proxecto.

– A posibilidade de subvencións e/ou axudas áempresa ou á actividade ofrecidas polas diferentesadministracións publicas.

• Determínase a composición dos recursos humanosnecesarios atendendo á formación, experiencia econdicións actitudinais, se procede.

6.2 Determina-las formas de contratación máisidóneas en función do tamaño, actividadee obxectivos dunha pequena empresa.

• Identifícanse as formas de contratación vixentes.

• Selecciónase as formas de contrato óptimas pararesolve-las necesidades da empresa

6.3 Elaborar, xestionar e organiza-la docu-mentación necesaria para constitucióndunha pequena empresa e a xerada polodesenvolvemento da súa actividade eco-nómica.

• Defínese unha organización da documentación paraque en todo momento se poida ter información encolda situación económica e financeira da empresa.

• Os documentos xerados (facturas, albarás, notas depedido, letras de cambio, cheques e recibos) elabó-ranse no formato establecido pola empresa, cos datosnecesarios en cada caso e de acordo coa lexislaciónvixente.

6.4 Promove-la venda de productos ou servici-os mediante os medios ou relacións axei-tadas e en función da actividade comercialrequirida.

• No plano de promoción tense en conta a capacidadeproductiva da empresa e o tipo de clientela adecuadoós seus productos e servicios.

• Selecciónase o tipo de promoción que fai óptima arelación entre o incremento das vendas e o custo dapromoción.

• A participación en feiras e exposicións permite esta-blece-las canles de distribución dos diversos produc-tos ou servicios.

6.5 Negociar con provedores, clientes e orga-nismos buscando as condicións máisvantaxosas nas operacións comerciais.

• Tense en conta na negociación cos provedores:

– Prezos do mercado.

34

– Prazos de entrega.

– Calidades.

– Transporte, se procede.

– Descontos.

– Volume de pedido.

– Liquidez actual da empresa.

• Nas condicións de venda propostas ós clientes tenseen conta:

– Marxes de beneficios.

– Prezos de custo.

– Tipos de clientes.

– Volume de venda.

– Condicións de pagamento.

– Prazos de entrega.

– Transporte, se procede.

– Garantía.

– Atención posvenda.

6.6 Crear, desenvolver e manter boas rela-cións con clientes reais ou potenciais.

• Transmítese en todo momento a imaxe desexada daempresa.

• Os clientes son atendidos cun trato dilixente e cortése na marxe de tempo prevista.

• Respóndese satisfactoriamente a súa demanda,promovendo as futuras relacións.

• Comunícaselles ós clientes calquera modificación ouinnovación da empresa que poida interesarlles.

6.7 Identificar no tempo e forma as acciónsderivadas das obrigas legais dunha empre-sa.

• Identifícanse os rexistros esixidos pola normativavixente.

• Identifícase o calendario fiscal correspondente áactividade económica desenvolvida.

• Identifícanse, en tempo e forma as obrigas legaislaborais.

– Altas e baixas laborais.

– Nóminas.

– Seguros sociais.

Dominio profesional

Información que manexa

• Documentación administrativa: facturas, albarás, notas de pedido, letras de cambio e cheques.

Documentación cos distintos organismos oficiais

• Permisos de apertura de local, permiso de obras... Nóminas, TC1, TC2. Alta en IAE. Libros contablesoficiais e libros auxiliares. Arquivos de clientes e provedores.

35

Tratamento da información

• Terá que coñece-los tramites administrativos e as obrigas cos distintos organismos oficiais, xa sexa pararealizalos o propio interesado, xa para contrata-la súa realización a persoas ou empresas especializadas.O soporte da información pode estar informatizado utilizando paquetes de xestión moi básicos existentesno mercado.

Persoas coas que se relaciona

• Provedores e clientes. Ó ser unha empresa pequena ou taller, en xeral tratará con clientes que demandanpedidos ou servicios que darían lugar a pequenas ou medianas operacións comerciais. Xestorías.

36

2.6 Evolución da competencia profesional

2.6.1 Cambios nos factores tecnolóxicos, organizativos e económicos

Menciónase a continuación unha serie de cambios previsibles no sector que, en maior ou menor medida,poden influír na competencia desta figura:

# Coas máquinas consideradas de forma unitaria buscarase, cada vez máis, a multifuncionalidade(centros de mecanizado, torneado). Por outra parte, ata nas de concepción máis clásicas, asvelocidades, calidades e prestacións dos equipos aumentarán de forma importante nesta década.

# Téndese a mellora-lo comportamento e prestacións das máquinas convencionais en aspectos comomecanizado de alta velocidade ou copiado de superficies complexas. Este proceso leva implícita unhanecesidade crecente de motorización do estado das ferramentas e do seu preaxuste, que permitanutiliza-los equipos o maior número de tempo posible, dado o seu custo de adquisición, coa menorintervención do operario.

# As máquinas tenderán cara a unha maior calidade intrínseca con especial incidencia en aspectos comocabezais e bancadas (evitar vibracións, por exemplo), co obxecto de que os equipos teñan cada vezmaior duración, menos avarías, maior productividade e alcancen unhas tolerancias cada vez máisaxustadas.

# Os controis numéricos están evolucionando a pasos axigantados. A necesidade do usuario demecanizados máis rápidos que melloren a calidade das pezas obtidas empurra os fabricantes de CNCa un desenvolvemento continuado do producto.

# A utilización do CNC vese simplificada a través de sistemas como a programación personalizada e/ouconversacional.

# Xeneralización do deseño e fabricación asistida por ordenador.

# Comezarán a incorporarse os sistemas de fabricación flexible con ordenadores de control con toleranciade avarías. É dicir, que diante dunha avaría do sistema de control existe un "back up" automático que,con menores prestacións, asegure a continuidade do proceso, aspecto moi interesante para traballosnocturnos ou sen operarios.

# A automatización de procesos industriais e o control de máquinas mediante autómatas programables(PLC) ou outros dispositivos de base informática, interconectados a través de redes locais decomunicación.

# Xunto cos sistemas de información clásica aparecen novos procesos de conformación dos que o seumanexo non sería posible sen o control por ordenador. Entre eles cabe destaca-la electroerosión, ocorte por láser, o corte por plasma e o corte por chorro de auga.

# Desenvolvemento de células de fabricación flexible, formadas por unha ou variasmáquinas-ferramentas, as estacións de carga e descarga, a estación de control..., todas elas asistidasde forma automática por un ou varios robots.

# Evolución dos sistemas de fabricación flexible, verdadeiras seccións de fábricas que funcionen de xeitointegrado e flexible, sendo capaces de adaptarse automaticamente á fabricación de distintas variantesdo producto.

# Desenvolvemento de normativa de seguridade e prevención e maior esixencia na súa aplicación.

# Maior utilización de técnicas "just in time" que permiten logra-la reducción de "stocks" e unha produccióncontrolada.

# Tendencia de evolución crecente dos sistemas de fabricación asistida por ordenados (CIM) onde secombinan as produccións a escala coa fabricación por pedido.

# Productos clásicos, como tornos paralelos, fresadoras universais, trades, verán reducido o seu uso caraa tarefas auxiliares, sendo pouco a pouco retirados dos procesos de producción e substituídos pormaquinarias dotadas de CNC, igual que as rectificadoras cilíndricas ou as pregadoras.

37

# Adecuación dos productos ás necesidades do mercado, mediante fabricación flexible, aumentando aadaptación ó contorno e aforro de custos de producción.

# Sistemas flexibles máis pequenos e modulares de desenvolvemento en función das necesidades dousuario. É dicir, a unha máquina incorpóraselle outro equipo en liña, interconectándose no seu caso esucesivamente outro e outros.

# A internacionalización dos mercados leva ó sector a valorar prioritariamente os conceptos de estilo,deseño e vida do producto, o que conduce a unha reducción dos períodos de renovación e aumentao dinamismo do proceso industrial.

# Aumento da especialización das pequenas e medianas empresas, que lles permita abordar mercadosde máis magnitude aínda que isto non suporá un aumento drástico do tamaño das citadas empresas.

2.6.2 Cambios nas actividades profesionais

# Necesidade de dispor de profesionais especializados na automatización dos distintos procesos demecanizado e montaxe.

# Incremento do peso dos mandos intermedios na estructura da empresa.

# Necesidade de técnicos cada vez máis polivalentes no emprego de máquinas-ferramentas queabrangan tódalas áreas de mecanizado.

2.6.3 Cambios na formación

# A formación en calidade deste técnico débese enfocar a lograr unha concepción global no procesoproductivo e uns coñecementos sobre materiais e medios de autocontrol que lle permita actuar nestecampo sistematicamente e actualizarse.

# Os sistemas de automatización que apareceron motivados polas esixencias dos procesos defabricación, así como a modernización e actualización das existentes, suporán a formación e adaptaciónó manexo e control de máquinas e equipos dotados con sistemas e compoñentes (mecánicospneumáticos, electrónicos...) distintos ós actuais.

# Deberá coñece-los aspectos relacionados coas tecnoloxías aplicadas a distintas fases do procesoproductivo, como mecanizado automatizado, control numérico, acabados especiais..., que lle permitanadaptarse ás esixencias canto a capacidade de adaptación a novos productos e alto rendemento deserie.

# Deberá coñece-la utilidade e instilación dos distintos medios de protección e ter unha visión global daseguridade en fabricación e/ou montaxe, así como un coñecemento da normativa aplicable edocumentación especifica que o leve a ter en conta de forma permanente este aspecto en tódalas súasactuacións.

# Outras necesidades de formación que poderían ser deducidas dos cambios previsibles no sector sono coñecemento de novos materiais e a utilización de novos equipos de fabricación e control. Estanecesidade de posterior especialización poderá ser completada no posto de traballo.

2.7 Posición no proceso productivo

2.7.1 Contorno profesional e de traballo

# Este técnico integrarase en departamentos de producción dependendo organicamente dun mandointermedio. En determinados casos pode ter operarios baixo a súa responsabilidade e dependerdirectamente do responsable de producción.

38

# Esta figura exercerá a súa actividade no sector de industrias transformadoras dos metais, podendodesempeña-lo seu traballo en empresas relacionadas coa fabricación de productos metálicos,construcción de maquinaria e equipo mecánico, construcción de vehículos automóbiles e as súas pezas,construcción naval e construcción de material de transporte. Fabricación de equipos de precisión, ópticae similares.

2.7.2 Contorno funcional e tecnolóxico

# Na área de producción opera con máquinas-ferramenta por arrinque de labra, conformado ou especiais.Prepara máquinas automáticas, células de mecanizado, sistemas flexibles ou liñas "transfers".

# En función do tamaño, tipo de empresa e serie que se deben mecanizar pode realiza-los programas deCNC a pé de máquina.

# Respecto ós traballos relacionados co mantemento de máquinas, equipos ou sistemas, ten unharelación de dependencia funcional co responsable do manexo.

# Na área de calidade, realiza verificacións do producto, tanto na recepción como durante o proceso e nocontrol final.

# Nos procesos de producción continua relaciónase cos técnicos do seu mesmo nivel.

2.7.3 Ocupacións, postos de traballo tipo máis relevantes

Posibles especializacións:

A título de exemplo e con fins de orientación profesional, enumérase a continuación un conxunto deocupacións ou postos de traballo que poden ser desempeñados por esta figura profesional:

# Preparador de máquinas (tornos automáticos, transfers, sistemas flexibles, liñas de procesado dechapa...).

# Torneiro.

# Fresador.

# Mandriñador.

# Rectificador.

# Conductor de liña por arrinque de labra. Conformados especiais.

# Modelista.

# Matriceiro moldista.

# Programador de máquinas-ferramenta de CNC en planta.

39

3 Currículo

3.1 Obxectivos xerais do ciclo formativo

# Buscar, interpretar e comprende-la información técnica relacionada coa profesión, analizando evalorando o seu contido e utilizando a termoloxía e simboloxía axeitadas, como soporte para aautomatización do seu traballo e como elemento de actualización técnica.

# Planifica-lo conxunto de actividades necesarias para realiza-lo seu traballo con iniciativa e responsabili-dade, identificando e seleccionando a información e medios técnicos necesarios, co fin de obter unproducto axustado a normas e parámetros previstos co máximo aproveitamento dos recursos.

# Analizar e/ou elabora-los procesos de mecanizado, conformado ou procedementos especiais,comprendendo a relación e secuencia lóxica de fases e operacións e interpretando e/ou adoptandocriterios de seguridade, calidade e economía.

# Analiza-las propiedades e características máis relevantes de materiais e ferramentas de mecanizado,conformado ou procedementos especiais, as súas aplicacións e criterios de utilización, co fin de realizarcorrectamente o proceso.

# Analizar e executa-los traballos de mecanizado, conformado e procedementos especiais con autonomíae destreza, preparando, programando e operando coas máquinas ou ferramentas con precisión, econtrolando o proceso, co fin de obte-lo producto coas características de calidade e producción.

# Realizar e valora-las verificacións e ensaios de control de calidade, relacionando as características demateriais ou do producto obxecto do ensaio coa calidade establecida nas normas, respectando eavaliando os resultados obtidos.

# Valora-los riscos derivados do desenvolvemento dos procesos de mecanizado, conformado ouprocedementos especiais, adoptando as medidas de seguridade e hixiene axeitadas e respectando anormativa vixente.

# Resolve-los problemas presentados no proceso de mecanizado, conformado ou procedementosespeciais, diagnosticando as causas de incidencias ou anomalías e actuando en consecuencia, co finde dar resposta ás continxencias do proceso.

# Comprende-lo marco legal, económico e organizativo que regula e condiciona a actividade industrial,identificando os dereitos e obrigas que se deriven das relacións laborais, adquirindo a capacidade desegui-los procedementos establecidos e de actuar con eficacia nas anomalías que se poidan presentarneles.

# Utilizar e busca-las canles de información e formación relacionada co exercicio da profesión que lleposibiliten o coñecemento e a inserción no sector e a evolución e adaptación das súas capacidadesprofesionais ós cambios tecnolóxicos e organizativos do sector.

# Colaborar e participas en establecer solucións ós procesos que se desenvolvan neste ámbito ou sector,de xeito que minimicen impactos negativos ó medio ambiente, así como participar por medio do seuexercicio profesional na mellora continua da calidade dos procesos.

40

3.2 Módulos profesionais asociados a unha unidade de competencia

3.2.1 Módulo profesional 1: Procedementos de mecanizado

Asociado á unidade de competencia 1: Determina-los procesos de mecanizado de pezas unitarias.

Capacidades terminais elementais

# Identifica-la simboloxía e elementos normalizados, representados no plano.

# Identifica-las diferentes vistas, cortes, seccións e detalles dos planos de fabricación que lle permitana intervención no proceso.

# Interpreta-la información no proceso extraída dos planos de fabricación que lle permita determinardimensións en bruto e fases do mecanizado.

# Relaciona-las formas e calidades representadas cos procedementos de mecanizado.

# Describi-las máquinas e medios de traballo necesarios para obte-lo producto representado nosplanos de fabricación.

# Estable-la tecnoloxía de corte ou conformado máis axeitada para garanti-las condicións de calidadedo producto que se vaia obter.

# Ordena-la secuencia de operacións en función da peza para obter e das posibilidades das máquinas.

# Describi-las distintas operacións que se poidan realizar coas máquinas-ferramenta por arrinque delabra, conformado e especiais.

# Identifica-la forma, tolerancias e precisión que se poidan obter polos distintos procedementos.

# Relaciona-las distintas operacións de mecanizado cos parámetros de velocidade, avance,penetración, tempo e intensidade.

# Determinar e/ou calcula-los parámetros de traballo (velocidade, avances, ciclos, tempos), tendo enconta tódalas variables que concorren e as técnicas máis axeitadas (material da peza, material daferramenta, calidade superficial, tolerancias).

# Describi-los parámetros fundamentais (velocidade, avance, penetración, tempo e intensidade) doproceso aplicables ás distintas operacións de mecanizado, conformado e especiais.

# Asocia-los parámetros do proceso a cada unha das operacións que se poidan obter por mecanizado,por conformado e especiais.

# Explica-los procedementos de suxeición e axuste das principais ferramentas de mecanizado,conformado e especiais.

# Describi-las ferramentas de suxeición de pezas e procedementos de amarre e centrado empregadosnas principais operacións de mecanizado, conformado e especiais.

# Describi-los diferentes formatos utilizados para recolle-la información do proceso.

# Selecciona-lo formato do proceso máis axeitado, atendendo ás características do producto que semecanice.

# Representar por medio dun esbozo as operacións das distintas secuencias de mecanizado.

# Confecciona-lo documento "Ficha de proceso de mecanizado ou traballo" que permita mecanizar unproducto en condicións de rendibilidade, calidade e seguridade.

# Determina-lo custo dunha operación de acordo co prezo dos factores que interveñen nela, estimandoo tempo necesario para realizala.

# Identificar e interpretar táboas de asignación de tempos non productivos para as operacións demecanizado.

41

# Interpretar catálogos e ofertas comerciais relacionadas cos materiais e ferramentas.

# Relaciona-lo tempo das distintas operacións de mecanizado cos factores que interveñen nel.

# Selecciona-lo custo de mecanizado coas variables que interveñen nel (custo de materiais, custo deman de obra, custo de ferramenta, custos indirectos).

# Identificar e asignar tempos non productivos ás operacións de mecanizado, utilizando táboas.

# Calcula-lo tempo total de mecanizado en funcións das variables que interveñen no proceso.

# Redactar un documento comercial (orzamento) que xustifique e manifeste a dispoñibilidade deatender en firme o encargo.

Contidos (duración 160 horas)

Contidos procedementais

Información técnica para o mecanizado

• Interpretación de planos de fabricación.

• Interpretación de información técnica.

• Análise e estudio dos planos para determina-las operacións realizables polas máquinas-ferramenta.

• Representación por medio de esquemas.

Procesos e procedementos de mecanizado

• Identificación das posibilidades de fabricación das máquinas-ferramenta.

• Análise das vantaxes e inconvenientes dos diferentes métodos de fabricación.

• Comparación dos procedementos de mecanizado coa forma e precisión que obteñen.

• Determinación do procedemento de mecanizado, conformado ou especial.

• Selección da máquina ferramenta axeitada.

• Identificación do material para traballar.

• Ordenación da secuencia de operacións de mecanizado.

• Establecemento das condicións de corte (refrixeracións, lubricacións,...).

• Asignación de ferramentas de corte, conformado ou especiais, en función do procedemento de mecanizadoque se empregue.

• Selección das ferramentas de suxeición.

• Determinación do procedemento de amarre e centrado da peza.

• Obtención dos parámetros de mecanizado mediante o seu cálculo.

• Asignación dos parámetros en función das características dos materiais e das condicións de mecanizado.

• Asignación dos medios de verificación e control.

• Representación esquemática mediante esbozo das operacións de mecanizado.

• Descrición dos diferentes documentos empregados, como folla de proceso e instruccións.

• Realización de follas de proceso e instruccións para productos tecnolóxicos concretos, aplicando ascondicións de calidade e os criterios de seguridade adecuados.

Cálculo de tempos e determinación de ofertas de mecanizado

• Identificación de medios documentais e instrumentos necesarios para o cálculo de custos.

• Interpretación de documentos comerciais (catálogos, ofertas).

42

• Identificación de factores que interveñen no calculo de tempos de mecanizado.

• Asignación de custos de producción (materiais, man de obra, ferramentas, indirectos).

• Asignación de tempos non productivos mediante a utilización de táboas.

• Obtención de tempos de mecanizado por procedementos de cálculo.

• Xustificación do prezo do mecanizado de acordo coas variables aplicadas.

• Preparación de ofertas.

• Realización ou enchido de documentos ou fichas de custos para o orzamento de operacións demecanizado.

Contidos conceptuais


• Planos de fabricación.

• Información técnica.

• Esbozamento.

• Escalas.


• Clasificación das máquinas-ferramenta atendendo ós procedementos de arrinque de labra, conformadoe especiais. Vantaxes e inconvenientes da súa utilización. Formas e calidades que se obteñen.

• Funcionamento e prestacións (capacidade da máquina) das diferentes máquinas-ferramenta.

• Posibilidade de fabricación coas diferentes máquinas-ferramenta por arrinque de labra, conformado eespeciais.

• Aplicacións, características mecánicas e tratamentos térmicos recomendados nos principais materiaisempregados no mecanizado.

• Clasificación dos aceiros. Formas comerciais.

• Ferramentas de corte e conformado. Normalización. Aplicación.

• Útiles de suxeición. Principais aplicacións.

• Útiles de verificación e control. Clasificación e aplicacións. Verificación dimensional, xeométrica e funcional.

• Folla de proceso. Folla de instruccións. Formatos.

• Parámetros de mecanizado empregados nas diferentes máquina-ferramenta. O seu cálculo. Incidencia dascondicións de corte.


• Táboa de tempos.

• Documentación comercial. Catálogos de ferramentas e materiais. Modelos de orzamentos.

• Métodos para establece-los tempos de fabricación. Cadernos de máquina.

• Cálculo de tempos de fabricación. Tempos de máquinas. Tempos de corte (refrontando, roscado,madriñado,...). Tempos de preparación. Tempos de operacións manuais. Tempos imprevistos. Parámetrosque interveñen. Custo de mecanizado (materiais, man de obra, ferramentas, indirectos). Custo de temposde máquinas. Custo de tempos non productivos.

• Procedementos para a medida dos tempos. Estimación. Datos históricos. Aparellos de medida. Táboa dedatos normalizados. Descomposición. Mostraxe.

43

Contidos actitudinais


• Utilización da normativa e en xeral da documentación técnica que facilite a interpretación da informaciónque conteñen os planos.

• Interese pola correcta interpretación da documentación técnica.


• Valoración positiva e aplicación dos avances tecnolóxicos respecto do acabado de productos, así comodas repercusións medioambientais, aforro enerxético e seguridade no traballo.

• Actitude crítica diante das solucións tecnolóxicas analizadas na busca da máis axeitada.

• Xustificación responsable de procesos de mecanizado con criterios de seguridade e economía.

• Valoración da normalización como necesidade para mellora-la expresión e a comunicación.

• Aproveitamento racional dos materiais, tendo en conta as diferentes técnicas de fabricación existentes.

• Valoración positiva da importancia da utilización de métodos de comprobación para o cálculo dosparámetros de mecanizado.

• Orde, limpeza e actitude acorde á normativa industrial na presentación de documentos de traballo.

• Consideración e gusto pola utilización de recursos gráficos, esquemas, etc. que faciliten a comprensión dosprocesos.


• Interese pola busca de información técnica, que facilite a identificación de materiais e ferramentas máisaxeitadas ó proceso.

• Sensibilización na optimización dos factores de custo para a consecución dos productos con garantía decalidade.

• Interese pola aplicación de tempos non productivos durante o desenvolvemento de diferentes traballos demecanizado.

• Valoración da importancia de remata-los traballos nos prazos previstos

• Gusto e limpeza na presentación de documentos.

44

3.2.2 Módulo profesional 2: Preparación e programación de máquinas defabricación mecánica

Asociado á unidade de competencia 2: Preparar e programar máquinas e sistemas para procederó mecanizado.


# Describi-los útiles de trazado e marcado, relacionándoos coas súas aplicacións.

# Elaborar patróns especificados de acordo cos planos de fabricación.

# Trazar e marcar pezas utilizando adecuadamente os instrumentos de medida axeitados.

# Relaciona-las técnicas de marcado e trazado cos riscos propios de trazado de pezas.

# Describi-los tipos de útiles, accesorios e órganos propios de máquinas e sistemas de fabricación porarrinque de labra, corte, conformado e especiais.

# Explica-la montaxe e regulación das pezas, accesorios e ferramentas.

# Relaciona-los elementos e mandos de máquinas-ferramenta coas funcións que realizan e osparámetros de mecanizado ós que afecten.

# Describi-las operacións de mantemento de primeiro nivel (engraxe, refrixeración, limpeza, cambioe tensado de correas e asistencia xeral) e os elementos que os requiren.

# Describi-las anomalías ou alteracións máis frecuentes que se poidan dar durante o funcionamentoregular das máquinas e equipos, e como restauralas.

# Seleccionar correctamente as ferramentas e útiles descritos no proceso e/ou programa de CNC.

# Monta-los útiles portaferramentas e ferramentas seleccionadas.

# Verificar e axustar presións e caudais, de acordo coa peza que se vaia mecanizar.

# Axustar factores de corte e mecanizar útil portapezas.

# Montar peza de partida sobre útil portapezas.

# Establece-los ceros adecuados do programa de CNC.

# Verificar, analizar e, se procede, establece-las modificacións requiridas no programa de CNC ou nosdatos das ferramentas.

# Debuxa-las vistas ou perspectivas das ferramentas especiais que se requiran no mecanizado,acotando correctamente dimensións, referencias de axuste e ángulos axeitados.

# Establece-las diferencias entre un acotado funcional e un acotado para o mecanizado.

# Elixir unha solución mecánica que sexa funcional, segura e fácil de conseguir, para amarrar unhapeza mediante medios non convencionais.

# Confeccionar un esbozo que poña en evidencia a xeometría, as medidas principais e as referenciasdun útil especial de amarre aplicando as normas de representación gráfica.

# Completa-lo debuxo dun útil especial de amarre coas indicacións técnicas que de acordo coaentidade da ferramenta se consideren necesarias (materiais, tolerancias, tratamentos).

# Relaciona-las funcións características das linguaxes de CNC coas operacións das máquinas, paramecanizar por arrinque de labra, conformado e especiais, identificando os códigos asociados a eles.

# Explica-los sistemas de transmisión e almacenamento de información utilizados en CNC.

# Codifica-las operacións e estructurar secuencias ordenadas de instruccións, partindo de plano eproceso.

# Verifica-la sintaxe do programa.

# Carga-lo programa na máquina.

# Simula-lo programa e detecta-los seus defectos corrixíndoos e optimizando aquilo que sexa posible.

45



Preparación de máquinas para o mecanizado

• Construcción e manipulación de patróns para o trazado segundo as especificacións técnicas.

• Trazado e marcado de pezas, respectando a normativa específica e facendo uso de medios de acordo coasnecesidades.

• Proposición, esbozado e acotado das referencias principais de útiles de amarre de pezas e ferramentasnon convencionais que sexan funcionais, seguros e doados de lograr.

• Verificación e realización do mantemento primario segundo a normativa de fabricante e empresa.

• Realización de postas a punto completas sobre diferentes máquinas.

Programación de máquinas de CNC

• Codificación secuenciada segundo o proceso.

• Xeración de programa mediante programación asistida.

• Introducción manual de programas.

• Simulación.



• Útiles e técnicas de trazado e marcado.

• Riscos do trazado e marcado.

• Útiles de amarre de pezas e ferramentas comerciais, compoñentes e funcionamento.

• Útiles, accesorios e órganos de máquinas-ferramenta de CNC e sistemas de fabricación por arrinque delabra, conformado e especiais.

• Características e normas para ter en conta na montaxe de pezas, accesorios e ferramentas sobre asmáquinas de CNC.

• Elementos que necesitan mantemento primario en máquinas de CNC; causas e motivos.

• Relación entre elementos e mandos das máquinas-ferramenta de CNC, coas funcións que realizan e cosparámetros de mecanizado ós que afectan.

• Anomalías que se producen con máis frecuencia durante o mecanizado.

• Ocupacións relacionadas coas competencias profesionais: postos de traballo, condicións de traballo,requisitos de acceso e mais características.


• Sistemas operativos de CNC: modos de funcionamento, editores, táboas, comunicacións, parámetros.

• Programa: estructura, bloques, palabras, contidos, sintaxe.

• Eixos: nomenclatura normalizada dos eixos e movementos.

• Cotas: sistemas de coordenadas, cotas absolutas e incrementais.

• Orixes: misión e forma de establecelas.

• Comentarios: utilidade e formatos.

• Traxectorias: tipos e codificación.

• Velocidades: tipos, sentido e aplicación.

46

• Avances: tipos, obxectivos e aplicación.

• Ciclos: obxectivo, características específicas, codificación.

• Funcións auxiliares : obxectivo, principio de fundamentación e codificación .

• Compensación: compensación de radio, lonxitude (correctores), efectos sobre os cálculos polo CNC e asúa codificación.

• Cambios de ferramenta: obxectivo, codificación, efectos e tipos de cambiadores.

• Introducción de programas: manualmente, periférico ou DNC.

• Execución de programas infinitos.



• Responsabilidade na manipulación dos útiles e sistemas de amarre.

• Respecto e cumprimento dos procedementos e normas establecidas para a montaxe de pezas, accesorios,útiles e ferramentas.

• Orde e iniciativa na preparación e posta a punto de máquinas, ferramenta auxiliar e no propioprocedemento, respectando a normativa sobre seguridade.

• Interese por obter información que permita contrasta-los intereses profesionais e as aptitudes propias.


• Hábito para codificar responsable e respectuosamente, de acordo co proceso establecido.

• Rigor nos cálculos.

• Esforzo por analizar e optimiza-los programas.

47

3.2.3 Módulo profesional 3: Sistemas auxiliares de fabricación mecánica

Asociado á unidade de competencia 2: Preparar e programar máquinas e sistemas para procederó mecanizado.


# Describi-las técnicas de manipulación, transporte e almacenamento utilizadas nos procesos defabricación.

# Interpreta-la información técnica que leva un proceso.

# Identifica-los elementos utilizados na automatización dos procesos de fabricación.

# Describi-los medios utilizados para a automatización da alimentación das máquinas explicando afunción dos elementos estructurais, cadeas cinemáticas, elementos de control, actuadores (motores)e captadores de información.

# A partir dun proceso de fabricación no que se contemplen fases de selección de materiais,alimentación de máquinas, mecanizado e almacenaxe, elabora-lo diagrama de fluxo dun procesode fabricación.

# Face-lo deseño dun sistema elemental de seguridade nun proceso, realiza-lo listado dos mediosnecesarios e elaborar un informe coa valoración da solución adoptada.

# Relaciona-las funcións características das linguaxes de PLCs e robots coas operacións que hai querealizar cos equipos auxiliares de fabricación.

# Explica-los sistemas de transmisión e almacenamento de información utilizados na programaciónde PLCs e robots.

# Establece-la secuencia de movemento e as variables que se van controlar (presión, velocidade eforza) nos sistemas de alimentación de máquinas PLC e robots, realizando os diagramas de fluxocorrespondentes.

# Realiza-lo programa de control do PLC e Robot.

# Realizar un programa alternativo de control dunha solución a unha posible continxencia.

# Explica-las variables regulables nos procesos auxiliares de fabricación (forza, presión e velocidade)relacionando as variables cos elementos que actúan sobre elas (pneumáticos, hidráulicos,eléctricos).

# Describi-las técnicas de regulación e verificacións das variables (forza e velocidade).

# Predici-los riscos que xorden ó operar con órganos (eléctricos, pneumáticos, hidráulicos).

# Describi-lo mantemento de primeiro nivel nos sistemas de manipulación, transporte e alimentación.

# Executa-la montaxe e desmontaxe de actuadores (hidráulicos, pneumáticos, eléctricos) dunha formaordenada e utilizando os medios axeitados.

# Regula-las variables (forza e velocidade) para as diferentes manobras dun manipulador.

# Verifica-las magnitudes das variables cos instrumentos axeitados (manómetros, regras, tacómetros,dinamómetros).

# Formula-la relación existente entre parámetros do sistema e tempo de resposta.

# Explica-los aparellos de medición.

# Describi-las unidades de medida.

# Utilizar con destreza os instrumentos de medida e verificación.

# Identifica-las variables que hai que controlar nun proceso de fabricación mecánica que conteña fasesde manipulación de pezas, operacións de mecanizado, etc.

# Medi-las magnitudes das variables diante das distintas solicitacións dun sistema de manipulación.

48

# Regula-los elementos de control, para que o proceso se desenvolva dentro das toleranciaspermitidas.

# Verifica-las traxectorias dos elementos móbiles e proceder á súa modificación en caso necesario.

# Optimiza-las traxectorias, evitando movementos innecesarios.



Medios de manipulación, transporte e almacenamento

• Execución da montaxe e desmontaxe de actuadores, tanto pneumáticos como hidráulicos, eléctricos emecánicos.

• Execución da montaxe e desmontaxe de elementos de control, tanto pneumáticos como hidráulicos.

• Identificación dos elementos de regulación relacionándoos coas variables para regular.

• Regulación das variables que interveñen nun automatismo (caudal, presión, tensión, intensidade,...).

• Verificación do comportamento dos distintos sistemas en función das solicitudes a que estean sometidos.

• Utilización correcta dos instrumentos de medida.

Programación de sistemas automáticos

• Elaboración do diagrama de fluxo, de funcións espacio-fase/tempo e contactos.

• Realización de programas sinxelos utilizando as diferentes linguaxes de programación, tanto con PLCscomo con robots.

• Introducción secuenciada e ordenada das diferentes ordes de programación.

• Modificación dun programa xa existente que dea solución a un posible problema.

• Execución da simulación sobre equipos industriais ou sobre maqueta, se non é posible, dunha manobrapreviamente programada.

• Optimización de movementos e comprobación de traxectorias corrixindo o programa.



• As técnicas de manipulación, operacións que comprenden o agarre, a distribución, a clasificación, aordenación, a introducción, o posicionamento, a suxeición, a transmisión.

• Tipos de manipuladores: lineais, lineais intermitentes (diferentes tipos), circulares intermitentes (pratosdivisores verticais e horizontais), alimentadores de pezas e ferramentas para máquinas.

• Tipos de Robots: "pick and place", intelixentes. Graos de liberdade e espacios operativos.

• Elementos de transporte e elevación.

• Cadeas cinemáticas, eixos, árbores, rodas dentadas (tipos), cadeas de transmisión (tipos), encaixamentos(fixos e esvarantes).

• Compresores e bombas hidráulicas (tipos).

• Elementos de mando, regulación e control (pneumáticos, eléctricos e hidráulicos).

• Actuadores: lineais e rotativos (motores), tanto pneumáticos como eléctricos ou hidráulicos.

49

• Información técnica. Conceptos de masa, forza, velocidade lineal e de xiro, aceleración, presión, caudal,intensidade, resistencia, diferencia de potencial, potencia e traballo. Unidades.

• Aparellos de medición relacionados coas anteriores magnitudes.


• Diagrama de fuxo.

• Diagrama de funcións.

• Diagrama espacio-fase e espacio-tempo.

• Diagrama de contactos.

• O control lóxico programable e a súa estructura.

• Linguaxes de programación.

• Linguaxes de programacións de robots.

• Transmisión de datos.



• Rigor polo cumprimento das normas de seguridade.

• Responsabilidade na súa actuación.

• Compromiso co cumprimento dos procedementos e normas de actuación establecidas.

• Sensibilidade polas condicións de traballo e o seu contorno.


• Rigor no cumprimento das normas de seguridade.

• Responsabilidade na súa actuación.

• Preocupación pola valoración da productividade.

• Esforzo na mellora da calidade.

• Compromiso co cumprimento dos procedementos e normas de actuación establecidas.

50

3.2.4 Módulo profesional 4: Fabricación por arrinque de labra

Asociado á unidade de competencia 3: Mecaniza-los productos por arrinque de labra.


# Describi-los modos características de obter formas por arrinque de labra e os seus distintos niveisde integración de máquinas e ferramentas (célula de mecanizado -FFS-) Sistemas de fabricaciónflexibles (MFE) e fabricación integrada por ordenador (CIM).

# Describi-las máquinas-ferramenta de arrinque de labra explicando a función de:

P Elementos estructurais.

P Cadeas cinemáticas correspondentes a obtencións de formas.

P Cadeas cinemáticas correspondentes a transferencia de enerxía.

P Elementos de medición e control.

P Sistemas de automatización.

# Relaciona-las máquinas-ferramentas coas formas, dimensións, tolerancias de fabricación, acabadose pezas que se poidan fabricar.

# Describi-las ferramentas e portaferramentas para o arrinque de labra, sinalando:

P Materiais constructivos.

P Formas e xeometrías de corte.

P Elementos compoñentes.

P Condicións de utililización.

P Esforzos que se presentan.

# Describi-lo fenómeno da formación da labra nos materiais metálicos.

# Describi-los dispositivos do desgaste das ferramentas, indicando forma e límites tolerables.

# Describi-los dispositivos de amarre, centrado e toma de referencia iniciais da máquina-ferramenta.

# Describi-las máquinas auxiliares identificando as súas funcións, capacidades características,condicións e riscos de uso.

# Describi-los elementos de elevación e transporte utilizados na carga de máquinas-ferramenta,identificando as súas aplicacións, capacidades e información.

# Relaciona-los erros finais máis usuais nas formas finais das pezas mecanizadas cos defectos deamarre e aliñación.

# Seleccionar, a partir da interpretación da información técnica e do proceso de mecanizado que haique empregar:

P Material de partida en función do producto solicitado.

P Máquinas e equipos.

P Útiles e ferramentas.

# Coloca-los útiles e ferramentas nas máquinas efectuando o axuste dos parámetros (ángulos decorte, profundidade e pasadas).

# Comproba-la exactitude dos controis da máquina e ferramenta mediante os instrumentos axeitados(calibres, micrómetros, galgas e goniómetros).

# Realiza-la operación de amarre e toma de referencia das máquinas de acordo coas especificaciónsdo proceso.

# Mecaniza-las superficies de centrado e/ou referencia de acordo co procedemento establecido.

# Realiza-lo mecanizado dunha peza con torno e fresadora identificando as ferramentas (fresas,brocas, coitelas e plaquiñas de corte) necesarias para a execución dun proceso dado, pondo a punto

51

a súa xeometría de corte e dimensións de referencia, seleccionando os parámetros de cortecorrespondentes a cada ferramenta a partir da documentación técnica correspondente, regulandoos mecanismos das máquinas (levas, topes e finais de carreira), realizando as manobras (montaxede peza, ferramenta, accionamento de órgano de mando) necesarias para executa-lo mecanizado,analizando as diferencias que se presentan entre o proceso definido e o observado, identificandoas debidas ás ferramentas, ás condicións de corte, á máquina ou á peza e establecendo ascorreccións axeitadas nas ferramentas e condicións de corte en función das desviacións observadasrespecto ó proceso definido.

# Realiza-la "simulación" do proceso de elaboración da peza, axustando os parámetros necesarios.

# Axusta-las coordenadas da peza e a posición "cero máquina" e "cero peza", corrixíndoas no seucaso, para minimizar percorridos e tempos.

# Mecanizar unha primeira peza, comprobando os parámetros prescritos no plano da peza, corrixindo,no seu caso, os erros detectados.

# Resolve-las continxencias controlando na pantalla o proceso de operación.

# Modifica-las variables co obxecto de adecua-lo programa á fabricación de pezas semellantes ouunitarias.

# Identifica-los riscos e/ou nivel de perigosidade que supón a manipulación dos distintos materiais,productos, ferramentas, manuais, útiles e máquinas e medios de transporte empregados para omecanizado.

# Describi-los elementos de seguridade (proteccións, alarmas e paros de emerxencia) das máquinas,así como os sistemas (posta en marcha e parada) e indumentaria (calzado e protección ocular) quese deben empregar nas distintas operacións de mecanizado.

# Describi-los elementos de seguridade das máquinas, así como os sistemas e indumentaria que sedeben empregar nas distintas operacións de mecanizado.

# Describi-los útiles de medición e verificación relacionándoos coas súas aplicacións.

# Medir e verifica-las pezas utilizando axeitadamente os instrumentos de medida apropiados.

# Realiza-la medición de diversos parámetros (dimensións, estado superficial,...) mediante o empregode instrumentos adecuados e segundo procedementos establecidos.

52



Preparación para o mecanizado

• Identificación interpretación e análise da información do funcionamento das máquinas para o mecanizadopor arrinque de labra.

• Colocación de ferramentas e útiles nas máquinas (fresas, brocas,...), efectuándose o axuste dosparámetros de traballo (velocidade de corte, ángulo de corte,...) correspondentes a cada ferramenta a partirda documentación técnica correspondente.

• Realización da regulación dos mecanismos das máquinas (levas, topes, finais de carreira,...) para omecanizado por arrinque de labra.

• Realización das operacións de amarre e montaxe da peza, centrado e toma de referencias necesarias paraexecuta-lo mecanizado.

• Identificación dos elementos das máquinas que requiran mantemento de primeiro nivel.

• Realización das operacións de mantemento de uso en primeiro nivel (engraxado, limpeza,...).

• Análise e comprobación da linguaxe específica utilizada nun programa de CNC.

• Realización da simulación do proceso de elaboración da peza, axustando os parámetros de traballonecesarios.

• Identificación de riscos características dos procesos de mecanizado por arrinque de labra, relacionandoos distintos parámetros entre si.

• Identificación dos riscos e nivel de perigosidade que supón a manipulación dos distintos materiais,productos, ferramentas, máquinas e medios de transporte empregados para o mecanizado por arrinquede labra.

• Identificación dos elementos de seguridade (proteccións, alarmas, emerxencias,...), sistemas de posta enmarcha/parada das máquinas e indumentaria (calzado, protección ocular,...) que se deben empregar nasdistintas operacións de mecanizado.

• Identificación e posta a punto dos útiles necesarios de medición e verificación segundo as especificaciónsdo proceso de traballo.

• Análise das posibles diferencias entre o proceso de traballo definido e o real.

Realización do mecanizado

• Selección do material de partida, máquinas e equipos, útiles e ferramentas, parámetros de regulación econtrol, en función do producto mecanizado e segundo as especificacións técnicas.

• Realización das manobras correspondentes á execución do proceso de mecanizado en torno e fresadorasconvencionais e de CNC, segundo as especificacións técnicas.

• Verificación e control de diversos parámetros (dimensións, estado superficial,...) mediante o emprego deinstrumentos axeitados e segundo os procedementos establecidos.

• Corrección e axuste dos útiles e ferramentas e as condicións de corte das máquinas, en función dasdesviacións observadas respecto ó proceso definido.

• Establecemento das medidas de seguridade e precaución que se deben adoptar en función das normase instruccións específicas aplicables ás distintas operacións de mecanizado por arrinque de labra.



• Máquinas-ferramenta de arrinque de labra: tipos, capacidades de traballo e precisións. Estructura eelementos constituíntes.

53

• Ferramentas para o arrinque de labra: funcións, formas e xeometrías de corte. Materiais para asferramentas.

• Formación de labra. Parámetros que a definen. Relación entre elas e os defectos que se producen en ditaformación.

• O fenómeno do desgaste nas ferramentas de corte.

• Riscos no manexo de máquinas-ferramenta de arrinque de labra.

• Instrumentos de medida e verificación.


• Traballos elementais en máquinas-ferramenta auxiliares (electroesmeriladoras, limadoras, serramecánica,...).

• Traballos elementais no torno.

• Roscado no torno. Execución de roscas.

• Traballos elementais na fresadora.

• Traballos na fresadora (rodas dentadas, levas, etc.).

• Traballos nas máquinas de CNC.



• Rigor na organización.

• Valoración da iniciativa no traballo.

• Cooperación para o traballo en equipo.

• Responsabilidade no traballo individual e en grupo.


• Rigor no cumprimento das normas e procedementos de seguridade establecidos.

• Dilixencia na interpretación e execución das instruccións que recibe.

• Valoración da iniciativa de traballo.

• Cooperación para o traballo en equipo.

• Responsabilidade no traballo individual e en grupo.

• Hábito no uso da roupa e medios de protección persoal axeitados e en perfectas condicións.

54

3.2.5 Módulo profesional 5: Fabricación por abrasión, conformado e procede-mentos especiais

Asociado á unidade de competencia 4: Mecaniza-los productos por abrasión, conformado eprocedementos especiais.


# Describi-los modos características de obter formas por procesos de abrasión, corte, conformadose especiais e os seus distintos niveis de integración de máquinas-ferramenta (FFS, MFS, CIM).

# Describi-las máquinas-ferramenta de abrasión, corte, conformado e especiais, explicando a funciónde:

P Elementos estructurais.

P Cadeas cinemáticas correspondentes á obtención de formas.

P Cadeas cinemáticas correspondentes á transferencia de enerxía.

P Elementos de medición e control.

P Sistemas de automatización.

# Relaciona-los distintos equipos coas formas, dimensións, tolerancias de fabricación, acabados emateriais empregados,das pezas que se poidan fabricar.

# Describi-las ferramentas e portaferramentas para o mecanizado, identificando:

P Materiais constructivos.

P Formas e xeometría de corte.

P Elementos compoñentes.

# Describi-lo fenómeno do desgaste das ferramentas, indicando formas e límites tolerables.

# Describi-los dispositivos de amarre, centrado e toma de referencias iniciais das máquinas utilizadasen procesos de abrasión, corte, conformado e especiais.

# Describi-los elementos de elevación e transporte utilizados na carga de máquinas, identificándoseas súas aplicacións, capacidades e riscos de uso.

# Relaciona-los erros finais de forma máis frecuentes nas pezas mecanizadas cos defectos de amarree aliñación.

# Seleccionar, a partir da interpretación da información técnica do proceso de mecanizado que hai queempregar:

P Material de partida en función do producto solicitado.

P Máquinas e equipos.

P Útiles e ferramentas.

P Parámetros de regulación e control.

# Relaciona-las operacións de amarre e toma de referencias en máquinas de acordo coasespecificacións do proceso.

# Coloca-los útiles e ferramentas nas máquinas efectuando o axuste dos parámetros (ángulos decorte, profundidades e pasadas).

# Asigna-los parámetros (dimensións, velocidades, aliñación e presión) das máquinas en función dosdatos técnicos e/ou tipo de mecanizado.

# Medi-la exactitude dos controis das máquinas e ferramentas mediante os instrumentos apropiados(calibres, galgas e micrómetros).

P Realiza-las operacións de mantemento de uso ou primeiro nivel (engraxado, limpeza,...).

55

# Describi-lo fenómeno do mecanizado por abrasión, indicando os parámetros (composición da moa,dimensións da moa,...) que definen a ferramenta e o proceso.

# Describi-las máquinas-ferramenta do mecanizado por abrasión indicando as súas operacións máiscaracterísticas.

# Describi-los elementos de amarre e referencia utilizados nos procesos de mecanizado por abrasión.

# Describi-las máquinas e técnicas características do afiado de ferramentas.

# Describi-los riscos características dos procesos de abrasión, relacionando os distintos parámetrosentre si.

# Realiza-la operación de rectificación cilíndrica e plana, a partir dos planos de fabricación e a pezapreconformada, seleccionando e pondo a punto a ferramenta de corte, seleccionando e introducindona máquina as condicións do proceso a partir da documentación técnica, realizando as manobrascorrespondentes á montaxe, amarre e toma de referencias dunha peza, realizando as manobrascorrespondentes á execución do proceso, analizando as diferencias que se presenten entre oproceso definido e o observado, identificando as debidas ferramentas e as condicións de corte damáquina en función das desviacións observadas respecto ó proceso definido e realizando tódalasmanobras dentro das normas de seguridade.

# Describi-lo procedemento de dobrado, corte, embutición e extrusión explicando os fenómenos físicosque se producen.

# Describi-las partes fundamentais dos útiles de dobrar, cortar, embutir e extrusionar.

# Relacionar tipos de productos mecánicos cos productos de dobrado, corte, embutido e extrusionado.

# Explica-los riscos características dos procesos de dobrado, corte por cuño, embutición eextrusionado e as normas de seguridade aplicables.

# Realiza-lo proceso de dobrado, embutido e corte dunha peza por cuño montando e pondo a puntoos útiles necesarios, realizando operacións de mecanizado, retocando e axustando os útiles paracorrixi-los defectos da peza e operando dentro das normas de seguridade.

# Describi-los procedementos especiais de mecanizado, indicando a súa singularidade, asmáquinas-ferramenta nas que se realizan e os parámetros e operacións que os caracterizan.

# Describi-las ferramentas de corte propias de procedementos especiais, indicando as súascaracterísticas.

# Realiza-las operacións de fabricación por electroerosión, interpretando os planos e especificacións,identificando no proceso as distintas operacións, detectando incorreccións nos parámetros demecanizado, detectando desviacións de forma ou dimensións da peza, corrixi-las referencias e/ouferramentas para mellora-lo producto e operando coa máquina dentro das normas de seguridade.

# Describi-los útiles de medición e verificación relacionándoos coas súas aplicacións.

# Medir e verifica-las pezas utilizando adecuadamente os instrumentos de medida axeitados (sondasde medición, regras de senos, patróns, proxectores de perfís, rugosímetro,...).

# Realiza-la medición de diversos parámetros (dimensións, estado superficial,...) mediante o empregode instrumentos axeitados e segundo os procedementos establecidos.

# Compara-los resultados obtidos coas especificacións, co fin de verifica-lo seu cumprimento e, no seucaso, corrixir desviacións.

# Identifica-los riscos e nivel de perigosidade que supón a manipulación dos distintos materiais,productos, ferramentas, manuais, útiles, máquinas e medios de transporte empregados para omecanizado por abrasión, corte, conformado e especiais.

# Describi-los elementos de seguridade das máquinas (sensores de presencia, limitadores develocidade, válvulas de seguridade de presión, alarmas,...), así como os sistemas (barreiras,accionamentos bimanuais, pantallas antiproxección, sistemas antilume,...) e equipos de protecciónpersoal (luvas, protección ocular, indumentaria,...) que se debe empregar nas distintas operacións,de mecanizado por abrasión, corte, conformado e especiais.

56




• Preparación para o mecanizado por abrasión, conformado e procedementos especiais.

• Identificación e interpretación da información do funcionamento das máquinas de abrasión, cor-te/conformado e especiais en función do mecanizado.

• Asignación dos parámetros ás máquinas (dimensións, velocidade, aliñación, presión,...) en función dosdatos técnicos e/ou tipo de mecanizado.

• Colocación dos útiles e ferramentas nas máquinas, efectuando o axuste dos parámetros de traballo(ángulos de corte, profundidade, pasadas,...).

• Comprobación da exactitude dos controis da máquina e ferramentas mediante os instrumentos axeitados(calibres, galgas, goniómetros, micrómetros,...).

• Realización das operacións de amarre, centrado e toma de referencias iniciais en máquinas de abrasión,conformado, corte e especiais de acordo coas especificacións do proceso.

• Identificación dos elementos da máquina que requiren mantemento de uso ou primeiro nivel (engraxe,limpeza,...).

• Identificación dos riscos característicos dos procesos de abrasión, relacionando os distintos parámetrosentre si.

• Realización das operacións de mantemento de uso ou primeiro nivel (engraxe, limpeza,...).

• Identificación dos riscos características dos procesos de dobrado, corte por cuño, embutición, extrusionadoe normas de seguridade aplicables.

• Identificación dos riscos características nos procesos de mecanizado con máquinas-ferramenta especiais.

• Identificación dos riscos e nivel de perigosidade que supón a manipulación de distintos materiais,productos, ferramentas manuais, útiles, máquinas e medios de transporte empregados para o mecanizadopor abrasión, corte, conformado e especiais.

• Identificación dos elementos de seguridade das máquinas (sensores de presencia, limitadores develocidade, válvulas de seguridade de presións, alarmas,...), así como dos sistemas (accionamentosbimanuais, barreiras, pantallas antiproxeccións, sistemas antilume,...) que se deben empregar nas distintasoperacións de mecanizado por abrasión, corte, conformado e especiais.

• Identificación e posta a punto dos útiles necesarios de medición e verificación segundo as especificaciónsdo proceso de traballo.

• Análise das posibles diferencias entre o proceso de traballo definido e o proceso real.

Realización do mecanizado por abrasión, conformado e especiais

• Selección do material de partida, máquinas e equipos, útiles e ferramentas, parámetros de regulación econtrol, en función do producto que se vaia mecanizar e segundo as especificacións técnicas.

• Realización do mecanizado por abrasión:

– Realización das manobras correspondentes.

– Identificación das diferencias que se presentan entre o proceso definido e o observado identificando asdebidas ferramentas e as condicións de corte da máquina en función das desviacións observadasrespecto ó proceso definido do rectificado.

– Corrección e axuste dos útiles e ferramentas e as condicións de traballo das máquinas para evitardefectos nas pezas.

– Verificación e control da peza mecanizada segundo o seu plano e as pautas establecidas.

• Realización do mecanizado por conformado:

– Montaxe e posta a punto dos útiles necesarios para o dobrado, corte por cuño, embutido ouextrusionado.

57

– Execución das operacións necesarias para obte-las pezas por corte/conformado respectando as normasde seguridade.

– Verificación e control da peza mecanizada, segundo o seu plano e as pautas establecidas.

– Realización dos retoque e axustes dos útiles (cuños) para corrixi-los posibles defectos observados napeza.

• Realización do mecanizado por abrasión, conformado e especiais.

– Execución das operacións necesarias para obte-las pezas por electroerosión, operando coa máquinadentro das normas de seguridade.

– Verificación e control da peza erosionada segundo o seu plano e as pautas establecidas.

– Corrección das referencias e/ou ferramentas para mellora-lo producto erosionado.

• Medición e verificación das pezas utilizando adecuadamente os instrumentos de medida apropiados(sondas de medición, regras de senos, patróns, proxectores de perfís, rugosímetro,...).

• Establecemento das medidas de seguridade e precaucións que se deben tomar en función das normas einstruccións específicas aplicables ás distintas operacións de mecanizado por abrasión, corte, conformadoe especiais.



• No fenómeno da abrasión:

– Ferramentas de rectificado. Moas. Eleccións e factores de corte das moas.

– As máquinas para abrasión:

– Tipos, formas que se poden obter e precisións.

– Estructuras e elementos constituíntes.

– Máquinas especiais para a abrasión: sen centros, de roscas, de perfís, etc.

• Sistemas de amarre de pezas e ferramentas para o mecanizado por abrasión, corte, conformado eespeciais.

• Obtención de formas por corte, dobrado, curvado, extrusionado,... Fenómenos físicos que se producen.

• Partes fundamentais dos útiles de dobrar, curvar, embutir e extrusionar.

• Outros procedementos para a obtención de formas (electroerosión por penetración, por fío, por láser,...).

• Riscos no manexo de máquinas e equipos para o mecanizado por abrasión, corte e conformado eespeciais.


• Traballos de rectificado: cilíndrico, cónico, plano, especiais, de forma,...

• Capacidades e limitacións para a obtención de formas.

• Operacións normais de acabado. Procedementos especiais (pulido, brunido, lapeado).

• Modificacións en matricería e moldes para corrixi-las desviacións na calidade do producto obtido.



• Responsabilidade na organización e iniciativa no traballo.

• Rigor na seguridade e calidade no traballo.

58

• Compromiso co traballo individual e en grupo.


• Respecto pola observación das normas e procedementos de actuación establecidos.

• Compromiso co traballo individual e en grupo.

• Responsabilidade na organización e iniciativa no traballo.

• Valoración da seguridade e hixiene no posto de traballo e no contorno.

• Hábito de utilización de roupa laboral axeitada e en perfectas condicións.

59

3.2.6 Módulo profesional 6: Control das características do producto mecaniza-do

Asociado á unidade de competencia 5: Comproba-las características do producto.


# Describi-las condicións de temperatura, humidade, limpeza,... que debe cumprir unha peza paraproceder ó seu control.

# Describi-las deficiencias típicas (rebabas, poros, fendas e deformacións por sistema de amarre) quepresentan as pezas antes de ser controladas.

# Describi-las técnicas utilizadas para a identificación, preparación e manipulación de probetas e pezassometidas ó control.

# Describi-las técnicas de control e medición de probetas para comprobar se se cumpre coasesixencias de calidade.

# Identifica-los útiles e instrumentos de control empregados na preparación e control de probetasindicando a súa finalidade e campo de aplicación.

# Describi-la preparación e acondicionamento final esixidos ás pezas e probetas antes de sersometidas ó control de ensaio.

# Describi-los instrumentos de medida e control empregados na fabricación mecánica, indicando amagnitude que controlan, o seu campo de aplicación e a súa precisión de medida.

# Describi-las técnicas de control adecuadas ás distintas verificacións dimensionais e xeométricas quese presentan na fabricación mecánica.

# Enumera-los tipos de erros que inflúen nunha medida.

# Perante unha situación real de medición ou control seleccionar, entre os instrumentos dispoñibles,os máis axeitados, e utilizalos de forma adecuada para proceder á devandita verificación.

# Comprobar perante unha situación real o correcto funcionamento dos instrumentos de medida econtrol, procedendo ó seu axuste, aplicando os medios e criterios establecidos pola normativa.

# Realiza-la verificación dimensional e xeométrica dunha peza real, aplicando os instrumentos emétodos, indicando na pauta de control prescrita para dita peza e anotando os resultados nunhaficha de toma de datos ou gráfico de control.

# Describi-las técnicas de obtención e preparación de probetas atendendo ó tipo de ensaio.

# Relaciona-los diferentes ensaios destructivos cos parámetros e defectos que hai que controlar,describindo o seu fundamento, aplicación e limitacións.

# Describi-los instrumentos e máquinas empregados nos ensaios destructivos e procedementos deemprego.

# Describi-los instrumentos e máquinas empregadas nos ensaios de maquinabilidade e procedemen-tos de emprego.

# Explica-las técnicas empregadas na realización de ensaios destructivos (maquinabilidade,compresión, flexión, dureza, metalográfico,...).

# Explica-los erros máis característicos que se dan nos equipos e máquinas empregadas nos ensaiose a maneira de corrixilos.

# Explica-los defectos típicos máis usuais que aparecen nos procesos de mecanizado, valorando asúa gravidade.

# Realiza-la preparación e acondicionamento das materias ou probas necesarias para a execución dosensaios de maquinabilidade, tracción e dureza.

# Face-los ensaios, aplicando as normas ou procedementos axeitados.

60

# Interpreta-los resultados obtidos establecendo as posibles causas que producen os defectosobservados.

# Describi-las técnicas de obtención e preparación de probetas atendendo ó tipo de ensaio.

# Relaciona-los diferentes ensaios non destructivos cos parámetros e defectos que hai que controlardescribindo o seu fundamento, aplicación e limitacións.

# Describi-los instrumentos e máquinas empregadas nos ensaios non destructivos e o procedementode emprego.

# Explica-las técnicas empregadas na realización de ensaios non destructivos (líquidos penetrantes,partículas magnéticas, correntes inducidas, conductividade, ultrasóns, radiográficos,...).

# Explica-los erros máis característicos que se dan nos equipos e máquinas empregadas nos ensaiose a maneira de corrixilos.

# Explica-los defectos típicos máis usuais que aparecen nos procesos de mecanizado valorando a súagravidade.

# Enumerar normas de uso, seguridade e almacenamento dos medios de END.

# Realiza-lo ensaio non destructivo acondicionando a zona, preparando o equipo, identificando adefectoloxía que se pode presentar, indicando o motivo que a produciu, rexistrando e clasificandoos resultados en termos de criterios escritos e cumprindo as normas de uso, seguridade e hixienedurante as operacións de ensaio.

# Describi-los defectos típicos de calidade que presentan as pezas mecanizadas e as posibles causasque os xeran.

# Identifica-las técnicas de control de proceso utilizadas na industria mecánica, enumerando asalarmas ou criterios de valoración dos gráficos de control empregados.

# Describi-lo concepto de capacidade de proceso e os índices que a avalían.

# Calcular segundo o procedemento establecido os distintos índices de capacidade de proceso dunhaserie de mostras medidas con valores e especificacións técnicas coñecidas.

# Identifica-las fases de control e autocontrol aplicables a un proceso de mecanizado relacionando oprocedemento cos resultados que se deben obter e identificando os medios e útiles que se debenempregar.

# Realiza-lo control de calidade dun proceso de mecanizado identificando as características decalidade do producto, identificando as técnicas de control pedidas, enchendo cos datos dispoñiblesos correspondentes gráficos de control de pedidos, interpretando as alarmas ou criterios devaloración detectados nos gráficos de control realizados, determinando os índices de capacidadede proceso, identificando as desviacións producidas no proceso, determinando as posibles causasque ocasionaron as desviacións do proceso detectado, propondo as correccións necesarias paraevita-las desviacións detectadas no proceso e describindo os dispositivos e instrumentos de control.

# Describi-los principios e técnicas que se deben seguir na obtención e selección de datos pararealizar partes ou informes de control.

# Describi-las técnicas de análise e presentación de datos empregadas no control do proceso ouproducto.

# Realiza-la verificación dunha serie de pezas partindo da documentación técnica e de control,cubrindo o parte de verificación de formato, indicando os resultados e incidencias máis importantesda verificación e realizando un gráfico ou histograma representativo das variacións dimensionaisdunha das cotas críticas verificadas.

# Realiza-lo informe de calidade do proceso de mecanizado dun producto ou peza definido polas súasespecificacións técnicas, reestructurando a información obtida para facilita-la súa comprensión,analizando os datos obtidos no control e presentalos mediante o tipo de gráfico máis adecuado,avaliando respecto das especificacións de calidade pedidas os resultados obtidos na realización dosensaios, no control do producto e durante o control do proceso, reseñando as incidencias detectadasno producto ou proceso e expresa-los resultados finais do control, identificando os fallos de calidadedo producto ou do proceso, relacionando os fallo de calidade coas súas posibles causas, propondodentro dun ámbito de traballo as melloras e accións correctoras que permitan aumenta-la calidadedo producto ou proceso, xustificando con razoamentos técnicos e estimacións económicas aadopción dunha determinada proposta en contraposición con outras e redactando o parte ou informe

61

de control do producto ou proceso de forma clara e precisa, respectando os apartados e normas ouformatos establecidos.



Control na recepción e fabricación das características do producto

• Selección dos instrumentos de control idóneos para a constatación da calidade do producto mecanizado.

• Comprobación do estado dos instrumentos de medida antes da súa utilización.

• Realización do control do producto mecanizado.

• Preparación de probetas, realización de ensaios e interpretación de resultados de ensaios destructivos emetalográficos.

• Preparación de probetas, realización de ensaios e interpretación de resultados de ensaios non destructivos.

• Aplicación de cálculos estatísticos coa súa interpretación e determinación de accións correctoras.

• Descrición das principais técnicas para realizar un informe de control e a súa posterior análise conidentificación de fallos.

• Proposición de accións correctoras con xustificación técnico-económica.


Control en recepción e fabricación das características do producto

• Fundamentos da metroloxía dimensional. Concepto de medida. Laboratorio de metroloxía. Patróns einterpretación de tolerancias.

• Instrumentos de metroloxía, patróns físicos, instrumentos de medida directa e indirecta, dimensionais eangulares, máquinas de medir.

• Técnicas de medición, dimensional, formas xeométricas e calidade superficial. Medicións especiais, roscase engrenaxes.

• Ensaios mecánicos, metalográficos e ensaios non destructivos.

• Calidade, fundamentos, garantía e manual de garantía de calidade.

• Técnicas de control de calidade, pautas, estatísticas e análise de control.

• Pautas de control, informe e análise de resultados.


Control no recepción e fabricación das características do producto.

• Rigor na conservación do equipo de medida.

• Hábito na limpeza de útiles de medidas e pezas para controlar.

• Valoración da observación rigorosa do proceso de medida.

• Esforzo por redactar con claridade e concreción os informes.

62

3.2.7 Módulo profesional 7: Administración, xestión e comercialización napequena empresa

Asociado á unidade de competencia 6: Realiza-la administración, xestión e comercialización nunhapequena empresa ou taller.


# Analiza-las diferentes formas xurídicas vixentes de constitución dunha empresa.

# Identifica-la forma xurídica máis idónea segundo os obxectivos, os recursos dispoñibles ecaracterísticas da actividade económica da empresa.

# Determina-la localización física, o ámbito de actuación, a demanda potencial, a estructuraorganizativa e a rendibilidade do proxecto empresarial, segundo o estudio de mercado existente, asícomo as normas urbanísticas e medioambientais que regulan a actividade.

# Identifica-los trámites administrativos e os requisitos formais que se esixen para a constitución dunhaempresa, segundo a forma xurídica.

# Identifica-las fontes de financiamento propias e alleas, así como as subvencións e axudas ofrecidaspolas diferentes administracións públicas.

# Determina-las necesidades de formación do persoal e as formas de contratación máis adecuadassegundo as características da empresa e o tipo de actividade.

# Formaliza-la documentación necesaria para a constitución dunha empresa e a documentación básicapara o desenvolvemento da súa actividade económica.

# Defini-las obrigas mercantís, fiscais e laborais esixidas a unha empresa no desenvolvemento da súaactividade.

# Identifica-los impostos indirectos, os directos e os municipais que afectan a unha empresa.

# Aplica-las técnicas básicas da negociación con clientes e provedores.

# Identifica-las ofertas de productos ou servicios máis vantaxosas con relación ó prezo de mercado,o prazo de entrega, a calidade, o transporte, o desconto, o volume de pedido, as condicións depagamento, a garantía e a atención posvenda.

# Describi-las formas máis habituais de promoción de vendas en función do tipo de producto ouservicio.

# Elaborar un proxecto de creación dunha pequena empresa que inclúa os obxectivos, a organización,a localización, os plans de investimento, de financiamento e comercialización e a rendibilidade doproxecto.

63



• Identificación dos distintos tipos de empresas.

• Descrición dos requisitos legais mínimos esixidos para a constitución da empresa, segundo a súa formaxurídica.

• Selección da forma xurídica máis adecuada para unha empresa, explicando vantaxes e inconvenientes,a partir duns datos supostos sobre capital dispoñible, riscos que se van asumir, tamaño da empresa enúmero de socios.

• Identificación dos requisitos necesarios para a constitución dunha empresa: obrigas formais, trámitesadministrativos, documentación legal e organismos con competencia.

• Comparación e clasificación das diferentes fontes de financiamento da empresa.

• Determinación das características básicas dos distintos tipos de contratos laborais, establecendo as súasdiferencias respecto á duración do contrato, tipo de xornada, subvencións e exencións.

• A partir duns datos concretos, enchido dos seguintes documentos: factura, albará, nota de pedido, letra decambio, cheque e recibo, explicando a finalidade de cada un deles.

• Interpretación dos diferentes documentos contables.

• Determinación da oferta máis vantaxosa de productos ou servicios existentes no mercado, en función deprezo, prazo de entrega, calidade, transporte, desconto, volume de pedido, condicións de pagamento,garantía e atención posvenda.

• Descrición dos medios máis habituais de promoción de vendas en función do tipo de producto ou servicio.

• Recoñecemento das diferentes técnicas de vendas.

• Enchido da folla de salario e de liquidación da Seguridade Social.

• Identificación dos distintos impostos que afectan á empresa.

• Definición dun proxecto de creación dunha empresa.

– Descrición dos obxectivos empresariais.

– Estudio económico do mercado.

– Selección da forma xurídica.

– Determinación das xestións de constitución.

– Xustificación da localización.

– Definición da organización e dos recursos económicos, financeiros e humanos.

– Valoración da viabilidade.


A empresa e o seu contorno

• Estructura básica da empresa e as súas distintas formas de organización.

• Proceso de creación dunha empresa: localización e dimensión legal.

Formas xurídicas das empresas

• A forma xurídica da empresa: empresario individual, as sociedades mercantís e as cooperativas.

64

Xestión de constitución dunha empresa

• Financiamento da empresa: financiamento con fondos propios, financiamento con recursos alleos esubvencións. Custo da empresa.

Xestión do persoal

• Tipos de contratos laborais.

• Réxime de autónomos.

• Retribución salarial.

• Cotizacións á Seguridade Social.

Xestión administrativa

• Documentación mercantil: pedido, albará, factura, recibo, cheque e letra de cambio.

• Os libros contables e contas anuais.

• Cálculo do custo, beneficio e prezo de venda.

Xestión comercial

• O producto ou servicio: características e requisitos.

• A función de compras: prezo, prazo e forma de entrega.

• A función de vendas: técnicas de vendas, política de prezos, bonificacións e descontos.

• A distribución do producto: canles e modalidades.

• A comunicación: publicidade e promoción de vendas, atención ó cliente e servicios posvenda.

Obrigas fiscais

• O calendario fiscal.

• Os principais impostos que afectan á actividade empresarial: directos, indirectos e municipais.

• Liquidación do IVE.

• Liquidación do IRPF.


• Valoración e cumprimento das normas legais nos procesos de constitución e xestión da empresa.

• Argumentación sobre o tipo de empresa, recursos humanos, fontes de financiamento, investimentos eestructura organizativa e funcional.

• Rigorosidade na formalización dos documentos relacionados coa actividade empresarial.

• Autosuficiencia na busca e tratamento da información para a creación do proxecto empresarial.

• Cordialidade no trato coas persoas que se relacionan coa empresa.

• Interese polos novos métodos de traballo que se propoñen na xestión dunha empresa.

• Valoración da mentalidade emprendedora e creativa na empresa.

• Aportación de solucións adecuadas na busca das formas de actuación e de organización das tarefas, asícomo nas accións relacionadas co proxecto de creación dunha empresa.

• Motivación no establecemento do plan de promoción da empresa e do producto ou servicio.

65

3.3 Módulos profesionais transversais

3.3.1 Módulo profesional 8: Seguridade nas industrias de fabricación mecánica


# Compara-los plans de seguridade e hixiene de empresas do sector de fabricación mecánica.

# Identificar e describi-los aspectos máis relevantes de plans de seguridade recollidos nadocumentación que os contén.

# Identificar e describi-los factores e situacións de risco para a saúde e seguridade contidos nosdevanditos plans.

# Describi-las funcións dos responsables de seguridade da empresa e das persoas a quen se llesasignan tarefas especiais en casos de emerxencia especificadas nos referidos planos.

# Relacionar e describi-las adecuadas medidas preventivas e os métodos de prevención establecidospara evitar accidentes.

P Valorar, emitindo unha opinión critica, cada un dos plans de seguridade presentados.

# Identifica-los dereitos e deberes máis relevantes do empregado e da empresa en materia deseguridade e hixiene.

# A partir dun certo numero de plans de seguridade e hixiene de diferente nivel de complexidade:

# Relacionar e describi-las normas relativas á limpeza e orde no contorno de traballo.

# Relacionar e describi-las normas sobre simboloxía e situación física de sinais e alarmas, equiposcontra o lume, equipos de curas e primeiros auxilios.

# Identificar e describi-las normas para a parada e manipulación interna e externa dos sistemas,máquinas e instalacións.

# Relaciona-las normas particulares de cada plan analizado coa lexislación vixente, describindo odesaxuste, se o houber, entre as normas xerais e a súa aplicación ou concreción no plan.

# Describi-las propiedades e uso das roupas e equipos máis comúns de protección persoal.

# Enumera-los diferentes tipos de sistemas para a extinción do lume, describindo as propiedades eempregos de cada un.

# Describi-las características e finalidade dos sinais e alarmas regulamentarios para indicar lugaresde risco e/ou situacións de emerxencia.

# Describi-las características e usos dos equipos e medios relativos a curas, primeiros auxilios etraslado de accidentados.

# Identificar e describi-las causas dos accidentes.

# Identificar e describi-los factores de risco e as medidas que terían evitado o accidente.

# Avalia-las responsabilidades do traballador e da empresa nas causas do accidente.

# Valorar se se cumpriron as normas de seguridade considerando tanto as condicións de traballo comoa saúde propia e a allea.

# Identifica-las posibles fontes de contaminación do contorno ambiental.

# Relaciona-los dispositivos de detección de contaminantes, fixos e móbiles coas medidas deprevención e protección que se van utilizar.

# Describi-los medios de vixilancia máis usuais nos procesos de producción e depuración na industriade fabricación mecánica.

66

# Explica-las técnicas coas que a industria de fabricación mecánica depura substancias perigosas parao medio ambiente.

# Xustifica-la importancia das medidas de protección no referente á súa propia persoa e colectividadee ó medio ambiente.

# Describi-los medios hixiénicos para evitar contaminacións persoais ou cara ó producto que se debemanipular ou obter.

# Relaciona-la normativa medioambiental referente á industria de fabricación mecánica cos procesosproductivos concretos en que se debe aplicar.



Análise de plans e normas de seguridade e hixiene

• Caracterización e concretización de plans de seguridade:

• Identificación e descrición dos contidos máis relevantes.

• Distinción dos factores e situacións de risco que aparecen.

• Localización e relación de medidas preventivas de protección establecidas para evitar accidentes.

• Catalogación e selección de normas relativas á orde e limpeza do contorno de traballo, simboloxía e sinaisde alarma, parada e manipulación de sistemas, máquinas e instalacións.

• Verificación e valoración de posibles desaxustes entre a lexislación vixente e a súa concreción eaplicacións no plan.

Determinación de factores de risco e medios e equipos técnicos de seguridade no contorno de fabricaciónmecánica

• Localización de lugares de risco e/ou situacións de emerxencia a partir da identificación de sinais de alarmae seguridade.

• Mobilización e traslado de obxectos.

• Extinción de lumes.

• Detención dos dispositivos e xustificantes de seguridade propios do sector de fabricación mecánica.Valoración da súa adecuación ó tipo de risco do que se protexen.

• Establecemento dos usos máis adecuados ós dos equipos e medios relativos a curas, primeiros auxiliose traslados de accidentados.

• Recompilación e concreción de información sobre accidentes reais do sector de fabricación mecánica:

– Estimar e verifica-las súas causas máis habituais.

– Formular medidas que eviten eses accidentes.

– Avaliar responsabilidades tanto do traballador como da propia empresa.

Caracterización de factores e sistemas de prevención e protección do medio ambiente

• Identificación das posibles fontes de contaminación ambiental no contorno de fabricación mecánica.

• Verificación do grao de adecuación dos dispositivos de detección de contaminantes máis empregados nosector, coas medidas de prevención e protección para utilizar.

• Xustificación da importancia das anteriores medidas para o propio traballador e o contorno.

• Relaciona-la normativa medioambiental referente á industria de fabricación mecánica cos procesosproductivos concretos en que se debe aplicar.

• Establecemento dos medios hixiénicos para evitar contaminacións persoais e do producto final.

• Identificación das técnicos de depuración de substancias perigosas para o medio ambiental empregadasna industria de fabricación mecánica.

67



• Política de seguridade nas empresas. Aspectos máis relevantes. Servicios médicos. Comités deseguridade.

• Normativa vixente sobre seguridade e hixiene no sector de fabricación mecánica. Normas sobre simboloxíae sinais de seguridade e alarma.

• Normas sobre parada e manipulación externa e interna de sistemas, máquinas e instalacións.

• Normas sobre a limpeza e orde no contorno de traballo e sobre a hixiene persoal.

• Plans de seguridade e hixiene. Documentación. Contidos. Referencia a riscos e elementos de prevención.Relación de normas que inclúen.

• Responsables de seguridade e hixiene e grupos con tarefas especificas, en situacións de emerxencia.Localización nos plans de seguridade. Funcións. Responsabilidade. Niveis de dependencia.

• Dereitos e deberes máis relevantes do empregado e da empresa en materia de seguridade e hixiene.Responsabilidades legais. O accidente de traballo. A enfermidade profesional. As incapacidades.

Determinación de factores de risco e medios e equipos técnicos de seguridade no contorno da fabricaciónmecánica

• Riscos máis comúns no sector de fabricación mecánica. Eléctricos. Lumes. Operacións de mantemento.Específicos de cada actividade.

• Métodos de prevención. Enfermidades profesionais. Accidentes de traballo. Accidentes in itinere.

• Medidas de seguridade en producción, preparación de máquina e mantemento. Xustificantes e dispositivosde seguridade. Protección persoal e colectiva. Mantemento preventivo. Normas e regulamentos.

• Técnicas para a mobilización e traslados de obxectos. Xeneralidades. Levantamento coa man e con mediosmecánicos. Transporte á man e con medios mecánicos. Descarga.

• Prevención de lumes. Sistemas de detención e alarmas. Equipos e medios de extinción.

• Prevención dos accidentes eléctricos. Causas que os producen. Factores que inflúen. Características.

• Sinais de alarmas. Cores de seguridade e sinalización. Dispositivos de alarmas, clases e utilidades.

• Medios asistenciais para abordar curas, primeiros auxilios e traslados de accidentados. Caixa de urxencias.Primeira cura de feridas. Sistemática xeral de actuación.

• Técnicos de evacuación. Contidos dun plan de evacuación. Requisitos que debe cumprir. Responsablesde levalo a efecto.

Caracterización de factores e sistemas de prevención e protección do medio ambiente

• Factores físicos do contorno de traballo.

– Ruído.

– Vibracións.

– Radiacións.

– Ambiente térmico.

– Condicións termohigrométricas.

– Iluminación.

– Actuación sobre o foco emisor. Protección do receptor.

• Factores químicos do contorno de traballo. Concepto de tóxico. Factores que determinan a perigosidadedos contaminantes. Contaminantes radiolóxicos. Contaminantes químicos. Actuación sobre o emisor.Protección do receptor.

• Factores sobre o medio ambiente. Augas residuais-industriais. Vertidos/refugallos sólidos e líquidos.

• Procedementos de tratamento e control de afluentes do proceso. Aspectos medioambientais ennormalización de productos.

68

• Normas de avaliación diante de situacións de risco ambiental. Auditoría medioambiental. Preparación eplanificación de emerxencias medioambientais. Avaliación medioambiental de emprazamentos.

• Normativa vixente sobre seguridade medioambiental no sector de tratamentos. Residuos líquidos deprocesos de arrefriado en tratamentos térmicos. Evacuación de gases.



• Respecto pola observación das normas e canles de información tanto co profesorado como coscompañeiros, integrándose no traballo en equipo.

• Dilixencia na interpretación e execución das instruccións que recibe.

• Rigor no cumprimento dos procedementos e normas de actuación establecidas.

• Preocupación por aportar ideas e argumentos en aspectos relativos á seguridade, colaborando cos seussupervisores.

Determinación dos factores de risco e medios, equipos e técnicos de seguridade no contorno da fabricaciónmecánica

• Hábito na organización do propio posto de traballo de forma que cumpra coa lexislación vixente en temasde orde, limpeza e seguridade.

• Actitude vixiante para se poder dar de conta daquilo que atente contra a normativa e seguridade laboral.

• Dilixencia na interpretación e execución das instruccións que reciben en caso de intervención nun accidentelaboral.

• Preocupación polo cumprimento e realización eficaz das instruccións establecidas para os casos deevacuación e extinción de lumes.

Caracterización de factores e sistemas de prevención do medio ambiente

• Actitude vixiante para decatarse de todo o que atente contra o coidado do medio ambiente e o contornolaboral.

69

3.3.2 Módulo profesional 9: Relacións no equipo de traballo


# Describi-las diferentes vías e sentidos da comunicación no ámbito laboral que permitan recibir etransmitir instruccións e información.

# Utilizar de maneira eficaz as técnicas de comunicación orais e escritas.

# Analiza-las relacións humanas en xeral e as relacións humanas no ámbito laboral ou relaciónslaborais en particular.

# Analiza-los conflictos e resolver, no ámbito das súas competencias, problemas que se orixinan nocontorno dun grupo de traballo.

# Integrarse nun equipo de traballo unificando e coordinando as necesidades do grupo nunsobxectivos, políticas e/ou directrices predeterminadas.

# Participar e/ou moderar reunións, colaborando activamente ou conseguindo a colaboración dosparticipantes.

# Impulsa-lo proceso de motivación e analiza-la súa influencia no clima laboral.



A comunicación na empresa

• Elaboración de documentos a partir de datos concretos.

• Utilización das diferentes formas e tipos de envío de información e documentación.

• Descrición das fases que compoñen unha entrevista persoal con fins publicitarios.

• Identifica-las alteracións producidas na comunicación dunha mensaxe, na que existe disparidade entre oemitido e o percibido.

Negociación e solución de problemas

• Identificación dos problemas, factores e causas que xeran un conflicto.

• Discriminar entre datos e opinións.

• Distingui-las diferentes posturas e intereses que poden existir entre os traballadores e a dirección dunhaorganización.

• Presentación clara e ordenada do proceso seguido e os resultados obtidos na resolución dun problema.

Equipos de traballo

• Busca de información e análise dela, referida á formación e funcionamento de grupos.

• Identificación das pautas de conducta que deben adopta-los participantes dun grupo de traballo.

• Exposición das ideas propias de maneira clara e concisa.

• Aplicación das técnicas para a dinamización de grupos.

• Descrición da tipoloxía de participantes dunha reunión.

• Simulación do desenvolvemento dunha reunión de traballo sobre un problema laboral.

Motivación no contorno laboral

• Analiza-la actitude humana ante o traballo.

70

• Detecta-lo proceso de motivación tomando exemplos da realidade.

• Identificación das diferencias entre as principais teorías sobre a motivación.

• Distingui-los factores que contribúen á creación dun clima laboral positivo dos que xerarían un clima laboralnegativo.



• Tipos de comunicación.

• Técnicas de comunicación.

• Comunicación oral e escrita de instruccións.

• A mensaxe publicitaria.

• A comunicación como xeradora de comportamentos.

• Dificultades e barreiras na comunicación.


• Concepto e elementos dunha negociación.

• Tácticas negociadoras.

• Proceso de resolución de problemas.

• Aplicación dos métodos máis usuais para a resolución de problemas e a toma de decisións en grupo.

As relacións humanas

• As relacións humanas: a personalidade, as actitudes, os prexuízos, a solidariedade.

• As relacións laborais: teoría de Taylor, Ford, Mayo.

• As relacións humanas na empresa.

Equipos de traballo

• Características dos grupos formais e informais.

• Tipos de grupos e de metodoloxías do traballo en grupo.

• Roles dos comportamentos.

• Técnicas de dinamización e dirección de grupos.

• A reunión como traballo en grupo. Tipos de reunións.


• Concepto de motivación.

• Principais teorías da motivación.

• O clima laboral.

• O clima laboral e a súa influencia na productividade da empresa.



• Logra-la práctica da comunicación efectiva.

• Coidado na elaboración e na transmisión de mensaxes para facilita-la súa comprensión.

• Capacidade para escoitar.

• Afacerse a falar en público.

• Reacción de forma creativa ante as barreiras comunicativas.

71


• Imparcialidade á hora de escoitar cada unha das partes.

• Apreciación do poder de influencia.

• Comportamento de maneira responsable e coherente.

• Predisposición responsable para acepta-la toma de decisión que o grupo considere como máis idónea.

• Valoración crítica das técnicas que se utilizan na resolución de problemas.

Equipos de traballo

• Recoñece-las vantaxes do traballo en grupo fronte ó individual.

• Adaptarse e integrarse nun equipo de traballo colaborando, dirixindo ou cumprindo as ordes segundo oscasos.

• Respecto polas persoas e a súa liberdade individual dentro dun grupo social.

• Fomento do uso de reunións participativas.


• Recoñecemento da influencia da motivación no desenvolvemento profesional.

• Interese pola problemática que pode suscita-la falta de motivación e interese no traballo.

• Responsabilidade ante os prexuízos existentes acerca das actividades humanas no mundo laboral.

• Sensibilización ante a necesidade da utilizar sistemas creativos e humanos no contorno de traballo.

72

3.4 Módulo profesional de formación en centros de traballo

Duración 380 horas.

Nº Capacidades terminais elementais Actividades formativas de referencia

1 Analiza-lo proceso de mecanizado, colaboran-do na definición do procedemento, fases demecanizado, equipos, máquinas e mediosauxiliares necesarios para executalo.

• Identifica-la documentación técnica, interpretando osparámetros e especificacións relacionadas co procesode mecanizado.

• Propo-lo procedemento que se vai utilizar, identifican-do os equipos, ferramentas e medios auxiliaresinherentes ó seu desenvolvemento.

• Establece-las fases e parámetros de mecanización,garantindo a calidade requirida, optimizando tempose minimizando custos.

• Selecciona-las ferramentas necesarias en función dotipo de material, a peza que se fabrique, o proceso demecanizado, a calidade requirida e a dispoñibilidadedos equipos.

• Identifica-las distintas operacións do proceso e oselementos principais de regulación e control dasmáquinas e equipos.

2 Participar na preparación das máquinas eequipos que interveñen na fabricación deproductos mecánicos.

• Interpreta-la información do proceso identificando osmateriais, ferramentas, útiles, máquinas e equipos eparámetros de regulación.

• Intervir nas operacións de mantemento de usuario dasmáquinas e equipos: limpeza, engraxe, axuste deórganos e afiado de útiles de corte.

• Realiza-las operacións necesarias para a preparacióndas máquinas e equipos de mecanización, conforma-do e procedementos especias: colocación de útiles decorte ou de conformado e das pezas que se vanmecanizar, sistemas de amarre de pezas, carga deprogramas e colocación de sistemas de protección.

• Resolve-los problemas e continxencias presentadasno proceso de preparación das máquinas e equiposque interveñen na fabricación.

3 Participar na realización de programas deCNC, a súa adaptación e a posta a punto dasmáquinas e equipos necesarios para a súafabricación.

• Confecciona-lo programa (ou parte del) de CNC apartir do plano de fabricación, a documentacióntécnica e a orde de fabricación.

• Realizar correccións e axustes do programa e damáquina.

• Propo-la ferramenta auxiliar necesaria para a realiza-ción da primeira peza.

• Arquiva-lo programa no soporte correspondente.

• Realiza-lo mecanizado da primeira peza mediantemáquinas e equipos de control numérico.

• Efectuar modificacións no programa optimizándoocoas condicións de calidade establecidas.

• Realiza-la simulación na pantalla.

73

• Resolve-los problemas e continxencias presentadasna realización do programa de CNC, a súa adaptacióne a posta a punto das máquinas e equipos.

4 Executar no taller de fabricación as diferentesoperacións de mecanizado especificadasnunha ficha de traballo, para obte-lo productocoa calidade requirida, a seguridade adecua-da e no tempo establecido.

• Obter toda a documentación que se precisa paraorganiza-lo posto de traballo, pór a punto máquinas eequipos e controla-la calidade.

• Elixi-las máquinas, equipos, ferramentas e mediosauxiliares en función do traballo que se vai realizar.

• Identifica-las distintas operacións do proceso e oselementos principais de regulación e control demáquinas e equipos.

• Realiza-la catalogación de materiais necesarios quepermitan executa-lo traballo encomendado.

• Mante-la alimentación de materiais, dispóndoos dexeito que efectúen as operacións correctamente.

• Controla-lo funcionamento das máquinas ou equipos,axustando os parámetros para corrixi-las desviacións.

• Controla-los sistemas e instalacións de transporte,evacuación e tratamentos de residuos (labras,...)xerados nos distintos procesos.

• Realiza-las funcións de comenzo e fin de xornada cofin de mante-los medios e equipos en estado óptimode operatividade e dispoñibilidade.

• Executa-lo traballo encomendado en condicións decalidade, seguridade e tempo establecidos.

• Manter libre de riscos a zona de traballo e unha certaorde de limpeza.

• Colaborar con outro persoal do equipo sen entorpe-ce-lo seu labor.

• Resolve-los problemas e as continxencias presenta-das na execución de diferentes operacións de meca-nizado.

5 Participar no seguimento e control da calidadedun producto e do seu proceso de fabricación,participando (no marco das posibilidades docentro de traballo) nas medicións, ensaios,regulacións ou modificacións que se efectúen.

• Identifica-lo sistema e as normas de calidade que aempresa ten establecidas no proceso de fabricación.

• Describi-las técnicas empregadas na elaboración depautas e procesos de control.

• Describi-los medios e as técnicas de control utilizadasnos distintos procesos de fabricación.

• Interpreta-las pautas ou especificacións de controldun producto, identificando as características eparámetros que deben ser controlados.

• Acondicionar e prepara-los elementos que deben serverificados

• Realizar medicións e ensaios segundo as especifica-cións, utilizando con destreza e coidado os instrumen-tos de control.

• Identifica-los defectos de calidade dun productodebido ó proceso, establecendo as causas ou factoresque os orixinaron.

• Cubri-los partes e gráficos de control requiridos.

74

• Vixia-lo correcto funcionamento dos equipos einstrumentación asociada ó producto, detectando osfuncionamentos anormais.

• Resolve-los problemas e as continxencias presenta-das nas medicións, ensaios e regulacións que seefectúen.

6 Actuar conforme ás normas de seguridade ehixiene relativas ó ámbito da empresa, noexercicio das actividades inherentes ó postode traballo.

• Ter unha actitude cauta e previsora, respectandofielmente e en todo momento as normas de segurida-de persoais e colectivas no desenvolvemento dasdistintas actividades, tanto as recollidas na normativaespecifica como nas particulares establecidas polaempresa.

• Mante-la zona de traballo libre de riscos e con orde elimpeza.

• Identifica-los riscos asociados ó desenvolvemento dosprocesos, materiais, máquinas e instalacións, asícomo a información de sinais de precaución queexistan no lugar da súa actividade.

• Identifica-los medios de protección e o comportamen-to preventivo que se deben adoptar para os distintostraballos en caso de emerxencia.

• Emprega-los útiles de protección persoal dispoñiblese establecidos para as distintas operacións.

• Utiliza-los dispositivos de protección de máquinas,equipos e instalacións.

7 Actuar de forma responsable no cetro detraballo e integrarse no sistema de relaciónstécnico-social da empresa.

• Interpretar e executar con dilixencia as instrucciónsque recibe e responsabilizarse do traballo que realizacomunicándose eficazmente coa persoa adecuada encada momento.

• Cumprir cos requirimentos e normas de uso do taller,demostrando un bo facer profesional e finalizando oseu traballo nun tempo límite razoable.

• Amosar en todo momento unha actitude de respectocara ós procedementos e ás normas establecidas.

• Analiza-las repercusións da súa actividade no sistemaproductivo do sector e do centro de traballo.

• Organiza-las repercusións da súa actividade nosistema productivo do sector e do centro de traballo.

• Organiza-lo propio traballo de acordo coas instruc-cións e procedementos establecidos, cumprindo astarefas en orde de prioridade e actuando baixo criteri-os de seguridade e calidade nas intervencións.

• Mante-la súa área de traballo cun grao apropiado deorde e limpeza.

• Coordina-la súa actividade co resto do persoal infor-mando de calquera cambio, necesidade relevante oucontinxencia non prevista.

• Incorporarse puntualmente ó posto de traballo, benefi-ciándose dos descansos instituídos e non abandonan-do o centro de traballo antes do establecido senmotivos debidamente xustificados.

75

3.5 Módulo profesional de formación e orientación laboral


# Analiza-las situacións de risco máis habituais no ámbito laboral que poidan afecta-la saúde.

# Aplicar, no ámbito laboral, as medidas de protección e prevención que correspondan ás situaciónsde riscos existentes.

# Analiza-las actuacións a seguir no caso de accidentes de traballo.

# Aplica-las medidas sanitarias básicas inmediatas no lugar do accidente en situacións simuladas.

# Analiza-las formas e procedementos de inserción na realidade laboral como traballador por contapropia ou por conta allea.

# Analiza-las propias capacidades e intereses así como os itinerarios profesionais máis idóneos.

# Identifica-lo proceso para unha boa orientación e integración do traballador na empresa.

# Identifica-las ofertas de traballo no sector productivo referido ós seus intereses.

# Analiza-los dereitos e obrigas que se derivan das relacións laborais.

# Describi-lo sistema de protección social.

# Analiza-la evolución socio-económica do sector productivo na Comunidade Autónoma de Galicia.



Saúde laboral

• Localización da normativa aplicable en materia de seguridade tanto para a empresa como para ostraballadores.

• Aplicación das medidas sanitarias básicas inmediatas no lugar do accidente nunha situación simulada.

• Identificación dos factores de riscos nun contexto concreto.

• Determinación das formas de actuación ante os riscos atopados.

• Identificación de anomalías nas máquinas e ferramentas do taller.

• Determinación dos equipos de protección individual.

Lexislación e relacións laborais

• Identificación das distintas modalidades de contratación.

• Identificación dos dereitos e obrigas dos empresarios e traballadores.

• Interpretación dun convenio colectivo, relacionándoo coas normas do Estatuto dos Traballadores.

• Elaboración dunha folla de salario.

• Aplicación da normativa da Seguridade Social en cada caso concreto.

Orientación e inserción socio-laboral

• Elaboración do "curriculum vitae" e actividades complementarias deste.

• Identificación e definición de actividades profesionais.

• Localización de institucións formativas así como investigación e temporalización dos seus plans deestudios.

76

O sector productivo na Comunidade Autónoma de Galicia

• Análise dunha empresa do sector.

• Comparación e clasificación das distintas empresas do sector.

• Lectura e análise dun convenio colectivo do sector.


Saúde laboral

• Condicións de traballo e seguridade.

• Factores de risco: físicos, químicos, biolóxicos e organizativos.

• Danos profesionais.

• Medidas de prevención e protección.

• Marco legal de prevención laboral.

• Notificación e investigación de accidentes.

• Estatística para a seguridade.

• Primeiros auxilios.

Lexislación e relacións laborais

• Dereito laboral nacional e comunitario.

• Contrato de traballo.

• Modalidades de contratación.

• Modificación, suspensión e extinción da relación laboral.

• Órganos de representación dos traballadores.

• Convenios colectivos

• Conflictos colectivos.

• Seguridade Social e outras prestacións.

Orientación e inserción socio-laboral

• Mercado de traballo.

• A autoorientación profesional.

• O proceso da busca de emprego. Fontes de información e emprego.

• Traballo asalariado, na Administración e por conta propia. A empresa social.

• Análise e avaliación do propio potencial profesional e dos intereses persoais.

• Itinerarios formativos/profesionalizadores.

O sector productivo na Comunidade Autónoma de Galicia

• Tipoloxía e funcionamento das empresas.

• Evolución socio-económica do sector.

• Situación e tendencia do mercado de traballo.


• Respecto pola saúde persoal e colectiva.

• Interese polas condicións de saúde no traballo.

• Valoración do medio ambiente como patrimonio común.

• Interese por coñecer e respecta-las disposicións legais polas que se rexen os contratos laborais.

77

• Valoración da necesidade do cumprimento da normativa laboral.

• Igualdade ante as diferencias socio-culturais e trato non discriminatorio en tódolos aspectos inherentes árelación laboral.

• Toma de conciencia dos valores persoais.

• Actitude emprendedora e creativa para adaptarse ás propias necesidades e aspiracións.

• Preocupación polo mantemento da ética profesional.

78

4 Ordenación académica e impartición

4.1 Profesorado

4.1.1 Especialidades do profesorado con atribución docente nos módulosprofesionais do ciclo formativo de Mecanizado

Nº Módulo profesionalEspecialidade do profesora-do Corpo

1 Procedementos de mecani-zación

Organización e Proxectos deFabricación Mecánica

Profesor de Ensinanza Se-cundaria

2 Preparación e programaciónde máquinas de fabricaciónmecánica

Mecanizado e Mantementode Máquinas

Profesor Técnico de FP

3 Sistemas auxiliares defabricación mecánica



4 Fabricación por arrinque delabra



5 Fabricación por abrasión,conformado e procedemen-tos especiais



6 Control das característicasdo producto mecanizado



7 Administración, xestión ecomercialización na peque-na empresa

Formación e OrientaciónLaboral


8 Seguridade nas industriasde fabricación mecánica



9 Relacións no equipo de tra-ballo



10 Formación e OrientaciónLaboral



79

4.1.2 Materias de bacharelato que poden ser impartidas polo profesorado dasespecialidades relacionadas neste decreto

Materias Especialidade do profesorado Corpo

Mecánica Organización e Proxectos de Fabri-cación Mecánica


Tecnoloxía Industrial I Organización e Proxectos de Fabri-cación Mecánica


Tecnoloxía Industrial II Organización e Proxectos de Fabri-cación Mecánica


Economía Formación e Orientación Laboral (1) Profesor de Ensinanza Se-cundaria

Economía e Organizaciónde Empresas

Formación e Orientación Laboral (1) Profesor de Ensinanza Se-cundaria

(1) Título de Licenciado en Administración e Dirección de Empresas, Licenciado en Ciencias Empresariais,Licenciado en Ciencias Actuariais e Financeiras, Licenciado en Economía, Licenciado en Investigación eTécnicas de Mercado, Diplomado en Ciencias Empresariais e Diplomado en Xestión e AdministraciónPública.

80

4.1.3 Titulacións declaradas equivalentes a efectos de docencia

# As titulacións declaradas equivalentes, a efectos de docencia, para o ingreso nas especialidades doCorpo de Profesores de Ensinanza Secundaria deste título son as que figuran na táboa. Tamén sonequivalentes a efectos de docencia as titulacións homólogas ás especificadas segundo o R.D.1954/1994 do 30 de setembro.

Especialidade do profesorado Titulación declarada equivalente a efectos de docencia


– Enxeñeiro Técnico Industrial (en tódalas súas especialida-des)

– Enxeñeiro Técnico de Minas (en tódalas súas especialida-des)

– Enxeñeiro Técnico en Deseño Industrial

– Enxeñeiro Técnico Aeronáutico, especialidade en Aerona-ves, especialidade en Equipos e Materiais Aeroespaciais

– Enxeñeiro Técnico Naval, especialidade en EstructurasMariñas

– Enxeñeiro Técnico Agrícola, especialidade en Explota-cións Agropecuarias, especialidade en Industrias Agrarias eAlimentarias, especialidade en Mecanización e Construc-cións Rurais

– Enxeñeiro Técnico de Obras Públicas, especialidade enConstruccións Civís

– Diplomado en Máquinas Navais

Formación e orientación labo-ral

– Diplomado en Ciencias Empresariais

– Diplomado en Relacións Laborais

– Diplomado en Traballo Social

– Diplomado en Educación Social

– Diplomado en Xestión e Administración Pública

# As titulacións declaradas equivalentes, a efectos de docencia, para o ingreso nas especialidades doCorpo de Profesores Técnicos de Formación Profesional deste título son as que figuran na táboa.

Especialidade do profesorado Titulación declarada equivalente a efectos de docencia

Mecanizado e Mantemento deMáquinas

– Técnico Superior en Producción por Mecanizado

4.2 Requisitos mínimos de espacios e instalacións para impartir estasensinanzas

De conformidade co establecido no R.D. 777/1998, do 30 de abril, o Ciclo formativo de FormaciónProfesional de Grao Medio de Mecanizado require, para a impartición das ensinanzas relacionadas nesteDecreto, os seguintes espacios mínimos:

81

Espacio formativo Superficie

(30 alumnos)

Superficie

(20 alumnos)

Grao deutilización

Taller de mecanizado 150 m2 120 m2 25%

Taller de mecanizados especiais 150 m2 120 m2 15%

Taller de CNC 60 m2 60 m2 15%

Taller de automatismos 90 m2 60 m2 10%

Laboratorio de ensaios 60 m2 60 m2 20%

Aula polivalente 60 m2 40 m2 15%

# A superficie indicada na segunda columna da táboa corresponde ó número de postos escolaresestablecido no artigo 35 do R.D. 1004/1991, do 14 de xuño. Poderán autorizarse unidades para menosde trinta postos escolares, polo que será posible reduci-los espacios formativos proporcionalmente ónúmero de alumnos, tomando como referencia para a determinación das superficies necesarias ascifras indicadas nas columnas segunda e terceira da táboa.

# O "grao de utilización" expresa en tanto por cento a ocupación en horas do espacio prevista para aimpartición das ensinanzas, por un grupo de alumnos, respecto da duración total destas ensinanzas.

# Na marxe permitida polo "grao de utilización", os espacios formativos establecidos poden ser ocupadospor outros grupos de alumnos que cursen o mesmo ou outros ciclos formativos, ou outras etapaseducativas.

# En todo caso, as actividades de aprendizaxe asociadas ós espacios formativos (coa ocupaciónexpresada polo grao de utilización) poderán realizarse en superficies utilizadas tamén para outrasactividades formativas afíns.

# Non debe interpretarse que os diversos espacios formativos identificados deban diferenciarsenecesariamente mediante pechamentos.

82

4.3 Validacións e correspondencias

4.3.1 Módulos profesionais que poden ser obxecto de validación coa formaciónprofesional ocupacional

# Procedementos de mecanizado.

# Preparación e programación de máquinas de fabricación mecánica.

# Sistemas auxiliares de fabricación mecánica.

# Fabricación por arrinque de labra.

# Fabricación por abrasión, conformado e procedementos especiais.

# Administración, xestión e comercialización na pequena empresa.

4.3.2 Módulos profesionais que poden ser obxecto de correspondencia coapráctica laboral

# Procedementos de mecanizado.

# Preparación e programación de máquinas de fabricación mecánica.

# Sistemas auxiliares de fabricación mecánica.

# Fabricación por arranque de labra.

# Fabricación por abrasión, conformado e procedementos especiais.

# Formación en centros de traballo.

# Formación e orientación laboral.

83

4.4 Distribución horaria

# Os módulos profesionais deste ciclo formativo organízanse da seguinte forma:

Horastotais

Denominación dos módulos

1º, 2º e 3º trimestre

160 Procedementos de mecanizado

320 Preparación e programación de máquinas de fabricación mecánica

345 Fabricación por arrinque de labra

55 Seguridade nas industrias de fabricación mecánica

4º, 5º e 6º trimestre

130 Sistemas auxiliares de fabricación mecánica

195 Fabricación por abrasión, conformado e procedementos especiais

145 Control das características do producto mecanizado

80 Administración, xestión e comercialización na pequena empresa

55 Relacións no equipo de traballo

55 Formación e orientación laboral

380 Formación en centros de traballo

# As horas de libre disposición do centro neste ciclo formativo son 80 que se utilizarán nos tres primeirostrimestres.

DECRETO 151/1999, DO 7 DE MAIO, POLO QUE SE ESTABLECE O ...culos/LOXSE/Fabricación... · DO CICLO...

Documents

Transcript of DECRETO 151/1999, DO 7 DE MAIO, POLO QUE SE ESTABLECE O ...culos/LOXSE/Fabricación... · DO CICLO...