"Eu que tanto calar xa non podía"

Garcilaso de la Vega

(Égloga II, 467)

A Terra estremécese: cambio climático,

terremotos, tsunamis, furacáns, volcáns... e os

seres humanos, "os ollos do universo", observan

confundidos, conmovidos o que acontece.

Moitos males infrinxiullos a humanidade a si

mesma. Secularmente, só uns poucos homes

retiveron nas súas mans as rendas do destino

común. O resto, illados, sumisos, atemorizados,

obedientes, silenciosos.

Agora, de súpeto, a emancipación.

De súpeto, o clamor. De súpeto, a xente no

estrado. De súpeto, sementes tanto tempo

ermas, enterradas, dando froito. De súpeto, na

zozobra, a esperanza.

De súpeto, o que parecía invariable pode

cambiar en catro días. Así pasou o inverno

interminable, frío de amor e baleiro de sorrisos,

a unha primavera que se adiviña pletórica,

irreversible. Algúns, como no verso de Neruda,

tentarán "cortar todas as rosas"... Pero como nos

asegurou o poeta, o bo tempo "chegará

puntualmente".

Clamor popular. Hai que escoitalo. Hai que

atendelo.

Voces unidas. Ás para a liberdade, para a

dignidade de todos. Ás para que as novas

xeracións voen alto no espazo infinito do

espírito.

Pacíficamente congregados, de cando en vez,

xa continuamente no ciberespazo, a gran

praza do noso mañá, case sen sobresaltos.

Agora temos xa que saber concretar

rumbos e anhelos.

E seguir, seguir incansablemente. Pedro

Salinas, o de "A voz a ti debida", expresouno

fermosamente: "Cando o home canso... /

amor canso,... para / traizoa ao mundo,

porque cella / no deber supremo, que é

seguir".

É a perseveranza a que nos pode levar ao

éxito e dar sentido ao noso vivir cotián.

"Encheranos a vida / este puro voar sen hora

quieta".

Acabouse estar de espectadores,

comodamente sentados, impasibles. Chega o

momento da palabra, da escoita, da acción.

Si: achégase a alba. Deixaremos as armas

para sempre e seremos só voz alta e clara.

Deber de voz. Delito de silencio.

Como Blas de Otero, os indignados do 15M,

devirán implicados, involucrados e, como el,

pedirán "a paz e a palabra".

Federico Mayor Zaragoza

Presidente

Fundación Cultura de Paz

EDITORIAL

Federico Mayor Zaragoza

C O NT ID O:

EDITORIAL 1

A palabra de

MARIO SOARES

2

Exposición “Unha

nova organización

mundial, é posible?

3

Pre-Forum da

Sociedade Civil da

Alianza de

Civilizacións

3

Workshop “Civil

Society organization

in Intercultural

Dialogue”

3

Reunión de

Cátedras UNESCO

4

Acto Estatal da

SAME

4

La UNESCO y el

Málaga CF, juntos

para imaginar la paz

5

A OEA e la cultura

de paz

5

e-STAS Simposio

das Tecnoloxías

para a Acción Social

5

WILPF España 5

O saber das

mulleres: claves

para a paz

6

Da forza á palabra

X U L L O 2 0 1 1 N . 2

Boletín da Fundación Cultura de paz

Blog de Federico Mayor Zaragoza: http://www.federicomayor.blogspot.com

B O L E T Í N E N :

C A S T E L L A N O - E N G L I S H

C A T A L À

Axenda 6

Publicacións 7

Recursos

8

P Á X I N A 2

“Estamos de

volta aos

egoísmos

nacionalistas,

tan perigosos, e

á doutrina de

"sálvese quen

poida",

radicalmente

contraria aos

valores

fundamentais

do proxecto

europeo”

Mário Soares

A palabra de MARIO SOARES ESPAÑA, PORTUGAL E A

UNIÓN EUROPEA

España e Portugal ingresaron na CEE,

hoxe Unión Europea, o mesmo día 12

de xuño 1985, despois de caer as

obsoletas ditaduras ibéricas de Franco

e Salazar.

A adhesión de España e Portugal ao

proxecto europeo tivo un impacto

enorme nos dous Estados ibéricos.

Coa liberdade reconquistada, todo

cambiou. A península experimentou

inesperados e enormes progresos de

orde política, cultural, económico e

social. Os cidadáns de Iberia, españois

e portugueses, son considerados do

"primeiro mundo", con todos os

beneficios que iso implica.

Entre tanto, tivo lugar o colapso do

mundo comunista e das chamadas

democracias populares. Todas

reclamaban o seu lugar no sol, nunha

Europa entón unida e solidaria.

América do Norte estaba convencida

de que era a potencia hexemónica e

podería "colonizar" Europa coa súa

ideoloxía neoliberal.

Foi entón cando ocorreron dous

feitos decisivos: a integración dos

Estados do Leste de Europa na Unión

e a perda progresiva dos ideais en que

o proxecto europeo baseouse sempre

(a unidade, a solidariedade, a xustiza

social, o pleno emprego, a cohesión

social, etc.)

Todo isto irá desaparecendo coa crise

global que afecta ao mundo desde 2008.

Os bancos nacionais tiveron que pedir a

axuda dos Estados para non crebar en

cadea. A UE non reaccionou como un

todo e atrasouse, lamentablemente, no

apoio que deu a Grecia.

Estamos de volta aos egoísmos

nacionalistas, tan perigosos, e á doutrina

de "sálvese quen poida", radicalmente

contraria aos valores fundamentais do

proxecto europeo.

Sucede que Europa está a ser gobernada

por partidos de dereita, cando non pola

mesma extrema dereita. As democracias

cristiás foron substituídas por Partidos

Populares e esquecéronse da doutrina

social da Igrexa. Os socialistas e

socialdemócratas apostaron polos

mercados, o imperio do diñeiro, e

esquecéronse do socialismo en

liberdade.

Aínda así, temos confianza. Os pobos

empezan a reaccionar e a mocidade a

indignarse, manifestándose pacíficamente

nas rúas. Detrás do tempo, tempo vén.

(*) Mário Soares, Presidente de la

Fundación Mário Soares

Don Mário Soares ha sido Presidente de

la República de Portugal entre los años

1986 y 1996 .

D A F O R Z A Á P A L A B R A

Exposición ¿Unha nova organización mundial, é posible?

P Á X I N A 3 N . 2

O Foro Mundial de Redes da

Sociedade Civil, Foro UBUNTU,

realizou a exposición “Unha nova

organització mundial, és posible?

no marco do proxecto

"Fortalecemento da contribución

do mundo local á reforma das

institucións internacionais",

implementado en colaboración

coa Deputación de Barcelona.

Descargar dossier e exposición:

http://www.ubuntu.upc.edu/pdf/

dossier_expo.pdf

Os días 3 e 4 de maio, o director da oficina de

Barcelona, Manuel Manonelles, participou no Pre-

Forum da Sociedade Civil da Alianza de

Civilizacións celebrado en Doha, Qatar, e que

reuniu un total de 190 participantes procedentes de

80 países.

Ao longo do Pre-Forum discutíronse e abordáronse

unha gran variedade de temas desde a necesidade

dunha maior cohesión social e inclusión nas

sociedades culturalmente diversas, pasando polo

papel dos medios de comunicación como unha

O director da oficina de Barcelona participou no workshop “Civil

Society organization in Intercultural Dialogue” organizado polo

Centro Europeo de Excelencia Jean Monet da Universidade de

Padova os días 9 e 10 de maio. Manuel Manonelles, fixo un

relatorio sobre o papel da Sociedade Civil e promoción dunha

Cultura de Paz, participando tamén activamente no debate das

outras sesións.

Para máis información:

http://unipd-centrodirittiumani.it/public/docs/workshop052011.pdf

Pre-Forum da Sociedade Civil da Alianza de Civilizacións

Workshop “Civil Society organization in Intercultural Dialogue”

A través de 11 paneis, a

exposición pon de manifesto o

déficit democrático das

Institucións Internacionais no

século XXI como Nacións

Unidas, o Fondo Monetario

Internacional ou o Banco

Mundial, entre outras. A

exposición convida á reflexión e

propón unha reforma en

profundidade das institucións

internacionais, co obxectivo de

construír un verdadeiro sistema

de gobernanza mundial.

ferramenta de mobilización de masas e

transformación social até o rol dos mozos na loita

contra a exclusión económica e a discriminación,

entre outros.

O Encontro forma parte do proceso preparatorio

do IV Foro da Alianza de Civilizacións que se

celebrará o próximo decembro en Doha, Qatar.

Para máis información: http://www.qatar4unaoc.org/

P Á X I N A 4

D A F O R Z A Á P A L A B R A

Reunión de Cátedras UNESCO Durante os días 27 e 28 de maio de 2011

celebrouse en Santiago de Compostela, a Reunión

de Cátedras UNESCO de Cultura

de Paz, Dereitos Humanos,

Democracia, Cidadanía, Xénero,

Interculturalidade e Migracións.

A Reunión tivo como obxectivos

principais o coñecemento e

intercambio de información, a

creación de sinerxías e

fortalecemento dos vínculos, así

como a posibilidade de establecer

acordos de futuro entre as

distintas Cátedras presentes en

España.

Organizada por:

-Cátedra UNESCO de Cultura de Paz e

Dereitos Humanos da USC

-Seminario Galego de Educación para a Paz

-Fundación Cultura de Paz

-Universidade de Santiago de Compostela

-UNESCO Etxea

-Comisión Española de Cooperación coa

UNESCO

-UNESCO

Centro UNESCO Galicia A Comisión Nacional Española de Cooperación coa UNESCO autorizou ao Seminario Galego de

Educación para a Paz a iniciar os trámites para a creación do Centro UNESCO Galicia, que estará

vinculado ao Centro Internacional pola Paz (Lar da Paz), que terá a súa sede no Mosteiro Franciscano

de Herbón, en Padrón (A Coruña).

Acto Estatal da Semana de Acción Mundial pola Educación

A Fundación Cultura de Paz, como membro da Campaña Mundial pola Educación

(CME), participou no Acto Estatal da Semana de Acción, na que alumnos e alumnas

vinculados á Campaña mantiveron unha reunión privada no Congreso coa Comisión

de Cooperación. Medio centenar de alumnos e alumnas reuníronse con Delia Branco,

Presidenta da Comisión, e os diferentes grupos parlamentarios que a integran, para

pedirlles que o Goberno faga efectivo o seu compromiso coa educación básica

universal.

Exploring New Capacities to Adress the Threat of Atrocity Crimes: The

Case of a UN Emergency Peace Service (UNEPS) A Fundación Cultura de Paz, a través da Manuela Mesa participou no

Seminario: Exploring New Capacities to Adress the Threat of Atrocity

Crimes: The Case of a UN Emergency Peace Service (UNEPS) organizado

pola United Nations Youth Association e United Nations Information

Service de Viena, del 23-27 de maio de 2011. O Seminario abordou o

papel que pode desempeñar na comunidade internacional para previr

e deter o xenocidio e crimes contra a humanidade.

P Á X I N A 5 N . 2

A UNESCO e o Málaga CF, xuntos para imaxinar a paz O pasado día 1 de xuño de 2011, a Directora Xeral da UNESCO, Irina Bokova, e o Presidente do Málaga Club

de Fútbol, Sheikh Abdullah Ao-Thani, asinaron un acordo de asociación entre a UNESCO e o Málaga CF baixo a

lema “Imaxinar la paz”. O acordo, de catro anos de duración, ten como obxectivo promover unha cultura de

paz a través do deporte, Internet e as redes sociais.

Os países de la OEA comprométense a promover unha cultura de paz A XLI Asemblea Xeral da OEA finalizou o día 7 de xuño, coa aprobación da "Declaración de San Salvador

sobre Seguridade Ciudadá nas Américas", onde reiteran o seu compromiso de promover, no marco do Estado

de dereito, unha cultura de paz e non violencia.

WILPF España

O pasado día 10 de xuño de 2011 en

Madrid constituíuse a sección española da

rede internacional WILPF (Women´s

Internacional League for Peace and

Freedom - Liga Internacional de Mulleres

pola Paz e a Liberdade)*.

*Pendente de ser corroborada a súa admisión no

Congreso de WILPF a celebrar en Costa Rica do 30 ao

6 de Xullo de 2011

“A paz é moito

mais que unha

toma de postura: é

unha auténtica

revolución, un

modo de vivir, un

modo de habitar o

planeta, un modo

de ser persoa”

María Zambrano

Coa denominación de WILPF España, un

grupo de mulleres de diferentes ámbitos

profesionais tomaron esta iniciativa co

obxectivo de dar a coñecer, participar e

apoiar o traballo das mulleres pola paz e o

desarmamento no mundo.

Vinculándose a esta rede internacional que

en 2015 cumprirá 100 anos, a sección

española nace inspirándose no traballo

daquelas mulleres que desde o feminismo,

tomaron un posicionamento pacifista,

internacionalista e transnacional como

resposta ao militarismo e ás guerras.

http://www.wilpfespanya.blogspot.com

e-STAS Simposio das Tecnoloxías para a Acción Social

Federico Mayor Zaragoza e Ana Barrero, participaron en e-STAS,

Simposio de las Tecnoloxías para a Acción Social, organizado pola

Fundación Cibervoluntarios, que tivo lugar en Málaga o 28 e 29 de

xuño de 2011. O evento é focado en Ciberativismo para el

empoderamento dos ciudadans, e ten beneficiado da presenza

de blogueiros e activistas que usan as tecnoloxías para promover

cambios políticos, sociais e económicos a nivel local e global (Túnez,

Irak, Ciudad Juárez, Islandia, Spain Revolution, Wikileaks, Avaaz,

Anonymous… etc.)

P Á X I N A 6

D A F O R Z A Á P A L A B R A

Durante o mes de xullo porase en marcha o Proxec-

to Piloto (2011-2012) O Saber das Mulleres: Cla-

ves para a Paz (Women’s Knowledge: the Mis-

sing Piece for Peace), dirixido por Teresa Langle

de Paz e por Margarita Benítez, no que participarán

oito institucións: a Fundación Cultura de Paz, o Insti-

tuto da Muller, a Biblioteca de Alexandría, a Universi-

dade Jaume I de Castelló, a Universidade Compluten-

se de Madrid, a Universidade do Sacro Corazón en

Porto Rico, Aletta Institute for Women's History en

Holanda; e dúas universidades norteamericanas: Leh-

man College e Montana State University.

No Proxecto Piloto-WK (2011-2012) vaise a

desenvolver unha fase inicial de recollida de in-

formación e de traballo sobre o terreo con uni-

versidades e organizacións, antes do lanzamento

de WK no ano 2013. Os diversos programas van

dirixidos a pór en práctica un dos obxectivos

centrais de todo o Proxecto: establecer alianzas

entre as diversas esferas do saber feminista e das

mulleres para multiplicar os seus efectos en prol

da construción dunha cultura de paz.

Para maior información sobre WK, comunicarse con

tlangledepaz@fund-culturadepaz.org

Proxecto piloto “O Saber das Mulleres: Claves para a Paz”

Axenda xullo-outubro 2011

8-16 de xullo. Xornada Europea de Mozos e

Mozas pola Cultura de Paz, en Varennes–

Auzelles e Garchizy, organizada polo Mouvement

de la Paix, a outras entidades de paz europeas

como a Fundació per la Pau e organizacións

internacionais como a UNESCO.

25-27 de xullo. Atopo "Comunicación e

Desenvolvemento. Novos Escenarios", na UIMP de

Santander, organizado pola AECID e la Axencia

Inter Press Service. (IPS)

30 xullo - 6 agosto. WILPF Congress 2011 =

Congreso da liga Internacional de Mulleres

pola Paz e a Liberdade 2011, San José de Costa

Rica.

3-5 de setembro. 64th Annual United Nations

Department of Public Information (DPI) / Non-

Governmenta l Organ i za t ions (NGO ) ,

“Sustainable Societies; Responsive

Citizens”, en Bonn, Alemania.

22-25 de setembro. XXXIII CICA

“Declaración de Sevilla sobre a Violencia: 25

anos despois”, Roma. Organizado entre outras

institucións, pola Fundación Cultura de Paz.

5-7 de outubro. Conferencia de Federico Maior

Zaragoza “O reto da alimentación nun mundo

cambiante”, no I Seminario Internacional

Comunicación, Ciencia e Medio Ambiente:

Agricultura e Alimentación nun Mundo Cambiante,

Sevilla. Organizado pola Universidade Pablo

Olavide.

13-14 de outubro. Encontro Internacional

“Ciencia, Humanismo e Crenza nunha Sociedade

Plural”, organizado pola Universidade de Oviedo.

Conferencia de Federico Mayor Zaragoza

“Misterio da existencia: crenza e incredulidad”

P Á X I N A 7

Publicacións

A oficina de Barcelona de la Fundación publicou o libro Les Religions i la Construcció de la

Pau: l’Encontre i Declaració de Montserrat co apoio da Axencia Catalá de Cooperación ao

Desenvolvemento. Esta Esta publicación recolle os elementos máis destacados do

Encontro e Declaración de Montserrat que se celebrou en abril de 2008 co obxectivo

de discutir o rol que as relixións e o diálogo intercultural poden ter na construción da

paz. O libro pódese descargar en catalán e inglés.

Nova edición do anuario CEIPAZ- Fundación Cultura de Paz 2011-2012, na que se chama

a atención sobre a crise internacional e as alternativas que se expoñen, as armas

nucleares e o fenómeno de wikileaks, ou as novas formas de abordar a paz desde a

definición de indicadores.

Desde a perspectiva rexional inclúense análise sobre a democratización no Magreb, China

e os dereitos humanos, Estados Unidos, o Sahara e o regionalismo en América Latina.

Máis información pode consultarse no Blog do Anuario e no sitio Web de CEIPAZ

ANUARIO CEIPAZ 20011-2012 “O mundo a la deriva: crise e pugnas de poder”

A Fundación Cultura

de Paz publicou a súa

m e m o r i a d e

actividades trianual

2008-2010.

Descargar Memoria

Les Religions i la Construcció de la Pau: l’Encontre i Declaració de Montserrat

No marco da promoción do diálogo interreligioso para a paz, a oficina de Barcelona

acaba de publicar tamén o Informe Executivo do Seminario Internacional “Religions and

the Bulding of Peace: Fostering Intercultural and Interreligious Cooperation and Action

for a Culture of Peace”, celebrado o 18 de maio de 2010 na sede de Nacións Unidas en

Xenebra.

Informe Executivo do Seminario Internacional “Religions and the Bulding of Peace”

La rebelión sigilosa Memoria de Actividades da Fundación

Cultura de Paz 2008-2010 Teresa Langle de Paz

Este libro propón unha mirada á

“rebelión sigilosa” das mulleres

como fonte de transformación

social, unha provocadora noción

de feminismo omnipresente e

prevaleciente. A autora expón

novas vías esperanzadoras para

atopar un novo equilibrio social

e político.

N . 2

C/ Velázquez, 14 - 3º D

28001 Madrid

Teléfono: +34 914261555

Fax: +34 914316387

Correo: boletin@fund-culturadepaz.org

http://www.fund-culturadepaz.org

ISSN: 2173-9307

Coordinación: Ana Barrero Tiscar

Traducción para o galego: Manuel Dios

Fundación Cultura de Paz

Recursos recomendados 1325 mulleres tecendo a paz. Sitio web que recolle

descricións de mulleres que xogaron un papel moi activo en

promover a paz no mundo. Presenta as historias de vida de

mulleres coñecidas e mulleres anónimas que, tanto na súa

actividade pública ou no seu quefacer diario, contribuíron a un

mundo máis humano, estable e seguro.

Atlas UNESCO das linguas do mundo en perigo. Mapa

interactivo no que se presentan datos e os distintos niveis de

perigo que corren as 2473 linguas do mundo, atopadas.

Declaración de Cultura de Paz de Fácil Lectura. Texto

completo da Declaración de Fácil Lectura, que facilita a súa

comprensión aos nenos e ás persoas con dificultades lectoras.

Para ser utilizada por mestres e mestras no seu labor educativo

para o fomento da cultura de paz, a solidariedade e a tolerancia,

así como o rexeitamento a toda forma de opresión e violencia.

Global Peace Index 2011 = Índice de Paz Global 2011, , publicado polo Institut for Economics and Peace. Mediante 23

indicadores avalíanse os conflitos tanto internos como

internacionais, a seguridade na sociedade, o gasto militar, a falta

de respecto dos dereitos humanos, etc., de 153 países.

Marta Kallmeyer

A Fundación para una Cultura de Paz (FCP),

constituída en 2000, ten como obxectivo fundamental

contribuír á construción e consolidación dunha cultura de

paz por medio da reflexión, a investigación, a educación e a

acción sobre o terreno, de acordo coa Declaración y Plan de

Acción sobre una Cultura de Paz, e as derivadas do “Decenio

Internacional sobre cultura de paz y no violencia para los niños

del mundo” (2001-2010)

A FCP ten a súa sede en Madrid, con dúas delegacións e un

Centro de Educación e Investigación para a Paz:

Presidente: Federico Mayor Zaragoza

-Delegación Fundación Cultura de Paz - Barcelona

Director: Manuel Manonelles i Tarragó

-Delegación Fundación Cultura de Paz - Santiago de

Compostela (Seminario Galego de Educación para a Paz)

Director: Manuel Dios Diz

-Centro de Educación e Investigación para a Paz (CEIPAZ)

Directora: Manuela Mesa Peinado De la forza á palabra,

a gran transición.