Dossier de Prensa 2016-2017 Dossier de prensa que incluye ...
Curso 2016/2017 Dossier de prensa - USC · Curso 2016/2017 Dossier de prensa Facultade de...
46
Curso 2016/2017 Dossier de prensa Facultade de Matemáticas
Transcript of Curso 2016/2017 Dossier de prensa - USC · Curso 2016/2017 Dossier de prensa Facultade de...
Curso 2016/2017
Dossier de prensa Facultade de Matemáticas
La Voz de Galicia, 4 de outubro de 2016
El Correo Gallego, 7 de outubro de 2016
La Voz de Galicia, 30 de noviembre de 2016
El Correo Gallego, 7 de decembro de 2016
El Correo Gallego, 13 de decembro de 2017
La Voz de Galicia, 13 de decembro de 2016
La Voz de Galicia, 14 de decembro de 2016
El Correo Gallego, 15 de decembro de 2016
La Voz de Galicia, 27 de decembro de 2016
La Voz de Galicia, 27 de decembro de 2016
El Correo Gallego, 26 de xaneiro de 2017
El Correo Gallego, 2 de marzo de 2017
La Voz de Galicia, 3 de marzo de 2017
La Voz de Galicia, 10 de marzo de 2017
El Correo Gallego, 17 de marzo de 2017
La Voz de Galicia, 17 de marzo de 2017
El Correo Gallego, 4 de abril de 2017 CATEDRÁTICO DE ANÁLISIS MATEMÁTICO Y DIRECTOR DEL GRUPO ECUACIONES DIFERENCIALES NO LINEALES
Juan José Nieto Roig: “Tener turistas es importante, pero que vengan investigadores, también” {Madrid, 1958} De gran prestigio internacional, dirige el grupo investigador de Ecuaciones Diferenciales no Lineales de la USC. Editor de un buen número de revistas científicas, es el segundo autor más citado del mundo en su especialidad. Confiesa que donde mejor piensa es en la cafetería y se define como “una persona sencilla que ha estado en el sitio y en el momento adecuados”.
FOTO: FERNAN
DO BLANCO
Las matemáticas, qué ciencia tan compleja y tan poco comprendida –y que tanto nos hicieron llorar de pequeños, profesor…– . Siempre son temidas por los alumnos, pero esa es una dificultad con la que tenemos que convivir los que nos dedicamos a ellas en el sentido de que, primero, es una materia difícil en sí misma, cuesta explicarla, entenderla y dominarla por parte de los alumnos y eso hace que uno le tenga un poco de manía. También es cierto que luego hay muchos alumnos vocacionales. A mí me gustaban, pero hay que plantearse cómo tiene que ser su enseñanza, con problemas reales que puedan interesar a los niños y a los adolescentes. Dijo el matemático Simeon Poisson que “la vida es buena por solo dos cosas, descubrir y enseñar las matemáticas”. ¿Para un profesor como usted, qué implica esta frase? Yo coincido en el sentido de que son dos aspectos de la vida, que también tiene otras facetas buenas (la familia, los amigos, el baloncesto (risas), del que soy un forofo. Soy socio y accionista del Obradoiro. ¿Qué significa eso de “ecuaciones diferenciales no lineales”, el grupo que dirige en la USC? Ese nombre, que es un poco rimbombante, es algo muy sencillo. Ahí aparecen dos palabras –ecuaciones y diferenciales–, que no dejan de ser un modelo matemático que lo que hace es permitir el estudio de cómo evoluciona un sistema de cualquier tipo a lo largo del tiempo o en el espacio, y entonces eso permite hacer predicciones. Por otra parte, la expresión de no lineal es también una cosa muy extraña, pero viene ya por razones históricas, aunque es muy sencillo. En la vida diaria, a veces causas o efectos proporcionales no producen resultados proporcionales. O sea, que no sirve la regla de tres.
Xornal da USC, 26 de abril de 2017
Peregrina Quintela, reelixida presidenta da Rede Española Matemática-Industria
Peregrina Quintela A catedrática de Matemática Aplicada da USC e directora do Instituto Tecnolóxico de Matemática Industrial (ITMATI), Peregrina Quintela, acaba de ser reelixida presidenta da Rede Española Matemática Industria (math-in) por outros catro anos. Acompáñana no equipo da xunta directiva Carlos Parés, catedrático de Matemática Aplicada da Universidade de Málaga, como vicepresidente; María Luisa Rapún, profesora titular da Politécnica de Madrid, como secretaria, e Mikel Lezaun, catedrático de Matemática Aplicada da UPV/EHU, como tesoureiro. Na xunta directiva tamén participa o profesor do Departamento de Matemática Aplicada da USC, José Luis Ferrín. Math-in A Red Española Matemática Industria (math-in), constituída o 30 de setembro de 2011 co principal obxectivo de fomentar a transferencia de coñecemento e tecnoloxía matemática á industria, está formada por 418 investigadores de 17 universidades e 2 centros de investigación españois, que forman parte dos 33 grupos de investigación socios de math-in. Nos últimos 4 anos a asociación colaborou con case 90 institucións nacionais e internacionais, captando unhas 60 demandas de colaboración. Realizáronse máis de 180 reunións con representantes de empresas e institucións, nas que se presentou a oferta e actividades que se levan a cabo desde math-in. Froito deste traballo, a asociación rexistrou máis de 150 casos de éxito nos últimos anos. Ademais, organizáronse arredor de 25 eventos entre xornadas, workshops, Study groups, modelling weeks, etc., onde se impulsou o uso da matemática como solución a problemas industriais. Desde o ano 2013, coa posta en marcha do European Service Network of Mathematics for Industry and Innovation (EU-MATHS-IN), math-in incrementou notablemente a súa presenza no ámbito internacional converténdose no nodo español desta rede europea.
La Voz de Galicia, 3 de maio de 2017
La Voz de Galicia, 4 de maio de 2017
El Correo Gallego, 5 de maio de 2017
Xornal da USC, 8 de maio de 2017
Os diplomas á novena promoción de ESTALMAT-Galicia entregáronse este sábado en Matemáticas
O prazo para a nova convocatoria xa está aberto
9ª promoción de Estalmat-Galicia A novena promoción do proxecto ESTALMAT-Galicia para ESTímulo do TALento MATemático celebrou este sábado en Matemáticas o seu acto de despedida. A sesión presidiuna o reitor da USC e presidente de ESTALMAT-Galicia, Juan Viaño, e contou coa presenza do director xeral de Educación, Formación Profesional e Innovación Educativa da Xunta de Galicia, Manuel Corredoira; da secretaria xeral da Igualdade, Susana López; do alcalde de Ortigueira e deputado provincial da Coruña, Juan Penabad; da coordinadora xeral do Proxecto ESTALMAT-Galicia, Elena Vázquez-Cendón, e de membros do equipo docente. Xunto coas autoridades, no acto interviñeron tamén o profesor José Angel Docobo, os estudantes María Rodríguez Domínguez (Vigo) e Tomás García Barreiro (Sada) e Carmen Costas Manzanares (A Coruña) en representación das familias. Ademais, para evidenciar a relación entre a música e as matemáticas, un grupo de estudantes da novena promoción preparou por sorpresa unha interpretación que sorprendeu a todo o público. O acto rematou coa entrega de diplomas e imposición de becas. Previamente, os estudantes visitaron o supercomputador ‘Finisterrae’ do Centro de Supercomputación de Galicia (CESGA) guiados polo seu director, Javier García Tobío, e asistido polos membros do seu equipo, Fernando Bouzas e Mª José Rodríguez. Novena promoción Os 25 estudantes (15 rapaces e 10 rapazas) que agora rematan foron seleccionados en 2015 dun total de 323 –180 rapaces e 143 rapazas– procedentes na súa maioría das provincias da Coruña (180) e Pontevedra (98), seguidas de Lugo (27) e Ourense (18), tanto do ensino público (243) como privado (80). O grupo, que poderá participar o próximo curso no ESTALMAT PI-Galicia, asistiu todos os sábados durante dous anos na Facultade de Matemáticas ás actividades de proxecto adaptadas ao desenvolvemento do seu talento. O curso iníciase sempre cun campamento matemático e, ademais das clases, prográmanse xornadas virtuais e concursos matemáticos conxuntos con proxectos ESTALMAT doutras comunidades autónomas.
O equipo docente estivo conformado por 50 profesores de matemáticas de centros de ensino medio e das tres universidades galegas, especialmente formados para este cometido e moi comprometidos co proxecto. Décimo aniversario Para celebrar o seu décimo aniversario, ESTALMAT-Galicia está a organizar diversas actividades, entre elas un encontro con todo o equipo docente, técnico e egresados e egresadas que tivo lugar en marzo e no que os máis novos propuxeron unha xornada con actividades matemáticas e lúdicas cos 250 mozos e mozas seleccionados durante estes dez cursos, que terá lugar o próximo 15 de xullo. Convocatoria 2017 O prazo de inscrición para a proba de selección da convocatoria 2017 –que será o 3 de xuño– permanece aberto ata o 26 de maio e diríxese a quen nacera nos anos 2004 e 2005 e destaque pola súa destreza e gusto polas matemáticas. O Proxecto ESTALMAT-España está avalado cientificamente pola Real Academia Española de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales e o CSIC. Conta con financiamento das Deputacións da Coruña e Lugo, da Consellería de Educación e Ordenación Universitaria e da da Fundación Española de Ciencia y Tecnología (FECYT).
La Voz de Galicia, 9 de maio de 2017
La Voz de Galicia, 11 de maio de 2017
El rector Juan Viaño se suma a Arbolmat, una galería formada por los matemáticos más ilustres La iniciativa la promueven la Real Sociedad Matemática Española y Universia y distingue a expertos de España, Portugal y Latinoamérica La Galería de Matemáticas, Ciencia y Tecnología El árbol de las matemáticas, Arbolmat, acaba de incorporar a 29 nuevos miembros; entre ellos, el rector de la Universidade de Santiago, Juan Viaño. La lista incluye a personalidades destacadas por su relevancia investigadora en esta disciplina en España, Portugal y Latinoamérica. Se suma así a los 39 perfiles que ya formaban parte de esa iniciativa conjunta de la Real Sociedad Matemática Española (RSME) y Universia, que nació en el año 2011 «para dar visibilidade e recoñecer a dedicación matemática ao máis alto nivel».
Los nuevos perfiles fueron presentados en un acto al que asistieron el presidente de la RSME, Francisco Marcellán, la directora general de Universia en España, Susana García Espinel, y otras personalidades.
Xornal da USC, 11 de maio de 2017
O reitor Juan Viaño incorpórase á galería de matemáticos ilustres Arbolmat
A Galería de Matemáticas, Ciencia e Tecnoloxía ‘A Árbore das Matemáticas”, Arbolmat, acaba de incorporar 29 novos perfís, entre eles o do Reitor da USC, Juan Viaño, á lista de personalidades destacadas pola súa relevancia investigadora e no uso desta disciplina en España, Portugal e Latinoamérica. Súmanse así á lista dos 39 perfís publicados ata a data no marco desta iniciativa conxunta da Real Sociedad Matemática Española (RSME) e Universia, que naceu en 2011 para dar visibilidade e recoñecer a dedicación matemática ao máis alto nivel. Xunto con Viaño, incorpóranse entre outros Francisco Marcellán e Carlos Andradas; a catedrática da Universidade de Bos Aires, Alicia Dickenstein; a directora de Investigación do Ceremade na Universidade París-Dauphine e presidenta do ICIAM (International Council for Industrial and Applied Mathematics), María Jesús Esteban; a catedrática da Universidade de Zaragoza e medalla RSME en 2016, María Teresa Lozano; o reitor da Universidade de Salamanca, Daniel Hernández-Ruipérez, o político e economista Andreu Mas-Colell, ou o investigador e premio nacional Enrique Zuazua. Ademais, foron homenaxeados o ex presidente de RSME, Antonio Campillo, e Antonio Durán, catedrático da Universidade de Sevilla, historiador e divulgador da disciplina. No ámbito iberoamericano destacan as incorporacións dos arxentinos Carlos Kenig e Orlando Villamayor, o uruguaio Juan Felipe Cucker, os mexicanos Raymundo Bautista e Santiago López de Medrano ou o brasileiroo Waldyr Alves Rodriguez, Jr. Os novos perfís foron presentados nun acto conxunto ao que asistiron o presidente da RSME, Francisco Marcellán; a directora xeral de Universia España, Susana García Espinel; o reitor da Complutense, Carlos Andradas; o director da FECYT, Ignacio Fernández de Vera; o coordinador de Arbolmat, Sebastiá Xambó; e o presidente da Sección Exactas da Real Academia de Ciencias Exactas, Físicas e Naturais, Jesús Sanz Serna, entre outros. Durante a presentación, Francisco Marcellán destacou a importancia de “recoñecer o traballo e poñer cara aos investigadores e profesionais das Matemáticas” e insistiu na
necesidade de “dar maior visibilidade aos científicos a través de recoñecementos como os Premios Nacionais de Investigación que concede o Ministerio e que, lamentablemente, non se convocan desde hai catro anos”. Pola súa banda, a directora xeral de Universia España declarou que Arbolmat é “unha grande iniciativa para que a xuventude poña rostro aos seus referentes”.
La Voz de Galicia, 12 de maio de 2017
Imagen:XOAN A. SOLER
«Así como el ADN está en todas partes, las matemáticas también» Una aplicación sobre probabilidades permite obtener resultados de muestras genéticas SUSANA LUAÑA SANTIAGO / LA VOZ 12/05/2017 05:00
Hace años que las matemáticas se salieron de las aulas y las estadísticas para ponerse al servicio de la sociedad a través de las múltiples aplicaciones que se pueden obtener con el cálculo de probabilidades. Buena prueba de ello es la colaboración que el departamento de Matemática Aplicada de la Universidade de Santiago mantiene con distintos organismos que se sirven de resultados matemáticos para investigaciones y análisis que tienen que ver con el campo de la genética. Así lo dejó ver el profesor José Antonio Álvarez en un seminario que impartió ayer en el aula magna de la Facultade de Matemáticas y que se centró en las aplicaciones de la estadística y los números a la genética forense.
La precisión de esas pruebas es tal, que su departamento ha firmado un convenio de colaboración con el Instituto de Ciencias Forenses. «La aplicación nos permite obtener información de una muestra de ADN y hallar así el origen geográfico de la persona a la que pertenecen, el color de pelo y de ojos, la piel y ahora también la edad, aunque esto último lo estamos mejorando», subraya el profesor. «Nosotros disponemos de una aplicación en la cual introducimos el perfil de los marcadores genéticos de la persona y obtenemos un resultado».
¿Y cómo es posible saber de dónde procede una persona a través de una muestra genética suya? Cotejándolo con otras. «Se obtienen muestras de personas de ese mismo lugar y se cotejan los resultados. Para hallar la edad entran otros factores y es distinto, pero en todo caso, siempre se hace contrastando unas muestras con otras». Todo ello basándose en el Teorema de Bayes, que en la teoría de la probabilidad, es una proposición planteada por el filósofo inglés Thomas Bayes que expresa la probabilidad condicional de un evento aleatorio.
Esa aplicación es la clave de una colaboración que el departamento de Matemática Aplicada mantiene con el Instituto de Ciencias Forenses desde hace quince años, un convenio al que posiblemente se le pueda sacar todavía mayor provecho cuando se mejore la precisión del cálculo de la edad. «Eso es algo novedoso, utilizamos ya un test pero se puede mejorar y en eso estamos trabajando. Hoy en día, solo con una muestra genética no se puede calcular la edad, hay que distinguir la realidad de la ficción». De hecho, el profesor no sabe si las mejoras que están haciendo en la aplicación les permitirá datar exactamente la edad de una persona o solo hacer una aproximación. «Nos gustaría ser lo más exactos posibles, pero de momento no lo sabemos».
Además de colaborar en investigaciones forenses, el departamento de Matemática Aplicada trabaja también desde hace tiempo con el catedrático de genética de la Facultade de Veterinaria de Lugo, Paulino Martínez, y con el CSIC de Vigo en los estudios genéticos de los rodaballos, una especie que a lo largo de los siglos fue sufriendo metamorfosis. Una prueba más de las infinitas aplicaciones de las
matemáticas al servicio de otras disciplinas y que el profesor Álvarez resume con una frase rotunda: «Así como el ADN está en todas partes, las matemáticas también».
Esa comunicación no es solo externa, sino también interna. El seminario en el que el profesor dio a conocer estos resultados es una iniciativa del departamento de Matemática Aplicada que tiene por objetivo «fomentar la colaboración entre los profesores del departamento y también con los alumnos». Es marca de la casa. «Creo que es muy importante que unos profesionales se comuniquen con otros científicos para que sus problemas se trasladen a las matemáticas y aportar así soluciones válidas para la sociedad».
El autor. José Antonio Álvarez es profesor de Matemática Aplicada en la Universidade de Santiago.
La cita. Impartió el seminario «Algunas aplicaciones de las matemáticas a la genética forense» en el aula magna de la Facultade de Matemáticas.
El Correo Gallego, 23 de maio de 2017
El Correo Gallego, 1 de xuño de 2017
La Voz de Galicia, 1 de xuño de 2017
La Voz de Galicia, 1 de xuño de 2017
El Correo Gallego, 9 de xuño de 2017
MARTES
EL CORREO GALLEGO 15
El Correo Gallego, 13 de xuño de 2017 GALICIA Elena Vázquez Cendón Decana de Matemáticas da USC
“Tócanos saír máis da facultade para
Foto: I.C.
talento experto que nos deixa des- pois de ter aportado tanto. Outra liña moi importante será o traba- llo e colaboración co ensino medio, principalmente coa Asociación Ga- lega de Profesorado de Educación Matemática, para estimular o inte- rese e as novas vocacións. - Matemáticas é un dos centros que máis alegrías dá á USC nas avaliacións internacionais. ¿É un reto manter o nivel? - Os números acompáñanos, pero precisamente os que traballamos con números sabemos que o que reflicten é o esforzo e o traballo das persoas. Temos tres másteres refe- rentes, que como a nosa facultade, son reflexo da valía da diversidade –no que eu coordino somos cinco as universidades implicadas–. O reto é reter o talento. E para iso contamos tamén con tres progra- mas de doutoramento. Queremos ser un acubillo confortable para estes investigadores e contar con eles, mediante a difusión das súas liñas de investigación, para vincu- lación dos estudantes máis novos. - Os dobres graos de Matemáticas con Física e con Enxeñaría Infor- mática están a ser os títulos cun acceso máis competido. ¿Ten o mesmo tirón o grao? - Os dous dobres graos están atraendo estudantes cunha nota de corte moi alta. Son estratéxicos
trAyeCtorIA
DOCENCIA. Vázquez Cendón é docente no grao de Enxeña- ría Matemática na ETSE e no máster de Matemática Indus- trial, do que é coordinadora.
INVESTIGACIÓN. Forma parte do grupo de investiga- ción en Enxeñaría Matemática. Actualmente é investigadora principal, xunto con Jerónimo Rodríguez, do proxecto ‘Mé- todos numéricos eficientes en dinámica de fluídos e interac- ción fluído-estrutura’.
XESTIÓN. Foi vicerreitora de Estudantes da USC entre 2002 e 2006 durante o man- dato de Senén Barro.
pero nós temos a responsabilida- de de proxectar todas as opcións que brindan os nosos estudos. Sá- bese que a nivel mundial o futuro precisa de profesionais das STEM (ciencia, tecnoloxía, enxeñaría e matemáticas). As persoas con es- tas vocacións son estratéxicas. A Conferencia de Decanos e o Comi- té Español de Matemáticas están a dicir que son moitas as empresas que precisan de profesionais ma-
contar que facemos” para nós, pero non podemos per- der a perspectiva: a nota de corte reflicte o reducido das prazas. O que nos importa é que tamén nos fala de intención e de motivación,
temáticos para facer innovación e mellorar a súa produtividade. Tócanos saír moito da facultade para contar o que facemos, para explicar que somos especialistas
ROCÍO LIZCANO Santiago
Vázquez Cendón levará durante os próximos catro anos as rendas da Facultade de Matemáticas, un dos centros da USC que mellor po- siciona á Universidade de Santiago nos rankings internacionais polo seu desempeño e resultados de in- vestigación. Na singradura, acom- pañarana as profesoras Rosana Rodríguez (vicedecana) e Beatriz Peteiro (secretaria e responsable dos programas de mobilidade). Chegan con ideas claras, logo dun-
ha fase de contactos cos distintos colectivos da facultade. Tres son as premisas básicas: gratitude a todos os axentes implicados no bo facer do centro, colaboración, proactivi- dade na captación e retención do talento e esixencia de cara a repo- sición do mesmo. - Cales son as ideas principais nes- ta nova etapa? - Gratitude e solicitude de colabo- ración con todas as persoas que forman esta facultade, co Instituto de Matemáticas (IMAT), co Obser- vatorio Astronómico e co Instituto
Tecnolóxico de Matemática Indus- trial (Itmati). Tamén falaremos moito da consolidación e optimi- zación dos dous dobres graos que impartimos e que chegan agora ao ecuador. Tacaranos tamén facer un plan estratéxico, que entende- mos como un espazo de reflexión dos grupos de interese da faculta- de, no que identificar as nosas for- talezas –estamos nun momento de boa proxección– e feblezas. Es- tes catro anos van coincidir tamén cun número importante de xubi- lacións, polo que seremos esixen- tes na necesidade de repoñer ese
e iso tamén ocorre co grao con- vencional. Non son máis excelen- tes uns alumnos que outros. Todos son igual de importantes. - A sociedade actual, tan dependen- te do intercambio eficaz de datos, ten cada vez un maior soporte ma- temático. ¿Esta aliñada esta reali- dade co número de vocacións? - Imparto moitas charlas de divul- gación, e penso que cada día son máis. No porgama de Estímulo do Talento Matemático (Estalmat), dirixido a nenos de 12 a 15 anos, recibimos 345 solicitudes para 345 prazas. A demanda existe,
en resolución de problemas, que para nós os problemas son oportu- nidades, e que gozamos resolven- do retos. - Falaba de xubilacións á vista. ¿Preocupa o estado da plantilla? - Nestes catro anos van coincidir unhas quince xubilacións, talento experto que nos vai deixar despois de aportar moito. Imos ser moi ac- tivos na demanda de reposición. É moi importante que as novas pra- zas fixen talento novo, e non o cen- trifuguen. Se isto non se entende, os números de hoxe poden non se- lo no futuro.
La Voz de Galicia, 20 de xuño de 2017
Xornal da USC, 11 de xullo de 2017
Constatan matematicamente a existencia de redes cun deseño estrutural máis resistente a patóxenos
De esquerda a dereita, Fernando Alcalde, Alvaro Lozano e Pablo González Sequeiros Supoñendo que de súpeto unha proteína se pregara mal dentro dunha neurona, que probabilidade hai de que ese prión se estendera por todo o cerebro afectado?. Esa foi a pregunta que se formularon investigadores do grupo de Foliacións e Sistemas Dinámicos da USC engadindo unha variable, pode contribuír a propia arquitectura da rede á extensión do patóxeno?. Ata agora, sabíase da existencia de redes con arquitecturas que favorecen o proceso de invasión, non obstante o equipo do Departamento de Matemáticas e de Didácticas Aplicadas da USC acaba de descubrir que hai estruturas que reducen a probabilidade de fixación dun patóxeno con independencia da vantaxe que este posúa. Trátase dun aspecto de importancia porque o contacto dun prión cunha proteína san ou ben pregada pode reverter o proceso, aínda que a taxa de infección adoita ser moi alta. O traballo asinado polos profesores Fernando Alcalde Cuesta e Pablo González Sequeiros da USC e o profesor Álvaro Lozano Rojo do Centro Universitario de la Defensa de Zaragoza (CUD) acaba de ser publicado pola prestixiosa revista Plos One, na súa edición dixital co título Suppressors of selection. Para o descubrimento das estruturas supresoras da selección os investigadores contaron co acceso do superordenador Finis Terrae II facilitado polo Centro de Supercomputación de Galicia (CESGA) na análise do proceso de invasión nos 11.989.764 grafos con dez nodos ou menos. Cableado de redes empíricas A publicación do artigo en Plos One coincide coa próxima publicación noutra prestixiosa revista doutro traballo dos mesmos autores onde realizan un estudo comparativo da complexidade do cableado de varios tipos de redes empíricas, incluíndo redes neuronais, circuítos integrados VLSI e outras redes tecnolóxicas como a rede telemática Internet2. Un dos obxectivos do equipo de investigadores é corroborar a idea que emerxe deste traballo sobre as diferenzas nas arquitecturas das redes cerebrais e dos circuítos lóxicos –e que afectan a súa robustez fronte á invasión de patóxenos- no caso das redes cerebrais obtidas usando imaxes obtidas por técnicas de resonancia magnética funcional ou de difusión funcional a partir do córtex cerebral de humanos e outros primates. O proxecto conta co financiamento da Axencia Estatal de Investigación / Feder, a Xunta de Galicia a través do seu programa de axudas de consolidación para grupos con potencial de crecemento, o Goberno de Aragón e o CUD.
Xornal da USC, 17 de xullo de 2017
Estalmat-Galicia cumpre o seu décimo aniversario reunindo en Matemáticas os seus estudantes e egresados
Como non podía ser doutra maneira, os máis de 70 rapaces e rapazas que este sábado participaron no encontro E4G-2017 para conmemorar o décimo aniversario de Estalmat-Galicia celebraron a efeméride cunha batalla matemática e un xogo de rol. A Facultade de Matemáticas foi o escenario dun emotivo encontro, que congregou as dez promocións do programa de estímulo do talento matemático que xa cursaron polo menos un curso. O programa da xornada comezou cunha benvida na que participaron a coordinadora xeral do programa e decana da Facultade, Elena Vázquez Cendón; o comité organizador, e os docentes Victor Pollán, responsable do Campamento Matemático, e Teresa Otero, responsable do estudo de egresados de Estalmat. A partir de aí comezou o xogo. Os rapaces formaron equipos interxeracionais e durante toda a mañá retáronse en ‘batallas’ con problemas matemáticos preparados seguindo as normas, que son un algoritmo moi lúdico. Xa pola tarde foi a quenda dos xogos de rol, onde todos e todas demostraron as súas destrezas na estratexia matemática. O encontro rematou coa entrega por parte da Asociación Galega de Amigos de Estalmat-Galicia dos agasallos aos premiados do Open Matemático do programa deste curso. O comité organizador deste encontro estivo formado por catro egresadas e outros tantos egresados. Así, do Grao de Matemáticas da USC formaron parte Alicia Seijas Vázquez, Bárbara Rodríguez Presedo, Elena Blanco González e Fernando Castro Prado; Iago Velasco López, de Ciencias Políticas e da Administración da USC; Luis Antonio López Valcárcel, de Enxeñaría de Tecnoloxías de Telecomunicación da UVigo; Luis Cobas Concheiro, de Enxeñaría Informática da UDC, e Marina López Seoane, do dobre grao de Matemáticas e Física da Universidade de Oviedo. O Proxecto ESTALMAT-España está pilotado por membros da Facultade de Matemáticas da USC e avalado cientificamente pola Real Academia Española de Ciencias Exactas, Físicas y Naturales e o CSIC. Conta co apoio financeiro da Fundación Española de Ciencia y Tecnología e cun específico da Consellaría de Educación e Ordenación Universitaria e das Deputacións da Coruña e Lugo.
Xornal da USC, 18 de xullo de 2017
Desenvolven en Matemáticas unha ferramenta que reduce custes na xestión das redes de transmisión de gas
O traballo derivou na creación dun software para Reganosa
As redes de transmisión de gas ocupan miles de quilómetros e están xestionadas por un Xestor Técnico do Sistema centrado en primeira instancia en satisfacer a demanda dos consumidores sen ter en conta o custo. É dicir, o obxectivo primordial é garantir a seguridade do subministro, independentemente do gasto económico asociado. Diante desta situación, o investigador Francisco José González Diéguez buscou na súa tese de doutoramento reducir eses custes e o autoconsumo das estacións de compresión –que empregan o propio gas coma combustible- e das plantas de regasificación –as que empregan o propio gas coma combustible- ao tempo que se cumpre coa seguridade do subministro. Para levalo a cabo, propuxo a construción dun modelo matemático para a simulación de fluxo gas e para o funcionamento das estacións de compresión e das plantas de regasificación, ao que se aplica un teorema matemático de existencia. Este modelo sirve coma base para o deseño dun algoritmo de optimización que permite unha xestión eficiente das redes gas. O traballo culminou coa creación do software GANESO (GAs NEtwork Simulation and Optimization), desenvolvido para a empresa Reganosa para apoiar a toma de decisións e que na actualidade o emprega na análise de distintos escenarios e como parte da súa estratexia de consultaría na súa filial Reganosa Servicios. A tese ‘Modelización, simulación e optimización de redes de transporte de gas’, dirixida por Alfredo Bermúdez de Castro e Julio González Díaz, forma parte da colaboración con Reganosa comezada en 2011. Esta colaboración foi recoñecida en 2016 como o mellor caso de éxito de transferencia tecnolóxica en Galicia na categoría de grandes empresas pola Real Academia Galega de Ciencias e a Axencia Galega de Innovación. O tribunal que avaliou o traballo estivo formado por Carlos Vázquez Cendón, Carlos María Parés Madroñal e Emilio Carrizosa Priego.
La Voz de Galicia, 23 de xullo de 2017
Gústame salientar o importante servizo social que fan as matemáticas» Agarda que cando remate esta etapa, a sociedade galega se sinta igual de orgullosa que agora da facultade
C. VILLAVERDE susana luaña santiago / la voz 23/07/2017 05:00 h
Natural de Ourense e alumna do instituto As Lagoas, o primeiro correo que enviou en canto foi nomeada decana da Facultade de Matemáticas da Universidade de Santiago foi ao seu profesor de Matemáticas de COU, Alfonso Amorín, agradecéndolle que tanto el como os mestres que tivo na EXB foran quen de acadar que se apaixonara por esa especialidade que, en realidade, non foi a súa primeira opción. «Na selectividade marquei Física, pero agora estou moi contenta de ter elixido Matemáticas», confesa.
-Tivo vostede moi boa sorte cos seus mestres, porque hai nada as Matemáticas tiñan unha fama terrible.
-Creo que socialmente está moi estendido que non se entendan, e os profesores de Matemáticas eran os poli malos, pero as cifras da demanda, o feito de que 642 estudantes riscaron a cruz de Matemáticas no acceso á universidade quere dicir que os
profesores de Matemáticas si que o están a facer moi ben, son os que teñen as chaves das vocacións.
-Refírome ao pasado.
-Penso que no pasado tamén o fixeron ben pero semella que este recoñecemento e este prestixio que agora ben avalado polas notas de corte é tamén un recoñecemento social, pero os profesores eran igual de bos hai 33 anos que agora.
-Como quedaron este ano as notas de corte?
-No primeiro chamamento chegou ao 10,8 e eu penso que pecharemos nun 10,7 ou nun 10,6; en todo caso, dous puntos enteiros máis que o ano pasado.
-Que é o que se está a facer mellor agora?
-Que todos aprendemos tamén as aplicacións, que temos aliados que son os computadores e que o mercado laboral practicamente non resentiu a taxa de paro que apenas se incrementou nos anos de crise. A visibilidade da man da empregabilidade reforzou as vocacións, a xente nova mira estas cousas. As empresas están a contratar os profesionais de Matemáticas.
-O paro é cero?
-Segue a haber xente que se quere dedicar ao ensino medio e iso tamén é bo porque necesitamos persoas que sigan a fomentar e a explicar ben as Matemáticas, que son boas para un montón de ferramentas; na maioría dos titulares nos medios de comunicación hai un concepto matemático ou un número, porque as matemáticas permiten sintetizar moita información. E por outra parte está que aos matemáticos nos gusta resolver problemas, e as empresas necesitan persoas que resolvan problemas. Agora participamos en moitos programas de divulgación e moitas das aplicacións das matemáticas que antes non se coñecían hoxe as podemos compartir, e hai aplicacións dende todas as áreas de coñecemento das matemáticas; matemática industrial, estatística, xeometría e topoloxía... O bo é que son ferramentas transversais e problemas que parecen diversos e distantes teñen o mesmo ADN matemático e iso nos permite colaborar con xente moi variada e aprender deles. Este ano, ao mestrado de Matemática Industrial viñeron 56 empresas a presentar 77 problemas; se lles resolves os problemas, é fácil que te contraten. E a min gústame salientar ese importante servizo social das matemáticas.
«Trátase de ver os problemas como unha oportunidade de negocio, como fan as empresas»
«A nota máis alta de ingreso á universidade en Galicia xa está matriculado nesta facultade» Racha por completo con todos os estereotipos que rodearon durante anos aos profesores de Matemáticas, porque Elena Vázquez é unha grande comunicadora. E está convencida de que esa divulgación ten moito que ver na boa saúde das matemáticas, incluída a que
se fai entre os mozos a través do programa Estalmat (Estímulo do Talento Matemático), que trata de captar futuros matemáticos entre os estudantes de ensino medio.
-Estalmat cumpriu dez anos. O balance é positivo?
-Puxo de manifesto que había moitos mozos e mozas de toda Galicia que gozaban das matemáticas, que por vez de ir xogar ao fútbol nas fins de semana veñen á facultade. Temos seleccionados 275 e este ano é o primeiro que se gradúan estudantes de Estalmat, témolos en Dereito, Políticas, Matemáticas, Telecom, Farmacia, Medicina... O obxectivo é manter a querenza nas matemáticas. O sábado, na presentación das dez promocións, que viñeron 76 estudantes, organizaron unha batalla matemática e un xogo de rol, coincidiron nun marco de idade desde os 13 anos ata os 23, e presentáronse este ano 345 para as 25 prazas, incluso máis que para o propio grao. Saber que hai 300 pequenos que lles molan as matemáticas, pois é moi satisfactorio. A nota máis alta de ingreso á universidade en Galicia é un estudante que xa está matriculado nesta facultade. Por suposto, unha vez que empezan as clases, en setembro, son todos iguales, tanto os de grao como os de dobre grao, o de Informática e o de Física.
-A clave do éxito está nesa predisposición a resolver problemas?
-O importante é que un problema o vexan como o ven as empresas, como unha oportunidade de negocio. Agora que se fala da industria 4.0 temos que chegar á formación deses profesionais que, sen perder o rigor e o aprendido na facultade, tamén sexan capaces de construír solucións que fagas as nosas empresas competitivas.
-Foi importante tamén a divulgación no exterior e os plans de internacionalización?
-Foi para traer coñecemento matemático aquí. Se queremos que as novas promocións coñezan as anteriores é importante que os novos coñezan o que se fixo para manter esta boa vaga. Vai 50 anos, nas orixes, houbo persoas como Antonio Valle que, como aquí non había xente para dirixir teses, enviaron os que agora son grandes directores como Alfredo Bermúdez a facer a tese ao estranxeiro, ou como José Manuel Nieto, que trouxo aires do que se estaba a facer fóra. Agora hai estudantes de todo o mundo a facer a tese en Galicia. Esa porta non se pode pechar.
«Exportar talento está moi ben, pero algúns deles terán que quedar aquí ou terán que retornar»
O vindeiro ano celebrarase o 60 aniversario da posta en marcha da licenciatura de Matemáticas en Santiago. Será unha nova ocasión para divulgar todo o que se pode facer cos números.
-Pasaron 60 promocións que fixeron achegas e eu creo que coñecer as persoas que o lideraron, incluso a persoeiros históricos, é fundamental. Contar a historia desas persoas
é importante, como Domingo Fontán, que fixo a carta xeométrica de Galicia, contar como percorreu Galicia medindo as estradas e usando matemáticas moi punteiras en aquel momento. O ano que ven temos que despexar as incógnitas das persoas, aos matemáticos nos asocian sobre todo aos números e eu trato de facer fincapé en que o importante non son os números da nota de corte, senón a demanda que hai e que detrás deses números hai persoas entusiasmadas con facer matemáticas grazas a outras persoas que lles transmitiron ese entusiasmo.
-Que retos se marca para estes catro anos?
-O reto é que este recoñecemento que temos é froito de moito traballo e non hai que deixar de traballar e de recoller froitos, hai que combinar a atracción do talento coa fixación de todo este talento. Que 642 rapaces marcasen Matemáticas xa é empezar a materializar un desexo e é resultado do que se viña facendo. Agora os novos estudantes teñen que ser tamén protagonistas e asumir a responsabilidade que lles toca, e o equipo docente tamén.
-Hai un problema de relevo xeracional como nas outras facultades?
-O relevo xeracional é estratéxico, pero para iso hai que chamar á porta do reitorado. Nestes catro anos vai haber moitas xubilacións e a universidade ten que ser consciente de que estes recoñecementos son froito do traballo de moita xente e que se queremos seguir así precisamos incorporacións. É importante que a xente siga viaxando, pero este talento non se pode exportar unicamente. Cando un agregado noso, como hai pouco Óscar Domínguez, ten un recoñecemento, todos nos sentimos moi orgullosos. Exportar talento está moi ben pero algúns terán que quedar aquí ou terán que retornar.
-Como lle gustaría pechar esta etapa dentro de catro anos?
-Gustaríame que esas catro promocións se sentisen igual de orgullosas que me sinto eu e que os compañeiros novos tamén estivesen satisfeitos. E que a sociedade galega se sinta tamén orgullosa da Facultade de Matemáticas.
