CerneMELIDEMedio Rural reformará a Cámara Agrariapara centralizaros servizos comarcais P9

ENTREVISTAMinia Varela,Xebre

“Temos artigosque non hainoutras tendasde Melide” P22

O xornal da Terra de MelideNº 48 Decembro 2009. Distribución gratuíta

A campaña de Nadal repartirá16.000 euros en premios

Por primeira vez, a campaña de Nadal do comerciode Melide estará organizada polas dúas asociaciónsdo comercio da vila. Asetem-Cca e Cca Vila de Melidedecidiron dar un paso máis na súa colaboración e de-

señaron a campaña ‘Este Nadal toca en Melide’. Re-partiranse arredor de 16.000 euros en premios, tantoen metálico coma a través de regalos que se sortea-rán cada día entre os oíntes de Radio Melide. P3

O comercio da vila opinaque Asetem axuda ó sector

Un estudo sobre o comercio da vila revela que os ti-tulares destes establecementos valoran ‘bastante oumoito’ o traballo de Asetem-Cca a prol do sector. P4

Melide destina 160.000euros á reparación de vías

Con cargo ó Plan de Obras e Servizos para 2010 re-pararanse seis rúas e outros viais no rural e instala-ranse farolas en varias rúas do casco urbano. P9

COMARCASantiso confíano desbloqueodo arranxo daestrada que vaia Melide P12

CULTURAA igrexa deSanta María doLeboreiro entranos ‘Fitos doCamiño’ P15

2 Editorial Cerne 48. Decembro 2009

Editorial

A comezos de novembro Asetem-Cca deu a coñecer os resultados do‘Estudo previo de viabilidade de agru-pación de servizos para os asociados”,elaborado pola consultora Prosem. Oinforme sitúa á asociación como a pa-tronal máis valorada polos meliden-ses, algo que, sen dúbida é froito dotraballo desta organización.

Ademais deste feito, do estudo tí-ranse varias conclusións de improtan-cia para o sector comercial melidense,que se sitúa como unha actividade dereferencia en toda a zona. Entre estasconclusións tírase que comercio da lo-calidade aposta pola unión de Asetem-Cca coa outra asociación do comercioda vila. En resposta ós cuestionariosdo estudo, indicaron que a existenciadas dúas organizacións ocasiona certaconfusión no asociacionismo da vila.

Na actualidade, trala organizaciónconxunta da campaña de Nadal, estáaberta un novo camiño. Trátase dunhanova senda que discorre pola vía dacolaboración e do entendementomutuo, do traballo conxunto e com-plementario. Unha vía pola que aca-dar metas positivas e que terá que terun punto de inflexión ó abordar aunión das dúas asociacións. Comoacontece no caso das caixas de aforrosgalegas, haberá que analizar pros econtras e consultar opinións internas eexternas. É un asunto que Asetem-Ccaten marcado na súa axenda e que tardeou cedo deberá estudiarse.

Por outra banda, o informe sobre ocomercio reabre o debate sobre a uni-ficación de horarios e sobre o dilemados domingos. Que facer, abrir ou pe-char? É a pregunta de moitos comer-ciantes da vila. Coñecemos opiniónse razóns diversas. A favor do si e a

Os retos do noso futuro

Cerne Edición dixital en www.asetem.com

Publicación mensual de distribución gratuíta. 2.000 exemplaresDIRECCIÓN E REDACCIÓN: Tamara Navaza Sa

EDICIÓN: Asociación de Empresarios Terra de Melide (ASETEM-CCA)ENDEREZO: R/ Lino Sexto Sánchez 9, Melide (A Coruña)

Telf. e Fax: 981506188 E-mail: info@asetem.comSECCIÓN COLABORACIÓNS: Asociación de troiteiros Río Furelos, José

NuñezAGRADECEMENTOS: Mª Pilar López, Jorge Sangiao

IMPRESIÓN: Norprensa S.A.DEPÓSITO LEGAL: LU-456-05

Cerne non se responsabiliza das opinións manifestadas polos seus colaboradores

Tribuna de opinión

Unha nova etapaXunta Directiva de ASETEM-CCA

Ánimo, enerxía, traballo e esforzo. Sonas palabras que definen esta nova etapaque comeza a Asociación de Empresa-rios Terra de Melide - Centro ComercialAberto. Unha nova etapa que vén mar-cada por un cambio na directiva, queagora preside unha muller, Sonia Valiño.

Dende hai uns tres meses comeza-mos a traballar con ánimos renovados,con ganas de seguir avanzando na nosalabor de servir ós empresarios e comer-ciantes da Terra de Melide, que son anosa razón de ser. O noso obxectivo éser ambiciosos, dentro dunha xustamedida, para seguir medrando e poderofrecer os nosos servizos a un maiornúmero de asociados. Queremos serun firme apoio nestes tempos difícilespara a economía.

Dende aquí, dende este espazo quenos permite poñernos en contacto contoda a cidadanía da comarca e cos pro-pios socios, queremos transmitirlle queestamos abertos a escoitar tódalas opi-nións, a telas en conta para ir mello-rando co día a día. Agradecemenos assuxerencias, as queixas e as críticasconstrutivas que xurden dende os di-versos ámbitos que abarcamos parapoder facer un traballo que xere bene-ficios en tódolos ámbitos da sociedade,xa sexa económico, social ou cultural.

Afrontamos o futuro con moita ilu-sión, sabendo que o noso traballo éapreciado por boa parte de comercian-tes e empresarios da zona. Con ilusióntamén preparamos a primeira grandecampaña desta nova etapa, a campañade Nadal. ‘Este Nadal toca en Melide’é especial, xa que por primeira vez sefai unha promoción conxunta coaoutra patronal do comercio da vila.Dende aquí tamén queremos agrade-cer a súa colaboración e traballo paraque esta iniciativa saíra adiante.

Outro dos proxectos nos que temosposta a nosa atención é este dende oque vos falamos, o Cerne. Como apropia asociación, o xornal taménafronta unha nova etapa. Cun novo de-seño e nova filosofía busca estar máisapegado á rúa, coñecendo o sentir doshabitantes da comarca.

Achégase o seu número 50, queconmemorará o vindeiro mes de fe-breiro. Será unha data moi especial, naque haberá que mirar cara atrás pararepasar toda a súa traxectoria e, sobretodo, mirar cara adiante. Para o longofuturo que lle espera.

Todo isto será xa no vindeiro anoque, marcado polo Xacobeo 2010,agardemos que vos traia moita felici-dade e bos momentos para recordar.

favor do non. E xa se sabe que as opi-nións son libres e que, neste caso, comanoutros moitos, non existen criteriosabsolutos.

Asetem-Cca está decidida a plante-xar esta cuestión entre os asociados.Con detemento, sen presa pero senpausa. Para que o día de mañá sexa po-sible chegar a un acordo sobre esteasunto, que vén de anos atrás. Recoñe-cemos a longa tradición de abrir o co-mercio melidense o domingo. Cremosnas tradicións e respetámolas. Perotamén cremos na calidade de vida.

Hai antecedentes de accións levadasa cabo neste eido polos establecemen-tos de electrodomésticos. Con esteexemplo, e outros que poidan ir xur-dindo, teremos un referente para orien-tar as nosas decisións, que han serabondosamente consensuadas cos pro-

pietarios de negocios da localidade. Asetem afronta con decisión este

reto. Poñendo a esperanza no entende-mento común e en chegar a un con-senso libre de tensións entre sectoresou ámbitos comerciais.

Co mesmo impulso e decisión coque agarda a resolución das anteriorescuestións, Asetem-Cca acolle o rena-cer da revista mensual, o Cerne, que re-colle o testemuño dunha etapa anterior.A publicación será o atento voceiro deAsetem-Cca e de tódolos habitantes dacomarca. Sen restrinxir a participacióncidadá, que lle imprimirá un aire máisreal e auténtico.

Temos por diante un novo períodocargado de tarefas e que será unhanova oportunidade para colleitar éxi-tos a prol de empresarios e comercian-tes da Terra de Melide.

Empresa 3Cerne 48. Decembro 2009

A campaña de Nadal repartirá enMelide arredor de 16.000 euros

Máis de 100 negocios participan na promoción organizada por Asetem e Vila de Melide

Un comerciante coloca o cartel da campaña no seu negocio

Á marxe dos grandes premios,cuxos gañadores se coñeceráno próximo 7 de xaneiro, a cam-paña complétase con outrapromoción que se leva a caboen colaboración con RadioMelide.

Trátase do sorteo diario dediferentes agasallos que apor-tan os establecementos parti-cipantes entre os oíntes daemisora. A cambio de partici-par nesta inciativa, os comer-ciantes terán a oportunidadede difundir publicidade gra-tuíta na emisora ó longo domes e unha semana que duraa campaña.

Os oíntes da radio municipalpoderán conseguir premioscoma un xogo de maletas deviaxe, lámpadas, un surtido debotellas de viño, ceas, xogos decafé, prendas de vestir, cursosde informática ou sesións demasaxe e podoloxía e vales decompra por valor de 60 euros.Deberán chamar á emisorapara dar o seu número de bo-leto e entrarán nun sorteoentre as chamadas dese día.

Sorteo diariode artigos evales regalodende RadioMelide

Chega o Nadal e con el a cam-paña do comercio de Melide.Para este ano, a diferenza dasúltimas ocasións, a Asociaciónde Empresarios Terra de Me-lide (Asetem-Cca) e o Cca Vilade Melide organizaron por pri-meira vez unha campaña con-xunta, que repartirá entre osclientes dos establecementoscomerciais da vila preto de16.000 euros en premios.

Máis de 100 negocios, entresocios de cada unha das orga-nizacións e non asociados,participan na promoción. ‘EsteNadal toca en Melide’, come-zou o día 1 de decembro e re-matará o día 7 de xaneiro de2010, pasado o día de Reis.Esa mesma xornada, ás 21.00horas realizarase o sorteo dospremios ante notario. Será nasede de Asetem-Cca, na rúaLino Sexto Sánchez.

26 grandes premiosDos 16.000 euros globais quese repartirán, 9.000 serán re-partidos en 26 grandes pre-mios. O maior deles será de3.000 euros, haberá dous pre-

mios de 1.000 euros, tres porvalor de 500 euros, cinco de200 euros e 15 por importe de100 euros.

Os clientes que dispoñandun boleto premiado, incluí-dos os que teñan un númerode reserva, terán de prazo atao próximo 25 de xaneiro ás13.00 horas para presentar a

rifa na sede de Asetem-Cca.

Favorecer a compraDende as patronais do comer-cio local buscan favorecer ascompras nestas datas tan im-portantes para os negocios davila, co fin de darlle maiorpulo ó comercio, un sector quese está convertendo na activi-

dade de referencia na econo-mía da comarca. Do mesmoxeito, tamén queren premiar afidelidade dos clientes, repar-tindo os premios citados. A campaña, cuxa inscrición foigratuíta para os socios dasdúas organizacións, complé-tase con outra promoción através de Radio Melide.

A Federación de Comerciorecoñece a labor de Asetem

O traballo da Asociación deEmpresarios Terra de Melide(Asetem-Cca) será recoñecidopola Federación de Comerciode A Coruña e pola Federaciónde Autónomos de Galicia(Feaga), no acto de ‘Recoñece-mento ás nosas asociacións’. Acita será o día 8 de decembro,ás 20 horas na Coruña. Cele-brarase no marco da XVI Feirade Mostras da Coruña, Expo-Coruña.

A presidenta de Asetem,Sonia Valiño, acudirá a reco-

ller a placa recordatoria, quelle será entregada en presenzado presidente da Federaciónde Comercio, Miguel Agroma-yor, e do máximo responsableda Feaga, Paulino Franco.

Máis de dez anosA organización empresarial daTerra de Melide está integradae colabora coa entidade querepresenta ós comerciantescoruñeses dende hai máisdunha década, e na Feagadende o ano 2003.

É a primeira vezque se celebraesta iniciativaconxunta na vila

4 Empresa Cerne 48. Decembro 2009

O comercio de Melide di que Asetemaxuda ó desenvolvemento do sectorUn estudo sobre os establecementos da vila avala o traballo da asociación a prol do desenvolvemento do sector

A Asociación de EmpresariosTerra de Melide (Asetem-Cca)é a asociación de Melide máisvalorada polos comerciantesda vila. A metade dos respon-sables deste tipo de establece-mentos consideran que estaorganización é de ‘bastante oumoita’ axuda para o desenvol-vemento do comercio local.Así se desprende do ‘Estudoprevio de viabilidade de agru-pación de servizos para os aso-ciados’, elaborado polaconsultora Proyectos y Siner-gias Empresariales (Prosem).

Na presentación do estudo,a presidenta de Asetem, SoniaValiño, destacou estes datos,que segundo indicou “débenseó bo traballo da asociación aprol do comercio de Melide”.

O informe avala o “impor-tante coñecemento espónta-neo que teñen os comerciantesde Melide da asociación xa queun 89% a cita entre as asocia-cións do comercio da vila”,destacou Luís Domínguez, re-presentante de Prosem.

O estudo, que analiza as de-mandas de servizos por partedos distintos tipos de negocios-alimentación, téxtil-calzado,equipamento persoal, adornose agasallos e outros comer-cios- salienta que os máis uti-lizados son os de asesoríaempresarial (84%), publici-dade (69%), imprenta e artesgráficas (62%) e os servizos de

OS DATOS

A maioría doscomerciantes son mulleres

O 63% dos titulares de esta-blecementos comerciais enMelide son mulleres. Teñenunha media de 45 anos. O 42%conta con estudos medios e o35% ten formación primaria.

O 32% dos comerciantesteñen entre os 36 e os 45 anose o 46% ten máis de 45 anos.Isto reflicte a coexistencia decomerciantes mozos con ou-tros de maior idade.

Nun 68% dos negocios traballaun autónomo

A maioría dos negocios, un68%, dan traballo a un autó-nomo. Segundo os datos doestudo, o 30% de comerciosten dúas persoas neste réxime.Só un 2% emprega a máis dedous autónomos.

Respecto ao número de per-soas necesarias para atender ocomercio, nun 39% dos casossó se precisa unha persoa, enun 35% son necesarias dúas.

A antigüidademedia do comercioé de 24 anos

Segundo o estudo do comercioda localidade, a antigüidademedia dos establecementosmelidaos é de 24 anos. Máisda metade, o 54%, teñen máisde dez anos e unha terceiraparte xa ten máis de dúas dé-cadas de vida.

No extremo contrario des-taca o outro 26%, que tenunha antigüidade de cinco oumenos anos.

O 57% dos locaisson propiedadedo empresario

O 57% dos comerciantes meli-denses declararon desenvolvera súa actividade nun local dasúa propiedade, fronte ao 43%que dispoñen dun establece-mento en réxime de alugueiro.

Por outra banda, case o 80%dos establecementos teñenmenos de 100 metros cadra-dos, un 38% entre 61 e 100 eun 39% ten 60 metros cadra-dos ou menos.

Preto dun 70% fixeron reformas haimenos de 10 anos

No que se refire ó acondicio-namento do local, no informedestácase que o 69% fixeronunha reforma hai dez oumenos anos, o que reflexa amodernización do sector navila. Entre todos estes casos, o32% arranxou o seu establec-mento hai cinco ou menosanos.

No caso oposto sitúase o17%, que nunca fixo reformas.

A presidenta de Asetem, Sonia Valiño, e Luis Domínguez, de Prosem, na presentación do estudo.

A vila é oreferente comercial dacomarca

O estudo reflexa que a vila me-lidá é o indiscutible referentecomercial da comarca. Se-gundo os datos do InstitutoGalego de Estatística (Ige), in-cluídos no informe, o 84% dasempresas que desenvolven ac-tividades deste tipo na co-marca teñen o seu domiciliosocial en Melide. Ademais, onúmero de establecementoscomerciais amosa unha con-centración similar, do 85%.

Outro dato que corrobora aimportancia do comercio navila é a densidade comercial, édicir, o número de establece-mentos comerciais por cada1.000 habitantes. Melide ten18,25 establecementos porcada 1.000 habitantes, un datoque é superior ó da pronviciada Coruña, con 14,56 e ó doconxunto de Galicia (14,49).

A diferenza aumenta ó facera comparación cos concellosda comarca. Santiso ten 2,62establecmentos comerciaispor cada 1.000 habitantes, So-brado 7,4 e Toques 1,27.

Ante estes datos, Melideconsolídase como o centro co-mercial da comarca.

reparto (56%) e informáticos(51%). De tódolos xeitos, encada subsector utilizan e de-mandan servizos distintos.

Unificación de horariosDomínguez explicou que o co-mercio melidense demanda aunificación dos horarios, algoque os responsables dos esta-blecementos ven como unhamedida positiva para o sector.Explicou que esta actuaciónfoi a máis valorada debido á

carga de traballo que soportanos comercios da vila, queabren tódolos días da semana.

O representante de Prosemexplicou que é preciso deter-minar se esta necesidade quetransmiten os comerciantesten a mesma repercusión naclientela e indicou que para isose deben coñecer os hábitos decompra dos cidadáns para “in-tentar organizar a apertura enfunción da demanda”.

Ademais, o estudo revela a

“boa predisposición” dos titu-lares de establecementos co-merciais á realización desorteos e á celebración daFeira de Oportunidades, feitoque segundo Domínguez “éalgo que aínda que pareza moiobvio non se dá en tódalasvilas”.

Por outra banda, o estudoreflicte que os comerciantesperciben a unión das dúas aso-ciacións da vila como un feito-positivo para o sector.

Empresa 5Cerne 48. Decembro 2009

A debate: abrir ou pechar os domingosO estudo sobre o comercio de Melide reflexaba a opinión dos comerciantes davila a respecto da carga de traballo que supón a apertura das tendas os domin-gos pola mañá debido á celebración da feira. A maioría dos comerciantes ase-gura sentirse “escravo” do seu negocio e ve con bos ollos acadar unha soluciónconxunta para que “todos pechemos o domingo”. Non obstante, non albergan

esperanzas de chegar a este punto nun futuro próximo xa que “é unha tradi-ción que houbo de sempre” e cren difícil cambiala, aínda que moitos amosanvontade para facelo. Todos poñen como exemplos ás tendas de electrodomésti-cos, que se puxeron de acordo para pechar o día de feira. Cerne saiu á rúa paraescoitar as opinións de comerciantes e clientes sobre esta cuestión.

-É partidario de pe-char o seu negocio osdomingos?-Está de acordo conque se regulen os ho-rarios de aperturados comercios? -Ve viable a organi-zación de horariospor sectores de acti-vidade?

SI NON

José Luis Penas, propietariodo Supermercado Penas, dique “firmaría con los ojos ce-rrados” se o comercio meli-dense pechara os domingos.“Que importa que se muevan10 millones en el cruces. Todoese dinero marcha para fuera”.Na súa opinión, os “únicos”que fan caixa os domingos sonos grandes supermercados eas tendas que están preto dospostos do mercado.

Pide as súas horas de des-canso. “No quiero vivir paratrabajar”, sostén. Ademais, dique moitas persoas rexeitantraballar na vila por ter que fa-

celo os domingos. Penas amósase contrario á

regulación de horarios. “A mime gusta cerrar puntual a las20.30. Si otra tienda quiere ce-rrar más tarde, no veo bienque se le obligue a hacerloantes”. Di que os seus clientesxa saben cando está pechado eadáptanse a ese horario. “Parami no tiene ningún sentidoestar abierto a las 10 de lanoche esperando a que entreuna persona a comprar un pa-quete de azúcar”.

Di que seguirá loitando parapechar o domingo, pero nonalberga moitas esperanzas.

José Luis Barreiro, de Cadena100, négase rotundamente apechar os domingos. “É moibo día. En todo caso pechar osábado pola tarde, pero o do-mingo non”, asegura. O seunegocio vende “moito” o día defeira que, en ocasións, “émoito mellor ca un día da se-mana”. Afirma que na vila“case tódolos comerciantesqueremos abrir. É raro o quequere pechar”.

Explica que se puxo en con-tacto cos propietarios de ten-das similares para intentarpechar a tarde do sábado, peronon chegaron a un acordo. “Eu

pechaba e ó ver que abrían osdemais, decidín volver aabrir”. Di que non lle importatraballar tódolos días, que estáacostumado a facelo.

Indica que en Melide nonhai “ningún tipo de control”sobre os horarios, polo queabre e pecha a tenda “candoquero e os días que quero”.Deste xeito, ve “moi compli-cado” acadar unha regulaciónde horarios. “Aínda que nospoñamos de acordo dez esta-blecementos non soluciona-mos nada”. Por iso, paraBarreiro, o mellor é que “cadaun faga o que queira”.

Se detrás do mostrador haiopinións dispares, dende fóraa maioría dos clientes pensando mesmo xeito. Eles son par-tidarios de que o comerciopeche o domingo. Se ben, écerto que teñen certas dúbidasno caso da alimentación, quesegundo as súas respostas é otipo de comercio que máis fre-cuentan os domingos.

Olga, que é veciña da vila, dique “lle dan pena” os comer-ciantes que abren o domingo.“Danme pena porque non

poden descansar ningún díada semana e aínda que libra-ran outro día, non é o mesmo”.Ela é das que non tería “nin-gún inconveniente” en que es-tivera “todo pechado e seguirahabendo feira”, porque ase-gura que non fai compras estedía. “Xa procuro deixar todocomprado durante a semana”.“Non son das que baixo polopan fresco os domingos”, co-menta a melidá.

Respecto á cuestión da regu-lación de horarios non é parti-

daria a que se faga. Cre que ospropietarios do negocio teñenque ter dereito a ter o horarioque mellor lle conveña. “Non éo mesmo unha persoa que tenfillos pequenos que outra quenon os ten”, exemplifica. “Eque un supermercado esteaaberto ata as 10 é bo para aspersoas que traballan atatarde”.

María, do concello de San-tiso, está de acordo con estaopinión. Aínda que pensa quesi se deberían establecer “cer-

tas normas” sobre os horarios.No caso de pechar os domin-gos, tamén se pon na pel doque ten que traballar, aíndaque como cliente prefire queas tendas estean abertas.

Asegura que “moitos domin-gos”, sobre todo a principio demes, vén a Melide a facer“unha compra grande” de arti-gos de alimentación e de con-sumo diario. Ademais, di quecon certa frecuencia taménentra noutro tipo de tendascoma bazares ou de roupa e

calzado. “Se sei que me faifalta e podo esperar, o do-mingo veño e miro se atopo oque buscaba”.

Maite tamén é partidaria deque pechen as tendas os do-mingos. “Todos necesitamos onoso descanso”. Pensa que haicertos servizos que non teñendemanda este día. “A xentenon vai contratar unha viaxe odomingo, fano pola semana”.De tódolos xeitos, ve ben queos propietarios poidan escollerse abrir ou non.

Os clientes opinan...

6 Empresa Cerne 48. Decembro 2009

Este mes damos a benvida a...

CC-XESTIÓNFlorentino LópezCuevillas, 2, baixo881973307Asesoría laboral, contable efiscal. Servizos para empre-sas: asesoría e xestión a do-micilio, alerta desubvencións, facturación.

PER-LEIRúa de San Pedro, 981507437Moda e complementos.

XEBRERonda de Ponteve-dra, 8981505723Produtos artesáns de cali-dade. Queixos, castañas, cho-colates,marmeladas, meles,licores.

Asetem organiza cursos de benestar animal e inglés para hosteleríaA Asociación de EmpresariosTerra de Melide (Asetem-Cca)traballa na organización deformación en materia de be-nestar animal e de inglés parao sector da hostelería.

O benestar animal na cría etransporte de reses é unhacuestión que se impón cadavez máis no sector gandeiroademais de nas actividades detransporte, debido ós benefi-cios que reporta, tanto econó-micos coma sanitarios ou nocaso da calidade alimentaria.

Este tipo de formación éobrigatoria para as persoasque interveñan na cría e namanipulación de animais engranxas, matadeiros ou du-rante o seu transporte. Nestescasos deberase acreditar unhaformación axeitada nesta ma-teria, expedida pola Conselle-ría do Medio Rural.

Nos cursos abordaransecuestións relativas á alimenta-ción, condicións de luz e ven-tilación e espazos destinados acada animal no transporte,

ademais da lexislación que ac-tualmente rexe a cría, trans-porte e sacrificio de animais eos requerimentos esixidospola Política Agraria Común(PAC) europea.

O curso celebrarase nos vin-deiros meses e será impartidopolo veterinario Juan ManuelGonzález na sede de Asetem.

Por outra parte, continúaaberto o prazo para inscribirseno curso de inglés especiali-zado para o sector da hostele-ría e restauración. Nestaactividade, que ten unha dura-ción de 20 horas e poderáestar subvencionada na súa to-talidade, os participantes po-ñeranse en contextos detraballo reais para adquirir ahabilidade de comunicarse eninglés en situacións prácticas.

Conscientes da importanciade actualizar a formación, Ase-tem ten suscrito un conveniocoa Academia Aprende poloque os asociados dipoñen dedescontos en variedade decursos de informática.

Empresa 7Cerne 48. Decembro 2009

Asetem reclama cambios no sentidode circulación das rúas do centroA Xunta Directiva da Asocia-ción de Empresarios Terra deMelide (Asetem-Cca) trasla-dou ás formacións políticas davila a súa vontade de que seleven a cabo varios cambios nosentido de circulación das rúasdo centro melidense.

En cadansúa reunión man-tida cos representantes muni-cipais do BNG, Socorro Cea,do PSdeG, Manuel Prado, edo PPdeG, Ánxeles Vázquez,os directivos da asociación ex-puxéronlle que as avenidas daHabana e de América, asícomo a rúa de Galicia dirixeno tráfico en dirección saída davila. Para Asetem, esta cir-cunstancia prexudica ós veci-

ños que viven na zona de Cu-rros Enríquez ou ós que sedesprazan dende varias parro-quias de Toques. Denuncianque para ir ó Cantón de SanRoque dende esta parte da vilahai que tomar rúas que levan aalonxarse da zona céntrica.

A alternativa que propónAsetem é cambiar o sentido decirculación da avenida da Ha-bana e que os condutores quequeiran desprazarse ata a zonada Martagona, onde se ubicanos colexios, entraran pola rúaBispo Varela Fondevila yVerea, onde está ubicada aoficina de Correos. Destexeito, para saír cara ó centrodo pobo poderían coller a ave-

nida da Habana e xa estaríanmáis pretos das principais víasde saída.

A patronal do comercio dacomarca tamén ve oportuno ocambio de cara ós transportespesados que chegan dende asaforas, xa que o xiro que teñenque facer dende a rúa Marta-gona para seguir por Correosresulta moi complicado paravehículos industriais de gran-des dimensións.

Aliviar o tráfico o domingoOs responsables da asociaciónindicaron que sería beneficiosomanter o actual sentido de cir-culación da rúa de Galicia, quediscorre paralela á Ronda da

Coruña debido a que resultaoperativa para aliviar o tráficono centro durante as mañásdos domingos, ó estar os pos-tos da feira instalados nos arre-dores do cruce central da vila.

Os representantes de Asetemseguirán mantendo contactospara poñer en práctica estasdemandas. Ademais, traballansobre a posibilidade de que va-rias rúas da zona de Curros En-ríquez poidan convertirse entramos de sentido único. Ale-gan que son rúas estreitas, conmoitos cruces e a circulaciónnos dous sentidos está dificul-tada polos vehículos aparcadosnas marxes que, na maioría doscasos, invaden as beiravías.

Empresariosda zona coñecen ouso do DNIelectrónico

Varios empresarios e comer-ciantes da comarca asistiron áxornada ‘As TIC como ferra-menta para a mellora da com-petitividade en Pemes eautónomos’, que organizou aAsociación de EmpresariosTerra de Melide (Asetem-Cca)en colaboración coa Federa-ción Galega de Autónomos(Feaga) para divulgar os usosdo DNI electrónico.

Na actividade, que foi im-partida por un técnico daFeaga, os asistentes puideroncomprobar que o novo docu-mento identificativo, queconta cun microchip inser-tado, pode usarse para facertrámites administrativos porInternet. Activando o novoDNI pódese facer a través darede a declaración da renda,trámites bancarios online oupara calquera tipo de compra.

Entre as administraciónsque xa admiten o emprego dochamado DNIe atópanse con-cellos, comunidades autóno-mas e ministerios. Tamén outilizan o Inem, a SeguridadeSocial ou a Dirección Generalde Tráfico.

Actualmente, co DNI elec-trónico pódese consultar a si-tuación dun expedienteadministrativo tramitado porinstancia de parte ante aXunta, ademais de acceder áinformación de diferentes re-xistros e de contratacións encurso.

Os representantes da asociación trasladaron a súa preocupación ó goberno local

A finais de mes coñeceranse os gañadores da campaña decompras de novembro

Plano de Melide, coas avenidas da Habana, de América e a rúa de Galicia na zona central

A finais do mes de decembrocoñeceranse os gañadores dacampaña ‘Mercar no pequenocomercio fai grandes as túascompras’, que repartirá un te-levisor de 32 polgadas conTDT, un reprodutor de DVDcon televisor TDT, un graba-dor MPEG con disco duro ex-traíble, 8 sintonizadores deTDT e 4 reprodutores de MP4con oito GB de capacidade.Catro destes premios serán re-partidos por establecementos

comerciais melidenses.O sorteo celebrarase arredor

do día 20 de decembro. Sobreesta data, a Federación de Co-mercio de Santiago e Comar-cas -que organizou acampaña- entregará os pre-mios que recaian na localidadeós establecementos comerciaisagraciados. Posteriormente,os responsables destas tendasserán os encargados de entre-gar ós clientes premiados oscorrespondentes agasallos.

8 Empresa Cerne 48. Decembro 2009

Axudas

A directiva de ASETEM-CCA deséxalle moita felicidade nestas datas

e para o ano que comeza

Este Nadal, ASETEM-CCA agasalla ós socios unha memoria USB

Poden pasar a recollelo na sedeR/Lino Sexto Sánchez, 2, baixo. Melide

Asetem apoia o turismo da comarca na mostraIntur de Valladolid

Paisaxes que invitan a per-derse e a coñecer a súa histo-ria máis remota e gastronomíapara conquistar os padalesmáis esixentes. Estes son osreclamos do novo vídeo pro-mocional das Terras de Ulla eTambre que foi presentado o20 de novembro na Feira In-ternacional de Turismo de In-terior que se celebrou enValladolid. No certame con-gregáronse 1.200 expositorespertencentas a tódalas comu-nidades autónomas e de paísescoma Portugal, Italia, Marro-cos, Túnez, Exipto ou Israel.

A Asociación de Empresa-

rios Terra de Melide (Asetem-Cca) apoiou a presentación daoferta turística dos 11 conce-llos da integrados no Plan deDinamización de Portode-mouros coa asistencia da súapresidenta, Sonia Valiño, quenamosou o respaldo da asocia-ción ó “fortalecemento do tu-rismo nos concellos dointerior coruñés, xa que estaactividade revirte en tódolossectores económicos”.

No acto de presentación, óque asistiron representantespolíticos dos concellos que in-tegran o grupo Ulla e Tambre -Melide, Santiso, Toques,

Sobrado, Arzúa, Boimorto, OPino, Vedra, Boqueixón,Touro e Vilasantar- ademaisdo presidente do comité de se-guimento deste plan turístico,Pablo Villamar, tamén selevou a cabo unha degustaciónde produtos da zona. En con-creto, o concello melidenseaportou os seus coñecidos me-lindres, ricos e almendrados.Os visitantes que se achegaronó stand tamén poideron pro-bar queixo Arzúa-Ulloa e viñocon D.O. Rías Baixas de Vedra.

A iniciativa busca poñer envalor a oferta da zona e abrircanles de comercialización.

Asistiron 1.200 expositores chegados de oito países diferentes

Stand de Terras de Ulla e Tambre na feira Intur de Valladolid

COMERCIO-Subvencións a pequenos comerciantes ou promoto-res de comercios no Rural que se adhirán a Rede deComercio Rural Galego. Publicado no DOG de 18 deNovembro de 2009.

EMPRESA-Plan Re-Brote do Igape. Liña de avais para o accesoa financiamento operativo adicional.- Plan Re-Solve do Igape. Liña de financiamento decirculante subsidiado e avalado para autónomos emicroempresas. (Resolución do 5 de novembro de2009) -Liñas de apoio financeiro do Igape a pequenas e me-dianas empresas financiadas con fondos do ICO.Liñas Ico-Peme, crecemento empresarial, interna-cionalización, emprendedores.

AGRICULTURA E GANDERÍA-Axudas destinadas ás explotacións gandeiras, in-dustrias agroalimentarias e establecementos de xes-tión de subprodutos para a mellora da capacidadetécnica de xestión de subprodutos de orixe animalnon destinados ao consumo humano. -Ampliación das subvencións de apoio á viabilidadedas explotacións leiteiras galegas. (Orde do 13 de no-vembro de 2009)-Ampliación da dotación orzamentaria de axudaspara o fomento da utilización de instalacións e equi-pamentos en común para a mellora dos procesos pro-dutivos en cooperativas agrarias e sociedadesagrarias de transformación. (Orde do 11 de novem-bro de 2009)

AUTÓNOMOS-Axudas do Programa para a promoción do empregoautónomo, cofinanciado polo Fondo Social Europeo.(DOG do 4 de novembro de 2009)

MULLER-Axudas en materia de traballo en igualdade para asmulleres de Galicia. (Orde do 2 de novembro de2009)

Máis información sobre axudas en: ASETEM_CCA981506188 - info@asetem.comR/Lino Sexto Sánchez, 2, baixo15800 Melide (A Coruña)

Melide 9Cerne 48. Decembro 2009

Dez maiores do concello recibirán os menús de ‘Xantar na casa’

Dez persoas maiores ou en si-tuación de dependencia serános primeiros en contar co ser-vizo de ‘Xantar na casa’ en Me-lide. O programa, posto enmarcha polo Consorcio Galegode Servizos de Igualdade e Be-nestar, achegará un menúpara cada día da semana a unprezo inferior a dous eurospara o usuario.

Poñerase en marcha ó longodeste mes, segundo confirmoua concelleira de Benestar e

Igualdade, Casé Rodríguez.Indicou que os beneficiariosforon seleccionadas polo con-cello atendendo a baremos einformes dos Servizos Sociais.Son persoas que reciben axudaa domicilio do propio concello.“As coidadoras adican a maiorparte do tempo a facerlle a co-mida”, comenta Rodríguez.

A distribución dos menús fa-rase unha vez á semana. As co-midas repartiranse enbandexas que logo se quenta-rán no microondas. “Se nonteñen microondas na casatamén se lle ofertará”, indicoua concelleira de Benestar.

Dende o concello agardanque se implante este servizo“canto antes” e están á espera

de que rematen os trámites re-lacionados co convenio queasinaron co consorcio.

Menos de dous eurosOs participantes no programaterán que aboar unha canti-dade inferior ós dous eurospor cada menú, que estarácomposto de dous pratos, pos-tre e pan. O custo total de cadaxantar será de 7,5 euros ó día,financiados nun 46,66% poloconsorcio e noutro 26,67%polo concello e os beneficia-rios.

A responsable de Benestaragarda que a iniciativa teñaéxito e poida extenderse envindeiras edicións a máis veci-ños do concello melidense.

Cada beneficiarioterá que aboarmenos de dous eurosó día pola comida

A Cámara Agraria acollerá servizosde Medio Rural tras ser reformada

O edificio da antiga CámaraAgraria Local de Melide, ubi-cado na rúa Froito Novo, seráreformado para acoller os ser-vizos agrarios comarcais. AConsellería de Medio Ruralconcedeu unha partida supe-rior ós 120.000 euros paraestas obras, que foron adxudi-cadas á empresa Construccio-nes Benigno Álvarez, S.L.,segundo publicaba o DiarioOficial de Galicia (DOG) o 16de novembro.

Os traballos permitirán re-cuperar os usos do inmoble ecentralizar no local os servizoscomarcais dirixidos ó sectorprimario, cuxas oficinas estánestablecidas na actualidadenas dependencias do consisto-rio melidense.

Tal e como avanzou a vo-ceira do PPdeG de Melide, Án-xeles Vázquez, tralapublicación do expediente deadxudicación no DOG, as

obras consistirán no acondi-cionamento das dúas plantasdo inmoble. Unha destinaraseós servizos veterinarios e aoutra estará dedicada á admi-nistración agraria. Ademais,indicou que o edificio estaráadaptado ás persoas con mo-bilidade reducida ó contar conascensor. Tamén estará equi-

pado con novas tecnoloxías,segundo indicou a voceira dogrupo da oposición melidense.

Vella reivindicaciónO local da Cámara Agraria ató-pase en desuso dende hai va-rios anos. Dende que osservizos agrarios se traslada-ron de ubicación, o baixo cum-

pría a función de garaxe paraos vehículos que utilizan paraos seus desprazamentos osfuncionarios da consellería.Non obstante, Vázquez advirtedo seu “estado de abandonopreocupante”, que inclusolevou a que algúns veciños in-terpuxeran varias denunciaspor esta causa.

Alumeado ereparaciónde viais noPOS de 2010O alumeado de zonas céntricasque carecían de puntos de luze a reparación de varias rúas eviais, tanto no centro urbanocoma no rural, foron as actua-cións que o Concello de Melidepriorizou no Plan de Obras eServizos (POS) da Deputaciónda Coruña para o 2010, apro-bado en pleno extraordinarioo día 30 de novembro.

A inversión total será de240.000 euros e estará repar-tida en tres tipos de melloras.Por unha banda, poñeransepuntos de luz na Avendida deToques e Friol e na Ronda dePontevedra. Esta actuaciónterá un custo de 80.000 euros.

Para o arranxo das rúas LinoSexto, Froito Novo, Roca Sal-gado en Priorada, AntonioRon Varela, a Avenida de Bue-nos Aires e para a construcióndunha rotonda de acceso ócentro de día, destinaranse70.000 euros.

No rural realizaranse mello-ras nas aldeas de Golán eOrois por valor de 90.600euros. Repararanse as cone-xións entre Golán e Portela,entre Castiñeiroa e Orois e nopropio núcleo de Golán.

Os tres grupos tamén acor-daron dedicar 112.000 euros agastos correntes, entre eles apagar o recibo do lixo e a luz.

Vista da Cámara Agraria Local, ubicada na rúa Froito Novo

Habilitaraseunha planta deveterinaria eoutra para administración

Máis de 20 toneladas de plásticos agrícolas a reciclar

Os gandeiros e agricultores doconcello de Melide reciclaránmáis de 20 toneladas de plás-ticos agrícolas que foron reco-llidos na última campañaposta en marcha polo Concelloo pasado mes.

Ó longo deste período, unvehículo municipal percorreucada unha das parroquias re-collendo estes materiais. Osveciños, que previamenteforan informados mediante unbando do calendario de reco-llida que se programou, depo-sitaron os plásticos nos seusrespectivos campos da festa. Omaterial recollido será tratadoagora por unha empresa auto-rizada para a súa reciclaxe.

O obxectivo é eliminar estesrestos de xeito que non ocasio-

nen un problema medioam-biental. Queren evitar o seuamoreamento en vertedoirosincontrolados ou a carón dospropios domicilios ou explota-cións gandeiras, debido á súadifícil capacidade de deterioro.

Programa consolidadoTrástase dunha iniciativaposta en marcha pola Conce-llería de Medio Ambiente, quexa está consolidada. Lévase acabo cando conclúen as tem-poradas de traballo no campo.

O concelleiro de Medio Am-biente, Manuel Prado, amosouo seu agradecemento á veci-ñanza por colaborar “contodas as campañas que pro-movemos a prol da reciclaxe edo coidado do contorno”.

10 Melide Cerne 48. Decembro 2009

O concello invertirá90.500 euros na mellorade viais no rural

O arranxo de varias pistas enparroquias no rural melidenseé o contido do Plan de Mellorade Infraestruturas no MedioRural (Peim) do 2009. O go-berno local asinou un conve-nio coa Consellería de MedioRural por valor de 90.500euros que contempla ditas ac-tuacións no marco do Peim.

Nesta ocasión, os traballosde reparación serán nas pistasdo lugar de Paraños, na parro-quia de Maceda, no vial queune as parroquias de Xubial e

Zas de Rei, pasando polo lugarde A Rata e tamén se mellora-rán as comunicacións dos nú-cleos de San Cosme e Camposcoa vila melidense.

Dende o concello pedíronllea Medio Rural que as obras“comecen o antes posible”.Neste sentido, dende o go-berno local destacaron a súaaposta pola “conservación emellora das infraestruturasviarias do rural”, xa que “casea metade da poboación meli-dense está afincada no rural”.

Cea presenta ante aDeputación o arranxoda estrada Golán-OroisO concello de Melide presen-tou ante a Deputación de ACoruña o proxecto de mellorado vial que une as parroquiasde Golán e Orois. Trátasedunha estrada moi frecuen-tada por vehículos de elevadatonelaxe e por maquinariaagrícola.

As obras consistirán na re-paración do firme nun tramode 2,6 quilómetros e no en-sanchamento da estrada ata

cinco metros. O goberno da lo-calidade estimou o custo des-tas actuacións en máis de56.000 euros.

A alcaldesa melidá, SocorroCea, reuniuse co vicepresi-dente da Deputación, PabloVillamar para solicitar a cola-boración do ente provincial.Dende o concello confían enque a institución aprobe o pro-xecto neste mes para executaloa comezos do 2010.

Melide agarda un informede Fomento para aprobarinicialmente o PXOM

O Concello de Melide esta áespera de que o Ministerio deFomento remita un informesobre o Plan Xeral de Ordena-ción Municipal (PXOM) paradarlle ó documento a súaaprobación inicial. Tras estetrámite, o plan pasará a expo-sición pública.

Segundo explicou a alcal-desa da vila, Socorro Cea, oministerio que dirixe JoséBlanco -fillo adoptivo de Me-lide- ten que remitir ó conce-llo un documento relacionadoco paso da estrada N-547, cuxatitularidade corresponde ó de-partamento estatal, polo terri-torio melidense.“Non sabemosse será en decembro ou en xa-neiro”, indicou Cea sobre a

chegada do informe.Trala súa recepción, convo-

carase un pleno no que se daráa aprobación inicial ó PXOM.Despois deste paso, o docu-mento pasará por unha fase deexposición pública. Dende oConcello teñen previsto queeste período teña unha dura-ción de dous meses -o máximoque permite a lexislación- paraque “os veciños poidan consul-talo tranquilamente”.

Os planos estarán expostosno Multiusos melidense, ondevarios técnicos atenderán asdúbidas dos veciños. Duranteestes dous meses abrirase unperíodo de alegacións ó docu-mento que, trala súa resolu-ción, pasará a aprobarse

provisionalmente e remitiraseá Xunta para que dea a acep-tación definitiva.

Cea precisou que no plenode aprobación inicial tamén seconcretarán os horarios habi-litados para que os melidensespoidan consultar o plan.

Máis zonas verdesNa actualidade, Melide contacon 45.000 metros cadradosde zonas verdes ou parques,incumprindo a Lei 9/2002 deOrdenación Urbanística e Pro-tección do Medio Rural de Ga-licia, feito polo que o anteriorPXOM foi rexeitado polaXunta. O novo plan contemplaunha superifice de 250.564metros dirixidos a zona verde.

Edificios en construción no casco urbano de Melide

ASETEM-CCA agasalla ós seus socios un anuncio gratuíto nun

número do Cerne en 2010

Infórmate no 981506188 ou ven á sedena R/Lino Sexto Sánchez, 2, baixo.

info@asetem.com

A Fiscalía recorre o fallo que absolve ós acusados polo verquido no Catasol

Un axente de Medio Ambiente mide a talla das troitas mortas a causa do verquido no Catasol

lación da Fiscalía defende queo informe foi “debidamenteratificado” por axentes do ser-vizo de Conservación da Natu-reza, que compareceron navista oral e responderon a pre-guntas sobre o informe, xa queparticiparan na toma de mos-tras da auga contaminada nomomento do verquido.

A Fiscalía reclama que se ad-mita a trámite o recurso e serevogue a sentenza actual, di-tándose outra en termos con-denatorios.

Segundo indicou o presi-dente da Asociación de Troi-

teiros Río Furelos, XavierPazo, haberá que esperar unprazo aproximado dun mespara que volva celebrarse unnovo xuízo. Amosaron a súadisconformidade coa citadasentenza e a confianza en queo caso se resolva cun fallo con-denatorio.

Pena dun ano de prisión A Fiscalía pediu para ManuelRíos Roibás e Javier VarelaGalego -responsables do ver-quido- unha pena dun ano deprisión ademais dunha multade 10 meses cunha cota diaria

de 12 euros e responsabilidadepersoal subsidiaria en caso deimpago e inhabilitación paraexercer a profesión durantedous anos. Tamén solicitou opago dunha indemnización de22.608 euros á Consellería deMedio Ambiente.

Vedado á pescaNa actualidade, o río Catasolleva máis de dous anos vedadoá pesca. “Tardará moitos anosen recuperar a poboación detroita que había”, indica Pazo,xa que morreron os exempla-res reprodutores.

Melide apúntase á compostaxe caseiraUns 25 veciños de Melide xadispoñen nas súas casas decomposteiros domésticos re-partidos polo concello a travésdo programa de compostaxena casa, tutelado pola asocia-ción ecoloxista Adega. Destexeito, estas 25 familias obte-rán compost caseiro a travésdo almacenamento dos resi-duos orgánicos que xeren nointerior do aparello que entre-gou o concello.

Tras asistir a unha charla in-

formativa impartida por untécnico de Adega, os partici-pantes no programa xa come-zaron a almacenar osrefugallos, que despois pode-rán utilizar como fertilizantespara a horta ou o xardín.

Cada familia recibirá tres vi-sitas dunha educadora am-biental ó longo de sete meses-o tempo que tarda en facerseo compost- para comprobarque o proceso se realiza co-rrectamente.

Melide 11Cerne 48. Decembro 2009

O xulgado non contemplou o informe de MedioAmbiente por noncomparecer osseus autores

A Fiscalía recorreu a sentenzado xulgado do Penal númerocatro de A Coruña que absol-veu ós presuntos responsablesdo verquido de purín no ríoCatasol -que se produciu ensetembro de 2007- dun delitocontra os recursos naturais e omedio ambiente.

Dende o Ministerio Fiscalalegaron un “erro” na valora-ción das probas, xa que o ma-xistrado que ditou o falloxudicial non tivo en conta uninforme emitido polo Labora-torio de Medio Ambiente deGalicia no que se indicaba queno momento do verquido exis-tía nas augas do Catasol unhaconcentración de osíxeno infe-rior ós 6 miligramos por litro,algo que, segundo os criterioscientíficos, é “muy inferior” ánecesaria para garantir a vidados peixes.

O documento non foi consi-derado na sentenza xa que osseus autores non comparace-ron no xuízo oral para ratifi-calo. “No puede acreditarse lapeligrosidad del vertido reali-zado”, agrega a resolución.Neste punto, o recurso de ape-

Polémica polonúmero depeixes mortoscontabilizados

A sentenza do xulgado doPenal número catro de A Co-ruña considera probado que overquido procedeu da explota-ción porcina de Manuel Ríos,quen encargou a Javier Varelaa instalación dunha bomba deimpulsión na fosa de puríns dagranxa. O tubo deste sistemafoi colocado sobre o peche ex-terior, sitio onde se localizou overquido. A consecuenciadeste feito morreron máis de2.600 troitas, unha anguía eoutras especies acuícolas.

Pazo asegura que se contabi-lizaron moitas máis troitasmortas, “máis de 4.000”.“Está reflexado na denunciaque puxemos ante a GuardiaCivil”, asegura.

Segundo explica, este su-posto cambiaría o tipo depena, xa que as sancións com-pútanse atendendo a uns bare-mos de cantidade e de tamañodos exemplares. Deste xeito,aumentaría a contía da indem-nización que, no caso de di-tarse sentenza neste sentido,os acusados terían que aboar áConsellería de Medio Am-biente.

Os troiteiros melidensesagardan a resolución do casono sentido oposto á sentenza.

O aforro gaña ó consumono alumeado de NadalOs concellos da zona intentan recortar gastos aíndaque recoñecen que é un servizo “importante”A crise e a vontade por fomen-tar a conciencia do aforroenerxético levan ós concellosda comarca a examinar cadavez máis o gasto no alumeadode Nadal. Algo que na prácticase traduce en que as lucesestán menos días e durantemenos tempo acesas, ademaisde instalarse en menos rúas.

En Melide, o Concello tenprevisto acender o alumeadoarredor entre a segunda se-mana de decembro e o día 15.Segundo confirma a alcaldesada vila, Socorro Cea, utiliza-rase un tipo de luces de baixoconsumo. “Instalaremosunhas luces tipo Lef, de pe-queno tamaño, que aforranmoito máis que as bombillasclásicas. Ademais queda máisbonito”, comenta Cea.

A inversión do concello nainstalación e alugueiro destesadornos rondou os 5.000euros en anos anteriores. Aisto hai que sumarlle o con-sumo a maiores que hai du-rante o tempo que estánoperativos. En Melide, poñe-ranse nas principais rúas e nazona vella “porque é onde haimáis comercio”, indica Cea.Neste punto, alude a que oalumeado de Nadal é un gastoa maiores pero é “importante”,porque o reclaman os comer-ciantes.

En Toques o acendido doalumeado retrasarase ata “tresou catro días antes de Noite-boa”, segundo indica o alcalde

Alumbrado navideño con luces de baixo consumo

Santiso confía nodesbloqueo da víaVisantoña-MelideO arreglo da estrada que une onúcleo de Visantoña, no con-cello de Santiso, coa vila deMelide parece estar a piquesde desbloquearse, xa que a Di-putación de A Coruña enviarános vindeiros días o proxectode mellora para que a Xuntainicie os trámites de expropia-ción dos terreos afectados.

Así o comunicou o diputadoprovincial de vías e obras, Ber-nardino Rama, na reunión querecentemente mantiveron ve-ciños das parroquias polas queatravesa o vial -Visantoña, Ri-badulla, Beigondo, SanRomán e Pezobre en Santiso eCampos, San Martiño e SantaMaría en Melide-, os alcaldesdestes dous concellos, OvidioLeiva e Socorro Cea, respecti-vamente, e representantes daDiputación.

Os veciños presentes na

xuntanza, convocada pola aso-ciación O Noso Lar, e á quetamén asistiu a presidenta deAsetem, Sonia Valiño, descar-taron iniciar calquera tipo demedida de presión ou mobili-zación polo momento. Acorda-ron dar unha marxe de 15 díaspara que a institución provin-cial reinicie os trámites.

Retrasos reiteradosO arreglo desta estrada é unhavella reivindicación dos veci-ños, que dende hai uns dousanos loitan porque comecen asobras que levan acumulandoretrasos de xeito reiterado. Noúltimo período, a actuación es-tivo bloqueada debido ó re-traso nas alegacións que sepresentaron ó proxecto.Agora, os veciños agardan quea Xunta faga as expropiaciónscon carácter de urxencia.

da vila, Jorge Calvo. O rexedoramósase contrario a que asluces estean acendidas du-rante toda a noite. “No tienelógica que las luces estén en-cendidas toda la noche”, ase-gura. Ademais, indicou quetomarán “alguna medida”para aforrar neste capítulo degasto.

“Experimento” en Santiso O caso de Santiso é diferente óde Melide e Toques. Nesteconcello poñerán por primeiravez nos últimos anos o alume-ado navideño. “Ten que no-

tarse que estamos no Nadal”,asegura o alcalde, OvidioLeiva. Mercaron 17 arcos deluces que instalarán nas dúaszonas urbanas do concello -Arcediago e Visantoña- e noslímites do concello, sobre asestradas que o atravesan. Trá-tase de luminarias “modernas”e dotadas de luces de baixoconsumo.

En canto ó horario de acen-dido, o concello tampouco es-catimará en gastos e conectaráas luces ó alumeado público,polo que estarán acesas dendeo anoitecer ata o amencer.

Toques vende o seu“paraíso interior”na Turexpo galegaO concello de Toques promo-cionouse como “paraíso inte-rior” na I Turexpo de Galicia,que se celebrou dende o 27 ó29 de novembro na Feira In-ternacional de Galicia, na lo-calidade pontevedresa deSilleda.

As fervenzas de Brañas, aCapela do San Antolín ou ocastro de A Graña, xunto coasrutas de sendeirismo que dis-corren polo concello foron al-gúns dos atractivos turísticosque poideron coñecer os case6.000 visitantes que se ache-garon á feira. Toques dispoñíadun stand propio, no que su-puxo en palabras do alcalde,Jorge Calvo, “la primera ac-ción promocional turísticadesde el propio concello”.

Repartíronse tarxetas conimaxes dos espazos máis re-presentativos da localidade.Tamén estaba presente o To-quiño, o símbolo do concello,plasmado en marcapáxinas,chaveiros e pins.

Dentro da feira, á que asisti-ron turoperadores de 21 paí-ses, Toques tamén estabapresente no posto de Terras deUlla e Tambre e no da comu-nidade galega. A promocióncompletábase no stand do Xa-cobeo, onde Toques aparecíarepresentado nos folletos doCamiño Primitivo e do Nortecara a Santiago.

Superficie en Rede NaturaA natureza ten un papel pre-ponderante na promoción quefai o concello. Non é paramenos, xa que un 40% da súasuperficie está protexida polaRede Natura 2000. “É, sen dú-bida, un dos máis fermosos re-ferentes da paisaxe do interiorde Galicia”, di unha das tarxe-tas promocionais. Ademais, tamén se fixo fin-capé na localización, polo quese distribuíron folletos que in-dicaban cómo chegar ata oconcello dende as cinco capi-tais galegas.

12 Comarca Cerne 48. Decembro 2009

Os concellos ultiman a redacción dos proxectos para o novo Plan EO plazo paraconcretar asobras remata afinais de anoAchégase o remate do ano econ el os apuros para deixartodo pechado. Estes días, nosconcellos da Terra de Melideultiman a redacción dos pro-xectos do Fondo Estatal de In-versión Local (Feil), taméncoñecido como Plan E, xa queo prazo para presentar as ac-tuacións para o ano que vénremata o próximo 31 de de-cembro. Desta volta, as cuan-tías das que dispoñen as arcasmunicipais son inferiores ásque manexaron este ano, xa

que o orzamento total do plantamén é menor, ó pasar de8.000 millóns de euros nesteexercicio a 5.000 para o vin-deiro ano.

No Concello de Melide estánultimando a redacción dosproxectos, entre os que estánincluídos a mellora de variasrúas do casco urbano e actua-cións nas beiras do río Fure-los, nas instalaciónsdeportivas municipais e oarranxo de varias pistas rurais.

En total, o consistorio meli-dense dispón de algo máis de854.000 euros, que invertiráen “seis ou sete proxectos”, se-gundo indicou a alcaldesa dalocalidade, Socorro Cea.

Para este exercicio, o conce-llo dispón de menos fondos encomparación coa anterior edi-

ción, que concedera a Melide1,4 millóns de euros. Daquela,repartíranse en 14 proxectos.

Falta a valoración técnicaEn Santiso destinarán os case220.000 euros cos que contaná construción da traída deauga, concretamente a instalaras tubaxes de conducióndende os depósitos ata as dúaszonas urbanas do concello, Vi-santoña e Arcediago. Tal ecomo explicou o alcalde da lo-calidade, Ovidio Leyva, dividi-rán os fondos en tres partidas.Non obstante, aínda nonteñen feito ó reparto nin a re-dacción das actuacións xa queestán á espera das valoraciónstécnicas, informou o alcalde.

Leyva explica que co ante-rior plan, que aportou

372.000 euros, o presupostopor habitante era de 180 eurose para o 2010 será de poucomáis de 100 euros. Aínda así,recoñecede que estes fondosson “unha aportación signifi-cativa para as contas do con-cello”.

Toques ten todo preparadoEn Toques xa teñen todo o tra-ballo realizado. Contan conalgo menos de 145.000 euros,que repartirán en tres proxec-tos. A ampliación dun camiñointerior en San Martiño, paraa que destinaron 78.320euros; actuacións en pistas dointerior dos núcleos de Cas-telo, Baamonde a As Penas,que teñen presupostados29.630 euros; e obras en ca-miños de Goiás e nos de Aro

do Pleito, por un importe dealgo máis de 36.830 euros.

Ó igual que ocorre nos ou-tros concellos da comarca, adiferenza entre os fondos de2009 e 2010 é notable. En To-ques traballaron con 256.100euros, que repartiron en dúaspartidas. A maioritaria, de199.980 euros foi destinada arealizar diversas melloras nocentro multiusos da vila. Osfondos restantes utilizáronsepara reparar a vía que une asparroquias de San Xulián e aPonte da Pedra, ademais denoutras de similar naturezanoutros núcleos do concello.

Como acontecera co anteriorplan, os concellos da zona des-tinan a maior parte dos recur-sos ó arranxo de diversasinfraestruturas.

Santiso merca maquinaria deasfaltado para bachear pistasO Concello de Santiso acabade mercar maquinaria de as-faltado destinada a bachear aspistas das zonas rurais. O al-calde do concello, OvidioLeiva, confirmou que adquiri-ron un camión con gravillador,un rodillo apisonar e un ca-mión con cuba para o alqui-trán por un importe total depreto de 100.000 euros.

Trátase de máquinas de se-gunda man, que se atopan enboas condicións para o seu usoe “están ben revisadas”, se-gundo Leiva. Foron mercadas

á empresa Automoción LaJunquera.

Con esta compra, o concellopretende “ter sempre en boascondicións as pistas do rural”e “actuar de xeito rápidocando aparezan baches”. Estestraballos “complementarán”as obras que se leven a cabonas estradas principais, queseguirán tramitándose a tra-vés dos distintos programashabilitados dende instituciónsprovinciais ou autonómicas.“Cos fondos que chegan daXunta ou da Diputación non

podíamos abarcar tódalas pis-tas. Agora poderemos repara-las nós”, precisou o rexedor.

Saneamento en ChorénPor outra banda, estes días es-tran na súa fase final as obrasde saneamento no núcleo deChorén, pertencente á parro-quia de Barazón. Esta actua-ción, que beneficia a máis de30 vivendas, comezou no mesde setembro. Cun presupostosuperior a 160.000 euros, rea-lizouse a acometida de tubaxesdende a depuradora.

Comarca 13Cerne 48. Decembro 2009

CerneMáis de catro anos

facendo información dende e para a Terra de Melide

Deséxalle bo Nadal!

14 Cultura e lecer Cerne 48. Decembro 2009

Furelos e Barazón darán a benvida á TDT coa chegada do 2010

As aldeas de Furelos en Melidee a de Barazón en Santisoserán os dous primeiros nú-cleos da comarca en diciradeus á televisión analóxica edar a benvida á Televisión Di-xital Terrestre (TDT). Faranoco comezo do 2010. As dúasparroquias, incluídas na áreatécnica de Santiago para a im-plantación da TDT como luga-res para a implantación deantenas reemisoras, foron se-leccionados para inaugurar ocalendario de acendido danova televisión. Xunto a estasdúas, tamén se activarán as es-tacións reemisoras de Órrea(Agolada), Rodeiro e Bascuas(Vila de Cruces).

Para dar cobertura a Furelosinstalouse recentemente unmicroreemisor no lugar de Pe-nagundín, na aldea próximade O Meire, que tamén que-dará cuberta. Segundo expli-cou a concelleira de Medios deComunicación,Anabel Ramos,o concello encárgase de reali-zar as obras oportunas para ainstalación da antena, que

Reparto de TDT. O concello melidense repartiu 20 adaptadores de TDT entre persoas con de-pendencia, en risco de exclusión ou con discapacidade. Debido ao interese que espertou a cam-paña, dende o concello ampliárona ata o próximo 30 de decembro. Deste xeito, os veciños maioresde 80 anos que vivan sós, os maiores de 65 con grao de dependencia recoñecida de nivel I ou IIe as persoas con discapacidade auditiva ou visual superior ó 33% que desexen recibir un TDT de-berán comunicalo á Concellería de Benestar e Igualdade antes do 30 de decembro, segundo in-dicou o goberno local. Na foto, a alcaldesa, Socorro Cea, entrega un TDT a un veciño.

neste caso consistiu nunhaplataforma de formigón. Ostraballos técnicos corren acargo da firma Retegal.

Ramos engadiu que o conce-llo solicitou á Xunta un in-forme para coñecer polomiúdo a cobertura que haberáno concello, para ter en contaas chamadas zonas de sombra,

que non poderán ver a TDT. No caso de Barazón, esta ac-

tuación era unha demandaperseguida polos veciños, xaque o núcleo se atopa nunhadas chamadas zonas de som-bra.

Acendido en 44 concellosO plan de acendido na área de

Compostela afecta a 44 conce-llos, 39 deles na provincia daCoruña e os outros cinco na dePontevedra. Nesta zona a datatope fixada para a transiciónda televisión analóxica á dixi-tal foi o 31 de decembro. Entotal instalaranse 55 equipospara dar cobertura a todo o te-rritorio galego.

Os concellos

encárgnase das

obras mentres que a

parte técnica corre a

cargo da Xunta

O campo defútbol ten vestiarios renovados

O campo de fútbol municipalde Melide estreou novos ves-tiarios e duchas completa-mente reformadas. As obrasafectaron ás instalacións xaexistentese e ademais cons-truíronse dous novos cambia-dores debaixo das bancadas.Este espazo usábase ata agoracoma almacén.

O equipamento co que sedotaron as instalacións foronoito bancos, oito percheiros e52 taquillas individuais.

Por outra parte, tamén semellorou a accesibilidade óspropios vestiarios, xa que secambiou a escaleira por outrade perfil lateral.

Estas melloras realizáronsecon cargo ó Fondo Estatal deInversión Local (Feil), cun im-porte superior ós 35.000euros. A este orzamento su-mábanse axudas concedidaspola Xunta anterior por valorde 20.000 euros e outros20.000 que aportou o conce-llo, co que o presuposto totalfoi de 75.000 euros.

Dende o consistorio meli-dense destacan que estasobras eran unha “prioridade”,xa que as instalacións non serenovaran dende que se cons-truíra o estadio, nos anos 70.

Novos cómics de heroespara a biblioteca melidá

A biblioteca melidá Xosé Váz-quez Pintor recibiu en novem-bro novos volumes. Trátase demedio milleiro de cómics ad-quiridos polo concello ani-mado polo éxito que ten estetipo de literatura entre tódolospúblicos, ben sexan nenos oulectores adultos.

A maioría dos títulos van di-rixidos ós máis mozos. Nocentro pódense atopar volu-mes de persoaxes clásicoscoma Mafalda ou dos Simp-son.

Os grandes heroes de tódo-los tempos teñen un sitio es-pecial. Mercáronse os seus

títulos máis cobizados, como éo caso de ‘Superman Rojo’,‘Batman Año I’ ou ‘Blake yMortimar’.

No caso dos cómics mangadestacan La espada del inmor-tal e Evangelium. Tamén haireferencias da banda deseñadaentre as que se atopan ‘Animalman’ ou ‘El último hombre’.

Polo de agora, os cómics sóse poden ler na propia biblio-teca. De tódolos xeitos, o per-soal técnico do centro traballana catalogación dos volumespara que os lectores as poidanlevar para a casa mediante osistema de préstamo.

Entre os 500 volumes hai títulos clásicos,xuvenís, manga e banda deseñada

‘O Nadal na túa parroquia’ xunta a netose avós nos locais sociais do rural de Melide

Os nenos e os maiores do ruralmelidense teñen estes díasunha nova ocasión para com-partir os seus momentos delecer. A través da actividade ‘ONadal na túa parroquia’, orga-nizada polo Concello de Me-lide, poden asistir aobradoiros nos que elaborarándistintos obxectos relaciona-dos coas tradicións do Nadal.Os máis novos farán postais eos maiores centros florais.

Estes encontros interxera-cionais, que se celebran nos lo-

cais sociais de cada parroquiason totalmente gratuítos, eforon deseñadas para que “osmaiores que acompañen óspequenos teñan outra activi-dade para eles”, explicou aanimadora sociocultural doconcello, Rosalía Romero.Tamén se buscaba que as per-soas que viven no rural “nonteñan que desprazarse sempreá vila”.

A actividade, impartida pordúas animadoras sociocultu-rais, celébrase no local socialde cada parroquia ás 17.30horas e teñen unha duraciónde hora e media. Os asistentesnon terán que levar ningúntipo de material, que xa llesentregan as monitoras no pro-pio local social.

Os encontros comezaron odía 24 en Santalla, con “moiboa acollida”, segundo indicouRomero. Ó longo do mes dedecembro celebraranse en Fo-lladela, o venres día 4; en SanSalvador, o mércores 9; á pa-rroquia de San Martiño toca-ralle o día 10, xoves; o luns día14 celebrarase en Campos; odía 15, martes, en Moldes; omércores 16 será o turno deFurelos; o xoves 17, terá lugaren Leboreiro e as actividadesrematarán en Meire o venres,día 18 de decembro.

Ademais, o concello orga-niza sesións de contacontos norural para os días 28, 29 e 30de decembro e 4 de xaneiro.Haberá servizo de bus para re-coller ós nenos que acudan.

A actividade é gratuíta e ten unha duración de unhahora e media

Cultura e lecer 15Cerne 48. Decembro 2009

Santa María de Leboreiro declarada‘Fito do Camiño’ pola Xunta

A igrexa medieval de SantaMaría do Leboreiro, en Me-lide, foi seleccionada polaXunta de Galicia, a través daConsellería de Cultura, paraentrar a formar parte do pro-grama ‘Fitos do Camiño’. Estainiciativa, que desenvolvenconxuntamente as comunida-des polas que avanza a rutafrancesa do Camiño de San-tiago -Aragón, Navarra, LaRioja e Castilla y León- pre-tende destacar os conxuntosmonumentais singulares. Bús-case presentar ós peregrinos ea calquera visitante, os monu-mentos xacobeos representati-vos de cada zona.

Dende o Xacobeo valoraronas pinturas murais que se con-servan na igrexa do Leboreiro,así como o conxunto patrimo-nial da aldea, onde tamén seatopa un hospital

As outras propostas queaporta a comunidade galega óprograma son o núcleo do Ce-breiro, no concello de Pedra-fita, o mosteiro de Samos, aigrexa de Vilar de Donas, enPalas de Rei, e a propia Cate-dral de Santiago.

Ademais de sinalizar cadaun destes espazos, o Xacobeoproxecta distintas actuacións

en cada un deles. No caso daigrexa melidense proseguirasecos traballos de restauraciónlevados a cabo nos últimosanos. De cara a dala a coñecera peregrinos e turistas, aXunta traballa para ofrecer vi-sitas guiadas no propio temploe no conxunto da aldea.

SinalizaciónA iniciativa xacobea presta es-pecial atención á sinalizacióndos monumentos que foronincluídos dentro do programa.Segundo informou a Xunta, acarón de cada un deles instala-rán un elemento sinalizadorpara que os visitantes poidan

identificalos como espazo per-tencente á rede de ‘Fitos doCamiño’. Este sinal estaráconstruído con platinas deaceiro, que amosarán a suce-sión das distintas etapas doCamiño Francés.

Porta do Camiño na vilaA aldea de Santa María do Le-boreiro é a entrada do Camiñode Santiago en territorio meli-dense. O núcleo era nomeadono século XII como CampusLeporarium.

Actualmente conserva un in-teresante patrimonio monu-mental, coa igrexa, o antigohospital de peregrinos e a

ponte sobre o río Seco.O templo relixioso conserva

unha serie de pinturas muraisdatadas do século XVI, queforon restauradas hai unsanos. O conxunto está repar-tido en tres cadros, ‘A flaxela-ción de Cristo’, ‘A visitación deSanta Isabel á Virxe María’ e‘O martirio de San Sebastián’.

A ponte sobre o río Seco,construída cun só arco, estádatada no século XIV e foi res-taurada no ano 1984.

Na aldea tamén houbo unimportante obradoiro de te-lleiros, do que se conserva undos fornos que se utilizabanpara cocer o material.

Alcaldes dacomarca reclamanmelloras naruta xacobea

Os alcaldes da Mancomuni-dade de Concellos Galegos doCamiño Francés, organizaciónna que está integrada a vila deMelide, reclamáronlle ó Con-selleiro de Cultura, RobertoVarela, melloras no mante-mento da ruta e no estado dosalbergues.

Os once representantes mu-nicipais reuníronse co titulardo departamento autonómicoen Arzúa, nunha xuntanzapreparatoria para o Xacobeo2010. Alí pedíronlle máis axu-das para poder sufragar osgastos de mantemento queimplica a ruta e os albergues.

Neste punto, insistiron nanecesidade de buscar unha so-lución efectiva para os proble-mas de aloxamento quepoidan xurdir de cara ó anovindeiro, debido a que as pra-zas dispoñibles nestes centrosson moi limitadas, ó entenderdos rexedores. O conselleiroavanzou que a Xunta estudasubir o prezo das pernocta-cións a 6 euros, para sufragaro seu mantemento ademais deofrecer un servizo “de maiorcalidade”.

Por outra banda, reclama-ron “urxencia” para a aproba-ción da delimitación doCamiño, para reducir o tempoque os veciños tardan en con-seguir o expediente precisopara a execución de obras nasvivendas ou propiedades.

A Xunta destina 6 millónspara o Camiño Primitivo

A Xunta aprobou unha partidade 6 millóns de euros para ac-tuacións en catro rutas do Ca-miño de Santiago, entre elas oCamiño Primitivo, que disco-rre polos concellos de Toquese Melide.

Segundo informou o Xaco-beo, entidade dependente daConsellería de Cultura, as ac-tuacións que se levarán a caboserán sobre o trazado dasrutas e de rehabilitación e am-pliación da rede de albergues.

No Camiño Primitivo faransetraballos de roza e limpezanun tramo de 127 quilómetros,ademais do arranxo do piso,plantación de árbores ou se-mentado de céspede.

O Xacobeo tamén reforzaráa sinalización dos marcos ecunchas existentes, ademaisde instalar novos indicativos.Como novidade, en cada al-bergue haberá un cartel infor-mativo sobre o seguinte tramoque percorrerá o camiñante.

O Xacobeo

estudia ofrecer

visitas guiadas

no templo e por

toda a aldea

A igrexa do Leboreiro, co hórreo celta en primeiro termo

16 Cultura e lecer Cerne 48. Decembro 2009

Herba Grileira amosa ósmozos “outra vía” deaprender coa cultura

Un momento da actuación de Herba Grileira na Semana da Música

Trompos no San Mariño en Melide

Os alumnos do Instituto deMelide celebraron o día doSan Martiño facendo xirar osseus trompos. “Polo San Mar-tiño, trompos ao camiño” be-rraron os escolares que secongregaron o 11 de novembro

na Praza do Convento. Na ac-tividade, organizada para re-cuperar este xogo popular,colaborou a Asociación Galegado Xogo Tradicional e Popu-lar, que a miúdo desenvolveactividades similares no IES.

Gran éxito da Semana daMúsica na súa XX edición

A Semana da Música de Me-lide culminou a súa XX edi-ción con gran éxito de público.No seu vinte aniversario, oevento -organizado pola CoralPolifónica de Melide- estivoadicado especialmente ásagrupacións musicais da co-marca. Así o acordou en asem-blea a propia coral, que quixo“agradecer de corazón a súaxenerosidade e aplaude o seutraballo”.

Tiveron especial recordopara as formacións desapare-cidas ó longo destes 20 anos,coma os irmáns Garceiras,Voces de Melide ou Voces fe-mininas.

Durante seis días, a igrexade Melide, acolleu actuaciónsde distintas formacións demúsica e baile tradicional dacomarca, entre as que estaban‘A Maristela’ de Sobrado, ‘OBingo Birón’ de Toques, ‘Tri-muíños’, ‘Axóuxere’, ‘HerbaGrileira’, ‘Castelo’ e ‘FroitoNovo’ de Melide. Tamén ac-tuaron as corais de Santiso, deMelide e de Sobrado, entre ou-tras formacións musicais.

Comezou en 1987A primeira Semana da Músicacelebrouse en 1987 e non vol-veu organizarse ata o 1991,cando colleu as rendas a coral.

“Ver que hai outra vía de di-versión, de coñecer unha parteimportante da nosa cultura edisfrutar facéndoo”. Esta é afilosofía de Herba Grileiradende a óptica dunha alumnade baile tradicional e gaita,Eva Balboa. Palabras total-mente compartidas polo seuprofesor, Miguel Varela. Estaescola de música e baile tradi-cional nace en Melide o pa-sado mes de setembro. Conapenas tres meses de historia,xa conta con 50 alumnos den-tro das súas catro disciplinas:gaita, acordeón, percusión ebaile tradicional, repartidas entres niveis de ensinanza, ini-ciación, continuación e perfec-cionamento. Os ensaios son ossábados e a finais de mes xún-tanse tódolos grupos para

facer un ensaio xeral. “Todostocamos o mesmo repertorio ea final de mes quedamos paratocalo xuntos”. “Queremosdisfrutar con isto”, repite. Eentre os proveitos que lle qui-tan está o de viaxar. “Estivenen Italia e na Bretaña grazas aestar nun grupo”.

Miguel conta que a gaita é aensinanza que ten máis éxito.Agora mesmo son 22 persoas.Para o ano xa pensan en darclases de baile para nenos. Mi-rando ó futuro próximo, can-tarán os Reis polos bares davila. Ademais, traballan na or-ganización da Foliada, na queparticipará un grupo de San-turce (Bilbao). Despois, HerbaGrileira irá a terras vascarpara celebrar o Día das LetrasGalegas.

Tiveron a súa primeira ac-tuación na Semana da Música.“A xente quedou contenta esorprendeuse, porque vironalgo novo que non esperaban”,comenta o profesor. Na actua-ción participaron unha parellade baile, un trío de acordeóns,gaitas e tamén houbo unhaparte de canto.

Recoñecen que parte doéxito da escola vén dado polalonga tradición musical queagromou hai décadas na vila.Eva e Miguel citan, entre ou-tros, ós irmáns Garceiras e aFroito Novo. “Tiveron reper-cusión en toda Galicia e deixa-ron un repertorio ó que nosremitimos agora”, di Eva. Nonobstante, cren que o baile tra-dicional estaba “moi mal coi-dado” nos últimos anos.

Cultura e lecer 17Cerne 48. Decembro 2009

JESÚS GÓMEZ LAREO, director de teatro de Charamela

“Se esta obra non ten éxitoserá un fracaso para nós”

Gómez Lareo lendo ‘Se o sei... non volvo á casa’

Coa ollada posta no sábado 12de decembro, Jesús GómezLareo, amósase confiado enque a representación da obrateatral ‘Se o sei...non volvo ácasa’ de Manuel Varela Buxánten que ser “todo un éxito”.Será unha actuación especial,para culminar o ano no que seconmemora o centenario donacemento do escritor.

-‘Se o sei... non volvo ácasa’ é unha vella coñe-cida para vostede. Por quedecidiu volver levala áescea?-É unha obra á que lle teñomoito cariño, sobre todo polaamizade que tiña con VarelaBuxán. Paréceme que está moiben escrita e que todo Melidea debe coñecer porque fala davida cotiá e da emigración, quepor desgraza, tamén temos nonoso pobo.

-Con esta peza recorreuGalicia enteira-Si, fixen unha xira durantedous anos e medio dirixindo áSociedade Cultural Ledicia deBurela na que recorremos todaa comunidade. Tivemos máisde 100 actuacións. Veunos vero autor e foi daquela cando ocoñecín e me dedicou o libretoda obra. Ademais, quedamosterceiros nun concurso enLugo e tamén a fomos repre-sentar a Barcelona.

-Algunhas destas actua-cións foron moi emotivas-Lémbrome cando fomos aChantada. Viñeron a vernos osactores que representaran aobra había 50 anos en BosAires, convidados por VarelaBuxán.

-Pese a estar en moitasvilas non viñeran a Melide-Melide foi dos poucos sitiosque nos quedou por estar.Agora será a primeira vez queos melidenses e os veciños docontorno vexan a obra.

-É un momento especial,este ano celebrouse o cen-tenario do nacemento doescritor

-Este foi un dos motivos polosque escollemos esta obra.Queremos rendirlle unha ho-menaxe póstuma a unha per-soa que foi marabillosa.

-Como levan os ensaios?-Penso que xa temos moi benpreparada a representación.Seguiremos ensaiando ata asemana da estrea. Os catro úl-timos días faremos os ensaiosxerais no propio pabellón.

-Canto tempo levan pre-parando a estrea?-Levamos traballando neladende febreiro, case todo oano, aínda que houbo momen-tos de parón. É un traballoduro, dende que se escolle aobra, copiamos os papeis decada personaxe, facemos o re-parto de actores e comezamosa ensaiar, ata que chegamos ater todo perfecto.

-Agárdase unha boa aco-llida por parte do público-Na xira que fixeramos xa ti-

nados, pero estes actores nonteñen nada que desmerecer aoutras persoas que se dedicanó teatro máis de cheo. O quemáis me preocupa é o tema doson, que tódolos asistentespoidan escoitar ben e que nonhaxa problemas técnicos quemachaquen a obra. As autori-dades melidenses deberían de-catarse de que non temos unsitio en condicións para repre-sentar unha obra de teatro.

-Aínda non tiveron a es-trea e xa os chamaron devarias localidades -Xa nos chamaron de tres oucatro sitios para que foramosactuar alí. De fóra da comarcae incluso de fóra da provinciada Coruña. Temos por normaque a primeira actuación sem-pre se dá no pobo. Debémonosó público de Melide.

-Xa comezaron a pensarna seguinte representa-ción. Teñen escollida aobra?-Aínda non. Gustaríame dar azarzuela ‘Non chores chava-liña’ de Trapero Pardo. É aobra mellor escrita que haihoxe en galego. Iamos estrealapara a inauguración do audi-torio pero as cousas torcé-ronse e quedou en nada.Precisamos un local en condi-cións, con bo son porque levamúsica de orquestra. Seríaunha gran inauguración para adesexada Casa da Cultura.

Toques organiza unobradoiroactivo paramaiores

O Concello de Toques está aorganizar un proxecto de En-vellecemento Activo, queagrupará varias actividadesdestinadas a mellorar a cali-dade de vida dos maiores.Deste xeito, os participantesasistirán a obradoiros de me-moria e recibirán clases de hi-xiene postural e de dietética enutrición. Ademais, haberátempo para as manualidades,para os bailes de salón e a mu-sicoterapia. Tamén coñeceránnocións básicas de prevenciónde riscos no fogar e primeirosauxilios.

Todas aquelas persoas maio-res de 60 anos poderán apun-tarse nesta actividade, que secelebrará no albergue da loca-lidade. O concello manténaberto o prazo de inscrición áespera de conseguir maior nú-mero de persoas. Ademais, ha-bilitarase un servizo gratuítode desprazamento para aque-les participantes que non dis-poñan de medio de transporte.

Actividades para maioresDentro da programación de-portiva de Toques xa se im-parten clases de ximnasia demantemento para a terceiraidade nas parroquias de Villa-mor, San Martiño e Brañas.

As clase son os luns e osmércores ás 10.00 horas nolocal social de Villamor, osmesmos días ás 11.00 horas enSan Martiño, e os martes e osxoves ás 12.oo na parroquia deBrañas.

vera moito éxito. Agora nonesperamos menos. Se sae male non ten éxito será un fracasopara todos nós.

-Cun grupo de actores etécnicos consolidado,todo apunta a que todo irásobre rodas-Somos un grupo de afeccio-

18 Especial Cerne 48. Decembro 2009

Galicia, un patrimonio de todos. Coñéceo!

A cidade de Santiago, berce deespiritualidade que arroladende séculos os pasos doscomposteláns, obtivo a decla-ración no ano 1985. A Organi-zación das Nacións Unidasconsiderou entón a gran be-leza da capital galega e a súaintegridade monumental,unida aos ecos da súa signifi-cación espiritual como santua-rio apostólico e destino domáis importante movementorelixioso e cultural da IdadeMedia: a peregrinación poloCamiño de Santiago.

De feito, as vías principaisdo Camiño de Santiago forondeclaradas dous anos máistarde, en 1987, Primeiro Itine-rario Cultural Europeo poloConsello de Europa. A decla-ración de Ben Patrimonio daHumanidade pola UNESCOchegou seis anos máis tarde,en 1993, circunscribíndose aostrazados que percorrían Es-paña e, polo tanto, Galicia. En1998, o Camiño obtivo ade-mais a declaración xenérica edefinitiva, ao incluír os traza-dos xacobeos ao seu paso porFrancia.

Tras sete anos sen ningúnnomeamento, o 2 de decem-bro do ano 2000 a Muralla deLugo foi o terceiro lugar ga-lego en ser premiado coa dis-tinción, o que supuxo o seurecoñecemento mundial eunha garantía para a súa con-servación e rehabilitación.Trátase da única muralla nostres continentes polos que seestendeu o Imperio Romanoque conserva íntegro o seu pe-rímetro, de máis de dous qui-lómetros de percorrido.

O pasado romano de Galiciavolveu a ser distinguido estemesmo ano. A Torre de Hér-cules, que curiosamente foranomeada xa Ben de IntereseCultural (BIC) en 1985, ano noque Galicia obtivo o seu pri-meiro Patrimonio da Humani-dade, vía cumprido oobxectivo de formar parte doprezado elenco en xuño de

2009. Este faro de navegaciónconstruído no século II du-rante o mandato de Trajano éo único do período romanoaínda en funcionamento, poloque se trata do Patrimonio ga-lego máis antigo dos catro.

O gran patrimonio cultural,arquitectónico e natural deGalicia convértena nunha can-didata constante na listaxe daUNESCO. De feito, outraszonas da Comunidade Autó-noma, como A Ribeira Sacra,Os Ancares, o Ferrol da Ilus-tración ou o Camiño do Norteaspiran a ser catalogadas BenPatrimonio da Humanidade.

Ferrol resulta unha candi-data idónea ao Patrimonio daHumanidade. O urbanismoracional do período da Ilustra-ción que caracteriza á cidadedepartamental xustifica a de-claración. Para logralo bará-llase a posibilidade depresentala de maneira con-xunta coa cidade francesa deRochefort, aproveitando as si-militudes que teñen ambascomo arsenal militar. Taménse valora a incorporación dacidade inglesa de Chatham, si-tuada ao este do país, e famosatamén polos seus estaleiros.Na maxestuosidade de prazasferrolás como a de Armas eAmboage, na construción si-métrica e orixinal das súas vi-vendas construídas no séculoXVIII o no bastión que confor-man os castelos de San Felipe,da Palma e o Arsenal Militar,depositamos de novo a ilusióntodos os galegos. Galicia me-réceo.

Podemos dicir que Galicia é,toda ela, un patrimonio mun-dial. Un patrimonio que os ga-legos podemos redescubrir,reparando en cada rincón des-coñecido, en cada sabor e oloraínda non experimentados,convertíndonos, en definitiva,nos mellores embaixadores dapropia terra, dunha paisaxe edunha paisanaxe de noso quenos sitúa dunha maneira espe-cial e única no mundo.

A Catedral de Santiago de Compostela vista dende a Alameda da Cidade

Peregrinos entrando na praza da Quintana, onde se atopa a Porta Santa

Galicia conta xa co importante número de catro Patrimonios da Humanidade declarados pola UNESCO: a cidade de Santiagode Compostela, o Camiño de Santiago, a Muralla de Lugo e a Torre de Hércules da Coruña. Un anaco de mundo marabillosoque os galegos pisamos a cotío, e que aínda podemos seguir redescubrindo.

A Ribeira Sacra, OsAncares ou o Camiñodo Norte aspiran aser Patrimonio daHumanidade

O pasado romano deGalicia volveu serdistinguido este anoco nomeamento daTorre de Hércules

Colaboracións 19Cerne 48. Decembro 2009

O taxi en MelideXosé Domingos Fuciños Gómez

O Sr. Enrique Mellid Castelo, coa man no volante do seu Fiat nas festas de Vilasantar, con mocidade de Melide. Foto: Irmáns Mellid Rey.

O transporte público en vehículosde pequena cilindrada (turismos)iniciouse oficialmente a nivel delicencias municipais no ano 1933.Foron os primeiros taxistas locaisoficiais D. Rafael Vázquez An-drade, veciño de Melide en SanRoque, nº5, e D. Francisco ValiñoPrieto, na Travesa da Rúa doConvento, que posteriormentetivo a concesión da liña de auto-buses a Toques.

No ano 1940, D. Enrique Me-llid Castelo (pai de Quico e Chu-cho de Enrique) tivo dúaslicencias de taxis oficiais a travesdo Concello, con dous Fiat 520 e521, que tivo gran importancianaqueles anos da posguerra. Lev-ban con frecuencia ós Pais Pasio-nistas cando, co armonium ían

cantalos responsos e misas de en-terro e festivas por toda a co-marca da Terra de Melide econcellos lindeiros coma Palas deRei, Arzúa, Agolada, Sobrado...

No decurso do tempo houbomáis licencias para novos taxis,sendo o 8 de xullo de 1965 o ini-cio do libro-rexistro actual de li-cencias de taxis, no queactualmente se contabilizan deza-sete taxistas. Na miña lembranza a tódolos ta-xistas -aínda que non os nomee éporque se me poden esquecer al-gúns- e lembrar a algunhas outraspersoas que, sen selo, exerceronde transporte menor, como aRubia (Chevrolet acarrozado enmadeira) do vello dono do BarPalas.

Polas rúas de Melide...

Convento dos Pais Pasionistas. Priorada, Me-lide. (Ano 1914). Pasionistas en Melide 1909-2009

Praza das Coles, Melide (Anos 1920).

Rúa Principal (Rúa Abaixo), Melide. (Anos 1920)

Fotos: Arquivo Irmáns Fuci´ños Gómez (Casa de Pita). Melide.

20 Colaboracións Cerne 48. Decembro 2009

A pesca con miñocaXavier Pazo Blanco, presidente da Asociación de Troiterios Río Furelos

A miñoca é un dos cebos máisutilizados en Galicia, con maiortradición e moi habitual. Poucasexplicacións temos que dar sobreo método de pesca. Todos a coñe-cemos, e prácticamente casetodos usamos a miñoca nalgunhaocasión.

Ao igual que no empleo dou-tros cebos naturais, goza depouco prestixio, sobre todo entrepescadores de sistemas “máis or-todoxos”. Frecuentemente cáeseno erro de despreciar aos que cha-mamos “miñoqueiros”, pois casesempre vai asociado a unha pescaestática, ou cunha práctica na quese busca máis a cantidade que acalidade. Isto é falso, xa que éunha forma do máis tradicional etan deportiva coma outras.

A miñoca é moi efectiva, conaugas altas, tomadas e a troita sa-índo do período invernal, quebusca comida e ganar peso, pero atemperatura da auga non lle per-mite un gasto energético exce-sivo. Por elo busca zonas senmoita corrente, obtendo comidaque lle gusta e lle aporta boa can-tidade de proteínas.

A pesca con miñoca pode serun método bonito, rápido e va-riado. Non dá pé a descoidarse.Recorrer correntes, sentindo cal-

quer toque, unha picada, etc. Éalgo que non se pode explicar conpalabras.

Hai que saber “ler o río”, cavi-lar ónde e cómo nos vai picar esatroita, que está agardando polonoso cebo. Non podemos desper-diciar o tempo. Existen moitasformas de practicar esta modali-dade, pero aquí destacamos dúas.

Coa cana fixa sen anillas de 5 a7 m. Éste é o método máis “pu-rista”, o que nos leva ao orixe das

baras longas e canas de bambúdos nosos antergos. É comomaior tacto teremos. Este é unsistema que moitos usan e nonqueren cambiar.

A outra forma é coa cana conanillas e carrete tamén de 5 a 7 m,pero pola cal recorrera o sedal easí chegar a sitios moi difíciles.Ten que ter anillas suficientes, poise algún día chove, pegase o sedalá cana. Temos que levar plomospara preparar o aparello, reco-

mendando poñer dous ou trespara mellorar a acción, pois conun só, teremos moitos enganches.O tamaño do anzó terá que ser deentre o 3 e 5, deste xeito é válidopara tódalas ocasións.

Unha cousa importante é onudo. Temos moitos tipos denudos pero hai que conseguir quelínea e fio non fagan ángulo, paraque sexa presentada a miñoca deforma máis natural.

Hai moitos tipos de anzós, po-

demos atopalos forxados, rectos,torcidos, niquelados, negros, etc.O diámetro do sedal pode serdende o 16 ao 20, e debe estar en

bo estado para que non levemossorpresas.

A mellor época para este sis-tema é o inicio da tempada, candoo río vai lodo. Tamén o resto doano pesca. Hai que ter coidado,pois é un método moi produtivo.O pescador tamén ten que ter enconta que non debe deixar tragara miñoca, se non que na primeirapicada ou toque, clavaremos.Pode provocar que moitas pezasescapen pero o resto virán clava-das polo morro, coa posibilidadede devolver ó río as pequenas senapenas dañalas.

Así logo, é un método cada díamais castigado pola lei, pois apartires de xuño en moitos sitiosestá prohibido e castigado polosoutros pescadores ao igual que apesca con saltón. Un métodousado noutras épocas e moi po-pular na actualidade.

Ten unhas posibilidades máisamplas das que se soe crer. Osmiñoqueiros aproveitan que teñenunha gran arma á deriva e rastre-xan tódolos recunchos do río, tra-ballando como moi poucos

tódalas posturas posibles.

PecheCerne

Novas tarifas publicitarias para o 2010

¡Importantesofertas!

Infórmate no981506188

info@asetem.com

Asetem, Vila de Melide e oConcello apoian a apertura do comercio o día 7A Asociación de EmpresariosTerra de Melide (Asetem-Cca), o Cca Vila de Melide e oConcello da localidade decidi-ron apoiar a apertura dos co-mercios da vila o próximo día7 de decembro, que este anonon é laborable debido ó tras-lado do festivo corresponde óDía da Constitución -quecadra en domingo- ó próximoluns.

Segundo informou a direc-tiva de Asetem así como odende o consistorio melidensea través da Concellería de Pro-moción Económica, nas próxi-mas horas ó peche destaedición farase un comunicadoconxunto no que se anime óspropietarios de establecemen-

tos comerciais na vila a abriras súas portas o luns, día 7.Dende as patronais do comer-cio, así como dende o conce-llo, tomaron esta iniciativanun intento para fomentar asvendas no comercio local decara ás datas de Nadal. Por isoaniman a tódolos veciños dacomarca a desprazarse ata avila, onde estarán abertas astendas o día 6, domingo -como é de costume ó ser feira-e ó día seguinte.

Asetem anima ós comer-ciantes melidenses, así comoás autoridades competentes, atomar unha decisión para es-tablecer un calendario deaperturas en festivos parapróximas datas.

Axenda 21Cerne 48. Decembro 2009

URXENCIASUrxenciasSanitarias 061 Bombeiros 080 Incendios Forestais 085 Policía Municipal

Urxencias 092 Melide 981505003

Policía Nacional 091 Garda Civil

Urxencias 062 Melide 981505007

S.O.SS.O.S Galicia 112 Protec.Civil. 670498848

TRANSPORTES

RENFENacional 902240202Santiago 981596050

AutobusesA Coruña 981239099 Santiago 981542416

AeroportosA Coruña. 981187200 Santiago 981547500 Vigo 986268200

SERVIZOS E INSTITUCIÓNSAtención ao cidadán 981120012 Valedor do pobo 981571900Economía facenda 981545151 Industria e Comercio 981544341 Sevizo Galego Colocación 981125000 Teléfono da Muller 900400273 Teléfono do Menor 900444222 Dirección Xeral de Tráfico 900125505 Correos 902197197 Auga 981242322 Electricidade 981147200 Gas. 900760760

MELIDE

Casa do Concello 981505003 Centro de Saúde 981506176 Servizos Sociais 981505012 Consevatorio 981507100 Polideportivo 981507752 Centro Social da 3ª Idade 981505706 Parada de Taxis 981505390 Oficina de emprego 981505204 Albergue Xuvenil 981507412 Albergue do Peregrino 660396822 Centro Ocupacional 981505003 A.S.E.T.E.M-CCA 981506188

I.E.S. de Melide 981505162 C.E.I.P nº1 981505238 C.E.I.P nº2 981505929 Gardería 981505003 U.A.F. de Melide 981507742

SANTISOCasa do Concello 981818501 Centro de Saúde

Agrochao 981517803 Visantoña 981510749

Xulgado de Paz 981 818501

SOBRADOCasa do Concello 981787508 Desenvolvemento local 981787508 Centro de Saúde 981787744 Mosteiro de Sobrado 981787509 Xulgado de Paz 981787508

TOQUESCasa do Concello 981505826 Centro de Saúde 981507301 Xulgado de Paz 981505826

TELÉFONOS DE INTERESE

LIÑAS DE AUTOBÚSMELIDE - A CORUÑA

De luns a venres: 9.30, 13.15, 17.00, 20.45, Sábados: 9.30, 13.15, 17.00, 20.45Domingos e Festivos: 9.30, 17.00, 20.15, 20.45,22.30

A CORUÑA - MELIDEDe luns a Venres: 8.00, 11.30, 15.30, 19.00Sábado: 8.00, 11.30, 15.30, 19.00Domingos e Festivos: 8.00, 11.30, 15.30, 17.00, 19.00

MELIDE - FERROLSábados: 19.15Domingos e Festivos: 19.15

FERROL - MELIDESábados:10.30Domingos e festivos: 17.00

MELIDE - OURENSEDe luns a venres: 9.30, 12.30, 17.00, 20.00Sábados: 9.30, 12.30, 17.00, 20.00Domingos e festivos: 9.30, 12.30, 17.00, 19.00,20.00

OURENSE - MELIDEDe luns a venres: 8.00, 12.00, 15.30, 19.15Sábados: 8.00, 12.00, 15.30, 18.00, 19,15Domingos e Festivos: 9.30, 15.30, 18.00, 19.15, 21.00

MELIDE - SANTIAGODe luns a venres: 6.45, 7.50, 10.15, 11.55, 14.05, 14.40

(período lectivo), 15.25, 17.50, 20.20Sábados: 7.50, 10.15, 11.55, 15.25, 17.50Domingos e festivos: 7.50, 11.55, 15.25, 17.50,20.20

MELIDE - LUGODe luns a venres: 7.55, 10.10, 11.55, 13.35, 16.05, 16.55,19.25, 20.50, 21.50 (só venres lectivos)Sábados: 7.55, 11.55, 13.35, 16.55, 19.25Domingos e festivos: 7.55, 11.55, 16.55, 19.25, 20.50

TOQUES - MELIDE(Folladela-Fondevila)

Luns a venres laborables:Saída de Fondevila: 10.20Saída de Melide: 12.30Domingos excepto último de mes:Saída de Fondevila: 8.15 e 11.00Saída de Melide: 13.00Último domingo de mes:Saída de Fondevila: 7.45Saída de Melide: 13.00 e 14.00

MELIDE - TOQUES(Fondevila-Folladela)

Martes e venres laborables:Saída de Folladela: 8.30Saída de Melide:12.30Domingos, excepto último de mes: Folladela: 8.40Saída de Melide 13.00Último domingo de mes:Saída de Folladela: 8.30Saída de Melide: 13.00 e 14.00

ACTOS DECEMBRO-XANEIRO-4 de decembro: O Nadal na túa parroquia en Folladela. 17.30 horas, no local social-6 de decembro: concerto de Moussa & The LatinReggae Band e Zamaramandi na Sala 600 de Melide. 00.30 horas-9 de decembro: O Nadal na túa parroquia en SanSalvador. 17.30 horas, no local social-10 de decembro: O Nadal na túa parroquia en SanMartiño. 17.30 horas, no local social-11 de decembro: concerto de Brothers in Band naSala 600 de Melide. 00.30 horas-14 de decembro: O Nadal na túa parroquia enCampos. 17.30 horas, no local social-15 de decembro: O Nadal na túa parroquia en Moldes. 17.30 horas, no local social-16 de decembro: O Nadal na túa parroquia en Furelos. 17.30 horas, no local social-17 de decembro: O Nadal na túa parroquia en OLeboreiro. 17.30 horas, no local social-18 de decembro: O Nadal na túa parroquia enMeire. 17.30 horas, no local social-20 de decembro: coñeceranse os gañadores do sorteo ‘Mercar no pequeno comercio’-28, 29 e 30 de decembro e 4 de xaneiro: contacon-tos polas parroquias de Melide.-5 de xaneiro: cabalgatas dos Reis Magos. HerbaGrileira cantará os Reis polos bares de Melide.-7 de xaneiro: sorteo de premios da Campaña deNadal do comercio de Melide. Na sede de ASE-TEM-CCA (R/Lino Sexto Sánchez, 2, baixo) ás21.oo horas

MINIA VARELA ANTAS, propietaria da tenda Xebre

“Vendemos produtos que non haien ningunha outra tenda de Melide”Produtos artesáns de calidade. É o que o cliente atopa en Xebre. A súaresponsable, Minia Varela, decidiu hai un ano voltar a Visantoña (Santiso)para “relanzar” a queixería familiar. O proxecto tamén contemplaba aapertura dunha tenda para a venda dos queixos que eles mesmos elaboran.

Sabe que é unha época complicada para abrir un negocio, pero confía enresistir a crise. As súas armas son ofrecer produtos de calidade, diferentese contribuir a diversificar as actividades no medio rural. Todo elo dendea óptica dunha “muller pequena empresaria do rural”.

Minia e a súa irmá Mari Carmen son as responsables de Xebre

“Vin necesario asociarme aAsetem. Xa tiñaesa idea antesde instalar o negocio”

“Os prezos sonmoi asequibles,tendo en contaque non sonprodutos deconsumo diario”

Ubicada na Ronda de Ponte-vedra, 8, Xebre ten como eixocentral os queixos, de diferen-tes tipos e Denominacións deOrixe. Tamén ofrece todo tipode produtos relacionados comel, marmeladas, licores echocolates.

-Como xurdiu a idea deabrir esta tenda?-Na familia levaban vinte anoscoa queixería e cando meu paise xubilou unha irmá e máiseu decidimos seguir adiantecon ela. Dende o principiotiven claro que tiñamos quevender directamente os quei-xos e de aí arrancou a idea datenda.

-Con que filosofía naceuXebre?-Queremos achegar os nososprodutos ó consumidor e ofre-cer outros alimentos artesánse de calidade, sempre galegos.Deste xeito o consumidor tenmáis garantías, porque sabeque están feitos preto del, sabede onde veñen.

-Son produtos singulares-Si, vendemos produtos quenon se atopan en ningunhaoutra tenda de Melide.

-O centro da tenda son osqueixos-Son o eixo da tenda. Temoscatro tipos: Arzúa-Ulloa, teti-lla, de nabiza e queixo fresco.Estes son os que elaboramosnós e ademais trouxemos unqueixo de ovella que fan enAllariz. Vendeuse moi ben e xafixemos un segundo pedido.

-Ademais hai outro tipode produtos de calidade-Temos marmeladas artesásde cereixa, uva ou laranxa;chocolates, castañas, licoresde diferentes sabores, capri-chos do peregrino...

-Os produtos de colmeatamén teñen un lugar es-pecial-Traballamos o mel, só, conxalea... Aínda que o que mellorse está vendendo son os cos-méticos feitos a partir do mel,cremas e protectores labiais.

-Cal é o produto estrela?-O que máis se vende é omembrillo con noces. Tenmoito éxito e está riquísimo.Xa fixemos o segundo pedido.

-Estes artigos teñen famade ser máis caros-Son un pouco máis caros queoutros produtos semellantes,pero están elaborados deforma artesanal e amparadospor denominacións de orixe.Aínda así, creo que están a

prezos asequibles, xa que nonson de consumo diario.

-Para as ocasións espe-ciais tamén preparadeslotes e cestas-Son un bo detalle para esapersoa á que xa non sabes queregalarlle. O cliente é quen se-lecciona os produtos quequere incluír. Con 30 eurospode levar unha cesta com-pleta con queixo, mel, variostipos de marmeladas, licores echocolates.

-Un bo detalle agora quese achega o Nadal-De cara ó Nadal ou para al-gunha ocasión especial.Tamén nos preguntaron se fa-cíamos detalles para vodas,algo que non nos plantexamos

inicialmente pero que estudia-remos dependendo de cómovaia o negocio.

-Como van as vendas?-Abrimos hai pouco máis dunmes e aínda hai pouco quetemos todo a punto. Hai cou-sas que teñen máis saída e ou-tras menos, pero imosvendendo. A comezos de de-cembro será a inauguraciónpara dar a coñecer a tenda.

-Unha época difícil paraabrir un negocio-É o que comenta a xente.Lanceime de cabeza ó atopareste local, que se axeitaba bas-tante ó que eu tiña pensado.Din que os negocios que resis-ten á crise saen reforzados, euespero ser deses.

-Ademais de alimentostamén vende prensa.Unha combinación poucohabitual.-Si, é unha asociación curiosa,unha peculiaridade. O negocioque había aquí antes vendíaprensa e déronnos a oportuni-dade de seguir con ela. Vímoloaxeitado porque hai moitosclientes fixos que veñen mer-car o xornal, sobre todo os finsde semana.

-Por que decidiu asociarsea Asetem?-Xa tiña esa idea antes de abrira tenda. Creo que é necesarioque os empresarios e comer-ciantes nos agrupemos paraconseguir mellores servizos,sobre todo se é no rural esomos mulleres.

22 Entrevista Cerne 48. Decembro 2009

As fervenzas de BrañasTOQUES

1. Vista xeral das fervenzas de Brañas, en Toques. 2. Contorno

das fervenzas. 3. Muíño á beira do río.

Nun marco incompara-ble, propio do mellor dosparaísos, atópanse asFervenzas de Brañas.Amosan toda a súa belezatralos días de chuvias in-tensas, cando o torrentede auga baixa facendo un

estrondo por unha pa-rede de preto de 30 me-tros de caída.

É nestes días de in-verno cando as fervenzasse poden ver en todo oseu esplendor. Rodeadasdun bosque frondoso, po-

boado con árbores autóc-tonas propias da ribeira,o visitante chega a elastras pasar o núcleo ur-bano de Toques, a unstres quilómetros. Teráque desviarse á dereitapara tomar unha estreita

pista que o levará ó caróndeste peculiar recunchodo interior galego.

Antano, en épocas degrandes chuvias, a augacaía por riba do telladodo muíño que aínda per-manece en pé na beira da

fervenza. Parcialmenterestaurado, hai quen dique sería un bo lugarpara instalar un bar. É unbo recuncho compartirun momento de lecer conboa compañía. A paisaxeterémola sempre.

1

3

2

As nosas paisaxes 23Cerne 48. Decembro 2009

CERNE Cerne 48. Decembro 2009