Celga 3 Agalip

download Celga 3 Agalip

of 221

Transcript of Celga 3 Agalip

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    1/221

    01

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    2/221

    Edita: Xunta de Galicia

    Secretara Xeral de Poltica Lingstica

    Autora: Pilar Buela

    Deseo e Maquetacin:

    Coordinacin cientfica: Margarita Chamorro Daz

    Depsito legal: C624-2008

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    3/221

    01

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    4/221

    02

    FUNCINSCOMUNICATIVAS

    Pedir opinins, valora-

    cins

    Expresar opinins sobre

    comportamentos, feitos etc.

    CONTIDOSSOCIOCULTURAIS

    COECEMENTO DO CDIGO

    LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA

    Alimentos,

    comidas

    Bebidas, tipos

    de vio

    Herbas arom-

    ticas, condimentos

    Pronome

    persoal: A min........(me)...

    Numerais

    e indefinidos:

    aproximativos e

    partitivos

    Perfrases

    verbais: modal de

    obrigacin

    Tipoloxatextual: a carta

    persoal

    Os dous puntos

    Conectores

    textuais: frmulas

    de inicio

    GALEGO EN

    ACCIN: unhareceita de cocia

    Gastronoma galega:

    De romara en romara: aFesta do Cocido

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    5/221

    03

    1. Elixe 7 alimentos das tboas para confeccionar o que catalogaras como unha comida oppara:

    AMEIXAS

    ARROZ

    BACALLAU

    BRCOLI

    CABACIA

    CACHUCHA

    CARNEIRO

    CEBOLA

    CENTOLAS

    CHCHAROS

    CHOURIZO

    CIGALASCOLIFLOR POLO

    GARAVANZOS RAXO

    LEITUGA TENREIRA

    LINGUADO TOMATE

    MEXILLNS TORTA DE QUEIXO

    OVOS TORTA DE SANTIAGOPATACAS VIEIRAS

    PEIXE SAPO XAMN

    PESCADA XEADO

    PIZZA XURELOS

    Actividade introdutoria

    PA S

    PEIX SAPO

    PESCADA

    IZZA

    EIXO

    ANTIVI

    XA N

    XEADO

    URELO

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    6/221

    04

    2. Prezos abusivos?

    Contina ti poendo os prezos orientativos. Logo podedes discutir se certo iso de que a vida est moi cara.

    100 g de camarns .............................20 euros 100 g de percebes....................................25 euros

    Barra de pan .................................... 0,80 euros Folla de bacallau .....................................35 euros

    Un litro de aceite de oliva .......... ________ Un quilo de patacas .............. ............ ________

    Un quilo de bists ............... .......... ________ Un paquete de arroz ............... .......... ________

    3. Formas de cociar.

    Relaciona e explica o que son:

    Cocer

    Asar

    Mariar

    Grellar Con auga

    prancha

    Ferver

    Fritir Con aceiteSaltear

    Escalfar

    Estufar Outros

    Bao mara

    Papillote

    GratinarEnfornar

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    7/221

    05

    Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA

    Para expresar gustos, sanse moito estas frmulas:

    A min gstame ... / Eu prefiro ...

    A ti gstache ... / Ti prefires ...

    A el gstalle ... / El ou ela prefire ...

    A ns gstanos ... / Ns preferimos ...

    A vs gstavos ... / Vs preferides ...

    A eles gstalles ... / Elas ou eles prefiren ...

    Para lles pedir opinins a outras persoas:

    Que che gusta mis? / Gstache mis o branco

    ou o tinto?

    Que prefires? / Prefires o branco ou o tinto?

    Que opinas de...? Que che parece...?

    Para expresar opinins relativamente contrarias s dos

    teus interlocutores:

    Pois eu creo que...

    Porn, eu opino que...

    A min non me parece que...

    Para mostrar conformidade coas opinins dos teus in-

    terlocutores:

    Estou de acordo...

    Eu tamn creo que...

    Eu tamn son da opinin de que...

    Eu tamn opino que...

    Para expresar desconformidade de forma tallante:

    En absoluto

    Estou en total desacordo con que...

    Para nada (coloquial)

    OS INTERROGATIVOS

    Lembra que cando fas unha pregunta directa, estes escrbense sen til:

    Que comes?

    Quen ?Como ests?

    Canto bebiches?

    Cal a ta cor preferida?

    O mesmo sucede nas interrogativas indirectas,

    ags nos exemplos moi contados onde se poida

    producir algn caso dubidoso:Preguntoume canto bebera onte na festa.

    Dixo qu comera onte.

    Gramtica e lxico

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    8/221

    06

    Coloquial: chantar unha pregunta Coloquial: dar noxo

    Estndar: preguntar Estndar: mal, fatal

    Culto: inquirir Culto: inasumible, atroz, inaudito

    Coloquial: preguntar que lle parece Coloquial: chchara, leria

    Estndar: pedirlle opinin a algun Estndar: conversa

    Culto: requirir a opinin de algun Culto: dilogo

    Coloquial: currio, riquio... Coloquial: darlle lingua

    Estndar: ben, correcto Estndar: falar

    Culto: estupendo, marabilloso, inigualable Culto: intercambiar impresins, dialogar

    4. Que tipo de vio che gusta mis?

    Con cales asociaras as seguintes etiquetas descritivas?

    Por que? *Recomndase usar texto de apoio Ribeira Sacra e pxina web www.doriasbaixas.com

    Amarelo plido limn a cor que o define. Froito do conxunto dunha serie de

    variedades nobres das terras do Valdeorras. Afroitado intenso con predominio de

    plantas silvestres. Carnoso ao padal cun toque final longo.

    5. Aqu che presentamos a etiqueta incompleta doutro vio, completa os adxectivos que faltan e logo desea a sa etiqueta se-

    guindo o modelo anterior. (Recomndase ver texto 1 que acompaa ao tema.)

    Afroitado e doce, este vio das Adegas Rial est altura dos padais mis ................................ Feito con uvas das varie-dades ............................... e ...................................., especialmente apropiado para regar carnes ................................... e queixos

    de sabor ...............................

    Lxico

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    9/221

    07

    Acidez

    Corpo

    Aromas

    Afroitado

    Crianza en madeira

    Anada

    Sensacin spera dos vios debida presenza de diversos cidos orgnicos. A acidez

    depende dunha serie de factores, entre os que estn a variedade de uva e a fermen-

    tacin. Certa cantidade de acidez esencial para proporcionar sensacin de frescura

    e lixeireza nos vios novos.

    Os vios tintos producen unha sensacin de plenitude na boca, de intensidade no

    padal . Debido a estas caractersticas dise que posen corpo, ao contrario dos viosbrancos e rosados que son mis lixeiros.

    Os aromas propios da uva coa que se elabora un vio denomnanse primarios. Os

    secundarios aparecen no curso da fermentacin.

    Aroma e sabor mis comn en vios novos que pode recordar as caractersticas pro-pias da uva ou doutras froitas, coma pexego, cereixa, pltano...

    Presenza de aromas e sabores no vio envellecido en barricas de madeira de carballo

    ou castieiro. A sa intensidade vara en funcin do tempo que permanece en con-

    tacto con esta.

    Ano en que se vendiman as uvas empregadas para elaborar un determinado vio.

    6. Tipos de uva. Indica se branca ou tinta.

    Albario

    Menca

    Garnacha

    Malvasa

    Treixadura

    GodelloGodello

    Caractersticas do vio

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    10/221

    8

    7. Sabendo xa das caractersticas dun bo vio, escoita esta conversa nun restaurante entre o cliente e o sumiller.

    Que vio recomenda o sumiller? Por que?

    8. Por parellas, desenvolvede vs agora unha conversa sobre vios. Cada membro da parella que elixa unha destas fotos e que se

    identifique co personaxe que se retrata nela.

    cliente dona do restaurante sumiller representante de vios adegueiro xornaleira

    9. Un pouco de xeografa.

    Que denominacin de orixe cres que se produce no

    territorio do mapa de Galicia que aqu se mostra?

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    11/221

    9

    10. Unha receita de cocia.

    Enumera as materias primas bsicas que levara

    este prato

    INGREDIENTES:

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    ______________________________

    Como est preparado?

    FORMA DE COCIAR:

    _________________________________________________________________________________

    __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________

    __________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    Galego en accin

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    12/221

    10

    Elixe agora un vio da nosa carta de vios para acompaala e xustifica a ta eleccin:

    VIO APROPIADO PARA ACOMPAALA:

    _________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________

    .: CARTA DE VIOS :.VIOS BRANCOS

    D.O. Peneds

    Gran Via Sol (Adg. Torres) ..................... 20,30

    Via Esmeralda (Adg. Torres) ................... 9,10

    Bach Extrsimo (Masia Bach) .................. 14,45

    D.O. Ras Baixas

    Valdamor Albario (Valdamor) ............... 24,61

    Martn Cdax (Adg. Martn Cdax) ....... 20,12

    D.O. ValdeorrasAln de Val (Adg. Aln) .......................... 13,15

    Arume (Adg. Sta. Mara dos Remedios) ... 17,00

    Joaqun Rebolledo (Adg. J. Rebolledo) ..... 16,90

    VIOS ROSADOSD.O. PenedsGran Via Sol (Adg. Torres) ..................... 10,17

    D.O. Navarra

    Valdamor Albario (Valdamor) ................ 12,84

    D.O. Somontano

    Enate C. Sauvignon (Adg. Enate) ............ 18,19

    VIOS TINTOSD.O. Ribeira do Douro

    Arco de Curiel (Arco de Curiel) ................. 17,12

    D.O.C. Rioxa

    Via Izadi (Adg. Villabuena) .................. 16,05

    Via Real (CVNE) .................................. 24,61 Via Ardanza (Rioxa Alta) ..................... 42,80

    VFincas de Ganuza (Ramirez Ganuza) ... 34,24

    Via Pomal (Adg. Bilbanas) ................... 27,82

    Via Real (CVNE) ................................... 72,76

    D.O. Ribeira Sacra

    Priscillus (Adegas Lobeiras) ......................12,45

    Gran Amedo (Adegas Amedo) ................... 14,50

    Solaina (Adega Pedra do Sol) ................... 12,30

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    13/221

    11

    11. Como adubiaras o prato? Cal destes condimentos elixiras para lle botar?

    Loureiro Pementa Comio Pementn

    Ourego Canela Chicoria Pirixel

    Menta Romeu Noz moscada

    Coandro Cravo Tomio

    Por que elixiches eses condimentos?

    12. Agora que xa sabes os ingredientes bsicos, a forma de cocialos, os

    adobos que leva e o vio que vas beber con ela, s nos resta escribir a

    receita de cocia:

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    __________________________________________________________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    __________________________________________________________________________________________________

    _________________________________________________

    _________________________________________________

    RECEITAS DE COCIA

    A RECEITA DE COCIA un texto de tipo INS-

    TRUTIVO onde vas redactando os pasos que se

    teen que ir dando para confeccionar esta.

    As cantidades dos alimentosPrecisas:

    Litro, centilitro, decilitro (para lquidos)

    Quilo, gramo (para slidos)

    Metade, un terzo...

    Imprecisas:

    Cullerada, chisco, culleria, presada...

    As instrucins

    As perfrases modais obrigativas

    Ter + que + infinitivo

    Haber + que + infinitivo

    Deber + infinitivo

    Tes que botar unha cullerada de tomate.

    Hai que apartar a ola do lume.

    Debes picar moi fino o allo.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    14/221

    12

    Tipoloxa textual

    A carta persoal

    13. Como podes comprobar, son dous estilos moi diferentes para o mesmo: poerse en contacto cun amigo que non ves hai tem-po.

    Onde cres que est a diferenza?, que medio preferiras ti para comunicarte? E por que?

    Pontevedra , 6 de maio de 2007

    Querido amigo:

    Anda non sei como puiden estar tanto tempo senescribirche, ben sabes que estes non son tempos propi-cios para estes mesteres: todos andamos apurados detraballo, non temos tempo....; iso sen contar que xa caseningun se ocupa escribindo cartas man tendo o correoelectrnico.

    S quedamos uns cantos romnticos aos que anda

    nos gusta esta prctica tan pouco de moda, somos unsnostlxicos...

    Dende a mia ltima misiva, cambioume moito a vida.Xa non vivo na aldea, como podes comprobar no encabeza-mento. Escrboche dende a cidade de Pontevedra, nuncuartio alugado que d ra...

    i Ola, colega:

    Que tal vai? Dende que non me comu-

    nico seguro que cambiaron moitas cou-

    sas. Eu estou pola facu pringando cos

    exames de febreiro. Un marrn...

    E ti?

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    15/221

    13

    14. Mostrmosche agora a estrutura dunha carta persoal.

    Elixe un destes personaxes, indica de quen se pode tratar e a relacin que te une a el e logo escrbelle unha carta.

    Lugar e data.Separados por comas.

    Despedida.Outras frmulas: atentamente, ata

    vernos, un abrazo ...

    Corpo.Aqu vai a informacin

    que queiramos contar.

    Pode ocupar o espazo que

    consideremos.

    Catoira, 13 de outubro de 2007

    Aprezado colega:

    Non sei como che hei pagar todo o traballo que estspasando por min, buscando a informacin que precisopara rematar a tese e envindoma ao meu enderezo. Bencoezo que atopar testemuas vivas que queiran falardos feitos tan tristes acaecidos no 36 no monte Furriolo

    non tarefa fcil, pero eses testemuos hanme valer demoito para confirmar os meus estudos diante do tribunalavaliador.

    Disme no teu correo que a gravadora que usas xa est unpouco cascada. Non te apures, no noso prximo encontrolevo a mia para que poidas seguir facndome o traballo

    de campo.

    Polo demais, todo ben? Espero que si. Eu..., xa sabes. Atu-rando como podo a situacin familiar, que non a mellordo mundo para conclur unha tese. Pero tempos melloreshan chegar.

    Moitos bicos e ata pronto.

    Encabezado.Sguenlle dous puntos e parte. Outras

    frmulas: Querido amigo/a; Que tal?; Ola,

    Sados...

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    16/221

    14

    Modelo actividade Celga

    15. Escoita as intrucins que se che dan e toma nota destas neste cadro.

    Nome do programa

    Medio de comunicacin

    Temporada

    Verduras de poca

    Vantaxes nutricionais

    Prato que se vai preparar

    16. Consulta agora o material grfico que se achega como anexo e cun orzamento de 20 euros, merca os produtos necesarios para

    elaborar o prato que se che antolle comer hoxe. Sigue os seguintes pasos:

    Fai a lista da compra.

    Axstate ao gasto que podes facer e bota contas do que vas gastar, indicando as cantidades que vas mercar de cada pro-

    duto.

    Escribe a receita de cocia do teu prato.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    17/221

    15

    As festas gastronmicas

    Galicia est chea de festas

    gastronmicas que se adoitan

    celebrar case todas as fins de

    semana nalgn punto da nosa

    xeografa. Unha festa gastron-

    mica est pensada para exaltar

    algn dos nosos produtos ali-menticios ou algn dos nosos

    pratos tpicos. Este o caso do

    cocido galego.

    A Feira do Cocido de Laln celbrase sempre o domingo anterior ao domingo de Entroido, unha das datas mis

    marcadas no calendario dos galegos. , polo tanto, al polos meses de febreiro ou marzo cando o fro aperta e esteprato de seu nutritivo e quente gorenta os padais mis esixentes.

    Esta Festa do Cocido vnse celebrando dende o ano 1969. A iniciativa foi tomada polos alcaldes da comarca do Deza

    (Laln, Silleda, Vila de Cruces, Rodeiro, Agolada e Dozn) que, nunha reunin, decidiron poela en marcha.

    Como a Festa do Cocido, hai outras moitas festas gastronmicas espalladas pola xeografa galega: o xamn da Ca-iza, a lamprea en Pontecesures, a empanada en Bandeira, o marisco no Grove...

    A sa proliferacin fai que haxa opinins para todos os gustos, das que nos textos anexos do tema che achegamos

    boa conta.

    E ti que opinas destas festas gastronmicas? (Recomndase usar textos 2, 3 e 4 complementarios do tema 1)

    t

    a

    Contido sociocultural

    Fonte: www.concellodevedra.com

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    18/221

    16

    7. Conversa nun restaurante entre o cliente e o sumiller.

    SUMILLER: Moi boas seores, xa elixiron?

    CLIENTE: Si, acaba de tomarnos nota o camareiro.

    SUMILLER: E xa saben que vio van tomar?

    CLIENTE: Que nos recomenda?

    SUMILLER: Que pediron para comer?

    CLIENTE: Unha ensalada de froitos secos de entrante e logo un prato de temporada: xabarn vinagreta.

    SUMILLER: Ben, vexo que lles gustan os sabores fortes... O xabarl unha carne vermella, de sabor moi forte. Acompaadadun prebe dese tipo, ter ademais un toque agre. Para estes casos, o mellor un vio de moito corpo, espeso ao padal e de

    intenso aroma. Un tinto, por suposto...

    CLIENTE: Algn da terra? Con denominacin de orixe galega?

    SUMILLER: Ben... Un rioxa podera estar moi ben, pero se vostede prefire algo de aqu, quizais o amandi sexa o mis reco-

    mendable...

    15. Escoita as intrucins que se che dan.

    Benvidos ao noso programa radiofnico diario Que fago hoxe de comer? Coma sempre, dmosche as mellores ideas para

    que sorprendas os teus hora de xantar e, iso si, mirando de coidar a carteira cando toca ir ao supermercado ou praza.

    Como estamos a piques de entrar no vern, hoxe queremos ofrecerche unha receita con verduras e froitas de temporada,moi frescas e econmicas. Temos para elixir: repolo, coliflor, grelos, lombarda, cabacia, castaas, noces, abels. Todos teen

    un prezo accesible e achgannos unha chea de fibra alimenticia e vitaminas, moi necesarias para o organismo. Imos, pois,

    preparar unha cazolada de bacallau de primeiro e, logo de sobremesa, unhas castaas cocidas ao ans.

    Transcricin do audio

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    19/221

    01

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    20/221

    02

    FUNCINSCOMUNICATIVAS

    Entender e aventurar un

    diagnstico

    Localizar e describir unha

    dor

    CONTIDOSSOCIOCULTURAIS

    COECEMENTO DO CDIGO

    LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA

    Medicina e far-

    macia (analxsico,

    antibitico etc.)

    Pronome per-

    soal: se reflexivo

    Casos espe-

    ciais na flexin de

    xnero e nmero

    Perfrases

    verbais: modal de

    probabilidade

    Tipoloxa tex-tual: o prospecto

    dun medicamento

    As parnteses

    Conectores

    textuais: frmulas

    de exemplificacin

    GALEGO EN

    ACCIN: O plano

    dun hospital

    O sistema sanitario galego

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    21/221

    03

    1. Como se presentan os medicamentos? Contina ti:

    Os medicamentos pdense presentar como....

    Xarope

    Crema

    ...

    2. Que meto na caixa de primeiros auxilios? (S podes elixir cinco cousas)Unha vez que elixas, faise unha posta en comn e xustificas as tas eleccins e os teus descartes.

    Actividade introdutoria

    tiras adhesivas

    alcol

    auga osixenada

    gasasmercromina

    esparadrapo

    plulas para dor de moas

    algo para o arrefriado

    gotas para os odos

    gotas para os ollosxarope para a gorxa

    efervescentes para a dor de cabeza

    crema para a dor muscular

    mastigables para o ardor de estmago

    spray repelente de mosquitos

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    22/221

    04

    3. Cambiaras a ta eleccin se foses a...

    Un banquete de vodas.

    Quince das de safari.

    Viaxe de negocios a Nova York.

    Por que?

    4. Que sacaras da ta caixa de primeiros auxilios para darlles a estas persoas?

    Por que?

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    23/221

    05

    Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA

    Para indicar onde se ten unha dor pdense usar estasexpresins:

    A min deme.... Sinto/noto unha dor en...

    A ti deche... Sentes/notas unha dor en...

    A el delle... Sente/nota unha dor en...

    Onde me doe en...

    Vai seguido da frase nominal que indica a localizacin

    da parte do corpo (revisar lxico Celga 1)

    A cabeza

    O pescozo

    Unha perna

    Estas localizacins son moi xerais, pero pdense concre-

    tar a travs de modificadores:

    O dedo meinio da man esquerda

    A parte de atrs da cabeza

    O pescozo pola parte de atrs

    Arredor do nocello

    Ou senn a travs da introducin de condicionantes oucircunstancias:

    Se ergo o brazo por enriba da cabeza, deme...

    Se aperto forte a man, noto unha dor...

    Cando engulo a comida, deme...

    Ao dobrarme pola cintura, sinto...

    Para lle pedir aclaracins ao doutor, pdese empregar

    algunha destas expresins:

    Entn vostede cre que...

    Logo teo que...

    Polo tanto, recomendable que...

    Casos particulares de xnero e nmero:

    Lembra que no campo da medicina nos atopamos con

    varias palabras con xnero dubidoso.

    A dor A hepatite

    A parlise A anlise

    (os nomes das enfermidades que rematan en se, -te,en xeral son femininos)

    O SE REFLEXIVO

    Os pronomes reflexivos (me, te, se, nos, vos, se) aparecen cando executamos unha accin sobre ns mesmos de forma voluntaria:

    Erguinme da cama/Ergucheste da camaErguronse da cama/Ergumonos da cama

    Ergustesvos da cama/Erguronse da cama

    Gramtica e lxico

    * Outros verbos frecuentes que poden ter uso re-

    flexivo son: peitearse, ducharse, vestirse, espirse...

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    24/221

    06

    Coloquial: dar unhas medicinas

    Estndar: receitar unhas medicinas

    Culto: prescribir uns medicamentos

    Coloquial: estar mallado

    Estndar: estar maloCulto: estar doente, estar indisposto

    Coloquial: estar coma unha rosa

    Estndar: estar ben

    Culto: gozar de boa sade

    LxicoColoquial: coller vez

    Estndar: pedir cita

    Culto: concertar cita

    Coloquial: o matasns

    Estndar: o mdicoCulto: o doutor, o facultativo

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    25/221

    07

    5. Mira as recomendacins dos servizos mdicos dunha empresa de aviacin.

    Por pargrafos, que un compaeiro vaia lendo e outro xesticule diante da clase as recomendacins que se fan.

    Cambios na presin

    Durante as fases de despegue e aterraxe prodcense axustes da presin. O viaxeiro pode notar algunhassensacins de taponamento no odo. Para evitar a molestia, preciso igualar a presin no odo medio,o que se pode conseguir cerrando o nariz cos dedos e soprando suavemente sen sacar o aire; tamnmascando chicle ou, o que anda mis sinxelo, soando o nariz cun pano.

    HumidadeDentro do avin, a humidade mis baixa do normal, oscila entre un 10-20%. Por iso pode haber unhasensacin de lixeira sequidade sobre a pel, as vas respiratorias e a crnea. Para diminur estas sen-sacins, necesario evitar o alcol e o caf xa dende o da antes da viaxe, porque ambas as substancias

    teen un efecto deshidratante. Durante o voo, moi recomendable beber auga ou zumes en abundan-cia e, mesmo, usar unha crema hidratante para a pel.

    Espazo e movementoEstar sentado longos perodos de tempo tolerable para a maiora das persoas; pero para algunhasexiste a posibilidade de que se lles inchen os ps ou os nortellos, ou ben que aumenten algns proble-mas circulatorios. Tal o caso da trombose venosa profunda (TVP); ocorre raramente e en xente espe-cialmente predisposta cando se dan perodos prolongados de inmobilidade.

    En prevencin, equpese para voar con roupa pouco axustada e preferiblemente de fibra natural, cofin de favorecer unha menor presin sobre a pel. Mova os membros inferiores no mesmo lugar ondeest sentado (mova os dedos dos ps, os nortellos, flexione e estenda as pernas). Aconsellamos tamnque se poa de p, que contraia os brazos e pernas e incluso que dea ocasionalmente un pequenopaseo pola cabina, naqueles momentos en que o servizo ao resto dos pasaxeiros non se vexa afectadoe as condicins de voo o permitan, prestando especial atencin ao sinal de cintos e s instruccins da

    tripulacin....

    Ademais destas pequenas recomendacins, non dubide en lle preguntar ao seu mdico, que o poderaconsellar con mis amplitude segundo o caso en concreto.

    SERVIZO MDICO DE IBERIA

    FONTE: www.iberia.com (adaptado).

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    26/221

    8

    Os sntomas6. Asocia sntomas con enfermidades.

    7. Escoita esta conversa entre mdico e paciente e vai tomando nota dos sntomas

    que explica esta.

    Que lle diagnosticaras ti?

    Basendote en que sntomas?

    Ollos chorosos

    Mucosidade

    Lingua branca

    Gorxa inflamadaFebre

    Mareos

    Vertixe

    Dor de barriga

    Dificultade para respirar

    Voz roucaDor de peito

    Dor de costas

    Picor por todo o corpo

    Manchas na pel

    Gripe

    Xarampn

    Gastrointerite

    Infarto

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    27/221

    9

    8. Es partidario da medicina natural? Os remedios naturais son unha alternativa que ofrece a mencia popular aos medicamentos.

    Seras quen de completar as palabras que faltan neste texto?

    A meteoroloxa galega fai que o catarro sexa unha das afeccins comns mis habituais durante as estacins de

    outono e inverno. Pouco grave, pero s moi ............. .............. ........., este mal pdese ................... .............. .. empregando algn

    dos seguintes remedios:

    - Mollar un algodn en tintura de iodo e facer con el lias cruzadas en vertical e horizontal no peito.

    - Beber ........................................... de ourego. Se temos plantado ourego no noso terreo, debemos recollelo unha vez

    maduro e poelo ao sol para que ..................... .............. .. Unha vez seco debemos metelo nun tarro de cristal para que

    se conserve o maior tempo posible. Con este ourego facemos unha ...................................... que ....................................

    tomar pola noite.

    - Tomar unha ..................... ............... .. de ponche ben quente con leite, ao que se lle pode engadir unha ......................... .....de ovo. Tamn ao leite quente se lle poden engadir unhas ............. .............. ........ de augardente, en vez de ponche.

    - Beber vio con unto (graxa de ......................................... curada ao aire). Este remedio faise fervendo un pouco de

    unto co vio, preferiblemente tinto. Unha vez fro, tomar varias veces ao da.

    - Respirar vapores de auga con eucalipto. Collanse as follas de eucalipto e .......................................... ben. Unha vez

    fervidas levbanse para un cuarto, para logo tomar os seus ..............................................

    - Aplicar sebo de carneiro. Derretase o sebo de carneiro nunha ..................... ............... ......, con el humedecase un panoe poase no peito ata que arrefriase.

    - Preparar un caldo e tomalo coma un xarope. Nun pouco de auga ....................................... unha cebola, unha folla

    de loureiro, un pouco de limn e ......... .............. ............... . Dixase cocer todos estes ingredientes durante unha hora e

    tmase pouco a pouco.

    FONTE: www.infobrion.com

    9. Lede agora as vosas respostas e comentade na clase se algunha vez aplicastes algn destes remedios ou se coecedes outros

    para as mesmas enfermidades.

    Foron efectivos?

    10. Di que remedios naturais aplicaras ti para estoutra enfermidade: dor de gorxa.

    Redacta seguindo o modelo anterior, se non sabes ningn podes inventalos.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    28/221

    10

    11. Conversa para pedir cita telefnica: escoita e anota na axenda da enfermeira os datos.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    29/221

    11

    O plano dun hospital

    12. Fai unha enumeracin de todas as recomendacins ou peticins que se poderan facer nos cartaces ou letreiros que aparecesen

    nos corredores deste hospital.

    13. Agora por grupos de tres persoas e tomando como modelo os carteis que hai na recepcin deste hospital, ides idear un cartel

    ou nota que se podera pegar na parede xunto cos outros.

    Galego en accin

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    30/221

    12

    14. Traballando de novo en grupos de 3, coloca estas denominacins sobre o plano e logo discutide as vosas localizacins.

    LETREIROSUrxencias Traumatoloxa

    Enfermera Recepcin

    Doazn de sangue Cardioloxa

    Oncoloxa

    IMAXES

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    31/221

    13

    Tipoloxa textual

    Prospecto dun medicamento

    Lea todo o prospecto porque contn informacin importante para vostede.Este medicamento pode obterse sen receita, para o tratamento de afeccins menores, sen a intervencin

    dun mdico. Malia isto, debe vostede utilizar con coidado Aspirina C comprimidos efervescentes paraobter os mellores resultados.- Conserve este prospecto, pode ter que volver lelo.- Se precisa informacin adicional, consulte co seu farmacutico.- Se os sntomas empeoran, se a dor persiste durante mis de 10 das ou a febre durante mis de 3 ou seaparecen outros sntomas, como por exemplo vmitos e mareos, debe consultar o seu mdico.

    1. QUE ASPIRINA C E PARA QUE SE UTILIZAAspirina C son comprimidos efervescentes.Presntase en envases de 10 e 20 comprimidos efervescentes. un medicamento eficaz para reducir a dor e a febre.Est indicado no alivio sintomtico das dores ocasionais leves ou moderadas, como dores de cabeza, dentais,menstruais ou de lombo (lumbalxias), estados febrs.

    2. TOMA ASPIRINA C CON ALIMENTOS E BEBIDASTome este medicamento despois das comidas ou con algn alimento.Se vostede consome habitualmente alcol (por exemplo, tres ou mis bebidas alclicas -vio, cervexa...- aoda),tomar aspirina C pdelle provocar unha hemorraxia de estmago.

    IMPORTANTE PARA A MULLERSe est vostede embarazada ou cre que podera estalo, consulte o seu mdico antes de tomar este medi-

    camento. O consumo deste medicamento durante o primeiro e segundo trimestre de embarazo pode serperigoso para o feto e debe ser vixiado polo seu mdico. Non deber tomar este medicamento duranteo terceiro trimestre de embarazo.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    32/221

    14

    15. Fai unha lectura do texto e di se isto verdadeiro ou falso:

    16. Por parellas, escribide vs o prospecto dun destes medicamentos imitando o modelo anterior.

    DORMITONA TORCETIL APANDAVIR

    PROBABILIDADES E EXEMPLOS

    Para indicar a probabilidade de que algosuceda, pdense utilizar perfrases:

    PODER+INFINITIVODEBER+INFINITIVO

    Deben ser as seis da tarde.

    Para introducir exemplos nun texto podemosutilizar varias frmulas:

    Por exemplo...Como por exemplo...Como...

    Outras posibilidades: isto ...

    Podo tomar este medicamento s cinco da ma.

    Ao estar embarazada de tres meses podo tomalo.

    Escordei un dedo da man dereita e estara ben que tomase este medicamento.

    Bebn tres copas de vio comida, por riba podo tomar sen problema este medicamento.

    o cuarto da de enfermidade e sbeme a febre, sigo tomando o medicamento coma se nada.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    33/221

    15

    17. Escoita esta mensaxe que nos dan dende a Consellera de Sanidade e vai anotando.

    Como se chama o novo plan que se vai aprobar?

    Cando se vai botar a andar?

    Que tanto por cento de mulleres hai na poboacin galega?

    A quen se dirixe a conselleira de Sanidade no vdeo?

    Que peticins fai?

    18. Le este texto de La Voz de Galiciaque se relaciona coa sanidade. Explica en voz alta para o resto dos compaeiros o que queren

    dicir estas expresins do texto: (Recomndase usar texto 1 da unidade 2)

    Buscamos mis prestacins na sanidade pblica galega.

    unha doenza progresiva e discapacitante.

    Consiste nunha inchazn crnica nunha ou en varias partes do corpo.

    As consecuencias poden ser desastrosas e irreversibles.

    Unha parte mnima dos casos son conxnitos.

    Cales son as reivindicacins desta asociacin que se vai legalizar?

    Modelo actividade Celga

    6

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    34/221

    16

    O sistema sanitario galego

    Galicia dispn dunha ordenacin territorial da sanidade propia, organizada en reas sanitarias e, dentro do seu mbito, en

    distritos hospitalarios e zonas de atencin primaria, coherente coa sa realidade sanitaria. A ordenacin sanitaria galega

    comprende:

    reas sanitarias

    A estas reas correspndelles a xestin unitaria dos recursos sanitarios pblicos do seu mbito territorial, as como das

    prestacins e programas sanitarios que desenvolvan.

    O mbito xeogrfico determinarase por decreto do Consello da Xunta, por proposta da Consellera de Sanidade, en funcin

    das necesidades sanitarias da comunidade autnoma e tendo en conta factores xeogrficos, socioeconmicos, demogr-

    a

    Contido sociocultural

    17

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    35/221

    17

    ficos, laborais, meteorolxicos e de dotacin de vas e medios de comunicacin. Estas son:

    Ferrol A Corua Cervo

    Santiago de Compostela Lugo Salns

    Pontevedra Vigo Ourense

    Monforte Barco de Valdeorras

    Zonas de atencin primaria

    Constiten as unidades elementais onde se presta a atencin primaria de sade. Unha ou varias zonas de atencin prima-

    ria poden estar agrupadas ou interrelacionadas para a prestacin de servizos de apoio, inclundo a atencin continuada.

    O Servizo Galego de Sade realiza a sa delimitacin conforme a criterios funcionais de ndole xeogrfica, demogrfica,

    epidemiolxica e de accesibilidade, tendo en conta, en todo caso, as necesidades sanitarias da poboacin.

    Texto adaptado de www.sergas.es

    18

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    36/221

    18

    7. Conversa entre mdico e paciente.

    MDICO: Bos das, seora. Tome asento, por favor.PACIENTE: Bos das, doutor.

    MDICO: Que a trae por aqu logo?

    PACIENTE: Ver doutor, hai un par de das que me veo notando mal e decidn facerlle unha visita.

    MDICO: Que lle pasa entn?

    PACIENTE: Noto que teo dificultade para baixarme, sinto unha dor forte no fondo do lombo cando o intento.

    MDICO: Xa, xa... E cando fai ese movemento, marase?PACIENTE: Non, non. Nada de mareos. S unha dor intensa nas costas.

    MDICO: Vale, e esa dor localzase a ou tamn nalgn outro sitio?

    PACIENTE: O certo que s veces bixame pola perna esquerda e chega mesmo altura do xeonllo. tan forte que logo

    teo que poerme outra vez dereita con moito coidado...

    MDICO: Levou algn golpe recentemente nesa zona?

    PACIENTE: Non, que eu recorde. En calquera caso, nada importante, senn lembrarame.MDICO: Colleuna o fro?

    PACIENTE: Si, estiven hai un par de das con algo de mocos; pero tomei leite con mel e parece que me fixo.

    MDICO: Xa...

    11. Conversa para pedir cita telefnica.

    Soa o telfono.

    ENFERMEIRA: Bos das...

    ENFERMEIRA: Si, si, aqu ... Dgame.

    ENFERMEIRA: Non, o luns pola tarde a doutora non colle citas. Sntoo, imos ter que buscar outra data.

    ENFERMEIRA: O xoves vnlle ben?

    ENFERMEIRA: Mire, tolle s cinco e media e s sete, cal lle vn mellor?

    ENFERMEIRA: Moi ben, anoto entn para as sete. Dime o seu nome?

    ENFERMEIRA: Eliseo Martnez. Moi ben, Eliseo, quedamos as logo.

    Transcricin do audio

    19

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    37/221

    19

    ENFERMEIRA: a primeira vez que vn Eliseo?ENFERMEIRA: Vale, buscamos logo o seu expediente para darllo doutora.

    ENFERMEIRA: Grazas a vostede.

    Soa o telfono.

    ENFERMEIRA: Boa tarde, clnica da doutora Snchez.

    ENFERMEIRA: Si, si, aqu ...ENFERMEIRA: Moi ben, e para cando tia vostede?

    ENFERMEIRA: O martes s cinco... Encarnacin Vicente?

    ENFERMEIRA: E para cando quera cambiar?

    ENFERMEIRA: Non, o martes da prxima semana mesma hora est ocupada.

    ENFERMEIRA: Nesta semana si que anda pode quedar algo. O mrcores s catro?

    ENFERMEIRA: Moi ben, anoto entn para ese da.ENFERMEIRA: Grazas a vostede.

    01

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    38/221

    01

    02

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    39/221

    02

    FUNCINSCOMUNICATIVAS

    Mostrar sorpresa e admi-

    racin

    Describir cambios de

    personalidade

    CONTIDOSSOCIOCULTURAIS

    COECEMENTO DO CDIGO

    LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA

    Lecer e tempo

    libre: prctica dedeportes

    Vestimenta:

    roupa sport

    Estranxeirismos

    e prstamos

    Pronomes

    persoais: se im-persoal

    Graos do

    adxectivo

    Oracins com-

    parativas

    Perfrases

    aspectuais perfec-

    tivas

    Tipoloxa tex-

    tual: a sntese

    Contraccins

    das conxuncinscomparativas

    Conectores

    textuais: frmulas

    de ordenacin

    GALEGO EN

    ACCIN: A acade-

    mia de baile

    A empresa galega da

    moda

    03

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    40/221

    0

    1. Practicas algn deporte? Por que?

    De todos os motivos que se achegan aqu, elixe os dous que consideres mis importantes e engade algn mis.

    Practico deporte porque...

    2. Ests na entrada do ximnasio. Al teen a tboa de actividades semanais.

    Hoxe xoves. Elixe hora e actividade. Logo indica os motivos da ta eleccin.

    Actividade introdutoria

    Mellora a circulacin sangunea

    Afina a mia figura

    Venme ben os estarricamentos musculares

    ...

    Son fumador/a

    Distriome dos meus problemas

    Libero o estrs laboral

    ...

    FONTE:www.multiusos.net

    04

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    41/221

    Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA

    Para expresar sorpresa e admiracin sanse moito estasfrmulas:

    Non me digas!

    Que me dis!

    Dixasme apampada...

    Arre demo!

    Vaites!Non pode ser!

    Non posible!

    Tamn se adoitan empregar para o mesmo determina-

    das interxeccins:

    Oh!Ah!

    Lembra que os signos de admiracin se poen s ao fi-

    nal:

    Non creo iso que me contas!

    Podemos construr tres tipos de comparacins:Superioridade: son mis altaca ti.

    Igualdade: son tan altacoma ti.

    Inferioridade: son menos altaca ti.

    O segundo termo da comparacin (sinlase en verme-

    llo) vai introducido por unha conxuncin comparativa.Estas son as posibilidades de combinacin:

    CA, COMA + pronome persoal

    DO QUE, COMO + oracin

    CA, QUE + calquera outra posibilidade

    COMO, COMA + calquera outra posibilidade

    Come tanto coma min.

    Fala misdo que pensa.

    Non est tan tolacomo din por a.

    Sentiraste tan ben como / coma o teu amigo.

    Sentiraste mellordo que / ca / que o teu amigo.

    O SE IMPERSONAL

    O pronome SE sase como marca de oracin impersoal cando construmos oracins nas que non se indica o suxeito. O verbo vai en

    3 persoa do singular:

    Non se lles permitea entrada aos cans.

    Reclleseroupa usada.

    Lmbraseque non se pode chegar tarde.

    Naquela reunin dxoseque non era verdade o que sau publicado.

    Gramtica e lxico

    * Fxate que admite un complemento directo

    que pode estar desempeado por unha frase

    ou por unha oracin.

    05

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    42/221

    Coloquial: alucinar

    Estndar: sorprenderse por algo/de algo

    Culto: admirarse por algo

    Coloquial: quedar pampo

    Estndar: quedar sorprendidoCulto: quedar estupefacto

    Coloquial: mover o corpo

    Estndar: facer deporte

    Culto: adestrar

    LxicoColoquial: esnafrar

    Estndar: mancar

    Culto: lesionar

    Coloquial: ser autntico para...

    Estndar: ser bo para...Culto: reportar beneficios para...

    Coloquial: estar a tope

    Estndar: sentirse ben

    Culto: evolucionar positivamente

    3. Na tboa da pxina 3, aparecen un montn de prstamos. Facede pequenos grupos na clase e que cada un se especialice en

    buscar informacin sobre algn destes deportes.

    Unha vez que expliquedes en que consiste, asocidelle algunha destas fotos ou debuxos e buscdelle un nome alternativo en

    galego.

    STEP COMBAT PUMP CAPOEIRA TAI-CHI FIT-BIKE

    06

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    43/221

    4. Por un momento, vaste converter en monitor dunha clase de ximnasia de mantemento. Estes son os exercicios iniciais.Seguindo o debuxo, dbesllelos explicar aos teus alumnos/as. Segue o modelo:

    Exercicio 1: tmbese no chan boca arriba. Flexione as pernas e logo, poendo as mans por tras da cabeza, rgase

    lixeiramente.

    Exercicio 2: ...

    Exercicio 3: ...

    1

    2

    3

    4

    5

    6

    Tombarse

    Erguerse

    Estirar

    Contraer

    Anicarse

    Flexionar

    Subir

    Baixarse

    Estender

    VocabularioAmodo

    Lixeiramente

    Bruscamente

    De vagar

    Sen prsa

    Enerxicamente

    Axilmente

    Seguido

    Docemente

    Ao tempo

    07

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    44/221

    5. Que pezas destas mercaras para practicar...a) aerobic

    b) fit-bike

    c) footing

    08

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    45/221

    6. Por que elixiras esas pezas e non outras?

    7. Por certo, entre os estranxeirismos tan frecuentes no mundo do deporte, tamn existen no campo das pezas de vestir.

    Por exemplo, describe como son estas e logo bscalle un nome en galego:

    MAILLOT CULOTE BODY

    8. Escoita este anuncio radiofnico da Asociacin de Ximnasios reunidos para captar clientes entre a poboacin madura.

    Propoede por grupos agora un similar, imitando este modelo, para captar:

    a) mulleres novas que estudanb) executivos agresivos

    c) mulleres maduras que traballan dentro e fra da casa

    d) xubilados

    e) funcionarias

    f) divorciados

    09

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    46/221

    9. Es profesor de educacin fsica nun instituto de Galicia e ests preparando un material fotocopiado para entregrllelo aos teus

    alumnos/as.A clase de hoxe consiste na explicacin da importancia dos estarricamentos musculares antes de facer deporte. Disps destas

    imaxes para acompaar o texto da fotocopia, que debes redactar. Lembra usar unha linguaxe apropiada para eles, clara e directa.

    A importancia dos estarricamentos

    Antes de facer calquera tipo de exercicio, moi importante quentar e estirar os msculos do corpo adecuadamente se non

    queremos ____________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________.

    Para quentar os msculos da zona do lombo: __________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________.

    Galego en accin

    10

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    47/221

    Para quentar a zona abdominal: ________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________.

    Para quentar os glteos, adutores e cudriceps: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________.

    10. Agora que a travs dos exercicios anteriores xa lles demos un bo repaso s partes do corpo e a verbos de movemento, imos

    aproveitar iso para propoervos a seguinte actividade en grupos pequenos: formades parte do xurado dunha academia de baile:

    Primeiro debedes indicarlles oralmente aos alumnos/as novos os pasos bsicos destes tres bailes:

    a) cha-cha-cha (vdeo)

    b) boogie (vdeo)

    c) samba (vdeo)

    Estes bailarns son alumnos/as xa avanzados e estn en plena actuacin, ao rematar debedes facer unha valoracin oral do seu

    traballo (ver vdeo no material complementario).

    Rpido

    Lento

    xil

    Harmonioso

    Delicado

    Enrxico

    Erguido

    VocabularioCoordinar

    Estirar

    Encoller

    Xirar

    Agarrar

    Tropezar

    Flexionar

    Xeonllo

    Articulacin

    Cbado

    Postura

    Lombo

    Desprazamento

    Conducin

    MODELO DE TEXTO VALORATIVO

    O baile que acaban de ofrecernos estes dous bailarns

    estivo moi ben executado. Resultou mellor a sa ac-tuacin desta semana ca a que vimos nesta mesmapista a semana anterior. Os movementos cos ps foronlimpos e a expresin do corpo foi tan coordinada en-tre os dous como cabera esperar, anda que ela bailoumellor ca el. En conxunto, podemos dicir que se tratoudunha peza ben executada.

    Fxate como neste modelo de texto valorativo imos acumulando

    recursos vistos neste tema (comparacins, perfrases perfectivas)

    coma outros xa estudados (perfrase modal de probabilidade).

    11

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    48/221

    Tipoloxa textual

    Sntese

    ABONECADE

    TRAPO

    LolaPastoriza(Lugo

    ,1970)unhadasau

    toras

    misrecoecidaspo

    lacrticanosltim

    os dez

    anos.Nonenvan

    levaescritoxacatro

    obrasna-

    rrativas:douslibrosderelatosedas

    novelasxu-

    vens,etodaselaste

    encontadocoaacep

    tacin

    dopblico.

    Abonecadetrapo

    asaltimaachegaa

    omundodaliteratu-

    ra.Trtasedunhano

    velaambientada,pr

    imeiramente,enLis-

    boa,paradespois

    discorreratalevarno

    scidadefrancesa

    de

    Toulouse.Nela,AliciaChousa,un

    haexcelente acordeo

    nista,

    viveunhatrridahi

    storiadeamorcung

    risoficinistadeexis-

    tenciamediocre.Oc

    hoqueemocionalent

    reestasdaspersoas

    deexistenciastandi

    ferentesopanosob

    reoqueseteceesta

    historia.Trtasexaq

    uelogodunhanovel

    aque,porun lado,

    nosfaladaloitapor

    sobrevivirnunmund

    ohostile,poroutro

    ,

    doamorvividocunh

    apaixnextrema.

    12

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    49/221

    11. Observa as fotografas destas persoas. Entre eles hai actrices, escritoras, fotgrafas, escultores, directores de cine...; en fin, xenteque se dedica ao mundo da arte.

    Asgnalle unha destas profesins a cada un, logo explica basendote en que trazos da sa personalidade e/ou aspecto xeral lla

    asignaches. Por fin, redacta un texto similar ao que nos serve de modelo, comentando brevemente algunha das sas obras.

    PERFRASES ASPECTUAIS PERFECTIVAS

    As perfrases son complexos verbais que utilizamos, ademais de para indicar accin coma calqueraoutro verbo, para achegar contidos de carcter modal, temporal ou aspectual. As perfrases aspec-tuais perfectivas indican que unha accin xa rematou definitivamente. Son perfrases aspectuaisperfectivas as seguintes:

    TER + PARTICIPIO LEVAR + PARTICIPIODAR + PARTICIPIO ACABAR + DE + INFINITIVO

    Acabou de facer o traballo que lle puxeron.

    Leva dado moito traballo.

    Adela ten feito moitos xerseis de la.

    Non dou rematado isto.

    En canto aos marcadores que serven para ordenar as ideas ou pargrafos dun texto, fxate nas que

    usamos ns no texto introdutorio deste apartado (en cursiva). Tamn hai estoutros:

    Primeiro / primeiramente / en primeiro lugar despois / a seguir / en segundo lugar

    13

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    50/221

    12. Traballemos por parellas. Estamos no ximnasio.

    O teu amigo a primeira vez que vai e ti vaslle facer de gua, porque o primeiro da est un pouco perdido. Vaslle mostrando

    as salas principais e el vai indicando a sa sorpresa ante o que vai descubrindo (ver vdeos).a) Describe o que ves.

    b) Di que tipo de deportes se poderan practicar en cada unha delas.

    c) Que o teu amigo che conteste mostrando sorpresa ante o que ve.

    13. Como ao teu amigo lle gustaron moito as instalacins do ximnasio, decide inscribirse. Dirxese recepcin e danlle esta follacoas normas bsicas (ver texto anexo). Ldela entre os dous e despois comentades as dbidas.

    O teu amigo de Ames, pdese inscribir igual?

    Ten que rexistrarse antes de poder ir a un curso de natacin?

    Que pasos ten que seguir para inscribir un fillo seu menor de idade?

    Vanlle dar un carn?

    Modelo actividade Celga

    14

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    51/221

    A moda galega

    A moda galega un dos sectores produtivos clave da nosaeconoma. Xa dende hai unhas dcadas, Galicia ocupa un

    lugar relevante na industria da moda dentro do conxunto

    do Estado espaol, tal e como demostra o feito da gran

    cantidade de firmas de moda galega que atopan recoe-

    cemento en pasarelas nacionais e internacionais: Inditex,

    Adolfo Domnguez, Roberto Verino, Caramelo, Kina Fernn-dez, Antonio Pernas, Florentino...

    Na actualidade, unhas 1.800 empresas danlles emprego

    directo a 18.500 persoas, mentres que xera outros 30.000

    postos de traballo indirectos. Estas cifras converten o sector

    txtil nun dos sectores estratxicos da nosa economa.

    Por este motivo, son varias as iniciativas que existen dentro do pas para fomentar a consolidacin de novos deseadores,

    as como para mostrar as creacins dos que xa estn consolidados. Entre as primeiras, podemos citar o certame TESOIRA,

    que recoece o talento creativo dos novos deseadores galegos e, entre as segundas, podemos facer referencia pasarela

    PONTUS VETERIS, que se celebra anualmente en Pontevedra.

    Contido sociocultural

    15

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    52/221

    8. Anuncio radiofnico da Asociacin de Ximnasios.

    Como? Que anda non probou vostede os beneficios que ten para a sade ir a un bo ximnasio?

    A que espera para probalo! Achguese ao ximnasio que tea preto da casa e non deixe pasar nin un da mis sen

    asistir a esta fonte de sade. Ver como en poucos das se sente mellor, o seu estado fsico mellorar axia. Hase

    sentir mis xil e menos pesado que nos seus anos mozos, mis xovial e contento do que nunca pensou a partir dos

    cincuenta.

    Non dubide mis! Vea xa!

    Transcricin do audio

    01

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    53/221

    02

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    54/221

    FUNCINSCOMUNICATIVAS

    Comparar e contrastar

    alternativas

    Referir o contido dunha

    postal, correo etc.

    CONTIDOSSOCIOCULTURAIS

    COECEMENTO DO CDIGO

    LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA

    Traballo: elec-

    trodomsticos

    Pronome per-

    soal: os recprocos

    Derivacin:

    sufixos que indi-

    can instrumento

    Perfrases

    verbais aspectuais

    imperfectivas

    Tipoloxa tex-

    tual: instrucins

    dun aparello

    Cambios de

    acentuacin con

    respecto ao caste-

    ln

    Conectores

    textuais: as con-

    clusins

    GALEGO EN

    ACCIN: Inventar

    un aparello

    A prensa en Galicia

    03

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    55/221

    1. Que ves aqu?, que usaras para...?

    Podes elixir varios usos para cada aparello, logo vas

    ter que explicar por que elixiches ese aparello e como oempregaras para o fin que che propoemos.

    2. Observa os dous personaxes que estn na fotografa anterior, quen cres que son e que fan?

    Por parellas, redactade o dilogo que credes que poden estar tendo na tenda de electrodomsticos e logo escenificdeo na aula.

    Coas seguintes expresins, fai das columnas separando as que consideres apropiadas para usar neste contexto e as que non sexan

    adecuadas. Logo, inseride no voso dilogo as apropiadas e explica por que desbotaches as outras:

    Actividade introdutoria

    Entreterte un anaco de tempo

    Conducir mis relaxado

    Quedar co rapaz tan simptico que coeciches onte

    Ter lista a camiseta que botaches onte no cesto da roupa

    Sacar o traballo de diante o mis rpido posibleSacar o traballo de diante o mis rpido posible

    Ir antes para a cama

    Poerte a dieta

    Coidar a ta pel

    Aliviar unha dor muscular

    Aliviar a resaca do da anteriorAliviar a resaca do da anterior

    Por favor...

    Non ter nin idea

    Ser unha persoa de palabra

    Mercar con confianza

    Pode devolveloPode devolvelo

    De ningunha maneira

    Ata a podiamos chegar

    mellor...

    Buscar o mellor rendemento

    EnganarEnganar

    04

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    56/221

    3. Os carns dos electrodomsticos:Imaxina que es un vendedor/a de electrodomsticos que lle tes que explicar ao cliente todas as caractersticas deste aparello.

    Por parellas, simulade a situacin, un membro far o papel de vendedor e outro de cliente.

    INFORMACIN TIL

    Esta etiqueta obrigatoria en cada electrodomsti-co posto venda e permtelle ao comprador saber aeficiencia enerxtica deste de forma rpida. Existensete clases de eficiencia, identificadas por un cdigode cores e letras e que van dende a cor verde da letra

    A, que identifica os electrodomsticos mis eficientes,ata a cor vermella da letra G, que identifica os menoseficientes. Tendo en conta que a vida media dun destesaparellos adoita superar os dez anos, poderiamos dicirque o aforro enerxtico na factura elctrica dos elec-trodomsticos do tipo A, comparados cos do tipo G,pode roldar os 600 euros. Frigorficos e conxeladores,lavadoras, lavalouzas, secadoras, fornos elctricos eaparellos de aire acondicionado son os electrodoms-ticos sometidos a esta normativa.

    ENERXA LAVALOUZASXerafor

    Modelo 345TMis eficiente

    Menos eficiente

    CONSUMO DE ENERXAA: mis alto G: mis baixo

    EFICACIA DE LAVADOA: mis alto G: mis baixo

    EFICACIA DE SECADOA: mis alto G: mis baixo

    CONSUMO DE AUGA POR LAVADO

    Capacidade 303 litros Claseenerxtica A Tratamento an-

    tibacterias NO FROST Portas

    reversibles Bandexas de vidro

    Funcin superconxelacin

    186x60x60 cm

    P.V.P.:

    05

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    57/221

    Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA

    Para contrastar alternativas, podemos usar as seguintes expre-sins:

    / parece mellor porque... / parece peor porque...

    Pois a min parceme que... Eu prefiro...

    Eu decdome por... / ti decdeste por... / el/ela decdese por....

    Semella mis conveniente... Ter moitos inconvenientes...

    Para indicar que unha accin anda est en proceso ou est sen

    rematar, usamos as PERFRASES ASPECTUAIS IMPERFECTIVAS:

    Estar + xerundio

    Levar + xerundio

    Seguir + xerundio

    Choco est traballando nunha fbrica.

    Levas facendo o parvo toda a noite.

    Segues estudando ou xa remataches?

    Para referirlle a outra persoa o contido do que al-gun che dixo ou escribiu, tes que utilizar o ESTILO

    INDIRECTO.

    O estilo indirecto caracterzase por usar un VER-

    BO DE DICCIN (dicir, preguntar, contar...), se-

    guido dunha CONXUNCIN COMPLETIVA (que,

    se), que introduce unha oracin subordinada.

    Choco DIXO QUE o estaba pasando ben.

    O mestre PREGUNTOU SE estudiaramos moito.

    CONTBAME meu pai na sa ltima carta

    QUE tia moito traballo.

    SE, NOS, VOS, PRONOMES RECPROCOSSe te fixas na postal que escribe Zaca, aparecen destacados en vermello dous usos recprocos. As oracins recprocas levan: suxeitos

    plurais, verbos en 1., 2. ou 3. persoa do plural, acompaados polos pronomes recprocos correspondentes.

    Serven para indicar que a accin mutua:

    Choco e Zaca COCENSE dende hai tempo.

    Ti e o teu mozo QUERDESVOS moito.

    ESCRIBMONOS a mido para estar en contacto.

    Gramtica e lxico

    06

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    58/221

    4. Escoita esta conversa entre dous amigos que se atopan casualmente nun bar:

    Por parellas, simulade como contina a conversa tendo en conta o seguinte:

    a) Choco cntalle en que est traballando actualmente.

    b) Zaca fai un repaso moi rpido do acontecido nos ltimos dous anos que hai que non se ven dende que estudaron xuntos.

    Cntalle en que traballa actualmente.

    c) Revisan xuntos as ofertas de emprego porque ambos os dous queren cambiar de traballo.

    Coloquial: botar contas

    Estndar: comparar

    Culto: contrastar

    Coloquial: falarse por carta

    Estndar: escribir por cartaCulto: contactar por correo

    Coloquial: ser o mellor para...

    Estndar: ser conveniente

    Culto: ser propicio

    Lxico Coloquial: currarEstndar: traballar

    Culto: laborar

    Coloquial: pillar curro

    Estndar: atopar traballoCulto: encontrar ocupacin

    Coloquial: armar algo

    Estndar: inventar

    Culto: idear un invento

    CHOCO

    IDADE: 27 ANOS

    TRABALLO ACTUAL: VENDEDOR DE TENDA

    DE DISCOS

    ESTUDOS: BIOLOXA/CONSERVATORIO

    AFECCINS: MSICA, VIAXAR

    ZACA

    IDADE: 25 ANOS

    TRABALLO ACTUAL: PISCIFACTORA

    ESTUDOS: BIOLOXA/CICLO SUPERIOR DE

    ANIMADOR SOCIOCULTURAL

    AFECCINS: PLANTAS MEDICINAIS, COCIA

    07

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    59/221

    N. oferta: 12/2007/38569

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: TCNICO/A EN ENCADERNACIN (IN-

    DUSTRIAS GRFICAS)

    Localidade: BEGONTE (LUGO)Requisitos: necestanse encadernadores industriais.

    Imprescindible experiencia ou estudos de artes grficas

    na rama de encadernacin.

    N. oferta: 12/2007/41518

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: CAMAREIRO/A

    Localidade: REDONDELA (PONTEVEDRA)

    Requisitos: necestase camareiro/a.

    N. oferta: 12/2007/41694

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: MONTADOR/A DE CARPINTARA ME-

    TLICA, ALUMINIO E PVC

    Localidade: REDONDELA (PONTEVEDRA)

    Requisitos: necestase montador/a de carpintara me-

    tlica, aluminio e PVC.

    N. oferta: 12/2007/40081Data: 30/11/07

    Posto ofertado: MDICO/A

    Localidade: TEO (A CORUA)

    Requisitos: necestase mdico/a de medicina xeral

    para traballar nunha residencia da terceira idade no

    municipio de Teo.

    N. oferta: 12/2007/42357

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: AXENTE COMERCIAL

    Localidade: CORUA, A

    Requisitos: necestase axente comercial.

    N. oferta: 12/2007/42527

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: MSICO/A INSTRUMENTISTA

    Localidade: RIANXO (A CORUA)

    Requisitos: necestase msico/a instrumentista para

    orquestra: teclista/pianista.

    N. oferta: 12/2007/40890

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: TCNICO/A EN DIETTICA E NUTRI-

    CIN

    Localidade: CORUA, A

    Requisitos: necestase tcnico/a en diettica e nutri-

    cin.

    N. oferta: 12/2007/42350

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: ORIENTADOR/A PROFESIONAL PARAINSERCIN

    Localidade: SANTIAGO DE COMPOSTELA

    Requisitos: necestase orientador/a profesional para a

    insercin. Con coecementos de galego. Nivel bsico

    de informtica. Diplomado/a en Traballo Social ou Edu-

    cacin Social.

    FONTE: http://traballo.xunta.es

    08

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    60/221

    5. Que oferta elixe Choco? acorde cos seus estudos?Explica os argumentos a favor e en contra que pode ter para facer esa eleccin.

    6. E ti, aceptaras estes postos de traballo? Se tiveses que elixir un dos dous, con cal quedaras?, por que?

    Valora as vantaxes e os inconvenientes de cada un deles.

    A favor...

    un posto mellor pagado......

    En contra...

    Vive lonxe de onde est......

    N. oferta: 12/2007/42332

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: XERENTE PARA EMPRESA DA MADEIRA

    Localidade: SANTIAGO DE COMPOSTELA (A CORUA)Requisitos: necestase axente de desenvolvemento local.

    Licenciado/a en Econmicas, Empresariais ou Adminis-

    tracin. Nivel bsico de informtica e coecementos de

    galego.

    N. oferta:12/2007/42338

    Data: 23/11/07

    Posto ofertado: TCNICO/A EN ESTUDOS DE MERCADO

    E OPININ PBLICALocalidade: VIGO (PONTEVEDRA)

    Requisitos: necestase tcnico/a en estudos de mercado e

    opinin pblica. Nivel bsico de informtica. Licenciado/a

    en Socioloxa e coecementos da lingua galega.

    09

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    61/221

    7. Choco e Zaca cocense dende nenos e, anda que hai un par de anos que non se ven, sempre mantiveron contacto porcorreo.

    Mira esta postal que lle enviou dende... Dende onde cres ti?

    8. Imaxina que es Choco e que tes que contarlle a outro amigo teu que recibiches a postal de Zaca...

    Quehai,Choco?

    Aqu che escrib

    o istopara que

    rabiesunpouco

    coa envexa...

    broma. Estou

    nopasando de

    medoconistod

    oslagosxeados,

    osfiordos...Aver

    senos escri-

    bimosvoltaecheconto

    !Coe-

    cmonos dende

    nenos e lembro

    quesempremed

    ixechesqueche

    gustaravisitar

    estepase,an-

    daqueeuvinan

    tescati,heiche

    levarunagasall

    oparaquenon

    oesquezas.

    ATAPRONTO!

    10

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    62/221

    9. Propomosche que te convertas en inventor/a. Fxate nestes deseos:

    Galego en accin

    FICHA TCNICA

    NOME: _________________________________________________

    UTILIDADES: ____________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    FICHA TCNICA

    NOME: _________________________________________________

    UTILIDADES: ____________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    FICHA TCNICANOME: _________________________________________________

    UTILIDADES: ____________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________

    ____________________________________________________________________________________________________________

    11

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    63/221

    FICHA TCNICA

    NOME: _________________________________________________

    UTILIDADES: ____________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    FICHA TCNICA

    NOME: _________________________________________________

    UTILIDADES: ____________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    FICHA TCNICANOME: _________________________________________________

    UTILIDADES: ____________________________________________

    ______________________________________________________

    ______________________________________________________

    VANTAXES CON RESPECTO A PRODUTOS SIMILARES: ______________

    ____________________________________________________________________________________________________________

    12

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    64/221

    Tipoloxa textual

    Instrucins de uso

    10. Elixe agora un dos produtos.

    Despois de facer unha breve ficha tcnica, vas ter que redactar o seu texto de INSTRUCINS DE USO.

    INSTRUCINS DE USO

    O aparello que vostede acaba de adquirir, o/a ________________, resulta moi til para ___________________

    ______________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________.

    Para comezar a gozar del, vostede s ten que seguir estas _____________________ instrucins de uso:

    1. Saque con coidado ____________________________________________________________________

    e __________________________________________________________________________________.

    2 ___________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________

    ___________________________________________________________________________________.

    3 ___________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________

    ___________________________________________________________________________________.

    4 ___________________________________________________________________________________

    ____________________________________________________________________________________

    ___________________________________________________________________________________.

    Para conclur, debe recordar que ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________________.

    13

    Gramtica Selectiva

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    65/221

    11. Que nome lles poeras a estes aparellos que se definen aqu. Lembra o que dixemos dos sufixos que indican instrumento:

    _________________: s.m.pl. Aparello que serve para sacar a caspa das orellas._________________: s.f.sing. Dise do instrumento que se utiliza para limpar o po acumulado nos cinceiros de

    cristal.

    _________________: s.m.sing. Instrumento usado para mondar castaas cando anda non dan ben a pel.

    _________________: s.f.sing. Aparello que se utiliza para tapar a punta dos dedos e evitar as que algun morda

    as unllas.

    _________________: s.m.pl. Nome que recibe o instumento utilizado para quentar o aire dun cuarto situado nofaiado da casa.

    _________________: s.f.pl. Dise do aparello que serve para reciclar chaves usadas.

    TEXTO INSTRUTIVO

    Para poerlles nomes aos teus aparellos, de seguro que usaches algns sufixos que indican instrumento:-DOR/A: batedor, abridor -SOR/A: televisor, impresora-TOR/A: transistor -EIRO/A: neveira

    Lembra que un texto instrutivo aquel que recolle as instrucins para aprender a facer algo (receita de co-cia, uso dun aparello, montaxe dun moble...).

    Polo mesmo, debe ser moi claro na sa exposicin e ordenado para que poidamos ir seguindo paso a paso asinstrucins. Por ese motivo, adoitan estar numeradas ou cunha orde visible (guins, separadas por puntos...).

    O enunciado destas, dado que son ordes, adoita levar IMPERATIVOS. Tamn podemos inclur conclusins confrmulas como:En conclusin... Conclundo....Por ltimo.... Para rematar....

    USOS:

    sase para...

    Serve para...

    Ser til para...

    Ser bo para...

    Pdese utilizar como...

    Gramtica Selectiva

    MATERIAIS:

    ESTAR FEITO DE...

    Plstico

    Metal

    Madeira

    Pedra

    Louza...

    FUNCIONAMENTO:

    FUNCIONA CON...

    Pilas

    Corrente

    Motor

    Auga

    A pedais...

    14

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    66/221

    12. Observa esta publicidade das series que van pasar na televisin.

    Cal elixiras da grella de hoxe? Por que? Cubre a ficha tcnica:

    13. Responde:

    a) Gstanche as series policiais, podes ver unha todos os das na TVG?

    b) Prefires as series que falan doutros colectivos profesionais como...c) Gstanche mis as policiais ca as de ciencia ficcin porque...

    d) O personaxe de Colombo resltache simptico/antiptico porque...

    e) Prefires a serie de Walker porque...

    Modelo actividade Celga

    Data de emisin: ________________________________

    Nome da serie: ___________________________________________________________________

    Xnero: _________________________________________________________________________

    Nome do captulo: _________________________________________________________________

    Argumento: ______________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________________________

    15

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    67/221

    A prensa en Galicia

    Hoxe a prensa galega conta con varias cabeceiras

    que estn entre as mis lidas do conxunto do Es-

    tado espaol. Ese o caso de La voz de Galicia

    que, segundo os ltimos estudos xerais de medios,

    est entre os dez xornais mis lidos de Espaa

    cun nmero de lectores que oscila entre os 600 e

    700.000.

    En segundo lugar, en Galicia sitase o Faro de Vigo

    que ten arredor de 300.000 lectores.

    As principais cidades galegas contan con algn

    xornal. As La voz de Galiciaten a sa sede na ci-

    dade da Corua, El correo gallego en Santiago de

    Compostela, La Regin en Ourense, El progreso en

    Lugo e Diario de Pontevedraen Pontevedra.

    Ademais, existen publicacins dixitais que cada da

    gaan en lectores, como son por exemplo A penei-

    raou Xornal.com.

    Entre os que estn escritos na nosa lingua, desta-

    caremos o xornal diario Galicia Hoxe.

    Contido sociocultural

    x

    16

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    68/221

    4. Conversa entre dous amigos que se atopan casualmente nun bar.

    - Choco?, es ti?

    - Home!, Zaca! De verdade que es ti? (risas e son de aperta entre os dous amigos).

    - Non o podo crer, to. Mira que hai tempo! Dende os anos de Bioloxa.

    - Que da ta vida logo?

    - Pois nada, xa sabes. Rematei os estudos e estou probando aqu e al ata que apareza algo do meu. Agora mesmo

    pllasme mirando os anuncios breves de ofertas de emprego, a ver se deixo o posto de vendedor de electrodomsti-

    cos... E ti? Ests por fin con aquela moza que te volva tolo ou non?

    - Non, non... ao final non me fixo caso, xa ves... Pero non falemos de cousas tristes... Vea, tomamos un caf e cn-

    tasme con detalle.

    Transcricin do audio

    01

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    69/221

    02

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    70/221

    FUNCINS

    COMUNICATIVAS

    Poer condicins para

    unha acccin futura

    Negociar un acordo

    CONTIDOS

    SOCIOCULTURAIS

    COECEMENTO DO CDIGO

    LXICO GRAMTICA FONTICA EORTOGRAFA

    Xornalismo

    Informtica

    Pronomes

    persoais: o se

    marca de pasiva

    Derivacin:

    profesin

    Perfrases

    verbais: temporais

    de futuridade

    Tipoloxa tex-

    tual: a carta

    comercial

    Os signos de

    admiracin e inte-

    rrogacin

    Coherencia e

    cohesin: a substi-

    tucin pronominal,

    os demostrativos,

    manexo dos artigos

    GALEGO EN

    ACCIN: Preparar

    unha entrevista a

    un personaxe non

    famoso

    Nmero de fogares con

    conexin a internet

    03

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    71/221

    1. Vaste converter en xornalista e ao longo do tema irs pasando por distintos postos de traballo. Comezaremos por redactor dun

    xornal. Que seccins hai nun xornal habitualmente?

    Aqu tes unha relacin de termos que se poderan corresponder con seccins dun xornal, bota man deles e constre a estrutura

    do teu xornal, elixe 10 e ordnaas tal e como apareceran na ta publicacin.

    Cabeceira do teu xornal:

    Seccins e paxinacin:

    2. Xustifica a ta eleccin (tipo de pblico, rea de influencia do xornal, periodicidade etc).

    3. En que seccin do teu xornal che gustara traballar?, por que?

    Actividade introdutoria

    sociedade comunicacin televisin tempo axenda nacional internacional local sucesos

    opinin anuncios breves deportes comarcas rea de influencia educacin corazn

    editorial traballo Galicia martimo economa horscopo

    04

    4. Asocia titulares con seccins do teu xornal, tendo en conta que posible que algns non tean cabida nel.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    72/221

    O PRESIDENTE DO GOBERNO CRITICA A POSTURA DA OPOSICIN NA SA VIAXE EN CHILEO TERRORISMO A PRINCIPAL PREOCUPACIN DOS ESPAOIS, SEGUNDO A LTIMA ENQUISA DO CSIC

    O INFORME PISA SUSPENDE O SISTEMA EDUCATIVO ESPAOLO PAPA PRONUNCIA A TRADICIONAL BENDICIN URBI ET ORBI

    O PREZO DO DIEIRO SUBIU UN 4% NOS LTIMOS CINCO ANOS

    O EXRCITO RUSO SUFOCA A REBELIN KURDAA DERRUBA DUNHA PONTE PROVOCA CINCO MORTOS EN INDIACONFRMASE O ROMANCE ENTRE O PRESIDENTE FRANCS E A MODELO ROSA CELA

    O LUME DUNHA CANDEA PROVOCA UN INCENDIO EN TOLEDOVOLVE DESCENDER O PARO EN DECEMBRO

    O TREN DE ALTA VELOCIDADE CHEGA A MLAGA NO PRAZO PREVISTOO PARLAMENTO RATIFICA A MINISTRA LUCA SANXURXO NO SEU POSTO

    S DOUS CONCELLOS DA REA DE SANTIAGO TEEN POLICA LOCAL PROPIAO BARCELONA GAOU ESTE DOMINGO DIANTE DO ETERNO RIVALMANTENSE PROVISIONALMENTE A PROHIBICIN DE PESCAR FANECA

    DEZ MIL OPOSITORES RIVALIZARN HOXE EN SILLEDAOS EE UU ASINAN POR FIN UN TRATADO QUE POR FIN S EMISINS DE GASES TXICOS

    OS SIMPSON CUMPREN DEZ ANOS EN ANTENAFOLGA DE GUIONISTAS DAS PRINCIPAIS SERIES AMERICANAS

    OS TRABALLADORES DO METAL SAEN RADESCOBREN NA SELVA AMAZNICA UNHA NOVA ESPECIE VEXETALGRAVES INUNDACINS EN PAQUISTN

    TRES MORTOS NAS ESTRADAS ESTA FIN DE SEMANA

    SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES

    SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES SECCIN / TITULARES

    05

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    73/221

    Prcticas guiadasPrcticas guiadasGRAMTICA SELECTIVA

    Para indicar accins que se van realizar no futuro pode-

    mos valernos de tempos verbais ou das perfrases verbais que

    indican futuridade:

    TEMPOS VERBAIS:

    a) futuro de indicativo

    Ma irei de paseo.

    Acabarei o traballo cando poida.

    b) presente de indicativo con valor de futuro

    Ma vou de paseo.

    PERFRASES VERBAIS TEMPORAIS DE FUTURIDADE

    IR + INFINITIVO

    Vou facer a cama.

    HABER + INFINITIVO

    Dentro de tres das hei facer o que che dixen.

    Para poer condicins para o cumprimento dunha

    accin futura:

    Proposicin condicional encabezada por unha

    conxuncin condicional (se, como...) + proposicin

    principal, co verbo en futuro ou perfrase verbal de

    futuridade.

    Se vn hoxe, farei unha torta.

    Como vea hoxe, farei unha torta.

    Se chegou casa cedo, vouno felicitar.

    Como chegara casa cedo, heino felicitar.

    O SE, MARCA DE PASIVA REFLEXA

    O pronome SE sase como marca de pasiva reflexa cando non indicamos o axente dunha oracin pasiva. O verbo pode ir en 3. persoado singular ou do plural concertando co suxeito paciente:

    O edificio foi construdo polos obreiros.

    O edificio construuse.

    Os exercicios foron feitos polos nenos.Os exercicios fixronse.

    Gramtica e lxico

    06

    L i

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    74/221

    Coloquial: ver o futuro

    Estndar: adiviar o futuro

    Culto: prognosticar, augurar

    Coloquial: pasar

    Estndar: suceder

    Culto: acontecer

    Coloquial: andar no ordenador

    Estndar: usar o ordenador

    Culto: navegar

    Lxico Coloquial: escribir nun xornalEstndar: colaborar nun xornal

    Culto: ser columnista

    Coloquial: vender algo nunha revista

    Estndar: anunciar

    Culto: publicitar

    Coloquial: controlar de informtica

    Estndar: saber informtica

    Culto: dominar a informtica

    5. Traballars agora nunha revista especializada en informtica. Esta nova sau publicada no ltimo nmero:

    Microsoft presenta o seu novo produto, Multimedia Super, un tecla-

    do que pretende adaptarse vida diaria dos usuarios. Con s pulsar

    un botn, o usuario poder acceder a mltiples aplicacins multi-

    media. Con este novo produto, Microsoft pensou nos consumidores

    (non importa a idade) que levan un estilo de vida xil e dinmico. O

    obxectivo principal do novo dispositivo o de optimizar o traballo

    do usuario, grazas rapidez para acceder a diversas ferramentas

    multimedia e comodidade das sas teclas. No que se refire s sas caractersticas, os botns de acceso directo

    permiten dispoer das aplicacins de maneira sinxela. As, co novo teclado, tarefas como pasar dun programa en

    execucin a navegar por Internet, escoitar msica ou ver videoclips pdense levar a cabo de forma instantnea.

    Ademais, as teclas de funcin foron melloradas para levar a cabo tarefas habituais, como gardar, imprimir, contes-tar, reenviar unha mensaxe ou gravar directamente dende o ordenador. O seu deseo ergonmico pose unha dis-

    tribucin de teclas estudada. Atractivas funcins para que se poida traballar co PC de forma mis rpida e sinxela.

    Que palabras pertencen ao campo semntico da INFORMTICA?

    07

    6. Basendote no modelo, redacta agora un texto similar para este produto.

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    75/221

    7. Nesa mesma revista especializada en informtica, tamn ofrecedes todas as novidades en xogos para ordenador. Na pxina desta

    semana, debes redactar o texto de presentacin que falta:

    Presntanse varios novos xogos de estratexia histrica esta semana no mercado, entre os que

    destaca Medieval II. Este permite xestionar un reino medieval dende o sculo X ao sculo XII, demaneira que a travs de asedios e batallas se poder ampliar o seu territorio tanto como se

    poida. As realistas recreacins de personaxes da poca, vestiario e tcticas de combate farn

    que sen dbida goces con Medieval II.

    TEXTO: ____________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________

    _________________________________________________________________________

    _______________________________________________________________________________________________________________________________________________.

    Caractersticas tcnicas: Deluxe ratoGPS, rato USB; pe-

    quenas dimensins, ideal para porttil, GPS integrado,

    medidas 56x99 mm, peso aprox. 100 gr, 5 botns en

    total, adaptable a calquera superficie, PVP 45 euros.

    08

    8. Dars agora o salto cara s revistas do corazn; en concreto, estars encargado da seccin de horscopo, dado que tes dotes

    adiviatorias

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    76/221

    adiviatorias.

    a) Por parellas, pregntalle ao teu compaeiro que signo do horscopo ten.

    b) Escribe un breve texto onde lle predigas o que lle vai pasar na vindeira semana.

    Semana do 12 ao 18 de abril

    ARIES

    Esta semana os nativos/as deste signo de lume van ter serios problemas no seu mundo laboral. Recibi-

    rn unha mala noticia que os vai sumir nunha profunda reflexin sobre a sa traxectoria vital. No amor,

    nimo!, se es capaz de superar a ta timidez, por fin vas conseguir esa cita que tanto desexabas.

    SIGNO: ________________

    _____________________________________________________________________________

    _____________________________________________________________________________

    ________________________________________________________________.

    9. Esas mesmas dotes adiviatorias vanche valer para predicirlle a un onte da cadea de radio onde traballas como pitonisa que

    tal lle vai ir no amor e nas cousas do traballo. Esta vez, manexas o tarot e esta a sa tirada: O LOUCO, O MAGO E O DIAO.

    Por parellas, simulade un o papel do onte que chama e outro o de pitonisa que fai a predicin en basendose na tirada dotarot.

    O TOLO

    Sinala habitualmente un novo comezo ou

    cambio de direccin na ta vida, aventura e

    crecemento persoal. Nos momentos de d-bida segue o teu corazn, anda que os teus

    impulsos parezan carecer de sentido.

    O MAGO

    Esta carta un sinal para actuar xa, sen

    dbidas, en canto sintas dentro de ti

    que o que realmente queres. Repre-senta a seguridade e o poder.

    O DIAO

    Representa as paixns fatais. xito no

    plano material se se quen de seguir

    os ditados da razn, mentres que aquelque se entregue aos instintos caer na

    fatalidade.

    09

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    77/221

    10. Observa estas fotografas e asgnalles unha destas profesins:

    Galego en accin

    bailarina

    canteiro

    albanel

    polica local

    futbolista

    camareiramecnico

    limpador

    Profesins

    SUFIXOS

    Fxate que hai sufixos que estn espe-cializados en indicar PROFESIN:

    -EIRO/EIRA: canteiro, camareira-DOR/DORA: limpador, animadora-ISTA: futbolista, xornalista-IN/INA: bailarina-TOR/TORA: inspectora, redactor

    10

    11. Agora, como bos xornalistas que sodes, ao longo desta unidade, ides preparar unha entrevista a un destes personaxes.

    Neste caso traballades nunha revista que quere publicar unha reportaxe sobre as condicins reais de vida dos galegos/as O

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    78/221

    Neste caso, traballades nunha revista que quere publicar unha reportaxe sobre as condicins reais de vida dos galegos/as. O

    ttulo da reportaxe vai ser GALEGOS DO SCULO XXI e intentar dar unha imaxe de como se vive en Galicia na entrada do novo

    sculo. Traballando por parellas, preparade unha batera de preguntas e escribdeas no voso caderno de notas:

    Preguntas a un/unha ________________.

    1 _________________________________________________________?

    2 _________________________________________________________?

    3 _________________________________________________________?

    4 _________________________________________________________?

    5 _________________________________________________________?

    6 _________________________________________________________?

    7 _________________________________________________________?

    12. Intercambiade agora as preguntas que preparastes por parellas con outros grupos. Ides actuar un como entrevistador/a e outrocomo entrevistado/a.

    O primeiro ten que ir tomando notas man, a medida que o entrevistado/a lle vai contestando de forma improvisada.

    11

    13. Logo, unha vez que teades isto feito, entre os dous redactade a entrevista, tal e como vai sar publicada na revista. Debes

    axustarte ao espazo que tes:

  • 8/14/2019 Celga 3 Agalip

    79/221

    p q

    1 _______________________________________________________________________________________?

    Resposta: ______________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    2 _______________________________________________________________________________________?

    Resposta: ______________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    3 _______________________________________________________________________________________?

    Resposta: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    4 _______________________________________________________________________________________?

    Resposta: ______________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________5 _______________________________________________________________________________________?

    Resposta: ______________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    6 _______________________________________________________________________________________?

    Resposta: ____________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________

    ______________________________________________________________________________________________

    7 _________________________________