C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

73
Universidade de Vigo C.A.C.T.I. Centro de Apoio Científico-Tecnolóxico á Investigación ENDEREZO Campus Universitario das Lagoas-Marcosende R/ Leonardo da Vinci, 15 36310 Vigo (España) Tfno.: 986 81 21 18 - Fax: 98681 21 35 [email protected] http://webs.uvigo.es/cactiweb

Transcript of C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

Page 1: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.Centro de Apoio Científico-TTecnolóxico

á Investigación

ENDEREZOCampus Universitario das Lagoas-Marcosende

R/ Leonardo da Vinci, 1536310 Vigo (España)

Tfno.: 986 81 21 18 - Fax: 98681 21 [email protected]

http://webs.uvigo.es/cactiweb

Page 2: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

VIGO(Avda. de Castrelos)

ETSE Industrais

ETSE Minas

ETSE Telecomunicación

Aparcamento

Aparcamento

CACTI

Residencia

Xacemento arqueolóxico

Aparcamento

Aparcamento

Química, Bioloxía e Ciencias do Mar Biblioteca Cidade Tecnolóxica

CienciasXurídicas

e do Traballo

Escultura(F. Leiro)O Tempo

Filoloxía eTradución

Económicas e Empresariais

Escultura (S. Rivas)Horizonte

para o sol

VIGO (Praza de España),AUTOPISTA e AEROPORTO

Circunvalación

Circunvalación

PiscinaDeportesEdificio MirallesOcio e ServizosCine e TeatroReitoría

Xacemento arqueolóxico

Coordinación:Ángel Rodríguez de Lera

Diseño y Maquetación: Noelia Beceiro LodeiroCarmen Serra

Impresión:Tórculo Artes Gráficas, S.A.

ISBNDepósito Legal

UV

N IVERSID AD E

D E IG O

Page 3: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

ÍNDICE

Presentacións 5

Servizo de Determinación Estrutural e Proteómica 9- Espectrometría de Masas 10- Resonancia Magnética Nuclear 22- Difracción de Rayos X Monocristal 25- Xenómica: secuenciación de ADN 28- Citometría de Fluxo 29

Servizo de Nanotecnoloxía e Análise de Superficies 31- Espectroscopía Fotoeléctrónica de Raios X (XPS) 32- Espectrometría de Masas de Ións Secundarios de Tempo de Voo (TOF-SIMS) 35- Microscopía de Proximidade 38- Nanoindentación 40- Perfilometría 42- Perfilometría Óptica / Microscopía Interferométrica 43

Servizo de Microscopía Electrónica 45- TEM (Microscopía Electrónica de Transmisión) 46- SEM (Microscopía Electrónica de Varrido) 48- Preparación de Mostras 50- Microscopía Confocal 52

Servizo de Seguridade Alimentaria e Desenvolvemento Sostible 53- Absorción Atómica 54- Análise Elemental Orgánica 55- Analizador de Fluxo Segmentado 56- Difracción de Raios X 57- Fluorescencia de Raios X 58- Espectroscopía Molecular 59- Espectroscopía de Masas de Relacións Isotópicas 60- Espectroscopía de Masas de Plasma Axustado Inductivamente (ICP/MS) / Espectroscopía

de Emisión Óptica de Plasma Axustado Indutivamente (ICP/OES) 61 - ICP/MS Multicolector de Alta Resolución 62- Técnicas Cromatográficas 65

Outros Servizos 67- Detección Remota 68- Taller de Electrónica 75- Taller de Mecanizado 77

Page 4: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

5

PRESEN

TAC

IÓN

S

Sempre é unha honra para o Reitor presentar o Catálogo de Servizos dun centro esencialno apoio institucional á investigación dos grupos da nosa Universidade, pero no caso doC.A.C.T.I. cómpre salientar que o seu labor non se limita ao servizo interno: a súa aperturaa empresas e organismos fai que se proxecte como un centro de referencia nacional e inter-nacional. Estamos a falar pois dun nomeado instrumento na mellora da capacidade empren-dedora e innovadora, sinal de identidade da nosa Universidade.

A actuación do C.A.C.T.I. segue a constituír un dos maiores potenciais da Universidade deVigo no apoio á investigación. Dende a súa creación, as sucesivas incorporacións de novasinfraestruturas e o propio desenvolvemento do Centro foron levadas a cabo pola acción evontade dos seus responsables en sintonía coas necesidades da comunidade investigado-ra.

As dotacións e equipamentos que configuran a oferta científico-tecnolóxica do C.A.C.T.I.están a ter, polo seu volume e cualificación, unha repercusión que transcende a nosaUniversidade e incorpóranse, como se pon de manifesto na súa actividade cotián, comosinais de referencia no contorno empresarial e investigador do máis alto nivel. Referenciaque se espera incrementar nos vindeiros anos coa construción do novo edificio con maioresespazos e prestacións dentro do denominado Parque Científico-Tecnolóxico na Universidadede Vigo.

Neste documento detállase a relación completa de servizos que se prestan arestora noC.A.C.T.I., xunto coas características técnicas dos diversos equipamentos. Da relación deservizos séguese que hoxe o C.A.C.T.I. está a cubrir as necesidades de ensaio e medidaspunteiras na investigación científica actual: Proteómica, Xenómica e Nanotecnoloxías.

Espero que o Catálogo sexa de utilidade para todos os usuarios e que contribúa tamén aunha maior e mellor difusión e proxección do Centro de Apoio Científico e Tecnolóxico aInvestigación da nosa Universidade.

Domingo Docampo, Reitor

PresentaciónsDomingo Docampo

Page 5: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

6

PRES

ENTA

CIÓ

NS

O Centro de Apoio Científico-Tecnolóxico á Investigación, coñecido polo acrónimo deC.A.C.T.I., foi e é unha aposta da Universidade de Vigo pola investigación básica e aplicadade calidade no ámbito nacional e internacional.

O C.A.C.T.I. ten como obxectivo a adquisición centralizada de grandes equipamentos cientí-ficos para cubrir as necesidades dos grupos de investigación da Universidade que non podenadquirilos polo seus propios medios e son indispensables para unha investigación con reco-ñecemento internacional. Sen embargo, debido á dimensión de servizo público, o C.A.C.T.I.tamén oferta os seus servizos a outras institucións públicas e a empresas.

Desde a súa creación no ano 1991, o CA.C.T.I. foise dotando paulatinamente de equipamen-to científico, pero é a partir do ano 2000 cando a inversión ten un crecemento salientable.Deste modo, na actualidade o C.A.C.T.I. está dotado cunha infraestrutura de preto dos 13 M€e cun persoal técnico estable de 14 persoas, que cubren os servizos máis punteiros da inves-tigación científica: Determinación Estructural e Proteómica, Nanotecnoloxía e Análise deSuperficies, Microscopía Electrónica, Desenvolvemente Sostible e Seguridade Alimentaria(en Ourense), Teledetección e Talleres de Mecanizado e Electrónica. Así, o C.A.C.T.I. nasdúas sedes de Vigo e Ourense, configúrase como un centro dotado dunha moi alta infraes-trutura de investigación sen comparación no noso entorno xeográfico.

Coma Vicerreitor de Investigación da Universidade de Vigo quero utilizar esta introduccióndos servizos do C.A.C.T.I. para recoñecer a todos os meus antecesores no cargo a súa laborpara facelo posible: profesor Dr. D. Federico Vilas, precursor e iniciador do C.A.C.T.I., profe-sor Dr. D. Jorge Bravo, pola posta en marcha do centro, profesor Dr. D. José Tojo, recente-mento falecido, polo impulso que lle deu ó centro, e profesor Dr. D. Salustiano Mato a quense lle debe a dimensión actual do C.A.C.T.I. A todos eles considero que a Universidade deVigo lles debe a existencia e relevancia do C.A.C.T.I.. Extendo tamén o agradecemento osresponsables do Centro, que fixeron posible o seu funcionamento cotiá e impulsaron o seucrecemento e desenvolvemento: D. Anxo Sánchez Bermúdez, Dna. Betty León Fong e D.Ángel Rodríguez de Lera. En particular quero suliñar o labor do actual Director do C.A.C.T.I.,profesor Dr. D. Ángel Rodríguez de Lera a quen lle debemos este magnífico documentosobre os servizos do Centro.

José Cidras PidreVicerreitor de Investigación

PresentaciónsJosé Cidrás Pidre

Page 6: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

7

PRESEN

TAC

IÓN

S

O Centro de Apoio Científico e Tecnolóxico á Investigación (C.A.C.T.I.) inicióu a súa andainano ano 1991 coa vocación de proporcionar apoio científico e tecnolóxico ós membros daComunidade Universitaria e ós organismos públicos de investigación (O.P.I.s) e entidadesprivadas do noso entorno. A inauguración do actual edificio no ano 1995 fixo realidade areflexión polos entonces responsables de que a centralización era o camiño para poder ofer-tar equipamentos, técnicas e servizos que dificilmente poderían terse obtido por esforzos illa-dos dos grupos de investigación. No momento actual, o seu patrimonio científico, que supe-ra os 13 M€ e está organizado en catro grandes Servizos: Nanotecnoloxía-Análise deSuperficies, Determinación Estructural Proteómica-Xenómica, Microscopía Electrónica eDesenvolvemento Sostible-Calidade Alimentaria (en Ourense). Completan a oferta o Servizode Teledetección e os servizos de apoio de Taller de Mecanizado e Taller Electrónico. Unhaestructura flexible que pode adaptarse fácilmente aos cambios xerados pola incorporaciónde novas técnicas de análise e demandados pola propia dinámica investigadora.

Outras evidencias obxectivas da consolidación do C.A.C.T.I. son o incremento no número deactividades de apoio á Investigación para os tres grupos de usuarios: grupos de investiga-ción da Universidade de Vigo, grupos de investigación de OPIs e Empresas privadas, asícomo os balances económicos de tendencia crecente (a facturación tense multiplicado por10 nos últimos dez anos). A importancia do C.A.C.T.I. no entorno social e económico reflíc-tese na captación de recursos alleos á Universidade de Vigo que acada en 2005 o 64% dafacturación por servizos prestados a Empresas e O.P.I.s.

Un Centro de prestación de servizos de calidade non sería posible sen o entusiasmo de todoo Persoal do C.A.C.T.I. (Técnicos-especialistas, contratados de Infraestructuras Científico-Tecnolóxicas, bolseiros, PAS), que aborda os novos retos que a dinámica das infraestructu-ras de investigación formula. A súa formación e actualización de coñecementos e técnicas,así como a implicación no desenvolvemento da oferta de servizos son fundamentais paragarantir o futuro do Centro.

Consolidado como Centro de apoio á investigación, con presenza importante nas O.P.I.s eempresas do Norte de Portugal, o obxectivo que anima a tódolos membros do C.A.C.T.I. é ode constituir un Centro de Referencia na Comunidade Autónoma e, en determinadas técni-cas, un Centro de Referencia Nacional. Conscentes da necesidade de seguir apostando nofuturo polos Servizos Centrais, a Universidade de Vigo construirá un novo edificio, para aten-der ao crecente patrimonio científico do C.A.C.T.I., á oferta incesante de novos servizos, eao incremento de personal que o crecemento das actividades de investigación dos gruposdemanda.

Angel Rodríguez de LeraDirector do C.A.C.T.I.

PresentaciónsAngel Rodríguez de Lera

Page 7: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

9

SSeerrvviizzoo ddee DDeetteerrmmiinnaacciióónn EEssttrruuttuurraall ee PPrrootteeóómmiiccaa

1. Espectrometría de Masasa. Gases – Masas

b. Sector Magnético

c. Resonancia Ciclotrónica de Ións

d. MALDI-TOF e Preparación de Mostras

2. Resonancia Magnética Nuclear3. Difracción de Rayos X Monocristal4. Xenómica: Secuenciación de ADN5. Citometría de Fluxo

Técnicos:Manuel Marcos García - [email protected] - Teléfono: 986-813884

Nieves Atanes Blanco - [email protected] Escudero Martínez - [email protected]

Page 8: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

10

Espectrometría de MASAS Gases-Masas

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Introdución

O encaixe da espectrometría de masascunha técnica cromatográfica data dadécada dos 70.

Este encaixe revolucionou a análise demesturas complexas de compostos orgáni-cos xa que une o alto poder de resoluciónque lle dá a cromatografía de gases coaalta sensibilidade do espectrómetro demasas.

O desenvolvemento das columnascapilares (anos 80) incrementou aíndamáis a capacidade de resolución da cro-matografía de gases; como consecuencia,a cromatografía de gases-masas (GC-MS)converteuse no método máis poderosopara a identificación e cuantificación demoléculas orgánicas.

1 0 .0 0 1 5 .0 0 2 0 .0 0 2 5 .0 0 3 0 .0 0 3 5 .0 0 4 0 .0 0 4 5 .0 0 5 0 .0 0 5 5 .0 0 6 0 .0 00

5 0 0 0 0

1 0 0 0 0 0

1 5 0 0 0 0

2 0 0 0 0 0

2 5 0 0 0 0

3 0 0 0 0 0

3 5 0 0 0 0

4 0 0 0 0 0

4 5 0 0 0 0

T im e -->

A b u n d a n c e

T IC : F R E S C 0 2 .D

Os equipos instalados no servizo permiten traballar en impacto electrónico, ionización quí-mica e ionización de campo.

Os cromatógrafos de gases posúen un portal de inxección con e sen división de fluxo. Éposible traballar cunha ou varias ramplas de programación lineal de temperatura.

Pódense realizar experimentos nos que se detecta o espectro de masas completo e semide a corrente total de ións que se producen (TIC), ou ben obsérvase selectivamente un iónou grupo de ións previamente determinados (SIM/SIR), o cal permite aumentar o rango dedetección das mostras.

Page 9: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

11

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

ACaracterísticas Técnicas

Espectrómetro de Masas Hewlett- Packard 5989 ACompoñentes:- Cromatógrafo de gases Hewlett-

Packard 5890 Iiplus- Inxector Split/Splitless- Inxector automático Hewlett-Packard

6890- Inxector de espazo de cabeza

Hewlett-Packard 7694- Detector de masas Hewlett-Packard

5989 A- Rango do detector de 10 a 1000

Dalton con posibilidade de amplia-ción a 2000 Dalton

Espectrómetro de Masas VARIAN SATURN 2000Compoñentes:- Cromatógrafo de gases VARIAN

3800- Inxector PTV Split/Splitless- Detector de masas VARIAN SATURN

2000- Rango do detector de 10 a 650 Dalton

Espectrómetro de Masas Waters-Micromass GC-TOFCompoñentes:- Cromatógrafo de gases HP6890 Plus- Inxector split/splitless con EPC- Inxector automático- Analizador de tempo de voo- Fontes EI e FI- Resolución en modo EI e FI maior de

7.000- Precisión en alta resolución superior

a 1 ppm para masas menores de 200 m/z

- Precisión en alta resolución superior a 5 ppm para masas superiores a 200 m/z

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 10: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

12

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Espectrometría dde MMASAS Gases-MMasas

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Modos de Operación

Impacto electrónico

Ionización química

Ionización de campo

Modo TIC (Corrente Iónica Total)

Modo SIM (Monitorización Selectiva de Ións)

Alta resolución

Aplicacións

A técnica de GC-MS úsase amplamentena determinación de drogas, velenos, pes-ticidas, etc. e é o método de análise reco-mendado legalmente para a análise denarcóticos nos EEUU e para o control anti-dopaxe polo Comité Olímpico Internacio-nal.

Page 11: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

13

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

AIntrodución

O propósito básico dun espectrómetrode masas é converter a mostra en produ-tos medibles que indiquen a estrutura damolécula orixinal. Os produtos formadosson ións gasosos cuxas masas e abun-dancias relativas constitúen o espectro demasas.

A espectrometría de masas de altaresolución permite determinar o pesomolecular dunha substancia e a súa fór-mula molecular. Ademais, as fragmenta-cións da molécula proporcionan unhainformación fundamental para elucidar aestrutura de compostos descoñecidos.

Dependendo da configuración doespectrómetro de masas, esta técnica per-mite aplicacións tan diversas como acaracterización de polímeros pola súa dis-tribución de pesos moleculares ou a deter-minación da posición das pontes disulfurodunha proteína.

A mostra volatilízase por acción do altobaleiro (10-5 a 10-6 Torr). A corrente demoléculas en fase gas faise chocar cunfeixe de electróns acelerados (20-70 eV) eas moléculas dan lugar a catións radicais.Os ións son conducidos a través duncampo magnético variable, que seleccionaos fragmentos que chegan ao detector enfunción da relación masa/carga que posú-an.

A técnica precisa que a mostra se atopeen fase gasosa para a súa análise. Istoxerou problemas á hora de traballar concompostos pouco volátiles, de naturezapolar, de peso molecular elevado ou cunhabaixa estabilidade térmica. Por iso, desen-volvéronse técnicas como o bombardeocon átomos pesados (FAB), consistente nobombardeo da mostra mediante átomosacelerados de alta enerxía.

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Espectrometría dde MMASASSector MMagnético

Page 12: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

14

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Características Técnicas

Espectrómetro de Masas Waters-Micromass Autospec M.

- Sistema rápido de bombeo cunha bomba difusora de 700 L/s para a fonte de ionización e dúas bombas de 280 L/s para o analizador

- Fonte de baioneta para impacto electrónico e ionización química que permite un cambio rápido entre modos de ionización

- Sonda de introdución directa con posibilidade de realizar ramplas de temperatura ata 650º C

- FAB estático LSIMS (Liquid Secondary Ion Mass Spectrometry) con canón de ións de Cs+

- Software MASSLYNX V 4.0

Espectrometría dde MMASAS Sector MMagnético

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 13: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

15

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

AModos de Operación

Impacto Electrónico

- Información elemental

- Determinación de fragmentacións

- Información estrutural

LSIMS de baixa Resolución

- Determinación do ión molecular

LSIMS de alta Resolución

- Información elemental

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 14: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

16

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Introdución

A espectrometría de masas (EM) mideunha propiedade intrínseca das moléculas–a súa masa– cunha sensibilidade moialta.

A EM require que as moléculas que haique analizar estean en estado gasoso eposúan carga. As biomoléculas son gran-des e polares, o cal dificulta moito o seupaso ao estado gasoso.

En Electrospray (ESI), unha disoluciónacuosa (normalmente lixeiramente acidifi-cada con un 1% de ácido fórmico) inxécta-se na fonte a través dunha agulla hipodér-mica a alta voltaxe para dispersala elec-trostaticamente en pequenas gotiñas detamaño micrométrico, que se evaporanrapidamente no seo dun fluxo de gasquente en contracorrente.

Esa evaporación rápida fai que a cargaque as gotiñas teñen na súa superficie setransfira suavemente aos analitos disoltosna disolución. Os ións así formados focalí-zanse mediante unha serie de lentes einxéctanse na cámara de alto baleiro doespectrómetro de masas. Este procesoxera ións con múltiples cargas.

Comezando na década dos 80 e enmaior medida na dos 90, a EM xogou unpapel cada vez máis importante nas cien-cias biolóxicas, ao desenvolver dousnovos métodos de ionización: Electrospray(ESI) e Matrix Assisted LaserDesorption/Ionization (MALDI), que permi-ten medir as masas moleculares de prote-ínas, oligosacáridos e DNA.

En MALDI, a disolución do analito mes-túrase cunha matriz, por exemplo o ácido2,5-dihidroxibenzoico (DHB), e déixasesecar e cristalizar sobre unha placa metá-lica. Cando se dispara un pulso de láseraos cristais, provócase unha ablación eionización rápida e suave, que xera iónscunha única carga.

Espectrometría dde MMASAS Resonancia CCiclotrónica dde IIóns

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 15: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

17

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

ACaracterísticas Técnicas

- Espectrómetro de Masas Bruker FTMS APEXIII

- Imán supercondutor horizontal apantallado cun campo de 7 Tesla

- Sistema rápido de bombeo con bombas turbomoleculares: dous de 500 L/s para o ana-lizador e a guía de ións e dous de 250 e 70 L/s para a fonte

- Fonte de ESI

- Fonte de nanoESI

- Fonte APCI (Atmospheric Pressure Chemical Ionization)

- Fonte de MALDI

- Célula de medida de resonancia ciclotrónica de ións INFINITY

- Electrónica RF de aceleración iónica con CHEF (Correlated Harmonic Excitation Fields)

- Láser de 25 W de CO2 para IRMPD (Infrared Multiphoton Dissociation)

- ECD (Electron Capture Dissociation)

- Sistema de procesado de datos FTMS con XMASS baseado en Windows 2000

- MS biotools

- Sistema de HPLC Agilent 1100

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Modos de Operación

Electrospray (ESI)Nano ESIAPCI

MALDIMS/MS, fragmentación SORICAD ou IRMPD

Page 16: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

18

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Espectrometría dde MMASAS Resonancia CCiclotrónica dde IIóns

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Aplicacións

Identificación de Proteínas

A aplicación biolóxica máis habitual daE.M. por Transformada de Fourier é aidentificación dunha proteína descoñecidanunha mostra. A mostra, illada medianteelectroforesis ou outro método, trátase contripsina, e o conxunto de péptidos así obti-dos analízanse mediante MALDI. Esteexperimento produce unha serie de picosque corresponden á masa de cada un dospéptidos producidos, constituíndo así unhaespecie de “pegada dactilar” da proteínaorixinal. Posto que é posible coñecer exac-tamente os fragmentos que pode xerarunha proteína dada, a búsqueda en basesde datos de secuencias peptídicas de pro-teínas coñecidas permite identificar a pro-teína problema. Obviamente, canto maiorsexa a exactitude da medida das masasdos péptidos máis fácil e inequívoca será aidentificación.

Secuenciación de péptidos

Se o conxunto de péptidos resultantes daanálise por MALDI non é suficiente para

realizar unha identificación positiva da pro-teína, por ser unha proteína non illada anteriormente, o paso seguinte é secuen-ciar os péptidos obtidos. Esta etapa realí-zase normalmente mediante ESI co posi-ble encaixe dun equipo de HPLC parapoder realizar un fraccionamento da mes-tura. Introdúcese o péptido desexado e,mediante algunha das técnicas dispoñi-bles, provócase a fragmentación da molé-cula ao longo da cadea peptídica e vanseanalizando os fragmentos resultantes.

Identificación de modificacionspost-translacionais

As modificacións covalentes de péptidostamén se poden detectar por EM. Porexemplo, a adición dun grupo fosfatoincrementa a masa do péptido en 80Dalton. A simple comparación dos espec-tros dunha mostra sen tratar e tratadacunha fosfatasa permítenos determinar seo péptido está fosforilado ou non. Unhavez que se identificou, pódese secuenciarmediante técnicas de MSn. Con análisessimilares poden identificarse glicosilaciónse sulfatacións.

Page 17: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

19

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Introdución

A espectrometría de masas por tempode voo (TOF-MS) é probablemente ométodo de espectrometría de masas máisfácil de entender.

Os ións prodúcense na fonte, medianteun pulso de láser (MALDI), e por mediodunha serie de lentes saen dela coamesma enerxía cinética inicial.

Ao pasar pola rexión de voo libre osións sepáranse en función das súasmasas, desprazándose máis de présa osións máis lixeiros que os máis pesados.Isto permite que cheguen ao detectortodos os ións formados e explica a gransensibilidade desta técnica.

Espectrometría de masas(MALDI-TOF e Preparación de Mostras)

A ecuación que goberna o movemento dun ión neste sistema é:

Onde: mi = masa do ión zi = carga do ión E = voltaxe de extracción ti = tempo de voo do ión ls= lonxitude da fonte ld = lonxitude do voo e = carga do electrón (1.6022x10-19 C)

Hai unha serie de problemas prácticos que xeran unha distribución de enerxías cinéticaspara cada masa na fonte e que, nun principio, limitou a resolución destes instrumentos. Paraconseguir unha maior resolución empréganse instrumentos dotados dun dispositivo denomi-nado reflectrón, que aumenta considerablemente a lonxitude do tempo de voo.

Page 18: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

20

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Características Técnicas

Espectrómetro de masas Bruker MicroflexCompoñentes:- Fonte MALDI sen reixa con extracción

pulsada de ións- Láser de N2- Fonte SCOUT con placas de 96 posi-

cións- Reflector de dúas etapas sen reixa

para traballo en modo de extracciónpulsada de ións

- Accesorio para PSD- Dixitalizador a 2 GHz e dobre proce-

sador Xenon en contorno Windows para o procesamento de datos

- HP Workstation con licenza Mascot in house

Picador de xeles Bruker Proteineer SP II Compoñentes:- Cortadores en aceiro inox de 1, 1.5 e

2 mm DI- Escáner modificado Epson 1640 SU

con compartimento selado para xeles- Cabina protectora

Dixestor de xeles Bruker Proteineer DPCompoñentes:- Baseado en robot Gilson de oito xirin-

gas con puntas desbotables - Estación de dixestión para entre 2 e 4

placas de 96 cuncas con control detemperatura entre 8 e 65 ºC

- Volume de dixestión de 10 μL- Programa de dixestión a 25-30 ºC- Preparación automática de placas

MALDI

Espectrometría de masas(MALDI-TOF e Preparación de Mostras)

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 19: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

21

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

ANano-HPLC bidimensional DIONEX 3000Compoñentes:- Inxector automático con control de

temperatura das mostras- Microbomba de alta precisión- Detector UV- Colector de fraccións Proteineer FC- Sistema de formación de gradientes e

desgasificado de disolventes por baleiro

Aplicacións

A función destes equipos é a identifica-ción de proteínas mediante a técnica deMALDI-TOF MS. A resolución do espectró-metro permite ofrecer datos con resolucióndunha unidade de masa en todo o rangopeptídico, o que fai que as identificaciónssexan fiables e cun alto grao de éxito.

A capacidade de facer MS/MS (PSD)permite unha investigación estrutural máisdetallada das proteínas incluíndo modifica-cións e crosslinking.

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 20: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

22

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Introdución

A espectroscopía de resonancia mag-nética nuclear fundaméntase na observa-ción das transicións entre niveis de ener-xía dos núcleos de determinados átomos.

A separación dos devanditos niveisenerxéticos prodúcese ao someter a mos-tra a un campo magnético moi intenso. Aobservación das transicións realízasemediante radiación electromagnética quese atopa no rango das radiofrecuencias.

Resonancia MMagnética NNuclear ((RMN)

Aplicacións

Elucidación da estrutura de compostos descoñecidos de orixe natural ou sintética

Seguimento de cinéticas non instantáneas de reacción

Obtención de parámetros físicos (barreiras rotacionais)

Análise cuantitativa de mesturas sinxelas de compostos

Page 21: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

23

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Características Técnicas

Bruker ARX400

- Imán supercondutor de 400 MHz (pro-tón)

- Unidade de temperatura variable VT2000

- Sistema de gradientes de ata 50 G/cm - Software XWIN-NMR- Sonda QNP de 5 mm con gradientes en

z e sintonización automática de 13C, 31Pe 19F.

Bruker DPX400

- Imán supercondutor de 400 MHz (pro-tón)

- Unidades de temperatura variable VT2000 e BVT3300

- Sistema de gradientes de ata 50 G/cm- Software XWIN-NMR- Sonda QNP de 5 mm con gradientes en

z e sintonización automática de 13C, 31Pe 19F.

- Sonda inversa de 5 mm con gradientes en z e sintonización no rango de 31P a 109Ag

- Sonda directa de 10 mm e sintoniza-ción de X no rango de 31P a 109Ag

Bruker DPX600

- Imán supercondutor de 600 MHz (protón)- Módulo formador de gradientes

GRASP II/P con pre-énfase- Unidades de temperatura variable

VT2000 e BVT3300- Terceira canle BB con 300 W de potencia- Software XWIN-NMR- Sonda TBO de 5 mm con gradientes

en z e sintonización automática- Sonda inversa TBI de tripla resonan-

cia para 1H/13C/BB

Page 22: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

24

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Experimentos habituais

Monodimensionais

- 1H, dobre resonancia, efecto nuclear Overhauser (NOE), tempos de relaxa-ción, supresión de disolvente

- 13C con desencaixamento total, DEPT135, 45 ou 90

- 19F, 31P con e sen desencaixamento doutros núcleos

Bidimensionais

- 1H-1H: COSY (45, 90, LR, DQF, etc..), NOESY, ROESY, Jres

- 1H- 13C HSQCed, HMBC

- 1H- 31P HSQCed, HMBC

- 1H- 15N HSQCed, HMBC

Resonancia MMagnética NNuclear ((RMN)

Page 23: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

25

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Introdución

O coñecemento exacto da estruturamolecular é un requisito previo para poderlevar a cabo un deseño racional de com-postos cunha actividade precisa, xa sexafarmacolóxica, catalítica, etc.

A difracción de raios X de monocristalpermite obter a distribución espacial dosátomos no sólido obxecto de estudo (cris-tal) e, polo tanto, as distancias e ángulosinteratómicos.

Esta técnica é indispensable en todosaqueles estudos orientados á caracteriza-ción da estrutura de compostos molecula-res ou iónicos.

A técnica presenta unha aplicacióncada vez máis ampla en todos os camposnos que se buscan relacións estrutura-actividade, como son o deseño de molécu-las con propiedades catalíticas ou terapéu-ticas, ou de materiais con propiedadesespecíficas.

Difracción dde RRX MMonocristal

Page 24: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

26

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Características Técnicas

Bruker SMART-CCD 1000 Detector de área CCD: Eficiencia: 1 fotón de raios X produce 42 electróns para a radiación do Mo. Área de detec-ción: 6.25 x 6.25 cm de área activa- Goniómetro base de tres círculos con motores a pasos independentes para os movementos ω e 2ϑ con marxe angular de 360º; velocidade de varrido: 1000º/min. (2000º/min. en ϕ); precisión: 0.005º; reproducibilidade: 0.0005º- Vídeo Microscopio con lente zoom para aliñamento da mostra en tempo real- Generador de Raios Kistalloflex K 760-80. Potencia: 3000 W. Tubo cerámico con ánodo de Mo, cun foco lineal de tamaño 0.1 x 10 mm e outro puntual de 1.0 x 1.0 mm Potencia permanente de 2.400 W- Unidade de baixa temperatura- Software de adquisición de datos: SMART, ASTRO, SAINT- Software de procesamento de da-tos: SHELXTL/PC Bruker SMART-CCD 6000 Detector de área CCD: Eficiencia: 1 fotón de raios X produce 36 electróns para a radiación do Cu. Área de detec-ción: 9,25 cm x 9,25 cm de área activa- Goniómetro base de tres círculos con motores a pasos independentes para os movementos ω e 2ϑ ccon marxe angu-lar de 360º; velocidade de varrido: 1500º/min (2000º/min. en ϕ); precisión: 0.0001º; reproducibilidade: 0.0001º - Vídeo Microscopio con lente zoom para aliñamento da mostra en tempo real- Xerador de raios de ánodo rotatorio M6XHF22-H. Potencia: 9000 W. Ánodo rotatorio de Cu- Unidade de baixa temperatura- Software de adquisición de datos: SMART, ASTRO, SAINT- Software de procesamento de datos: PROTEUM

Difracción dde RRX MMonocristal

Page 25: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

27

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

A

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Modos de Operación

Resolución de estruturas de mono-cristais de pequenas moléculas emacromoléculas.

Estudo de mostras microcristalinas.

Análise de densidade de carga(derivados orgánicos e inorgánicos).

Estudo mediante o método deDebye- Scherrer de cinéticas de reac-ción e transformacións polimórficasen mostras microcristalinas.

Page 26: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

28

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

DET

ERM

INA

CIÓ

N E

STR

UTU

RA

LE

PRO

TEÓ

MIC

A

Introdución

A Xenómica é o estudo do xenoma dunorganismo. O uso sistemático desta infor-mación, asociada con outros datos, pre-tende dar resposta a problemas enBioloxía e Medicina.

A Xenómica ten o potencial de ofrecernovos métodos terapéuticos para algun-has enfermidades, así como o de xerarnovos métodos de diagnóstico.

Tamén ten aplicacións na industria ali-mentaria e na agricultura.

Esta disciplina científica apareceu nadécada de 1980 e comezou o seu desen-volvemento na década seguinte co iniciodos Proxectos Xenoma de varias especies.

O primeiro xenoma secuenciado inte-gramente foi o do bacteriófago FX174 en1980. O primeiro organismo vivo secuen-ciado foi Haemophilus influenzae en 1995.

Características Técnicas

Secuenciador ABI PRISM 3130Unidade de electroforese capilar con placa de quentamento e co módulo Peltier que permite traballar a tempera-tura subambienteDetector simultáneo con cámara CCD que permita medir en continuo as fluores-cencias de lonxitudes de onda entre 515 e 680 nmLáser iónico de argón de potencia axus-table a 10mW e con liñas de emisión de 488 e 514 nmSoporte electroforético de arrays de 4 capilares de 50 micrasCargador automáticoSoftware: Data Collection 3.0; Sequencing Analisis 5.2 e GeneMapper 3.7

Aplicacións

Secuenciación de novo e comparación de secuencias de ADNAnálises de microsatélites (STRs, VNTRs)Análises de mutacións específicas SNPs

Xenómica: Secuenciación de ADN

Page 27: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

29

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE D

ETERM

INA

CIÓ

N ESTR

UTU

RA

LE PR

OTEÓ

MIC

AIntrodución

A Citometría de Fluxo permite a medidasimultánea de múltiples fluorescencias eda dispersión da luz inducida pola ilumina-ción de células ou partículas en suspensióna medida que pasan a través dunha áreade medida.

Esta técnica permite cuantificar deforma simultánea múltiples parámetros bio-lóxicos partícula a partícula, a unha veloci-dade de miles de eventos por segundo.

Características Técnicas

FC500: Láseres: refrixerados por aire:argón 20 mW, He-Ne 20 mW. Filtros ópti-cos: filtros de paso de banda de 525, 575,675 e 755 nm. Dicroicos de paso longo de488, 550, 600 e 710 nm. Paso longo de500 nm. Dicroicos paso curto de 615 nm.Paso curto 620 nm

Cámara de fluxo de cuarzo, con ópticamontada en vertical e canal de 150x450 μm.

Detector de dispersión frontal (ForwardScatter) de estado sólido con óptica deFourier. Detector de dispersión lateral(Side Scatter). 1 Fotodiodo de alta eficien-cia. Detectores de fluorescencia: 5 foto-multiplicadores de alta eficacia

Sistema de análise Luminex: láserverde COHERENT. Software de análiseLUMINEX V2.3. Plataforma XY para análi-se de placas de 96 pocillos. Sistema auto-mático de inxección de fluídos de sobre-mesa

FlowCam. Velocidade paso mostradesde 0 a 2.5 mililitros por minuto ata 2 a12 mililitros por minuto. Luz de excitaciónláser azul de estado sólido 488 nm

Óptica de obxectivos intercambiables.Tamaño de partícula detectado: entre 3mm e 3.000 mm

Software FlowCam IMS. Datos exporta-bles compatibles con Microsoft Excel

Parámetros medidos: tamaño de partí-cula, fluorescencia da partícula (2 canles),tempo de voo, lonxitude de cada partícula,anchura de cada partícula, diámetro esféri-co equivalente.

Aplicacións

Detección de antíxenos celulares desuperficie

Detección e reconto de poboacións demicroorganismos

Estado funcional da célula: medidas deviabilidade, apoptose, necrose...

Citometría de Fluxo

Page 28: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

SSeerrvviizzoo ddee NNaannootteeccnnoollooxxííaa ee AAnnáálliissee ddee SSuuppeerrffiicciieess

1. Espectroscopía Fotoelectrónica de Raios X (XPS)Espectroscopía de Electróns Auger (AES)

2. Espectrometría de Masas de Ións Secundarios de Tempo de Voo (TOF-SIMS)

3. Microscopía de Proximidade (SPM)4. Nanoindentación5. Perfilometría6. Perfilometría Óptica / Microscopía Interferométrica

Técnico de contacto:Carmen Serra Rodríguez - [email protected]

Teléfono: 986-813882

Page 29: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

32

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

NA

NO

TEC

NO

LOXÍ

AE

AN

ÁLI

SE D

E SU

PER

FIC

IES

Introdución

O estudo e análise das superficies podeusarse como un medio de diagnóstico quepermita determinar por que unha superfi-cie posúe ou non as propiedades ópticas,eléctricas, mecánicas ou mesmo decorati-vas que se desexan.

O equipo multitécnica ESCALAB 250iXL incorpora as técnicas XPS, AES e ISS,o que proporciona un conxunto de técnicasmodernas para a análise de superficies encampos tan diversos como:

- Polímeros- Metais- Semicondutores- Cerámicas- Materiais biocompatibles- Belas Artes-Restauración do patrimo-

nio artístico- Fibras (papel e plástico)- Minerais, etc.

Ao realizar unha análise XPS, a mostraintrodúcese nunha cámara en condiciónsde ultra alto baleiro. A mostra é exposta aunha fonte monocromática de raios X debaixa enerxía, o que dá lugar á emisión defotoelectróns dos orbitais atómicos.

Os electróns arrancados das súas órbi-tas posúen unha enerxía que é caracterís-tica de cada elemento e do orbital molecu-lar do que proveñen. Contando o númerode electróns detectados para cada ener-xía, pódese xerar un espectro de sinais(picos) que corresponden aos elementospresentes na mostra.

A área baixo cada un dos picos é unhamedida da cantidade relativa de cada undos elementos presentes, mentres que aforma e posición destes indican o ámbitoquímico de cada elemento.

Espectroscopía FFotoelectrónica dde RRX ((XPS)C.A.C.T.I.

Page 30: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

33

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE N

AN

OTEN

OLO

XÍAE A

LISE DE SU

PERFIC

IESCaracterísticas Técnicas

Rápida creación de imaxes con altaresolución espacial (<3 micras)

Dúas fontes de raios X: fonte dual(ánodos de Al e Mg) para cuantifica-ción de elementos presentes e fontemonocromática para determinaciónde estados químicos

Canón de ións de Ar+ que cumpreunha dobre función: a limpeza super-ficial de mostras contaminadas e osexperimentos de perfís en profundida-de

Monocromador micro-focalizado coque se obtén elevada sensibilidade ealta resolución en análise

Análise de área reducida ata 120micras

Capacidade multitécnica

SEM filamento de electróns de emi-sión de campo

Espectroscopía de fotoelectróns de raios X (XPS)

Espectroscopía de electróns Auger (AES)

Espectroscopía de dispersión de ións (ISS)

Mapeado elemental e de estado químico

ESCALAB 250 iXL

C.A.C.T.I.

Page 31: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

34

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

NA

NO

TEC

NO

LOXÍ

AE

AN

ÁLI

SE D

E SU

PER

FIC

IES

Modos de Operación

Espectroscopía superficial- Información elemental- Determinación do ámbito químico a

través da enerxía de enlace (BE) en elementos e compostos como Si, SiO2, SiC, Ti, TiO, TiO2,Ti2O3, Fe, FeO, Fe2O3, etc.

- Análise de mostras condutoras e illantes

- Sensibilidade espectral 0.1 at.%

Imaxe analítica da superficie- Resolución en imaxe: 3 μm (un ele-

mento) y 50 μm (espectro)

Perfís en profundidade- Rango elemental dende o litio - Cuasi-cuantitativo utilizando Factores

de Sensibilidade- Cuantitativo utilizando patróns

Espectroscopía FFotoelectrónica dde RRX ((XPS)C.A.C.T.I.

Perfil en profundidade Experimentos en 3D

Page 32: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

35

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE N

AN

OTEN

OLO

XÍAE A

LISE DE SU

PERFIC

IESIntrodución

A espectrometría de masas de iónssecundarios de tempo de voo (TOF-SIMA)presenta un conxunto de atractivas carac-terísticas entre as que destacan a elevadaresolución espacial na xeración de imaxes,a información elemental e molecular e aelevada sensibilidade, que non podenobterse coas técnicas tradicionais de aná-lise de superficies como XPS ou AES.

Outra das vantaxes que ofrece esta téc-nica é a posibilidade de obter imaxes coninformación elemental e molecular de ele-vada resolución lateral (100 nm) e elevadasensibilidade (<0.01 at.% en imaxe e0.0001% elemental).

Unha das súas peculiaridades reside nacapacidade para proporcionar informaciónmolecular con elevada resolución espacial,utilizando para este propósito un canónprimario (GaLMIG) focalizado cun tamañode anuncio da orde de 100 nm, o que per-mite estudar a distribución de especiesmoleculares, con resolución lateral sub-micrométrica.

Calquera mostra sólida é susceptible deser analizada por TOF-SIMS. A técnicapermite analizar dende delicadas molécu-las orgánicas e materiais biocompatiblesata minerais naturais, aceiros e materiaisnanoestruturados, entre outros.

C.A.C.T.I.

Espectrometría dde MMasas dde IIóns SSecundarios ddeTempo dde VVoo ((TOF-SSIMS)

Page 33: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

36

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

NA

NO

TEC

NO

LOXÍ

AE

AN

ÁLI

SE D

E SU

PER

FIC

IES

Características Técnicas

Elevada sensibilidade

Alta transmisión

Detección en paralelo de masas

Elevada precisión de masas:de 1 a 10 ppm

Alta resolución lateral: 100 nm en baixa resolución de masas; 500 nm en alta reso-lución de masas

Elevado rango de masas: ata 10 000 u

Espectrometría dde MMasas dde IIóns SSecundarios ddeTempo dde VVoo ((TOF-SSIMS)

C.A.C.T.I.

Diagrama esquemático TOF-SIMS IV

TOF-SIMS IV Interior da cámara de análise

Page 34: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

37

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE N

AN

OTEN

OLO

XÍAE A

LISE DE SU

PERFIC

IESModos de Operación

Espectroscopía Superficial

- Información elemental e molecular- Sensibilidade ppm- Resolución de masas >10 000

Imaxe analítica da Superficie

- Resolución lateral < 100 nm - Detección en paralelo de masas

Perfís en Profundidade

- Resolución en profundidade < 1 nm- Rango entre 1 nm a > 10 μm- Ideal para aillantes

C.A.C.T.I.

Page 35: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

38

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

NA

NO

TEC

NO

LOXÍ

AE

AN

ÁLI

SE D

E SU

PER

FIC

IES

Introdución

A microscopía de proximidade (SPM)reúne un conxunto de técnicas que non uti-liza lentes nin radiación (raios X, electróns,etc.) para obter imaxes topográficas degran resolución. Entre as técnicas máisrelevantes figuran a microscopía de efectotúnel (Scanning Tunneling Microscopy,STM) e a microscopía de forzas atómicas(Atomic Force Microscopy, AFM), que son,hoxe en día, as de maior poder de resolu-ción para o estudo de estruturas superfi-ciais a nivel atómico.

O microscopio de forza atómica (AFM)é un instrumento mecano-óptico quedetecta forzas a nivel atómico (da orde dosnanoNewton) a través da medida óptica domovemento sobre a superficie dun cantile-ver moi sensible rematado nunha punta deforma piramidal, dun material normalmen-te duro. A punta de medida está suxeita aoescáner e ao aproximarse á superficie adistancias moi curtas experimenta unhainteracción electrostática. Un láser reflícte-se sobre a superficie do cantilever e rexís-trase o seu movemento (e, polo tanto, o dapunta) a través dun detector.

Dende un punto de vista instrumental,ambas as técnicas son moi similares: amicroscopía STM só é aplicable a mostrascondutoras (metais ou semicondutores),mentres que a microscopía AFM permiteabordar calquera tipo de mostras (condu-toras, illantes, biolóxicas, etc.) e medirademais as súas propiedades mecánicase magnéticas a nivel atómico. Son técni-cas que se complementan: a microscopíaSTM proporciona elevada resolución men-tres que a microscopía AFM ofrece versa-tilidade.

Microscopía dde PProximidade ((SPM)C.A.C.T.I.

Page 36: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

39

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE N

AN

OTEN

OLO

XÍAE A

LISE DE SU

PERFIC

IESCaracterísticas Técnicas

TOPOMETRIX DISCOVERER EEXPLORER

Sistema de aproximación: cerámicas pezoeléctricas Sistema electrónico: retroalimen-tación (ECU PLUS) Escáneres dispoñibles: 100 μm, 70 μm, 7 μm y 1 μmTécnicas dispoñibles; AFM, STM Cela para líquidos Unidade de medidas de propiedades magnéticas Unidade de medida de propiedades eléctricas

AplicaciónsAs aplicacións dun microscopio AFM,dende o punto de vista da resolución estru-tural superficial, son similares ás dunmicroscopio STM, se ben é moito máis ver-sátil en canto ao tipo e natureza das mos-tras estudadas. A resolución da técnicaAFM é algo inferior á do STM e non permi-te o estudo de estados electrónicos super-ficiais. En cambio, a súa aplicabilidade asistemas magnéticos é valiosa. Taménpode aplicarse a mostras biolóxicas: virus,cadeas de ADN, etc. Ademais pode aplicar-se á análise das propiedades elásticas, deadhesión e de fricción dos materiais, poloque os seus campos de aplicación son:

- Semicondutores: substratos, películas delgadas

- Polímeros e fibras: porosidade e uni-formidade

- Sistemas para almacenamento de datos ópticos e magnéticos

- Cerámicas e composites- Mostras biolóxicas: biomoléculas,

virus, células, antíxenos- Ciencia dos materiais: minerais,

metais, superficies pulidas, cristais moleculares

C.A.C.T.I.

Page 37: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

40

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

NA

NO

TEC

NO

LOXÍ

AE

AN

ÁLI

SE D

E SU

PER

FIC

IES

Introdución As inmensas aplicacións dos recubri-

mentos e dos compoñentes e dispositivosminiaturizados, xunto ás necesidades dedeterminar as propiedades elásticas eplásticas dos materiais, deron lugar a uncrecente desenvolvemento de tecnoloxíasbaseadas na nanoindentación. Esta tecno-loxía gaña día a día máis adeptos, espe-cialmente os especialistas no estudo demateriais, tanto no campo académicocoma no industrial, e todos aqueles rela-cionados coa caracterización mecánicados materiais e dispositivos en volumesmoi reducidos.

Os métodos convencionais de obten-ción do valor de dureza dun material basé-anse na medida óptica da pegada residualque queda sobre a mostra despois de apli-car sobre ela unha carga normal. A devan-dita carga aplícase por medio dun indenta-dor de diamante cunha xeometría pirami-dal (Vickers ou Knoop). O valor de durezapara o devandito material calcúlase divi-dindo a carga aplicada pola área da pega-da residual.

Unha medida de indentación convérte-se en nanoindentación cando o tamaño dapegada residual é demasiado pequenopara ser resolto con precisión mediantemicroscopía óptica. Isto sucede habitual-mente en medidas de dureza de capasfinas onde é necesario usar cargas moibaixas (décimas de mN) para evitar ainfluencia de sustrato. A medida de nanoin-dentación implica un rexistro continuo dodesprazamento do indentador (profundida-de) e da carga aplicada.

O Nanoindenter XP mide o movementodunha punta de diamante en contactocunha superficie. Ao facer unha medida denanoindentación, aplícase unha cargaincremental e rexístrase a penetración dapunta de indentación do diamante creadasobre a superficie da mostra.

NanoindentaciónC.A.C.T.I.

Page 38: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

41

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE N

AN

OTEN

OLO

XÍAE A

LISE DE SU

PERFIC

IESCaracterísticas Técnicas

CABEZAL DE INDENTACIÓNResolución de desprazamento: 0,01 nmPercorrido da punta de indentación: 2 mmMáxima profundidade de penetración: 500μmCarga máxima: 500 mNResolución en forza: 50 nNMesa de manipulación en X-Y motori-zada e controlada por softwareSuperficie útil: 90 x 100 mm. Precisión de posición: 1,5 μmPosición en horizontal das mostras/ Sistema de indentación en vertical

CONTINOUS STIFFNESS MEASURE-MENT (C.S.M.).

Oscilación de forza continua no rango de 0,05 a 300 HzAmplitude da forza: 0,1 μN a 300 mNPrograma modelos dinámicos de caracterización de resposta dinámica (rango de frecuencias: de 0,1 a 2000 Hz)

MESA X-Y DE ALTA RESOLUCIÓN Imaxes 3D da zona de indentaciónMedidas topográficas da superficie

SISTEMA ÓPTICO DEVISUALIZACIÓN

Obxectivos 4 x e 40 x Cámara de vídeo: CCD 5”; resol. 768 H x 494 V; chip 10 Bit; tarxeta recap-tura de vídeo CCD ensamblada ao obxectivo

Ensaios

Ensaios de forma automática. Progra-mación de ata 500 indentacións por mostraEnsaio de indentación simpleEnsaios de varias cargas e descargas parciaisEnsaios de raiado simpleEnsaios de raiado múltiple, con dife-rentes pasadas en diferentes posi-cións

C.A.C.T.I.

Page 39: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

42

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

NA

NO

TEC

NO

LOXÍ

AE

AN

ÁLI

SE D

E SU

PER

FIC

IES

Introdución

O perfilómetro mecánico Veeco (mode-lo Dektak 3) permite medir espesores decapas delgadas, altura de cráteres, e cal-quera outra característica ou detalle topo-gráfico de interese na superficie. Ademais,o perfilómetro é capaz de determinar e cal-cular a rugosidade, parámetro que seemprega para determinar o acabadodunha superficie dada.

O perfilómetro consta de dúas partes, ocabezal de medida (dektak) e o PC de con-trol. O cabezal ten unha punta móbil (dia-mante) que se pon en contacto coa mos-tra. O cabezal baixa lentamente a puntaata alcanzar a superficie da mostra e oportamostras motorizado desprázase len-tamente de forma que a punta percorre asuperficie de interese aplicando sobre elaunha forza constante (a lonxitude de varri-do pode variarse en función das caracte-rísticas da mostra).

O movemento vertical da punta mídeseelectricamente e convértese a un formatodixital. Calquera mostra cunha superficierazoablemente “dura” pode medirse nunrango de desprazamento vertical que nomellor dos casos alcanza unha resoluciónde 10 Å. A altura máxima da mostra é de20 mm. O perfil obtido visualízase nomonitor do PC e pode gravarse ou expor-tarse en diversos formatos.

Características Técnicas

Alturas dende 100 Å ata aprox. 65 μmLonxitude máxima de varrido: 30 mm Radio da punta: 12.5 μmObxectivo de baixa magnificación para controlar o posicionamento da punta

Perfilometría

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Page 40: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

43

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE N

AN

OTEN

OLO

XÍAE A

LISE DE SU

PERFIC

IESIntrodución

O NT 1100 de Wyko é un sistema de perfilometría óptica denon-contacto de alta resolución. A base deste equipo é un micros-copio interferométrico. As súas características convérteno nunhapotente ferramenta para a caracterización e cuantificación darugosidade en superficies, medida de alturas, dimensións críticase outras características topográficas cunha extraordinaria preci-sión e exactitude.

O equipo permite aplicar dous tipos de técnicas diferentessegundo sexan as características das mostras. A técnica VSI aplí-case a mostras de gran rugosidade, mentres que a técnica PSI seaplica a mostras de moi baixa rugosidade, planas, pulidas e cunacabado superficial tipo espello.

Todas as medidas son non destrutivas, rápidas e non requirenningún tipo de preparación das mostras.

Características Técnicas

Mapas en 2 e 3 dimensións da superficie

Obxectivos de 0.5X, 20X e 50X, e lentes intermedias de Fieldof View de 0.5X, 1X e 2X que permiten medir áreas desde 44 x 58μm2 ata 1.8 x 2.4 mm2, sen utilizar o módulo de stitching

Resolución vertical:Modo PSI: Rango de medida: 160 nm Resolución vertical (Mono medida): 3 Å Resolución vertical (Multi medida): 1 ÅModo VSI: Rango de medida: 2 mm Resolución vertical (Mono medida): 3 nmResolución vertical (Multi medida): < 1 nm

Resolución horizontal: 400 nm

Módulo stitching: "cosido dixital" de imaxes consecutivas paraa obtención de imaxes de gran campo, que pode obter imaxesque cobren superficies da orde dos centímetros.

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Perfilometría ÓÓptica // MMicroscopía IInterferométrica

Moeda de 1 €._Home de Vitrubio

CD con bits gravados

Cantilever e Punto AFM contacto

Recubrición biocompatible

Moeda de 2 €_Dante Alighieri

Page 41: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

SSeerrvviizzoo ddee MMiiccrroossccooppííaa EElleeccttrróónniiccaa

1. TEM (Microscopía Electrónica de Transmisión)2. SEM (Microscopía Electrónica de Varrido)3. Preparación de Mostras4. Microscopía Confocal

Técnicos de contacto:Jesús Méndez Fernández - [email protected]

José Benito Rodríguez - [email protected] - Teléfono: 986-812125Mª Inés Pazos Garrido - [email protected]

Page 42: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

46

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

MIC

RO

SCO

PÍA

ELEC

TRÓ

NIC

A

Introdución

O microscopio electrónico de transmi-sión utiliza un feixe de electróns que é con-ducido a través dunha columna a baleiro,grazas a lentes electromagnéticas, ataatravesar a mostra de interese. Neste pro-ceso, o feixe é desviado en función dadensidade electrónica das distintas estru-turas da mostra, dando orixe á imaxenunha pantalla fluorescente.

Os equipos cun canón de electróns deemisión de campo dotados con módulo devarrido (STEM), microanálise, detector deHAADFD e criotransfer permiten obterimaxes de alta resolución, microanálisecon diámetro de sonda moi pequeno (nm),mapas de raios X con alta resolución espa-cial, e estudar mostras conxeladas ou sen-sibles ao feixe de electróns.

Aplicacións

Ultraestrutura de células, bacterias, etc. Localización e diagnóstico de virus Estudo de patoloxías Localización de actividade enzimáticaControl da deterioración de materiais Tratamentos experimentaisGrao de cristalinidade e morfoloxíaDefectos en semicondutores, etc. Estudo de nanopartículas compostas Estudos de cristais líquidos, inorgáni-cos e orgánicos BiomateriaisMicroemulsións

Técnicas

Observación de ultraestrutura de células, bacterias, tecidos, etc.Observación de partículas, metais, capas, interfases, etc.InmunocitoquímicaMicroanálise Mapas dixitais de composiciónDifracción de electróns Alta resolución STEM con HAADFCriomicroscopía de transmisión

Microscopía EElectrónica dde TTransmisión ((TEM)C.A.C.T.I.

Detalle de epitelio de pé de orella de mar Nanopartículas de prata en esferas de SiO2

Page 43: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

47

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE M

ICR

OSC

OPÍA

ELECTR

ÓN

ICA

C.A.C.T.I.

Sección cruzada Difracción de electróns

Equipos

Inxector dúas mostrasInxector baixo fondoInxector dous eixes

HAADFSTEMCámara dixital Criotransfer Gatan 626Inxector baixo fondoInxector dous eixes

Accesorios

EDX Oxford Inca Energy 200Microanálises(EDS)

TermoiónicoTermoiónico LaB6Emisión de CampoCañón

50 – 600 k820 k50-1500 kAumentos

40-100kV80-200kV80-200 kVVoltaxeAceleración

Puntual: 0.4 nmLiña a liña : 0.2 nmPuntual: 0.27 nm

Puntual: 0.19 nmLiña a liña: 0.1 nm

Resolución

JEOL JEM-1010Philips CM20JEOL JEM-2010F

Inxector dúas mostrasInxector baixo fondoInxector dous eixes

HAADFSTEMCámara dixital Criotransfer Gatan 626Inxector baixo fondoInxector dous eixes

Accesorios

EDX Oxford Inca Energy 200Microanálises(EDS)

TermoiónicoTermoiónico LaB6Emisión de CampoCañón

50 – 600 k820 k50-1500 kAumentos

40-100kV80-200kV80-200 kVVoltaxeAceleración

Puntual: 0.4 nmLiña a liña : 0.2 nmPuntual: 0.27 nm

Puntual: 0.19 nmLiña a liña: 0.1 nm

Resolución

JEOL JEM-1010Philips CM20JEOL JEM-2010F

JEOL JEM-2010F Philips CM20 JEOL JEM-1010

Page 44: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

48

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VZIO

DE

MIC

RO

SCO

PÍA

ELEC

TRÓ

NIC

A

Introdución

O microscopio electrónico de varridousa lentes electromagnéticas para condu-cir o feixe de electróns ata a mostra,varrendo a súa superficie e xerando dife-rentes interaccións, o que permite obterimaxes con contraste topográfico ou com-posicional.

Os equipos cun canón de electróns deemisión de campo permiten levar a cabo aobservación en condicións de baixa volta-xe sen perder resolución e, nalgúns casos,sen necesidade de recubrimento.

Accesorios como o EDS, o STEM, e ascriotécnicas fan posible a realización demicroanálise, detección de electróns trans-mitidos e a visualización de mostras con-xeladas ou sensibles ao feixe.

Aplicacións

Análise de partículas, nanopartículas e materiais nanoestruturadosEstrutura de alimentosPresenza de contaminantesProcesos de corrosiónCaracterización de recubrimentos e de estruturas metalúrxicas e cerámicasCapas pictóricasMicroelectrónicaAplicacións forensesControl de calidadeBiomedicina: estudo de cultivos celula-res, tecidos e órganos

Técnicas

Morfoloxía e topografía de células, bacterias, alimentos, etc.Observación de partículas, nano-partículas, metais, capas, coloides, xeles, etc.Imaxes composicionais (contraste por número atómico, BSE)MicroanáliseMapas dixitais de composiciónAlta resoluciónSTEMCriofracturaCriomicroscopía de varrido

Microscopía EElectrónica dde VVarrido ((SEM)C.A.C.T.I.

Detalle de rádula de micromolusco

Detalle do pole Microanálise dunha aliaxe

Page 45: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

49

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE M

ICR

OSC

OPÍA

ELECTR

ÓN

ICA

C.A.C.T.I.

Exemplos de imaxes por electrónssecundarios

Imaxe de diatomea realiza-da co detector de STEM

WDX Microspec 3PCDetector de RetrodispersadosVideoprinter

Detector Retrodispersados tipo YAGDetector STEMCriotransfer Bal-Tec VCT100

Accesorios

EDS EDAX PV9760Oxford Inca Energy 300 SEMMicroanálises (EDS)

Termoiónico WEmisión de Campo Cátodo FríoCañón

10 – 200.000 25 – 650.000 Aumentos

0.2 - 30 kV (100 V paso) 0.5 - 2.9kV (10 V paso)3.0 - 30 kV (100 V paso ) Voltaxe Aceleración

3.5 nm (Acc. V. 30kV)1.0 nm (Acc. V. 15-30kV)2.2 nm (Acc. V 1kV)Resolución

Philips XL30JEOL JSM-6700F

WDX Microspec 3PCDetector de RetrodispersadosVideoprinter

Detector Retrodispersados tipo YAGDetector STEMCriotransfer Bal-Tec VCT100

Accesorios

EDS EDAX PV9760Oxford Inca Energy 300 SEMMicroanálises (EDS)

Termoiónico WEmisión de Campo Cátodo FríoCañón

10 – 200.000 25 – 650.000 Aumentos

0.2 - 30 kV (100 V paso) 0.5 - 2.9kV (10 V paso)3.0 - 30 kV (100 V paso ) Voltaxe Aceleración

3.5 nm (Acc. V. 30kV)1.0 nm (Acc. V. 15-30kV)2.2 nm (Acc. V 1kV)Resolución

Philips XL30JEOL JSM-6700F

Equipos

JEOL JSM-6700F Philips XL30

Page 46: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

50

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

MIC

RO

SCO

PÍA

ELEC

TRÓ

NIC

A

Introdución

A finalidade desta unidade é a realiza-ción de todos os procesos aos que sedebe someter unha mostra para que poidaser observada nun microscopio electrónicoou óptico.

Está dotada de máquinas que permitendende o corte, pulido e desbastado demateriais industriais, ata a realización decortes ultrafinos (20 -70 nm) de mostrasbiolóxicas, pasando previamente pola súafixación e inclusión, ou o tratamento parafacilitar a súa condutividade, no caso damicroscopía electrónica de varrido.

É posible a realización de lámina delga-da petrográfica e doutros materiais.

As criotécnicas permiten realizar estu-dos de mostras de materiais e biolóxicas,mantendo as características da mostrapróximas ás naturais e libres de artefactosde preparación.

Aplicacións

Contribúen a levar a cabo todas aque-las aplicacións que se referiron na uni-dade de microscopía electrónica de varrido e na unidade de microscopía electrónica de transmisiónPreparación petrográfica por lámina delgada Preparacións metalográficas

Técnicas

Técnicas de rutina sobre mostras biolóxicas para microscopíaTécnicas de rutina sobre mostras de materiais para microscopía elec-trónica Criofixación por inmersión Criofixación por impacto CriosubstituciónCriofracturaCriotransfer de varrido e transmi-siónPreparación semifinos e ultrafinosPreparación de sección cruzada para microscopía electrónica de transmisiónPreparación metalográficaLámina delgada petrográfica

Preparación dde MMostrasC.A.C.T.I.

Equipo de criosustitución RMC FS7500 Equipo de Desbastado Iónico de AltaPrecisión Gatan PIPS 691

Page 47: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

51

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE M

ICR

OSC

OPÍA

ELECTR

ÓN

ICA

Equipos

Equipos de rutina para a preparación de mostras biolóxicas para microscopía electrónica Equipos de rutina para a preparación de mostras de materiais para microscopía electrónica Ultramicrotomo Reichert Ultracut S Gatan Ultrasonic Disc Cutter 601 Gatan Disc Grinder 623 Gatan Dimple Grinder 656 Desbastador iónico Gatan Duo Mill600 Máquina de corte Struers Accutom-50 Sistema de lámina delgada StruersSistema de preparación metalográfica StruersEquipo de desbastado iónico de alta precisión Gatan PIPS691 Equipo de criofixación por inmersión Gatan CryoplungeEquipo de criofixación por impacto RMC MF7000 Equipo de criosubstitución RMC FS7500 Preparación de semifinos

C.A.C.T.I.

Cryoplunge Gatan Pulidora automática Struers

Page 48: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

52

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

MIC

RO

SCO

PÍA

ELEC

TRÓ

NIC

A

Introdución

A microscopía confocal baséase nomesmo principio que a microscopía defluorescencia. Excítanse, cun láser dunhadeterminada lonxitude de onda, cromófo-ros intrínsecos (autofluorescencia) e fluo-rocromos usados para marcar estruturasou procesos.

Estes cromóforos emiten luz fluores-cente cunha lonxitude de onda maior.Recóllese só a emisión enfocada, o quepermite mellorar a resolución e adquirirseccións ópticas confocais moi delgadasen diferentes planos da mostra; estas sec-cións poden ser almacenadas e combina-das para xerar de xeito non destrutivounha imaxe tridimensional.

A microscopía confocal de reflexiónrecolle a luz reflectida pola mostra sennecesidade de marcaxe, polo que se tratadunha ferramenta moi útil na análise desuperficies.

Os equipos para o tratamento de ima-xes permiten o revelado, dixitalización eanálise das imaxes obtidas nos microsco-pios electrónicos que carecen de cámaradixital.

Aplicacións

Análise tridimensional en mostras bio-lóxicas: inmunofluorescencia en célu-las, tecidos, etc.Marcaxe por inmunofluorescencia de proteínas de membrana, órganos sub-celulares, citoesqueleto, etc.Estudos de fisioloxía celular Análise de colocalizaciónExpresión xénica Estudo de microrrugosidades en mate-riais pulidos

Técnicas

Inmunofluorescencia e autofluo-rescenciaReconstrución de estruturas tridi-mensionais, coloides, xeles, etc.Observación por microscopía ópti-ca de mostras biolóxicas e en lámi-na delgadaRevelado de negativos dos diferen-tes microscopiosDixitalización e tratamento de ima-xes

Equipos

Microscopio óptico Nikon Eclipse 800Módulo de epifluorescenciaSistema confocal Bio-RadMRC-1024 con tres canles de detección e un cuar-to para transmisión. Láser de Ar/KrSistema de dixitalización de imaxesLaboratorio de fotografía

Microscopía CConfocal Tratamento dde IImaxes

C.A.C.T.I.

Microscopio Confocal Bio-Rad MRC-1024

Autofluorescencia dedinoflaxelados

Page 49: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

SSeerrvviizzoo ddee SSeegguurriiddaaddee AAlliimmeennttaarriiaa ee DDeesseennvvoollvveemmeennttoo SSoossttiibbllee

1. Absorción Atómica2. Análise Elemental Orgánica3. Análise de Fluxo Segmentado 4. Difracción de Raios X5. Fluorescencia de Raios X6. Espectroscopía Molecular7. Espectrometría de Masas de Relacións Isotópicas8. Espectrometría de Masas de Plasma Axustado

Indutivamente (ICP/MS); Espectroscopía de EmisiónÓptica de Plasma Axustado Indutivamente (ICP/OES)

9. ICP/MS Multicolector de Alta Resolución10. Técnicas Cromatográficas

CACTI VIGOTécnicos: Jorge Millos Alfeirán - [email protected] - Teléfono: 986-812238

Jesús Estévez Sío - [email protected]é Lamas Alvariño - [email protected]

CACTI OURENSECarmen García Meijide - [email protected] - Teléfono: 988-187092

Page 50: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

54

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

SEG

UR

IDA

DE

ALI

MEN

TAR

IAE

DES

ENVO

LVEM

ENTO

SO

STIB

LE

TécnicaA absorción atómica é unha técnica

analítica espectrofotométrica que permitea determinación cualitativa e cuantitativade metais, e está especialmente indicadapara metais alcalinos, alcalinotérreos emetais pesados presentes en calquera tipode mostra. Os niveis de precisión que sepoden alcanzar van dende % ata ppb(1mg/Tm).

A técnica analítica baséase na determi-nación da enerxía absorbida polos átomosen estado fundamental ao pasar a un esta-do excitado. A mostra nebulízase e transfí-rese a un sistema enerxético, constituídopor unha lapa obtida por combustión deacetileno, onde se subministra ás molécu-las a cantidade de enerxía necesaria pararomper os enlaces. Para os elementosrefractarios, que requiren unha maior con-tribución enerxética (Al, Si, Ti, Va, etc.),adóitase empregar a lapa orixinada poróxido nitroso e acetileno. A continuación,as radiacións características emitidas polalámpada inciden sobre os átomos en esta-do fundamental, producíndose unhaabsorción de enerxía á lonxitude de ondadesta. Finalmente, as radiacións que atra-vesan a lapa son conducidas cara ao sis-tema óptico formado polo monocromador,as lentes, os espellos e o detector.

Outras técnicas de maior sensi-bilidade:

Cámara de grafito: a mostra deposíta-se nun tubo de grafito e aplícase unhadiferenza de potencial aos seus extremosco fin de controlar a temperatura nas eta-pas necesarias para levar os átomos aoestado fundamental (secado, mineraliza-ción e atomización).

Vapor frío: técnica empregada para aanálise de mercurio a niveis de concentra-ción de ppb. Este dispositivo permite obtermercurio no seu estado fundamentalmediante a redución con redutores fortescomo o cloruro de estaño ou o borohidrurosódico no medio ácido.

Xerador de hidruros: o empregodunha cámara de cuarzo a temperaturaelevada e de redutores como o borohidru-ro sódico permiten analizar os elementoscapaces de formar hidruros volátiles (As,Se e Sb, entre outros).

PrestaciónsO espectrofotómetro de absorción ató-

mica con forno de grafito permite traballarcon mostras de volume moi pequeno (infe-rior a 100 μL) ou directamente sobre mos-tras orgánicas líquidas, en particular mate-rial biolóxico de orixe clínica (sangue, soro,ouriños, biopsias hepáticas, etc.). Pola súaelevada sensibilidade (niveis de μg/L), atécnica aplícase na detección de metais enprodutos de alta pureza, como por exem-plo fármacos, alimentos (peixes e carnes)e produtos industriais, e tamén en augaslimpas (presenza de Cu, As, Pb, etc.).

Dotación InstrumentalEspectrofotómetro de absorción atómi-ca de lapa Varian SpectrAA-250 PlusEspectrofotómetro de absorción atómi-ca de lapa Varian SpectrAA-220 FastSecuential con accesorios para cámara de grafito e xeración de hidru-ros (Vigo e Ourense)Espectrofotómetro de absorción atómi-ca de lapa Varian SpectrAA-110Espectrofotómetro de absorción atómi-ca con forno de grafito Varian SpectrAA-800 con corrector de fondo por efecto ZeemanEspectrofotómetro de absorción atómi-ca PerkinElmer FIMS 400 para a deter-minación de mercurio pola técnica do vapor frío (FIAS)

Absorción AAtómicaC.A.C.T.I.

Page 51: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

55

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE SEG

UR

IDA

DE A

LIMEN

TAR

IAE D

ESENVO

LVEMEN

TO SO

STIBLE

Técnica

Microanálise: a análise elementalorgánica é a determinación dos elementosN, C, H e S en materiais de diversas ori-xes, xeralmente orgánicos. Esta determi-nación require a combustión da mostranun forno a 1.000º C. Os gases xeradosson impulsados con helio a través dunsreactivos que reducen o número de espe-cies gasosas presentes na mestura resul-tante da combustión. A continuación,pasan a un cromatógrafo de gases condetector de condutividade térmica (TCD)que permite medir N2, CO2, H2O e SO2.

Macroanálise: similar ao caso anteriorpero sen separación cromatográfica.Utiliza un detector de infravermello para oCO2 e un TCD para o N2 (logo da elimina-ción de CO2 e H2O). Un accesorio permitea determinación de C inorgánico (carbona-tos). A determinación da materia orgánicaen solos, sedimentos, etc. realízase pordiferenza entre o carbono total e o inorgá-nico.

Prestacións

Determinación elemental de calqueratipo de composto orgánico, incluíndo orga-nometálicos, derivados heterocíclicos,esteroides, compostos aromáticos polinu-cleares e organofosforados

Determinacións en produtos inorgáni-cos, novos materiais, aliaxes, minerais,polímeros, copolímeros e mesturas

Determinación de contaminantes nomedio, incluíndo mostras oceánicas

Análise de mostras con elevados niveisde halóxenos, substancias refractarias,fibra de carbono e produtos cerámicos

Dotación instrumental

Analizador CHNS-OU EA-1108 e EA-1112

Analizador LECO CN-2000

Accesorio carbonatos LECO CC-100

Microbalanza Sartorius XM-1000p

Analizador elemental THERMO FINIGAN EA 1112 (Ourense)

C.A.C.T.I.

Análise EElemental OOrgánico

Page 52: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

56

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

SEG

UR

IDA

DE

ALI

MEN

TAR

IAE

DES

ENVO

LVEM

ENTO

SO

STIB

LE

Técnica

Un sistema analizador de fluxo seg-mentado consiste nun automostrador,unha bomba peristáltica, un módulo analí-tico, un detector (fotómetro) e o sistema demanexo de datos. A mostra e o reactivobombéanse continuamente a través dosistema analítico.

A preparación da mostra, así como aseparación de impurezas, seguida dareacción entre os reactivos e o analito, pro-dúcense dentro do fluxo continuo que pasaa través do equipo. As burbullas de aireagréganse para separar cada mostra daseguinte mentres pasan a través do siste-ma. Con iso evítase a dispersión intermos-tra e o analizador pode procesar de 40 a120 mostras/hora, mesmo con tempos dereacción longos.

Prestacións

Baixo consumo de reactivo: tipicamen-te 0,5 - 2 mL por análiseAlta reproducibilidade: RSD típica do 0,2 – 0,5Límites de detección moi baixos, por exemplo 20 ng/L para o nitrito-NMétodos aprobados por ISO, EPA, AOAC e DINTempos de reacción de ata 20 minutosDispoñibles uns 700 métodos analíticos

Aplicacións

Calidade da augaAnálise de auga de mar. Pureza de auga potableCalidade de augas de río e subterráne-asProdutos químicos tóxicos en augas residuais. N e P totais disoltosSolo e plantasNutrientes tales como P, K, Ca, Mg e todos os compostos de N Alimentos: cervexa, viño, refrescos, carne e produtos lácteosFollas de tabaco e análise de fumesFarmacéuticoControl de calidade para os produtos finaisControl de produción de fermentación antibiótica

Dotación Instrumental

Autoanalizador Bran+Luebbe AA3Dúas bombas peristálticasCatro módulos colorimétricos dixitaisDous sistemas de autodiluciónOito unidades analíticas para amonio, cloruros, nitratos, nitritos, fosfatos, sul-fatos, deterxentes, etc.

Análise dde FFluxo SSegmentadoC.A.C.T.I.

Page 53: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

57

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE SEG

UR

IDA

DE A

LIMEN

TAR

IAE D

ESENVO

LVEMEN

TO SO

STIBLE

Técnica

A difracción de raios X é fundamental-mente unha técnica de caracterizaciónestrutural de sólidos. As lonxitudes deonda dos raios X empregados son damesma orde que as distancias interatómi-cas dos cristais, que actúan como redesde difracción: difractan os raios X en direc-cións e con intensidades determinadas. Osinal de difracción dun sólido é reflexo dasúa estrutura cristalina.

Nos experimentos de difracción, asmostras monocristalinas ou policristalinas,normalmente montadas en dispositivosgoniométricos, analízanse en función dadisposición dos cristais respecto aos feixesincidente e difractado. Os dispositivosexperimentais son relativamente sinxelose o abano de aplicacións é moi amplo ediverso.

Prestacións

Determinacións estruturaisResolución e refinamento de estruturas cristalinasAnálise cualitativa e cuantitativa de fases cristalinasAnálise de polimorfismo Caracterización de transicións de fase e de reaccións en estado sólidoEstimación de dimensións de partícula e de microdeformacionesDeterminación de tensións residuaisEstudo de orientacións preferentes e análise de texturaCaracterización de capas epitaxiaisDeterminación de parámetros estrutu-rais en multicapas

Dotación Instrumental

Difractómetro de po SIEMENS D-5000:

Goniómetro de dous círculos con movemento independenteSoporte informático para manexo do equipo, adquisición de datos e execu-ción dos programas, busca, cuantifica-ción, deconvolución e cálculo de distri-bución de tamaño cristalino e microten-sións mediante o método de Warren-Aberbach e de liña simpleAccesorio para película delgada Círculo de Euler abertoLibraría JCPDS-ICDD en CD-ROM, para busca de datos sobre compostos cristalinos

C.A.C.T.I.

Difracción dde RRaios XX

Page 54: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

58

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

SEG

UR

IDA

DE

ALI

MEN

TAR

IAE

DES

ENVO

LVEM

ENTO

SO

STIB

LE

Técnica

A fluorescencia de raios X (FRX) éunha técnica espectroscópica que utiliza aemisión secundaria ou fluorescente deradiación X xerada ao excitar unha mostracunha fonte de radiación X. A radiación Xincidente expulsa electróns de capas inte-riores do átomo. Os electróns de capasmáis externas ocupan os lugares vacantese o exceso enerxético resultante destatransición disípase en forma de fotóns,radiación X fluorescente ou secundaria,cunha lonxitude de onda característica quedepende do gradiente enerxético entre osorbitais electrónicos implicados, e unhaintensidade directamente relacionada coaconcentración do elemento na mostra.

Prestacións

Análise cualitativa de mostras sólidas (filtros, metais, rochas, mostras en po, tecidos, etc.) sen preparación da mostraAnálise semicuantitativa (Fquant) de 78 elementos de peso atómico superior ao boro, incluíndo o xofre como sulfuro e o ligado ao osíxeno. Están excluídos H, Li, Pm, Tc, Po, At, e os gases nobresAnálise cuantitativa: cuantificación dos elementos maioritarios (Al, P, S, K, Ca, Si, Ti, Mn, Fe, Mg) e dos elementos minoritarios (As, Ba, Mo, Nb, Zr, Y, Sr, Rb, Th, Pb, Cr, Na, Sn, Ce, Ga, Zn, W, Cu, Co, Ni, V) nun material de base de Si mediante a comparación cunha recta de calibrado confeccionada con 25 mostras xeolóxicas de referencia inter-nacionalDeterminación da composición de alia-xes que conteñan ata catro elementosDeterminación da composición e o gro-sor dunha capa elemental, binaria ou ternariaDeterminación do grosor de dúas ou tres capas elementais

Dotación Instrumental

Fonte con ánodo de Rh, ventá de Be (125)Xerador de raios X: 20-60 kV, e 5-100 mAColimadores: 0,15; 0,46; 1,16 e 1,54Cristais analizadores: LiF(z > 23)LiF-100 (z > 19) PET (Al ®Ca) OVO-55 (C ®Mg) TLAP (F, Na, Mg) Ge (P, S)

Fluorescencia dde RRaios XXC.A.C.T.I.

Page 55: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

59

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE SEG

UR

IDA

DE A

LIMEN

TAR

IAE D

ESENVO

LVEMEN

TO SO

STIBLE

Técnica

A espectroscopía baséase no intercam-bio de enerxía entre a materia e as diferen-tes rexións do espectro electromagnético.Permite o estudo analítico cualitativo ecuantitativo de moléculas orgánicas e inor-gánicas –en estado sólido, líquido e gaso-so- na franxa do ultravioleta, o visible, oinfravermello e por fluorescencia.

Prestacións

Procedementos habituais nos campos de Bioloxía, Química, Farmacia, Xeo-loxía, Xemoloxía, Física, Humanidades e Belas ArtesEspectroscopía e Microscopía de Infra-vermello e RamanAnálise agroalimentaria. Determinación de compoñentes de interese, contami-nantes e cumprimento de normativas

Aplicacións

Aplicacións na análise forense e en mostras de procesos industriaisIdentificación e cuantificación de espe-cies químicas e fases cristalinasCaracterización de tintas e pigmentos en manuscritos, pinturas e outras obras do patrimonio artístico e culturalAnálise e orientación de cadeas en materiais compostosCaracterización de sistemas multicapa, tamaño de cristais, graos de cristalini-dade, tensión, defectos, contaminan-tes, etc.

Dotación Instrumental

Espectrofotómetro FTIR Bruker IFS-28 con accesorio de microscopio infraver-melloEspectrofotómetro UV-VIS HP8452 Diode Array

C.A.C.T.I.

Espectroscopía MMolecular

Page 56: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

60

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

SEG

UR

IDA

DE

ALI

MEN

TAR

IAE

DES

ENVO

LVEM

ENTO

SO

STIB

LE

Técnica

A Espectrometría de Masas deRelación Isotópica permite a análise dasrelacións de isótopos estables de elemen-tos lixeiros (13C/12C, 2H/1H, 15N/14N,18O/16O, 34S/32S) coa precisión e a exacti-tude necesarias para medir as pequenasvariacións na abundancia isotópica (frac-cionamento), provocadas por múltiplesprocesos naturais, tanto físicos coma quí-micos.

A técnica tamén permite a análise deabundancias isotópicas en mostras enri-quecidas, polo que é unha boa alternativaao uso de marcadores radioactivos para oseguimento de rutas metabólicas naturaisou sintéticas.

Prestacións

Bioxeoquímica: estudo de ciclos bio-xeoquímicos, estudos de orixe e trans-formacións de materia orgánica sedi-mentariaBioquímica e Fisioloxía: estudos meta-bólicos e de consumo enerxéticoAlimentación: estudos de denomina-ción de orixe, adulteraciónsQuímica Ambiental: orixe e fluxos de contaminantesHidroloxía: estudos de acuíferos, ciclo global da augaArqueoloxía: estudo de paleodietas e paleoclimas

Dotación Instrumental

Espectrómetro de masas para medida de relacións isotópicas MAT 253. Sistema Base para máxima precisión na medida de abundancias isotópicas relativas de 13C, 15N, 18O, 34S e (H/D)Fonte de ións de impacto electrónico pechada, de alta sensibilidade, autoali-ñadaSistema de baleiro diferencialVariable Ion Source ConductanceAnalizador de sector electromagnético e enfoque estigmáticoSistema de colector universal CNOSSistema colector H/DInterfase de fluxo continuo, modelo “ConFlo III” Analizador elemental para C e N, Flash EFCt IRMS para oxidación cuantitativaAnalizador termoquímico TC/EA

Espectrometría dde MMasas dde RRelación IIsotópicaC.A.C.T.I.

Page 57: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

61

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE SEG

UR

IDA

DE A

LIMEN

TAR

IAE D

ESENVO

LVEMEN

TO SO

STIBLE

Técnica

A espectrometría de masas de plasmaaxustado indutivamente (ICP-MS) e aespectroscopía de emisión óptica de plas-ma axustado indutivamente (ICP-OES)baséanse na vaporización, disociación,ionización e excitación dos diferentes ele-mentos químicos dunha mostra no interiordun plasma. Os ións positivos xeradosneste proceso sepáranse en función darelación masa-carga e finalmente sondetectados e contados cun sistema multi-plicador de ións. Durante o proceso dedesexcitación dos átomos neutros e iónsprodúcense as emisións de radiación elec-tromagnética na zona do ultravioleta-visi-ble, as cales se separan en función da súalonxitude de onda e, finalmente, mídese asúa intensidade.

Prestacións

Por ICP-MS poden detectarse a maio-ría dos elementos e isótopos da táboaperiódica a niveis de ppb ou ppt, de formarápida, inequívoca e cun tratamento previoda mostra mínimo. O emprego dun GC ouun LC axustado ao ICP-MS permite aespeciación de metais traza, é dicir, a iden-tificación e cuantificación das formas espe-cíficas dun elemento.

Aplicacións

Control de calidade de produtos rema-tadosCaracterización de materias primasControl ambiental: impurezas en auga potable, contaminantes en auga, cuan-tificación de residuos tóxicos e perigo-sos, análise de solos e sedimentosAnálises toxicolóxicas de sangue e ouriñosEstas técnicas empréganse na espe-ciación de compostos de Sn en pestici-das e mostras ambientais, compostos de As e Sb en matrices biolóxicas, etc.

Dotación Instrumental

Espectrofotómetro Perkin Elmer Optima 4300 DVPlasma horizontal e posibilidade delectura tanto axial como radialCámara de premestura tipo RytonNebulizador concéntricoÓptica con policromador EchelleSistema automático de recalibración da óptica, mediante lámpada de mercurioDetector de estado sólido de carga axustada segmentadaInxector automático de mostras

Espectrofotómetro de masas Thermo X Series ICP-MS X7 (Vigo e Ourense)Deseño hexapolar e cela de colisiónNebulización con sistema Peltier de refrixeración

C.A.C.T.I.

Espectrometría dde MMasas dde PPlasma | AxustadoInductivamente ((ICP-MMS) | Espectroscopía dde EEmisiónÓptica dde PPlasma | Axustado IInductivamente ((ICP-OOES)

Page 58: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

62

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

SEG

UR

IDA

DE

ALI

MEN

TAR

IAE

DES

ENVO

LVEM

ENTO

SO

STIB

LE

Técnica

Permite a obtención das relacións iso-tópicas dos elementos químicos. Paraconseguir a maior precisión e minimizarerros durante a medida, o equipo está pro-visto dun conxunto de colectores que per-mite a determinación simultánea dos isóto-pos elixidos para a análise. A versatilidadeda técnica baséase no sistema de xera-ción dos isótopos (ICP) que permite a rápi-da ionización de case todos os elementosquímicos.

O equipo combina a maior sensibilida-de e a mellor estabilidade para todos oselementos, así como a capacidade deobter alta resolución ou, no seu defecto, omellor poder de resolución para a discrimi-nación do sinal con respecto ás interferen-cias espectrais (moleculares).

Prestacións

Xeocronoloxía: a determinación precisadas relacións isotópicas, tanto en mostraslíquidas como sólidas, dos elementos

Investigación clínica, alimentaria, ambien-tal, etc., ao poder determinar isotopicamenteun amplo número de elementos

Esta instrumentación de alta sensibili-dade permite á súa vez a determinaciónelemental, mediante técnicas normais decalibración, e alcanza a maior exactitude eprecisión na determinación de concentra-cións mediante dilución isotópica

Dotación Instrumental

Espectrómetro de masas de alta reso-lución Multicolector THERMO NEPTUNE(nove colectores)

Espectrómetro de masas con ópticareversa de dobre enfoque: analizador elec-trostático a 90°(ESA) e analizador de sec-tor magnético a 90°cun radio efectivo de81 cm e unha resolución de traballo deM/ΔM=450 (definición a 10% de val).Electroimán laminado cun regulador decampo altamente estable

Sistema multicolector de detección deións mediante copa de Faraday (MEMCO),multielemental, e un enclave para amplifi-cación cunha copa de Faraday central efixa e oito copas de Faraday movibles deforma individual

Dispositivo de reconto de ións queinclúe multiplicador secundario de elec-tróns (SEM)

Espectrometría dde MMasas dde PPlasma AAxustadoInductivamente ((ICP-MMS) Multicolector dde AAltaResolución

C.A.C.T.I.

Page 59: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

63

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE SEG

UR

IDA

DE A

LIMEN

TAR

IAE D

ESENVO

LVEMEN

TO SO

STIBLE

Técnica

As técnicas cromatográficas permiten a separación dos distintos compoñentes dunhamostra en función da súa distribución entre dúas fases: unha fase estacionaria, constituídapolo recheo da columna cromatográfica, e unha fase móbil, que arrastra os analitos cara aodetector.

Cromatografía de gases con detector de ionización de lapa (GC-FID)

Na técnica GC-FID a mostra volatilízase, pasa á columna cromatográfica onde, median-te ramplas de temperatura e a acción do gas portador, sepáranse os distintos compoñentesda mestura. Finalmente, estes compoñentes pasan ao detector FID onde a maioría dos com-postos orgánicos, ao pirolizarse á temperatura da lapa de aire pola acción do H2, producenións e electróns que conducen a electricidade a través da lapa.

Aplicacións

A técnica GC-FID emprégase na análise decompostos orgánicos volátiles e termoesta-bles (pesticidas, PAHs, ácidos graxos, disol-ventes industriais, hidrocarburos, alcohoissuperiores, etc.).

C.A.C.T.I.

Técnicas Cromatográficas (Ourense)

Page 60: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

64

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SER

VIZO

DE

SEG

UR

IDA

DE

ALI

MEN

TAR

IAE

DES

ENVO

LVEM

ENTO

SO

STIB

LE

Cromatografía de Gases condetector de Espectrometría deMasas (GC-MS)

A Cromatografía de Gases en combi-nación coa detección por Espectrometríade Masas (GC-MS) é unha técnica quepermite a separación e identificación demesturas moi complexas. Inxéctase amostra no cromatógrafo de gases esepárase na columna cromatográficaobtendo a elución sucesiva dos seuscompoñentes individuais que pasan, acontinuación, á fonte de ionización doespectrómetro de masas onde os com-postos se fragmentan por impacto deelectróns procedente dun filamentoincandescente (impacto electrónico). Através dun sistema de lentes e camposmagnéticos, os ións formados son con-ducidos cara ao analizador cuadrupolaronde se separan en función da súa rela-ción masa/carga e, finalmente, sonenviados cara ao multiplicador de elec-tróns para ser cuantificados.

O espectrómetro de masas pode ope-rar en dous modos de traballo, en fun-ción da sensibilidade requirida e do tipode experimento que se vai realizar:Varrido completo (Full Scan) ou SIM(observación dun ión ou grupo de iónspreviamente seleccionado).

Esta técnica está especialmente indi-cada para compostos apolares de volati-lidade alta, peso molecular baixo e altaestabilidade térmica.

A técnica GC-MS aplícase de formarutineira na análise de drogas, pestici-das, produtos farmacéuticos, proteínas,polipéptidos, esteroides, así como cal-quera outra substancia compatible coacromatografía de gases.

Aplicacións

A técnica GC-FID emprégase na aná-lise de compostos orgánicos volátiles etermoestables (pesticidas, PAHs, ácidosgraxos, disolventes industriais, hidrocar-buros, alcohois superiores, etc.).

Técnicas CCromatográficas (Ourense)

C.A.C.T.I.

Page 61: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

65

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

SERVIZO

DE SEG

UR

IDA

DE A

LIMEN

TAR

IAE D

ESENVO

LVEMEN

TO SO

STIBLE

Cromatografía de Líquidos deAlta Resolución con detector deEspectrometría de Masas TriplaCuadrupolo (HPLC/MS/MS)

A cromatografía de líquidos condetector de espectrometría de masas(HPLC-MS) está especialmente indicadapara a análise de compostos pouco volá-tiles e inestables termicamente. A mostrainxéctase no cromatógrafo de líquidos eos seus compoñentes sepáranse nacolumna cromatográfica. Os compoñen-tes individuais pasan, por orde de elu-sión, ao detector de masas para serdetectados e cuantificados. O detectorde masas pode traballar en dous modosde ionización: ionización electrospray(ESI) e ionización química a presiónatmosférica (APcI).

ESI. Nesta técnica a mostra introdú-cese na agulla ESI, á cal se lle aplicaunha diferenza de potencial á sonda ESIque contén a mostra, que emerxe enforma de pequenas gotas cargadas elec-tricamente. Por evaporación do disolven-te increméntase a densidade de cargaeléctrica na superficie das gotas ata unpunto crítico (límite de estabilidade deRayleigh) no cal as gotas se dividen engotas máis pequenas. Os ións do anali-to, con diferente carga, son expulsados áfase gas e introducidos no MS a travésdunha interfase de extracción de ións eenfocados a través de lentes iónicascara ao analizador.

APcI. O eluente procedente do HPLCentra en forma de aerosol nunha cámarade vaporización a altas temperaturas. Aalta voltaxe aplicada a unha sonda próxi-ma á saída da cámara de vaporizacióncrea unha coroa de descarga que formaións reactivos mediante unha serie de

reaccións químicas coas moléculas dodisolvente e o gas envolvente (nitróxe-no). Estes ións reaccionan coas molécu-las da mostra formando ións que sonextraídos e enfocados a través de lentesiónicas cara ao analizador.

O equipo dispón dun triplo cuadrupo-lo, o que permite operar en varios modosde traballo: obtención de espectros nor-mais, varrido de ión fragmento, varridode ión precursor e varrido de fragmentoneutro.

Aplicacións

A técnica de ionización electrospray (ESI) permite analizar moléculas de elevado peso molecular dado que se mide a relación masa/carga (m/z), estando especialmente indicada na análise de compostos polares, incluín-do:- Polímeros biolóxicos (proteínas, pép-

tidos, glicoproteínas, ácidos nuclei-cos, etc.)

- Produtos farmacéuticos e os seus metabolitos

- Polímeros industriais

C.A.C.T.I.

Page 62: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

OOuuttrrooss SSeerrvviizzooss

1. Detección Remotaa. Base de Referencia GPS

b. Teledetección Espacial

c. Termografía Infravermella

Técnico de contacto: Ramiro Álvarez Clavero

Teléfono: 986-813757

[email protected]

2. Taller de ElectrónicaTécnico de contacto: Fernando González Muiños

Teléfono: 986-812239

[email protected]

3. Taller de MecanizadoTécnico de contacto: Antonio Souto Casás

Teléfono: 986-812241

[email protected]

Page 63: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

68

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SE

RVI

ZOS

Introdución

A base de referencia GPS recibe datosde satélites que pertencen ao sistema deposicionamento global NAVSTAR (GPS),unha constelación de satélites controladosdende a base da Forza Aérea en Schriever(Colorado).

Características técnicas

Base de Referencia GPS:- Receptor GPS Trimble MS750 dobre

frecuencia de doce canles - Corrección diferencial RTK e RTCM - Antena micro-centrada dobre frecuen-

cia L1/L2, con plano de terra - Radiomódem UHF Timtalk 450S doce

canles (433,075-433,35 MHz) - Software GPSBase para xestión e

almacenamento dos datos GPS- Produce transmisión de datos de

corrección diferencial RTK e RTCM - Almacena datos en formato SSF, DAT

e Rinex- Conexión a FTP, WEB e BBS, para os

datos almacenados

Estación móbil GPS para tempo real:- Receptor 5800 móbil con antena GPS- Radiomódem interno e batería inte-

grados- Sistema sen cables, transmisión de

datos por tecnoloxía Bluetooth integra-da nos dispositivos GPS e controlador.

- Compatible con correccións diferen-ciais WAAS/EGNOS

- Controlador ACU con software Survey Controller para levantamento e pla-neamento de puntos, liñas, áreas, cur-vas, MDT e estradas

- Maleta de transporte para 5800 móbil, bastón fibra de carbono e soporte para controlador, baterías internas de ion-litio

Aplicacións

- Localización- Navegación- Rastrexadura- Cartografía- Tempo exacto

Os usuarios/as da estación móbil GPSpoden realizar a corrección diferencial entempo real dos seus datos simplementechamando cun teléfono móbil á base dereferencia GPS.

Base dde RReferencia GGPS C.A.C.T.I.

Page 64: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

69

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SERVIZO

SIntrodución

O obxectivo da teledetección espacial éa observación remota da superficie terres-tre. Abrangue non só os procesos que per-miten obter unha imaxe dende o aire ou oespazo, senón tamén o seu tratamentoposterior.

A estación receptora de satélites recibeimaxes de satélites de órbita polar da serieNOAA, os cales orbitan a unha altura prin-cipal de 850 Km (semieixe maior de 7228Km) e cunha inclinación aproximada de 99graos. As estacións principais de control eadquisición de datos están situadas enFairbanks (Alasca) e a illa de Wallops(Virxinia).

O seu uso principal é a detección datemperatura do océano, a terra e asnubes.

Características técnicas

Antena direccional NOAA-HRPT con motores de acimut e elevaciónSistema de control de motoresSistema de interface de antena HRPTReceptor NOAA-HRPT (dúas canles de 1698 e 1707 MHz) Computadora e software de control de antenaServidor UNIX para recepción e alma-cenamento de datos HRPTConmutador para acceso a internet da rede local

Áreas de interese

Agronomía Bioloxía Cartografía Ciencias forestais Edafoloxía Xeoloxía Xeografía Oceanografía Meteoroloxía Medio Natural

C.A.C.T.I.

Teledetección EEspacial

Page 65: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

70

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

Aplicacións

Estudos de erosión e impacto ambien-tal Cartografía xeolóxica Control de icebergs en zonas polares Cálculo de modelos de erosión Cartografía térmica da superficie do mar Control da “corrente do Golfo” e outras correntes mariñas Cartografía da cobertura vexetal do solo Cartografía de áreas queimadas Realización de inventarios forestais Cartografía e inventario de cultivos por especies Predición do rendemento de cultivos, etc.

Produtos xerados

Imaxes preprocesadas (quicklooks)Datos HRPT en brutoImaxes AVHRR xeorreferenciadas

Composicións multibanda en falsa cor xeorreferenciadasReflectancia equivalente (albedo) xeo-rreferenciadaTemperatura de brillo xeorreferenciadaMapas de temperatura superficial do mar (SST) xeorreferenciadosMapas de temperatura da superficie terrestre (LST) xeorreferenciadosÍndice de vexetación de diferencial nor-malizada (NDVI) xeorreferenciadoExportación dos datos HRPT a outros programas (ERDAS, PCI, ENVI)Exportación dos datos numéricos correspondentes a un produto AVHRRXeración de imaxes mediante fórmulas á medida do usuario/a utilizando cal-quera combinación de canles NOAAFormación e consultoría en teledetec-ción, termografía e TICAsesoramento na localización e avalia-ción de produtos de teledetección, aná-lise de requirimentos hardware e soft-ware, xestión de compras de equipos e imaxes de alta resolución

OU

TRO

S SE

RVI

ZOS

Teledetección EEspacial C.A.C.T.I.

Page 66: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

71

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SERVIZO

SIntrodución

A termografía é a rama da Teledetec-ción que se ocupa da medición da tempe-ratura radiada polos fenómenos da super-ficie da terra dende certa distancia.

A cámara termográfica foi desenvolvidacon tecnoloxía Uncooled Focal PlaneArray detector (UFPA), que consiste nunhamatriz de dúas dimensións (320x240) for-mada por uns detectores coñecidos comomicrobolómetros.

Os infravermellos inciden no detectorcomo onda electromagnética, a tempera-tura do detector aumenta pola absorciónda enerxía da radiación, a resistencia dodetector cambia e, finalmente, o cambio deresistencia crea o sinal eléctrico.

A cámara termográfica foi desenvolvidapara traballos de detección e prevención, eé capaz de realizar medidas de temperatu-ra tanto no interior como no exterior.

As características principais da cámarason o seu pequeno tamaño, lixeireza e altacalidade de imaxe.

C.A.C.T.I.

Termografía iinfravermella

Page 67: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

72

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SE

RVI

ZOS

Características técnicas

Detector non refrixerado tipo UFPA de 320 (H) x 240 (V) Cámara interna de visión real tipo CCDResolución de 0,08º CPrecisión: ±2% fondo de escalaResposta espectral: 8 a 14 μmMemoria en tempo realGravación de vozRangos de medida: -40 a 120º C, 0 a 500º C e 200 a 2000º CVisor e pantalla TFT en cor con control remoto Funcións de procesado multipunto en temperatu-ra e emisividade (dez puntos), alarma, temperatu-ra máxima/mínima e catro bandas de isotermasFuncións de visualización: conxelado, cor/mono-cromo, gradación, etc.Lente estándar, grande angular e longo alcance (telefoto)Maletín de transporte, cargador de batería e ali-mentador de 220 V AC/12 VDCTarxeta de memoria tipo PCMCIASoftware avanzado para tratamento e análise de termogramas MikroSpec

Termografía iinfravermella C.A.C.T.I.

Page 68: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

73

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SERVIZO

SAplicacións

Mantemento eléctricoMantemento mecánico Control de procesos Control de calidade Deseño de compoñentes e sistemasI+D Teledetección Seguridade/Militar Inspección de edificios e obras de arte Sanidade/Veterinaria Automoción Aeronáutica

C.A.C.T.I.

Page 69: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

74

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SE

RVI

ZOS

Outras Aplicacións

Bioloxía e Medicina

- Determinación de cicatrices por quei-maduras

- Propiedades emisivas de materiais dentais

- Estudo de patoloxías do sistema ve-noso

- Estudo de variacións térmicas nos ciclos reprodutivos de animais

- Estudos biotérmicos de cultivos celu-lares

- Estudo térmico de fatiga en ás de paxaros e insectos

- Control de doenzas animais e vexe-tais, etc.

Electricidade e Electrónica

- Distribución de temperaturas en for-nos de fabricación de silicio e arseniu-ro de galio

- Verificación de funcionamento de cir-cuítos integrados

- Aplicacións en visión artificial de robots

- Seguridade e visión nocturna- Erros en liñas de alta, media e baixa

tensión

Caracterización de materiais

- Identificación de propiedades termofí-sicas de capas delgadas de materiais

- Caracterización colorimétrica de pro-dutos e materiais

Radiometría

- Estudos de imaxes térmicas proce-dentes de obxectos enterrados

- Pegadas térmicas de minas enterra-das, etc.

Ensaios non destrutivos

- Control de calidade de xuntas de materiais cerámicos

- Determinación de defectos en fibras de carbono

- Caracterización de resistencias térmi-cas en interfaces metal-metal, etc.

Mecánica do estado sólido

- Estudo da enerxía almacenada duran-te a deformación do aceiro

- Estimación de propiedades termofísi-cas de metais e a súa relación coatensión mecánica

- Límites de fatiga en metais- Procesos de variación térmica rápida

e lenta na industria téxtil, etc.

Mecánica de fluídos

- Transferencia de calor en fluídos- Estudo da convección natural- Análise de lapas- Capacidade de radiadores- Impactos de fluídos en muros quentes,

etc.

Aplicacións industriais

- Caracterización de células solaresmulticristalinas

- Traballos de conservación e restaura-ción

- Recoñecemento de defectos e deter-minación das súas características, etc.

Termografía iinfravermella C.A.C.T.I.

Page 70: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

75

Universidade de Vigo

OU

TRO

S SERVIZO

SIntrodución

O taller está dotado dos instrumentosnecesarios para realizar o primeiro diag-nóstico rápido de erros en equipos e siste-mas electrónicos.

Entre as principais tarefas está a repa-ración de equipos electrónicos de moidiversa natureza e función, especialmenteinstrumentos de laboratorio (pipetas, desti-ladores, balanzas, recirculadores, etc).

Outra función destacable é a fabrica-ción de instrumentos electrónicos á medi-da como fontes de alimentación e equiposde regulación de temperatura.

Dotación instrumental

Medidor RCL PHILIPS. Modelo PM 6303A

Xerador de onda de formas arbitra-rias. 15 MHz HEWLETT PACKARD. Modelo 3120A

Contador universal 15 MHz. HEWLETT PACKARD. Modelo 53131A

Multímetro dixital de 6½ díxitos HEWLETT PACKARD Modelo 34401A

Estación de soldadura e desolda-dura de 400º C JBC. Modelo RP5100

Osciloscopio combinado de dobre canle con autorrango 100 MHz FLUKE. Modelo PM3380A

Fonte de alimentación 60V -5A. IT. Modelo AX323

Osciloscopio dobre canle 20 MHz ITT. Modelo OX7520

Xerador multisistema de televisión PROMAX. Modelo GV 698

Multímetro de 3¾ díxitos FLUKE. Modelo 87

Pinza multifuncións ITT. Modelo MX 1200S

Taller dde EElectrónica

Page 71: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

76

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SE

RVI

ZOS

Aplicacións

Reparación e mantemento de equipos:

- Centrífugas

- Pipetas

- Baños de ultrasóns

- Recirculadores de auga

- Lámpadas de fibra óptica

- Lupas ópticas

- Axitadores magnéticos

- Destiladores

- Microscopios

- Baños termostáticos

- Estufas

- Balanzas

Equipamento Informático

- Ordenadores

- Monitores

- Impresoras

Taller dde EElectrónicaC.A.C.T.I.

Page 72: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

77

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SERVIZO

SIntrodución

O servizo de taller de mecanizadoestá deseñado para poder ofrecer, tantoá comunidade universitaria como aoutros centros de investigación ouempresas da zona, dende a posibilidadede realización de pezas e accesoriospara equipos industriais e científicos querequiran dun elevado grao de precisiónno mecanizado ata a fabricación enpequenas series de elementos de meca-nizado sinxelo.

Dotación instrumental

Fresa universal Torreta LAGUN Modelo GVM 5-SPFresa universal LAGUN modelo FU-110 Trade de columna ERLO modelo CR/30. Capacidade máxima de trade 32 mm de diámetroSerra alternativa hidráulica SABI modelo SH260. Máxima capacidade de corte en redondo 210 mm. Máxi-ma capacidade de corte en cadra-do 205 mmPregadora de chapa HM modelo MB/700/S. Lonxitude de traballo de 650 mm. Máximo espesor de chapa de 1,25 mmEsmeriladora FORMIS de 1,1 CV

C.A.C.T.I.

Taller dde MMecanizado

Page 73: C.A.C.T.I. - Universidade de Vigo

78

Universidade de Vigo

C.A.C.T.I.

OU

TRO

S SE

RVI

ZOS

Aplicacións

Deseño e construción de pezas e prototipos nunha ampla gama de materiaiscomo:

- Aceiros- Teflón- Nailon- Cobre- Aluminio

Preparación de pezas para tecnoloxía de baleiro (recipientes, envases, etc.),para enxeñaría química (reactores), etc.

Taller dde MMecanizadoC.A.C.T.I.