FLL Euskadi

BCAM

2016/11/10

Leire Citores

Matematika aplikatuaEstatistika aplikatua

Itsas IkerketaArrantza-kudeaketa jasangarria

Arrain eta itsasoko beste animaliekin lotutako gertaerak hobe ulertu ditzakegu matematikak erabiliz eta sortzen diren arazoei erantzuna eman

Zer aztertzen dugu zehazki?

Talde lanaBiologoFisikari

MatematikariEkonomista

…

Gaian sartzeko…

Youtubetik

Gainera…

Ez dakigu zenbat arrain dauden!!

Arrain populazioa

Datu bilketa

Ebaluaketa

Kudeaketa

arauak/erabakiak

Prozesu orokorra Espezie jakin baten

Populazioaren dinamika

Populazioa berria=

Aurreko populazioa

+ Erreklutamendua

- Berezko hilkortasuna

- Harrapaketak

Espezie jakin bateko, eta leku jakin batean,

Zenbat arrain daude?Populazio estima metodoak

Populazio estima – Arrautzen bitartez Itsasoan 400 arrautza daude. Eme bakoitzak 4 arrautza jartzen baditu,

zenbat eme daude?400 / 4 =

100

ORDUAN, itsasoan dauden arrautza kopurua eta eme bakoitzak jartzendituen arrautza kopurua ezagutzen baditugu, itsasoan zenbat emedauden jakingo dugu.

Lotutako metodoa

DEPM : Daily Egg Production Method

Nantes

47°

46°

45°

44°

6° 5° 4° 3° 2° 1°

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53

54

10987 252423222120191817161514131211Bi SS

Bordeaux

Arcachon

Santander

La Rochelle

BIOMAN 2001

14 MAY - 8 JUN

R/V INVESTIGADOR

Anchovy eggs/0.1m²

1 113 226 338 450

Populazio estima – Arrautzen bitartez

Arrain eme 1

200 000 arrautza

Bizi 4 2 1

Populazioa x 2 = / 2

Ingurumenaren arabera aldakorra

izan daiteke!

Bernal et al. 2007

Bestetik,

leku bakoitzean bildutako datuetan ikusitako arrautza kopuru etaingurumen ezaugarrien arabera

Emeek arrautzak jartzeko probabilitatea estimatu daiteke

Populazio estima - AkustikaPrestatutako itsasontziek soinuuhinak igortzen dituzte. Bueltatzen den energia arrainkopuruaren araberakoa da

Espeziearen arabera bueltatutakouhinaren intentsitatea ezberdinaizango da.

Love zientzialariak erlazio orokorhau proposatu zuen 1978an

TS: target strength

L: arrainaren luzeera

l: uhinaren luzeera

TS = 19.1 logL + 0.9 logl - 23.9

Jasotzen den seinalea

Espezie bereizketa

Stock-erreklutamedua

Beste estima batzuk

Hazkuntza

Zer da? Jasotako datuak eta eredu estatikoak erabiliz espezie baten egungo egoera baloratzeko urtero egiten den lanketa da. Herrialde ezberdinetako zientzialariak biltzen dira horretarako.

Ebaluaketa

Arrantza kopurua

Populazio estima

Arrainen tamaina eta pisuaArrainen adina

y urtean a adineko arrain kopurua

Ebaluaketa

1990 1995 2000 2005 2010

050000

100000

150000

Year

SS

B

EMAITZAK: Espezie baten biomasa egoera 2012an

ZIURGABETASUNA:

TARTEAK EMATEN DITUGU

Zenbat arraindagoela estimatu da?SSB2012 ~ 68,200 tona

Zein da 21000 t tikbehera egotekoprobabilitea?P(SSB2012 < 21000) = 0

Zenbat arraindago %95eko ziurtasunarekin?SSB2012 95% IC (46,300;99,800)

Kudeaketa arauak/erabakiakA

rra

ntz

a k

op

uru

a

Arrain kopurua

Arrantza debekatua

Arrantza arriskutsua

Espeziea egoera onean

(0,0)

Kudeaketa arauak/erabakiak

Zer gertatuko litzateke…

• Biomasaren %30a arrantzatuko bagenu?

• Harrapaketen %10a ez balitz erregistratuko?

• Eredu estatistikoak %5eko errorea balu?

• Arrainak uste baino 2 aldiz azkarrago hazikobalira?

Arrainen eta arrantzaren dinamika SIMULATUdezakegu eta erabaki egokienak hartu.

Ordenagailu bidez egiten dira kalkulu guztiak. Aste oso bat eman dezake ordenagailuak martxan emaitzak lortzeko. Eskuz ezinezkoa izango litzateke!!

Saiatuko gara gu kudeatzen?

ESPERIMENTUA!

Jakintza +IntuizioaVS

Eredu matematikoak + Jakintza

Eredu matematikoek emaitza hobeak lortu dituzte kasu guztietan

Eskerrik asko!