AUDITORÍA DA AUGA NO FOGAR

Manuel Soto

Dpto. Química

Cómo vivir con 50 litros de agua al día - La Voz de Galicia VÍDEO PRESENTACIÓN: https://www.lavozdegalicia.es/video/galicia/2017/11/28/vivir-50-litros-agua-dia/0031_2017115660997127001.htm Un drama, algo imposible... Punto de partida: moi alto consumo, con duchas de 20 L/minuto… Estratexia baseada só en hábitos: duchas de 0,5-2 minutos, Pasar de 80 litro no afeitado, ou en lavar os dentes, a menos de 0,5 L…. “Había conseguido estabilizar mi gasto, gracias a todos los hábitos de consumo. Aunque seguía siendo fatigoso no poder desconectar y disfrutar…” Conclusións (vídeo final): https://www.lavozdegalicia.es/noticia/galicia/2017/11/28/puede-vivir-50l-dia/00031511866566090263644.htm O máis impactante: vivir dependendo da auga, que a auga sexa un problema na túa vida.

Norteamérica

0

20

40

60

80

100

Aves

Mamífe

ros

Réptile

s

Plantas

Anfíbios

Peixes

de auga d

oce

Cangrex

os de r

io

Mexiló

ns de a

uga d

oce

Porc

enta

xe

Extinguidas ou posibelmente extinguidasAmeazadas

CICLO URBANO CONVENCIONAL

Impactos nas diferentes etapas do ciclo

SANEAMENTO ECOLÓXICO (ECOSAN)

Fonte: Capacity building for ecological sanitation. Concepts for ecologically sustainable sanitation in formal and continuing education. UNESCO Working Series SC-2006/WS/5. París, 2006. & GTZ, Eschborn, Germany, 2006.

Medidas de sustentabilidade no ciclo urbano da auga:

♦Modificación dos hábitos cotidianos de uso da auga

♦Introducción de equipamentos domésticos de baixo consumo

♦Aproveitamento dos recursos contidos nas AR

♦Separación de correntes: +recuperación e eficiencia

♦Sistemas de depuración natural (SDN) e de baixo custo

Auga fresca

Auga residual

P L U V I A I s

Residuos

Rega (xardín)

CASA OU CIDADE

Cociña

Retrete Urinario

Ducha, lavabos,

lavadora...

Vivenda, auga e saneamento

MODELO CONVENCIONAL: CAIXA NEGRA

Auga fresca

Cociña

Retrete

Ducha, lavabos,

lavadora...

Residuos sólidos

orgánicos

P L U V I A I S

Augas grises

Augas negras

CASA OU CIDADE

Auga residual tratada

Tratamento específico

(anaerobio...) Tratamento específico

(filtración...)

Subproductos: -Enerxia -Compost -Fertilizantes (ouriña)

Rega e infiltración no terreo

Resumo de estudos previos: • Nº vivendas auditadas: 75, Nº de persoas usuarias: 258 • Distribución xeográfica: A Coruña 40 (53,3%), As Mariñas 19 (25,3%), Outros 16 (21,3%) • Tipoloxía: Urbana, 66 (88 %), Rural, 9 (12%)

Unidades N Media Desv. Est. Máximo Mínimo Consumo estimado m3/mes 75 17,0 8,3 48,4 4,8 Consumo facturado m3/mes 56 14,7 7,0 35,0 4,3 Consumo per cápita facturado L/hab.día 56 147 50 278 67

Uso da auga no fogar: A situación en Galiza

Anos 2014-2016 Q, V Media Desv. Est. Max. Min. N Cociña L/min 6,8 2,8 14,0 1,8 50 Ducha L/min 9,4 3,7 22,2 3,8 50

Lavabos L/min 6,1 2,5 14,0 1,7 50 Inodoro L 7,6 2,1 11,0 3,0 50 Ino.2ªD L 3,6 0,8 5,0 2,9 16 Outros L/min 10,0 7,0 28,0 4,6 10

Lavadora L 54 18 100 10 50 Lavalouza L 16,2 7,2 30,0 6,5 28

AUDITORÍA DIRIXIDA Á MINIMIZACIÓN Obxectivo:

“Coñecer e cuantificar as fontes e causas do consumo de auga/enrxía e dos impactos/emisións asociadas”

PLAN DE PREVENCIÓN:

-Identificación do maior número posíbel de opcións de minimización do consumo/impactos,

- Avaliación da súa viabilidade técnica e económica

- Selección das mellores alternativas

PROGRAMA DE TRABALLO (ecoauditoría da auga no fogar) Acordo dos membros da familia ou persoas que habitan no fogar Xestión, recompilación e análise da información dispoñíbel Inventario de hábitos e equipamentos actuais Balance de consumo actual Opcións e potencial de redución do consumo/impacto Programa de uso eficiente Resultados

Acordo das persoas que viven no fogar: - Acordo - Opinión

Vivenda (enderezo: indicar concello e CP):

Número de persoas

Pregunta \ Persoa Persoa 1 2 3 …

Idade (anos) xx xx xx xx

Ten coidado en non gastar demasiada auga? Si/Non xx xx xx xx

Ten preocupación pola degradación dos ríos e a natureza? S / N xx xx xx xx

Considera que gasta demasiada ou só a xusta? S / N xx xx xx xx

Estaría disposto/a a modificar algún hábito para aforrar auga? S / N xx xx xx xx

Estaría disposto/a a adoptar algunha mellora de aforro de auga que lle custara diñeiro?

S / N xx xx xx xx

É se os custos das melloras os aforra no recibo da auga? S / N xx xx xx xx

Está de acordo en participar na ecoauditoría? S / N xx xx xx xx

Información previa dispoñíbel:

•Plano xeral da vivenda (ou esquema aproximado)

•Recibos de consumo da auga dos últimos anos que permitan coñecer os volumes consumidos

•Número de persoas que habitaron na vivenda nos últimos anos, en particular nos períodos aos que se refiren os recibos.

•Actuacións realizadas nas infraestruturas e equipamentos na vivenda nos últimos anos (ampliacións, cambio de billas, cisternas/retretes, duchas, electrodomésticos, ampliación de zonas de xardín, prácticas de rega...)

•Hábitos* relacionados cos residuos e a contaminación das augas

*Ver por exemplo:

http://www.adega.gal/media/documentos/C11_P_31_-_35-_Equipamentos_e_practicas_aforradoras_de_auga_nos_usos_domesticos.pdf

Inventario de equipamentos e hábitos actuais Actividades consumidoras de auga (ACA) Factores que determinan o consumo: • Equipamentos: facilitan o uso da auga, determinan o caudal • Hábitos: determinan frecuencias, caudais e duracións de uso

Tipos de equipamentos: Billas de lavabos Cabezais de ducha Cisternas Billa cociña Lavadora de roupa Lavalouzas Outros consumos: limpeza xeral, plantas de interior, xardíns,

coche…

Medida do caudal e volumes Caudal de billas: Vaso axeitado de volume

coñecido ou calibrado Cronómetro (tempos mínimos

de 5 segundos) Volumes en cisternas Cubicado ou medición da

auga na cisterna Consumo electrodomésticos: Manual do equipo

Actividade ACA Equipamento1

(Volume, L, Caudal, L/min) Hábitos2 L/día

Q uso t uso Frecuencia Usos individuais2

Aseo xeral Bañeira Volume (L) Veces/sem. xxx Aseo xeral Ducha Q máximo Q t Veces/sem. xxx Aseo especial Bidé, Outros Q máximo Q t Veces/sem. xxx Inodoro Tipo cisterna

(DU, DD?) 3 Volume 1 Volume 2

Veces/día xxx

ACA L1, L2 ..... Tipo billa4 1, 2… Q máximo Q t Veces/día xxx Consumos colectivos (global da vivenda)

L. roupa Lavadora L/ciclo Veces/sem. xxx -Freg. Louza -L. verdura....

Fregadoiro cociña Q máximo Q t Veces/día xxx

L. louza Lavalouzas L/ciclo Veces/sem. xxx Lavado do solo Lavado do solo Litros/lavado Veces/sem. xxx Rega Punto 1, 2… Q máximo Q t Veces/sem. xxx Coche Lavado coche L/lavado Veces/sem. xxx

Inventario de equipamentos e hábitos actuais

1 Repetir para cada equipamento do mesmo tipo. 2 Repetir para cada usuario/a. 3 DU: descarga única ou total, DD: dobre descarga ou parcial. 4 Ruleta, Monomando, Temporizado, Outro.

52,3 18,6

17,1 9,5

2,4

Distribución porcentual do consumo por conceptos de uso 2006-2011 (Exemplo)

Aseo Cisterna Cociña Lavadora Outros

Balance de consumo actual (revisión) - Categorías de uso - Comparación das porcentaxes en cada categoría - Comparación estimado/facturado (m3/mes) - Consumo por persoa e día (L/hab·día)

PROGRAMA DE PREVENCIÓN

Procedemento

Primeiro: identificar todas as opcións posíbeis de redución do consumo

de auga para cada ACA, ordenándoas polo seu potencial de redución do

consumo, valorado de forma cuantitativa.

Segundo: avaliar a viabilidade técnica, económica e práctica de

implantar cada unha destas medidas.

Terceiro: Elección das opción a implantar (=programa de prevención)

Escenario Escenario 1 Escenario 2 Escenario 3

Tipoloxía Tipo 1 Tipo 2 Tipo 3 Potencial de redución

Hábitos (Boas prácticas)

Custo baixo-medio* Custo medio-alto Equipamentos Equipamentos**

Descrición das medidas

xxxxxx

xxxxxx

xxxxxx

L/hab.día xxxxxx xxxxxx

xxxxxx

% consumo actual xxxxxx

xxxxxx

xxxxxx

Custo (euros) 0 xx (2 díxitos)

xxx (3 díxitos)

Opcións e potencial de redución do consumo

* Total < factura anual da auga (criterio orientativo), se a redución de consumo atinxe o 30% do consumo (perlizadores, rociadores eco-eficientes, mecanismos de dobre descarga…) ** Substitución de billas, Aproveitamento de auga pluvial, Substitución de lavadora e lavalouzas, Reutilización de augas grises...

Opcións mínimas a considerar: Boas prácticas: Revisión da presión xeral da auga (chave xeral) Revisión presión en cada equipamento (chave

individual) Información de como aforrar Modificacións de hábitos: tempo de ducha,

pechar a billa no lavabo (lavado de mans, dentes, afeitado, etc), abrir a billa só o necesario, uso mínimo da cisterna, recollida de auga fría da ducha, outros

Baixo custo: Uso de perlizadores (aireadores, difusores)

axeitados en cada billa Rociadores de cucha eco-eficientes Redución do volume de descarga da cisterna

(botellas de auga) Introdución de mecanismos de dobre descarga en

cisternas

Características dos equipamentos

Catálogo Ramon Soler

Catálogo Ramon Soler

Catálogo Ramon Soler

EUROPEAN WATER LABEL http://www.europeanwaterlabel.eu/ https://www.youtube.com/watch?v=_Je8UnG9MbA Unha década de desenvolvemento (=década do Milenio)

http://www.europeanwaterlabel.eu/

TARIFICACIÓN DA AUGA E EFICIENCIA

0,40,50,60,70,80,9

11,11,21,3

0 50 100 150 200 250 300 350 400 450

Euro

s/m

3

Consumo (L/persoa·día)

Tarifas A Coruña (parte variábel)

n=2 n=3

EXEMPLO DE AFORRO DE AUGA E AFORRO ECONÓMICO

Mellora Situación existente Uso Equipamento L/min Custo L/min min/p·d L/p.día Ducha (a1) Rociador eficiente 5 25 10 10 100 Ducha (a2) Rociador eficiente 5 25 10 5 50 Cisterna (b) Dobre descarga 3+3 (L) 25 6 (L) 4 (veces) 24

Billa (c1) Aireador 3,75 5 6 4 24 Billa (c2) Aireador 1,7 5 6 4 24

Opción a1+b+c1 55 148 (211)a Opción a2+b+c1 55 98 (140)a

Aforro económico: depende do nivel de consumo de partida, nº de persoas…

Pasos: 1) Cálculo do consumo total actual 2) Cálculo do factor de aforro, entre 0.52 e 1.22 euros/m3

3) Cálculo do volume de auga aforrado 4) Cálculo do aforro total (euros/mes) e do período de recuperación do investimento (PRI).

aConsumo nestas 3 actividades (entre paréntese, consumo total estimado)

Aforro auga Aforro (euros/mes) PRI meses Uso L/mes Opción a1 Opción a2 Opción a1 Opción a2 Ducha (a1) 3.000 3,18 7,9 Ducha (a2) 1.500 1,20 20,8 Cisterna (b) 540 0,57 0,43 43,7 57,9 Billa (c1) 540 0,57 0,43 8,7 11,6 Billa (c2) 1.032 1,09 0,83 4,6 6,1 Opción a1+b+c1 4.100 4,3 12,7 Opción a2+b+c1 2.600 2,1 26,6

Aforro auga Aforro (euros/mes) PRI meses Uso L/mes Opción a1 Opción a2 Opción a1 Opción a2 Ducha (a1) 4.500 4,77 5,2 Ducha (a2) 2.250 1,80 13,9 Cisterna (b) 810 0,86 0,65 29,1 38,6 Billa (c1) 810 0,86 0,65 5,8 7,7 Billa (c2) 1.548 1,64 1,24 3,1 4,0 Opción a1+b+c1 6.100 6,5 8,5 Opción a2+b+c1 3.900 3,1 17,8

Resultados para N=2 persoas na vivenda

Resultados para N=3 persoas na vivenda

Rangos PRI (meses): billa (3-12), ducha (5-21), cisterna (29-58)

Recapitulando… PROGRAMA DE TRABALLO (ecoauditoría da auga no fogar, 3 h) Acordo das persoas que habitan no fogar diapo 13 Análise da información dispoñíbel: facturas Inventario de hábitos e equipamentos actuáis: diapo 17 Medición de caudais e volumes diapo 16 Balance de consumo actual diapo 18 Opcións e potencial de redución do consumo diapos 20,21,24,26 Valoración económica diapo 28 Resultados/conclusións -

MAPA DE CONSUMO DA AUGA (5-10 casos, 1h + amigxs): https://emapic.es/custom/consumo-auga-udc

AUDITORÍA DA AUGA NO FOGAR

GRAZAS !

Dpto. Química