As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

48
As Castes Galegas: a súa potencialidade para elaborar viños de garda Ribadavia 29 de abril 2015 Ribadavia 29 de abril 2015 Xornadas: Os viños de Garda. A utilización de diferentes madeiras para a súa crianza Xornadas: Os viños de Garda. A utilización de diferentes madeiras para a súa crianza

Transcript of As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Page 1: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

As Castes Galegas: a súapotencialidade para elaborar

viños de garda

Ribadavia 29 de abril 2015Ribadavia 29 de abril 2015

Xornadas: Os viños de Garda. A utilización de diferentes madeiras para a súa crianzaXornadas: Os viños de Garda. A utilización de diferentes madeiras para a súa crianza

Page 2: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Panorama actual Galicia

D.O

. Ría

s B

aixa

s

D.O

. Rib

eiro

D.O

.Rib

eira

S

acra

D.O

. M

onte

rrei

D.O

. V

alde

orra

s

Albariño P P P A PCaíño Blanco P P ALoureira P P P A PTreixadura P P P P PGodello A P P P PTorrontés A P P PLado P PDona Blanca P P PBlanca de Monterrei AAlbilla APalomino A AMacabeo (Viura) A

Mencía A P P P PSousón P P P A PBrancellao A P P PCaíño Tinto P P P A PTempranillo A P A PMerenzao P P PFerrón P PEspadeiro P PLoureiro Tinto PCaíño Longo PCaíño Bravo PGarnacha Tintorera A A AMouratón A APedral ACatañal AGran negro A

Page 3: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Variedades con superficie menor del 1%

Variedades con superficie igual o mayor del 1%

Page 4: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Factor Variedad

Factor vinificación

Factores de cultivoGrado de madurezManejo de la vegetaciónNutriciónEstado hídrico

Factores climáticosLuminosidadTemperaturaHumedad

Porcentajes de semillasy hollejosTiempo de maceraciónManejo del sombreroAnhídrido sulfurosoCepa de levadura

Factores incidentes en la obtención de vinos de calidad

Temperatura pHOxígenoFer. malolácticaClarificaciónEnzimas, Madera…..

Page 5: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Valoraciones sobre la maduración de viníferas tintascultivadas en Galicia (Noroeste de España)

� Evaluación de la maduración tecnológica (indistrial) y de la maduración fenólica de 9 nueve variedades tintas

� Influencia de la variabilidad intravarietal en la maduración

Emilia Díaz Losada*; Susana Río Segade*; Sandra Cortés Diéguez*; Elvira Soto Vázquez**.

Page 6: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

� madurez industrial� concentración máxima de azúcares o el contenido mínimo de acidez total o la cantidad

máxima de azúcares por hectárea

� Índice de maduración de Cillisy Odifredi. Azúcares (g/100 cc mosto)/Acidez total (g/l en tartárico) = 3 a 5

� Relación tartárico/málico > 1

� madurez fenólica� Evolución de las moléculas responsables del color antocianos y taninos

� La uva verde: baja concentración de antocianos y difícil extracción. Vinos con poca estructura y en el caso de que se fuerce la maceración poseerán taninos agresivos

� La uva madura: alta concentración de antocianos fácilmente extraíbles. Vinos con cuerpo y de taninos suaves

Madurez de la uva

Page 7: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Departament de Bioquímica i BiotecnologiaFacultat d’Enologia de Tarragona

Evolución de los compuestos fenólicos durante la maduración

Envero Madurez de la pulpa

Taninos de la piel

Antocianos

Taninos de

las semillas

Page 8: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Madurez de la uva: madurez fenólica

Antocianos totales (mg/L)

Antocianos extraíbles (mg/L)

Porcentaje de antocianosque no son extraídos

Porcentaje de taninos que aportan las semillas

Los antocianos potenciales y los extraibles deberían aumentar con la maduración hastaalcanzar un valor máximo

EA% y MP % deberían de disminuir al incrementarse el nivel de madurez

Oscilación 400-2000Óptimo >1000

Oscilación 70-20% Óptimo <30%

Oscilación 60-10% Óptimo <30%

IPT (Índice de polifenoles totales) Materia potencialmente fenólica

Antocianos totales presentes en la uva

Antocianos extraídos en la vinificación

Extractabilidad de los antocianos %EA

Contribución de los taninos de las

semillas %MP

Page 9: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Valores aconsejables para un vino de calidad

Grado alcohólico 12,5 - 13

pH < 3,6

Acidez total (g/L de tartárico) 5,5 - 6

Valores y concentraciones aconsejablesIntervalo habitual

Valor óptimo

Mínimoaconsejable

Antocianos (mg/L) 200-1200 > 800 400Taninos (g/L) 1-5 > 3 2IPT 20-80 > 60 40

Valores por debajo del mínimo aconsejable condicionan la calidad.

Page 10: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Sousón

Retinto, Pazao. Tintilla, Viñón

Sousón, Retinto, Tintilla, Pazao, Viñón

Zona de cultivo: Se cultiva fundamentalmente en el Ribeiro,

Condado y Rosal

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en todas las DOs e IGPs

gallegas

Hectáreas de cultivo actuales: 335 ha

Características morfológicas

Racimo: tamaño mediano; compacidad media; forma cónica; con

una o dos alas.

Baya: forma esférica; color azul-negra.

Características agronómicas

Fenología: Brotación media e maduración tardía.

Resistencia enfermedades: sensibilidad a mildiu y botrytis media

y a oídio baja

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: baja en

relación a la Mencía. 1,6 kg/cepa

Page 11: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Sousón

0

5

10

15

20

25

30

0

50

100

150

200

250

300

A.T

. (g/

L ta

rtár

ico)

azúc

ares

(g/

L)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

1 2 3 4 5

ácid

o ta

rtár

ico

(g/L

)

ácid

o m

álic

o (g

/L)

controles

__ SO1, __ SO2, __ SO3, __ SO4 __ SO5, __ SO6

Relación azúcar /acidez ~ 2

Relación tartárico/ málico ~ 3,08Contenido en málico ~ 2,79

Máximo de azúcar 201,8 (11,55%v/v)Mínimo de acidez 10,1 (g/L)

Último muestreo

Page 12: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Antociano mg/kg Antociano mg/kg Antocianos extraíbles mg/Kg

Antocianos extraíbles mg/Kg IPT IPT

An

toci

ano

sto

tale

s m

g/K

gA

nto

cian

os

extr

aíb

les

mg/

kg

IPT

IPT ~ 60/80Antocianos totales ~ 1900/2500Antocianos extraíbles ~ 900

%EA y %EP disminuyen a partir del 3º muestreo ~ 30

Sousón

17 septiembre

Page 13: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Brancellao

Albarello, Serradelo(Betanzos), Brancello (Rías Baíxas), Brencello (Baixa Limia)

BR

BR

BR

BR

BR

BRBR

BR

Brancellao, Albarello, Serradelo, Brancello, Brencello

Zona de cultivo: Su cultivo se extiende desde Valdeorras, Ribeira

Sacra, Ribeiro.

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en cuatro de las DOs

(excepto D.O Monterrei) y en todas las IGPs gallegas.

Hectáreas de cultivo actuales: inferior a 300 ha

Características morfológicas

Racimo: tamaño mediano; compacidad media; forma cónica; con

una o dos alas.

Baya: forma elíptica; color rojo-violeta-oscuro.

Características agronómicas

Fenología: Brotación e maduración tardía.

Resistencia enfermedades: sensibilidade media a mildiu, alta a

oídio y baja a botrytis

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: media

en relación a la Mencía (2 kg/cepa)

Page 14: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

3,5

4,5

5,5

6,5

7,5

8,5

9,5

10,5

11,5

12,5

13,5

75

95

115

135

155

175

195

215

235

255

275

A.T

. (g

/L ta

rtár

ico)

azúc

ares

(g/

L)

0

2

4

6

8

10

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1 2 3 4 5

ácid

o ta

rtár

ico

(g/L

)

ácid

o m

álic

o (g

/L)

controles

Evolución de la maduración en diferentes ecotipos de Brancellao

__ BR1, __ BR2, __ BR3, __ BR4, __ BR5, __ BR6.

Relación azúcar /acidez ~ 3,54

Relación tartárico/ málico ~ 4,12Contenido en málico ~ 1,75

Máximo de azúcar ~ 228,1 g/L (13,1 %v/v)Mínimo de acidez ~ 6,43

Tercer muestreo

azúcar ~ 194,5 (11,1 %v/v) Relación azúcar/acidez ~ 2,85Relación tartárico/ málico ~ 3,41Contenido en málico ~ 1,96

Obtendríamos vinos en torno a 14 %v/v

Page 15: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0

5

10

15

20

25

30

35

40

45

50

0

150

300

450

600

750

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Antociano mg/kg Antociano mg/kg Antocianos extraíbles mg/Kg

Antocianos extraíbles mg/Kg IPT IPT

An

toci

ano

sto

tale

s m

g/K

gA

nto

cian

os

extr

aíb

les

mg/

kg

IPT

Brancellao

IPT 35-45 (mínimo aconsejable) por debajo del óptimo de 60

Antocianos totales 600 4º muestreoAntocianos extraíbles 400 4º muestreo

%EA y %MP 4º muestreo

22 septiembre 2005

Page 16: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Merenzao

Bastardo, Carnaz, Roibal, María Ordoña(Verdejo Tinto-Asturias) (Trousseau-Francia) (Bastardo-Portugal)

MZ

MZMZ

MZ

Merenzao, Bastardo, Carnaz, Pecho, Maria Ordoña

Zona de cultivo: Se en las comarcas de la parte oriental de Galicia

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en las DOs Ribeira Sacra,

Monterrei y Valdeorras, y en las IGP Vino de la Tierra de Betanzos

Hectáreas de cultivo actuales: 13,80 ha

Descripción morfológica

Racimo: tamaño mediano; compacidad alta; forma cilíndrica.

Baya: forma elíptica corta y; color rojo-violeta oscuro.

Características agronómicas

Fenología: Brotación y maduración media.

Resistencia enfermedades: sensibilidad media a mildiu y oídio y

muy alta a botrytis

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: baja en

relación a la Mencía (1,2kg/cepa)

Page 17: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Merenzao

0

2

4

6

8

10

0

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1 2 3 4 5

ácid

o ta

rtár

ico

(g/L

)

ácid

o m

álic

o (g

/L)

controles

2

4

6

8

10

12

14

16

50

100

150

200

250

300

350

A.T

. (g/

L ta

rtár

ico)

azúc

ares

(g/

L)

__ MZ1, __ MZ2, __ MZ3.

Relación azúcar /acidez ~ 5,15

Relación tartárico/ málico ~ 5Contenido en málico ~ 1,35

Máximo de azúcar ~ 259,4 g/L (14,8 %v/v)Mínimo de acidez ~ 4,82

Segundo muestreo

azúcar ~ 202,3 (11,5 %v/v) Relación azúcar/acidez ~ 4,05Relación tartárico/ málico ~ 3,52Contenido en málico ~ 1,69

Obtendríamos vinos muy alcohólicos

Page 18: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

100

200

300

400

500

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Antociano mg/kg Antociano mg/kg Antocianos extraíbles mg/Kg

Antocianos extraíbles mg/Kg IPT IPT

An

toci

ano

sto

tale

s m

g/K

gA

nto

cian

os

extr

aíb

les

mg/

kg

IPT

Merenzao

IPT 35 en 4º muestreo y 38 en el 5º (mínimo aconsejable)

Antocianos totales 3º muestreo 350 Antocianos extraíbles 4º y 5º muestreo 320

%EA y %MP se mantiene sobre 30% en 3º muestreo

Page 19: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Ferrón

Ferrol, Espadeiro –Condado, Negrón (N. Ribeiro)

FE

FE

Ferrón, Espadeiro, Negrón

Zona de cultivo: Se cultiva fundamentalmente en el Ribeiro y

Condado.

Variedad incluida D.O. o en IGP: DO Ribeiro y Valdeorras

Hectáreas de cultivo actuales: 4,22 ha

Características morfológicas

Racimo: tamaño mediano; compacidad media; forma cónica; con

una o dos alas.

Baya: forma esférica; color azul-negra.

Características agronómicas

Fenología: Brotación y maduración media.

Resistencia enfermedades: sensibilidad media mildiu, oídio y

botrytis.

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: similar

a Mencía (1,5-kg/cepa)

Page 20: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Ferrón

0

5

10

15

20

25

30

35

0

50

100

150

200

250

300

A.T

. (g

/L ta

rtár

ico)

azúc

ares

(g/

L)

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

1 2 3 4 5

ácid

o ta

rtár

ico

(g/L

)

ácid

o m

álic

o (g

/L)

controles

__ FE1, __ FE2, __ FE3.

Relación azúcar /acidez ~ 1,56

Relación tartárico/ málico ~ 1,27Contenido en málico ~ 6,9

Máximo de azúcar 220,5 g/L (12,6 v/v)Mínimo de acidez 14,10

Page 21: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0

10

20

30

40

50

60

70

80

0

1000

2000

3000

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Antociano mg/kg Antociano mg/kg Antocianos extraíbles mg/Kg

Antocianos extraíbles mg/Kg IPT IPT

An

toci

ano

sto

tale

s m

g/K

gA

nto

cian

os

extr

aíb

les

IPT

Ferrón

IPT 60 en 5º muestreo

Antocianos totales 5º muestreo 1400 Antocianos extraíbles 1400

Ligero ascenso a partir del tercer muestreo

29 septiembre en 2005

Page 22: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Mouratón

Mouratón,

Zona de cultivo: Se cultiva fundamentalmente en Ribeira Sacra y

Valdeorras

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en DOs Ribeira Sacra y

Valdeorras

Hectáreas de cultivo actuales: 20 ha

Características morfológicas

Racimo: tamaño grande y compacidad media, forma cónica con

una o dos alas

Baya: tamaño grande, forma esférica, color azul-negra

Características agronómicas

Fenología: Brotación y maduración media.

Resistencia enfermedades: Sensible a oídio y botrytis

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: similar

a Mencía (1,7kg/cepa)

Page 23: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Mouratón

4

5

6

7

8

9

70

90

110

130

150

170

190

210

230

250

A.T

. (g/

L ta

rtár

ico)

azúc

ares

(g/

L)

0

2

4

6

8

10

0

2

4

6

8

10

1 2 3 4 5

ácid

o ta

rtár

ico

(g/L

)

ácid

o m

álic

o (g

/L)

controles

Tercer muestreo/ 4º muestreo

azúcar ~ 172 (9,8 %v/v) Relación azúcar/acidez ~ 3,62Relación tartárico/ málico ~ 2,04Contenido en málico ~ 2,25

Relación azúcar /acidez ~ 3,85

Relación tartárico/ málico ~ 2,22Contenido en málico ~ 1,81

Máximo de azúcar ~ 191,5 g/L (14,8 %v/v)Mínimo de acidez ~ 4,77

Obtendríamos vinos muy alcohólicos

Page 24: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0

5

10

15

20

25

30

35

40

0

200

400

600

800

1000

1200

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Antociano mg/kg Antociano mg/kg Antocianos extraíbles mg/Kg

Antocianos extraíbles mg/Kg IPT IPT

An

toci

ano

sto

tale

s m

g/K

gA

nto

cian

os

extr

aíb

les

mg/

kg

IPT

Mouratón

Madurez fenólica 4º muestreoIPT 35 3º segundo muestreoAntocianos totales 2º muestreo….900Antocianos extraíbles… 2º muestreo…500

%EA y %MP descenso marcado en 4º muestreo

Page 25: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Caíño Bravo

Caíño AsturesesAzal Tinto (Portugal)

Caíño Bravo, Caíño Astureses

Zona de cultivo: Se cultiva en el Ribeiro y Condado.

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en la D.O. Ribeiro

Hectáreas de cultivo actuales: No se tienen datos

Características morfológicas

Racimo: tamaño pequeño; compacidad media; forma cónica; con

una o dos alas.

Baya: forma esférica; color azul-negra.

Características agronómicas

Fenología: Brotación y maduración tardía.

Resistencia enfermedades: sensibilidad media a mildiu y oídio y

baja a botrytis.

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: media-

baja

Page 26: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Caíño Tinto

Tinta Femia (O Morrazo), Caíño Redondo (Ribeiro), Cachiño (Boiro) Borraçal (BaixaLimia y Portugal)

Caíño Tinto, Caíño redondo, Cachiño, Tinta Femia,

Borraçal

Zona de cultivo: Su distribución es amplia, se extiende desde el

Ulla y el Barbanza hasta La Guardia, a lo largo del río Miño, y

también está presente en el occidente de la provincia de Ourense

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en la D.O. Ribeiro y en la

D.O. Rías Baixas.

Hectáreas de cultivo actuales: 365 ha

Características morfológicas

Racimo: tamaño mediano; compacidad media; forma cilíndrica;

con una o dos alas.

Baya: forma esférica; color azul-negra.

Características agronómicas

Fenología: Brotación y maduración tardía.

Resistencia enfermedades: sensibilidad media a mildiu y oídio.

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: baja en

relación a la Mencía

Page 27: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Caíño Longo

Caíño Longo

Zona de cultivo: Se cultiva fundamentalmente en el Ribeiro y

Condado.

Variedad incluida D.O. o en IGP: incluida en la D.O. Ribeiro

Hectáreas de cultivo actuales: 335 ha

Características morfológicas

Racimo: tamaño mediano-grande; compacidad media; forma

cónica; con 3 o 4 alas.

Baya: forma elíptica corta; color azul-negra.

Características agronómicas

Fenología: Brotación e maduración tardía.

Resistencia enfermedades: sensibilidad a mildiu e oídio media y

baja a botrytis.

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: alta en

relación a la Mencía

Page 28: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Tinta Femia do Irixo, Caíño da Terra, Zamarrica

Tinta Femia, Caíño da Terra, Zamarrica

Zona de cultivo: Se cultiva en el Ribeiro y Monterrei

Variedad incluida D.O. o en IGP: no incluida

Hectáreas de cultivo actuales: no se disponen de datos

Características morfológicas

Racimo: tamaño mediano; compacidad media; forma cilíndrica;

con una o dos alas.

Baya: forma elíptica corta; color rojo violeta oscuro.

Características agronómicas

Fenología: Brotación y maduración media.

Producción relativa a una variedad mayoritaria de la zona: baja en

relación a la Mencía

Page 29: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

020406080

100120140160180200220240260280300

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Caíño Astureses Caíño Redondo Caíño da Terra Caíño Longo

Caíño Astureses Caíño Redondo Caíño da Terra Caíño Longo

azú

care

sg7

L

0

5

10

15

20

25

30

21-8 26-8 31-8 5-9 10-9 15-9 20-9 25-9

Caíño Astureses Caíño Redondo Caíño da Terra Caíño LongoCaíño Astureses Caíño Redondo Caíño Longo Caíño Longo

Aci

dez

tota

l g/L

Caíño da Terra (Zamarrica)4º muestreoMáximo azúcares 203,3 (11,6%v/v)Mínimo de acidez 7,90Azúcar/acidez .. 2,75 (4,20 en 2006)

Caíño Longo4º muestreoMáximo azúcares 221,7 (13,5)Mínimo de acidez 10,76Azúcar/acidez 2,08 (3,98 en 2006)

Caiño Tinto (C. Redondo)5º muestreoMáximo de azúcares 185,1 (10,9 %v/v)Mínimo de acidez 11,1Azúcar/acidez 1,66 (2,64 en 2006)

Caíño Bravo (C. Astureses)4ºmuestreoMáximo azúcares: 178,3 (10,25 v/v)Mínimo acidez 14,07Azúcar/acidez 1,7 (2,42 en 2006)

Page 30: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Caíño Longo y Caíño da Terramaximos de antocianos 5º y 4º muestreoEA y MP se mantiene en el 4º muestreo

Madurez fenólica en 4º muestreo

Madurez fenólica coincidente con tecnol.

Caíño Tinto y Caíño Bravo maximos de antocianos 4º muestreoEA y MP se mantienen el 4º muestreo

Madurez fenólica en 4º muestreo

C. Redondo alcanza antes la madurez fenólicaC. Bravo existe correlación entre ambas

Page 31: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

SO BR FE MZ MR CA CR CL CT

16,6

19,9

18,2

21,8 21,8

18,4519,65

22,4 22,1

13,9

7,9

18,8

5,4 5,4

11,92

9,38,64

7,64

9,3

7,48,7

6,2 6,2

7,456,95

7,65 7,9

3,00 3,24 3,02 3,46 3,46 3,01 3,13 3,19 3,19

6,0

2,2

11,3

1,7 1,7

5,7

4,33,3

2,0

ºBrix A.T. (g tartárico gL-1 Tartárico gL-1 pH Málico gL-1

Parámetros analíticos en mostos de vendimia

Cosechas 2005-2006Cosecha 2005-2006 media clonal

Page 32: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0 ,000,501,001,50

2 ,002,503 ,003,504 ,004,505,00

Brancellao

Caíño Astureses

Merenzao

Albarello

Loureira t inta

Ferrol

Gran NegroCaíño Longo

Mouratón

Caíño da Terra

Mencía

Caíño Redondo

Sousón

INTENSITÉ DE COULEUR

REFLET VIOLET

REFLET ORANGE

Caractéristiques sensorielles en phase visuelle

DÍAZ LOSADA, E. ; CORTÉS DIÉGUEZ, S

Page 33: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

0,00

0,50

1,00

1,50

2,00

2,50

Brancellao

Caíño Astureses

Merenzao

Albarello

Loureira t inta

Ferrol

Gran NegroCaíño Longo

Mouratón

Caíño da Terra

Mencía

Caíño Redondo

Sousón

FRUIT

FLEUR

VÉGÉTAL

ÉPICE

GRILLÉ

ANIMAL

CHIMIQUE

MICROBIOLOGIQUE

. Caractéristiques sensoriaelles en phase nasale et rétronasale

DÍAZ LOSADA, E. ; CORTÉS DIÉGUEZ, S

Page 34: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Double cordon (DC) Cazenave (CZ)

�Diseño experimental: �4 sistemas de conducción AS, CZ,

SY y LY�4 repeticiones por sistemas�5 plantas repetición.

�Injertadas en 196-17C. �Marco de plantación:

�AS, CZ SY: 2.25 m x 1.5 m (3333 plants ha-1)

�LY: 3.5 x 1 m (2857 plants ha-1) �DC: 2.25 x 1.2 m DC (3703 plants

ha-1). �Yemas/planta:

�AS, CZ, SY LY: 20 yemas/planta�DC: 10 yemas/planta

�Orientación: E-W

Elvira Soto-Vázquez, Emilia Díaz-Losada et al. 2013. Giesco, Oporto, Portugal

Incidencia del sistema de conducción y poda en lascaracterísticas cromáticas de los vinos de Sousón y Brancellao.

Sylvoz (SY) Lyra (LY)

Page 35: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

05

101520

DC LY AS CZ SY

Sousón

0

50

100

150

Yield per plant (kg/ plant)Yield (kg/ ha)0/000Number of clustersAverage cluster weight (g)

DC LY AS CZ SY

Brancellao

0

50100

150

200

Yield per plant (kg/ plant)Yield (kg/ ha)0/000Number of clustersAverage cluster weight (g)

Page 36: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

02468

1012141618

DC AS CZ SY LY

Alcoholic grade (% vol)pHTotal acidity (g tartaric/L)

Brancellao

0

2

4

6

8

10

12

14

16

DC AS CZ SY LY

Alcoholic grade (% vol)Total acidity (g tartaric/L)pH

Sousón

0

50

100

150

200

250

DC AS CZ SY LY

1,15

1,2

1,25

1,3

1,35

1,4

1,45

1,5Tannins (g/L)

IPT

Anthocianins (mg/L)

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

DC AS CZ SY LY1,9

1,95

2

2,05

2,1

2,15

2,2

2,25Tannins (g/L)IPT

Anthocianins (mg/L)

Brancellao

Sousón

Vinos de Sousón y Brancellao. Diferentes sistemas de conducción. Medias de tres años

Page 37: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

BrancellaoMencía

Caíño Tinto FerrónSousón

Estudio de la adecuación de estas variedades a diferentes

zonas de producción

Comportamiento agronómico y enológico

Page 38: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Local.Ifs

(ºC)ITE (ºC) I H IF(ºC) ID

Precipitación(Envero-vendimia)

Clasificación

RíasBaixas

360,46 1.510,82 2.210,51 14,67 1,5 1,15Región II Winklernoches templadas

Ribeiro 2.464,8 1.510,48 2.353,50 12,37 0,5 0,43Región II Winkler.

noches frías

-Localidad: Ribadumia-Provincia:Pontevedra-DO: Rías Baixas-Subzona: O Salnés

Subestación de Viticultura e Enoloxía

-Localidad: Leiro-Provincia:Ourense-DO:Ribeiro

Estaciónde Viticultura e Enoloxía de Galicia

Ifs: Índice Fragoni, ITE: Integral térmica eficaz, IH: Índice de Huglin, IF: Índice frescura, ID: Índice Davitja

Estudio comparativo del comportamiento agronómico y enológico de las variedades

Mencía, Sousón, Brancellao, Caíño Tinto y Ferrón en diferentes áreas de cultivo

Elvira Soto Vázquez, 1Emilia Díaz Losada, 1María Graña Caneiro, 2Felix Cabello Santa María, 1Francisco Rego Martínez. 2014. 29 Reunión del Grupo de Trabajo de Experimentación en Viticultura y Enología, Logroño.

Page 39: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

CARACTERÍSTICAS DEL MOSTO

27,6 27,4

10,9 10,0

Brancellao Mencía Caiño Tinto Ferrón Sousón

R RB R RB R RB R RB R RB

ºBrix 25,6 19,8 24,2 17,4 22,8 19 27,6 24 27,4 20,2pH 3,38 3,15 3,66 3,36 3,36 3,11 3,08 3,12 3,68 3,2

AT 6,5 8,6 4,7 6,4 5,9 10,9 9 10 5 9,2Ac.

Málico1,5 3,1 1,4 2,9 2,7 6,1 2,9 4,9 2,3 3,8

Ac.

Tartárico8,2 7,7 6,4 6,1 5,1 5,9 7,1 6,1 5,2 7,2

K 1850 1455 2120 1690 1553 1683 1455 1425 2100 1755

Page 40: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Brancellao Mencía Caiño Tinto Ferrón Sousón

R RB R RB R RB R RB R RB

Antocianos (Ph1)

mg/kg uva523,3 435,3 1162,9 1148,2 1064,2 1355,7 2769,6 2678,2 2484,6 4363,5

Antocianos (Ph

3,2)

mg/kg uva

345,5 252,2 740,5 631,7 619,1 700,3 1294,4 1297 976,9 1799,2

EA (%) 33,9 42,07 36,3 44,9 41,8 48,3 53,2 51,6 60,6 58,8

MP (%) 62,5 65,3 36,1 26,6 59,7 55,5 6,9 12,6 30,3 >10

MADUREZ FENÓLICA

Page 41: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Perfil sensorial de los vinos de las diferentes variedades (Me-Mencía, Br-Brancellao, CT-Caíño Tinto, Fe-Ferrón, So- Sousón) en las dos zonas de cultivo (Ribeiro, Rías Baixas).

Page 42: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Perfil sensorial de los vinos de las diferentes variedades (Me-Mencía, Br-Brancellao, CT-Caíño Tinto, Fe-Ferrón, So- Sousón) en las dos zonas de cultivo (Ribeiro, Rías Baixas).

Page 43: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

De esta evaluación previa, se puede inferir que Galicia cuenta concultivares tintos cuya madurez se sucede en el tiempo, y con potencialpara obtención de vinos de calidad, siempre que se cumplan una serie depremisas:

� Madurez tecnológica y fenólica adecuada� Adecuación de la variedad al terruño� Adecuadas técnicas de cultivo

Page 44: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Investigación

Servicios y formación

Recursos genéticos de la vid

EVEGAOurense

EEVEPontevedra

Page 45: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Gracias por su atención

ESTACIÓN DE VITICULTURA E ENOLOXÍA DE GALICIA

[email protected]

F. Rego, A. Losada, M.J. Graña, B. Castiñeiras, E. Soto, M.J. Castro, S.Río, S. Cortés, I. Orriols, P. Blanco, E.Díaz.

Page 46: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

RESULTADO PARA PARÁMETROS CLÁSICOS DEL VINO EMBOTEL LADO

Brancellao Mencía Caiño Tinto Ferrón Sousón

R RB R RB R RB R RB R RB

Grado alcohólico

(%v/v)14,5 10,94 15,81 9,72 14,14 10,81 17,29 13,43 17,37 12,41

AT g/l (tartárico) 4,6 4 3,9 3,5 4,7 5,2 8,2 5,7 5,1 5,8G+F g/l 0,13 0,1 0,52 0,1 0,2 0,01 3,1 0,1 3,1 0,1

Glicerol g/l 7,3 5,7 8,7 5,4 7,3 5,1 8 7,9 8,2 6,5Extracto Seco

g/l23,6 20,6 32,6 21,9 27 25,2 40,5 29,64 41,7 27,6

pH 3,51 3,7 4,05 3,9 3,82 3,68 3,29 3,71 3,94 3,51A. Málico g/l <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 <0,1 1,8 0,1 0,9 0,1A. Láctico g/l 0,8 1,6 1,2 1,6 1,8 2,8 0,1 2,6 1 2,1

A. Tartárico g/l 1,7 1,8 0,8 1,8 1,5 1,7 2,3 1,9 0,8 2,4A. Acético g/l 0,32 0,28 0,47 0,47 0,34 0,38 0,43 0,41 0,4 0,37

Page 47: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

Brancellao Mencía Caiño Tinto Ferrón Sousón

R RB R RB R RB R RB R RB

IPT 37,9 23,4 69,4 35,5 49,4 43,8 83,1 59,9 85,5 70,8

Antocianos mg/l 159,3 131,7 556,1 458,9 449,8 426,6 815,1 559,1 711,4 981,8II(%) 36 15,2 21,2 10,2 20,3 25,8 44,9 37,5 32,8 42,5

Taninos (g/l) 1,3 0,6 3,1 1 2 1,7 3,3 2,1 3,3 2,4

Índice gelatina (%) 57,2 23,1 61,5 34,1 47 43,9 30 50,2 45,3 36,7Catequinas (mg/l) 349,7 175,5 668,1 238,1 365,6 434 513,6 396,3 379,7 365,1

COMPOSICIÓN FENÓLICA DEL VINO EMBOTELLADO

Page 48: As CastesGalegas: a súa potencialidadepara elaborar ...

TASTE PHASE

0

1

2

3

4

5

Alcohol

Sweet

Acid

Bitter

Astringent

Structure

Caíño Astureses Caíño Longo Caíño da Terra Caíño RedondoC.Bravo C. Longo C.da Terra C. Tinto

Alcohol

Sweet

Acid

Bitter

Astringent

Structure

VISUAL PHASE

0

1

2

3

4

5

colour intensity

purple glintsorange glints

Caíño Astureses Caíño Longo Caíño da Terra Caíño Redondo

Colour intensity

Purple glintsOrange glints

C.Bravo C. Longo C.da Terra C. Tinto

C.Bravo C. Longo C.da Terra C. Tinto

Fruity

Floral

Vegetal

Spky

Toasted

Animal

Chemical

Microbiological

DÍAZ LOSADA, E. ; CORTÉS DIÉGUEZ, S