Aprendizaxe Informal

8/3/2019 Aprendizaxe Informal

http://slidepdf.com/reader/full/aprendizaxe-informal 1/24

Aprendizaxe informal

e en rede



Cambio radical nasrelacións

e na comunicación

• O proceso de ensinanza-aprendizaxe é

esencialmente un proceso de comunicación• As redes sociais e a Web 2.0 están a supoñer

un cambio radical precisamente na forma en

que se comunican e relacionan a inmensamaioría dos nosos alumnos Isto deberíareflexarse no devandito proceso de ensinanza-aprendizaxe



Redes sociais Educación

expandida• As redes sociais permiten que o proceso ensinanza-

aprendizaxe poida estenderse, non só á tradicional

relación profesor-alumno, senón a expertos (paraaportarlle valor e matices) e iguais (cooperación e

colaboración)

•

É unha realidad que está a expandirse a todas as idades eámbitos socio-económicos Comunicarse e aprender a

través das redes sociais e Internet son competencias cada

vez máis importantes na vida profesional



A docencia tradicionalbaseouse esencialmente en …

• Adquisición de coñecemento explícito – Fácil de obter, expresar, transmitir eestruturar Contido en medios escritos e audiovisuais

•

Transmisión vertical – Instrución Profesor Alumno

• Traballo e adquisición individual – Construción coñecemento esencialmente baseada no estudo, amemorización e a repetición mediante o traballo individual

• Relacións formais – Organizadas, predeterminadas – Restrinxidas á aula – Centralizadas polo profesor Pouco protagonismo do alumno



Diferenzas

coa

aprendizaxe

informal?• Axeitado para adquisición de coñecemento tácito O que resulta difícil de obter, expresar, transmitir e estruturar

Aquel que é oculto, descoñecido, inconsciente O que é resultado da experiencia e da observación

• Traballo e adquisición colectivo

Construción de coñecemento baseado nas relacións sociais,

conversación, colaboración e compartición O know-who cobra relevancia fronte ao know-how

• Relacións de tipo informal Espontáneas, non previstas nin predeterminadas Non centralizadas polo profesor

• O alumno é o protagonista Cédese protagonismo ao alumno e á súa rede social

de aprendizaxe «Aprendizaxe social» O papel do profesor pasa de instrutor e proveedor de

información a guía e titor no proceso de aprendizaxe, ata que oalumno gaña en autonomía



Problemas da docencia tradicional (I)Ausencia práctica de aprendizaxe informal

• Problema 1: As novas xeracións resultan máisaptas para afrontar procesos de aprendizaxeinformal, sendo menos eficientes en xeral para

a memorización de coñecemento explícito(G.Small)

• Problema 2: As técnicas relacionadas coa

aprendizaxe informal baseada nas TIC son asque permiten desenvolver plenamente acompetencia de “aprender a aprender” no

mundo actual



Problemas da docencia tradicional (II)

•

Problema 3: A ausencia das TIC na docencia levaconsigo carencias importantes nunha partesignificativa das competencias básicas

• Problema 4: Os exames seguen a ser nun porcentaxemoi elevado exclusivamente memorísticos, e nonavalían dalgunha maneira o grado de capacidadenalgunhas competencias básicas

• Problema 5: Foméntase demasiado o estudo baseadona memorización de case todos os contidos. Deberíacombinarse co emprego racional da memoria auxiliar



Que é “aprender a aprender”?

• A competencia “aprender a aprender” non significa que o

alumno aprenda a estudar el so. O que se persegue é

– adquisición de coñecemento tácito, ou

– adquisición de coñecemento explícito máis rápida e eficiente

que co estudo• É dicir, “aprender a aprender” é “aprender informalmente”,

coa axuda da miña rede persoal de aprendizaxe (Personal

Learning Network – PLN) Aprendizaxe en rede

• Aínda que a PLN non ten por que estar baseada nas TIC enas redes sociais, sen elas a extensión, potencial e alcanceda rede de aprendizaxe resulta comparativamente irrisorio(o noso entorno físico fronte ao mundo)



• A túa Rede Persoal de Aprendizaxe – axúdache a filtrar información para identificar a máis útil – axúdache a identificar recursos de aprendizaxe

– asesórache e axuda para responder dúbidas e preguntas – comparte contigo coñecemento e experiencia a través do

diálogo

• A construción dunha PLN require solidariedade tiaprendes dos demais, pero tamén debes axudar aosdemais a aprender. Hai que pensar que “sempre sepode aportar algo”

Unha PLN pode converterse na ferramentade aprendizaxe máis poderosa

Clave da aprendizaxe informal Construírunha boa Rede Persoal de Aprendizaxe

(Persoal Learning Network – PLN)



Aprendizaxe informalante a infoxicación

• pasamos dun extremo ao outro

– Dunha época de escaseza e difícil acceso a información e contidos a outra defácil acceso, inmediatez e gran abundancia E moi fácil verse desbordado

• Obxectivo: Extraer información útil de fontes fiables (veraz e con calidade)

Se dispoño dunha boa Rede Persoal de Aprendizaxe podo aproveitala para

Obter recomendacións de interese,

Buscar entre os contidos publicados pola miña rede de aprendizaxe,

Estar permanentemente actualizado e informado, con información

axeitadamente filtrada e escollida, Coñecer boas prácticas, etc.

Pon Internet a traballar para ti!



Que aporta ou mellora aaprendizaxe informal?

• Actitudes

– Altruismo

– Colaboración

– Respecto polo traballo alleo

• Capacidades

– Capacidade autodidacta

– Pensamento creativo

– Pensamento crítico

– Capacidade e autonomía para suscitar e resolver problemas

•

Competencias – Investigar

– Coñecer ferramentas de traballo colaborativo

– Produción de contidos

– Comunicación entre persoas para crear coñecemento conxunto



A necesidade da aprendizaxe informal (I)

• As novas xeracións resultan máis aptas para afrontar

procesos de aprendizaxe informal (G. Small)

• Certo coñecemento non explícito ou moi dinámico, e certashabilidades son só axeitadamente captados mediantetécnicas informais. Incluso algún coñecemento explícito é

acadado máis rapidamente de xeito informal know whomáis eficiente que know how

• Horizon Report 2010 y 2011: “ As implicacións da

aprendizaxe informal son profundas” Tendencia

destacada como clave, resaltando a necesidade dereplantear o papel do profesor que, ademáis de proveedorde coñecemento, debe xogar un papel crucial como mentore guía no proceso de aprendizaxe.



A necesidade da aprendizaxe informal (II)

•

LOE e EEES requirenalumnos – máis reflexivos,

–

con maior iniciativa e, sobre todo, – máis implicados coa súa

aprendizaxe, que debe serprogresivamente máis autónoma.

• En resumo, requírese un alumnoaltamente capacitado para aaprendizaxe informal ou social



• A formación continua ao longo da vida

profesional está soportada nun 80% poractividades de tipo informal (Cofer, 2000 eCross, 2006) Profesións que serán

importantes dentro de 20 anos, aínda nonexisten hoxe

• A aprendizaxe informal resulta esencial no

mercado laboral do S. XXI

A necesidade da aprendizaxe informal (III)



Aprendizaxe informal é unconcepto moi antiguo

• Toda a vida se usou a aprendizaxe informal

– No traballo, cos nosos compañeiros e xefes

– Na casa, cos nosos pais, irmáns e demáis familiares

– Na calle, cos nosos amigos, con nosos veciños

– No colexio e universidade, con compañeiros, profesores, etc.

• ¿Qué cambiou? – O ámbito: Antes era Local, e agora é Global

– A forma: Antes era Presencial ou física, e agora é Non presencial ouvirtual

•

Pasamos dunha PLN presencial e limitada a un ámbito local, aunha PLN non presencial sen límites

As posibilidades de aprendizaxemultiplícanse e crecen espectacularmente



As redes sociais, elementos clavesna aprendizaxe informal

Hasta hai pouco resultaba difícil

incorporar á aula a aprendizaxe informal

Imposible acercar mundo, sociedade e relacións

sociais á aula

As redes sociais e a Web 2.0 cambiaron o panorama,

converténdose en ferramenta fundamental para a

aprendizaxe informal Permiten establecer as relacións sociais necesarias

para crear a PLN do alumno (e do profesor) e levala á

aula!!!



O papel do profesor?• EDUCAUSE Horizon Report 2010 e 2011: “As implicaciones da

aprendizaxe informal son profundas” Tendencia destacada como clave en ambos informes, resaltando

a necesidade de reformularse o papel do profesor que, ademaisde proveedor de coñecemento, debe xogar un papel crucialcomo mentor e guía no proceso de aprendizaxe.

• Este papel resulta fundamental, máis se cabe que na docenciatradicional, máis centrada na obtención individual decoñecemento explícito (“hai fantásticos libros”) como?

– axudando aos alumnos a entender os conceptos

básicos e máis complexos; – axudando aos alumnos a buscar contidos adecuados;

– axudando aos alumnos a relacionarse con persoas de interesepara crear a súa PLN

–

motivando aos alumnos a aprender



Qué entornos de aprendizaxe temos?

Serven para a aprendizaxe informal?



A plataforma educativa é o gran inconvinte

• A diferenza do que ocorre coa aprendizaxe formal, unha metodoloxía

docente que desexe incorporar a aprendizaxe informal debe apoiarsenecesariamente nunha plataforma software educativa.

• A inmensa maioría de plataformas educativas existentes son do tipo LMS(Learning Management System), coma Moodle (é dicir, Platega)

– Deseñadas esencialmente para docencia non presencial e unha aprendizaxemáis formal

– No caso presencial, o curso é una simple extensión virtual da aula física:grupos illados onde un profesor sube recursos, propón actividades (off-line ouon-line) e evalúaas, usa a mensaxería e plantéxanse discusións en foros (sódentro da clase)

– Un LMS non é unha rede social!

• Non hai relacións sociais e, polo tanto, non hai posibilidade de crear PLNnin plantexar actividades de tipo social/informal

• Non se ofrecen espacios virtuais para traballo en grupo

R i i d l f



Requisitos das novas plataformaspara aprendizaxe informal e en rede

• É esencial que a plataforma estea construída sobreunha rede social que permita o establecemento derelacións e a creación de grupos de traballo (un de

eles será a aula virtual)• Ademais de actividades típicas de LMS como

cuestionarios, tarefas, etc. debería haber outro tipo

de actividades máis “

sociais”

como preguntas erespostas, concursos, chuvia de ideas, etc. É esencialtamén poder comunicarse de xeito máis social:comentar, votar, gústame, mencionar, etc.



Un novo concepto de plataformaSocial Learning Environment (SLE)

Jane Hart, 2010

• Lugar donde persoas e grupos poden compartir e

crear colaborativamente contido e experienciaseducativas, aprendendo uns doutros paramellorar a súa capacidade de aprendizaxe.

• Utilizado para estender o contido formal efavorecer a interacción entre alumnos edocentes.



Persoal Learning Environment (PLE)

• Ante a ausencia de contornas sociais educativasinstitucionais de tipo SLE para dar soporte á aprendizaxeinformal, o profesorado máis innovador está optandopor levar á aula solucións máis ou menos enxeñosas,

resultado de integrar distintos servizos e ferramentas daWeb Social Contorna Persoal de Aprendizaxe

• Definición PLE: Conxunto de ferramentas, servizos econexións que empregamos para alcanzar diversas

metas vinculadas á adquisición de forma autónoma denovas competencias

• Cada aprendiz ten o seu propio PLE modelo de

aprendizaxe centrada no alumno



Un exemplo de SLE:SocialWire

• SocialWire é un SLE deseñado e desenvolto no Laboratorio de Redesda Univ. de Vigo e a spin-off asociada SocialWire Labshttp://www.socialwire.es

• Trátase dunha plataforma de rede social pensada únicamente para a

docencia e formación, con especial fincapé na aprendizaxe informal,no traballo en grupo e no emprego de mecanismos de incentivo

• É de uso totalmente gratuito para profesores e profesionais senánimo de lucro. Atópase en versión beta (de probas), pero étotalmente funcional.

• As solicitudes de rexistro desde direccións de correo do [email protected] son aceptadas directamente

• Para máis información sobre SocialWire, pode visitarse o seu blog enhttp://blog.socialwire.es

http://www.socialwire.es/

http://blog.socialwire.es/2012/11/que-es-socialwire.html



http://www.socialwire.es/



• Os alumnos e profesoresusuarios de redes sociaisprefiren plataformas con

apariencia similar ásplataformas populares derede social. Dúas ventaxas:

• Familiaridade co entorno• Usabilidade moi

estudiada• A formación debe ser en

metodoloxía, non en uso deplataformas e ferramentas Máxima sinxeleza eusabilidade

• Tamén é case unánime apreferencia por separar e nonmesturar as redes persoais eas docentes

Aprendizaxe Informal

Documents

Transcript of Aprendizaxe Informal