Análise da situación · Corcubión, Coristanco, Dumbría, Fisterra, A Laracha, Laxe, Malpica de...

Análise da situación Pacto Territorial de Emprego Costa da Morte

Xuño, 2009

PTE Costa da Morte

| Pacto Territorial de Emprego Costa da Morte

2

APROBADO POLO COMITÉ DE DIRECCIÓN DO PTE DA COSTA DA MORTE O 18 DE XUÑO DE 2009


3

ÍNDICE

OS PACTOS TERRITORIAIS DE EMPREGO .............................................................................................................. 7

TERRITORIO E INFRAESTRUTURAS......................................................................................................................... 9

DELIMITACIÓN TERRITORIAL .................................................................................................................................. 9 CARACTERÍSTICAS MORFOLÓXICAS DO TERRITORIO E HÁBITAT NATURAL ............................................ 11 INFRAESTRUTURAS E EQUIPAMENTOS ............................................................................................................... 13 PLANEAMENTO VIXENTE ........................................................................................................................................ 14 PATRIMONIO CULTURAL .......................................................................................................................................... 15 ENTIDADES SUPRAMUNICIPAIS ............................................................................................................................. 16 ANÁLISE DAFO: TERRITORIO E INFRAESTRUTURAS ........................................................................................... 18

POBOACIÓN EN CIFRAS ............................................................................................................................................. 20

ÍNDICE DE RURALIDADE............................................................................................................................................. 22 POBOACIÓN POR XÉNERO ......................................................................................................................................... 24

EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN .................................................................................................................................. 25 TAXA DE NATALIDADE ................................................................................................................................................ 27 TAXA DE MORTALIDADE ............................................................................................................................................ 29 CRECEMENTO VEXETATIVO ........................................................................................................................................ 30 PERSOAS NO ESTRANXEIRO POR COMARCAS ............................................................................................................ 31

OS MOVEMENTOS MIGRATORIOS .......................................................................................................................... 32 EVOLUCIÓN SALDO MIGRATORIO PACTO – GALICIA .................................................................................................. 32

Destino das emigracións do Pacto no 2007 ............................................................................................................................. 35 Procedencia das Inmigracións do Pacto no 2007 ..................................................................................................................... 36

ESTRUTURA POR GRANDES GRUPOS DE IDADE ................................................................................................ 37 DEPENDENCIA DA POBOACIÓN ................................................................................................................................. 38 ÍNDICE DE RECAMBIO DA POBOACIÓN ACTIVA ......................................................................................................... 39

DISCAPACIDADES ..................................................................................................................................................... 44 ANÁLISE DAFO: ESTRUTURA SOCIODEMOGRÁFICA ....................................................................................................... 45

INDICADORES ECONÓMICOS ................................................................................................................................... 47

RENDA FAMILIAR DISPOÑIBLE, VEB POR HABITANTE E ÍNDICE DE PRODUTIVIDADE ........................... 47 CONTA DE RENDA DOS FOGARES.......................................................................................................................... 49 INDICADOR MUNICIPAL DA RENDA DOS FOGARES .......................................................................................... 52 PRESTACIÓNS ECONÓMICAS .................................................................................................................................. 53 VARIABLES E INDICADORES ECONÓMICOS ....................................................................................................... 55 PARQUE DE VEHÍCULOS E MATRICULACIÓNS ................................................................................................... 57 LIÑAS DE BANDA ANCHA ........................................................................................................................................ 59


4

O MERCADO LABORAL .............................................................................................................................................. 60

AFILIACIÓN ................................................................................................................................................................. 60 EVOLUCIÓN DA AFILIACIÓN ....................................................................................................................................... 60 AFILIACIÓN POR RÉXIMES.......................................................................................................................................... 67 AFILIACIÓN POR SECTORES ........................................................................................................................................ 69 PRINCIPAIS ACTIVIDADES ECONÓMICAS SEGUNDO O NÚMERO DE AFILIADOS ........................................................ 71

ÍNDICE DE AFILIACIÓN: ................................................................................................................................................... 75 ÍNDICE DE ACTIVIDADE: ................................................................................................................................................. 76 ACTIVIDADES ECONÓMICAS CON MÁIS PESO NO PACTO ............................................................................... 77

CONSTRUCIÓN ........................................................................................................................................................... 78 AGRICULTURA ............................................................................................................................................................ 79 COMERCIO POLO MIÚDO .......................................................................................................................................... 80 HOSTALARÍA .............................................................................................................................................................. 81 CONFECCIÓN ............................................................................................................................................................. 82 PESCA ........................................................................................................................................................................ 83 ADMINISTRACIÓN PÚBLICA ....................................................................................................................................... 84 INDUSTRIA PRODUCTOS ALIMENTARIOS ................................................................................................................... 85 COMERCIO POR XUNTO ............................................................................................................................................. 86 OUTRAS ACTIVIDADES EMRPESARIAIS ...................................................................................................................... 87

PARO REXISTRADO: ........................................................................................................................................................ 88 PARO REXISTRADO POR SEXOS ............................................................................................................................. 88 PARO REXISTRADO, POR IDADES: ......................................................................................................................... 91 PARO REXISTRADO, POR SECTORES DE ACTIVIDADE: ..................................................................................... 93 PARO REXISTRADO EN MENORES DE 25 ANOS: ................................................................................................................ 97 PARADOS DE LONGA DURACIÓN: ................................................................................................................................... 99 ÍNDICE DE PARO REXISTRADO: ..................................................................................................................................... 103

ÍNDICE DE PARO REXISTRADO POR SECTORES DE ACTIVIDADE: .............................................................................. 105 ORIENTACIÓN LABORAL ....................................................................................................................................... 110 CONTRATACIÓN ...................................................................................................................................................... 111

EVOLUCIÓN ANUAL DO NÚMERO DE CONTRATOS .................................................................................................. 111 EVOLUCIÓN DOS CONTRATOS POR IDADE E SEXO ................................................................................................... 113 EVOLUCIÓN DA CONTRATACIÓN POR NIVEL FORMATIVO ....................................................................................... 116 EVOLUCIÓN DA CONTRATACIÓN POR NIVEL FORMATIVO ....................................................................................... 116 CONTRATOS POR SECTORES .................................................................................................................................... 117 TIPO DE CONTRATOS ............................................................................................................................................... 121 EVOLUCIÓN DOS CONTRATOS POR MODALIDADE .................................................................................................. 124 GRANDES GRUPOS DE OCUPACIÓN ......................................................................................................................... 126 ACTIVIDADE ECONÓMICA DOS CONTRATADOS ....................................................................................................... 128

SINISTRALIDADE LABORAL ................................................................................................................................. 131 RECURSOS PARA A CONCILIACIÓN .................................................................................................................... 132

1.- INFANCIA E MOCIDADE: ..................................................................................................................................... 132 GARDERÍAS E PAI´s: ................................................................................................................................................................ 132 CENTROS DE MENORES:......................................................................................................................................................... 134

2.- MAIORES: ........................................................................................................................................................... 134 3.- PERSOAS CON DISCAPACIDADES: ....................................................................................................................... 135

ANÁLISE DAFO: MERCADO LABORAL ......................................................................................................................... 136


5

ESTRUTURA EMPRESARIAL DO PACTO .............................................................................................................. 139

VOLUME DE EMPRESAS E DENSIDADE EMPRESARIAL .................................................................................. 139 DISTRIBUCIÓN DE EMPRESAS POR SECTORES ................................................................................................. 142 DISTRIBUCIÓN DE EMPRESAS POR NÚMERO DE ASALARIADOS ................................................................. 143 DISTRIBUCIÓN SEGUNDO A CONDICIÓN XURÍDICA ....................................................................................... 144 ALTAS E BAIXAS EMPRESARIAIS ......................................................................................................................... 145 ESPECIALIDADES PRODUCTIVAS ........................................................................................................................ 146

PESCA E ACUICULTURA ............................................................................................................................................ 146 LONXAS .................................................................................................................................................................................. 146 EMBARCACIÓNS PESQUEIRAS ................................................................................................................................................ 147 MERCADO LABORAL NO RÉXIME DO MAR............................................................................................................................. 148 ACUICULTURA ........................................................................................................................................................................ 151

AGRICULTURA E GANDEIRÍA .................................................................................................................................... 152 ACTIVIDADE AGRÍCOLA: ........................................................................................................................................... 152

DISTRIBUCIÓN MUNICIPAL DE USOS ...................................................................................................................................... 152 DISTRIBUCIÓN XERAL DE TERRAS POR COMARCAS ............................................................................................................... 152 DISTRIBUCIÓN DOS PRINCIPAIS GRUPOS DE CULTIVOS POR COMARCAS: ............................................................................. 153

ACTIVIDADE GANDEIRA: .......................................................................................................................................... 154 MERCADO LABORAL NO RÉXIME AGRARIO ............................................................................................................. 158

VOLUME DE EMPRESAS ......................................................................................................................................................... 160 MERCADO LABORAL NO SECTOR DA INDUSTRIA ................................................................................................................... 164

SECTOR DA CONSTRUCIÓN ...................................................................................................................................... 167 MERCADO LABORAL NO SECTOR DA CONSTRUCIÓN ............................................................................................................. 172

SECTOR COMERCIO .................................................................................................................................................. 175 MERCADO LABORAL NO SECTOR DO COMERCIO ................................................................................................................... 177

O TURISMO NA COSTA DA MORTE .......................................................................................................................... 179 A OFERTA TURÍSTICA .............................................................................................................................................................. 179 ESTABLECEMENTOS TURÍSTICOS ............................................................................................................................................ 182

Tipos de aloxamentos ....................................................................................................................................................... 184 Establecementos Hoteleiros: ....................................................................................................................................... 185 Establecementos de turismo rural:.............................................................................................................................. 190

MERCADO LABORAL NO SECTOR TURÍSTICO ......................................................................................................................... 193 CHAN INDUSTRIAL ................................................................................................................................................. 195 ANÁLISE DAFO: ESTRUTURA PRODUTIVA .................................................................................................................... 197

FORMACIÓN ................................................................................................................................................................. 204

FORMACIÓN REGRADA.......................................................................................................................................... 204 FORMACIÓN OCUPACIONAL ................................................................................................................................. 206 FORMACIÓN CONTÍNUA ........................................................................................................................................ 207 ANÁLISE DAFO: FORMACIÓN E ORIENTACIÓN LABORAL ............................................................................................. 210

ÍNDICE DE TÁBOAS .................................................................................................................................................... 215

ÍNDICE DE GRÁFICAS................................................................................................................................................ 219

ÍNDICE DE MAPAS ...................................................................................................................................................... 221

AGRADECEMENTOS .................................................................................................................................................. 222


6


7

Os Pactos Territoriais de Emprego

En 1996 a Comisión Europea creou a figura do Pacto Local para o Emprego, insistindo na

necesidade dunha ampliación e unha intensificación da cooperación entre os interlocutores sociais

e o sector privado dunha determinada zona que presentase unha inestabilidade laboral moi aguda.

O primeiro paso para a implantación destas estruturas foi a creación de 89 Pactos pilotos (6 en

España) que contribuíron a orientar a actuación dos Estados membros ao ámbito do

desenvolvemento local do emprego.

Despois, o Consello Europeo de Amsterdam (xuño de 1997) recoñeceu que o problema do

desemprego era unha cuestión de interese común para o conxunto da UE. Este enfoque plásmase

no artigo 127 del Tratado da Comunidade Europea modificado polo Tratado de Amsterdam, que

establece que ao formular e aplicar todas as políticas e medidas comunitarias deberase ter en conta

o obxectivo dun nivel de emprego alto (Comisión Europea, 1999).

En novembro de 1999 os Fondos Estruturais da UE publican a “Guía dos Pactos Territoriais en favor

do Emprego. 2000-2006” na que establecen o seu Marco de acción, baseado na Estratexia Europea

para o Emprego e nos Regulamentos dos fondos estruturais.

Xa dentro do novo período de programación e tendo en conta a situación de Galicia dentro do

obxectivo de converxencia e de acordo co establecido no Programa Operativo Fondo Social

Europeo de Galicia 2007-2013, establécense catro eixes de programación:

Eixo 1. Fomento do espírito empresarial e mellora da adaptabilidade de traballadores,

empresas e empresarios

Eixo 2. Fomentar a empregabilidade, a inclusión social e a igualdade entre homes e mulleres

Eixo 3. Aumento e mellora do capital humano

Eixo 4. Promover a cooperación transnacional e interrexional

En Galicia os Pactos Territoriais de Emprego están recollidos no Acordo sobre un Novo Marco de

Relacións Laborais en Galicia, subscrito no marco do Proceso de Diálogo Social aberto pola Xunta de

Galicia xunto cos axentes económicos e sociais máis representativos de Galicia. Este documento

está integrado por nove acordos concretos, que abarcan os diferentes aspectos da concertación

social.


8

O apartado concreto no que se recolle a figura dos Pactos Territoriais de Emprego é o Acordo sobre

o Novo Modelo do Servizo Público de Emprego de Galicia, onde se di: “Un terceiro ámbito de

participación, a crear de novo, viría determinado pola necesidade de implicar a todas as

organizacións nun ámbito territorial para que aporten os seus coñecementos e experiencias. Esta

implicación debe realizarse por medio da posta en marcha de Pactos Territoriais de Emprego. O

obxectivo destes é acercar o nivel de intervención ao ámbito no cal se desenvolven as diferentes

políticas de emprego e a creación de marcos de coordinación - intervención das diferentes

administracións e axentes sociais implicados nos temas de emprego”.

O Decreto 98/2008, do 15 de maio, polo que se crean e regulan os órganos consultivos

denominados Pactos territoriais de emprego (PTE), recolle na súa disposición adicional segunda a

constitución inicial de catro deles, entre os que se atopa o da Costa da Morte, ademais de Lugo,

Valdeorras e o Salnés.

O PTE Costa da Morte está integrado polos

concellos de Cabana de Bergantiños,

Camariñas, Carballo, Carnota, Cee,

Corcubión, Coristanco, Dumbría, Fisterra, A

Laracha, Laxe, Malpica de Bergantiños,

Mazaricos, Muros, Muxía, Ponteceso, Santa

Comba, Vimianzo e Zas. A súa composición

abrangue, ademais dos concellos

mencionados, á Xunta de Galicia, a través

da Consellería de Traballo, e ás

organizacións empresariais e sindicais

intersectoriais máis representativas no

ámbito da Comunidade Autónoma.

Mapa 1. Fonte: elaboración propia

O PTE Costa da Morte estrutúrase en torno á Asemblea Xeral e o Comité de Dirección, co apoio

dunha comisión técnica. Paralelamente ao nacemento do Pacto, a Asociación Impulsora do Pacto

Territorial do Emprego da Costa da Morte creou unha unidade de promoción e desenvolvemento

(UPD), que será a encargada de levar a cabo o plan de traballo marcado polo Comité de Dirección,

que comeza co presente diagnóstico.


9

Territorio e infraestruturas

DELIMITACIÓN TERRITORIAL

A Costa da Morte está situada no extremo occidental da provincia da Coruña, lindando de norte a

sur coas comarcas de A Coruña, Ordes, Santiago, A Barcala e Noia, e ao oeste co Océano Atlántico.

En canto ao Mapa Comarcal de Galicia, o Pacto Territorial de Emprego da Costa da Morte

comprende na súa totalidade cinco comarcas: Bergantiños, Terra de Soneira, Fisterra, Xallas e

Muros.

O espazo que estamos estudando abrangue unha boa lonxitude de costa (máis de 300 km), e

ningún punto dista do mar máis de 40 quilómetros en liña recta.

O nome da comarca invita a pensar que a Costa da Morte só comprende concellos do litoral. Sen

embargo, trátase dun territorio heteroxéneo, que mestura totalmente litoral e interior. Ademais, a

proximidade de diversas cadeas montañosas ao litoral separa fisicamente ámbalas zonas.

Coristanco, Zas, Santa Comba e Mazaricos son concellos de interior. A Laracha, Cabana de

Bergantiños, Vimianzo e Dumbría, tamén poden considerarse de interior malia ter unha pequena

saída ao mar. Carballo, Ponteceso, Muxía e Cee, son concellos costeiros que tamén contan cunha

importante extensión interior. Finalmente, Malpica, Laxe, Camariñas, Fisterra, Corcubión, Carnota e

Muros son eminentemente costeiros. Esta diversidade determina as peculiaridades

socioeconómicas de cada unha das comarcas que conforman o territorio do PTE da Costa da Morte.

No seu conxunto, o territorio do Pacto abarca 1990 km. cadrados, que supoñen a cuarta parte da

superficie da provincia da Coruña e o 6,7% do total de Galicia. A superficie dos concellos varía

enormemente, dende os 6,5 km2 de Corcubión até os 203 km2 de Santa Comba. En termos xerais,

os concellos do interior teñen unha superficie maior que os costeiros.


10

Concellos Superficie % Pacto

Cabana 100,3 5,04

Camariñas 51,9 2,61

Carballo 186,8 9,38

Carnota 70,9 3,56

Cee 57,5 2,89

Corcubión 6,5 0,33

Coristanco 141,1 7,09

Dumbría 124,7 6,26

Fisterra 29,4 1,48

Laracha, A 125,8 6,32

Laxe 36,9 1,85

Malpica 61,4 3,08

Mazaricos 187,3 9,41

Muros 72,9 3,66

Muxía 121,3 6,09

Ponteceso 91,9 4,62

Santa Comba 203,7 10,23

Vimianzo 187,4 9,41

Zas 133,2 6,69

PACTO 1990,9 100,00

A Coruña 7.950,40 25,04%

Galicia 29574,4 6,73%

Táboa 1. Fonte: elaboración propia

Estamos nunha zona moi diferente dos

sectores litorais que o rodean polo norte

(Golfo Ártabro) e contra o sur (as Rías Baixas).

Diferénciase deles pola dinámica

demográfica, social e económica.

Malia estar situada na franxa costeira

occidental, a Costa da Morte non pertence ao

denominado Eixo Atlántico, a zona máis

desenvolvida do territorio galego. Os

indicadores socioeconómicos da Costa da

Morte seméllanse máis aos de outras zonas

de Galicia que non acadaron aínda os niveis

de desenvolvemento do Eixo, coma o Ortegal

ou moitas das comarcas do interior.

Posteriormente examinaremos os datos

socioeconómicos do territorio e

observaremos como se sitúan bastante

afastados das medias provincial e galega.


11

CARACTERÍSTICAS MORFOLÓXICAS DO TERRITORIO E HÁBITAT NATURAL

O litoral da Costa da Morte mestura zonas de cantís rochosos con grandes extensións areosas,

entre as que se atopa a praia de Carnota, a máis longa de Galicia cunha lonxitude de seis

quilómetros. As rías que están situadas neste treito de litoral son as de Corme-Laxe, Camariñas,

Lires, Corcubión e Muros-Noia.

Os ríos Anllóns, Grande, Castro, Xallas e Tambre son os máis importantes que discorren polo

territorio do PTE Costa da Morte, se ben a rede hidrográfica de todas as comarcas é moi extensa.

O punto máis alto da Costa da Morte é o Alto da Ruña, no concello de Mazaricos, que acada os 646

metros, uns poucos máis que o mítico Monte Pindo. En xeral, o relevo da Costa da Morte

caracterízase pola alternancia de pequenas formacións montañosas, coma o denominado Bloque

de Xallas ou o Macizo Pindo-Serra de Outes, e os grandes vales de interior, coma o val de Vimianzo

ou o do Anllóns.

Unha das características xeográficas mais destacados da Costa da Morte son os seus cabos. O Cabo

Fisterra, que foi considerado historicamente o lugar máis occidental da Península Ibérica, é o

segundo lugar máis visitado de Galicia, coa importancia que isto ten dende o punto de vista

turístico. Outras puntas de interese son Cabo Touriñán, Cabo Vilán e Cabo San Adrán.

Mapa 2. Lic1 Costa da Morte. Fonte: Consellería de Medio Ambiente

1 Lic - son todos aqueles ecosistemas protexidos co obxecto de contribuír a garantir a biodiversidade mediante a

conservación dos hábitats naturais e da fauna e flora silvestres consideradas prioritarias no territorio pola directiva

92/43/CEE dos estados membros da Unión Europea.

http://es.wikipedia.org/wiki/Ecosistema

http://es.wikipedia.org/wiki/Biodiversidad

http://es.wikipedia.org/wiki/H%C3%A1bitat

http://es.wikipedia.org/wiki/Fauna

http://es.wikipedia.org/wiki/Flora

http://es.wikipedia.org/wiki/Uni%C3%B3n_Europea


12

Os espazos protexidos existentes no Pacto suman unha extensión terrestre de 124,15 km2, aos que

hai que engadir unha extensión de 54,68 km2 de augas mariñas. Isto supón unha porcentaxe do

6,25% do territorio, moi afastada do 11,7% galego e aínda máis do 26,4% español.

O lugar de interese comunitario (LIC) Costa da Morte comprende o extenso tramo de costa entre o

cabo Fisterra e a praia de Alba (Arteixo). A excepción dunha gran parte da ría de Camariñas e dos

núcleos habitados máis importantes, abarca a totalidade do litoral noroccidental de Galicia e algúns

dos treitos máis apartados e mellor conservados da costa galega.

Ademais do LIC Costa da Morte hai outros espazos protexidos pertencentes á Rede Natura 2000,

como son as zonas de especial protección dos valores naturais (ZEPVN) Carnota-Monte Pindo,

Monte e Lagoa de Louro e Río Anllóns; e a zona de especial protección de aves (ZEPA) Illas Sisargas.

Este arquipélago pode pasar a formar parte do Parque Nacional das Illas Atlánticas, para o que

sería necesario o seu cambio de titularidade ao dominio público.

A Costa da Morte posúe un clima oceánico similar ao resto da costa galega. As temperaturas,

suaves, oscilan entre os 18o e os 25o en verán, e entre os 8o e os 12o no inverno. As precipitacións

son abundantes, arredor de 1500 mm. anuais. Novembro, decembro e xaneiro son os meses máis

chuviosos e xuño, xullo e agosto os máis secos.

A gráfica e os datos que aparecen debaixo deste texto corresponden ás medicións efectuadas na

estación meteorolóxica de Malpica durante o ano 2007, publicadas no Anuario Climatolóxico de

Galicia da Consellería de Medio Ambiente e Desenvolvemento Sostible da Xunta de Galicia.

Gráfica 1. Fonte: Anuario climatolóxico de Galicia. Consellería de Medio Ambiente


13

INFRAESTRUTURAS E EQUIPAMENTOS

A comarca presenta déficits importantes de comunicación que teñen sido denunciados

historicamente.

A única autoestrada existente no territorio do Pacto é a AG-55, A Coruña - Carballo, que comunica a

capital provincial coa comarca de Bergantiños. Recentemente comezaron as obras da Vía de Alta

Capacidade (VAC) da Costa da Morte, que paliará en parte o illamento secular das comarcas de

Soneira e Fisterra. A demanda dun enlace de alta capacidade coa capital de Galicia suscita o

consenso de todos os sectores políticos e socioeconómicos do territorio.

A Costa da Morte carece de rede ferroviaria en toda a súa extensión. En canto ao transporte

público de viaxeiros, o seu funcionamento é deficiente, suscitando numerosas queixas da

poboación.

A Costa da Morte conta con 24 instalacións portuarias. O porto de Brens (en obras para a súa

ampliación), no Concello de Cee é a maior instalación portuaria de titularidade autonómica e o

peirao cun maior tráfico de mercadorías do territorio do Pacto (derivado sobre todo da

proximidade á Factoría de Ferroatlántica). Dende o pasado ano o Porto de Laxe estableceu o tráfico

de madeira con Portugal. Sen embargo, a práctica totalidade das instalacións portuarias da Costa da

Morte só teñen actividade pesqueira. Hai pequenos embarcadoiros, que dan servizo ás pequenas

embarcacións tradicionais, e tamén importantes dársenas pesqueiras, coma Malpica, Fisterra ou

Muros.

Con respecto aos equipamentos sanitarios, a Costa da Morte conta cun hospital de carácter

comarcal, o Virxe da Xunqueira de Cee, que atende á poboación das comarcas de Soneira e Fisterra.

Ademais, hai dezanove centros de saúde (un por cada concello), e 12 consultorios.

Dende o punto de vista dos servizos sociais, o territorio do Pacto conta con cinco escolas infantís

municipais, sete de titularidade privada e cinco galescolas. Hai unha residencia para persoas

maiores en Carballo, e estase a construír unha nova en Vimianzo. Ademais, Carballo conta cunha

oficina I+B, e hai cinco centros de información á muller (CIM).


14

PLANEAMENTO VIXENTE Estado de tramitación do planeamento revisado e adaptado a Lei 9/2002, “de ordenación urbanística e protección do medio rural de Galicia en data 12/05/2008”

Figura Data aprobación Figura Estado Tramitación DataTramitación

CABANA PXOM 09/06/1999CAMARIÑAS 29/01/1981 PXOM Inf. A.I. 21/06/2004

CARBALLO1 PXOM 20/05/2003 PXOM CONTRATADOCARNOTA NSP 08/06/1996CEE NSP 23/02/1995CORCUBIÓN NSP 13/01/1989CORISTANCO PXOM 12/05/2000DUMBRÍA PXOM Inf. A.I. 10/04/2006FISTERRA NSP 17/07/1996 PXOM AI 31/12/2007LARACHA PXOM 30/06/2003LAXE NSP 06/02/1987 PXOM AP 27/09/2006MALPICA NSP 23/02/1995MAZARICOS NSP 04/05/1995MUROS PXOM AI 28/04/2006MUXÍA NSP 04/05/1995 PXOM AP 28/04/2007PONTECESO PXOM 26/08/2002SANTA COMBA PXOM 05/04/2001VIMIANZO NSP 01/07/1994ZAS PXOM 08/11/2007

PLANEAMENTO EN REVISIÓNPLANEAMENTO VIXENTE CONCELLO

1 Anulado por sentenza do TSXG de data 1/3/2007, vixente en tanto non se resolva o recurso de casación

PXOM - Plan Xeral de Ordenación Municipal DSU - Delimitación de Solo Urbán NSP - Normas Subsidiarias de Planeamento

Táboa 2. Fonte: Consellería de Política Territorial e Urbanismo

Mapa 3. Fonte: Consellería de Política Territorial e Urbanismo

Só sete dos 19 concellos que conforman o Pacto contan na actualidade con PXOM aprobado. Nos restantes son de aplicación as Normas subsidiarias de planeamento, aínda que en 7 destes últimos o planeamento atópase en proceso de revisión.


15

PATRIMONIO CULTURAL

A Costa da Morte posúe unha enorme e variada riqueza patrimonial froito da pegada das distintas

civilizacións que poboaron consecutivamente o seu territorio. A simple enumeración dos elementos

patrimoniais do territorio obrigaría a encher moreas de páxinas de información. Como non é ese o

obxectivo do presente estudo, limitarémonos a sinalar os aspectos sobranceiros do patrimonio da

Costa da Morte.

A riqueza patrimonial da Costa da Morte aséntase fundamentalmente sobre un elemento: a pedra.

Xa na idade antiga foi así, como o demostran as abundantes mostras de monumentos megalíticos

existentes na comarca, dos que o Dolmen de Dombate é o máis coñecido. Pero o culto ás pedras

non remata aí, senón que se estende de norte a sur e a través do tempo en vestixios coma a Pedra

da Serpe, en Corme (Ponteceso), o castro de Borneiro, en Cabana, as pedras do Santuario da Barca

de Muxía, ou as pedras santas do Monte de San Guillerme, en Fisterra. As paisaxes pétreas e

antropomorfas de enclaves coma o Monte Pindo e os Penedos de Traba e Pasarela, por nomear os

máis salientábeis, son lugares cheos de misterio, maxia e crenzas de todo tipo.

As mostras de arquitectura relevantes, tanto relixiosa coma civil, son numerosas. Hai varias igrexas

de estilo románico moi apreciadas, coma a de Moraime en Muxía e Santa María das Areas, en

Fisterra, por citar só dúas. En canto ás edificacións civís abundan os castelos e fortalezas (Torres de

Mens, Castelo de Vimianzo,…) e tamén os pazos e casas señoriais (Torres do Allo, Pazo de

Vilardefranco,…) Especial mención merecen construcións de arquitectura popular, coma os hórreos

de Lira e Carnota, os meirandes do país, e os numerosos muíños de auga que hai no territorio.

A nivel administrativo, de protección dos bens patrimoniais, temos que sinalar que no conxunto do

territorio hai un total de 19 Bens de Interese Culturais2, como podemos observar na seguinte táboa:

Galicia A Coruña Costa da MorteMonumentos 583 117 16

Xardín Histórico 6 3 0

Conxunto Histórico 48 16 2

Sitios históricos 16 4 0

Zona Arqueolóxica 7 1 1

Outros Bens 8 3 0

BENS DE INTERESE CULTURAL 2008

Táboa 3. Fonte: Ministerio de Cultura

2 Segundo a Ley 16/1985, de 25 de junio, del Patrimonio Histórico Español, un Ben de Interese Cultural (BIC) é calquera

inmoble e obxecto moble de interese artístico, histórico, paleontolóxico, arqueolóxico, etnográfico, científico ou

técnico, que fora declarado como tal pola administración competente.

http://es.wikipedia.org/wiki/Bien_inmueble

http://es.wikipedia.org/wiki/Bien_mueble

http://es.wikipedia.org/wiki/Paleontolog%C3%ADa

http://es.wikipedia.org/wiki/Arqueolog%C3%ADa

http://es.wikipedia.org/wiki/Etnograf%C3%ADa


16

ENTIDADES SUPRAMUNICIPAIS

Diversas entidades están a traballar en proxectos de desenvolvemento sectoriais no territorio

comprendido polo PTE Costa da Morte. O ámbito territorial de actuación non coincide totalmente

en ningún dos casos.

O Consorcio de Turismo agrupa aos mesmos

concellos que o PTE agás Muros e Santa Comba. Esta

entidade naceu como prolongación do Plan de

Dinamización Turística da Costa da Morte, unha

actuación trianual que foi financiada pola Secretaria

General de Turismo do Goberno de España, a

Dirección Xeral de Turismo e a Deputación da

Coruña, en representación dos 17 concellos obxecto

do Plan.


No referente ao Grupos de Desenvolvemento Rural

(GDR), dous deles, o 26 e 27, están completamente

inseridos no territorio do PTE, sendo de novo os

concellos de Muros e Santa Comba os que se

integran noutros ámbitos territoriais (GDR 25 e 24

respectivamente).


Dous Grupos de Acción Costeira (GAC) afectan aos

concellos da Costa da Morte. O que leva este

mesmo nome desenvólvese integramente en

concellos costeiros do territorio do Pacto, mentres

que o GAC Seo de Fisterra, Ría de Muros-Noia,

afecta a concellos situados fóra do territorio do

PTE, como Outes, Noia e Porto do Son.



17

A Asociación Neria xestionou diferentes proxectos

europeos como Leader e Equal. Ademáis desenvolve

a súa actividade en diversas áreas, como a

prevención de drogodependencias, cultura,

patrimonio e turismo.



18

Análise DAFO: TERRITORIO E INFRAESTRUTURAS

Para finalizar esta visión xeral do territorio e das infraestruturas, preséntase o apartado correspondente da análise DAFO consensuada polos axentes económicos e sociais integrantes do PTE Costa da Morte.

Debilidades:

Rede de infraestruturas

deficitarias: viarias, enerxéticas,

portuarias (portos con pouco

calado), telecomunicacións…

Ausencia do ferrocarril e de nodos

de transporte.

Deficiente rede de transporte

público que dificulta a

mobilidade laboral e o acceso

aos servizos (sanitarios, sociais,

administrativos,…).

Deterioro do entorno.

Tradicionalmente deuse unha

escasa atención polos temas

medioambientais.

Deficiente ordenación

territorial. Necesidade dunha

maior planificación dos usos do

solo, tanto para temas produtivos

coma para cuestións de índole

urbanística.

Situación periférica do

territorio. A Costa da Morte é

unha das poucas zonas da costa

atlántica galega que non pertence

ao denominado Eixo Atlántico, o

polo de desenvolvemento máis

importante de Galicia

Rede de infraestruturas de

atención á infancia e

dependencia non adaptadas á

realidade demográfica do

pacto.

Ameazas:

A presión urbanística sobre

zonas de especial interese

paisaxístico. A maioría dos

concellos teñen sen aprobar o Plan

Xeral de Ordenación Municipal.

Insuficiente regulación

medioambiental que garanta o

tráfico marítimo seguro e evite

catástrofes naturais. O territorio

da Costa da Morte ten sufrido

importantes desastres naturais

provocados pola mala acción do

home, como os lumes, as

inundacións e as mareas negras.


19

Fortalezas:

Abundancia de recursos

monumentais, culturais,

naturais e paisaxísticos.

Riqueza de recursos

enerxéticos. Galicia é unha

potencia europea no referente á

enerxía eólica e a Costa da Morte é

unha das zonas da comunidade

con maior concentración de

parques. Así mesmo, tamén é

significativa a produción

hidroeléctrica.

Infraestruturas portuarias. O

corredor de Fisterra é unha das

canles de tráfico marítimo máis

importantes a nivel mundial e o

porto de Brens é a maior

instalación portuaria de

titularidade autonómica.

Amplo territorio (unha cuarta

parte do da provincia da

Coruña) e extensa lonxitude de

costa (máis de trescentos

quilómetros).

Clima axeitado para as

producións do sector primario.

Oportunidades:

A difusión entre a poboación

dos servizos prestados pola

Administración Autonómica a

través dos concellos (portelo

único, PIC, terminais telemáticas

do SPEG,...)

Creación de reservas mariñas

como a dos Miñarzos, en Lira

(Carnota).

Porto exterior de Punta

Langosteira, a ampliación do

porto de Brens e a mellora das

infraestruturas viarias.

Desenvolvemento das TIC.

Asentamento de empresas

chegadas de áreas próximas

máis desenvolvidas (Arteixo ou A

Coruña), no caso de que se

melloren as infraestruturas.


20

Poboación en cifras

O territorio do Pacto tivo nas últimas décadas unha evolución paralela á de zonas rurais e periféricas

do país, ou sexa, un descenso da natalidade así coma un saldo migratorio negativo. As

consecuencias máis inmediatas desta situación son o descenso da poboación e o seu

envellecemento. Non obstante, compre analizar máis polo miúdo os distintos indicadores

demográficos dos concellos que conforman o Pacto, para observar as peculiaridades de cada un

deles con respecto ao territorio da Costa da Morte e ao de Galicia. A partir desta análise poderemos

extrapolar en que medida as características demográficas son unha debilidade do territorio, tendo

en conta que un dos piares básicos do desenvolvemento é o capital humano, dentro do cal a

situación demográfica ten moito peso.

Na táboa da seguinte páxina podemos ver que a poboación, segundo o Padrón de habitantes do

2008, ascende a 144.533 habitantes. O municipio con menor poboación é Corcubión mentres que

Carballo é o que conta con maior poboación. Case a metade da poboación do territorio habita na

comarca de Bergantiños.

A densidade de poboación3 do Pacto é de 72,60 habitantes por quilómetro cadrado, sendo

Camariñas, Carballo, Cee, Fisterra, Malpica e Muros os que superan os 100 hab/Km2 e Corcubión o

que ten a densidade de poboación maior, acadando os 280 hab/Km2.

Gráfica 2. Fonte: IGE e elaboración propia

3 Densidade de poboación: indica o número de persoas ou habitantes que constitúen a poboación nunha zona por

unidade de superficie territorial de dita zona (km2).

PACTOA Coruña

Galicia0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

160,00

72,60

143,2894,14

Densidade de poboación - 2008

PACTO A Coruña Galicia


21

Táboa 4. Fonte: Padrón e elaboración propia


22

ÍNDICE DE RURALIDADE

O territorio do Pacto, está formado por 1.856 entidades singulares de poboación4. No 99,62%

destas entidades de poboación hai menos de 2.000 habitantes. En total, nestas entidades hai

censadas 111.601 persoas, que representan o 77,21% do total de poboación do Pacto.

CONCELLOSEE SS

<2000 Hab.

EE SS

2000 - 10000

Hab.

EE SS

>10000

Hab.

Nº Total

EE SS

Pob. Entidades

<2000 Hab.

Pob entidades

2000 - 10000

Hab.

Pob entidades

> 10000 Hab.

CABANA 145 145 5045

CAMARIÑAS 25 1 26 3506 2701

CARBALLO 319 1 320 13909 16744

CARNOTA 51 51 4958

CEE 48 1 49 4239 3452

CORCUBIÓN 7 7 1822

CORISTANCO 141 141 7376

DUMBRÍA 72 72 3820

FISTERRA 23 1 24 2022 2937

LAXE 39 39 3434

LARACHA 247 1 248 8588 2491

MALPICA 61 1 62 4229 2091

MAZARICOS 96 96 5050

MUXÍA 102 102 5579

MUROS 61 61 9823

PONTECESO 73 73 6381

STA. COMBA 134 1 135 8061 2516

VIMIANZO 107 107 8300

ZAS 98 98 5459

PACTO 1849 6 1 1856 111601 16188 16744

ANO 2008

Táboa 5. Fonte: INE e elaboración propia

4 Entidade singular de poboación: calquera área habitable do termo municipal, habitada ou excepcionalmente

deshabitada, claramente diferenciada do mesmo, e que se coñece por unha denominación específica que a identifica

sen posibilidade de confusión. Unha área considérase habitable cando existen na mesma vivendas habitadas ou en

condicións de selo e considérase claramente diferenciada cando as edificacións e vivendas pertencentes á mesma

poden identificarse perfectamente sobre o terreo e o conxunto das mesmas coñécese por unha denominación.


23

O Instituto Nacional de Estatística (INE) define como hábitat rural aquelas zonas onde os municipios

teñen unha poboación inferior aos 2.000 habitantes. No territorio do Pacto hai 12 concellos cun

índice de ruralidade5 do 100%, o que significa que non hai ningunha entidade singular de poboación

neses concellos na que os seus habitantes superen a cifra de 2.000.

No Pacto hai seis entidades de poboación que segundo o índice semirural ou semiurbano6 son

consideradas semirurais, é dicir, cunha poboación entre os 2.000 e os 10.000 habitantes.

En canto ó índice urbano7, na zona do Pacto só hai unha entidade singular no concello de Carballo

con poboación superior ós 10.000 habitantes.

CONCELLOS Pob. Total % RuralSemirural ou

Semiurbano% Urbano

CABANA 5045 100%

CAMARIÑAS 6207 56,48% 43,52%

CARBALLO 30653 45,38% 54,62%

CARNOTA 4958 100%

CEE 7691 55,12% 44,88%

CORCUBIÓN 1822 100%

CORISTANCO 7376 100%

DUMBRÍA 3820 100%

FISTERRA 4959 40,77% 59,23%

LAXE 3434 100%

LARACHA 11079 77,52% 22,48%

MALPICA 6320 66,91% 33,09%

MAZARICOS 5050 100%

MUXÍA 5579 100%

MUROS 9823 100%

PONTECESO 6381 100%

STA. COMBA 10577 76,21% 23,79%

VIMIANZO 8300 100%

ZAS 5459 100%

TOTAL PACTO 144533 77,21% 11,20% 11,58%

ANO 2008

Táboa 6. Fonte: INE e elaboración propia

5 Índice de ruralidade (% rural): é a porcentaxe de poboación residente en entidades singulares con menos de 2.000

habitantes, en relación á poboación total do concello.

6 Índice semirural: é o porcentaxe de poboación residente en entidades singulares con poboación entre os 2.000 e os

10.000 habitantes.

7 Índice urbano: é o porcentaxe de poboación residente en entidades singulares con poboación superior aos 10.000

habitantes.


24

POBOACIÓN POR XÉNERO

No tocante á proporción entre homes e mulleres, no territorio do Pacto obsérvase a mesma

tendencia que no resto de Galicia, é dicir, unha porcentaxe de mulleres máis alta que a de homes

(agás nos concellos de Fisterra e Ponteceso). A diferenza é maior en Carnota, Dumbría e Mazaricos,

tal e como expresa o índice de masculinidade (no entorno dos 92 puntos), máis baixo con respecto

non só ao Pacto, senón tamén aos Concellos que o compoñen e a Galicia. Se poñemos en relación

ao Pacto e á Comunidade Autónoma o índice de masculinidade tamén é maior no territorio que

estamos a analizar, como se pode observar a continuación:

Homes Mulleres Total % Homes %MulleresIndice

masculinidade

Cabana 2486 2559 5045 49,28% 50,72% 97,15

Camariñas 3081 3126 6207 49,64% 50,36% 98,56

Carballo 15015 15638 30653 48,98% 51,02% 96,02

Carnota 2380 2578 4958 48,00% 52,00% 92,32

Cee 3716 3975 7691 48,32% 51,68% 93,48

Corcubión 892 930 1822 48,96% 51,04% 95,91

Coristanco 3587 3789 7376 48,63% 51,37% 94,67

Dumbría 1833 1987 3820 47,98% 52,02% 92,25

Fisterra 2500 2459 4959 50,41% 49,59% 101,67

Laracha, A 5437 5642 11079 49,07% 50,93% 96,37

Laxe 1711 1723 3434 49,83% 50,17% 99,30

Malpica 3070 3250 6320 48,58% 51,42% 94,46

Mazaricos 2429 2621 5050 48,10% 51,90% 92,67

Muros 4770 5053 9823 48,56% 51,44% 94,40

Muxía 2723 2856 5579 48,81% 51,19% 95,34

Ponteceso 3214 3167 6381 50,37% 49,63% 101,48

Santa Comba 5144 5433 10577 48,63% 51,37% 94,68

Vimianzo 4057 4243 8300 48,88% 51,12% 95,62

Zas 2667 2792 5459 48,86% 51,14% 95,52

PACTO 70712 73821 144533 48,92% 51,08% 95,79

GALICIA 1344268 1439901 2784169 48,28% 51,72% 93,36

Táboa 7. Fonte: Padrón e elaboración propia


25

EVOLUCIÓN DA POBOACIÓN

Ao longo dos últimos oito anos a poboación do territorio que conforma o Pacto territorial de

emprego da Costa da Morte segue unha tendencia8 negativa, ao reducirse un 2,43%, ao contrario

que Galicia, onde o número de habitantes ascende ao 1,21%. En termos absolutos, a Costa da

Morte perdeu 6.631 habitantes durante ese período de tempo.

Dentro do Pacto houbo Concellos que sufriron reducións da poboación aínda máis bruscas como é o

caso de Mazaricos (-11,46%), Dumbría (-9,71%), Malpica (-8,28%), Carnota (-7,39%), Zas (-7,67%),

Cabana de Bergantiños (-7%), que superaron o 7% de perda de poboación. Do lado contrario, só

atopamos aos concellos de Carballo, Cee e A Laracha, que gañan un 5,01%, 4,13% e 2,93%

respectivamente, todos por enriba das medias provincial e galega.

No seguinte mapa amósase a situación dos concellos do Pacto en relación a evolución da poboación

entre os anos 2000 e 2008:

Mapa 8. Fonte: elaboración propia.

8 Indicador de tendencia: indicador relativo á evolución anual e do período de referencia. A fórmula aplicada é a seguinte: (Valor ano

n – media anos anteriores)/media anos anteriores*100


26

A continuación observamos a evolución anual do número de habitantes do Pacto, de cada un dos

concellos que o conforman, da provincia e de Galicia:

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Tendenc

08-00

Cabana 5.733 5.689 5.592 5.447 5.354 5.294 5.199 5.091 5.045 -7,00%

Camariñas 6.813 6.747 6.620 6.597 6.502 6.467 6.323 6.275 6.207 -5,14%

Carballo 28.271 28.497 28.527 28.949 29.521 29.689 29.985 30.091 30.653 5,01%

Carnota 5.645 5.593 5.510 5.421 5.285 5.244 5.112 5.017 4.958 -7,39%

Cee 7.364 7.320 7.239 7.308 7.344 7.467 7.489 7.555 7.691 4,13%

Corcubión 1.945 2.001 2.002 1.997 1.964 1.927 1.912 1.887 1.822 -6,77%

Coristanco 8.146 8.098 8.001 7.860 7.765 7.646 7.582 7.528 7.376 -5,78%

Dumbría 4.529 4.488 4.428 4.307 4.166 4.067 3.970 3.890 3.820 -9,71%

Fisterra 5.224 5.175 5.132 5.141 5.093 5.042 5.009 4.971 4.959 -2,73%

Laracha, A 10.701 10.666 10.683 10.782 10.800 10.806 10.803 10.871 11.079 2,93%

Laxe 3.551 3.575 3.557 3.544 3.558 3.539 3.489 3.453 3.434 -2,81%

Malpica 7.262 7.172 7.070 6.944 6.890 6.786 6.567 6.432 6.320 -8,28%

Mazaricos 6.185 6.072 5.948 5.787 5.639 5.488 5.329 5.179 5.050 -11,46%

Muros 10.519 10.378 10.272 10.095 10.050 9.995 9.999 9.931 9.823 -3,27%

Muxía 6.213 6.191 6.103 6.029 5.899 5.823 5.746 5.663 5.579 -6,37%

Ponteceso 7.155 7.118 7.019 6.880 6.810 6.698 6.588 6.494 6.381 -6,78%

Santa Comba 10.930 10.920 10.892 10.823 10.704 10.683 10.647 10.588 10.577 -1,82%

Vimianzo 8.766 8.787 8.686 8.653 8.517 8.466 8.402 8.364 8.300 -3,26%

Zas 6.212 6.160 6.082 5.978 5.867 5.780 5.674 5.549 5.459 -7,67%

PACTO 151.164 150.647 149.363 148.542 147.728 146.907 145.825 144.829 144.533 -2,43%

A Coruña 1.108.419 1.108.002 1.111.886 1.120.814 1.121.344 1.126.707 1.129.141 1.132.792 1.139.121 1,72%

Galicia 2.731.900 2.732.926 2.737.370 2.751.094 2.750.985 2.762.198 2.767.524 2.772.533 2.784.169 0,0121

Táboa 8. Fonte: IGE e elaboración propia


27

TAXA DE NATALIDADE9

No ano 2000 a taxa de natalidade do territorio do Pacto de Emprego da Costa da Morte foi de 5,54

nacementos por cada mil habitantes, inferior á de Galicia que acadou os 7. No ano 2006, dos 19

concellos que conforman o Pacto, só Carballo, Cee, Corcubión, Fisterra e Laracha se sitúan por

enriba da media autonómica. Máis tamén destacan negativamente os casos de Cabana de

Bergantiños, Carnota e Mazaricos, que non acadan o 4 por mil. Este último pasa dunha taxa de

natalidade bruta do 5,1 no 2000 ao 3,9 no 2006 acorde coa perda de poboación que sofre.

Concello 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Cabana 4,4 6,1 5,6 4,4 4,8 3,8 3,4

Camariñas 5 5,3 5,4 6 6,4 5,9 5,4

Carballo 8 7,6 7,1 8,2 8,5 8,2 8,8

Carnota 4,3 4,5 5,4 4,4 4,6 4,8 3,5

Cee 5,4 5,3 6 6,8 7,1 8 8,5

Corcubión 7,2 6,7 8 10,3 6,6 4,2 8,4

Coristanco 5 5,3 5,4 5 5 5,2 4,9

Dumbría 4,5 4,7 5 4,2 3,8 3,9 4,5

Fisterra 7,5 6,7 6,9 7,3 6,8 7,3 7,1

Laracha, A 5,1 5,3 5,1 5,6 5,2 4,8 7,5

Laxe 6,1 5,5 5,3 6,8 6,5 5,1 5,3

Malpica 5,2 4,8 4,5 4,5 5,2 5,1 4,9

Mazaricos 5,1 5,9 4,7 3,7 4,2 4,6 3,9

Muros 6,2 6,9 6,3 6,8 7,1 6,1 6,6

Muxía 4,6 4,4 5 5,7 6 6,7 5,3

Ponteceso 4,2 4,4 4,6 5 5 4,8 5,5

Santa Comba 5,7 5,4 5,3 5,8 5,7 5,9 6,6

Vimianzo 5,8 4,8 4,5 5,1 5,5 5,3 6,3

Zas 6 6 5,4 4,9 4,3 4,9 5,3

PACTO 5,54 5,56 5,55 5,82 5,70 5,51 5,88 Táboa 9. Fonte: IGE e elaboración propia

Na gráfica da páxina seguinte podemos observar a evolución da taxa de natalidade do Pacto e de

Galicia desde o 2000 ata o 2006:

9 Taxa de natalidade: número de nacementos por cada 1.000 habitantes.


28


O descenso da natalidade nas últimas décadas é algo común a calquera país do occidente, por

cuestións sociais como a incorporación da muller ao mercado laboral, novas condutas sociais... Pero

sen dúbida, este problema agrávase nas zonas máis desfavorecidas, entre outras cousas por ser un

territorio periférico, coma no caso que nos atinxe.

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00

6,00

7,00

8,00

9,00

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Evolución da taxa de natalidadePacto-Galicia

PACTO Galicia


29

TAXA DE MORTALIDADE10

A taxa bruta de mortalidade reflicte o número de defuncións por cada mil habitantes. A súa

combinación coa taxa de natalidade indícanos o crecemento vexetativo da poboación nun territorio.

Durante os anos 2000 e 2001 a taxa de mortalidade no territorio do Pacto é similar á de Galicia,

pero a partir do ano 2002 a taxa é superior no Pacto, o cal implica un maior envellecemento da

poboación.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006

Cabana 10,6 10,4 12,7 13,5 12,9 11,9 11,5

Camariñas 9 9,3 8,8 8,9 8,9 10,4 10,4

Carballo 9,1 9,1 9,1 9,3 8,8 7,9 8,5

Carnota 13,7 12,2 12,5 14,7 14 12,7 13,5

Cee 10,5 10,6 12 11,2 9,7 9,2 9,2

Corcubión 4,9 7,5 9,7 8,8 10,7 13,2 12

Coristanco 10,7 10,5 10,6 10,1 11,2 11,8 10,6

Dumbría 8,1 8,7 9,1 11,5 11,9 9,6 9,9

Fisterra 9,3 9,5 10,2 9,9 8,7 8,3 9,2

Laracha, A 11,1 10,6 9,8 10,2 11,4 11,1 11,1

Laxe 9,6 11,5 9,8 9,6 10,5 9,3 8,9

Malpica 13,6 12,9 12,6 11,8 12,9 13,9 13,9

Mazaricos 12,1 12,4 12,4 11,5 11,8 12,8 13,7

Muros 10,9 9,7 9,7 11,1 11 11 11,5

Muxía 11,6 10,5 10,6 12,7 12,2 12,4 13,3

Ponteceso 13,2 11,4 11,7 11,5 11,2 13,1 13,8

Santa Comba 10 9,8 9,9 10,1 11,8 12,4 11,7

Vimianzo 11,1 10,1 8,6 9,5 10,9 10,5 11,3

Zas 10,3 10,9 11,3 12,5 12,4 11,2 13,3

PACTO 10,49 10,40 10,58 10,97 11,21 11,19 11,44

GALICIA 10,6 10,5 10,3 10,6 10,6 10,5 10,6


10

Taxa de mortalidade: número de defuncións por cada 1.000 habitantes.


30

CRECEMENTO VEXETATIVO11

A consecuencia de todo o anterior é unha taxa de crecemento vexetativo12 negativo que está na liña

da tendencia galega. De feito, na táboa seguinte podemos observar as diferenzas entre o ano 1992

e o ano 2007 nos que sobresaen os casos de Vimianzo e Zas que pasan dun crecemento vexetativo

de -2 e -9 a -63 e -41 respectivamente. Aínda así, non todos son datos negativos xa que tamén se

observa que hai concellos como Cabana de Bergantiños, Cee, Carballo, Laracha, Mazaricos ou

Ponteceso onde melloran os datos do crecemento vexetativo do ano 2007 en relación ao 2002.

A taxa de crecemento vexetativo considérase alta se supera o 2%, moderada se vai do 1 ao 2% e

baixa se está por debaixo do 1%.

1992 1997 2002 2007Taxa Crecem.

VexetativoCabana -11 -30 -54 -37 -0,73%

Camariñas 17 -27 -18 -24 -0,38%

Carballo 9 -55 -50 -17 -0,06%

Carnota -25 -58 -44 -53 -1,06%

Cee 18 -9 -38 -17 -0,23%

Corcubión -8 -2 1 -10 -0,53%

Coristanco -36 -43 -40 -69 -0,92%

Dumbría -9 -15 -19 -19 -0,49%

Fisterra -29 -10 -12 -13 -0,26%

Laracha, A -29 -61 -49 -43 -0,40%

Laxe -8 -1 -13 -23 -0,67%

Malpica -44 -57 -53 -64 -1,00%

Mazaricos -23 -41 -47 -44 -0,85%

Muros -19 -41 -46 -53 -0,53%

Muxía -5 -26 -32 -60 -1,06%

Ponteceso -16 -44 -52 -50 -0,77%

Santa Comba -54 -29 -51 -79 -0,75%

Vimianzo -2 -32 -26 -63 -0,75%

Zas -9 -50 -39 -41 -0,74%

Pacto -283 -631 -682 -779 -0,54%

Galicia -5383 -9455 -9026 -8129 -0,29%


11

Crecemento vexetativo: é a diferenza entre o número de nacementos e o número de falecementos nunha poboación.

12 Taxa de crecemento vexetativo: é a diferenza entre o número de nacementos e o número de falecementos nunha

poboación determinada dividida pola poboación no ano considerado e expresado en porcentaxe.


31

PERSOAS NO ESTRANXEIRO POR COMARCAS

Segundo os datos publicados no INE referidos ao Padrón de españois residentes no estranxeiro, o

territorio da Costa da Morte ten 37.511 persoas no estranxeiro. Se sumamos as persoas que están

censadas no territorio do Pacto e os da diáspora o número de habitantes supera as 180.000

persoas. Os residentes no estranxeiro representan case o 21% do total de persoas orixinarias do

territorio.

Tendo en conta o número de habitantes censados máis o número de persoas no estranxeiro, o

concello cunha maior porcentaxe de persoas no exterior é Cabana (30,94%), seguido de Fisterra

(30,49%) e Vimianzo (30,44%). No lado contrario atópase o concello de Carballo (13,54%).

PADRÓN 2008 PERE 01/01/2009 TOTAL% Poboac. Residente no

estranxeiro Bergantiños 70.288 14.552 84.840 17,15%

Fisterra 23.871 7.155 31.026 23,06%

Muros 14.781 3.155 17.936 17,59%

Soneira 19.966 7.096 27.062 26,22%

Xallas 15.627 5.553 21.180 26,22%

PACTO 144.533 37.511 182.044 20,61%

CORUÑA 1.139.121 135.377 1.274.498 10,62%

GALICIA 2.784.169 383.599 3.167.768 12,11%

Táboa 12. Fonte: Padrón de españois residentes no estranxeiro (PERE) – IGE – Elaboración propia

A porcentaxe de poboación do Pacto que reside no estranxeiro é moi superior ás medias provincial

e galega, que acadan o 10,62 (practicamente a metade) e o 12,11% respectivamente.

Por comarcas, a que conta con máis persoas no

estranxeiro en relación á súa poboación censada

é Soneira (26,22%), seguida de Xallas (26,22%),

Fisterra (23,06%), Muros (17,59%) e Bergantiños

(17,15%). Todos os concellos do Pacto teñen

unha porcentaxe de poboación no exterior

superior á media de Galicia e á provincia da

Coruña.

Mapa 9. Fonte: elaboración propia.


32

OS MOVEMENTOS MIGRATORIOS

Se o crecemento vexetativo é un factor importante á hora de analizar a evolución da poboación, os

movementos migratorios tamén poden ser determinantes nesa análise.

Un saldo migratorio13 positivo é un indicador de desenvolvemento, en tanto que a acumulación de

riqueza atrae a outras sociedades emigrantes. Galicia foi historicamente unha rexión moi dada á

emigración, non obstante isto parece estar cambiando. Hoxe en día, a pesar de que Galicia segue a

ser unha das comunidades autónomas con menores porcentaxes de inmigración, esta comeza a ser

significativa e os seus saldos migratorios son positivos. De todas maneiras, no caso do Pacto a

situación non vai parella á da comunidade autónoma.

EVOLUCIÓN SALDO MIGRATORIO PACTO – GALICIA

En relación á evolución do saldo migratorio observamos que en Galicia é positivo, e cada vez

recibimos mais inmigración do exterior. No territorio do pacto a situación en xeral é diferente,

tendendo a un saldo negativo. A partir do 2003, o saldo é positivo, excepto no ano 2005. O saldo

positivo consolida a Carballo, A Laracha, Santa Comba, Cee e Fisterra como núcleos de atracción de

poboación.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Cabana -39 -50 -73 -15 -40 -60 -60 -7

Camariñas -79 -66 -32 29 19 -71 8 -11

Carballo 151 63 305 343 229 307 173 537

Carnota 3 -52 -61 -21 12 -45 -37 -12

Cee -12 -27 89 97 110 46 112 73

Corcubión 47 13 -54 -12 -16 -26 -1 -55

Coristanco 2 -44 -63 -33 -70 -21 -9 -82

Dumbría -27 -7 -91 -49 -49 -54 -45 -51

Fisterra -37 -3 -4 -7 -20 -33 -5 25

Laracha, A 70 60 99 100 78 78 105 252

Laxe 31 8 3 39 5 -32 -21 -8

Malpica -40 -37 -72 3 -47 -136 -78 -50

Mazaricos -86 -38 -68 -68 -78 -84 -72 -42

Muros -103 -73 -77 -11 -17 -32 -35 -41

Muxía -9 -45 -68 -30 -35 -4 -9 -30

Ponteceso -4 -34 -81 -34 -50 -35 -18 -61

Santa Comba 34 33 -36 -28 44 22 57 90

Vimianzo -41 -32 -26 -28 -15 20 -6 4

Zas -27 -28 -44 -20 -24 -65 -55 -28

PACTO -166 -359 -354 255 36 -225 4 503

A CORUÑA 3331 3749 6146 6190 7168 6915 7644 9396

GALICIA 6894 7166 10341 11175 15052 16845 17601 19583 Táboa 13. Fonte: IGE e elaboración propia

13

Saldo migratorio: É a diferenza entre o total de inmigrantes e o total de emigrantes. Se é positivo indica que as

entradas de poboación superan ás saídas, e ao contrario se é negativo.


33

Na seguinte gráfica obsérvase de xeito máis claro a tendencia da evolución do saldo migratorio do

Pacto e de Galicia dende o ano 2000 ata o ano 2007:


No que atinxe á migración interna, durante o ano 2007, 3.036 persoas residentes nos concellos do

Pacto cambiaron o seu lugar de residencia a outro concello de Galicia, cando no ano 2002 foran

2467 persoas. O 94,2% dos movementos migratorios internos no Pacto son de persoas que cambian

a súa residencia a outro concello da mesma provincia, namentres que en Galicia estes movementos

supoñen o 82,08%.

PACTO A CORUÑA GALICIATotal 1651 25287 52220

Da mesma provincia 1547 21615 42885

Doutra provincia galega 104 3672 9335

Total 2467 24298 52220

Á mesma provincia 2362 21615 42885

A outra provincia galega 105 2683 9335


Da mesma provincia 2194 25603 53535

Doutra provincia galega 136 4384 11688

Total 3036 28968 65223

Á mesma provincia 2860 25603 53535

A outra provincia galega 176 3365 11688

Emigración interna

Inmigración interna

Emigración interna

2007

Inmigración interna

2002


0

5000

10000

15000

20000

25000

-600

-400

-200

0

200

400

600

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evolución saldo migratorio Galicia-Pacto

PACTO GALICIA


34

Na táboa anterior observamos como no ano 2007 marcharon do Pacto cara a outros concellos

3.036 persoas e chegaron doutros concellos para o noso territorio 2.330 persoas, polo que o saldo

migratorio intraprovincial é de – 666 persoas e co resto de Galicia de – 40 persoas.

No referido á migración externa, durante o ano 2007 saíron do Pacto con destino a outra

comunidade autónoma 771 persoas (68,35%) e chegaron aos concellos do Pacto 894 persoas

(38,25%), o que sitúa ao Pacto cun saldo migratorio positivo de 123 persoas co resto de España. Así

tamén, o saldo migratorio co estranxeiro é positivo (1086 persoas), xa que chegaron máis persoas

do estranxeiro (1443 persoas), ca persoas emigraron ao estranxeiro (357 persoas).

A seguinte táboa pon de manifesto a diminución da emigración das xentes do territorio do Pacto

cara a outros países, que pasou de 577 persoas no 2002 a 357 no 2007. A emigración cara ao

exterior apenas é perceptible, o cal sen dúbida é todo un indicador de que as cousas están

cambiando respecto ao pasado. Porén, a situación empeora con respecto a emigración a outras

partes do Estado.


Doutra CCAA 657 6206 15032

Do estranxeiro 1232 8231 18186

Total 1427 9280 22877

A outra CCAA 850 7405 18684

Ao estranxeiro 577 1875 4193


Doutra CCAA 894 8494 21386

Do estranxeiro 1443 10629 26386

Total 1128 10746 28189

A outra CCAA 771 8740 22722

Ao estranxeiro 357 2006 5467

Inmigración externa

2002

Emigración externa

2007

Inmigración externa

Emigración externa



35

Destino das emigracións do Pacto no 2007 Os principais destinos dos desprazamentos de poboación dos concellos do Pacto son a outras

poboacións de Galicia (73%), a outras CCAA (19%) e ao estranxeiro (9%), tal e como amosa a

seguinte gráfica.


69%

4%

19%

9%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%

Á MESMA PROVINCIA

A OUTRA PROVINCIA

A OUTRA CCAA

AO ESTRANXEIRO

Destino das emigracións do Pacto 2007


36

Procedencia das Inmigracións do Pacto no 2007 Os lugares de procedencia principais dos desprazamentos de poboación galegos son tamén os

internos (50%); os que proceden doutras CCAA supoñen un 19%, mentres que os que proceden do

estranxeiro son un 31%.


Os concellos do Pacto que máis poboación reciben de inmigracións externas no ano 2007 son

Carballo (28,16%), Santa Comba (8,64%), Laracha (8,04%) e Muros (7,53%).

En canto a inmigracións internas no ano 2007, os concellos que máis poboación reciben son

Carballo (26,22%), Laracha (13,26%), Cee (7,9%) e Vimianzo (6,18%).

Por outra banda, segundo os datos facilitados polos distintos concellos do Pacto, os principais

países dos que se recibiron inmigrantes foron de:

o América do Sur: Arxentina, Perú, Brasil, Uruguai.

o Centro América: Cuba, Rep. Dominicana,

o Europa: Romanía, Portugal.

47%

3%

19%

31%

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

DA MESMA PROVINCIA

DOUTRA PROVINCIA

DOUTRA CCAA

DO ESTRANXEIRO

Procedencia das inmigracións do Pacto 2007


37

ESTRUTURA POR GRANDES GRUPOS DE IDADE

O primeiro aspecto a resaltar en canto á análise da porcentaxe de poboación segundo os grandes

grupos de idade é o feito de que nos concellos do territorio do Pacto a porcentaxe de poboación

maior de 64 anos é de 23,56 %, superior ao 10,97% de poboación menor de 16 anos, o que reflexa o

dito ata o de agora en canto ao envellecemento da poboación.

Territorio Pob Total Pob.<16 Pob. 16-64 Pob >64

Cabana 5.045 9,08% 65,09% 25,83%

Camariñas 6.207 11,52% 65,93% 22,56%

Carballo 30.653 13,31% 67,40% 19,29%

Carnota 4.958 7,79% 61,98% 30,23%

Cee 7.691 12,60% 67,21% 20,19%

Corcubión 1.822 11,09% 68,22% 20,69%

Coristanco 7.376 9,06% 63,53% 27,41%

Dumbría 3.820 9,74% 65,73% 24,53%

Fisterra 4.959 12,91% 67,27% 19,82%

Laracha, A 11.079 10,64% 66,12% 23,24%

Laxe 3.434 10,22% 67,15% 22,63%

Malpica 6.320 8,56% 63,96% 27,48%

Mazaricos 5.050 8,53% 63,43% 28,04%

Muros 9.823 11,33% 64,32% 24,35%

Muxía 5.579 10,72% 63,36% 25,92%

Ponteceso 6.381 9,12% 63,67% 27,21%

Santa Comba 10.577 10,92% 65,05% 24,03%

Vimianzo 8.300 10,73% 65,18% 24,08%

Zas 5.459 9,64% 63,78% 26,58%

PACTO 144.533 10,97% 65,46% 23,56%

A Coruña 1.139.121 12,15% 67,20% 20,65%

GALICIA 2.784.169 12,16% 66,19% 21,65%

2008

Táboa 16. Fonte: Padrón 2008

Se temos en conta que para que unha poboación se considere equilibrada é recomendable que os

menores de 16 anos se correspondan co 25% do total e os maiores de 64 anos non superen o 15 %,

observamos que o territorio estudado se atopa moi afastado destas óptimas condicións, o cal é algo

xeneralizado en Galicia.


38

2008ÍNDICE DE

ENVELLECEMENTO

ÍNDICE DE

DEPENDENCIA GLOBAL

ÍNDICE DE RECAMBIO

DA POBOACIÓN ACTIVA

Cabana 203,28 62,69 130,72

Camariñas 140,85 62,79 125,57

Carballo 112,46 57,34 102,48

Carnota 281,77 69,39 146,43

Cee 119,55 58,94 115,28

Corcubión 131,36 57,34 127,27

Coristanco 220,74 66,20 115,90

Dumbría 172,24 63,32 122,67

Fisterra 116,61 58,28 110,74

Laracha, A 158,25 58,54 112,73

Laxe 165,28 59,50 124,87

Malpica 230,37 65,06 141,79

Mazaricos 223,70 68,28 117,65

Muros 184,67 66,54 122,58

Muxía 161,73 65,04 125,49

Ponteceso 218,09 65,78 122,28

Santa Comba 162,74 63,40 125,29

Vimianzo 164,12 63,29 130,43

Zas 197,41 66,79 119,50

PACTO 159,72 62,12 119,68

A Coruña 131,50 57,11 112,39

Galicia 136,73 59,97 108,77

Táboa 17. Fonte: Padrón 2008 e elaboración propia

DEPENDENCIA DA POBOACIÓN

O índice de dependencia global expresa o volume de poboación que polas súas características de

inactividade (ben por ser demasiado novos ou polo seu envellecemento) dependen da poboación

activa. Canto maior sexa este índice, maior será a carga que a poboación traballadora terá que

sobrelevar. Se este índice é elevado pola cantidade de poboación nova, resulta positivo, porque o

relevo nas actividades produtivas estaría garantido. Pero neste caso o elevado índice global débese

á situación de envellecemento da poboación, e terá repercusións económicas negativas no futuro.

Tal e como se amosa na táboa anterior, o índice de dependencia global ou xeral é similar ao de

Galicia pero o índice de envellecemento14 é superior, chegando case a duplicalo en concellos como

Carnota, Malpica, Mazaricos ou Coristanco. Isto implica que, por exemplo no caso de Carnota, por

cada 100 persoas menores de 20 anos hai 282 maiores de 65 o cal nos leva a realizar o estudo do

índice de reemprazo xeracional.

14

Índice de envellecemento: Mide a relación existente entre a poboación maior de 64 anos e a menor de 20.


39

ÍNDICE DE RECAMBIO DA POBOACIÓN ACTIVA No ano 2008 no Pacto o índice de recambio de activos15 situábase en 119,68 persoas; en cambio en

Galicia, a cifra era de 108,77 persoas. Isto quere dicir que non temos a capacidade necesaria para

substituír ás persoas que se van xubilando. Como poderemos comprobar na pirámide, temos máis

poboación de 60 a 64 anos, ca poboación de 20 a 24 anos.

RESUMO DE INDICADORES DEMOGRÁFICOS COMARCAIS

Poboación

total 2008

Evolución

poboación 00-08Poboac. <16 Poboac. 16-64 Poboac. >64 Idade media

Bergantiños 70288 -0,3% 11,2% 66,0% 22,9% 45,2

Fisterra 23871 -3,1% 11,7% 66,2% 22,2% 44,9

Muros 14781 -4,7% 10,1% 63,5% 26,3% 46,9

Soneira 19966 -5,1% 10,7% 65,0% 24,3% 46

Xallas 15627 -5,2% 10,2% 64,5% 25,3% 46,9

PACTO 144533 -2,4% 11,0% 65,5% 23,6% 45,98

CORUÑA 1139121 1,7% 12,2% 67,2% 20,7% 44

GALICIA 2784169 1,2% 12,2% 66,2% 21,7% 44,4

Poboación

total 2008

Evolución

poboación 00-08Poboac. <16 Poboac. 16-64 Poboac. >64 Idade media

Bergantiños 70288 -0,7% 11,2% 66,0% 22,9% 45,2

Fisterra 23871 -5,6% 11,7% 66,2% 22,2% 44,9

Muros 14781 -8,6% 10,1% 63,5% 26,3% 46,9

Soneira 19966 -8,4% 10,7% 65,0% 24,3% 46

Xallas 15627 -8,7% 10,2% 64,5% 25,3% 46,9

PACTO 144533 -4,4% 11,0% 65,5% 23,6% 45,98

CORUÑA 1139121 2,8% 12,2% 67,2% 20,7% 44

GALICIA 2784169 1,9% 12,2% 66,2% 21,7% 44,4

Táboas 18 e 19. Fonte: Padrón 2008, IGE e elaboración propia

15

Índice de recambio da poboación activa: Mide a relación entre a poboación entre 60 e 64 anos e a poboación entre

20 e 24 anos. Calculando a capacidade dunha poboación para substituír os individuos que se van xubilando.


40

ESTRUTURA POR PEQUENOS GRUPOS DE IDADES

Para levar a cabo unha análise da poboación por pequenos grupos de idade, a mellor

representación gráfica son as pirámides de poboación, que nos presentan, mediante o cruce das

variables idade e sexo, a porcentaxe correspondente a cada grupo.

O que faremos será comparar a pirámide de poboación do territorio do Pacto coa pirámide de

poboación de Galicia.

Tanto na pirámide galega

coma na do Pacto a base é

moi reducida, síntoma da

caída da natalidade desde

mediados dos anos 80.

O 14,75% da poboación do

Pacto ten menos de 20 anos

fronte ao 15,84 galego

(recordemos que a taxa de

natalidade tamén é inferior no

Pacto).


Dentro da base da pirámide podemos destacar que o grupo de idade de 15-19 presenta unha

porcentaxe lixeiramente superior á galega, debido ao incremento da natalidade que se produciu no

Pacto a principios dos anos noventa.

No tocante ao cumio das dúas pirámides observamos que ámbalas dúas presentan un forte

envellecemento da poboación, moito máis acusado no caso do Pacto.

O 21,65% da poboación de Galicia ten máis de 65 anos e no noso territorio esa cifra acada o

23,56%. Dentro deste grupo de idade a diferenza de composición entre homes e mulleres aumenta.

Así, no caso do Pacto un 13,71% dos maiores de 65 son mulleres (12,67% en Galicia) e un 9,85% son

homes (8,98% en Galicia)

6 4 2 0 2 4

0-45-9

10-14 15-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-84

85 e mais

Pirámide de poboación Pacto 2008

% Mulleres % Homes


41

O groso da poboación sitúase entre os 20 e os 64 anos (61,68% no Pacto e 62,51% en Galicia) e a

cohorte de idade con máis poboación no Pacto é a de 30 a 34 anos (7,25% no Pacto e 8,17% en

Galicia).

Por último, existe un

elemento común a tódalas

pirámides. Este é a fenda

existente entre os 60 e os 64

anos, que corresponde coas

xeracións que viviron a

posguerra.

A idade media da poboación

do Pacto sitúase en 46,2

anos, case dous puntos por

riba que a media de Galicia

que está en 44,4 anos.


En canto á análise por comarcas, as que teñen unha estrutura máis similar á do Pacto na súa base

son as de Bergantiños, Soneira e Xallas. A Comarca de Fisterra achégase máis ás cifras de Galicia,

mentres que Muros se atopa por debaixo da media do Pacto.

A porcentaxe de poboación entre 20 e 64 anos tamén varía dunhas comarcas a outras. Mentres as

comarcas de Bergantiños (62,33%) e Fisterra (62,08) se achegan ás cifras galegas (62,51%), as

comarcas de Muros, Xallas e Soneira están por debaixo da media do Pacto (61,68%).

No cumio da pirámide, todas as comarcas presentan porcentaxes de poboación maior de 65 anos

superiores a Galicia. Na comarca de Muros o 26,32% ten máis de 65 anos sendo a de Fisterra a que

presenta a menor porcentaxe cun 22,19%.

5 4 3 2 1 0 1 2 3 4 5

0-4

5-9

10-14

15-19

20-24

25-29

30-34

35-39

40-44

45-49

50-54

55-59

60-64

65-69

70-74

75-79

80-84

85 e máis

Pirámide de poboación Galicia 2008

% Mulleres % Homes


42

Cohorte máis numerosa: 45-49 anos

Idade media: 45,2 anos

Índice de dependencia: 60,1

Índice de envellecemento: 150





Índice de envellecemento: 135,9







Pirámide de poboación Bergantiños 08

-6 -4 -2 0 2 4 6

0-4 05-09

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

85 e

%Homes % Mulleres

Pirámide de poboación C. Fisterra 08

-6 -4 -2 0 2 4 6

0-4 05-09

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

85 e

%Homes % Mulleres

Pirámide de poboación C. Muros 08

-6 -4 -2 0 2 4 6

0-4 05-09

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

85 e

%Homes % Mulleres


43


Idade media: 46 anos









Pirámide de poboación C. Xallas 08

-6 -4 -2 0 2 4 6

0-4 05-09

10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84

85 e

%Homes % Mulleres

-5 0 5

0-405-09

10-14 15-1920-2425-2930-3435-3940-4445-4950-5455-5960-6465-6970-7475-7980-84

85 e mais

Pirámide de poboación C. Soneira 08

% Mulleres %Homes


44

DISCAPACIDADES

O número de discapacidades nos concellos do Pacto ascende a 12.254, segundo os datos de

Vicepresidencia. Estes datos non se corresponden co total de persoas discapacitadas, posto que

unha mesma persoa pode figurar en máis dun tipo de discapacidade. O 60% das discapacidades,

corresponde a persoas de entre 18 a 65 anos, o 37,10% a persoas maiores de 65 anos e o 2,91%

restante a menores de 18. Este dato resulta moi importante á hora de elaborar o futuro plan de

emprego da Costa da Morte por causa de que se trata dun colectivo cunhas dificultades engadidas á

hora de atopar traballo.

Na gráfica seguinte observamos as

discapacidades clasificadas por

idades no Pacto no ano 2007:

Gráfica 14. Fonte: elaboración propia a partir dos datos de Vicepresidencia

O tipo de discapacidade máis frecuente é a física, cun total de 6990 (o 46,35% son homes e o

53,65% son mulleres). Aínda que a clasificación non se axusta ao estándar en canto a poboación en

idade de traballar (16 a 65 anos), podemos dicir que 3.909 desas persoas están en dita idade, e o

82,53% teñen un grao de discapacidade inferior ao 75%. No caso das discapacidades psíquicas e

sensoriais a situación é similar:

TOTAL HOME MULLER TOTAL HOME MULLER TOTAL HOME MULLER

33% a 75% 104 46 58 124 75 49 27 13 14

> 75 46 23 23 35 19 16 21 5 16

33% A 75% 3226 1683 1543 1984 964 1020 691 354 337

> 75 683 420 263 575 324 251 192 108 84

33% A 75% 1999 724 1275 505 151 354 360 164 196

> 75 932 344 588 485 159 326 265 105 160

6990 3240 3750 3708 1692 2016 1556 749 807

PSÍQUICA

TOTAL

18 a 65

IDADE

>65

< 18

SENSORIALGRAO

FÍSICA

Táboa 20. Fonte: elaboración propia a partir dos datos de Vicepresidencia.

2,91%

59,99%

37,10%

% PACTO

< 18

18 a 65

> 65


45

Análise DAFO: Estrutura sociodemográfica

Completamos a análise da estrutura sociodemográfica coa análise DAFO que lle corresponde, froito do consenso dos axentes económicos e sociais integrantes do PTE Costa da Morte.

Debilidades:

Deterioro da estrutura da

poboación. Estrutura demográfica

con baixos índices de natalidade e

elevados índices de dependencia e

avellentamento.

Perda constante de poboación,

máis agravada no rural. Dende o

ano 2000 a perda de poboación no

territorio do Pacto foi dun 4,4%,

pero algún concello superou o

15%.

Baixa densidade de poboación

e dispersión dos núcleos rurais.

O Pacto ten aproximadamente a

metade de densidade de

poboación que a provincia da

Coruña e tamén é bastante inferior

á media galega.

Saldo migratorio flutuante. Uns

anos positivo e outros negativo, o

que impide a planificación de

medidas concretas.

O índice de recambio da

poboación activa non está

garantido. O índice no ano 2008 é

de 119,68 o que demostra que non

temos a capacidade necesaria para

substituír ás persoas que se van

xubilando.

Ameazas:

Atracción da poboación cara a

outras zonas con maiores

posibilidades de emprego. A

falta de postos de traballo na zona,

fai que a xente en idade de

traballar se desprace a núcleos

máis desenvolvidos

economicamente, e que lles

ofrecen unhas mellores condicións

de vida, o que provoca unha perda

de poboación importante no

territorio do Pacto.

Emigración da xuventude cara a

outras comunidades

autónomas, coa conseguinte

perda do capital humano máis

formado e a redución da

poboación en idade de traballar.

A perda de poboación pode

significar unha diminución dos

ingresos provenientes das

administracións (Estado e

Comunidades Autónomas)


46

Fortalezas:

Lixeiro aumento da taxa de

natalidade en relación co ano

2000.

No ano 2007 o número de

inmigrantes que recibe o territorio

do Pacto supera o número de

emigrantes que o abandonan, polo

que dá lugar a un saldo

migratorio positivo en canto a

migracións externas.

Dentro do territorio do pacto

hai concellos que funcionan

como foco de atracción de

poboación: Carballo, A Laracha e

Cee.

Oportunidades:

Medidas de apoio á natalidade

e á dependencia das distintas

administracións (estatal,

autonómica e local). Dotación de

servizos á comunidade que fagan

atractivo vivir no rural.

Retorno dos emigrantes debido

á actual crise económica. Se o

mercado laboral pode absorbelos

aumentará a poboación en idade

de traballar. As persoas retornadas

tamén poden aportar a súa

cualificación e experiencia.

Redución do éxodo rural,

debido á eliminación da oferta

de emprego nos territorios

urbanos. A xente será máis reacia

a marchar se diminúen as

oportunidades de emprego nas

zonas que funcionaron até agora

como polos de atracción.


47

Indicadores económicos

Neste apartado estudamos a situación económica do territorio do Pacto, empregando os datos

publicados no IGE e no Atlas Socioeconómico de Galicia 2008, editado por Caixanova. Analízanse os

indicadores da renda dos fogares, e outros como o turístico, o industrial ou o comercial.

RENDA FAMILIAR DISPOÑIBLE, VEB POR HABITANTE E ÍNDICE DE PRODUTIVIDADE

A renda familiar dispoñible16 estimada para o ano 2006 para as comarcas do Pacto Territorial de

Emprego da Costa da Morte sitúase entre os 10.000€ e os 11.000€, cantidades inferiores ás da

provincia, da comunidade galega e de España.

A renda familiar media dispoñible do Pacto sitúase en torno aos 10.515€. Só 9 concellos

pertencentes ao territorio do Pacto superan esta media.

Os concellos con maior renda dispoñible do Pacto, son Corcubión, Cee e Carnota.

POBOACIÓN

(2007)

RENDA FAMILIAR

DISPOÑIBLE POR

HABITANTE (2006)

VEB POR

HABITANTE

(2006)

ÍNDICE DE

PRODUTIVIDADE

(2001)

Cabana 5.091 10.037 10.264 75

Camariñas 6.275 10.490 11.240 86

Carballo 30.091 10.666 15.863 101

Carnota 5.017 11.000 11.772 99

Cee 7.555 11.187 17.849 99

Corcubión 1.887 11.489 11.422 85

Coristanco 7.528 10.002 10.451 117

Dumbría 3.890 10.169 25.541 294

Fisterra 4.971 10.101 9.038 90

Laracha, A 10.871 10.794 13.559 130

Laxe 3.453 10.201 10.809 101

Malpica 6.432 10.704 11.956 79

Mazaricos 5.179 10.115 14.599 108

Muros 9.931 10.944 11.722 102

Muxía 5.663 10.033 9.840 79

Ponteceso 6.494 10.896 12.558 93

Santa Comba 10.588 10.059 13.698 88

Vimianzo 8.364 10.344 15.207 104

Zas 5.549 10.561 13.762 105

A CORUÑA 1.132.792 12.378 19.273 105

GALICIA 2.772.533 12.418 18.474 100

ESPAÑA 45.200.737 14.084 22.306 100

Táboa 21. Fonte: Atlas socioeconómico de Galicia 2008. Caixanova.

16

Renda familiar dispoñible: nivel de renda en € de que dispoñen as economías domésticas para gastar e aforrar, ou ben a suma de todos os ingresos efectivamente percibidos polas economías domésticas durante un período.


48

Mapa 10. Fonte: elaboración propia a partir de datos do Atlas socioeconómico de Galicia 2008. Caixanova.

A media do VEB17 do territorio do Pacto, sitúase en torno aos 13218€/hab. Por debaixo dos 10000 €

do VEB atópanse os concellos de Fisterra e Muxía, e por riba dos 15000€/hab., o concello de

Dumbría, que supera a media da Coruña e de Galicia debido ao desenvolvemento industrial da

zona, e máis concretamente á empresa FERROATLÁNTICA S.L.

POBOACIÓN

(2007)

RENDA FAMILIAR

DISPOÑIBLE POR

HABITANTE (2006)

VEB POR

HABITANTE

(2006)

ÍNDICE DE

PRODUTIVIDADE

(2001)

Bergantiños 69960 10570 13583 103

Fisterra 23966 10544 14869 117

Muros 14948 10963 11739 104

Soneira 20188 10449 13576 97

Xallas 15767 10078 13999 97

A CORUÑA 1132792 12378 19273 105

GALICIA 2772533 12418 18474 100

ESPAÑA 45200737 14084 22306 100 Táboa 22. Fonte: Atlas socioeconómico de Galicia 2008. Caixanova.

O índice medio de produtividade18 do Pacto, sitúase en 107, superior á media do índice da provincia,

Galicia e España. Os maiores índices de produtividade alcánzanse nos concellos de Dumbría,

Laracha e Coristanco; os menores valores preséntanse nos concellos de Cabana, Malpica e Muxía.

17

Valor engadido bruto: é a diferenza entre a produción de bens e servizos e o consumo intermedio, referidos ambos ao conxunto de ramas de actividade económica e todos os sectores institucionais.

18 Índice de produtividade: é a proporción entre o valor engadido bruto total e a poboación ocupada no nivel municipal.

Calcúlase tendo en conta a poboación ocupada derivada do Censo de Poboación e Vivendas do ano 2001.


49

CONTA DE RENDA DOS FOGARES

Para estudar este apartado, só contamos cos datos publicados no IGE, que fan referencia ao período

2000-2002. A conta de renda dos fogares estúdase en base á renda dispoñible bruta, que é a

diferenza entre os recursos e empregos de dita conta.

As partidas que forman parte dos recursos da conta de renda dos fogares son as seguintes:

Remuneración dos asalariados: comprende toda a remuneración en efectivo e en especie a

pagar polos empresarios aos seus asalariados como contrapartida do traballo realizado por

estes durante o período contable.

Excedente de explotación bruto e a renda mixta: é o excedente xerado pola produción por

conta propia de servizos de alugamento das vivendas ocupadas polos seus propietarios. A

renda mixta é a remuneración do traballo realizado polo propietario de empresas non

constituídas en sociedades, ou os membros da súa familia, e que non poden distinguirse dos

seus beneficios como empresarios.

Prestacións sociais: son un conxunto de medidas que pon en funcionamento a Seguridade

Social para prever, reparar ou superar determinadas situacións de infortunio ou estados de

necesidade concretos, que adoitan orixinar unha perda de ingresos ou un exceso de gastos

nas persoas que os sofren.

A remuneración dos asalariados, ten unha evolución positiva no período analizado (2000-2002),

incrementándose nun 19,77% se comparamos o ano 2000 co 2002. A media estimada para o Pacto

é de 4296 € no ano 2002, un 63,9% inferior que no caso da Coruña, e un 54,4% que Galicia. Seis

concellos do territorio do Pacto (Carballo, Cee, Corcubión, Laracha, Coristanco e Malpica) superan a

media do mesmo.

O excedente de explotación bruto e a renda mixta experimentan un incremento dun 17,06% dende

o ano 2000 ata o 2002 no territorio do Pacto. A media estimada para o Pacto é de 2573 € no ano

2002, un 5,02% superior que no caso da Coruña, e un 2,8% que no caso de Galicia. Dez concellos do

Pacto, superan a media do mesmo.

A prestación social media estimada para o territorio do Pacto, é de 1756 € no ano 2002, un 15,33%

inferior que no caso da Coruña, e un 15,21% menos que no caso de Galicia. O seu comportamento

dende o ano 2000 ata o 2002 é positivo, incrementándose nun 10,09%. Só seis concellos do Pacto

superan a súa media. Os concellos de Carnota e Ponteceso, superan a media da Coruña e de Galicia.


50

2000 2001 2002 2000 2001 2002 2000 2001 2002 2000 2001 2002

Cabana 2264 2516 2680 3407 3775 4161 1561 1642 1731 525 543 539

Camariñas 2045 2308 2435 2660 3049 3365 1449 1535 1582 2048 2325 2380

Carballo 2530 2824 2977 5415 5757 6111 1416 1497 1566 870 841 811

Carnota 2004 2204 2267 2985 3353 3860 2128 2242 2348 840 703 858

Cee 1988 2222 2351 5027 5457 5927 1638 1718 1786 1455 1476 1434

Corcubión 1570 1628 1726 5073 5331 5838 1627 1673 1740 733 754 831

Coristanco 2145 2318 2508 4237 4638 4990 1612 1680 1765 712 766 786

Dumbría 1728 2006 2154 3041 3369 3803 1592 1702 1746 692 714 685

Fisterra 1700 1838 1957 3435 3650 4215 1393 1510 1594 600 563 680

Laracha 2510 2831 2950 4727 4938 5326 1484 1562 1613 711 720 752

Laxe 1969 2257 2362 3319 3675 4136 1439 1444 1520 1118 1222 1266

Malpica 2451 2698 2777 3903 4296 4544 1795 1911 2031 506 514 478

Mazaricos 2379 2821 3005 2243 2490 2748 1517 1611 1713 1062 1102 956

Muros 1912 2011 2080 3585 3949 4252 1825 1922 2012 588 619 579

Muxía 2262 2538 2577 2544 2798 3138 1463 1548 1572 898 875 888

Ponteceso 2459 2678 2763 3597 3834 4263 1956 2074 2176 693 698 684

Santa Comba 2766 3203 3404 2870 3125 3549 1566 1630 1709 2861 2618 3032

Vimianzo 2345 2636 2785 3026 3314 3656 1341 1403 1481 984 1103 939

Zas 2729 2951 3129 3067 3350 3737 1498 1576 1686 1710 1620 1669

PACTO * 2197,7 2446,7 2573 3587,4 3902,5 4295,7 1594,7 1677,9 1756,4 1031,9 1040,8 1065,6

A CORUÑA 2152 2351 2450 6269 6659 7041 1901 1974 2074 683 669 628

GALICIA 2221 2412 2504 5883 6239 6633 1904 1991 2071 622 622 580

Outros recursos

RECURSOSExcedente de

explotación bruto/

Renda mixta

Remuneración dos

asalariadosPrestacións sociais


(*) Os datos do Pacto están calculados como a media entre os datos dos concellos.

As partidas que forman parte dos empregos da conta dos fogares, son as seguintes:

Cotizacións sociais: inclúense as efectivas e as imputadas. As efectivas comprenden todos os

pagamentos que as persoas aseguradas ou os seus empresarios fan a institucións que

conceden prestacións sociais. As cotizacións sociais imputadas representan a contrapartida

das prestacións sociais directas dos empresarios.

Impostos de renda e patrimonio: recollen os distintos impostos que pagan as familias.

Renda dispoñible bruta: a diferenza entre os recursos e os empregos das familias, nos

proporciona a renda dispoñible bruta, elemento básico no cálculo do Indicador Municipal da

Renda dos Fogares.


51

Tanto as cotizacións sociais coma os impostos de renda e patrimonio, teñen unha evolución positiva

no período analizado (2000-2002). As cotizacións sociais, incrementáronse nun 17,19% se

comparamos o ano 2000 co 2002. A media estimada para o Pacto é de 1302 € no ano 2002, un

33,77% inferior que no caso da Coruña, e un 30,41% que no caso de Galicia. Os impostos da renda e

o patrimonio incrementáronse nun 36,78% se comparamos o ano 2000 co 2002. A media estimada

para o Pacto é de 331€ no ano 2002, un 64,6% inferior que no caso da Coruña, e un 58,63% menor

que no caso de Galicia.

A renda dispoñible bruta do Pacto, unha vez tidos en conta os recursos e descontados os empregos,

sitúase nos 8058 €, o que supón un 13,28% inferior que na Coruña, e un 11,62% menor ca en

Galicia. Só tres concellos do territorio do Pacto superan a media da renda dispoñible de Galicia:

Santa Comba, que tamén supera a provincial, Cee e Carballo.

2000 2001 2002 2000 2001 2002 2000 2001 2002

Cabana 183 209 240 1090 1213 1294 6484 7054 7577

Camariñas 161 216 250 818 949 1013 7223 8052 8499

Carballo 371 415 484 1625 1761 1813 8235 8743 9168

Carnota 198 222 271 920 1039 1143 6839 7241 7919

Cee 463 505 579 1465 1626 1702 8180 8742 9217

Corcubión 462 508 576 1412 1512 1599 7129 7366 7960

Coristanco 190 249 283 1287 1419 1488 7229 7734 8278

Dumbría 241 292 347 940 1058 1156 5872 6441 6885

Fisterra 146 186 229 987 1073 1191 5995 6302 7026

Laracha 293 343 394 1421 1519 1584 7718 8189 8663

Laxe 199 260 265 1014 1147 1236 6632 7191 7783

Malpica 204 266 301 1210 1343 1373 7241 7810 8156

Mazaricos 166 231 291 815 905 979 6220 6888 7152

Muros 257 313 356 1046 1160 1206 6607 7028 7361

Muxía 149 166 198 849 940 1004 6169 6653 6973

Ponteceso 279 305 353 1149 1236 1317 7277 7743 8216

Santa Comba 244 283 316 996 1093 1202 8823 9200 10176

Vimianzo 211 258 285 1005 1112 1185 6480 7086 7391

Zas 175 217 269 1068 1157 1246 7761 8123 8706

PACTO* 241,68 286,53 330,89 1111,42 1224,32 1301,63 7058,63 7557,16 8058,21

A CORUÑA 733 823 935 1774 1922 1966 8498 8908 9292

GALICIA 630 705 800 1683 1818 1871 8317 8741 9117

Impostos renda

e patrimonioCotizacións sociais

Renda dispoñible

bruta

EMPREGOS

Táboa 24. Fonte: IGE e elaboración propia.

(*) Os datos do Pacto, están calculados como a media dos datos dos concellos.


52

INDICADOR MUNICIPAL DA RENDA DOS FOGARES

Tomando a renda dispoñible bruta media de Galicia no ano 2002 como base 100, na seguinte táboa

observamos o índice municipal da renda dos fogares dos concellos que forman o PTE da Costa da

Morte. No ano 2002 só tres concellos do territorio do Pacto superan a media da renda galega (Santa

Comba, Carballo e Cee), mentres que dez concellos da zona do Pacto, non superan a media da

renda do Pacto.

2000 2001 2002

Cabana 78 81 83

Camariñas 87 92 93

Carballo 99 100 101

Carnota 82 83 87

Cee 98 100 101

Corcubión 86 84 87

Coristanco 87 88 91

Dumbría 71 74 76

Fisterra 72 72 77

Laracha 93 94 95

Laxe 80 82 85

Malpica 87 89 89

Mazaricos 75 79 78

Muros 79 80 81

Muxía 74 76 76

Ponteceso 87 89 90

Santa Comba 106 105 112

Vimianzo 78 81 81

Zas 93 93 96

PACTO (*) 85 86 88

A CORUÑA 102 102 102

GALICIA 100 100 100

Indicador municipal da renda dos fogares (Base 2000)


(*) Os datos do Pacto, están calculados como a media dos datos dos concellos.


53

PRESTACIÓNS ECONÓMICAS

Neste apartado estudaremos a Renda de Integración Social19 (RISGA) e as Axudas de Emerxencia

Social20 (AES), xa que son as únicas das que dispoñemos de datos desagregados a nivel municipal.

No territorio do Pacto, o número de persoas beneficiarias no ano 2008 da RISGA e da AES foron 215

e 61 respectivamente. Nos dous casos, representan aproximadamente o 13% do total da provincia

da Coruña e o 4,94% e o 2,81% de Galicia respectivamente.

O 48,37% dos beneficiarios da RISGA, e o 45,90% dos beneficiarios das AES na zona do Pacto

pertencen á comarca de Bergantiños, e máis concretamente no caso da RISGA, o 28,37% son do

concello de Carballo, e no caso das AES, o 85,71% pertencen ó mesmo concello.

Destaca o concello de Carnota, onde non hai persoa algunha beneficiaria da RISGA. Nos concellos

de Corcubión e Cabana hai menos de tres persoas beneficiadas pola RISGA.

No caso das AES, os concellos de Carnota, Mazaricos, Cabana, Malpica, Ponteceso, Dumbría e

Corcubión, non teñen ningún beneficiario desta prestación no ano 2008.

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

RISGA 271 253 226 226 224 227 223 215

AES 64 80 81 55 77 102 83 61

RISGA 1887 1825 1904 1844 1785 1755 1726 1717

AES 427 425 525 397 484 532 535 473

RISGA 4357 4310 4499 4173 4145 4225 4178 4350

AES 1473 1599 1834 1747 1915 2123 2074 2172GALICIA

BENEFICIARIOS DA RISGA E DAS AES

PACTO

CORUÑA


O 71,16% das persoas beneficiarias da RISGA no territorio do Pacto son mulleres, porcentaxe similar

á da provincia da Coruña, no caso das AES esta porcentaxe é do 70,49%.

Hai concellos como Corcubión, Fisterra e Ponteceso, onde o 100% dos perceptores da RISGA son

mulleres. O mesmo sucede no caso das AES, en Coristanco, Laxe, Fisterra e Muxía.

19

RISGA: configúrase como unha prestación social destinada a garantir recursos económicos de subsistencia a quen

careza deles, así como a acadar a súa autonomía e integración normalizada mediante un proxecto personalizado de

inserción.

20 AES: son axudas económicas de pagamento único destinadas a paliar necesidades extraordinarias e urxentes de

persoas afectadas por situacións de emerxencia.


54

Gráficas 15 e 16. Fonte: Informe de Xestión RISGA 2008. Vicepresidencia da Xunta. Elaboración propia.

Segundo o informe de Xestión da RISGA 2008 publicado pola Vicepresidencia da Xunta, o perfil da

persoa beneficiaria da RISGA é unha muller de entre 25 e 44 anos, solteira ou separada, con cargas

familiares e que vive nunha zona urbana, nun piso de aluguer ou cedido en precario, con estudos

primarios incompletos e en situación de desemprego aínda que non na busca do seu primeiro

traballo.

208

1717

4350

62

517

1506

146

1200

2844

0 1000 2000 3000 4000 5000

PACTO

CORUÑA

GALICIA

Persoas beneficiarias de RISGA, por sexo (2008)

Mulleres

Homes

Total

61

473

2172

18

150

720

43

323

1452

0 500 1000 1500 2000 2500

PACTO

CORUÑA

GALICIA

Persoas beneficiarias de AES, por sexo (2008)

Mulleres

Homes

Total


55

VARIABLES E INDICADORES ECONÓMICOS

Para facer un estudo máis profundo do territorio do Pacto, inclúese a cota de mercado21 e os índices

de participación territorial para os concellos que o constitúen.

O territorio do Pacto acada o 11,83% da cota de mercado da provincia da Coruña, cun valor de 476,

destacando o concello de Carballo cunha cota de mercado de 106, o que representa

aproximadamente tres veces máis que o valor da cota do segundo e terceiro concello (Santa Comba

e Laracha), e demostra a súa elevada capacidade de consumo.

O índice de poboación22 está relacionado coa cota de mercado, xa que esta é fundamentalmente

función da poboación e do seu poder adquisitivo. O 12,51% da poboación da provincia da Coruña

reside no territorio do Pacto. O concello de Carballo é o máis importante en termos de poboación

con 109 puntos, seguido de Santa Comba e Muros con 38 e 36 puntos respectivamente. Os

concellos con menor índice de poboación son Corcubión (7), Laxe (12) e Dumbría (14).

Cota de

mercado

Índice de

poboación

Índice

industrial

Índice

comercial

Índice de

restauración

e bares

Índice

turístico

Índice de

actividade

económicaCabana 14 18 14 8 10 7 8

Camariñas 22 23 28 12 25 15 17

Carballo 106 109 66 105 108 69 77

Carnota 19 18 19 15 13 10 11

Cee 29 27 13 25 33 30 18

Corcubión 5 7 1 2 7 12 2

Coristanco 22 27 14 19 12 2 14

Dumbría 10 14 88 6 4 3 34

Fisterra 14 18 2 9 14 16 5

Laracha (A) 34 29 37 23 47 6 27

Laxe 10 12 5 7 11 3 5

Malpica 20 23 17 11 20 9 13

Mazaricos 17 19 43 11 11 4 21

Muros 32 36 15 17 35 37 15

Muxía 15 20 5 9 12 19 6

Ponteceso 22 23 17 13 22 3 14

Santa Comba 34 38 54 30 55 9 37

Vimianzo 29 30 39 22 24 8 25

Zas 22 20 10 14 19 4 12

PACTO 476 511 487 358 482 266 361

CORUÑA 4022 4086 4056 4279 4485 4595 4240

TOTAL

PACTO/CORUÑA11,83% 12,51% 12,01% 8,37% 10,75% 5,79% 8,51%

Táboa 27. Fonte: Atlas socioeconómico de Galicia 2008. Caixanova – Elaboración propia

21

Cota de mercado: Índice que expresa a capacidade de consumo comparativa dos concellos, referida a 1 de xaneiro

de 2007, expresando a participación, en tanto por dez mil, de cada concello sobre unha base para o total de Galicia de

10.000 unidades.

22 Índice de poboación: índice comparativo da importancia da poboación de cada concello a 1 de xaneiro de 2007, que

reflexa o peso relativo (en tanto por 10.000) da poboación dun concello respecto ao total de Galicia, con base na

poboación de Galicia=10.000 unidades.


56

O índice industrial23 na provincia da Coruña acada 4.056 unidades das 10.000 galegas, é dicir, a

actividade industrial provincial representa o 40% da galega. A porcentaxe para o Pacto é do 4,87%.

Destaca o alto índice industrial de Dumbría (88), motivado pola presenza da empresa Ferroatlántica

S.L., que representa o 2,17% da actividade industrial da provincia da Coruña. Os concellos cun

índice industrial inferior a 10 puntos son Corcubión (1), Fisterra (2), Laxe (5) e Muxía (5).

O índice comercial24 do Pacto supón o 3,58% do galego e o 8,37% do provincial. Sobresae o concello

de Carballo, cun índice de 105 unidades. Por debaixo das dez unidades atópanse os concellos de

Cabana, Corcubión, Dumbría, Fisterra, Laxe e Muxía.

O índice de restauración e bares25 supón o 4,82% do galego e o 10,75% do provincial. De novo

destaca o concello de Carballo cun índice de 108 unidades, e pola contra, os concellos de Corcubión

e Dumbría con menos de 10 unidades.

O índice turístico26 do Pacto acada o 2,66% do galego e o 5,79% do provincial. O concello cun maior

índice turístico do Pacto é Carballo (69). Seis dos concellos teñen un índice inferior a 5: Coristanco,

Dumbría, Laxe, Mazaricos, Ponteceso e Zas.

O índice de actividade económica27 segue a mesma tendencia observada nos índices anteriores, xa

que o 42,4% da actividade económica galega localízase na provincia da Coruña, da que o 8,51%

pertence ao territorio do Pacto cun valor de 361 unidades. Destaca o concello de Carballo con 77

unidades, que supón o 21,33% da actividade económica do Pacto.

23

Índice industrial: é o índice comparativo da importancia da industria, incluída a construción, de cada concello,

referido a 2006. Elabórase en función do IAE correspondente ás actividades industriais. O valor do índice reflexa o peso

relativo (en tanto por 10.000) da industria dun municipio respecto ao total de Galicia, con base: total € de recadación

de IAE en Galicia=10.000 unidades.

24 Índice comercial: índice comparativo da importancia do comercio (por xunto e retallista conxuntamente) de cada

concello, referido a 2006. Este índice elabórase en función do IAE correspondente ás actividades comerciais dun

concello respecto ao total de Galicia, con base: total € de recadación de IAE en Galicia= 10.000 unidades.

25 Índice de restauración e bares: índice comparativo da importancia da restauración e bares de cada concello referido

ao 2006. Elabórase en función do IAE correspondente ás actividades de restauración e bares dun concello respecto ao

total de Galicia, con base: total € recadación IAE en Galicia= 10.000 unidades.

26 Índice turístico: índice comparativo da importancia turística de cada concello, referido a 2006. Obtense en función do

IAE correspondente ás actividade turísticas, o cal se basea pola súa vez na categoría dos establecementos turísticos,

número de habitacións e ocupación anual. O valor do índice indica a participación (en tanto por 10.000) de cada

concello sobre o total de Galicia de 10.000 unidades.

27 Índice de actividade económica: índice comparativo do conxunto da actividade económica municipal no 2006.

Obtense en función do imposto correspondente ao total de actividades económicas empresariais e profesionais. O


57

Son dous os concellos que seguen a liña provincial no referente á diferenza favorable entre a

participación da actividade económica e a participación da poboación, que ven determinada pola

comparación entre o índice da actividade económica e o índice de poboación. Estes concellos son

os de Dumbría e Mazaricos.

PARQUE DE VEHÍCULOS E MATRICULACIÓNS

Dúas variables económicas a ter en conta á hora de analizar a realidade económica e social do

territorio do Pacto son o parque de vehículos e as matriculacións. Ata o ano 2007, coincidindo co

auxe económico, as matriculacións de vehículos foron en aumento, mentres que a partir do ano

2008, coa crise económica que está a sufrir o país, comezan a reducirse.

Total Turismos MotosFurgonetas e

camiónsAutobuses

Tractores

industriaisOutros

Bergantiños 46.955 36.494 1.841 6.655 132 370 1.463

Fisterra 13.123 10.476 518 1.669 1 72 387

Muros 7.795 6.504 357 796 4 8 126

Soneira 12.823 9.756 490 2.034 48 50 445

Xallas 10.425 8.251 371 1.338 55 62 348

PACTO 91.121 71.481 3.577 12.492 240 562 2.769

CORUÑA 699.617 558.353 34.055 83.895 1.806 4.585 16.923

GALICIA 1.845.467 1.434.751 99.731 241.840 4.600 13.631 50.914

PARQUE DE VEHÍCULOS A 31/12/2007


O 13,02% dos vehículos da provincia da Coruña atópanse no territorio do Pacto e tamén o 11,9%

das matriculacións. Se comparamos o 2008 co 2005, o número de matriculacións descendeu nun

27,8% no territorio do Pacto, diminución superior á da provincia da Coruña e á de Galicia (23,18% e

22,92% respectivamente). As matriculacións que máis descenderon no Pacto foron as dos tractores

nun 50% e a dos camións e furgonetas nun 40,88%. As únicas matriculacións que aumentaron foron

as dos autobuses que pasaron de 7 a 11 e as das motocicletas que aumentaron un 35,64%.

valor do índice expresa a participación da actividade económica (en tanto por 10.000) de cada concello sobre unha base

galega de 10.000 unidades equivalente á recadación do imposto de actividades económicas, empresariais e

profesionais de Galicia.


58

Comarcas TotalCamións e

furgonetasAutobuses Turismos Motocicletas

Tractores

industriaisCiclomotores

Remolques e

semirremolquesOutros

Bergantiños 3107 325 5 2049 154 48 155 135 236

Fisterra 915 73 0 668 37 6 39 32 60

Muros 478 38 0 376 22 1 22 2 17

Soneira 897 111 1 574 45 6 49 32 79

Xallas 649 67 1 404 17 11 27 49 73

PACTO 6046 614 7 4071 275 72 292 250 465

CORUÑA 47734 4335 88 35018 2789 558 1827 1286 1833

GALICIA 118303 12340 257 80868 8739 1401 5044 3912 5742

MATRICULACIÓNS DE VEHÍCULOS 2005


Comarcas TotalCamións e

furgonetasAutobuses Turismos Motocicletas

Tractores

industriaisCiclomotores

Remolques e

semirremolquesOutros

Bergantiños 2103 200 5 1346 197 22 118 80 135

Fisterra 732 45 1 504 64 3 32 41 42

Muros 390 19 1 293 44 1 23 3 6

Soneira 592 60 1 370 35 4 33 39 50

Xallas 548 39 3 306 33 6 22 74 65

PACTO 4365 363 11 2819 373 36 228 237 298

CORUÑA 36671 2810 81 25574 3817 365 1374 1246 1404

GALICIA 91184 7849 245 59245 10869 926 3807 4166 4077

MATRICULACIÓNS DE VEHÍCULOS 2008


Comarcas 2005 2006 2007 2008

Bergantiños 3107 3152 3114 2103

Fisterra 915 1005 1012 732

Muros 478 581 544 390

Soneira 897 865 862 592

Xallas 649 634 669 548

PACTO 6046 6237 6201 4365

CORUÑA 47734 49236 49409 36671

GALICIA 118303 121745 124625 91184

EVOLUCIÓN MATRICULACIÓNS



59


LIÑAS DE BANDA ANCHA

No ano 2007, o número de liñas de

banda ancha do territorio do Pacto

representan o 5,46% das liñas da

provincia da Coruña, e o 2,48% das

galegas.

Hai concellos, como o de Mazaricos,

nos que o ADSL non se implantou até

comezos do ano 2009. Os concellos de

Cee e Corcubión, e en xeral as zonas

urbanas, son as que contan cunha

maior implantación do acceso rápido á

rede.

Táboa 32. Fonte: Atlas socioeconómico 2008. Caixanova – Elaboración propia

-0,35

-0,3

-0,25

-0,2

-0,15

-0,1

-0,05

0

0,05

Variac. 05-06 Variac. 06-07 Variac. 07-08

Evolución matriculacións

PACTO GALICIA


60

O Mercado Laboral

AFILIACIÓN

EVOLUCIÓN DA AFILIACIÓN (Nota Metodolóxica: A partir de xaneiro de 2008 desaparece o Réxime Especial Agrario por conta propia, e os seus afiliados intégranse no Réxime Especial de Autónomos. Todos os datos anuais corresponden á afiliación a data 31 de decembro)

Existen dúas posibilidades para levar a cabo o estudo da afiliación: ben considerando o concello de

residencia do traballador, ou ben tomando como referencia a conta de cotización, é dicir, o concello

onde está situado o seu centro de traballo. No estudo empregamos maiormente a afiliación por

conta de cotización, para analizar os empregos que realmente se desenvolven no territorio do Pacto

e ver o volume real do mercado de traballo. Pero no caso dos índices de afiliación e actividade

utilizamos os datos segundo o concello de residencia, posto que se trata de coñecer a porcentaxe de

persoas de cada localidade que están dentro do mercado laboral, independentemente do lugar

onde desenvolvan a súa actividade.

Os datos e indicadores de afiliación varían substancialmente segundo a alternativa de explotación

dos mesmos pola que optemos. Máis de 12.000 persoas residentes no Pacto traballan fóra do

territorio do mesmo. De feito, Cee é o único concello que conta con máis afiliados por conta de

cotización que por concello de residencia. O mercado laboral da Costa da Morte non é quen de

absorber a man de obra local. Esta situación acentúase nas comarcas de Bergantiños e Muros.

Afiliación por conta

de cotización

Afiliación por concello

de residenciaDiferencial

Cabana 1.159 1.828 -669

Camariñas 1.429 1.884 -455

Carballo 9.748 11.815 -2.067

Carnota 1.157 1.409 -252

Cee 2.710 2.481 229

Corcubión 289 564 -275

Coristanco 1.708 2.793 -1.085

Dumbría 768 1.142 -374

Fisterra 978 1.400 -422

Laxe 687 1.110 -423

Laracha, A 2.696 4.246 -1.550

Malpica 1.710 2.379 -669

Mazaricos 1.315 1.745 -430

Muxía 1.159 1.735 -576

Muros 1.454 2.541 -1.087

Ponteceso 1.604 2.232 -628

Santa Comba 3.266 3.771 -505

Vimianzo 2.377 2.738 -361

Zas 1.679 2.162 -483

PACTO 37.893 49.975 -12.082 Táboa 33. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo


61

O incremento porcentual (tendencia 00-08)28 da afiliación por conta de cotización foi maior na

Costa da Morte ca en Galicia no período 2000 - 2008. Sen embargo, durante o último ano, o

descenso porcentual do número de persoas afiliadas á seguridade social foi moi superior no

territorio do Pacto, case o dobre que na comunidade. A decembro de 2008 había algo máis de dúas

mil persoas afiliadas menos que no mesmo mes do ano anterior.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Sector primario 7.753 7.888 8.019 8.233 8.110 7.873 8.057 7.724 7.387

Sector secundario 6.197 6.366 6.108 6.189 6.173 6.588 6.895 7.165 6.581

Sector Construción 5.903 6.475 6.607 6.786 7.081 7.813 8.368 8.552 7.602

Sector Servizos 10.468 11.092 12.046 12.811 13.857 14.627 16.344 16.476 16.323

Comercio e hostalería 6.322 6.613 6.986 7.498 7.937 8.534 9.483 9.108 9.007

Transporte e comunicacións 932 1.018 1.137 1.223 1.296 1.283 1.451 1.524 1.431

Outros servizos 3.214 3.461 3.923 4.090 4.624 4.810 5.410 5.844 5.885

TOTAL 30.321 31.821 32.780 34.019 35.221 36.901 39.664 39.917 37.893

Evolución do número de afiliados na Costa da Morte

Var 00-01 % Var 01-02 % Var 02-03 % Var 03-04 % Var 04-05% Var 05-06% Var 06-07% Var 07-08% Tendenc. 00-08 %

4,95 3,01 3,78 3,53 4,77 7,49 0,64 -5,07 8,02

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Sector primario 107.793 103.518 100.233 98.850 94.999 90.967 88.153 84.512 79.973

Sector secundario 153687 157156 159673 158751 159732 160898 165817 174842 163395


Sector Servizos 512763 536086 551380 569269 593418 622597 654269 675782 677102


Transporte e comunicacións 43.784 45.860 47.018 47.072 48.310 50.152 53.357 57.118 56.502

Outros servizos 252.812 268.330 275.643 286.552 301.792 319.640 340.760 355.503 361.436

TOTAL 877.598 906.253 923.126 940.999 961.265 1.000.755 1.041.762 1.071.890 1.040.899

Evolución do número de afiliados en Galicia

Var 00-01 % Var 01-02 % Var 02-03 % Var 03-04 % Var 04-05 % Var 05-06 % Var 06-07 % Var 07-08 % Tendenc. 00-08 %

3,27 1,86 1,94 2,15 4,11 4,10 2,89 -2,89 7,81

Táboas 34, 35, 36 e 37. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

28

Indicador de tendencia: indicador relativo á evolución anual e do período de referencia. A fórmula aplicada é a seguinte: (Valor

ano n – media anos anteriores)/media anos anteriores*100


62

Gráfica 18. Fonte: Elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo

As táboas e a gráfica anteriores conteñen o total de persoas afiliadas, incluíndo aos que traballan

por conta allea (que nós chamaremos traballadores) e aos que o fan por conta propia (autónomos).

A partir de xaneiro de 2008, o colectivo que pertencía ao Réxime Especial Agrario por conta propia

intégrase no Réxime Especial de Autónomos. Esta circunstancia dificulta a análise separada dos

traballadores e os autónomos, polo que nos gráficos de evolución non incluímos os datos de 2008.


-6,00

-4,00

-2,00

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

Var 00-01 % Var 01-02 %Var 02-03 %Var 03-04 %Var 04-05 %Var 05-06 %Var 06-07 %Var 07-08 %

Evolución da afiliación

Pacto Galicia

0,00

2,00

4,00

6,00

8,00

10,00

12,00

14,00

16,00

18,00

Var 00-01 % Var 01-02 % Var 02-03 % Var 03-04 % Var 04-05 % Var 05-06 % Var 06-07 %

Variación interanual de autónomos

Pacto Galicia


63

O ritmo de afiliación de autónomos na Costa da Morte foi moi superior ao de Galicia, malia o seu

brusco descenso durante o ano 2007. No 2006 produciuse un incremento superior ao 15%. O 1 de

xaneiro de 2008 prodúcese o cambio no sistema de afiliación, coa entrada en vigor da lei 18/2007

do 4 de xullo, que avanza na liña establecida pola Recomendación IV do Pacto de Toledo, ao crear

dentro do réxime de autónomos o sistema especial para traballadores por conta propia agrarios.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Sector primario 112 120 133 154 171 175 196 224 4.760



Sector Servizos 4314 4670 4966 5340 5701 6021 6956 7071 7051


Transporte e comunicacións 475 511 529 558 579 599 684 699 683

Outros servizos 740 830 906 1.016 1.124 1.206 1.347 1.433 1.467

TOTAL 6.720 7.312 7.875 8.484 9.113 9.633 11.162 11.499 15.961

Evolución do número de autónomos na Costa da Morte


8,81 7,70 7,73 7,41 5,71 15,87 3,02

21%

5%

13%

31%

21%

3%

6%

31%

Composición por sectores dos autónomos na Costa da Morte

Sector primario Sector secundario Sector Construcción

Sector Servizos Comercio e hostalería Transporte e comunicacións

Outros servizos


64

Gráficas 20 e 21. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Sector primario 2.066 2.248 2.479 2.803 3.060 3.335 3.656 3.962 46.828



Sector Servizos 120.570 121.303 122.558 126.199 130.395 133.784 136.289 138.281 137.210



Outros servizos 26.915 27.829 29.090 31.115 33.722 36.020 38.251 40.351 40.911

TOTAL 164.549 165.287 167.426 172.911 172.942 183.736 188.004 192.087 233.213

Evolución do número de autónomos en Galicia


0,45 1,29 3,28 0,02 6,24 2,32 2,17

Táboas 38, 39, 40 e 41. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

En canto á evolución do número de traballadores dados de alta no período 2000-2007, o

incremento foi constante tanto en Galicia coma no Pacto, con porcentaxes similares. Sen embargo,

durante o ano 2007, na Costa da Morte diminuíu o número de traballadores por conta allea,

mentres que en Galicia aumentou un 3%.

13%4%

9%

37%

23%

3%

11%

37%

Composición por sectores dos autónomos en Galicia

Sector primario Sector secundario Sector Construcción

Sector Servizos Comercio e hostalería Transporte e comunicacións

Outros servizos


65


No ano 2008 o número de traballadores afiliados descendeu en todos os sectores económicos no

Pacto, mentres que para Galicia só medrou no sector servizos. No caso do sector primario o

descenso hai que matizalo, polo cambio dos afiliados do Réxime especial agrario, que pasaron a ser

considerados autónomos.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Sector primario 7.641 7.768 7.886 8.079 7.939 7.698 7.861 7.500 2.627



Sector Servizos 6154 6422 7080 7471 8156 8606 9388 9405 9272

Comercio e hostalería 3.223 3.284 3.455 3.732 3.939 4.318 4.558 4.169 4106

Transporte e comunicacións 457 507 608 665 717 684 767 825 748

Outros servizos 2.474 2.631 3.017 3.074 3.500 3.604 4.063 4.411 4418

TOTAL 23.601 24.509 24.905 25.535 26.108 27.268 28.502 28.418 21.932

Evolución do número de traballadores na Costa da Morte


3,85 1,62 2,53 2,24 4,44 4,53 -0,29

Táboas 42 e 43. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

-1,00

0,00

1,00

2,00

3,00

4,00

5,00


Variación interanual de traballadores/as

Pacto Galicia


66

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Sector primario 105.727 101.270 97.754 96.047 91.939 87.632 84.497 80.550 33.145



Sector Servizos 392.193 414.783 428.822 443.070 463.023 488.813 517.980 537.501 539.892



Outros servizos 225.897 240.501 246.553 255.437 268.070 283.620 302.509 315.152 320.525

TOTAL 713.049 740.966 755.700 768.088 788.323 817.019 853.758 879.803 807.686

Evolución do número de traballadores en Galicia


3,92 1,99 1,64 2,63 3,64 4,50 3,05

Táboas 44 e 45. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

Gráficas 23 e 24. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

9%17%

15%

30%

13%

2%

14%

30%

Composición sectorial dos traballadores na Costa da Morte

Sector primario Sector secundarioSector Construcción Sector ServizosComercio e hostalería Transporte e comunicaciónsOutros servizos

2%

11%7%

40%

13%

3% 24%

40%

Composición sectorial dos traballadores en Galicia

Sector primario Sector secundario

Sector Construcción Sector Servizos

Comercio e hostalería Transporte e comunicacións


67

AFILIACIÓN POR RÉXIMES

O estudo da afiliación á seguridade social debe contemplar os diferentes réximes existentes. A

continuación examinaremos o ritmo de crecemento das diferentes modalidades de afiliación dende

o ano 2004 e a proporción de cada un dos réximes sobre o total de afiliados.

RÉXIME 2004 2005 2006 2007 2008

XERAL/CARBÓN 18.018 19.462 20.531 20.852 19.214

AGRARIO 5.385 5.244 5.394 5.085 204

MAR 2.438 2.242 2.230 2.111 2.109

FOGAR 267 320 347 370 405

AUTONOMOS 9.129 9.648 11.162 11.499 15.961

TOTAL 35237 36916 39664 39917 37893

XERAL/CARBÓN 683.503 713.886 753.483 783.165 757.806

AGRARIO 60.601 56.935 54.490 51.347 4.364

MAR 28.390 27.596 26.685 25.502 24.795

FOGAR 15.829 18.602 19.100 19.789 20.721

AUTONOMOS 178.942 183.736 188.004 192.087 233.213

TOTAL 967265 1000755 1041762 1071890 1040899

PACTO

GALICIA

Táboa 46. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

O comportamento dos autónomos foi analizado previamente, polo que nos centraremos nos

restantes réximes, cos datos dos que dispomos, dende o ano 2004. A evolución é similar en termos

porcentuais, cun leve decrecemento nos réximes asociados ao sector primario e un crecemento

continuo no réxime do fogar, que ten unha presenza case testemuñal. O número de persoas

afiliadas ao réxime xeral aumentou considerablemente entre os anos 2004 e 2007, pero durante o

ano 2008 sufriu un brusco descenso (8%). Observamos a práctica desaparición do réxime especial

agrario, que xa foi comentado con anterioridade e que redunda no aumento dos autónomos

durante 2008.

Gráfica 25. Fonte:. Elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo

0

5.000

10.000

15.000

20.000

25.000

2004 2005 2006 2007 2008

Afiliación por reximes Pacto

XERAL/CARBÓN AUTONOMOS AGRARIO MAR FOGAR


68

Gráfica 26. Fonte: Elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo e do I.G.E.

A comparación das porcentaxes de cada réxime sobre o total de afiliados amosa, con respecto a

Galicia, a importancia do autoemprego na comarca e a maior presenza dos réximes ligados ao

sector primario.

Gráfica 27. Fonte: Elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo e do I.G.E.

0

200.000

400.000

600.000

800.000

2004 2005 2006 2007 2008

Afiliación por rexímenes Galicia

XERAL/CARBÓN AUTONOMOS AGRARIO MAR FOGAR

51%

0%

6%

1%

42%

Afiliación por rexímenes no Pacto 2008

XERAL/CARBÓN

AGRARIO

MAR

FOGAR

AUTONOMOS

73%

1%

2%

2%

22%

Galicia


69

AFILIACIÓN POR SECTORES

Por último, imos examinar a afiliación segundo os grandes sectores económicos:


Observamos unhas enormes diferenzas na composición da afiliación en Galicia e nas nosas

comarcas. A Costa da Morte ten máis do dobre de traballadores no sector primario, un 8% de

traballadores máis dedicados ao sector da construción e similar porcentaxe só no caso da industria.

Todo isto, claro está, implica unha menor terciarización do mercado de traballo.

A fin de completar a panorámica sobre as afiliacións na Costa da Morte cómpre ver as variacións

que se presentan entre os distintos territorios que a conforman, como podemos observar nas

gráficas comarcais. Comprobamos a maior dependencia do sector da construción das comarcas de

Terra de Soneira e Bergantiños, e as grandes diferenzas no sector primario, sobre todo na Comarca

de Xallas, onde case alcanza a porcentaxe do sector servizos.

20%

17%

20%

43%

Afiliacións por sectores no Pacto - 2008

Sector primario Sector secundario Sector Construcción Sector Servizos

8%

16%

11%

65%Galicia


70

Gráficas 29, 30, 31, 32 e 33. Fonte: Elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo

13%

21%

22%

44%

Comarca de Bergantiños

22%

14%

15%

49%

Comarca de Fisterra

28%

12%

17%

43%

Comarca de Muros

23%

17%

24%

36%

Comarca Terra de Soneira

34%

12%18%

36%

Comarca de Xallas

Sector primario Sector secundario

Sector Construcción Sector Servizos


71

PRINCIPAIS ACTIVIDADES ECONÓMICAS SEGUNDO O NÚMERO DE AFILIADOS

O descenso a un nivel inferior de análise realizámolo a través do estudio da afiliación por

actividades económicas segundo a Clasificación Nacional de Actividades Económicas (CNAE) a dous

díxitos.


A simple enumeración das actividades económicas que contan cun maior número de traballadores

apórtanos unha perspectiva sincrónica da actividade económica no territorio do pacto. Para obter

unha visión diacrónica debemos observar a evolución do número de persoas afiliadas durante un

período de tempo concreto.

8588; 29%

5183; 17%

3986; 13%

2777; 9%

2106; 7%

2080; 7%

12

51

; 4%

Peso actividades económicas segundo afiliados -xuño 2008

Construción Agricultura, gandeiría

Comercio polo miúdo Hostalaría

Pesca, acuicultura Industria confección e peletería

Administración pública Comercio polo xunto

Transporte terrestre Industria productos alimenticios


72

Se analizamos a evolución do período xuño 2005 – xuño 2008, ollamos como a maioría das

actividades incrementan o número de afiliados. Sen embargo, se focalizamos a observación no

derradeiro ano a situación cambia drasticamente, posto que todas as actividades perden afiliación.


0 2000 4000 6000 8000 10000

xuño 2005

xuño 2006

xuño 2007

xuño 2008

Evolución dos dez sectores con máis peso no Pacto 2005-2008

Industria productos alimenticios Transporte terrestre

Comercio polo xunto Administración pública

Industria confección e peletería Pesca, acuicultura

Hostalaría Comercio polo miúdo

Agricultura, gandeiría Construción


73

AFILIADOS xuño 2005 xuño 2006 xuño 2007 xuño 2008 EVOL 05-08 EVOL 07-08

Construción 7744 8473 8827 8588 10,9% -2,7%

Agricultura, gandeiría 5542 5747 5565 5183 -6,5% -6,9%

Comercio polo miúdo 3475 3980 3998 3986 14,7% -0,3%

Hostalaría 2302 2643 2781 2777 20,6% -0,1%

Pesca, acuicultura 2294 2248 2179 2106 -8,2% -3,4%

Industria confección e

peletería2063 2169 2246 2080 0,8% -7,4%

Administración pública 1263 1104 1540 1463 15,8% -5,0%

Comercio polo xunto 1578 1692 1324 1313 -16,8% -0,8%

Transporte terrestre 1144 1242 1311 1306 14,2% -0,4%

Industria productos

alimenticios1419 1403 1341 1251 -11,8% -6,7%

Táboa 47. Fonte: elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Consellería de Traballo

O estudo das actividades económicas con maior afiliación a nivel municipal amosa a

heteroxeneidade do territorio e a preocupante dependencia do sector da construción en moitos dos

concellos.


74

Concello Actividade económica % afiliados/asConstrución 25,17%Industria da confeccion e da peletaría 16,91%Pesca, acuicultura... 24,69%Construción 18,42%Construción 24,99%Comercio polo miudo 10,45%Pesca, acuicultura... 25,10%Construción 16,60%Comercio polo miudo 14,09%Actividades sanitarias e veterinarias 12,76%Hostalaría 12,34%Administracion publica, defensa... 12,34%Construción 24,34%Agricultura, gandeiría,... 17,78%Construción 28,59%Agricultura, gandeiría,... 26,11%Pesca, acuicultura... 29,85%Hostalaría 17,85%Construción 24,86%Agricultura, gandeiría,... 12,32%Construción 19,92%Pesca, acuicultura... 16,10%Construción 16,58%Pesca, acuicultura... 13,03%Agricultura, gandeiría,... 52,23%Construción 15,12%Construción 17,70%Comercio polo miudo 14,63%Agricultura, gandeiría,... 25,21%Pesca, acuicultura... 16,32%Construción 26,02%Agricultura, gandeiría,... 16,55%Agricultura, gandeiría,... 25,80%Construción 20,22%Construción 26,93%Agricultura, gandeiría,... 14,25%Agricultura, gandeiría,... 25,58%Construción 23,72%

Corcubión

Zas

Vimianzo

Ponteceso

Muros

Malpica

Laracha, A

Coristanco

Fisterra

Laxe

Mazaricos

Muxía

Santa Comba

Dumbría

Actividades económicas con maior afiliación por concello

Cabana

Carballo

Carnota

Camariñas

Cee

Táboa 48. Fonte: elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo


75

Índice de Afiliación:

(Nota Metodolóxica: ao igual que no Plan Aurora, calculamos este índice en lugar da Taxa de Ocupación, debido a non ter datos de Ocupados por concellos, por ser outro dato da EPA. Índice de Afiliación= Nº Afiliados Residentes / habitantes 16-64 anos).

Neste Índice observamos que no 2008 medra en máis

de medio punto a fenda existente entre Galicia e o

Pacto, xa presente nos dous anos anteriores, que

significa que en Galicia hai da orde de 57 afiliados por

cada 100 persoas en idade de traballar (case 5 máis ca

no Pacto).

En 10 dos 19 concellos do Pacto o índice de afiliación

non acada o 50%, é dicir, máis da metade da poboación

entre 16 e 64 anos non está afiliada á seguridade social.

Hai que sinalar que só cinco concellos do Pacto (Zas, A

Laracha, Carballo, Coristanco e Malpica) presentan un

Índice de Afiliación superior á media de Galicia. Os

concellos costeiros do sur do Pacto son os que peores

datos presentan, sobre todo Muros e Fisterra que se

aproximan ao 40% .


Entre un índice do 50% - 57,23% atopamos 4

concellos do Pacto (Santa Comba, Cabana,

Ponteceso e Mazaricos), que superan

lixeiramente o índice medio do territorio. Se

ollamos detidamente o mapa vemos que hai

unha maior afiliación nas comarcas de

Bergantiños, Xallas e Soneira.



76

Índice de Actividade: (Nota Metodolóxica: Calculamos este índice en lugar da Taxa de Actividade debido a non ter os datos de Poboación Activa por concellos (equiparamos Activos a afiliados residentes+parados), por ser un dato da EPA. Índice de Actividade= Afiliados Residentes + Parados Rexistrados / habitantes 16-64 anos).

O Índice de Actividade no territorio do Pacto está a algo

máis de tres puntos por debaixo do índice medio

galego. En Galicia houbo, durante o ano 2008, unha

media de 67 persoas activas por cada 100 persoas en

idade de traballar.

Obsérvase unha gran similitude co Índice de Afiliación,

xa que destacan os mesmos 5 concellos por encima da

media de Galicia (Carballo, Zas, Coristanco, A Laracha e

Malpica). No punto contrario atópanse de novo os

concellos de Fisterra e Muros que se sitúan a máis de

20 puntos de Carballo, que presenta o índice máis alto

(72,30).

O índice medio do Pacto é de 64,37, malia que a

maioría dos concellos (12) sitúanse por debaixo del. Só

Santa Comba está na franxa comprendida entre o índice

medio de Galicia e o provincial.


Entre un Índice dun 60-65% sitúanse os

restantes 7 concellos (Cabana, Ponteceso,

Cee, Laxe, Mazaricos, Vimianzo e Muxía).



77

ACTIVIDADES ECONÓMICAS CON MÁIS PESO NO PACTO

Dentro do Pacto Territorial de Emprego da Costa da Morte as dez actividades económicas que

teñen un maior peso en canto a volume de activos (afiliados e parados rexistrados) son as

seguintes: construción, agricultura e gandeiría, comercio miúdo, hostalaría, confección-peletaría,

pesca, administración pública, industria de produtos alimentarios, comercio por xunto e outras

actividades empresariais.

Para a súa definición analizouse o comportamento de 24 actividades económicas no territorio

entre os meses de xaneiro de 2006 e decembro de 2008, ambos incluídos (en total 36 meses),

tomando como referencia a Clasificación Nacional de Actividades Económicas (CNAE) a 2 díxitos.

As actividades que incluímos son as que permiten o seu tratamento completo, ao dispor tanto dos

datos de afiliación, poboación parada rexistrada e formación. Debido a cuestións de metodoloxía,

que impiden a publicación de datos protexidos polo segredo estatístico, foi imposible analizar todas

as actividades económicas, pero sí están as que contan con máis activos no territorio do Pacto.

Aínda así, as actividades económicas tratadas no presente documento supoñen máis do 90% da

actividade económica xeral do territorio.

O eixo de ordenadas das gráficas representa os 36 meses estudados, mentres que o eixo de

abscisas é dobre. O da dereita representa a proporción entre persoas paradas rexistradas e afiliados

(sobre base cen), mediante as barras verticais de cor granate (afiliados) e salmón (PPR). O da

esquerda indica o número absoluto de activos, representado gráficamente pola línea de cor negra.

As restantes líneas de cores mostran as medias de afiliados para cada un dos tres anos analizados.

A continuación de cada gráfica lévase a cabo unha lectura analítica da evolución da actividade que

representa, na que se incorporan valoracións extraidas do estudo do mercado laboral do territorio

da Costa da Morte. Esta análise incorpora información que non aparece detallada nas

representacións gráficas, como a porcentaxe de afiliados e parados sobre o total das actividades no

Pacto, o peso no pacto,29 e o índice de paro sintético30.

29

peso no pacto: estímase tomando como referencia o 75% da porcentaxe de afiliados e o 25% da porcentaxe de

parados. Calcúlase a efectos de establecer unha orde motivada das actividades analizadas.

30 índice de paro sintético: é o resultado de dividir a media dos tres anos estudados de poboación parada rexistrada

entre a media de activos.


78

CONSTRUCIÓN AFILIADOS - PPR. CNAE 45. CONSTRUCIÓN. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)

Gráfica 36. Fonte: elaboración propia

O comportamento do sector da construción no período analizado (xaneiro 2006 – decembro 2008) foi o

seguinte: rexistrou unhas medias de 8.523 afiliados, 1.787 persoas paradas rexistradas e 10.310 activos

(afiliados + parados).

No referente aos valores medios, no ano 2006 e 2007 os afiliados representaban respectivamente o 82,66%

e 84,45% dos activos, pasando no 2008 ao 80,91%. Obsérvase unha certa estacionalidade, xa que os picos

máis baixos de afiliación, e polo tanto os máis altos de paro, danse durante os meses de inverno.

Comparando esta actividade coa totalidade da actividade económica no territorio do Pacto, vemos que o

21,37% de afiliados da Costa da Morte pertencen á actividade da construción, así como o 19,01% das

persoas paradas rexistradas e o 20,94% dos activos do Pacto (que obtemos pola suma de afiliados e

parados).

A construción acada o maior peso das actividades da Costa da Morte: 20,78%. Polo que respecta ao índice

sintético de paro é do 17,33%.

Observando as gráficas vemos como o período de maior afiliación entre o ano 2007 e mediados do 2008,

momento a partir do cal descenderon os valores por debaixo dos do 2006, os máis baixos en todo o período

analizado. As maiores porcentaxes de paro rexistráronse en novembro e decembro do 2008 e a liña de

activos amósase bastante estable, cunha lixeira tendencia ascendente que permanece entre os 10.000 e

11.000 activos.

400045005000550060006500700075008000850090009500100001050011000

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xan-0

6

Fe

b-0

6

Mar-

06

Abr-

06

Mai-

06

Xuñ-0

6

Xull-

06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan-0

7

Feb-0

7

Mar-

07

Abr-

07

Mai-

07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan-0

8

Fe

b-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-

08

Xuñ-0

8

Jul-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8

% Afiliados % PPR % Afiliados s/ Total 2006

% Afiliados s/ Total 2007 % Afiliados s/ Total 2008 Total Activos


79

AGRICULTURA AFILIADOS - PPR. CNAE 01. AGRICULTURA – GANDERÍA. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


O comportamento do sector agrogandeiro durante os tres anos que abarca o estudo foi o seguinte: rexistrou

unhas medias de 5.468 afiliados, 74 persoas paradas rexistradas e 5.542 activos (afiliados + parados).

Se continuamos falando de valores medios, no ano 2006 e 2007 os afiliados representaban respectivamente

o 98,70% e 98,77% dos activos, pasando no 2008 ao 98,49%. Queda clara, pois, a grande estabilidade da

afiliación neste sector, que podería deberse ao feito de tratarse dunha actividade na que prima moi

maioritariamente o autoemprego e na que a contratación é moi escasa .


13,71% de afiliados da Costa da Morte pertencen á actividade agro-gandeira, así como o 0,79% das persoas

paradas rexistradas e o 11,26% dos activos do Pacto (que obtemos pola suma de afiliados e parados).

A agricultura e gandería acadan o segundo maior peso das actividades da Costa da Morte: 10,48%. Polo que

respecta ao índice sintético de paro (media de persoas paradas rexistradas / media de activos) é do 1,34%.

Observando as gráficas atopamos o momento de maior afiliación en maio do ano 2006 (5774 afiliados), e

vemos como dende entón foi descendendo lenta e constantemente ata decembro de 2008, o último mes

analizado e o de menor afiliación do período (5.026). As maiores porcentaxes de paro rexistráronse durante

o último semestre de 2008. A liña de activos amosa un declive suave pero imparable.

400045005000550060006500700075008000850090009500100001050011000

95%

96%

97%

98%

99%

100%

Xan-0

6

Fe

b-0

6

Mar-

06

Abr-

06

Mai-06

Xuñ-0

6

Xull-

06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan-0

7

Fe

b-0

7

Mar-

07

Abr-

07

Mai-07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan-0

8

Fe

b-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-08

Xuñ-0

8

Jul-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




80

COMERCIO POLO MIÚDO AFILIADOS - PPR. CNAE 52. COMERCIO MIÚDO. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


O sector do Comercio pólo miúdo tivo o seguinte comportamento no período 2005 - 2008: rexistrou unhas

medias de 3950 afiliados, 463 persoas paradas rexistradas e 4413 activos.


o 88,77% e 90,17% dos activos, pasando no 2008 ao 89,58%. As maiores porcentaxes de afiliación danse no

2º semestre do ano 2007.


9,90% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector do Comercio polo miúdo, así coma o 4,95% das

persoas paradas rexistradas e o 8,96% dos activos do Pacto.

O peso do Comercio pólo miúdo na actividade económica da Costa da Morte é do 8,67%. Polo que respecta

ao índice sintético de paro é do 10,49%, e mantense moi estable dende o 2º semestre do 2006.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación foi no 2º semestre do ano 2007, e o de

menor no 2º semestre do 2005, que presentou tamén as maiores porcentaxes de paro. A liña de activos

oscila entre as 4000-4500 persoas, presentando unha case total estabilidade dende o 2006: arredor das 4500

persoas.

3000

3500

4000

4500

5000

5500

6000

6500

7000

7500

8000

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xa

n-0

6

Fe

b-0

6

Mar-

06

Abr-

06

Mai-06

Xu

ñ-0

6

Xull-

06

Ag

o-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xa

n-0

7

Fe

b-0

7

Mar-

07

Abr-

07

Mai-07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ag

o-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xa

n-0

8

Fe

b-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-08

Xu

ñ-0

8

Jul-08

Au

g-0

8

Se

p-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




81

HOSTALARÍA AFILIADOS - PPR. CNAE 55. HOSTALARÍA. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


No período analizado (xaneiro 2006 – decembro 2008) o comportamento do sector da Hostalaría foi o

seguinte: rexistrou unhas medias de 2687 afiliados, 773 persoas paradas rexistradas e 3460 activos.

En canto ao resto de valores medios, no ano 2006 e 2007 os afiliados representaban respectivamente o

77,49% e 78,06% dos activos, pasando no 2008 ao 77,45%. As maiores porcentaxes de afiliación danse no 3º

trimestre do ano 2008.


6,74% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector da Hostalaría, así coma o 8,26% das persoas

paradas rexistradas e o 7,02% dos activos do Pacto.

O peso da Hostalaría na actividade económica da Costa da Morte é do 7,12%. Polo que respecta ao índice

sintético de paro (media de persoas paradas rexistradas / media de activos) é do 22,33%, e diminuíu

lixeiramente nos dous últimos anos.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación deuse no 3º trimestre do ano 2008, e o

de menor no 1º trimestre do 2006, que implica tamén as maiores porcentaxes de paro. A liña de activos

oscila entre as 3000 e 3800 persoas, presentando unha tendencia ascendente dende o 2006 e moi marcada

póla estacionalidade nos momentos de maior afiliación (cumios no 3º trimestre do ano e vales entre estes

períodos).

2000

2200

2400

2600

2800

3000

3200

3400

3600

3800

4000

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xan-0

6

Fe

b-0

6

Mar-

06

Abr-

06

Mai-06

Xuñ-0

6

Xull-

06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan-0

7

Fe

b-0

7

Mar-

07

Abr-

07

Mai-07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan-0

8

Fe

b-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-08

Xuñ-0

8

Jul-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




82

CONFECCIÓN AFILIADOS - PPR. CNAE 18. CONFECCIÓN E PELETARÍA. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


O sector da Confección e peletaría presentou os seguintes datos no trienio analizado: rexistrou unhas




primeiro e último cuadrimestre do ano 2007.


5,41% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector da Confección e peletaría, así coma o 9,72% das


O peso da Confección e peletaría na actividade económica da Costa da Morte é do 6,49%, mentres que o

índice sintético de paro é do 29,64%.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación é no 1º e 3º cuadrimestre do ano 2007,

e o de menor no segundo semestre do 2008, que implica tamén as maiores porcentaxes de paro. A liña de

activos sufre pequenas oscilacións, pero mantense arredor das 3000 persoas en todo o período.

100015002000250030003500400045005000550060006500700075008000

60%

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xan

-06

Feb

-06

Mar-

06

Abr-

06

Mai-

06

Xuñ

-06

Xull-

06

Ag

o-0

6

Set-

06

Ou

t-0

6

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan

-07

Feb

-07

Mar-

07

Abr-

07

Mai-

07

Xuñ

-07

Xu

ll-0

7

Ago

-07

Set-

07

Ou

t-0

7

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan

-08

Feb

-08

Mar-

08

Abr-

08

Mai-

08

Xu

ñ-0

8

Jul-

08

Aug

-08

Sep

-08

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




83

PESCA AFILIADOS - PPR. CNAE 5. PESCA. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


O sector da Pesca e a acuicultura entre xaneiro de 2006 e decembro de 2008 foi o seguinte: rexistrou unhas




2º semestre do ano 2008.


5,61% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector da Pesca, acuicultura, así coma o 2,67% das


O peso da Pesca, acuicultura na actividade económica da Costa da Morte é do 4,87%. Polo que respecta ao

índice sintético de paro é do 10,04%, e mantense bastante estable en todo o período analizado.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación é no 2º semestre do ano 2008, e o de

menor no 2º trimestre do 2007, que implica tamén as maiores porcentaxes de paro. A liña de activos case

non oscila e permanece arredor das 2500 persoas en todo o período.

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

5500

6000

6500

7000

7500

8000

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xan-0

6

Fe

b-0

6

Ma

r-06

Abr-

06

Mai-06

Xuñ-0

6

Xull-

06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan-0

7

Fe

b-0

7

Ma

r-07

Abr-

07

Mai-07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan-0

8

Fe

b-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-08

Xuñ-0

8

Jul-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




84

ADMINISTRACIÓN PÚBLICA AFILIADOS - PPR. CNAE 75. ADMÓN. PÚBLICA. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


O sector da Administración Pública presenta os seguintes datos: rexistrou unhas medias de 1.459 afiliados,

538 persoas paradas rexistradas e 1.998 activos (afiliados + parados).


o 67,11% e 76,50% dos activos, pasando no 2008 ao 74,60%. As maiores porcentaxes de afiliación

prodúcense durante os meses centrais do ano.


3,65% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector da Administración Pública, así como o 5,75% das


O peso do sector da Administración Pública na actividade económica da Costa da Morte é de 4,18%. Polo

que respecta ao índice sintético de paro é do 26,95%, se ben a tendencia dos últimos dous anos marca unha

leve melloría.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación é durante os meses de verán do ano

2007, e o de menor no primeiro semestre do 2006. As maiores porcentaxes de paro danse tamén no

primeiro semestre de 2006. A liña de activos presenta un comportamento moi irregular, con flutuacións

entre as mil e as mil oitocentas persoas.

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

2400

50%

55%

60%

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xa

n-0

6

Fe

b-0

6

Ma

r-06

Abr-

06

Ma

i-06

Xu

ñ-0

6

Xu

ll-06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

No

v-0

6

De

c-0

6

Xa

n-0

7

Fe

b-0

7

Ma

r-07

Abr-

07

Ma

i-07

Xuñ-0

7

Xu

ll-07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

No

v-0

7

De

c-0

7

Xa

n-0

8

Fe

b-0

8

Ma

r-08

Abr-

08

Ma

i-08

Xu

ñ-0

8

Ju

l-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

No

v-0

8

De

c-0

8




85

INDUSTRIA PRODUCTOS ALIMENTARIOS AFILIADOS - PPR. CNAE 15. IND. PROD. ALIMENTAR. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


No período analizado (xaneiro 2006 – decembro 2008) o comportamento do sector da industria de produtos

alimenticios e bebidas foi o seguinte: rexistrou unhas medias de 1.288 afiliados, 436 persoas paradas

rexistradas e 1.724 activos (afiliados + parados).


o 76,60% e 75,11% dos activos, pasando no 2008 ao 72,24%. Observamos unha grande estacionalidade, cun

aumento significativo da afiliación no verán.


3,23% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector da industria de produtos alimenticios e bebidas,

así como o 4,66% das persoas paradas rexistradas e o 3,50% dos activos do Pacto.

O peso da industria de produtos alimenticios e bebidas na actividade económica da Costa da Morte é de

3,59%. Polo que respecta ao índice sintético de paro é do 25,29%, e a súa tendencia é claramente negativa.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación foron os meses centrais do ano 2006, e

os menores os meses de decembro dos tres anos estudados. As maiores porcentaxes de paro danse nos

meses de decembro, xaneiro e febreiro de cada ano. A liña de activos presenta un comportamento moi

irregular, con flutuacións entre as mil cincocentas e mil novecentas persoas.

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

60%

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xan-0

6

Feb-0

6

Mar-

06

Abr-

06

Mai-06

Xuñ-0

6

Xull-

06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan-0

7

Feb-0

7

Mar-

07

Abr-

07

Mai-07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan-0

8

Feb-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-08

Xuñ-0

8

Jul-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




86

COMERCIO POR XUNTO AFILIADOS - PPR. CNAE 51. COMERCIO POR XUNTO. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


No período analizado (xaneiro 2006 – decembro 2008) o comportamento do sector do comercio por xunto e

intermediarios do comercio foi o seguinte: rexistrou unhas medias de 1.434 afiliados, 194 persoas paradas

rexistradas e 1.628 activos (afiliados + parados).


o 88,84% e 87,62% dos activos, pasando no 2008 ao 87,59%. Observamos unha certa estacionalidade, con

picos máis altos de afiliación nos meses centrais do ano e maior paro no primeiro e último trimestres.


3,60% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector do comercio por xunto, así como o 2,07% das


O peso do comercio por xunto na actividade económica da Costa da Morte é de 3,22%, entanto que o

índice sintético de paro é do 11,92%.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación foi no ano 2006, e os menores no

segundo semestre do 2008, coincidindo coas maiores porcentaxes de paro. A liña de activos tivo un brusco

descenso en xaneiro de 2007, en que pasou de oscilar na franxa dos 1800 a facelo na dos 1400.

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

80%

85%

90%

95%

100%

Xan-0

6

Fe

b-0

6

Ma

r-06

Abr-

06

Ma

i-06

Xu

ñ-0

6

Xu

ll-06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

No

v-0

6

De

c-0

6

Xa

n-0

7

Fe

b-0

7

Ma

r-07

Abr-

07

Mai-07

Xu

ñ-0

7

Xu

ll-07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

No

v-0

7

De

c-0

7

Xa

n-0

8

Fe

b-0

8

Ma

r-08

Abr-

08

Ma

i-08

Xu

ñ-0

8

Ju

l-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

No

v-0

8

De

c-0

8




87

OUTRAS ACTIVIDADES EMRPESARIAIS AFILIADOS - PPR. CNAE 74. OUTRAS ACT. EMPRESARIAIS. PACTO COSTA DA MORTE (01/2006 - 12/2008)


O sector de Outras actividades empresariais engloba unha ampla diversidade de actividades económicas:

actividades xurídicas e de contabilidade, auditoría e asesoría fiscal, servizos técnicos de arquitectura e

enxeñería, publicidade, selección e colocación de persoal, actividades industriais de limpeza, fotografía,

envasado e empaquetado por conta de terceiros, secretaría, tradución e reprografía, deseño non industrial e

decoración de interiores e actividades de centro de chamadas.

No período analizado (xaneiro 2006 – decembro 2008) este sector rexistrou unhas medias de 877 afiliados,

670 persoas paradas rexistradas e 1547 activos.


o 58,43% e 56,72% dos activos, pasando no 2008 ao 55,25%.


2,20% de afiliados da Costa da Morte pertencen ao sector de Outras actividades empresariais, así coma o

7,15% das persoas paradas rexistradas e o 3,14% dos activos do Pacto.

O peso de Outras actividades empresariais na actividade económica da Costa da Morte é do 3,44%. Polo que

respecta ao índice sintético de paro é do 43,28%, e foi aumentando nos últimos 2 anos.

Observando as gráficas vemos como o momento de maior afiliación é no 2º semestre do ano 2006, e o de

menor no 2º semestre do 2008, que implica tamén as maiores porcentaxes de paro. A liña de activos ten

unha tendencia ascendente debido á influencia do paro, partindo de algo menos das 1500 persoas no 2006

ata superar ben esa cifra no 2008.

1000

1500

2000

2500

3000

50%

55%

60%

65%

70%

75%

80%

85%

90%

95%

100%

Xan-0

6

Fe

b-0

6

Ma

r-06

Abr-

06

Mai-06

Xuñ-0

6

Xull-

06

Ago-0

6

Set-

06

Out-

06

Nov-0

6

Dec-0

6

Xan-0

7

Fe

b-0

7

Ma

r-07

Abr-

07

Mai-07

Xuñ-0

7

Xull-

07

Ago-0

7

Set-

07

Out-

07

Nov-0

7

Dec-0

7

Xan-0

8

Fe

b-0

8

Mar-

08

Abr-

08

Mai-08

Xuñ-0

8

Jul-08

Aug-0

8

Sep-0

8

Oct-

08

Nov-0

8

Dec-0

8




88

Paro Rexistrado:

(Nota Metodolóxica: Datos de paro rexistrado a 31 de decembro de cada ano. A partir de maio do 2005 o INEM incluíu nas estatísticas de paro rexistrado a 3 colectivos inicialmente non previstos na Orde de 1985: os demandantes estranxeiros, os demandantes que teñen suspendida a demanda e os demandantes no período de inactividade dun contrato laboral fixo descontinuo, de aí que para poder comparar os datos dos concellos se aplicase o factor de corrección da provincia da Coruña).

Tanto no Pacto coma en Galicia a variación no período 2001-2008 supón un forte incremento da

porcentaxe de paro (o 11,18% no Pacto e o 9,5% en Galicia), debido fundamentalmente aos malos

datos do último ano. O paro aumenta en todos os concellos, agás en Mazaricos (-24,31%),

Corcubión (-3,72%) e Zas, onde se mantén.

PARO REXISTRADO POR XÉNERO

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tend.01-08

Pacto 9478 10016 11185 11328 10284 9385 9343 11280 11,18%

Homes 4663 4576 4871 4949 4227 3622 3552 4950 13,76%

Mulleres 4811 5431 6309 6575 6057 5763 5791 6330 8,77%

Galicia 166761 179850 188407 184680 178676 160666 154982 189903 9,50%

Homes 65790 71805 75071 73190 69155 60245 59090 83966 23,91%

Mulleres 100971 108045 113336 111489 109521 100421 95892 105937 0,25%

Táboa 51. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). Elaboración propia.

Dáse unha notable diferenza na variación por sexos, posto que no Pacto a porcentaxe de paro

masculino medrou o 13,76% fronte a un aumento dun 23,91% en Galicia. Sen embargo, o

desemprego feminino en Galicia só aumentou un 0,25%, por un 8,77% no Pacto, evidenciando a

maior fraxilidade do emprego feminino na Costa da Morte. Cabe sinalar que a porcentaxe do paro

rexistrado por sexos no 2008 é similar nos dous territorios (44% masculino e 56% feminino), pero no

2001 as diferenzas eran bastante acusadas (as cifras igualáronse polo descenso do 0,25% do paro

feminino en Galicia e o seu aumento; na mesma proporción; no Pacto):


89

39,45%

60,55%

Galicia 2001

44,22%

55,78%

Galicia 2008

PARO REXISTRADO POR XÉNERO

Gráficas 46, 47, 48 e 49. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). Elaboración propia.

Gráfica 50. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). Elaboración propia.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

HOMES PACTO HOMES GALICIA MULLERES PACTO MULLERES GALICIA

Variación 2001-2008 do Paro rexistrado (%)Pacto - Galicia

49,20%

50,76%

Pacto 2001 Homes

Mulleres

43,88%

56,12%

Pacto 2008


90

Como sinalamos anteriormente o paro rexistrou, entre 2001 e 2008, unha tendencia de incremento

en todos os concellos do Pacto, agás Mazaricos e Corcubión.

Esta tendencia á subida do paro dáse en

maior medida en 5 concellos, que acadaron

un incremento comparativo de máis do 15%.

Destaca Camariñas, onde esta tendencia ao

incremento alcanzou o 32,65%. Séguenlle

Laxe e Muros, con máis do 19%, e Cabana e

Carballo que rexistraron arredor do 17%.

O caso de Mazaricos resulta especial, porque

foi o único concello no que diminuíu o paro

tanto en homes coma en mulleres, aínda que

cunha diferenza notable entre eles, o 20% no

caso dos homes e só o 1,45% no das mulleres.

No caso de Corcubión obsérvase, pola contra,

que a baixada do paro se debeu á tendencia

favorable que mantivo o desemprego

feminino, que diminuíu un 16,4%, a maior

baixada en todo o Pacto e a tendencia inversa

ao paro feminino rexistrado en Galicia, que

subiu neste período un 0,25%. Outros

concellos do Pacto nos que baixou o

desemprego feminino foron Coristanco e Zas,

arredor do 8 e 7% respectivamente.

Táboa 52. Fonte: Cª Traballo e elaboración propia


91

PARO REXISTRADO, POR IDADES:

Para levar a cabo a análise do paro por idades establecemos tres tramos: menores de 25 anos, entre

25 e 45, e maiores de 45, coa correspondente división en función do xénero.

Home Muller Home Muller Home Muller

2000 502 677 2242 2830 2242 1252

2001 529 645 2060 2923 2098 1245

2002 528 701 1926 3225 2167 1508

2003 629 769 2086 3730 2194 1808

2004 572 705 1976 3812 2241 2056

2005 469 617 1677 3543 2081 1897

2006 376 462 1406 3277 1840 2024

2007 354 421 1342 3212 1856 2158

2008 552 437 2117 3493 2281 2400

<25 25 - 45 >45

Táboa 53. Fonte: Elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Cª de Traballo

Observamos que o paro feminino aumentou considerablemente máis que o masculino, sobre todo

para as maiores de 45 anos, que practicamente dobran a cifra que había no ano 2000. Tamén o

colectivo de mulleres entre 25 e 45 anos sofre un incremento substancial, manténdose como a

franxa de idade e sexo que concentra maior número de persoas desempregadas. Só no caso das

menores de 25 anos o paro descendeu na última década. No caso dos homes, ata o ano 2007 todos

os colectivos sufrían un descenso practicamente constante, pero os efectos da crise fixéronse notar

no ano 2008 e o paro xa é lixeiramente maior para os menores de 25 e os maiores de 45 anos. O

colectivo de 25 a 45 aínda non alcanzara a finais de 2008 as cifras do 2000.

Gráfica 51. Fonte: Elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Cª de Traballo

Na gráfica anterior observamos o peso de cada un dos tramos de idade no desemprego cada un dos

anos estudados.

0,0% 20,0% 40,0% 60,0% 80,0% 100,0%

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

Paro por idades e xénero no Pacto <25 Home

<25 Muller

25 - 45 Home

25 - 45 Muller

>45 Home

>45 Muller


92

Á hora de comparar os datos con Galicia vemos que as peores cifras do territorio do Pacto danse

para os homes maiores de 45 anos, que representan un 20,2% de todos os desempregados do

territorio por un 15,9% no caso de Galicia. Ao contrario sucede co colectivo masculino de 25 a 45

anos, que suman o 18,8% dos parados da Costa da Morte e o 22,5% de Galicia. O resto de tramos

móvense en diferenzas de menos dun punto porcentual.

Home Muller Home Muller Home Muller

Cabana 13 12 56 99 80 82

Camariñas 28 23 108 170 101 131

Carballo 162 107 529 954 480 654

Carnota 16 7 70 104 54 70

Cee 37 26 129 220 116 133

Corcubión 7 7 34 37 23 25

Coristanco 34 19 107 156 162 138

Dumbría 9 10 64 71 50 44

Fisterra 19 12 84 130 51 77

Laracha, A 40 30 131 248 170 175

Laxe 13 17 51 94 60 73

Malpica 15 18 86 140 73 77

Mazaricos 18 15 50 65 93 33

Muros 22 22 160 243 124 150

Muxía 23 27 72 117 87 115

Ponteceso 19 17 85 132 73 69

Santa Comba 42 30 129 249 255 169

Vimianzo 21 28 98 178 132 131

Zas 14 10 74 86 97 54

PACTO 552 437 2117 3493 2281 2400

A Coruña 4093 3083 16889 23613 12353 15736

Galicia 11001 8436 42720 58028 30245 39473

<25 25 - 45 >452008

Táboa 54. Fonte: Elaboración propia a partir de datos proporcionados pola Cª de Traballo

Na análise por concellos atopamos grandes contrastes. Nos menores de 25 anos, Mazaricos é o

único concello que supera a porcentaxe galega, mentres nas mulleres desa mesma idade

acompáñano outros cinco: Corcubión, Laxe, Malpica, Muxía e Vimianzo.

Corcubión, Fisterra e Dumbría superan a porcentaxe galega de homes parados que teñen entre 25 e

45 anos, e en oito concellos sucede o mesmo para as mulleres dese rango.

En canto aos maiores de 45, só Fisterra está por debaixo da porcentaxe galega no caso dos homes, e

no das mulleres son 7 concellos os que están nesa situación: Cee, Corcubión, Dumbría, Malpica,

Mazaricos, Ponteceso, Santa Comba e Zas.


93

PARO REXISTRADO, POR SECTORES DE ACTIVIDADE:

(Nota Metodolóxica: Datos de paro rexistrado a 31 de decembro de cada ano. A partir de maio do 2005 o INEM incluíu nas estatísticas de paro rexistrado a 3 colectivos inicialmente non previstos na Orde de 1985: os demandantes estranxeiros, os demandantes que teñen suspendida a demanda e os demandantes no período de inactividade dun contrato laboral fixo descontinuo, de aí que se aplicase o factor de corrección da provincia da Coruña ós datos dos concellos para poder comparalos).

Agric/Gand. Industria Construc. Serv. Sen Empr.

Pacto 2001 4,51% 20,67% 22,66% 37,43% 14,03%

2002 3,86% 22,44% 21,79% 36,45% 14,65%

2003 3,56% 22,75% 21,57% 39,38% 12,05%

2004 3,37% 23,66% 21,10% 40,73% 10,37%

2005 3,89% 23,80% 20,64% 40,43% 11,23%

2006 3,78% 24,23% 19,44% 40,53% 12,02%

2007 3,91% 24,75% 19,01% 39,91% 12,43%

2008 3,73% 23,48% 23,58% 38,09% 11,13%

Galicia 2001 2,74% 18,11% 10,94% 50,71% 17,50%

2002 2,65% 17,44% 11,40% 51,22% 17,29%

2003 2,76% 16,89% 11,71% 52,43% 16,20%

2004 2,97% 16,37% 11,77% 54,38% 14,51%

2005 3,01% 16,32% 11,21% 55,33% 14,13%

2006 3,15% 16,04% 10,66% 55,53% 14,63%

2007 3,22% 15,80% 10,92% 55,16% 14,89%

2008 3,06% 15,93% 14,29% 54,27% 12,45%


Porcentaxe de paro rexistrado por sectores

4,51%

20,67%

22,66%37,43%

14,03%

Pacto 2001

2,74%

18,11%

10,94%

50,71%

17,50%

Galicia 2001 Agric/Gand.

Industria

Construc.

Serv.

Sen Empr.


94

3,06%15,93%

14,29%

54,27%

12,45%

Galicia 2008

Gráficas 52, 53, 54 e 55. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). Elaboración propia.

En canto ao paro rexistrado por sectores de actividade, tal e como se deduce da táboa e as gráficas

anteriores, hai diferentes tendencias no Pacto e en Galicia ao comparar o ano 2001 co 2008:

No Pacto baixou algo máis de medio punto o paro rexistrado na agricultura/gandería, que rexistra

no 2008 un 3,7%. Tamén descendeu no colectivo de persoas sen emprego anterior, case 3 puntos,

situándose no 11,3%. Pola contra, subiu cerca de 3 puntos na industria (acadando o 23,48%), preto

do 1% na construción, ata o 23,58%, e algo máis de medio punto nos servizos.

Na Comunidade Galega, pola contra, subiu tres décimas o paro rexistrado na agricultura/gandería

(3,06%) e baixou na industria algo máis de 2 puntos (15,93%). Pero onde máis diminuíu foi nas

persoas sen emprego anterior, arredor dos 5 puntos (queda no 12,45%). A construción e o sector

servizos presentan un incremento semellante, que se aproxima ao 3,5%, para deixar as súas

respectivas porcentaxes no 14,29% e o 54,27% respectivamente.

A modo de resumo, no 2008 a situación é a seguinte:

Sector primario:

Semellanza no paro rexistrado neste sector entre o Pacto e Galicia (2,74 – 3,06%).

Os concellos con maior porcentaxe de paro rexistrado neste sector coinciden cos portos pesqueiros

máis importantes: Camariñas, Fisterra, Malpica, Muxía, Muros ou Ponteceso.

Industria:

Sete puntos e medio máis de paro no Pacto (case 1 de cada 4 persoas paradas).

A maior porcentaxe de paro industrial rexístrana os concellos de Bergantiños, onde todos alcanzan

o 30%.

3,73%

23,48%

23,58%

38,09%

11,13%

Pacto 2008


95

Construción:

Arredor de 9 puntos máis de paro no Pacto (case 1 de cada 4 persoas paradas).

Os concellos con máis paro na construción foron Mazaricos, Zas, Dumbría, Coristanco e Vimianzo.

Servizos:

16 puntos menos de paro no Pacto.

As maiores porcentaxes de Paro son para Corcubión, Fisterra, Santa Comba, Cee e Muros.

Persoas sen emprego anterior:

Certa semellanza entre o Pacto e Galicia, con aproximadamente un punto menos para o primeiro

(12%). Este sector rexistra maior porcentaxe de paro en Camariñas e Muxía.

Nas seguintes gráficas pódese ver a evolución do paro rexistrado por sectores de actividade, tanto

no Pacto coma en Galicia, dende o 2001 e ata o 2008:

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Evolución do paro rexistrado por sectores de actividade (%)Pacto 2001-2008



96

Gráficas 56 e 57. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). Elaboración propia.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

55%

60%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Evolución do paro rexistrado por sectores de actividade (%)Galicia 2001-2008



97

Paro rexistrado en menores de 25 anos:

(Nota Metodolóxica: Datos de paro rexistrado a 31 de decembro de cada ano. A partir de maio do 2005 o INEM incluíu nas estatísticas de paro rexistrado a 3 colectivos inicialmente non previstos na Orde de 1985: os demandantes estranxeiros, os demandantes que teñen suspendida a demanda e os demandantes no período de inactividade dun contrato laboral fixo descontinuo, de aí que se aplicase o factor de corrección da provincia da Coruña ós datos dos concellos para poder comparalos).

Na táboa e na gráfica podemos ver a porcentaxe de paro que representa o grupo de persoas

menores de 25 anos en relación ao total de parados e tamén a súa evolución do 2001 ao 2007:

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Cabana 14,44% 13,57% 14,33% 14,81% 13,55% 10,04% 12,45% 7,89%

Camariñas 16,81% 15,89% 20,17% 15,27% 15,17% 17,60% 8,80% 10,00%

Carballo 13,68% 13,49% 14,40% 13,99% 12,56% 8,82% 9,65% 10,28%

Carnota 16,67% 16,28% 15,36% 12,38% 9,22% 9,35% 10,85% 7,72%

Cee 12,58% 14,37% 13,26% 10,29% 8,47% 9,36% 10,20% 10,54%

Corcubión 8,41% 12,69% 10,64% 13,77% 15,79% 15,09% 7,77% 11,76%

Coristanco 11,63% 9,14% 12,28% 13,22% 10,50% 7,16% 7,00% 9,41%

Dumbría 16,83% 14,42% 13,72% 13,79% 10,92% 11,58% 8,49% 8,30%

Fisterra 21,78% 25,90% 26,97% 17,98% 16,81% 18,09% 17,51% 9,06%

Laracha, A 14,10% 13,46% 12,54% 13,55% 11,47% 9,08% 8,39% 9,67%

Laxe 11,48% 15,69% 12,74% 14,17% 12,50% 11,44% 8,96% 10,79%

Malpica 15,79% 14,79% 15,97% 12,44% 12,42% 8,19% 6,38% 8,78%

Mazaricos 12,42% 13,51% 12,83% 10,84% 8,99% 11,72% 6,49% 13,69%

Muros 11,89% 11,29% 14,49% 10,34% 10,67% 8,21% 8,85% 6,50%

Muxía 18,08% 20,63% 18,43% 13,60% 15,12% 10,36% 10,99% 12,79%

Ponteceso 19,62% 14,24% 16,35% 14,16% 13,07% 12,45% 14,39% 10,03%

Santa Comba 12,16% 13,40% 10,18% 9,68% 10,18% 8,26% 4,73% 8,98%

Vimianzo 13,03% 13,98% 13,99% 8,22% 10,53% 9,02% 5,77% 9,09%

Zas 15,17% 11,18% 9,90% 11,08% 10,28% 9,13% 9,41% 7,72%

Pacto 14,13% 14,03% 14,29% 12,45% 11,81% 9,80% 9,05% 9,61%

Galicia 16,76% 16,36% 15,61% 13,93% 13,92% 12,23% 11,40% 11,40%

Porcentaxe de Paro que representan os < 25 anos


Observamos que a tendencia é similar, aínda que resulta máis favorable ao Pacto, xa que as persoas

paradas menores de 25 anos sempre supuxeron unha porcentaxe menor ca na Comunidade Galega,

arredor dos 2 puntos en todo o período. Tamén se conclúe que o paro neste grupo de idade (< 25

anos) foi diminuíndo a medida que transcorría o tempo, pero no 2008 incrementouse en medio

punto no Pacto mentres que en Galicia se mantivo inalterado.

No período 2001-2007, Fisterra foi o concello con máis paro entre as persoas menores de 25 anos.

Sen embargo, reduciuno á metade no 2008, mentres que Mazaricos o duplicou, converténdose no

concello do territorio con maior porcentaxe de paro entre os menores de 25 anos.

Se valoramos a evolución por sexos, vemos o seguinte:


98

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Homes 11,33% 11,54% 12,87% 11,54% 11,10% 10,38% 9,97% 11,15%

Mulleres 13,41% 12,94% 12,22% 10,72% 10,19% 8,02% 7,27% 6,90%

Homes 13,52% 14,50% 14,50% 13,78% 14,70% 13,44% 12,97% 13,10%

Mulleres 14,90% 13,76% 12,84% 11,21% 10,66% 9,37% 8,54% 7,96%

Porcentaxe de Paro que representan os < 25 anos

Pacto

Galicia


Tanto no Pacto coma en Galicia destaca a tendencia do paro feminino de menos de 25 anos, que

descendeu ata situarse por debaixo do masculino, acadando no 2008 4 puntos menos no Pacto e 5

menos en Galicia. Nas gráficas apréciase mellor esta evolución:

Gráficas 59 e 60. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). Elaboración propia.

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Porcentaxe de paro menores de 25 anos - Pacto

Homes Mulleres

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Porcentaxe de paro menores de 25 anos - Galicia

Homes Mulleres


99

Parados de Longa Duración:

(Nota Metodolóxica: consideramos parados de longa duración aos demandantes inscritos durante 12 ou máis meses. Debido ao segredo estatístico non se coñecen os datos exactos e traballamos cunha marxe de erro medio no período 2005-2008 cifrada nun -1,30%).

Pacto Total Homes % Mulleres %

2005 4.280 1.501 35,07% 2.779 64,93%

2006 4.017 1.371 34,13% 2.646 65,87%

2007 3.847 1.264 32,86% 2.583 67,14%

2008 4.004 1.421 35,49% 2.583 64,51%

Galicia Total Homes % Mulleres %

2005 69.866 21.197 30,34% 48.669 69,66%

2006 65.175 19.625 30,11% 45.550 69,89%

2007 59.453 17.564 29,54% 41.889 70,46%

2008 61.531 19.253 31,29% 42.278 68,71%

Parados L.D. por xénero

Táboa 58. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración Propia.

Pacto Total Homes Mulleres2005 41,62% 35,51% 45,88%

2006 42,80% 37,85% 45,91%

2007 41,18% 35,59% 44,60%

2008 35,50% 28,71% 40,81%

Galicia Total Homes Mulleres2005 39,10% 30,65% 44,44%

2006 40,57% 32,58% 45,36%

2007 38,36% 29,72% 43,68%

2008 32,40% 22,93% 39,91%

Peso do paro LD por xénero

Táboa 59. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración Propia.

Na 1ª táboa vemos a evolución dos últimos 4 anos e pódese observar que tanto no Pacto coma en

Galicia a tendencia era de redución do número de parados de longa duración, ata que no 2008 se

inverteu (situouse no Pacto en valores absolutos do 2006). Atendendo á distribución por sexos,

atopamos situacións similares no Pacto e na Comunidade Autónoma:

Existe un claro predominio das mulleres como perfil de persoas paradas de longa duración,

tendencia aínda máis acentuada en Galicia que no Pacto.


100

No 2008 a distribución porcentual por razón de sexo acada no Pacto valores do 2005 (35% homes e

64% mulleres), amosando unha variación de 3 puntos respecto ao ano anterior (aumentan os

homes parados de longa duración e diminúen as mulleres). Galicia marca no 2008 unha diferenza de

4 puntos respecto á distribución porcentual por razón de sexo no Pacto (31% homes e 68%

mulleres) e tamén respecto ao 2007 aumentan os homes e diminúen as mulleres a razón de 2

puntos porcentuais.

Na segunda táboa vemos que as persoas paradas de longa duración supoñían, ata o 2007, arredor

dun 41% das persoas paradas rexistradas no Pacto e dun 39% das de Galicia. No 2008, ámbolos

dous territorios rexistraron unha baixada porcentual de 6 puntos no peso das persoas paradas de

longa duración respecto ás persoas paradas rexistradas.

Gráficas 61 e 62. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración propia.

0,00%5,00%

10,00%15,00%20,00%25,00%30,00%35,00%40,00%45,00%50,00%

2005 2006 2007 2008

Peso paro L.D. por xénero no Pacto

Homes Mulleres

0,00%

5,00%

10,00%

15,00%

20,00%

25,00%

30,00%

35,00%

40,00%

45,00%

50,00%

2005 2006 2007 2008

Peso paro LD por xénero en Galicia

Homes Mulleres


101

Observando a distribución por sexos no período 2005-2007, vemos que os homes parados de longa

duración supoñen arredor dun 36% de tódolos homes parados do Pacto e un 31% en Galicia (28 e

22% respectivamente no 2008). As mulleres paradas de longa duración acadan o 45% de tódalas

mulleres paradas do Pacto e o 44% do total de mulleres paradas na Comunidade Galega, pasando

no 2008 a un 40 e 39% respectivamente. É dicir, o 2008 supón unha baixada de 7 puntos nos homes

e 4 nas mulleres do peso dos/as parados/as de longa duración sobre o total de paro rexistrado por

sexos.

16-24 25-34 35-44 45-54 55-64

2005 3,00% 16,46% 23,89% 21,08% 35,57%

2006 2,27% 14,87% 23,14% 21,52% 38,19%

2007 1,80% 14,44% 20,65% 23,36% 39,75%

2008 1,28% 13,24% 21,33% 24,28% 39,87%

Media 05-08 2,10% 14,76% 22,28% 22,55% 38,31%

Porcentaxes paro LD por rangos de idadePacto

Táboa 60. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración propia.

As persoas paradas de longa duración no Pacto concéntranse no rango de 55-64 anos (38%) e en

menor medida no de 45-54 e 35-44 anos (22% de media). Por debaixo atópanse os parados de

longa duración de 25 a 34 anos (14%) e cun peso xa pouco representativo, os de 16-24 anos. Isto

amósanos que o perfil dun parado/a de longa duración no Pacto é unha persoa entre 55 e 64 anos.

Cómpre salientar que no 2008 os segmentos case non sufriron variacións respecto ao 2007.

Os 3 primeiros rangos de idade (16 – 44 anos) marcan unha tendencia a diminuíren no tempo, pola

contra, os 2 últimos (45 – 64 anos) marcan unha tendencia a incrementarse paulatinamente.

Gráfica 63. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración propia.

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

16-24 25-34 35-44 45-54 55-64

Evolución Paro L.D. por rangos de idade no Pacto (%)

2005 2006 2007 2008


102

PactoAta Certif.

Escol.

Ensino

Obrigat.F.P.

BUP,Bachl.

Sup., COUTitulados

Outras

Titulac.2005 63,30% 23,27% 6,70% 3,05% 3,66% 0,02%

2006 63,16% 24,42% 6,19% 3,14% 3,07% 0,02%

2007 64,89% 24,22% 5,96% 2,94% 1,99% 0,00%

2008 64,66% 24,31% 5,84% 3,03% 2,15% 0,00%

Media 05-08 63,99% 24,05% 6,18% 3,04% 2,73% 0,01%

Galicia2005 44,97% 26,94% 10,06% 8,73% 9,25% 0,05%

2006 46,73% 26,88% 9,63% 8,33% 8,37% 0,05%

2007 48,95% 26,97% 8,86% 8,05% 7,14% 0,04%

2008 48,62% 27,88% 9,01% 8,01% 6,44% 0,04%

Media 05-08 47,22% 27,16% 9,42% 8,30% 7,86% 0,04%

Porcentaxes paro LD por niveis de estudos

Táboa 61. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración propia.

Gráfica 64. Fonte: I.G.C. (Observatorio Ocupacional). Elaboración propia.

En canto ao perfil das persoas paradas de longa duración por niveis de estudos, non cabe dúbida

que tanto no Pacto coma en Galicia é dun nivel de formación de ata o Certificado de Escolaridade

(64% no Pacto e 47% en Galicia).

O segundo tramo con maior peso, o do Ensino Obrigatorio, aglutina case un terzo dos parados de

longa duración con menor nivel de estudos e a metade a nivel galego (24 e 27% respectivamente).

O resto dos niveis de estudos xuntos só acadan representar un 12% dos parados/as de longa

duración no Pacto e un 25% en Galicia. Hai que subliñar que Galicia conta con case o triplo de

parados de longa duración con estudos de Bacharelato e Titulados.

Da análise feita do paro de longa duración extráese que o perfil correspóndese cunha muller dunha

idade comprendida entre 55 e 64 anos e cun baixo nivel de estudos (ata o certificado de

escolaridade).

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

Ata Certif. Escol.

Ensino Obrigat.

F.P. BUP,Bachl. Sup., COU

Titulados Outras Titulac.

Evolución Paro L.D. por niveis de estudos no Pacto (%)

2005 2006 2007 2008


103

Índice de Paro Rexistrado: (Nota Metodolóxica: Índice de Paro Rexistrado é a relación existente entre os demandantes de emprego parados existentes nun concello e os habitantes entre 16-64 anos do mesmo. Como non temos datos da Poboación Activa en vez de Taxa de Paro falaremos de Índice de Paro Rexistrado. Datos de paro rexistrado a 31 de decembro de cada ano. A partir de maio do 2005 o INEM incluíu nas estatísticas de paro rexistrado a 3 colectivos inicialmente non previstos na Orde de 1985: os demandantes estranxeiros, os demandantes que teñen suspendida a demanda e os demandantes no período de inactividade dun contrato laboral fixo descontinuo, de aí que se aplicase o factor de corrección da provincia da Coruña aos datos dos concellos para poder comparalos).

Táboa 62. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). INE. Padrón municipal de habitantes. IGE. Elaboración propia.

Gráfica 65. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). INE. (Padrón) IGE. Elaboración propia.

O Índice de Paro Rexistrado no Pacto é superior ao de Galicia en todo o período 2001-2008. No

2001 a diferenza era de 0,32 puntos por riba no Pacto, pero ao final do período sitúase en 1,61

puntos. É dicir, incrementouse 5 veces máis. En Galicia, do 2001 ao 2007 o Índice de Paro Rexistrado

diminuíu en 0,75 puntos, mentres que no Pacto se incrementou en 0,31 puntos. No 2008 ámbolos

dous territorios sufriron unha subida deste índice de arredor de 2 puntos respecto ao ano anterior.

0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

14%

16%

2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Evolución do índice de paro rexistrado por sexos (%) 2001-2008

Homes Pacto Mulleres Pacto Homes Galicia Mulleres Galicia


104

A evolución deste índice en canto á análise por sexos amosa que do 2001 ao 2007 o índice de paro

rexistrado só se incrementou para as mulleres do Pacto, pero no 2008 subiu tanto para homes coma

para mulleres, no Pacto e na Comunidade Galega. Hai que remarcar, aínda así, que o

comportamento deste índice foi moito mellor para as mulleres ( incrementouse arredor dun punto

nos dous territorios) que para os homes, que sufriron un incremento medio de 3 puntos nas dúas

zonas.

En canto aos concellos que conforman o territorio do Pacto, sinalar que no 2001 tiñamos 9

concellos cun Índice de Paro Rexistrado inferior ao de Galicia (Cabana, Carnota, Corcubión,

Dumbría, Fisterra, Malpica, Muros, Ponteceso e Zas), 6 no 2007 (Cabana, Carnota, Laracha,

Mazaricos, Ponteceso e Zas) e só 5 no 2008 (Dumbría, Malpica, Mazaricos, Ponteceso e Zas).

O seguinte mapa amosa a situación dos concellos do Pacto en relación aos índices de paro

rexistrado no Pacto e en Galicia no 2008:



105

ÍNDICE DE PARO REXISTRADO POR SECTORES DE ACTIVIDADE: (Nota Metodolóxica: Índice de Paro Rexistrado é a relación existente entre os demandantes de emprego parados existentes nun concello e os habitantes entre 16-64 anos do mesmo. Como non temos datos da Poboación Activa en vez de Taxa de Paro falaremos de Índice de Paro Rexistrado. Datos de paro rexistrado a 31 de decembro de cada ano. A partir de maio do 2005 o INEM incluíu nas estatísticas de paro rexistrado a 3 colectivos inicialmente non previstos na Orde de 1985: os demandantes estranxeiros, os demandantes que teñen suspendida a demanda e os demandantes no período de inactividade dun contrato laboral fixo descontinuo, de aí que se aplicase o factor de corrección da provincia da Coruña aos datos dos concellos para poder comparalos).

Na análise por sectores de actividade e comparando o 2007 co 2001 vemos que as tendencias do

Pacto e de Galicia só coinciden no sector da construción e no das persoas sen emprego anterior

(onde diminúe o índice de paro rexistrado no 2007 respecto do 2001, é dicir, baixan nestes sectores

o número de parados/as por cada 100 persoas en idade de traballar).

Nos demais sectores as tendencias de Pacto e Galicia son inversas, como vemos de seguido:

mentres na agricultura/gandería o Pacto reduciu o índice de paro rexistrado Galicia aumentouno,

pero aínda así a Comunidade Autónoma mantén un índice lixeiramente inferior (0,11 puntos

menos).

Na industria, subiu o índice de paro no Pacto mentres en Galicia baixou, o que sitúa á Comunidade

Galega cun punto menos neste sector.

No sector servizos ocorre xusto o contrario, subiu no Pacto e baixou en Galicia. Malia isto, o sector

mantén 0,73 puntos menos de índice de paro rexistrado no Pacto (menos parados nos servizos por

cada 100 persoas en idade de traballar).

Agric/Gand. Industria Construc. Serv. Sen Empr.Pacto 2001 0,43% 1,97% 2,16% 3,56% 1,33%

2002 0,39% 2,28% 2,22% 3,71% 1,49%

2003 0,41% 2,60% 2,46% 4,50% 1,38%

2004 0,39% 2,75% 2,45% 4,74% 1,21%

2005 0,41% 2,52% 2,18% 4,28% 1,19%

2006 0,37% 2,36% 1,90% 3,96% 1,17%

2007 0,38% 2,43% 1,87% 3,92% 1,22%

2008 0,44% 2,80% 2,81% 4,54% 1,33%

Galicia 2001 0,25% 1,67% 1,01% 4,66% 1,61%

2002 0,26% 1,73% 1,13% 5,08% 1,72%

2003 0,29% 1,75% 1,21% 5,42% 1,68%

2004 0,30% 1,66% 1,19% 5,50% 1,47%

2005 0,29% 1,59% 1,09% 5,38% 1,37%

2006 0,28% 1,40% 0,93% 4,86% 1,28%

2007 0,27% 1,33% 0,92% 4,65% 1,26%

2008 0,32% 1,64% 1,47% 5,59% 1,28%

Índice de Paro rexistrado por sectores de actividade (%)

Táboa 63. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). INE. Padrón. IGE. Elaboración propia.


106

O 2008 amosa, respecto ao 2007, incrementos do índice de paro rexistrado en tódolos sectores e

nos dous ámbitos territoriais, se ben as diferenzas máis acusadas se rexistran na construción e nos

servizos: na construción incrementouse en case 1 punto no Pacto e ½ punto en Galicia e nos

servizos situouse en 0,6 puntos máis no Pacto e case 1 en Galicia.

A industria acadou no Pacto, no 2008, un índice de paro rexistrado do 2,80%, máis de 1 punto por

encima do de Galicia e a construción o 2,81%, o dobre có galego. Os servizos, cun 4,54% no Pacto

mantense 1 punto por debaixo do índice de paro galego.

Na seguinte táboa podemos ver os índices de paro rexistrado por sectores de actividade nos

concellos que integran o Pacto:

2008 Agric/Gand. Industria Construc. Serv. Sen Empr.Cabana de Berg. 0,37% 3,20% 2,65% 3,44% 0,76%

Camariñas 1,20% 1,52% 3,15% 5,52% 2,32%

Carballo 0,20% 4,21% 3,06% 5,02% 1,48%

Carnota 0,55% 1,95% 2,77% 4,13% 1,04%

Cee 0,41% 1,70% 2,65% 6,35% 1,68%

Corcubión 0,08% 0,64% 2,09% 6,44% 1,45%

Coristanco 0,26% 4,25% 3,99% 3,48% 1,17%

Dumbría 0,40% 1,71% 2,95% 3,78% 1,04%

Fisterra 1,02% 0,93% 1,50% 6,26% 1,47%

Laracha, A 0,12% 2,87% 2,65% 4,22% 0,98%

Laxe 0,43% 3,17% 2,56% 5,42% 1,78%

Malpica de Berg. 0,72% 3,22% 1,90% 3,36% 0,92%

Mazaricos 0,31% 1,16% 3,59% 2,44% 1,06%

Muros 1,00% 2,36% 2,30% 4,84% 0,92%

Muxía 0,85% 2,77% 2,49% 4,07% 2,29%

Ponteceso 0,66% 2,81% 1,90% 3,22% 1,13%

Santa Comba 0,20% 1,99% 3,30% 5,89% 1,32%

Vimianzo 0,43% 2,90% 3,05% 3,18% 1,31%

Zas 0,23% 2,24% 3,02% 3,22% 0,92%

Pacto 0,44% 2,80% 2,81% 4,54% 1,33%

Galicia 0,32% 1,64% 1,47% 5,59% 1,28%

Índice de Paro Rexistrado por sectores de actividade (%)

Táboa 64. Fonte: Cª Traballo. (Informes Paro Rexistrado). INE. Padrón. IGE. Elaboración propia.

Nos mapas reflíctese de modo visual como se sitúan os concellos respecto dos índices de paro

rexistrado por sectores de actividade no Pacto e en Galicia:


107

Agricultura/gandería (sector primario): Índice en Galicia = 0,32%, Índice no Pacto = 0,44%


Industria (sector secundario): Índice en Galicia = 1,64%, Índice no Pacto = 2,80%


7 concellos cun índice menor có galego e outros 7 cun maior có do Pacto.

4 concellos cun índice menor có galego e 8 cun índice maior có do Pacto.


108

Construción: Índice en Galicia = 1,47%, Índice no Pacto = 2,81%


Servizos: Índice en Galicia = 5,59%, Índice no Pacto = 4,54%


Ningún concello cun índice inferior ó galego e 8 cun índice superior ó do Pacto.

Só 4 concellos teñen un índice maior có galego.


109

Sen Emprego Anterior: Índice en Galicia = 1,26%, Índice no Pacto = 1,22%


Só 7 concellos teñen un índice maior có do Pacto e có galego.


110

ORIENTACIÓN LABORAL

(Nota Metodolóxica: Non existen datos rexistrados pola Cª de Traballo no ano 2005).

A análise das orientacións laborais realizadas a través das Oficinas de Emprego e entidades

colaboradoras do SPEG no período 2000-2007 revela os seguintes datos:

En canto á distribución por sexos das persoas orientadas, destaca de forma moi notable a

porcentaxe de mulleres, que no referido período acada unha cota do 64% das persoas beneficiarias

dos servizos de orientación laboral. Os homes supoñen o 36% dos beneficiarios do servizo. En

termos absolutos, o número de mulleres orientadas suma 6.667 e o de homes 3.752.

Gráfica 66. Fonte: Cª de Traballo. Elaboración propia.

Segundo a distribución por grupos de idade das persoas orientadas no Pacto, resalta que máis da

metade das 10.419 orientacións realizadas, en concreto 5445, tiveron por suxeito a persoas

comprendidas na franxa de idade de 25 a 44 anos. Este grupo acada o dobre de porcentaxe do

segundo grupo máis numeroso, o de 16 a 24 anos, que con 2.603, se sitúa no 25% (1 de cada 4

persoas orientadas tiñan entre 16-25 anos). Sígueos de preto a franxa de 45-64 anos, que acadou o

22% da orientacións realizadas, con 2.360. O número de orientacións realizadas a persoas de outras

idades é insignificante, xa que só representa o 0,1% das orientacións realizadas e 11 persoas.

Gráfica 67. Fonte: Cª de Traballo. Elaboración propia.

36,01%

63,99%

Persoas orientadas no Pacto segundo o sexo2000-2007

Home

Muller

24,98%

52,26%

22,65%

0,11%

Persoas orientadas no Pacto por grupos de idade2000-2007

16-24 anos

25-44 anos

45-64 anos

Out. Idad.


111

CONTRATACIÓN

EVOLUCIÓN ANUAL DO NÚMERO DE CONTRATOS

O número de contratos asinados no territorio do Pacto Territorial de Emprego da Costa da Morte

experimentou un incremento constante entre os anos 2002 e 2006, tendencia que se rompeu no

ano 2007 e se agravou durante o 2008. Até ese momento a evolución da contratación na Costa da

Morte avanzaba parella á da provincia da Coruña e á de Galicia, incluso con maiores incrementos

porcentuais no período 2002 – 2005. No ano 2006 o incremento da contratación foi menor que o

provincial e o galego, e durante o 2007 xa se produce unha diminución do número de contratos

asinados. Finalmente, en 2008 o descenso porcentual no número de contratos asinados no Pacto é

practicamente o dobre do da provincia da Coruña e tamén maior que o de Galicia.


O exame do número de contratos iniciais asinados por concello amosa o grande peso relativo de

Carballo no territorio do Pacto, posto que aglutina case un terzo do total durante o período 2002-

2008, cunha media de algo máis de 6600 contratos. Sen embargo, os datos indican que a capital de

Bergantiños perdeu certo peso dende o ano 2002, pasando do 33% ao 28 % de contratos que se

asinan na Costa da Morte.

-15,00

-10,00

-5,00

0,00

5,00

10,00

Var 02-03% Var 03-04% Var 04-05% Var 05-06% Var 06-07% Var 07-08%

PACTO

A Coruña

Galicia


112

O concello de Cee experimentara o maior crecemento en termos absolutos e relativos no período

2002 – 2006. Ademais, lograra un lixeiro incremento no ano 2007, fronte ao pronunciado descenso

da maioría de concellos. Sen embargo, malia que en 2008 aparece de novo como o segundo

concello no que máis se contrata, tras Carballo, o número de contratos asinados baixou

drasticamente, dende a franxa dos 2500 contratos anuais onde se instalara desde 2004 ata os 1586.

A continuación aparecen as outras localidades que tamén son cabeceira de comarca: Santa Comba,

Muros e Vimianzo, ademais de A Laracha, que oscilaron até 2008 entre os 1200 e 1500 contratos

anuais, baixando durante este exercicio ao entorno dos 1000, 1100, agás Santa Comba que se

mantén nos valores anteriores.

Un terceiro grupo o conformarían os concellos que se sitúan na franxa dos 700 aos 1000 contratos,

concretamente Cabana de Bergantiños, Camariñas, Carnota, Coristanco, Malpica e Ponteceso.

Por último, temos aos concellos nos que se asinan 500 ou menos contratos anuais: Corcubión,

Dumbría, Fisterra, Laxe, Mazaricos, Muxía e Zas.

Gráfica 69. Fonte: INE e elaboración propia

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Bergantiños 10844 11608 11731 12624 12546 11335 9852

Soneira 2349 2598 2605 2888 3142 2872 2522

Fisterra 2850 3512 3929 3707 3904 3893 3053

Xallas 1561 1536 1685 1783 1950 1840 1756

Muros 1960 2085 2047 1867 2271 1989 1660

Evolución dos contratos iniciais por comarcas


113

EVOLUCIÓN DOS CONTRATOS POR IDADE E SEXO

A evolución da contratación na Costa da Morte atendendo ao xénero presenta un comportamento

moi estable dende o ano 2000, sendo unhas décimas maior a feminina cá masculina, agás o ano

2000, en que foi lixeiramente maior a masculina e os anos 2007 e 2008, nos que practicamente

danse o mesmo número de contratos para homes e mulleres.


A porcentaxe de contratación feminina no Pacto é algo maior que a media de Galicia, se ben a

diferenza foise reducindo ano tras ano polo crecemento que se produce a nivel autonómico.


6000

7000

8000

9000

10000

11000

12000

13000

14000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Evolución da contratación por xénero no Pacto

Muller Home

200000

250000

300000

350000

400000

450000

500000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Evolución da contratación por xénero en Galicia

Muller Home


114

Se descendemos a análise á perspectiva municipal, hai un comportamento moi dispar, con moitos

concellos nos que a contratación masculina veu sendo dende o ano 2000 moito maior cá feminina

(vinte puntos porcentuais ou máis): Dumbría, A Laracha, Laxe, Mazaricos, Muxía, Santa Comba,

Vimianzo e Zas (agás 2008).

Mapa 19. Fonte: elaboración propia a partir de datos do IGE Ano 2008

O equilibrio a nivel de Pacto dáse pola preeminencia da contratación feminina nos dous concellos

onde hai un maior volume de contratación: Carballo e Cee, sumados a outros como Cabana,

Carnota, Muros ou Corcubión, onde as mulleres son frecuentemente as máis contratadas.

Outros concellos presentan un comportamento moi irregular, variando de ano en ano o xénero máis

contratado, ou corrixindo progresivamente a masculinización do mercado de traballo.


115

En relación cos grupos de idade, e se analizamos a evolución da contratación no territorio do Pacto

desde o ano 2000, observamos que o colectivo de persoas traballadoras menores de 25 anos é o

único que sofre unha redución, tanto en termos porcentuais coma absolutos. Ese descenso do

10,1% repártese entre os seguintes grupos de idade, de forma que o colectivo de 25-34 medra case

un 3%, os de 35-44 e 45-54 un 2,9 e un 2,4% respectivamente, e o de 55 anos e máis, un 0,8%.

PACTO 2000 % 2001 % 2002 % 2003 % 2004 % 2005 % 2006 % 2007 % 2008 %<25 6334 34,0 6373 32,6 6158 30,7 6391 29,3 6018 26,6 5976 25,2 6287 24,4 5650 23,9 4819 23,9

25 a 34 5580 30,0 6134 31,4 6304 31,4 6815 31,2 7445 32,9 8034 33,9 8646 33,6 7900 33,4 6637 32,9

35 a 44 3913 21,0 4084 20,9 4483 22,3 4957 22,7 5187 22,9 5430 22,9 5892 22,9 5570 23,5 4825 23,9

45 a 54 2067 11,1 2219 11,3 2328 11,6 2718 12,4 2905 12,8 3160 13,3 3658 14,2 3393 14,3 2919 14,5

55 e máis 718 3,9 735 3,8 791 3,9 956 4,4 1099 4,9 1119 4,7 1245 4,8 1169 4,9 948 4,7

GALICIA 2000 % 2001 % 2002 % 2003 % 2004 % 2005 % 2006 % 2007 % 2008 %<25 225659 32,8 225414 32,0 218809 30,9 223121 30,0 221477 28,9 213334 27,0 224106 26,1 227334 26,3 197618 24,9

25 a 34 253134 36,8 260430 37,0 268676 37,9 282545 38,0 299846 39,1 315101 39,8 341768 39,9 333156 38,6 299041 37,7

35 a 44 128877 18,7 134063 19,0 134588 19,0 142304 19,1 145512 19,0 155794 19,7 172420 20,1 178084 20,6 173228 21,8

45 a 54 61579 9,0 64340 9,1 66303 9,4 73392 9,9 75020 9,8 80905 10,2 91442 10,7 96526 11,2 95162 12,0

55 e máis 18396 2,7 20213 2,9 20642 2,9 22310 3,0 24168 3,2 26094 3,3 27858 3,2 28545 3,3 29121 3,7

Contratos por tramos de idade

Contratos por tramos de idade

Táboas 65 e 66. Fonte: IGE e elaboración propia

O comportamento da contratación na Costa da Morte é similar ao da media de Galicia, onde tamén

os restantes grupos de idade recollen o que perde o colectivo de menores de 25. Sen embargo, este

descenso é menor en termos porcentuais.

En definitiva, na Costa da Morte deuse unha menor contratación xuvenil e unha maior contratación

dos tramos de idade de persoas maiores de 35 anos.


116

EVOLUCIÓN DA CONTRATACIÓN POR NIVEL FORMATIVO

Por nivel formativo, o que caracteriza ao territorio do Pacto respecto a Galicia é o meirande peso

que teñen os contratos dos que posúen a educación secundaria, case 10 puntos maior. Sen

embargo, os contratos asinados con titulados universitarios están moi lonxe de acadar as cifras

galegas. Hai que ter en conta que o nivel de titulados na Costa da Morte é inferior á media de

Galicia (ou cando menos o era no censo de 2001 que son os datos dos que dispoñemos)

Gráficas 72 e 73. Fonte: IGE e elaboración propia

2,3 3,6

84,4

9,7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

Sen estudos Educación primaria Educación secundaria

Educación superior

Nº contratos por nivel de estudos no Pacto - 2008

3,9 4,3

74,9

16,9

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Sen estudos Educación primaria Educación secundaria

Educación superior

Nº contratos por nivel de estudos Galicia - 2008


117

CONTRATOS POR SECTORES

A contratación tendo en conta os sectores de actividade económica, amosa cambios moi profundos

durante os últimos seis anos na Costa da Morte, que contrastan coa estabilidade a nivel galego. Se

no ano 2002 a industria era o sector no que se asinaba un maior número de contratos, no 2008

ocupou o terceiro lugar, cun 20% de contratos asinados por un 50% do sector servizos. De feito, o

sector terciario foi o que recibiu a gran maioría dos contratos que perdeu o sector industrial, como

se pode observar na diverxencia das liñas verde e rosa da seguinte gráfica.


A análise das cifras desvela unhas enormes diferenzas coa distribución sectorial da Comunidade

Autónoma, coa que apenas comparte a progresiva terciarización da actividade económica. Os

contratos que se asinan no sector primario, na industria e na construción representan o dobre, en

termos comparados, que os que se asinan en Galicia. Pola contra, hai unha enorme diferenza no

peso que representa a contratación no sector servizos: 77% en Galicia, fronte ao 50,1% do Pacto.


0,0

10,0

20,0

30,0

40,0

50,0

60,0

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Evolución da contratación por sectores no Pacto

Agricultura e pesca Industria Construción Servizos

8%

20%

22%

50%

Contratación sectores Pacto - 2008

Agricultura e pesca

Industria

Construción

Servizos

3%10%

10%

77%

Contratación sectores Galicia - 2008


118

O elevado peso que ten o sector da construción na Costa da Morte respecto a Galicia é un factor

moi a ter en conta dada a actual situación de parón inmobiliario. Polo que respecta ao sector da

industria é preciso estudar detalladamente o alto nivel de contratación da comarca de Bergantiños.

A análise a nivel municipal presenta unha grande heteroxeneidade. A continuación observamos os

mapas coa porcentaxe de contratación para cada un dos sectores de actividade:


Hai unha serie de concellos nos que a contratación no sector primario aínda ten unha gran

relevancia, como Carnota, Laxe, Mazaricos e Muxía. En Carnota, máis da metade dos contratos

asinados pertencen a este sector. O concello de Santa Comba ten a mesma porcentaxe que a media

de Galicia, e por debaixo dela están Cabana, Carballo, Corcubión, Coristanco, Dumbría, A Laracha e

Zas. A maior contratación nos concellos costeiros revela o predominio case absoluto do

autoemprego no sector agrario.

Na industria, presentan valores moi superiores á media: Cabana (máis da metade dos contratos),

Carballo, Coristanco e Malpica, e en xeral a Comarca de Bergantiños, posto que en todos os

concellos agás Laxe cando menos a cuarta parte dos contratos asinados pertencen a este sector.

Pola contra, a menor actividade industrial dáse nas Comarca de Fisterra e Muros. Concellos como

Santa Comba, Muxía, Laxe e Dumbría están moi cerca da porcentaxe galega (9,7%).


119


A construción destaca en concellos coma Dumbría, Vimianzo e Santa Comba, onde representa

arredor de un de cada tres contratos. Carballo, A Laracha ou Mazaricos, superan en cinco puntos a

media de contratación do Pacto para este sector. Só en Cee e Corcubión sitúanse por debaixo da

porcentaxe galega, que acada o 10,3%.



120

Por último, no sector servizos destaca Corcubión (cunha porcentaxe dez puntos superior á media

galega), Cee e Fisterra. Pola contra, na comarca de Bergantiños só o concello de Laxe supera a

metade dos contratos no sector servizos (50,3%). Por debaixo, chama a atención o concello de

Cabana, con só o 25,2%.



121

TIPO DE CONTRATOS

Analizaremos neste apartado o tema relativo á duración dos contratos, indefinidos ou temporais, e

á duración da xornada de traballo, a tempo completo ou parcial.

2002 % 2003 % 2004 % 2005 % 2006 % 2007 % 2008 %

PACTO 20073 100 21845 100 22654 100 23719 100 25728 100 23682 100 20160 100

Indefinida 1444 7,19 1237 5,66 1523 6,72 1899 8,01 3051 11,86 3063 12,93 2417 11,99

Temporal 18629 92,81 20608 94,34 21131 93,28 21820 91,99 22677 88,14 20359 85,97 17743 88,01

A Coruña 299035 100 323662 100 335337 100 340140 100 365542 100 373438 100 343158 100

Indefinida 23818 7,96 25884 8,00 28264 8,43 29357 8,63 40494 11,08 41209 11,04 36626 10,67

Temporal 275217 92,04 297778 92,00 307073 91,57 310783 91,37 325048 88,92 332229 88,96 306532 89,33

Galicia 709018 100 743672 100 766023 100 791228 100 857594 100 864632 100 767814 100

Indefinida 57712 8,14 60239 8,10 64245 8,39 69860 8,83 95595 11,15 98708 11,42 85238 11,10

Temporal 651306 91,86 683433 91,90 701778 91,61 721368 91,17 761999 88,85 765924 88,58 682576 88,90

Contratación indefinida/temporal


En canto á duración dos contratos, ata 2008, obsérvase un crecemento constante do peso dos

contratos indefinidos, tanto na Costa da Morte coma en Galicia, se ben é un crecemento lento.

Mesmo no 2007, no que houbo unha diminución do número de contratos no territorio do Pacto, a

contratación indefinida medrou, superando por segundo ano consecutivo as porcentaxes da

provincia e de Galicia. Durante o último ano o peso da contratación indefinida retrocedeu case un

punto na Costa da Morte, o triplo que en Galicia.


122


A contratación temporal descendeu bruscamente en Galicia no ano 2008, despois do

ininterrompido período de crecemento 2002 – 2007. O mesmo sucede na Costa da Morte, coa

particularidade de que o descenso adiantouse ao ano 2007.

Se observamos o tipo de contrato en función do xénero, comprobamos que tanto en Galicia coma

nas 5 comarcas obxecto de estudo, hai unha maior porcentaxe de contratación indefinida para os

homes. Esta fenda é bastante máis acusada na Costa da Morte, salvo durante o período 2005 –

2007, no que logrou equipararse á media da comunidade.


Ata 2008 na Costa da Morte asinábanse máis contratos temporais ás mulleres que en Galicia,

cunhas marxes de diferenza moi pequenas, que se foron reducindo no transcurso dos últimos sete

anos.

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

%

Tipo de Contratación

Indefinida Pacto Temporal Pacto Indefinida Galicia Temporal Galicia

30,00

35,00

40,00

45,00

50,00

55,00

60,00

65,00

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Contratación indefinida por xénero



123


O estudo dos contratos segundo a duración da xornada de traballo, a tempo completo ou parcial,

evidencia a menor utilización da xornada partida no territorio do Pacto, circunstancia que non se

corrixe co paso dos anos, senón que mesmamente se fai máis acusada.

Gráfica 80. Fonte: IGC e elaboración propia

40,00

44,00

48,00

52,00

56,00

60,00

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Contratación temporal por xénero


0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Duración da xornada

T. Completo Pacto T. parcial Pacto T. Completo Galicia T. parcial Galicia


124

EVOLUCIÓN DOS CONTRATOS POR MODALIDADE

Vimos de ver que a contratación temporal é moito máis frecuente que a indefinida, tanto a nivel de

Pacto coma de Galicia. No referente ás modalidades de contrato, observamos unha proporción

semellante de contratos indefinidos ordinarios e de fomento do emprego na Costa da Morte e

Galicia. As conversións en indefinidos, que presentaban valores inferiores anteriormente, superaron

por primeira vez a proporción galega no ano 2006, manténdose dende entón cunha porcentaxe

lixeiramente superior.

PACTO 2002 % 2003 % 2004 % 2005 % 2006 % 2007 % 2008 %

Indefinido ordinario e

fomento do emprego922 4,6 723 3,4 849 3,7 1034 4,4 1121 4,4 1280 5,4 1082 5,4

Conversións a indefinidos 509 2,5 506 2,4 657 2,9 850 3,6 1915 7,4 1753 7,4 1318 6,5

Total Indefinidos 1431 7,1 1229 5,8 1506 6,6 1884 7,9 3036 11,8 3033 12,8 2400 11,9

De obra ou servizo 11823 58,9 11871 56,5 12463 55,0 13248 55,9 12827 49,9 10771 45,5 9417 46,7

Eventual por circunstancias

da produción3915 19,5 4459 21,2 4749 21,0 5071 21,4 6245 24,3 5959 25,2 5025 24,9

Interinidade 671 3,3 160 0,8 1233 5,4 1294 5,5 1416 5,5 1698 7,2 1492 7,4

En prácticas 152 0,8 160 0,8 168 0,7 193 0,8 210 0,8 149 0,6 112 0,6

Para a formación 987 4,9 923 4,4 1060 4,7 1107 4,7 1091 4,2 1218 5,1 784 3,9

Outros 1094 5,5 2219 10,6 1475 6,5 922 3,9 903 3,5 854 3,6 930 4,6

Total temporais 18642 92,9 19792 94,2 21148 93,4 21835 92,1 22692 88,2 20649 87,2 17760 88,1

TOTAL CONTRATOS 20073 100 21021 100 22654 100 23719 100 25728 100 23682 100 20160 100


Os contratos temporais máis frecuentes no territorio do Pacto son os de obra ou servizo. A metade

dos contratos que se asinan no noso territorio pertencen a esta modalidade, mentres que os

eventuais apenas alcanzan o 25%. Non sucede o mesmo en Galicia, onde tanto os contratos

eventuais coma os de obra se moven en cifras semellantes, no contorno do 35%, aínda que neste

caso a modalidade máis frecuente é a eventual.

En canto ás outras modalidades de contratos, os de prácticas presentan valores parellos, mentres

que hai o dobre de contratos para a formación no territorio do Pacto.


125

GALICIA 2002 % 2003 % 2004 % 2005 % 2006 % 2007 % 2008 %

Indefinido ordinario e

fomento do emprego30135 4,3 30983 4,2 30688 4,0 34788 4,4 38843 4,5 48705 5,6 45735 5,8

Conversións a indefinidos 27165 3,8 28791 3,9 33012 4,3 34470 4,4 55984 6,5 49166 5,7 41654 5,2

Total Indefinidos 57300 8,1 59774 8,0 63700 8,3 69258 8,8 94827 11,1 97871 11,3 87389 11,0

De obra ou servizo 264619 37,3 273109 36,7 278444 36,3 289911 36,6 305514 35,6 299237 34,6 270545 34,1

Eventual por circunstancias

da produción261138 36,8 274962 37,0 294076 38,4 312072 39,4 327917 38,2 335506 38,8 309166 38,9

Interinidade 60940 8,6 68898 9,3 68620 9,0 65492 8,3 75557 8,8 86533 10,0 87966 11,1

En prácticas 6325 0,9 6565 0,9 6735 0,9 7197 0,9 7457 0,9 7048 0,8 5260 0,7

Para a formación 14802 2,1 15298 2,1 14255 1,9 13303 1,7 12724 1,5 12879 1,5 9080 1,1

Outros 43894 6,2 45066 6,1 40193 5,2 33995 4,3 33598 3,9 25558 3,0 24764 3,1

Total Temporais 651718 91,9 683898 92,0 702323 91,7 721970 91,2 762767 88,9 766761 88,7 706781 89,0

TOTAL CONTRATOS 709018 100 743672 100 766023 100 791228 100 857594 100 864632 100 794170 100

INDEFINIDOS



126

GRANDES GRUPOS DE OCUPACIÓN

Os contratos asociados aos grandes grupos de ocupación amosan diferenzas significativas entre a

Costa da Morte e Galicia, así como valores moi dispares en función do xénero.


O tipo de contrato máis frecuente na Costa da Morte até o 2002 era o de operadores de instalación

de maquinaria e montadores. Sen embargo, a contratación para este grupo diminuíu ano tras ano

até o 2008, pasando do 30% dos contratos formalizados no 2000 ao 17% do pasado ano. O grupo

máis contratado dende o 2003 é o de artesáns e traballadores cualificados das industrias

manufactureiras, a construción, e a minería, agás os operadores de instalacións e maquinaria.

Os datos amosan o grande peso do sector secundario e a construción na comarca, aínda que tamén

medran os contratos no sector da hostalería e o comercio, sobre todo no caso das mulleres, como

veremos no estudo por xénero. En Galicia, o grupo máis contratado ano tras ano é o dos

traballadores non cualificados, cun de cada catro contratos, se ben descende o peso relativo

continuamente. Sígueo moi de preto o grupo de traballadores do sector da hostalaría e o comercio,

que medra constantemente e acada o 23,6%.

0

500

1000

1500

2000

2500

3000

3500

4000

4500

5000

Dire

cción

em

pre

sas e

Ad

min

istracion

s

Técn

icos e

p

rofe

sion

ais cie

ntífico

s

Técn

icos e

p

rofe

sion

ais de

ap

oio

Emp

regad

os d

e tip

o

adm

inistrativo

Traballad

ore

s se

rvizos d

e

restau

ración

Traballad

ore

s cu

alificado

s na

agricultu

ra

Arte

sáns e

trab

allado

res

cualificad

os

Op

erad

ore

s de

in

stalación

e

maq

uin

aria

Traballad

ore

s no

n

cualificad

os

Contratos por grandes grupos de ocupación no Pacto - 2008

Total

Muller

Home


127


O contrato máis frecuente para os homes da Costa da Morte é o de artesáns e traballadores

cualificados das industrias manufactureiras, a construción, e a minería, que acada practicamente a

metade deles, seguido moi de lonxe polos traballadores non cualificados. No caso das mulleres, o

ano 2008 foi o segundo ano consecutivo en que o grupo de traballadoras dos servizos de

restauración, persoais, protección e vendedoras dos comercios acumulou maior número de

contratos, culminando así un ascenso continuo. En sentido contrario se comporta o colectivo de

operadoras de instalación e maquinaria e montadoras, que descendeu dende os 4525 contratos de

2002 aos preto de 2150 do pasado ano.

0

50000

100000

150000

200000

250000

Dire

cción

e

mp

resas e

A

dm

inistracio

ns

Técn

icos e

p

rofe

sion

ais cie

ntífico

s

Técn

icos e

p

rofe

sion

ais de

ap

oio

Emp

regad

os d

e

tipo

ad

min

istrativo

Traballad

ore

s se

rvizos d

e

restau

ración

Traballad

ore

s cu

alificado

s na

agricultu

ra

Arte

sáns e

trab

allado

res

cualificad

os

Op

erad

ore

s de

in

stalación

e

maq

uin

aria

Traballad

ore

s no

n

cualificad

os

Contratos por grandes grupos de ocupación en Galicia - 2008

Total

Muller

Home


128

ACTIVIDADE ECONÓMICA DOS CONTRATADOS

Realizamos a análise das actividades económicas dos contratados en función do CNAE a 2 díxitos, e

o facemos separadamente para os dous sexos, dadas as evidentes diferenzas que se manifestan nos

seguintes mapas:


A construción é a principal actividade de contratación masculina, mentres que para as mulleres

domina a confección no norte do territorio do Pacto e a hostalaría e outros servizos no sur.



129

GRUPO OCUPACIONAL DOS CONTRATADOS

Do mesmo xeito que no apartado anterior, análise dos principais grupos ocupacionais realizámola

separadamente para cada un dos sexos, porque o seu tratamento agregado oculta información

interesante. Como podemos observar nos seguintes mapas, hai uns grupos de contratación

preferentes tanto para os homes coma para as mulleres.

En canto ás principais ocupacións das mulleres, observamos o grande peso do téxtil na Comarca de

Bergantiños, mentres que no resto de comarcas e concellos hai unha maior heteroxeneidade.


Respecto aos homes, só nalgúns concellos de Costa a ocupación de mariñeiro de altura supera o

monopolio dos traballadores da construción. En Cee ponse de manifesto o potencial de

contratación da factoría de ferroaleacións.



130

OFERTAS DE EMPREGO

O acordo sobre o novo modelo de emprego do Servizo Público de Emprego de Galicia (SPEG), que se

inscribe no Novo Marco de Relacións Laborais en Galicia, asinado pola Xunta de Galicia e as

organizacións empresariais e sindicais máis representativas da Comunidade, sinala como primeiro

obxectivo do SPEG a colocación dos demandantes de emprego. Ese obxectivo realízase a través da

intermediación entre demandantes e empresas. Pero, ao igual que ocorre en Galicia, os índices de

intermediación no territorio do Pacto son meramente testemuñais.

Na seguinte táboa amósase a relación entre os contratos asinados e as ocupacións ofertadas

durante os últimos dous anos:

Comarca de Bergantiños 10844 55,4 11608 54,4 11731 53,3 12624 55,2 12546 52,7 11335 51,7 9852 52,3%

Comarca de Soneira 2349 12,0 2598 12,2 2605 11,8 2888 12,6 3142 13,2 2872 13,1 2522 13,4%

Comarca de Fisterra 2850 14,6 3512 16,5 3929 17,9 3707 16,2 3904 16,4 3893 17,8 3053 16,2%

Comarca de Xallas 1561 8,0 1536 7,2 1685 7,7 1783 7,8 1950 8,2 1840 8,4 1756 9,3%

Comarca de Muros 1960 10,0 2085 9,8 2047 9,3 1867 8,2 2271 9,5 1989 9,1 1660 8,8%

PACTO 19564 2,9 21339 3,0 21997 3,0 22869 3,0 23813 3,0 21929 2,7 18843 2,6

Galicia 681853 100 714881 100 733011 100 756758 100 801610 100 815466 100 727464 100

2006 2007 20082002 2003 2004 2005

Táboa 70. Fonte: IGC e elaboración propia

As ocupacións máis ofertadas na Costa da Morte foron as seguintes:

CNO TOTAL

71100016 70

50200018 35

42100010 29

50100017 19

83630022 17

94400012 16

93510013 15

71300018 15

72200014 14

53300010 12

34110038 12

34110038 11

TÉCNICO ADMINISTRATIVO, EN XERAL

TÉCNICO ADMINISTRATIVO, EN XERAL

MOZO DE RECOLLIDA DE LIXO-VARREDOR

CARPINTEIRO, EN XERAL

FONTANEIRO

DEPENDENTE DE COMERCIO, EN XERAL

OPERADOR DE MÁQUINA INDUSTRIAL DE COSER Á PLANA, EXCEPTO

PELETARÍA, CALZADO, MARROQUINARÍA E GUANTARÍA DE PEL

PEÓN FORESTAL

DESCRICIÓN

ALBANEL

CAMAREIRO, EN XERAL

12 Ocupacións mais ofertadas

EMPREGADO ADMINISTRATIVO, EN XERAL

COCIÑEIRO, EN XERAL

Táboa 71. Fonte: IGC e elaboración propia


131

SINISTRALIDADE LABORAL

Os datos que presenta a Consellería de Traballo sobre os accidentes laborais, amósannos que no

ano 2008 o total de accidentes reduciuse no territorio do Pacto en termos relativos nun 4,21%,

porcentaxe superior á da provincia da Coruña (1,62%) e á de Galicia (2,79%).

O 8,15% dos accidentes que sucederon na Provincia da Coruña, tiveron lugar no territorio do Pacto.

Aproximadamente o 14% dos accidentes mortais da Coruña ocorreron na Costa da Morte.

Os accidentes que máis se reduciron foron os graves, reducíndose no Pacto un 25%, diminución

superior á da Coruña e á de Galicia.

No ano 2008, os accidentes que máis aumentaron tanto no territorio do Pacto coma na provincia da

Coruña foron os mortais, en cambio en Galicia diminúen nun 4%.

En termos absolutos, o territorio do Pacto rematou o 2008 con 76 accidentes menos que o ano

anterior.

Dos 1728 accidentes que houbo no Pacto, 557 (32,23%) ocorreron no concello de Carballo, dos

cales 549 foron leves, o que supoñen un terzo dos que sucederon no Pacto. A razón pola cal o

concello de Carballo acolle un maior número de accidentes, é porque tamén é o municipio do Pacto

con maior actividade económica, e polo tanto con maior poboación con máis risco de sufrir

accidentes.

2006 2007 2008Total 1685 1804 1728

Leves 1623 1762 1693

Graves 57 40 30

Mortais 5 2 5

Total 19891 21555 21205

Leves 19489 21238 20914

Graves 371 291 256

Mortais 31 26 35

Total 48571 51848 50399

Leves 47544 50939 49626

Graves 949 834 701Mortais 78 75 72

Pacto

A Coruña

Galicia

Accidentes laborais rexistrados segundo gravidade

2006 2007 2008Total 8,47% 8,37% 8,15%

Leves 8,33% 8,30% 8,10%

Graves 15,36% 13,75% 11,72%Mortais 16,13% 7,69% 14,29%

Peso dos accidentes laborais do Pacto na provincia (%)

Pacto

Táboas 71 e 72. Fonte: ISSGA. Consellería de Traballo. Elaboración propia.


132

RECURSOS PARA A CONCILIACIÓN

“O tempo de traballo, a súa distribución, e os sistemas de organización do traballo, ligados aos

sistemas de produción e prestacións de servizos das empresas para atender as demandas do

mercado, están pensados e deseñados na maioría dos casos na adaptación ás necesidades

empresariais e á obtención do maior beneficio económico posible, sen ter en conta os

requirimentos e as necesidades dos traballadores para facer realmente compatible a súa vida e

desenvolvemento persoal co traballo retribuído31”.

No noso país a incorporación da muller ao mercado laboral non ven acompañada dun cambio de

roles na esfera doméstica. Son maioritariamente as mulleres as que se encargan do coidado que

requiren os fillos e as persoas dependentes, o que supón un freo a súa plena incorporación en

igualdade de condicións no mercado laboral.

Neste apartado preténdese facer unha análise dos diferentes recursos existentes no territorio que

contribúen a facer posible a conciliación e compatibilización da vida persoal, familiar e profesional

das mulleres e dos homes.

1.- INFANCIA E MOCIDADE:

GARDERÍAS E PAI´s:

As garderías son centros de atención á primeira infancia (0 – 3 anos), que recollen unha dobre

función educativa e asistencial, afondando en determinados requisitos e prestacións que tratan de

ofrecer unha garantía de calidade e adaptarse ás novas necesidades de funcionamento.

Na zona do Pacto hai 17 garderías infantís, incluíndo as de titularidade pública e privada, e un Punto

de Atención á Infancia (PAI). Os PAI son establecementos de carácter diúrno e titularidade

municipal, encadrados nos servizos sociais especializados dos concellos, que teñen como finalidade

prestar unha atención de apoio aos pais, titores ou gardadores dos/das nenos/as de entre 3 meses

e 3 anos cando concorran situacións ou circunstancias que lles impidan o seu coidado. Ademais

poderán atender aqueles casos que respondan a necesidades puntuais.

Na comarca de Bergantiños atópanse 7 das 17 garderías do Pacto, o que supón o 41,18% do total e

o 53,84% das prazas. O PAI, atópase nesta mesma comarca, no concello de Coristanco, e conta con

20 prazas.

31 “Conciliación de la vida laboral, personal y familiar para que todo encaje”. Secretaría para la igualdad – Dpto. Confederal de la Mujer. UGT


133

No territorio do Pacto hai, en base ao Padrón municipal de habitantes do ano 2008, 4.596 nenos/as

de entre 0 e 4 anos.

En canto a prazas, no territorio do Pacto temos 821, o que nos ofrece unha ratio de

aproximadamente 18 prazas por cada 100 nenos de entre 0 e 4 anos. A partir dos tres anos, as

nenas e nenos son escolarizados nos centros de educación infantil e primaria. O INE só ofrece datos

de poboación para o intervalo de 0 a 4 anos, polo que a ratio que calculamos non se corresponde

estritamente co público obxectivo das escolas infantís.

En canto aos servizos prestados polas garderías, 12 das

17 que hai no Pacto contan con servizo de comedor, só

dúas contan con servizo de transporte e outras

actividades como poden ser a natación, inglés, música e

informática entre outros.

T Táboa 74. Fonte: Información facilitada polos concellos e elaboración propia



134

CENTROS DE MENORES:

A Comarca de Fisterra conta cun Centro de Menores dotado con 16 prazas, que se atopa no concello

de Fisterra. Estes equipamentos proporciónanlles, durante as 24 horas do día, a menores en

situación de risco, desamparo ou conflito social, unha serie de servizos de apoio socioeducativo e

familiar, co obxecto de favorecer o seu proceso de normalización. A súa titularidade é privada sen

ánimo de lucro.

2.- MAIORES:

CENTROS DE DÍA: son equipamentos destinados á atención diúrna de persoas con algún tipo de

discapacidade que, residindo nos seus propios fogares, precisan dunha serie de coidados e

atencións de carácter persoal, terapéutico ou social.

No territorio do Pacto hai 9 centros de día, 5 na comarca

de Bergantiños, o 55,55% dos centros da zona.

O número de prazas no territorio do Pacto ascende a

320, das que o 62,81% se sitúan na comarca de

Bergantiños. No territorio do Pacto temos 0,94 prazas

por cada 100 persoas maiores de 64 anos.

Táboa 75. Fonte: Información facilitada polos concellos e elaboración propia

RESIDENCIAS: son centros nos que se presta, dunha maneira estable e continuada, atención directa

a persoas con idade igual ou superior aos 65 anos ou, excepcionalmente, a maiores de 60 que pola

súa situación persoal ou social precisan destes centros. Son centros destinados a vivenda

permanente e común nos que se presta unha asistencia integral e continuada ás persoas maiores.

No territorio do Pacto hai 6 centros residenciais, 4 deles na comarca de Bergantiños, o 66,67%.

En canto a prazas, na Costa da Morte hai 384, das cales 214 están na comarca de Bergantiños, o que

representan o 55,73% das que hai no Pacto. No concello

de Vimianzo hai un único centro con 150 prazas que

entrará en funcionamento en breve.

No territorio do Pacto, hai 1,19 (superior á galega, 0,95)

prazas en residencias por cada 100 persoas maiores de

64 anos, ratio moi próxima á recomendada situada en

1,4 prazas residenciais públicas por cada 100 maiores.

Táboa 76. Fonte: Información facilitada polos concellos e elaboración propia


135

VIVENDAS COMUNITARIAS: consisten en fogares de pequeno ou mediano tamaño destinados a

aloxar en réxime de convivencia case familiar a un número máximo de 12 persoas cun alto grao de

independencia.

No territorio do Pacto, hai dúas vivendas comunitarias para maiores, unha delas é a que Aspadex

ten no concello de Cee, que conta con 13 prazas, e outra é a que ten o concello de Vimianzo, con 12

prazas.

3.- PERSOAS CON DISCAPACIDADES:

VIVENDAS TUTELADAS: son fogares de pequeno ou mediano tamaño destinados a aloxar en réxime

de convivencia casi familiar a un número máximo de 12 persoas discapacitadas, preferentemente

cun alto grao de independencia. No concello de Carballo hai un piso tutelado con 5 prazas, e outro

de próxima apertura que terá 10 prazas. En Cee existe unha vivenda tutelada con 5 prazas.

4.- BANCOS DE TEMPO: son un sistema de intercambio destinado a subministrar servizos e/ou

coñecementos nos que o valor de cambio é o tempo e a unidade de medida a hora. Teñen por

finalidade favorecer ás persoas a conciliación da súa vida persoal, familiar e laboral.

Nestes momentos existen bancos de tempo nos concellos de Cabana, Camariñas, Carballo, Cee,

Corcubión, Coristanco, Laxe, Muros, Santa Comba, Vimianzo e Zas.


136

Análise DAFO: Mercado Laboral

A continuación observamos o apartado da análise DAFO adicado á analise do mercado laboral,

froito do consenso dos axentes económicos e sociais integrantes do PTE Costa da Morte.

Debilidades:

Maior dependencia do sector

da construción. Temos maior

porcentaxe de afiliados neste

sector que Galicia. No ano 2008 un

20% no territorio do Pacto, fronte

a un 12% en Galicia.

Feminización do paro. Temos

similares porcentaxes de paro

rexistrado por sexos ca Galicia,

tamén de longa duración, pero un

maior índice de paro rexistrado nas

mulleres do Pacto.

Menor proporción de afiliados

que en Galicia. En Galicia hai da

orde de 58 afiliados por cada 100

persoas en idade de traballar (4

máis que na Costa da Morte).

Baixo nivel de asalariados en

xeral. Os traballadores por conta

allea en Galicia representan o 73%,

mentres que na Costa da Morte só

o 52%.

Estacionalidade de

determinados sectores

(industria alimentaria,

administración pública, hostalería).

Temporalidade no emprego.

Aumentan as contratacións pero

non diminúe o paro.

Escasa capacidade de

contratación do sector servizos.

Mentres que en Galicia 3 de cada 4

contratos pertencen a este sector,

no Pacto apenas acadan a metade.

Elevada porcentaxe de paro de

longa duración en relación con

Galicia.

Existencia de economía

somerxida en diversos sectores.


137

Ameazas:

Crise económico-financeira

mundial. Que repercute en todos

os sectores económicos e mesmo

pon en perigo empresas rendibles.

Crise do sector inmobiliario e

da construción. Máis acusada en

España que noutros países

europeos.

Alta taxa de precariedade

laboral e de desemprego.

Alta temporalidade. O sector

servizos é un dos que máis paro

rexistrado reflicte, estando suxeito

a unha alta temporalidade en

función da estacionalidade da

demanda e a etapa do ciclo

económico no que nos atopemos.

Baixa retribución salarial. Os

salarios baixos poden provocar o

éxodo da poboación traballadora

cara a outros territorios.

Minifundismo empresarial. O

feito de que o mercado laboral do

Pacto estea constituído por

empresas de pequeno tamaño,

incide na falta de ofertas de

traballo para perfiles máis

especializados.

Escasa capacidade de absorción

da man de obra retornada.

Debido á crise económica a

capacidade de absorción da man

de obra, que antes emigrou a

outras zonas buscando unhas

mellores posibilidades económicas,

é escasa.

Fortalezas:

Existencia de subsectores que

empregan sobre todo man de

obra feminina. Por exemplo o

téxtil, a industria alimentaria ou a

hostalaría.

Existencia de novos viveiros de

emprego sen explotar. Falta de

desenvolvemento das actividades

consideradas como novos filóns de

emprego que poden incidir

positivamente na economía da

zona.

Maior refuxio de emprego no

sector primario que Galicia. No

pacto hai un 19% de persoas

afiliados no sector primario fronte

a un 8% en Galicia.

Nos menores de 25 anos a taxa

de paro rexistrado é inferior á

galega, con case dous puntos

menos.

Espírito emprendedor. En

termos comparados o Pacto ten

unha porcentaxe maior de

autónomos que Galicia.

Existencia de profesionais

formados en temas de

formación e emprego. Case a

totalidade dos concellos contan

cun persoal técnico especializado

en temas de formación e emprego.


138

Oportunidades:

As liñas de axuda á promoción

do emprego desde as

administracións públicas

(Consellería de Traballo, IGAPE,…)

Retorno de capital humano, que

enriquece o mercado laboral. As

persoas retornadas poden aportar

a súa cualificación e experiencia.

Oportunidades de emprego.

Existen oportunidades de emprego

ligadas aos novos viveiros de

emprego e a implantación da Lei

de dependencia. Ao mesmo

tempo, a estrutura madura da

pirámide poboacional do Pacto,

provoca a aparición dun novo

sector centrado na atención e

coidado das persoas maiores.

Impulsar o emprego feminino.

A ocupación da poboación

feminina leva asociado un

aumento na demanda de servizos

que favorece a creación de novos

postos de traballo neste sector.

Formación ocupacional. Incidir

na formación ocupacional, tanto

inicial como continua, en sectores

con mellores perspectivas de

emprego, favorece a ocupabilidade

da poboación traballadora

(ocupada e desempregada), e

tamén a produtividade das

empresas.


139

Estrutura Empresarial do Pacto

VOLUME DE EMPRESAS E DENSIDADE EMPRESARIAL

Neste apartado veremos a evolución do tecido empresarial dos concellos do Pacto, facendo un

estudo sobre o crecemento empresarial comparando o ano 2000 co 2007, analizando o volume de

empresas segundo a condición xurídica, por sectores de actividade e segundo estratos de

asalariados.

Entre os anos 2000 e 2007, o número de empresas dos concellos do Pacto incrementouse en 1.764,

situándose no 2007 en 10.144 unidades empresariais, o que representa o 4,93% do total de

empresas activas nese período no conxunto de Galicia.

A tendencia32 positiva do número de empresas no Pacto foi, en termos relativos, inferior á

rexistrada en Galicia: 13,33% e 14,65%, respectivamente.

2000 2007Cabana 279 332 53 9,62%

Camariñas 324 419 95 19,37%

Carballo 2164 2710 546 16,57%

Carnota 233 253 20 7,00%

Cee 478 588 110 13,86%

Corcubión 84 106 22 8,80%

Coristanco 384 431 47 4,90%

Dumbría 145 179 34 10,98%

Fisterra 190 235 45 20,69%

Laracha 617 802 185 17,52%

Laxe 194 238 44 13,03%

Malpica 459 516 57 9,55%

Mazaricos 191 248 57 17,62%

Muros 467 485 18 5,57%

Muxía 268 290 22 7,58%

Ponteceso 381 432 51 8,23%

Santa Comba 603 771 168 15,91%

Vimianzo 546 675 129 12,85%

Zas 373 434 61 11,49%

PACTO 8380 10144 1764 13,33%

CORUÑA 69358 86102 16744 15,31%

GALICIA 166055 205906 39851 14,65%

Nº EmpresasDiferenza Tendencia 00-07


32


ano n – media anos anteriores)/media anos anteriores*100.


140

00-01 01-02 02-03 03-04 04-05 05-06 06-07

PACTO 0,93% 0,91% 2,24% 5,45% 3,54% 3,16% 3,20%

CORUÑA 2,17% -0,06% 2,60% 6,00% 2,48% 5,26% 3,64%

GALICIA 1,99% 0,92% 2,88% 5,78% 2,38% 4,30% 3,68%



Ao analizar a densidade empresarial (nº total empresas/total habitantes*1000) no Pacto, temos que

no ano 2007 había un total de 70 empresas por cada mil habitantes, fronte ás 74 de Galicia. Pero

esta cifra por si soa non nos dá unha información veraz sobre distribución empresarial, como

consecuencia da contía do emprego, xa que as empresas que se están agregando son moi

heteroxéneas en canto a número de traballadores. Non é o mesmo que nun concello teñamos 10

microempresas ca 10 empresas de máis de 50 traballadores.

A fin de acadar un índice sintético de densidade empresarial que poida ser comparable entre os

distintos concellos elaborouse un índice ponderado baseado na idea de que unha empresa de máis

de 250 traballadores equivale a un número determinado e tomando como referencia o número

total de microempresas do Pacto.


141

Mapas 29 e 30. Fonte: IGE e elaboración propia

Os concellos do Pacto cunha maior densidade de empresas son: Carballo (90 empresas por cada mil

habitantes), Vimianzo (81 empresas por cada mil habitantes), Malpica (80 empresas por cada mil

habitantes), Cee e Zas con 78 empresas por cada mil habitantes ambos os dous, mentres que na

banda contraria temos a Dumbría, Fisterra, Mazaricos e Muros que non acadan 50 empresas por

cada 1000 habitantes.

Pero como se sinalou con anterioridade estas empresas son moi heteroxéneas en canto a volume de

traballadores. O índice de densidade empresarial ponderado móstranos a densidade de empresas

tendo en conta ó mesmo tempo a variable número de empregados.

Os concellos do Pacto cunha maior densidade empresarial ponderada son: Carballo, Vimianzo e

Cee, seguidos por Zas, Ponteceso, A Laracha, Carnota e Coristanco.


142

DISTRIBUCIÓN DE EMPRESAS POR SECTORES

No ano 2007, o sector servizos recolle máis da metade das empresas activas (66,6% das empresas

do Pacto), 6.755 empresas, fronte ás 2.308 do sector da construción (22,75%) e 1.081 empresas

industriais (10,65%).

En Galicia estas porcentaxes representan o 77,33% no sector servizos, o 14,61% no sector

construción e o 8,05% no sector industria.

PACTO

GALICIA

Gráficas 84, 85, 86, e 87. Fonte: IGE e elaboración propia

O peso das empresas dos concellos do Pacto con respecto a Galicia flutúa segundo o sector que

consideremos. O 4,24% das empresas dedicadas a servizos en Galicia están situadas nos concellos

do Pacto, o 6,52% no caso da industria, e no caso da construción o 7,67%.

Se comparamos dentro do territorio do Pacto o ano 2000 co 2007, vemos que os tres sectores

económicos creceron en canto ó número de empresas, aumentando significativamente o sector da

construción (49,77%), seguido polo sector servizos (15,6%) e polo sector da industria (8,64%). O

mesmo que ocorre en Galicia onde os incrementos son os seguintes: construción (43,44%), servizos

(22,22%) e industria (12,08%).

11,87%

18,39%

69,74%

2000

INDUSTRIA

CONSTRUCCIÓN

SERVIZOS

10,66%

22,75%

66,59%

2007

8,91%

12,63%

78,46%

2000

INDUSTRIA

CONSTRUCCIÓN

SERVIZOS

8,05%

14,61%

77,34%

2007


143

DISTRIBUCIÓN DE EMPRESAS POR NÚMERO DE ASALARIADOS

Por outra banda, se analizamos o número de empresas segundo o número de asalariados,

chegamos á conclusión de que máis da metade (62,42%) das empresas (6.332 firmas) do Pacto non

teñen asalariados, valor relativo superior ó de Galicia (59,40%). Destaca dentro do noso territorio

que o 96,14% das empresas son microempresas, por tanto teñen menos de 10 traballadores.

EMPRESAS T. Empr. 0 1-2 3-5 6-9 10-19 20-49 50-99 100-249 250 ou máis

PACTO 10144 6332 2260 839 321 231 142 14 5 0

% sobre o Pacto 100% 62,42% 22,28% 8,27% 3,16% 2,28% 1,40% 0,14% 0,05% 0%

GALICIA 205906 122310 45984 19350 8075 5633 3295 793 357 109

% sobre Galicia 100% 59,40% 22,33% 9,40% 3,92% 2,74% 1,60% 0,39% 0,17% 0,05%

Distribución das empresas segundo o número de asalariados no ano 2007


Nas seguintes gráficas podemos observar distribución empresarial segundo o número de

asalariados en Galicia e no Pacto no 2007.


62,42%

22,28%

8,27%

3,16%

2,28%1,40%

PACTO 20070

1-2

3-5

6-9

10-19

20-49

50-99

100-249

250 ou máis

59,40%

22,33%9,40%

3,92%

2,74%

1,60%

0,39%

0,17%

0,05%

GALICIA 2007


144

DISTRIBUCIÓN SEGUNDO A CONDICIÓN XURÍDICA

En canto á condición xurídica das empresas do Pacto, predomina a figura da persoa física que

representa o 70,29% do total de empresas do Pacto, seguido pola Sociedade de Responsabilidade

Limitada (20,66%).

O peso relativo da condición xurídica de persoas físicas sobre o total de persoas físicas de Galicia é

do 5,75%, e o das Sociedades de Responsabilidade Limitada é do 3,43%.

ANOSTOTAL

EMPRESASPERS. FÍS. S.A. S.R.L. SOC. COOP. OUTROS

2000 8380 6420 78 1315 49 518

2007 10144 7130 69 2096 39 810

2000 100% 76,61% 0,93% 15,69% 0,58% 6,18%

2007 100% 70,29% 0,68% 20,66% 0,38% 7,99%

2000 69358 47827 1848 14623 412 4648

2007 86102 52637 1683 21088 399 7295

2000 100% 68,96% 2,66% 21,08% 0,59% 6,70%

2007 100% 61,13% 1,95% 24,49% 0,46% 8,47%

2000 166055 113366 4128 37767 953 9841

2007 205906 124057 4008 61117 1000 15724

2000 100% 68,27% 2,49% 22,74% 0,57% 5,93%

2007 100% 60,25% 1,95% 29,68% 0,49% 7,64%

PACTO (%)

GALICIA

GALICIA (%)

PACTO

Distribución de empresas segundo a súa condición xurídica

CORUÑA

CORUÑA (%)



70,29%0,68%

20,66%

0,38%7,99%

PACTO 2007

PERS. FÍS.

S.A.

S.R.L.

SOC. COOP.

OUTROS

60,25%

1,95%

29,68%

0,49%

7,64%

GALICIA 2007


145

ALTAS E BAIXAS EMPRESARIAIS

En canto á situación da actividade e sede social, podemos apreciar que no Pacto no ano 2007, o

número de empresas que se deron de alta aumentou nun 21,47% respecto ao ano 2000, situándose

en 1092 empresas de nova creación no 2007. Pola contra, o número de empresas que se deron de

baixa nese mesmo ano foron 708, un 1,87% máis que no 2000. O número de altas supera ao de

baixas; esta mesma tendencia séguea Galicia.

En Galicia, a evolución nas altas dende o 2000 ata o 2007 tamén foi positiva (22,75%), valor relativo

similar ó Pacto. En canto ás baixas, o porcentaxe de crecemento das mesmas foi do 13,68%,

porcentaxe superior ó do Pacto.

Alta Permanencia Baixa Alta Permanencia Baixa

PACTO 899 7481 695 1092 9052 708

GALICIA 18993 147062 13893 23312 182594 15794

2000 2007



0

5000

10000

15000

20000

25000

0

200

400

600

800

1000

1200

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

ALTAS

PACTO GALICIA

0

5000

10000

15000

20000

0

200

400

600

800

1000

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

BAIXAS

PACTO GALICIA


146

ESPECIALIDADES PRODUCTIVAS

PESCA E ACUICULTURA

LONXAS

No territorio do Pacto Territorial de Emprego da Costa da Morte hai 12 lonxas: Muros, Carnota

(Lira), Corcubión, Fisterra, Baldaio, Caión, Camariñas, Corme, Laxe, Malpica, Muxía e Río Anllóns.

Dende o ano 2001 ata o 2008 só tres lonxas aumentaron as súas vendas: Corcubión, Fisterra e o Río

Anllóns. A que máis o fixo con respecto a valor monetario e a quilos vendidos foi Corcubión.

No ano 2008, con respecto ao 2007, reducíronse as vendas no conxunto das lonxas do Pacto un

6,11% en canto a valor monetario, e un 12,13% en canto a quilos.

A lonxa con maior facturación e con maior volume de venda en kg. no ano 2008 no territorio do

Pacto foi Muros (4.697.632,86 €) seguida de Camariñas (3.832.507,91 €), Malpica (3.801.794,63 €) e

Fisterra (2.598.728,71 €).

A lonxa de Muros representa un 26,37% do valor das vendas das lonxas do Pacto. Polo que respecta

á cantidade de producto vendido, a lonxa de Muros representa o 37,56% do total no ano 2008. No

ano 2007, en cambio, a lonxa que máis kg. vendeu foi Camariñas, co 36,04% das vendas do Pacto.

En canto ás especies vendidas nas lonxas do Pacto, as de maior importancia en cantidade de vendas

no ano 2008 son: xurelo (2.736.617,06 kg), a xarda (1.296.137,75 kg) e a sardiña (1.288.378,25 kg).

En cambio, a especie que máis aporta á facturación é o polbo, que no ano 2008 alcanzou un

importe de 3.413.837,24 €, seguido polo xurelo (2.355.365,26 €), a pescada (1.298.358,97 €) e o

percebe (1.288.090,44 €).


147

EMBARCACIÓNS PESQUEIRAS

O número de buques pesqueiros no territorio do Pacto no ano 2008 ascendía a 595 embarcacións,

oito máis que o ano anterior. No relativo á evolución da frota, o porto de Corme (Ponteceso), sufriu

no ano 2008 un descenso dun 10,34% no número de embarcacións respecto do 2007, seguido de

Caión (Laracha) cun 10%, Malpica (8,11%) e Camariñas (5,52%). Pola contra, Muros (22,99%) e

Carnota (11,11%) destacan polo incremento do número de embarcacións no ano 2008.

O porto de Camariñas representa no ano 2008 o 23,03% da flota pesqueira do Pacto, seguida por

Muros (17,98%), Fisterra (14,45%) e Malpica (11,43%).

O 85,38% (508) das embarcacións do Pacto dedícanse a artes menores, seguidas pola acuicultura

(28) que representa o 4,71%.

Hai concedidos 2136 permisos de pesca nos portos base do Pacto, dos cales o 17,79% son de nasa

de polbo, seguidos polos dos miños (9,83%), o palangriño (9,64%) e as nasas da nécora (9,5%).

O 16,54% das embarcacións dedicadas ás nasas de polbo, encóntranse en Fisterra, seguidas de

cerca por Camelle, Malpica, Camariñas e Laxe.

2007 2008

Nº Buques Nº Buques

Camariñas 145 137 -5,52%

Carnota 36 40 11,11%

Corcubión 30 29 -3,33%

Fisterra 82 87 6,10%

Laracha 10 8 -20,00%

Laxe 53 53 0,00%

Malpica 74 68 -8,11%

Muros 87 107 22,99%

Muxía 41 40 -2,44%

Ponteceso 29 26 -10,34%

PACTO 587 595 1,36%

CORUÑA 2577 2985 15,83%

GALICIA 5029 6078 20,86%

Variac. 07-08

Táboa 82. Fonte: Consellería de Pesca e Asuntos Marítimos, Rexistro de Buques de Galicia – Elaboración propia


148

MERCADO LABORAL NO RÉXIME DO MAR

O número de persoas afiliadas no réxime do mar no territorio do Pacto descendeu un 1,46% en

decembro do 2008, con respecto ao mesmo mes do ano anterior; mentres que en Galicia tamén se

reduciu nun 2,77%.

O concello que máis afiliados ten no réxime do mar é Camariñas, característica que se cumpre ao

longo dos anos, malia que o seu peso con respecto ao total do Pacto vai diminuíndo.

En decembro do 2008, os afiliados de Camariñas representan o 18,10% dos afiliados do sector da

pesca no Pacto, seguido de Fisterra que

acada o 15,18%, e de Malpica que chega

ata o 11,35%.

Ademais de ser o que máis afiliados ten,

a lonxa de Camariñas é a terceira con

maior volume de facturación no ano

2008.

O territorio do Pacto, acolle o 31,64% dos

afiliados do réxime do mar da provincia

da Coruña; en canto a Galicia, os afiliados

do Pacto, teñen un peso do 8,84%.

En decembro do 2008 con respecto ao

mesmo mes do ano anterior, só en 7

concellos do Pacto, creceron os afiliados

no réxime do mar; noutros 5 concellos

descenderon, e no resto permaneceron

sen variacións.


Dec. 2006 Dec. 2007 Dec. 2008

Cabana 29 30 32

Camariñas 425 395 397

Carballo 88 83 93

Carnota 320 324 318

Cee 104 92 87

Corcubión 17 15 17

Coristanco 0 0 0

Dumbría 1 2 2

Fisterra 308 299 333

Laracha 21 19 18

Laxe 121 115 126

Malpica 274 236 249

Mazaricos 0 0 0

Muros 240 237 176

Muxía 201 192 192

Ponteceso 153 150 137

Santa Comba 0 0 0

Vimianzo 5 16 16

Zas 0 0 0

PACTO 2307 2205 2193

CORUÑA 7049 7034 6931

GALICIA 26685 25502 24795

Afiliados Réxime do Mar


149

Como podemos comprobar na táboa das variacións intermensuais dos afiliados no sector da pesca,

non se segue unha tendencia que se repita nos distintos anos, senón que as variacións son moi

dispares.

Con todo, podemos xeneralizar que o número de afiliados medra no mes de xullo (6,66%) e sofre a

súa caída máis brusca nos meses de outubro a decembro.

2006Variac.

Interm. 062007

Variac.

Interm. 072008

Variac.

Interm. 08

Xaneiro 2219 2223 -0,31% 2099 -0,57%

Febreiro 2243 1,08% 2196 -1,21% 2107 0,38%

Marzo 2186 -2,54% 2145 -2,32% 2082 -1,19%

Abril 2199 0,59% 2156 0,51% 2087 0,24%

Maio 2177 -1,00% 2083 -3,39% 2030 -2,73%

Xuño 2182 0,23% 2098 0,72% 1996 -1,67%

Xullo 2229 2,15% 2153 2,62% 2129 6,66%

Agosto 2213 -0,72% 2147 -0,28% 2142 0,61%

Setembro 2203 -0,45% 2437 13,51% 2269 5,93%

Outubro 2218 0,68% 2146 -11,94% 2166 -4,54%

Novembro 2236 0,81% 2109 -1,72% 2168 0,09%

Decembro 2230 -0,27% 2111 0,09% 2109 -2,72%

Afiliados Sector Pesca

Táboa 84. Fonte: Consellería de Traballo – Elaboración propia

O maior descenso do número de parados no réxime do mar durante o ano 2008 foi no mes de xullo,

reducíndose nun 25,61%. Ao longo dos anos é habitual que o número de parados descenda durante

este mes. O maior incremento produciuse no mes de decembro (11,74%).

2006

Variac.

Interm. 06 2007

Variac.

Interm. 07 2008

Variac.

Interm.08

Xaneiro 284 1,43% 226 -3,42% 246 -4,28%

Febreiro 261 -8,10% 242 7,08% 239 -2,85%

Marzo 295 13,03% 277 14,46% 256 7,11%

Abril 283 -4,07% 254 -8,30% 235 -8,20%

Maio 277 -2,12% 285 12,20% 256 8,94%

Xuño 267 -3,61% 277 -2,81% 285 11,33%

Xullo 237 -11,24% 254 -8,30% 212 -25,61%

Agosto 230 -2,95% 240 -5,51% 201 -5,19%

Setembro 238 3,48% 244 1,67% 203 1,00%

Outubro 221 -7,14% 231 -5,33% 225 10,84%

Novembro 233 5,43% 247 6,93% 247 9,78%

Decembro 234 0,43% 257 4,05% 276 11,74%

Parados Sector Pesca

Táboa 85. Fonte: Consellería de Traballo – elaboración propia


150

Gráfica 94. Fonte: elaboración propia a partir de datos da Consellería de Traballo

0

50

100

150

200

250

300

350

Evolución paro rexistrado sector pesca

2006 2007 2008


151

ACUICULTURA

O territorio do Pacto conta con 13 piscifactorías, cinco delas de augas continentais e as oito

restantes marítimas. Entre as empresas radicadas na Costa da Morte hai que destacar ao Grupo Tres

Mares, un dos maiores produtores de troita a nivel europeo, e sobre todo Stolt Sea Farm,

multinacional norueguesa que conta con catro plantas no noso litoral, que fundamentalmente

producen rodaballo (a planta de Cabo Vilán-Camariñas é a maior granxa de Rodaballo do mundo, e

anteriormente fórao a de Lira)

En canto á produción de mexillón, o cultivo en bateas é máis propio das Rías Baixas, polo que só hai

unha produción significativa no concello de Muros e un pequeno parque en Corme (Ponteceso)

O que si abunda son os establecementos de cultivos mariños e auxiliares, posto que o 20,21% das

cetarias de Galicia, están radicadas no territorio do Pacto de emprego da Costa da Morte.

No que respecta aos criadeiros, o 19,05% dos que hai en Galicia están no Pacto.

Por outra banda, o 92% das embarcacións dedicadas á acuicultura están asentadas en Muros.

Cetáreas Criadoiros Granxas DepuradorasCentro

expedición

Centro reg.

CrustácParques cultivo Viveiros

Cabana 1 1 6

Camariñas 3 1 2 2 6 4

Carballo

Carnota 5 1 2 1 1

Cee 1

Corcubión

Coristanco

Dumbría

Fisterra 3

Laracha 1 1

Laxe

Malpica 1 1 1

Mazaricos

Muros 2 1 1 1 107

Muxía 3 1 1 1 1 1 1

Ponteceso 1 12

Santa Comba

Vimianzo

Zas

PACTO 19 4 7 7 3 2 14 123

CORUÑA 42 10 17 31 11 7 50 1045

GALICIA 94 21 30 83 28 18 1127 3737

Táboa 86. Fonte: Consellería de Pesca e asuntos marítimos: Establecementos de cultivos mariños e auxiliares. (Xaneiro 2009) – Elaboración propia


152

AGRICULTURA E GANDEIRÍA

ACTIVIDADE AGRÍCOLA:

DISTRIBUCIÓN MUNICIPAL DE USOS

A superficie total do territorio do Pacto supón o 25,03% da superficie da provincia da Coruña, e o

6,73% da de Galicia.

Segundo os datos do Anuario Estatístico Agrario do 2005, o territorio do Pacto conta cunha

superficie agraria utilizada (SAU) do 28%, cifra igual á provincial pero lixeiramente superior á de

Galicia (24%); sen embargo, a superficie forestal é do 56,22%, oito puntos inferior á de Galicia.

DISTRIBUCIÓN XERAL DE TERRAS POR COMARCAS

Do total da superficie xeográfica do territorio do Pacto (199.050 Ha), un 56,22% corresponde á

superficie forestal, en tanto que a superficie cultivada acada o 31,1% (porcentaxe superior á da

Coruña (25,7%) e á de Galicia (17,94%)), e a prados e pasteiros o 9,76%.

Cultivos

herbáceos

Cultivos

leñosos

Outras terras

de cultivo

Cultivos asociados

e sucesivos

Bergantiños 17.846 552 999 4.001 6.799 10.002 42.172 74.369

Fisterra 6.255 131 280 1.256 4.082 3.524 20.933 33.949

Muros 564 65 54 71 2.748 2.705 8.317 14.382

Soneira 7.330 54 438 1.316 2.560 4.912 23.278 37.256

Xallas 17.454 50 344 2.840 3.243 3.638 17.206 39.095

PACTO 49.449 852 2.115 9.484 19.432 24.781 111.906 199.051

CORUÑA 155.853 10.220 7.107 31.230 103.294 107.584 442.499 795.327

GALICIA 382.524 75.897 18.901 53.247 449.161 322.899 1.761.707 2.957.842

Distribución Xeral de terras por comarcas - 2005

Ámbito

Aproveitamento (Ha) Terras de cultivo

Prados e

pasteiros

Outras

superficies

Superficie

forestal

Superficie

total

Táboa 87. Fonte: Consellería do Medio Rural. Anuario de Estatística Agrario 2005. Elaboración propia.

O 79,89% da superficie de cultivo dedícase a cultivos herbáceos. A comarca de Bergantiños é a

comarca coa maior superficie dedicada a terras de cultivo, con 23.398 Ha, seguida por Xallas con

20.688 Ha.


153

DISTRIBUCIÓN DOS PRINCIPAIS GRUPOS DE CULTIVOS POR COMARCAS:

Se temos en conta os principais grupos de cultivos, no territorio do Pacto predomina a superficie

dedicada ós cultivos forraxeiros, ao que se dedican un total de 40.514 Ha (o 65,45% da superficie de

cultivo), seguida da superficie dedicada a cereais gran, con 4.445 Ha (o 7,18% da superficie de

cultivo). En Galicia estas porcentaxes son de 54,49% e 9,58% respectivamente; e na provincia da

Coruña as porcentaxes ascenden a 61,19% e 7,24%.

Cereais

gran

Cultivos

forraxeirosTubérculos

Leguminosas

gran

Hortícolas, flores e

viveirosFroiteiras Castiñeiro Viñedo

Bergantiños 2.525 12.208 1.501 672 940 442 63 46

Fisterra 745 5.174 145 111 80 70 46 15

Muros 179 199 109 23 53 62 0 3

Soneira 589 6.247 167 162 166 31 9 14

Xallas 407 16.686 199 74 88 31 13 6

PACTO 4.445 40.514 2.121 1.042 1.327 636 131 84

CORUÑA 14.792 125.081 6.652 1.968 7.360 5.252 2.000 2.968

GALICIA 50.855 289.081 20.829 3.501 18.258 11.796 30.414 33.687

Ámbito

Distribución dos principais grupos de cultivos por comarcas - 2005

Cultivos herbáceos (Ha) Cultivos leñosos (Ha)

Táboa 88. Fonte: Consellería do Medio Rural. Anuario de Estatística Agrario 2005. Elaboración propia.


154

ACTIVIDADE GANDEIRA:

O número de explotacións de gando bovino ascendeu no ano 2007 no territorio do Pacto a 4849 (o

25,02% das explotacións da provincia da Coruña, e o 9,36% das explotacións de Galicia) das que o

33,53% están na comarcas de Bergantiños (1626 explotacións). Se comparamos o ano 2001 co 2007,

comprobamos que o número de empresas dedicadas ao gando bovino descendeu un 24,16%. A

comarca na que máis descenderon as explotacións de gando bovino en termos absolutos foi en

Bergantiños (861), seguida de Soneira (220), Xallas (214), Fisterra (200) e Muros (50).

2001-2002 2003 2004 2005 2006 2007Cabana 297 295 275 221 200 189

Camariñas 50 65 61 60 56 49

Carballo 642 643 589 482 430 409

Carnota 44 40 29 24 20 17

Cee 138 136 130 106 94 84

Corcubión 6 6 6 6 6 6

Coristanco 465 463 444 383 345 313

Dumbría 365 377 355 342 322 308

Fisterra 65 65 55 41 35 29

Laracha, A 548 541 523 437 400 384

Laxe 126 123 121 101 91 72

Malpica 162 161 152 123 119 114

Mazaricos 739 767 782 701 674 664

Muros 74 76 72 62 57 51

Muxía 417 453 429 400 383 364

Ponteceso 247 246 226 186 169 145

Santa Comba 921 948 965 853 817 782

Vimianzo 588 611 585 514 481 456

Zas 500 524 522 452 428 413

PACTO 6394 6540 6321 5494 5127 4849

Variac. Interan. 2,28% -3,35% -13,08% -6,68% -5,42%

CORUÑA 24854 25906 25239 21827 20470 19381

Variac. Interan. 4,23% -2,57% -13,52% -6,22% -5,32%

GALICIA 63414 67628 69496 58034 54634 51796

Variac. Interan. 6,65% 2,76% -16,49% -5,86% -5,19%

Nº Explotacións de gando bovino



155

En canto ao número de cabezas de gando bovino, no ano 2007 ascenden no territorio do Pacto a

95.351, que representa o 27,38% das reses da provincia da Coruña, e o 10% de Galicia.

2001-2002 2003 2005 2006 2007Cabana 3620 3016 3296 3194 3167

Camariñas 176 163 166 154 141

Carballo 6993 5896 5917 5537 5293

Carnota 247 174 138 110 102

Cee 1137 968 1107 961 912

Corcubión 25 17 23 18 19

Coristanco 6757 5390 6011 5650 5373

Dumbría 6450 5470 6215 5854 5843

Fisterra 303 234 216 172 145

Laracha, A 7945 6698 7214 6673 6727

Laxe 802 719 759 677 646

Malpica 2396 2095 2162 2122 2027

Mazaricos 20367 17495 20053 18738 19569

Muros 165 144 140 120 114

Muxía 6644 6129 6936 6638 6637

Ponteceso 3599 3466 3791 3618 3643

Santa Comba 20207 17751 20052 19005 18857

Vimianzo 8145 7330 8418 8138 8430

Zas 8858 7281 8264 7797 7706

PACTO 104836 90436 100878 95176 95351

CORUÑA 373319 329144 365841 346669 348203

GALICIA 939848 887449 986626 939794 954325

Nº de bovinos (vacas + outros bovinos)


Do total de bovinos, o 43,43% dedícanse á produción de leite, mentres que o 14,66% á produción

de carne. As vacas de muxidura do Pacto, representan o 29,14% da provincia da Coruña, e o 12,40%

de Galicia. O 40,3% do conxunto das reses do Pacto, pertencen á comarca de Xallas, que representa

o 11,04% das reses da provincia da Coruña, e o 4,03% de Galicia. As vacas produtoras de leite da

comarca de Xallas supoñen o 47,03% do Pacto, o 13,71% da Coruña e o 5,83% de Galicia.


156

Total Vacas leite Vacas carne Outros bovinosBergantiños 26876 9903 5469 11504

Fisterra 13556 4986 3064 5506

Muros 216 20 107 89

Soneira 16277 7026 2111 7140

Xallas 38426 19478 3224 15724

PACTO 95351 41413 13975 39963

CORUÑA 348203 142121 64656 141426

GALICIA 954325 334077 217214 403034

Nº de bovinos 2007Ámbito


O número medio de reses por explotación no territorio do Pacto dende o 2000 ata o 2005, é

superior á rexistrada na provincia da Coruña e de Galicia, acadando as 12,1 reses por explotación no

Pacto, e as 11,1 e 11,5 no conxunto da Coruña e de Galicia respectivamente.

Os concellos con maior número de reses por explotación son os de Mazaricos, Santa Comba e

Ponteceso.

2000 2001 2002 2003 2004 2005

Cabana 8,3 9,3 9,3 9,4 9 10,3

Camariñas 2,3 2,5 2,5 2,7 2,9 2,8

Carballo 7,5 8,1 8,1 7,6 7,8 8,1

Carnota 5,2 4,4 4,4 4 5,3 3,9

Cee 4,7 5,5 5,5 5,7 5,5 6,2

Corcubión 2,5 2,7 2,7 2,3 2,2 2

Coristanco 9,3 10,4 10,4 10,4 9,8 10,3

Dumbría 12 13,5 13,5 13,1 11,6 11,3

Fisterra 2,8 3,1 3,1 2,8 2,9 3,1

Laracha, A 8,9 10,9 10,9 10,2 9,3 10,1

Laxe 4,4 4,6 4,6 4,9 4,9 4,9

Malpica 8,4 10,4 10,4 10,2 9,9 10,4

Mazaricos 16,6 21,8 21,8 20,7 17,3 17,6

Muros 1,7 1,6 1,6 1,7 1,7 1,7

Muxía 10,3 11,7 11,7 11,8 10,7 10,9

Ponteceso 11,6 11,2 11,2 13,5 13 14,5

Santa Comba 13,7 19,9 19,9 18,1 15,5 16,4

Vimianzo 9,4 11,2 11,2 11,4 10,5 10,6

Zas 11,4 13,5 13,5 13,2 11,5 12

PACTO 16,6 13 13 12,3 11,5 12,1

CORUÑA 10,1 12,4 12,4 11,7 10,7 11,1

GALICIA 9,5 11,9 11,9 11,8 11 11,5

Nº de vacas por explotación

Táboa 92. Fonte: Consellería do Medio Rural – Anuario Estatístico Agrario – Elaboración propia.


157

En relación ao gando porcino, no territorio do Pacto no ano 2005 había un total de 7615 prazas de

reprodutoras e 2440 prazas de cebo, sendo o seu peso na provincia da Coruña de 21,6% e 4,72%

respectivamente. A comarca de Bergantiños é a que ten o maior número de prazas reprodutoras

representando o 86,62% do Pacto, e en canto a prazas de cebo, representa o 100% do Pacto.

ÁmbitoPrazas de

reprodutoras

Prazas de

cebo

Bergantiños 6596 2440

Fisterra 296 0

Muros 28 0

Soneira 535 0

Xallas 160 0

PACTO 7615 2440

CORUÑA 35270 51665

GALICIA 95775 269619

Táboa 93. Fonte: Cª do Medio Rural

Anuario Estatístico Agrario – Elaboración propia.


158

MERCADO LABORAL NO RÉXIME AGRARIO

Os afiliados do réxime agrario no territorio do Pacto de Emprego da Costa da Morte, descenderon

en decembro do 2008, con respecto ao mesmo mes do ano anterior, un 5,89%. En todos os

concellos do Pacto se reduce o número de afiliados neste réxime en decembro de 2008, se o

comparamos con decembro do 2007.

O concello que máis afiliados ten

no réxime agrario é Santa

Comba, característica que se

cumpre ao longo dos anos, aínda

que vai en descenso.

En decembro do 2008, os

afiliados de Santa Comba

representan o 16,35% dos

afiliados do sector agrario no

Pacto, seguido de Mazaricos que

acada o 13,25%, e de Carballo

que chega ata o 10,76%.


No ano 2008, so hai un mes no que a afiliación do sector agrario medra, que se corresponde con

maio. O mes no que máis se reduciu o número de afiliados foi en abril (1,12%).

2006Variac.

Interm. 062007

Variac.

Interm. 072008

Variac.

Intermens. 08

Xaneiro 5577 5751 0,02% 5488 -0,56%

Febreiro 5557 -0,36% 5759 0,14% 5465 -0,42%

Marzo 5831 4,93% 5744 -0,26% 5448 -0,31%

Abril 5845 0,24% 5747 0,05% 5387 -1,12%

Maio 5878 0,56% 5745 -0,03% 5397 0,19%

Xuño 5845 -0,56% 5698 -0,82% 5356 -0,76%

Xullo 5826 -0,33% 5693 -0,09% 5336 -0,37%

Agosto 5797 -0,50% 5655 -0,67% 5302 -0,64%

Setembro 5777 -0,35% 5641 -0,25% 5280 -0,41%

Outubro 5758 -0,33% 5618 -0,41% 5267 -0,25%

Novembro 5770 0,21% 5572 -0,82% 5224 -0,82%

Decembro 5750 -0,35% 5519 -0,95% 5194 -0,57%

Afiliados Sector Agrario

Meses

Táboa 95. Fonte: Consellería de Traballo e elaboración propia

Dec. 2006 Dec. 2007 Dec. 2008Cabana 244 230 214

Camariñas 50 45 42

Carballo 614 598 559

Carnota 165 144 117

Cee 128 130 114

Corcubión 5 6 3

Coristanco 362 336 304

Dumbría 224 214 201

Fisterra 55 54 49

Laracha 391 351 333

Laxe 82 75 68

Malpica 197 189 184

Mazaricos 714 703 688

Muros 92 82 71

Muxía 317 308 297



Vimianzo 425 410 393

Zas 471 458 431

PACTO 5.750 5.519 5.194

Afiliados Réxime Agrario


159

No territorio do Pacto, o número de parados no réxime agrario no ano 2008 sufriu o seu maior

descenso no mes de xuño, reducíndose nun 9,02%. O seu maior incremento produciuse no mes de

novembro (15,65%).

2006

Variac.

Interm. 06 2007

Variac.

Interm. 07 2008

Variac.

Interm. 08

Xaneiro 127 119 -1,65% 118 9,26%

Febreiro 131 3,15% 117 -1,68% 119 0,85%

Marzo 131 0,00% 125 6,84% 120 0,84%

Abril 131 0,00% 119 -4,80% 125 4,17%

Maio 130 -0,76% 120 0,84% 122 -2,40%

Xuño 128 -1,54% 109 -9,17% 111 -9,02%

Xullo 115 -10,16% 106 -2,75% 104 -6,31%

Agosto 107 -6,96% 102 -3,77% 99 -4,81%

Setembro 102 -4,67% 104 1,96% 103 4,04%

Outubro 106 3,92% 100 -3,85% 115 11,65%

Novembro 116 9,43% 109 9,00% 133 15,65%

Decembro 121 4,31% 108 -0,92% 145 9,02%

Parados Sector Agrario

Meses



0

20

40

60

80

100

120

140

160

Evolución paro rexistrado sector agrario

2006 2007 2008


160

SECTOR DA INDUSTRIA

VOLUME DE EMPRESAS

Dende o ano 2000 ata o 2007, o número de empresas do sector da industria incrementouse nun

8,64%, o que equivale á constitución de 86 novas unidades empresariais. O peso das firmas

dedicadas ao sector da industria no Pacto sobre a provincia da Coruña no ano 2008, é dun 16,84%,

e sobre Galicia é dun 6,52%; acadando un incremento medio interanual do 1,06%.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007Bergantiños 574 588 566 580 602 629 629 648

Fisterra 111 118 117 117 118 120 120 123

Muros 77 75 71 67 63 63 61 61

Soneira 149 150 151 151 153 160 164 160

Xallas 84 86 86 88 88 89 90 89

PACTO 995 1017 991 1003 1024 1061 1064 1081

CORUÑA 5805 5944 5854 5924 6079 6276 6396 6418

GALICIA 14796 15016 15059 15345 15706 16097 16391 16583

Nº empresas do sector da industria, incluída a enerxía


Tal e como amosa a táboa seguinte, o motor da actividade no sector industrial no territorio do Pacto

é a industria manufactureira, que acada o 97,87% do total da actividade industrial.

A industria manufactureira do Pacto representa o 17,04% da provincia da Coruña e o 6,68% de

Galicia.

Se comparamos o ano 2000 co 2007, podemos comprobar que a industria manufactureira

aumentou nun 9,18%, crecemento inferior ao da Coruña e ao de Galicia (9,58% e 10,93%

respectivamente).

Ind. Extractiva Ind. Manuf.Prod. dist. enerxía

eléctrica, gas e auga

2000 6 564 4

2007 5 639 4

2000 0 106 5

2007 0 119 4

2000 0 76 1

2007 0 61 0

2000 2 142 5

2007 1 152 7

2000 2 81 1

2007 0 87 2

2000 10 969 16

2007 6 1058 17

2000 62 5666 77

2007 68 6209 141

2000 402 14268 126

2007 448 15827 308

Bergantiños

Fisterra

CORUÑA

GALICIA

Muros

Soneira

Xallas

PACTO


161


Xa que a industria manufactureira é a maior compoñente industrial do territorio do Pacto,

estudarémola de forma máis pormenorizada de seguido.

Dentro da industria manufactureira, destacan cinco subsectores: a industria téxtil e de confección é

a que máis peso ten no territorio do Pacto, posto que representa o 27,03% no ano 2007, seguido

pola industria da metalurxia cun 16,64%, da industria da alimentación, bebidas e tabaco cun 15,5%,

da industria da madeira e cortiza cun 11,72% e por industrias diversas cun 10,78%.

A industria téxtil do Pacto acada o 27,11% deste subsector na provincia da Coruña, e o 15,36% de

Galicia. A comarca de Bergantiños concentra as tres cuartas partes das empresas do territorio do

Pacto.

A presenza da industria téxtil no Pacto aumentou no ano 2007 respecto ao 2000 un 7,52%,

porcentaxe superior ao da provincia da Coruña (0,86%), e ao de Galicia (neste caso decreceu un

2,1% o número de empresas dedicadas á industria téxtil).

ÁmbitoInd. alim,

beb, tab

Ind. Text

e confec

Ind. Coiro,

calzado

Ind. Mad

e cortiza

Ind.

Papel

Ind. Ref.

petról

Ind.

Química

Ind.

Transf.

Caucho

Ind. Doutros

prod minerais

non metál

MetalurxiaInd. Const

maquin

Ind. Mat.

Equip eléc

Ind. Mat.

Transp

Ind.

Diversas

Bergantiños 87 230 3 71 14 0 2 4 46 94 13 8 14 53

Fisterra 20 17 2 23 4 0 0 0 9 18 3 1 1 21

Muros 14 6 0 11 3 0 0 1 7 8 0 0 0 11

Soneira 21 26 2 16 5 0 1 2 19 28 4 1 4 23

Xallas 22 7 0 3 2 0 0 0 12 28 5 1 1 6

PACTO 164 286 7 124 28 0 3 7 93 176 25 11 20 114

CORUÑA 958 1055 32 624 609 0 71 68 347 1043 230 223 173 776

GALICIA 2962 1862 68 1832 1313 0 173 234 1119 2871 585 545 564 1699

2007


No ano 2007, no territorio do Pacto, dentro do subsector da industria téxtil e confección, o 59,44%

das empresas (170) están dedicadas á confección de pezas de vestir en téxtiles e accesorios.

No caso da metalurxia, o 75% das unidades empresariais (132), atópanse no epígrafe de fabricación

de elementos metálicos para a construción.

Na industria da alimentación, bebidas e tabaco, as firmas que máis abundan son as dedicadas á

fabricación doutros produtos alimenticios como poden ser a fabricación de produtos de panadería e

pastelería, entre outros, que acadan o 76,83% das empresas (126) do subsector da alimentación.


162


Na industria da madeira e da cortiza, o 91,13% das empresas (113) deste subsector, pertencen ás

actividades de aserrado e cepillado da madeira; preparación industrial da madeira; fabricación de

estruturas de madeira e pezas de carpintería e ebanistería para a construción.

As empresas clasificadas no apartado de industrias diversas, o 86,84% dedícanse á fabricación de

mobles (99).

En canto á condición xurídica das empresas do sector industrial, o 56,43% son persoas físicas ou

autónomos, e o 43,57% son persoas xurídicas. Dentro das empresas coa condición de persoas

xurídicas, o 75,37% son Sociedades de Responsabilidade Limitada.

TOTAL PERS. FÍSICAS S.A. S.R.L. SOC. COOP. OUTROS

Bergantiños 648 376 18 218 3 33

Fisterra 123 74 2 33 5 9

Muros 61 33 2 16 5 5

Soneira 160 86 1 51 1 21

Xallas 89 41 3 37 3 5

PACTO 1081 610 26 355 17 73

CORUÑA 6418 2659 403 2840 95 421

2007

Condición xurídica das empresas do sector industrial


15,50%

27,03%

0,66%

11,72%

2,65%0,28%

0,66%

8,79%

16,64%

2,36%

1,04%

1,89%

10,78%

Industria manufactureira 2007 (PACTO) Ind. alim, beb, tabInd. Text e confecInd. Coiro, calzadoInd. Mad e cortizaInd. Papel

Ind. Ref. petrólInd. Química

Ind. Transf. CauchoInd. Doutros prod minerais non metálMetalurxia

Ind. Const maquin


163

No referente ás empresas do sector industrial segundo o número de asalariados, o 64,01% das

mesmas teñen entre 0 e 2 traballadores. O 84,46% son microempresas, xa que teñen menos de 10

traballadores.

TOTAL 0-2 3-5 6-9 10-19 20-49 50-99 100-249 250 ou máisBergantiños 648 424 71 43 48 52 8 2 0

Fisterra 123 75 23 14 7 4 0 0 0

Muros 61 44 11 0 2 2 2 0 0

Soneira 160 101 24 10 14 11 0 0 0

Xallas 89 48 16 9 7 9 0 0 0

PACTO 1081 692 145 76 78 78 10 2 0

CORUÑA 6418 3982 857 489 521 391 111 51 16

GALICIA 16583 10249 2298 1277 1264 1024 300 129 42

Nº empresas sector industria segundo nº de asalariados 2007



164

MERCADO LABORAL NO SECTOR DA INDUSTRIA

Se comparamos o mes de decembro do 2006 co mesmo mes do ano 2008, podemos ver que a cifra

de persoas paradas no sector industrial aumentou nun 16,45%.

Na seguinte táboa amósanse as variacións no paro rexistrado dende o 2006 ata o 2008:

2006 % 2007 % 2008 %Xaneiro 2356 -3,76% 2158 -5,10% 2253 -2,55%

Febreiro 2373 0,72% 2217 2,73% 2208 -2,00%

Marzo 2372 -0,04% 2224 0,32% 2258 2,26%

Abril 2328 -1,85% 2292 3,06% 2298 1,77%

Maio 2214 -4,90% 2203 -3,88% 2308 0,44%

Xuño 2174 -1,81% 2175 -1,27% 2310 0,09%

Xullo 2210 1,66% 2137 -1,75% 2292 -0,78%

Agosto 2186 -1,09% 2139 0,09% 2347 2,40%

Setembro 2077 -4,99% 2051 -4,11% 2321 -1,11%

Outubro 2142 3,13% 2080 1,41% 2358 1,59%

Novembro 2241 4,62% 2140 2,88% 2479 5,13%

Decembro 2274 1,47% 2312 8,04% 2648 6,82%

Variacións mensuais do paro no sector industrial


Gráfica 97. Fonte: Consellería de Traballo e elaboración propia

Como podemos ver na táboa, dende o mes de outubro, o paro sigue un ritmo de crecemento

positivo. O mes no que máis aumentou foi en decembro do 2007, cunha porcentaxe do 8,04%,

seguido do mes de decembro do 2008 (6,82%). Do total de parados en decembro do 2008, o sector

da industria representa o 23,48%.

1900

2000

2100

2200

2300

2400

2500

2600

2700

Evoluc. paro rexistrado Industria

2006 2007 2008


165

En canto a afiliación, descende na maioría

de concellos do Pacto, destacando o caso de

Carballo, que perde máis do 10% de

afiliados entre decembro de 2007 e o

mesmo mes de 2008. Pola contra, sube

significativamente nos concellos de A

Laracha e Coristanco.

A diferencia de afiliación que aparece no

caso do concello de Cee entre os anos 2006

e 2007 débese ao cambio da codificación

dos contratos da meirande empresa local.


O comportamento dos datos dos afiliados é inverso ao dos datos de paro. No mes de decembro

sofre un baixón. Se comparamos o mes de xaneiro co mes de decembro do ano 2008, descendeu a

cifra de afiliados un 10,9%. A partir de febreiro do 2008 comezan a baixar as afiliacións, recupéranse

no mes de maio e logo sigue baixando. As cifras dos afiliados en decembro do 2008 volven a valores

do 2005.

2006 % 2007 % 2008 %

Xaneiro 6955 7498 8,75% 7386 3,08%

Febreiro 6856 -1,42% 7604 1,41% 7538 2,06%

Marzo 7207 5,12% 7598 -0,08% 7428 -1,46%

Abril 7327 1,67% 7496 -1,34% 7412 -0,22%

Maio 7371 0,60% 7539 0,57% 7477 0,88%

Xuño 7211 -2,17% 7608 0,92% 7404 -0,98%

Xullo 7105 -1,47% 7486 -1,60% 7302 -1,38%

Agosto 7322 3,05% 7539 0,71% 7177 -1,71%

Setembro 7535 2,91% 7658 1,58% 7187 0,14%

Outubro 7347 -2,50% 7628 -0,39% 7159 -0,39%

Novembro 7301 -0,63% 7633 0,07% 7085 -1,03%

Decembro 6895 -5,56% 7165 -6,13% 6581 -7,11%

Variacións mensuais da afiliación no sector industrial


Concello Dec. 2006 Dec. 2007 Dec. 2008Cabana 377 370 290


Carballo 2522 2430 2132

Carnota 226 194 192

Cee 299 608 567

Corcubión 34 35 36


Dumbría 133 119 91

Fisterra 30 26 29

Laracha 566 647 685

Laxe 76 81 56

Malpica 432 390 365

Mazaricos 42 47 50

Muros 159 150 158

Muxía 158 119 114




Zas 231 238 206

PACTO 6895 7165 6581

CORUÑA 60121 63660 60889

GALICIA 165817 174842 163395

Afiliados Industria


166

Un 13,69% dos contratos asinados durante o ano 2008 no sector da industria na provincia da

Coruña pertencen ao territorio do Pacto (5,43% de Galicia). O ano 2006 é o que alcanza unha cifra

maior de contratos no período 2006 - 2008, tanto no territorio do Pacto como na provincia da

Coruña e en Galicia. A partir dese ano o sector da industria vaise resentindo, chegando a descender

a cifra de contratos nun 39,9% do 2006 ao 2008 no Pacto, porcentaxe moi superior á da Coruña e

Galicia (17,30% e 19,60% respectivamente).

2006 2007 2008Bergantiños 4753 3851 3007


Muros 650 351 83

Soneira 682 479 418

Xallas 307 279 211

PACTO 6797 5368 4085

CORUÑA 36079 34499 29838

GALICIA 93581 92247 75242

Nº Contratos Sector Industria

Táboa 105. Fonte: INEM e elaboración propia


167

SECTOR DA CONSTRUCIÓN

No ano 2007 había 2308 empresas no territorio do Pacto que pertencían ao sector da construción, o

que supón o 22,75% do total de empresas dos sectores da industria, a construción e os servizos

(10.144). O peso das empresas da construción da Costa da Morte respecto á provincia da Coruña é

do 19,44%, e do 7,67% respecto das de Galicia. Por comarcas destaca Bergantiños, co 56,07% das

empresas da construción do Pacto.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Bergantiños 869 894 975 1039 1123 1195 1253 1294

Fisterra 193 189 190 192 216 236 254 268

Muros 87 88 95 97 104 119 133 131

Soneira 253 267 279 302 327 332 341 383

Xallas 139 154 158 167 172 195 209 232

PACTO 1541 1592 1697 1797 1942 2077 2190 2308

CORUÑA 8126 8288 8866 9282 10018 10470 11097 11875

GALICIA 20979 21521 22720 23788 25581 26746 28224 30092

Nº empresas do sector da Construción


Se comparamos o ano 2000 co 2007, o número de empresas dedicadas á construción

increméntanse nun 49,77%, por un 46,14% na provincia da Coruña e un 43,44% en Galicia.

Ámbito Forma 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tendencia 00-07 P.F. 542 565 629 666 732 769 795 814 21,29%

P.X. 327 329 346 373 391 426 458 480 26,79%

P.F. 145 138 137 136 157 172 185 195 27,57%

P.X. 48 51 53 56 59 64 69 73 27,75%

P.F. 55 58 65 67 69 81 93 94 34,84%

P.X. 32 30 30 30 35 38 40 37 10,21%

P.F. 185 194 197 218 242 244 246 266 22,02%

P.X. 68 73 82 84 85 88 95 117 42,43%

P.F. 102 118 114 121 120 138 146 161 31,20%

P.X. 37 36 44 46 52 57 63 71 48,36%

P.F. 1029 1073 1142 1208 1320 1404 1465 1530 23,94%P.X. 512 519 555 589 622 673 725 778 29,82%P.F. 4493 4529 4846 5032 5506 5702 5981 6377 23,69%P.X. 3633 3759 4020 4250 4512 4768 5116 5498 28,04%

P.F. 11709 11929 12569 13048 14149 14673 15314 16260 21,87%

P.X. 9270 9592 10151 10740 11432 12073 12910 13832 27,12%

Persoas físicas (P.F.) e persoas xurídicas (P.X.) no sector da construción

Bergantiños

Fisterra

Muros

GALICIA

Soneira

Xallas

PACTO

CORUÑA


En relación ás formas xurídicas, se comparamos o ano 2007 coa tendencia dos seis anos anteriores,

o número de persoas físicas aumenta nun 23,94%, mentres que as persoas xurídicas fano nun

29,82%, crecementos moi similares aos da provincia da Coruña e lixeiramente superiores aos de

Galicia.


168

No ano 2007, as persoas físicas no Pacto representan o 66,29% do total de empresas, feito

indicativo de que a meirande parte dos empresarios son autónomos. Este colectivo representa o

24% do total da provincia da Coruña, e o 9,41% de Galicia.

Nas seguintes gráficas, podemos observar a evolución do número de empresas da Construción nas 5

comarcas que pertencen ao Pacto dende o ano 2000 ata o 2007:

Gráficas 98, 99, 100, 101 e 102. Fonte: IGE e elaboración propia

869 894 975 1039 1123 1195 1253 1294

0

500

1000

1500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evolución do número de empresas da Construción na Comarca de Bergantiños 2000-2007

193 189 190 192216 236 254 268

0

100

200

300

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evolución do número de empresas da Construción na Comarca de Fisterra 2000-2007

87 88 95 97 104119

133 131

0

50

100

150

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evolución do número de empresas da Construción na Comarca de Muros 2000-2007

253 267 279 302 327 332 341383

0

100

200

300

400

500

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evolución do número de empresas da construción na Comarca de Soneira 2000-2007

139 154 158 167 172195 209

232

0

50

100

150

200

250

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evolución do número de empresas da Construción na Comarca do Xallas 2000-2007


169

De seguido, móstranse unhas gráficas onde vemos o peso das empresas da construción por

concellos sobre a comarca á que pertencen no ano 2007:


Cabana ; 7,65%

Carballo; 47,8%

Coristanco; 9,6%

Laracha; 15,7%

Laxe; 4,48%

Malpica; 7,81%

Ponteceso; 7,0%

Distribución das empresas do sector da construción na Comarca de Bergantiños

(2007)

Cee; 37,31%Corcubión;

4,10%

Dumbría; 20,15%

Fisterra;12,69%

Muxía; 25,75%

Distribución das empresas da Construción na Comarca de Fisterra (2007)

Carnota; 36,64%

Muros; 63,36%

Distribución das empresas da Construción na comarca de Muros (2007)

Camariñas; 24,28%

Vimianzo; 46,21% Zas;

29,50%

Distribución das empresas da construción na comarca de Soneira (2007)

Mazaricos; 25,43%

Santa Comba; 74,57%

Distribución das empresas da construción na comarca do Xallas (2007)


170

Na comarca de Bergantiños, o concello no que máis se concentran as empresas dedicadas á

construción é Carballo (619), seguido de Laracha (203) e Coristanco (124). No resto das comarcas,

os concellos que máis destacan son Vimianzo (177), Santa Comba (173), Zas (113) e Cee (100).

Seguindo a clasificación do CNAE 45, o sector da construción está conformado polas seguintes

actividades:

Preparación de obras.

Construción xeral de inmobles e obras de enxeñería civil.

Instalacións de edificios e obras.

Acabado de edificios e obras.

Alugueiro de equipo de construción ou demolición dotado de operario.

Construción. Non clasificados.

Como podemos ver na táboa seguinte, a maior parte das empresas do sector da construción

dedicábanse no ano 2007 á actividade de Instalación de edificios e obras. Representan o 42,76% do

das empresas do Pacto. A continuación están as empresas que se dedican ao acabado de edificios e

obras (25,78%), e pola construción xeral de inmobles e obras de enxeñería civil (25,43%).

O peso das empresas do Pacto dedicadas á instalación de edificios e obras (ano 2007) respecto ás

da provincia da Coruña é do 18,52%, e do 7,12% respecto das de Galicia.

Ámbito TotalPreparación

de obras

Construción xeral

de inmobles e

obras de

enxeñería civil

Instalación

de edificios

e obras

Acabado de

edificios e

obras

Alugueiro de equipo

de construción ou

demolición dotado de

operario.

Non

clasificados

Bergantiños 1294 74 346 485 389 0 0

Fisterra 268 15 66 149 38 0 0

Muros 131 7 24 71 29 0 0

Soneira 383 22 93 166 102 0 0

Xallas 232 21 58 116 37 0 0

PACTO 2308 139 587 987 595 0 0

CORUÑA 11875 487 3192 5329 2867 0 0

GALICIA 30092 1247 8251 13863 6730 1 0

2007



171

Distribución por comarcas do sector da construción segundo a actividade principal


As empresas da Costa da Morte caracterízanse polo seu pequeno tamaño e por ter un baixo número

de traballadores. Isto ocorre tamén no sector da construción, onde o 78,47% das empresas teñen

menos de 2 traballadores, porcentaxe tres puntos superior á da Coruña e Galicia (75,83% e 75,34%

respectivamente). O 94,89% das empresas do Pacto son microempresas (< 10 traballadores).

TOTAL 0-2 3-5 6-9 10-19 20-49 50-99 100-250 >250BERGANTIÑOS 1294 1005 159 57 47 25 1 0 0

FISTERRA 268 205 32 20 7 3 0 0 0

MUROS 131 100 18 5 5 3 0 0 0

SONEIRA 383 311 39 19 9 3 1 1 0

XALLAS 232 190 17 13 7 5 0 0 0

PACTO 2308 1811 265 114 75 39 2 1 0

CORUÑA 11875 9005 1332 690 485 271 66 23 3

GALICIA 30092 22671 3589 1766 1254 633 124 51 4

Empresas da construción segundo o número de asalariados


5,72

26,74

37,48

30,06

Comarca de Bergantiños (2007)

5,60%

24,63%

55,60%

14,18%

Comarca de Fisterra (2007)

5,34%

18,32%

54,20%

22,14%

Comarca de Muros (2007) Preparación de obras

Construción xeral de inmobles e obras de enxeñería civil

Instalación de edificios e obras

Acabado de edificios e obras

5,74%

24,28%

43,34%

26,63%

Comarca de Soneira (2007)

9,05%

25,00%

50,00%

15,95%

Comarca de Xallas (2007)


172

MERCADO LABORAL NO SECTOR DA CONSTRUCIÓN

Durante o último trimestre do 2008 a construción é o sector no que máis medra o paro rexistrado.

Ata o ano 2006 fora un sector en auxe e a partir de entón foi perdendo capacidade de absorción de

emprego. Se comparamos os datos do mes de decembro de 2006 co mesmo mes do ano 2008,

podemos comprobar que a cifra de parados aumentou nun 45,83%.

Na seguinte táboa amósanse as variacións no paro rexistrado dende o 2006 ata o 2008:

2006 % 2007 % 2008 %Xaneiro 2069 -2,54% 1761 -3,45% 1848 4,05%

Febreiro 1959 -5,32% 1697 -3,63% 1857 0,49%

Marzo 1910 -2,50% 1641 -3,30% 1856 -0,05%

Abril 1868 -2,20% 1580 -3,72% 1869 0,70%

Maio 1787 -4,34% 1534 -2,91% 1856 -0,70%

Xuño 1720 -3,75% 1502 -2,09% 1876 1,08%

Xullo 1643 -4,48% 1561 3,93% 1833 -2,29%

Agosto 1617 -1,58% 1574 0,83% 1911 4,26%

Setembro 1565 -3,22% 1531 -2,73% 1933 1,15%

Outubro 1587 1,41% 1526 -0,33% 2051 6,10%

Novembro 1633 2,90% 1585 3,87% 2327 13,46%

Decembro 1824 11,70% 1776 12,05% 2660 14,31%

Variacións mensuais do paro no sector da construción



1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

Evoluc. paro rex. Construción

2006 2007 2008


173

Como vemos na táboa, o mes no que máis aumenta o paro é en decembro, característica que se

cumpre ao longo destes tres anos, alcanzando o seu maior valor en decembro do 2008. Podemos

afirmar que no último trimestre do ano é cando o sector sufre unhas cifras máis altas de paro. O

sector da construción representa o 23,58% do total de parados en decembro do 2008.

En canto aos datos dos afiliados, seguen o

mesmo comportamento que os datos do paro.

No mes de decembro sofre un baixón e logo en

xaneiro volve a subir. A partires do mes de marzo

do 2008, comezan a baixar as afiliacións de

maneira ininterrompida ata final do ano, en que

se dá a afiliación máis baixa do trienio.


A caída da afiliación foi practicamente xeneralizada durante o 2008 en todos os concellos do Pacto

(só se incrementou un 20% no concello de Dumbría). Os concellos onde máis descendeu

porcentualmente foron Corcubión, Fisterra, Muros e Zas.



Carballo 2445 2590 2292

Carnota 204 200 179

Cee 407 397 352

Corcubión 37 34 25


Dumbría 157 183 219

Fisterra 113 123 89

Laracha 735 717 593

Laxe 134 146 138

Malpica 277 265 260


Muros 270 294 242

Muxía 177 189 176




Zas 443 463 358

PACTO 8368 8552 7602

CORUÑA 58547 59506 52408

GALICIA 133510 136742 120429

Afiliados Construción

Táboa 112. Fonte: elaboración propia a partir de datos da Cª de Traballo

2006 2007 2008

xaneiro 7978 8466 8602

febreiro 8104 8424 8619

marzo 8333 8607 8651

abril 8365 8681 8641

maio 8469 8780 8637

xuño 8473 8827 8588

xullo 8578 8841 8594

agosto 8585 8803 8516

setembro 8602 8895 8379

outubro 8542 8879 8277

novembro 8600 8885 8082

decembro 8368 8552 7602

Afiliados sector construción


174

En canto ao número de contratos asinados no sector da construción no ano 2008, dos 38.062 da

provincia da Coruña un 11,65% pertencen ao territorio do Pacto, que á súa vez representan un

5,43% dos 81.641 de Galicia.

No período 2002 – 2008, o ano 2006 é o que alcanza unha cifra maior de contratos, tanto no

territorio do Pacto como na provincia da Coruña e en Galicia. A partir dese ano o sector da

construción vaise resentindo, e a cifra de contratos descende nun 25,46% no Pacto ata 2008,

porcentaxe superior á da Coruña e Galicia (22,86% e 23,41% respectivamente).

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008Bergantiños 2494 2546 2682 2980 3244 3148 2544

Fisterra 634 651 637 669 675 592 400

Muros 183 286 338 294 364 405 275

Soneira 611 640 662 825 901 878 592

Xallas 548 478 606 724 763 658 622

PACTO 4470 4601 4925 5492 5947 5681 4433

CORUÑA 42078 45360 44287 44833 49344 47153 38062

GALICIA 89347 95166 95538 98084 106600 101679 81641

Nº de contratos iniciais e conversións a indefinidos na Construción



175

SECTOR COMERCIO

Dende o ano 2000 ata o 2007, o número de empresas do sector do comercio incrementouse nun

3,41%, o que equivale á constitución de 93 novas unidades empresariais, aumento inferior ao da

provincia da Coruña e ao de Galicia (6,47% e 8,44% respectivamente). O peso das firmas dedicadas

ao sector do comercio no Pacto é dun 12,13% en relación á provincia da Coruña e dun 4,84% en

relación a Galicia, no ano 2008.

Ámbito 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007Bergantiños 1402 1353 1362 1337 1383 1418 1427 1436

Fisterra 391 384 386 383 402 420 417 412

Muros 258 252 243 243 250 244 239 239

Soneira 444 449 435 441 445 452 466 470

Xallas 235 238 242 246 250 260 256 266

PACTO 2730 2676 2668 2650 2730 2794 2805 2823

CORUÑA 21851 21783 21317 21435 22334 22512 23104 23265

GALICIA 53800 53983 53538 54100 56415 56772 57767 58339

Nº empresas do subsector do comercio


Tal e como amosa a táboa seguinte, o motor da actividade no subsector comercial no noso territorio

é o comercio polo miúdo, que acada o 69,50% do total da actividade comercial.

O comercio polo miúdo do Pacto representa o 12,79% da provincia da Coruña e o 5,2% de Galicia.

Se comparamos o ano 2000 co 2007, comprobamos que o comercio polo miúdo foi o que menos

creceu (0,1%); pola contra, a venda, mantemento e reparación de vehículos de motor, motocicletas

e ciclomotores; venda polo miúdo de combustible para vehículos de motor aumentou nun 12,02%,

seguido polo comercio por xunto e intermediarios do comercio, agás de vehículos de motor e

motocicletas que creceu un 11,65%.

2000 2007 2000 2007 2000 2007

Bergantiños 172 190 222 250 1008 996

Fisterra 44 49 61 76 286 287

Muros 22 22 29 29 207 188

Soneira 61 69 77 71 306 330

Xallas 42 52 40 53 153 161

PACTO 341 382 429 479 1960 1962

CORUÑA 2146 2326 4779 5600 14926 15339

GALICIA 5525 6115 11686 14485 36589 37739

Número de empresas do subsector comercio

50. Venda, mantemento e reparación de

vehículos de motor, …

51. Comercio por xunto e

intermediarios do comercio…52. Comercio polo miúdo…

Ámbito



Ámbito TOTAL

52.1 Comercio polo miúdo en

establecementos non

especializados

52.2 Comercio polo miúdo de

alimentos, bebidas e tabaco en

establecementos especializados

52.3 Comercio polo miúdo de productos

farmacéuticos, artigos médicos, beleza e

hixiene

52.4 Outro comercio polo

miúdo de artigos novos en

establecementos

especializados


bens de segunda man, en

establecementos

52.6 Comercio polo miúdo

non realizado en

establecementos

52.7 Reparación de efectos

persoais e utensilios

domésticos

52.N Comercio polo miúdo, agás o comercio de vehículos

de motor, motocicletas e ciclomotores; reparación de

efectos persoais e utensilios domésticos. Non clasificados

Bergantiños 1008 187 136 25 515 0 129 16 0

Fisterra 286 75 50 14 108 0 35 4 0

Muros 207 59 33 8 85 0 21 1 0

Soneira 306 75 34 13 141 0 37 6 0

Xallas 153 37 16 10 78 0 11 1 0

PACTO 1960 433 269 70 927 0 233 28 0

CORUÑA 14926 2349 2463 756 7778 32 1156 392 0

GALICIA 36589 6264 6051 1824 18315 63 3166 904 2

2000

Ámbito TOTAL

52.1 Comercio polo miúdo en

establecementos non

especializados


alimentos, bebidas e tabaco en

establecementos especializados

52.3 Comercio polo miúdo de productos

farmacéuticos, artigos médicos, beleza e

hixiene

52.4 Outro comercio polo

miúdo de artigos novos en

establecementos

especializados


bens de segunda man, en

establecementos

52.6 Comercio polo miúdo

non realizado en

establecementos

52.7 Reparación de efectos

persoais e utensilios

domésticos

52.N Comercio polo miúdo, agás o comercio de vehículos

de motor, motocicletas e ciclomotores; reparación de

efectos persoais e utensilios domésticos. Non

clasificados

Bergantiños 996 148 139 25 535 1 122 26 0

Fisterra 287 60 44 14 132 0 33 4 0

Muros 188 48 27 11 77 0 22 3 0

Soneira 330 77 30 16 162 0 39 6 0

Xallas 161 30 18 7 92 0 12 2 0

PACTO 1962 363 258 73 998 1 228 41 0

CORUÑA 15339 1938 2290 852 8518 28 1267 446 0

GALICIA 37739 4979 5641 2044 20624 60 3374 1017 0

2007

Táboas 116 e 117. Fonte: IGE e elaboración propia


177

MERCADO LABORAL NO SECTOR DO COMERCIO

Se comparamos o mes de decembro do 2006 co mesmo mes do ano 2008, podemos ver que a cifra

de persoas paradas no subsector comercial aumentou un 10,26%. A partir do mes de xullo de 2008

a cifra de parados comeza a incrementarse, destacando o mes de outubro, cun aumento dun 8,65%

con respecto ao mes anterior. No mes de decembro de 2008 baixa o paro nun 0,49% respecto a

novembro, pero é unha circunstancia que se repite sempre nese mes, debido á campaña de nadal

que afecta positivamente ao mercado laboral do sector.

Na seguinte táboa amósanse as variacións no paro rexistrado dende xaneiro do 2006 ata decembro

de 2008:

2006 % 2007 % 2008 %Xaneiro 864 4,98% 763 4,38% 736 8,24%

Febreiro 839 -2,89% 742 -2,75% 698 -5,16%

Marzo 831 -0,95% 753 1,48% 690 -1,15%

Abril 842 1,32% 726 -3,59% 700 1,45%

Maio 836 -0,71% 696 -4,13% 685 -2,14%

Xuño 785 -6,10% 681 -2,16% 675 -1,46%

Xullo 742 -5,48% 657 -3,52% 660 -2,22%

Agosto 715 -3,64% 648 -1,37% 672 1,82%

Setembro 709 -0,84% 618 -4,63% 705 4,91%

Outubro 745 5,08% 651 5,34% 766 8,65%

Novembro 756 1,48% 684 5,07% 810 5,74%

Decembro 731 -3,31% 680 -0,58% 806 -0,49%

Variacións mensuais do paro no subsector comercio



0100200300400500600700800900

1000

Evolución paro rex. comercio

2006 2007 2008


178

Do total de parados en decembro do 2008, o subsector do comercio representa o 7,15%.

Polo que respecta ás afiliacións, o mes no que máis baixou a cifra de afiliados foi xaneiro de 2007, o

5,56%. En decembro do 2008, rómpese a tendencia de subida das afiliacións dos anos anteriores,

posto que aínda que se reduciu o paro, non subiron as afiliacións con respecto ao mes anterior.

No subsector do comercio, observamos unha certa estacionalidade, con picos máis altos de

afiliación nos meses centrais do ano e maior paro no primeiro e último trimestres.

2006 % 2007 % 2008 %Xaneiro 6212 -0,46% 6469 -5,56% 6422 -1,09%

Febreiro 6173 -0,63% 6387 -1,27% 6431 0,14%

Marzo 6657 7,84% 6398 0,17% 6456 0,39%

Abril 6666 0,14% 6405 0,11% 6442 -0,22%

Maio 6666 0,00% 6410 0,08% 6433 -0,14%

Xuño 6750 1,26% 6474 1,00% 6461 0,44%

Xullo 6848 1,45% 6529 0,85% 6520 0,91%

Agosto 6812 -0,53% 6503 -0,40% 6502 -0,28%

Setembro 6828 0,23% 6501 -0,03% 6381 -1,86%

Outubro 6749 -1,16% 6434 -1,03% 6339 -0,66%

Novembro 6782 0,49% 6456 0,34% 6366 0,43%

Decembro 6850 1,00% 6493 0,57% 6336 -0,47%

Variación mensual da afiliación no subsector comercio


En canto aos datos por concellos

observamos que a caída da afiliación

foi algo maior de decembro de 2006

ao mesmo mes do ano seguinte, que

do 2007 ao 2008. Destaca o caso de

Cee, que perdeu un 35% de afiliados

deste sector durante o ano 2007. No

2008 o concello de Ponteceso foi o

que máis incrementou a afiliación en

Cabana e Laxe, os municipios nos

que máis diminuíu.




Carballo 1882 1841 1779

Carnota 107 115 119

Cee 889 580 566

Corcubión 47 48 46


Dumbría 95 98 98


Laracha 507 494 497

Laxe 128 125 113

Malpica 269 304 286


Muros 339 334 332

Muxía 134 142 135




Zas 298 318 321

PACTO 6850 6493 6336

CORUÑA 81069 82214 81085

GALICIA 197120 198550 194649

Afiliados Comercio


179

O TURISMO NA COSTA DA MORTE

A OFERTA TURÍSTICA

TOTAL HOSTALARÍA OUTROS

PACTO 1081 2308 6755 1354 5401

CORUÑA 6418 11875 67809 9786 58023

GALICIA 16583 30092 159231 22741 136490

SERVIZOSINDUSTRIA CONSTRUCIÓN


No ano 2007 a provincia da Coruña representaba o 43,03% da actividade turística de Galicia, e o

sector da hostalaría do territorio do Pacto da Costa da Morte supoñía o 13,84% do da provincia da

Coruña.

O 20% das empresas do sector servizos pertencen á hostalaría e representan o 13,35% do total de

empresas do Pacto (10.144) dos tres sectores: Industria, Construción e Servizos.

Ámbito HoteisCamping e outros tipos de

hospedaxe de curta duraciónRestaurantes

Establecementos de

bebidas

Comedores colectivos e

provisión de comidas

preparadas

Totais

BERGANTIÑOS 13 17 87 492 8 617

FISTERRA 17 13 45 167 2 244

MUROS 8 10 27 85 2 132

SONEIRA 17 2 32 143 4 198

XALLAS 7 0 33 122 1 163

PACTO 62 42 224 1009 17 1354

CORUÑA 419 297 1753 7135 182 9786

GALICIA 1123 791 4322 16122 383 22741


O subsector turístico de establecementos de bebidas (cafeterías e bares) representa no ano 2007 o

74,52% do total do sector no noso territorio, seguido das actividades de restauración co 16,54%, e

dos establecementos hoteleiros cun 4,58%.

Por comarcas, a máis destacada é a de Bergantiños, que no ano 2007 conta con 617 empresas, o

45,57% da actividade hostaleira do Pacto, o 6,30% da actividade provincial, e o 2,71% de todo o

sector turístico galego.

A segunda comarca do Pacto máis relevante por volume de empresas turísticas é a de Fisterra, con

244 empresas dedicadas á hostalaría, que supoñen o 18,02% da actividade empresarial relacionada

co turismo no territorio do Pacto.


180

Os tres concellos con máis empresas do sector turístico son Carballo (274), Santa Comba (124) e

Laracha (107), que representan o 81,85% das empresas hostaleiras do Pacto.

Desde o 2000 ata o 2007, os tres concellos nos que máis aumentou a actividade turística en canto a

número de empresas foron: Fisterra (37,78%), Camariñas (34%) e Corcubión (31,25%).

Se comparamos o ano 2000 co 2007, as licenzas empresariais de Campings e outros tipos de

hospedaxe de curta duración, foron as que máis creceron no territorio do Pacto, nun 250%,

seguidas das dos hoteis (148%), restaurantes (51,35%), comedores colectivos e provisión de

comidas preparadas (30,77%). Pola contra, diminuíron as licenzas de establecementos de bebidas

nun 1,18%.

A actividade empresarial turística máis representativa no noso territorio é a dos establecementos

de bebidas (1.009), seguida polos restaurantes (224), que entre elas xa representan o 91,06% da

actividade hostaleira do Pacto.


O número de empresas do sector turístico na Costa da Morte sufriu moitas variacións dende o 2000

ata o 2007, destacando que a partir do 2006 volve a crecer. O concello que máis creceu dende o

2000 foi o de Fisterra (34,78%), seguido de Camariñas (31,37%) e Corcubión (31,25%). Os concellos

nos cales descendeu máis o número de empresas turísticas foron os de Ponteceso (15,15%) e

Cabana (9,09%).

0

100

200

300

400

500

Hoteis Camping e outros tipos de hospedaxe de curta

duración

Restaurantes Establecementos de bebidas

Comedores colectivos e provisión de comidas

preparadas

Nº Empresas sector turístico PACTO 2007

BERGANTIÑOS

FISTERRA

MUROS

SONEIRA

XALLAS


181

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007PACTO 1224 1240 1213 1238 1303 1289 1340 1354

CORUÑA 9091 9242 8935 9107 9563 9345 9726 9786

GALICIA 20853 21085 20680 21273 22482 22011 22424 22741

Nº empresas turísticas da Costa da MorteÁmbito


A razón social máis destacada das empresas do sector hostaleiro, é a persoa física que acada o

83,46%, fronte ao 16,54% de persoas xurídicas.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007PACTO 90,85% 90,32% 88,95% 88,13% 87,18% 86,19% 84,63% 83,46%

CORUÑA 82,85% 81,75% 80,37% 79,20% 78,40% 76,61% 74,99% 74,20%

GALICIA 81,89% 80,59% 79,24% 78,10% 77,21% 75,55% 73,63% 72,67%

Persoas físicasÁmbito


2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007PACTO 9,15% 9,68% 11,05% 11,87% 12,82% 13,81% 15,37% 16,54%

CORUÑA 17,15% 18,25% 19,63% 20,80% 21,60% 23,39% 25,01% 25,80%

GALICIA 18,11% 19,41% 20,76% 21,90% 22,79% 24,45% 26,37% 27,33%

Persoas xurídicasÁmbito


A evolución no número de empresas baixo a razón de persoas físicas sofre flutuacións en canto a

crecementos e diminucións, pero dende o 2006 vai en descenso. Pola contra, o número de persoas

xurídicas aumenta entre o ano 2000 e o 2007.

Dende o 2000 ata o 2007, as persoas físicas incrementáronse un 1,62%, e as persoas xurídicas

fixérono nun 100%.

Destaca a existencia nos concellos de Carballo, Corcubión e Malpica de 3 sociedades anónimas

(unha en cada un dos concellos mencionados) no 2007, condición moi pouco habitual neste sector.


182

ESTABLECEMENTOS TURÍSTICOS

As cifras do sector amósannos unha tendencia33 positiva da actividade empresarial turística, que se

mostra de forma específica na evolución dos datos dende o 2000 ata o 2007.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Tend. 00-07BERGANTIÑOS 574 575 569 584 607 588 622 617 4,86%

FISTERRA 213 218 209 212 225 229 242 244 10,34%

MUROS 126 123 119 118 129 136 131 132 4,76%

SONEIRA 163 168 172 174 181 179 182 198 13,70%

XALLAS 148 156 144 150 161 157 163 163 5,75%

PACTO 1224 1240 1213 1238 1303 1289 1340 1354 7,13%

CORUÑA 9091 9242 8935 9107 9563 9345 9726 9786 5,37%

GALICIA 20853 21085 20680 21273 22482 22011 22424 22741 5,56%

Nº establecementos turísticos 2000-2007Ámbito


Na comarca de Soneira, obsérvase un aumento dun 13,70% no número de negocios turísticos,

pasando dos 163 no ano 2000 a 198 no ano 2007. Este incremento, non foi tan representativo na

provincia da Coruña, 5,37%, nin en Galicia: 5,56%.

Destaca tamén a comarca de Fisterra cun crecemento empresarial turístico do 10,34%, seguido de

cerca por Xallas (5,75%).

Por tanto, o Pacto en canto a número de establecementos hostaleiros, medra por enriba da Coruña

e de Galicia.

33


ano n – media anos anteriores)/media anos anteriores*100


183

0

100

200

300

400

500

600

700

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Nº establecementos turísticos 2000-2007

BERGANTIÑOS

FISTERRA

MUROS

SONEIRA

XALLAS



184

Tipos de aloxamentos

HoteisTurismo

ruralCamping Hoteis

Turismo

ruralCamping Hoteis

Turismo

ruralCamping Hoteis

Turismo

ruralCamping Hoteis

Turismo

ruralCamping

PACTO 22 18 11 28 19 11 30 18 11 31 21 11 32 24 11

CORUÑA 148 114 48 166 122 47 187 124 47 204 140 49 219 147 50

GALICIA 582 442 111 630 468 113 678 474 110 722 521 114 767 540 113

2003 2004 2005 2006 2007


En canto á evolución dos tipos de aloxamento, segundo a clasificación do IGE, dende o 2003 ata o

2007 produciuse un crecemento do número de hoteis nun 45,45% no territorio do Pacto,

incremento inferior ao da Coruña (47,97%), pero superior ao de Galicia (31,79%).

Os hoteis do Pacto no ano 2007, representan o 14,61% dos hoteis da provincia da Coruña, e o 4,17%

dos de Galicia.

En canto aos establecementos de turismo rural, no territorio do Pacto, incrementáronse nun

26,32%, porcentaxe superior á da Coruña (17,6%) e a de Galicia (13,39%).

Os establecementos de turismo rural do Pacto no ano 2007, representan o 16,33% da oferta de

turismo rural da Coruña, e o 4,44% de Galicia.

No que respecta aos campamentos turísticos, no Pacto mantivéronse constantes en todo o período,

mentres que na Coruña se incrementaron nun 4,71%, porcentaxe inferior ao de Galicia (0,89%). Os

campamentos turísticos do Pacto no ano 2007, representan o 22% destes establecementos na

Coruña, e o 9,73% en Galicia.


185

Establecementos Hoteleiros:

Para analizar os establecementos hoteleiros empregamos como fonte a Enquisa de Ocupación

Hoteleira do INE, que estuda a zona da Costa da Morte incluíndo os seguintes concellos: Arteixo,

Laracha, Carballo, Malpica, Ponteceso, Cabana, Laxe, Camariñas, Muxía, Cee, Fisterra e Corcubión.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tend. 00-08

Xaneiro 65 68 48 65 56 65 68 61 67 8,06%

Febreiro 65 68 50 70 70 65 70 70 71 7,58%

Marzo 67 68 50 71 71 67 71 73 78 15,99%

Abril 70 71 42 71 70 64 75 73 76 13,43%

Maio 70 70 52 73 73 66 71 77 77 11,59%

Xuño 75 75 64 76 78 69 77 81 87 16,97%

Xullo 75 75 67 83 81 79 84 83 87 11,00%

Agosto 75 76 80 84 82 83 83 86 90 10,94%

Setembro 74 73 72 74 74 73 80 82 81 7,64%

Outubro 69 69 64 64 68 65 68 75 70 3,32%

Novembro 69 69 68 64 65 68 66 68 73 8,75%

Decembro 69 69 68 64 64 69 62 71 74 10,45%

Promedio anual 70 71 60 72 71 69 73 75 78

Evolución dos establecementos abertos na Costa da Morte

Táboa 128. Fonte: INE – Enquisa de ocupación hoteleira – Elaboración propia

A evolución dos establecementos hoteleiros é variable ó longo dos anos dende o 2000 ata o 2008,

acadando neste último ano unha media de 77,58 establecementos abertos.

Como amosa a táboa anterior, a media anual

vai en aumento a partir do ano 2006,

conseguindo o seu maior valor no 2008.

O mes no que se alcanzou un maior número

de establecementos abertos foi en agosto do

2008, con 90 hoteis abertos.

Mapa 31. Fonte: IGE. ANO 2007.


186

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 Tend. 00-08Variac.

Intermens. 08

Xaneiro 1542 1102 1195 1651 1281 1807 1887 1751 1841 20,56% -10,72%

Febreiro 1706 1226 1322 1739 1781 1934 2054 2061 2003 15,92% 8,80%

Marzo 1750 1458 1326 1817 1823 1997 2001 2159 2240 25,04% 11,83%

Abril 1839 1292 1079 1825 1898 1991 2148 2176 2241 25,83% 0,04%

Maio 1839 1282 1351 1852 1936 2031 2102 2227 2254 23,34% 0,58%

Xuño 1908 1372 1704 1929 2071 2101 2139 2311 2523 29,93% 11,93%

Xullo 1958 1440 1771 2077 2166 2249 2335 2347 2541 4,38% 0,71%

Agosto 1958 1532 2028 2100 2239 2303 2316 2389 2568 21,81% 1,06%

Setembro 1917 998 1876 1927 1974 2151 2248 2329 2451 27,16% -4,56%

Outubro 1817 1133 1653 1764 1903 1975 2043 2134 2209 22,54% -9,87%

Novembro 1570 1118 1801 1686 1762 1983 2020 1953 2128 22,54% -3,67%

Decembro 1606 1133 1802 1534 1724 2017 1807 2062 2194 28,26% 3,10%

Promedio 1784 1257 1576 1825 1880 2045 2092 2158 2266

Evolución prazas estimadas establec. Hoteleiros na Costa da Morte


Atendendo ás prazas estimadas nos establecementos hoteleiros, no ano 2008, vemos unha

concentración temporal nos meses de tempada alta, sendo no mes de agosto o que maior número

de prazas ten con 2568, e xaneiro o mes máis baixo con 1841 prazas. Destacamos a forte caída nas

prazas a partir do mes de setembro.

A Costa da Morte conta co 9,4% das prazas hoteleiras da provincia e co 3,74% das de Galicia.

En canto ao grao de ocupación por prazas hoteleiras na Costa da Morte no 2007, tan só acadan o

25,89% do nivel de ocupación da zona. Os maiores niveis de ocupación no ano 2008 alcánzanse nos

meses de xullo e agosto, chegando neste último mes case ó 50%. O mes no que máis baixo foi o

nivel de ocupación foi no mes de xaneiro.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Total 20,2 24,48 23,31 26,26 26,75 23,21 25,68 25,89

Xaneiro 8,66 11,52 7,47 16,07 15,74 10,35 9,74 12,86 10,75

Febreiro 15,01 19,72 14,24 16,2 18,41 16,34 15,9 18,27 16,83

Marzo 13,59 16,25 27,65 19,99 21,09 21,74 17,59 17,86 27,51

Abril 17,72 20,32 17,61 21,83 23,36 17,12 24,41 25,27 19,14

Maio 15,26 21,54 18,77 21,3 24,13 23,66 22,66 20,45 21,7

Xuño 19,24 21,23 19,58 25,26 23,04 22,16 26,36 27,12 24,7

Xullo 26,13 31,27 26,34 29,64 35,24 31,17 44,09 37,78 35,8

Agosto 56,78 55,13 57,03 49,96 53,69 53,22 53,54 60,13 48,65

Setembro 19,17 29,37 20 ,76 39,24 26,9 24,82 29,46 28,53 28,12

Outubro 16,63 21,25 17,11 23,82 27,2 19,36 22,23 21,76 23,67

Novembro 13,21 20,33 17,89 23,16 20,41 19,01 15,2 17,51 15,5

Decembro 13,88 17,85 19,7 21,51 20,79 12,47 17,97 14,14 11,85

Evoluc. grado ocupac. Establec. Hotel. por prazas Costa da Morte



187

Gráfica 117. Fonte: INE – Enquisa de ocupación hoteleira – Elaboración propia

En canto ao persoal ocupado nos establecementos hoteleiros da Costa da Morte, como podemos

ver na seguinte táboa, acádanse os maiores valores nos meses de xullo, agosto e setembro, o que

reflexa o alto grao de estacionalidade do sector.

A media anual, alcanza a cifra de 177 persoas ocupadas nos establecementos hoteleiros no ano

2008, superior ó dos anos anteriores.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Xaneiro 87 65 82 124 86 108 105 102 141

Febreiro 105 90 98 118 119 120 134 135 148

Marzo 109 90 123 131 122 131 139 138 172

Abril 115 84 95 133 130 118 154 157 171

Maio 114 88 115 148 126 129 154 165 172

Xuño 120 111 143 154 144 141 157 173 183

Xullo 143 139 161 179 167 167 202 202 218

Agosto 148 176 207 209 213 190 227 201 230

Setembro 138 95 171 198 155 147 189 172 204

Outubro 120 90 138 151 131 123 151 160 169

Novembro 90 88 137 140 126 125 142 127 156

Decembro 90 88 139 132 121 126 139 135 160

Promedio anual 114,92 100,33 134,08 151,42 136,67 135,42 157,75 155,58 177,00

Evoluc. Persoal ocupado na Costa da Morte


O número de viaxeiros entrados na Costa da Morte en establecementos hoteleiros, vemos como se

concentran nos meses de xuño, xullo, agosto e setembro.

Aproximadamente o 21% dos viaxeiros que entran na Costa da Morte chegan no mes de agosto. O

55% dos turistas chegan na época estival.

20,2

24,48

23,31

26,2626,75

23,21

25,6825,89

20

22

24

26

28

30

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007

Evoluc. grado ocupac. prazas hotel. Costa da Morte


188

Aínda así, cada vez é máis común que os viaxeiros cheguen nos meses de abril, maio e outubro, tal e

como se observa na seguinte táboa, que reflicte o aumento do número de turistas ano tras ano.

Se comparamos os datos do ano 2000, cos do 2007, podemos comprobar que o mes no que máis

aumentou a afluencia de viaxeiros foi no mes de maio (87,41%), seguido por xuño (84,53%) e

outubro (80,94%).

Con respecto ao total anual, no 2007 aumentaron os viaxeiros nun 48,77% con respecto ao 2000.

2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007Xaneiro 2466 2534 2140 4402 3421 3357 3145 3833

Febreiro 2785 2535 2191 3757 4060 4151 3312 4312

Marzo 2806 2486 6061 3949 5491 6163 4166 4143

Abril 5543 3910 2516 4855 7143 4810 7719 7872

Maio 3766 3277 3204 5666 6536 6676 6375 7058

Xuño 4873 3263 3870 6251 7191 6985 7438 8992

Xullo 7703 6059 7908 7988 12150 12366 13929 13696

Agosto 18758 14038 20764 16159 20019 18288 16813 19744

Setembro 5386 3656 5859 9884 8123 7756 9864 9608

Outubro 3878 3588 4042 5637 6551 5086 6175 7017

Novembro 3082 2440 3976 4583 4532 3953 3648 4336

Decembro 2392 3090 4809 4577 4911 3948 4065 3764

Total anual 63438 50876 67340 77708 90128 83539 86649 94375

Nº viaxeiros entrados na Costa da Morte - Hoteis


Os viaxeiros que máis nos visitan son os residentes en España, que no ano 2007 representaron o

81,53%. No período que abarca dende o 2003-2007, as flutuacións dos viaxeiros residentes en

España foron positivas e negativas, destacando un aumento no 2007 con respecto ao 2006 dun

14,24%. Pola contra, os viaxeiros non residentes en España descenderon un 9,65% no 2007.

Os viaxeiros que nos visitan da Unión Europea (sen ter en conta España), representan o 16,34% de

todos os turistas que nos visitan.


189

2003 2004 2005 2006 2007 Residentes en España 66.455 75.655 67.733 67.355 76.944

No residentes en España 11.253 14.471 15.808 19.294 17.433

Unión Europea ( sin España) 8.925 1.914 13.305 16.720 15.419

Alemania 2.756 334 3.266 3.861 3.960

Austria 367 290 441 549 270

Bélgica 117 262 550 722 466

Dinamarca .. 100 197 233 121

Finlandia .. 2.225 148 145 101

Francia 1.220 .. 2.274 2.907 2.421

Grecia .. 408 100 35 43

Irlanda 163 232 346 260 415

Italia 1.295 2.188 2.038 3.205 2.848

Luxemburgo 207 53 104 112 77

Países Bajos 398 2.030 498 333 345

Portugal 1.781 877 2.142 2.475 2.085

Reino Unido 551 91 764 1.308 1.580

República Checa .. 127 18 23 25

Suecia .. 0 112 231 163

Noruega 105 487 44 108 48

Rusia .. 0 15 .. ..

Suiza 266 795 724 614 574

Japón .. 199 .. 232

Estados Unidos 1.081 11.005 730 744 214

Total 77.708 90.127 83.541 86.649 94.377

Viaxeiros entrados na Costa da Morte segundo país de residencia



190

Establecementos de turismo rural:

O número de establecementos de turismo rural abertos sempre aumenta na época estival, e soe

diminuír a finais do ano. As prazas estimadas seguen a mesma evolución.

A media anual no ano 2008 descendeu un pouco respecto do 2007, aínda que dende o 2005 esta

media vai en aumento.

Mapa 32. Fonte: IGE. ANO 2007.

Nº establec.

Abertos

Nº prazas

estimadas

Nº establec.

Abertos

Nº prazas

estimadas

Nº establec.

Abertos

Nº prazas

estimadas

Xaneiro 14 172 15 187 16 194

Febreiro 15 178 16 185 15 169

Marzo 17 196 18 223 17 203

Abril 17 197 17 212 18 223

Maio 17 197 18 223 18 222

Xuño 17 197 18 223 18 223

Xullo 17 197 18 223 18 223

Agosto 17 197 18 223 18 223

Setembro 17 197 18 223 17 218

Outubro 17 197 18 223 18 222

Novembro 14 156 13 158 15 181

Decembro 14 176 14 173 12 171

Promedio anual 16,08 188,08 16,75 206,33 16,67 206,00

2005 2006 2007

Establecementos abertos e prazas estimadas - Turismo Rural na Costa da Morte


O grao de ocupación medio ponderado por prazas no 2007 foi de 21,44%, dita media vemos que vai

en descenso dende o 2005.


191

O grao de ocupación34 no ano 2008 alcanza os seus maiores valores nos meses de xullo (36,9%) e

agosto (65,63%), cuestión que se repite ao longo dos anos. O valor máis representativo alcanzouno

en agosto do 2006 cunha cifra do 69,9%.

2005 2006 2007Total 26,32 23,35 21,44

Xaneiro 8,72 6,9 6,52

Febreiro 8,43 9,81 6,04

Marzo 18,56 7,99 5,57

Abril 9,64 21,38 20,68

Maio 17,48 14,59 19,16

Xuño 21,59 20,63 20,39

Xullo 60,27 51,18 36,9

Agosto 82,44 69,9 65,63

Setembro 31,77 22,99 28

Outubro 18,97 16,56 15,69

Novembro 16,17 10,83 9,06

Decembro 14,46 17,42 12,19

Grao ocupación Turismo Rural Costa da Morte


O persoal ocupado nos establecementos de turismo rural da Costa da Morte, vai en aumento dende

o 2005, tal e como se aprecia na táboa ó calcular a media anual, que no ano 2007 alcanza un valor

de 29,92 persoas.

2005 2006 2007Xaneiro 27 24 35

Febreiro 22 23 24

Marzo 29 30 35

Abril 29 27 29

Maio 25 32 29

Xuño 25 31 31

Xullo 30 33 38

Agosto 36 44 39

Setembro 30 33 32

Outubro 24 33 26

Novembro 20 22 24

Decembro 24 20 17

Promedio 26,75 29,33 29,92

Persoal ocupado Turismo Rural Costa da Morte


34

grao de ocupación (por prazas ou habitacións) – defínese como a relación, expresada en porcentaxe, entre o total das

pernoctacións nun mes determinado e o produto das prazas/habitacións hoteleiras polo número de días do mes.


192

En canto ó número de viaxeiros que visitan a Costa da Morte e se aloxan en establecementos de

turismo rural, o 91,88% son residentes en España, e o 8,12% son estranxeiros.

Dende o ano 2005 ata o 2007, as cifras de viaxeiros en establecementos de turismo rural vai en

descenso. Se comparamos o dato do 2005 co do 2007, o número de turistas nestes

establecementos reduciuse nun 10,68%. A maior variación ven dada polo lado dos viaxeiros

estranxeiros, que descenderon un 38,04%, e os españois un 7,05%.

Total

viax.

Viax. Res.

España

Viax. no res.

España

Total

viax.

Viax. Res.

España

Viax. no res.

España

Total

viax.

Viax. Res.

España

Viax. no res.

España

Total anual 7.680 6.781 899 7.608 6.845 763 6.860 6.303 557

Xaneiro 319 288 31 245 213 32 132 132 .

Febreiro 237 237 .. 300 300 .. 176 176 .

Marzo 502 447 55 362 354 8 227 227 .

Abril 358 341 17 697 674 23 624 545 79

Maio 521 451 70 538 385 152 613 553 59

Xuño 664 474 190 681 563 118 751 687 64

Xullo 1.229 984 245 1.336 1.199 137 847 735 112

Agosto 1.700 1.561 138 1.459 1.291 168 1.654 1.536 119

Setembro 823 732 91 748 683 65 821 718 103

Outubro 574 533 41 556 497 59 466 449 17

Novembro 365 357 8 283 283 .. 256 250 6

Decembro 388 376 12 403 403 .. 293 293 .

2005 2006 2007


No mes de agosto do 2007, os viaxeiros entrados nos establecementos de turismo rural

representaron o 24,13% do total anual, e no mes de xullo un 12,35%.


193

MERCADO LABORAL NO SECTOR TURÍSTICO

Entre decembro de 2007 e o mesmo mes do ano seguinte o paro aumentou no sector da hostalaría

en máis de 100 persoas (o 15%). O sector caracterízase por presentar unha grande estacionalidade,

posto que o paro diminúe no verán e aumenta o resto do ano.

2006 % 2007 % 2008 %Xaneiro 822 822 3,40% 786 0,51%

Febreiro 815 -0,85% 816 -0,73% 795 1,15%

Marzo 799 -1,96% 794 -2,70% 798 0,38%

Abril 752 -5,88% 755 -4,91% 806 1,00%

Maio 745 -0,93% 758 0,40% 786 -2,48%

Xuño 720 -3,36% 751 -0,92% 744 -5,34%

Xullo 693 -3,75% 718 -4,39% 699 -6,05%

Agosto 677 -2,31% 715 -0,42% 721 3,15%

Setembro 710 4,87% 741 3,64% 794 10,12%

Outubro 744 4,79% 769 3,78% 850 7,05%

Novembro 780 4,84% 772 0,39% 894 5,18%

Decembro 795 1,92% 782 1,30% 896 0,22%

Variacións mensuais do paro no subsector da hostalaría


Gráfica 118. Fonte: Consellería de Traballo e elaboración propia

En canto ao número de afiliados no sector turístico, medrou moi levemente entre decembro de

2007 e 2008, concretamente un 2%. A estacionalidade da afiliación actúa de maneira inversa á do

paro, cun incremento durante os meses de verán e a conseguinte baixada durante a temporada

invernal.

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Evolución paro rexistrado hostalaría

2006 2007 2008


194

O comportamento da afiliación por

concellos non presenta variacións moi

bruscas. Destaca o incremento de

Ponteceso nun 23% entre os meses de

decembro de 2007 e 2008. Só Corcubión (-

12%) e Camariñas (-9%) perden máis do

5% durante ese mesmo intervalo de

tempo.


2006 % 2007 % 2008 %Xaneiro 2271 2625 -0,30% 2596 -0,73%

Febreiro 2292 0,92% 2637 0,46% 2618 0,85%

Marzo 2482 8,29% 2660 0,87% 2630 0,46%

Abril 2547 2,62% 2677 0,64% 2639 0,34%

Maio 2581 1,33% 2705 1,05% 2672 1,25%

Xuño 2643 2,40% 2781 2,81% 2777 3,93%

Xullo 2892 9,42% 3012 8,31% 3060 10,19%

Agosto 2909 0,59% 2981 -1,03% 3065 0,16%

Setembro 2697 -7,29% 2755 -7,58% 2742 -10,54%

Outubro 2593 -3,86% 2630 -4,54% 2684 -2,12%

Novembro 2622 1,12% 2636 0,23% 2703 0,71%

Decembro 2633 0,42% 2615 -0,80% 2671 -1,18%

Variacións mensuais da afiliación no subsector da hostalaría



Camariñas 96 97 88

Carballo 590 621 615

Carnota 91 87 92

Cee 199 180 197

Corcubión 36 34 30

Coristanco 76 70 65

Dumbría 34 32 31


Laracha 225 212 212

Laxe 43 46 53

Malpica 149 151 154

Mazaricos 70 63 62

Muros 152 148 159

Muxía 85 79 80

Ponteceso 95 95 117



Zas 78 83 89

PACTO 2633 2615 2671

CORUÑA 26632 27286 27146

GALICIA 63032 64611 64515

Afiliados Turismo


195

CHAN INDUSTRIAL

Na actualidade, no territorio do Pacto existen catro polígonos industriais en funcionamento35:

Bértoa (Carballo), Ponteceso, Mazaricos e Santa Comba, cunha superficie útil de 526.004 m2

(811.154 m2 brutos).

O polígono de Bértoa representa o 71,49% dos m2 netos totais do solo industrial que está nestes

momentos en funcionamento.

Só dúas das comarcas do Pacto contan con solo industrial en funcionamento: Bergantiños (79,74%

do solo neto industrial) e Xallas (20,26% do solo neto industrial).

Logo existen polígonos en construción ao longo da Costa da Morte:

1ª Fase do polígono de Carballo: 422.330 m2 de superficie neta con 168 parcelas.

Cee: 106.805 m2 de superficie neta con

Outros polígonos xa pasaron da fase de construción e están na da venda de parcelas:

Malpica: 30.989 m2 de superficie neta con 20 parcelas.

Muros: 92.124,36 m2 de superficie neta con 92 parcelas.

Vimianzo: 169.825 m2 de superficie neta con 110 parcelas.

Cando estean rematados os polígonos anteriores, o territorio do Pacto contará con 1.348.077,3 m2

de superficie neta.

Os polígonos en proxecto no territorio do Pacto son: Laxe, Laracha, Camariñas, Carnota, Muxía, Zas

e a 2ª Fase do polígono de Carballo.

Como Polígonos emerxentes sinalamos o de O Allo (Zas)

35

Fonte: AEDLs dos Concellos; Antena Cameral de Carballo; CESGA; www.infoinvest.es

http://www.infoinvest.es/


196

De seguido, móstranse unhas táboas coas características dos parques empresariais que están en

funcionamento, dos que están en construción e dos que están na fase da venda de parcelas.

Táboas 141 e 142. Fonte: elaboración propia a partir de datos facilitados polos técnicos dos concellos, www.infoinvest.es, www.cesga.es, www.xesturcoruna.com

Superficies:

Bruta (m2) 517.845 113.454 105.243 74.612 718.482 228.485 321.445 54.979 181.433

Neta (m2) 376.017 67.249 43.393 39345 422.330 106.805 169.825 30.989 92.124

Industrial (m2) 376.017 67.249 - 39.345 213.726 63.107 72.478 30.989 80.469

Terciario (m2) - - - - 28.413 57.749 31.125 - 11.654

Equip. Público (m2) 10.245 4.484 - 5.287 15.267 10.101 7.797 4.823 7.330

Zonas Verdes (m2) 51.785 11.160 - 9.981 103.476 44.985 61.687 8.058 57.728

Viales (m2) 61.624 22.311 - 1.295,60 138.476 30.461 61.024 11.109 30.013

Parcelas de servicios (m2) 5.814 - - - - - 57.749 - 2.335

Parcelas urbanísticas: Nº parcelas 128 41 118 35 168 37 110 20 92

Sup. Mínima (m2) 1.000 778 300 2.000 300 300 600 300 465

Sup. Máxima (m2) 10.000 3.000 3.000 3.000 >5.000 - 36.500 5.500 15.460

Edificabilidad (m2/m2) 6 0,7 - 0,42 - 1,10-1,17 0,59 0,9-1,2

Servizos: Pavimentado si si - si si si si si si

Abastec. Auga pot e indust si si - si - si si si si

Saneamentos si si - si si separativo separativo si separativo

Rede de comunicacións si si - parcial si si si si si

Rede eléctrica subterránea no si - parcial si si si si si

Rede de incendios si si - non si si si si si

Aparcam. e zonas verdes si si - si si si si si si

Ponteceso Mazaricos 1ª f. Carballo Cee Vimianzo Malpica

En funcionamento En construción En venda

Bértoa Sta Comba Muros

Emerxentes

Superficies: Bruta (m2) 554.007 50.508 850.000 59.840 57.000 52.528 375.490 46.240

Neta (m2) 282.554 25.492 - - - - 244.068 5.700

Industrial (m2) 147.174 23.763 - - - - 4.125 4.125

Terciario (m2) 77.410 1.729 - - - - 1.575 1.575

Equip. Público (m2) - 1.972 - - - - - -

Zonas Verdes (m2) - 12.323 - - - - - -

Viales (m2) - 10.721 - - - - - -

Parcelas de servicios (m2) - - - - - - - -

Parcelas urbanísticas:

Nº parcelas 184 - - - - - - -

Sup. Mínima (m2) 500 500,8 - - - - 500 500

Sup. Máxima (m2) > 5.000 - - - - - - -

Edificabilidad (m2/m2) - 0,7 - 1,2 - - - - 0,65 0,12

Servizos:

Pavimentado si non - - - - non non

Abastec. Auga pot e indust - non - - - - non -

Saneamentos si non - - - - non -

Rede de comunicacións si non - - - - non -

Rede eléctrica subterránea - non - - - - non -

Rede de incendios si non - - - - non -

Aparcam. e zonas verdes si non - - - - non -

En proxecto

2ª f. Carballo O Allo (Zas)Laxe Laracha Camariñas Carnota Muxía Zas

http://www.infoinvest.es/

http://www.cesga.es/


197

Análise DAFO: Estrutura produtiva As conclusións da análise DAFO da estrutura produtivaque seguen son froito do consenso dos axentes económicos e sociais integrantes do PTE Costa da Morte.

Debilidades:

Pequena dimensión

empresarial. As empresas

caracterízanse por seren de

pequeno tamaño e predominan

aquelas que teñen entre 0 e 2

traballadores, o que as leva a teren

unha capacidade de inversión

limitada. Por outra banda existe

unha escasa implantación de

empresas de economía social.

Baixa profesionalización dunha

parte empresas. A baixa

cualificación dunha parte do

empresariado pode constituír un

dos principais obstáculos para o

crecemento e mellora competitiva

das empresas, así como para a

implantación dunha nova cultura

empresarial.

Escaseza de RRHH cualificados

e pouco atractivo de salarios.

Dificultade por parte das empresas

dalgúns sectores como o das novas

tecnoloxías da información ou a

hostalaría á hora de atopar man de

obra especializada.

Escasa colaboración,

cooperación e coordinación

institucional e empresarial

intermunicipal. O localismo

impide obter un aproveitamento

idóneo dos recursos comarcais que

permitiría unha redución de

costos, e niveis de eficacia e

eficiencia.

Falta de adaptación á realidade

e aos novos mercados e non

aposta por I+D+i.

Falta de solo industrial a prezos

competitivos e a inexistencia de

axudas específicas para a

adquisición dos terreos. Iso

unido a que os parques

empresariais son de pequeno

tamaño e en moitos concellos, dá

lugar a unha grande dispersión

empresarial.

Baixa renda dispoñible das

familias. A renda da cal dispoñen

as familias para facer fronte ao

consumo é reducida, o cal provoca

unha diminución da demanda ás

empresas.


198

Produción orientada ao

comercio interior o que limita o

volume de exportacións e a

entrada de novos clientes

potenciais.

Falta de transformación,

comercialización e posta en

valor dos produtos

agrogandeiros e do mar.

Diminución da Superficie

Agraria Utilizada (SAU). Presión

da rede urbana sobre o solo

agrario, o que leva a unha

diminución da superficie cultivada.

Redución das vendas nas lonxas

locais. Cada vez máis, as

embarcacións do territorio do

Pacto, apostan por facer a venda

dos seus produtos nas lonxas ás

que concorren máis compradores.

Excesiva dependencia do sector

da construción. Nestes

momentos, esta característica fai

que nos prexudique debido á crise

que está a vivir este sector.

Pequena dimensión dos

establecementos hostaleiros.

Sector turístico con baixo nivel de

especialización e

profesionalización. Pouca oferta de

servizos complementarios ao

turismo.

Escaso desenvolvemento do

sector servizos. Sector terciario

tradicional centrado no pequeno

comercio non especializado e o

transporte.

Existencia de economía

somerxida en diversos sectores,

que distorsiona o mercado e supón

competencia desleal.


199

Ameazas:

Falta de coordinación e

eficiencia nas políticas públicas

orientadas ao sector

empresarial.

Crise económico-financeira

actual. Pesimismo xeneralizado

sobre a situación económica actual

que fai que se limite o acceso ás

liñas de créditos freando o proceso

produtivo das empresas. A crise

tamén pode afectar negativamente

na demanda de servizos que non

son de primeira necesidade e de

xeito moi significativo na demanda

turística.

Crise do sector da construción

que afecta a máis da cuarta parte

das empresas da comarca, con

escasa capacidade de reacción.

Situación xeográfica do

territorio. Afastamento dos

principais eixes loxísticos e de

comunicacións, tanto a nivel da

comunidade, coma do país, coma

da UE.

Competencia exterior no sector

pesqueiro (unido á

sobreexplotación dos bancos

pesqueiros) e agrogandeiro

dadas as importacións doutras

especies e produtos. Moitas das

empresas do sector primario

atópanse a niveis mínimos de

rendibilidade, o que lle impide

facer investimentos para conseguir

unha boa posición futura e buscar

alternativas viables.

O carácter cíclico da economía

primaria pode xerar maiores

distorsións nunha zona que

depende da evolución deste

sector, dado o tamaño reducido do

resto.

Aumento da competencia como

consecuencia da ampliación da

Unión Europea. As novas

incorporacións de países a UE

supoñen unha nova competencia

para os produtos locais.

O fenómeno da deslocalización

de empresas (téxtil, etc.).

Proceso de deslocalización en

certos sectores cunha presenza

moi importante no Pacto como

poden ser o téxtil e a conserva.

Diminución da poboación entre

o ano 2000 e o 2008, o que ten

un efecto negativo na

economía ó reducirse a

demanda. A redución da

poboación no territorio do Pacto,

fai que as empresas vexan

reducidas as posibilidades de

vendas dos seus produtos.

Competencia con outras zonas

turísticas próximas (Rías Altas,

Rías Baixas). A competencia

creada entre as distintas zonas

turísticas que pola súa posición

territorial teñen unhas mellores

condicións climatolóxicas que as

do Pacto.


200

Fortalezas:

O entorno xeográfico e as súas

características

medioambientais. A zona

costeira na que nos atopamos

supón unha fonte de riqueza

pesqueira, ademais de ter a

posibilidade de contar con portos

deportivos, lonxas, etc… Tamén

debemos destacar que o chan e o

clima son propicios para o sector

da agrario – gandeiro. A riqueza

paisaxística natural e cultural é un

potencial para o sector turístico,

posibilitando a creación de rutas

turísticas alternativas que superen

a estacionalidade do sector; por

exemplo, as escapadas de fin de

semana, turismo rural, etc.

Sector primario pouco

explotado. Permite un amplo

abano de posibilidades de

desenvolvemento, tanto no agro,

no monte e no mar, poñendo en

valor a produción natural e

ecolóxica, e incluíndo o turismo

nestas actividades. (turismo activo

e de aventura, náutico – pesqueiro,

náutico – deportivo).

Feiras e mercados tradicionais.

A existencia aínda na actualidade

destes eventos con unha forte

tradición e sona, posibilitan a

creación de canles directas entre o

produtor e o consumidor,

eliminando así ó intermediario, o

que supón unha redución de

costos.

A existencia de produtos de

recoñecido prestixio. O territorio

do Pacto destaca polo amplo

abano de artesanía como pode ser

o encaixe de Camariñas, a olería de

Buño, o liño de Zas; en canto a

produtos agrarios e do mar,

podemos mencionar a pataca de

Coristanco, o longueirón de

Fisterra, o percebe do Roncudo, o

polbo de Muxía e o pan de

Carballo

Existencia de superficie agraria

útil e un número importante

de comunidades veciñais de

montes en mancomún . A

cantidade de SAU e o clima

favorece ao sector e ao

desenvolvemento de novas

actividades que poden contribuír á

modernización do mesmo.

Imaxe de marca de calidade

“Costa da Morte”. A zona da

Costa da Morte, comeza a ser

recoñecida no exterior,

representando unha imaxe de

exotismo, turismo virxe e de

calidade no referente ó produto

gastronómico, cultural e

paisaxístico.

Ampla oferta de

establecementos de turismo

rural. Nos últimos anos,

incrementouse a oferta de prazas

no sector turístico, tanto en hoteis

como en establecementos de

turismo rural.


201

Asociacionismo empresarial. A

unión entre as empresas do sector

turístico, favorece o lanzamento de

campañas publicitarias atractivas

co fin de captar fluxos de compra

doutras poboacións, así como a

creación de paquetes turísticos co

fin de eliminar a estacionalidade.

Implicación das administracións

na mellora do entorno

socioeconómico (GAC, GDR,

Consorcio de turismo, Neria, …).


202

Oportunidades:

Liñas de financiamento a

empresas. As axudas á creación

de empresas supoñen unha axuda

importante aos novos

emprendedores tanto no aspecto

económico coma no de

asesoramento.

Mellora das infraestruturas de

comunicación internas. As

potenciais novas redes de

comunicación poden favorecer o

desenvolvemento da comarca,

sempre que exista un axeitado plan

de transportes. A proximidade do

porto exterior de Punta

Langosteira, a ampliación do porto

de Brens e a construción da vía de

alta capacidade (Carballo-

Berdoias-Cee) pode favorecer ó

desenvolvemento do sector

empresarial. Contar cun elevado

número de portos pesqueiros

situados de forma estratéxica nas

rutas navieiras pode relanzar o

comercio por vía marítima.

Ampla oferta de chan

industrial. A ampliación do chan

empresarial pode actuar como

foco de atracción e consolidación

de empresas no territorio do

Pacto. Posibilitar novas formas de

acceso ao chan industrial como

pode ser o alugueiro.

Impulsar o asentamento de

industrias asociadas á materia

prima, como é o caso do silicio e a

empresa Ferroatlántica na Costa da

Morte, e desta forma poder

exportar produtos elaborados co

ferrosilicio aparte da mesma

materia prima.

Aposta polas enerxías

renovables e as novas

tecnoloxías no territorio do

Pacto.

Dinamización do rural e

modernización do sector

agrario. Valorización dos produtos

a través da súa transformación e

aproveitamento das novas

oportunidades que supoñen as

concentracións parcelarias, o

banco de terras...

Especialización do sector

pesqueiro e transformación das

especies mariñas, dando valor

engadido as mesmas.

Orientación da industria

conserveira a produtos de

calidade. Desenvolvemento de

servizos e industrias anexos ao

sector da pesca..


203

Especialización do sector

turístico orientado ao turismo

rural e cultural. Fomento das

actividades náutico –

pesqueiras. O escaso grao de

saturación turística na zona da

Costa da Morte, permite ofertar un

turismo de calidade vinculado á

natureza, á tranquilidade, á

cultura, á gastronomía….

Apoio institucional á creación

do Consorcio de Turismo, como

continuidade do Plan de

Dinamización Turística.

Existencia de programas

comunitarios para o

desenvolvemento do territorio.

Os fondos comunitarios, favorecen

a creación de diversos plans que

permiten mellorar a situación na

que se atopa a zona do Pacto,

como poden ser o Consorcio de

Turismo, o Pacto de Emprego, o

proxecto Leader, os GAC, os GDR,

…


204

Formación

O estudo da formación para o emprego require unha exhaustiva compilación de información das

múltiples institucións e organismos implicados neste ámbito. Antes da aprobación do Real Decreto

395/2007, de 23 de marzo, polo que se regula o subsistema de formación profesional para o

emprego, existían tres tipos de formación profesional: regrada, ocupacional (para desempregados)

e continua (para traballadores).

FORMACIÓN REGRADA

A formación profesional regrada ofrece unha especialización e coñecemento práctico respecto ao

mundo laboral. Organízase en ciclos formativos: de grao medio para a obtención do título de

Técnico da materia cursada e de grao superior para a obtención do título de Técnico Superior. Por

último, están os Programas de Cualificación Profesional Inicial (PCPI), que constitúen a canle para

que os alumnos obteñan unha acreditación profesional de nivel 1, segundo o Catálogo nacional de

Cualificaciones Profesionales, así como para a obtención do título da ESO. Os PCPI desenvólvense

segundo tres modalidades36, en función dos módulos formativos carácter xeral e específico

impartidos, en centros educativos ou en entidades colaboradoras (corporacións locais, asociacións

profesionais, entidades empresariais, sindicais,…)

En canto á oferta de ciclos formativos no territorio do Pacto, os datos amosan que hai diversas

especialidades que se ofertan en todas as comarcas, independentemente da súa adecuación ás

necesidades dos mercados de traballo locais. Ademais, trátase dunha oferta formativa que se

mantén ao longo dos anos e que apenas experimenta variacións.

36

Modalidade A, en que todos os módulos obrigatorios se imparten no mesmo centro formativo, agás a formación en

centros de traballo

Modalidade B, en que os módulos especifícaos se imparten nun centro educativo, agás a formación en centros de

traballo, e os módulos formativos de carácter xeral se imparten noutro.

Modalidade C, programas mixtos en que os módulos formativos de carácter xeral se imparten nun centro educativo, e

os módulos formativos de carácter específico fóra deles.


205

Nº DE CENTROS: 18

ESPECIALIDADES: 14

Comercio

Xestión Administrativa (5)

Equipos e instalacións electrotécnicas (5)

Equipos electrónicos de consumo

Mecanizado

Desenvolvemento de produtos electrónicos

Administración e Finanzas (4)

Animación de actividades físicas e deportivas

Administración de sistemas informáticos

Explotacións agrarias extensivas

Electromecánica de vehículos (2)

Explotación de sistemas informáticos

Coidados auxiliares de enfermería

Instalación e mantemento electromecánico de maquinaria e condución de liñas

(O número que aparece entre parénteses corresponde ao número de centros que ofertan a especialidade)


206

FORMACIÓN OCUPACIONAL

A Formación Ocupacional engloba as Accións Formativas dirixidas prioritariamente a

desempregados/as (AFD) e o Fondo Social Europeo (FSE) para desempregados. A programación de

AFD realízase fundamentalmente tendo en conta as especialidades formativas de interese

determinadas para cada comarca e os centros homologados que imparten unha determinada

especialidade. No caso das comarcas que conforman o territorio do Pacto territorial de emprego

Costa da Morte, as especialidades que se poden impartir en centros homologados apenas coinciden

coas que foron consideradas de interese baseándose nos criterios dos técnicos locais de emprego

(TLE) e de datos sobre inserción manexados pola administración competente en materia de

traballo.

Estes son algúns dos datos de interese que podemos extraer da análise da formación ocupacional:

De 38 especialidades formativas homologadas no territorio do Pacto só 18 son consideradas

de interese. (En total, nas cinco comarcas hai 116 especialidades consideradas de interese)

Hai especialidades homologadas en máis de tres centros de formación que non son

consideradas de interese en ningunha comarca.

Das nove especialidades formativas consideradas de interese nas cinco comarcas, só dúas

están homologadas: electricista de edificios e carpinteiro. A primeira só nunha comarca e

localidade (Bergantiños/Carballo) e a segunda en Camariñas e Santa Comba, que pertencen

as comarcas de Soneira e Xallas respectivamente. As non homologadas pero de interese nas

cinco comarcas son as seguintes:

o albanel

o mantedor reparador de edificios

o instalacións de enerxías renovables en edificios

o electricista de mantemento

o camareiro/a de restaurante-bar

o carpinteiro metálico e de pvc

o auxiliar de axuda a domicilio

http://traballo.xunta.es/contenidos/gl/menu_transversal/formacion_cualificaciones/sec_formacion_afd

http://traballo.xunta.es/contenidos/gl/menu_transversal/formacion_cualificaciones/sec_formacion_afd


207

FORMACIÓN CONTÍNUA

É unha formación non regrada dirixida á poboación que xa exerce unha actividade laboral.

Trala aprobación do Real Decreto 395/2007, de 23 de marzo, as tres modalidades de formación

profesional intégranse nunha soa, favorecendo o acceso á formación de toda a poboación activa, co

obxectivo de promover a aprendizaxe permanente para a competitividade, o emprego e o

desenvolvemento persoal e profesional dos traballadores, atendendo ás necesidades do mercado

de traballo actual.


208

CÓDIGO CURSO CONCELLOS DE INTERESE COMARCASConstrución (45) ELEL10 ELECTRICISTA DE EDIFICIOS Carballo SI BER, FIS, MUR, SON, XAL

AGAH10 HORTICULTOR Coristanco (EFA) NON

AGAO50 XARDINEIRO

Cabana, Carnota, Cee,

Coristanco, Muxía SI BER

Comercio polo miúdo COMD10 XERENTE PEQUENO COMERCIO Coristanco, Malpica SI SON

TCPF10 PATRONISTA ESCALADOR Ponteceso NON

TCPF30MAQUINISTA DE CONFECCIÓN

INDUSTRIAL Carballo(2), Cee, A Laracha NON

TCPF70COORDINADOR TÉCNICO DE

PRODUCIÓN DE CONFECCIÓN Carballo NON

ARTT40 MODISTO/A Muxía, Cee NON

TMVC31CONDUTOR DE VEHÍCULOS

CLASES C1-C Santa Comba (mata) SI BER, FIS, MUR, XAL

TMVC41CONDUTOR DE VEHÍCULOS

CLASE D Santa Comba (mata) SI XAL

Actividades diversas

servizos persoais (93) IMPP10 PERRUQUEIRO CARBALLO (Astarté) SI BER

Fabricación Produtos

Metálicos (28) FMEL50SOLDADOR DE ESTRUTURAS

METÁLICAS LIXEIRAS CARBALLO (cf) SI BER, FIS

Venda e reparación

vehículos (50) TMVH10CHAPISTA PINTOR DE

VEHÍCULOS Carballo (CF) SI BER, XAL

Actividades sanitarias,

veterinarais e Serv.

Soc. (85)SANC30

AUXILIAR DE ENFERMARÍA EN

XERIATRÍA CABANA (CONCELLO) SI BER

Fabricación Mobles

(36)MAMS10 CARPINTEIRO Camariñas e Santa Comba SI BER, FIS, MUR, SON, XAL

AFDB40 MONITOR DEPORTIVO Muxía e Cee SI BER, FIS

SSCS10 MONITOR SOCIOCULTURAL Coristanco NON

ARGD01

PROGRAMAS DE RETOQUE

DIXITAL E ESCANEAMENTO

IMAXES Carballo NON

ARGD02DESEÑO E MODIFICACIÓN DE

PLANOS EN 2D E3D Carballo NON

ARGD10TÉCNICO AUXILIAR EN DESEÑO

GRÁFICO Carballo (2), Santa Comba NON

Electricidade (40) ELEA10 ELECTRICISTA INDUSTRIAL Carballo SI BER, FIS, XAL

ADGA10 EMPREGADO DE OFICINA

Cabana, Carballo (4), Cee

e Vimianzo (2) SI BER

ADGA20 ADMINISTRATIVO DE PERSOAL Carballo (2), Vimianzo NON

ADGA30 ADMINISTRATIVO COMERCIAL Carballo (3) NON

ADGA40 ADMINISTRATIVO CONTABLE Carballo (3), Cee (1) NON

ADGC02APLICACIÓNS INFORMÁTICAS

DE XESTIÓN

Cabana, Cee, Coristanco,

Santa Comba SI XAL

ADGF01 INGLÉS FINANCIEIRO Cee e Carballo NON

ADGF10EMPREGADO ADMINISTRATIVO

DE ENTIDADES FINANCIEIRAS Cee e Muxía NON

ADGF60EMPREGADO DE XESTIÓN

FINANCIERA DE EMPRESAS Cee e Muxía NON

ADGX01 INGLES: XESTIÓN COMERCIAL Vimianzo NON

ADGX04EXPERTO EN XESTIÓN DE

SALARIOS E SEGUROS SOCIAIS Cee e Santa Comba SI XAL

ADGZ83XERENTE DE EMPRESAS DE

ECONOMIA SOCIAL Santa Comba SI XAL

ADG120 SECRETARIO/A Cee NON

ADG121 SECRETARIADO DE DIRECCIÓN Santa Comba NON

IFC123 INFORMÁTICA DE USUARIO

Carballo, Carnota,

Coristanco, Santa Comba SI BER, FIS, MUR, XAL

IFC117TÉCNICO EN SOFTWARE

OFIMÁTICO Coristanco, Muros NON

IFCX02 INICIACIÓN A REDE INTERNET

Carballo, Carnota, Cee,

Coristanco, Santa Comba

e Zas SI BER, XAL

IFCX0304DESEÑADOR WEB E

MULTIMEDIA Carnota NON

outros SSCA10 TÉCNICO EN CONSUMO Santa Comba NON

Ad

min

istr

ació

n e

xe

stió

n (

74

e 7

5)

Info

rmá

tic

a

(tra

ns

ve

rsa

l)

Formación Homologada

Agricult., ganaderia

(01)

Industria confección e

peletería (18)

Transporte terrestre

(60)

Activ recreativas,

culturais e deportivas

(92)

Edición, artes gráficas

e reproducción de

soportes gravados (22)



209

INICIATIVAS MIXTAS DE FORMACIÓN E EMPREGO

Dende o ano 2000 beneficiáronse das Escolas Obradoiro e Obradoiros de Emprego 1366 persoas,

contando as que participan durante o ano 2009 nalgunha destas iniciativas.

O tipo de iniciativa preferida polas entidades que xestionan estes programas son os Obradoiros de

Emprego. Tres de cada catro persoas que participan nestes programas son maiores de vintecinco

anos.

O tipo de formación que se oferta é moi constante e só se dá a innovación nalgunha iniciativa illada.

O 53% das persoas que se formaron nos Obradoiros de Emprego e Escolas Obradoiro dende o ano

2000, fixérono en especialidades do sector da construción. Outro 21% na especialidade de

xardinería e o 18% en carpintería de madeira.

Gráfica 119 e 120. Fonte: elaboración propia.

1017

349

0

200

400

600

800

1000

1200

BENEFICIARIOS DOS PROGRAMAS MIXTOS DE FORMACIÓN E EMPREGO

OE

EO

719; 53%

252; 18%

18; 1%

50; 4%

287; 21%40; 3%

ESPECIALIDADES DOS PROGRAMAS MIXTOSPOR ACTIVIDADE ECONÓMICA (OE e EO)

Construcción (45) Industria Madeira (20)

Electricidade (40) Fabricación Produtos Metálicos (28)

Agricultura, gandeiría (01) Hostalería (55)


210

Análise DAFO: Formación e orientación laboral Aportamos as conclusións da parte da análise DAFO relativa á formación e orientación laboral, froito do consenso dos axentes económicos e sociais integrantes do PTE Costa da Morte.

Debilidades:

Desaxuste entre a formación

profesional ocupacional

ofertada e as necesidades da

zona. Algúns dos sectores con

máis actividade carecen de

formación e de centros

homologados onde poder

impartila (ex. Hostalaría). Pola

contra, hai sectores en declive ou

con escasa inserción cun exceso de

oferta formativa. A formación

ocupacional é cada vez mais

estática

Descoordinación da formación

regrada e ocupacional. Falta de

planificación e repetición das

mesmas especialidades en todas as

comarcas.

Escasa formación empresarial

dunha parte dos xestores das

empresas. Desinterese do sector

empresarial tradicional pola

formación continua. Cando o

autoemprego se converte na única

saída laboral pode non haber unha

cualificación suficiente.

Menos da metade das

especialidades formativas

homologadas son de interese.

Ademais, hai especialidades

homologadas en diversos centros

que non son de interese en

ningunha comarca. Das nove

especialidades que son de interese

en todas as comarcas do territorio

do Pacto, só dúas están

homologadas (unha nunha soa

comarca e outra en dúas)

Falta de abano de

especialidades nos programas

mixtos de formación e

emprego. Máis da metade das

especialidades impartidas nos

Obradoiros de Emprego e Escolas

Obradoiro son do sector da

construción, e coas especialidades

de xardinaría e carpintería suman

máis do 90%.

Dificultades para realizar cursos

específicos en diversos sectores

no territorio. Ex: mar, agro e

monte.


211

Falta de busca activa de

emprego por parte dos

colectivos en situación de

desemprego. As persoas que

desenvolven os servizos de

orientación laboral constatan que ,

moitas veces, as persoas

desempregadas non realizan unha

busca de traballo real, se non que

se amosan pasivas ou esperan que

os distintos profesionais deste

sector lles presenten as ofertas.

Falta de compromiso por parte

dos usuarios dos IPI´s. Maior

interese pola axuda económica

que realmente pola formación

para o emprego.

Certo desinterese pola

formación se non é a cambio

dunha remuneración

económica. Este desinterese dáse

sobre todo canto menor é a

cualificación profesional.

Inestabilidade da rede de

orientación laboral. En gran

parte dos concellos os

orientadores/as contrátanse en

función da concesión das

subvencións da Xunta o que fai que

estes profesionais non estean

contratados durante todo o ano.


212

Ameazas:

Perda dos fondos estruturais na

barreira do 2013. A maioría dos

cursos fináncianse co FSE.

Inexistencia de oferta de

formación regrada adaptada ás

necidades da zona. Falla de

planificación e repetición das

mesmas especialidades en todas as

comarcas dende hai moitos anos.

Dificultade da homologación

dos centros de formación que

imparten novos cursos

axeitados para a zona.

Temporalidade dos servizos de

orientación. (Inadecuación da

duración do IPI coa duración do

contrato de traballo do

orientador.) A breve duración dos

contratos das persoas que atenden

estes servizos impiden que poidan

atender a mais persoas e ademais

supón que moitos IPIS se paren na

metade da súa realización,

ocasionando un cambio de

profesional despois de un certo

tempo ou simplemente que

ninguén continúe con ese proceso.

Por este motivo algunhas persoas

non queren facer IPIS se non se lles

asegura contar co mesmo

profesional ata finalizalo.

Ralentización no proceso de

posta en marcha do servizo. En

moitos casos, desde que o

orientador/a é contratado/a ata

que se lle carga a axenda

transcorre unha media de 3 meses.

Isto unido á tardanza na súa

concesión e á brevidade dos

contratos, orixina que algúns

profesionais case non teñan tempo

a realizar mais que 2-4 semanas de

entrevistas.


213

Fortalezas:

Existencia de profesionais

cualificados en formación e

emprego. AEDL, orientadores, ...

Novas iniciativas de formación

que se están a desenvolver

nalgúns concellos do Pacto.

(Fórum Carballo e Casa dos

Oficios)

Achegamento da formación aos

concellos a través de aulas

móbiles. En concreto no sector

pesqueiro, a través de Salvacon,

ofértanse cursos do sector náutico.

Infraestruturas formativas

derivadas de programas de

emprego. Obradoiros de

carpintaría en Camariñas e Santa

Comba, infraestruturas de

formación en hostalaría en Aldea

Madeira, Casa dos Oficios …

Multiplicidade de axentes que

ofrecen formación. Concellos,

patronal, sindicatos, confrarías,

axencias comarcais agrarias,...

Máis interese polo servizo de

orientación debido á situación

de crise. A situación actual que fai

aínda máis precario o traballo

supón que moitas persoas teñan

mais interese por contar con

tódalas axudas posibles para

atopar emprego. Isto supón que os

profesionais da orientación sexan

demandados xa polas persoas

desempregadas sen esperar a que

lles chegue a cita enviada polo

Servizo Público de Emprego.

Oportunidades:

Fondos europeos até o 2013.

Formación en sectores

emerxentes.

Aproveitamento dos novos

sistemas de formación a

distancia. Facilita a posibilidade

de realizar formación que non

existe no territorio.

A promoción da formación

continua. Garante a adaptación

técnica e a reciclaxe continua ás

novas necesidades da economía.

Formación no sector primario.

Os novos programas europeos

(fondo europeo de pesca e fondos

leader), poden ser unha

oportunidade para xente formada

no sector agrogandeiro, forestal e

do mar.

Políticas activas de emprego

centradas na formación. Escolas

obradoiro, Obradoiros de

Emprego, cursos FIP, de Formación

Continua,…


214


215

Índice de táboas

Núm. de páxina Táboa 1: Superficie territorial dos concellos do pacto ........................................................................................................................... 10

Táboa 2: Planeamento urbanístico ........................................................................................................................................................ 14

Táboa 3: Bens de interese cultural 2008 ................................................................................................................................................ 15

Táboa 4: Poboación, superficie e densidade de poboación dos concellos do Pacto .............................................................................. 21

Táboa 5: Índice de ruralidade (Entidades singulares de poboación) ...................................................................................................... 22

Táboa 6: Índice de ruralidade (Porcentaxes de rural, semiurbano ou urbano dos concellos do Pacto .................................................. 23

Táboa 7: Poboación por xénero e índice de masculinidade .................................................................................................................. 24

Táboa 8: Evolución da poboación e tendencia dos concellos do Pacto.................................................................................................. 26

Táboa 9: Taxa de natalidade ................................................................................................................................................................... 27

Táboa 10: Taxa de mortalidade .............................................................................................................................................................. 29

Táboa 11: Crecemento vexetativo ........................................................................................................................................................... 30

Táboa 12: Porcentaxe de poboación residente no estranxeiro, por comarcas ....................................................................................... 31

Táboa 13: Evolución saldo migratorio Pacto – Galicia ............................................................................................................................ 32

Táboas 14 e 15: Comparativa 2002-2007 inmigración e emigración ................................................................................................ 33-34

Táboa 16: Estrutura da poboación por grandes grupos de idade .......................................................................................................... 37

Táboa 17: Dependencia da poboación e índice de recambio da poboación activa................................................................................. 38

Táboas 18 e 19: Resumo de indicadores demográficos comarcais ......................................................................................................... 39

Táboa 20: Discapacidades ....................................................................................................................................................................... 44

Táboas 21 e 22: Renda familiar dispoñible, VEB por habitante e índice de produtividade ..................................................................... 48

Táboa 23: Conta de renda dos fogares (recursos) .................................................................................................................................. 50

Táboa 24: Conta de renda dos fogares (empregos) ............................................................................................................................... 51

Táboa 25: Indicador municipal da renda dos fogares............................................................................................................................. 52

Táboa 26: Prestacións económicas (RISGA e AES) .................................................................................................................................. 53

Táboa 27: Variables e indicadores económicos ....................................................................................................................................... 55

Táboa 28: Parque de vehículos 2007 ..................................................................................................................................................... 57

Táboa 29: matriculacións 2005 ............................................................................................................................................................... 58

Táboa 30: matriculacións 2008 ............................................................................................................................................................... 58

Táboa 31: Evolución das matriculacións 2005-2008 ............................................................................................................................... 58

Táboa 32: Liñas de banda ancha ............................................................................................................................................................. 59

Táboa 33: Afiliación por conta de cotización e concello de residencia .................................................................................................. 60

Táboa 34: Evolución do número de afiliados na Costa da Morte ............................................................................................................ 61

Táboa 35: Variacións interanuais e tendencia do número de afiliados na Costa da Morte ................................................................... 61

Táboa 36: Evolución do número de afiliados en Galicia .......................................................................................................................... 61

Táboa 37: Variacións interanuais e tendencia do número de afiliados en Galicia ................................................................................. 61

Táboa 38: Evolución do número de autónomos na Costa da Morte ...................................................................................................... 63

Táboa 39: Variacións interanuais do número de autónomos na Costa da Morte ................................................................................... 63

Táboa 40: Evolución do número de autónomos en Galicia .................................................................................................................... 64

Táboa 41: Variacións interanuais do número de autónomos en Galicia ................................................................................................. 64

Táboa 42: Evolución do número de traballadores na Costa da Morte .................................................................................................... 65

Táboa 43: Variacións interanuais do número de traballadores na Costa da Morte ............................................................................... 65


216

Táboa 44: Evolución do número de traballadores en Galicia ................................................................................................................. 66

Táboa 45: Variacións interanuais do número de traballadores en Galicia ............................................................................................. 66

Táboa 46: Afiliación por réximes ............................................................................................................................................................ 67

Táboa 47: Principais actividades económicas segundo o número de afiliados (evolución) .................................................................... 73

Táboa 48: Actividades económicas con maior afiliación por concello ................................................................................................... 74

Táboa 49: Índice de afiliación ................................................................................................................................................................. 75

Táboa 50: Índice de actividade ............................................................................................................................................................... 76

Táboa 51: Evolución 2001-2008 do paro rexistrado, por sexos .............................................................................................................. 88

Táboa 52: Tendencia e Paro rexistrado por sexos e concellos ................................................................................................................ 90

Táboa 53: Evolución 200-2008 do paro rexistrado por idades no Pacto ................................................................................................ 91

Táboa 54: Paro rexistrado por idades nos concellos do Pacto (2008) ..................................................................................................... 92

Táboa 55: Evolución 2001-2008 do paro rexistrado por sectores de actividade no Pacto e Galicia ....................................................... 93

Táboa 56: Evolución da porcentaxe de paro que representan os < 25 anos nos concellos do Pacto .................................................... 97

Táboa 57: Evolución da porcentaxe de paro que representan os <25 anos, por sexos .......................................................................... 98

Táboa 58: Evolución parados de longa duración, por sexos ................................................................................................................... 99

Táboa 59: Porcentaxe de parados de longa duración sobre o total de paro .......................................................................................... 99

Táboa 60: Porcentaxe de parados de longa duración por rangos de idade .......................................................................................... 101

Táboa 61: Porcentaxe de parados de longa duración por niveis de estudos ........................................................................................ 102

Táboa 62: Evolución do Índice de paro rexistrado… .............................................................................................................................. 103

Táboa 63: Evolución do Índice de paro rexistrado por sectores de actividade no Pacto e Galicia ........................................................ 105

Táboa 64: Índice de paro rexistrado por sectores de actividade nos concellos do Pacto (2008) .......................................................... 106

Táboa 65: Contratos por tramos de idade no Pacto ............................................................................................................................. 115

Táboa 66: Contratos por tramos de idade en Galicia ........................................................................................................................... 115

Táboa 67: Evolución 2002-2008 da Contratación indefinida/temporal................................................................................................ 121

Táboa 68: Evolución 2002-2008 dos contratos por modalidade no Pacto ........................................................................................... 124

Táboa 69: Evolución 2002-2008 dos contratos por modalidade en Galicia........................................................................................... 125

Táboa 70: Relación entre os contratos asinados e as ocupacións ofertadas ........................................................................................ 130

Táboa 71: As 12 ocupacións máis ofertadas no Pacto ......................................................................................................................... 130

Táboa 72: Accidentes laborais rexistrados segundo gravidade ............................................................................................................. 131

Táboa 73: Peso dos accidentes laborais do Pacto na provincia ............................................................................................................ 131

Táboa 74: Recursos para a conciliación – Infancia e mocidade (Escolas Inf.) ....................................................................................... 133

Táboa 75: Recursos para a conciliación – Maiores (C. de Día) ............................................................................................................. 134

Táboa 76: Recursos para a conciliación – Maiores (Residencias) ......................................................................................................... 134

Táboa 77: Volume de empresas e tendencia 2000-2007 ..................................................................................................................... 139

Táboa 78: Variacións interanuais no volume de empresas 2000-2007 ................................................................................................ 140

Táboa 79: Distribución das empresas segundo o número de asalariados no ano 2007 ....................................................................... 143

Táboa 80: Distribución de empresas segundo a condición xurídica ..................................................................................................... 144

Táboa 81: Comparativa Altas e baixas empresariais 2000 e 2007 ........................................................................................................ 145

Táboa 82: Número de Embarcacións pesqueiras e variación 2007-2008 ............................................................................................. 147

Táboa 83: Afiliados réxime do mar 2006-2007-2008 ........................................................................................................................... 148

Táboa 84: Afiliados sector pesca mensual 2006-2007-2008 ................................................................................................................ 149

Táboa 85: Parados sector pesca mensual 2006-2007-2008 ................................................................................................................. 149

Táboa 86: Establecementos de cultivos mariños e auxiliares .............................................................................................................. 151

Táboa 87: Distribución xeral de terras por comarcas 2005 .................................................................................................................. 152


217

Táboa 88: Distribución dos principais grupos de cultivos por comarcas 2005 ...................................................................................... 153

Táboa 89: Número de explotacións de gando bovino .......................................................................................................................... 154

Táboa 90: Evolución Número de bovinos 2001-2007 ............................................................................................................................ 155

Táboa 91: Número de bovinos 2007 ..................................................................................................................................................... 156

Táboa 92: Número de vacas por explotación ....................................................................................................................................... 156

Táboa 93: Prazas de reprodutoras e de cebo ....................................................................................................................................... 157

Táboa 94: Afiliados réxime agrario 2006-2008 ..................................................................................................................................... 158

Táboa 95: Afiliados e variacións intermensuais sector agrario mensual .............................................................................................. 158

Táboa 96: Parados e variacións intermensuais sector agrario mensual ............................................................................................... 159

Táboa 97: Sector da Industria - Número de empresas ........................................................................................................................ 160

Táboa 98: Sector da Industria – Comparativa do número de empresas por tipo de actividade .......................................................... 160

Táboa 99: Número de empresas por subsectores da industria manufactureira (2007) ........................................................................ 161

Táboa 100: Distribución de empresas do sector industrial segundo a condición xurídica (2007) ........................................................ 162

Táboa 101: Número de empresas do sector industrial segundo número de asalariados (2007) ......................................................... 163

Táboa 102: Variacións mensuais do paro no sector industrial ............................................................................................................. 164

Táboa 103: Afiliados no sector industrial 2006-2007-2008.................................................................................................................. 165

Táboa 104: Variacións mensuais da afiliación no sector industrial 2006-2007-2008 ........................................................................... 165

Táboa 105: Número de contratos no sector industrial 2006-2007-2008 ............................................................................................. 166

Táboa 106: Evolución do nº de empresas do sector da Construción .................................................................................................... 167

Táboa 107: Sector da Construción - Número de empresas segundo condición xurídica ..................................................................... 167

Táboa 108: Número de empresas por subsectores da construción ..................................................................................................... 170

Táboa 109: Empresas da construción segundo o número de asalariados ............................................................................................ 171

Táboa 110: Variacións mensuais do paro no sector da construción .................................................................................................... 172

Táboa 111: Afiliados no sector da construción, por meses .................................................................................................................. 173

Táboa 112: Afiliados no sector da construción, por concellos ............................................................................................................. 173

Táboa 113: Número de contratos iniciais e conversións a indefinidos na construción ........................................................................ 174

Táboa 114: Sector do Comercio - Número de empresas ..................................................................................................................... 175

Táboa 115: Número de empresas por subsectores do comercio ......................................................................................................... 175

Táboa 116: Número de empresas do subsector do comercio polo miúdo, ano 2000 .......................................................................... 176

Táboa 117: Número de empresas do subsector do comercio polo miúdo, ano 2007 .......................................................................... 176

Táboa 118: Variacións mensuais do paro no subsector do comercio .................................................................................................. 177

Táboa 119: Variacións mensuais da afiliación no subsector do comercio............................................................................................ 178

Táboa 120: Afiliados do comercio, decembro 2006, 2007, 2008 ......................................................................................................... 178

Táboa 121: Comparación do número de empresas da industria, construción e servizos ..................................................................... 179

Táboa 122: Número de empresas por subsectores do sector turístico ................................................................................................. 179

Táboa 123: Evolución do número de empresas turísticas da Costa da Morte ..................................................................................... 181

Táboa 124: Evolución do número de empresas turísticas segundo persoas físicas .............................................................................. 181

Táboa 125: Evolución do número de empresas turísticas segundo persoas xurídicas .......................................................................... 181

Táboa 126: Evolución do número de establecementos turísticos do ano 2000 ó 2007 ....................................................................... 182

Táboa 127: Evolución do número de aloxamentos segundo tipoloxía ................................................................................................. 184

Táboa 128: Evolución dos establecementos hoteleiros abertos na Costa da Morte ............................................................................ 185

Táboa 129: Evolución do número de prazas estimadas nos establecementos hoteleiros da Costa da Morte ..................................... 186

Táboa 130: Evolución do grao de ocupación por prazas dos establecementos hoteleiros da Costa da Morte ..................................... 186

Táboa 131: Evolución do número de persoas ocupadas nos establecementos hoteleiros na Costa da Morte ................................... 187


218

Táboa 132: Evolución do número de viaxeiros entrados na Costa da Morte en establecementos hoteleiros ..................................... 188

Táboa 133: Evolución do número de viaxeiros entrados na Costa da Morte segundo país de residencia ........................................... 189

Táboa 134: Evolución do número de establecementos abertos e prazas estimadas no turismo rural ................................................ 190

Táboa 135: Evolución do grao de ocupación no turismo rural na Costa da Morte .............................................................................. 191

Táboa 136: Evolución do número de persoal ocupado no turismo rural na Costa da Morte ................................................................ 191

Táboa 137: Evolución de viaxeiros en establecementos de turismo rural segundo residencia ............................................................. 192

Táboa 138: Variacións mensuais do paro no subsector da hostalaría .................................................................................................. 193

Táboa 139: Evolución dos afiliados no turismo 2006-2007-2008 ......................................................................................................... 194

Táboa 140: Variacións mensuais da afiliación no subsector da hostalaría ........................................................................................... 194

Táboa 141 e 142: Características dos parques empresariais situados no Pacto.................................................................................... 196

Táboa 143: Formación non regrada homologada no Pacto ................................................................................................................. 208


219

Índice de gráficas

Núm. de páxina Gráfica 1. Anuario climatolóxico de Galicia. Medicións Estación Meteorolóxica de Malpica ................................................................. 12

Gráfica 2. Densidade de poboación ........................................................................................................................................................ 20

Gráfica 3. Evolución taxa de natalidade Pacto – Galicia .......................................................................................................................... 27

Gráfica 4. Evolución saldo migratorio Pacto – Galicia ............................................................................................................................. 33

Gráfica 5. Destino das emigracións do Pacto 2007 ................................................................................................................................. 35

Gráfica 6. Procedencia das inmigracións do Pacto 2007 ......................................................................................................................... 36

Gráfica 7. Pirámide de Poboación do Pacto 2008 ................................................................................................................................... 40

Gráfica 8. Pirámide de Poboación de Galicia 2008.................................................................................................................................. 41

Gráficas 9, 10, 11, 12, 13. Pirámide de Poboación das comarcas do Pacto...................................................................................... 42 e 43

Gráfica 14. Discapacidades por idades no Pacto ..................................................................................................................................... 44

Gráfica 15. Persoas beneficiarias do RISGA por sexo .............................................................................................................................. 54

Gráfica 16. Persoas beneficiarias de AES por sexo .................................................................................................................................. 54

Gráfica 17. Evolución das matriculacións ................................................................................................................................................ 59

Gráfica 18. Evolución da afiliación no Pacto e en Galicia ........................................................................................................................ 62

Gráfica 19. Variación porcentual interanual dos autónomos .................................................................................................................. 62

Gráficas 20 e 21. Composición sectorial dos autónomos en Galicia e no Pacto .............................................................................. 63 e 64

Gráfica 22. Variación porcentual interanual dos traballadores ............................................................................................................... 65

Gráfica 23 e 24. Composición sectorial dos autónomos en Galicia e no Pacto ....................................................................................... 66

Gráfica 25. Evolución da afiliación por réximes no Pacto ........................................................................................................................ 67

Gráfica 26. Evolución da afiliación por réximes en Galicia ...................................................................................................................... 68

Gráfica 27. Afiliación por réximes en 2008 no Pacto e Galicia ................................................................................................................ 68

Gráfica 28. Afiliación por sectores en 2008 no Pacto e Galicia ............................................................................................................... 69

Gráficas 29, 30, 31, 32 e 33. Afiliación por sectores en 2008 nas comarcas do Pacto ............................................................................ 70

Gráfica 34. Peso das actividades económicas segundo afiliados – xuño 2008 ........................................................................................ 71

Gráfica 35. Evolución dos dez sectores con máis peso no Pacto 2005 – 2008 ........................................................................................ 72

Gráfica 36. Gráfica CNAE Construción ..................................................................................................................................................... 78

Gráfica 37. Gráfica CNAE Agricultura ...................................................................................................................................................... 79

Gráfica 38. Gráfica CNAE Comercio polo miúdo ..................................................................................................................................... 80

Gráfica 39. Gráfica CNAE Hostalaría ........................................................................................................................................................ 81

Gráfica 40. Gráfica CNAE Confección ...................................................................................................................................................... 82

Gráfica 41. Gráfica CNAE Pesca ............................................................................................................................................................... 83

Gráfica 42. Gráfica CNAE Administración Pública ................................................................................................................................... 84

Gráfica 43. Gráfica CNAE Industria de produtos alimentarios ................................................................................................................ 85

Gráfica 44. Gráfica CNAE Comercio por xunto ........................................................................................................................................ 86

Gráfica 45. Gráfica CNAE Outras actividades empresariais ..................................................................................................................... 87

Gráfica 46, 47, 48 e 49. Paro rexistrado por sexos. Pacto e Galicia 2001 e 2008 .................................................................................... 89

Gráfica 50. Variación 2001 - 2008 do Paro rexistrado en Galicia e o Pacto ............................................................................................. 89

Gráfica 51. Paro por idades e xénero no Pacto ....................................................................................................................................... 91

Gráficas 52, 53, 54 e 55. Porcentaxe de paro rexistrado por sectores. Pacto e Galicia 2001 e 2008 ............................................... 93 e 94

Gráficas 56 e 57. Evolución do Paro rexistrado por sectores de actividade no Pacto e Galicia 2001 – 2008 .......................................... 95


220

Gráfica 58. Evolución da porcentaxe de parados <25 anos ..................................................................................................................... 96

Gráficas 59 e 60. Evolución da porcentaxe de parados <25 anos por xénero ......................................................................................... 98

Gráfica 61 e 62. Evolución da porcentaxe de parados de Longa Duración (LD) por sexo no Pacto e Galicia ......................................... 100

Gráfica 63. Evolución do paro LD por rangos de idade no Pacto........................................................................................................... 101

Gráfica 64. Evolución do paro LD por nivel de estudos no Pacto .......................................................................................................... 102

Gráfica 65. Evolución do índice de paro rexistrado por sexos ............................................................................................................... 103

Gráfica 66. Persoas orientadas segundo sexo no Pacto ........................................................................................................................ 110

Gráfica 67. Persoas orientadas segundo idade no Pacto ...................................................................................................................... 110

Gráfica 68. Evolución anual do número de contratos ........................................................................................................................... 111

Gráfica 69. Evolución anual do número de contratos iniciais por comarcas ......................................................................................... 112

Gráficas 70 e 71. Evolución da contratación por xénero no Pacto e Galicia .......................................................................................... 113

Gráficas 72 e 73. Contratos por nivel de estudos no Pacto e Galicia en 2008....................................................................................... 116

Gráfica 74. Evolución da contratación por sectores no Pacto ............................................................................................................... 117

Gráficas 75 e 76. Contratación por sectores no Pacto e Galicia 2008 ................................................................................................... 117

Gráfica 77. Tipo de contratación ........................................................................................................................................................... 122

Gráfica 78. Contratación indefinida por xénero .................................................................................................................................... 122

Gráfica 79. Contratación temporal por xénero ..................................................................................................................................... 123

Gráfica 80. Duración da xornada laboral ............................................................................................................................................... 123

Gráfica 81. Contratos por grandes grupos de ocupación no Pacto 2008 .............................................................................................. 126

Gráfica 82. Contratos por grandes grupos de ocupación en Galicia 2008............................................................................................. 127

Gráfica 83. Evolución do crecemento empresarial ............................................................................................................................... 140

Gráficas 84, 85, 86 e 87. Distribución de empresas por sectores 2000 e 2007, Pacto e Galicia ............................................................ 142

Gráficas 88 e 89. Distribución de empresas por número de asalariados en 2007 no Pacto e Galicia ................................................... 143

Gráficas 90 e 91. Distribución de empresas segundo a condición xurídica en 2007 no Pacto e Galicia ................................................ 144

Gráficas 92 e 93. Evolución das altas e baixas de empresas no Pacto e Galicia .................................................................................... 145

Gráfica 94. Evolución do Paro rexistrado no sector da pesca ................................................................................................................ 150

Gráfica 95. Evolución do Paro rexistrado no sector agrario .................................................................................................................. 159

Gráfica 96. Composición da industria manufactureira .......................................................................................................................... 162

Gráfica 97. Evolución do Paro rexistrado no sector da industria ........................................................................................................... 164

Gráficas 98, 99, 100, 101 e 102. Evolución do número de empresas da construción por comarcas ..................................................... 168

Gráficas 103, 104, 105, 106 e 107 Composición da distribución de empresas da construción por comarcas ...................................... 169

Gráficas 108, 109, 110, 111 e 112. Distribución comarcal da construción segundo a actividade principal .......................................... 171

Gráfica 113. Evolución do Paro rexistrado no sector da construción .................................................................................................... 172

Gráfica 114. Evolución do Paro rexistrado no sector do comercio ........................................................................................................ 177

Gráfica 115. Número de empresas do sector turístico no Pacto en 2007 ............................................................................................. 180

Gráfica 116. Evolución do número de establecementos turísticos por comarcas ................................................................................. 183

Gráfica 117. Evolución do grao de ocupación das prazas hoteleiras no Pacto ...................................................................................... 187

Gráfica 118. Evolución paro rexistrado na hostalaría ............................................................................................................................ 193

Gráfica 119. Especialidades dos programas mixtos de formación e emprego por CNAE ...................................................................... 209

Gráfica 120.Beneficiarios dos programas mixtos de formación e emprego .......................................................................................... 209


221

Índice de mapas

Núm. de páxina

Mapa 1. Delimitación xeográfica do PTE Costa da Morte ......................................................................................................................... 8

Mapa 2. Lugares de interese comunitario (LIC) da Costa da Morte ........................................................................................................ 11

Mapa 3. Planeamento vixente no Territorio do Pacto ............................................................................................................................ 14

Mapa 4. Ámbito territorial do Consorcio de Turismo da Costa da Morte ............................................................................................... 16

Mapa 5. Ámbito territorial dos Grupos de Desenvolvemento Rural que afectan á Costa da Morte ....................................................... 16

Mapa 6. Ámbito territorial dos Grupos de Acción Costeira que afectan á Costa da Morte .................................................................... 16

Mapa 7. Ámbito territorial da Asociación Neria ..................................................................................................................................... 17

Mapa 8. Evolución da poboación ............................................................................................................................................................ 25

Mapa 9. Porcentaxe de persoas no estranxeiro ...................................................................................................................................... 31

Mapa 10. Renda familiar dispoñible ....................................................................................................................................................... 48

Mapa 11. Taxa de afiliación ..................................................................................................................................................................... 75

Mapa 12. Índice de actividade ................................................................................................................................................................ 76

Mapa 13. Índice de paro rexistrado ...................................................................................................................................................... 104

Mapa 14. Índice de paro rexistrado sector primario ............................................................................................................................. 107

Mapa 15. Índice de paro rexistrado industria ....................................................................................................................................... 107

Mapa 16. Índice de paro rexistrado construción .................................................................................................................................. 108

Mapa 17. Índice de paro rexistrado servizos ........................................................................................................................................ 108

Mapa 18. Índice de paro rexistrado persoas sen un emprego anterior ................................................................................................ 109

Mapa 19. Contratación por xénero ....................................................................................................................................................... 114

Mapa 20. Contratación sector primario 2008 ....................................................................................................................................... 118

Mapa 21. Contratación industria 2008 ................................................................................................................................................. 119

Mapa 22. Contratación construción 2008 ............................................................................................................................................. 119

Mapa 23. Contratación servizos 2008 ................................................................................................................................................... 120

Mapa 24. Principal actividade económica dos contratados .................................................................................................................. 128

Mapa 25. Principal actividade económica das contratadas .................................................................................................................. 128

Mapa 26. Principal grupo de ocupación das contratadas ..................................................................................................................... 129

Mapa 27. Principal grupo de ocupación dos contratados ..................................................................................................................... 129

Mapa 28. Escolas infantís, centros de día e residencias no Pacto ......................................................................................................... 133

Mapas 29 e 30. Densidade empresarial e densidade empresarial ponderada ..................................................................................... 141

Mapa 31. Establecementos hoteleiros .................................................................................................................................................. 185

Mapa 32. Establecementos de turismo rural ........................................................................................................................................ 190


222

Agradecementos

Agradecemos a colaboración brindada por todas as persoas, institucións e organizacións que

participaron na elaboración do presente estudo, en especial aos axentes de emprego e

desenvolvemento local das entidades que forman parte do Pacto, técnicos que desenvolven o

verdadeiro traballo de campo en todos os temas referentes ao emprego (emprendemento,

dinamización, análise, formación…) Igualmente, damos as grazas ás entidades que forman parte do

Pacto, que puxeron á nosa disposición os datos necesarios para a elaboración do estudo.


223

Equipo Técnico:

Anabel Piñeiro – Directora

Daniel Oca – Técnico de emprendemento

Jesús Noya – Técnico de orientación

Margarita Vilela – Técnica de análise

Victoria Rey - Administrativa

Análise da situación · Corcubión, Coristanco, Dumbría, Fisterra, A Laracha, Laxe, Malpica de...

Documents

Transcript of Análise da situación · Corcubión, Coristanco, Dumbría, Fisterra, A Laracha, Laxe, Malpica de...