තතොරතු හො සන්නිතේදන...

තතොරතර හො සනනතේදන

තොකෂණය

ගර මොරතගෝපතදශය

13 තශේණය (2018 සට කරරයොතමව තේ)

තතොරතර තොකෂණ තදපොරතතේනතව

ජොතව අධයොපන තයතනය

මහරගම

ශරම කාවොව

www.nie.lk

http://www.nie.lk/

ii

තතොරතර සනනතේදන තොකෂණය

ගර මොරතගෝපතදශය -13 තශේණය

©ජොතව අධයොපන තයතනය

පළම මදරඅණය 7102

ISBN :

තතොරතර තොකෂණ තදපොරතතේනතව

වදයො හො තොකෂණ ප ය


මහරගම

www.nie.lk

http://www.nie.lk/

iii

අනතරගතය පට අාවය

අධයකෂ ජනරොක තයයතග පණවයය iv

වෂයමොකො වයටව v - vi

හැඳනවම vii

තපොද ජොතව අරමණ viii

මකව නපණතො ix - x

වෂය අභමතොරථ xi

තයෝජත වොර අනව වෂය නරතදශය තෙද යන අනදම xii

එක එක ඒවවය සඳහො තයෝජත වොකචතේද ගණන xiii

වෂය නරතදශය 1 - 57

ඉතගනේ-ඉගැනවේ කරරයොවකය 53

ගර මොරතගෝපතදශය 54-115

iv

අධයකෂ ජනරොක තයයතග පණවයය

ජොතව අධයොපන තවොයෂන සභොව වසන නරතදශත ජොතව අධයොපන අරමණ සොකෂොතවර ගැනම සහ තපොද නපණතො සාවරධනය කරතේ මකව අරමණ සහත ව එවවට පැවැත අනතරගතය පදනේ ව වෂයමොකොව නවවරණයට භොජනය තවොට වරෂ අටකන යත චව ේයකන

සමනවත නව නපණතො පොදව වෂය මොකොතවහ පළම වන අදයර, වරෂ 2007 ද ජොතව අධයොපන තයතනය වසන ශ ේ කාවොතේ ප ේොථයව හො දවතයව අධයොපන කතෂත ේයට හනනවො

තදන කද.

පරතයෂණවකන අනොවරණය ව වරණ ද, අධයොපනය පළෙඳ වවධ පොරශව ඉදපතපතවළ තයෝජනො ද පදනේ තවොට තගන සද වරන වෂයමොකො තොරකවරණය කරතේ ක ේයොවකයව

ප ේතලකයක තකස වෂයමොකො චව ේතය තදවැන අදයර අධයොපන කතෂත ේයට හනනවො දම

2015වසතර සට තරේභ වය .

තමම තොරකවරණ ක ේයොවකතය ද සය ම වෂයවක නපණතො පදනේ මටටතේ සටසසස මටටම දකවො ව ේමොනවලක ව තගොයනැම සඳහො පහළ සට ඉහළට ගමන වරන සරස සතමෝධොන ව ේමය භොවත වර ඇත අතර වවධ වෂයවක ද එව ම වෂය වරණ නැවත නැවත ඉදපතපත වම

හැකතොක අවම කරම, වෂය අනතරගතය සමො කරම සහ ක ේයොතමව වළ හැක ශෂය යතර

වෂයමොකොවක සැවසම සඳහො තරස සතමෝධොන ව ේමය භොවත වර ඇත.

ගර භවතනට පොයේ සැකසේ කරම, ඉතගනේ - ඉගැනවේ කරරයොවකතයහ සොරථවව නරත වම,

පනත වොමර යනේ හො ඇගයේ පේතයෝජනවත පපතද තයොදො ගැනම සඳහො අවශය වන

මොරතගෝපතදශ කෙො දතේ අරමණන නව ගර මොරතගෝපතදශ හනනවො ද ඇත. පනත වොමරය තළ ද වයොත ලකදොය ගරවරයව තකස වටයත කරමට තමම ගර මොරතගෝපතදශ සපවොර වන

ඇත. සසනතග නපණතො වරධනය කරම සඳහො ගණොතමව තයදවේ හො කරරයොවොරවේ

තතෝරොගැනමට ගරවරනට අවශය නදහස තමමන කෙො ද තත . එතමනම නරතදශත පො ගේනත වක ඇතළත වන වෂය වරණ පළෙඳ වැ ෙර තැමමක තමම ගර මොරතගෝපතදශවක

අනතරගත තනොතේ. එම නසො තමම ගර මොරතගෝපතදශය වයොත ලකදොය වමට නේ අධයොපන පේවොශන තදපොරතතේනතව වසන සවසො ඇත අදොළ පො ගේනත සම සමගො ව භොවත

කරම අතයොවශය තේ.

තොරකවරණය වරන වෂය නරතදශ, නව ගර මොරතගෝපතදශ හො නව පො ග ේනථවක මකව අරමණ වනතන ගර තකනදරඅය අධයපන රටොතවන යද සස තකනදරඅය අධයොපන රටොවවට හො වයොත ක ේයොවොරවේ මත පදනේ ව අධයොපන රටොවවට එළම ම මන පේොතයෝගව තකෝවයට

අවශය වනනො ව නපණතො හො වසකතොවකන යකත මොනව සේපතක ෙවට ශෂය ප ේජොව

සාවරධනය කරම ය.

නව වෂය නරතදශ සහ ගර මොරතගෝපතදශ සේපොදනය කරතේ ද ජොතව අධයොපන තයතනතය

ශොසත ේය වටයත මඩයකතය ද, තයතන සභොතේ ද, තමම තකඛණ සැවසතේ ද දොයවතවය කෙොදන සය ම සේපත දොයවයන හො තවනත පොරශවක ද ඉමහත වැපවම ඇගයමට ද තමය

අවසථොවක වර ගන වැමැතතතය.

තචොරය ජයනත ගණතසවර අධයකෂ ජනරොක ජොතව අධයොපන තයතනය

v

වෂයමොකො වයටව

මොරතගෝපතදශණය සහ අනමැතය ශොසතේය වටයත මඩයකය ජොතව අධයොපන තයතනය

වෂයය සේෙනධවරණය එස.ෂනමගකාගේ මයො

තජයෂ වකාවොචොරය


සේපත දොයවතවය ඩ. අනර ජයකොක මහතො අධයකෂ

තතොරතර තොකෂණ තදපොරතතේනතව ජොතව අධයොපන තයතනය එස. ෂනමගකාගේ මයො, තජයෂ වකාවොචොරය තතොරතර තොකෂණ තදපොරතතේනතව ජොතව අධයොපන තයතනය තචොරය දයත ඩ. වරණොරතන තජයෂ වකාවොචොරය

UCSC තවොළඹ වශව වදයොකය

තචොරය ගොයණ වජයරතන ප ොධපත

පපතගණන සහ තොකෂණ ප ය වැකණය වශව වදයොකය තචොරය එච.තක.ට.තක. වජයසපතවරධන තජයෂ වකාවොචොරය වරමොනත වළමනොවරණ ප ය

වැළණය වශව වදයොකය තචොරය තක. තතෙෝදරන තජයෂ වකාවොචොරය වදයො ප ය

යොපනය වශව වදයොකය

තචොරය ප .එේ.ට.ම.සනදපතගම තජයෂ වකාවොචොරය ඉාජතනර ප ය

තපරොතදනය වශව වදයොකය එච.ප . රකමක තපේමරතන යය සහවොර අධයොපන අධයකෂ අධයොපන අමොතයාශය

ඒ.ප .එන. ද සකවො යය ගර තසවය මොර/තේ.තර.එස. ද අකතේදො මහො වදයොකය අවරැසස

vi

තක.ඒ. සදොර තපතයරතන මයො ගර තසවය තදහඕවට ජොතව පොසක තදහඕවට එස. සරතේසවරන මයො ගර තසවය වේනයො සයවපේගොස ෙොකවො වදයොකය වේනයොව

vii

හැඳනවම

පදගකයනතග දදනව වටයත සහ තයතනයනහ, වොරය සොධනය, නෂපොදනය,

වොරයකෂමතොව සහ ලකදොයතොව දයණ කරම සඳහො භොවත වළ හැක තමවකමක තකස

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය මළ තකොව ම හනනොතගන ඇත. එම නසො අධයොපනතය වවධ මටටේවක ද සසනට තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය පළෙඳ ප ේමොණවත දැනම කෙොදම හො වසකතො වරධනය වරදම ඔවනතග ප ේගතයට තමනම ජොතව සාවරධනයට ද

වැදගත තේ.

පපතගණව තශ ේත ඉතගනම (CAL) අ.තපො.ස. (සො.තපළ) සඳහො තතොරතර හො සනනතේදන

තොකෂණය (ICT) 07 වන තශේණය සඳහො සොමොනය තතොරතර තොකෂණය (GIT) වැන වැයසටහන මගන නතන ශ ේ කොාකය දවතයව අධයොපන පදධතය ප ේමොණවත තරේ තතොරතර

හො සනනතේදන තොකෂණයට නරොවරණය ව තත . එහ ප ේතලකයක වශතයන තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණ අධයොපනය තවතරහ දතනන දන වරධනය වන සනනදවක ශෂයයන දැකව අතර ඇතමන තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය සේෙනධ අනතරජොතව තරවක ද පවො ඉතො සොරථව ව ක ේයො කරම මගන ඔවනතග නපණතොව සසස මටටමකන ප ේදරශනය

වර ඇත.

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය සඳහො ප ේධොන වෂය කතෂත ේයක අ.තපො.ස. (සසස තපළ)

වෂය ධොරොවට 2007 ද හනනවො ද ඇත. 7103 ද වෂය නරතදශය සාතශෝධනය වර ඇත.

සාතශෝධන පේතපතතයට අනව වෂය නරතදශය නැවත 7102ද සාතශෝධනය වරන කද.

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය පදනේව වෘතත ය කතෂත ේ තවතරහ සනනදවක දකවන

අ.තපො.ස. (සො.තපළ) සමත සසනට, අ.තපො.ස. (සසස තපළ) වෂය ධොරොව හැදෑරතේ ද තම

අභරචන පපතද වෘතත ය මොවත සාවරධනය වර ගැනතේ අවසථොවක සදො තේ . අ.තපො.ස.

(සසස තපළ) සසන සඳහො වෂයයක තකස තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය හනනවොදම මගන පොසක මටටතේ ද තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණ අධයොපනය පළෙඳ ජොතව ප ේයතයක ඇතවරන අතර තෘතයව මටටතේ ද සසස අධයොපනයට ප ේතේශයක ද සදො තවතරන

ඇත. සසස අධයොපන අවසථො තනොකද සසනට ශොසත ේය දැනයන හො වෘතත ව භොවතයන පපතපරණ පපතසක තකස සවසවමට සදස මොවතක බහවර ගැනම සඳහො තමමගන මනො

පදනමක ද වැට ඇත.

ට අමතරව, තමම වෂය මගන තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතයහ නයොයොතමව හර

සාවකප සහ ප ේොතයෝගව භොවතයන මනොව සනනතේදනය තේ. තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය තශ ේත ව නරමොණය වන නව ප ේවනතො හො අනොගත තයොමකරේ මගන ශෂයයන ශකතමත වන අතර සසස අධයොපන මටටතේ තවතරනනො ව පරතයෂණ සඳහො අවශය මකව

වසකතො වරධනය වර ගැනම සඳහො ද ඔවන දපත ගැනතේ. තවද ශෂයයනතග මෘද වසකතො දයණ කරම මගන ඔවන පේොතයෝගව තකෝවයට අනගතවම සඳහො කැතෙන පහණව ද තමම

වෂයතයන කැතෙන තවත ප ේතකොභයක.

viii

තපොද ජොතව අරමණ

i. මොනව අභමොනයට ගර කරතේ සාවකපයක මත පහටො ශ ේ කොාකව ෙහවධ සමොජතය

සාසවෘතව වවධතවය අවතෙෝධ වර ගනයන ජොතව ඒවොෙදධතොව ජොතව ඍජ ගණය,

ජොතව සමගය, එවමතවම සහ සොමය ප ේවරධනය කරම තළන ජොතය තගොයනැගම සහ

ශ ේ කොාකය අනනයතොව තහවර කරම

ii. තවනස වන තකෝවයව අභතයෝගයනට පේතචොර දකවන අතර ජොතව සරමතය මොහැග

දොයොද හනනො ගැනම සහ සාරකෂණය කරම

iii. මොනව අයතවොසවේවකට ගර කරම, යතවේ හො වගකේ පළෙඳ දැනවත වම, හෘදයොාගම

ෙැඳමකන යත ව එකතනවො තවතරහ සැකකකමත වම යන ගණොාග පේවරධනය කරමට

ඉවහක වන සමොජ සොධොරණතව සේමතයන සහ පේජොතොනතේව ජවන රටොවක ගැ ව

පපතසරයක නරමොණය කරම සහ පවතවො තගන යොමට සහොය වම

iv. පදගකයන තග මොනසව හො ශොරපතව සව සේපත සහ මොනව අගයවකට ගර කරම මත

පදනේ ව තරසොර ජවන කරමමයක පේවරධනය කරම

v. සසමොහත ව සමෙර තපෞරෂයක සඳහො නරමොපණ හැකයොව, තරේභව ශකතය,

වචොරශක චනතනය, වගකම හො වගවම ඇතළ තවනත ධනොතමව අාග කකෂණ

සාවරධනය කරම

vi. පදගකයො තග සහ ජොතතය ජව ගණය වැ දයණ තවතරන සහ ශරම කාවොතේ තරකාව

සාවරධනය සඳහො දොයව වන ලකදොය වොරය සඳහො අධයොපනය තළන මොනව සේපත

සාවරධනය කරම

vii. සගේතයන තවනස වන තකෝවයක තළ සද වන තවනසවේ අනව හැය ගැසමට හො ඒවො

පොකනය වර ගැනමට පදගකයන සදොනේ කරම සහ සාකරණ හො අනතපකෂත

අවසථොවනට සොරථව ව මහණ දතේ හැකයොව වරධනය කරම

viii. ජොතයනතර පේජොව අතර තගෞරවනය සථොනයක හය වර ගැනමට දොයව වන

යකතය,සමොනතවය සහ අතනයෝනය ගරතවය මත පදනේ ව තවකප හො වසකතො

තපෝෂණය කරම

ජොතව අධයොපන තවොයසේ වොරතොව )7113(

ix

මකව නපණතො

අධයොපනය තළන වරධනය තවතරන පහත දැකතවන මකව නපණතො ඉහත සඳහන

ජොතව අරමණ මදනපත වර ගැනමට දොයව වන ඇත.

i. සනනතේදන නපණතො සොකෂ රතොව, සාඛයො පළෙඳ දැනම, චතේව භොවතය සහ තතොරතර තොකෂ ණ නපණතො යන

අනවොඩය හතරක මත සනනතේදන නපණතො පදනේ තේ.

සොකෂරතොව : සොවධොන ව ඇහේවන දම, පැහැදක ව වතො කරම, අවතෙෝධය

සඳහො කයවම, නවැරදව සහ නරවකව කවම, ලකදොය අයපතන

අදහස හවමොර වර ගැනම

සාඛයො පළෙඳ දැනම:භොඩය අවවොශය හො වොකය, ගණන කරම, ගණනය සහ

යනේ සඳහො කරමමොනවලක ඉකකවේ භොවතය

රපව භොවතය : තරඛො සහ තවෘත භොවතතයන අදහස පළබඹ කරම සහ තරඛො,

තවෘත සහ වරණ ගළපයන වසතර, සපතදස හො අදහස

පේවොශනය හො වොරතො කරම

තතොරතර තොකෂණ පේවණතවය :පපතගණව දැනම සහ ඉතගනතේ ද ද, තසවො

පපතශේයන තළද ද, තපෞදගකව ජවතතය ද ද, තතොරතර සහ

සනනතේදන තොකෂ ණය සපතයෝග වර ගැනම

ii. තපෞරෂතව වරධනයට අදොළ නපණතො

නරමොණශක ෙව, අපසොර චනතනය, තරේභව ශකතය, ත රණ ගැනම, ගැට

නරොවරණය කරම, වචොරශක හො වග ේහොතමව චනතනය, වඩයොයේ හැගතමන

වටයත කරම, පදගකොනතර සෙඳතො, නව තසොයො ගැනේ සහ ගතේෂණය වැන

වරගය වසකතො

ඍජ ගණය, ඉවසො දරො සටතේ ශකතය සහ මොනව අභමොනයට ගර කරම වැන

අගයයන

චතතතේග ෙදධය

iii. පපතසරයට අදොළ නපණතො

තමම නපණතො සොමොජව, දජව සහ තභෞතව පපතසරවකට අදොළ තේ.

සමොජ පපතසරය: ජොතව සරම පළෙඳ අවතෙෝධය, ෙහවොරගව සමොජයව

සොමොජවයන වම හො සේෙනධ සාතේදතොව හො වසකතො, සොධොරණ

යකතය පළෙඳ හැගම, සමොජ සේෙනධතො, පදගකව චරයොව, සොමොනය

හො දනතව සේප ේදොයයන, අයතවොසවේ, වගකේ, යතවේ සහ ෙැඳේ

දජව පපතසරය: සජව තකෝවය, ජනතොව සහ දජව පදධතය, ගසවැක, වනොනතර,

මහද, ජකය, වොතය සහ ජවය, ශොව, සතතව හො යනස ජවතයට සේෙනධ

ව අවතෙෝධය, සාතේද ෙව හො වසකතො

තභෞතව පපතසරය: අවවොශය, ශකතය, ඉනධන, දරඅවය, භොඩය සහ යනස ජවතයට

ඒවොතය ඇත සේෙනධතොව, තහොර, ඇනේ, නවොස, තසෞඛයය, සව පහසව,

නනද, නසවකාවය, වතේවය, අපදරඅවය සහ මළපහ කරේ යනොදය හො

සේෙනධ ව අවතෙෝධය, සාතේදතොව හො වසකතොව

x

ඉතගනම වැය කරම සහ ජවත වම සඳහො තමවකේ සහ තොකෂ ණය

ප ේතයෝජනයට

iv. වැය තකෝවයට සදොනේ වතේ නපණතො

තරකාව සාවරධනයට දොයව වම

තම වෘතත ය ළැදයො සහ අභතයෝගයතො හනනො ගැනම

හැකයොවනට සපතකන අයපතන රැකයොවක තතෝරො ගැනම සහ වොසදොයව හො

තරසොර ජවතනෝපොයව නරත වම යන හැකයොවන සපපතම කරමට හො ධොපතතොව

වැ කරමට අදොළ තසවො නයකතය හො සේෙනධ වසකතො

v. තගම සහ තචොර ධරමවකට අදොළ නපණතො

පදගකයනට තම දදනව ජවතතය ද තචොර ධරම, සදොචොරොතමව හො

තගමොනවලක හැසරේ රටොවකට අනගත තවයන වයොත සචත තද තතෝරො එයට

සපතකන තස වටයත කරම සඳහො අදොළ අගය සවහො ගැනම හො සවයවරණය

vi. ව ේයොව සහ වතේවය ප ේතයෝජනයට ගැනතේ නපණතො

තසෞනදරයය, සොහතයය, තසකකේ කරම, ව ේයො හො මකක ව ේයො, වතනෝදොාශ හො

තවනත නරමොණොතමව ජවන රටොවන තළන ප ේවොශ වන වතනෝදය, සතට, තතේග

සහ එවන මොනෂව අතදැකේ

vii. ‘ඉතගනමට ඉතගනම’ පළෙඳ නපණතො:

ශඝරව ේතයන තවනස වන, සාකරණ හො එකතනවො මත යැතපන තකෝවයව පපතවරතන

ව ේයොවකයක හරහො තවනස වේ හසරවො ගැනතේ ද හො ට සාතේද ව හො

සොරථව ව ප ේතචොර දැකවමත, සවොධන ව ඉතගන ගැනමත, සඳහො පදගකයන

හට ශකතය කෙො දම

xi

වෂය අභමතොරථ

සසස අධයොපන අවසථො අරභයො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණ තධයොපනව අතතවොරම සථොපනය වරය

ඔවනතග වෘතත ය අභවෘදධය සඳහො පදනම සථොපනය වරය

වරමොනත වයොපොර සඳහො අවශය වන තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණ පේතේශ මටටතේ මොනව සේපත නපදවය

තරසොර සාවරධන අරමණ සොකෂොත වර ගැනතේ කො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය වොරයකෂමව භොවත කරතේ හැකයොව කෙො තදය

තපොද වශතයන, ජවතතය ගණොතමව ෙව වැ දයණ කරම සඳහො සසනහට තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණ දැනම කෙො තදය

සනනතේදනය සඳහො පපතගණව ජොකවක වැදගතවම පළෙඳ ව අවතෙෝධයක කෙො තදය

සැෙෑ ජවතතය ගැටල සඳහො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය පදනේ වරගත වසනමක සඳහො අවශයවන වසකතො කෙො තදය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය අනොගත දශොනත පළෙඳ ව අවතෙෝධයක කෙො තදය

නව තසොයො ගැනේ සහ පරතයෂණ සඳහො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය භොවත කරතේ ශවයතොව කෙො තදය

දැනම පොදව සමොජය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය වොරයභොරය අගය කරතේ හැකයොව වරධනය වරය

xii

තයෝජත වොර අනව වෂය නරතදශය තෙද යන අනදම

වොරය නපණතො මටටම වොකතේද ගණන

පළමවන වොරය

8.1, 8.2, 8.3, 8.4, 8.5, 8.6, 8.7

9.1, 9.2, 9.3, 9.4, 9.5, 9.6,9.7

50

28

( වොකතේද 78)

තදවන වොරය

9.8, 9.9, 9.10, 9.11, 9.12, 9.13

10.1, 10.2, 10.3, 10.4

46

32


තනවන වොරය

10.5, 10.6, 10.7, 10.8

11.1,11.2

12.1,12.2,12.3

13.1, 13.2, 13.3

28

15

12

12


xiii

එක එක ඒවවය සඳහො තයෝජත වොකචතේද ගණන

අාවය ඒවවය වොකතේද ගණන

1 තතොරතර සහ සනනතේදන තොකෂණය පළෙඳ සාවකප (Concept of ICT) 28

2 පපතගණවය හැඳනවම (Introduction to Computer) 22

3 දතත නරපණය (Data Representation) 18

4 අාකත පපතපථවක මකවොාග ( Fundamental of Digital Circuits) 26

5 පපතගණව තමතහයේ පදධත (Computer Operating Systems) 22

6 දතත සනනතේදනය හො ජොකවරණය ( Data Communication and

Networking)

50

7 පදධත වශතකෂණය හො පපතසැකසම (systems analysis and Design) 68

8 දතත සමදොය වළමනොවරණය ( Database Management) 50

9 කරමමතකඛවරණය (Programming) 74

10 තව අයව සාවරධනය ( Web Development) 60

11 සොරව දරඅවය අනතරජොකය/ අනතරජොක සෙැඳ දරඅවය (Internet of Things) 15

12 වයොපොර තළ තතොරතර සනනතේදන තොකෂණය ( ICT in Business) 12

13 තතොරතර සනනතේදන තොකෂණතය නව පේවණතො සහ අනොගත දශොනත (New Trends and Future Directions of ICT)

12

14 වයොපෘතය (Project) 30

1

වෂය නරතදශය

නපණතොව නපණතො මටටම අනතරගතය ඉතගනේ පක වොකචතේ

ද

නපණතොව 01 :

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය

මකව සාවකප,

වරතමොන දැනේ පොදව සමොජතයහ ද තයොදො ගනනො

තවොරය, එහ භලයවොව හො සචත සපතයෝගතොව සම ගතේෂණය වරය

0.0 දතතවක සහ තතොරතරවක මකව තැනේ ඒවව හො ඒවොතය ගත කකෂණ පළෙඳ ව වමරශනය වරය

දතත ජවන චකරමය (Life Cycle of Data)

o දතත නරමොණය o වළමනොවරණය o අභොවත දතත ඉවත කරම

දතතවකට එතරහ ව තතොරතර (Data vs. Information)

තතොරතර පළෙඳ අරථ නරපණය

වටනො තතොරතරවක ගතකකෂණ (Characteristics): වොක න ෙව, නරවදයතොව,

අනතරගතය තළ ඉදපතපත කරම, වැ දයණ වරන කද අවතෙෝධය හො අය අවනශචතතොව

වශොක ධොපතතොවනතගන හො තවනත සාකරණතොවකන යකත දතත (Big Data) හැසරවතේ අවශයතොව - හැඳනවම

දතත නරවචනය වර, දතත ජවන චකරමය සාකෂපත ව දකවය

දතත සහ තතොරතර නරවචනය කරමට කරරයොවකයක අවශය ෙව පළගනය

දතත, කරරයොවකය (Process) හො තතොරතර අතර පේෙක අනතර සේෙනධතොවක ඇත ෙව පළගනය

දතත, කරරයොවකය හො තතොරතර වසතර වරය

දතතවක වවධ තවොරතය සවභොවයන සහ ඒවොතය ගත කකෂණ කැයසත ගත වරය

ගණොතමව තතොරතරවක ගත කකෂණ වසතර වරය

තතොරතරවකන දතත තවන තවොට හනනො ගන

තතොරතරවක වටනොවම වදහො දකවය

පේතයෝජනවත තතොරතරවක ගත කකෂණ වසතර වරය

මහො දතත (Big Data), ඒවොතය අවශයතො සහ වශතකෂණය පළගනය

16

0.7 දතත හො

තතොරතර,

නරමොණය,

තෙදොහැරම හො

එදතනදො ජවතතය ද තතොරතරවක තයෝගයතොව o ත රණ ගැනම o පේතපතත සවස කරම

අතහර දතත සැවසේ කරමමවක අයපොය හනනො ගන

එදතනදො ජවතතය ද තතොරතරවක වැදගතවම වසතර වරය

16

2


ද

වළමනොවරණය සඳහො තොකෂණතය අවශයතොව

වමරශනය වරය.

o අනොගතය පළෙඳ ව පතරෝවථනය කරම

o සැකසේ කරම, සපතකඛනය කරම හො අධකෂණය

අතහර කරමමවකන, දතත සහ තතොරතර හැසරවතේ ද ඇත වන පසෙෑේ o දතත අසාගත ෙව, දතත

අනපටපත වම, තදෝෂ සහගත ෙව, තතොරතර වැරද සහගත වම (යනසන අතන සද වන

වැරද නසො) හො සැවසතේ ද ඇත වන පේමොද තදෝෂ

o තතොරතර තෙදොගැනතේ අයපොය හො ඌන පොපතතභෝගව තසවො

යනස ජවතවකට අනතරක ඇත වය හැක අවසථොවක ද හසත මකව කරමම භොවත වළ තනොහැක ෙව.

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණ යගතය සදොව o දතත හැසරවතේ අතහර

කරමමවක පසෙෑේ මැඬපැවැතවම සඳහො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය භොවතය

වවධ වසේවක (domains) ඇත තතොරතර භොවතය.

තතොරතර තෙදොහැරමට අදොළ පවතන තොකෂණ කැයසතගත වරය.

පපතගණව ජොක, අනතරජොකය සහ තකෝව වසපත වයමතනහ සාවරධනය පළෙඳ ව වමරශනය වරය

ජාගම පපතගණනය, වකොවළ පපතගණනය හො ජාගම සනනතේදනතයහ සාවරධනය වසතර වරය

දතත හො තතොරතර නරමොණය, වළමනොවරණය හො තෙදො හැපතම සඳහො තොකෂණතය භොවතය අගය වරය

වවධ වසමවක ඇත තතොරතර භොවතය හනනො ගන

වවධ තයදේවක ඇත, යනස කරරයොවොරවේවකට අදොළ තරකෂව වොද වෂය වමරශනය වරය

3


ද

තතොරතර සමදධරණය (retrieval) හො තෙදො ගැනම හො ෙැනණ තොකෂණයන කෙො ගත හැක වම

පපතගණව ජොක, අනතරජොකය සහ තකෝව වසපත වයමන (WWW) සාවරධනය කරම

ජාගම සනනතේදනය, ජාගම පපතගණනය(mobile computing) හො වකොවළ පපතගණනය(cloud computing) සාවරධනය කරම

0.3 තතොරතර නරමොණය කරතේ වයකත තවෘතයක තගොයනො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය සම එහ අනවලකතොව අගයය

තතොරතර නරමොණය කරතේ වයකත තවෘතය(abstract model) o තදොන, සැවසම, පේතදොන o පපතගණවය සහ තතොරතර හො

සනනතේදන තොකෂණය තවතරහ, එහ අදොළතොව

තතොරතර නරමොණය කරතේ වයකත තවෘතතය සාරචව හනනො ගන

පදධතයක නරවචනය වරය පදධත නරවචනය භොවත තවොට

වවධ පදධත වශතකෂණය වරය වයකත තවෘතය, තතොරතර පදධත

සම සේෙනධ වරය (relates)

පපතගණවතය මකව වොරයයන සම, තතොරතර නරමොණය කරතේ වයකත තවෘතය ගළපය

තතොරතර නරමොණය කරතේ වයකත තවෘතය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතයහ භලයවොව හනනො ගන

17

0.4 පපතගණව පදධතයව

දෘඪොාග (hardware) o දෘඪොාග සාරචව වරගවරණය

දෘඪොාග හො මෘදවොාග සාරචව නරවචනය වර වරගවරණය වරය

17

4


ද

මකව සාරචව තතෝරො වරගවරණය වරය

මෘදවොාග (software) o මෘදවොාග වරගවරණය

යනස කරරයොවරතවෝ (human

operators) o පපතගණව පදධත සඳහො යනස කරරයොවරවනතග අවශයතොව

හයවේ සහත (proprietary) මෘදවොාග හො වවෘත මකොශේය (open source) මෘදවොාග තවන තවොට හනනො ගන

හයවේ සහත මෘදවොාග හො වවෘත මකොශේ මෘදවොාගවක වොස හො අවොස වසතර වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතයන සවෙක ගැනවනණ තතොරතර පදධතවක යනස කරරයොවරවනතග භලයවොව හනනො ගන

0.5 දතත

සැවසතේ (data

processing) කරරයොවොරවේ වශතකෂණය වරය

දතත සැවසතේ පයවර o දතත රැස කරම (gathering) o දතත වකාග කරම (validation) o දතත සැවසම (processing) o දතත පේතදොනය (output) o දතත තචයනය (storage)

දතත රැස කරතේ කරමම o අතහර (Manual) o අරධ-සවයාවෘත හො

සවයාවෘත

තමවකේ - OMR, OCR, MICR, වොඩ/පට කයවන, ත ර තකත කයවනය, චේෙව ත ර කයවනය සාතේදව හො කඝරවර (loggers)

දතත වකාග කරතේ කරමම o දතත පේරප පරකෂොව (Type

Check) o තථයතො පරකෂොව

දතත සැවසේ කරරයොවකතය අවධ කැයසත ගත වර තවටතයන වසතර වරය

දතත සැවසේ පයවර කැයසත ගත වර සාකෂපත ව වසතර වරය

දතත රැස කරතේ කරමම හනනො ගනය

දතත වකාග කරතේ කරමම හනනො ගනය

දතත තදොන කරමම කැයසත ගත වරය

දතත සැවසේ කරමම වසතර වරය

දතත පේතදොන කරමම කැයසත ගත වරය

දතත තචයන කරමම වසතර වරය

14

5


ද

( Presence Check)

පරොස පරකෂොව (Range Check)

දතත තදොන තවොර o සෘජ (direct) හො දරසථ (remote) තවොර

o මොරගගත (online) හො මොරගඅපගත (offline) තවොර

දතත සැවසම o වොඩය (batch) සහ තථය වොකව (real time)

පේතදොන කරමම o පපතශකව (user) තවත සෘජ ඉදපතපත කපතම

o වැ දර සැවසම සඳහො ගෙයො කපතම

තචයන කරමම o සථොනය තචයනය/දරසථ තචයනය(වකොවළ)

o තවට වොක න හො දග වොක න තචයනය

0.6 වවධ වසේ

තළ, තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය තයදේ වමරශනය වරය

තතොරතරසහ සනනතේදන තොකෂණතය තයදවේ o අධයොපන o තසෞඛයය o වෘෂවරමය o වයොපොර හො මකය o ඉාජතනර o සාචොරව o මොධය හො පේවෘතත වරණය

වවධ තයදේ වසේවක ද අවශය වන තමවකේ, වසකතො සහ දැනම හනනො ගන

වවධ වසේ සඳහො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය භොවතතය ඇත පේතකොභ සොවචාො වරය

14

6


ද

o නතය ෙකොතමව කරම

0.2 සමොජය තවතරහ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය ෙකපෑම ඇගයමට කක වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය තහතතවන ඇත ව පේතකොභ o සමොජ පේතකොභ o තරකාව පේතකොභ

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතයන නරමොණය ව වොද වෂය o සමොජය o තරකාව o පොපතසපතව o සදොචොරොතමව o දනතව o තපෞදගකවතවය o අාකත තෙදම(Digital Divide)

රහසය භොවය

තසොරවේ කරම(stealing)/තත ෙෑම (phishing)

තචෞරතවය/ලඩ නය (piracy)

හයවේ /ෙදධමය තදපළ නතය

ගේනථ/රචනො තචෞරයය (plagiarism)

ෙකපත සහත/රහත මෘදවොාග

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය නසො ඇත ව සමොජ හො තරකාව පේතකොභ පැහැදළ වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය දයණවත සම නරමොණය ව සමොජ, තරකාව, පොපතසපතව, සදොචොරොතමව සහ දනතව අාග තවටතයන පැහැදක වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය භොවතය හො ෙැනණ දනතව තතතව වමරශනය වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය හො ෙැනණ පොපතසපතව වොද වෂය වසතර වරය

ඉතකකතොොනව අපදරඅවය (e-waste) තරකෂොවොර තකස ෙැහැර කරතේ කරමමතේද පැහැදක වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය හො ෙැනණ සදොචොරොතමව, දනතව සහ සමොජය වොද වෂය තවටතයන වසතර වරය

තරසර සාවරධන ඉකකව වරො ළො වතේ ද තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතයහ භලයවොව තවටතයන පැහැදක වරය

අාකත තෙදම දර කරම සඳහො වන පේතේශ වමරශනය වරය

14

7


ද

නපණතොව 02:

නතන පපතගණවවක වොරය සොධනය සැසඳම හො පැහැදක කරම

අරෙයො, පපතගණන සපවරණවක පපතණොමය ගතේෂණය වරය

2.1 සවසනයනතග

(processors)

පපතණොමය තවතරහ වැ අවධොනයක

තයොම වරයන, පපතගණවතය සද ව සවතශෂ

තවනසවේ,

පරේපරො අනව අනොවරණය වරය

පපතගණනතය ඉතහොසය o මක යගතය ගණව තධොරව

යොනතේව

වදරත යොනතේව o පපතගණනතය ඉතකකතොොනව යගය

පපතගණව පරේපරො o පළම වන, තදවන, තතවන, සව වන හො ඉදපත පරේපරො

වවධ පපතගණව වරගවරණ කරමම o තොකෂණය අනව

පේතසම (analog), අාකත

(digital) o වොරයය අනව

සවතශෂ වොරය/තපොද වොරය

o පේමොණය අනව

සපපත පපතගණව, මහො පපතගණව, මධය පපතගණව, කෂදරඅ පපතගණව (ජාගම සපොාග-සහර දරවථන (smart phones), ටැ කට(tablet) පපතගණව සහ ෆැ කට (phablet))

මක යගතය ගණන තධොරව, සදොහරණ සහත ව වරගවරණය වරය

එක එක පපතගණව පරේපරොවට අදොළ කකෂණ වගවක ඇසපතන වසතර වරය

පපතගණව, ඒවොතය වොරයය, තොකෂණය හො පේමොණය අනව සදොහරණ සහත ව වරගවරණය වරය

14

7.7 දෘඪොාග හො ඒවොතය අතරමහණත

පේධොන දෘඪොාග සාරචව o තදොන සපොාග : යතරපවර නතේෂණ, සෘජ

පේධොන දෘඪොාග පරයනත (peripherals) හො ඒවොට අදොළ අතර මහණත හනනොගන

16

8


ද

තශේත ව,

පපතගණවතය කරරයොවොරතවය ගතේෂණය වරය

නතේෂණ{ යතරපවරව,

දැකවේ සපොාගය (pointing

device), සපරශව පොදවය

(touch pad), දරසථ පොකවය,

සපරශව තරය (touch screen),

චේෙව ත ර කයවනය

(magnetic stripe reader), ත ර-

තකත කයවනය, සහර

වොඩපත (Smart card) කයවනය,

සපපතකසවය(scanner), අාකත

වැමරොව (digital camara),

මයතකරමො තෆෝනය, සාතේදව

(sensers) , චතේව

ලකවය(Graphic tablet), චේබත ත නත අනකවණ කයවනය

(MICR), පේවොශ කවණ

කයවනය (OMR), පේවොශ අණ

කවණ කයවනය (OCR),

ව තයෝ වැමරොව,

සාඛයොාවවය(Digitizer), තව

වැමරොව තදය}

යතර පවර නතේෂණ සපොාගවකට වයො ඍජ දතත නතේෂණ සපොාගවක වොස

පේතදොන සපොාග සහ ඒවොතය ගණොාග {වැතතෝය කරණ නක (CRT), දරඅවසලටව සනදරශවය

යතර පවර නතේෂණ සපොාගවකට වයො ඍජ දතත නතේෂණ සපොාගවක වොස හදනො ගන

මධය සැවසේ ඒවවතය පපතණොමය හො, මව පවරව සමග එහ සාගතතොව පැහැදක වරය

තචයන සපොාග වරගවරණය වරය. සෑම තචයන සපොාගයක ම

තවටතයන වසතර වරය සමොනතර හො ජොකව (Grid)

පපතගණනතය අවශයතොව හනනො ගන

9


ද

(LCD) සනදරශවය, තතකෝව වතමෝචව දතයෝය සනදරශවය(LED), තත නයොස මදරඅවය, ත නත වදේ මදරඅවය (inkjet printer), තකසර මදරඅවය, තේමොණ (3D) මදරඅවය, පේසතොර කවණවරණය( graph plotter), සප වර තදය}

මධය සැවසේ ඒවවය (CPU) හො, මව පවරව (mother board) සම එහ ගැළපම (compatibility)

තචයන සපොාග { අචක අභයනතර දෘඪ තැට (fixed internal hard disk), ජාගම ෙොහර දෘඪ තැට

(portable external hard disk), චේබත පට, සායකත තැට, පේවොශ තැට(CD/DVD, CD-R/ DVD-R,

CD-RW/ DVD-RW, DVD-RAM, Blue-Ray) සැණ මතව පත (flash memory card) හො වයො තැට (mini disk)}

සමොනතර පපතගණනය හො ජොකව පපතගණනය (Grid computing))

7.3 තවොන නයමොන නරයතය

(architecture)

ගතේෂණ ය වරය

තවොන නයමොන නරයතය o තචත කරමමතකඛ සාවකපය

(stored program concept) o සාරචව (තදොන, පේතදොන, මතව, පොකන ඒවවය-CU හො අාව ගණත හො තොරකව

තචත කරමමතකඛ සාවකපය වසතර වරය

තවොන නයමොන නරයතතය පේධොන සාරචව නේ වරය

තහරණ - කරරයොවරවේ චකරමය (Fetch-execute cycle ) වසතර වරය

16

10


ද

ඒවවය-ALU)

තහරණ-කරරයොවරවේ චකරමය (Fetch-

execute cycle)

මධය සැවසේ ඒවවය o ගණතමය හො තොරකව ඒවවය o පොකන ඒවවය o මතවය (තරජසතර) o දතත සහ පොකන පථ (Data and

Control bus) o ෙහ හර සවසන (multi-core

processors)

ගණතමය හො තොරකව ඒවවය, පොකන ඒවවය, තරජසතර මතවය, දතත සහ පොකන පථ තවටතයන වසතර වරය

තවොන නයමොන නරයතතය තවෘතය ඇඳ එහ සාරචව නේ වරය

ෙහ හර සවසනවක අවශයතොව වසතර වරය

7.4 වවධ වරගතය මතවයන සහ ඒවොතය ගතකකෂණ හනනො

ගැනමට,

පදගක පපතගණව මතව පදධතය වමරශනය වරය

මතව ධරොවකය o මතව ධරොවකතය අවශයතොව o සැස ඳේ නරණොයව

තභෞතව පේමොණය/ දතත ඝරවනතවය

පේතේශ වධ

පේතේශ වොකය ( ගත වන වොකය / පේමොදය )

ධොපතතොව

පපතවැය

නශය(volatile) මතවය සහ එහ ගත කකෂණ o තරජසතර o නහත මතව පේරප o සසේභොව පේතේශ මතවය -

RAM o සසේභොව පේතේශ මතව පේරප

(Types of RAM) SRAM, DRAM, SDRAM

සදස රප සටහනක ඇසපතන, මතව ධරොවකය තවටතයන පැහැදක වරය

වවධ වරගවක මතව පේරපවක අවශයතොව සහ ඒවොතය ගත කකෂණ වසතර වරය

නශය මතවය සහ නශය තනොවන මතවය තවටතයන පැහැදක වරය

පපතගණවතයහ ඇත නශය මතව සහ නශය තනොවන මතව කැයසත ගත වරය

වොරය සොධනය, පහටම, ධොපතතොව, පේතේශ කරමමය, පපතවැය, තභෞතව පේරප සහ දතතවක තභෞතව වනයොසය අනව මතවවක ගත කකෂණ වසතර වරය (බට, වචනවකට)

ප න මොතේ මතව පේරප කැයසත ගත වර, තවටතයන වසතර වරය

16

11


ද

නශය තනොවන මතවය සහ එහ ගතකකෂණ o ප න මොතේ මතව පේරප (Types

of ROM) PROM, EPROM, EEPROM

o දවතයව තචයනය

චේෙව, පේවොශ හො සැතණළ මතව

පේතේශ වොකය, පපතවැය/MB සහ ධොපතතොව (භොවත දරශය අගය) ඇසපතන, එක එක මතව පේරප සසඳො තවන තවොට දකවය

නපණතොව 03

පපතගණවතයහ දතත හො සපතදස නරපණය වරන තවොරය වමරශනය වර ඒවො ගණතමය සහ තොරකව තමතහයේ සඳහො තයොදො ගන

3.0 පපතගණවතයහ සාඛයො නරපණය වරන තවොරය වශතකෂණය වරය

අාකත සපොාග තළ සපතදස සහ දතත නරපණතය අවශයතොව

පපතගණවය තළ සපතදස සහ දතත නරපණය තවතරන කරමමතේද o දතතවක දව තතතව නරපණය (1, 0 )

පපතගණනතය ද තයොදො ගනනො සාඛයො පදධත o දවම (binary), අෂටම (octal), ෂඩ දශම (hexa decimal)

o සාඛයො පදධත අතර පපතවරතන

දශමය සාඛයො නරපණය (කවණවත සහ නකවණවත) o කවණවත පරණ සාඛයො නරපණය

කවණවත පේමොණය (Signed Magnitude)

එතවහ අනපරවය (one’s compliment)

තදතවහ අනපරවය(two’s compliment)

පපතගණවය තළ දව අවසථො (0 හො 1) භොවතතයන සපතදස සහ දතත නරපණය තවතරන ෙව පැහැදක වරය

වවධ සාඛයො පදධතවක අවශයතොව පැහැදක වරය

වවධ වරගතය දශම සාඛයො පපතගණවතය තචයනය වර ඇතතත තවතස දැය වසතර වරය.

දශම සාඛයො, දවම, අෂටම හො ෂඩ දශම සාඛයොවකට හො පේතවරත තකස පපතවරතනය වරය

දවම සාඛයො අෂටම හො ෂඩ දශමය සාඛයොවකට හො පේතවරත තකස පපතවරතනය වරය

අෂටමය සාඛයො දවමය හො ෂඩ දශමය සාඛයොවකට හො පේතවරත තකසට පපතවරතනය වරය

තදන කද දවම අගයක එතක අනපරවයට හැරවතේ ද සපපතම තවතසස බටව මන, කවණ

01

12


ද

නරපණය වරන ෙව වසතර වරය තදනකද දවම අගය, තදතවහ

අනපරව ෙවට පපතවරතනය වරය එතවහ සහ තදතවහ අනපරවයනහ

භොවතය පැහැදක වරය 3.7 පපතගණවය

තළ,

අනකකෂණ නරපණය වරනතන තවතස දැය වශතකෂණය වරය

අනකකෂණ නරපණය වරන කරමම

දවම තකතව දශම( BCD)

වසතෘත දවම තකතව දශම( EBCDIC)

තතොරතර හවමොරව සඳහො ව ඇමපතවොන සේමත තකතය(ASCII)

ඒවතකත (Unicode)

පපතගණවය තළ අනකකෂණ නරපණය වරන කරමම කැයසත ගත වරය

තදන කද සාතකත, නරපණය කරතේ පටපොටයට පපතවරතනය වරය

වවධ දතත නරපණය කරතේ කරමමවක වොස/අවොස වසතර වරය

14

3.3 දවම සාඛයො සඳහො මකව අාව ගණත සහ තොරකව තමතහයේ භොවත වරය

දවම අාව ගණත තමතහයේ ( නඛක පමණ ය)

o එවත කරම, අය කරම - තොරකව තමතහයේ

o බට අනසොපතත තොරකව තමතහයේ(bitwise logical operations)

දවම සාඛයො, ඉතපතයක සහත ව සහ රහත ව එවත කරම සද වරය

දවම සාඛයො, ඉකකො ගැනමක සහත ව සහ රහත ව අය කරම සද වරය

බට අනසොපතත NOT, AND, OR, XOR සද වරය

14


මකව අාකත පපතපථ සහ සපොාග නරමොණය සඳහො තොරකව දවොර

4.0 මකව අාකත තොරකව දවොර

digital logical

gates), ඒවොතය අනනය කරරයොවොපතතවය අනසොරතයන

අාකත තොරකව දවොර සහ සතයතො වග o මකව තොරකව දවොර

NOT,AND, OR o ඒවොෙදධ දවොර

NAND, NOR , XOR XNOR

o සොරව දවොර

මකව තොරකව දවොර නේ තවොට ඒවොට අදොළ සාතකත අඳය

මකව තොරකව දවොර සඳහො සතයතො වග (truth tables) අඳය

තමම දවොරවක පේතතෂධය නරපණය වරන සාතකත හනනො ගන

තදන කද පේවොශයනට අදොළ සතයතො වග නරමොණය වරය

16

13


ද

භොවත වරය. වශතකෂණය වරය

NAND, NOR

(සපපතම තදොන 13වට)

සොරව දවොරවක අවශයතොවය පැහැදක වරය

සොරව දවොර භොවතතයන තැන සයල නරයත පැහැදක වරය

4.7 ෙක ය වජ ගණතතය ඇත නත සහ වොතනෝ සතයේ භොවතතයන තොරකව පේවොශ සළ

වරය.

දව අවසථො තරව සහ ෙක ය වජගණතය

සපවකපන ( Postulates) සහ පේතයකෂ/ සවසදධය (Axioms)

නත / පේතේය o තදශනයොය නයොය

(commutative law), සාඝරවටන නයොය (associative law),

වඝරවටන නයොය (distributive law) o සරවසොමය (identity , සමතපතකත (redundancy)

o තමෝරගනතග නයොයය

සේමත තොරකව පේවොශ o ගණතයනතග ඓවයය (SOP) සහ ඓවයයනතග ගණතය (POS)

ගණතයනතග ඓවයතයන ඓවයයනතග ගණතයට හො පේතවරත තකස පපතවරතනය වරය

තොරකව පේවොශ සළ කරම o ෙක ය නයොයයන භොවතතයන o වොතනෝ සතයම (Karnaugh map) භොවතතයන

ෙක ය පේවොශ සළ කරතේ අවශයතොව පැහැදක වරය

තදන කද සතයතො වගවට අනවලක වන තොරකව පේවොශ, සේමත තවොරතයන නරපණය වරය(ගණතයනතග ඓවයය සහ ඓවයයනතග ගණතය)

ගණතයනතග ඓවයය, ඓවයයනතග ගණතය ෙවට හො පේතවරත තකසට පපතවරතනය වරය

ෙක ය නයොයයන, පැහැදක කරේ, නත/ නයොයයන, තමෝරගන නයොයය සහ වොතනෝ සතයේ භොවතතයන තොරකව පේවොශ සළ වරය

18

14


ද

4.3 තොරකව දවොර භොවතතයන සරක අාකත

පපතපථ නරමොණය වරය

නරමොණ සඳහො සතයතො වග සහ තොරකව පේවොශන තයොදො ගැනම (තදොන 13ක තතක)

අාකත පපතපථ නරමොණය

එදතනදො ජවතතය ද තොරකව පපතපථ තයොදොගත හැක අවසථො හනනො ගන

හනනො ගත තයදේ සඳහො සතයතො වග සහ තොරකව පේවොශ නරමොණය වරය

අාකත පපතපථ නරමොණය වරය

16

4.4 මධය සැවසේ ඒවවතයහ සහ තභෞතව මතවතයහ

(physical

memory) ඇත අනකරමයව පපතපථයනහ

(sequential

circuits),

ඒවොෙදධ තොරකව පපතපථ භොවත වරන තවොරය ගතේෂණය

වරය.

මධය සැවසේ ඒවවතය තැනේ ඒවව o අරධොවකවය (Half Adder) o පරණොවකවය (Full Adder)

අාකත පපතපථ තළ බට ගෙයො කරම o පේතතපෝෂණ පය (Feed Back

Loop ) o පළතපොළ ( Flip-Flop )

මධය සැවසේ ඒවවතය පේධොන තැනේ ඒවව හනනො ගන

අරධොවකව පපතපථ සඳහො සතයතො වග හො තොරකව පේවොශ නරමොණය වරය

පරණොවකව පපතපථ සඳහො සතයතො වග හො තොරකව පේවොශ නරමොණය වරය

පළතපොළ ( Flip-Flop ) භොවතය තවටතයන වසතර වරය

16


පපතගණව කරරයොවොපතතවය

5.0 පපතගණව තමතහයේ පදධතය අරථ දකවො

පපතගණව තමතහයේ පදධතය හැඳනවම

තමතහයේ පදධතතය පපතණොමය

පපතගණව තමතහයේ පදධතයව

පපතගණව තමතහයේ පදධතයක යනන අරථ දකවය

තමතහයේ පදධතතය පපතණොමය තවටතයන වසතර වරය

14

15


ද

වළමනොවරණය කරමට තමතහයේ පදධත

(operating

systems) භොවත

වරය.

පපතගණව පදධතයක තළ තමතහයේ පදධතතය අවශයතොව වමරශනය

වරය.

පේධොන වොරයය o අතර මහණත (interfaces) කෙොදම.

o කරරයොයන වළමනොවරණය (process management)

o සේපත වළමනොවරණය o තරකෂොව හො තරකෂණය

තමතහයේ පදධත වරගවරණය o ඒව පපතශකව - ඒව වොරයය

(single user - single task) o ඒව පපතශකව - ෙහ වොරයය

(single user - multi task) o ෙහ පපතශකව - ෙහ වොරයය

(multi user-multi task) o Multi threading ෙහ-අනකරරයොයනය

o තථය වොක (real time) o වොක වභජන පදධත (time

sharing)

තමතහයේ පදධතයව පේධොන කරරයොවොපතතව සහ පපතශකවතග වොරයය තවතරහ තමතහයේ පදධතයව කෙො තදන දොයවතවය හනනො ගන

(තගොන ෙහල, තගොන සහ දතත)

තමතහයේ පදධතය මන පපතගණවතය සේපත වළමනොවරණය වරන තවොරය වසතර වරය

වොරයය හො ඒවො භොවත වරන පපතශකවයන අනව තමතහයේ පදධත වරගවරණය වරය

5.7 තමතහයේ පදධතයක මගන පපතගණවයක තළ ඇත තගොන ෙහලේ

(directories/fol

ders) සහ

තගොන (files)

වළමනොවරණ

තගොන වරග o තගොන වරගවක අවශයතොව

(exe, .jpg .txt, etc.)

තගොන නොමොවක සහ තගොන සාවධොනය o තගොන ධරොවකය (file Hierachy) o තගොන පදධත - FAT යනොද

තගොන තරකෂොව o මරපද (Password) හො පේතේශ වතේ වරපේසොද( Access Privileges)

තගොනවක සහ තගොන ෙහලවක නරවචනය වරය

තැට තවෘතවරණතය අවශයතොව තවටතයන වසතර වරය

තගොන වරගවක අවශයතොව හනනොගන

තගොනවව සහ තගොන ෙහලවව සහකකෂණ කැයසතගත වරය.

තගොනවක පදධතයව වඳහය වසතර වරය

තගොන සහ තගොන ෙහොලේවක

16

16


ද

ය වරන තවොරය ගතේෂණය වරය

තගොන තචයන වළමනොවරණය o තචයන වභොජනය (storage

allocation) යොෙද වභොජනය

(Contiguous allocation) සෙැද වභොජනය (Linked

allocation)

අනකරමයව වභොජනය ( Indexed Allocation)

පේතඛඩයනය (Defragmentation)

දවත යව තචයන නයතතව o තැට හැයසේ ගැනවම, (disk

formatting) අවශයතොව හො නමැවම

සාවධොනය වදහො දකවය තගොනවක සරැකම සඳහො භොවත

වළ වධකරමම තවටතයන වසතර වරය

තමතහයේ පදධතය මගන තගොන තරකෂණය වළමනොවරණය වරනතන තවතස දැය තවටතයන වසතර වරය

යොෙද වභොජනය ( Contiguous allocation) , සෙැඳ වභොජනය (Linked allocation) සහ අනකරමයව වභොජනය ( Index Allocation) තවටතයන පැහැදක වරය

පේතඛඩයනය (Defragmentation) වසතර වර එය සද වනතන තවතස දැය පැහැදක වරය

5.3 තමතහයේ

පදධතය,

පපතගණවය තළ කරරයොයන වළමනොවරණය වරන තවොරය ගතේෂණය තරය

කරරයොයනතය නරවචනය

අතරබනේ (interrupts) සහ අතරබනේ හැසරවම.

කරරයොයන වළමනොවරණය

කරරයොයන තතතව (process states)

කරරයොයන සාකරමමණය (process

transition)

කරරයොයන පොකන ඛඩයය (Process

Control Block)

සනදරභ සවචනය (Context

switching)

කරරයොයන නයමවරණ (schedulers)

කරරයොයන පැහැදක වරය

කරරයොයනයක නරමොණය වළ පස තමතහයේ පදධතතය වොරයයන කැයසත ගත වරය

කරරයොයන වරග කැයසත ගත වරය.

කරරයොයන අවසථො (තතතව) කැයසත ගත වරය

කරරයොයන සමොපතය වසතර වරය.

කරරයොයන හො කරමමතකඛන අතර තවනස දකවය.

කරරයොයන සාකරමමණතය සත අවසථො රපසටහන ඇසපතන කරරයොයන සාකරමමණය වසතර වරය

16

17


ද

කරරයොයන නයමවරණය සහ නයමවරණ පේතපතත වසතර වරය

දගවොකන, තවටවොකන සහ මධය වොකන නයමවරණ සසඳය

ෙහ කරමමතකඛන හො එහ අවශයතො වසතර වරය

වොක වභජන (time sharing) පදධත වසතර වරය

ෙහ කරමමතකඛනය පදධතවකට එදපත ව වොක වභජන පදධත සසඳය

සනදරභ සවචනය නරවචනය වරය තපොතරොතත වොකය, වොරය පරණ

වොකය, පේතචොර වොකය සහ සොධත අගතය වොකය තවටතයන වසතර වරය

කරරයොයන පොකව ඛඩයය(PCB) තවටතයන වසතර වර එහ අයාග දෑ කැයසත ගත වරය

5.4 තමතහයේ පදධතයක පපතගණවයව සේපත වළමනොවරණය වරනතන තවතසදැය ගතේෂණය වරය

මතවය වළමනොවරණය o මතව වළමනොවරණ එවවය

(MMU) o තභෞතව මතවය o අතථය මතවය (virtual

memory)

තදොන, පේතදොන සපොාග වළමනොවරණය o සපොාග ධොවව මෘදවොාග

(device drivers software) o එත ම (Spooling)

මතව වළමනොවරණය සහ මතව වළමනොවරණ ඒවවවක (MMU) අවශයතොව සාකෂපත ව පැහැදක වරය.

අතථය මතවය තවටතයන පැහැදක වරය

පටවරණය සහ අනරපණය තවටතයන වසතර වරය

තමතහයේ පදධතය මගන තදොන පේතදොන සපොාග වළමනොවරණය වරන කෙන අනදම තවටතයන වසතර වරය

16

18


ද

සපොාග ධොවව තවටතයන වසතර වරය

සපොාග ධොවවවක අවශයතොව තවටතයන වසතර වරය

එත ම (Spooling) තවටතයන වසතර වරය

සපොාගයක සේෙනධ වරන වට අදොළ ධොවව මෘදවොාගය සථොපනය වරය


පකදොය අනදයන තතොරතර තෙදො ගැනම සඳහො දතත සනනතේදන හො පපතගණව ජොකවරණ තොකෂණයන ගතේෂණය වරය

6.0 සාඥො (signals) සහ ඒවොතය ගණ ගතේෂණය වරය

සාඥො පේරප o අාකත o පේතසම

ගණ o වසතොරය (Amplitude) o සාඛයොතය (Frequency) o තරාග තයොමය (Wave Length) o වකොව ( Phase )

මොධයයව පේචොරණ තේගය

අාකත හො පේතසම සාඥො සහ ඒවොතය ගණ පේසතොපතව ව නරපණය වරය

සාඥො ගණ අතර ඇත සෙැඳයොවට අදොළ ව ගැටල වසදය

13

6.7 සාඥො සේතපේෂණ මොධය ගතේෂණය වරය

රැහැන - නයම මොධය (Guided media) (ඇඔපත යගක (twisted pair), සමකෂව තකෙකය (coaxial cables), පේවොශ තනත (fibre optics) තදය}

නදහස අවවොශ - නයම තනොවන මොධය (Unguided)

ගණ

නයම හො නයම තනොවන වශතයන මොධය වරගවරණය වරය

ගපතතොව / පමොව, වකොප පළක, තඝරවෝෂොව, වැහැපතම සහ වවෘතය, සාඥො සනනතේදනය තවතරහ ෙකපොනතන තවතස දැය වසතර වරය

13

19


ද

o ගපතතොව / පමොව ( Latency) o වකොප පළක (Bandwidth) o තඝරවෝෂොව (Noise) o ෙකහන වම / ෙකකෂයය / වැහැරම (Attenuation)

o වවෘතය (Distortion)

සරක සථකවය (simple topology) : ඍජ කකෂය සේෙනධතොව (point

to point connection)

6.3 සාඥො මකොාග භොවතතයන අාකත දතත තතකතනය

(encode)

වරනතන තවතසදැය වමරශනය වරය

දතත නරපණයට සාඥො මකොාග මත ඇත වරගත එවතොව (නයමොවකය, protocol) o සරක මකොාග තදවක- තවොකටයතො මටටේ(වසතොර) තදවක

o තවනත භවයතො (තවටතයන ) සාඛයොතය වකොව

o සාඥො මකොාග තවනස වතේ තේගය

o සමමහරතවරණතය අවශයතොව

වොක ගණනය (timing) / සපනදව (clocks)

මැනතචසටර තතකතනය o තදෝෂ හැසරවම

සදොහරණ : සමතොව (parity)

වභව අනතර තදවක සහ මැනතචසටර තතකතනය භොවතතයන අාකත දතත තතකනය පේොසතොපතව ව නරපණය වරය

සාඥො මකොාග තකස සාඛයොතතය හො වකොතේ තවනස කරම භොවත කරතේ හැකයොව වසතර වරය

සමමහරතවරණතය අවශයතොව පැහැදක වර, සේතපේෂවය හො ගේොහවය සමමහරත තනොවන අවසථොවක පැන නන ගැටල වසතර වරය

මැනතචසටර තතකතනය සහ සරක තවොකටයතො තදවව තතකතනතය බට ශඝරවේතොව සහ සාඥො මකොාග තවනස වතේ තේගතය තරම යන වරණ අතර සේෙනධතොව සැසඳම හො වසැසඳම වරය

බට තදෝෂ අනොවරණය කපතමට සමතොව බටවට හැක වනතන තවතස දැය වසතර වරය

14

20


ද

6.4 දරසථ සපොාග තදවක සේෙනධ කපතමට තපොද සවච දරවථන ජොක තය

(PSTN) භොවතය ගතේෂණය වරය

තපොද සවච දරවථන ජොක ය (PSTN) o සථොන තදවක අතර පේතසම හඬක තගනයො හැක පපතපථයක කෙොතද

මරජනය (modulation), වමරජනය (demodulation) සහ තමෝයමය o පේතසම සාඥො මකොාග භොවතතයන දතත තතකතනය

o සපොාග තදවක තමෝයමය මන එකතනවට සේෙනධ කරම

තපොද සවච දරවථන ජොක ය (PSTN) පේතසම හයක තගන යන මක තකස වසතර වරය

තපොද සවච දරවථන ජොක (PSTN) ම දතග යැවය හැක පපතද, පේතසම සාඥො, තමෝයමය මන අනවලකනය වරනතන තවතස දැය වසතර වරය

තපොද සවච දරවථන ජොක (PSTN) හරහො තමොයමය භොවත තවොට සේෙනධ වළ පපතගණව තදවක කරමමොනරප ව වසතර තවතරන රප සටහනක අඳය

13

6.5 ජොකයවට, ෙහ සපොාග සේෙනධ කපතතේ ගැටල වසඳො ගනතන තවතස දැය වමරශනය වරය

සයකකට සයකක ( all to all) සේෙනධ කපතම පේොතයෝගව තනොවම.

වසනමක: ෙස සථකවය o සරක ෙව o ගැටල :ෙස සථකවයට පේතේශ වම පොකනය කපතම (මොධය).

තවනත සථකව o තොරවො (star) o මන (ring) o ෙැඳ (mesh)

රැහැන ඇදම සරකවරණය o හ o සවච

සපොාග වශොක සාඛයොවක සයකකට සයකක සථකවය මන සේෙනධ කපතතේ තනොහැකයොව තදරශනය වරය

ෙස සථකවතය සරක ෙව තදරශනය වරය

වවධ සථකවවක රප සටහන අඳය

ජොකයව රැහැන ඇදම සරක කපතම සඳහො හ හො සවච භොවතය වසතර වර ඒවොතය කරරයොවොපතතවයන සාසනදනය හො වසාසනදනය වරය

13

21


ද

6.6 මොධය පේතේශ

පොකව (MAC)

නයමොවකතය භයවොව ගතේෂණය වරය

සථොනය පේතදශ ජොක (LAN)

සපොාග හනනො ගැනම o කප තයොම (addresses) o (MAC) කප තයොම

රොම (frames)

කරමමොනවක ව මොධය පේතේශය o ALOHA වැන ඉතො සරක නයමොවක

o ALOHA සට තරතනට තතක වැ දයණ වේ

පණවය වවොශනය (broadcasting) සහ එවකන එවවට යැවම (unicasting)

යවනනො (sender) සහ කෙනනො (ගේොහවයො, receiver) හනනො ගැනමට හැක වන පපතද සපොාග අනනය තකස නේ (කප තයොම) කරතේ අවශයතොව වසතර වරය

සේතපේෂණ ඒවවය තකස රොමවක භලයවොව වසතර වරය

ෙස සථකවයට අනවක ව එහ මොධයයට කරමමවත ව පේතේශවම සහතව කපතමට නයමොවකයව අවශයතොව පැහැදක වරය

MAC නයොමොවකතය ALOHA සට තරතනට තතක පපතණොමය තවටතයන වසතර වරය

14

6.7 අනතර ජොකය නරමොණය වන තකස ෙහවධ ජොක අනතර සේෙනධ වරනතන තවතස දැය ගතේෂණය වරය

තදොරට ම (gateway)- ජොක තදවක තහෝ වැ ගණනක තහෝ සේෙනධ වළ හැක සපොාගය

MAC කපතයොමවට හො සථොනය ජොක තොකෂණයට සවොයතත ව තගෝක ය අනනය ඒවොවොර තයොම කරමව අවශයතොව o IPv4 තයොම කපතේ o ජොක සඳහො IP තයොම පැවපතම

සපජොකනය ( subnetting)

සපජොක තවරණ (subnet masks)

CIDR අාවනය

තපෞදගකව IP තයොම ගතව ධොරව පොකන

නයමොවකය (DHCP)

සථොනය ජොක තදවක අනතර සේෙනධ කපතතේ ද තදොරට මතහ භයවොව වසතර වරය

සමරප MAC නයමොවකතයන සවොයතත තයෝජනො කරමමයව අවශයතොව පැහැදක වර IP තයොම එම භයවොව වරන තවොරය පැහැදක වරය

සපජොක තවරණතය භයවොව වසතර වරය

තදන කද IP තයොම වටටකයවට සහ ජොකවක පේමොණයට අනව සපජොක තවරණ සහ IP තයොම පරොස ගණනය වරය

ගතව ව IP තයොම පැවපතමට DHCP භොවත වරනතන තවතස දැය වසතර

15

22


ද

o IP v4 තයොම හය සඳහො වසනම තකස IP v6 තයොම ( දළ වශතකෂණයක )

ගමනොනතය වරො යො හැක ම තසොයො ගැනම o මා හැසරවම (routing) සහ

මා හසරව (router) o තපොද හවමොරව (Packet

switching)

තෙදො හැපතතේ තහොඳ ම සතසොහය

වරය තපේෂවයොතග සට ගේොහවයො තතක

සදස මක තසොයො ගැනතේ මාහසරතේ භයවොව වසතර වරය

තපොද හවමොරව (Packet switching) සහ IP ජොකවක තෙදො හැපතතේ තහොඳ ම සතසොහය පැහැදක වරය

6.8 අනතරජොකතය ඇත පේවොහණ නයමොවකයනහ

(transport

protocols)

භයවොව ගතේෂණය

වරය.

තයදේ කරරයොවකයව සට තවත තයදේ කරරයොවකයවට දතත තෙදො හැරම o IP තයොමවකන හනනොගත

සතවොරව (host) ෙහ තයදේ

ෙහ පථවරණය (Multiplexing) - එව ම IP තයොමවව ඇත ෙහ අනත කකෂයය o තවතවන (ports) සහ

තවතවන අාව o UDP ගණ තයදේ

o TCP ගණ තයදේ

එක කරරයොවකයව සට තවත කරරයොවකයවට සනනතේදනය තදරශනය කපතම මන, එක IP තයොමවව සට තවනත IP තයොමවවට පණවයයක යැවම පේමොණවත තනොවන ෙව වසතර වරය

පණවය ෙහපථවරණතයහ අවශයතොව සහ තවතවන අාව අනත කකෂය හනනො ගනතන තවතස දැය වසතර වරය

UDPහ කරරයොවොපතතවය වසතර වර එය භොවත වරන තයදේ, කැයසත ගත වරය

TCPහ කරරයොවොපතතවය වසතර වර එය භොවත වරන තයදේ, කැයසත ගත වරය

13

6.9 අනතර ජොකතය ඇත තයදේ

වසේ නොම පදධතය (DNS) o IP තයොම මතව තෙො

ගැනතේ දෂවරතොව

IP තයොම තවනවට මොනව යතේශක නොමවක අවශයතොව වසතර වරය

නොම, IP තයොම තකස පපතවරතනය

14

23


ද

කපයක ගතේෂණය වරය

o මොනව යතේශක නොම o ධරොවක නොම අවවොශ o සැම වසමවට ම තම

යටතත ඇත නොම වළමනොවරණය කපතතේ වගකම ඇත ෙව

o ඉහළ මටටතේ වසේ

අධපො තැනමොර නයමොවකය (HTTP)

තසවොතයෝජව-තසවොදොයව තවෘතය (client-server model)

කපතතේ ද වසේ නොම පදධතතයහ භයවොව පැහැදක වරය

වසේ නොම පදධතතයහ ධරොවක හො වසතෘත තවෘත, රපසටහන අනසොරතයන වසතර වරය

සරක GET අයදම සහ එහ HTTPහ ද පේතචොරය වසතර වරය

DNS සහ HTTP භොවත වර තසවොතයෝජව-තසවොදොයව තවෘතය වසතර වරය

6.01 ජොක නරයතය

(network

architecture) වසතර කපතම සඳහො තයොම තවෘතවක

(reference

models) භයවොව වමරශනය වරය

TCP/IP තවෘතය o තයදේ o පේවොහණ o අනතරජොකය o සතවොරවතය සට ජොකයට

OSI තවෘතය o තයදේ (application) o ඉදපතපත කපතේ (presentation) o සැස (session) o පේවොහණ (transport) o ජොක (network) o දතත සෙැඳ (datalink) o තභෞතව (physical)

TCP/IP සහ OSI තවෘත සතරවක (layers) කරරයොවන වසතර වරය

වවධ සතරවක දතත එවව වසතර වරය. (තපොද, රොම සහ බට )

TCP/IP සහ OSI තවෘත භොවතතයන ජොකයව දතත ගකොයොම වසතර වරය

13

6.00 අනතර ජොකයට සේෙනධ වර ඇත සපොාගවක

ගපත තකතනතය (encryption) සහ අාකත අසසතනහ මකව අදහස o තපොද යතර (public key) o තපෞදගකව යතර (private

රහසය භොව තය සහ පණවයවක සතයොපනතය අවශයතොවය හනනොතගන තමම කරරයොවන අනතර ජොකතයන තනොසැපතයන ෙව සටහන වරය

14

24


ද

තරකෂණය සහ සනනතේදනතය ඇත තරකෂව තවොර වමරශනය වරය

key) o අසසන කපතම (signing)

තරජන o දවරස o තොෝජන o අනෂට මොදවොාග (malware) o තතෙෑම(phishing)

තරකෂණය o ගන පවර (firewall) o පේතදවරස මෘදවොාග o අධයොපනය/දැනේවත

ෙව/තහොඳ පරද

පණවය අසසන කපතමට සහ ගපත තකතනය කපතමට තපොද සහ තපෞදගකව යතරවක භොවතය තවටතයන වසතර වරය

ජොකගත පදධත වසන මහණ තදන කෙන වවධ තරජන සහ ඒවොට එතරහ ව තයොදන තරකෂණය වසතර වරය

6.07 අනතරජොක තසවය සපයනනන

(ISPs) තග භලයවොව සහ ගෘහසථ ජොක අනතර ජොකයට සේෙනධ කපතම සඳහො භොවත වරන තොකෂණ ගතේෂණය

වරය.

අනතරජොක තසවය සපයනතනෝ (ISP)

ISPට සේෙනධ වම o තමෝයමය o DSL/ADSL

තපෞදගකව IP තයොම භොවත වරන ගෘහසථ සථොනය ජොක

ජොක කපතයොම පපතවරතනය(NAT) / නයත තසවොදොයව (Proxies)

ISPතග භයවොව වසතර වරය

ගෘහසථ පපතගණවයක ISP ජොකයවට සේෙනධ කපතතේ ද ගෘහසථ දරවථන සහ තමෝයම භොවතය වසතර වරය

DSL/ADSL සේෙනධතොවක වොස පැහැදක වරය

ජොක තයොම පපතවරතනතයහ(NAT) සහ තපෞදගකව IPතයොම භොවත වරන සථොනය ජොකයව ඇත තසවොදොයවයව භයවොව පැහැදක වරය

14

නපණතොව 7.

පදධත සාවකපය

2.0 පදධතයව ගතකකෂණ

පදධත සාවකපය

පදධත වරගවරණය o වවෘත සහ සාවෘත පදධත

පදධත නරවචනය සහපත වරය

පදධතයව කකෂණ කැයසත ගත වර වසතර වරය

14

25


ද

ගතේෂණය වර, තතොරතර පදධතයක සාවරධනය කරමට පදධත වශතකෂණ හො නරමොණ කරමමතේදය භොවත වරය

ගතේෂණය වරය

o සවොභොවව(natural) හො වෘතේම (මොනව නරයත , man made)පදධත

o සජව (living) හො තභෞතව (physical) පදධත

පදධත වරගවරණය තවොට සදොහරණ සහත ව වසතර වරය

2.7 යනසො වසන නරමොණය වරන කද වවධ වරගතය

පදධත, ඒවොතය අරමණ හො කරරයො වොරතවය අනව සාසනදනය

තවොට, තවනස හනනො ගන

තතොරතර පදධත o වොරයොක සවයාවරණ

පදධත (OAS) o ගනතදන සැවසේ පදධත

(TPS) o වළමනොවරණ තතොරතර

පදධත (MIS) o ත රණ සහොය පදධත (DSS) o වධොයව සහොය පදධත

(ESS) o භලතගෝක ය තතොරතර පදධත

(GIS) o දැනේ වළමනොවරණ පදධත

(KMS) o අනතරගත වළමනොවරණ

පදධත (CMS) o වයවසොය සේපත සැකසේ

පදධත (ERPS) o සහර පදධත (Smart

Systems)

වවධ වරගතය මොනව නපතයත පදධත, ඒවොතය අරමණ සහ කරරයොවොරතවය අනව සසඳො ෙකය

වවධ වරගතය මොනව නරයත පදධත, ඒවොතය අරමණ සහ කරරයොවොරතවය අනව තවන තවොට හනනො ගන

14

26


ද

2.3 වවධ තතොරතර පදධත සාවරධන තවෘත හො කරමමතේද ගතේෂණය වරය

පදධත සාවරධන ජවන චකරම (SDLC) තවෘත o දයඇක (waterfall) o සරපක (spiral) o සචකය (agile) o මකොවෘතවරණය

(prototyping) ශඝරවේ තයදවේ සාවරධනය

(RAD)

පදධත සාවරධන කරමමතේද o වඳහගත (structured) o වසත නැඹර (object

oriented)

පදධත සාවරධන තවෘත කැයසත ගත වර සාකෂපත ව වසතර වරය

එක එක තවෘතවක සපතයෝගතොව වමරශනය වරය

දයඇක තවෘතතය සාවරධන අවධ කැයසත ගත වර එක එක අවධය වසතර වරය

සරපක තවෘතතය සාවරධන අවධ කැයසත ගත වර එක එක අවධය වසතර වරය

පදධත සාවරධන කරමමතේදයන කැයසත ගත වර සාකෂපත ව වසතර වරය

18

2.4 වඳහගත පදධත වශතකෂණ සහ නරමොණ කරමමතේදය පරකෂො වරය

වඳහගත පදධත වශතකෂණ සහ නරමොණ කරමමතේදය හැඳනවම

පදධත සාවරධන ජවන චකරමතය අවධ o වඳහගත පදධත වශතකෂණ

සහ නරමොණ කරමමතේදය මන තවරණය තවතරන පදධත සාවරධන ජවන චකරමතය අවධ

වඳහගත පදධත වශතකෂණ සහ නරමොණ කරමමතේදය නරවචනය වරය

වඳහගත පදධත වශතකෂණ සහ නරමොණ කරමමතේදය මන තවරණය තවතරන පදධත සාවරධන ජවන චකරමතය අවධ කැයසත ගත වර සාකෂපත ව වසතර වරය

17

2.5 නව තතොරතර පදධතයව අවශයතොව සහ එහ ශවයතොව වමරශනය

මකව වමරශනය o පවතන පදධතතය ඇත

ගැටල හනනො ගැනම o වවකප වසනේ තයෝජනො

කරම o තතොරතර පදධතවක

අවශයතොවනට පේමඛතවය

පදධතය පළෙඳ මකව අධයයන අවධතය වොරයයන වසතර වරය

තයතනයව ඇත තතොරතර පළෙඳ ගැටල හනනො ගන

වසඳය යත ගැටලවක පේමඛතො හනනො ගන

ශවයතො අධයයනතය අවශයතොව

14

27


ද

වරය දම

ශවයතො අධයයනය (feasibility

study) o තොකෂණව (technical) o තරකාව (economical) o තමතහයේ (operational) o තයතනව (institutional)

වසතර වරය ශවයතො පේවොර කැයසත ගත වර

තවටතයන වසතර වරය

2.6 පවතනො පදධතය වශතකෂණය කරම සඳහො තවනස වධකරමම භොවත වරය

අවශයතො වශතකෂණය o වොරයෙදධ අවශයතො

(functional requirements) o වොරයෙදධ තනොවන

අවශයතො (non-functional

requirements)

වශතකෂව තමවකේ o වයොපොර කරරයොවොරවේ

තවෘතවරණය

වයොපොර කරරයොවොරවේ තවෘතය (business activity

model) o දතත ගැක ේ තවෘතවරණය

(DFM) දතත ගැක ේ සටහන)Data

Flow Diagrams) මකව කරරයොවක සහ මකව

කරරයොවක වසතරය තකඛන ගැක ේ

සටහන(Document Flow

Diagrams) o තොරකව දතත

තවෘතවරණය (LDM)

අවශයතො වශතකෂණතය අවශයතොව වසතර වරය

තදන කද පදධතයව අවශයතො වරග සදොහරණ සහත ව වසතර වරය

IEEE සේමතතය අවශයතො අරථ දකවය

වශතකෂව තමවකේ කැයසත ගත වර ඒවොතය වොරයයන වසතර වරය

ද ඇත පදධතය සඳහො වොරය ර සටහන, තකඛන ගැක ේ සටහන, දතත ගැක ේ සටහන සහ තොරකව දතත වඳහ අඳය

මකව කරරයොවක වසතරය කයො දකවය.

වයොපොර පදධත වවකපවක අවශයතොව වසතර වරය

වයොපොර පදධත වවකප අවසථො තයෝජනො වරය

වයොත සදස වයොපොර පදධත වවකපය තතෝරො ගන

06

28


ද

තොරකව දතත වඳහය (LDS)

වයොපොර පදධත වවකප (BSO)

2.2 තයෝජත පදධතය සැකසේ වරය

තොරකව සැකසේ තමවකේ

(Logical Design Tools) o තොරකව දතත ගැක ේ

තදරශවරණය

තයෝජත පදධතය සඳහො තොරකව දතත ගැක ේ සටහන

මකව කරරයොවක සහ මකව කරරයොවක වසතරය (EPD)

අතර මහණත නරමොණය o තොරකව දතත

තදරශවරණය

තයෝජත පදධතය සඳහො තොරකව දතත වඳහය (Logical Data Structure)

o දතත සමදොතය )database) තභෞතව නරමොණය

වගතේ (table) සහ සපකැකයොතනහ (record) පපතවතර

දතත ශ ද තවෝෂ (data dictionary)

දතත පොදවය නරමොණය

තොරකව නරමොණය පැහැදක වරය

තොරකව නරමොණ අදයරට සේෙනධ වන කරරයොවොරවේ පැහැදක වරය

තයෝජත පදධතතය තොරකව සැකසම, මකව කරරයොවක නහ සට තරේභ වර සනදරභ ර සටහන (context diagram) තතක නැවත තගොය නගය.

මකව කරරයොවක වසතරය වයොජ තකතවකන (pseudo code) කයය

වග සහ සපකැකයොන පපතවතර පහදය

දතත ශ දතවෝෂතය වැදගතවම තවටතයන වසතර වරය

07

2.8 තයෝජත පදධතය සාවරධනය වර පරකෂො

කරමමතකඛ සාවරධනය

දතතසමදොය සාවරධනය

පරකෂො කරම o පරකෂො සදධ (තවොර)

අලතන සැකසේ වරන කද පදධතය පරකෂො කරතේ තවොර කැයසත ගත වර පැහැදක වරය

අලතන සැකසේ වරන කද පදධතය

16

29


ද

වරය o ශතේත මාජසො පරකෂොව (white box testing)

o වොක මාජසො පරකෂොව(black box testing)

o ඒවව පරකෂණය o ඒවොෙදධ පරකෂණය o පදධත පරකෂණය o පළගැනතේ පරකෂණය

පරකෂො කරතේ තවොර වසතර වරය

2.9 සාවරධනය වරන කද පදධතය කරරයොවට නාවය

කරරයොවට නැාවතේ වධකරමම o සමොනතර (parallel) o සෘජ (direct) o නයොමව (pilot) o අවධ (phase) o දෘඪොාග සහ මෘදවොාග

සථොපනය, o දතත පරයටනය (data

migration) සහ පපතශකව පහණව

o සමොතකෝචනය, අනගේහය හො නයතතව

සාවරධත පදධතය කරරයොතමව කරතේ කරමමතේද පැහැදක වරය

පදධතයක කරරයොතමව කරතමන පස, ඒ හො ෙැඳ කරරයොවොරවේ පැහැදක වරය

14

7.10 තපර නය (off

the shelf) පැතකජ

පදධත සම,

නව පදධතය කරරයොතමව කරම

තපර නය පැතකජ භොවතතය වොස සහ අවොස

පැතකජතය හැකයොවන සහ වොරය පේවොහය තදය හනනො ගැනම

වයොපොර කරරයොවකතය පරතරය වශතකෂණය (Business Process

Gap Analysis)

වයොපොර කරරයොවකතය අනරපණය (Business Process Mapping)

තතයෝජන, තමතහයේ සහ නයතත පපතවැයට අනව තපරනය පැතකජයව ඇත පපතවැය සහ පේතකොභ වසතර වරය

සේමත වයොපොර තයදේවකට සේෙනධ තපරනය පැතකජවක හැකයොවන සහ කකෂණ වසතර වරය.

දැනට ඇත වයොපොර කරරයොවකය සහ තපරනය පැතකජතය කකෂණ අතර

14

30


ද

වයොපොර කරරයොවකතය පේත-ඉාජතනරවරණය(Business

Process Re- Engineering)

තවනසවේ හනනොතගන වසතර වරය.

වයොපොර කරරයොවකතය කරරයොවොරවේ තපරනය පැතකජ වසනේවක වොරය පේවොහය මතට අනරපණය වරය

දැනට පවතන වයොපොර කරරයොවකයට අවශය වරන තවනසවේ හනනො ගන

තපරනය පැතකජ වසනේවක සද කරමට අවශය තයෝගයවරණ හනනො ගනය


දතත වොරයකෂම හො ලකදොය තකස වළමනොවරණය

කරම සඳහො, දතත සමදොය

පදධත (Data

Base Systems)

සැකසේ වර සාවරධනය වරය

8.0 දතතවක සහ තතොරතරවක මකව වරණ සහ දතත සමදොයවක අවශයතොව හදොරය

දතතවකට එතරහ ව තතොරතර වඳහ ගත දතතවකට එතරහ ව

වඳහගත තනොවන දතත

දතත සමදොය නරවචනය

දතත සමදොය තවෘත o ඒව තගොන පදධත (flat file

systems) o ධරොවක තවෘතය (hierachical

model) o ජොක තවෘතය (network

model) o සේෙනධව තවෘතය

(relational model) o වසත-සේෙනධව තවෘතය(object relational

model)

දතත සමදොය තවෘත සැසඳම

දතත හො තතොරතර තවන තවොට හනනො ගන

දතත සමදොය නරවචනය වරය

දතත සමදොය තවෘත කැයසත ගත වර තවටතයන වසතර වරය

දතත සමදොය තවෘත ඒවොතය කකෂණ අනව සසඳො තවන තවොට දකවය

17

8.2 දතත සමදොයව

භලතොරථ සේෙනධතො රපසටහන (ER diagram)

භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන සහ එහ සාරචව වසතර වරය

01

31


ද

සාවකප ය පපතපොටය සටහන

(conceptual

schema) සැකසේ වරය

o භලතොරථ (entities), සපකැක (attributes),

o භලතොරථ හනනවනය (entity

identifier) o සේෙනධතො o ගණනයතොව (cardinality)

වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (Extended ER diagrams) හැඳනවම

භලතොරථ හනනවනය වසතර වරය

සේෙනධතො (relationships) කැයසත ගත වර වසතර වරය

ගණනයතොව වසතර වරය

තදන කද අවසථොවවට අදොළ අවශයතො හනනො ගන

තදන කද අවසථොවවට අදොළ භලතොරථ, සපකකෂණ හො සේෙනධතො තතෝරො ගන

එහ භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන නරමොණය වරය

වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන වසතර වරය

8.3 දතත සමදොයව තොරකව පපතපොටව සටහන සැකසේ වරය

දතත සමදොයව තොරකව පපතපොටය සටහන නරවචනය

දතත සමදොයව පපතපොට සටහන o සේෙනධතො පපතපොටය සටහන

(relational schema) o සේෙනධතො

නදරශන(relational instances) o නරපය යතර (candidate key) o පේොථයව යතර (primary key) o වවකප යතර (alternate key) o තගනතව යතර (foreign key)

වසම (Domain)

දතත සමදොයව තොරකව පපතපොටව සටහන නරවචනය වරය

සේෙනධතො පපතපොට වසතර වරය

සේෙනධතො නදරශන වසතර වරය නරපය, පේොථයව, වවකප හො

තගනතව යතර හනනවය

01

8.4 භලතොරථ සේෙනධතො

අනවෘතය,

තොරකව

භලතොරථ පපතණොමනය

සපකැක පපතණොමනය

සේෙනධව පපතණොමනය

භලතොරථ සේෙනධතො අනවෘතය, තොරකව පපතපොටය සටහන ෙවට පපතවරතනය වරන කරමම වධ වසතර වරය

16

32


ද

පපතපොටය සටහන ෙවට පපතවරතනය වරය

භලතොරථ සේෙනධතො අනවෘතය(භලතොරථ, සේෙනධව හො සපකකෂණ), තොරකව පපතපොටය සටහන ෙවට පපතවරතනය වරය

8.5 සේෙනධව දතත සමදොය තවෘතතය පේධොන සාරචව

වසතර වරය.

සේෙනධව/ වග o සපකකෂණ/සපකැක(Attributes

) o සපකැකයොන/තපක ( Tuples) o සේෙනධතො (Relationships)

සේෙොධව පේරප(Types of

Constraints ) o අභශලනය තනොවන

සේෙොධව(NOT NULL

Constraints o අනනය සේෙොධව ( Unique

Constraints) o පේොථයව යතර සේෙොධව

( Primary key Constraints)

o තගනතව යතර සේෙොධව ( Foreign key Constraints)

o වග පරකෂො සේෙොධව (Table check Constraints)

සේෙනධව/ වග නරවචනය වරය

සේෙනධව දතත සමදොයව සාරචව නේ වර වසතර වරය

සේෙනධව දතත සමදොය තවෘතයට අදොළ ව, සේෙනධතො (Relationships) පැහැදක වරය

සේෙොධව පේරප තවටතයන පැහැදක වරය

14

8.6 දතත සමදොය පදධතයව පේධොන සාරචව වශතකෂණය වරය

දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධත (DBMS)

දතත නරවචන භොෂොව (DDL) o වඳහගත වමසේ ෙස

(SQL) හැඳනවම o SQL වරගවරණය

දතත සමදොය පදධතයව සාරචව කැයසත ගත තවොට ඒවො තවටතයන වසතර වරය

දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධතය වසතර වරය

වඳහගත වමසේ ෙස (SQL)

07

33


ද

o දතත නරවචන භොෂොව භොවතතයන සේෙනධව දතත සමදොය නරමොණය

වග නරමොණය වග තවනස කරම

සපකකෂණ ඇතළත කරම සහ මවො දැ ම

පේොථයව යතර සහ තගනතව යතර එක කරම සහ ඉවත කරම

වග ඉවත කරම (drop tables)

දතත සමදොය ඉවත කරම (drop databases)

දතත හැසරේ ෙස (DML)

SQLහ ඇත DML ගණොාග)

දතත ඇතළත කරම, නවවරණය, තපස කෙො ගැනම, යොවත වොක න කරම සහ මැකම

තතරේ වමසම (select query)

තන වගවකන තපක සහ ත ර සවහො ගැනම

වග කහපයකන inner join තමතහයම භොවතතයන තපක සහ ත ර සවහො ගැනම

වමසේ ඇතළත කරම

වමසේ යොවත වොක න කරම

(updating)

වමසේ මවො දැ ම

නරවචනය වරය දතත නරවචන භොෂොවට එතරහ ව

දතත හැසරේ ෙස පේතභදනය වරය

දතත සමදොය නරමොණය කරම සහ භොවතය සඳහො වඳහගත වමසේ ෙතසහ සචත වධොන භොවත වරය

සදස සපකැක සහ දතත පේරප සම වග නරමොණය කරමට සචත වධොන භොවත වරය.

වග නරමොණතය ද පේොථයව යතර අනතයෝග වරය

වගව නරමොණය කරතේද තගනතව යතර අනතයෝග වරය

පේොථයව යතරක රහත ව නරමොණය වරන කද වගවවට පේොථයව යතරක අනතයෝග වරය

වග අතර සේෙනධතො නරමොණය කරමට තගනතව යතර ඇතළත වරය

වගව මවො දැ මට, තගනතව යතර සහ පේොථයව යතර මවො දැ මට සහ ත ර ඇතළත කරමට වඳහගත වමසේ ෙතසහ සචත වධොන භොවත වරය

දතත සමදොය ඉවත කරම සඳහො අදොළ ව වඳහගත වමසේ ෙතසහ සචත වධොන භොවත වරය

දතත ඇතළ කරම, නවවරණය කරම, කෙො ගැනම, යොවත වොක න

34


ද

කරම සහ මවො දැ ම යන කරරයොවන සඳහො අදොළ ව වධොන භොවත වරය

පපතශකව අවශයතොව අනව දතත වමසමට අදොළ ව වධොන භොවත වරය

8.2 වොරයසොධනය වැ දයණ කරම සඳහො දතත සමදොය පපතපොටය සටහන පේමතවරණය

(normalization) වරය

පේමතවරණතය අවශයතොව o පනරවරණය සහ වෂමතො

ඇතළ කරම මවොදැ ම යොවතවොක න කරේ

වොරයෙදධ පරොයතතතො (functional dependancies) o පරණ පරොයතතතො o තාශව පරොයතතතො o සාකරමොනත පරොයතතතො

(transitive dependancies)

පේමතවරණතය මටටේ o ශලනය පේමත අවසථොව (zero

normal form) o පේථම පේමත අවසථොව(first

normal form) o තදවන පේමත අවසථොව

(second normal form) o තතවන පේමත අවසථොව (third

normal form)

වොරයෙදධ පරොයතතතො වරග තවොට පැහැදක වරය

සාතශෝධන වෂමතො නසො, අසාවධත දතත සමදොය වගවව ඇත වන, ඇතළ කරතේ, යොවතවොක න කරතේ හො මවොදැ තේ තදෝෂ වසතර වරය

ශලනය පේමත අවසථොව වසතර වරය

පේථම පේමත තවොරතය ද ඉවත වන වපරතතො වසතර වරය

තදවන පේමත තවොරයට පත කරම සඳහො සපරොකය යත තවොනතදස කැයසත ගත වරය

තදවන පේමත තවොරතය ද ඉවත වන වපරතතො වසතර වරය

තතවන පේමත තවොරයට පත කරම සඳහො සපරොකය යත තවොනතදස කැයසත ගත වරය

තතවන පේමත තවොරතය ද ඉවත වන වපරතතො (abnormalities) වසතර වරය

16


ගැටල වසඳමට ඇකතගොපතතම සාවරධනය වර

9.0 ගැටල වසඳතේ

කරරයොවකය(prob

lem solving

process) භොවත

ගැටලව හනනො ගැනම

ගැටලව හො එහ සමොවන අරථ දැකවම

වසනම සැකසේ කරම

ගැටල වසඳතේ කරරයොවකතය පයවර පැහැදක වරය.

ගැටල වසඳතේ කරරයොවකය කරරයොතමව වරය

17

35


ද

ඒවො තතකතනය

(encoding) කපතම සඳහො පයතන කරමමතකඛ භොෂො භොවත වරය

වරය වසනම කරරයොතමව කරම

9.7 ගැටල වසඳම සඳහො මදන බේ පයවරොවොර පපතපහද කරමමතේද ගතේෂණය වරය

තමො යකවරණය (modularization)

මදන බේ සැකසම (top down design) හො පයවරොවොර පපතපහද (stepwise refinement) කරමමතේදය

වරහ සටහන (structure charts)

ගැටල වසඳම සඳහො මදන බේ පයවරොවොර පපතපහද කරමමතේද භොවත වරය

ගැටලවවට වසනමක පැහැදක කරම සඳහො තවෘත සටහන අඳය

14

9.3 ගැටල වසඳම සඳහො ඇකතගොපතතයව පේතේශය තයොදො ගන

ඇකතගොපතතම o ගැක ේ සටහන (flow charts) o වයොජ තකත(pseudo code) o හසතොනතරඛන (hand traces)

ඇකතගොපතතම තවටතයන පැහැදක වරය

ගැක ේ සටහන ඇඳමට භොවත වරන සේමත සාතකත හනනො ගන

තදන කද ගැටලවවට වසනේ පැහැදක කරම සඳහො ගැකේ සටහන අඳය

තදන කද ගැටලවවට වසනේ පැහැදක කරම සඳහො වයොජ තකත කයය

වසනේ තහවර වර ගැනම සඳහො හසතොනතරඛන සටහන අඳය

16

9.4 කරමමතකඛනය කපතතේ වවධ

පපතගණව භොෂොවනතග පපතණොමය

කරමමතකඛවරණ සසමොදරශ

පපතගණව භොෂොවනතග පපතණොමය පරේපරොව පදනේ වර තගන වසතර

17

36


ද

සසමොදරශ

(paradigms) සසඳො ෙකො තවන වර දකවය

o වධොනොතමව(imperative) භොෂො

o පේවොශොතමව(declarative) භොෂො

o වසත නැඹර(object oriented) භොෂො

වරය වධොනොතමව, පේවොශොතමව, වසත

නැඹර භොෂොවන සසඳො ෙකො තවන වර දකවය

9.5 කරමමතකඛ පපතවරතනය කපතතේ අවශයතොව සහ කරමමතකඛ පපතවරතව පේරප ගතේෂණය වරය

කරමමතකඛ පපතවරතනය කරතේ අවශයතොව

පේභව(source) කරමමතකඛය

වසත (object) කරමමතකඛය

කරමමතකඛ පපතවරතව(program

translators) o අරථවනයොසව(interpreters) o සේපොදව (compilers) o තදමහන පේතේශය(hybrid

approach)

සනධොරව (linkers)

කරමමතකඛ පපතවරතනය කරතේ අවශයතොව වසතර වරය

පේභව හො වෂය කරමමතකඛ සසඳය

භොෂො පපතවරතව පේරප කැයසත ගත වර සාකෂපත ව පැහැදක වරය

සේෙනධවවක වොරයය සාකෂපත ව පැහැදක වරය

17

9.6 සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරතය

(IDE) මකව කකෂණ හනනො ගැනමට එය ගතේෂණය වරය

සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරතය මකව කකෂණ

භොවතයට සපතදස o තගොන තරේභය හො

සරැකම o කරමමතකඛ සේපොදනය හො

කරරයොතමව කපතම

නතදොස කරතේ (debugging) පහසවේ

IDEහ පේධොන කකෂණ හනනො ගන

පහත සපතදස පේගණ වරය තගොන තරේභය හො සරැකම

කරමමතකඛ සේපොදනය හො කරරයොතමව කපතම.

IDEහ වැරද නවැරද කරතේ පහසවම භොවත වරය

14

9.2 ඇකතගොපතතම තතකතනය කපතම

කරමමතකඛයව වඳහය

වවරණ (Comments)

කරමමතකඛයව වඳහය හනනො ගන.

තකතයව භොවතය පළෙඳ ඉදපතතය ද දැන ගැනම සඳහො වවරණ

37


ද

සඳහො වධොනොතමව කරමමතකඛ භොෂොවක භොවත වරය

නයත (Constants)සහ වචකය

(variables)

පේොථයව දතත වරග (primitive

data types)

වොරව පේවරග(operator

categories) o ගණතමය (arithmetical),

සේෙනධව (relational), තොරකව (logical), බට අනසොපතත(bitwise)

වොරව පේමඛතො(operator precedence)

තදොන/පේතදොන o යතරපවරතවන තදොනය o සේමත සපොාගවකට

පේතදොනය

භොවත වරය කරමමතකඛයව ද නයත හො වචකයයන

සදස පපතද තයොදො ගන තදන කද කරමමතකඛ භොෂොවව

පේොථයව දතත පේරප හනනො ගන

කරමමතකඛයව ඇත වොරව හනනොතගන භොවත වරය

වොරව පේමඛතො හනනො ගන

යතරපවරතවන තදොනය තවතරන හො සේමත සපොාගවකට පේතදොන සපයන පහසවේ සහත ව කරමමතකඛ කයය

01

9.8 කරමමතකඛ සාවරධනතයහ පොකන වඳහ භොවත වරය

පොකන වඳහ (control structures) o අනකරමමය(sequence) o තතරම(selection) o පනරකතය (repetition)

පනරවරණය(iteration)

පනය(looping)

පොකන වඳහ තවටතයන වසතර වරය

පොකන වඳහ පේරප කැයසත ගත වර සාකෂපත ව වසතර වරය

කරමමතකඛනතය ද පොකන වඳහ යථො පපතද භොවත වරය

න ත(nested) පොකන වරහ කරමමතකඛන වරණතය ද තයොදො ගන

17

9.9 කරමමතකඛනතය

ද සප-කරමමතකඛ

(subprograms) භොවත වරය

සප-කරමමතකඛ පේරප o තළෙැඳ / තළැක (Built in ) o පපතශකව නරවොචත(user

defined) වඳහය(structure)

ශේත(functions) සාකෂපත ව පැහැදක වරය

ශේත පේරප කැයසත ගත වර සාකෂපත ව පැහැදක වරය

ශේතයව වඳහය හනනො ගන

38


ද

පරොයත යැවම(parameter passing)

පේතයොගමන අගය(return values)

තපරනය අගය(default values)

වචකය පරොසය(scope of variables)

සථොනය හො තගෝක ය වචකයයන සසඳය

වචකයයව තය වොකය අනව එහ චරයොව හනනො ගන

පේතයොගමන අගයව අවශයතොව හනනො තගන, අදොළ අගය කෙො ගැනම සඳහො ශේත කයය

අදොළ පරොයත සහ තරවයන තයොදො ගනයන ශරමත කයය

පපතශකව නරවොචත ශේත භොවත වරය

01

9.01 කරමමතකඛවක ද දතත වඳහ තයොදො ගන

දතත වඳහ

o Strings o Lists o Tuples o Dictionaries

දතත වඳහ භොවතය තවටතයන පැහැදක වරය

කරමමතකඛනතය ද යථොපපතද දතත වඳහ භොවත වරය

18

9.00 කරමමතකඛවක ද තගොන සහ දතත සමදොය හසරවය

තගොන හැසරවම o මකව තගොන තමතහයේ

මකව තගොන තමතහයේ භොවත වරය තගොන වවෘත කරම, වසොදැ ම, කවම, කයවම සහ එක කරම)

16

9.07 දතත සමදොයව දතත වළමනොවරණය වරය

දතත සමදොයට සේෙනධ වම

දතත සමදධරණය (retrieve data)

දතත එක කරම(add), නවවරණය (modify) සහ මැකම(delete)

දතත තසොයො කෙො ගැනම, එක කරම, නවවරණය සහ මැකම සඳහො කරමමතකඛන භොෂොවකට SQL පේවොශ ඇතළත වරය

14

9.03 දතත තසොයො තතෝරය

තසවේ ශකප කරමම o අනකරමයව තසවම (sequential

අනකරමයව තසවේ ශකප කරමමය යථොපපතද භොවත වරය

14

39


ද

(searches and

sorts data)

search)

තතරේ ශකප කරමම o ෙෙළ තතරම /යො-සැසනේ

තතරම (bubble sort)

ෙෙළ තතරේ ශකප කරමමය යථො පපතද තයොදොගන


ෙහ මොධය තොකෂණය සපතයෝග වර ගනයන තව අයව සාවරධනය වරය

(HTML 5

භොවතතයන)

01.0 තකෝව වසපත වයමතනහ

(www or web)

අවශයතොව ගතේෂණය වරය

තකෝව වසපත වයමන

තව අයව පේරප o තතොරතර හො පේවෘතත o තපෞදගකව, අධයොපන,

වයොපොපතව සහ පරතයෂණ o ජොක පේතේශ දවොර (web

portals)

තකෝව වසපත වයමන වසතර වරය

තව අයවයව වඳහය සහ අනතරගතතය කරමමවත සාවධොනය වශතකෂණය වරය

18

01.7 පපතශකව අවශයතො වශතකෂණය

වරය ( ෙහ මොධය

අනතරගතය)

තව අයවයව අභමතොරථ නරවචනය

සනදරශනය වය යත අනතරගතය

තව අයවයව, ලකදොය සහ යථොපපතද ව තතොරතර පපතසැකසමක නරමොණය වරය

තව අයවයව ඇත පට හනනො ගන

තව පටවව අනතරගතය හනනො ගන

සාචොකන (navigation) වඳහය හනනො ගන

14

01.3 තව පටවක කරරයොවට නැාවමට

තව පටවව සොධන ඒවවය o පටව නරවචනය

<html>, </html>

තව පටවව අනතරගතතය වනයොසය වශතකෂණය වරය

තව පටවව අනතරගතතය

14

40


ද

අදොළ ව

HTML සසකන

(tags) හදනොගන

o ශරෂ තවොටස

<head></head> <title></title>

o වඳ තවොටස <body> </body>

o පසබේ වරණ o පො හැයසේ (text

formatting) ගැනවම

<h0>…<h2>tags <p> </p> <br/> Underline, bold , italic <font:></font>

- පේමොණය සහ වරණය o වවරණ (comments) එක

කරම

සාවධොනය වශතකෂණය වරය සරක තව පටවක නරමොණය

වරය

01.4 සෙැඳ

(linked) තව පට නරමොණය

කරමට HTML භොවත වරය

තව අයවයව අනතරගතය o මක පටව o සේෙදධ පට o අධසේෙනධවය (hyperlink)

එව ම පටතේ තවනස අාශ (පට සකවණ )

එව ම අයවතය තවනස පට

තවනස අයවවක පට (ෙොහර සේෙනධව)

කැයසත (lists) o පටපොටගත කැයසත o පටපොටගත තනොවන

කැයසත

අධසේෙනධව සකවණ කපතතේ භොෂොව (HTML) පැහැදක වරය

අධ-සේෙනධව සකවණ කපතතේ භොෂොතවහ (HTML) සේමත හනනො ගන

පේභව තකඛනය සදස දගවක සහත ව සරකය

පපතශකවතග අවශයතොව අනව අදොළ ෙහමොධය වසත ඇතළත වර තව පටව සැකැසේ වරය

තව පටතවහ දතත, වග සහ කැයසත භොවත වර සාවධොනය වරය

පහත දැකතවන අවසථො සඳහො

06

41


ද

o නරවචන කැයසත රප(images)

වග(tables)

o <table> </table> o <th> </th> o <tr> </tr> o <td> </td> o <caption> o තර සහ තපළ සාතයෝජනය

ෙහ මොධය වසත(multimedia objects

o ශේවය (audio) o දෘශය (video)

අධ-සේෙනධව තයොදය o එව ම පටතේ තවනස අාශ (පට

සකවණ) o එව ම අයවතය තවනස පට o තවනස අයවවක පට (ෙොහර

සේෙනධව)

ෙහ මොධය වසත තව පටවට සේෙනධ වරය

01.5 තව පටවක තපනම තවනස කපතම සඳහො වකොස

පත(style

sheet) භොවත වරය

වකොස පත හනනවො දම

CSS o වොරව රත (syntax), වවරණ

CSS වරව (selectors)

o Element, ID, Class, Group

CSS ඇතළත වරන තවොර o තභයනතපතව, ෙොහර, තපළගත

තපනම හැයසේ ගැනවම

(appearance formatting) o පසතකය (background)

(වරණය, රපය ) o පො සහ අකෂර (text and

fonts) o සේෙනධව(Links) o කැයසත(lists) o වග (tables)

වකොස පතේ සහ ඒවොතය භොවතය තවටතයන පැහැදක වරය

වකොස පතේවක නවැරද වොරව රත සහ වවරණ භොවත වරය

වකොස පතේවක මකොාග තතෝරොගැනමට අදොළ ව වරව භොවත වරය

HTML තව පටවක තපනම වැ දයණ කරම සඳහො වකොස පතේ ඇතළත වරය

HTML තව පටවක තපනම වැ දයණ කරම සඳහො වවධ වකොස පතේ හැයසේ තයොදය

18

42


ද

10.6 තව පට නරමොණයට සේපොදන තමවකේ

(authoring

tools) භොවත වරය

තව පට සේපොදන තමවකේ හැඳනවම

තව පට සේපොදන තමවකේ තවටතයන පැහැදක වරය

තව පට සේපොදන තමවකේ භොවතතයන තව පට නරමොණය වරය

01

01.2 PHP සහ

MySQL භොවත තවොට ගතව තව

පට (dynamic

web pages)

නරමොණය වරය

ගතව තව පට හැඳනවම

තව පටවට PHP තකත වොවැදදම

o වචකයය (variables) o වවකප (arrays) o පොකන වඳහ (control structures) o ශරමත (functions) o දතත සමදොය සේෙනධ කරේ o දතත සමදොය සම වැය

කපතම

තපෝරම o අදොන මකොාග

පේරපගණය (type attribute)

නොම ගණය (name attribute)

අගය ගණය(value attribute)

o පො තදොන (මර පද) (text

input) o වවකප තතරේ (radio buttons) o සකවණ තවොටව (check box)

ගතව තව පට නරවචනය වරය

දතත පේභව නරමොණය වර දතත ඇතළත වරය

MySQLවකට / සට දතත සරැකමට/කෙොගැනමට PHP තකත නරමොණය වරය

සරක තව පොදව තතොරතර පදධතයක සාවරධනය වරය

16

43


ද

o තතරම (selection) o තයොම තෙොතතේ (submit

buttons) o පේතයොරේභ තෙොතතම (reset

button) o කරරයො ගණය(action attribute) o වධ කරමම ගණය(method

attribute) Get Post

o <fieldset> සසකනය භොවත තවොට තපෝරම දතත වොඩය කරම

o තපෝරම දතත දතත සමදොය තළ සරැකම

දතත පේභව නරමොණය වර දතත ඇතළත කරම

MySQL දතත සමදොය සට දතත තසොයො කෙො ගැනමට PHP තකත නරමොණය කරම

තසොයො කෙොගත දතත භොවතතයන තපෝරම අගයන අනතයෝගකපතම(set)

01.8 තව අයවයක පේසදධ වර නයතත වරය

සථොනය පේසදධ කරම (Local Publishing) o තව අයවය, පපතගණවය

තළ පේසදධ කරම o තව අයවය,

අනතරජොකය(intranet) තළ

නරමොණය වරන කද තව අයවය, පපතගණවය තළ පේසදධ වරය

නදහස තව පේසදධ කරතේ අයව(free web hosting sites) හනනො ගන

14

44


ද

පේසදධ කරම

තව අයවය අනතරජොකතය පේසදධ කරම o තව තසවො සැපයේවරට

(web service provider) සේෙනධ වම

o තව පට, තව තසවො දොයවයක (web server)තළ පේසදධ කරම

තව අයවයව කරරයොවොරතවයට ෙකපොන සොධව

සවස වරන කද තව අයවය, නදහස තව පේසදධ කරතේ අයවයව පේසදධ වරය

තව අයවයව වොරය සොධනය තවතරහ ෙකපොන සොධව වමරශනය වරය


සොරව දරඅවය

අනතර ජොකය/ සෙැඳ දරඅවය අනතරජොක

(Internet of

Things- IoT) ගතේෂණය තවොට අදොළ සරක තයදේ සාවරධනය

කරමට, අාකත පදධතවක තැනේ ඒවව හනනො ගනය

11.1 අාකත පදධත වක මකව තැනේ ඒවව පළෙඳ දැනම කෙො ගන

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව සාවරධන පදධත: (Arduino සහ තවනත සමොන පදධත) o හනනවොදම

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව පදධත වකට එදපත ව කෂදරඅ සවසන පදනේ ව පදධත

o කකෂණ

පේතසම තදොනය (analog input)

අාකත තදොනය (digital input)

කෂදරඅ පොකවය (microcontroller)

අාකත පේතදොනය

(digital output)

ගේොහව (RX) සහ

සේතපේෂවය (TX)

කෂදරඅ පොකව (Microcontroller)

පදනේ ව සාවරධන පදධත හනනොතගන කැයසත ගත වරය

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව සාවරධන පදධතයව ඇත කකෂණ වසතර වරය

අනතරජොකය භොවත වරයන, කෂදරඅ පොකව පදනේ ව පදධතයක, වැ දයණ කරමට අවශය වන මෘදවොාග හනනොතගන ෙොගත වරය

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව සාවරධන පදධත තයොදො ගනයන සරක තයදේ සාවරධනය වරය o සථොනය තතකෝව ත වරනතොව

අනව තතකෝව වතමෝචන යතයෝයයක (LED) දැකවම සහ නවො දැ ම

o වොමර සෂණතවතය ද වදක පාවොවක කරරයොතමව කරමට

18

45


ද

(Recevier and

Transmitter)

සනනතේදන තවතවනය

(Communication port)

වදකෙක සැපයම

(power supply)

o පපතගණවයට සේෙනධ වම

USB සෙැදනම

සතමෝධොනත සාවරධන

පපතසර(IDE) මෘදවොාග

-තකත සාසවොරව

(code editor),

සේපොදව (compiler),

කරමමතකඛව

(programmer)

o සරක කරමමතකඛ තයදේ/භොවත

LEDෙකෙයක

දැකවම/නවම

තතකෝව සාතේද

පේතතරෝධවයක (LDR-

Light Dependent

Resistor) මන අනොවරණය වරගත සථොනය තතකෝව ත වරනතොව අනව

LEDයක දැකවම සහ

සැකැසවම o චේෙව යතරක(Read Switch)

භොවතතයන තදොරක වවෘතව තහෝ වැස තහෝ ඇත දැය අනොවරණය වර ගැනම

46


ද

නවො දැ ම

සෂණතව සාතේදවයක

(Temperature sensor)

මන අනොවරණය වර ගත වොමර සෂණතවය

පදනේ වරතගන, වදක පාවොවක කරරයොතමව

කරම (on) සහ කරරයො

වරහත කරම (off)

චේෙව යතරක භොවතතයන තදොරක වවෘත ව තහෝ වැස තහෝ ඇත දැය අනොවරණය වර ගැනම

11.2 සොරව දරඅවය අනතරජොකය

(Internet of Things)

පළෙඳ ව ගතේෂණය තවොට සරක තයදේ සොදය

සොරව දරඅවය අනතරජොකය (Internet of Things)IoT හැඳනවම

o නරවචනය

o අවශයතො

o IoT තයදේ

o සෙක තොකෂණය

(enabling technologies)

දරසථ ව පොකනය වක හැක සපවරණයක තගොයනැගමට

අවශය සරක IoT තයදම

සොරව දරඅවය අනතරජොකය (Internet of Things (නරවචනය වරය

එදතනදො ජවතය සහර(smart) වර ගැනම සඳහො සොරව දරඅවය අනතරජොකතය අවශයතොව හනනො ගනය

සොරව දරඅවය අනතරජොකතය වවධ තයදේ සොවචාො වරය

සොරව දරඅවය අනතරජොකය තවතරහ ෙකපොන තොකෂණ හනනො ගනය

සොරව දරඅවය අනතරජොකතය තයදමක නරමොණය තවොට කරරයොතමව කරම

12

47


ද

මන අනතරජොකය හරහො සපවරණයක දරසථ ව පොකනය වරය

සදො - අනතරජොකය හරහො LED ෙකෙයක දැකවම /නවම

සමොජය සහ තරකෂණ තදනවයන සඳහ හනනොගත සොරව දරඅවය අනතරජොක මකව පදධත භොවත වරය


තරගවොර තවතළඳපළට සහ වයොපොපතව

සාවධොනවකට, තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය තයදය හැක අයර ගතේෂණය වරය

07.0 තවළඳ තකෝවය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භලයවොව ගතේෂණය වරය

අාකත තරකාවය(digital

economy) o අාකත තරකාවතය නව

වොණජයය කරමම පේත-තවනතදස කරම

(reverse auction) වඩයොයේ තකස යක ද

ගැනම

ඉ-තවළඳ තපොළ(e-market place)

Pure brick, brick සහ click, සහ pure click සාවධොන

වයොපොර කරරයොවොපතතවය සහ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භලයවොව o ගණේවරණය හො තතොරතර

හො සනනතේදන තොකෂණය o මොනව සේපත හො තතොරතර

හො සනනතේදන තොකෂණය o නෂපොදනය හො තතොරතර

අාකත තරකාවය නරවචනය වරය

අාකත තරකාවතය නව වොණජය කරමම කැයසත ගත වර පැහැදක වරය

සෘජ සොේපේදොයව තවළඳ සාවධොන, මොරගගත තවළඳ සාවධොන හො ඉහත කරමම තදව ම භොවත තනොවන සාවධොන සාවකපයන හනනොගන

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය හො වයොපොර කරරයොවොරවේ අතර සේෙනධය වසතර වරය

04

48


ද

හො සනනතේදන තොකෂණය o අතකවවරණය හො තතොරතර

හො සනනතේදන තොකෂණය o සැපයේ දොම

වළමනොවරණය (supply chain management) හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o වයොපොර සනනතේදනය හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o තරකෂත තගවේ යොනතේණ

තගවේ වොහකතදොර (payment gateways)

තරකෂත ණය පත (credit cards) තගවේ

තතවන පොරශව පදධත (Paypal තදය)

යොනතේණ o දතත

ගපතතකතනය (encryption)

o කෂදරඅ ණය තගවේ (bit coin තදය )

ඉ-වොණජයතය ඇත තරජනය සහ අවසථො o තපෞදගකවතවය (privacy) o නෂපොදන වොණජයවරණය

(product commercialization)

49


ද

07.7 තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය සහ වයොපොපතව තමතහයේ අතර ඇත සේෙනධතොව වශතකෂණය වරය

ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොර o ඉ-වොණජයය හො ඉ -

වයොපොරවක වෂය පථ o ඉ - වයොපොරවක ගනතදන

වරග

B2B, B2C, C2C, C2B, B2E, G2C

ඉ - වයොපොරය o අතථය තවළඳ පේදරශනොගොර

(virtual store fronts) o තතොරතර තැරැේ වරතවෝ o මොරගගත තවළඳතපොළ o අනතරගත සපයනතනෝ o මොරගගත තසවො

සැපයේවර o දවොර (portals) o අතථය පේජොව (virtual

community)

ඉ - වයොපොර ගනතදනවක වොස හො අවොස

ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොර අතර තවනස හනනො ගන

ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොරවක වෂය පථ වශතකෂණය වරය

ඉ - වයොපොර ගනතදන වරග තවොර කැයසත ගත වර සාකෂපත ව පැහැදක වරය

ඉ - වයොපොර ගනතදනවක වොස හො අවොස පැහැදක වරය

04

07.3 පොපතතභෝගවයොට වැ දයණ වළ නෂපොදන හො තසවොවන නපදවම හො තෙදො හැරම පණස තතොරතර හො සනනතේදන

ඉ- අතකවවරණය o අතකවවරණතය සාවකප o අතකවවරණය තළ

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භොවතය

- තව පේචොරණය

අතකවවරණය හො ෙැඳ දතත සමදොය o වෘතේම ෙදධ තමවකේ (AI

ඉ- අතකවවරණය නරවචනය වරය

ඉ- අතකවවරණතය ද තතොරතර තොකෂණතය භලයවොව හනනො ගන

පොපතතභෝගවයොතග අවශයතොව අනව, ඔහට තතතවතයන ඉහළ නෂපොදනයක තහෝ තසවොවක තහෝ කෙො දම සඳහො දතත සමදොයය හො සේෙනධ අතකවවරණය තයොදො ගනනො තවොරය ගතේෂණය වරය

14

50


ද

තොකෂණය දොයවතවන තවොරය වශතකෂණය වරය

tools) හො තොකෂණය භොවතතයන පොපතතභෝගව හැසරේ රටොව පළෙඳ ව අනොවැක පළ කරම

o තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය මන තරවොර වොස දනො ගැනම

o ජාගම අතකවවරණය (mobile marketing)

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය මන තවළඳොතේ තරගවොර වොස දනො ගනනො තවොරය තසොයො ෙකය


තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය නව නැඹරව හො අනොගත දශොනත ගතේෂණය වරය

03.0 පපතගණනතය නව නැඹරව හො අනොගත දශොනත ගතේෂණය වරය

ෙදධමත සහ චතතතේග පපතගණනය (intelligent and

immotional computing)

වෘතේම ෙදධය (Artificial Intelligence)

යනස - යනතේ සහ සේෙනධතොව (man-machine coexistence)

යනතේ - යනතේ සහ සහපැවැතම (machine-machine coexistence)

ෙදධමත සහ සාතේද පපතගණනය අරථ දකවය

වෘතේම ෙදධය පැහැදක වරය

යනස - යනතේ සහසේෙනධතොව අගය වරය

14

03.7 නතයෝජත තොකෂණතය මකධරම හො තයදවේ ගතේෂණය වරය

මෘදවොාග වොරව (software agents)

ෙහ වොරව පදධත (multi agent systems)

නතයෝජත පදධතවක තයදවේ

මෘදවොාග නතයෝජත තවටතයන පැහැදක වර එහ ගත කකෂණ වසතර වරය

ෙහ-නතයෝජත පදධත තවටතයන පැහැදක වර ඒවොතය ගත කකෂණ තවටතයන දකවය

නතයෝජත පදධතවක තයදේ හනනො ගන

14

03.3 දැනට පවතන පපතගණන

තවොන නයමොන පපතගණවතයන ඔ ෙට

පේවෘත තපේපතත පපතගණනය/ පේවෘත අනතපේපතත පපතගණනය

තවොන නයමොන පපතගණවතයන ඔ ෙට තොකෂණ පතරෝවථනය වරය

14

51


ද

මොදක වශතකෂණය වර නව මොදක තයෝජනො වරය

(nature inspired computing)

දජව තපේපතත පපතගණනය/ දජව අනතපේපතත පපතගණනය (bio-

inspired computing)

කතවොනටේ පපතගණනතය මකධරම (fundamentals of

Quantum computing)

තයදේ


වයොපෘතයක තකස සරක තතොරතර පදධතයක නරමොණය තවොට කරරයොතමව වරය

04.0තතොරතර පදධතයක නරමොණය කරතේ වයොපෘතයක තමතහයවය

වයොපෘත සඳහො සදොහරණ

පොරශවවරතවෝ o පහත දැකතවන

පොරශවවරවනතග වගකේ හො භලයවොව

තජයෂ වළමනොවොපතතවය

පොපතතභෝගවතයෝ/තසවොකොභහ

පපතශකවතයෝ

වයොපෘතවක අවශයතොවය සහ ඒවොතය කකෂණ සදොහරණ ඇසපතන හනනො ගන

වයොපෘතයව පොරශවවරවනතග භලයවොව හනනො ගන

වයොපෘතයක සැකසේ කරතේ පදනේ හනනො ගන

වයොපෘතයක තකස සද වළ හැක කසයේ පේොතයෝගව අවශයතොවක

75

සතයවට එක

වොකචතේදයක ෙැගන වසරක

52


ද

වයොපෘත වළමණොවරතවෝ වඩයොයේ වශතකෂවතයෝ ස කෂවතයෝ සැපයේවරතවෝ

වයොපෘත සැකසම o වයොපෘතතය පයවර o වයොපෘතතය එක එක

පයවතරහද සද කරමට නයයත කරරයොවොරවේ

o සෑම කරරයොවොරවමවම තරේභව දනය සහ අවසොන දනය

o පරොයතතතො/අතනයෝනය සේෙනධවේ

o එක එක කරරයොවොරවේ සඳහො අවශය සේපත

o ඉතො වැදගත සදධ සහත දන

o සැකැසම තවතරහ සද වය හැක අවදොනේ සහ එම අවදොනේ අවම වළ හැක තවොරය

o ගොනට සටහන(Gantt charts)

වයොපෘතයක සඳහො සරක පේොතයෝගව අවශයතොවක හනනො ගැනම

වයොපෘත තයොජනොව o තයෝජනොව පළතයළ කරම

හනනො ගන

වයොපෘත තයෝජනොවක පළතයළ වරය

එම තයෝජනොව ඉදපතපත වරය

වයොපෘතය සාවධොනය වරය SDLC පයවර මත පදනේ ව

වයොපෘතය කරරයොතමව වරය එම SDLCහ එක එක අදයර

ගරවරයො වසන ඇගයමට කක කරතමන අනතර ව, කැෙණ පේතලක තකඛනගත වර භොරතදය

සඳහො

53


ද

o අනමත වරවො ගැනම

වයොපෘත සාවධොනය o වයොපෘතය සඳහො අදොළ

තකඛන ගෙයො කරම (වයොපෘත තෆෝකයරය )

o සද වය හැක අනතරවකන එම තකඛන තරකෂො කරම

o පොරශවවරවන සම සනනතේදනය

o පේගතය වොරතො කරම o පේගත සමොතකෝචනය

වයොපෘතයව පයවර o මකව වමරශනය o ශවයතො අධයයනය o අවශයතො වශතකෂණය o සැකසේ කරම o තකතනය/කරමමතකඛනය කරම o පදධත පරකෂොව o තකඛනගත කරම

04.7තතොරතර

පදධතය කරරයොතමව තවොට පේදරශනය වරය

වයොපෘතය ඉදපතපත කපතම සහ එය වදහො දැකවම

අවසන වයොපෘතය ඉදපතපත වරයන එම පදධතය පනතතය පේදරශනය වරය

15

54

11.ඉතගනේ-ඉගැනවේ කරරයොවකය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය ගතව වෂයයක පමණක තනොව, එය එදතනදො ජවතය

හො ෙැනණ වෂයයක. තමම කතෂතේය හො සේෙනධ නව තසොයො ගැනේ පළෙඳ ව අවදතයන

සටම මන වෂය කතෂතේය පළෙඳ ව යමවතග දැනම යොවතවොක න වර ගැනම අවශය තේ.

රටව සාවරධන දරශවයක තකස තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය පළෙඳ ව

සොකෂරතොව තයොදො ගැනම මන එහ වැදගතවම මනො ව පේදරශනය තේ. තමම වෂයය අවශයතයන ම පේොතයෝගව වෂයයක තහයන තයෝජත ඉතගනේ කරමමය ශෂය තකනදරඅය වම

අතයවශය තේ. තව ද, ඉතගනගත වෂය වරණ දැ ව ගේහණය වම සහතව කරම සඳහො

එදතනදො ඉතගනේ-ඉගැනවේ කරරයොවකයට අමතර ව ශෂයයන සවයා ඉතගනතේ තයදම වැදගත

තේ. ශෂයයව සවයා ඉතගනමට තපකඹවම සඳහො ගරවරයො වතශෂ අවධොනය තයොම කරම

වැදගත තේ. තමම වෂයය හො සේෙනධ දැනම, තවකප, වසකතො සහ සමොජ සොරධරම තදයට

අමතර ව, වෂයයට අදොළ දනතව සමො මන සවයා වනය ඇත කරම පළෙඳ අවශයතොවක

පැන නය. තමහ ඉතගනේ-ඉගැනවේ හො ඇගයේ කරරයොවකය පපතගණව භොවතතය වැදගතවම

වැප තපතනන අනදමට සාවධොනය වය යත ය.

ඉතගනම, ඉගැනවම අබෙවො යන ශෂය තකනදරඅය සොමහව ඉතගනම සඳහො දපතගැනවමක කෙො තදන නපණතො පොදව වෂය මොකොවක හනනවො දම අද පවතන අධයොපනතය තගෝක ය

පේවණතොවක තේ. තපෞදගකව, සමොජය හො මොනසව වසකතො වරධනය කරම සඳහො

ශෂයයනතග සකරරය සහභොගතවය තමයන අතපකෂො තවතර. ඒ සඳහො පහත සඳහන වරණ

අතයවශය තේ.

1. අතපකෂත නපණතො සොකෂොත වරගැනම සඳහො සදස ම ඉගැනවේ කරමමය භොවත කරතේ නදහස ගරවරයොට හය වම

2. සවයා පොකත කරරයොවොරවේ මන තපෞදගකව ව අතදැකේ කෙො ගැනමට සසනට ඉය දම

3. අවශය සැම අවසථොවව ද ම වශවසනය මකොශේය මන දැනම සහ තතොරතර කෙො ගැනමට සසනහට ම තපනවම

12. ගර මොරතගෝපතදශය

55

නපණතොව 8 : දතත වොරයකෂම හො ලකදොය තකස වළමනොවරණය කරම සඳහො, දතත සමදොය පදධත (Data Base Systems) සැකසේ වර සාවරධනය වරය

නපණතො මටටම 8.1 : දතතවක සහ තතොරතරවක මකව වරණ සහ දතත සමදොයවක අවශයතොව හදොරය

වොකය : වොකචතේද 02 ය

ඉතගනේ පක :

දතත හො තතොරතර තවන තවොට හනනො ගනය.

දතත සමදොය නරවචනය වරය

දතත සමදොය තවෘත කැයසත ගත වර තවටතයන වසතර වරය

දතත සමදොය තවෘත ඒවොතය කකෂණ අනව සසඳො තවන තවොට දකවය.

අනතරගතය :

දතතවකට එතරහ ව තතොරතර

වඳහගත දතතවකට එතරහ ව වඳහගත තනොවන දතත

දතත සමදොය නරවචනය

දතත සමදොය තවෘත

o ඒව තගොන පදධත (flat file systems) ධරොවක තවෘතය (hierachical model)

o ජොක තවෘතය (network model)

o සේෙනධව තවෘතය(relational model)

o වසත-සේෙනධව තවෘතය(object relational model)


වතශෂ අවධොනය තයොම වය යත සාවකප හො වදන :

දතත

තතොරතර

දතත (වඳහගත තනොවන) තතොරතර(වඳහගත) ෙවට පපතවරතනය කරතේ අවශයතොව

දතත වොඩයවකට වරගවරණය(වග)

දතත සමදොයව වොස සහ ඒවොතය කකෂණ

වවධ වරගවක දතත සමදොය තවෘත

o ඒව තගොන පදධත (flat file systems)

o ධරොවක තවෘතය (hierachical model)

o ජොක තවෘතය (network model)

o සේෙනධව තවෘතය(relational model)

o වසත-සේෙනධව තවෘතය(object relational model)


පොයේ සැකසේ සදහො සපතදස :

ශෂයයන වඩයොයේවකට තෙදනන

එම වඩයොයේවකට කෙොද ඇත මොතෘවොවට අනව දතත එක රැස වරවනන සදො- පසතවොකයයට තගොස අහඹ තකස තතෝරොගත තපොත 71ව තතොරතර රැතගන

ඒම (පපතගේහණ අාවය, මොතෘවොව, වරතෘ නොමය, …තද)

56

සස වඩයොයේ වසන කෙොගනනො කද දතත, යේ පදනමක සහත වොඩයවකට වරගවරණය වරවනන

සදො - වවධ වෂයයන අනව එම තපොත වරගවරණය කරම

දතත සහ තතොරතරවකන වයො පේතයෝජනවත වනතන දතත ද තතොරතර ද යනන ශෂයයන සම සොවචාො වරනන

දතත පළතවළවට තෙො ඇත වට තවතරේ ඉකමනන අවශය දතතයක තසොයොගත හැක ද යනන සොවචාො වරනන

සදො - වරතෘතග නොමතය අවොරොද පළතවළට යේකස අනපළතවළවට අනව අයතමයක තතරම (වරතෘ තහෝ වෂයය

අනව)

දතත සමදොයව වැදගතවම සොවචාො වරනන

දතත සමදොයව ඇත වොස සහ කකෂණ සොවචාො වරනන

වවධ දතත සමදො තවෘත සොවචාො වරනන

වවධ දතත සමදො තවෘත සාසනදනය වරනන

ඇගයම හො තකතසරවරණය සදහො සපතදස :

සසන වඩයොයේ වර, ඔවනට තවනත පේොතයෝගව සදොහරණවක ඇත දතත සහ තතොරතර හනනො තගන, වගගත කරමට සකසවනන

සස වඩයොයේ වසන සපයො ගත තතොරතර ඇසපතන වඩයොයේ ඉදපතපත කරමක සද වරවනන

තතෝරො ගනනො කද එම සදොහරණය අයත වන දතත සමදොය තවෘතය හනනො ගැනමට සකසවො ඒ පළෙඳව වමසනන

එම සදොහරණ භොවත වර දතත සමදොයව ඇත වොස සහ කකෂණ ඇසපතන වඩයොයේ ඉදපතපත කරමක සද වරවනන

ගණොතමව තයදවේ:

පොසක පසතවොකයය

සමරපණ

57

නපණතො මටටම 8.2 : දතත සමදොයව සාවකප ය පපතපොටය සටහන (conceptual schema) සැකසේ වරය

වොකය : වොකචේද 10 ය


භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන සහ එහ සාරචව වසතර වරය

භලතොරථ හනනවනය වසතර වරය

සේෙනධතො (relationships) කැයසත ගත වර වසතර වරය

ගණනයතොව වසතර වරය

තදන කද අවසථොවවට අදොළ අවශයතො හනනො ගන

තදන කද අවසථොවවට අදොළ භලතොරථ, සපකකෂණ හො සේෙනධතො තතෝරො ගන

එහ භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන නරමොණය වරය

වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන වසතර වරය


භලතොරථ සේෙනධතො රපසටහන (ER diagram)

o භලතොරථ (entities), සපකැක (attributes),

o භලතොරථ හනනවනය (entity identifier)

o සේෙනධතො (Relationship)

o ගණනයතොව (cardinality)

වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන(Extended ER diagrams) හැඳනවම


සේෙනධතො පදධතයක තොරකව සපපදධතවකට වඛඩයනය වර, ඒවො තොරකව ව එකතනවට සේෙනධ කරම

භලතොරථ සේෙනධතො රපසටහන

o භලතොරථ

o සේෙනධතො o ගණනයතොව

වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (Extended ER diagrams)


ශෂයයන වඩයොයේවකට තෙදො එක එක වඩයොයමට පේොතයෝගව සදොහරණයක කෙො තදනන.

සපයො ඇත සදොහරණයට අදොළ නොම හො කරරයො හනනො ගැනම පළෙඳව සසනතගන වමසනන.

එතස හනනො ගනනො කද නොමපදයන, සවොයතත සහ පරොයතත යන වොඩය තකස හනනො ගනන.

හනනො ගනනො කද සවොයතත නොමපද භලතොරථවක වසතර වරන තවොරය හො පරොයතත නොම පද සපකැක තකස කරරයො වරන තවොරය තතරේ ගැනමට සකසවනන.

හනනො ගනනො කද කරරයොපද(සේෙනධතො) හනනො ගනනො කද නොමපද( භලතොරථ) හො සේෙනධ වන තවොරය තතරේ ගැනමට සකසවනන.

හනනො ගනනො කද නොමපද ( භලතොරථ) තදවක තළ ඇත පරොයතත නොමපද (සපකැක) එකතනවට සේෙනධ වන වවධොවොර සේෙනධවේ හනනො ගැනමට සකසවනන.

ඉහත වවධොවොර සේෙනධතොවන ගණනයතොව තකස හනනවන කැත . (ඒව-ඒව, ඒව-ෙහ, ෙහ-ෙහ)

58

භලතොරථ සේෙනධතො රපසටහන(ER diagram) භලතොරථවක වතශෂ සහ තපොද අවසථො නරපණය කරම සදහො තයෝගය තනොවනතන තවතස දැය තතරේ ගැනමට සකසවනන.

ඉහත වතශෂ අවසථොවන සඳහො වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (Extended ER diagrams) භොවත කරම පහදො තදනන.

භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (ER diagrams) සහ වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (EER diagrams) කහපයක නරමොණය වර සොවචාො වරනන.


තදන කද සදොහරණයක සදහො භලතොරථ සහ සේෙනධතො හනනො ගනන

හනනො ගනනො කද භලතොරථ සහ සෙැඳයො භොවත වර, භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (ER diagrams) සහ වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (EER diagrams) නරමොණය වරවනන

එම භලතොරථ සහ සෙැඳයො සඳහො ගණනයතොවන හනනො තගන, ඒවො නස තකස භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන මත සටහන වරවනන


පේොතයෝගව සදොහරණ

තව අයව සහ තවනත අනතරජොක තමවකේ (සදො- Youtube)

59

නපණතො මටටම 8.3 : දතත සමදොයව තොරකව පපතපොටව සටහන සැකසේ වරය නපණතො මටටම 8.4 : භලතොරථ සේෙනධතො අනවෘතය, තොරකව පපතපොටව සටහන ෙවට

පපතවරතනය වරය


ඉතගනේ ලප :

දතත සමදොයව තොරකව පපතපොටය සටහන නරවචනය වරය

සේෙනධතො පපතපොට වසතර වරය

සේෙනධතො නදරශන වසතර වරය

නරපය, පේොථයව, වවකප හො තගනතව යතර හනනවය

භලතොරථ සේෙනධතො අනවෘතය, තොරකව පපතපොටව සටහන ෙවට පපතවරතනය වරන කරමම වධ වසතර වරය

භලතොරථ සේෙනධතො අනවෘතය (භලතොරථ, සේෙනධව හො සපකකෂණ), තොරකව පපතපොටය සටහන ෙවට පපතවරතනය වරය


දතත සමදොයව තොරකව පපතපොටය සටහන නරවචනය

දතත සමදොයව පපතපොට සටහන

o සේෙනධතො පපතපොටව සටහන (relational schema)

o සේෙනධතො නදරශන(relational instances)

o නරපය යතර (candidate key)

o මක/පේොථයව යතර (primary key)

o වවකප යතර (alternate key)

o තගනතව යතර (foreign key)

වසම (Domain)

භලතොරථ පපතණොමනය

සපකැක පපතණොමනය

සේෙනධව පපතණොමනය


තොරකව පපතපොට

භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන (ER diagrams) සහ වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප

සටහන (EER diagrams) යන වයො ලකදොය තකස තතරේ ගැනම සදහො වගවව තවොරතයන සපකැක හො සපකැකයොන නරපණය වරන කරමමයක

දතත සමදොය පපතපොටයක යන වගවව තවොරතයන භලතොරථ, භලතොරථ සෙඳතො සහ යතර නරපණය වරන කරමමයක

සේෙනධතො පපතපොටය සටහන (relational schema) යන පපතපොටය සටහන තවත තවොරයවට නරපණය වරන කරමමයක

සේෙනධතො නදරශන(relational instances) යන කසයේ අවසථොවව ද භලතොරථයව පවතන අගය තයෝය

යතර යන භලතොරථයන එකතනවට සේෙනධ වරන වතශෂත ව කොකෂණවයක.

යතර

60

o නරපය යතර

o මක/පේොථයව යතර

o වවකප යතර

o තගනතව යතර

වසමක (Domain) යන සපකැක සදහො තබය හැක අගයනතග පරොස (වරගය, අගය, දග

පේමොණය, …. තද) ය

සදො- වරෂයවට තබය හැක මොස ගණන 07ක



එක එක වඩයොයේ සඳහො තගොයනන කද භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන, සේෙනධතො පපතපොටය සටහන ෙවට පපතවරතනය කරමට සකසවනන

තමම සදොහරණවක ඉහතන සදහන වරන කද වවධ සපකැක සඳහො තබය හැක යතර අදොළ වන තවොරය සොවචාො වරනන

තමම සදොහරණතය ඇත භලතොරථ සදහො තයෝගය, පේොථයව යතර හො තගනතව යතර හනනො තගන රප සටහතන සටහන වරවනන

තමම භලතොරථවක වසේ හනනො ගැනමට සකසවනන.


ද ඇත මොතෘවොවක සදහො භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන තගොයනැමට සකසවනන

එතකස තගොයනන කද භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන , සේෙනධතො පපතපොටය සටහන

ෙවට පපතවරතනය කරමට සකසවනන. ඒ සඳහො සදස පේොථයව යතර හො තගනතව යතර හනනො තගන රප සටහතන දකවනන


තදන කද සදොහරණ

සමරපණ

අවශය තව අයව සහ තවනත අනතරජොක තමවකේ(සදො- Youtube)

61

නපණතො මටටම 8.5 : සේෙනධව දතත සමදොය තවෘතතය පේධොන සාරචව වසතර වරය.



සේෙනධව/ වග නරවචනය වරය

සේෙනධව දතත සමදොයව සාරචව නේ වර වසතර වරය

සේෙනධව දතත සමදොය තවෘතයට අදොළ ව, සේෙනධතො (Relationships) පැහැදක වරය

සේෙොධව පේරප තවටතයන පැහැදක වරය


සේෙනධව/ වග o සපකකෂණ/සපකැක(Attributes) o සපකැකයොන/තපළ ( Tuples)

o සේෙනධතො (Relationships)

සේෙොධව පේරප(Types of Constraints )

o අභශලනය තනොවන සේෙොධව(NOT NULL Constraints)

o අනනය සේෙොධව ( Unique Constraints)

o පේොථයව යතර සේෙොධව( Primary key Constraints) o තගනතව යතර සේෙොධව( Foreign key Constraints) o වග පරකෂො සේෙොධව (Table check Constraints)


සේෙනධව/ වග

o සපකකෂණ/සපකැක(Attributes)

o සපකැකයොන/තපළ ( Tuples)

o සේෙනධතො (Relationships)

සේෙොධව පේරප(Types of Constraints )

o අභශලනය තනොවන සේෙොධව(NOT NULL Constraints)

o අනනය සේෙොධව ( Unique Constraints)

o පේොථයව යතර සේෙොධව( Primary key Constraints)

o තගනතව යතර සේෙොධව( Foreign key Constraints)

o වග පරකෂො සේෙොධව (Table check Constraints)


නස තකස සවසො තනොමැත තවෘත සටහන සසනට කෙොද, එහ ඇත අයපොය හනනො

ගනනො තකස සපතදස තදනන (වග, සපකැක, සපකැකයොන, සෙඳතො සහ පේරප)


නස තකස සවසන කද සහ අවධමත තකස සවසන කද වග ඔවනට කෙො තදනන

ඉහත වග සොවචාො වරයන සසඳනන

නයයත තකස සවසො තනොමැත වගවක ඇත අයපොය හනනො ගැනමට සකසවනන

භලතොරථ තළ ඇත සේෙොධවවක අවශයතොව පහදො තදනන

වවධ සේෙොධව පහදො තදනන

62

ඇගයම හො තකතසරවරණය සඳහො සපතදස :

සවසො තදන කද පපතපොටය සටහනවක ඇත වග, සපකැක, සපකැකයොන සහ සෙඳතො සහ පේරප හනනො ගැනමට සපතදස තදනන

කෙොද ඇත පපතපොටය සටහනවක ඇත අයපොය හනනො ගැනමට සපතදස තදනන


පපතපොටය සටහන අයාග මදරඅත පටපත

සමරපණ

63

නපණතො මටටම 8.6 : දතත සමදොය පදධතයව පේධොන සාරචව වශතකෂණය වරය



දතත සමදොය පදධතයව සාරචව කැයසත ගත තවොට ඒවො තවටතයන වසතර වරය

දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධතය වසතර වරය

වඳහගත වමසේ ෙස (SQL) නරවචනය වරය

දතත නරවචන භොෂොවට එතරහ ව දතත හැසරේ ෙස පේතභදනය වරය

දතත සමදොය නරමොණය කරම සහ භොවතය සඳහො වඳහගත වමසේ ෙතසහ සචත වධොන භොවත වරය

සදස සපකැක සහ දතත පේරප සම වග නරමොණය කරමට සචත වධොන භොවත

වරය.

වග නරමොණතය ද පේොථයව යතර අනතයෝග වරය

වගව නරමොණය කරතේ ද තගනතව යතර අනතයෝග වරය

පේොථයව යතරක රහත ව නරමොණය වරන කද වගවවට පේොථයව යතරක අනතයෝග වරය

වග අතර සේෙනධතො නරමොණය කරමට තගනතව යතර ඇතළත වරය

වගව මවො දැ මට, තගනතව යතර සහ පේොථයව යතර මවො දැ මට සහ ත ර ඇතළත කරමට වඳහගත වමසේ ෙතසහ සචත වධොන භොවත වරය

දතත සමදොය ඉවත කරම සඳහො අදොළ ව වඳහගත වමසේ ෙතසහ සචත වධොන භොවත වරය

දතත ඇතළ කරම, නවවරණය කරම, කෙො ගැනම, යොවත වොක න කරම සහ මවො දැ ම යන කරරයොවන සඳහො අදොළ ව වධොන භොවත වරය

පපතශකව අවශයතො අනව දතත වමසමට අදොළ ව වධොන භොවත වරය අනතරගතය :


දතත නරවචන භොෂොව (DDL)

o වඳහගත වමසේ ෙස (SQL) හැඳනවම

o SQL වරගවරණය

o දතත නරවචන භොෂොව භොවතතයන සේෙනධව දතත සමදොය නරමොණය

වග නරමොණය

වග තවනස කරම

සපකකෂණ ඇතළත කරම සහ මවො දැ ම

පේොථයව යතර සහ තගනතව යතර එක කරම සහ ඉවත කරම

වග ඉවත කරම (drop tables)

දතත සමදොය ඉවත කරම (drop databases)

දතත හැසරේ ෙස (DML)

SQL හ ඇත DML ගණොාග)

දතත ඇතළත කරම, නවවරණය, තපස කෙො ගැනම, යොවතවොක න කරම සහ මැකම

තතරේ වමසම (select query)

තන වගවකන තපළ සහ ත ර සවහො ගැනම

වග කහපයකන, අනතර සෙඳතො/ෙැඳේ (inner join) තමතහයම භොවතතයන තපළ සහ ත ර සවහො ගැනම

64

වමසේ ඇතළත කරම

වමසේ යොවතවොක න කරම (updating)

වමසේ මවො දැ ම



දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධත භොවතයට තයොදො ගනනො අයර සහ එයන ගත හැක

වොරය

පේොථයව හො තගනතව යතර තතෝරො ගැනම සහ භොවතය

දතත නරවචන භොෂොව (DDL) යන දතත සමදො වඳහය සොදො ගැනම සදහො භොවත වරන

භොෂොවක

දතත නරවචන භොෂොව භොවතය(ex- Create, drop, alter...etc)

දතත හැසරේ ෙස (DML) යන දතත හැසරවම සඳහො භොවත වරන භොෂොවක

දතත හැසරේ ෙස භොවතය(ex-insert, modify, delete…etc)

දතත සමදොය වමසමක (query) යන සේමත දතත සමදොයයකන කසයේ

තවොනතදසයවට යටත පේශනයක වමසම ය (සදො- කසයේ නගරයව ජවත වන

ශෂයයනතග නේ තසොයො ගැනම)

පොයේ සැකසේ සඳහො සපතදස :

දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධත සාවකපය හනනවො තදනන

සදොහරණ සහත ව දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධත භොවතයන සොවචාො වරනන

දතත නරවචන භොෂොව සහ දතත හැසරේ ෙස සාකෂපත වරන කද කැයසතවක සසනට කෙොද, එම වධොන භොවතයට සපතදස තදනන

පේොථයව හො තගනතව යතර නස තකස තතෝරො ගැනම සහ භොවතය සොවචාො වරනන

කසයේ තවොනතදසයවට යටත පේශන සදොහරණ ඇසපතන සොවචාො වරනන

කසයේ තවොනතදසයවට යටත පේශන සතවෝතසොහතයන වසඳන තකස සසනට සපතදස තදනන


සසන හට දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධත සොදො ගැනම සහ භොවතය සඳහො වැයපතක කෙො තදනන. එම වැයපතතහ දතත සමදොය සොදොගැනම සහ භොවතය සේෙනධතයන ශෂයයො ඉතගන ගත සයල ම වධොන අයාග වය යත ය. එම වධොනවකට අමතර ව දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධතවකන ඇසය හැක තරවොනවලක පේශන කහපයකද අයාග වය යත ය.


දතත සමදොය වළමනොවරණ මෘදවොාග සහත පපතගණව

වැයපත

සපතදස පතේවො

සමරපණ

65

නපණතො මටටම 8.7: වොරයසොධනය වැ දයණ කරම සඳහො දතත සමදොය පපතපොටව සටහන පේමතවරණය (normalization) වරය



වොරයෙදධ පරොයතතතො වරග තවොට පැහැදක වරය

සාතශෝධන වෂමතො නසො, අසාවධත දතත සමදොය වගවව ඇත වන, ඇතළ කරතේ,

යොවතවොක න කරතේ හො මවොදැ තේ තදෝෂ වසතර වරය

ශලනය පේමත අවසථොව වසතර වරය

පේථම පේමත තවොරතය ද ඉවත වන වපරතතො වසතර වරය

තදවන පේමත තවොරයට පත කරම සඳහො සපරොකය යත තවොනතදස කැයසත ගත වරය

තදවන පේමත තවොරතය ද ඉවත වන වපරතතො වසතර වරය

තතවන පේමත තවොරයට පත කරම සඳහො සපරොකය යත තවොනතදස කැයසත ගත වරය

තතවන පේමත තවොරතය ද ඉවත වන වපරතතො (abnormalities) වසතර වරය. අනතරගතය :

පේමතවරණතය අවශයතොව o පනරවරණය සහ වෂමතො

ඇතළ කරම

මවොදැ ම

යොවතවොක න කරේ

වොරයෙදධ පරොයතතතො (functional dependancies) o පරණ පරොයතතතො o තාශව පරොයතතතො

o සාකරමොනත පරොයතතතො (transitive dependancies)

පේමතවරණතය මටටේ

o ශලනය පේමත අවසථොව (zero normal form)

o පේථම පේමත අවසථොව(first normal form)

o තදවන පේමත අවසථොව (second normal form)

o තතවන පේමත අවසථොව (third normal form)


පේමතවරණය

පේමතවරණ කරරයොවකය දතත සමදොයයට දතත ඇතළත කරම, තවනස කරම හො මැකේ කරරයොවක වයො වොරයකෂම වරය. එතස වරනතන දතත සමදොතය ඇත දතත අනපටපතවම සහ අසොමොනයතො අය කරතමන.

අනපටපත වම සහ අසොමොනයතො

වොරයෙදධ පරොයතතතො (functional dependancies) වොරයෙදධ පරොයතතතො යන වගවව ඇත සපකැක වසතර වරන සේෙොධවයක.

o පරණ පරොයතතතො o තාශව පරොයතතතො

o සාකරමොනත පරොයතතතො (transitive dependancies)

66

පේමතවරණතය මටටේ o ශලනය පේමත අවසථොව (zero normal form)

o පේථම පේමත අවසථොව(first normal form)

o තදවන පේමත අවසථොව (second normal form)

o තතවන පේමත අවසථොව (third normal form)



ශලනය පේමතවරණ අවසථොව පැවත කද වගවව මදරඅත පටපතක සැපයම සහ එක එක වඩයොයතමන, හනනොගත අයලහඬවේ වමසනන

එතකස හනනොගත අයලහයවේ තයොදොතගන අනපටපතවම හො පරොයතතතො පහදො තදනන

අනපටපතවම, අසොමොනයතො හො පරොයතතතො පේමතවරණය තයොදොතගන අය වරන තවොරය සොවචාො වරනන

තතෝරොගත පයවතරන පයවර පේමතවරණය කරම සඳහො වන සදොහරණ සොවචාො වරනන


ශලනය පේමතවරණ අවසථොතේ පැවත වගවව මදරඅත පටපතක සසනට කෙො ද , එක එක වඩයොයතමන, හනනොගත අයලහයවේ තසොයො පයවපතන පයවර තතවන පේමතවරණ අවසථොව තතක එම අයලහයවේ නැත කරමට සපතදස තදනන


ශලනය පේමතවරණ අවසථොතේ පැවත වගවක මදරඅත පටපත

සමරපණ

67

නපණතොව 9 : ගැටල වසඳමට ඇකතගොපතතම සාවරධනය වර ඒවො තතකතනය (encoding) කපතම සඳහො පයතන කරමමතකඛ භොෂො භොවත වරය

නපණතො මටටම 9.1 : ගැටල වසඳතේ කරරයොවකය(problem solving process) භොවත වරය නපණතො මටටම 9.2 : ගැටල වසඳම සඳහො මදන බේ පයවරොවොර පපතපහද කරමමතේද

ගතේශණය වරය



ගැටල වසඳතේ කරරයොවකතය පයවර පැහැදක වරය.

ගැටල වසඳතේ කරරයොවකය කරරයොතමව වරය.

ගැටල වසඳම සඳහො මදන බේ පයවරොවොර පපතපහද කරමමතේද භොවත වරය.

ගැටලවවට වසනමක පැහැදක කරම සඳහො තවෘත සටහන අඳය අනතරගතය :

ගැටලව හනනො ගැනම

ගැටලව හො එහ සමො අරථ දැකවම වසනම සැකසේ කරම

වසනම කරරයොතමව කරම

තමො යකවරණය (modularization)

මදන බේ සැකසම (top down design) හො පයවරොවොර පපතපහද (stepwise refinement) කරමමතේදය

වඳහ සටහන (structure charts)


වතේචනොතමව ව හො තොරකව වමසේ වකන ගැටල වසඳතේ කරරයොවකය වටහො ගැනම

කසයේ පදධතයක නරමොණය වරන වට එම පදධතය වයො පදධත වකට තෙදො ඒවො එකතනවට තොරකව ව සේෙනධ කරම

වඳහ සටහන

වඳහ සටහන භොවත කරතමන කසයේ පදධතයක ඉතො ම වයො තොරකව තවොටසවකට තෙදම අවතෙෝධය



එක එක වඩයොයමට සරක ගැටලවක වසදමට අවසථොව කෙොදම සහ ගැටල වසඳතේ කරරයොවකය සොවචාො වර එය ඉදපතපත වරවනන

ගැටල වසදතේ කරමමොනවලක කරරයොවකය සොවචාො වරනන

ගැටලවක හනනොතගන වසදමට එක එක වඩයොයමට පවරනන

ගැටලවක වයො තොරකව තවොටසවකට තෙදො ගැනමට සපතදස තදනන

ගැටල වසදතේ මදන බේ සහ පයවරමය වතශෝධන කරමමතේදය සොවචාො වරනන

වඳහ සටහන හනනවො තදනන


ගැටලවක සපයො එය වසඳමට වන පයවරයන සටහන වරවනන

එම ගැටලව සඳහො වඳහ සටහනක නරමොණය වරවනන


පේශන අයාග දෘඪ පටපත

සමරපණ

68

නපණතො මටටම 9.3 : ගැටල වසඳම සඳහො ඇකතගොපතතයව පේතේශය තයොදො ගන.

වොකය : වොකචතාද 06 ය


ඇකතගොපතතම තවටතයන පැහැදක වරය

ගැක ේ සටහන ඇඳමට භොවත වරන සේමත සාතකත හනනො ගන.

තදන කද ගැටලවවට වසනේ පැහැදකකරම සඳහො ගැකේ සටහන අඳය.

තදන කද ගැටලවවට වසනේ පැහැදක කරම සඳහො වයොජ තකත කයය

වසනේ තහවර වර ගැනම සඳහො හසතොනතරඛන සටහන අඳය


ඇකතගොපතතම o ගැක ේ සටහන (flow charts) o වයොජ තකත(pseudo code) o හසතොනතරඛන (hand traces)


ඇකතගොපතතම

ඇකතගොපතතමයක යන ගැටලවක වසඳතේද අනගමනය වරන කෙන පයවර දැකවතේ කරමමයක.

අනකරමමය

වරණය/තතරම

පනරවරණය

ගැක ේ සටහන

ගැක ේ සටහනක යන ඇකතගොපතතමයක නරපණය වරන රපමය තවොරයක

වයොජ තකත

වයොජ තකත යන ඇකතගොපතතමයක නරපණය වරන තකණනොතමව තවොරයක


ගැටලවක සපයො එයට වන වසනේ පයවර වශතයන සසන කවො කයවනන

එම වසනේ පයවර සොවචාො වර, ඇකතගොපතතම සහ ඒවො නරපණය වරන කරමම හනනවො තදනන (ගැක ේ සටහන සහ වයොජ තකත )

අනකරමමය, වරණය/තතරම, පනරවරණය තද තතතව සපයො ඒවො සොවචාො වරනන

යේකස සදොහරණයක සපයො ඒවොට සසන වසන සපයන වසනේ ගැක ේ සටහන සහ වයොජ තකත මන නරපණය වරනතන තවතස දැය සොවචාො වරනන

සසන තවත කසයේ ගැටලවක සපයො ඒ සඳහො වන ඇකතගොපතතමයන ගැක ේ සටහන සහ වයොජ තකත යන තදතවන ම පළතයළ වරවො ඉදපතපත වරවනන


අනකරමමය පමණක, වරණයක/තතරමක, පනරවරණයක සහ තතරමක සහ පනරවරණයක ඇත ගැටල සපයො එම ඇකතගොපතතම ගැක ේ සටහන සහ වයොජ තකත යන තවොර තදතවන ම නරපණය වරවනන

ගැක ේ සටහන සපයො එයට අදොළ පේතදොනයන සසනතගන වමසනන


ගැක ේ සටහන හො වයොජ තකත සහත මදරඅත පටපත

සමරපණ

69

නපණතො මටටම 9.4 : කරමමතකඛනය කපතතේ වවධ සසමොදරශ(paradigms) සසඳො ෙකො තවන වර දකවය.



පපතගණව භොෂොවනතග පපතණොමය පරේපරොව පදනේ වර තගන වසතර වරය.

වධොනොතමව, පේවොශොතමව, වසත නැඹර භොෂොවන සසඳො ෙකො තවන වර දකවය.








පපතගණව භොෂො



කරමමතකඛවරණ සසමොදරශ යන කසයේ රටොවවට අනව කරමමතකඛනය කරතේ කරමමතේදයක

එම කරමතමේදයන පහත පපතද වරගවරණය වළ හැක ය






එම වඩයොයේවකට අනතරජොක පහසවේ භොවත වරයන, පපතගණව භොෂොවනතග පපතණොමය, පරේපරොව පදනේ වර තගන ගතේෂණය වර තසොයොගත තතොරතර ඉදපතපත කරමට සකසවනන

වවධ කරමමතකඛවරණ සසමොදරශ(වධොනොතමව, පේවොශොතමව සහ වසත නැඹර) සොවචාො වරනන



එම වඩයොයේ වසන, පරේපරොව පදනේ වර තගන පපතගණව භොෂොවනතග පපතණොමය පකෙඳ තසොයොගත තතොරතර ඉදපතපත කරමට සකසවනන

සසනතගන, වවධ කරමමතකඛවරණ සසමොදරශ වක (වධොනොතමව, පේවොශොතමව සහ වසත නැඹර තද) ට අදොළ සදොහරණ අවම වශතයන එවක තහෝ පළෙඳ තසොයොගත වරණ වමසනන


අනතරජොක පහසවේ

සමරපණ

අවශය මෘදවොාග ඇතළත පපතගණව

70

නපණතො මටටම 9.5: කරමමතකඛ පපතවරතනය කපතතේ අවශයතොව සහ කරමමතකඛ පපතවරතව පේරප ගතේෂණය වරය

වොකය : වොකචතේ 02 ය


කරමමතකඛ පපතවරතනය කරතේ අවශයතොව වසතර වරය

පේභව හො වෂය කරමමතකඛ සසඳය

භොෂො පපතවරතව පේරප කැයසත ගත වර සාකෂපත ව පැහැදක වරය

සේෙනධවවක වොරයය සාකෂපත ව පැහැදක වරය


කරමමතකඛ පපතවරතනය කරතේ අවශයතොව

පේභව(source) කරමමතකඛය

වසත (object) කරමමතකඛය

කරමමතකඛ පපතවරතව (program translators)

o අරථවනයොසව (interpreters)

o සේපොදව (compilers)

o තදමහන පේතේශය (hybrid approach)

සනධොරව (linkers)


පපතගණව මන කරරයොතමව වරවය හැක වනතන දවම තකත තවෘතය අනව සවස වළ

තගොන පමණක ෙව අවතෙෝධය

පේභව කරමමතකඛය හො වසත කරමමතකඛය අතර තවනස

සසස පපතගණව භොෂොවනතගන කයන කද කරමමතකඛ, පපතගණවතයහ කරරයොතමව වළ හැක

දවම තකත තවෘතය අනව පපතවරතනය කරතේ අවශයතොව

සේපොදව හො අරථවනයොසව අතර තවනසවේ

සේපොදව කරරයොව - සේපරණ පේභව කරමමතකඛය ම, දවම තකත තවෘතය අනව,

පපතගණවතයන කරරයොතමව වළ හැක තන වැයසටහනක ෙවට පපතවරතනය කරම ය

අරථවනයොසව කරරයොව - පේභව කරමමතකඛය තපළන තපළ, දවම තකත තවෘතය අනව කරරයොතමව වළ හැක වැයසටහනක ෙවට පපතවරතනය කරම ය

තදමහන පේතේශය - අරථවනයොසව හො සේපොදන කරරයොවන ඒවොෙදධ ව භොවත කරතේ කරමමතේදය ය

ගතව පපතවරතනය/සේපොදනය සද කරම සනධොරවයන මන තවතස සද වරනතන දැය අවතෙෝධය

පේභව කරමමතකඛය, වසත කරමමතකඛය, අරථවනයොසව, සේපොදව, සනධොරව, පේතේශවය

(Loader)

71


පේභව තගොනවක සහ අනරප වසත තගොනවක තපනවො ද ඒවොතය අසමොනවේ හනනො ගැනමට සකසවො ඒවො සොවචාො වරනන

සවොභොවව භොෂොවක පපතවරතනය කරතේ කරරයොදොමය සොවචාො වරනන

පපතගණව කරමමතකඛන භොෂොවක පපතවරතනය කරතේ කරරයොවකය සහ එම පපතවරතන

කරරයොවකය අතර මහණත(translator) භොවත වර සදක රමට ඇත අවශයතොව සොවචාො වරනන

අරථවනයොසව භොෂො පේභව කරමමතකඛ සහ එහ කරරයොවොපතතවය සදොහරණ මන තපනවො

තදයන, එම කරරයොවකය තපළතයන තපළය සද වන තවොරය තදරශනය වරනන

සේපොදව භොෂො පේභව කරමමතකඛ සදොහරණ මන තපනවො, එම කරරයොවකය සේපොදන

(compiling) සහ කරරයොතේ තයදවේ(executing) තවන තවන ම සද වන තවොරය තදරශනය වරනන

අරථවනයොසව හො සේපොදන කරරයො තදව ම එවවර සදවන පදධතයක(තදමහන පේතේශය)

නරපණය වරනන

කරමමතකඛ කරරයොවකයව ගැක ේ සටහන භොවත වර, සනධොරව/පේතේශවවක කරරයොවොපතතවය සදවන තවොරය සොවචාො වරනන


සේපොදව/අරථවනයොසව යන වමක ද? සේපොදව/අරථවනයොසව භොවතයට ගැනමට අවශය ඇය? ...තද පේශන සැපයම


පයතන මෘදවොාග ඇතළත පපතගණව

සමරපණ

72

නපණතො මටටම 9.6: සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරතය(IDE) මකව කකෂණ හනනො ගැනමට

එය ගතේෂණය වරය.



IDEහ පේධොන කකෂණ හනනො ගනය

පහත සපතදස පේගණ වරය o තගොන තරේභය හො සරැකම

o කරමමතකඛ සේපොදනය හො කරරයොතමව කපතම

IDEහ වැරද නවැරද කරතේ පහසවම භොවත වරය


සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරතය මකව කකෂණ

භොවතයට සපතදස o තගොන තරේභය හො සරැකම

o කරමමතකඛ සේපොදනය හො කරරයොතමව කපතම

නතදොස කරතේ (debugging) පහසවේ


මෘදවොාග සාවරධනය සඳහො සාසවොරව, සේපොදව, නතදොසවරව(Debuggers)

සහ/තහෝ සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරතයහ අවශයතොව

සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරයක යන සාසවොරව, සේපොදව සහ නතදොසවරව,

...තදය ඇතළත පපතගේොහව මෘදවොාග ෙව

සාසවොරව, සේපොදව, නතදොසවරව, සතමෝධොනත සාවරධන පපතසර


වතශෂත භොෂො IDE පදධතයක තපනවො එහ කකෂණ සොවචාො වර වසතර වරනන (සාසවරණය, සේපොදනය, නතදොස කරම, ..තද වොරයයන)


වතශෂත භොෂොවව IDE පදධතයක සපයො එහ කකෂණ හනනො ගනනො තකස සසනට පවසනන


පයතන මෘදවොාග ඇතළත පපතගණව

සමරපණ

73

නපණතො මටටම 9.7 : ඇකතගොපතතම තතකතනය කපතම සඳහො වධොනොතමව කරමමතකඛ භොෂොවක භොවත වරය

වොකය : වොකචතේද 1 0ය


කරමමතකඛයව වඳහය හනනො ගනය

තකතයව භොවතය පළෙඳ ව ඉදපතතය ද දැන ගැනම සඳහො වවරණ භොවත වරය

කරමමතකඛයව ද නයත හො වචකය සදස පපතද තයොදො ගනය

තදන කද කරමමතකඛ භොෂොවව පේොථයව දතත පේරප හනනො ගනය

කරමමතකඛයව ඇත වොරව හනනොතගන භොවත වරය

වොරව පේමඛතො හනනො ගනය

යතරපවරතවන තදොනය තවතරන හො සේමත සපොාගවකට පේතදොන සපයන පහසවේ සහත ව කරමමතකඛ කයය


කරමමතකඛයව වඳහය

වවරණ (Comments)

නයත (Constants) සහ වචකය (variables)

පේොථයව දතත වරග (primitive data types)

වොරව පේවරග(operator categories)

o ගණතමය (arithmetical), සේෙනධව(relational), තොරකව(logical), බට

අනසොපතත(bitwise)

වොරව පේමඛතො(operator precedence)

තදොන/පේතදොන

o යතරපවරතවන තදොනය

o සේමත සපොාගවකට පේතදොනය


පපතගණව වැයසටහනවකට අදොළ වධොන සයකක ම නශචත ව සහ පැහැදක ව තමන ම,

සේමත වඳහයවට අනවලක ව තබය යත ෙව

එම සේමත වඳහතයහ තබය යත අාග නේ, හනනවන(ශරෂවය), අරථ දැකවේ (වචකය,

නයත තද පේවොශන), වඳ තවොටස (කරරයොවකය සදවන සථොනය), සහ පේතදොන තවොටස

(නමැවේ වධොන) ෙව

තවනත අවසථොවව ද තහෝ තවනත අතයව වසන තහෝ පපතගණව වැයසටහනව ඇත වධොන මන සද වන වොරයය අවතෙෝධ වර ගැනම සඳහො වවරණවක ඇත අවශයතොව

නයත සහ වචකය අතර තවනස අවතෙෝධ වරවො කරමමතකඛයක තළ සද වන ගණනය

කරේ හො ඒවොයන සද වන වොරයය දැකවම ( සදොහරණ- y= mx + c යන ස වරණතය m

සහ c යන නයතයනද, x යනන සවොයතත වචකයය ද, y යනන m, c තමන ම x මත ද

තවනස වන පරොයතත වචකයයක ෙව)

සෑම පපතගණව භොෂොවවට ම එයට තතේණව දතත පේරපයන ඇත ෙව

තයෝජත පපතගණව භොෂොතේ ඇත දතත වරග(types of data)

දතත භොවත වර ඒවොයන පේතලකයක කෙො ගැනම සඳහො එම දතත අතර තමතහයේ සද

වළ යත ෙව

වවධ වොරව පේවරග(ගණතමය, සේෙනධව, තොරකව, බට අනසොපතත)

74

කසයේ ස වරණයක තළ තමතහයේ ගණනොවක ඇත ෙව හො අවතෙෝධය සහ නවැරද

පළතර කෙො ගැනම සඳහො එම තමතහයේ කසයේ පේමඛතොවව ට අනව (order of

precedence) තමතහයවය යත ෙව

සැම පපතගණව භොෂොවව ම ට අදොළ ව තදොන වධොන ද (සැවසේ ඒවවය තළට දතත

ඇතළත කරම සඳහො), පේතදොන වධොන ද (සැවසේ ඒවවය වසන සවසන කද දතත

පේතදොනය කරම සඳහො) ඇත ෙව

යතරපවරතවන දතත ඇතළත වරන තවොරය සහ දතත වරග තවනත වරගවකට

හැරවම සදහො ඇත අවශයතොව ය

දතත, දතත පේරප, වචකය, නයත, වවරණ, තමතහයවන, පේමඛතො අනපළතවක,

තදොන/පේතදොන


හැම තකඛනයවම (කපයක, රචනයක,..තද) වඳහතයහ ශරෂවය, වඳ, නගමන(Conclusion) යන තවොටස එම පළතවළට තතෙන ෙව සොවචාො වරනන

පපතගණව කරමමතකඛවක කසයේ වඳහයක තමතේ අවශයතොව සොවචාො වරනන

තදරශ කරමමතකඛයක තපනවො එහ වඳහය(කරමමතකඛ හනනවන, වචකය සහ නයත අරථ දැකවේ, වඳ සහ පේතදොන) සොවචාො වරනන

සසන වඩයොයේවකට තෙදනන

එම වඩයොයේවකට සරක තදරශ කරමමතකඛයක සපයො, එම කරමමතකඛතය අයාග වධොන ඉදපතතයන වයවහොර ෙසන වරන කද සඳහනක(වවරණයක) තනොමැත නේ, එම කරමමතකඛතය කරරයොවොපතතවය හනනො ගත තනොහැක ෙව අවතෙෝධ වරවනන

තයෝජත කරමමතකඛන භොෂොවට අදොළ වොරව(syntax) තමන ම, කරමමතකඛ තළ වවරණ ද අයාග වය යත ෙව සොවචාො වරනන

y= mx + c ස වරණය හනනවො ද, එහ අයාග පරොයතත වචකය වන yහ අගය, නයත පද වන m හො c තමන ම සවොයතත වචකය වන x මත ද තවනස වන ෙව පැහැදක වර ඒවොතය සවභොවය හො හැසරම වසතර වරනන

නයත පද හො වචකයවක සවභොවය හො හැසරම වසතර වර තයෝජත පපතගණව භොෂොතේ ද ඒවො පේවොශ වරන තවොරය පහදො තදනන

දතත වරග යන සාවකපය සොවචාො වර තයෝජත පපතගණව භොෂොතේ ද, ඒවොතය භොවතය පැහැදක වරනන

තවෘත කරමමතකඛ කහපයක සපයො ඒවොතය අයාග වවධ දතත වරග හනනො ගැනමට සකසවනන

සස වඩයොයේවකට සරක කරමමතකඛයක කවමට සකසවො, එය සේපොදනය වර කරරයො වරවමට සකසවනන. එතස සේපොදනය වරන වට, සේපොදන තදෝෂ ඇත වවතහොත ඒවො හනනො ගැනමට ද සකසවනන. එතස ඇත තනොවව තහොත, කරමමතකඛය තළට තදෝෂ භොවතයන අයාග වර එයන සේපොදනය වන තදෝෂ වොරතොව අධයයනය කරමට සකසවනන.

තපොද භොවතතය පවතන තමතහයේ සොවචාො වරනන

තයෝජත පපතගණව භොෂොතේ පවතන තමතහයේ සහ වොරව සොවචාො වරයන පැහැදක වරනන

වොරව පේවරග (ගණතමය, සේෙනධව, තොරකව සහ බට අනසොපතත) හැක තොත භොවත වර කරමමතකඛ කවමට සකසවනන

වවධ පේමඛතො අයාග සාඛයොතමව ස වරණයක කෙොද, එහ පළතර කෙො ගැනමට සපතදස තදනන

වවධ පේමඛතො සහත ස වරණ වසඳතේ ද සැකකය යත පේමඛතො පළතවළ සොවචාො වර, එතස තනොවවතහොත වැරද පළතරක කැමමට ඇත හැකයොව සොවචාො වරනන

සේමත පේමඛතො අනපළතවළව අවශයතොව සොවචාො වර, තයෝජත පපතගණව භොෂොතේ භොවත වන සේමත වොරව පේමඛතොව පහදො තදනන

75

දතත ඇතළත වර, එම දතත මත කසයේ තමතහයමක සද වර එයන ඇත වන පේතලකය, ගැළතපන තවෘතයකන පේතදොනය කරම සඳහො කරමමතකඛ කවමට සකසවනන


තදන කද ස වරණයන තළට සකවණ තවොට, කැයසත, … තදය හරහො දතත ඇතළත වර ස වරණතය පේතලකය කසයේ තවෘතයවට අනවලකව නරපණය වරවමට සකසවො, එම කරමමතකඛ තළ නවැරද වඳහයක සහ ගැළතපන වවරණ සපයො ඇත දැය තසොයො ෙකනන

කසයේ පේොතයෝගව භොවතයට අදොළ අවසථොවක සඳහො කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන (සදො- C=(F-32)*5/9 යන ස වරණය භොවතතයන පැරනහයට(Farenheight) සහ තසනටතගේඩ (Centigrade) පපතවරතනය. තමම ස වරණතය ඇත නයත පද, වචකය හනනො තගන සවොයතත වචකය වන F සඳහො අගයන පො තවොට, තකෙක,…තදය හරහො ඇතක වර පේතලකය වන පරොයතත වචකය Cහ අගය කසයේ තවෘතයකන නරපණය වරවනන)

දතත වරග කහපයක අයාග ස වරණ සපයො(සදො.- Integer, Floting point, String, date, …තද), එහ අයාග දතත වරගවරණයට සකසවනන

ස වරණයක තළ ඇත වවධ තමතහයවන/වොරව සහ එම වොරවවක නවැරද පේමඛතො හනනො ගැනමට සකසවනන

පේමඛතො අනපළතවළ පහසතවන තසොයො ගැනමට අපහස සාකරණ ස වරණයක සපයො ද, නවැරද පළතර කෙො ගැනම සඳහො පළපැදය යත පේමඛතො අනපළතවළ වරහන භොවත වර නරපණය කරමට සකසවනන


පයතන පපතගණව භොෂොව හො මෘදවොාගවකන සමනවත පපතගණව

තදරශ කරමමතකඛ

සමරපණ

76

නපණතො මටටම 9.8 : කරමමතකඛ සාවරධනතයහ පොකන වඳහ භොවත වරය.



පොකන වඳහ තවටතයන වසතර වරය.

පොකන වඳහ පේරප කැයසත ගත වර සාකෂපත ව වසතර වරය කරමමතකඛනතය ද පොකන වඳහ යථො පපතද භොවත වරය

න ත(nested) පොකන වරහ කරමමතකඛනවරණතය ද තයොදො ගන


පොකන වඳහ (control structures) o අනකරමමය(sequence)

o තතරම(selection)

o පනරකතය (repetition)

පනරවරණය(iteration)

පනය(looping)


කරමමතකඛ නවැරද තකස කරරයොතමව වම සඳහො පොකන වඳහවක අවශයතොව -

පපතගණව කරමමතකඛයක කරරයොතමව වතේ ද, එම කරමමතකඛතය අයාග වධොන, අනකරමමයට අනව කරරයොතමව වන ෙව

කරමමතකඛයක තවොනතදසයවට අනව වවධ මොරග ඔසතස කරරයොතමව වය හැක ෙව (If , If සහ Else)

කරමමතකඛවක අයාග වධොන සමහර අවසථොවක ද, වොර ගණනක(තපර සඳහන වළ තහෝ කරමමතකඛය තහෝ සදවන අවසථොතේ ද දැන ගනනො-පනරවරණය සහ පනය) කරරයොතමව වන ෙව

ඉහතන සඳහන වරන කද වොර ගණනක සදවන පනරකත වකද, තෙොතහෝ වොර ගණනොවක සද වන පනරකත (න ත පනයන) තබය හැක ෙව

පොකන වඳහ - අනකරමමය, තතරම, පනරකතය - පනරවරණය, පනය


සාකරණ කරමමතකඛයක තපනවො, එහ වන තවොනතදස පේවොශනයව ඇතළත වඳහය පහදො තදනන.

සසන වඩයොයේ වරනන

තදනකද කරමමතකඛයක සහ එම කරමමතකඛය කරරයොතමව ව පස කැතෙන පේතලකය සාසනදනය වර, එම පේතලකය කරමමතකඛතය පවතන අනකරමමයට අනරප වන ෙව අවතෙෝධ වරවනන(තවොනතදස රහත සහ පනරකතය රහත)

සස වඩයොයේ සඳහො තවොනතදස පේවොශන භොවතතයන සරක කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන (සදො- තවළඳ භොඩය යකද ගැනතේ ද ර.400000/-වට වැ යක ද ගැනේ සඳහො 30%ව වටටමක කෙොදම)

තවොනතදස පේවොශන භොවතවර, එම පේවොශ වක තබය හැක වවධ අවසථො සඳහො කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන (සදො- තවළඳ භොඩය යකද ගැනතේ ද ර.300000/-වට වැ යක ද ගැනේ සඳහො 20%ව වටටමක ද, ර.100000/-වට වැ යකද ගැනේ සඳහො 10%ව වටටමකද, ර.100000/-වට අය යක ද ගැනේ සඳහො ශලනය වටටමකද කෙොදම )

කසයේ කවණ පරොසයනට අනරප තශේණ සැවසම සඳහො කරමමතකඛයක, භොවත වර කවමට සකසවනන (සදො- තයෝජත පරොසයන 75-100 =A, 50-74=B, 40-49=C, 40ට අය=F )

77

1-100 තතක ව අාව එකතනවට එවත කරම සඳහො කරමමතකඛයක “For” පේවොශ භොවතවර කවමට සකසවනන

පළම තේතවෝණ සාඛයො දහය නරපණය කරම සඳහො කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන

තදන කද තේතවෝණ සාඛයොවක ගේොපව ව පේදරශනය කරම සඳහො “While” පය භොවතවර කවමට සකසවනන

එවතව 51ට අය වන තකස 0, 7, 3, 4,… තද තකස සාඛයො එකතනවට එවත කරම සඳහො කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන


සාකරණ කරමමතකඛයක තපනවො එහ අයාග තවොනතදස පේවොශ හනනො ගැනමට සකසවනන

තදන කද කරමමතකඛයක සහ ට අදොක පේතලකය සාසනදනය වර එම පේතලකය, කරමමතකඛතය වධොනයන අනකරමමයවට අනරප ව කරරයොතමව වන ෙව වටහො ගැනමට සකසවනන (තවොනතදස රහත සහ පනරකතය රහත)

තවොනතදස සහ පනරවරණ භොවත වර පයවර වශතයන කරමමතකඛයක කයවනන

තදන කද පේොතයෝගව අවසථොවවට ගැළතපන තකස තවොනතදස පේවොශ භොවත වර කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන




සමරපණේ

78

නපණතො මටටම 9.9: කරමමතකඛනතය ද සප කරමමතකඛ (sub programs) භොවත වරය.



ශේත(functions) සාකෂපත ව පැහැදක වරය

ශේත පේරප කැයසත ගත වර සාකෂපත ව පැහැදක වරය

ශේතයව වරහය හනනො ගනය

සථොනය හො තගෝක ය වචකයයන සසඳය

වචකයයව තය වොකය අනව එහ චරයොව හනනො ගනය

පේතයොගමන අගයව අවශයතොව හනනො තගන, අදොළ අගය කෙො ගැනම සඳහො ශේත කයය

අදොළ පරොයත සහ තරවයන තයොදො ගනයන ශේත කයය

පපතශකව නරවොචත ශේත භොවත වරය


සප-කරමමතකඛ පේරප

o තළෙැඳ/තළැක (Built in )

o පපතශකව නරවොචත(user defined)

වඳහය(structure)

පරොයත යැවම(parameter passing)

පේතයොගමන අගය(return values)

තපරනය අගය(default values)

වචකය පරොසය(scope of variables)


පපතගණව කරමමතකඛයක එකතනවට සේෙනධව සප-කරමමතකඛ කහපයව එවතවක ෙව

ඉහතන සඳහන වරන කද එම සප-කරමමතකඛ, පස භොවතය සඳහො තපර-කරමමතකඛත(pre-

programmed) තකස ගෙයො වර තැබය හැක ෙව (තළෙැඳ සප-කරමමතකඛ)

එතස තළෙැඳ සප-කරමමතකඛ(Built in sub program) නැත අවසථොවන සඳහො, අවශය

වටව ද, වතශෂ අවශයතොවවට සප-කරමමතකඛයන සොදො ගැනමට කරමමතකඛවයොට හැක

ෙව (පපතශකව නරවොචත සප-කරමමතකඛ )

එතස කරමමතකඛවයන වසන සොදොගනනො කද පපතශකව නරවොචත සප-කරමමතකඛ, පස අවසථොවවද භොවත කරම සඳහො ගෙයො වළ හැක ෙව

කරමමතකඛ සහ සප-කරමමතකඛ එක ව භොවත කරතේ ද එකතනවො අතර දතත හවමොර වර

ගනනො තවොරය(පරොයත යැවම සහ පේතයොගමන අගයතයෝ)

සතපො-කරමමතකඛ පේරප අතර දතත හවමොර වර ගැනතේ ද, භොවත වන කරමම තදවක වන

තයොමවක හරහො පරොයත න යැවම(parameter passing by reference) සහ අගයන හරහො

පරොයත න යැවම(parameter passing by values) හනනො ගැනම හො සප-කරමමතකඛ පේරපවකට අදොළ තගෝක ය වචකය සහ සථොනය වචකය හනනො ගැනම

අනතරගත සහ පපතශකව නරවොචත සප-කරමමතකඛ, පරොයත යැවම, පේතයොගමන

අගයතයෝ,තපරනය අගයතයෝ

79


ශෂයයන වඩයොයේ වරනන

එම වඩයොයේවකට සප-කරමමතකඛ කහපයක අයාග කරමමතකඛයක කෙො තදනන

සප-කරමමතකඛ හනනවො ද, ඒවොතය කරරයොවොරතවය සොවචාො වරනන

සපයො තදන කද කරමමතකඛවක අයාග සප-කරමමතකඛ හනනො ගැනමට සකසවනන

තයෝජත පපතගණව භොෂොතේ භොවත වන තළෙැඳ කරමමතකඛ කහපයක වසතර වරනන

තපර- කරමමතකඛත සප-කරමමතකඛ නැත අවසථොවක ද, කරමමතකඛවයො වසන සප-කරමමතකඛ සොදොගත හැක ෙව අවතෙෝධ වරවනන(පපතශකව නරවොචත සප කරමමතකඛ)

තළෙැඳ සප-කරමමතකඛයක තදරශයට ගනයන, සප-කරමමතකඛයව තබය යත වඳහය සහ කරමමතකඛය හො සප කරමමතකඛය අතර දතත හවමොර වන තවොරය සොවචාො වරනන

තගෝක ය වචකය සහ සථොනය වචකයවක සවභොවය සොවචාො වරනන

තයොමවක හරහො පරොයත න යැවම(parameter passing by reference) සහ අගයන හරහො පරොයත න යැවම(parameter passing by values) ගැන සොවචාො වරනන


සපයන කද තදරශ කරමමතකඛ තළ අයාග සප-කරමමතකඛ හනනො ගැනමට සකසවනන

තදනකද අවසථොවක සඳහො භොවත වළ හැක තළෙැඳ කරමමතකඛ හනනො ගැනමට සකසවො, ඒවො භොවතතයන එම අවසථොවට ගැළතපන තකස එම සප-කරමමතකඛ භොවත කරමට සකසවනන

තදනකද තේතවෝණ සාඛයොවක රපයකන නරපණය කරම සඳහො, සප-කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන [සටහන- තමම අවසථොව සප-කරමමතකඛතය සට කරමමතකඛය තළට පේතලකයක නවත තනොවරන වොරය පටපොට(Procedure) තකස අරථ දකවන සප-කරමමතකඛයක ]

කසයේ තභෞතව කොකෂණවයක ගණනය කරම සඳහො කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන (සදො- වෘතතයව පපතයතය, සෘජතවෝණොසේයව වරගලකය,… තදය)

ඉහතන සොදොගනනො කද කරමමතකඛය, සප-කරමමතකඛයක තකස පස අවසථොවව ද භොවත වර ගත හැක පපතද ගෙයො වර ගැනමට සකසවනන(තයොමවක/අගයක හරහො පරොයත න යැවම, තගෝක ය/සථොනය වචකය,… තදය සැකකකකට ගනයන)




සමරපණ

80

නපණතො මටටම 9.10 : කරමමතකඛවක ද දතත වඳහ තයොදො ගන



දතත වඳහ භොවතය තවටතයන පැහැදක වරය

කරමමතකඛනතය ද යථොපපතද දතත වඳහ භොවත වරය


දතත වඳහ

o Strings

o Lists

o Tuples

o Dictionaries


කරමමතකඛයවට දතත ඇතළ කරමට තපර එම දතත කසයේ රටොවට සහ පළතවළවට ගෙයො වරගත යත ෙව

වවධ වොරය වකට ගැළතපන තකස වවධ දතත වඳහයන තමතේ අවශයතොව

තයෝජත පපතගණව භොෂොවට තතේණව දතත වඳහයනතග සවභොවය සහ සැවැසතේ

කරමමය [තරොවක(array) තකසන තහෝ තවනත තවොරයකන තහෝ] අවතෙෝධය

දතත වඳහ - Strings, Lists, Tuples සහ Dictionaries


Strings, Lists, Tuples සහ Dictionaries යන දතත වඳහ හනනවොද වසතර වරනන


දතත සමහයක සපයො ද, ඒවො අවශය වොරයයට සපතකන පපතද සාවධොනය වරවනන.

(සදො- කසයේ භොඩයයක සහ එහ යක ගණන යගකයන තකස සෑදම)

එතස සොදො ගනනො කද දතත වඳහයන භොවත වර කරමමතකඛ කයවනන


තදරශ කරමමතකඛයව අයාග Strings, Lists, Tuples සහ Dictionaries යන දතත වඳහයන හනනො ගැනමට සකසවො ඒ පළෙඳ වමසනන

Strings, Lists, Tuples සහ Dictionaries යන දතත වඳහයන සොදො ගැනම සඳහො කරමමතකඛ කවමට සකසවනන

එතස සොදොගනනො කද දතත වඳහයන භොවත වර කරමමතකඛ කවමට සකසවනන




සමරපණ

81

නපණතො මටටම 9.11 : කරමමතකඛවක ද තගොන සහ දතත සමදොය හසරවය



තගොන තමතහයේ භොවත වරය (තගොන වවෘත කරම, වසොදැ ම, කවම, කයවම සහ එක

කරම)


තගොන හැසරවම o මකව තගොන තමතහයේ


පපතගණව කරමමතකඛ කරරයො කරම සඳහො තපර සවසන කද දතතවක සහ තතොරතරවක අවශයතොව

එතස සවසන කද දතත සහ තතොරතර වවධ පො තගොන තකස තෙො ගත හැක ෙව

කරමමතකඛයක එතස සවසන කද පො තගොනවක සම සේෙනධ වන කරමමය

එතස සේෙනධ වතමන පස , තගොන වවෘත කරම, කවම, කයවම සහ එක කරම, වසොදැ ම තද තගොන තමතහයේ සද වරන අයර

ගැටල වසදම සඳහො තගොනවන හැසරවතේ ඇත පේතයෝජනය තගොන හැසරවම, මකව තගොන තමතහයේ (වවෘත කරම, කවම, කයවම සහ එක කරම,

වසොදැ ම)


තයදේ මෘදවොාග භොවත වර සැවස තගොනවක, වවෘත කරම හො වැසම සොවචාො වරනන (සදො- Notepad,word,… තදය)

තගොන තමතහයේ තපනවොදම සඳහො පො තගොනවක සොදවනන

කරමමතකඛයක හරහො පො තගොනවක සොදො ගනනො තවොරය පහදො තදනන

කරමමතකඛයක කරරයොතමව වන අතරතර පො තගොනවක තළට පේතේශ වන තවොරය පහදො තදනන


එම වඩයොයේවකට පො තගොනවක තළට පේතේශ ව, එහ ඇත දතත කයවම සහ එය තළට දතත එක කරමට හැක වන තකස කරමමතකඛ කවමට සකසවනන

සස වඩයොයේවකට පේොතයෝගව වැදගතවමක ඇත තවත කරමමතකඛ කවමට සකසවනන


පො සාසවොරවයක භොවතවර සරක පො තගොනවක (Notepad) සොදවනන

එම පො තගොනතේ වවෘත කරම, කයවම හො වැසම වැන තමතහයේ, කරමමතකඛයක භොවත කරතමන ද යොනතේව ව සද කරමට සකසවනන

පො තගොනවක සොදො, ඒ මත තගොන හැසරවතේ තමතහයේ සද කරම සඳහො කරමමතකඛයක සවස වරවනන




සමරපණ

82

නපණතො මටටම 9.12 : දතත සමදොයයව දතත වළමනොවරණය වරය



දතත තසොයො කෙො ගැනම, එක කරම, නවවරණය සහ මැකම සඳහො කරමමතකඛන

භොෂොවකට SQL පේවොශ ඇතළත වරය


දතත සමදොයයට සේෙනධ වම

දතත සමදධරණය (retrieve data)

දතත එක කරම (add), නවවරණය (modify) සහ මැකම(delete)


කරමමතකඛ කරරයොවොරතවය සඳහො තපර සවසන කද දතත ගෙයො තළ ඇත දතතවක වැදගතවම

දතත සමදොය තමතහයේ සදකරම සඳහො, සරක දතත සමදොයයක සෑදම

කරමමතකඛයක හරහො දතත සමදොයයවට සේෙනධ වන තවොරය

අතරමහණත කරමමතකඛයක හරහො (වකාගතො ඇතළත ව) දතත සමදොයයක වවෘත වර,

එහ ඇත දතත තසොයො කෙො ගැනම, එක කරම, නවවරණය සහ මැකම සද කරම

ඉහතන සඳහන වරන කද තමතහයේ සද කරම සඳහො SQL වධොන භොවතය

පේොතයෝගව වැදගතවමක ඇත අවසථොවන සඳහො වග කහපයක අයාග දතත සමදොයවක කරරයොවොරතවය

දතත සමදොය සේෙනධතොව, දතත සමදොය හැසරවම



එම වඩයොයේ සඳහො සදස සරක දතත සමදොයක සැවසමට සකසවනන

එම දතත සමදොයයට සේෙනධ වමට කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන

දතත සමදොයට පවස(වකාගතො ඇතළත ව), එහ ඇත දතත සමදධරණය, යොවතවොක න කරම, නවවරණය, මැකම සහ දතත තසවම සඳහො කරමමතකඛ කවමට සකසවනන


කසයේ පේොතයෝගව අවසථොවන සඳහො සරක දතත සමදොයයක සොදවනන

එම දතත සමදොයට සමදොයයට සේෙනධවම සඳහො කරමමතකඛයක කයවනන

දතත සමදොයට පවස(වකාගතො ඇතළත ව), එහ ඇත දතත සමදධරණය, යොවතවොක න කරම, නවවරණය, මැකම සහ දතත තසවම සඳහො කරමමතකඛ කවමට සකසවනන




සමරපණ

83

නපණතො මටටම 9.13 : දතත තසොයො තතෝරය (searches and sorts data)



අනකරමයව තසවේ ශකප කරමමය යථො පපතද භොවත වරය

ෙෙළ තතරේ ශකප කරමමය යථො පපතද තයොදොගන අනතරගතය :

තසවේ ශකප කරමම o අනකරමයව තසවම (sequential search)

තතරේ ශකප කරමම o ෙෙළ තතරම /යො-සැසනේ තතරම (bubble sort)


පේොතයෝගව ජවතතය ද කසයේ තදයක පහසතවන හො ඉකමනන තසොයො ගැනම සඳහො ඒවො පළතවළවට තෙො ගැනතේ අවශයතොව

පපතගණව දතත ද පහසතවන හො ඉකමනන තසොයො ගැනම සඳහො ඒවො පළතවකවට තෙො ගැනතේ අවශයතොව

තරොවක තළ සවසො ඇත දතත සමහයව අයාග, කසයේ දතතයක තසොයො ගැනමට අනකරමයව තසවේ සදධොනතතය භොවතය

ෙෙළ තතරේ ශකප කරමම භොවතතයන තතරේ සදධොනතය දතත තදවක ගෙොයො ව ඇත සථොන තදතවහ ඇත දතතවක, අතනයෝනය සථොන හවමොර

කරතේ සාවකපය (අනවයොජ වචකයයව අවශයතොව)

තතරේ හො තසවේ, අනකරමයව තසවම, ෙෙළ තතරම


සසන කහප තදතනවට අහඹ තකස අාව කහපයක කෙො තදනන

එම අාව කසයේ පළතවළවට තනොමැත ෙැවන, කසයේ අාවයක තසොයො ගැනමට ඇත අසරතොව අවතෙෝධ වරවනන

ඉහතන සඳහන වළ තවොරයට, එම අාවයක තසොයො ගැනමට භොවත වරන කද අනකරමයව තසවේ කරමමතේදය සඳහො කරමමතකඛයක කවමට සකසවනන

මකන තෙදො හපතන කද අහඹ අාව සමහතයන පටන තගන, එම අාව කසයේ පළතවළවට (තතරෝහණ තහෝ අවතරෝහණ තහෝ) සවස කරම සඳහො ෙෙළ තතරම සද වරවනන

එතස පළතවළවට සැවසම සඳහො භොවත වරන කද ෙෙළ තතරමට අදොළ වන කරමමතකඛය කයවනන


දතත සමහයක අතපතන අවශය දතතයක තසවම සඳහො, අනකරමයව තසවේ කරමමතකඛයක කයවනන

දතත සමහයක කසයේ පළතවළවට සැවසම සඳහො, ෙෙළ තතරේ කරමමතකඛයක කයවනන




සමරපණ

84

නපණතොව 10 : ෙහ මොධය තොකෂණය සපතයෝග වර ගනයන තව අයව සාවරධනය

වරය (HTML 5 භොවතතයන)

නපණතො මටටම 10.1 : තකෝව වසපත වයමතනහ (www or web) අවශයතොව ගතේෂණය වරය



තකෝව වසපත වයමන වසතර වරය

තව අයවයව වඳහය සහ අනතරගතතය කරමමවත සාවධොනය වශතකෂණය වරය



තව අයව පේරප

o තතොරතර හො පේවෘතත

o තපෞදගකව, අධයොපන, වයොපොපතව සහ පරතයෂණ

o ජොක පේතේශ දවොර (web portals)


අන අය සම තතොරතර හවමොර කරම සහ සනනතේදනය කරතේ අවශයතොව

එතස ද තතොරතර හවමොර කරම සහ සනනතේදනය සඳහො පපතගණව ජොකවක ඇත වැදගතවම

එවන තගෝක ය පපතගණව ජොකයක වන අනතරජොකය හො තකෝව වසපත වයමතනහ ඇත වැදගතවම

අනතරජොකය


ජොක පේතේශ දවොර

තව අයව වරග


තව අයවවක අවශයතොව සොවචාො වරනන

තව අයව සඳහො පොදවයක තකස පපතගණව ජොක තයොදොගැනම සොවචාො වරනන

තකෝව වසපත වයමන සහ එහ පපතණොමය සොවචාො වරනන


එතස තෙදන කද වඩයොයේ සඳහො ගරවරයො වසන සපයන කද මොවෘවො යටතත, අනතරජොකය භොවතතයන තතොරතර තසවමට සකසවනන

ඉහත තසොයො ගත තව අයව තපෞදගකව, අධයොපන, වයොපොපතව සහ පරතයෂණ තද වශතයන වරගවරණය වරවනන


ගරවරයො වසන සපයන කද තව අයව කහපයක නරකෂණය වරවනන

තසවේ යනතේ කහපයක නරකෂණය කරමට සකසවනන (yahoo,google, …තද)

තතෝරොගත තසවේ යනතේයක භොවත වර කසයේ මොතෘවොවවට අදොළ තව අයව තසොයො ගැනමට සපතදස තදනන

එතස කසයේ මොතෘවොවවට අදොළ ව තසොයො ගත තව අයව කහපයක නරකෂණය කරමට ඉය හපතනන

85

එතස තසොයො ගත තව අයවවකන තමොතග මොතෘවොවට වයොත සදස තව අයව තතෝරො ගැනමට අවශය සපතදස කෙො තදනන

එතස තසොයො ගත වවධ තව අයව තපෞදගකව, අධයොපන, වයොපොපතව,... තද වශතයන වරගවරණය වරවනන



සමරපණ

86

නපණතො මටටම 10.2 : පපතශකව අවශයතො වශතකෂණය වරය ( ෙහ මොධය අනතරගතය)



තව අයවයව, ලකදොය සහ යථො පපතද ව තතොරතර පපතසැකසමක නරමොණය වරය

තව අයවයව ඇත පට හනනො ගනය

තව පටවව අනතරගතය හනනො ගනය

සාචොකන (navigation) වඳහය හනනො ගනය


තව අයවයව අභමතොරථ නරවචනය

සනදරශනය වය යත අනතරගතය


ලකදොය තකස තතොරතර තෙදො හැරම සඳහො තව අයවවක අවශයතොව

සදො- වොණජ තව අයව ඉතො ලකදොය වොණජවරණය කරතේ තමවකමක

අධයොපන තව අයව ලකදොය තකස ඉගැනවතේ තමවකමක

තව අයවතය අතපකෂත පොපතතභෝගවයන හනනො ගැනතේ වැදගතවම

සදො- ෙැාවවව පොපතතභෝගවතයෝ පොසකව සසහ

එම අතපකෂත පොපතතභෝගවයනතග අවශයතොවට ගැළතපන තව පටවව තබය යත වයොත ම ලකදොය තතොරතර හනනො ගැනම



එම වඩයොයේවකට තව කප තයොම කෙොදතමන පස එම තව අයව නරකෂණය වරවනන

එම තව අයවවක වන අරමණ හනනොතගන ඒ පළෙඳ ව සසනතගන වමසනන

වවධ තව අයවවක ඇත වවධ අරමණ හො අභමතොරථ පළෙඳ ව සොවචාො වරනන

සඳහන වරන කද තව අයව අනතරගතය පළෙඳ ව වඩයොයේවකන වමසනන සදො- චකනරප, කැයසත, මොතෘවො, දෘශව, සේෙනධව

තව අයව අනතරගතය සහ ඒවොතය සාවධොන වඳහය සොවචාො වරනන



එම වඩයොයේවකට වවධ තව කප තයොම කෙොදතමන පස එම තව අයව නරකෂණය වර එම තව අයවවකට අනතරගතය හො අරමණ හනනොතගන ඒ පළෙඳ ඉදපතපත කරමක සද වරවනන

ශෂයය වඩයොයේ වසන අරමණ හනනො ගනනො කද තව අයවතයහ, සාවධොන වඳහය හො අනතරගතය තපනනේ වරන තවොරය පළෙඳ ඉදපතපත කරමක සද වරවනන



තව කප තයොම සහත මදරඅත පටපත

සමරපණ

87

නපණතො මටටම 10.3 : තව පටවක කරරයොවට නැාවමට අදොළ ව HTML සසකන (tags) හදනොගන

වොකය :වොකචතේද 04 ය


තව පටවව අනතරගතතය වනයොසය වශතකෂණය වරය

තව පටවව අනතරගතතය සාවධොනය වශතකෂණය වරය

සරක තව පටවක නරමොණය වරය


තව පටවව සොධන ඒවවය o පටව නරවචනය

<html>, </html>


<head></head>

<title></title>

o වඳ තවොටස

<body> </body>

o පසබේ වරණ

o පො හැයසේ (text formatting) ගැනවම

<h0>…<h2>tags

<p> </p>

<br/>

Underline, bold , italic

<font:></font>

- පේමොණය සහ වරණය

o වවරණ (comments) එක කරම


HTML භොවතතයන තව පටවක සැවසම

HTML සසකන භොවත වර තව පටවව වරහය සෑදම

HTML

සසකන

වවරණ

කොකෂණව(Attributes)

අවයව(elements)

පො සාසවොරව(Text editors)(සදො.- Notepad, Notepad ++ …තදය)



ගරතමො වසන සවසන කද සරක තව පටවවට අදොළ පට මකොශේයය අධයයනය වරවො, එම පට මකොශේයයට සළ තවනසවේ වරයන, එම තවනසවමට අදොළ පේතදොනය අධයයනය වරවනන

88

පට මකොශේවකට අදොළ සොධන ඒවව සහ සසකන සොවචාො වරනන

o පටව නරවචනය


o වඳ තවොටස

o පො හැයසේ (text formatting) ගැනවම

o වවරණ (comments) එක කරම,....තදය

පො සාසවොරව භොවතතයන සරක තව පටවක සොදො ගැනමට සපතදස තදනන (Notepad භොවතය වයොත තයෝගය තේ)


කසයේ වතශෂත ව වොරයයවට අවශය වන තකස තව පටවක සොදවනන සදො- තමොතග නම, කපතයොමව, අධයොපන සදසවේ, පනතලර, ...තදය ඇතළත තව පටවක සොදවනන


සරක පො සාසවොරව සහ තව අතපතකස ඇතළත පපතගණව

සමරපණ

89

නපණතො මටටම 10.4 : සෙැඳ (linked) තව පට නරමොණය කරමට HTML භොවත වරය



අධසේෙනධව සකවණ කපතතේ භොෂොව (HTML) පැහැදක වරය

අධසේෙනධව සකවණ කපතතේ භොෂොතවහ (HTML) සේමත හනනො ගනය

පේභව තකඛනය සදස දගවක සහත ව සරකය

පපතශකවතග අවශයතොව අනව අදොළ ෙහමොධය වසත ඇතළත වර තව පටව සැකැසේ වරය

තව පටතවහ දතත, වග සහ කැයසත භොවත වර සාවධොනය වරය

පහත දැකතවන අවසථො සඳහො අධසේෙනධව තයොදය

o එව ම පටතේ තවනස අාශ (පට සකවණ) o එව ම අයවතය තවනස පට

o තවනස අයවවක පට (ෙොහර සේෙනධව)

ෙහ මොධය වසත තව පටවට සේෙනධ වරය


තව අයවයව අනතරගතය o මක පටව

o සේෙදධ පට

o අධසේෙනධවය (hyperlink)

එව ම පටතේ තවනස අාශ (පට සකවණ )

එව ම අයවතය තවනස පට

තවනස අයවවක පට (ෙොහර සේෙනධව)

කැයසත (lists)

o පපතපොටගත කැයසත o පපතපොටගත තනොවන කැයසත o නරවචන කැයසත

රප(images)

වග(tables)

o <table> </table>

o <th> </th>

o <tr> </tr>

o <td> </td>

o <caption>

o තර සහ තපළ සාතයෝජනය

ෙහ මොධය වසත(multimedia objects

o ශේවය (audio)

o දෘශය (video)

90


කැයසත, රප, වග,.. තදය ඇතළත ව සායකත තව අයවයක එකතනවට සේෙනධ වරන කද තව පට ගණනොවක තකස සෑදතේ අවශයතොව

එතස එකතනවට සේෙනධ වරන කද තව පටවක ඇතළත වය යත තතොරතර අධපො භොවතතයන එකතනවට සේෙනධ වරන අයර

මක පටව, සේෙදධව පට, අධසේෙනධව

කැයසත, රප, වග

ෙහ මොධය වසත(ශේවය, දෘශය, සජවනතයෝ)


ශෂයතයොන වඩයොයේවකට තෙදනන

ගරවරයො වසන තදන කද සදස තව අයවයක නරකෂණය වර, එහ ව වවධ සාරචව

හනනො ගනනො තකස සපතදස තදනන

(මක පටව, සේෙදධ පට, කැයසත, අධසේෙනධව, වග, ෙහ මොධය වසත, ...)

එම සාරචව සොවචාො වර වසතර වරනන

නයයත තගොන පේරප භොවත වර, එම තව අයවය සරකන(Save) තවොරය පළෙඳ

සොවචාො වරනන ( .html ,…තද තකස)


සේපරණ තනොවරන කද තව පටවව මකොශේයයක සසනට සපයො එය සේපරණ වරවනන

සපයන කද කසයේ අවශයතොවක සදහො තව අයවයක නරමොණය වරවනන.

(එම තව පටතේ මක පටව, අතනවත පට, අධසේෙනධව, කැයසත, වග, රප, ෙහ මොධය වසත, ... තද සයලම අාග ඇතළත වය යත ය)



සමරපණ

තව පටතවහ අනතරගත අවශයතො වසතරය

91

නපණතො මටටම 10.5 : තව පටවක තපනම තවනස කපතම සඳහො වකොස පත(style sheet) භොවත වරය



වකොස පතේ සහ ඒවොතය භොවතය තවටතයන පැහැදක වරය

වකොස පතේවක නවැරද වොරව රත සහ වවරණ භොවත වරය

වකොස පතේවක මකොාග තතෝරොගැනමට අදොළ ව වරව භොවත වරය

HTML තව පටවක තපනම වැ දයණ කරම සඳහො වකොස පතේ ඇතළත වරය

HTML තව පටවක තපනම වැ දයණ කරම සඳහො වවධ වකොස පතේ හැයසේ තයොදය


වකොස පත හනනවො දම

CSS (Cascade Style Sheet)

o වොරව රත (syntax), වවරණ

CSS වරව (selectors)

o Element, ID, Class, Group

CSS ඇතළත වරන තවොර

o තභයනතපතව, ෙොහර, තපළගත

තපනම හැයසේ ගැනවම (appearance formatting)

o පසතකය (background) (වරණය, රපය )

o පො සහ අකෂර (text and fonts)

o සේෙනධව(Links)

o කැයසත(lists)

o වග (tables)


තව පටවව ඇත නරමොණශක තොතේ වැදගතවම

CSS

CSS යන HTML වැ දයණවක ෙව



CSS භොවත වර නරමොණය වළ තව පටවක සහ CSS භොවත තනොවර නරමොණය වළ තව පටවක ගරවරයො වසන සැපයය යතය

එම තව පට හො ඒවොතය පේභව තකත සාසනදනය වර කෙොගත තතොරතර ඉදපතපත වරවනන

තව පටවව ඇත ඉදපතපත කරතමහ (සදො- සතගනනො සල ෙව, භොවතයට ඇත පහසව සහ නරමොණශක තවය) ඇත වැදගතවම සොවචාො වරනන

CSS හනනවො තදනන

CSS භොවත වර සවසන කද තව පටවව සනදරභය වසතරොතමව ව සොවචාො වරනන

HTML පමණක භොවත වර සැවස තව පට කහපයක කෙොද, ඒවො CSS භොවතතයන වැ දයණ කරමට සස වඩයොයේ තයොම වරවනන

92


අරධ වශතයන සවසො ඇත CSS පට කහපයක සපයො ද ඒවො සේපරණ වරන තකසට සපතදස තදනන

HTML මන සවස වළ පට කහපයක කෙොද, ඒවො CSS භොවතතයන වැ දයණ වරන තකසට සපතදස තදනන



සමරපණ

තව පටතවහ අනතරගත අවශයතො වසතරය

93

නපණතො මටටම 10.6 : තව පට නරමොණයට සේපොදන තමවකේ (authoring tools) භොවත වරය



තව පට සේපොදන තමවකේ තවටතයන පැහැදක වරය

තව පට සේපොදන තමවකේ භොවතතයන තව පට නරමොණය වරය


තව පට සේපොදන තමවකේ හැඳනවම


HTML සසකන භොවත තනොවර තව සේපොදන තමවකේ(සේමත සාවරධන මෘදවොාග) භොවත වර සරක තව පට නරමොණය

එම තව පට තව දරටත වැ දයණ වරවම සඳහො HTML සසකන භොවතය

තව සේපොදන තමවකේ

සදො- Dream weaver, Composer,…තදය



සදස තව සේපොදන තමවකේ භොවත වර තව පට කහපයක සවසනතන තවතස දැය තදරශනය වරනන

එතස සවසන කද තව පට, තව සේපොදන තමවකමට අදොළ HTML සේපොදව/සාසවොරව භොවත වර තවනස වරන අයර තපනවො තදනන

තව සේපොදන තමවකේ, භොවත වර තව අයවයක සවස වරවනන

එතස සවසන කද තව අයවතය වවධ තවනසවේ සද වරවනන


ගරවරයො වසන සපයන කද තව සේපොදන තමවකේ භොවතතයන තව පට කහපයක සැවසමට සස වඩයොයේ තවත සපතදස තදනන (අනතරජොක පහසවම තත නේ, මොරගගත තව සේපොදන තමවකේ භොවතයට සපතදස දය හැකය)

එම තව පට තවදරටත දයණ කරම තහෝ තවනස කරම තහෝ සඳහො HTML සසකන භොවත වරවමට සකසවනන

එම තව පට තව දරටත දයණ කරම සඳහො CSS භොවත වරවනන

එතස සොදොගනනො කද තව පට සදස තකස එකතනවට සේෙනධ වර පරණ තව අයවයක සොදවනන


තව සේපොදන තමවකේ සහ තව අතපතකස ඇතළත පපතගණව

සමරපණ

අනතරජොක පහසවම

තව පටතවහ අනතරගත වය යත අවශයතො වසතරය

94

නපණතො මටටම 10.7 : PHP සහ MySQL භොවත තවොට ගතව තව පට (dynamic web

pages) නරමොණය වරය



ගතව තව පට නරවචනය වරය

දතත පේභව නරමොණය වර දතත ඇතළත වරය

MySQLවකට / සට දතත සරැකමට/කෙොගැනමට PHP තකත නරමොණය වරය

සරක තව පොදව තතොරතර පදධතයක සාවරධනය වරය


ගතව තව පට හැඳනවම

තව පටවට PHP තකත වොවැදදම

o වචකය (variables)

o වවකප (arrays)

o පොකන වඳහ (control structures)

o ශරමත (functions)

o දතත සමදොය සේෙනධ කරේ

o දතත සමදොය සම වැය කපතම

තපෝරම

o තදොන මකොාග

පේරප ගණය (type attribute)

නොම ගණය (name attribute)

අගය ගණය(value attribute)

o පො තදොන (මර පද) (text input)

o වවකප තතරේ (radio buttons)

o සකවණ තවොටව (check box)

o තතරම (selection)

o තයොම තෙොතතේ (submit buttons)

o පේතයොරේභ තෙොතතම (reset button)

o කරරයො ගණය(action attribute)

o වධ කරමම ගණය(method attribute)

Get

Post

o <fieldset> සසකනය භොවත තවොට තපෝරම දතත වොඩය කරම

o තපෝරම දතත දතත සමදොය තළ සරැකම

දතත පේභව නරමොණය වර දතත ඇතළත කරම

MySQL දතත සමදොය සට දතත තසොයො කෙො ගැනමට PHP තකත නරමොණය කරම

තසොයො කෙොගත දතත භොවතතයන තපෝරම අගයන අනතයෝග කපතම(set)

95


ගතව තව පටවව ඇත කකෂණ

Desktop තයදේ සහ තසවොදොයව මකව පටපතවරණය (server based scripting) අතර ඇත තවනස

දතත සමදොයයවට ඇතළවම සඳහො තසවොදොයව පටපතවරණය භොෂොවව ඇත අවශයතොව

තව පටවක තළට PHP තකත අනතරගත වරවම

තව පොදව තතොරතර පදධත සාවකපය

තව පටවක හරහො තසවොදොයව පටපතවරණය භොෂොවක(PHP) භොවතො වර, දතත

මකොශේයයවට ඇතළ වම (MYSQL) අවතෙෝධය

තව අතපතකස

පටපතවරණ භොෂොව (සදො-PHP)

තසවොදොයව (සදො-Apache)

දතත සමදොය වළමනොවරණ මෘදවොාග (සදො-MYSQL)

WAMP, XAMP



ගතව තව පට කහපයක හො සකාතව තව පට කහපයක තගන තදරශනය වරවනන

ගතව හො සකාතව තව පටවක අයාග කකෂණ හනනො ගැනමට ඉය සකසවො, ඒ පළෙද

සසනතගන වමසනන (සදො- ගතව තව අයවතය දතත පේභවයක පැවත ම, … තදය)

PHP හනනවො තදනන (වධොන, වොරවරත, …තදය)

දතත පේභවයක(MYSQL) සවස වරන අයර සහ එයට MYSQL වධොන භොවතතයන දතත ඇතළත කරම තදරශනය වරනන

ඉහත දතත පේභවය මන දතත කෙො ගැනම සඳහො, සපතකන PHP තකත ඛඩයයක තව පටතේ පේභවයට අනතරගත කරම තදරශනය වරනන

එම දතත සමදොයට දතත ඇතළතවර, ගෙයො වර, ඒවො නැවත ෙැක ම සඳහො ගැළතපන PHP තකත ඛඩයයක තව පටතේ පේභවයට අනතරගත කරම තදරශනය වරනන

සරක තව පොදව තතොරතර පදධතයක නරමොණය වරවනන


MYSQL භොවතතයන දතත පේභවයක සොදවො, එයට SQL වධොන භොවතතයන දතත ඇතළත වරවනන

එම දතත සමදොයතයන දතත කෙොගැනම සඳහො, ගැළතපන PHP තකත ඛඩයයක , සොදොගනනො කද තව පටවවට ඇතළත වරවනන

එම දතත සමදොයයට දතත ඇතළත වර, ගෙයො වර, ඒවො නැවත ෙැක ම සඳහො ගැළතපන PHP තකත ඛඩයයක, සොදොගනනො කද තව පටවට ඇතළත වරවනන

එම පදධතය තදරශනය වරවනන


තසවොදොයව මෘදවොාග සහත පපතගණවයක (සදො -XAMP/WAMP/LAMP)

අනතරජොකය හො අනතරජොක සේපත පේභව(සදො - Youtube)

අවශය වරන php සහ MYSQL වධොන කැයසතවක

සමරපණ

96

නපණතො මටටම 10.8 : තව අයවයක පේසදධ වර නයතත වරය



නරමොණය වරන කද තව අයවය, පපතගණවය තළ පේසදධ වරය

නදහස තව පේසදධ කරතේ අයව(free web hosting sites) හනනො ගන

සවස වරන කද තව අයවය, නදහස තව පේසදධ කරතේ අයවයව පේසදධ වරය

තව අයවයව වොරය සොධනය තවතරහ ෙකපොන සොධව වමරශනය වරය


සථොනය පේසදධ කරම (Local Publishing)

o තව අයවය, පපතගණවය තළ පේසදධ කරම

o තව අයවය, අනතරජොකය(intranet) තළ පේසදධ කරම

තව අයවය අනතරජොකතය පේසදධ කරම

o තව තසවො සැපයේවරට (web service provider) සේෙනධ වම

o තව පට, තව තසවො දොයවයක (web server)තළ පේසදධ කරම

තව අයවයව කරරයොවොරතවයට ෙකපොන සොධව


නරමොණය වරන කද තව අයවය, සථොනය ව හො තගෝක ය ව පේසදධ කරතේ අවශයතොව

තව අයවයක සථොනය ව පේසදධ කරම සඳහො අවශයතොව

o හනනොගත අවශයතොවකට ගැළප ම

o අවශය වන තතතවයට ගැළප ම - සදො.- අතර මහණත හො තපනම නස තකස

කරරයො කරම, සහතව කරම, තව අතපතකසවකට ගැළප ම ,… තදය

අනතරජොකතය පේසදධ කරතේ කරරයොදොමය

සදො- ISP සහ Protocol තදතය අවශයතොව

තව පේසදධ කරතේ වවධ කරමම

සදො- තනොයකතය සහ මදක තගවො, සොමහව සහ එක පොරශවයවට පමණක සමො ව තව පේසදධ කරතේ කරමම

තනොයකතය තව පේසදධ කරේ අයව

අඛඩය ව සහ වයොත මෑතවට අදොළ වන තතොරතර කෙො ගැනම සඳහො, තව අයවය නයතත කරම සහ යොවතවොක න කරතේ අවශයතොව

තව අයවතය කරරයොවොපතතවයට ෙකපොන සොධව (සයගත කරතේ හො ෙොගත කරතේ

තේගය තදය තමන ම භොවතතය ඇත පහසව, තව අයවය තළ සැපතසැරතේ පහසව,

එව වර පපතශකවයන වශොක පේමොණයවට තව අයවය හො සේෙනධ වතේ හැකයොව, ...

තදය )

අලතන හනනවො තදන කෙන තව අයවවක නොමයන, තසවේ යනතේ භොවත වර වසේ

නොම තසවොදොයව (DNS) පපතගණව හො සේෙනධ කරතේ(Link) අවශයතොව

තව අයවයක අනවසර පේතේශ වනනනතගන (hackers) තරකෂො වර ගැනතේ අවශයතොව

97


තමොට සහ අන අයට නැරඹය හැක තකස, සථොනය ව හො තගෝක ය ව පේසදධ කරතේ කරරයොවකය සොවචාො කරම සදහො තව අයව කහපයක නරකෂණය වරවනන


තමො වසන නරමොණය වරන කද තව අයවතයහ අයාග වය යත අවශයතො සහ තතතවය පරකෂො කරම සඳහො එම තව අයවය සථොනය ව පේසදධ කරමට සකසවනන

තව අයවය තගෝක ය ව පේසදධ කරමට තපර, තතතව පරකෂණයක තකස සථොනය ව පේසදධ කරම සොවචාො වරනන

අනතරජොකය තළ තසවමක වර, තගෝක ය ව තව අයවයක පේසදධ කරතේ කරරයොවකය(තතේණව නමක තතෝරො ගැනම, තව අයවය සයගත කරේ තදය) තසොයො ගැනමට සකසවො එය සොවචාො වරනන

තව පේසදධ කරතේ තව අයව (මදක තගවන සහ තනොයකතය කෙො තදන) කහපයක අනතරජොකය භොවතතයන තසොයො ගැනමට සකසවනන.

ඔවන වසන තසොයො ගනනො කද කරරයොවකයට අනවලක ව, තම තව අයවය මදක තනොතගවො තව සතවොරව පහසවම කෙො තදන තව අයවයව පේසදධ වරවනන

අඛඩයව සහ ඉතො ම මෑතවට අදොළ තතොරතර කෙො ගැනම සදහො තව අයවයක නයතත සහ යොවතවොක න කරතේ අවශයතොව සොවචාො වරනන

තව අයවතය කරරයොවොරතවය සදහො අදොළ වන වරණ අවතෙෝධ වර ගැනමට සකසවො, ඒවො සොවචාො වරනන. එම අවශයතොවයන, සයගතකරතේ හො ෙොගත කරතේ තේගය,... තදය තමන ම භොවතතය ඇත පහසව, තව අයවය තළ සැපතසැරතේ පහසව, එවවර පපතශකවයන වශොක පේමොණයවට තව අයවය හො සේෙනධ වතේ හැකයොව, මතද රඳො පවත .

තව කතරෝක (web crawler) භොවතතයන වසේ නොම තසවොදොයව යොවතවොක න කරතේ අවශයතොව සොවචාො වරනන

තසවේ යනතේ පේශසථ කරතේ කරරයොවකයව(SEO) අවශයතොව සොවචාො වරනන

තව අයවය අනවසර පේතේශ කරරයොවොරනතගන තරකෂො වර ගැනතේ අවශයතොව සොවචාො වර, අපහොරව වකන (Hacker) සදව අත ත සදවමක අනතරජොක තසවමක මන තසොයො ගැනමටද සකසවනන

මරපද භොවත වර පදධතයකට ඇතළවම පොකනය සහ ගපත තකතවරන(encryption) කරරයොවකය භොවත වර අනතරගතය තරකෂො කරම සොවචාො වරනන (තවටතයන http සහ https යන නයමොවක තදරශනය වරවනන )



සසන වසන තපර සාවරධනය වරන කද තව අයවය, තනොයකතය තව පේසදධ කරතේ තව අයව භොවතතයන පේසදධ වරවනන



සමරපණ

සථොනය පේතදශ ජොක(LAN) පහසවේ

මෘදවොාග (තගොන සයගත කරම සදහො සදො-Filezilla)

98

නපණතොව 11 : සොරව දරඅවය අනතර ජොක/ සෙැඳ දරඅවය අනතරජොක (Internet of Things

- IoT) ගතේෂණය තවොට අදොළ සරක තයදේ සාවරධනය කරමට, නහත පදධතවක තැනේ ඒවව හනනො ගනය

නපණතො මටටම 11.1: නහත පදධත වක මකව තැනේ ඒවව පළෙඳ දැනම කෙො ගන



කෂදරඅ පොකව (Microcontroller) පදනේ ව සාවරධන පදධත හනනොතගන කැයසත ගත වරය

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව සාවරධන පදධතයව ඇත කකෂණ වසතර වරය

අනතරජොකය භොවත වරයන, කෂදරඅ පොකව පදනේව පදධතයක, වැ දයණ කරමට අවශය වන මෘදවොාග හනනොතගන ෙොගත වරය

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව සාවරධන පදධත තයොදො ගනයන සරක තයදේ සාවරධනය වරය o සථොනය තතකෝව ත වරනතොව අනව තතකෝව වතමෝචන යතයෝයයක (LED) දැකවම සහ

නවො දැ ම o වොමර සෂණතවතය ද වදක පාවොවක කරරයොතමව කරමට සැකැසවම o චේෙව යතරක(Read Switch) භොවතතයන තදොරක වවෘත ව තහෝ වැස තහෝ ඇතදැය

අනොවරණය වර ගැනම


කෂදරඅ පොකව පදනේ ව සාවරධන පදධත: (Arduino සහ තවනත සමොන පදධත) o හනනවොදම

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව පදධතවකට එදපත ව කෂදරඅ සවසන පදනේව පදධත o කකෂණ

පේතසම තදොනය(analog input)

අාකත තදොනය(digital input)

කෂදරඅ පොකවය (microcontroller) අාකත පේතදොනය(digital output)

ගේොහව (RX) සහ සේතපේෂවය (TX) (Recevier and Transmitter)

සනනතේදන තවතවනය (Communication port)

වදකෙක සැපයම (power supply)

o පපතගණවයට සේෙනධ වම

USB සෙැදම

සතමෝධොනත සාවරධන පපතසර(IDE) මෘදවොාග -තකත සාසවොරව (code editor),

සේපොදව (compiler), කරමමතකඛව (programmer)

o සරක කරමමතකඛ තයදේ/භොවත

LEDෙකෙයක දැකවම/නවම

තතකෝව සාතේද පේතතරෝධවයක (LDR-Light Dependent Resistor) මන

අනොවරණය වරගත සථොනය තතකෝව ත වරනතොව අනව LEDෙකෙයක දැකවම සහ නවො දැ ම

සෂණතව සාතේදවයක (Temperature sensor) මන අනොවරණය වර ගත

වොමර සෂණතවය පදනේ වරතගන, වදක පාවොවක කරරයොතමව කරම (on) සහ

කරරයො වරහත කරම (off)

චේෙව යතරක භොවතතයන තදොරක වවෘත ව තහෝ වැස තහෝ ඇත දැය අනොවරණය වර ගැනම

99


නහත පදධතයක යන තවනත වදරත යොනතේව පදධතයවට ඇතළත වරව

සොමොනයතයන කෂදරඅ පොකවයක මත පදනේ ව පදධතයක. (තභෞතව පපතගණනය physical

computing තකස හනනවන කැත )

කෂදරඅ පොකව පදනේ ව නහත පදධතවකට එදපතව කෂදරඅ සවසන පදනේ ව නහත පදධත

කෂදරඅ පොකවය - CPU, මතවය, තදොන/පේතදොන තවතවන සහ අතනවත දෘඪොාග

වොකගණව(timers), ගණව(counters), තදෝකව(oscillaters), පේතසම-අාකත පපතවරතව

(Analog-Digital Converters) ,… තදය ඇතළත තන චපයක.

නහත පදධතය

කෂදරඅ පොකවය

තභෞතව පපතගණනය

කකෂණ(පේතසම තදොනය ,අාකත තදොනය , කෂදරඅ පොකව ,අාකත පේතදොනය , ගේොහවය )

RX( සහ සේතපේෂවය )TX ( , සනනතේදන තවතවනය, වදකෙක සැපයම)


සොමොනය භොවත පපතගණවයක හො නහත පදධතයක අතර ඇත සමොන-අසමොනවේ සොවචාො වරනන (අාකත වැමරොව,ජාගම දරවථනය , පපතගණවගත තමෝටර රථය(computerized car) , …යනොද නහත පදධත සොමොනය භොවත පපතගණවයවයක සම සසඳනන)

ශෂයයන වඩයොයේ වකට තෙදනන

එක එක ශෂය වඩයොයේවකට, කෂදරඅ පොකව මත පදනේ ව සාවරධන පවරවක සපයො එම පවරතේ ඇත කකෂණ හනනො ගනනො තකස දනවනන.

එම හනනොගත කකෂණවකට අදොළ අරමණ හො වොරය වසතර වරනන

තදරශ නහත පදධතයක සහ එහ වොරය වදහො දකවනන

නහත පදධතයක ෙවට සාවරධනය වළ හැක සදස තභෞතව පදධතයක හනනොතගන සොවචාො වරනන

තයෝජත නහත පදධතය සදහො අවශය සපොාග හනනොගනනො තකස සස වඩයොයේ වකට දනවනන

තයෝජත නහත පදධතය සඳහො කරමමොනරපත ර සටහන ඇඳම සදහො ශෂය වඩයොයේවකට මොරතගෝපතදශනය සපයනන

එම රප සටහනට අනව තයෝජත නහත පදධතතය සපොාග එවකස කරම සඳහො ශෂය වඩයොයේ වකට මොරතගෝපතදශනය සපයනන

එතස එවකස වරන කද නහත පදධතය පොකනය සඳහො මෘදවොාගයක සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරයක (IDE) භොවතතයන සාවරධනය වරගැනතේ අවශයතොව සොවචාො වරනන

සදස සතමෝධොනත සාවරධන පපතසරයව අනරප තකත සාසවොරවය, සේපොදවය සහ කරමමතකඛවය භොවත වරනතන තවතස දැය තදරශනය වරනන

කෂදරඅ පොකවය තළට කරමමතකඛනය කරමට අවශය මෘදවොාගය, ගැක ේ සටහනකන තරේභ වර සැකසේ වර ගනනො අයර, සස වඩයොයේ තවත මොරතගෝපතදශනය වරනන

තේ සඳහො තතෝරො ගනනො කද පපතගණව භොෂොතේ වොරව රත (syntax) හනනවො තදනන.

ගැක ේ සටහන අනරප පේභව තකතයවට පපතවරතනය කරම සඳහො IDE භොවත වරන අයර, සස වඩයොයේවකට මොරතගෝපතදශනය සපයනන

IDE භොවතතයන පේභව තකතය යනතේ තකතයවට සේපොදනය වර, කෂදරඅ පොකවය තළට කරමමතකඛනය කරම සඳහො ශෂය වඩයොයේවකට මොරතගෝපතදශනය සපයනන

එම නහත පදධතය වදක සැපයමවට සේෙනධ වර එහ කරරයොයොරතවය නරකෂණය කරම සඳහො ශෂය වඩයොයවකට මොරතගෝපතදශනය සපයනන (කසයේ තදොනයවට අදොළ

100

පේතදොනයන සද වනවො දැය නරකෂණය වර, අවශය කරරයොවොරතවය කෙොතදනවො දැය පරකෂො වර ෙකනන)

පහත සඳහන නහත පදධත සැකසේ වර, තකතනය වර, තගොයනාවන තකස සස-වඩයොයේ වකට දනවනන

o LEDෙකෙයක දැකවම සහ නවම

o තතකෝව සාතේද පේතතරෝධවයක(LDR-Light Dependent Resistor) මගන

අනොවරණය වරගත සථොනය තතකෝව ත වරනතොව අනව LEDෙකෙයක දැකවම සහ නවො දැ ම

o සෂණතව සාතේදවයක (Temperature sensor) මන අනොවරණය වර ගත වොමර

සෂණතවය පදනේ වරතගන, වදක පාවොවක කරරයොතමව කරම (on) සහ

කරරයොවරහත කරම (off)

o චේෙව යතරක භොවතතයන තදොරක වවෘත ව තහෝ වැස තහෝ ඇතදැය අනොවරණය වර ගැනම


නහත පදධතයක නරමොණය වළ හැක අවසථොවක සස වඩයොයේවකට කෙො තදනන

ඔවන ඉතගන ගත පයවර අනව, එම නහත පදධතය සවස වරවනන

සාවරධනය වරන කද නහත පදධතවක පේදරශනයක පනත වොමරය තළ සාවධොනය වරවනන

නහත පදධත තදරශනය වරන තකස ශෂය වඩයොයේවකට දනවනන


වවෘත මකොශේ වදරත තේදවොව - කෂදරඅ පොකව මත පදනේ ව සාවරධන පවර

(Arduino, Micro:bit, Raspberry pi)

තදොන/පේතදොන සපොාග(සදො- තදොනය සඳහො LDR, පේතදොනය සඳහො LED)

පයතන මෘදවොාග අයාග පපතගණවයක (සතමෝධොනත සාවරධන පපතසර)

අනතරජොක සේෙනධතොව

සමරපණ

101

නපණතො මටටම 11.2: සොරව දරඅවය අනතරජොකය (Internet of Things) පළෙඳ ව ගතේෂණය තවොට සරක තයදේ සොදය

වොකය : වොකචතේද 07ය


සොරව දරඅවය අනතරජොකය (Internet of Things) නරවචනය වරය එදතනදො ජවතය සහර(smart) වර ගැනම සඳහො සොරව දරඅවය අනතරජොකතය

අවශයතොව හනනො ගනය සොරව දරඅවය අනතරජොකතය වවධ තයදේ සොවචාො වරය

සොරව දරඅවය අනතරජොකය තවතරහ ෙකපොන තොකෂණ හනනො ගනය සොරව දරඅවය අනතරජොකතය තයදමක නරමොණය තවොට කරරයොතමව කරම මන

අනතරජොකය හරහො සපවරණයක දරසථ ව පොකනය වරය සදො- අනතරජොකය හරහො LED ෙකෙයක දැකවම/නවම

සමොජය සහ තරකෂණ තදනව සදහො, හනනොගත සොරව දරඅවය අනතරජොක මකව පදධත භොවත වරය


● සොරව දරඅවය අනතරජොකය (Internet of Things(IoT)) හැඳනවම

o නරවචනය

o අවශයතො

o IoT තයදේ

o සෙක තොකෂණය (enabling technologies)

● දරසථ ව පොකනය වළ හැක සපවරණයක තගොයනැමට අවශය සරක IoT තයදම


අප ජවතය අනතරගත වනතය, සවයාකරරය ව අනතරකරරයොවොර සහර පදධතවක අයාග

IoT තයදේ සහත “සහර තකෝවයව(Smart World)” ෙව

IoT යන අනතරජොකය හරහො එකතනව සනනතේදනය වළ හැක ව එකතනව

අනතරකරරයොවොර නහත පදධත ජොකයක.

නවන තකෝවතය අනතරජොකය තළ, IoTවක(සොරව දරඅවය අනතරජොකතය) අවශයතොව වනතන අනතරජොකයට සේෙනධ දරඅවය එකතනවට සේෙනධ වරයන අතනවත දරඅවය කරරයො වරවම ෙව

සදො- සහර ශතවරණයව දරඅවය ඇණවේ සමොවට වයො අය ව වට, එම දරඅවය, අනතරජොකය

හරහො සවයාකරරය ව සපපත තවළදසැකකන ඇණවේ කරතමන තගනවො ගැනම

IoT සපතයෝග වරගත වට ජවතය පහස හො සැපවත වළ හැකතක තවතස දැය අවතෙෝධය

සදො-රොජවොරය නමව නවසට පැයතණන වට රොතේ වෑම තේක සඳහො ශතවරණතය කසයේ තහොරයක තනොමැතනේ සවයාකරරයව පටසො තගදරට තගනවො ගැනම

වමන තභෞතව පදධතයක සදහො වවද IoT පදධතයක සෑදය හැක ෙව

සදො - සහර නවොස (Smart Homes), සහර නගර (Smart cities), සහර ගමනොගමනය

(smart transport), සහර තසෞඛයය (smart health),..තදය

ඉතො ශඝරවේතයන ඉහළ යන, වයො තකස සොදන කද ඉතකකතොොනව සපොාග සහ තේගවත සහ වශොක පේමොණයනතගන දතත හවමොර වරගත හැක සනනතේදන ජොක

සදො- නැතනෝ තොකෂණය(Nano technology), සාතේදව තොකෂණය (sensor technology),

ජොකවරණ තොකෂණය (network technology),… තදය

102

සොරව දරඅවය අනතරජොකය (IOT) සොදො ඇත මකව සපොාග හනනො ගැනම

එම සපොාග නේ,

o තදොන සපොාග (සාතේදව)

o සනනතේදන මොරගය (අනතරජොකය)

o සැවසේ ඒවවය (කෂදරඅ පොකව)

o පේතදොන සපොාග (ඇකචතේටරය) ,…තදය.

සාතේදව යන තදොන හනනො ගැනම සඳහො ව සපොාගයක (පපතසරතය පවතන තතතව

තවනසවේ අනොවරණය කරමට)

සනනතේදන මොරගයක(Channel) යන එකතනව අනතර කරරයොවොපතතව සපොාග/පදධතය

අතර කසයේ සනනතේදන සේෙනධයක ඇත කරමට භොවත වරන මොධයයක

සැවසේ ඒවවය යන තදොනයන සහ කසයේ තපර නශචය වරන කද නතයක හො එම

ඇකචතේටර ධොවවවකට අනරප ව ත රණයන කෙොතදන සපවරණයක

ඇකචතේටරය යන පේතදොනයන නපදවමට වන සපොාගයක (පපතසරතය පවතන තතව

තවනසවේ)

සොරව දරඅවය අනතරජොකතය වන සමොජ සහ තරකෂව පේතවපොව


"සහර තකෝවය"යන සාවකපය සහ එයට අදොළ සදොහරණ කහපයක සොවචාො වරනන

සහර පදධතවක ඇත වොස(සවපහසව,වොරයකෂමතොව,...යනොදය) සොවචාො වරනන

සසන වඩයොයේවකට තෙදො, එම වඩයොයේවකට අනතරජොකතය තසවම මන සහර පදධතයක තසොයො තගන, එය පනතයට ඉදපතපත වරවමට සකසවනන

එතස තසොයොගනනො කද සහර පදධතතය තදොන, සැවසේ නතය(processing rule) හො එයට අදොළ පේතදොනය අවතෙෝධ වර ගැනමට සකසවනන

IoT පදධතවක භොවත වන තොකෂණතේදයන සොවචාො වර, සස වඩයොයේ වසන තසොයොගනනො කද සහර පදධතතය වන සවතශෂ තොකෂණතේදයන හනනො ගනනො තකස සපතදස ද එය වමසනන

සරක IoT තයදමක සඳහො සදොහරණ සපයො, එම සහර පදධතය සැකසේ වර කරරයොතමත කරමට සපතදස තදනන සදො- අනතරජොකය හරහො වදක පහනක දැකවම තහෝ නවම

සොරව දරඅවය අනතරජොකතය වන සමොජ සහ තරකෂව පේතවපොව සොවචාො වරනන

[සමොජ තවන කරේ, ෙකය තනොකත පේතේශයන/ සොරව දරඅවය අනතරජොකතය පොකව

සපොාග, තපෞදගකව නවත(issues) ]


IoT තයදමක තකස නරමොණය වළ හැක කසයේ පදධතයක සස වඩයොයමට කෙො තදනන.

ඔවන ඉතගන ගත කරමමතේදය අනව එම නහත පදධතය සෑදවමට සකසවනන

පනත වොමරය තළ, සාවරධනය වක IoT තයදේ පේදරශනයක සාවධොනය වරවනන

එම පේදරශනතය ද, වඩයොයේ වසන සවසන කද IoT තයදම පේදරශනය කරමට සකසවො ඒ පළෙඳ ව වමසනන

103


වවෘත මකොශේ වදරත තේදවොව - කෂදරඅ පොකව මත පදනේ ව සාවරධන පවර

(Arduino, Micro:bit, Raspberry pi)

තදොන/පේතදොන සපොාග(සදො- තදොනය සඳහො තව අතපතකස , පේතදොනය සඳහො LED)

සදස මෘදවොාග අයාග පපතගණවයක(සතමෝධොනත සාවරධන පපතසර)

තදොන/පේතදොන සපොාග(සදො- තදොනය සඳහො LDR, පේතදොනය සඳහො LED)

පයතන මෘදවොාග අයාග පපතගණවයක (සතමෝධොනත සාවරධන පපතසර)

අනතරජොක සේෙනධතොව

සමරපණ

104

නපණතොව 12 : තරගවොර තවළඳපළට සහ වයොපොපතව සාවධොනවකට, තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය තයදය හැක අයර ගතේෂණය වරය

නපණතො මටටම 12.1 : තවළඳ තකෝවය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භලයවොව ගතේෂණය වරය



අාකත තරකාවය නරවචනය වරය

අාකත තරකාවතය නව වොණජය කරමම කැයසත ගත වර පැහැදක වරය

සෘජ සොේපේදොයව තවළඳ සාවධොන, මොරගගත තවළඳ සාවධොන හො ඉහත කරමම තදව ම භොවත තනොවන සාවධොන සාවකපයන හනනො ගන

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය හො වයොපොර කරරයොවොරවේ අතර සේෙනධය වසතර වරය


අාකත තරකාවය(digital economy)

o අාකත තරකාවතය නව වොණජය කරමම

පේත-තවනතදස කරම (reverse auction)

වඩයොයේ තකස යක ද ගැනම

ඉ-තවළඳ තපොළ(e-market place)

Pure brick, brick සහ click, සහ pure click සාවධොන

වයොපොර කරරයොවොරතවය සහ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භලයවොව

o ගණේවරණය හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o මොනව සේපත හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o නෂපොදනය හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o අතකවවරණය හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o සැපයේ දොම වළමනොවරණය (supply chain management) හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o වයොපොර සනනතේදනය හො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය

o තරකෂත තගවේ යොනතේණ

තගවේ වොහකතදොර (payment gateways)

තරකෂත ණය පත (credit cards) තගවේ

තතවන පොරශව පදධත (Paypal යනොදය)

යොනතේණ o දතත ගපතතකතනය

(encryption)

o කෂදරඅ ණය තගවේ (bit coin තදය )

ඉ-වොණජයතය ඇත තරජනය සහ අවසථො

o තපෞදගකවතවය (privacy)

නෂපොදන වොණජයවරණය (product commercialization)

105


වයොපොපතව තකෝවතය , තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය භොවත කරම මන රටව තරකාවය සාවරධනය වළ හැක ෙව

අාකත තරකාවතය නව වයොපොපතව කරමම

තවළද තකෝවය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය කරරයොවොපතතවය සහ භලයවොව

ඉ-වොණජයතය අවසථො සහ තරජන

අාකත තරකාවය

පේත-තවනතදස කරම, වඩයොයේ තකස යක ද ගැනම, ඉ-තවළඳතපොළ

අාකත තරකාවතය වයොපොපතව සාවධොන වරග (සදො- Pure bricks, brick and click, pure

click)

තරකෂොව,තපෞදගකවතවය, නෂපොදන වොණජයවරණය


වයොපොර සහ ඒවොයන තරකාවයට ඇත දොයවතවය සොවචාො වරනන

සසන වඩයොයේවකට තෙදො, මොරගගත සහ මොරගඅපගත වයොපොර අවසථො තදවක සපයො, සස වඩයොයේ සදහො ඒවො සැසඳමට සහ තවනස දැකවමට සකසවනන

සස වඩයොයේ තසොයොගත දෑ ඉදපතපත වරවනන

සොේපේදොයව වයොපොපතව කරරයොවකයට ඉ-වොණජයය වසනේ හනනවො ද සොවචාො වරනන සදස සදොහරණ සමන, රටව තරකාවතය දයණවට ඉ-වොණජයය දොයව වරගනතන

තවතස දැය සොවචාො වරනන

අාකත තරකාවතය වන වවධ වරගවක තවළඳ සාවධොන සදොරණයන සහත ව සොවචාො වරනන

අනතරජොකතයන තසවම මන තහෝ තවනත කරමම භොවතතයන තහෝ වයොපොපතව කරරයොවොපතතවය සඳහො තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය වොරයභොරය (ජාගම ෙැාවමය වටයත, ජාගම තගවේ, ATM, පේතේශපත තවන කරේ, දවදය හම (channeling),…යනොද) හනනො ගැනමට සකසවො සස වඩයොයේවකන වමසනන

වළ හැක තරකෂත තගවේ යොනතේණ (credit card,pay pal,debet card,…තදය) ඇගයමට කකවරයන සොවචාො වරනන

ඉ-වොණජයතය ඇත තරජන හො අවසථො පළෙඳ ව සස වඩයොයේවකට වරණ තසොයො ගැනමට සකසවො, ඔවන තසොයොගත දෑ ඉදපතපත කරමට අවසථොව කෙො තදනන

සස වඩයොයේ වසන ඉදපතපත වරන කද දෑ සොවචාො වරනන


සසන වසන ඉදපතපත වරන කද වරණ සයකක සොරොාශගත වර පැවරමක තකස කඛත ව කෙොදමට සකසවනන



සමරපණ

ව තයෝ පට

106

නපණතො මටටම 12.2: තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය සහ වයොපොපතව තමතහයේ අතර ඇත සේෙනධතොව වශතකෂණය වරය


ඉතගනේ ලක :

ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොර අතර තවනස හනනො ගන

ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොරවක වෂය පථ වශතකෂණය වරය

ඉ - වයොපොර ගනතදන වරග තවොර කැයසත ගත වර සාකෂපත ව පැහැදක වරය

ඉ - වයොපොර ගනතදනවක වොස හො අවොස පැහැදක වරය


ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොර

o ඉ-වොණජයය හො ඉ - වයොපොරවක වෂය පථ

o ඉ - වයොපොරවක ගනතදන වරග

B2B, B2C, C2C, C2B, B2E, G2C

ඉ - වයොපොරය

o අතථය තවළඳ පේදරශනොගොර (virtual store fronts)

o තතොරතර තැරැවරතවෝ o මොරගගත තවළඳතපොළ

o අනතරගත සපයනතනෝ o මොරගගත තසවො සැපයේවර

o දවොර (portals)

o අතථය පේජොව (virtual community)

ඉ - වයොපොර ගනතදනවක වොස හො අවොස


ඉ-වයොපොර සහ වොණජයය සහ ඒවොතය වෂය පථ සැසඳම සහ තවනස තපනවොදම

ඉ-වයොපොරවක ගනතදන වරග (B2B, B2C, C2C, C2B, B2E, G2C)

අවොස හනනො ගනයන, රටව තරකාවයට ඉ-වයොපොර සහ ඉ-වොණජයය දොයවතවය අවතෙෝධ

වරවම

ඉ-වොණජයතය නව පේවණතො

ඉ-වයොපොර , ඉ-වොණජය


සසන වඩයොයේවකට තෙදො, ඉ-වොණජය සහ ඉ-වයොපොර සඳහො වන අවසථොවන සපයො ඒවො සාසනදනය වර තවනස තසවමට සකසවනන

සස වඩයොයේ තසොයොගත දෑ ඉදපතපත කරමට ඔවනට ඉය සකසවනන

ඉ-වයොපොර සහ ඉ-වොණජය අතර තවනසවේ සහ ඒවොතය වෂය පථය පළෙඳ ව ඔවන

ඉදපතපත කරමට තසොයොගත වරණ සොවචාො වරනන

ඉ- වයොපොරවක ගනතදන වරග හනනො තගන සදොහරණ සමන සොවචාො වරනන

සස වඩයොයේවකට ඉ-වයොපොරවක වොස සහ අවොස ඇගයමට සකසවො, ඔවන තසොයොගත දෑ ඉදපතපත වරවනන

සාඛයොතකඛන හො සදොහරණ සමන ඉ-වොණජයතය නව පේවණතො සොවචාො වරනන


107

සසන ඉදපතපත වළ වරණ සයකක සොරොාශගත වර පැවරමක තකස කඛත ව කෙොදමට සකසවනන



සමරපණ


108

නපණතො මටටම 12.3: පොපතතභෝගවයොට වැ දයණ වළ නෂපොදන හො තසවොවන නපදවම හො තෙදො හැරම පණස තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය දොයව වන තවොරය වශතකෂණය වරය



ඉ- අතකවවරණය නරවචනය වරය

ඉ- අතකවවරණතය ද තතොරතර තොකෂණතය භලයවොව හනනො ගන

පොපතතභෝගවයොතග අවශයතොව අනව, ඔහට තතතවතයන ඉහළ නෂපොදනයක තහෝ තසවොවක තහෝ කෙො දම සඳහො දතත සමදොයය හො සේෙනධ අතකවවරණය තයොදො ගනනො තවොරය ගතේෂණය වරය

තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය මන තවළඳොතේ තරගවොර වොස දනො ගනනො තවොරය තසොයො ෙකය


ඉ- අතකවවරණය

o අතකවවරණතය සාවකප

o අතකවවරණය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භොවතය

- තව පේචොරණය

අතකවවරණය හො ෙැඳ දතත සමදොයතයෝ

o වෘතේම ෙදධ තමවකේ (AI tools) හො තොකෂණය භොවතතයන පොපතතභෝගව හැසරේ රටොව පළෙඳ ව අනොවැක පළ කරම

o තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණය මන තරගවොර වොස දනො ගැනම

ජාගම අතකවවරණය (mobile marketing)


අතකවවරණතය ද, වොරයකෂම ව පොපතතභෝගවයනට භොඩය හො තසවො සැපයමට තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය දොයවතවය

ඉ-අතකවවරණ සාවකපය

අතකවවරණය තළ තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය භොවත

අතකවවරණතය ද ඉතකකතොොනව දතත සමදොයයව දොයවතවය

ජාගම අතකවවරණතය වන ගැටල සහ වොස


අතකවවරණ සාවකප සොවචාො වරනන


අතකවවරණතය ද, තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය දොයවතවය හනනො ගැනමට සසනට පවසො ඔවන තසොයොගත තතොරතර ඉදපතපත වරවනන

සස වඩයොයේ වසන ඉදපතපත වළ දෑ සොවචාො වරනන

අනතරජොක තසවේ මන, අතකවවරණතයද ඉතකකතොොනව දතත සමදොයව දොයවතවය සස වඩයොයේ වකට වමරශනය කරමට සකසවො ඔවන තසොයොගත තතොරතර ඉදපතපත වරවනන

සස වඩයොයේ ඉදපතපත වළ දෑ සොවචාො වරනන

ජාගම අතකවවරණ සාවකපය වසතර වර සොවචාො වරනන

109

ජාගම අතකවවරණතය තමතහවර හනනො ගැනමට සස වඩයොයේ තයොම වර, ඔවන තසොයොගත දෑ ඉදපතපත වරවනන

සස වඩයොයේ වසන ඉදපතපත වළ දෑ සොවචාො වරනන


සසන වසන ඉදපතපත වරන කද වරණ සයකක සොරොාශගත වර පැවරමක තකස කඛත ව කෙොදමට සකසවනන



සමරපණ


110

නපණතොව 13 : තතොරතර හො සනනතේදන තොකෂණතය නව නැඹරව හො අනොගත දශොනත ගතේෂණය වරය

නපණතො මටටම 13.1 : පපතගණනතය නව නැඹරව හො අනොගත දශොනත ගතේෂණය වරය



ෙදධමත සහ හැේෙර පපතගණනය අරථ දකවය

වෘතේම ෙදධය පැහැදක වරය යනස - යනතේ සහසේෙනධතොව අගය වරය


ෙදධමත සහ චතතතේග පපතගණනය (intelligent and immotional computing)

වෘතේම ෙදධය (Artificial Intelligence)

යනස - යනතේ සහ සේෙනධතොව (man-machine coexistence)

යනතේ - යනතේ සහ සහපැවැතම (machine-machine coexistence)


වවධ එදතනදො කරරයොවොරවේවකට පපතගණව වසන ෙදධමත ව වෘතේම ව දොයව වය හැක තවොරය

යනස - යනතේ සහ සේෙනධතො හො යනතේ - යනතේ සහ සහපැවැතතේ අවශයතොවන සඳහො වෘතේම ෙදධය භොවත වරගනනො අනතරකරරයොවොර තයදේ පළෙද අවතෙෝධය

ෙදධමත සහ චතතතේග පපතගණනය ,වෘතේම ෙදධය ,යනස - යනතේ සහ සේෙනධතො සහ යනතේ - යනතේ සහපැවැතම


ෙදධමත සහ චතතතේග පපතගණනතය සාවකපය වසතර වර සොවචාො වරනන

ව තයෝ පටයක තපනවතමන වෘතේම ෙදධතය භොවතයනතග සදොහරණ තදරශනය වරවනන

සසන වඩයොයේ වර, අනතරජොක තසවතමන වෘතේම ෙදධතය භොවතයන හනනො ගනනො තකස දනවනන

යනස - යනතේ සහසේෙනධතො හො යනතේ - යනතේ සහපැවැතම වසතර වර සොවචාො වරනන

ව තයෝ පට භොවතතයන, කසයේ යනස - යනතේ සහ සේෙනධතො හො යනතේ - යනතේ සහපැවැතම තදරශනය වරවනන



සස වඩයොයේ සදහො වෘතේම ෙදධය සේෙනධ සමරපණයක සවසවො එය පනතයට ඉදපතපත කරමට සකසවනන



සමරපණ


111

නපණතො මටටම 13.2 : නතයෝජත තොකෂණතය මකධරම හො තයදවේ ගතේශණය වරය



මෘදවොාග නතයෝජත තවටතයන පැහැදක වර එහ ගත කකෂණ වසතර වරය

ෙහ-නතයෝජත පදධත තවටතයන පැහැදක වර ඒවොතය ගත කකෂණ තවටතයන දකවය

නතයෝජත පදධතවක තයදේ හනනො ගන අනතරගතය :

මෘදවොාග වොරව (software agents)

ෙහ වොරව පදධත (multi agent systems)

නතයෝජත පදධතවක තයදවේ


මෘදවොාග වොරව - සවතශෂ පපතසරයව සවොයතත සහ අඛඩය තවත එක කරමමතකඛ කරරයොවක තහෝ පපතශකවයන සදහො කරරයො වරනතනව තකස කරරයොතේ තයදතවන මෘදවොාගයක.

ෙහ වොරව පදධත - සවතශෂ පපතසරයව, ෙහවධ අනතරකරරයොවොර වොරව පදධත න සමන සොදන කද පපතගණවගත පදධතයක.


මෘදවොාග වොරව සහ ෙහ වොරව පදධතවක සාවකප වසතර වර සොවචාො වරනන

ව තයෝ පට තපනවතමන, මෘදවොාග වොරව සහ ෙහ වොරව පදධතවක සදොහරණයන තදරශනය වරනන

සසන වනයොයේ වර, එම සස වඩයොයේ සදහො කසයේ වොරව පදධතවක තයදේ හනනොතගන ඒවො ඉදපතපත කරමට සකසවනන

සසන වඩයොයේ වසන ඉදපතපත වරන කද දෑ සොවචාො වරනන



සස වඩයොයේ සදහො, මෘදවොාග වොරව සහ ෙහ වොරව පදධතයනතග තයදේ ඇතළත සමරපණයක සවසවො එය පනතයට ඉදපතපත කරමට සකසවනන



සමරපණ


112

නපණතො මටටම 13.3 : දැනට පවතන පපතගණන මොදක වශතකෂණය වර නව මොදක තයෝජනො වරය


ඉතගනේ පක : ● තවොන නයමොන පපතගණවතයන ඔ ෙට තොකෂණ පතරෝවථනය වරය

අනතරගතය : ● තවොන නයමොන පපතගණවතයන ඔ ෙට

● පේවෘත තපේපතත පපතගණනය/ පේවෘත අනතපේපතත පපතගණනය (nature inspired computing)

● දජව තපේපතත පපතගණනය/ දජව අනතපේපතත පපතගණනය (bio-inspired computing)

● කතවොනටේ පපතගණනතය මකධරම (fundamentals of Quantum computing)

● තයදේ


පේවෘත අනතපේපතත පපතගණනය

දජව තපේපතත පපතගණනය

කතවොනටේ පපතගණන තයදේ


තවොන නයමොන පපතගණවතයන ඔ ෙට ගය සාවකප, පේවෘත තපේපතත පපතගණනය, දජව

තපේපතත පපතගණනය, කතවොනටේ පපතගණනතය මකධරම වසතර වර සොවචාො වරනන

සසන වඩයොයේ වර ඉහත එක එක සාවකපයන වඩයොයේවකට පවරො, එය පනතයට

ඉදපතපත වරවනන

සසන වඩයොයේ වසන ඉහත ඉදපතපත වරන කද දෑ සොවචාො වරනන


සසන වසන ඉදපතපත වරන කද වරණ සයකක සොරොාශගත වර පැවරමක තකස කඛතව

කෙොදමට සකසවනන



සමරපණ


113

නපණතොව 14 : වයොපෘතයක තකස සරක තතොරතර පදධතයක නරමොණය තවොට කරරයොතමව වරය

නපණතො මටටම 14.1 : තතොරතර පදධතයක නරමොණය කරතේ වයොපෘතයක තමතහයවය

නපණතො මටටම 14.2 : තතොරතර පදධතය කරරයොතමව තවොට පේදරශනය වරය



වයොපෘතවක අවශයතොව සහ ඒවොතය කකෂණ සදොහරණ ඇසපතන හනනො ගන

වයොපෘතයව පොරශවවරවනතග භලයවොව හනනො ගන

වයොපෘතයක සැකසේ කරතේ පදනේ හනනො ගන

වයොපෘතයක තකස සද වළ හැක කසයේ පේතයෝගව අවශයතොවයක හනනො ගන

වයොපෘත තයෝජනොවක පළතයළ වරය

එම තයෝජනොව ඉදපතපත වරය

වයොපෘතය සාවධොනය වරය SDLC පයවර මත පදනේ ව වයොපෘතය කරරයොතමව වරය

එම SDLC හ එක එක අදයර ගරවරයො වසන ඇගයමට කක කරතමන අනතර ව, කැෙණ පේතලක තකඛනගත වර භොරතදය

අවසන වයොපෘතය ඉදපතපත වරයන එම පදධතය පනතතය පේදරශනය වරය අනතරගතය :

වයොපෘත සඳහො සදොහරණ

පොරශවවරතවෝ o පහත වන පොරශවවරවනතග වගකේ හො භලයවොව

තජයෂ වළමනොවොරතවය

පොපතතභෝගවතයෝ/තසවොකොභහ

පපතශකවතයෝ වයොපෘත වළමනොවරතවෝ වඩයොයේ වශතකෂවයන ස කෂවතයෝ සැපයේවරතවෝ

වයොපෘත සැකසම o වයොපෘතතය පයවර o වයොපෘතතය එක එක පයවරවක ද සද කරමට නයයත කරරයොවොරවේ o සෑම කරරයොවොරවමව ම තරේභව දනය සහ අවසොන දනය o පරොයතතතො/අතනයෝනය සේෙනධවේ o එක එක කරරයොවොරවේ සඳහො අවශය සේපත o ඉතො වැදගත සදධ සහත දන o සැකැසම තවතරහ සද වය හැක අවදොනේ සහ එම අවදොනේ අවම වළ හැක තවොරය o ගොනට සටහන(Gantt charts)

වයොපෘතයක සඳහො සරක පේොතයෝගව අවශයතොවක හනනො ගැනම

114

වයොපෘත තයොජනොව o තයෝජනොව පළතයළ කරම o අනමත වරවො ගැනම

වයොපෘත සාවධොනය o වයොපෘතය සඳහො අදොළ තකඛන ගෙයො කරම(වයොපෘත තෆෝකයරය ) o සදවය හැක අනතරවකන එම තකඛන තරකෂො කරම o පොරශවවරවන සම සනනතේදනය o පේගතය වොරතො කරම o පේගත සමොතකෝචනය

වයොපෘතයව පයවර o මකව වමරශනය o ශවයතො අධයයනය o අවශයතො වශතකෂණය o සැකසේ කරම o තකතනය/කරමමතකඛනය කරම o පදධත පරකෂොව o තකඛනගත කරම

වයොපෘතය ඉදපතපත කපතම සහ එය වදහො දැකවම


වයොපෘතතය සවභොවය සහ අරමණ

පොරශවවරතවෝ (පපතශකවයන, සාවරධනවරවන, වළමනොවරවන,… තදහ) සහ ඔවනතග භලයවො

වයොපෘතය කරරයොවට නැාවම මගන, වයොපෘතය හනනො ගැනතේ පටන අවසොනය දකවො පයවර, සැකසේ වළ යත ෙව

පදධතය සැකසේ කරම සහ සාවරධනය කරමට තපර අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය ,තයෝජනොවක ඉදපතපත කරතේ අවශයතොව

වයොපෘත වළමනොවරණතය සෑම පයවරවම ඇත වැදගතවම හො පරමොරථය අවතෙෝධය

වයොපෘතයව අතදැකේ: ගැටලව/අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය, අවශයතො රැස කරම හො අවශයතො වශතකෂණය, පදධත සැකසම, පදධත සාවරධනය, පරකෂො කරම සහ තතතව සහතව කරම, කරරයොතමව කරම (තදරශනය)

ගැටලව/අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය, අවශයතො රැස කරම හො අවශයතො වශතකෂණය, පදධත සැකසම, පදධත සාවරධනය, පරකෂො කරම සහ තතතව සහතව කරම, කරරයොතමව කරම


වයොපෘතතය සවභොවය සහ අරමණ පළෙඳ ව සොවචාො වරනන (වොකචතේද 1)

පොරශවවරවනතග (පපතශකවයන, සාවරධනවරවන, වළමනොවරවන,… තදනතග) භලයවො සහ එක එක පොරශවවරවනතග සොමහව පේයතනය හරහො වයොපෘතයක සොරථව වර ගැනම පළෙඳව සොවචාො වරනන (වොකචතේද 2)

වයොපෘතතය පයවර පළෙඳ ව වසතර වර සහ සොවචාො වරනන: ගැටලව/අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය, අවශයතො රැස කරම හො අවශයතො වශතකෂණය, පදධත සැකසම, පදධත සාවරධනය, පරකෂො කරම සහ තතතව සහතව කරම, කරරයොතමව කරම (තදරශනය) (වොකචතේද 2)

සසනතග සදොහරණ සොවචාො කරතමන, සදස වයොපෘත මොතෘවොවක තසොයො ගනතන තවතසදැය සසනට සපතදස තදනන

පහත සඳහන එක එක පයවර අනව තතෝරොගත මොතෘවොව යටතත වයොපෘතය සද වරවනන: ගැටලව/අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය, අවශයතො රැස කරම හො අවශයතො

115

වශතකෂණය, පදධත සැකසම, පදධත සාවරධනය, පරකෂො කරම සහ තතතව සහතව කරම, කරරයොතමව කරම

වයොපෘතතය තවෘත සහ වොරතො තවෘත හනනවො තදනන

තයෝජනොව: මොතෘවොව, ගැටලව/අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය (වභවය වසනේ සහ තහොඳ ම වසනම), වසනේ වසතර

වොරතොව: මොතෘවොව, වසනතේ සාකෂපතය, පදධත වශතකෂණය, පදධත සැකසේ, තවට තකත ඛඩයයන සම පදධත සාඝරවටවතය වසතරය, පරකෂණ දතත සහ අනරප නමැවම

තම වයොපෘතය සමරපණ වදො ඇසපතන සහ සොරොාශගත වරන කද වොරතොවක(පට 4 - 6) ඇසපතන පළතයළ වරවනන

තම වයොපෘතය ඉදපතපත වරවනන


සසනට වයොපෘත තයෝජනො කහපයක ඉදපතපත කරමට සකසවො, ඔවනට සදස වයොපෘත මොතෘවොවක තසොයො ගැනමට සකසවනන

සසන තම වයොපෘත තයෝජනොව තයොම වර, එය පනතයට සහ මඩයකයවට තවටතයන ඉදපතපත වළ යත ය.( ඒ සඳහො තම පොසතක, ICT ගරවරයො සම තවනත ගරවරන එකතවතනවතග තහෝ තදතදතනවතග සහතයෝගය සසනට කෙො ගත හැක ය)

පහත සඳහන එක එක පයවර අනව තතෝරොගත මොතෘවොව සඳහො වයොපෘත සද කරමට සකසවනන: ගැටලව/අවශයතොව හනනො ගැනම, ශවයතො අධයයනය, අවශයතො රැස කරම හො අවශයතො වශතකෂණය, පදධත සැකසම, පදධත සාවරධනය, පරකෂො කරම සහ තතතව සහතව කරම, කරරයොතමව කරම

පනතය සහ මඩයකය ඉදපතතය, තම වයොපෘතය සමරපණ වදො ඇසපතන ඉදපතපත වරවමට සකසවනන (ඒ සඳහො තම පොසතක, ICT ගරවරයො සම තවනත ගරවරන එකතවතනවතග තහෝ තදතදතනවතග සහතයෝගය සසනට කෙො ගත හැක ය)

තම වයොපෘතතය සොරොාශගත වරන කද වොරතොවක (පට 4 - 6) ගරවරයො තවත කෙොදමට සකසවනන


පපතගණව

ෙහමොධය පේකතෂපවය (Multi media projector)

අවශය මෘදවොාග

නයැද වයොපෘත, වයොපෘත තයෝජනො, වයොපෘත වොරතො

සමරපණ

English-Sinhala-Tamil Glossary

116

No English Sinhala Tamil

1. abstract model වයකත තවෘතය fUj;jpay; khjpup

2. acceptance testing පේතගේහණ පරකෂොව Vw;Gr; Nrhjid

3. access privilege පේතේශවතේ වරපේසොදය mZfy; cupik

4. agile model සචකය තවෘතය RWRWg;G khjpup

5. alternate key වවකප යතර khw;Wr; rhtp

6. American Standard

Code for Information

Interchange (ASCII)

තතොරතර හවමොරව සඳහො ව ඇමපතවොන සේමත තකතය

jfty; ,ilkhw;Wf;fhd mnkupf;f epak tpjpf;Nfhit

7. amplitude වසතොරය tPr;rk;

8. amplitude modulation වසතොර මරානොව tPr;rg; gz;Ngw;wk;

9. analog පේතසම xg;Gik

10. anchor රැඳවම epiy epWj;jp

11. application layer අනපේතයෝග සථරය gpuNahf mLf;F

12. architecture නරයතය fl;likg;G

13. arithmetic and logical

unit (ALU)

අාව ගණත හො තොරකව ඒවවය

vz;fzpj kw;Wk; ju;f;f myF

14. array අරොව mzp

15. artificial intelligence වෘතම ෙදධය nraw;if Ez;zwpT

16. Affective computing ෙදධමත සහ චතතතේග පපතගණනය

Ez;zwpT czu;jpwd;kpf;f fzpj;jy;

17. associative law සාඝරවටන නයොය $l;L tpjp

18. attenuation වැහැරම/හොයනය neha;ik

19. attribute සපකැකය /ගණය/ සපකකෂණය gz;Gfs;

20. authoring tool සේපොදන තමවකම gilg;ghf;ff; fUtp

21. Automated Teller

Machine (ATM)

සවයාවෘත මදක ගනතදන යනතේය

jhdpaq;fpg; gzk; ifahs;;; ,ae;jpuk;

22. autonomous සවයාපොකව/ සවතනතේ/සවොයතත

RahjPd

117

23. axiom සවසදධය/පේතයකෂය ntspg;gil cz;ik

24. backups සපසථ fhg;ngLj;jy;

25. bandwidth වකොප පළක/ෙඳස පළක gl;il mfyk;

26. batch processing වොඩය සැවසම njhFjp Kiwtopahf;fk;

27. big data මහො දතත ngupa juT

28. binary දවමය Jtpjk;> ,Ukk;

29. binary coded decimal

(BCD)

දවමය තකතව දශමය ,Ukf; FwpKiw jrkk;

30. bio-inspired computing දජව තපේපතත පපතගණනය/ දජව අනතපේපතත පපතගණනය

capupay; cs;sPu;g;Gf; fzpg;G

31. bit coin බට වොස Ez;fld; gzk; nrYj;jy;

32. bitwise බට අනසොපතත gpl; thup

33. bitwise logical

operation

බට අනසොපතත තොරකව තමතහයේ

gpl; thup jHf;fr; nraw;ghL

34. black box testing වොක මාජසො පරකෂොව fWg;Gg;ngl;br; Nrhjpg;G

35. blogging තව සටහනය tiyg;gjptply;

36. boot–up පේතේශනය njhlq;Fjy;

37. broadcasting වවොශනය njhiygug;gy;

38. browsing අතපතකසම NkNyhly;

39. bubble sort ෙෙළ තතරම/ යො-සැසනේ තතරම

Fkpop tifg;gLj;jy;

40. built-in තළෙැඳ / තළැක cl;nghjpe;j

41. business process re-

engineering (BPR)

වයොපොර කරරයොවකතය පේත ඉාජතනරවරණය

tzpf nray;Kiw kPs;fl;likg;G

42. candidate key නරපය යතර gpujpepjpj;Jtr; rhtp

43. cardinality ගණනයතොව vz;zsit

44. cathode ray tube (CRT) වැතතෝය කරණ නකය fNjhl;Lf; fjpu; Foha;

45. central processing unit

(CPU)

මධය සැවසේ ඒවවය kj;jpa nraw;ghl;L myF

118

46. characteristics ගත කකෂණ / සවකකෂණ rpwg;gpay;Gfs;

47. check box සකවණ තවොටව rupghu;g;Gg; ngl;b

48. client-server model තසවො තයෝජව-තසවො දොයව තවෘතය

Nritg; gadu; khjpup

49. clock සපනදවය fbfhuk;

50. cloud computing වකොවළ පපතගණනය Nkff; fzpik

51. coaxial cable සමකෂව තකෙකය Xur;R tlk;

52. code editor තකත සාසවොරව FwpKiw njhFg;gp

53. comment වවරණය tpsf;ff; Fwpg;G

54. commutative law නයොයතදශ නයොය gupkhw;W tpjp

55. compact disc සසාහත සවය Xspapay; tl;L

56. compatibility ගැළපම nghUe;Jif

57. compiler සේපොදවය njhFg;ghd;

58. component සාරචවය $W

59. composite key සායකත යතර $l;Lr; rhtp

60. constant නයතය khwpyp

61. content management

system (CMS)

අනතරගත වළමනොවරණ පදධතය

cs;slf;f Kfhikj;Jt Kiwik

62. context switching සනදරභ සවචනය re;ju;g;g epiykhw;wy;

63. contiguous allocation යොෙද වභොජනය mLj;jLj;jhd xJf;fPL

64. control structure පොකන වඳහය fl;Lg;ghl;Lf; fl;likg;G

65. control unit (CU) පොකන ඒවවය fl;Lg;ghl;lyF

66. credit card ණයපත fldl;il

67. customization අභරචවරණය jdpg;gadhf;fy;

68. data දතත juT

69. data and control bus දතත සහ පොකන පථ juTk; fl;Lg;ghl;Lg; ghl;ilAk;

70. database management දතත සමදොය වළමනොවරණ පදධත

juTj;js Kfhikj;Jt Kiwik

119

system )DBMS)

71. data definition

language ( DDL)

දතත නරවචන භොෂොව juT tiuaiw nkhop

72. data dictionary දතත ශ දතවෝෂය juT mfuhjp

73. data flow diagram දතත ගැක ේ සටහන juT gha;r;ry; tiuglk;

74. data flow model

(DFM)

දතත ගැක ේ තවෘතය juT gha;r;ry; khjpup

75. data link layer දතත සෙැඳ සථරය juT ,izg;G mLf;F

76. data manipulating

language ( DML)

දතත හැසරේ ෙස juT ifahsy; nkhop

77. data migration දතත පරයටනය juT ngau;r;rp

78. debugging නතදොස කරම tO ePf;fy;

79. decision support

system (DSS)

ත රණ සහොය පදධත jPu;khd cjT Kiwik

80. declarative පේවොශොතමව mwptpg;G

81. default values තපරනය අගය ,ay;Gepiy kjpg;G

82. defragmentation පේතඛඩයනය Jzpf;if ePf;fy;

83. demodulation වමරානය gz;gpwf;fk;

84. device සපොාගය / සපකරමමය rhjdk;

85. device driver සපොාග ධොවව මෘදවොාග rhjdr;; nrYj;jp

86. digital අාකත ,yf;f Kiw

87. digital camera අාකත වැමරොව ,yf;fKiwg; glf;fUtp

88. digital economy අාකත තරකාවය ,yf;fKiwg; nghUshjhuk;

89. digitizer සාඛයොාවවය ,yf;fkhf;fp

90. direct implementation සෘජසථොපනය Neub mKyhf;fk;

91. disk formatting තැට/ සව හැයසේ ගැනවම tl;L tbtikg;G

92. distortion වවෘතය jpupG

93. distributive law වඝරවටන නයොය gq;fPl;L tpjp

120

94. document flow

diagram

තකඛන ගැක ේ සටහන Mtzg; gha;r;ry; tiuglk;

95. domain වසම Ms;fsk;

96. domain name server

(DNS)

වසේ නොම තසවොදොයවය Ms;fsg; ngau; Nritafk;

97. domain name system

(DNS)

වසේ නොම පදධතය

Ms;fsg; ngau; Kiwik

98. dynamic host

configuration protocol

(DHCP)

ගතව ධොරව පොකන නයමොවකය khWk; tpUe;Njhk;gp cs;sikT newpKiw

99. dynamic web page ගතව තව පට ,af;Fepiy tiyg;gf;fk;

100. e-commerce වදරත වොනජයය kpd; tu;j;jfk;

101. economical feasibility තරකාව ශවයතොව nghUshjhur; rhj;jpag;ghL

102. elementary process

description)EPD)

මකව කරරයොවක වසතරය mbg;gilr; nra;Kiw tpgupg;G

103. e-market place ඉ-තවළඳ තපොළ ,yj;jpudpay; re;ij ,lk;

104. encryption ගපත තකතනය kiwFwpahf;fk;

105. enterprise resource

planning system

(ERPS)

වයවසොය සේපත සැකසේ පදධතය

epWtd %yts jpl;lkply; Kiwik

106. entity භලතොරථය/අභභලතතවය/සතතොව epiynghUs;

107. entity identifier භලතොරථ/අභභලතතවය හනනවනය

epiynghUs;; milahsq;fhl;b

108. entity relationship(ER)

diagram

භලතොරථ සේෙනධතො රපසටහන

epiynghUs; cwTKiw ml;ltiz

109. executable කරරයොතමව වළ හැක ,af;fj;jF

110. executive support

system (ESS)

වධොයව සහොය පදධතය epiwNtw;W cjT Kiwik

111. expert system වතශෂඥ පදධතය epGzj;Jt Kiwik

112. extended binary coded

decimal interchange

වසතෘත දවමය තකතව දශම ePbj;j Jtpj FwpKiw

121

cod (EBCDIC) jrk ,lkhw;wf; Fwp

113. extended entity

relationship (ER)

diagram

වසතෘත භලතොරථ සේෙනධතො රප සටහන

tpupthf;fg;gl;l epiynghUs; cwTKiw ml;ltiz

114. feasibility study ශවයතො අධයයනය rhj;jpag;ghL fw;if

115. feedback loop පේතතපෝෂණ ලපය gpd;D}l;ly; tisak;

116. fetch-execute cycle තහරණ-කරරයොවරවේ චකරමය jUtpg;G epiwNtw;Wr; Row;rp

117. fiber optic පේවොශ තනත ,io xspapay;

118. file තගොනව Nfhg;G

119. file hierarchy තගොන ධරොවකය Nfhg;G gbepiy

120. firewall ගන පවර jPr;Rtu;

121. normal form පේථම පේමත අවසථොව ,ay;ghf;fy; tbtk;

122. fixed internal hard disk අචක අභයනතර දෘඪ තැට epiyahd cs;sf td;jl;L

123. flash memory සැණ/ කෂණව මතවය gspr;rPl;L epidtfk;

124. flash memory card සැණ/ කෂණව මතව පත gsPr;rpl;L epidtf ml;il

125. flat file system ඒව තගොන පදධතය rkjsf; Nfhg;G Kiwik

126. flip-flop පළ-තපොළ vO-tpO

127. float ඉපකම/ඉපක ම kpjit

128. floppy disk නමය තැටය nefpo; tl;L

129. flow chart ගැක ේ සටහන gha;r;rw; Nfhl;Lg;glk;

130. folder තගොන ෙහලම Nfhg;Giw

131. foreign key තගනතව යතර me;epar;rhtp

132. formatting හැයසේ ගැනවම tbtikj;jy;

133. frame රොමව rl;lfk;

134. frequency modulation සාඛයොත මරානය mjpu;ntz; gz;Ngw;wy;

135. full adder පරණොවකවය KOikf; $l;b

122

136. function ශේතය / වොරයය rhu;G

137. functional dependency වොරය ෙදධ පරොයතතතොව nray; rhu;Gepiy

138. functional requirement වොරය ෙදධ අවශයතොව nray;gL Njit

139. quantum computing කතවොනටේ පපතගණනය nrhl;L fzpg;G mbg;gil

140. gateway තදොරට ම / වොසක දවොරය /වොහකතදොර

Eiothapy;

141. genetic algorithm සහජ ඇකතගොපතදමය kugZ topKiw

142. geographical

information

system(GIS)

භලතගෝක ය තතොරතර පදධතය

/යහතැන තතොරතර පදධතය Gtpapay; jfty; Kiwik

143. graph plotter පේසතොර කවණවරණය gltiuap

144. graphic tablet චතේවලකවය tiutpay; tptukhf;fp

145. grid computing ජොකව පපතගණනය Nfhl;Lr;rl;lff; fzpik

146. guided media නයම මොධය topgLj;jg;gl;l Clfk;

147. half adder අරධොවකවය miu $l;b

148. hand trace හසතොනතරඛනය ifr; RtLfs;

149. hard disk දැ තැටය / දෘඪ සවය td;jl;L

150. hardware දෘඪොාග td;nghUs;

151. hexadecimal ෂඩ දශමය gjpdWkk;

152. hierarchical model ධරොවක තවෘතය gbepiy khjpup

153. host සතවොරවය tpUe;Njhk;gp

154. hub නොභය Ftpad;

155. human operator යනසකරරයොවරතවෝ kdpj ,af;Fgtu;

156. hybrid approach තදමහන පේතේශය fyg;G mZfy;

157. hyperlink අධසේෙනධවය kP ,izg;G

158. Integrated circuits ( IC) අනවකත පපතපථ xUq;fpize;j Rw;W

159. icon නරපවය rpW glk;

160. identity සරවසොමය milahsk;

123

161. image රපය gbkk;

162. imperative වධොනොතමව fl;lis

163. incremental වරධනොතමව VWkhd> mjpfupg;G

164. indexed allocation අනකරමයව වභොජනය Rl;b xJf;fPL

165. information තතොරතර jfty;

166. inkjet printer ත නත වදේ මදරඅවය ikj;-jhiumr;Rg;nghwp

167. instant messaging කෂනව පණවය යැවම cldbr; nra;jpaply;

168. integrated development

environment)IDE)

සතමෝධොනව

සාවරධන පපතසරය

xUq;fpize;j tpUj;jp R+oy;

169. integration test අනවකන පරකෂණය xUq;fpize;j Nrhjpg;G

170. intelligent and

emotional computing

ෙදධමත සහ චතතතේග පපතගණනය

Ez;zwpTk; czu;jpwDkpf;f fzpj;jy;

171. interface අතර මහණ ,ilKfk;

172. internet service

provider( ISP)

අනතරජොක තසවය සපයනනො ,izar; Nrit toq;Fdu;

173. interpreter අරථවනයොසවය nkhopkhw;wp

174. interrupt අතර බනම ,ilA+W

175. intranet අනත:ජොකය/ අනතතෝජොක mftpizak;

176. internet of things (IoT) සොරව දරඅවය අනතරජොකය/ සෙැඳ දරඅවය අනතරජොකය

nghUl;fspd; ,izak;

177. iteration පනරවරණය kPs; nray;

178. karnaugh map වොතනෝ සතයම fhNdh tiuglk;

179. knowledge

management system(

KMS)

දැනේ වළමනොවරණ පදධතය mwpT Kfhikj;Jt Kiwik

180. large scale integration

(LSI)

වශොක පපතමොණතය අණවකනය ghupa msT xUq;fpizg;G

181. latency පමොව/ගපතතොව kiwepiy

182. least significant අයමතවතසස rpWk kjpg;G

124

183. legend වසතර පො ය Fwp tpsf;fk;

184. life cycle of data දතත ජවන චකරමය juT tho;f;if tl;lk;

185. light emitting

diode(LED) display

තතකෝව වතමෝචව දතයෝය සනදරශවය

xspfhYk; ,Uthapj; jpiu / xsp ckpOk; ,U Kidak;

186. linked allocation සෙැඳ වභොජනය ,izg;G xJf;fPL

187. linker සනධොරවය ,izg;gp

188. liquid crystal display(

LCD)

දරඅවසලටව සනදරශවය jputg;gspq;Ff; fzpdpj; jpiu

189. list කැයසතව gl;bay;

190. liveware ජවොාග capu; nghUs;

191. local publishing සථොනය පේසදධ කරම cs;sf ntspaPL

192. local area network

(LAN)

සථොනය පේතදශ ජොකය ,lj;Jup tiyaikg;G

193. logic gate තොරකව දවොරය ju;f;fg; gliy

194. Logical Data

Modeling( LDM)

තොරකව දතත තවෘතවරණය ju;f;fj; juT khjpupAUthf;fy;

195. logical data structure තොරකව දතත වරහය ju;;f;fj; juTf; fl;likg;G

196. logical design tools තොරකව සැකසේ තමවකේ ju;f;f tbtikg;Gf; fUtp

197. looping පනය tisa tuy;

198. machine code යනතේ තකතය ,ae;jpuf; FwpaPL

199. machine-machine

coexistence

යනතේ-යනතේ සහපැවැතම ,ae;jpu- ,ae;jpu xUq;fpUj;jy;;

200. magnetic ink character

reader( MICR)

චේෙකත ත නත අන කවණ කයවනය

fhe;j ik vOj;JU thrpg;ghd;;

201. magnetic stripe reader චේෙව ත ර කයවනය fhe;jg;gl;b thrpg;ghd;

202. magnetic tape චේභව පටය fhe;j ehlh

203. malware අනශ මොදවොාග jPk;;nghUs;

204. management

information system

වළමනොවරණ තතොරතර පදධතය

Kfhikj;Jt jfty; Kiwik

125

(MIS)

205. man-machine

coexistence

යනස-යනතේ සහපැවැතම kdpjd; - ,ae;jpuk; xUq;fpUj;jy;;

206. media access control

(MAC)

මොධය පේතේශ පොකව Clf mZfy; fl;Lg;ghL

207. memory management

unit) MMU)

මතව වළමනොවරණ ඒවවය epidtf Kfhikj;Jt myF

208. mesh topology ෙැඳ සථකවය fz;zp ,lj;jpay;

209. microprocessor කෂදරඅ සවසනය Ez;nrayp

210. microwave කෂදරඅ තරාග Ez;ziy

211. mini disk වයො තැටය rpW tl;L

212. mobile computing ජාගම පපතගණනය nry;yplf; fzpik

213. mobile marketing ජාගම අතළවවරණය nry;yplr; re;ijg;gLj;jy;

214. modularization තමො යකවරණය $W epiyahf;fk;

215. modulation මරජනය gz;Ngw;wk;

216. most significant වැ ම තවතසස mjpAau; kjpg;G

217. mother board මව පවරව jha;g;gyif

218. multi agent systems ෙහ වොරව පදධත gy;Kftu; Kiwik

219. multi user-multi task ෙහ පපතශකව - ෙහ වොරයය gw;gadu;-gw;gzp

220. multi-core processors ෙහ හර සවසන gy;fU nrayp

221. multimedia objects ෙහ මොධය වසත gy;Y}lf nghUs;

222. multiplexer ෙහ පථවොරවය gy;Nru;g;gp

223. multiplexing ෙහ පථවරණය gy;Nru;g;G

224. multiprocessing ෙහ සැවසම gd;Kiwtopahf;fp

225. multitasking ෙහවොරය කපතම gw;gzp

226. multi-threading ෙහ-අනකරරයොයනය gy; nray;$W

227. nature inspired

computing

පේවෘත තපේපතත පපතගණනය/ පේවෘත අනතපේපතත පපතගණනය

,aw;if cs;sPu;g;Gf; fzpg;G

126

228. nested loop න ත පය ePbj;j tisak;

229. network addresses

translating (NAT)

ජොක තයොම පපතවරතනය tiyaikg;G Kftup ngau;g;G

230. network architecture ජොක නරයතය tiyaikg;Gf; fl;likg;G

231. network layer ජොක සථරය tiyaikg;G mLf;F

232. network model ජොක තවෘතය tiyaikg;G khjpup

233. neural network සනොයව ජොකය euk;gpay; tiyaikg;G

234. non-functional

requirement

වොරයෙදධ තනොවන අවශයතොව nray;rhuhj; Njitfs;

235. normalization පේමතවරණය ,ay;ghf;fy;

236. null අභශලනය ntw;W

237. object code වසත තකත/ nghUs; Fwp

238. object oriented වසත නැඹර / පො දව nghUs; Nehf;Fila

239. object- relational

model

වසත-සේෙනධව තවෘතය nghUs; cwTepiy khjpup

240. octal අෂටමය vz;kk;

241. office automation

system )OAS)

වොරයොක සවයාවරණ පදධතය mYtyfj; jd;dpaf;f Kiwik

242. offline මොරග අපගත/ මොරගගත තනොවන

njhluW epiy

243. one’s compliment එතවහ අනපරවය Xd;wpd; epug;gp

244. online මොරගගත njhluwh epiy

245. open source වවෘත මකොශේ jpwe;j %yk;

246. operational feasibility තමතහයේ ශවයතොව nraw;ghl;Lr; rhj;jpag;ghL

247. operator category වොරව පේවරගය nrayp tif

248. operator precedence වොරව පේමඛතො nrayp Kd;Dupik

249. optical character reader

(OCR)

පේවොශ අණ කවණ කයවනය xspapay; vOj;JU thrpg;ghd;;

250. optical mark reader පේවොශ කවණ කයවනය fhe;j ik vOj;JU

127

(OMR) thrpg;ghd;

251. output පේතදොනය ntspaP;L

252. packet switching තපොද හවමොරව nghjp kilkhw;wy;

253. paging පටවරනය gf;fkply;

254. paradigm සසමොදරශය/ පේතමොනය/පේතරපය

Nfhl;ghl;Lr; rl;lfk;

255. parallel

implementation

සමොනතර සථොපනය rkhe;ju mKyhf;fk;

256. parameter passing පරොයත යැවම gukhdf; flj;jy;

257. parity සමතොව rkepiy

258. password මර පදය flTr;nrhy;

259. payment gateway තගවේ වොසක දවොරය gzf; nfhLg;gdT Eiothapy;

260. periodic refreshing තවරත පේතෙෝධවරණය fhyKiw GJg;gpj;jy;

261. peripheral device පරයනත සපොාගය / සපකරමමය Gwr; rhjdk;

262. phablet ෆැ කට ngg;yl;

263. phased implementation අවධසථොපනය / පයවර කරරයොතමවකරම

fl;l mKyhf;fy;

264. phase modulation වකො මරානය epiy gz;Ngw;wk;

265. phishing තතෙෑම topg;gwpj;jy;

266. physical layer තභෞතව සථරය ngsjPf mLf;F

267. physical memory තභෞතව මතවය ngsjPf epidtfk;

268. pilot implementation නයොමව සථොපනය / නයොමව කරරයොතමව කරම

Kd;Ndhb mKyhf;fy;

269. piracy තචෞරතවය/ ලඩ නය fsT

270. pirated software තචෞර/ලඩඨත මෘදවොාග jpUl;L nkd;nghUs;

271. plagiarism ගේනථ/රචනො තචෞරයය fUj;Jj; jpUl;L

272. point to point

connection

ඍජ කකෂය සේෙනධතොව Xd;Wlndhd;W ,izg;G

273. pointing device දැකවේ සපොාගය Rl;b rhjdk;

128

274. port තවතවනය thapy;> Jiw

275. portable external hard

disk

ජාගම/සවහනය ෙොහර දෘඪ තැටය

fhtj;jF Gw td;jl;L

276. portal දවොරය/ තමඛදවොරය tiythry;

277. Point of sale (POS)

machine

වවණේ තපොක යනතේ tpw;gid ,l ,ae;jpuk;

278. postulate සපවකපනය vLNfhs;

279. power supply වදක සැපයම/ජව සැපයම kpd; toq;fp

280. presence check තථයතො පරකෂොව ,Uj;jy; rupghu;j;jy;

281. presentation layer සමරපන/ඉදපතපත කපතේ සථරය Kd;itg;G mLf;F

282. primary key පේොථයව/මක යතර Kjd;ikr; rhtp

283. primitive data type පේොථයව දතත වරගය G+u;tPfj; juT tif

284. privacy තපෞදගකවතවය me;juq;fk;

285. private key තපෞදගකව යතර gpuj;jpNafr; rhtp

286. process කරරයොවකය/කරරයොයනය/ සැවසම nray;/ Kiwtopahf;fy

287. process control

block(PCB)

කරරයොයන පොකන ඛඩයය nray; fl;Lg;ghl;Lj; njhFjp

288. process management කරරයොයන වළමනොවරණය nray; Kfhikj;Jtk;

289. process states කරරයොයන තතතව nray; epiy

290. process transition කරරයොයන සාකරමමණය nray; epiykhwy;

291. product

commercialization

නෂපොදන වොණජයවරණය jahupg;G tu;j;jfkakhf;fy;

292. product of sum (POS) ඓවයයනතග ගණතය $l;Lj;njhifapd; ngUf;fk;

293. program translator කරමමතකඛ පපතවරතව nra;epuy; nkhopngau;g;ghd;

294. proprietary හයවේ සහත jdpAupik

295. protocol නයමොවකය elg;nghOq;F

296. prototyping මකොවෘතවරණය %ytif khjpup

129

297. proxy server නතයෝජන තසවොදොයවය gjpyhs; Nritafk;

298. pseudo code වයොජ තකතය Nghypf;Fwp

299. public switch

telephone network

(PSTN)

තපොද සවච දරවථන ජොක ය nghJ Mspaplg;gl;l njhiyNgrp tiyaikg;G

300. public key තපොද යතර nghJr; rhtp

301. pulse code modulation සපනද තකත මරජනය Jbg;Gf;Fwp gz;Ngw;wk;

302. pulse width modulation සපනද වතර මරජනය Jbg;G mfyg; gz;Ngw;wk;

303. radio button වවකප තතරම NubNah nghj;jhd;

304. random access memory

)RAM)

සසේභොව පේතේශ මතවය jw;Nghf;F mZfy; epidtfk;

305. range check පරොස පරකෂොව tPr;R rupghu;j;jy;

306. rapid application

development (RAD)

ශඝරවේ තයදවේ සාවරධනය Jupj gpuNahf tpUj;jp

307. read only memory

(ROM)

ප න මොතේ මතවය thrpg;G kl;Lk; epidtfk;

308. real time තථය වොකව epfo;Neuk;

309. record සපකැකයොන gjpT

310. redo නැවත කරම kPsr; nra;

311. redundancy සමතපතකතතොව kpifik

312. reference model තයොම තවෘතය tiyaikg;gpd; fl;likg;G

313. refreshing පෙද කරම Gj;Japu;g;gpj;jy;

314. register memory තරජසතර මතවය gjptfk;

315. relational සේෙනධව njhlu;G> cwTepiy

316. relational model සේෙනධව තවෘතය cwTepiy khjpup

317. relational database සේෙනධව දතත සමදොය cwTepiy juTj;jsk;

318. relational instance සේෙනධතො නදරශනය njhlu;G Kiw vLj;Jf;fhl;L

130

319. relational schema සේෙනධතො පපතපොටව සටහන njhlu;G Kiwj; jpl;lk;

320. relationship සේෙනධතොවය njhlu;GKiw

321. remote දරසථ njhiy> J}u

322. render වදැහ toq;F

323. repeater පනරවථවය kPsp> kPl;b

324. repetition පනරකතය kPs; nray;

325. reset button පේතයොරේභ තෙොතතම kPsikg;Gg; nghj;jhd;

326. retrieve සමදධරණ kPsg;ngW

327. return value පේතයොගමන අගය jpUk;gy; ngWkhdk;

328. reverse auction පේතතවනතදසය vjpu;khw;W Vyk;

329. ring topology මද සථකවය tisa ,lj;jpay;

330. router මා හසරව topg;gLj;jp> topr;nrYj;jp

331. routing මා හැසරවම topr;nrYj;jy;

332. scanner සපපතකසවය EZF Nehf;fp

333. scheduler නයමවරණය xOq;FgLj;jp

334. scope of variable වචකය පරොසය khwp nraw;gug;G

335. query වමසම tpdty;

336. selection තතරම njupT

337. selector වරවය Nju;tp> Nju;e;njLg;gp

338. sensor සාතේදවය czup

339. sequence අනකරමමය njhlu;

340. sequential circuit අනකරමයව පපතපථය njhlu;r; Rw;W

341. sequential search අනකරමයව තසවම tupirKiwj; Njly;

342. server තසවොදොයවය / අනගේොහවය Nritafk;

343. session layer සැස සථරය mku;T mLf;F

344. sharable pool හවමොර පාජය gfpujF nghJ ,lk;

345. sign-magnitude කවණවත පේමොණය / සාකකෂත FwpAila tPr;rsT

131

පපතමොණනය / අාකත පපතමොණනය

346. single user-multi task ඒව පපතශකව-ෙහ වොරයය jdpg;gadu;-gw;gzp

347. single user-single task ඒව පපතශකව-ඒව වොරයය jdpg;gadu;-jdpg;gzp

348. smart card සහර වොඩපත #l;bif ml;il

349. smart phone සහර දරවථනය #l;bifj; njhiyNgrp

350. smart system සහර පදධතය #l;bif Kiwik

351. social networking සමොජ ජොකවරණය r%f tiyaikg;ghf;fy;

352. software මෘදවොාග nkd;nghUs;

353. software agent මෘදවොාග වොරව nkd;nghUs; Kftu;

354. sort තතරම tupirg;gLj;J

355. source පේභව %yk;

356. spiral model සරපක තවෘතය RUsp khjpup

357. spooling එත ම Rw;Wjy;

358. Star topology තොරවො සථකවය tpd;kPd; ,lj;jpay;

359. stepwise refinement පයවරොවොර පපතපහදව gbKiw ePf;fy;;

360. storage තචයනය Nrkpg;G

361. storage allocation තචයන වභොජනය Nrkpg;G xJf;fy;

362. stored program concept තචත කරමමතකඛ සාවකපය Nrkpf;fg;gl;;l nra;epuy;;; vz;zf;fU

363. structure වරහය fl;likg;G

364. structure chart වරහ සටහන fl;likg;G tiuG

365. structured වරහගත fl;likg;Gila

366. structured query

language( SQL)

වරහගත වමසේ ෙස fl;likg;G tpdty; nkhop

367. submit button තයොම තෙොතතම rku;g;gpj;jy; nghj;jhd;

368. subnet mask සප ජොක තවරණය cgtiy kiwKfk;

369. sub-netting සප-ජොකනය cgtiyaikg;G

132

370. sub-program සප-කරමමතකඛය Jizr; nra;epuy;

371. sum of products (SOP) ගණතයනතග ඓවයය ngUf;fq;fspd; $l;Lj;njhif

372. supply chain

management

සැපයේ දොම වළමනොවරණය tpepNahf rq;fpypj;njhlu; Kfhikj;Jtk;

373. swapping පේතහරණය ,lkhw;wy;

374. switch සවචය Msp

375. syntax වොරව රත njhlupay;

376. system development

life cycle(SDLC)

පදධත සාවරධන ජවන චකරමය Kiwik tpUj;jp tho;f;if tl;lk;

377. table වගව ml;ltiz

378. table check constraint වග පරකෂො සාතරෝධවය ml;ltiz rupghu;j;jy; fl;Lg;ghL

379. tag සසකනය Xl;L

380. Technical feasibility තොකෂණව ශවයතොව njhopDl;gr; rhj;jpaf; fw;if

381. telecommuting දරසථ සාවොදය / දර සනනතේදනය

njhiynray;

382. testing strategy පරකෂණ සපකරමමය guPl;rpj;jy; cghak;

383. text and font පො සහ අකෂර thrfKk; vOj;JUTk;

384. text formatting පො හැයසේ ගැනවම thrf tbtikg;G

385. text input පො තදොන thrf cs;sPL

386. normal form පේමත අවසථොව ,ay;ghf;fy; tbtk;

387. thumbnail සැතවව ර FWk;glk;

388. time division

modulation (TDM)

වොක තෙදේ මරානය Neug; gpup;Tg; gz;ghf;fk;

389. time sharing වොක වභජනය Neug;gfpu;T

390. timing වොක ගණනය Neuf;fzpg;G

391. top down design මදන බේ සැකසම NkypUe;J fPohd tbtikg;G

133

392. touch pad සපරශව සපධොනය / පොදවය njhL ml;il

393. touch screen සපරශව තරය njhLjpiu

394. transaction processing

system( TPS)

ගනතදන සැවසේ පදධතය gupkhw;wr; nrayhf;f Kiwik

395. transitive dependency සාකරමොනත පරොයතතතොව khWk; rhu;G epiy

396. transport layer පේවොහන සථරය Nghf;Ftuj;J mLf;F

397. transport protocol පේවොහන නයමොවකය Nghf;Ftuj;J elg;nghOq;F

398. tuple සපකැකයොන/තපකය gjpT/epiu

399. twisted pair ඇඹපත යගක KWf;fpa Nrhb

400. two’s compliment තදතවහ අනපරවය ,uz;bd; epug;gp

401. type check පේරප පරකෂොව tif rupghu;j;jy;

402. constraint සාතරෝධනය fl;Lg;ghL tif

403. ubiquitous computing සරවවරත තගණනය vq;Fk; tpahgpj;j fzpik

404. undo අතහෝස කරම nray;jtpu;

405. unguided media නයම තනොවන මොධය topgLj;jg;glhj Clfk;

406. uni-casting සෘජ සේතපේෂණය jdpg;gug;gy;

407. unicode යනතවෝඩ/ ඒවතකත Xw;iwf;Fwp Kiw

408. unique constraint අනනය සාතරෝධවය jdpj;Jtf; fl;Lg;ghL

409. unit testing ඒවව පරකෂණය myFr; Nrhjid

410. universal සොරවතේ nghJ

411. updating යොවතවොක න කරම jw;fhyg;gLj;jy;

412. user පපතශකව gadu;

413. user defined පපතශකව නරවොචත gadu; tiuaiw

414. validation වකාග කරම nry;Ygbahf;fy;

415. variable වචකයය khwp

416. very large scale

integration (VLSI)

ඉතො වශොක පපතමොණතය අනවකත

kpfg; ngupastpyhd xUq;fpizg;G

134

417. video graphic adapter

(VGA) දරඅශය චතේව අනහරවරව fhnzhsp tiuap

nghUj;jp

418. virtual community අතථය පේජොව nka;epfu; r%fk;

419. virtual memory අතථය මතවය nka;epfu; epidtfk;

420. virtual storefront අතථය තවළඳ පේදරශනොගොරය nka;epfu; filKfg;G

421. waterfall model දයඇක තවෘතය ePu; tPo;r;rp khjpup

422. wave length තරාග තයොමය miy ePsk;

423. web portal තව දවොරය tiy thry;

424. web server තව තසවොදොයවය ,iza Nritafk;

425. web service provider තව තසවො සැපයේවර ,iza Nrit toq;Fdu;

426. white box testing සතේත මාජසො පරකෂොව ntz;ngl;br; Nrhjpg;G

427. world wide

web(WWW)

තකෝව වසපත වයමන cyfshtpa tiy

428. uniform resource

locator (URL)

ඒවොවොපත සේපත න ශචොයවය rPu;ik ts ,Ug;gplq;fhl;b

429. uniform resource

identifier(URI)

ඒවොවොපත සේපත හනනවනය rPu;ik ts milahsq;fhl;b

තතොරතු හො සන්නිතේදන...

Documents

Transcript of තතොරතු හො සන්නිතේදන...