A situación da lingua baixo a ditadura

16
A SITUACIÓN DA LINGUA DURANTE A DITADURA FRANQUISTA (1936-1976)

description

Presentación "apañada" con Lourenzo Álvarez

Transcript of A situación da lingua baixo a ditadura

Page 1: A situación da lingua baixo a ditadura

A SITUACIÓN DA LINGUA DURANTE A DITADURA

FRANQUISTA

(1936-1976)

Page 2: A situación da lingua baixo a ditadura

VARIOS…

"- La lengua castellana será la lengua de la civilización del futuro, porque el inglés y el francés son lenguas tan gastadas que van camino de su completa disolución.- Se hablan en España otras lenguas más que la lengua castellana?- Puede decirse que en España se habla sólo la lengua castellana, pues aparte de ésta sólo se habla el vascuence que, como lengua única, sólo se emplea en algunos caseríos vascos y quedó reducido a funciones de dialecto por su pobreza lingüística y filológica.-Y cuáles son los dialectos principales que se hablan en España?-Son cuatro: el catalán, el valenciano, el mallorquín y el gallego.."

(Catecismo patriótico de 1939)

Page 3: A situación da lingua baixo a ditadura

VARIOS…"El que de vosotros olvide su lengua española o la cambie por otra, dejará de ser español y cristiano. Por traición contra España y pecado contra Dios! Y tendrá que escapar de España! Y, cuando muera, su alma traidora irá al infierno."

(Giménez Caballero, 1943)"Querer usarlo [o galego] en la correspondencia comercial, en los oficios burocráticos, en el periodismo y aun en la novela post-freudiana, supone un inconcebible disparate, un verdadero sacrilegio verbal, algo muy cercano a la blasfemia."

(J. Sierra en La Noche, 1948)"... el gallego es hoy una lengua, por un lado rural, y por otro, poética, y nada más; que para escribir ciencia o filosofía los gallegos tendrán que escribir en castellano (que lo hacen espléndidamente)"

(Dámaso Alonso, 1950)

Page 4: A situación da lingua baixo a ditadura

Revista publicada en Arxentinapor Luís Seoane

Xornal galego editado por galegos emigrados e exiliados en Arxentina

Teatro Solís de Montevideo, no que se estreou a obrade Castelao Os vellos non deben de namorarse

Cartaz publicitario con motivo da estrea da obra e Castelao traballan-do coas máscaras orixinais

Exposición realizada pola colectividade galega de Bos Aires durante a Guerra Civil en apoio da causa republicana

Page 5: A situación da lingua baixo a ditadura

Prohibiste-lo galego nas escolas para producir no espírito dos nosos rapaces un complexo de inferioridade, facéndolles crer que falar galego era falar mal e que falar castelán era falar ben. Expulsáste-lo galego das igrexas facendo que os representantes de Cristo explicaran o Evanxeo no idioma oficial, que o pobo non falaba nin comprendía ben. Refugáste-lo galego dos tribunais de xustiza e chegastes a castelanizar barbaramente as toponimias galegas. bE de que vos valeu? Porque despois de máis de catro séculos de política asimilista, exercida con toda riqueza de astucias e violencias, o noso idioma está vivo. Sodes, pois, imperialistas fracasados.

Castelao, Sempre en Galiza (adaptación) (1944)

Page 6: A situación da lingua baixo a ditadura

Primeiros libros de poesía e narrativa publicados en Galiza durante o franquismo

Page 7: A situación da lingua baixo a ditadura

A presenza dos libros citados proba que Franco non reprimía frontalmente este flanco da expresión en galego. Non houbo esa sorte. Para o franquismo é máis importante (eficaz) crear unha atmosfera de medo, un clima de receos, un mesto tecido de sospeitas, de tal xeito que escribir en galego, que non está

formalmente prohibido, se sinta como un risco evidente. Tampouco estaba prohibido

pronunciar conferencias na nosa lingua pero ninguén, naquel entramado de medos e

ameazas, o fixo ata dez anos despois de terminada a guerra civil.Informe sobre a lingua galega (presente e pasado).

X. Alonso Montero. Ed. do Cumio. 1991

Page 8: A situación da lingua baixo a ditadura

X. M. ÁLVAREZ BLÁZQUEZ OTERO PEDRAYO

FERNÁNDEZ DEL RIEGOIGLESIA ALVARIÑO FERRO COUSELO

ASEMBLEA FUNDACIONAL DA EDITORIAL GALAXIA

Page 9: A situación da lingua baixo a ditadura

1 N Ú M E R O D A R E V IS T A G R IA Lº

A REVISTA, NA ACTUALIDADE

Page 10: A situación da lingua baixo a ditadura

“Hable bien.Sea patriota. No sea bárbaroEs de cumplido caballero que usted hable nuestro idioma oficial, o sea, el castellano. Es ser patriota.Viva España y la Disciplina y Nuestro Idioma Cervantino.

Arriba España!”

Breve crónica da castelanización

Panfleto distribuído na Coruña en 1955

Page 11: A situación da lingua baixo a ditadura

1966

Page 12: A situación da lingua baixo a ditadura

1966 Anos 70

Page 13: A situación da lingua baixo a ditadura

• 1947. Cómaros verdes. Aquilino Iglesia Alvariño.• 1949. Discurso de Otero Pedrayo.• 1950. Morte de Castelao en Bos Aires.• 1951. A xente da barreira. Carvalho Calero.• 1951. Fundación da Editorial Galaxia.• 1961. Memorias dun neno labrego. Neira Vilas.• 1962. Longa noite de pedra. Celso Emilio Ferreiro.• 1963. Autorización á RAG para celebrar o Día das Letras Galegas.• 1964. Nacemento na clandestinidade da UPG.• 1965. Nacemento na clandestinidade do PSG.• 1965. A lingua e a literatura galega pasan a formar parte dos estudos universitarios de

ílosofía e Letras en Santiago de Compostela.• 1968. Nacemento da Nova Canción Galega.• 1971. Nacemento do ILG.• 1973. Primeiras Mostras de Teatro de Rivadavia.• 1973. Informe dramático sobre la lengua gallega. X. Alonso Montero.• 1976. Conflito lingüístico e ideoloxía en Galiza. Francisco Rodríguez.

Datas para lembrar

Page 14: A situación da lingua baixo a ditadura

EVOLUCIÓN DA LINGUA HABITUAL EN GALIZADESDE 1924 ATÉ 1974 (MONOLINGÜISMO)

Page 15: A situación da lingua baixo a ditadura

Deserción lingüísticadas clases altas e medias

GALEGO:Lingua proletaria do meu pobo!

Page 16: A situación da lingua baixo a ditadura

Deitado fronte ao mar…

Lingua proletaria do meu pobo, eu fáloa porque si, porque me gusta, porque me peta e quero e dame a gana;

porque me sae de dentro, alá do fondo dunha tristura aceda que me abrangue ao ver tantos patudos desleigados,

pequenos mequetrefes sen raíces que ao pór a garavata xa non saben afirmarse no amor dos devanceiros,falar a fala nai, a fala dos avós que temos mortos,

e ser, co rostro erguido, mariñeiros, labregos da linguaxe, remo e arado, proa e rella, sempre. Eu fáloa porque si, porque me gusta e quero estar cos meus, coa xente miña, preto dos homes bos que sofren longo

unha historia contada noutra lingua..

Celso Emilio Ferreiro. Lomnga noite de pedra. !962.