A prosa medieval

Fronte á poesía, a prosa medieval galega tivo menor cultivo e relevancia debido a determinados condicionamentos históricos. Os documentos que dela nos restan chegan a nós alterados ou corrompidos por escribas do séculos XIV e XV, mais posuímos exemplos de enorme interese do que puido ter dado de si a prosa galega, no suposto de seguir un desenvolvemento parello ao das súas irmás románicas.

A existencia desta prosa medieval galega, desde principios do século XIII, é a mellor evidencia de que o idioma xa acadara naquela altura un grao de madureza que o habilitaba para constituírse no vehículo de expresión dunha literatura que aspiraba a ser lida (non só recitada, representada ou cantada) e a ser considerada como un obxecto culto e de prestixio.

A prosa medieval procede

esencialmente do século

XIII e a primeira

metade do século XIV.

Os primeiros deses textos son a Noticia de Torto e o Testamento do rei Afonso II, ambos datados cara ao ano 1214, só dezaseis e dezaoito anos despois da datación dos primeiros textos conservados das nosas cantigas. É dicir, en plena etapa de esplendor da nosa lírica medieval.A falta de normalidade no desenvolvemento da prosa medieval galega radica nos mesmos condicionantes históricos que levaron a poesía trovadoresca á súa decadencia e ao Reino de Galiza ao seu sometemento a Castela.

A partir de mediados do século XIV e boa parte do século XV a

lingua galega vaise

afastando da lingua

portuguesa.

O latín seguía a ser a lingua de prestixo para a prosa. No caso de Galicia, a súa substitución por linguas vernáculas non recaeu sobre o galego, senón sobre o castelán. A carencia dunha corte propia (a diferenza de Portugal) a partir do século XIII e a dependencia da monarquía castelá impediu o mecenado para que copistas, tradutores e cronistas realizasen o seu labor en galego.

A partir do sometemento dos derradeiros nobres galegos rebeldes (Pardo de Cela, decapitado en Mondoñedo en 1483), os documentos, até entón redactados en galego, comezan a se elaborar en castelán porque os funcionarios galegos foron desprazados polos de fóra ou ben deberon examinarse en Valladolid para acadar a condición de funcionarios reais. Así a imposición do castelán a partir do século XV puxo fin ao emprego do galego na prosa.

Os primeiros textos

conservados non teñen carácter

literario. Son cartas, leis

locais…

Ciclos temáticos

• Materia de Bretaña ou Ciclo bretón. O tema é a “materia de Bretaña”, as lendas sobre o rei Arturo e os cabaleiros da táboa redonda:

.- Libro de Xosé de Arimatea

.- Libro de Merlín

.- Demanda do Santo Graal: Nárranse as aventuras dos cabaleiros na procura da copa utilizada na última cea.

• Materia de Troia:.- Crónica Troiana.- Historia Troiana

Ciclos temáticos• A partir do século XV, fronte ao

desenvolvemento da prosa portuguesa, a prosa galega é cada vez máis escasa

• Temática troiana: Crónica Troiana e Historia Troiana.

• Temática relixiosa: Milagres de Santiago, versión galega do Codex Calixtinus, na que se narran, entre outros, os milagres do Apóstolo.

o Xosé de Arimatea ou o Libro de

Tristán, onde se refire a historia de amor entre este e

mais Isolda.

As lendas do rei Arturo son tratadas en libros

traducidos do latín ou do castelán, como a

Demanda do Santo Graal,

TAMÉN A GUERRA DE TROIA APARECE

REFLECTIDA NA CRÓNICA TROIANA OU NA HISTORIA

TROIANA.

Os miragres de Santiago narran

os milagres realizados polo

Apóstolo na peregrinaxe a

través do Camiño de

Compostela.

DURANTE ESTES SÉCULOS O PODER CASTELÁN FOISE INSTALANDO NA GALIZA (A NOBREZA GALEGA FORA

SUBSTITUÍDA POLA CASTELÁ) …

… POLO QUE A FINAIS DO

PERÍODO MEDIEVAL A

LITERATURA GALEGA ESCRITA

CAE EN DESUSO CASE TOTAL

POR CARECER DE

COMPOSITORES E

PROMOTORES, O QUE SE

MANTERÁ AO LONGO DOS TRES

SÉCULOS SEGUINTES: OS

“SÉCULOS ESCUROS”.