A IDADE DO BRONCE EN GALICIA

• ETAPAS I (1800-1500a.C) • ETAPA II (1500-1200 a.C) • ETAPA III (1200-600 a.C.) • Sigue predominando a cultura da etapa anterior, a

metalurxia do cobre e a xoiería de prata e ouro. Intensifícase o comercio marítimo que xa existía no Neolítico, agora da man de navegantes mediterráneos que transportan o ouro e o cobre galegos ás illas británicas, o cobre, o estaño de Cornualles e o ámbar do norte de Europa. A través do comercio marítimo chegan ás nosas costas novos cultivos, metalurxias e armas innovadoras, formas de navegación novas, e atuendos e atavíos distintos aos tradicionales.

• Durante este período e en todas as poblacións atlánticas europeas, os enterramentos colectivos deixan paso aos individuaies en pequenas cistas sin túmulo nas que se depositan obxectos e xoias, o que demostra a crecente estratificación da sociedade.

• Ao aire libre achamos os primeiros petróglifos que supoñen unha ruptura coas antiguas tradición, ao igual que sucede no resto da Europa atlántica. Os motivos de armas manifestan o prestixio que estas supoñían e o aumento do belicismo.

Petróglifo Auga da Laxe. Gondomar.

Os petróglifos

• Os petróglifos son gravados ao aire libre sobre rocha. Os deseños dos gravados son de tipo figurativo-naturalista (cérvidos, cabalos, idoliformes, puñais, espadas, serpes) e de tipo abstracto-xeométrico (espirais, labirintos)

• As numerosas representacións de cervos demostran a súa importancia como animal sagrado, vinculado probablemente ao culto solar e/ou dos mortos.

• A zona con máis petróglifos é o val do río Lérez, concretamente en Campolameiro e Cotobade.

• A técnica empregada para realizar os gravados foi o labrado mediante percusión, empregando para iso un instrumento de pedra co que se trazaron os surcos.

• O significado destes gravados é de carácter simbólico e relixioso, relacionados co culto ao sol, co mundo dos mortos, con escenas de caza e con representación de ciclos vitais.

TESOURO DE CALDAS

• Os contactos de Galicia co exterior permiten a incorporación de novas técnicas por exemplo en metalurxia co emprego da aleación bronce cun 10% de estaño, o cal supón un gran avance.

• Ao principio deste período fórxanse espadas, machadas e outras armas de bronce, pero gradualmente a metalurxia incorpora aleacións cun pequeno porcentaxe de plomo, presente en machadas, espadas, caldeiros e

puñais.

IDADE DE FERRO

• Dende finais da Idade de Bronce, en Galicia xurdiu unha cultura que se denominou como CULTURA CASTREXA.

• A cultura castreXa é un fenómeno autóctono de Gallaecia que durou máis de oito séculos e que supuxo o establecemento de pequeños núcleos de poboación dispersos por todo o territorio, o que sin duda é unha das características máis notorias da nosa terra. Segundo os distintos autores, o número de castros de Galicia oscilaría entre 2000 y 5000.

• Os castros son poboados de vivendas familiares de mampostería situados sobre cumes, provistos de defensas formadas por murallas e/ou fosos, nos que residen grupos humanos moi relacionados entre si, pouco xerarquizados e autosuficientes en recursos, polo que non necesitan o intercambio de bens con outras comunidades.

Castro de Baroña

Castro de Santa Tegra (A Garda)

• A poboación indíxena galega xa habitaba en castros na Idade de Bronce. Durante a Idade de Ferro aumenta o proceso de construcción de castros ata alcanzar o seu apoxeo entre os séculos cuarto e primeiro a.C., para posteriormente declinar a partir del siglo II d. C.

• A economía castrexa era agrícola. Cultivábase o trigo, o paínzo. A gandaría (vacúa, porcina e caprina), nas zonas costeiras pesca e marisqueo.

• A minaría, continuou a explotar os ricos xacementos da zona, o que explica a forte difusión dos elementos de metal na cultura castrexa (ouro, estaño,cobre,chumbo e ferro)

• O comercio, intercambio local de produtos (metais, cerámica,gando, produtos agrarios) Co sur da Península Ibérica intercambiaban metais por produtos de luxo e obxectos de vidro.

• Un obxecto característico desta cultura é o torque.

TORQUE