95

40
95. zenbakia 2010eko uztaila l ELKARARGITALETXEALEZAMAETALARRABETZUKOJAIAKSONDIKAKOGIZONPROBAK

description

zenbakia2010ekouztaila l 95. 2LARRABETZUKO JAIAK A IKOR !95l2010eko uztaila www.aikor.com A IKOR !aldizkariak ez dau bere gain har- tzen aldizkarian adierazitako esanen edo- ta eritxien erantzukizunik. 12 Elkar argitaletxea 22 Larrabetzuko jaiak 34 Sondikako Gizon probak A IKOR !95l2010eko uztaila www.aikor.com diruz lagundutako aldizkaria

Transcript of 95

Page 1: 95

95. zenbakia2010eko uztaila l

EELLKKAARRAARRGGIITTAALLEETTXXEEAALLEEZZAAMMAAEETTAALLAARRRRAABBEETTZZUUKKOOJJAAIIAAKKSSOONNDDIIKKAAKKOOGGIIZZOONNPPRROOBBAAKK

Page 2: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com2 LARRABETZUKO JAIAK

Page 3: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com SUMARIOA 3

Argitaratzailea: TOTOAN, Txorierriko EuskaraElkarteen Federazioa (Lagatzu, Zorrizketan, Arre-kikili, Tximintx) Tel.: 94 452 34 47 [email protected] / www.aikor.comZuzendaria: Xabier GoienetxeErredakzio burua: Itxaso MarinaErredakzio taldea: Jose Angel Mentxaka, MaiteLekerika, Iñaki Suarez, Gaizka Eguskiza, AmagoiaGuezuraga, Pospolin, Juan Luis Goikoetxea etaAritz ta NagelKolaboratzaileak: Maripi Agirre, Sondika-Goiriargazki taldea, Jon Goikouria, Ixone Zubieta,Ines Serrano, Oihana Astobieta, Lurdes Etxeba-rria, Belen Gana eta Juantxu BilbaoZuzentzaileak: Alberto Mtz. de la Cuadra, IñakiAstorkiza eta Jagoba ZalloPublizitatea: Arantza Atxutegi (686 58 92 38)Banaketa: EtxerainoMaketatzailea: Gaizka EguskizaInprimategia: GertuAle kopurua: 6.000Lege gordailua: BI 137-02 ISSN 1578-9322

4 Eritxia 5 Laburrak eta albisteak 11 Iruditan... Guk ere badakigu gozatzen!12 Gurean izan da... Elkar argitaletxea14 Gaztea eta... Alaitz Ziordia16 Izarren distira! lehiaketa18 Derio, ping-pongaren hiribura22 Larrabetzuko jaiak25 Lezamako jaiak29 Zamudioko balkoirik ederrena30 Elkarteak/Taldeak... Sondikako Kirolzaleak32 Txorierri ezagutu... Oloste jauregia34 Teknologia... 35 Aikorrizketan... Zipirienea kafetegian36 Sukaldaritza 37 Denborapasa 38 Agenda

AIKOR! aldizkariak ez dau bere gain har-tzen aldizkarian adierazitako esanen edo-ta eritxien erantzukizunik.

diruz lagundutako aldizkaria

12 Elkar argitaletxea 22 Larrabetzuko jaiak 34 Sondikako Gizon probak

Page 4: 95

Badabil Koikili egiten kili-kili. Horre-tarako, Txorierrira hurreratu jaku2010ean. Berton geratzeko? Kili-kili

berbea euskal letretara Zamarripa idazlesondikarrak jaso eban, Kili-Kili liburua1930ean argitaratuta. Kili-Kili aldizkaria,ostera, Jose Antonio Retolazak argitaratueban 1966an. Dinost –Retolazak berak–Azkueren hiztegitik hartu ebala Kili ber-bea. Eta aldizkariko lehen alea DeriokoSeminarioan argitaratu barri, esan eutsalaKarmelo Etxenagusiak:

-Zamarripagandik hartu dozu izena,ez?

-Ene! Ez naz konturatu –Retolazak.Kontua da, oraingo Koikili txorierritar-

tua, Zamarripa sondikarra eta DeriokoSeminarioa haran bereko dirala.

Koikili Lertxundi eliteko –frantsesekoberbea da– jokalari ezkerra da Athleticen.2004 ezkero dihardu ITZARRI aholkulari-tza enpresan euskara kiroletan bizibarri-tzen. Urteetan Retolazaren Kili-Kili aldiz-kariak euskarara erakarritako milaka gaz-te Euskal Herrikoak era modernoan eus-kaltzaletzen.

Euskararen Legeak, 1982koak, betedau mende laurena, nahiko denpora jaki-teko irakaskuntzak norainoko indarradaukan gazteria euskararatzeko. Kontura-tu gara urteotan, euskarazko irakaskuntzaezinbesteko dogula, aurrerapen itzelakegin doguzala, baina ez dala nahiko. Ezgaitezan koplatan ibili!

Irakaskuntzan aurrerapen itzelak egin

doguz ze, adibiderako, EGA azterketa300.000 bat herritarrek egin dau eta80.000k gainditu –hau Joseba Butronekdakitzu ondo–.

Baina irakaskuntza ez da nahikoa. 28urteotan arlo jakin baten ez dogu aurrera-tu, euskararako bizilekuak sortzen, eregi-ten. Gure herrietan, zein leku daukagueuskara hutsean egiteko eta zein erdaraz?Zein esparru? Zein egoera komunikatibo?Programatuta daukagu ala hor konponitxita erdarak jan gagizan?

Dana eskolaren pentzuan? Ezta!Horretara jatorku Koikili: “Umeak eureigustatzen jaken arloan –futbolean– natu-raltasunez euskara erabili dagien, ezderrigorrez”. Jatorku; futboleko izarrarendistiraz gazteria erakartzen, behinolaRetolazak Kili-Kili aldizkariagaz eginagaurkotzen, “euskal kontzientzia itzar-tzen”, eta itzartu be Zamarripa abadeakdinoskun eran: “Kili-kiliak, geyenetan, ira-tzartzeko eta bareak eragiteko izatendira”.

Koikili taldean dala, kili-kolo ibilteariitxirik, egin deiogun euskaldunari kili-kili!

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com4 ERITXIA

Koikili, kili-kili

JUAN LUIS GOIKOETXEA

(Euskaltzain urgazlea)

Urte guztian zehar dauden mota guz-tietako jaiak antolatzen boluntarioak ibil-tzen gara, jai batzordeetan antolatuta.Aitortu behar da lan ederra egiten dela,debalde, musutruk, doan. Jaietan giroapizteko, ekitaldiak antolatzen, txandeta-rako jendea lotzen, lehiaketak egiten etaabar espezialistak izan behar. Baina azkenaldion beste zeregin batzuekin ere baga-biltza: paperak egiten.

Gero eta paper gehiago bete beharditugu. Gero eta baimen gehiago, geroeta eskakizun gehiago. Gastu guztiak fak-tura bidez justifikatu behar ditugu. Zailada faktura bidez den-dena zuritzea. Alde

Jaiak eta burokrazia

IXONE ZUBIETA

(Irakaslea)

batetik, boluntarioen lana ezin da justifi-katu, eta, bestetik, jaietan parte hartzenduten asko ez dira profesionalak, ezdaude altan emanda autonomoetan.

Udalek auzoetako jaiak goraipatzendituzte, baina gero benetan arazoak etapaperak baino ez ditugu topatzen. Bada-kigu Udalei ere gero eta traba gehiago jar-tzen dizkietela, eta guk ez dugu nahi lega-lak ez diren paperak onartzea, baina gau-zak ondo eta erraz egiteko bidea ez zaiguerakusten, eta jaiak antolatzearen lanaerraza ez bada, imajinatu ulertzen ezdugun burokrazia aplikatzeko lan estrak.Parte hartzeko gogoa kendu egiten da.

Paper gutxiagorekin, jaiak hobetoantolatzeko asti gehiago edukiko genuke,ekitaldi hobeak, ideia berriak, eta abar.

´

Page 5: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com LABURRAK 5

Txorierriko Mankomunitateak “AhoZ-gozatu” kanpaina jarriko du martxan irai-lean, ostalaritzan euskararen erabilerabultzatzeko. Kanpaina irailaren 19anegingo da, 12:30etik 15:00etara, eta kan-painan parte hartzen duten tabernetanmerkeago jarriko dituzte pintxoak.

Txorierritarrok pintxoak euskarazeskatu eta gozatu baino ez dugu eginbeharko. Izan ere, pintxoa euskaraz eska-tzen badugu, hura merkeago izangodugu. Gainera, pintxoari eusten dionzotzean txartel bat egongo da atxikia,pintxoaren osagaiak zeintzuk diren azal-duko duena, dena euskara hutsean.

Beste alde batetik, tabernetan txar-teltxoak egongo dira eskuragarri, eta na-hi duenak han markatu ahal izango du,

bere ustez, zein izan den pintxorik one-na. Parte-hartzaile guztiak sari baterakozozketa batean sartuko dira.

Kanpainari amaiera emateko, aben-duan “Txorierriko pintxorik onena” sariabanatuko da Euskararen Eguneko egita-rauaren barruan. Final handia egingo daeta bertan herri bakoitzean irabazlesuertatu diren tabernak arituko dira le-hian.

Kanpainan hauek hartuko dute par-te: Adarve, Batzokia, Amaiketako, Men-dia, Rockefeler, Txoria eta Udondo, De-rion; Etorki eta Gazteleku, Larrabetzun;Lejarrene eta Oxangoiti, Lezaman; GureEtxea, Loiu Hotela eta Batzokia, Loiun;Egarri, Batzokia eta Tindaya, Sondikan;eta Ama3 eta Errota, Zamudion.

Pintxoa euskaraz eskatu eta ahozgozatu!

Derioko osasun zentroa,

itxita asteburuetanOsakidetzak erabaki du lehen

mailako arretako zerbitzu sanitarioeneskaintza asteburuetan orekatzeaeta homogeneizatzea. Azaldu dutenbezala, neurri horrek sistemarenjasangarritasuna bermatzea du hel-buru. Erabakiaren ondorioz, Deriokoosasun zentroa itxita egongo dazapatu, domeka eta jaiegunetan, etatxorierritarrok etengabeko atentziogunetaraino hurbildu beharko gara.Atentzio guneak hauek dira: Algorta(Bidezabal, 30), 08etatik 24:00etara;Areeta (Bidebarrieta, 10), 24 ordutan;Mungia (Andra Mari, 1), 24 ordutan;eta Gorlizeko ospitalea (Astondo ibil-toki, 1), 24 ordutan. Gainerako osa-sun-zerbitzuak (larrialdiak, etxekoatentzioa eta ospitaleko larrialdiak)orain bezala mantenduko dira aste-gunetan, zapatuetan eta domeketan.

Udaz blaiAurten 1.100 ume inguruk eman

dute izena Txorierrin urtero antola-tzen diren udalekuetan: 275 ume,Sondikan; 155, Loiun; 358, Derion;150, Zamudion; 141, Lezaman; eta80, Larrabetzun. Udalekuak oso arra-kastatsuak dira gure gaztetxoenartean, eta urterik urte joan dira sen-dotzen. Izan ere, lagun berriak egite-az gainera, etxeko txikienek bertanhamaika aukera dute ondo pasatueta ikasteko. Irteerak, tailerrak, lehia-ketak, jolasak... udalekuek eskaintzendizkieten ekintzak anitzak dira.

Page 6: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com6 LABURRAK

Lezamako mendi ibilaldian izenaematea zabalik dago

Abuztuaren 29an, “Lezamako muge-tatik” mendi ibilaldia eta lasterketa egin-go da bosgarren aldiz. Ekimena hauenartean antolatu da: Lezama Bizirik auzoelkartea, Gailur mendi taldea, Basobaltzjai-batzordea, Goitioltzako jai-batzordea,Gurasoen Elkartea, Zorrizketan euskaraelkartea, Ekidazu abesbatza eta Oxangoi-ti kultura elkartea. Izena ematea zabalikdago, eta webgune honetan egin beharda: www.lezamakomugetatik.com.

Aurreko edizioetan bezala, ibilbideak25 kilometro izango ditu. Mendi ibilaldianhiru kategoria egongo dira: orokorra, be-teranoak eta Lezama; eta lasterketan, ka-tegoria bakarra. Horrezaz gainera, moda-litate bakoitzean emakumezkoen katego-ria eta gizonezkoen kategoria izango dira.Lezamako mendi ibilaldia eta lasterketaBizkaiko Federakuntzaren Mendi lasterke-ten egutegian sartu da aurten. Iaz 650lagunek hartu zuten parte ekimenean.

Bidaia LanzaroteraLoiun, bidaia antolatu dute, irai-

lean Lanzarotera joateko. Bidaia irai-laren 11tik 18ra artekoa izango daeta abuztuaren 6an amaituko daizena emateko epea. Izen-emateatelefono honetara deituz egin beharda: 94 471 23 10. Parte-hartzaileekLanzarote Village bost izarrekohotelean hartuko dute ostatu.Bidaiak 552 euro balio du pertsonabakoitzeko, dena barne.

Produktu

ekologikoak,

Elotxelerrin Uztailean, Elotxelerriko azoka

ekologikoa egin zen bosgarrenaldiz, Loiun. Bertan Euskal Herrikoeta alboko herrietako hainbat ekoiz-le ekologikok hartu zuten parte, eta,besteak beste, honako hauek jarriziren salgai: olioa, ogia, barazkiak,gazta, txakolina, landareak, ardoa,txakolina eta aloe vera. Txosna batere ipini zen eta taloa, txerrikia etasagardoa dastatzeko aukera egonzen bertan. Beste alde batetik, etaaurreko edizioetan bezala, Udalakardo, sagardo eta pintxo ekologiko-ak banatu zituen doan.

Page 7: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com LABURRAK 7

Trenbide-pasagune

bi kendu dira LoiunEuskal Trenbide Sareak Deus-

tutik Lezamarako tren-lineakopasagune bi itxi ditu: Artetxekoaeta Olarrakoa. Pasabide biak Loiundaude, eta hartutako neurriak ibil-bidearen segurtasuna bermatzeaizan du. Pasabideok C motatakoakdira; hau da, autoek eta oinezkoekerabiltzen zituzten, eta hesi auto-matikoez, seinale finkoez, balizezeta argi zein hots-seinalez zeudenhornituta. Artetxeko trenbide-pasagunearen ordez Larrondokoaerabili beharko da hemendikaurrera; eta Olarrakoaren ordez,Formetakoa. Azken sei urteotan,11 trenbide-pasagune kendu diraDeustutik Lezamara tren-linean,eta laster beste bi itxiko diraDerion.

Gazte eguna 2010,

LarrabetzunUztailaren 31n, zapatuan,

Gazte Eguna ospatuko dute Larra-betzun. Ekimena Hori Bai gazte-txeak antolatu du. Goizeko 10eta-tik aurrera hainbat ekitaldi egon-

go dira: txistulariak,trikipoteoa, herri-bazkaria, antzerkia,

olinpiadak eta kaleji-ra. Kontzertua talde

hauek emango dute:Su ta gar, Sextysexers etaSkatu.

Ekainaren 16an barra-barra ari zueneuria. Derion, esate baterako, 112 litro urhartu ziren metro karratuko. Euritearenondorioz gainezka egin zuen Asua ibaiaketa arazo larriak izan ziren Sondikan,Loiun, Derion eta Zamudion. Hala ere,egun horretan bizi genuen egoera ez zenberria txorierritarrontzat, aurretik ere eu-riteak antzeko arazoak sortu baitu gure-an. Horren haritik, Sondikako Udalak es-kaera bat egin dio Eusko Jaurlaritzari,uholdeei aurre egiteko neurriak har di-tzan. Azaldu duten moduan, urak Ola,Sangroniz eta Torreta Bekoa hartu zituenSondikan, hango langileei eta herritarreioso eragozpen handiak sortuz.

Uren legearen arabera, Eusko Jaurlari-tzari dagokio uholdeak prebenitu eta ho-

riei aurre egiteko neurriak hartzea. Era be-rean, ibaien bazterrak eta ubideak egoeraonean daudela bermatu behar du. “Asuaibaia egoera horretan dago eta ibaiabideratzeko egitasmoa zein hori garatze-ko tramiteak eta gestioak egitea EuskoJaurlaritzako ardurak dira”. Hori dela eta,Sondikako Udalak Eusko Jaurlaritzarieskatu dio hiru hilabeteen buruan Asuaibaiko beheko tartea bideratzeko lanaberriro har dezan. Horrezaz gainera, pro-iektuari eta horren egiteari lotuta daudenekintza materialak, juridikoak eta ekono-mikoak URA Uraren Euskal Agentziariemateko eskaera egin dio. “Eta Sondikandauden Asua ibaiko bazterrak zein Pre-guntegi eta Torreta bekoa errekak udangarbi ditzan”.

Sondikak uholdeak prebenitzekoneurriak hartzeko eskatu dio EJri

Page 8: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com8 LABURRAK

Txorierritarrok ez dakigu geldirik ego-ten. Abuztuan eta irailean jaiak ospatukoditugu auzo eta herrietan. Uztaileko aleaitxi orduko, jai-egitarau hauek eskuratuditugu. Adi egon, gurean jai gehiagoegongo dira-eta.

Jai-jai!

Abuztuaren 16an, astelehenean

–12:00: Bolandera nagusia.–14:30: Herri-bazkaria.–18:00: Umeentzako jokoak.–21:00: Txitxi-burruntzia–22:00: Gau dantza, Arizgoiti taldearekin.Abuztuaren 17an, martitzenean

–Puzgarriak, egun osoan zehar.–10:00: Kalejira, txistulariek girotua.–12:00: Meza, ermitan. –Eguerdia Bertoko taldeak girotuko du.–14:00: Sukalki Txapelketa. –16:30: XV. Mus Txapelketa. –17:30: Umeentzako tailerrak.–20:30:Tortilla Txapelketa.–21:00: Sardina-jana.–22:00: Gau-dantza, Arizgoiti taldearekin. –00:00: Sorgina erretzea eta txokolatada.Abuztuaren 18an

–12:00: Meza, ermitan.–13:00: Omenaldi-kopaua, nagusientzat.

Santimami(Zamudio eta Derio)

Abuztuaren 23an, astelehenean

–17:00: Bolandera nagusia.–17:00: Mus Txapelketa.–20:30: Txitxi-burruntzia eta ardoa,doan. Ostean, erromeria Dantza alai tal-dearekin.Abuztuaren 24an, martitzenean

–12:30: Meza, ermitan.–12:30: Bakailaoa pil-pilean Txapelketa. –12:30: Auzoko nagusientzako omenal-di-kopaua, trikitilariek girotua. –13:30: Bakailaoa aurkeztea. –19:00: Idi-probak. Ostean, erromeriaDantza alai taldearekin.

–01:00: Txokolatada eta gau-dan-tza.Abuztuaren 25ean, eguaztenean

–12:30: Meza, ermitan.–13:00: Umeentzako jolasak, trikiti-lariek girotuak. –19:00: Zaldi desafioa. –20:00: Patata tortilla Txapelketa.Ostean, erromeria Dantza alai talde-arekin.–00:30: Mozorroak.–01:30: Txokolatada, gau-dantzaeta jaien amaiera.

Irailaren 2an, eguenean

–Puzgarriak–11:00: Txupina.–12:00: Meza eta auzoko nagusientzakoomenaldia.–17:00: Mus Txapelketa.–20:00: Txitxi-burruntzia.–22:00: Dantzaldia, Txinparta taldearekin.Irailaren 3an, barikuan

–12:00: Meza. Ostean, euskal kantak.–13:00: Dantzen agerraldia, Hiru bat tal-dearekin.–20:00: Idi probak.–21:30: Txitxi-burruntzia. –22:00: Dantzaldia, Txinparta taldearekin.

San Bartolome(Zamudio)

Sandoni(Zamudio)

Page 9: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com LABURRAK 9

Irailaren 10ean, barikuan

–00:00: Kontzertuak: Bi gira + Oh happyday.–02:00: Kontzertua: Amaiur.Irailaren 11n, zapatuan

–10:00: Kalejira, Ipar Elaiak txistulari talde-aren eskutik.–10:30: Marrazketa eta Pintura V. Lehiake-ta (hiru urtetik 12 urtera bitarteko umeen-tzat). –14:00: Sariak ematea.–17:30: “Santa Kurtze” I. Futbol Torneoa:Sondika eta Apurtuarte.–20:00: Dantza ikuskizuna, Erdizka lauetantaldearen eskutik.

–23:00: Kontzertua: Malos tratos.–00:30: Kontzertuak: The Bon Scott Band +Akerbeltz.Irailaren 12an, domekan

–10:00: Kalejira, Ipar Elaiak txistulari talde-aren eskutik.–10:30: Haur eta gazteentzako jolas-par-kea. –18:00: Dantzen agerraldia, Gorantzaileaktaldeak antolatua.Irailaren 14an, astelehenean

–10:00: Kalejira, Trikitixa Xabierren eskutik. –12:30: Meza eta aurreskua.–18:00: Zirika Zirkaos haurrentzako ikuski-zuna, Zirika Zirkus taldearen eskutik.

Santa Kurtze (Sondika)

Txorierri, ezinezkoa

da hobeto ibiltzea!Aurten Euskal Herriko Harri-

zulatzaileen Liga antolatu da hama-bigarren aldiz. Ligari amaiera ema-teko, proba bi baino ez dira falta:bata abuztuaren 28an izango daBilboko Aste Nagusian; eta bestea,irailaren 4an, Trapagaranen. Txorie-rri harri-zulatzaileen taldeak lanezin hobea egin du liga osoan. Izanere, egin diren zazpi probetatik seiirabazi ditu, eta bestean bigarrenpostua eskuratu du. Gainera, birri-tan hautsi dute ligako errekorra.Beraz, errekor hori Txorierri taldeakdu gaur egun: 23 zulo eta 48 mm.

Aurreko urtean bezala, Txorierrisailkapenaren buruan dago lehe-nengo proba egin zutenetik. Biga-rren sailkatua Burdin GazteakOrtuellako taldea da, eta hari 8puntuko aldea ateratzen dio. Hiru-garren sailkatua Kabiezes Santurtzi-ko taldea da, eta hari 13 puntukoaldea ateratzen dio. Ondorioz, guremutilek aukera handiak dituzte,liga berriro irabazteko.

Beste alde batetik, Iñigo Aurre-koetxea eta Aitor de la ConcepciónBinakako Txapelketaren finaleanarituko dira. Txorierriko bikoteaktxapelketako markarik onena du:17 zulo eta 24 mm.

Page 10: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com10 LABURRAK

Irailean, Gure señeak Derioko elkarteaaurkeztuko da jendaurrean. Herrian zazpiume daude gaixotasun arraroa edo larriadutenak, eta elkartea umeen eta haienfamilien bizi-kalitatea hobetzeko sortu da.Horrezaz gainera, umetxo eta familiekikosolidaritatea bultzatzea ere badu helburu.

Derioko kultura eta kirol taldeek etaUdalak bat egin dute Gure señeak elkarte-arekin, eta irailerako ekitaldi sorta zabalaantolatu dute. Horrela, hilaren 10etik 12rabitartean kirol ekintzak izango dira nagu-si Derion: mendi ibilaldia, saskibaloia,pilota partidak, eta spinning-maratoia,esate baterako.

Beste alde batetik, hilaren 17an eta18an kultura ekitaldiak egingo dira:antzerkia edo kontzertuak, banaka batzukaipatzearren. Ekitaldiotan biltzen dendirua Gure señeak elkarteari emango zaio,umeen gaixotasunen ondorioz familiekdituzten gastuak arintzen laguntzeko. Eraberean, eskuorriak banatuko dira, elkarte-aren nondik-norakoak eta bazkide egite-ko erak azalduko dituztenak.

Informazioa:

52 PK, 48160 Derio

[email protected]

www.guresenak.org

Irailaren 10ean, barikuan

–18:30: Kalejira.–19:00: Gure señeak elkartea aurkez-tea.–20:00: Areto-futboleko maratoia(federatua). Adarvek eta Derio-Pozga-rri taldeak antolatua.Irailaren 11n, zapatuan

–10:00: 3x3 futbola eta kirol-jokoak,Arteaga taldeak antolatua.–11:30: Bizikleta-martxa, Derio ziklotu-rista taldeak eta Euskaltel Fundazioakantolatua.–12:30: Bizikleta-ginkana, Derio ziklo-turista taldeak eta Euskaltel Fundazio-ak antolatua.–16:00: Tai-chiren erakustaldia, Doyangimnasioaren eskutik.–16:00: Xakea, Derio xake taldeareneskutik.–18:00: Krosa, txikientzat.–18:30: Krosa, nagusientzat.–19:00: Erronka: txirrindularia, atleta-

Irailaren 17an, barikuan.

–21:00: Herriko musika taldeen kontzer-tua.–22:30: Kontzertua. Irailaren 18an, zapatuan

–11:00: Tiragoma Txapelketa, TiragomaBizkaiko elkartearen eskutik.–11:00: Tailerrak eta jolasak.–12:00: Pailazoak. –13:00: Bertsolariak.–13:30: Erromeria, Lainomendi taldeareneskutik.–16:00: Skate eta patinen zirkuitua, San-tzoka elkarteak antolatua. –17:00: Umeentzako antzerkia, Tximintxelkartearen eskutik.–17:30: Anne Monna, Oskola eta Karra-marroi umeentzako antzerkia.–18:30: Poesia eta abestien emanaldia,Sutondoan elkartearen eskutik.–19:30: Ipar-Alde abesbatza.–20:00: Leioako Musika Bandaren ema-naldia.

ren aurka. Txorierriko Korribilariak taldeakantolatua. –20:00: Saskibaloia, Derio Saski taldeareneskutik.–23:00: Spinning-maratoia, Derio TxikiAMPA taldeak antolatua.–01:00: Areto-futboleko maratoia (federa-tua). Adarvek eta Derio-Pozgarri taldeakantolatua.–01:00: Frontenisa, Atxiki taldeak antola-tua. Irailaren 12an, domekan

–10:00: Ibilaldia, Untza taldearen eskutik.–10:00: Arku-tiroa, Gezi bide taldeak anto-latua.–11:00: Eskupilota, Atxiki taldearen eskutik.–11:00: Jolasak, Derio Txiki AMPA taldeakantolatua.–15:00: Indaba-jana.

Uztailean ekitaldi berezia egin zen Bilbon, Arene derioztarrari eta haren familiari elkartasuna adierazteko. Uribitar-teko zabaldegian ehun pertsona batu ziren. Hiru minutu mugitu barik eman zituzten, eta ekitaldiaren amaieranpuztukiak askatu zituzten zerura. Arenek haurren zeroid olipofuszinosis neuronal berankorra gaixotasuna du.

Aukera baten bila

Egitaraua

Page 11: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com IRUDITAN 11

Guk ere badakigu goza-

tzen!

Zein atsegina den uda! Zein ondo gau-den betebeharrik gabe! Esan eta egin.Horixe bera egin dute Larrabetzukobaserri bateko hiru txakurrek. Katuakoporretan daudela, lasai har dezaketearnasa; eta kafetxoaz gozatu leihotikbegira dauden bitartean.

Argazkia: Jon Goikouria LarrabeitiSondika-Goiri argazki taldeko kidea

Page 12: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com12 GUREAN IZAN DA

t: Gaizka Eguskiza / a: Elkar

Zelan Literaturian?

Xabier Mendiguren: Ondo. Azokafinkatzen ari da bigarren urte honetan.Gero eta hobeto ikusten dut nik: antola-mendua eta parte-hartzea primerakoakizan dira eta kexarik ez dugu. Denborarenpoderioz, erreferentea izango da EuskalHerri osoan, bai idazleentzat, bai argitale-txeentzat. Salmentak apalak dira, etaoraindik azoka ez da oso errentagarria,baina euskal kultura gizarteratzen du, etahorrek gure laguntza osoa merezi du.

Anjel Valdes: Azokek herrira ekartzendute sormena, hau da, produktuak etaegileak. Gaur egun gero eta denda gu-txiago dago eta azokek hutsune hori be-tetzen dute: produktuak gerturatzen diz-kiete herritarrei. Euskal kulturarentzat osoonuragarriak dira azokak, gure publikonaturalarengana hurbiltzen garelako. Gu-re lanak ez du zentzurik publikorik ezbadago.

Bideragarria da gaur egun euska-

raz sortutakoa jorratzen duen azoka

bat?

XB: Nik esango nuke baietz. Izan ere,oso ondo ari da funtzionatzen orain arte.Euskaraz egindako liburugintzan zein dis-kogintzan ekoizpen oparoa dago, bai kali-tateari begira, bai kopuruari begira. Beraz,dudarik ez dugu azoka -eta ondorioz sor-

mena- bideragarria badela. Gure lana jen-dea horren jakinaren gainean jarri eta kul-turara hurbiltzea da.

Osagarriak dira Durangoko eta

Larrabetzuko azokak? Onuragarria da

euskal sormenarentzat biak egotea?

XB: Bai. Durangokoa masa-fenomenobihurtu da, eta horretaz aparte, ospaki-zun erraldoia da. Hori ez da txarra, kultu-rarako zaletasuna galtzen ez den bitarte-an. Larrabetzuko Literaturia garbiagoa da,hau da, jendea hara joaten da literatura,kultura eta euskal zaletasunarekin harre-

“Sorkuntzan ez dago krisialdirik”XABIER MENDIGUREN ETA ANJEL VALDES l Elkar argitaletxearen kideak

AV: “Azokek produktuak-diskoak eta liburuak-

gerturatzen dizkieteherritarrei”

XB: “Denboraren poderioz, Literaturia

erreferentzia bat izango da Euskal

Herri osoan”

Elkar argitaletxea erreferentea da euskal liburugintzan eta musikagintzan. Izan ere, eus-kal egileen lanak plazaratzeaz gain, “gure kulturaren beharrak asetzen laguntzen” du1975tik. Elkar Larrabetzun ekainean egin zen Literaturia azokara hurbildu zen eta ber-tan euskal sorkuntzari buruz hitz egiteko aukera ez genuen alferrik galdu.

Xabier Mendiguren

Page 13: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com GUREAN IZAN DA 13

mana dutelako. Batak ez dio besteari ezerkentzen; elkarri aberastasuna ematendiote.

Zein egoeratan daude gaur egun

euskaraz egindako liburugintza eta

diskogintza?

XB: Krisi ekonomikoak sektore guz-tiak ukitzen ditu, zalantzarik gabe. Halaere, liburugintzaren ikuspegitik sorkun-tzan ez dago krisialdirik, hau da, egileeksegitzen dute gauza berriak asmatzen etaargitaletxeok ere, ahal dugun neurrian,segitzen dugu liburuak-eta argitaratzen.Salmentak apaldu egin dira, baina eutsiegin behar diogu ekoizpenaren eta sor-menaren kalitateari.

AV: Gure herria eta gure merkatuatxikiak dira. Gainera, kanpotik hainbat etahainbat produktu etortzen zaizkigu etalehia horri erantzuna eman behar diogu.Egoera ez da oso ona, baina diskoak gra-batzen jarraitu behar dugu; bestela, osozaila da talde baten lana hedatzea. Etamusika zabaltzea funtsezkoa da salmen-tak lortzeko. Ildo honi jarraituz, Interne-tek sekulako aukerak eskaintzen ditu,gaur egun komunikabide eraginkorrenabaita. Baina etekina ez dugu ateratzendiskoak saltzeagatik, eta beste bidebatzuk bilatu behar ditugu:esate baterako, zuzenekokontzertu gehiago eman.

Zelan ikusten du-

zue etorkizuna?

XB: Etorkizunageure eskuetan da-go; ez dago inonidatzita. Egunean-egunean egiten dugu-nak bideratuko du etor-kizuna. Ez dugu taroterajoan beharrik, egin beharduguna lan egiten jarraitzeada.

AV: Ni erabat baikor agertzennaiz. Nagusiak garenok mota guztieta-ko garaiak bizi izan ditugu. Merkatua ezin

da kontrolatu, baina hobetuko dela ustedut nik. Krisialdi larrian gaude murgildutaeta musika oso lagun ona da garai txarre-tan. Izan ere, kantarik adierazgarrienakegoera txarretan sortzen dira. Gure lanaez da saltzea, jendea motibatzea baizik.Elkar argitaletxeak katalogo oparoa du,eta etorkizunean ere horrela izan dadinetengabe egingo dugu lan. Izan ere, da-tozen belaunaldiek gozatuko dute kata-logo horrekin. Horrela, guk uste dugueuskal nortasuna sustatzen laguntzendugula.

Anjel Valdes

Page 14: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com14 GAZTEA ETA

Sormen handiko gaztea da Alaitz Ziordia zamudioztarra, orijinala eta hauslea. Lepokoak,belarritakoak, giltzatakoak... egiten ditu eta bere diseinuak Txorierrin ez eze EuskalHerriko hainbat txokotan be bihurtu dira ospetsu. Etxbitxiak da euren marka.

ALAITZ ZIORDIA l bitxi-diseinatzailea

t/a: Aikor!

Nondik dator zure bitxien orijinal-

tasuna?

Egiten dodan materialen nahastetik.Aspaldi honetan metala gehiago erabil-ten banabil be, diseinuetan material des-bardinak buztartzea gustaten jat: haziak,egurra, harria, erretxina... Eta hain zuzenbe horregaitik uste dot nire bitxiek erakar-ten dabela jentea.

Zelangoa da zure lan prozesua?

Gustaten jatan lepokoa, garrikoa...edozein gauza erosi eta apurtu egitendot. Ondoren, ha osatzen daben aleakerabilten dodaz, beste osagarri batzukdiseineteko. Esate baterako, garriko batenaleak belarritakoak edo lepokoak egitekoerabili neikez. Etxean tiradorez betetakoarmairu handia daukat, eta tirador bako-txean, hainbat osagai eta material. Horre-ek neure gustuaren eta momentuan bu-ruratzen jatanaren arabera buztartzendodaz.

“Ausarta izan behar da nire diseinu

Page 15: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com GAZTEA ETA 15

Ikuspuntu berezia da zurea, dende-

tan bitxiak barik horreek osatzen dabe-

zan aleak ikusten dozuz-eta.

Bai. Ganera, nire diseinuen antzekorikez dago dendetan, eta ez dago diseina-tzailerik beharra nire moduan egitendauenik. Horregaitik da oso erronka han-dia niretzat. Bitxi handi bat ateraten jata-nean, koloretsua... neure buruari galde-tzen deutsat ea inork ipiniko dauen soine-an. Izan be, batzuetan, nire diseinuak ero-ateko, ausarta izan behar dala pentsetandot. Baina arrakasta handia dabe eta jente-ari gustaten jakoz orokorrean. Hiru urtedaroadaz azokarik azoka, eta ondo saltzenda. Normalean, Bizkaiko eta Arabako azo-ketara joaten naz, eta prest nago diseinuakedozein leku eta ekitalditara eroateko.

Baina zu irakaslea zara; bitxiena

zaletasuna da, ezta?

Diseinetea erlaxazio-momentuetanegiten dot; telebista aurrean nagoala edoinspirazinoa etorten jatanean. Beharrapresinopean egin behar badot, gauzak ezdeustez hain ondo urteten.

Gustauko litxakizu zaletasuna inoz

ogibide bihurtzea?

Ez daukat oso argi, baina autortubehar dot inoz pasau egin jatala burutik.Arlo honetan jarduteko, oso ausarta izanbehar zara, eta sinisgarritasun handia eukizeure beharrean. Nik badakit jenteari gus-

tetan jakozala nire bitxiak, eta alde horre-tatik uste dot izan letekela zaletasuna ogi-bide bihurtzea. Baina honelako negoziobaten sartzea oso pauso handia da. Inber-tsino handia egin behar da, eta beste per-sona baten laguntasuna be behar da. Ezdakit nik bakarrik aurrera aterateko gauzaizango nintzan. Batek daki!

Zein da egin dozun beharrik bere-

ziena?

Gatxa da esatea. Halanda be, niretzatoso adierazgarria izan zan orain dala hiruurte Bizkaiko Urtxintxa eskolarako egingenduan oroigarria. Eskolak 20 urte betezituen eta fimozko giltzatakoak egin gen-duzan, jentearen artean banatzeko. Osoberezia izan zan, beharra lagun batzuenartean egin gendualako.

Kontaktua: [email protected]

ak ipinteko”

“Egiten dodan materialen nahastetik

dator bitxien orijinaltasuna”

“Nire diseinuen antzekorik ez dago

dendetan; horregaitikda oso erronka

handia niretzat”

Page 16: 95

Ospe handiko pertsonaiak ditugu Txo-rierrin: idazleak, aktoreak, bertsolariak,kirolariak eta musikariak, banaka batzukaipatzearren. Baina oraindik ezagunak ezdiren hainbat talentu ere baditugula ziurgaude. Horren haritik, Txorierriko Manko-munitateak “Izarren distira” talentu lehia-keta antolatu du. Lehiaketa 12 urtetik 18urtera bitarteko gazteei dago zuzenduta,eta horiek ezkutuan duten artista distira-tsua azalera dezatela du helburu.

Urriaren 30ean gala bat izango daSondikako Kultur Etxean eta artista be-rriek euren abileziak jendaurrean erakus-teko aukera edukiko dute han. Gainera,epaimahaia gazteentzat erreferente direnpertsonaia famatuek osatuko dute. Halaere, gala horretan parte hartu ahal izateko,aldez aurretik castingak gainditu beharkodituzte parte-hartzaileek. Probak urriaren14an eta 15ean egingo dira eta bertaneuren ikuskizuna landu beharko dute.Lehiaketan bakarka zein taldeka aritzekoaukera dago, eta edozein motatako ikuski-zuna aurkez daiteke: bakarrizketa, antzez-lana, kanta, dantza edo bertsoak, esatebaterako. Gutxienez bi minutuko emanal-diak eta gehienez 10 minutukoak onartu-

ko dira eta horiek euskaraz izan beharkodira. Epaimahaiak irizpide hauek hartukoditu kontuan, ikuskizunak baloratzekoorduan: originaltasuna, hizkuntzaren tra-taera, neska eta mutilen parte hartzea etatalde lana.

“Txorierriko izarren distira” lehiaketanizena emateko epea urriaren 8an amaitu-ko da. Izena eman zein lehiaketari buruzkoinformazio gehiago eskuratzeko, [email protected] helbide elektronikoramezu bat agindu edo 637 58 88 03 telefo-no zenbakira jo daiteke. Horrezaz gainera,

webgune bat ere jarri da martxan:www.izarrendistira.com.

Tuentian ere bai

Beste alde batetik, Txorierriko Manko-munitateak “Izarren Distira Txorierri” sareasortu du Tuentian. Tresna honen bitartez,argazkiak eta bideoak partekatu zein zu-zeneko komunikazioa sustatzeko aukeraeskainiko zaie gazteei. Tresna hau bide be-rria da, Txorierriko gazteen iritzia eta pro-posamenak ezagutu eta talde izaera in-dartzeko.

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com16 IZARREN DISTIRA!

Izar gazteen bila dabiltza TxorierrinCastingak urriaren 14an eta 15ean egingo dira eta bertan 12urtetik 18 urtera bitarteko gazteek hartu ahalko dute parte

Zehatz-mehatz

“Izarren Distira” Kastingak:

Urriaren 14an eta 15ean“Izarren Distira” Gala:

Urriaren 30ean, Sondikako Kultur EtxeanKontaktua:

[email protected] 637 58 88 03Bloga:

www.izarrendistira.com

Page 17: 95
Page 18: 95

t: Gaizka Eguskiza

Futbola kirol nagusia da munduan.Eta aurreko asteetan Munduko Kopa joka-tzen bada, zer esanik ez! Leku guztietanematen digute haren berri. Hala ere, fut-bola ez da kirol bakarra, eta ekainean goi-mailako kirol-erakustaldi bat ikusi ahalizan genuen Derioko kiroldegian. Izan

ere, Fekoor Gutxitasun Fisikoa edo Orga-nikoa duten Bizkaiko Pertsonen Elkarteaketa DerioKOmunikazioak Nazioarteko I.Ping-pong Irekia antolatu zuten. Antola-tzaileek Bilboko eta Derioko Udalen, BBK-ren eta Bizkaiko Foru Aldundiaren babesaizan zuten. Lehiaketa ederra jokalarieieskaintzea izan dute helburu antolatzaile-ek. Gainera, Derioren, Txorierriren eta, oro

har, Bizkaiaren irudi ona helarazi nahidiete.

Emaitzei dagokienez, Selcuk Cetin a-lemaniarrak irabazi zuen Irekia gizonez-koen mailan, eta Borislava Peri-Rankovicserbiarrak, emakumezkoan. Gainera, bes-te kategoria bi ere jokatu ziren: single etateam direlakoak. Aipatzekoa da Fekoor el-kartearen taldeak erakutsi duen mailaona. Esate baterako, Iker Sastre bilbotarra–28. postuan, munduko sailkapenean–laugarren gelditu zen bere kategorian.Era berean, Porfirio Hernándezek eta Sal-vatore Caci italiarrak osatutako bikoteakzilarrezko domina eraman zuen etxera.Fekoor José Manuel Mentxaka deriozta-

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com18 GAI NAGUSIA

Derio, ping-pongaren hiriburua

Munduko jokalari onenetarikoek hartu

zuten parte Derioko Irekian

“Lehiak itzelak izan dira.Jokalariek erakutsi dute

mahai-tenisa ikuskizun ikaragarria

dela, kirola letra handiz”

Elbarriek egiten dituzten kirolak normalean ez dira osoezagunak izaten; mahai-tenisa ere ez da entzute handikojarduera gure artean. Derion bata eta bestea uztartu etaNazioarteko I. Irekia antolatu dute.

Page 19: 95

rrak ere jokatzen du taldean, baina ezzuen zorte handirik izan txapelketan.

8.000 kilometro, autoz

“Intentsitate handiz bizi genituen hiruegunak, lehiak itzelak izan zirelako. Joka-lariek erakutsi dute mahai-tenisa ikuski-zun ikaragarria dela, kirola letra handiz”,adierazi dute Irekiaren sustatzaileek. Txa-pelketan munduko jokalaririk onenetari-koek hartu zuten parte. Guztira, 20 he-rrialdetako 70 kirolari izan ziren lehianDerioko kiroldegian: Austria, Costa Rica,Frantzia, Espainia, Maroko, Serbia, Ku-wait... Batzuek, Errusia edo Ukrainatik eto-rri zirenek, 8.000 kilometro egin behar

izan zituzten autoz Deriora heltzeko.“Horrek agerian uzten ditu jokalarienhobetzeko grina eta kirol-espiritua”.

Nazioarteko Mahai-tenis Federazioakaintzat hartu zuen Derioko irekia. Hori ze-la-eta, jokalariek puntuak lortzeko aukeraizan zuten, datozen hitzordu nagusi bie-tarako sailkatzeko: aurten Korean jokatu-ko den munduko txapelketa, eta Elba-rrien 2012ko Joko Olinpikoak, Londresen.Txapelketa antolatu ahal izateko, antola-tzaileek urte bi eman dituzte lanean. Epehorretan Federazioko kideak Deriora eto-rri dira kiroldegia egokitzeko eta herrikoazpiegiturak aproposak ziren edo ezaztertzeko.

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com GAI NAGUSIA 19

Page 20: 95

Ping-pong txapelketa erraldoia antolatu zuten ekainean Derion, eta munduko jokalari-rik onenek hartu zuten parte bertan. José Manuel Mentxaka derioztarra ere aritu zenhaien artean. José Manuelek urte batzuk eman ditu mahai-tenisean jokatzen, eta dato-rren urtean Espainiako txapelketa irabazteko ahaleginari ekingo dio.

JOSÉ MANUEL MENTXAKA l ping-pong jokalaria

“Kirolak aurrera ateratzenlaguntzen digu elbarrioi”

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com20 GAI NAGUSIA

Zelan Derioko txapelketan?

Oso Ondo. Izugarrizko esperientziaizan da niretzat. Nik normalean Euskadimailako txapelketetan hartzen dut parte,eta haietan oso jokalari gutxi gaude. De-riokoa, ordea, goi-mailako lehiaketa izanda, ikaragarria. Hirugarren egunean osonekatuta ibili nintzen, oso gogorra izatenbaita goi-mailako lehia. Izan ere, alde fisi-koa alde batera utzita, aipatzekoak diralehiakortasunak sortzen dituen nekea etalarritasuna.

Txapelketetan munduko jokalaririk

onenek hartu dute parte, eta txapelke-

ta non eta zeure herrian egin da. Harro

egoteko modukoa da, ezta?

Bai, harrigarria da. Esta-tu mailan ez da horrelakorikinoiz egin, eta NazioartekoFederazioak herrialde bakoi-

deek ez dute behar bezala zabaldu txapel-keta.

Zelan jokatzen du jendeak zuek ki-

rola egiten ikusten zaituztenean?

Jendea harrituta gelditzen da. Telebis-taren bidez, jendeak aukera izaten du gu-re kirola ikusteko, eta, horren ondorioz,elbarrien kirola normalizatu egiten da. Aregehiago, gu ikusi eta gero, jendeak txalo-tu egiten gaitu. Psikologikoki kirola osogarrantzitsua da elbarriontzat, aurreraateratzen laguntzen digu-eta.

Zuk aulkitik jokatzen duzu ping-

pongean, baina ibiltzeko gauza za-

ra... Nolako gaixotasuna duzu?

Orain zazpi urte, 32 urte nituela,antzeman zidaten gaixotasuna me-dikuek. Nik dudan eritasuna arra-roa da, ikertzen dabiltza. Gainera,progresiboa da: hasiera batean,

tzari urtean behin ematen dio baimenahorrelako txapelketa bat antolatzeko.Antolaketa oso ona izan da eta pozik ibiligara guztiok. Tamalez, hemengo hedabi-

Page 21: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com GAI NAGUSIA 21

eskuetan nabaritu nuen eta zabaldu eginda apurka-apurka. Orain ahulezia daukathanketan, eta, horren ondorioz, ezin naizdenbora luzean zutik egon, ezin dut arike-tarik egin... Bestela, mina eta zorabioakdauzkat.

Noiz hasi zinen ping-pongean joka-

tzen?

Gaixorik nengoela esan zidatenean,ping-pongean hasi nintzen jokatzen. Gaz-tea nintzela, lagunekin joaten nintzenping-pong, billar edo mahai-futboleanjokatzera, eta zaletasuna hortik jaio zen,neurri batean. Beste alde batetik, Fekoorelkartekoek kirola egitera animatu nindu-ten arazoak pairatzen hasi nintzenean, etahorregatik eskerrak eman beharrean na-

go. Elkarte horrek izugarrizko laguntza e-maten digu elbarrioi: lana topatzen la-guntzen digu, aisialdirako ekitaldiak anto-latzen dituzte....

Noiz entrenatzen duzu?

Lanaren arabera. Lanak ez dit egune-ro-egunero entrenatzen uzten, baina den-bora librea dudanean, ping-pongean jo-katzen dut. Normalean, taldekideekinentrenatzen dut. Eta gure artean ez ezik,zutik aritzen direnen kontra ere jokatzenditugu partidak. Liga txikia antolatu duteBizkai mailan, eta aurten parte hartudugun bigarren urtea izan da. Datorrendenboraldian, euskal ligan ere jokatu nahidugu. Hori lortzen badugu, elbarriak ezdirenen kontra jokatzen duen lehenengo

elbarri taldea izango gara. Kirol arloan, erronkaren bat duzu

etorkizunari begira? Elbarrien Joko

Olinpikoetan parte hartu nahiko zenu-

ke?

Datorren denboraldian, Espainiakotxapelketan hartuko dut parte. ElbarrienJoko Olinpikoei dagokienez, ordea, ezdakit... Bertan jokatzeko, hainbat txapel-ketatan hartu behar duzu parte nazioartemailan, eta horretarako, dirua eta denbo-ra behar dituzu. Txapelketa bakoitzean700 euro inguru gastatu behar dira. Nor-malean goi-mailako kirolariei babesleeklaguntzen diete, baina oso gutxiren kirolada gurea, eta babesleek ez digute kasuhandirik egiten.

“Fekoor elkarteak izugarrizko laguntza

ematen digu elbarrioi:lanean, aisialdian...”

“Ahulezia daukat hanketan, eta, horren

ondorioz, ezin naizdenbora luzean

zutik egon”

Page 22: 95

a: Larrabetzuko jai-batzordea

Aurreko urteetan bezala, IntxurretaLarrabetzuko jai-batzordeak herritarguztiei zuzendutako jai-egitarau ezinhobea prestau dau andramari eta sane-meterietarako. Intxurretakoak ez diraformula barrien bila ibili, betiko forma-tuak ondo baino hobeto funtzionatendauelako. Izan be, Larrabetzuko jaiakherritarrek eginak eta herritarrentzateginak dira. Txupinazoa abuztuaren14an, zapatuan, botako badabe be, bari-kuan be ekitaldiak izango dira Larrabe-tzun. Horrela, Areto-futbol Txapelketea-ren finalaurrekoa eta finala jokatuko diraarrastian, eta herri afaria egingo dabeiluntzean. Modu ona, motorrak berotzenhasteko.

Olarreta pelota eskolak pelota parti-dak antolatu ditu zapatu arrastirako. Txu-pinazoa iluntzeko 9etan botako dabe

Jai herrikoiak eta parte-hartzaileak

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com

Abuztuaren 13an, barikuan

–18:30: Areto-futbol Txapelketarenfinalaurrekoa eta finala.–21:00: Herri afaria / kantuz kantu. Abuztuaren 14an, zapatuan

–17:30: Pelota partidak, umeak etagurasoak. Olarreta pelota eskolak anto-latua.–21:00: Txupinazoa eta txistulariak.–22:00: Ume eta gazteentzako disko-txoua. –00:30: Erromeria, Auskalo non taldea-gaz. Abuztuaren 15ean, domekan

–13:00: Fanfarrea.–13:30: Gaztelumendi abesbatzarenemonaldia.

–13:30: Pintxoak dastatzea.–18:00: Asto karrerea. –19:00: Bertsolariak.–19:30: Fanfarrea eta buru handiak.–22:00: Oilaskoetxea antzezlana, MalasCompañías taldearen eskutik. –23:00: Erromeria, Tximeleta taldeagaz.–00:15: Erromeria. Abuztuaren 16an, astelehenean

–11:30: Txistulariak eta kalejirea, buru han-diakaz.–12:00: Pelukeria eta Makillaje Txapelketea.–14:00: Sukalkin Txapelketea (untxia).

–14:30: Umeen bazkaria.–17:30: Txirrikiz antzezlana, Kukubiltxo-ren eskutik.–19:00: Triatloia.–20:00: Erromeria, Arizgoiti taldeagaz(Gure Etxean).–22:00: Erromeria, Haitzama taldeagaz. Abuztuaren 24an, martitzenean

(San Bartolome)

–12:30: Bizikleta igoerea.–14:30: Paella Txapelketea.–17:00: Briska Txapelketea.–18:30: Ugelaxo-toka Txapelketea.

Andramarien jai-egitaraua

22 LARRABETZUKO JAIAK

Page 23: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com LARRABETZUKO JAIAK 23

Page 24: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com

eta, horren ostean, “diskotxoua” egongoda ume eta gazteentzat. Auskalo non tal-deak musikea jarriko deutso jaien lehe-nengo egunari. Domekan ez gara osogoiz altzau beharko. Fanfarreak eguerdi-ko ordu batean urtengo dau kalejiran,eta pintxoen dastatzea eta Gaztelumen-di abesbatzaren emonaldia be izangodira. Arrastia ekitaldiz beteta etorriko ja-ku: asto karrerea, bertsolariak eta antzez-lan bat, banaka batzuk baino ez aitatzea-rren. Egunari Tximeleta taldearen eskutikemongo deutsie amaierea.

Astelehena be egun luzea izango da.Txistulariak eta buru handiak goiz-goizhasiko dira Larrabetzuko kaleak girotzen,eta egun osoan adin guztietako larrabe-tzuarrei zuzendutako ekitaldi sorta zaba-la egongo da: Sukalki Txapelketea, ume-entzako bazkaria, antzezlana, triatloiaeta erromeria, besteak beste.

San Bartolome

Jaiak joan eta jaiak etorri. Abuztua-ren 24an San Bartolome ospatuko dabeLarrabetzun. Egun horretarako, bizikletaigoerea eta hainbat txapelketa antolatu

dabez: Paella, Briska eta Ugelaxo-toka.San Bartolomek lekukoa pasauko

deutse emeteriei. Emeteriak abuztuaren30tik irailaren 1era izango dira Goikoele-xea auzoan. Txupinazoa eguerdian bota-ko dabe. Marmitako eta Mus Txapelketakegingo ditue, eta arrastian Barrenetxeraigongo dabe bizikletaz. Gauean errome-ria egongo da, Trikizio taldearen eskutik.

Abuztuaren 31n, martitzenez, aizko-larien erakustaldia izango da goizean,eta eguerdian Xabier Amuriza eta

24 LARRABETZUKO JAIAK

Abuztuaren 30ean, astelehenean

–13:30: Txupinazoa eta txistulariak.–14:30: Marmitako Txapelketea.–17:00: Mus Txapelketea.–19:30: Barrenetxera bizikleta igoera.–22:30: Erromeria, Trikizio taldeagaz. Abuztuaren 31n, martitzena

–12:30: Aizkolariak.–13:30: Bertsolariak: Xabier Amurizaeta Arkaitz Estiballez.–17:00: Briska Txapelketea.–19:30: Idi probak.–21:30: Dantzak, Arrabots taldeagaz.Irailaren 1ean, eguaztenean

–12:30: Txistulariak.–17:00: Umeentzako jokoak, Kulki-ren eskutik.

Emeterien jai-egitaraua

Arkaitz Estiballez bertsolariak arituko dirabat-batean. Arrastirako idi probak, BriskaTxapelketea eta dantzak antolatu ditue.Hurrengo egunean, jaiei agur esatekoordua ailegauko da. Goizean txistulariekalaituko ditue auzoko txokoak, eta arras-tian umeentzako jokoak egongo dira.

Larrabetzuarrek jarrera ezin hobeaizan dabe beti herriko jaien aldera, etaoso parte-hartze handia euki dabe ber-tan. Aurton be ziur gagoz jaiek gustu onaitxiko deutseela ahoan.

“Antzezlanak, kirola,erromeriak, herri afaria... hamaika

aukera egongo diraaurton jaietan”

Page 25: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com LEZAMAKO JAIAK 25

Page 26: 95

a: Asier Saenz

Abuztuan oporrak hartzen dira nor-malean. Jentea hondartzara joaten da,esate baterako. Edozein gauza, egunero-kotasuna apurtzeko eta gure bizimodutikaldentzeko. Halanda be, Lezaman hilebe-te osoa emongo dabe beharrean herrikojaiak presteteko: abuztuaren 29tik iraila-ren 12ra bitartean Andra Mari jaiak egin-go dira herrian; eta horreek amaituta, hauda, irailaren 13an, Kurtze auzoak hartukodau lekukoa eta ekitaldi batzuk antolatu-ko dira bertan irailaren 15era arte.

Betiko legez, publiko guztiei dagozzuzenduta Andra Mari jaiak: umeak, gaz-teak, nagusiak... Dan-danek primeran pa-seteko aukerea eukiko dabe. Dana dala,nobedade gitxi aurreikusi dabe antola-tzaileek. Mozorroen lehiaketaren gaia zir-

Opor osteko jaiak

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com26 LEZAMAKO JAIAK

Abuztuaren 29a, domekea

–08:00: “Lezamako Mugetatik” V. mendimartxa eta lasterketa. Izena emoteko,www.lezamakomugetatik.com-en.Irailaren 2a, eguena

–12:00: Mezea. Ostean, kopaua eta triki-tia. –15:00: Herri-bazkaria. Ostean, mus etabriska txapelketea.Irailaren 3a, barikua

–19:00: Partiduak, pelotalekuan. PelotaEskolaren eskutik. –20:00: Txupinazoa eta pregoia. Ostean,trikipoteoa herriko tabernetatik. Odo-losteak, tabernetan.–22:00: Txosnak edegitea.–22:00-00:00: Mozorro lehiaketea. Gaia:zirkua. –23:00: Kontzertuak: Desidia + Derioko

talde bat + Trikizio.–02:00: Mozorro lehiaketaren sari-banake-tea.Irailaren 4a, zapatua

–12:00-14:00: Pintxo lehiaketea herrikotabernetatik, trikitilariek alaitua. –12:00-14:00: Umeen jolasak.–18:00-20:00: Umeen jolasak.–20:00: Darbuka Batukada taldeak herriaalaituko dau. –23:00: Kontzertuak: Esne Beltza + Betaga-rri + Triki Ta Ke.Irailaren 5a, domekea

–10:00-14:30: “Andra Mari” III. BTB martxa,Zorribike taldeak antolatua. –12:30: Mezea. Ostean, kontzertua, Leza-mako Ekidazu eta Bilboko “Motsorriak”abesbatzen eskutik. –13:30: Dantza emonaldia, Kuruntze talde-aren eskutik.–15:00: Herri-bazkaria, Zorrizketanen esku-tik. Bazkalostea, Astrapala taldeak girotua.–18:30: Erdizka Lauetan.

Irailaren 7a, martitzena

–Odolosteak herriko tabernetatik.–19:00: Trikitilariek herriko tabernetatik. Irailaren 8a, eguaztena

–12:00: Mezea.–13:00: Kopaua, Adintsuen Etxean. Bertokotaldea, herriko tabernetatik. –18:30: Bingoa eta briska, Adintsuen etxe-an. Amaitzean, merienda.–19:00: Parrandan, berbenea, gazteentzat.Irailaren 9a, eguena

–12:00: Mezea.Irailaren 10a, barikua Bola-lekuko jaiak

–12:30-13:00: Izen-emotea, Paella lehiake-tan.–13:00: Trikitilariek alaituko dabe goiza.–14:30: Paellen aurkezpena eta sari-bana-ketea.–16:00-16:30: Mus txapelketea Goiko Ta-bernak eta Lejarrenek antolatua. –17:30-19:30: Poniak.–19:30: Txokolatadea.–23:00: Berbenea, Luhartz taldeagaz.

Jai-egitaraua

Page 27: 95

kua izango da, adibidez. Musikari jagoko-nez, Esne Beltza, Betagarri, Trikizio edoLuhartz taldeak eukiko doguz entzungai.Ganera, besteak beste, jolasek, lehiake-tek, kirolak, dantzak eta gastronomia-eskaintza zabal batek osatzen dabe jai-egitaraua.

Lezamarrek ez dabe irailean nekatze-ko denporarik eukiko. Izan be, Andra Marijaiak amaitzen diranean, Santa Kurtzekhasiko dira. Nobedade nagusia aurtonlehenengoz egingo dan sorgin lehiaketada. Santa Kurtze jaiek lotura estua dabeherriagaz eta euskal kultureagaz. Auzoki-deek mortxilak jan ahal izango dabeztabernetan egun guztietan. Era berean,kalejiretan eta mus txapelketan partehartzeko aukerea eukiko dabe, besteakbeste. Su artifizialek amaiera emongodeutsee jaiei.

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com LEZAMAKO JAIAK 27

Irailaren 12a, domekea

–Pelota partida profesionalak, Fron-toian.

SANTA KURTZE

–Mortxiladea, herriko tabernetan egunguztietanIrailaren 13a, astelehena

–16:00: Txupinazoa eta jaien hasierea.Irailaren 14a, martitzena (Santa Kur-

tze Eguna)

–12:00: Mezea, ermitan. Ostean, kopauaeta trikitia.–20:00: Idiak erakustea. Irailaren 15a, eguaztena

–16:30: Mus txapelketea, Zigoun-en.–16:30: Sorginen lehiaketa.–17:00: Gorritiren animaliak.–20:30: Sorginen erakustaldia, ermitan.Ostean sari-banaketa. –21:00: Disko-jaia, Dj Xaiborren eskutik.–23:30: Sorginari su emotea, su artifizia-lak eta jaien amaierea.

Page 28: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com28 LEZAMAKO JAIAK

Page 29: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com ZAMUDIOKO BALKOIRIK EDERRENA 29

Zamudioko Udalak Balkoi ApainduenLehiaketea antolatu dau lehenengo aldiz,eta lehiaketa horrek harrera ezin hobeaizan dau herritarren artean. Izan be, ehunlagunek hartu dabe parte. “Ekimenarenhelburua izan da agirian ixtea zeingarrantzitsua dan balkoiak udalerriarenelementu estetiko bezala berreskuratzea”,azaldu dabe udaletxetik.

Maiatzean, stand bat jarri zan AgirreLehendakariaren plazan eta bertan 5.000landara inguru batu ziran: surfiniak, gita-nillak eta geranioak, banaka batzuk aita-tzearren. Parte-hartzaileek landara horre-ek erabili behar izan zituen, euren bal-koien apainketa egiteko. Beste alde bate-tik, Urazca enpresako langileen aholkuakbe jaso zituen: landarak nora begira eta

balkoiko zein lekutan ipini behar ziran,edo landarak zelan jagon behar ziran,esate baterako.

Zamudioztarrek gustu ederra dabelaerakutsi dabe eta balkoiak ederto apain-du dituez. Epaimahaiak ez dau erraz izan,baina akabuan Mª Angeles Bilbaoren bal-koia aukeratu dau irabazle. Aitor Lezika-ren balkoia bigarren lotu da. Irabazleak700 euroko txartela jaso dau saritzat; etabigarrenak, 300 euroko txartela. Diruaherriko dendetan gastauko dabe. Epai-mahaiko kideek irizpide honeek izanditue kontuan, euren erabagia hartzeko:originaltasuna, ornamentazio-kalidadea,beharren iraunkortasuna eta diseinu flo-ristikoa.

Balkoiak apaindu egin ditue Zamudion

3. saria eta eskuinaldean, bigarrena

Lehiaketaren 1. saria

Page 30: 95

t: Gaizka Eguskiza / a: Sondikako Kirolzaleak

Zer esango zenioke menditik 120 kilo-metroko lasterketa egiten duen lagunbati? Burutik jota dagoela, ziurrenik. Horibera esaten diete etxekoek Unai Ibarrarieta Sondikako kirolzaleak taldeko bestekideei. Sondikako 35tik 40 urte bitartekohamar lagunek osatzen dute taldea. “Beti-danik gustatu zaigu kirola egitea, etaazken 20 urteotan hainbat kiroletan jar-dun dugu”, esan du Unaik. Gauza desber-dinak egitea izugarri gustatzen zaie etaeuren azken erronka ultratraila da. Ultra-trail horretan 40 kilometrotik gorako las-terketak egiten dira, normalean natura-

inguruetan, mendian edo basamortuan,esate baterako.

Mota horretako lasterketa batzuk bu-rutu dituzte sondikarrek azken urteotan.Esaterako, maiatzean “Los 10.000 del so-plao” izeneko lasterketan hartu zutenparte, Cabezón de la Sal herrian, Kanta-brian. “Kantauriko edo Iparraldeko infer-nua esaten zaio, eta halaxe izan zen, infer-nu hutsa. Guztira, 125 kilometro egin be-har izan genituen oinez menditik”. Eraberean, ekainean “Hiru handiak” egin zi-tuzten Araban. “Lasterketa horretan Gor-beia, Anboto eta Aizkorri mendietatik pa-satu ginen. Guztira, 100 kilometroko ibil-bidea da eta Bizkai, Gipuzkoa, Araba eta

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com30 ELKARTEAK / TALDEAK

Non gogoa, han zangoa

SONDIKAKO KIROLZALEAK

Kirolzaleak izan dira betidanik, eta denetarik egin dute:txirrindularitza, korrika, harriak zulatzea.... Azken boladahonetan, Unai Ibarrak eta bere lagunek ultratrailari ekindiote; hau da, lasterketa luzeak menditik egiteari. GuztiekSondikako kirolzaleak taldea osatzen dute.

Page 31: 95

Nafarroatik ibili ginen 20 orduz”. Aurreko lasterketa biak amaitzeko

gauza izan ziren taldeko kideak; uztaileanBeasainen antolatutako “Ehun milak”martxan, ordea, huts egin zuten. “Osoeguraldi txarra egin zuen eta hasi bainolehen mina hartu nuen. Era berean, nirekidea hipotermiak jota ibili zen, eta berakere ezin izan zuen lasterketa bukatu”.Dena dela, datorren urtean Beasaineraberriro itzultzeko asmoa dute. Gainera,beste erronka batzuk ere badituzteburuan. “Abenduan taldekide batzukAconcagua mendira joango dira”.

Paris-Brest-Paris

Etorkizunari begira, Aconcaguarenaez da taldeko proiektu bakarra. “Paris-Brest-Paris txirrindularitza lasterketa eginnahi dugu. Lau urterik behin egiten daeta, guztira, 1.100 kilometroko ibilbideadu”. Taldekideek eskarmentu handia dutetxirrindularitzan. Izan ere, apirilean Flan-deseko Itzulia burutu zuten egun batean.Guztira, 270 kilometro. “Oso gogorra izanzen: aldapak ez ziren oso luzeak, bainaikaragarrizko ehunekoak zituzten; bestealde batetik, bidea ilaunezkoa da. Gogor-tasuna itzela izan arren, hamabi orduan

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com ELKARTEAK / TALDEAK 31

“Inoiz egin dudan lasterketarik gogorrena

Mont Blanceko Ultratraila izan da”

“Etxekoek esaten diguteero gaudela: zergatikhainbeste kilometro,zergatik hain urrun...”

“Paris-Brest-Paris txirrindularitza

lasterketa egin nahidugu. Lau urtetik behin egiten da”

amaitzeko gauza izan ginen”. Taldeak egiten dituen lasterketak izu-

garri gogorrak dira, baina “non gogoa,han zangoa” esamoldea hartzen dutelelotzat sondikarrek. “Buruak jartzen ditumugak, ez hankek: 2007an, 168 kilome-troko Mont Blanceko Ultratraila egiterajoan ginen. Europako lasterketarik gogo-rrena da. Italia, Suitza eta Frantziatik iga-rotzen duzu, eta mendian gora eta behe-ra ibiltzen zara. Guk gorriak ikusi geni-tuen: 40. kilometroan oso nekatuta ibilinintzen, baina jarraitu egin nuen eta las-terketa amaitzea lortu nuen. Inoiz egindugun eromenik handiena izan da ultra-trail hori”.

Lasterketak oso gogorrak badira ere,bizitza arrunta egiten dute taldekideek.“Kirola egiten dugu aisialdia dugunean,baina normalean ez dugu entrenamenduberezirik egiten”. Elikadura ere ohikoa da.“Indabak jan behar baditugu, jaten ditu-gu, eta txuletoia bada, askoz hobeto (kar,kar)”. Hala ere, lasterketara joan bainoegun batzuk lehenago arroza, entsaladaketa pasta jaten dituzte. Era berean, korri-kaldietan bertan ere hidratoz betetakoelikagaiak hartzen dituzte. “Gu ez garaprofesionalak; gustatzen zaigulako egi-ten dugu kirola. Guztiok familia dugu etahorregatik ezin gara egunero-eguneroleku batetik bestera ibili. Etxekoek esatendigute ero gaudela: zergatik hainbestekilometro, zergatik hain urrun.... Eta gukbeti erantzuten diegu azkenengoa izan-go dela...”. Esaten da umeek eta mozkor-tiek baino ez dutela egia esaten; zoroek,aldiz, gezurrak esaten omen dituzte.

Page 32: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com32 TXORIERRI EZAGUTU

Oloste jauregia

Armarria eta bost irudi. Armarriaren gainean dama bat dago; gure ustez, nagusiena. Bere ondoan, eta ezkerrean, beste dama gazte bat dago; eta bere ondoan, beste gazte batlautea jotzen. Eskuman zaldun ehiztari bat azaltzen da; eta horren ondoan, beste zaldun bat, garaiko arropa dotorea jantzita duena. Badirudi hori familia boteretsu batekoa zela,eta bere janzkera dotoretasuna eta garaiko modaren adierazlea da. XVI. mende azkenerantz.

t/a: Sabin Arana

Larrabetzuko baserri-jauregi honennondik norakoak ez daude argi. Eraikina-ren egiturari erreparatzen badiogu, ber-tan era bitako eraikuntzak daudela esandezakegu. Alde batetik, etxea bera. Ho-rren egitura zaharra bada ere, eta gauregun apur bat desitxuratuta egon arren,antzinako leinu-etxe zahar horietako batdela ematen du. Eta bestetik, XVII. men-dearen hasierako eskailera eta balkoiaerabilita era klasikoan egiten saiatu zire-na.

Baliteke etxea bera XV. mendean erai-ki izana. Zalazarren idazkietatik ondorioz-ta daitekeen bezala, Zugazti eta Butroileinuek bat egin zutenekoa izan daiteke,eta, beharbada, hori burdinolaren ingu-ruko interesak zaintzeko eraiki zuten. Izanere, etxea Bide Zaharraren hegaleandago.

XVII. mendean, berriz, etxearen jabe-ak Matheo Etxabarri Bilboko merkatariospetsua eta Mari Otxoa Erkinigotarrare-na izan omen ziren. Azken hau Larrabe-tzuko Erkinigo lizentziatuaren sasi-alabazen. Dena dela, esan beharra dago Herki-nigotar hauek batzuetan Zugazti abizena

Page 33: 95

Armarria etxe biko armarriek osatzen dute: Muxika-Butronena eta Zugaztirena. Eskerrean Muxika-Butronfamiliaren armarria dago. Gurutze eran antolatua bostotso daude; eta lau butroi, ertzetan. Honek armarrinagusiaren erdia baino gehiago hartzen du, etahorrek Muxika-Butron familia Zugaztikoa baino inpor-tanteagoa zela adierazi nahi du. Zugazti familiarenarmarrian zuhaitza azaltzen da, erroak agerian dituela.Armarrian otsoa eta aztorea ere agertzen dira, azkenhonek mokoan beste hegazti bat daramala.

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com

ere erabiltzen zutela, eta, bide batez, Her-kinigo-Zugazti abizena Bilbon oso ospe-tsu bihurtu zela.

XVI. mendearen amaieran izurrite batizan zen Bilbon, eta Matheo Etxabarri etabere familiak bertatik alde egin eta Larra-betzura etorri ziren. Oloste jauregia etxe-bizitzatzat erabili zuten. Horren haritik,eta aurreko artikulu batean azaldu ge-nuen bezala, Matheo Etxebarrik San Rokebaseliza eraikitzeko agindua eman zuen,Santuaren laguntza eskertzeko. Beste al-de batetik, testamentu batean Olostebaserriko altzari eta artelanen gaineanegiten den deskribapena kontuan har-tzen badugu, Oloste jauregitzat hartubeharko genuke, zalantza barik. Ondasunhoriek Etxabarri-Herkinigo familiarenospearen adierazgarriak ziren.

TXORIERRI EZAGUTU 33

Baliteke etxea bera XV.mendean eraiki izana,

Zugazti eta Butroi leinuek bat egin

zutenekoa izan daiteke

Page 34: 95

t: Xabier Díaz, BTEk-eko zuzendaria

BTEK Zentroaren diseinu-lanerakorobotika arloan aritu ginenean, Japoniandauden robotika museo kopuruak harritugintuen. Bai, teknologian murgildutadagoen herria dela ematen du, bainahainbestetarako da? Michio Kakurenustez, hori Japonian nagusi den xintois-mo erlijioarekin dago lotuta. Xintoismoa-ren arabera, edozein objektuk badu espi-ritu bat bere baitan: harriek, mahaiek...Horren haritik, robotak ere adiskidetsu-tzat hartzen dira; espiritu bat dago robotbakoitzaren barruan, eta umeek maitedituzte. Gure inguruan, berriz, ez dahorrelakorik gertatzen.

Michio Kaku japoniarra kaliforniarrada jatorriz. Hamazazpi urte zituela, etainstitutuaren zientzia-proiektu baterakoantimateria sortzen saiatzen zebilela,

lurrarena baino 20.000 aldiz handiagoazen eremu magnetikoa sortzen zuen“traste”bat asmatu zuen. Kaku gaur egun-go fisika-teorialari garrantzitsuenetarikobat da, eta zientziaren eta teknologiarendibulgazioan aritzen da.

Biztanleriaren bizi-itxaropena geroeta handiagoa da, baina gizakiok gero etaseme-alaba gutxiago izateko joera dugu.Zelan egingo diogu aurre egoerari? Kakuk

argi du erantzuna: roboten laguntzariesker.

Orain arte, robotak lan astunak, arris-kutsuak edo errepikakorrak egiteko erabi-li dira. Hala ere, betebehar horiek egiteazgainera, gure lagunak ere izan daitezke.Eta hain zuzen ere horregatik hasi darobot berri askori aurpegia jartzen.

Ikerketek dioten bezala, robot emo-zionalak sortzen baditugu, errazagoaizango da eurekin komunikatzea etaenpatia izatea. Erosoago sentituko gara,afaria prestatzen duenak edo tentsioahartzen digunak, beso mekaniko bat iza-teaz gainera, aurpegia ere badu eta esa-ten diogunari emozioak erabilita erantzu-ten badio.

MIT-eko Kismet proiektuaren barruanhau guztia ibili dira ikertzen, eta Kixmiproiektu horren “iloba” dugu. Kixmi BTEKzentroan dugun robot emozionala da,zeina alaitasuna, tristura eta hainbat emo-zio adierazteko gai baita, pentsatzenduzuna asmatzen duen bitartean.

Philip K. Dick-ek egiten zuen galderahain urrun ez da egongo, beharbada:Amets egiten ote dute androideek ardielektrikoekin?

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com34 TEKNOLOGIA

“Kixmi hainbat emozioadierazteko gai den

robot emozionala da, eta BTEk

zentroan bizi da”

Androideak ardi elektrikoekin ametsetan

Page 35: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com

Bi lagunentzako tratamendua:

TXOKOLATEZKO ESTALDURA

Non egingo da AhoZgozatu

kanpaina?

Bidali erantzunak, hilaren 15a baino lehen: –Telefonoz: 94 452 34 47–e-mailez: [email protected]

LEHIAKETA

Aurreko erantzuna:

Futbola, oinarritik euskaraz liburuaIrabazlea: Eider Lago

t: Juan Luis Goikoetxea / i: Aritz Albaizar

Behingoz isilik mostradore ertzean.Txorik DEIA, Lukik GARA, astelehenetanez da BERRIArik. Horretan, bezero piloa.

-Egunon Zipiri!-Halan ekarri.-Zer hartuko dozue?Hartu danak akeita, baina bakotxak

era batekoa; guztira 12 kafe mota. -Nik hutsa.-Bai! –Zipirik.-Nik ebagia.-Baita! –Zipirik. -Nik ebagi deskafainatua kafe gitxi-

gitxigaz.-Baita! –Zipirik.-Nik makinako ebagi deskafeinatu

epela soja esneagaz.-Baitte zera bere!“Eta horrela doa mundua” hamabi-

garrenera heldu arte.Guztiei entzuten eutsen banan ba-

nan eta patzientzia handiz gure taber-nariak.

Kafe-makinara bihurtzen zaneanhasten zan zurrumurrua:

-Hori memoria harrigarria Zipirire-na!

Zipirik, ostera, oroimen ona bainoesperientzia eukan handia, ortozik ibili-ko txakurra zan-eta. Itauntzen ebanbakotxari berea atarakeran:

-Hik zer eskatu deustak?-Kafea kafe gitxigaz.-Aiko hemen!-Hik neska?

AIKORRIZKETAN 35

Zipirienea kafetegian

-Nik deskafeinatua.-Aiko hor!Kontua da Zipirik kokoteko zuloan

paretan jakona ataraten ebala; bardineutson kafe gitxigaz eskatu nahi asko-gaz. Bereizten eban bakarra deskafeina-tua eta kafeinaduna ziran.

Bezeroek ahal danik kafe motarikgehien eskatzen eutsien ernegazoteko.Jabearen eta bezeroen artean halakokonplizitate maltzurra egoan, kitanua-ren eta trikornioaren artean legokeena.

Besterik eta bestera zan Txorigazkohartu-emona eta Lukigazkoa. Eguneroentzungo zan:

-Niri Zipiri kafea -Txorik.-Lukik, baina, hainbeste kafe mota

eskatzen entzunik, berak be zeozer ba-rria gura dau:

-Nik Zipiri akeita ebakia ahuntzarenesneagaz

Eta Zipirik eskatuak eskatu, betikoaatara deutso.

-Aiko barrabana! –dino Lukik.

(*) Ahozko moduan esaten dana, letra baltzez doa

Page 36: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com36 SUKALDARITZA

Osagaiak:

–Litro bat etil alkohol, 95º-koa. –Zazpi limoi, horiak eta usain goxokoak.–Litro bat ur eta baso bat ur.–250 g azukre.

Prestateko erea:

Limoien azala birrindu eta etil alkoholeansartuko dogu. Hamar egunean izangodogu beratzen. Egun horreek igaro oste-an, alkohola iraztekotik pasauko dogu.Beste alde batetik, ura azukereagaz na-hastauko dogu. Irazi ostean, bost minu-tuan itxiko dogu hotzetan. Alkoholagaznahastau eta ordu batzuetan eukiko do-

gu bertan. Edaria botilaratuko dogu, eta,ondo itxi ondoren, hozkailuan sartukodogu. Hotz zerbitzatu behar dogu. Zen-bat eta hotzago egon, orduan eta goxoa-go egongo da.

sukaldean.com

Maite Lekerika, sukaldaria

Osagaiak:

–Kilo bat baba garandua–Zanori eder bat (dadotan txikitua)–200 g pernil (dadotan txikitua)–Kipula bi–4 berakatz-atal–Patata eder bat–Tomate heldu bat–Ardao zuri apur bat–Orioa–Ura–Gatza

Prestateko erea:

Kipulea eta berakatzak garbitu eta ondotxikituko doguz. Kazuelan orio-zorrotadabat bota eta kipulea eta berakatzak bostminutuan izango doguz erregosten.Zanoria, pernila, babak eta tomatea gehi-tuko doguz. Su eztitan, ordu laureneaneukiko dogu egosten. Ardao zuria eta urapur bat botako doguz. Kazuelari tapajarri eta surtan beste ordu lauren batenizango dogu. Patata txikitu eta gehitukodogu. Patata eginda dagoanean, kazuelasurtan itxiko dogu, su eztitan, saltseaapur bat loditu arte.

Etxeko sukaldaritza

Baba gisatuak

Limontxeloa

Page 37: 95

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com DENBORAPASA 37

Gomendioak

Amagoia Gezuraga

LITERATURA: NAGUSIAK

–Galerna. I. Esnaoala–Xahmaran. J. Arretxe–Gizakiaren minak. K. Linazasoro

LITERATURA: HAUR ETA GAZTEAK

–Ttanttipiak. M. Pavón–Pirata ausartak. M. Murua–Nire neba jenioa. R. Muñoz–Aurpegiko ubeldurak. A. Kazabon

MUSIKA

–Baldi. M. Oihenart-J. Zeberio–20 hatz proiekt. I. Plaza & O. Garmen-dia–Zuzen. Zarama–Bizitzari txistuka. Betagarri

Betagarri taldea

Sudokua

7 1 4

9 3 2

6 8 5

8 9 6

4 1 5

7 3 2

5 2 3

7 6 8

1 4 9

8 6 1

4 2 35 9 7

2 7 3

1 5 96 8 4

9 5 4

8 7 62 3 1

2 4 8

3 7 9

1 5 6

9 6 7

5 4 1

3 2 8

3 1 5

6 8 2

4 9 7

Page 38: 95

Kirola

Zikloturista. Irailaren 18an, 11:30etikaurrera, Bidekoetxe parkean.

>

Zamudio

Mugikortasun iraunkorraren astea, irai-lean.San Martin jaiak antolatzeko batzarra.Irailaren 21ean, 19:30ean, udaletxean. Lau haizetara kontari umeentzako eki-taldia, Antton Irustaren eskutik. Iraila-ren 25ean, 11:30ean, liburutegian.

>

>

>

Zamudio

Besaide. Irailaren 19an, Arroeta talde-ak antolatua. Peña Lara, Cabeza hierro menor etaCabeza hierro mayor. Irailaren 24tik26ra bitartean, Arroeta taldeak antola-tua.

>

>

Zamudio

Hondarribia-Oiartzun-Donostia. Iraila-ren 11n (jubilatuentzat). Izena ematea:irailaren 8ra arte, Gure Etxean.

>

Larrabetzu

AIKOR! 95 l 2010eko uztailawww.aikor.com38 AGENDA

Antzerkia eta filmak

Prince of Persia, aire zabaleko zinema.Abuztuaren 7an, 22:00etan, San Migelplazan.G-Force, licencia para espiar, aire zaba-leko zinema. Abuztuaren 21ean,22:00etan, Sollube kalean.

>

>

Derio

Irteerak

Bestelakoak

Kilometroak eta Nafarroa Oinez jaietarajoateko izena ematea: irailetik aurrera.

>

Txorierri

Mugikortasun iraunkorraren astea. Irai-laren 22an, 17:00etatik aurrera: taile-rrak, paseoa bizikletaz...

>

Sondika

Herritik bizikletaz ibili. Irailaren 19an,Gaztetxean.

>

Sondika

San Martin jaietako Kartel Lehiaketa.Lanak aurkezteko azken eguna: iraila-ren 30a.

>

Zamudio

Lehiaketak

Udal ikastaroetan izena ematea: iraila-ren 20tik 30era.

>

Larrabetzu

Udal ikastaroetan izena ematea: iraila-ren 7tik 13ra bitartean, liburutegian. Gidatze eraginkorra. Irailaren 25ean.Izena ematea: irailaren 7tik 10erabitartean, Kultura Etxean.Antzerki tailerrean izena ematea: irai-laren 7tik 13ra bitartean, liburutegian(12 urtetik 18 urtera bitartekoentzat). Komunikazioa eta autoestimua ikasta-roan izena ematea: irailaren 7tik 13rabitartean, liburutegian. Beira tindatua. Irailaren 11n, Gaztetxe-an.Metalezko eraztunak. Irailaren 24an,Gaztetxean.

>

>

>

>

>

Ikastaroak eta tailerrakSondika

Udal ikastaroetan izena ematea: iraila-ren 24ra arte.

>

Zamudio

Page 39: 95
Page 40: 95