5.Biziaren historia
description
Transcript of 5.Biziaren historia
![Page 1: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/1.jpg)
5.Biziaren historia
BrandonAlex
Ugaitz4.BD
![Page 2: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/2.jpg)
• Dakigunez Lur planeta hobekien bereizten duen ezaugarria bizia dela .
• Fosilak aztertuz izaki bizidunak dibertsifikatuz joan direla jakin dezakegu.
• Atal honetan izaki bizidunen historiaren alderdi nagusiak ikusiko ditugu.
SARRERA
![Page 3: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/3.jpg)
• Hondakin fosil zaharrrenak duela 3 500 Ma-ko estromatolitoak dira.
• Ziurrenez bakterioen antzekoak ziren.• Haien eboluzioa oso geldoa izan zen ,hurrengo
aurreratuen aztarnak duela 2 100 Ma-koak izan ziren-eta.
• Kanbriarraurrean bizia uretan soilik garatu zen,eta zelulabakarrak ziren.
• Izaki zelulanitzen lehenengo arrastoak duela 600 Ma-koak dira.
Lehenengo Izaki Bizidunak
![Page 4: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/4.jpg)
• Kanbriarraurrea:• Mikroorganismo eta algek Lurraren atmosfera aldatu
zuten,O ugari askatzen.₂• Horregaitik duela 600 Ma ornogabe asko eboluzionatu
zuten. Haien gorputza maskorrez eta oskolez estaltzen adibidez.
• Kanbriar eztanda hau Kanbriarraurrearen amaieran eta Paleozoikoaren hasieran gertatu zen.
Uretako biziaren dibertsifikazioa
![Page 5: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/5.jpg)
• Paleozoikoa:• Uretako bizia dibertsifikatu egin zen.• Trilobitek oso hedapen handia izan zuten.• Ekinodermatuak,moluskuak eta koralak ere asko hedatu
ziren.• Lehenengo arrainen hondakinak Ordoviziarrekoak dira• Animalia hauetatik beste asko sortu ziren: Plakodermoek,
Kondriktieek eta Teleosteoak.
![Page 6: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/6.jpg)
• Zaila egin zitzaien izaki bizidunei aire-ingurunera egokitzea.Uraren sostengua falta zitzaien-eta.
• Atmosfera ozono nahiko izan zuenean posible izan zen ingurunera egokitzea.
• Cooksonia landarea izan zen uretatik kanpo bizi zen lehenego landarea(Siluriarrean),eta lehenengo animaliak artropodoak izan ziren.
• Geroago intsektu hegalariak agertu ziren eta airea arnasteko gai ziren arrainak ere(Devoniarrrean).
Aire-ingurunearen konkista
![Page 7: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/7.jpg)
• Karboniferoa:• Bizia aire-ingurunean bizkor ari zen eboluzinatzen.• Ibai eta zirgiren ertzeta, goroldio eta iratzez
osatutako basoak hazten ziren.• Baso haietan artropodo erraldoi eta anfibioak bizi
ziren.• Anfibio hauetatik lehenengo narrastiak sortu ziren.
Aire-inguruneko biziaren dibertsifikazioa
![Page 8: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/8.jpg)
• Permiarra:
• Lehorragoa izan zen,horri esker garatu ziren narrastiek eta gimnospermoek.
• Ugaztun aurrerakotzaren taldea garatu zen: narrasti mamiferoideak.
• Permiarraren amaieran Lurraren historiako iraungipen masiboa gertatu zen.Talde ugari desagertu ziren eta horregatik ezartzen dute data horretan Paleozoikoaren amaiera geologoek.
![Page 9: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/9.jpg)
• Mesozoikoa
• Iratze eta gimnospermo-basoak nagusitu ziren.
• Dinosaurioak hiru taldeetakoak nagusi ziren.
• Ugaztunak urriagoak izan ziren.• Narrasti batzuk hegan egitea edo uretara
sartzea lortu zuten.
![Page 10: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/10.jpg)
• Kretazeoa
• Angiospermoak hedatu ziren intsektuen eboluzioaren mesederako.
• Amaieran iraungitze masibo bat gertatu zen, eta espezie ugari desagertu ziren, adibidez dinosaurioak eta beste narrasti batzuk.
![Page 11: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/11.jpg)
• Zenozoikoa
• Ugaztunak dibertsifikatu egin ziren eta gaur egungo animaliak eta landareak sortzen hasi ziren.
![Page 12: 5.Biziaren historia](https://reader036.fdocuments.ec/reader036/viewer/2022081421/56815c8c550346895dca9d28/html5/thumbnails/12.jpg)
• Fosila arrokan irauntzen den aztarna da.• Honela sortzen dira fosilak:• Organismoaren hondakinek azkar lurperatu
behar dira sedimentu kapa batean.• Uretan egon behar du deskonposatzeko.• Biak denbora luzean iraun behar dute.• Iraupen laburra eta banaketa geografiko
zabala dituzten fosilei, fosil gidak esaten zaie.
Fosilak