ku186. zenbakia / 2010eko azaroaren 29a

UK URIBE KOSTAKO ALDIZKARIAARGITARATZAILEA: Boluntzarreta Elkartea

HELBIDEA: Amezti 6, 4. solairua, 5. bulegoa 48991 GETXO e-mail: uk@aldizkaria.biz / Posta Kutxa 171 / Tf. 94 491 13 37

ZUZENDARIA: Maitane Nerekan

ERREDAKZIOA: Irantzu Sagarminaga, Zuberoa Iturburu, Maitane Nerekan

FOTOGRAFIA: Asier Mentxaka

TESTUEN ORRAZKETA: Ziortza Vega

KOLABORATZAILEAK: Jorje Perez, Bittor Egurrola,Berbots Erandion Euskaraz eta Bizarra Lepoan Euskara Elkartea

MARRAZKILARIA: Dogan Gozel

PUBLIZITATEA eta SUSTAPENA: Erika Martinez (94 491 13 37)

AHOLKULARITZA: Jokin Aspuru

FILMAZIOA: Argia / INPRIMATEGIA: GESTINGRAF

LEGE GORDAILUA: BI-1878-00

ISSN: 1576-6799

© Boluntzarreta

Aldizkari hau Euskal Herrikoherri aldizkari eta euskara elkarteenTopaguneko partaidea da

Non zer

54 Anje Duhalde

30 Kepa Acero

11 Jon Moran

4. GU GEU.

5. IRUDIA. Bizkaiko Zubia obretan.

7. LEHEN ETA ORAIN. Sarri ingurua, Getxo.

8. TALAIA. Beste begirada bat eskualdeari.

11. ERRETRATUA. Jon Moran.

12. HERRIZ HERRI. Getxo 12. Leioa 16. Erandio 18. Sopelana 20.

Berango 22. Gainerako herriak 23.

25. AGENDA.

SAKONEAN

26. ALBUMA. Azaro Kulturala, Lutxana.

28. ARGAZKIA. Kontuz trenagaz (Getxo), argazki zaharra.

30. BERBETAN. Kepa Acero surflari askea.

34. FOTOGRAFIA. Kepa Acero.

KULTURA ETA AISIA

42. ZINEMA. Eguzki Bideoak.

43. MUSIKA. Draa power metal taldea.

44. LIBURUAK. Amezketako Fernando.

45. KIROLAK. Euskal Makil Jokoa Getxon.

46. ELKARRIZKETA. Gira, bira munduari begira, Urtxintxa Eskola.

AMAITZEKO

49. NORA JOAN. GetxOnegin Pintxo Txapelketa.

50. HOROSKOPOA.

51. KOMIKIA. Dogan Gozel.

52. DENBORAPASA ETA LEHIAKETA.

53. FLASH BACK. Altzaga Ikastola (Leioa), 1979.

54. AITORMENAK. Anje Duhalde.

Azala: Kepa Acero

UK3

BerbetanBidaiak, ezagututako jende etakulturak, barneko gogoetak,bizipenak... eta zelan ez, surfa!

ERAKUNDE LAGUNTZAILEAK

www.ukaldizkaria.biz

Erandioko Udala

Plentziako Udala

Aldizkari honekEusko Jaurlaritzaren

Kultura Sailarendirulaguntza jaso du

Urdulizko Udala

TRATU TXARRENBIKTIMAK ARTATZEKOEUSKO JAURLARITZARENTELEFONO ZENBAKIA: 900 940 111

[plaza]

Ezkutuko kultura-ondarea

gu geu

Olatuen arabera mugitzen dira gure eskualdeko gizon-emakume asko eta asko. Goizeroesnatu eta itsasoak esaten die egun horretako plana zein izango den; ez dute beste ordutegirik,itsasoak agintzen die. Uda aurretik, barealdi garai luzea bizi izan zuen gure Kantauri Itsasomaiteak; surf-taula kotxean sartu eta itsasertzera hurreratu arren, neoprenoa busti barik bueltatzenziren etxera Uribe Kostako surflariak. Azken asteotan barriz, itsasoa haserre bizian esnatu daegunero (auskalo zerk sutzen duen; Sahara aldetik datozen albisteek agian). Eta surflariaknekatuta eta irribarrez sartzen dira ohera, hurrengo eguneko olatuakaz amesteko prest.

186 zenbakira, itsasoa entzun, usaindu eta, batez ere, sentitzen duen algortar bati tarte handiaegin diogu. Kepa Aceroren abenturak aurkituko dituzu Berbetan eta Fotografia ataletan. Bostkontinenteetan barna, bost olatu magikoren bila abiatu zen 2010eko maiatzean. Bizipenak etasentipenak oparitu dizkigu, argazki eta berbetan aurkituko dituzunak.

Urtea amaitu aurreko azken aurreko zenbakian, olatu onak opa eta agurtuko zaitugu.Hurrengorako utziko ditugu “zorionak eta urte barri on” eta protokolo horiek guztiak.

UK-ko lantaldea

Olatu onak zuretzat ere bai!

Armando Llamosas> arkeologoa

Azken urteotan asko hitz egiten daoroimen historikoari buruz. Seinale txarra.Oroimena izango bagenu, ez genuke hain-beste hitz egingo-eta. Dena den, oso astiroizan arren aurrera goaz. Badaude lege ba-tzuk, instituzio batzuen ahaleginak (gutxi)eta erakunde eta elkarte independenteenekintzak: Ahaztuak, Aranzadi edo, estatua-ri dagokionez, Asociacion para la Recupe-racion de la Memoria Historica.

Gure eskualdean, aitzitik, gauza gutxiegin dira. Hau ez zen izan ez Elgeta, ezEbro, zorionez ezta Cuelgamurosenak ere,faxisten kontrako defentsak baizik. Ikara-garriak ez izan arren gerra zibilaren orbai-nak gure paisaian ere badaude. Gure esku-aldea Burdin Gerrikoan sartuta zegoen eta,horren ondorioz, Bilboko defentsarako az-piegiturak hemen ere egin ziren, Sopelaneta Berangon batez ere, baina Urdulizeneta Barrikan ere bai.

Azpiegitura horiek ez dira monumen-talak, bere zentzua ez zen memoria uztea,lekukoak izatea, edo gloriak gogoraraztea,hori irabazleentzat soilik erreserbatuta da-go. Umilak dira, praktikoak eta, gainera,ikusten zailak, gerrarako azpiegiturak bai-tira.

Gure gizartea gerretatik urrun bizi da,mota horretako gatazkak telebistan daudeeta geografian, zein mentalitatean urrun.Horregatik, hain zuzen, gure ingurukohondakinak garrantzitsuagoak dira.

Ondare horrekin gauza gutxi egin da,hitzaldiren bat, bisita-gidatu isolaturen bateta gutxi gehiago. Santxo de Beurko elkar-teak horretaz ere lan egin du, eta, seguruasko, orokorrean adituenak dira. Hala ere,ikerketak falta dira, eta, batez ere, honda-kin babesteko eta gizarteratzeko egitasmoserio bat. Ez dugu esan nahi aztarna guz-tiak mantendu behar direnik, baina jakinbehar dugu zer dugun, zerk merezi duen

mantentzea, eta zer manten daitekeen.Galdera horiek erantzun ostean, jakin be-harko dugu nola hedatu, eta zer den ko-menigarriena jendeak ezagut dezan.

Ondare horrek gogorarazten digu gu-re inguruan ere gerra izan zela. Italiarrak,faxistak, hain zuzen, gure kaleetan etagure etxeetan izan zirela, armak eskutaneta gerrako ohiko krudeltasunarekin.Hemen geratu ziren defentsaren aztarnak:lubakiak, bunkerrak eta tirokatzeko pos-

tuak. Sastrakak eta basoak dena estali du.Aztarna horiek, zorionez, hala mantendudira, ezkutatuta, jendearen arretaren zain,ez etsaien arreta, hiritarren arreta baizik.

Ondare horrek gogoratzen digu giza-kiak garela eta historian zehar krudeltasu-na, gerra eta bortizkeria gure ohiko ingu-rugiroa izan dela. Horregatik da kultura-ondarea, gure historia dakarkigulako, etagu nor garen esaten digulako. Azken fine-an, kultura-ondarea hori da, besterik ez. m

4UK

[irudia]

UK5

Puntak moztu eta tindatu/ Look aldaketa egingo diote Bizkaiko Zubiari laster. Hainbat piezabarritu behar zituztela-eta, aukera baliatuko dute zubia margotzeko: gris iluna alboratuko dute gainera, eta kolore bizia ipinikodiote. Hiru tonu aukeratu dute zubiko kudeatzaileeek eta herritarrak ari dira bozkatzen zein duten gurago, bi gorrixkak dira,eta hirugarrena, marroixka. Zubiko dendetan bozka daiteke, Areetan eta Portugaleten, bertan topa eta bete daitekeformularioa. Bizkaiko Zubia gizon-emakume guztien ondare izendatu zuten duela urte batzuk. m / Argazkia: Asier Mentxaka

AREETA, 2010EKO AZAROAREN 22A

Getxoko kanposantuan, Frankisten hilobia

UK7

Iraganez doa denbora* beti / SARRI INGURUA, GETXO* Denbora: gauzak gertatzen eta izakiak aldatzen diren bitarte mugagabea.

[lehen]

[orain]

RA

MO

N B

ILB

AO

AS

IER

MEN

TXA

KA

6UK

[publizitatea]

[talaia]

uribitakora > bolue zubia

1

Urte nahikoko gizona dugugazte itxura duela,ateratzeko prest dago jadagoizeko hamarrak direla.Paseatzera atera zaigu egun denetan bezela,bizpahiru ordu ibiltzen eman,zein ibilaldi itzela!Gero etxera bazkaltzera joanentsalada (e)ta okela,adin horrekin aizu, nik erebizi nahi nuke horrela!

2

Bolue aldeko paduran dabilnatura artean barrena:errekatxo bat,ahate, dortokak...bertan ezer ez da pena;baina pausoak aurrera eman(e)ta agertu da problema,han aurkitu du bloke handi batdena zapaltzen duena:gainean duen zubi handi horrekkendu du lehen zuen dena,zein polita zen lehen zena etazein pena gaur egun dena.

3

Lehengo garaitik gaur eguneranola pasatu du marra?Garai hartako natura etaoraingo paisaje txarra.Leku hon(e)tatik egina ditupaseoak barra-barra,eta guztien ondoren ziurhartu duela oharra:Leku hau dugu gure herrian“leku natural” bakarra,eta pena da hala (e)ta guztizhorrela egon beharra...

Testua: Inazio VidalArgazkia: Asier Mentxaka

* Doinua: Albizturtikan Bidaniraino

2008, Bolue (Getxo)

8UK

Uribitakoran parte hartu gura duzu? Bidalegiguzu atal honetan agertzea gura

zenukeen argazkia bertan ikusiko duzu,bertso eta guzti!uk@aldizkaria.biz

Uribe Kostako hainbat bertsolarik aukera izan dezake finala jokatzeko

Goiena.net, Goiena Telebista, Goiena papera etaArrasate Irratia ekoizten ditu Goiena KomunikazioTaldeak, eta 10 urte egin zituen ekainean.Gipuzkoako Debagoieneko euskarazko tokikohedabideak “batzeko, kudeatzeko eta hedabideberriak bultzatzeko” sortu zuten. Egun ia 60lagunek lan egiten du bertan, eta euskal kulturanzein euskarazko tokiko informazioan erreferentebilakatu da. Sortu eta hamar urtera, Taldekohedabide guztiek hartu eta erabiliko dute taldearenlogo barria, orain arte erabilitako GOITB(telebista) edota Goienkaria bezalako markak aldebatera utzita, izan ere, “Goiena marka bateratu nahidugu, audientzia batzeko”. Hori dela eta irudi kor-poratibo barria eta hedabide barrituak aurkeztuzituen azaroaren 11n, Arrasaten egindako ekital-dian; bertan omendu zituzten urte askoan Goienanmusu truk lanean ibilitakoak ere. Interneten ikusdezakezu gune barritua: goiena.net. m

komunikazioa > 10 urte egin ditu Goiena Komunikazio Taldeak

Azaroaren 11n ekitaldia egin zuten Arrasaten urteurrena ospatzeko. Argazkia: GOIENA

Getxoko hiru bertsolari ari dira jokatzen BizkaikoBertsolari Txapelketako finalaurreak: Jone Uria,Arrate Illaro eta Fredi Paia. Lehenengo biek kantatudute dagoeneko, eta hirugarrenak, abenduaren 5eanegingo du, Gernikako Jai Alai pilotalekuan,17:30etik aurrera. Beraz, saio hori amaitu arte itxa-ron beharko dugu finalera igarotzen diren ala ezjakiteko. Abenduaren 18an jokatuko da finala Bara-kaldoko BEC-en. Txapelketa urriaren 10ean abiatuzuten eta eskualdeko zortzi bertsolarik parte hartudute, aipatu hirurek eta Beñat Vidal, Itxaso Paia,Aitzol de Castro, Joanes Igeregi eta Peru Vidalek.2008ko txapelketa Igor Elortzak irabazi zuen etaUnai Iturriaga lotu zen bigarren. Aurten, ordea,bietariko batek ere ez du parte hartu; beraz, emoziohandia espero da finalean, edozer gerta liteke... m

bertsolaritza > bizkaiko finala izango da abenduaren 18an

[talaia]

UK9

[talaia]

Etxeratutakoan taldeko argazkia egin zuten erandioztarrek

Azaroaren lehenengo astean bisitatu zutenGetxoko Itxas Argia Dantza Taldeko lagunekArgentinako Mar de Plata herria. Izan ere, EuskalAstea ospatu zuten egun horietan eta getxoztardantzariak gonbidatu zituzten bertan eurekaz partehartzera. Taldeko 41 kidek zeharkatu zutenAtlantikoa Argentinako txoko horretara iristeko, etadiotenez, “benetan Euskal Herrian bezala sentitu”ziren. Anfitrioi aritu zen bertako Beti Alai dantzataldea. Denak bat Euskal Elkarteko kideak dira etaeurekaz egin zuten aste osoa, batetik bestera.Hunkituta itzuli dira getxoztarrak etxera; izan ere,“izugarria izan da ikustea Euskal Herria zelanmaitatzen duten”. Lehenengoz egon dira ItxasArgiakoak Argentinan, baina ez dute lehena izanAmeriketan; orain urte batzuk izan baitzirenUruguain. Europan ere ibili dira, Herbehereetan,Ingalaterran, Bretainian, Grezian, e.a. Aurtengoekainean Lituanian dantzatu zuten. m

kultura > Argentinan izan dira Getxoko Itxas Argia dantza taldekoak

Mar de Plata herriko Beti Alai dantza taldeko lagunakaz ibili dira getxoztarrak

Hego-Afrikan jokatu zuten Munduko SokatiraTxapelketa irailean, lurraren gaineko modalitatean.Besteak beste, Eskozia, Alemania, Irlanda, Belgika,Suitza, Hego-Afrika edota Holandako taldeek partehartu zuten, baita Euskal Herriko hainbatek ere, etahorien artean, Erandioko Goierrik. Sokatiranmailak daude modalitateko, sexuaren eta pisuarenarabera banatuta, eta goierritarrek, hirugarrenpostua lortu zuten gizonek 580 kilotan, eta argazkiaegin zuten auzora bueltan auzotarrekaz, etatxapelketa bitartean atxilotutako auzokidea gogoan.Goiherri Kirol Elkartea 1977an osatu zuten, eta sariasko lortu du ordutik. Bestalde, Hego-Afrikanmaila misto barria estreinatu da, gizonek etaemakumeek osatutakoa, 600 kilokoa. LaukizkoGaztedi taldeak irabazi zuen. m

sokatira > hirugarren lotu ziren goierritarrak munduko txapelketan

10UK

[erretratua]

Jon Moran “Txu” > Romoko Jaietako ZezensuzkoaEguraldiak erakusten digu ez gaudela abuztuan eta Romoko Jaiak barriro heltzeko euri zaparrada eta astelehen ilun batzuk pasabehar dira oraindino. Hala ere, udako giroa gogora ekartzeko “jai-gizon” bat ekarri dugu 186 zenbakiko Erretratura. Txinpartakjaurtiz alde batetik bestera ibiltzen da Jon Moran gaztea urtean bitan zezensuzkoagaz. Romoko jaien antolakuntzan parte hartzenhasi zen orain hamar urte, baina 2007an hartu zuen lehenengoz egur eta metalezko zezen astuna lepoan. Istriputxo batek eroan zuenhorretara: “Jaien 40. urteurrena ospatu genuenean, maskota kanpandorretik behera bota genuen. Hori prestatzen geundela, batzordekolagun batek min hartu zuen. Zezensuzkoaren arduraduna zen; arrasti horretan atera behar genuen eta berak ezin zuenez ni urtennintzen”. Behar neketsua bada ere, umeen artean korrika hasteko momentua ilusioz betetzen du: “Kultur Etxetik urten orduko umeakzain daudenean duten ilusioa ikustea hunkigarria da; berandu urteten naizenean kexatzen zaizkit”. Dagoeneko batzen hasi dira JaiBatzordeko kideak: “Irailean hasten gara beharrean: jaien balorazioa, Olentzero, Koadrila Eguna e.a.”. Zereginik ez zaie falta:“Koadrilen laguntza barik jaiak ez lirateke bardinak izango; parte hartzera animatzen ditut”. Gorputzak uzten dion bitartean,txinpartak botatzen jarraituko du Moran: “Ezinezkoa da inor ez erretzea”. m Argazkia: Asier Mentxaka / Testua: Maitane Nerekan

“Kultur Etxetik urten orduko umeak zain daudenean duten ilusioa ikustea hunkigarria da”

UK11

[getxo]

Abenduaren 9a arte egongo dazabalik Getxo Enpresa etaMerkataritza elkarteakantolatzen duen erakusleiholehiaketan izena ematekoepea. Hogeigarren urteurrenaospatzeko, sari gehiago etakategoria barriak izango ditulehiaketak aurten. Saltokietakoerakusleihoak saritzeaz gain,enpresen web guneakbaloratuko dituzte. Irabazleenizenak abenduaren 20anjakinaraziko dituzte.

Hogei urte betetzen ditu aurten GetxoEnpresa eta Merkataritza (GEEM) elkar-teak erakusleiho lehiaketa sortu zuenetik.Horregatik, 2010eko edizioan, barrikun-tzak izango dira sarietan zein kategorie-tan. Joan den edizioan, 150 enpresakparte hartu zuen; aurten Getxoko ostala-ritza, salerosketa eta zerbitzu enpresa guz-tiek izango dute parte hartzeko aukera,elkartearen barruan egon ala ez. Izenaemateko epea abenduaren 9ko 12:00akarte egongo da zabalik eta telefonoz, faxez,e-postaz edo elkarteko bulegora bertara-tuz egin ahal izango da.

Kategoria bitan banatu dute lehiaketa.Alde batetik, “Erakusleiho fisikoa” izene-ko kategorian, kanpotik ikus daitezkeenelementu guztiak baloratuko dituzte.Bestetik, “Erakusleiho birtual” sailean,web orrien diseinua sarituko dute.Kategoria bietan parte har daiteke, guraizanez gero. Izena ematen dutenek,Bizkaiko Erakusleiho Txapelketan ere

Erakusleiho lehiaketak 20 urte bete dituela ospatzeko oparigehiago eta hobeak izango dira; izena emateko epeahilaren 9a arte egongo da zabalik

Erakusleihoak apaintzeko ordua

parte hartuko dute automatikoki, kon-trakorik adierazten ez badute, behintzat.

Parte-hartzaileek, ez dute erakus-leihoa zein web gunea prest eduki beharabenduaren 10a arte; egun horretanhasiko baita epaimahaiaren beharra.

Dekorazioan, teknologia barrietan etakontsumoan adituak diren hainbatlagunek eta Getxo Enpresa eta Merka-taritza elkarteko zenbait kidek osatukodute epaimahaia.

GEEM-k, herriko enpresek Egube-rrietan, euren irudia hobetzeko egitenduten ahalegina bereziki saritu gura du.

«17 sari banatuko dituzte:12 sailkapen orokorrean,hiru sailkapen berezietan

eta bi zozketatzeko»

Joan den urtean 150 enpresak parte hartu zuen lehiaketan

12UK

Horregatik, joan den urteko 13 sariezgain, beste bost emango ditu 2010ekoedizioan: 12 sailkapen orokorrean, hirusailkapen berezietan eta parte-hartzaileguztien artean zozketatuko diren bestesari bi. Barrikuntzen artean, hoberenapaindutako kaleari emandako sariaegongo da. Horrez gain, mezu eraginko-rrena eta erakusleiho birtuala saritukodira lehen aldiz. Bidaiak, Gabonetakootzarak eta erlojuak banatuko dituztebesteak beste. Sari banaketa IgeretxeHotelean egingo da abenduaren 20an. m

Izena emateko:•Tf.: 94 430 55 00•Fax: 94 430 55 01• info@getxoempresarialycomercial.com•Helbidea: Arene 22, Getxo

[getxo]

Plaza eta ingurua hobetzeko lanak hasi dira daborduko

ANTZOKIKO LANAK 3.FASEAN SARTU DIRA Getxo Antzoki barria eraikitzekoproiektuaren 3. faseko lanak, lurpekoegitura eraikitzeari dagozkionak, azaroanhasi ziren. Zazpi hilabetez luzatuko diraeraikina altxatzeko lanak. Oinarrizkoegiturako elementuak (auditorio bi,erabilera anitzeko guneak, bulegoak,aldagelak e.a.) sortzeaz gain, ikuskizunakmuntatu eta kentzeko erabiliko denaparkalekua egingo da 3. fasean. Zazpihilabeteak pasatutakoan, 4. faseari ekingodiote; azken horretan, itxiturak etaurbanizatze lanak sartuko dira.Aurreikusitakoa betez gero, Getxo Antzokibarriak eta Musika Eskolak 2013anzabalduko ditu ateak.

LANGABETUENTZAKOIKASTAROAK ABENDUANAbenduaren 15a arte egongo da zabalikEnpresen administrazio kudeaketakolaguntzaile eta sukalde-laguntzaileikastaroetan izena emateko epea.Getxolan, Getxo Lan In egitasmoaren hariraabiatu dituen ikastaroak dira eta udalerrianlangabezian dauden pertsonei beharratopatzen laguntzea dute helburu. Lehenikastaroa, enpresetan administraziokudeaketan trebakuntza dutenei zuzendutadago; bigarrena barriz, enplegua lortzekozailtasunak dituzten eta ostalaritzan beharegiteko interesa dutenei. Sukaldelaguntzaile ikastaroagaz lotuta, hitzaldiinformatiboa eskainiko da abenduaren14an Villamonten.

DESKONTUAK HIPIKANGETXO KIROLAKEGAZ Getxo Kirolakek eta La Galea Klub Hipiko-ak hitzarmena sinatu dute. Horri esker, udalerakundeko abonatuek %10eko deskontuaizango dute La Galeak martitzenetik bari-kura antolatzen dituen eskoletan. Interesaduenak Getxo Kirolakeko bezeroenarretarako bulegoetan eman beharko duizena, nahiz eta klup hipikoan ordaindubeharko duten zerbitzua. Martiartu GolfKlubagaz eta Gueñeseko kart zirkuituagazdituen hitzarmenei gehitzen zaio hau.

Asko eta asko izan dira, Romo etaAreetako geltokien artean, Geltoki pla-zan, dagoen aparkalekuaren egoeraz kexudiren auzokideak. Horregatik, datorrenurtea amaitu artean luzatuko direnhobetze lanakaz hasi da Udala. EuskoJaurlaritzaren birkalifikazio erabakiarenzain badaude ere, aparkalekua egokitzekolanak hasi dira daborduko. Horrez gain,berdegune barriak, lotura barriak, ume-entzako jolas-guneak, paseoak eta bide-gorri gehiago egingo dituzte.

Aparkalekuak 2.405 metro koadroizango du; 106 partzela arrunt, elbarri-tuentzako lau partzela eta motorrentzakoaparkalekua egokituko dituzte. Parkingaksarbide barria izango du, RomokoKresaltsu kaletik.

Umeentzako 442 metro koadroko

jolas-gune iraunkorra egingo dute,Geltoki plazan dagoen ume-parketxoaosatzeko; izan ere, kultur ekimenetarakokarpa jartzen dutenean, kendu egitendute plazako umeentzako parkea.

Komunikazioak hobetze aldera, SantaEugenia eta Ibaigane kaleak lotukodituen pasabidea zabalduko dute,“Metro” eraikinaren beheko aldean.Gainera, Romo eta Areeta osoan zeharbizikletaz ibiltzea ahalbidetuko duenbidegorriari, Ibaiganetik Ganetara joangoden 380 metroko zatia gehituko diote.

Gunea edertzeko, guztira, 800 metrokoadro izango duen berdegunea gehitukodiote gaur egun dagoenari. Horrez gain,Geltoki plazara eta ondoko aparkalekuraematen duten etxe bietako fatxada itsuakapainduko dituzte. m

Areetako Geltoki plazahobetzeko lanak urtea amaitu arte luzatuko dira

UK13

—Nola sortu zen I love my work?—Beasaineko taberna batean gosaltzengeundela, zerbitzariaren amantalari erre-paratu genion; “happy worker” eta “I lovemy work” esaldiak zituen idatzita. Zer-bitzaria ez zegoen umore onez. Egoerabarregarria iruditu zitzaigun; “happyworker” amantalean eta zerbitzaria al-darte txarrez. Egoerak inspiratu gintuen. —Nola definituko zenuke zuen lana?—Zaila da definitzea. Akzioak egiten di-tugu batez ere; Langilearen NazioartekoEgunean adibidez “I love my work” goi-

burua zuten pegatinak banatu genituenkalean eta jendeari iritzia eskatu genion.Horrez gain, blogera bideoak eta bestela-koak igotzen ditugu. Lana da gure ekin-tzen ardatza; onerako zein txarrerako,baina jarrera kritiko bategaz. —Non egin dituzue ekimenak?—IkasArt 2010 azokan egon ginen. Bar-tzelonan “I love my pork” goiburua zutenpegatinak zabaldu genituen hiltegi bateninguruan. Pegatinak banatzen ditu-gunean, leku esanguratsuetan pegatu etaargazkia bidaltzeko eskatzen dugu.

I love my work kolektiboko kideak

Gosariko kafea eta kroasana eskuan zutela, tabernako zerbitzariarenaldarte txarrari erreparatuta inspiratu ziren I love my work kolektibokokideak. Euskal Herriko Unibertsitateko Arte Ederretako hiru ikaslek sor-tu zuten artea eta aldarrikapena uztartzen dituen proiektua; hala ere,parte hartzeko eta gaur egungo egoera sozio-ekonomikoa, lan sistemaedo artearen merkantilizazioa salatzeko prest dagoen orori zabalikdago kolektiboa, artista izan ala ez. Getxoarten agerpena egingo dutezeresana emango duen ekimen kritiko eta apurtzaile bategaz.

Jendearen parte hartzea bilatzen dugu.Bestalde, hamar metroko pankarta egindugu; abandonatutako fabrikatan esekieta argazkiak egiteko. Denetariko eran-tzunak jaso ditugu, baina inor ez da axo-lagabe gelditu.—Zer mezu zabaldu gura duzue?—Bi egoera kritikatu gura ditugu aldiberean. Alde batetik, gaur egungo lanmunduaren antolakuntza; bestetik, artemunduan ematen diren “trapitxeoak”.Artea ez da herriarentzat egiten; elite ba-tentzako baizik. Guretzat artea ekintzasoziala da. IkasArt-era adibidez, greban

zeuden Customer Works enpresako lan-gileen aldarrikapena eraman genuen. —Zer egingo duzue Getxoarten?—Oraindik ez dugu erabat zehaztu. Ge-txoarte ARCO bezalako azoka da, bainaBizkaia mailakoa. Azokek duten kutsuelitista kritikatu gura dugu; aurpegia gar-bitzeko erabiltzen duten erakusleihoa di-ra, gazteei aukerak ematen dizkigutelasaltzeko. Errealitatean ez digute laguntza-rik eskaintzen. Ideia ezberdinak ditugu,hori eta gure proiektuaren ildoa den lansistema salatzeko. IkasArt-eko dinamika-gaz jarraituko dugu; Bilbobuseko behar-ginakaz berba egin eta euren aldarrikape-nak eroango ditugu Getxoartera. Leloakmihiseetan idazteko eskatuko diegu.—Etorkizunera begira zein asmo duzue?—Ideia egunero lantzen dugu. Aldarri-kapenak espazio eta testuinguru ezberdi-netara eroan daitezkeela ikusarazi guradugu; lan prekarioa salatzeko adibidez, ezdira soilik manifestaldiak erabili behar. m

Info+: ilovemyworkproject.blogspot.com

«Arte azokak aurpegiagarbitzeko besterik ez dira»

I love my work kolektiboa > Getxoarte 2010

“Lan sistemaren antolakuntza eta artemunduaren elitismoa salatu gura ditugu”

14UK

[getxo] [getxo]

Joan den edizioko proposamena

EUSKAL KULTURARENJARDUNALDIAKABENDUAREN 10A ARTEAzaroan hasi ziren Euskal KulturarenJardunaldiak, baina oraindino badago zeregin. Hilaren 2an Euskara Saria emangodute lehen aldiz, Udaletxeko areto nagu-sian, 20:00etan. Hurrengo egunean, triki-kantu gosaria egingo dute goizez eta triki-kantu merienda arratsaldez; biak Pipers ta-bernan izango dira. Egun berean, bertsopoteoa egingo dute ALBEko lagunek.Abenduaren 4an, Gari abeslari ezagunarenkontzertua izango da 20:00 Andres IsasiMusika Eskolan (sarrerak 8 eurotan eskuradaitezke BBK txarteldegietan eta KulturEtxean). Amaitzeko, abenduaren 12an,ALBE gala egingo dute Algortako Kasinoan.

HITZALDIAK ETAKALEJIRA GORRONDATXEELKARTEAREN ESKUTIK Gorrondatxe Kultur Elkarteak, jardunaldiakantolatu ditu Nafarroaren Egunaren etaEuskararen Egunaren harira. Azaroaren30ean, Iñaki Sagredok, “El sistemadefensivo navarro en Bizkaia” hitzaldiaeskainiko du Aldai Patronatuan 19:30ean.Abenduaren 2an, leku eta ordu berean,“1512-2012 Nafarroa Bizirik herri ekimena,Konkistak 500 urte: deuseztatu ezin izanduten oroimena” ekimenaren aurkezpenaegingo dute. Abenduaren 3rako, 20:30eanAlgortako Geltokia plazan hasiko den jaiaprestatu dute; UKTEST taldearen txalapartaemanaldia, Gorrondatxe abesbatzarenkantaldi laburra eta kalejira egingo dituzte.

ROMOKO JAI BATZORDEABEHARREAN BARRIZ ERE Itzubaltzeta/Romo eta Pinuetako Jai Ba-tzordeak hasiera eman dio 2010-2011 den-boraldiari. Horretarako martitzenero, SantaEugeniako Kultur Etxean biltzen hasi dira20:00etan. Jaiez gain, Gura Dogulako Azo-ka, Olentzeroren etorrera eta beste hainbatekimen antolatzen dituzte; horregatik,herritarrak, eta bereziki, gazte koadrilakbilerara joaten animatu gura dituzte.

Kultur Etxeak Euskal Herriko arte plas-tiko eta ikus-entzunezko sorkuntza barriabultzatzea helburu duen Getxoarte ArteSortu Berrien Aretoa antolatu du bede-ratzigarren urtez. Abenduaren 3tik 5era62 artista gazteren proposamenak hartu-ko ditu Areetako Geltokia plazako kar-pak; gehienak Euskal Herriko Unibertsi-tateko Arte Ederretako Fakultateko ikas-leak edo ikasle ohiak izango dira. Lauegunez, pintura, eskultura, argazkia,bideoa, marrazkia, eta grabatuak ikusikodira, beste gauza askoren artean.

Helburu bi bete gura dituzteGetxoarteko antolatzaileek: arte proposa-

men gazteak erakusteko plataforma sor-tzea eta lan horietan interesa duten per-tsonekaz zuzeneko harremana erraztea.

Arte garaikidean adituak diren laulagunek osatutako epaimahaiak, 147 pro-posamenetatik aukeratu behar izan duaurten. Karpan ikusiko diren 62 propo-samenak, katalago batean batuko dituzte;horretan, egindako lanez gain, artistencurriculumeko alderdirik garrantzitsue-nak aipatuko dira.

Getxoartek, 11:00etatik, 14:00etaraeta 17:00etatik 21:20era zabalduko dituateak eta sarrera bi euroren truke eskura-tua ahal izango da. m

Artista gazteen txandaGetxoartek artista gazteen 62 proposa-men eroango ditu Areetara, 3tik 5era

UK15

[leioa]

Abenduaren 18an kantatuko duGospel Factory taldeak KulturLeioan. Gospel musika abesten duMadrilgo taldeak, baina izaeraerlijiosoa gainditu eta bestelakomusika estiloakaz nahasten dute,ikuskizun bizia eta dibertigarriaeskainiz.

—Abenduan bisitatuko duzue Leioa, zerikuskizun mota ekarriko duzue?—Koru profesionala gara eta musikaafroamerikarra egiten dugu, gospel etaharen eratorriak: soul, reggae, e.a. Bainaoso arina da eta ikusentzuleek parte har-tzen dute. Musika banda batek laguntzendigu zuzenean.—Gospel abesten duzue, baina ez daohiko gospel erlijiosoa, ezta?—Ez, ez. Musika afro-amerikarra erabilidugu gure lana garatzeko estilo gisa.Baina egia esan, batzuetan abesten dituguThe Beatles, Bob Marley eta bestelakoenabestiak. Bertsioa egiten dugu gure estilo-an, eta beraz, ikuskizunak ez ditu bel-durtzen ikusentzuleak, abesti asko ezagundituzte-eta.—Zergatik gospela?—Zuzendaria ni naiz eta gospela kantatudut beti. Gure aitite apaiz afro-amerikarrazen eta elizan gospela abesten hazi naiz.

Espainiara bizitzera joatean, ez zegoenhorrelako korurik eta beharra etorri zi-tzaidan zerbait sortzeko.—Non hazi zinen, bada?—Madrilen jaioa naiz, baina Miamihirian hazi naiz, Amerikako EstatuBatuetan.—Eta nola sortu zenuten taldea?—Duela zortzi urte lan egiten dut musi-ka moderno eskola batean, hainbat gene-ro lantzen dute eta gospel estiloa lantzeko

Euren musika entzuteko: www.myspace.com/gospelfactorymadrid

“Gure ikuskizunak ez ditu beldurtzen ikus-entzuleak, abesti asko ezagun dituzte eta”

Danny Reus > Gospel Factory koruko zuzendaria

tailerra egitea proposatu zidaten.Esperimentua izan zen, baina oso abesla-ri onak etorri zitzaizkigun eta tailerragainditu zuen. Mundu osoko jendea dau-kagu eta nahiko gaztea. Oso prestatutadaude eta bakoitzak bere estiloa ekarri dutaldera.—Gainera, oso ondo ei doakizue.—Oso pozik gaude, abeslari ezagunekinere kolaboratu dugu. Gu entzutera dato-zenek ondo pasako dute. m

16UK

[leioa]

Elexaldetik goraBulebarra eraikitzen hasi gura dute 2011n,etxebizitzak hasteko ez dago datarik

Elexalde eta Sarriena arteko bidea zabaldu gura dute, 35 metrora arte

Leioandiko eraldaketa abiatu gura duUdalak 2011 hasieran, ElexaldetikSarrienara doan errepidea zabalduz. Izanere, Eusko Jaurlaritzako Etxebizitza,Herri Lan eta Garraio sailak lanak esleituditu. Errepidea moldatu eta bulebar han-dia egin gura dute, 35 metro zabalekoaeta kilometro eta erdi luzekoa, “BilbokoGran Via kalea baino zabalagoa”.

Noranzko bakoitzeko bide banamantendu gura dute, eta aparkalekuak,oinezkoentzako guneak eta bidegorriagehitu. Gainera, tranbiarentzako bideaere egin gura dute, 650 metro luzekoa.Lanok 3,3 milioi euro kostako dira.

Baina Leioandiko eraldaketa ez ei damugatuko errepidea zabaltzera. Elexalde

erreka eta Irlandesas ikastetxearen artean623 etxebizitza eta “parke publiko han-dia” eraiki gura dituzte, 205.000 metrokoadroko lur eremuan. Gaur egun lan-dak dira gehienak, eta soloak eta base-rriak daude bertan.

Oraindino ez dago datarik bigarrenlan hori hasteko. Eneko ArruabarrenaLeioako alkateak jakinarazi duenez,datorren urtean izan liteke. Izan ere, uda-lak Eusko Jaurlaritzari lagako ei dizkiolurrok, eta ordainetan, babes ofizialeko405 etxebizitza egingo ditu Jaurlaritzak,horietatik 101 alokairu sozialekoak(aipatu 623 horien barnean daude guz-tiak). Etxeak eraikitzeko 58 milioi eurogastatuko du Jaurlaritzak. m

BEHARGINTZARENIKASTARO BARRIAKUrtarriletik aurrera bederatzi ikastaroeskainiko du Leioako Behargintzak “herrikolangabetuen lan merkaturatzea errazteko”.Langabetuentzako eta behin-behineko lanadutenetzako 200 plaza izango dira. Ondokoikastaroak jorratuko dituzte: laguntzamenpekotasuna, teknikari administraria,energia berriztagarriak, geriatriakolaguntzailea, informatika on-line, orgaelektrikoa/Biltegiko logistika, gauekozaindariak/gau-jagoleak, ETEetan teknikariaeta informatikaren hastapena. Dabordukoizena eman daiteke parte hartzeko.

UMORE AZOKAN IZENAEMAN DAITEKE2011ko Umore Azokan parte hartzekoproposamen artistikoak onartzeko deialdia zabaldu du Udalak. Izena emandaiteke urtarrilaren 11ra arte. Datorrenurteko maiatzaren 12tik 15era izango da Umore Azoka. Deialdiaren baldintzenbarri eta izena emateko fitxa topa daitezkeAzokaren webgunean:

www.umoreazoka.org

GOSPEL FACTORY, 18ANKULTUR LEIOANIzaera erlijioso gainditu eta soul, R&B etapop musikagaz bat egiten du GospelFactory taldearen musikak eta “kontrastez,sorpresaz eta emozio ugariz, betetakoikuskizuna sortzen da”. Kultur Leioaneskainiko du ikuskizuna Madrilgo taldeakabenduaren 18an, 20:00etan. Sarrerak erosdaitezke 10 euroren truke.

ANIMALATAS, 16TIKAURRERA IKUSGAIAnimalien 26 eskulturak osatzen duteAnimalatas erakusketa. Frantziako LesAteliers Art-Terre arte-tailerrean egindituzte, birziklatutako edari-latakaz. KulturLeioako erakustaretoan ikusi ahalko diraabenduaren 16tik urtarrilaren 30era.

UK17

[erandio]

Bizkaiko Txakolinaren TratuProfesionalari I. Ipar Kutxa Sariajaso barri du Goierriko MotaganeTxakolindegiak, barratabernentzako mailan. OierKamiruaga tabernako nagusiapozez dago, ofizio baino afiziobaitauka txakolina.

—Bizkaiko 16 tabernaren artean auke-ratu zaituztete, zer saritu dute?—Jatorrizko deiturak eta Ipar Kutxaksortu dute saria, Bizkaian txakolinaritratu ona ematen dieten upeltegiak bila-tu dituzte, bai barran, bai mahaian.Barra mailan irabazi dugu. Begiratu dutezenbat txakolin desberdin daukagun, as-ko daude-eta; zelan zerbitzen den, ba-koitza bere kopan desberdinduta, ondohoztuta dauden, zerbitzariari galdetutatxakolinaz berba egin dezakeen, e.a.Profesionaltasun hori begiratu dute, ar-doagaz bezala, baina txakolinagaz.—Eta zergatik aukeratu zaituztete?—Tabernagaz hasi ginenetik beti izandugu hainbat txakolin. Sumiller ikastenari naiz eta etxean beti egin dugu txako-lina, mahastitik hasita. Mahatsa gustukobaduzu, osasunez heltzen bada eta bode-gan egin beharreko guztia ulertzenbaduzu, azkenean mundu bat da eta nizaletua izan naiz beti. Aitak irakatsi

zidan, gustuko zuen, ostalaria naiz etamundutik bueltaka ibili arren, beti izandut argi zer gura nuen. Beraz, tabernazabaldu genuenetik beti izan ditugubospasei txakolin desberdin.—Zer da saria zuontzako?—Guruak esan badigu ondo egitendugula, imajinatu, pozez errebentabeharrean gaude. Orain arte ez da egontxapelketarik, eta guk ez dugu horrega-tik egin. Gaur egun merkatuan desber-dindu behar duzu, gure aukera hori izan

Interneten ere badauka gunea Motaganek: www.txakolimotagane.com

“Guruak esan badigu ondo egiten dugula, imajina-tu, pozez errebenta beharrean gaude”

Oier Kamiruaga > Motagane Txakolindegia

da, afizioz egiten dugu, eta polito.Gainera, jendeak gustuko du.—Beraz, hasieratik izan du bere lekuatxakolinak.—Bai, guk slow food filosofia jarraitzendugu egiten dugun guztian, sukaldeanere bai. Goierriko baserriei erosten diz-kiegu barazkiak eta lehengaiak, bertakoproduktua eskaintzeko. Bestela, kon-tzertuak ere antolatzen ditugu. Ondodoa, polito lotzen da, toki aproposadugu. m

18UK

[erandio]

Asuak uholderik ezEkaitzetarako tankea prest izango da martxoan,Asua errekak gainezka egitea ekiditeko

Asua-Lauroeta auzoa

Zangroiz industrialdearen inguruanAsua errekak gainezka egin dezan ekidite-ko tankea ipintzeko lanean dabiltza.Ekaitza edo euria dagoenean errekara8.330 metro kubiko joan daitezen era-gotziko du; deposito bik batuko duteeuriaren ura. Obra Ur-partzuergoarenardura da eta martxoan amaituko dute.

Errekak ez du beti gainezka egiten,baina bere ur-emariak herriko hoditeriahartzen du eta estolda-zuloetatik atera-tzen ei da. Tankearen depositoek erago-tziko dute euri-ura eta hondakin-uranahas daitezen, euri handia dagoenean.Horrela ekidingo dute hobi-biltzaileakasebetetzea. Hortaz, uholderik ez da ger-

tatuko lurrazalean, kutxatiletatik ez dela-ko aterako ur zikinik.

Behin ekaitza igarota, azpiegituraktankearen deposituek batutako ura itzuli-ko du hobi-biltzaileetara, ondorenGalindoko araztegian trata dezaten,Sestaon.

Ur-partzuegoak aurreikusi du urtean15etik 30era aldiz erabiliko dutela azpie-gitura. Bizkaiko saneamendu sarearenparte izango da.

Baina Erandion bestelako ekintzakgaratu gura dituzte, herriko sarea guztizisolatzeko. Zehazki, ixte-balbulak ipin-tzea pentsatzen dabiltza Udala eta Ur-partzuergoa. m

EUSKARAREN EGUNAOSPATZEKO IKUSKIZUNA Demode Quartet ikuskizuna izango daabenduaren 2an, Astrabuduko JosuMurueta Kultur Etxeko Areto Nagusian,20:00etan; izan ere, EuskararenNazioarteko Eguna da abenduaren 3a. Laugaztek osatzen dute Demode Quartet etadiziplina anitzeko ikuskizuna eskaintzendute: kantua, dantza eta kanten arteansketch txikiak. Patxi Barcok zuzentzen dueta aktoreak dira Joli Pascualena, MikelEspinal, Mikel de la Fuente eta Iker Huitzi.Ziurtatu dutenez, “umorez betetako musikaikuskizuna da eta taldea osatzen dutenkideen muturreko izaerek harritukogaituzte”. Sartzea doakoa izango da,eserleku danak bete arte.

BERTSO-JIRA XABI PAYAETA AITOR SARRIEGIGAZAbenduaren 17an egingo du Bertso-JiraBerbots Erandion Euskaraz elkarteak,barikuan. Altzagako La Plaza tabernanhasiko da 20:00etan. Bertsotan ibiliko diraXabi Paya eta Aitor Sarriegi, eta RobertoEtxebarria eta Kepa Arrizabalagatrikitilariek lagunduko dituzte. Aukera politaizango da Gabonei ongi etorri esateko.

www.berbots.org

MUSIKA ESKOLAKOKONTZERTUAKGabonei begira daude Udal MusikaEskolako ikasleak eta hainbat kontzertuprestatu dute aurreko egunetarako, urterolegez, musika auzoz auzo eroateko.Abenduaren 16aren eta 22aren arteaneskainiko dituzte emanaldiak.Erandiogoikoa bisitatuko dute lehenik,16an; San Jose Egoitzan joko dute17:30etik aurrera. Egun berean pianoentzunaldia izango da Astrabuduko JosuMurueta Kultur Etxean, 19:00etan. Hilaren17an, Altzagako San Agustin elizan izangoda kontzertua, 20:00etan. Eta Astrabuduanbi egunez arituko dira musika ikasleak,21ean eta 22an, Kultur Etxean eta19:30etik aurrera.

UK19

[sopelana]

Zaila da hondartzara oinez ailegatzea,kotxez gainezka dagoen errepide zabalaigaro behar da. Arazoari urtenbideaeman guran zubia eraikiko dute oinez-koentzat Atxabiribil hondartzara joate-ko, Loiola-Ander Deuna errepidearengainetik; Udalak espero du herritarreketa bisitariek datorren udan erabili ahalizatea; obrak 600.000 euroko kostuaizango du.

Baina zerbitzua eskaintzeaz gain,Sopelako ikur bihurtzea gura duUdalak: “Milaka bizkaitarrek ikusikodute-eta”. Horregatik aukeratu ei dute

Loiola-Ander Deuna errepidearen gainetik igaroko da zubia

Zubitik olatuetarantz Atxabiribil hondartzara oinez joateko zubiaegingo dute eta udarako amaitu gura dute

egitasmorik “originalena” ideia lehiake-tara aurkeztutakoen artean.

Zubiak 140 metro luze izango da etabost zutabek eutsiko dute, lurretik bostmetro eta erdira; okertutako zutabeakizango dira eta pasabidea hartuko dute.Baina pasabidetik gora ere altxatukodira, apainketa gisa. Barandako barrakegurrezkoak izango dira, zubiaren arin-tasuna gordetzeko.

Bidegorriaren jarraipena ere berma-tuko ei du zubiak. Behin pasabidea iga-rota, bulebar barriagaz bat egingo duhondartzara bidean. m

EUSKARAREN EGUNA,OSPATU ETA MINTZATUEuskararen Nazioarteko Eguna duguabenduaren 3a, eta ospatzeko, ekimen ugariprestatu dute Sopelan. Abenduaren 1eanhasiko da Mitologia tailerra III: Basajaunbasoan jaun ekimena Kurtzio Kultur Etxekoludotekan. Abenduaren 3an, ipuin kontalariaizango da umeentzat Kurtzio Kultur Etxean,17:30etik aurrera. Gazteek eta helduek,ostera, komeriaren klubagaz gozatuko dute,19:00etan. Durangoko azokara txangoaizango da abenduaren 5ean, eta 18anamaituko dira ospakizunak Izarren Distiragalagaz, Kurtzio Kultur Etxean, 19:00etan.

MARRAZ EGIZUOLENTZERO!Olentzero marrazki lehiaketa antolatu duOlentzero Batzordeak beste behin ere, 8 eta12 urte bitarteko umeentzat. Saritutakomarrazkia erabiliko dute Gabonetako postalaegiteko eta Olentzero gaua iragartzeko.Beraz, gaia argia da: Olentzero Sopelan.Edozein teknika erabil daiteke, bainagutxienez DIN A4 tamainan egin behar damarrazkia. Kurtzio Kultur Etxean entregatubehar dira lanak abenduaren 3a baino lehen.Sariak abenduaren 24an bertan banatukodituzte Udaletxeko plazan.

SOPELANA GARBIABULTZATZEKO KANPAINA“Garbi nahi zaitut” lelopean kanpaina abiatudu Udalak “udalerrian garbitasuna etatxakurrak dituzten pertsonen gizalegezkoportaera sustatzeko”, azken urteotakoinformazio kanpainekaz jarraituz. Txakurrengorotzek eragindako arazoei buruz ohartarazigura du Udalak: “Ez da garbitasun arazoabakarrik, istripuak eragiten ditu, gaixotasunaktransmititzen ditu, kaleen garbitzea zailtzen dueta azkenik, gure herriaren irudi txarrahedatzen du”. Horretarako, txakurra duteneneskura ipini ditu gorotzak batzeko poltsabiodegradagarri eta konpostagarriak.

20UK

Quebec-en eman du uda osoa AnderLandeta Kurene Taldeko pilotariak, ber-tako pilotariak eta Kanadako selekzioaentrenatu ditu, Trois Pistoles herrikoEuskal Interpretazio Zentroan.

—Pilota entrenatzaile aritu zaraQuebec-en.—Trois Pistoles herrian dagoen EuskalInterpretazio Zentroan lan egin dut,bertako pilotalekuan entrenatu ditutumeak esku-pilotan. Gainera, urteroegiten dute euskal jai bat eta antolatzenere ibili nintzen. Umeak, herrikoak etaingurukoak entrenatu ditut, udaro ligajokatzen dute-eta.—Kanadako pilota selekzioa ere entre-natu zenuen, ezta?—Bai, Kanadako helduen selekzioaprestatzen ahalegindu ginen, Pauekomunduko txapelketan parte hartzeko;irailan izan zen hura.—Arraroa da, zelan heldu zinenQuebec-era pilotariak entrenatzen?

Meñakako umeak entrenatzen ditu Landetak

—Interneten topatu nuen eskaintza etaezin aproposago izan zen. Karrera amai-tu barri nengoen eta frantsesa ikasi beharnuen, beren beregi behar nuena zen.Esperientzia oso ona izan da.—Eta zer dela eta dago EuskalInterpretazio Zentro bat Quebec-en?—Momentuz ez da Euskal Etxea, bainasaiatuko dira. Zentroa ez dute sortu harajoandako euskaldunek, Ameriketakobeste toki batzuetan gertatu legez. SanLorentzo ibai handia dago han eta baleak

zeuden antzina. Euskal arrantzaleak joa-ten ziren duela 400 urte. Hainbat hilabe-tez egon ohi ziren baleak arrantzatzen,baina ingelesen eta frantziarren artekogerra hastean alde egin zuten, aztarnaarkeologikoak utziz. Bertakoek eurenhistoriaren parte gisa jaso eta babesteaerabaki zuten. m

«Kanadako pilota selekzioaprestatu dugu munduko

txapelketarako»

[sopelana]

Ander Landeta > pilotaria

“Euskal arrantzaleen aztarnak jaso etababestu dituzte Quebec-en”

UK21

[berango]

Negua eta hotza ezin dira aitzakia izanetxean lotzeko. Are gutxiago umeak eta oporsasoian badaude. Berangon badaukate auke-ra hainbat jardueratan parte hartzeko,Gabonetako kolonietan.

Abenduko oporretan izango dira ohikolegez, eta aurten, 27tik 30era, Gaztelekuaizan ezik. Urtarrilaren 7ra arte luzatuko dahori eta 1993a eta 1997aren artean jaiotakogazteek parte har dezakete.

Ludotxiki Berangoeta Kultur Etxeanegingo dute eta 2005 eta 2007 artean jaiota-ko umeentzat izango da. Ludoteka, barriz,Merana ikastetxean egingo dute, 2002 eta

5 eta 18 urte artean, denek daukate lekua Gabonetako jardueretan

Neguan ere koloniakGabonetako kolonietan parte har dezaketeumeek Kultur Etxeetan, beste behin ere

2004 urte artean jaiotakoentzat. EtaLudokluba Santa Ana Kultur Etxean izangoda, 1998 eta 2001 artean jaio direnentzat.Hauexetarako ordutegia 10:30etik 13:30eraizango da hiruretan. Tailerrak, jolasak, futbo-lina, capoeira, antzerkia eta mozorroak egin-go dituzte, besteak beste. Gaztelekua ereSanta Anan egingo dute, baina 16:00etatik20:00etara.

Kolonietan parte hartzeko izena emanbehar da azaroaren 29rako. Beraz, azkar ibilibehar duzu, oraindino badago lekuren bateta. Berangon erroldatuek 15 euro ordaindubehar dute, eta erroldatu gabeek, 30 euro. m

22UK

GABONETAKOTXANGOETAN PARTEHARTZEKO, EMAN IZENAGabonak bertan dira eta daborduko azken tokiakbetetzen ari dira kultur etxeek prestatutakourteeretan parte hartzeko. Hiru txango egingodituzte 14 eta 18 arteko lagunentzat. Lehenaabenduaren 28an izango da. Bilbora joango diraArriaga antzokiko zirkua ikustera. Urte barriarenondoren, urtarrilaren 4an, Barakaldoko BECaretoko Gabonetako Haur Parkera izango datxangoa, eta hiru egun beranduago, urtarrilaren7an, izotzaren gainean patinatzera. Berangonerroldatuta dauden gazteek 6 euro ordaindubehar dute ekintza bakoitzeko, eta Berangonerroldatuta ez daudenek, 8 euro. Bainaberangoztarrek izango dute lehentasuna,izan ere, toki mugatuak daude.

BERANGO ERAIKITZENPLATAFORMAREN BIDEOAHerri bat bagara...defenda dezagun! lelopeanbideoa egin du Berango Eraikitzen HerriPlataformak, HAPO Hiri AntolamendurakoPlan Orokorraren asmoak salatzeko etaherriari hitza emateko eskatzeko. Eureniritziz, Berango “herri baserritarra etaindustriala izatetik lotarako herrierresidentziala izatera pasako da”. Datozen 8urteetan HAPOk 2321 etxe eraikitzeaproposatzen duela salatu dute: “HorrekBerangoko biztanleria bikoiztea lekarke,naturala ez den populazio hazkundeabultzatzuz eta hainbat auzo txikituz”. Bideoaikus daiteke interneteko ondoko gunean:berangoeraikitzen.blogspot.com.

[gorliz]

Emmanuel Albarran Gorliz biker tailerrean

“Produktu merkeak sortuz, edozeinmotorzaleren eskura jartzen ditut”

Emmanuel Albarran > Gorliz Biker

Kilometro asko egin ditu EmmanuelAlbarran gorliztarrak argazkiko moto-rragaz. Joan den uztailean pauso bat ha-rago joan eta zaletasuna ogibide bihurtuzuen, Sagastikoetxeko industrialdeanGorliz Biker tailerra zabalduz. Motorrakkonpondu eta transformatzeaz gain,arropa marka propioa sortu du.

—Zergatik erabaki zenuen tailerra etadenda zabaltzea?—Zalea izateaz gain, aurreko beharreandenda txikia neukan. Ekoizleakaz harre-manetan jarri eta arropa inportatzen etasortzen hastea erabaki nuen. MarkakGorbik du izena; produktu merkeakeskaintzen saiatzen naiz, edozeinek eki-pamendu osoa izan ahal izateko: kordu-ra eta larru prakak, jakak, ur trajeak, es-kularruak e.a. Moto-kross-erako babes-garriak egiten hasiko naiz eta gazterenbat lagundu gura nuke.

—Zelan erantzun du jendeak?—Oraindino denbora gutxi pasa da za-baldu genuenetik, baina espero duterantzun ona jasotzea. Azken finean,prezioak ahalik eta merkeen jarri ditutedozeinen eskura egoteko. Uste dut de-nak izan behar duela salneurri egokia,bidezko merkatua bultzatu behar da.

—Motorzale mugimendu handia dagoinguru honetan.—Bai. Motorzale talde batzuk daude etabadago bere aldetik ibiltzen den jendeasko ere. Taldeak elkarretaratzeakbultzatzen saiatzen dira, baina Udaleketa Erakunde Publikoek ez dituztehorrelako ekimenak gustuko; zaratahandia sortzen dute euren gusturako. m

Info+: info@gorlizbiker.com

«Dena salneurri egokian,bidezko merkatua

bultzatuz»

UK23

Zure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemenZure publizitatea hemen

Tf. 94 491 13 37publiuk@aldizkaria.biz

24UK

Abenduaren 3an Euskararen Nazioar-teko Eguna ospatuko da Euskal Herriosoan eta Mankomunitateak egitarau opa-roa prestatu du horren arira. Alde batetik,Urdulizko Kultur Etxeak euskal mitologia-ren inguruko erakusketa hartuko du aben-duaren 12a arte; horregaz lotuta, mitolo-gia tailerra egingo dute Lemoizko KulturEtxean abenduaren 2an, 6-12 urte bitarte-ko umeentzat.

Bestalde, abenduaren 18an Sopelanegingo duten Izarren Distira galako artista

gazteak aukeratzeko, kastingak egingodituzte: Gorlizen abenduaren 1ean (Ure-zarantza pabiloian) eta 2an, UrdulizkoKultur Etxean.

3an egun handia ospatuko da herrizherri; Lemoizen DJak, puzgarriak, erro-meria eta txokolate-jana egongo da17:30ean hasita. Urdulizen barriz, ipuinkontalaria eta komeriaren kluba. Gorlize-ra, Asier Kidam magoa hurreratuko da,18:30ean erakustaretora. Plentzian euskaljolasen ikastaroa egingo dute. m

[herriak]

MANKOMUNITATEA

Egitarau aberatsa, Euskararen Eguna ospatzeko

Izarren Distira galan parte hartzeko kastingak egingo dituzte

2.ESKUKO MENDIMATERIALA MATRAKOGAZMatrako Mendi Taldeak, 2. eskuko mendimaterial azoka antolatuko du Goñi Portalenabenduan beste behin ere. Kranpoiak, piole-tak, eskularruak, eskiak, zirak zein besteedozein mendi material Plentziako KulturEtxean utzi ahal izango da hilaren 13tik 16ra.Azoka 20tik 23ra egongo da zabalik,ondoren, 27tik 30era, saldu ez den materialajasotzeko aukera egongo da.

UDAL IGERILEKUAKGORLIZTARRENTZATGorlizko Udalak, 2011n igerilekuak eraikitzenhasteko asmoa duela aurreratu barri du.Futbol zelai zaharraren lurretan, kanpingarenondoan, egingo dituzte. Umeentzako zeinnagusientzako igerilekuez gain, gimnasioaeta sauna izango ditu eraikinak. Lanak2011n hasi gura dituzte eta udalaz kanpokodiru-laguntza eskatuko dute egitasmoa au-rrera eroan ahal izateko. Dagoeneko lanaketa obraren zuzendaritza esleitzeko baldin-tza batzen dituen dokumentuak egin dituzte.

EROSKETETARAKOORGATXOAK ZOZKETANMankomunitateak, plastiko poltsak murrizte-ko kanpaina antolatu du bigarren urtez. Aur-ten, oihalezko poltsa berrerabilgarriak bana-tzeaz gain, erosketetarako 600 orgatxo zoz-ketatuko dituzte. Atxikitutako saltokiak ku-poiz bete beharreko kartoiak banatuko ditu,eta horiek Mankomunitateko bulegoanegongo den postontzian sartu beharko dira.

UK25

[agenda]

Aza. 30 - Abe. 19Zuon ekitaldiak iragartzeko • Posta elektronikoa: agendauk@aldizkaria.biz • Tf. 94 491 13 37

ERAKUSKETAK

PLENTZIA4Matrako Mendi Taldearen urtekoargazkiak. Goñi Portalen. Abenduosoan.

URDULIZ4Mitologia erakusketarenaurkezpen antzeztua. KulturEtxean. Abenduaren 3an, 18:00etan.

GETXO4Senegal eta Etiopiari buruzkopanelak. Algortako Kultur Etxean.Abenduaren 9tik 18ra.

MUSIKA

GETXO4Brama. Algortako Satistegi kafean.Abenduaren 2an, 20:00etan. Doan.4Bertso-poteoa. Satistegi plazatikhasita. Abenduaren 3an, 19:00etan.4Sin Papeles. Romoko Trokazulotabernan. Abenduaren 9an,20:00etan. Doan.4Tom Boyle. Algortako The Piper’sIrish Puben. Abenduaren 16an,20:00etan. Doan.

ERANDIO4Organo kontzertu didaktikoa.Erandiogoikoako elizan. Abenduaren10ean, 20:00etan. Doan.4Bertso-Jira. La Plaza tabernatikhasita. Abenduaren 17an, 20:00etan.

LEIOA4Leioako Gazte Orkestra. KulturLeioako Auditoriumen. Abenduaren17an, 20:00etan. 3 euro.4Gospel factory. Kultur LeioakoAuditoriumen. Abenduaren 18an,20:00etan. 10 euro.4Orpheo Ganbera Abesbatza etaLeioako Musika Banda. KulturLeioako Auditoriumen. Abenduaren19an, 19:00etan. 3 euro.

ZINEMA

LEIOA4Izarren argia. Kultur LeioakoAuditoriumen. Abenduaren 4tik 6ra,20:00etan.4Midas erregearen altxorra. KulturLeioako Auditoriumen. Abenduaren4an eta 5ean, 17:30ean.

GETXO4Marmaduke. Areetako Andres IsasiMusika Eskolan. Abenduaren 12an,17:00etan. 2,10 euro.

Gari zuzenean Areetan, 16 lore lanagazAreetako Andres Isasi Musika Eskolan kantatuko du Gari abeslariakabenduaren 4an, 20:00etan, eta 16 lore azken laneko kantuakaurkeztuko ditu. Kontzertua Euskararen Egunagaz lotuta dago etaEuskal Kulturaren Jardunaldien baitan antolatu du Udalak. Dabordukoeros daitezke sarrerak 10 euroren truke. Kantariak duela urtebetekaleratu zuen 16 lore diskoa. Bere musika-ibilbideari errepasoa egindio: Hertzainak taldearen eta bere ibilbide pertsonalaren bilduma egindu bergrabatutako 16 abestiotan. Beraz, kantu ezagunakaz barrirogozaraziko ditu uribe kostarren belarriak, oroitzapenak ekarriz barren-barrenetik.

• Non: Andres Isasi Musika Eskolan • Noiz: Abenduak 4, 20:00etan

GORLIZ4Eñaut Gorbea ipuin kontalaria.Ikastetxean. Abenduaren 18an,18:30ean.

ANTZERKIA

SOPELANA4Ipuin kontaketa eta Komeriarenkluba. Kultur Etxean. Abenduaren3an, 17:30ean eta 19:00etan.

BERANGO4Bereber herriaren istorioak.Berangoeta Kultur Etxean.Abenduaren 3an, 18:30ean. Doan.

GORLIZ4Asier Kidam magoa. EuskararenEguna. Erakustaretoan. Abenduaren3an, 18:30ean.

ERANDIO4¡Gracias Grecia! Altzagako azokazaharrean. Abenduaren 5ean,17:30ean. 3 euro.4Las rodillas de ConchitaHerrero. Astrabuduko Josu MuruetaKultur Etxean. Abenduaren 11n,19:30ean. 2 euro.

GETXO4Kontularien kluba. AlgortakoKultur Etxean. Abenduaren 10ean,19:00etan. Doan.

LEIOA4Hamster. Kultur LeioakoAuditoriumen. Abenduaren 10ean,20:30ean. 12 euro.

BESTEAK

BARRIKA4Irakurketa suspertzeko tailerra.Liburutegian. Abenduaren 2an eta16an, 18:30ean.

LEMOIZ4Euskararen Eguna: Puzgarriak,DJ, erromeria eta txokolate jana.Armintzako pilotalekuan.Abenduaren 3an, 17:30etik aurrera.

PLENTZIA4Txipiroi Bowl. Goñi Portalen.Abenduaren 18an.

SOPELANA4Izarren distira gala. Kurtzio KulturEtxean. Abenduaren 18an,19:00etan.

Orain urtebete kaleratu zuen 16 lore azken diskoa Garik

4Musika

UK2726UK

[albuma]

26UK UK27

Zemendia kulturala

Argazkiak: Asier Mentxaka

Azaroagaz batera joan zaigu Tirante Plataformak Lutxanan antolatzenduen kultur ekimena. Antzerki estreinaldiak, kontzertuak... formatu txi-kian, lagunartean eta aurrekontu astronomiko barik, Lutxanako eskolazaharrari bizia ematen diote Tiranteko lagunek. Argazkiotan, aurtenErandiora hurreratu diren Errautsak antzezlana, Las Fellini hirukotea etaLa vie en 2 clown emanaldia ikus ditzakezu, besteak beste.

[UKirudia][argazkia]

28UK UK29

GETXOKO UDAL LIBURUTEGIA

Kontuz trenagaz!Euskal Herria kaletik Arene aldera

Ziur asko ez dituzu gogoratuko Euskal Herriakaletik Arene Azpira, Ikastola ingurura,jaisteko trenbidea zeharkatu behar zirenekogaraiak. Amak etxetik urten orduko: “Kontuztrenagaz, alde bietara begiratu pasa aurretik”.Kartelak ere abisua ematen zuen. Hala ere,eguneko aldarteak eta pasio lagunarenelkarrizketarekiko interesak baldintzatzen zuenalgortarren arreta. Gaur egun, ez da trenbideazeharkatu behar, eta laster, arrapalak jarrikodituzte bertan, Alango eta Arene Azpi lotuz.Hala ere, trenbidea edo, hobe esanda,“barrerak”, herriko banaketa psikologiko-sozialaren elementu erabakigarria diraoraindino ere algortar askorentzat.

UK31

Kepa Acero

[berbetan]

Testua: I. Sagarminaga / Argazkia: Asier Mentxaka

Acerotarrak eta surfa askatu ezineko korapiloa da; oraingoan gazteenaren haritik tiratzea izan da UK-ren asmoa. Maiatz-urri bitartean bost kontinenteetan barna eta bost olatu mendean hartu gurean ibili den Kepa Aceroren (Algorta, 1980)bizipenak batu ditugu hainbat orritan. Surfa, bidaia, abentura, kanpokoen eta barruaren ezagutza... Azken batean, bizitzazjardun du algortarrak, edota bizitza begiratzeko, ikusteko, dastatzeko, bizitza bizitzeko moduez. Afrika, Asia, Australia,Amerika eta Europan barrena bizitako esperientzia, 5 waves 5 continents ekimena, sareko bere egunerokoan kontatu du.Bideo eta idatzi horiek ezagutzeko: www.fivewavessurf.com

—Zelan prestatu duzu nongo-zein olatuaukeratu, baliabide, laguntzak lortzea...?—Urte askoan parte hartu dut txapelke-tetan, leku askotara joaten ginen, bainabeti pentsatzen nuen mugatuta geundela,hondartza batera, hotel batean sartutaegotera; nahiz eta mundu osoan ibili ezgenuela ezagutzen herria, han zer zegoen.Ideia horretatik bururatu zitzaidan hauegitea: bidaia, lurretik, bakarrik... Surfakbeti izan duen abentura puntu horregaz,niretzat galduta zegoena. Mundu maila-ko olatuak aukeratu nituen, baina masifi-katuta ez daudenak; beno, Mundaka adi-bidez, mundu mailakoa da eta munduguztiak daki non dagoen, erraza da haraheltzea. Baina, bestelakoak gura nituen,esploratzera, horiek aurkitzera joan... —Txapelketak, lehia, bazterrean uztekoerabakia atzera ezina da?—Txapelketak gustatzen zaizkit, jarrai-tzen ditut; baditut horietan dabiltzan la-gun asko... Ni beste alde batetik joannaiz, erabakia hartuta dago; 4 bat urte da-raoat hortik kanpo. Surfeko txapelketekirizpide batzuk dituzte, eta horietara mol-

datu behar dugu, horien arabera surfegin. 4 urte daroat irizpide barik surf egi-ten, barriro dinamika horretan sartzeaezinezkoa da, gainera gogorik ere ez dut!—Eta bizi daiteke surfetik txapelketenzirkuitutik kanpo ibilita?—Urte hauetan horrela bizi izan naiz.Orain (diru)laguntza bila nabil, baina ho-rretaz bizi izan gara. Egia da, krisia askonabaritu dela surfean. Baina proiektuakberdina izaten jarraitzen du, babesle, la-guntzaile, marken publizitatea egiten ba-

dugu, beraiei berdin zaie alde batetik edobestetik egiten diegun. Horrela bizi gara,bizi ahal gara; free surfer (surflari askea)deritzo. Ez da hain ezaguna, orain indarnahiko hartzen ari da, horixe bilatzen du:lehengo surfaren izpiritua berreskuratzea,bidaiak ez izatea bakarrik surfaren ingu-rukoak baizik eta bidean aurkitutako jen-de eta kulturei buruzkoak ere.

—5 olatu, 5 kontinente bakarka egitekoazela diozu. Beraz, badu norbanakoarenbarruko ezagutze gura hori...—“Intimoa” izatea gura nuen. Lana da,nire lana, baina proiektu pertsonala erebai, baita ametsa ere. Intimoa izateko, ni-retzat bakarrik bidaiatzea oso garrantzi-tsua da, ez bakarrik neure barruan sartze-ko, gainerako jendeagaz harremanetanhasteko ere; erraztasun askoz handiagoaeskaintzen dizu, bakarrik noalako etanahitaez neure burua behartzen dut beste

guztiakaz harremanak izaten, uste dut as-koz ere irekiagoa naizela. —Kontinentez kontinente, olatuz olatu.lehenengoa: Namibia (Afrika).—Bidaiaren zatirik biziena izan da; ba-kartasuna, basamortua... eta herrietanjende asko ezagutu nuelako. Gogorrenajoan aurretik izan zen: banuen beldur ho-ri, “nora ete noa...”. Olatua non zegoen

30UK

“Txapelketetan sentitzen nuenmugatuta geundela; 4 urte daroat

irizpide barik surf egiten...”

surfa, bidaia, abentura... bizitza!

banekien, baina inguruetan zer egon zite-keen ez. Bizipen oso bizia izan da bakarrikegotearena han, basamortuan, ezer mugi-tzen ez den leku horretan, itsasoaz gaine-ra, azken batean, bakarrik neure buruaizatea mugitzen dena, eta horretaz kontu-ratzea... Horrelako leku batean gure bizi-tza gelditzen dela dirudi, gogoeta egitendut aurretik gertatuko guztiagaz. Horrekaurrera begiratzeko ere balio izan dit. Bes-talde, ezagututako jendeak-eta, pentsa-tzeko modu guztiz ezberdina dauka, gi-txigaz bizi dira, oso gitxigaz, eta pozik biziere! Ikasi dut gure gizartean sortzen ditu-gun beharrizan batzuk ez direla benetanezinbestekoak, geuk sortu ditugula baino!Hona itzuli eta gauzak xumetasunez, apal-tasunez ikusten ditut. —Hurrengo geldiunea, Java Uhartea (In-donesia). “Gaixo”, larri ibili zinen, ezta?—Lehenengo gauza base-kanpamentuabilatzea izan zen, hartu gura nuen olatuabi uharte oso handiren artean sortzen de-lako. Olatua sortzeko itsaso handia beharda, oso gitxitan gertatzen dena, eta horrenzain egoteko kanpamentua. Anaiak he-mendik mezuak bidaltzen zizkidan jakinahal izateko noiz helduko zen halako itsa-soa! Kotxea hartu, portu batera heldu,arrantzaleakaz batu eta haraino eroatekoprezioa negoziatu... Uhartea natura-erre-serba handia da, beraz olatua hartzeko, ha-raino bakarrik joan behar nuen, benoarrantzaleakaz... Estrategia osoa eratu be-har izan nuen, dena nahiko primitiboa!Ezagututakoei dagokienez, Namibiatiketa Indonesiatik atera dudan ondorioa na-hiko antzekoa izan da: zelan bizi den jen-dea gitxigaz, zelan besterik ez duten ezagu-tzen eta hala ere pozik bizi direla! Ez dau-kate hainbeste informaziorik, ez dakite zerden kontsumoa. Gaixotzearena (barre sa-latariagaz). Lehenengo esan, han malariaoso hedatuta dagoela. Motorrez joan nin-tzen inguruko olatu batera, hantxe arran-tzale bi bakarrik bizi ziren etxetxo batean.Eta tabakoa emon zidaten, beno nik taba-koa zela pentsatzen nuena; perretxikoak

edo ei ziren. Erre eta momentuan kontu-ratu nintzen ez zela tabakoa! Ilargirainokosaltoa emon zuen nire buruak! Hurrengo5 egunak han eman nituen, inkomunika-turik, txarto. Ajea baino ez zen izan, bainaapur bat izutu nintzen, ez nekielako zergertatzen zitzaidan, malaria izan zitekeela-ko. Ez dago ezer ere, oihan sakona da. Ni-re bila etortzeko hitzartutako motorra

handik 5 egunera etortzekoa zen, komu-nikatu ezinik... Azkenean, hori izan zenguztia, kontatzeko hango batailatxoa! —Jarraian Australiara saltoa.—Australiak zelanbait bidaia zati bitanbanatu zuen. Namibia eta Indonesia oste-an, aireportura heldu eta: kaleak, argiak,dendak, barriro; 3 hileren ostean, alajain-koa! Horregatik izan daiteke gitxien gusta-tu zitzaidana, xarma hori galtzen duelako,badirudi horrezkero ez nenbilela bidaia-tzen. Bidaia esperientzia oso... arimarenesperientzia da; eta niretzat, han ez zegoenbidaiarik. Halere, desertura joan, 4 astehan pasa, surflari komunitate txiki batean,kanpadendetan, jendea ezagutzen, arran-tzan, olatuaren zain. Ez zen heldu, bainaesperientzia polita izan zen: eguneroarrantzara eta olatuaz berbetan... Aukera-

tutakoetatik olaturik gogorra zen, urduri-tasun hori sentitu nuen: alde batetik hel-tzea gura nuen, eta aldi berean ez...—Heldu ez diren olatuakaz zer asmo?—Aitzakia ona barriro bueltatzeko! Baina,beste proiektu bat darabilt buruan orain...—Gero itzuliko gara horretara; baina, bi-daian aurrera eginez, hurrena, Txile.

—Txile, barriro bidaian sartzea izan zen.Aireportutik, kotxez, base-kanpamenduaeratzera; 5 taula eta 5 kamera neramatzan,orduan leku guztietan gauzak uzteko lekubat behar nuen, hortik erraztasunez mugi-tzeko, taula 2 eta beharrezkoenagaz. Kotxetxikia bidean apurtu zitzaidan, gaueko or-du batean, bakarrik, bidean botata lotunintzen. Asko dago kontatzeko! Orain

atzera begiratu eta, esperientzia horiek di-ra azkenean irakasgaia, horietatik ikasi dutgehien! Neure buruari esatea: honek gerta-tu behar zuen, lasai, urtengo naiz, ez daezer gertatzen. Azkenean horiek dira espe-rientzia aberasgarrienak, uste dut gogorre-nak direla aberasgarrienak. Olatua oso onaizan zen! 5 egun emon nituen han; eta az-ken finean, hori izan zen saria! Esfortzuguztiaren ostean, han bakarrik, neure pen-tsamenduakaz, paisaia itzelean...—Eta bidaiaren azkenekoa.—Mundaka! Agian ez dauka kontu erro-mantiko hori, ez noa galduta dagoen ola-tu baten bila, ondo ezaguna da, mundukoolaturik onenetarikoa dela denek dakite...Baina, omenalditxoa egin gura nion, horibili naizelako bizitza osoan, hor pasatu di-tudalako momentu onenak familiagaz,

lagunakaz; eta lagun artean amaitzeko! —Namibian, Indonesian jendeari zertarazindoazen azaltzean, zer esaten zizuten?—Bidaiaren zentzua hori da, ez dakigulabihar zer gertatuko den... Eta gauden le-kuan martetarra dirudigula! Jendeak gal-detzen zidan: zer da hori? Nik: Surf taula.Edo “olatu bila nabil”, eta eurek: “olatuak?

zer-zelan?”. Batzuetan, azalpenetan ez gal-tzearren, ez zegoelako azaltzeko modurikia, arrantzan nindoala esaten nien. “Nihonetaz bizi naiz”, “bizi!!! Baina, zelan!?!?”.Ez dute ulertzen, “zelan ematen du diruahorrek! Ez baduzu arrantzarik egiten! Ezbaduzu orturik!”. Kontraste handia da,martetarra nintzen! Baina, hona itzultze-an, sentsazio bera izan nuen, hemen ere

martetar! Gero gizartean sartzen gara ba-rriro. Baina, han jendea oso irekia da.Oraindino mendebaldebartuta ez daudenlekuetan, “ezezagunak” direnetan, jendeakjakin-mina du, irekia da, oso-oso abegi-tsuak. Izpiritu hori...! Eta bakarrik pentsa-tu beharra bihar nora goazen... Itzela da! —Aipatutakoetatik gogokoena?—Indonesiakoa, agian jendea gehien era-karri duena; haraino joan, natura-erreser-ba, bakarrik egon irla hartan... Bidaiarenzera hori islatzen du. Arriskua ere badau-ka, korala dagoelako, ebakiak egin eta zeredo zer gertatuz gero, bada...—Eta Uribe Kostako bat aukeran...—Surflariok gara, zelan esan, oso egois-

tak, ez ditugu gogoko lekuak esaten. Pe-rretxikoak hartzen dituztenak legez! —Askok jarraitu zaitu blogetik, bideoasko eseki duzu. Ikus-entzunezkoakazjarduteko asmorik daukazu?—Hau guztia bat-bateko hutsa izan da!Autodidakta naiz, nire kontutxoak egitenditut nire modura. Gura nuke, hau ondourten denez, hurrengo urtean ere ideia

berdintsuagaz jarraitu. Bai, oso gogokodut bideoak egitea, eta idaztea... Jendearitransmititzea surfari buruzko beste ikus-puntu bat; jendeak badaukalako topikohori, pijoak garena, txapelketek dirutzaematen dutela... Gura nuke ikustea gure-tzat surfa mundua ikusteko modu bat de-la, eta sozializatzeko giltza bat izan daite-keela. Hala ikusten dut nik surfa, eta horitransmititu gura nuke. —Halere, pentsa liteke: beste filosofiabat izan arren, nondik atera du dirua horiegiteko?—Nire lana da, hortik ateratzen dut di-rua. Pribilegiatua sentitzen naiz lan egitendudalako gogoko dudanean. Jende askok

daroa horrelako bizitza, ateratzen duen di-rua bidaiatzeko eta zelanbait modu noma-dan bizitzeko darabilena; ez da pijoenkontua! Momentua bizi dute, momentu-an bizi dira; bidaiatzen, lanean irabaztenduten dirua bere modura gastatzen. Gaur-ko gizartean, jendeak hainbesteko diruagastatzea kotxe batean ulertzen du, “iraba-zitako dirua horretan gastatzea ondo”. Bes-tela, bidaietan eta... gastatzea ez du uler-tzen, “horiek pijoen kontuak”. Arimarikontraesanean bai, ondo; ostera, ez...?!—Itsasoruntz. Prozesuaren alde, busti zai-tez! ekimenean (Ibaizabalen Uribe Kostaeta Ezkerraldea batuz, surflariek sustatuta-ko elkarrizketaren aldeko giza-katea) partehartu barri duzu, zelan joan zen?—Asko gustatu zitzaidan, batez ere olatuakhartzen ez dituztenak uretara sartzea etahan egotea; jo ta ke, korrontearen aurka!—Ez zen izan hondartza lasaian, itsa-sadarreko ur ez hain garbietan baino.—Horregatik ere polita! Batzuk traje barik,korronte handiaren aurka... itzela! Nahas-te-borraste apur bat, baina baldintzak ezzirelako batere onak, marea jaisten... Ma-rea goian eta behean dagoenean itsasoageldi dago; marea erdian, ez! Neuretzat eregogorra izan zen! Halere, itxuroso lotuzen; uste dut mezua helarazi zela, nahiz etakatea agian bidetik apurtuta egon! m

“Gura nuke jendeari transmitituguretzat surfa mundua ikusteko modubat dela, sozializatzeko giltza ere...”

[berbetan] [kepaacero]

32 UK UK33

“Lehengo surfaren izpiritua berreskuratu;bidaiak ez izatea bakarrik surfari bu-

ruzkoak, bideko jende-kulturenak ere”

“Agian, Mundakak ez dauka kontuerromantiko hori... ondo ezaguna da,baina omenalditxoa egin gura nion”

Hiru anaia surflarietan txikienaren abentura eta kalentura barriak—Hiru anaietan txikiena. Hirurak sur-flariak. Aita kexatu izan da etxean 500ohola baino gehiago dituzuela... —Aita eta ama beti izan dira... gu hone-taz bizitzeko euren laguntza...! Iker etaEneko Australiara joan ziren 13 eta 11urte zituztela; orain Australiara 11 urtegazjoatea abentura da, baina orduan jen-deak ez zuen ezta bidaiatzen ere! Ez zenlelokeria! Euren ausardia, bizitza ikustekomodu irekia gako izan dira gu honetaz bi-zi ahal izateko. Aita, beti, ur-ertzean gra-batzen... Dagoeneko ohitu dira. Han, Na-mibian, bakarrik, desertuan nengoela ja-kinda ere, ez dira ezta ia beldurtu! Ohitudira gure erokeria hau errespetatzera!

—Eta anaiek zer emon, zer kendudizute?—Surfean inertziaz hasi nintzen. Algortanmugimendu guztia hasi zenean, skatepark-a e.a. Orduan hasi zen boom guztia.Haiek surf egiten hasi ziren... Nik 8 urtenituen... Gauzak txikiak gelditzen zi-tzaizkienean, niri heltzen zitzaizkidan...Inertziaz... Nik ez nuen galdetu ere egin,baneuzkan taula eta trajea jarraian... De-na zor diet, influentzia guztia, surfa, ola-tuak, bizitza... Kendu? Beno, azkenean,txikia nintzenean, niretzat ziren errietaguztiak, eta horrek bizitza moldatzendizu! Kendu didate, baina asko eman.Beti “Kepa izan da, Kepa izan da...”,

baina horretaz ere ikasi dut, hortik neureburua zelan atera ere ikasi dut!—Egitasmo barria ere baduzu, ezta?—Gura nuke dokumental bat egin, ondo,bidaia honetatik ekarritakoagaz etahurrengotik ekarriko dudanagaz. Etahorrela bizitzen jarraitu... Hurrengo egi-tasmoa maiatzerako abiatzea esperodut; oraindino laguntzak eskatu, bildu,behar ditut. Berezitasuna da ez dakidalazelako olatuak dauden, lekuak baino ezditut aukeratu, esploratu barik daudenak,jendeari otu ez zaizkionak; hotz handiaegiten duen lekuak direla baino ez dutesango. Agian mundu mailako olaturenbat aurkituko dut, agian ezer ere ez...

UK35

[kepaacero]

34UK

[fotografia]

Surf begietatik bizitakoa

Argazkiak: Kepa Acero

Surfa eta bidaia... Bidaia eta surfa... bizitzea... Kepa Acero surflari algortarrak Namibia, Indonesia, Australia, Amerika eta Europan zehar

(Euskal Herrian, hain zuzen) mundu mailako olatu ez hain ezagunen bila egindako ia urte erdiko ibilaldi-bidearen irudiok dituzu ondokoak.

Batzuentzako erosoegia, pribilegiatuegia... agian; besteentzako benetakoa, erromantikoa, sakona... agian;

Surfetik munduari begiratzeko modu bat, surfetik mundua bizitzeko modu bat.

info+: www.fivewavessurf.com

[fotografia]

36UK UK37

[kepaacero]

[fotografia]

38UK UK39

[kepaacero]

[fotografia]

40UK UK41

[kepaacero]

[zinema]

Durangoko Azokak liburu eta diskoazpititulua daroa bere goiburuari estu lo-tuta (“euskal” ere bai, baina horren esan-guren inguruko eztabaida alde baterautzita), baina bere erakus-mahaietangaraiek eta bestelakoek ekarritako barri-kuntzek gero eta leku handiagoa hartzendutela begibistakoa da. Oraingoan ikus-entzunezko sorkuntzari begira ipinita,hurrengo abenduaren 4tik 8ra egingoden Azoka ofizialean zein ingurukobeste azokaren eskaintzan zehazkiEguzki Bideoak-ek helaraziko duenlanen aukera egongo da.

Iruñeko taldeak badaroa urte nahi-kotxo bere bidea egiten, lantzen, sortzenzein interesgarri deritzon beste herrialdeeta egoeren gaineko ekoizpenak gure ar-tean banatzen. 1994an sortutako talde-ak 2006an erronka eta egiteko barriakipini zizkion bere buruari, eta oraintsuabiatu du bere web gunea, bide barriengaineko eztabaidetatik sortuko dena etajorratuko dutena. Ostera, Eguzki Bideo-ak-ekoek zer barri duten plazaratzea da

Eguzki Bideoak barriakUrtean zehar kaleratutako dokumentalaketa egokitzapen barria Durangon

Plotogoff. Harriak fusilen aurka filmaren kartela

hemen asmoa. Hala, abendurako prestizango dute Plogoff. Harriak fusilen aur-ka (Plogoff, des pierres contre des fusils; Ni-cole eta Felix Le Garrec) dokumentala.1980an kaleratutako lanak BretainiakoPlogoff herrian eraiki asmo zuten zentralnuklearraren kontrako altxamendua iru-dikatzen du: tira-bira, borroka gogorrak45 egunez, poliziek herria setiatuta... eta

zelan lortu zuten Frantziako Gobernuakegitekoa bertan behera uztea. Orain ko-lektibo iruindarrak azpitituluak euskara,gaztelera eta ingelesez kaleratuko du.Gainera, aurton atondutako Anarquismorevolucionario en Euskadi (1870-1936)eta Bartolo dokumentalak ere eskainikoditu Eguzki Bideoak-ek, euren ka-talogoaren zerrenda luzea osatzen dutenbeste lan interesgarri askoren artean. m

info+: www.eguzkibideoak.info

42UK

«Plogoff. Harriak fusilenaurka 80. hamarkadakolana azpitiluak euskaraz

atondu ditu»

UK43

[musika]

The Sentinel (Erandio) eta Munich (Santurtzi) tabernetan jotzeko asmoa dute laster. info+: www.myspace.com/draametal Harremanetarako: 652 744 993

Urtuellako taldea barrirosartu da estudiora 16urteren ostean, Ren Fandisko barria grabatzeko.Orain urte bi itzuli zirentaula gainera eta orain diskobatean jaso dituzte 12 kantabarri. Joan mende akabuaneman zuen zer esan etamusikari askoren erreferentebihurtu ziren Ama Sayrenabestiak. Indarbarriturikdatoz orain.

Ren FanAma SayBonberenea

Zortzi urteren isilunetikurten da harpistahernaniarra. Lan berezia daGau hotzenean ere,Zugastik “bere barne-mundu emankorra etafantastikoa ez ezik, folkloreesentzialaren bestelakoikuspegia” ere baitakar.Mixel Ducau musikariarenlaguntzaile eta Mikel F.Krutzaga grabazio etasoinu arduradun izan ditu.

Gau hotzenean ereOlatz ZugastiElkar

“Universal amaTOUR” -ekoazken kontzertua izan zenAtom Rhumba taldearenosaketarik iraunkorrenarenagurra. Ibilbide barri honetan,Joseba Irazoki gitarrista gisasartu da eta IñigoCabezafuego baxua jotzerapasa da. Kontzertuanetenaldia egin zuten, bainaez dira geldirik egon.Gargantuan Melee lanakaleratu dute orain.

Gargantuan MeleeAtom RhumbaSerrano ekoizpenak

diskoak

Draa orain 4 urte osatu zuten David Ta-mayo (gitarra), Eder Dominguez (baxua),Josu Rodriguez (gitarra), Iker Perez (ba-teria), Iker Lanz (ahotsa) eta Eduardo Go-mezek (teklatua). 4 algortar, erromoztar bateta leioztar batek osatzen duen taldeak inge-lesez abesten du, baina ez dute baztertzeneuskarazkoren bat sortzea, abian baitute. —Metala da zuen musika, baina...—Denek gustuko luketen zerbait egitensaiatzen gara, gerta daiteke inork ez izateagogoko... Power metala da, progresibo ku-tsua badu, baina ez lar nabarmena; power

metal, heavy metal, metal alemaniarra...—Martxoan 4 kantuko demoa atera duzue—Hasieran ateratako gai jakin bateko abes-ti sailetik 2 grabatu ditugu orain. Gaia epi-koa da, guk asmatutako istorio baten ingu-rukoa: Draa izeneko planetaren istorioa. Zi-klo hori alde batera utzi dugu, ez itxi. Beste2 kantuek beste gai batzuk dituzte, adib: ze-lan ikus zituzketen historiaurreko otsoekmunduaz jabetzen zihoazen gizakiak, ordu-ra arte ehiztari bakarrak izandako otso ho-rien ikuspuntua, alegia; eta mitologia gre-koaren ingurukoa, Minotauroa e.a. Orain

kanta barriak sortzen eta genituenak lan-tzen gabiltza. Beste 4-5 prestatzean maketaosatuko dugu; osatu, ez barriro grabatu,kalitate oso onekoa delako, maketa baino 4kantuko diskoa da. Ez gara epeak ezartzea-ren zale, azkarrarazten zaituzte... gure errit-mora goaz; eroso sentitzean ipiniko garagrabatzen; urtebeteko epean edo egongo da.—Draa, Sahara basamortuko duna erral-

doien izena ere bada.—Bai. Hizkien loturak sortzen duen iru-diari polita deritzogu, estetikoki. Esangurariere bai, gure istorioko alegiazko planeta du-na handiez osatuta legoke. Eta nik geologiaikasi nuen, polita iruditu zitzaidan, beraz... —Zelan joan zen Bilbao Hiria lehiaketa?—Oso gustura sentitu ginen. Zuzenekoaprestatzea guretzat erronka zen, oso gitxiegin ditugulako. Kontuan hartuta Villa-njotzea zuzeneko garrantzitsua dela eta taldegehienak kontzertu askoren ostean heltzendirela bertara, eta gu oholtza gitxitxugazgindoazela, eskainitakoagaz pozik! Lehiatze-arena, dagoen maila altuagaz, beste kontubat da... Kontzertuak eskaintzen hasi guradugu orain, Villa-koa askoren azkena izanbeharrean, izan dadila askoren lehenena. m

«Power metala; alegiazkoDraa planeta, historiaurre-ko otsoak, Minotauroa...»

“Villa-ko kontzertua askoren azkenekoa izan beharrean, izan dadila askoren lehenengoa”

Eder Dominguez > Draa taldeko baxu jolea

[liburuak]

Amezketarraren itzaletik“Fikziozko pernandokeriak” bainohistoriako Fernandoren egiak

Liburuaren azaleko ilustrazioa

Ba ete da Amezketako bertsolari, plaza-gizon, ateraldi umoretsuko, argi, eran-tzun azkarreko, burutsua, zirikatzaile, ba-tzuetan amarrutsu, pikaro... hartaz txintikentzun ez duen euskaldunik? Hainbatek,90. hamarkada erdialdean haur ziren as-kok, ETBko marrazki bizidunen bidezezagutu zituen noizbait izan zen harenbizipenak, pernandokeriak.

“Pernando” Amezketarrari gertakariumoretsu, ziniko eta buruazkarreko an-dana egotzi edo erantsi zaizkio, edozeinherri istorioren edo kondairaren protago-nista izateko pertsonaia egokitzat jota, he-rri heroi bihurtzeraino. Halakoetan, ze-lanbaiteko fikziozko irudia eraiki ohi da

historiako pertsonaren inguruan, eta “ei”edo “omen” larregiz betetzen bere biogra-fia, izan ete zen ere zalantzan ipiniz. Ho-riek danak argitzeko eta datuak baiezta-tzeko asmoz, besteak beste, GipuzkoakoArtxibo Orokorra eta Donostiako Elizba-rrutiko Artxiboa arakatuta, egiazko hain-bat informaziogaz Fernando eta beregaraiko Amezketa liburua osatu du JoseMari Otermin kazetari eta idazle amez-

«Fernando eta bere garaikoAmezketa-n hainbat datubaieztatu ditu Oterminek»

ketarrak. Apirilean Amezketako Udalakargitaratu zuen lanak jasotzen duenez,Oterminen arabera, Fernando Ben-goetxea Altuna (Amezketa 1764-1823)bertsolari izan zen, ona gainera, epaima-haikide ere izandakoa; pobrea, baina ezbizizalea edo arlotea (110 buruko artaldeaizan zuen); Larruntza Haundi, Asen-tzinea Haundi eta gaurko Intxausti base-rrietan bizi izan zen, maizter; meategikolangile, gero artzain; herrian egon arren ezzen eskolara joan, ez zekien idazten; ber-barako abila zen, ateraldi burutsu etaumoretsukoa... “Pernandoren” egia gehia-go gura dituenak badaki nora jo. m

Fucking artistXabier MontoiaElkar

liburuak

Ohikoa duen begirada zorro-tzaz eta idazkera doiaz kon-tatutako istorio independien-teak batu ditu oraingoanMontoiak. Langabezian gera-tu den bikotearen istorioa,Uzbekistango kontzentrazioesparruaren egunerokoa...gozotik baino gehiagogarratzetik dute ipuinek.

Hamaika herrialdetako su-kaldaritza, prestigiozko ha-maika jatetxe ezaguni esker.Alemania, Maroko, Mexiko,Argentina, Bretainia, Txina,Vietnam, eta beste hainbatherrialdetako zaporeakdastatzeko aukera, etxetikmugitu barik. Etxekosukaldetik mundu zabalera.

Munduko sukaldaritza...BatzukTtartalo

44UK

[kirola]

Euskal tradizioan makilak izandako ga-rrantzia ez da izan edozelakoa, horren adie-razgarri dira berbarako, bere erabilera zen-bait dantzatan gorde izana edota, zer esanikez, euskal aginte makilak gaur arte zelan-bait mantendu duen esangura. Horrez gai-nera, nahiko ezezaguna bada ere, “oraindela ehun urte makila borrokarako erabil-tzen zuen jende askok, oso zabalduta zegoen”,adierazi du Oiartzungo Makila Jokoa el-karteko kide Iñaki Ganboak. Sizilian ma-kila borroka bat egiten zuten lagun batzuekaurkitu eta haiek esan zieten oinarriaEuskal Herrian zuela. Ezpal txiki horretatikabiatuta liburu zaharretan, “ondo bilatu be-har dugu, nolabaiteko herri xumearen kul-tura zelako eta historia liburuetan ez direla-ko horiek argi eta garbi jasotzen...”, eta harieta honi galdezka... batetik, makila borro-karen inguruan informazioa batzen hasi zi-ren (liburua kaleratzea espero dute urte ha-sieran), eta bestetik, zelan erabiltzen zen,teknika, ikertzen eta ikasten, “lagun bi aur-kitu ditugu teknikak gorde dituztenak, bataedadetua, bestea gazteagoa, guk horietakobatengandik jaso dugu”. Orain dakitena era-

kusten ere dihardute. Hala, Getxoko Fa-dura kiroldegian izan ziren azaro erdialde-an algortar lagun batzuen ekimenez anto-latutako ikastaroa eskaintzen. Dozenatikgora lagunek parte hartu zuen eta otsaile-an barriro antolatzeko asmoa dute.

Ganboaren esanetan makila borroka-erabileraren “galtze hori XX. mende hasie-rakoa da, hor hasi zen beherakada handikogaraia. Lehen jendeak normaltzat jotzen

zuen makila borrokarako erabiltzea, ez da-kit mundu guztiak erabiltzen zekienik,baina erabiltzen zuen norbait guztiek eza-gutzen zutela bai. Nik dakidala behintzatia lurralde guztietara zabalduta zegoen;Araba kenduta, hor ez dut hainbeste araka-tu baina erreferentziarik ez dut aurkitu”.

Bizkaian batutako datu, makila motaeta abarren informazioa hurrengo zenba-kian irakurri ahalko duzu. Halere, “nor-baitek informaziorik balu eurei helaraz-tea” eskertuko luketeela jakinarazi dute. m

UK45

Fadurako kiroldegian eskainitako ikastaroaren irudia. Harremanetarako: joseignacio.gamboa@ehu.es

«Datuak liburura batu etaurte hasieran kaleratzeko

asmoa dute»

Euskal Makila Jokoa (I)Azaroan antolatutako ikastaroa otsaileanerrepikatzeko asmoa dute

UK45

[elkarrizketa]

Maitane Muñoz Iturria > Urtxintxa eskolako Kulturartekotasun arloko kidea

“Jarrera arrazistak daude gazteen artean,gaia lantzeko prebentzioa da bidea”Gira Bira, munduari begira liburuaegin du Urtxintxa eskolakkulturartekotasuna lantzeko.Durangoko Liburu eta DiskoAzokan eros ahalko da,abenduaren lehen aste akabuan.

—Zer da Gira bira, munduari begira?—Kulturartekotasuna lantzeko materialpedagogikoa da, liburu bat. Bertan ager-tzen dira 12 herrialdetako ipuinak, taile-rrak, errezetak eta jolasak. EuskalHerrian dagoen aniztasuna, immigrazioaeta ijitoak kontuan hartuta aukeratuditugu herrialdeak.—Zer topatuko dugu liburuan?—Urtxintxa eskolan urteak daroagu kul-turartekotasuna lantzen. Lehen argital-pen bat kaleratu genuen orain bost urte,Munduan jolasean, bertan aukeratu geni-tuen bost kontinenteetako jolasak eta tai-lerrak. Baina zerbait gehiago behar dagaur egun, jendartea aldatu da eta gukere ikasi dugu. Aniztasuna badago gureherrietan eta hirietan baina ez dagoharremanik, ez ditugu beste kulturakezagutzen eta aurreiritziak, estereotipoaketa jarrera arrazista eta xenofoboak topa-tzen dira gazteen artean. Gai hori landubehar da eta prebentzioa da bidea, LehenHezkuntzako umeakaz lan egin behar da.Eguneroko jardueren bidez lan egingodugu, eta jolasak, tailerrak edota erreze-ten bidez, beste kulturak hurbildukoditugu.—Baina folklorea alboratu duzue, ezta?—Normalean gai hau lantzean, betinahasten dira kultura eta folklorea: jantzitradizionalak eta musika lantzen dira, adi-bidez. Baina horrela estereotipoak indar-tzen dira eta ez da benetan lantzen kultu-rartekotasuna. Liburu honetan eskainiko

ditugu umeentzako erakargarri diren gau-zak. Izan ere, ume bati berdin dioKolonbian zer jantzi tradizional janztenduten, baina interesatzen zaio zertanjolasten diren, edo zer jaten duten. Beraz,horiek landuko ditugu liburuan. Esanbezala, 12 herrialde agertzen da: Brasil,Senegal, Kolonbia, Bolivia, Sahara,

Maroko, Euskal Herria, besteak beste.—Eta non lekukotzen dira istorioak?—Euskal herritxo batean, zehaztubakoa. Horrela, edozein euskal herri edohiritan koka liteke liburua. Horrela,lantzen duten toki bakoitzean lekukotuahal dira istorioak, hezitzaile bakoitzakbere herria erabil dezan eredu bezala,

Liburuaren koordinatzaileak: Maitane Muñoz (argzk.), Oiakue Azpiri, Ixone Garai eta Ander Ramos

edozein eremutan erabilgarri izateko.Liburuaren hasieran, ume bakoitzakkontatzen du bere historia: nor den, zerduen gustuko, nagusitan zer izan guraduen, familia beste herrialde batean dau-kala eta non azaltzen du, edota hemen-goa dela eta bere familia guztia hemendagoela; aukera desberdinak daude. Bere

familiak hemen zer ogibide duen erekontatzen du.—Non erabil daiteke?—Zabala da, astialdi mugimenduanerrazago izan liteke, hezitzaileek egunerogaratzen dituztelako horrelako ekintzak,baina eskolan erabiltzeko ere oso egokiada, familian, ludotekan, e.a. m

“Kulturartekotasuna lantzean kultura etafolklorea nahastu ohi dira; umeen

intereseko gaiak landuko ditugu guk”

46UKUK47

Gure eskualdeko herri guztietanegon izan da sikiera mediku bat XX. men-dean. Baina umeak ekarteko, auzo guztie-tan egoten izan dan esperientziadun andrazaharren bateri deituten izan deutsie.Partere esaten deutsie gure zaharrek.Seinak ekarten lagunduten eben, eurekeroaten ebezan umeak bataiora eleizakoateraino (ez dot kasu bakar bat bere batueleiza barrura heltzen ziranik), eurek janz-ten ebezan hildakoak andetan eroan aurre-tik, Lemoizen hildakoa eleizara eroateneban segizioan kurtzearen aurretik joatenziran, otzara bete hilogi besotan hartuta,inguruko bedarrak inork baino hobetoezagutzen ebezan eta izakera magikodungatxen konponbideen jakitun ziran.Horrez ganera, auzoko batzarrak eurenga-na joten izan dau arazo berezien konpon-bide bila. Gure lekuko gehienek erdi-sorgi-nek zirala esan deuskue. Baleitike arrazoiaeukitea.

Sano ezagun eta errespetatuak izandira parterek gure herrietan. Horreen arte-an bat aitatu beharko bagendu JuanaUrebarriko barrikoztarra zana aitatukogeunke. Juana Urebarriko BarrikakoGoierrikoa zan. Berangora ezkondutakobere loba batek esan eustan legez, gureamama sorgine zan. Eta honaino helduta,Erdi Aroan horrenbeste errepresio eragineban berba horren atzean zer dagoan ikusidagigun. Izan bere, aitatu dogun moduan,parterak sano ugariak izan dira herri guz-tietan. Eta ez soilik Uribe Kostan, EuskalHerri osoan baizen. Orduan, lehenengogaldera bat egin behar deutsegu gureburuari, zelan izan leiteke horren lanbideohiko eta zaharrarentzat euskerazko berba-rik ez egotea? Iparraldeko herri batzuetanemagina esaten deutsie. Baina ia gure geo-grafia osoan ez dago partera esateko berba-rik: partere, parterea, parterie, parteria….

esaten da Euskal Herri luze zabalean.Barandiaranek partera esateko salbuespenbat dakar: sorzain berbea. Ikusi hutsean

sorgin berbatik parajekoa emoten dau.Baina zer esan gura dau sorgin berbak?Emagin berbagaz atzizkia konpartidutendau, –gin , egile esan gura dauana eta lan-bide askotan aurkitzen dana euskeraz: okin(ogi+gin), hormagin (horma+gin), zurgin(zur+gin). Beraz, sorgin (sor+gin) banatugeinke. Lehenengo zatiaren esangurarenganean eztabaida egon zan XX. mendean.Batzuek frantziar edo okzitaniar hizkun-tzatik hartutako gaztelerazko suerte berba-ren adinakoagaz lotu eben. Zorte egilea,edo patua zein adurragaz olgetan ebana

Barrikako Goierrin dago Juana Urebarrikoaren etxea

izan eitekean beraz. Baina beste aditu ba-tzuek, ene ustez zuzen, erantzun ebenmoduan: latinetik datorren eta gaztelaniazsuerte forma hartzen dauan berbak, euske-raz badauka bere adinakoa, eta hori zorteda. Beraz, ezinezkoa da sorgin hitzarenlehen zatia zorte berba izatea, Mitxelenakazaldutako euskeraren fonetika historiko-aren arabera zorte+gin-en baturak ezdaualako sorgin emoten. Baina bigarrenaukera bat badago, sor hori sortu aditzarenerroa izatea (Sorzainen legez?). Sortu jaio-ren sinonimoa da euskeraz, horretan ezdago zalantzarik. Ondorioz sor+gin jaio-tzea egiten dauana, sorrarazten dauanaedo gure zaharrek dinoen moduan, parte-re litzateke. Erdi Aroan, baina, berba ana-temizatu zan, egun terrorista izatearenantzeko zeozer bihurtu zan. Eta noski,erderazko berbea hartu gendun orainhamarkada gitxira arte bizirik mantendudan lanbidea eukanari esateko. Behin haujakinda, berbetan hasi gintekez partere,barkatu, sorginen ganean. m

[ohidanlez]

Fredi Paia

Partere

«Sano ezagun etaerrespetatuak izandira parterek gure

herrietan»

48UK

Taberna eta jatetxe asko dugu gurean. Gida honetan aukeraketa xumea aurkeztugura dizugu, aniztasuna albo batera utzi barik, eta gozatzen has zaitezen.

[badaukazu non aukeratu]

Zure taberna edo jatetxeahemen agertzea

gura baduzuipini gugaz harremanetan:

94 491 13 37publiuk@aldizkaria.biz

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

[zure iragarkia hemen]

UK49

[gaurkoaukera]

Dena prest, on egin! Hilaren 18 eta 19an, pintxo lehiaketa

Aurreko zenbakian aurreratu bezala,abenduaren 18an eta 19an ospatuko daGetxon, GetxOnegin pintxo lehiaketa-ren bigarren edizioa. Euskara Zerbitzuakantolatutako ekimenak, tabernariak etabezeroak euskaraz bustitzea du helburu.

Aurten ere, zonalde bitan banatukodira ibilbideak; alde batetik, Algorta etaAndra Maritik joango den ibilbidea eta,bestetik, Areeta eta Romo lotuko ditue-na. Izena ematen duten tabernek pintxobana aurkeztuko dute eta lehiaketakoegun bietan euro batean salduko dieteeskatzen duten lagunei. Hiru sari irabaziahal izango dituzte parte-hartzaileek:epaimahaiarena, herritarrena eta hiz-kuntza-paisaia txukunenari saria. Biga-rrenerako, bezeroek pintxoak 1etik10era baloratzeko txarteltxoak izango di-

tuzte jatetxe eta tabernetan. Puntuazioaemateaz gain, pintxoei berba gozoak bo-tatzeko aukera egongo da. Boto-txartelguztien artean, sari bi zozketatuko dituz-te: lagun birentzako afaria Basalbo jate-txean eta Eusko Labeldun produktuenotzara.

Hizkuntza paisaia euskalduntzeko,kartelak, manteltxoak eta bestelakomateriala banatuko zaie tabernariei, eus-kara entzuteaz gain, ikusteko aukera ereeman dezaten.

Lehiaketak irauten duen egun bie-tan, trikitilariak, soinulariak eta euskaltresnen fanfarrea tabernaz taberna ibili-ko da. Horiekaz batera, aktore bi jende-ari lehiaketaren barri emateaz arduratu-ko dira. Giroa eta zapore gozoak ez dirafaltako. Tabernari; pintxo bi, mesedez! m

2009ko edizioan, Jolastoki Jatetxeak irabazi zuen epaimahaiaren saria

UK51

[komikia][horoskopoa]

URAt

OTSOAt

ADARRAt

EGUZKIAt

HOSTOAt

AITZURRAt

GARIAt

LASTOAt

IRATZEAt

NEGUAt

HAZIAt

METAt

(A(Abenduak 21 urbenduak 21 urtarrilak 19)tarrilak 19)Hainbeste solomo jateak kalteegingo dizu azkenean. Beti barazkiakjatea agian nekagarria izango da,baina bilatu sabela betetzeko bestezer edo zer, topatuko duzu eta.

(A(Abuztuak 18 irailak 16)buztuak 18 irailak 16)Jupiter eta Saturno lerrokatu dira zurehoroskopoagaz. Horrek esan gura duzortea ez dela egongo zure alde. Ez zaitezsaiatu aldatzen, badakizu-eta izarrekdiotena erabat ziurra dela.

(M(Marartxtxoak 21 apirilak 19)oak 21 apirilak 19)Artxila, murtxila! Bat-bateandesagertzen zara, parrandan urtetean,lagunakaz berbetan zaudenean, beti.Nora joango ote zara? Bigarrenbizitza misteriotsua daroazu ala?

(E(Ekainak 19 uztailak 18)kainak 19 uztailak 18)Ez zaitez kasinora joan, pilotan apustuegin edota loterian jokatu, hau ez da-eta zure astea! Baina badakizu, jokoanzoribakoa dena, maitasunean ere bai;Euskal Herrian bizi gara eta!

(O(Otsailak 19 martsailak 19 martxtxoak 20)oak 20)Adarra jotzen ala? Zorioneko aroabiziko duzu, lanean lasai, denakontrolpean; lagunakaz ezin pozago;maitasunean ere nagusi; eta diruanahikoa... Zer, adarra jotzen ala?

(U(Uztailak 19 abuztuak 17)ztailak 19 abuztuak 17)Zu bai ikasle fina! Abendua hasi barrieta dagoeneko otsaileko azterketakprestatzen. Zer gertatu zaizu? Hara!Liburutegira doan baten bat duzubegiko, ezta?

(A(Azarzaroak 16 abenduak 20)oak 16 abenduak 20)Zorionak mundura etorri zaizunloretxoagatik! Guraso izatea zaila da,baina gogoz ekinez gero, dana ondojoango da. Umeen irriak txoko guztietarairisten dira...

(U(Urriak 17 azarrriak 17 azaroak 15)oak 15)Irratiko lehiaketa batean tokatu zaizkizukontzertu baterako sarrerak, baina ezdaukazu lagunik joateko. Lasai, salditzakezu, beti egongo da diru mordoaordainduko duen tentelen bat...

(I(Irailak 17 urriak 16)railak 17 urriak 16)Euria, txingorra eta haizea... eta zuetxean sartuta, goibel eta zure buruaripena emoten? Jantzi katiuskak eta zoazputzuetan salto egitera! Hori bai terapiaederra!

(A(Apirilak 20 maiatzak 19)pirilak 20 maiatzak 19)Labain egingo duzu txakur kakagaz.Txakurrari ostiko bat emon etajabeari muturrean ederto igurtzikozenioke kaka. Zer zabiltza? Trankilegon, kaka zapaltzeak zoriona eidakar.

(U(Urrtarrilak 20 otsailak 18)tarrilak 20 otsailak 18)Ilargi betearen eraginez pertsonabihurtuko zara, eta pertsona moduan,dana apurtu eta kakaztuko duzu. Lasaiegon, zurea gau bateko kontua bainoez da, beste batzuena ordea...

(M(Maiatzak 20 ekainak 18)aiatzak 20 ekainak 18)Durangora joango zara liburu azokara,baina ezagun batzuekaz topo egin etapoteoan hasiko zara. Parranda itzela,baina esku hutsik itzuliko zara. Etabiharamunean... barriro Durangora!

50UK

denborapasa LUMA aldizkariaren eskutik

HITZ GURUTZATUAK Ezker eskuma

Goitik behera1. Pluralean, almidoi eta abarrenazukrea. Boroaren ikur kimikoa. 2.Otx!! Zigoitiko kontzejua. 3.Donostiako auzoa. Aiako seme edoalaba. 4. Nire familiako, nire arteko.Baldintzetan. 5. Bostehun, erroma-tarren arabera. Egungoak. 6. IparEuskal Herrian, talde. Araizko lekua.7. Giza arrazako banako. Eguzki. 8.Haran, bailara. Gaizto, doilor. 9.Ebaki luze eta sakona egin, arrailatu.10. Lepoko. Bokal errepikatua.

Soluzioa

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

1. Alde edo leku garaiak. 2. Zuberoako herria, Basabürüan. Ipar EuskalHerrian, libre, aske. 3. Uranioaren ikur kimikoa. Ezko. 4. Kaltzio oxidoa.Asiako aintzira handia. 5. Eskainiak. Errepikatuz, gorotza. 6. Begira. Eguzkisistemako bigarren planetarik handiena. 7. Adarrez joka. Bilo. 8. Nasa,moila. Aramaioko elizatea. 9. Nafarroa Beherako xaribaria. 10. Maskor kiri-bila duen soinbera.

GAINDEGIAKLIGILIBROUARGIZARIKAREAARALOPATUAKK ASOARTIZARADARKAILEKAIOLETA

KABALKATABARAKUILUA

52UK

Erandion azaroan izanden zein ekimenekarri dugu 186.zenbakiko Albumera?

> Aurrekoaren erantzuna: Daniel Landart

> Irabazlea: Amaia Uriarte*

*deitu telefonoz: 94 491 13 37

Zein ur-kiroletanaritzen da Kepa Acerogetxoztarra?• Ur-eskia• Igeriketa• Surfa

> Aurrekoaren erantzuna: Berdea

> Irabazlea: Ez dago irabazlerik*

*deitu telefonoz: 94 491 13 37

ez hain gaztetxoak < bilatu eta irabazi > gaztetxoak

Bidali erantzuna eta zure izen-deiturak uk@aldizkaria.biz helbide elektronikora edo 94 491 13 37 telefonora deitu

hilabetekariaren sei hilabetekoharpidetza doan

SARIA SARIA

“zinema etxean haurrentzako DVD f i lmen laugarren bi lduma”

UK53

[flashback]

Leioako Altzaga Ikastola, 1979Leioako hezkuntza prozesuan, 1969-70 ikasturtea izan zen abiapuntua. Orduan egin zen guraso talde baten lehenengobilera eta bertan izan ziren, beste batzuen artean, Eusebio Gaubeka, Joseba Elordui, Benito Gil, Antolin Ramon, Jose LuisPerello, Koldo Azkue, Iñaki San Juan, Juan Antonio Aresti eta Andoni Arteaga. Elizak utzitako lokaletan hasi zen ElexaldeIkastola 17 ikaslegaz. 1972ko irailaren 15ean bat egin zuen Altzaga Ikastolagaz, azken horren izena hartuz. Argazkikoak (9-10urtekoak) OHOko laugarren mailakoak dira (Leioa, Bilbo, Deustu, Erandio eta Algortakoak). Urtero batzen dira azaroarenlehenengo zapatuan Kurtze-Beko jatetxean elkarregaz bazkaltzeko. Bertara joan ohi da Koldo irakaslea, baita ikasleakaz 8.mailan praktiketan aritutako Nekane Madariaga ere. m

1. lerroa: Koldo Barrenetxea (irakaslea), Jone Zarraga, Amaia Ramon, Aitor Bilbao, Ainhoa Esnal, Amaia Diaz, Josu Ibarrondo, IratxeAurrekoetxea, Iñigo Badiola, Iñaki Incera eta Miren Terese Bilbatua.2. lerroa: Koldo Gangoiti, Josune Fernandez, Kepa Castrillo, Alvaro Espina, Koldo Olamendi, Espe Rodriguez, Jontxu Villanueva, Iñaki Esnaleta Marta Sedano.3. lerroa: Lurdes Altuna, Amaia Markaida, Xabier Lekube, Oihane Azurmendi, Edurne Intzaurbe, Monike Garcia, Asier Fullaondo, Aitor Bilbao,Jose Angel Iribar, Asier Jimenez eta Patxo Zubiaur.4. lerroa: Zigor Arteaga, Gotzon Bilbao, Gaizka Uriarte, Cesar Labarga, Gorka Basañez, Iñaki Abarrategi, Joseba Pedrera, Haritz Montreal etaMikel Iriondo.

KEPA CASTRILLOK UTZITAKO ARGAZKIA

Bittor Egurrola

54UK

[aitormenak]

“Musika kentzen badidazu, arnasazati handi bat ere kentzen didazu”

LABURREAN— Kantari eta musikari ezaguna dugu euskaldunok Anje Duhalde lapurtarra (Arrangoitze, 1950).Makina bat bider abestuko genuen Eperrak kantua lagunartean bazkalondoan. Bada, horixe bera egin zutenSopelan azaroaren 19an, Aitxu! Euskara Taldearen ekimenez. Anje Duhaldegaz batera abestu zituzten herritarrekkantak, Laiak tabernan. Baina euskal abesti zaharrak abestuagatik ez da atzean lotu Duhalde, kantu ezagun askosortu du azken hamarkadatan. Gaur egun ere, ez dago geldi eta egitasmo bat darabil esku artean Txomin eta UrbilArtolagaz batera, laster emango dute ezagutzera , hainbat kontzertu prestatzen dabiltza-eta.

ANJE DUHALDE > musikaria

Testua: Zuberoa Iturburu Argazkia: Asier Mentxaka

Defini egizu zeure burua berba bitan.Normala, naturala naiz. Jendearekin harreman zuzena gustuko dut.Hastapenean herabetsua naiz, baina denborarekin gainditzen da hori.

Zein filmetan egingo zenuke protagonistaren papera?Clint Eastwood aktore eta zuzendaria gustuko dut. Bere ibilbidea ez dakonbentzionala, western filmekin hasi baina demostratu du film oso onakegiten dakiela.

Orain zarena izango ez bazina zertan gura zenuke jardun? Zergatik?Bi aukera daude, aberatsa izanez gero ezer ez nuke egingo. Baina naizenmodukoa naizenez, ezin horrela izan. Dena den, musika kentzenbadidazu, arnasa zati handi bat ere kentzen didazu.

Txikitan zer izan gura zenuen?Gauza asko, baina laster batean, 14 urterekin edo sartu zitzaidanmusikarako gogoa, inguruak horretarako lagundu ez arren.

Aitor dezakezun bizio bat?Naturari lotuak diren aisialdiak gustuko ditut, naturatik eta jendetikhurbil egotea, ondo jatea gustuko dut, edatea eta lagunekin egotea. Azkenfinean, gorroto dudan bakarra lana izango da.

Zein da zure ametsetako bat?Oraingoz, kantu on bat egitea.

Eguna ala gaua?Gaba esnatuen zalea naiz eta goiz lotiena. Gabaz hobeto sentitzen naiz,beharbada ofizioarengatik.

Parrandarik politenak non?Nik gustuko dut lagunartean egotea, baina lagunarte mugatuan. GeorgesBrassens kantariak zioenez, “lau arteko lagunartea ondo dago, hortik gorazalaparta da”.

Euskal Herriko zure txoko kuttuna? Zergatik?Asko dira, baina beharbada sortu eta bizi naizena, Arrangoitze ingurua. m