1800
Transcript of 1800
-
-
UN
A H
ISTO
RIA
-
-
UN
IVE
RS
AL
del
sig
lo xv
= D
E LA
ARQ
UITE
CTUR
A"""
$^^ - - - - -
Un
anál
isis
cro
nolo
gico
com
para
do
a tr
avés
de
las
cult
ura
s E
-
-
-
FRA
NC
IS D
. K. C
HIN
G,
MA
RK
M. J
AR
ZOM
BEK
, VIK
RA
MA
DIT
YA
PR
AK
AS
H
L:, P
id
IL.
'P
1
Paris
).A.L
ondr
es
6erl
ínA
A Sinagoga
Bev
is-M
@
1700
- .-
,. .~
.
A
U-zP
~ .2
,:
, ,$:,.:;," ;;,,3@
z*7:v
. . :,.
, . t. ; ........
... :.
i~;.
.xt-
iL
;.',>
~.,:.
. . . '.'
,,. . l.'-'
!?
$1,
m**?;
,>c
m.,
..:;
~~
,,;
, ; -> L
<
u~,:.i,*b z
Y=-
! m
*.. .,.
,$.~
.,,:
.:.
>*%
W*&
>.Y-::
:;.!~
::-.*.
AfllB
eic
íniC
i&
m I.K
B
AC
PekS
Aal
bana
. m
ik%
@&
m 1
763
Gue
rra d
e la
Inde
pend
enci
a es
tado
unid
ense
G
uerr
a de
181
2 17
63-1
783
Jose
ph B
rarn
ah in
vent
a el
rete
te @
L A s
atm
de C
hng
1775
-177
9 A
Cem
ente
rio d
e Pe
re L
acha
ise
1804
Scha
uspi
elha
us A A
Alte
s M
useu
m
1818
1821
18
23-1
830
A P
enite
ncia
ría de
Virg
inia
17
98
A P
risió
n de
Pen
tonv
ille
1844
A C
orre
ccio
nal d
e Su
ffolk
A Ig
lesi
a de
Sai
nte-
Mad
elai
ne
1803
18
45-1
851
Roya
l Sco
tiish
Aca
dem
y A
A C
apito
lio d
el E
stad
o <A
$;%
de T
enne
ssee
; '. .
' .
. -
~
. -
(..
,
.. .
. -
1845
-184
9 ..
.
ti%ia@
ga
de B
eth
Eloh
im
. -
1840
A B
iblio
teca
de
Sain
te-
Gen
evie
ve
1845
1851
. ~ .,,.
-a-
*$:*
-.
Man
chur
ia
...a-*e 1 L
1800
Pala
si0 M
pdria
l a C
hen@
ls, C
hina
4.
3 PtlW
mew
$dc
Ch
ed
fue
ubica
da e
n re
mo
toW
de la
Es
m te
mpi
os,
derlic
ados
un
a va
rieda
d de
parte
de s
u ae
al parm
iám
, m M
m@
k In
tenn
r, al
pie
de lm
mon
tes
Yans
- de
ulxl
es,W
nfuw
wiis
tas
y bu
%bs
pr
aced
efi-
un a
rnpa
o pm
gram
a de c
~nst
rucc
ib-i,
ha
n, cm
i-, ve
rdes
CO
finas
y m
uñiiu
d de
tes
de v
a&
parte
s del im
perio
, ior
rnab
an u
n m
ierd
ewi C
hef@
%, qu
e co
nsis
tid t?n
ria
chris
ios.
El a
buel
o de W
nlon
& e
l em
pera
- ar
W m
ep
hia
l y p
olf
ip re
k@om
alre
dedm
iz
ar v
ersio
nes de t
mp
b sa
gr&s
6@ d
i do
r (1
651-
1723
) ya
ha&
co
nsm
tido
del @&m.
Todm
el&
so
n vis
ible
s @
de
ia
lupr
es de
w r
eino
, rs
unid
os en
un
aili u
n pa
wio
de v
mo
. ABk
urrá
s de m
p!iar e
l m
lina
prin
cipa
l, al
de
del p
aiac
io, de
mod
o lug
ar, @
la m
aner
a de
un
map
a bi
en O
F pa
lado
prin
cipa
l y e
l jant
ln, Q
iaw
cre
ú un
m
que
form
an u
n ún
im m
jvn
to sc
snog
í15f
ffa.
(17641, el
Pui
esi (1767),
han,
mn
su lw
, m.j
ard
im y
sus
mri
s &
lc&
o la
& de
la G
ran
Mu
tab
, re
afirm
s% e
l sl
Pu
iw h-@cheng
(177
11,
d Sh
uxtm
!@i
el c
entro
, ad
emás
de
bs t
empi
os b
udis
$s
-n
m mum
lo p
anad
aiic
a. C
wi to
do, e
l gob
ier-
(177
6) y
el X
Wb
nÉ
sl
o (1780).
org-
rizad
os e
n ar
co a
w a
lrede
dor,
Che
ngd~
>n
o @&
fa m
ante
nien
do w
sed
e en
kr C
iuda
d era
un
aut
bniic
o m
icr
om
del
im
perb
Qing,
un m
pa
dd
~
Pero
Um
&
era
basb
n$
&S
que
un m
apa
dd
imrl
o; t
arnb
iéfi
era
UM
or
den&
n de ta
l m
apa de a
cuer
do m
un m
asda
la bu
dist
a. W
n ras&
! c
m de
l pa
isye
de
Che
ngde
es
una
form
cibn
rccc
rca
de 60 metros de
algi
ra, cona
cida
cm
el
@m
Qing
chui.
M&
an
ch
en la
cu
mbr
e qu
e en
el
@e,
ar&
hui
pare
ce u
n ersame p
ilgr
Situ
ado
i-dmen
te en
la
cim
& u
na d
e las
cd
m or
knta
tes.
Al u
tidm
el
"pi
ar"
Q'b
gchu
i co
mo
entr
o, p
ud
e in
ter-
Wr
se
que
todo
s los
tem
w bu
dist
sc itxb
nas y
el c
anpk
jo p
alat
tm es
tdn"
orie
ntad
mU
a Q
irgch
ui,
no t
bral
mw
ik,
paro
si e
n la
bgica
gm
r6rr
tíca
de la
arq
p#ed
m de
l pat
sae c
hno
y tk
ebno
. Se
gún e&
ledu
ra, Chen
gde en
conj
unto
WB
un m
&i@
,~co
n Cuinchui sus-
-do
a S
urrt
m, :¡
a tn
ci'da
A8
~ag
md
a y
md
a del B
wdi
i; en
el w
fro
:
Asia
orie
ntal
/ 17
3
sión
form
al ch
ina:
Apa
rent
amni
e, e
l Pu!&
es
c
ma
el s
antu
año
en e
l com
pler
o de
l tm
io
del C
ielo
. en
Pek
ín; ss
trata
de
un tem@
re-
d&,
m u
n do
bk slero y
une
~ua
erta
c& ni
ca. S
in e
rf&rg
o, en p
hta
rep
lica
un mn-
daia
budi
sta,
con
una
wie
de
terw
~s
em
dmad
as. E
l mm
pb V
ine en s
u ce
ntro
un
alim
que
es
un e
difh
cio p
or d
mh
o p
opio
, un
a es
twfu
ra b
iaxi
ai q
ue co
nSta de u
na c
a@
abie
rta sobre u
na a
lta km?, c
on &
bMM1
OS
parta
les.
orie
ntad
os h
acia
Im
punt
w c
ardi
na-
les.
El te
mpl
ofue
erig
ido
en h
mw
de
los
rape
- se
ntan
kes U
e lo
s ka
zako
s y o
tra
gru
pos
étnC
:os
que
acu
dier
on a
ehe
rgyj
e pa
ra v
ante
ner
rudi
enci
a m
el e
rnpm
cbr.
>.,
colism
* a, W
W
W &&b
d D
shM
gtai
(("m
n Ww
W
), m
ts w
i?
e
dora
das &
i te
mpl
a qu
e s
ok
wa
ki p
or .P
...
4%
. . .~
~
~.
enci
ma
de l
a ci
ma.
Y s
in e
mba
rgo,
mn
o e
l
kd&
Pul
esi,
ei P
utuo
no
es u
na c
opia
del
Pda
b,
..~
%
S --.
h
sim
más
bien
una
mde
rniz
acdn
dei
mis
mo
que
refle
ja la
we
bn
sin
de
denl
org
de s
er u
n levo c
skra
Vaf
fin. L
os m
&zm
m
uros
Wm
os
del
P&ia
eran
est
ruct
uras
de
apoy
o, a
las
c&ra
Mes
qu
e so
pwta
ban
las te
rraz
as d
el
paia
cio
rqo.
Los
mur
os de
l P
utm
, per
con
tras-
te
, m r
nm
& m
rcam
ieot
o, y
la gr
an te
rraza
ce
ntra
l es,
en e
senc
ia,
un m
plia
@lo
a&?&
qu
e d
be
f, m
su
inte
nm su
estr
uctu
ra
pk
pa
i -m
vis
i!&
ded
e el
MW
-: un
pa
belh5
n te
mpl
o de
est
ib c
hina
, dd
mk
Qian-
lorig
reci
bia a
bs
dele
gacia
nes d
e la
s di
fea
&mas
que
ha
mm
en s
u irn
peno
.
4.7
Pmol
ongc
heng
: pl
ano
de s
ituac
ión
174
1 As
ia o
rient
al
4.8
Casa
She
lburn
e, L
ondr
es. R
eino
Unid
o: fa
chad
a de
em
rada
A s
u re
tom
o de
R
oma,
Ada
m
com
pren
dió
La c
asa
She
lbum
e (in
icia
da e
n 17
631 f
ue p
ro-
más
sus
tan-
or
nam
ento
tení
a qu
e ba
sars
e en
pre
cede
ntes
E
stad
o de
Jor
ge 11
1, pe
ro c
uand
o lo
rd B
ute
fue
ia F
ranc
ia,
aunq
ue d
e di
fere
nte
man
era.
En
Ren
acim
ient
o.
jove
n y
rico
segu
ndo
cond
e de
She
lbur
ne
(173
7-18
051.
She
lbur
ne o
cupó
var
ios
pues
tos
de
ia f
ranc
esa,
pro
tago
nizó
un
pape
l m
era-
qu
isie
ron
sobr
e to
do c
rear
un
ambi
ente
arq
ui-
prin
cipi
os q
ue a
poya
ba ia
s id
eas
de ii
bre
co-
tect
6nic
o y
espa
cial
tota
lmen
te in
tegr
ado.
La
mer
cio
de A
dam
Sm
ith,
pero
tam
bién
sen
tla
..e
n su
may
oría
en
man
os d
e la
6lte
y la
gen
te
kcto
pro
yect
ara
ei e
dific
io,
mie
ntra
s qu
e lo
s w
higs
(mie
mbr
os d
el p
artid
o lib
eral
) lo
cons
i- ; :a
com
odad
a,
quie
nes,
a s
u ve
z, de
pend
ían
de
acab
ados
inte
riore
s, ta
les
com
o re
vest
imie
ntos
de
raro
n so
spec
hoso
. io
s at
üsta
s y lo
s ar
quiie
ctos
. Los
cua
tro h
erm
a-
de m
ader
a, d
mm
ció
n,
eniu
cidm
y e
nyw
a-
:,
rnos
Ada
m,
de lo
s cu
ales
Rob
ert (
1728
-179
2)
dos
se d
ejab
an e
n m
anos
de
espe
cial
ista
s en
Pe
se a
que
el e
xter
ior d
el e
dific
io e
s m
ajes
tuo-
'fu
e el
más
con
ocid
o, fu
eron
muy
influ
yent
es
ios
corre
cpon
dien
tes
ofic
ios.
El
mob
iliario
lo
so y
abi
erta
men
te p
alla
dian
o, e
l inte
rior e
s m
as
surii
do d
e di
seño
s ex
iste
ntes
. En c
ambi
o, lo
s de
licad
as p
iiast
ras
deco
rativ
as y
arte
sona
dos
herm
anos
Ada
m t
rata
ban
de c
ontro
lar
toda
s de
cora
dos
con
pint
uras
rea
lizad
as p
or r
naes
- ho
mbr
es, a
ntig
uos
e in
gles
es.
Los
herm
anos
la
s fa
ses
de la
obr
a, y
a e
ste
fin d
esar
rolla
ban
tros
itaiia
nos,
tenl
a un
com
edor
con
una
ser
ie
. er
an m
iem
bros
de
la no
biez
a, y
hah
ian
apre
n-
incl
uso
sus
prop
ias
com
bina
cion
es d
e co
lore
s.
de n
icho
s pa
ra e
stat
uas
en la
s pa
rede
s. D
es-
.: d
ido
arqu
itect
ura
de s
u pa
dre
y de
un
amig
o Ll
egar
on a
hac
er v
aria
s co
pias
de
sus
dibu
jos
pués
de
la co
mid
a, lo
s co
men
sale
s se
tra
sla-
:''
de
!a f
amilia
, sir
Wiili
am B
ruce
, un
hom
bre
de
colo
read
m p
ara
que
otro
s ar
quite
ctos
pud
ie-
daba
n a
la sa
la d
e m
úsic
a, p
roye
ctad
a co
mo
cons
ider
able
niv
el
polít
ico.
Lo
s he
rman
os
ran
copi
ar s
u m
éicd
o de
col
orea
r. Lo
s te
chos
un
a fig
ura
alar
gada
y c
onec
tada
por
am
bos
s de
éxi
to c
uand
o te
nían
par
ticul
ar im
porta
ncia
en
sus
proy
ecto
s,
extre
mos
con
send
as ro
tond
as d
e on
ce m
etro
s i
-Rob
ert h
izo
su p
rimer
via
je a
b E
urop
a co
nti-
al c
ontra
rio d
e lo
que
era
ha
bii
en la
arq
ui-
de d
iám
etro
. En
la
casa
de
She
lbur
ne s
olía
n ne
ntai
. Fr
anci
a ie
dec
epci
onó,
per
o R
oma
le
tect
ura
dom
éstic
a ge
orgi
ana,
a e
xcep
ción
, tal
re
unirs
e al
guna
s de
las
per
cona
iidad
es m
as
unid
ad d
e co
noce
r ve
z, de
las
mol
dura
s pe
rimet
rale
s y la
arii
cuia
- im
porta
ntes
de
Lond
res,
ent
re e
llas,
Ben
jam
in
ción
de
las
esqu
inas
. Los
tech
os d
e im
her
ma-
Fr
ankl
in y
Dav
id H
ume.
un
aut
orre
trato
no
s A
dam
est
aban
rev
estid
os px
un a
rte
s
suyo
con
Ada
m,
en l
a pl
anch
a de
dica
toria
na
do c
on p
eque
nos
pane
les
deco
rado
s co
n de
lo q
ue s
eria
su
Cam
po M
arzo
, la
fam
a de
pi
ntur
as a
la m
aner
a ro
man
a y
rena
cent
ista
. A
dam
est
aba
gara
ntiz
ada.
a E
urop
a 11
75
4.9
casa
syo
n. L
ondr
es, R
eino
Uni
do
Cas
a Sy
on
La c
aca
Syon
(17
62-1
763)
en B
rent
íord
, Lo
n-
dres
, re
cibi
ó es
te n
ombr
e po
r el
mon
te Z
ion.
qu
e en
su
époc
a ha
bia
sido
una
aba
día
me-
di
eval
, m
ás t
arde
cla
usur
ada
y ve
ndid
os s
us
edific
ios.
Con
el t
iem
po,
por
razo
nes
de m
atri-
m
onio
, el
edifi
cio
fue
a pa
rar a
man
os d
e si
r H
ugh
Sm
ithso
n,
prim
er d
uque
de
Nor
thum
- be
rland
, qu
ien,
pes
e a
que
su p
apel
pol
ltico
er
a ba
stan
te m
argi
nal,
quer
ía d
arse
a c
onoc
er
com
o ho
mbr
e de
gus
to r
efin
ado
y va
sta c
ultu
- m
. La
tar
ea a
signa
da a
l ar
quite
cto,
Rob
ert
Ada
m, c
onsi
stía
en
trans
form
ar la
car
casa
del
an
tigua
con
vent
o de
mon
jas
en u
na c
aca
sun-
tu
osa,
y l
o re
aliz
ó de
man
era
brilla
nte.
Par
a el
io,
proy
ectó
en
1761
una
ser
ie d
e ha
bita
- cio
nes
que
cond
uela
n de
sde
ia en
trada
a la
El n
eocl
asic
ism
o, m
oder
ado
pero
de
supe
rii-
cies
ricam
ente
trat
adas
, de
los aiafm h
em
- no
s Ad
am, t
odos
elim
arq
u#ez
b, se
cm
vidá
en
su
époc
a en
par
te im
porta
nte
del l
engu
aje
del b
uen
gust
o. E
n 17
32 se
fund
ó la
llam
ada
Socie
w o
f D
iletta
nti (
"soc
ieda
d &
am
atem
"),
una
asoc
iació
n de
gen
tilhom
bres
m in
tere
ses
arqu
eoló
gico
s. L
os h
erm
anas
fuaa
n in
fluid
os
por
el d
escu
brim
ient
o de
Pom
PB
ys (-d
a en
174
6-17
63 p
ero su o
bra es m
bs W
nd
a
que
una
mer
a ap
iicac
b5n
supa
firi3
& c
amk
chos
arq
ueol
ógic
os; t
ampo
co d
ebe
perc
ibirs
e co
mo
una
sim
pie
pasió
n de
afic
kim
b.
Su p
iáct
ica
fue
un e
sfue
im in
tegr
ado
de d
efc
nir e
l am
bien
te d
e la
cW
alta
de
arrib
a ab
ajo,
tra
tand
o es
pecí
ficam
ente
de
dar
expr
esió
n a
k b
reas
com
pren
dida
s en
tre v
ida
y es
pacb
, en
seria
nza
y po
lític
a, y
arq
uim
tm y
dec
ore-
ei
ón. E
n es
te s
entid
o, s
u ob
ra d
e
ser c
onsi
- de
& en
el c
onte
xio
del p
into
resq
uism
o, qu
e en
fatii
ba la
sin
guia
ndad
de
)os actw h
um-
nos
impW
arrte
s Su
arq
uite
ctur
a Sj
& pa
ra
impr
imir
conf
ianz
a y
auto
disc
iplin
a en
la p
sim
lo
gia
de la
eiite
. qi
ie fu
era
una
base
par
z d
ejer
cici
o de
la a
ulor
idad
.
gale
ría p
ost&
. La
ant
ecám
ara
era
un d
&
cuad
rado
rem
atad
o po
r un
ibs
ide,
y e
stab
a de
cora
da e
n es
iilo @
&o
y en
una
gam
a de
c&
es
de g
risal
la. T
res
grar
a la
der
echa
y
subi
r los
esc
abne
s c
um
, ?e
en
th
en u
na
habi
taci
ón cu
adra
da. d
ecor
ada
en e
stilo
jóni
co
y tra
tada
en
colo
res
verd
e y
dora
do. D
esde
ahi
, se
gira
ba a
la iz
quie
rda
y se
ent
raba
en
una
larg
a ca
ia d
e es
tilo c
orin
tio co
n áb
side
, pin
tada
en
bla
nco
y do
rado
. Fi
nalm
ente
, a tr
avés
de
una
sala
en
form
a de
dob
le c
uadr
ado
sin a-
lum
nas.
pin
tada
en
rojo
y d
orad
o, s
e lle
gaba
a
la g
ran
gale
ria.
En e
l cen
tro d
e la
pla
nta
se
adiv
inab
a un
gra
n sa
lón
circ
ular
con
cúp
ula,
pe
ro n
o fu
e co
nstru
ido.
Est
e es
paci
o ha
bria
sid
o un
o de
los
más
arn
bici
wos
jam
ás i
mag
i- na
dos
en U
M ca
sa p
artic
ular
. L.
. m
176
1 Eu
ropa
Ida e
n WW
re
mks
db
,W ed
mun
- Ta
mbi
&'%
%
wi
-,-tu
vo
que
en lo
Nz&
ms
mm
%n
b
M y b
me
le
ila sus
susN
üras
, wLa
ubni
d
eP
sw
od
~e
lBa
rr,d
eIc
<fl
Wo
ei
de lo
M'm
i$l dsl
mdid
aM
Idem
pasr
do
imie
na
wm
&,m
mo
ela
-ab
w8
-
-eMiar*
$avi
liza
dora
8w,y
mo
,.~
lmre
~a
jod
eu
no
pll
m&
~, el
aüpaüp*M
pM
cim
d8pew
Itlst
arkZ
.
e(ueld :sallouaA 'uoue!Jl lgad 13 u*
.. . - ... ch
o 8
á+
lgJB
Rg
l(XD
w*
w SI ap wn1 aw
p auou w
*-
sq e lec- u
~p
iqa
x
mb q u03 iy.tau
&s
f w '9-
=m ~q ap ezlan,
-ap ',aw
pw
W, la w
uww
u
tpw
e as 'o
utq
w~ ~t/ .qn
3 pepys
-~
~~
W~
~W
PB
I*
~S
OI
'~
q ap a
lu
m agunu ia
~
Mq
W
E
m W
sw
ipw
eapeyn=ñy
~w
&s
el ap oq
n
-w3zau e anb IU$P a@
nb ou ea %
!swm
uop 'opeqyl piuq,%
Aue k
q ',~
ow
t;wapoau.
-sou~ur u. as 's
af~
~u
83
w
pw
d aim
3 9 ap sae? le ~
!la$
R
hh
u M &
pm
l! gnb O
U~
LW
A~
'
I~
U~
Q
epdqlsdXa el ap sa
qle
wq ap u
pm
o 's
aie
~e
w
pald A se*w -JW
q 'M
we.d 'w
nd
od
un 'WW
WG
%
q UB Badolna w
!s
ww
e q ap w
b 4 ap q
uw
w q ii 'I~
W-~
~P
JP
H ap a~
'w O
N
ap w q
e m! w ni@
-spq el JWJ
e pp
a ua
qw
q anb uapn, L
-Jeledwop!pod
WQ
W ap W
un 'u* m
u~
~u
al un BP envasna
-IC&M
cu~~!+epoaw p '6U
e asep el ap ep
~ +qm
qa as
op?dg q m
h
apnd '(=T.
-m- ns ñ S
?@
! wm
u@
up@
p m
d JN: 81 ap aw
d ~
eu
q
B op@
ir*lwa ue!qeri .aleqo~%
-~
%fl a~
lm LB AIX w
w wuwl l~rbj
-olsawlui! O
fap ac SW
~I
ymw
aaq MP
~W
J
w ~
WP
'oaaiina aluaiqw
e p m
le
W!~
QO
~
Msraahrd ag
ww
s( u3 ~
i~
rn
n:
.op!puny o!led un ap oitua3 la ua eloq ap osanb un ouio:, opquase A saleu!pie3 suund ollen3 sol ua
t..~:.lv
-'] ozipejon ua seiale3sa iod sepeilua u03 'opol
.-. lap o3!ia&
sa 0!3g!pa un ua atslsuon 'olduiala
iad
's!nuadne),y ua sanbsoqepren8 ap, ese3
eun eied ot3ai(oid op!puni!p ns .oialdúios rod
. .
e3!uopal!nbre e!8olod!g el i!u!&apai ap e
qa
eil
~ SI -
'uo!3eiauaZ ns ap olsagnbie oiio unau!u anb seui aluaw
alqeqoid 'xnopa? oiad 'owsi3!sel3
lap seuiiou se1 ap sopebje alueisseq uejsa
'elndnr, u!s ioq
wq
la 6 '-e3!iojs!q pep!!ap!$
ioAeu ap 'aiia!nauaE> aiu!es
ap la um
op -ejeduo+
uoluoi$ opqey3e A o!ldue 13 oui
-!u!ui le ep!>npai pisa ug3eiuaueuio el 6 'sei n
plo
u ap ua3aie3 seuauan s
q 'ellaued ap
fnb
ie o!ielnqe3on jap eap! euanq eun asaijo
anb '(~~
LT
-S~
LI)
aUall!h el aP ~J?!JJ@
~ ep
-euiell e! 0uo3 'se30d seun uals!
@ m
'WW
.,W aa m
!
i~
t,
4.28
C
enm
afio
de
lsaa
c Ne
wto
n: s
ecci
ón
Eur
opa
i 183
1 1 1 1
EL W
WC
LASI
CIS
MO
El EJ
TAOO
S UW
lDO
S C
uand
o im
hib
y lo
S ni
etos
de
los
ml
m
eum
peos
se r
eM
ron
contie e
l dO
mM
o L@
Les.
la q
ue h
abia
$m
imad
o m
mi un
a M
sque
da
de li
be&
d em
nóm
kz s
e c
miM
m U
M de
las g
rand
es m
an
m de
la Il
ustn
ckin
, Des
de
d p
unto
de
vista
eaW
m, k
x in
tekt
ule
s te
siac
ados
se iw
l,ina
rmi an g
ran
m&&
pad
univ
erso
de
los
herm
nos
Adam
y s
u W
l de
una
gran
daa
ro
m pw
wfa
da. C
in e
rnbq
o,
esdq
yoáe
men
cibn
elhe
chod
e~eL
ase&
- dm
inid
ense
s, a
xno
las
franc
eses
en
ea b
p
ca, e
ctuv&
fan
pnnc
ipai
lrnen
te d
e la Ran
a re
publ
ican
a m
8s q
uede
la im
pen9
1. L
a di
fere
ncia
sutil
. pem
M p
or e
b m
impo
r- ta
nte,
se basaba m
ás e
n la
fant
Ma
que
en $
prew
ci6r
his
tóric
a W esWo d
el m
m
pr
Mm
n&
o b
n&
s era
con&
, en
pa
rkul
ar, p
or T
hom
as J
dfw
son
(174
3-1W
),
reda
itor
de la
Com
tituc
ibn
y %
#&
do
m.
dent
e de
Esta
dm U
mdo
s, qu
ihM
lmpn
mió
um
hu
efis
dura
dera
en
la ar
r&ite
ctw
a es-
dens
e de
l pe
rbdo
. J&
m h
abla
viv
ido
en
París
dur
ante
cin
co a
ñas (118Ll-178$3, c
m
smw
x de
Fm
nWi m
h e
mbL
yada
, &u
-&
quaM
im-a
da
de b
s d
em
os
fiW
i-
CO
Se
~h
op
ie~
~t6
en
S~
rnR
ltc
hid
ea
áe
qu
e La
arqu
itedu
m te
& una
wbc
idn dVeda
cwiIa
reta
maS
hct3
1.A
pwrc
ieq~
iaar
quk
tectura
no m
pa
be
d p
um
pnnd
pd e
n%
~b
ocu
paci
wie
s-de
hed
w, n
a es
tudi
6arq
uC
mufa c
ano tac. fl
@ w
i ar
quite
cto
8UtO
dL
dm
Y C&
. qU
t3 íe
uM U
M bi
bhde
ca
siw
iant
e, cm
m&
de c
ient
o Vdn
ta li
bros
sobr
e tie
las &,
dn dd
uda
la m
ayor
de EstadDs
Ud-
dm m
la +
a.
.Com
o arq-
afi-,
J@
em
m ta
d
d a
rqM
Wo
y aM
iizua
- No fu
r est
e el
caso d
e In
dia,
&de
lo
s ph
bla-
rio
franc
és C
Wbs
-Lou
is C
We
au
, fusionó ies
dore
s ns
fivos
for
mar
mi
parie
inte
gran
te d
el
&as
de
Lau
gier
y W
m en e
l pr
o-
dei
bxiiu
de
la ec
onom
ía c
olon
lal.
En I
ndM
, un
a C
clpW
b cle
i E-
de V
i~tn
ia (178
5). E
stab
a ve
z qu
edó
clar
o qu
e kE ed
ificm
ss po
dían
no
sef
sn Es
Ma
W Ca
& de
&m
es, i~io
ms
in
stru
men
tos d
el im
peria
lmo
mer
car+
de
losa
socm
ediiic
bis
tOm
aMfi
que
fue
acep
ta-
tilis
ta, e
l wj
e cláV
ro fu
e ne
ceM
b pa
ra v
in-
do p
or la
ugie
r com
au
téft
h p
ilia
los
Mn
-
cular
rrl
pcye
cto
colg
nisl
al l
engu
aje
de bx
dare
s de
Is "
caba
Ra rú
st'm
".
priw
ipiu
s et
erno
s. E
nton
ces,
e& h,
izo vir
ar la
di
recc
idn
rlel
mn
t'i
m,
con
su
ad
iud
W
isem
era
un
arq
uki
o fm
mds
destacado
más
@er
rela
té h
a&
la p
obkc
ióa7
nat
iva.
En
M m
w~
to
m
Wási
ico, y
aut
or de
una
obra
Es
tado
s U
nido
s no
Pu
t~
un e
ncue
ntro
ian
qu
e! in
duia
)os
pri
rnm
, tiW
os
acot
ados
Ud
amR
Ii0,
pw lo
cM
l el n
eoG
iasiW
smo p
udu m
- te
mpl
omm
uen
Mm
es, q
ue, e
n la
époc
a er
a m
anec
er m
as a
absh
düo.
El m
man
tickm
o. ta
i y
cmid
- un pd
umdu
cto d
e Im
prim
eros
trem-
com
o se
des
arol
b en
Ota
dea
Uni
dm, p
uso
el pm
de
la r
epíb
lka rie
Rm
, er
!!o,
o a
sf w
er
rfas
i en
la b
eile
za n
atur
al d
el p
aisa
je v
acb
nda,
por h
ombr
es Ii
bm
e i~
d'v
en
te~
. As
í de
h6t
mia
. A e
ste
resp
edo,
cabe
reco
rdar
las
pues
. el G
apW
is de
Vbr
ginia
esfli
bmad
o en
pi
ntur
as de
llnm
as C
de, cano L
ands
capa
: un
a i?
apre
taci
Ón
liW y
Ueü
bera
da d
e un
Scene
fmm
the
Lasi
of t
he M
oRic
ans (1U7).
tem
ploc
(8si
coco
mo e
ncam
a&
de lo
s id
eaie
s en
que
las
indi
os a
mer
ican
a se
mue
stra
n niá
s r~
publ
mnm
. co
mo
acce
sorio
s de
un
deco
rado
de
teat
M
que caim p
ws~
iia
s.
El C
ap&&
de
Viir
@&
a
ria
mm
pw
m m
la
ies
ha
l d
d @
he
do
r en
Cak
uta.
~
mb
os
m ep
mpl
os de
ma
Iivst
raci
ál "
apli-
&
a".
a ex
mix
cibn
de
que,
en
Es&?
& U
ni-
das, la
llvs
traci
bn se
enc
uadr
a en
un
He
a-,
, di
lafa
&, .m
qu
e Im
p&k
dore
s m
Wos
sn
inw
kn&
a lo
s de la
er$
erd
d,
o f
um
ignoc
ados
bay
cam
ente
, o re
sulta
m
i%?&
en e
l mw
de W
b.
.
. ,
. *.
..
,
. ,
>i#
a:,
18
00
da
Mr
nF
er
a
, aq
x&m
A1B
5 id
aales
eria
pak
do-
&W
elm
nd
o:b
01-
amx
6 c
swan
+fiB
m k
h m
4.32
C
emen
terio
de P
~R
La
chai
se
Euro
pa / 185
'eimn)
es eun w
ap
opesed lap u?@
t>l 'oy
pq
!se ~d "eqed!?lua +o41 'q
ni m
n ow
m 'lm
xadsa UW
!P un 'w
m w
a(> X opeqese
o.n!&!pa un o
m om
w ns guasaidaiau-
'Wz3
J JO
d 'Wle
ai 0ge;ed la U
03
~W
ni
q ua l-e~qc ns ua -01 opm
uqa e!i&
qsa A- a&
síueaugpt$J!s 'oiad 'einlm:
qb
ie el ap m
aiwu el w
8iw 'w
.wa
arsa u3 ..so~
wilb
& q ap aieadsayeqs,, !a
es
'uq
uw
ns ua 'ua!nb '(~Z
LIW
I) 48nq -ueA u
115 ap lopeJ!wpe un anh u
aiq
uiq
'W
SJW
BJlO ap J'dS ~
fiod
5U m
3 'GU
m
anb SW
W n
sa
nla
pIw
mc
ll3a
lala
d u
aw
sq
w
an
ba
~'
o~
~w
un
ua
~~
ap
sa
(
sem
j sewi tq
papanou m u
aidn
s olund qpau! ap il W
!sa
yi m
e w o@
@*
uiw oai n~ 'e
pwqm
mn w
~@
nl
ua
gw
el -
mw
q ua asn la w
qeuapm '(a 0~
103 51 'W
nq ap gsu
WM
Je
w
O
Pm
m @as =Jeoc
anb ua epipau q ua '(
SE
~T
-Z
CC
I)
~~
w
r ap rq m
b ~
ew
we
um
spw epekpw
na W
P ou w
eos ap erja
% ia
eqw
ug 5h3
-!se13 WJ
~
col ap O@JN
WE
JINJ~ I JW
&@
ns iod ~..B
US
)~W&
CQ
OK
I. D
UM
C~ auaw
uaw
epeziw
w om
eq oyesp M w w
w
q anbuns 's
eiw
ww
e so! YX~ a
UW3 ~
~J
WI
\
-- $01 iod quq '
wi
3 km
ary q~
yp
d
13. 'mo
pt!d
ow-3 un ap o
wm
lsw
j13sap wppod 'oyaw
el wlew
p pm
h
u03 a~sequm
opeyne ua ~IIW
m
yanbad sns u
m 'm
ap mpa&
&i m
lelntlaii! a In
-W ~
3E
d
eU
ii W S
wb
a~
col w
;i We6
atts aldwns anb 'apqzaum
rn~ at~ñu!~p@
y ~
~R
PU
s
ol~
ca
a9 w
wel un
S aLnlipa
13 o*! A oaw
oW
aaa un ue
q aiq
ap s
mw
! sol 'e
pd
col
wp3eqsnll BI u
SOJP
ap w el e0 V
WP
v 's
aM
ssi
Sol ap WW
p U
g-W#JaZ
W
tl JrWI3 glK
d 'J
ai?
qa
ad
~S
Biie
ldm
am
v~
pu
ao
p
-e;~q
~a
!ug
%#
nb
~~
~
LTIS
IJ~Q
un wuaw aueoc
'$JILIQ
I~ as anb w
q m a
wd w
ud
B1 '(EG
LT-IWI) @
lo8 1
-01 P U
03
'W~
N
ap W~
JA
&
Iua
~M
eg
eq
an
b~
~a
qu
po
&a
pm
-m
ap w P
pm
e~
l~rn
un
u
~~
~~
se
po
sn
i p
aiage@ul
ua mbm
d alqicQ3 anj anb 'm
wa
-m
sg~
m
pq
ma
u q!p
a la q
q eiaueui
ap eiB
lua.m
a( e~raleiLu1 *P
~m
ue
g
p iaQ @
aqe~l ns anb e asad 'aueos w!qpe
=~
~n
b~
e~
q~
wa
xl
!l
wu
gs
sl
,
-aX1w
! eun iwnaiqw
DW
I nqeq ei~SieF3.ul
u3 ap 03um
ueg PP
se~qo ap A
WJP
op
iqw
ou
aq anb qseq s&m
a
myanbad
JRW
J 8gza&& auw
s 'wq
@~
~
e WM
aa
'!CaUeJ!d mt
?€
&J
JI
t$
ap em
8i JX
I omw
! anl ap
iop
'EII~L
I e ope{ is
llas
ias
aq
eu
no
nn
iq~
me
aa
aia
e3
m
zrwe~da ap m
eqeil uainb 'ycrqw
un ap @u 'ILE
BP
GLI~
eums uqor m
m
ff .~W
W!I 6 P
J~
w
mw
! ani eilal
-@JI
ap omea w
wa
nm
uo
swi BI
'S@&
-oim sq
míd
sns ap wrap la w
alparw
t -u! w-u
e! JQ!I~
~W
aq=w upapdw
'alar ua IX
UW
!WJ~
ña
f wa w
ima
du
a anb
'wu
pap
dw
se~ianB se( um /i 's
aw
sp ~
m
ap w a
two
du
i! un ~galod~a
~i
9
-a m
ei
d W
WY
e- 'mw
m exeq
e
l~
~W
sa
ll
en
l~
~a
oa
~'
~l
od
'e
l
-o
iwq
el e eu
mm
I qqm ua eq
w
GW
,~
-U!
qila
aro
ile B1 'XO
( q% PP cad!xi@
W3SH
@m
&Q
sp a
sw
R
ns ee!@n anb 'q
uw
@~
ed
lap a
wq
ua
saa
a
'iolx
dn
~ un um
'seiuolos ssl sepol ap aluap -!s
d IJI-o:,
1e.a-a iopeuaqoa d
n 9iqciou
eu
du
io-, e-
selq
ipa
iaq
sa~
ozsi ua u
pe
~
-eq 'eadoina malqou el ap onisnl3xa oia(!nud
un eia iapod la anb equapsuo3 anb eisuapuq enanu el u03 eqepiosuo3 o
~q
ioi(au
pepiliq -esuodsai eun iw
n%se eied epm
ueá'ioai anj o
ue
du
m el
ua '6 'oluaiuieiede3e 6 u~
is
- ap -5 -1
WW
JO
WI
=~
qE
,BE
ipe
wo
as
lag
ww
aP
rl viw
Wu
go
S@
au
a,W
'shiry
mM
p
4$gj-lD
3w
w-B
P,m
Unw
apw
wg@
l rn
aswekm
'Wp
! cpMnU
q M
I3 O
pJW3e ap
mpa
ra mtm
pa
ed
'd
a 8s
a icd
503
-~
p
so?W
al as saliiM
0!3upe le
wM
uie
lw>
e(l ap
ncqos OL. A 'J
W~
-(a
e aysw
~
au
O3
M 'lenrgao u
gim
~s!u
-EüiPY 4
ZaplPC E
l JW
W
-ap ap w-
u!w w
r w!es 'w@ m
B
p-
JlS
W '833JJW
3 á8> e3pu
er;i eqw
ni q w
ew3
A awy IW
ms le 'se+~ua!m
~
pi
I~
ap
qY
@W
el"'m
Joolues*l
-m la.ua o
pm
w w
m wxmn .k
la A ~
1q
ap
me
qa
pa
M!
~~
~m
03
ai
un 0
~3
'W
soe ua kli m
wd
e3
q w
m
-qen@ ~
~o
qu
iis
mw
od
tu! ns .pepn!sq ap
WIE
81 ua alqisin w
swicy el w
!mv
u@
eia 'q
wd
as wxn
'@n& el o
M
!waw
os@ un avail w
ib &í 'W
~U
OW
CU
B&J
w u
wr w
es
ap aii4
M "o
w ns usn m
-eredw
Q 'G/%%
QU
n iod %W
ai
eyratd ap w
cg A a
um
i q&
~@
u
n w
'(%?,m@ ñ
m.hh3 sal
a~
b%
m) ~+?ite@
uqs m
n u@
-5
1~
02
S
aJpml ua 'cp(-+ayi-u!-uyiea
ap ap
Jq eu@
i& aiq
qe
el ua ve
a
'aueqpue aw
eu
!nu
a8
le!uo+o3 ua
u!@
~
un e!
q 1qi.q
~ opoj~ed iaw
!td pp I!JU
~J
~U
J
Ow
nw 18 apsep.qw
!wm
eldsa~ la eiisanuiap 'm
kf .m ep@
!?u! 'uqor tu!es ap qsala! a
min
wj
sepidgl wm
a
bwieuasw
d saup sns e~ed w
= oF!PQU
u! JP
uowolQ -m
etap m
!iau
olw
xos
uorhn~ sopeiln
sai sol .opw
qsadwe-J
esap le lqlnsuol u9
'WW
JJ yp
mg
nW
ns
~q
e W
XM
J m w
slw
rq aP
w~qC
IaM
m-w
pap
aldaid aia @
m el 'PEaui w
ww
w au
-aiue el u3 Lm
sd
. o m 'm
',W
J%
o *UIW
euad iap ~
,ua
iwa
z)
wz
s
qa
~-
~e
pq
wn
~'
w~
w=
@
-OJM
a
mm
sy
e q
a rmW
k ap.o
yir#
u! un u3
'~
JW
sq
ua sw
u~
18
~
QI
ap a$$ ua piaua8 w
w w
puw
ns wm
np
opqw
adapu! U~
JW
ww
we
-03 SR W
b 3P Jffad @ olla 6 'Q
19JWTJR
-@
@ la L.03 W
~R
will el aP @
J ,W
aPW
RI ap ug.u~m
qwwe 81 '(
~6
~7
e
ap iaM
uaa iopszilac'@I
WW
IQ
shiiheq3 W
I eB *!@
en W
!PJ*P P
i0d opeiap .vw
~38 iopeulaqoll ap Qsand y
J!UW
w
ed w
wad BioIled q
.~opez!t!nl3 o<@ ap O
J
-.ww
olLfW w
n la d
a
el ua cope* ~~~ ~~J
Sol ap ,,sqm
!un
A cauap,, W
w! a sa
w se1 ap m
speiaq .un w
$if;írP M~
ES
OW
~
wa
)ad
el ap aw
el. ~
*m
we
rca
lun
xq
r9A
law
~~
tlq
-u¡ e
3m
w aQ mqnboa, q
u03 W!U
III1L)) ow
n auw o
pe
wa
~ w3ai 13 .m
! ua eq -s)sa
ww
-e wv=u
o(W
0 .ag-)s!=
qb
ña
i lap
ra
ya
dp
~
'sg
vo
~s
q~
od
iqn
it N
@ ua'uapm ocusrw W
'~W
¿J~W
UQW
oum
uanq m
apsopdl3UUd Cq
'eJlaiewl
u3 'uol=JJ+ el ;ga
m. sel L
as ua ~elsa anb qozq R
UV
w
*
ww
~a
p~
ep
lwy
e(a
nb
w~
sa
:w
iw
el ap anu!a om
w 1al30i
ww
Un asiam
m
Bqap E
'%-S
w W
W~
S~
J~
P
JW
lri '(LM
I-~U
U
wna
ainwp3 w
xn 'qm
w m
u e
ap ww
ui v
md
'WW
H W
JWM
B-
aid
un ap wp
de
e! 'u
qp
w~
u
q M
a~
pu
ws
ua ~psi!dsu! 'iepod pp
e
-w~
liq=
ssy e 8311113 q
mnw
! ~~
~
q anb eX 'sw
wm
un g$u%
uW
ES -a¡!%!
1w0!03 m
~p
d
q 'IIW
q%!s p
p sa
~m
y v tuiq wryrs ap W
W! al
Los
jard
ines
aco
con w
esym
s rn
ueh;
as d
e el
las
les,
rE&
s d
imag
inab
. E*
fue
el w
m Lk?
Ssns W
, y tW
nbiB
n el
del
M!.@
re
ai m
B
nght
an, q
ue en
aque
ittp b
poca
era
un m
w+
Ro J
wr
de te
mpM
ada de m
oda,
ulk
bio
por
s4
pflK
i!x d
e G
alss
(1762-1830)
y fiA
UIB
my
N. E
l ref
ugio
, sin
em
barg
o, n
o bn
ia n
wla
lado
de
las I
itWaL
es w
hb
'm
ru
yd
unos
&M
os
a b ts
"man
era in
dia"
, in
spira
des vega-
m b m
sq&
ds
l vie
rnes
del
W
u de Shah
Jiih
an, e
n W
hi. f
l ed
iW te
nia
una
ampl
ia &
pub
da
,m
ra
@e &
ra,
divid
i- da
en 1
6hoj
gsd
e~b
ievi
dn
O.%
Bat
flb
de
la fo
rma
gene
ral s
e ir
spra
mi e
n ue
rts tm
Ma
en e
l edi
ficio
del
HaC
k w
Bie
en Ws, un
mer
cado
ck
tngo
qw
tenia una cúsuhs re
baja.
da
de
mad
era
(con
stni
ao en
1X
Z y
debn
iido
~ru
nu
icm
dio
en
18
03
),p
ero
&o
no
mm
m
erca
do, y
el H
alle
au
E%
care
úa &
la @
mac
r@
y el e
ncan
to d
e la
s es
tabl
os d
e B
que
ha&
em
peza
do c
ano
m
wrn
o un
a pr
olon
gació
n M
a
de
Lo m
es
ap
lic
aM
ew
m R
wl P
ari-
km (181&1822), qu
afue
e@cb
r@
+ m
mm
qu
e pa Jo
hn M
ash,
qu
M,
pese
a qu
e su
es-
pe
nstd
adfu
eran
los p
aW
M4
CW
Mn
-
ms y
Bs tasas
para
b d
ite, i
@m
bi&
n a% ha&
amer
Mo en v
n axperto m
d d
Iia
W'P
a
crip
ricnm
o que
el ed
ificio
pu&
Ws
yb
@d
&g
iifi
air
aa
d
rrm
.Co
mo
mse
vbo
biig
ado
apro
yec$
r , q
ue e
n su
caso t
endr
li que
o
a W
tSS
mm
s pe
rfect
a-
El pr
inc~
pe de
Gale
s m un M
ra
exab
tnm
e
indw
lgen
ie cm%%@ m
, 8 q
ieen
k? m
n pe
rrni
taja
s B
XC
en
ir
~,
~
ncl
isa
m re
fe-
rena
a a s
u tib
io a
poyo
a lo
s w&$,
mie
ntra
s su
px
b es
tuw
era m
. Per
o, una ve
z im
mW
en
el re
y Jo
rge
IV, eo
1820
, se
mnw
W m
un
f&rm
d
efe
nc~
de l
os t
m Com
tii n
w-
m
ente
a N
ash,
per
o es
ta v
ez p
ara
refm
mar
La
~a
~a
de B
uck!
n&m
y
cmiv
emrla
m p
ak
m
de B
w2u
rgha
m (1825) La
fach
ada
mie
ntal
a
añad
ió en
1847
, con LV
MS
cam
cbrís
bC%
9i acop
das
al r
ey d
e un
a p
itm
ia m
unM
. ha
& es
tado
viw
endo
en
¡a ca
sa C
ariio
n, que, a
un-
que
sum
isa.
par
eo6
~rw
&w
&
pera
los re
qm
im de rw
rmn
tac
~
de un
hnp
ane.
Pw
o,
para
mw
Lm, Iw
s lie
mpx
tam
m
ham
n ca
mM
tz, y
aw
qw b
s ex
casm
rea
les
conB
nu
am,
J , bap
la in
fluen
Ua
de r
eta-
m
& y
ewil
~li
ca, ha
& e
mpe
zado
a b
u=
mpm
rone
s er
qw
hn
ms
más
co
ma
&
rasy
sobn
as
La%
prisi
ones
psB
ósoE
ss
La d
áini
cilx
i de
la cr
imin
aala
d m
ucha
ks
sigl
os m
il y
XIX.
En
el s$
lo xv
iii, m
se
dMiirI
&a
dtm
8dad
o en
tre lo
s c
~~
,
kr,
hm
, Im
m y
¡m in
dige
nte$
tabs eb
inde
sead
m q
ue s
e tra
cnia
bn jt
~lur
ic os
m-
des~ycaredores. La
Itw
na&
Tor
rede
Im
&os
1178
4), e
n Vi
ena,
ere
una
sim
ple
Wak
- za
cüf
ndric
a. E
l api
rt,m
i@nt
o, la sucialad y
Iris
mnd
ickm
s bu
tale
s eo
nvei%
n m
s es
paci
o$
en lu
gare
c ta
rr
m La
ley
prem
dia
prat
epec
a
!a (ri
ite, d
ando
pwse
nk&
que
exist
lan
esca
- so
s i'n
cant
ivos p
ara
dist
ribui
r cm
lguk
r tip
o de
ju
stici
a m
abza
dtl. M
cia
1819
, en
Revio
Unida
exist
ían
220
del
b ca
pita
les,
que
aba
rcab
an
desd
e el
ass
inat
o W
. el
mba
de
pen.
La
Ilust
racQ
fn M
teM
refin
ar la
fu
ma
ch?
ia ley
, pe
ro lo
que
cam
ba
tant
a ro
nste
rnac
ión
entre
las
men
tes de lm
mor
alist
as d
e pt
irdpi
os d
ei
s&
bx
Wn
om
tan
bd
ten
wa
!as
pr~
s
cwno 4
hac
ha d
e que! la
hairn
adda
d pw
dier
a, m
ese&
, ser
cdacída fu
era d
el ám
aia
de ka
vW
% m
aral
. wak
ia q
lae esta-
una
Wne
nión
entre
la r
eim
del c
uew
y la
msn
te IM pn
- sk
mer
oy la
@tti
m$t
sd M
Esta
do, y
dio
dio
@ge
n a
las
pn
m pr
isio
nes
mod
erna
$ da
mo
la pm
ite:n
óa&
de
Vi'
M (1196), de
Beni
amin
Latra
be, y
el m
re
cd
l de
Cuffd
k,
en B
ury
5t. E
dmun
dc (R
eine
Un&
, 1W
).
La re
gund
a de&
s te
n$ e
n su
cen
tro la
mis
w
dd
@$&
e-,
mm
a m
edio
para
dem
os-
trar b
nue
vafu
erra
& L
ey, q
ue a
hm
pro
tega
0
5W
imr
iW ad
pri-o
de
los
abus
as, a
l tie
mpo
que
im
pía
w p
fopb
co
dp
de
con-
du
eta.
EFí)S
mpM
nes
85ta
bat
n p
qw
ia-
das
wn
celd
as a
isla
das y
agr
upad
as a
b la
rgo
h c
ornu
tMBs
de
ed
Wi aineRas qu
e m
n m
los ra
dios
de m
rued
a, d
ando
1-r al
nm
bre
de p
risio
nes
pa
nó
w. U
n e
jem
plo
pí
l~
am
wit
s&
m~
sK
$-
ma
pa
~~
s
el d
e la
pen
kmta
rla at
atnl
m
FIIa
ddii~
tl (ir
ikia
da e
n 1821). or
gani
zada
de
acue
rdo
con
la f&
s&
pre
mh
da
por
kx
dq
ue
ms
de
Pens
itvan
ia, q
ueda
ba pw
sen$
doqu
e d
aisla
- m
ient
o in
duci
ría a
la $
W&
m m
onas
tica.
Los
pres
as v
i@n
en c
elda
s y
podí
an s
dir
al ~
,au
np
eq
ue
iio
pa
tim
~a
do
.Sa
oc
e~
co
nced
ía s
alir
para
&&m
de
los
lnfr
~iie
ntes
ba
ñoso
%nc
ay,d
eem
erge
ncbm
édlc
qyno
le
s em
n p
fdh
da
s m
as v
ishas
que
las
de
func
iofia
nos.
El u
so d
e m
ásca
ras y
de
Mim
e-
m, e
n vez
de m
mbw
c, gw
ntLz
aha
el =
ni-
do
, wl caso de q
ue lo
s prkbferos
twie
rm
gue
ser T
rask
Wm
de
sus
ceid
84. H
a%
las
tub
eii
esta
ban
disp
uest
as d
e m
aner
a qu
e no
fu
era p
osib
ie la
mun
tEac
wne
dmce
ldas
. Los
m
& m
hkm
s m
~vbr
kMos
del m
eran
@bd
m d
uran
te to
do s
l tie
mpo
, bien
ciesc
kel
@b, b
ien desde
las io
rre$
dwsn
te lo
s ej&
ci
osci
os
A lo
s pr
csfo
nem
s h.&
¡&
ge ie
r per
miü
a D
ack
a al
guna
s a
cii
vim
tales
c~a,
zapa
- te
rla, c
&ac
l8n
de c
edas
o de
esco
bgs %
p&m
día
que esss a
cWhd
a h
um
k
rbnq
ue lo
s re
cluc
cs W
isre
n a
cofa
&%
N
el p
inci
ph de
que
la m
il tare
a de la
enis-
tanaa e
ra se
r út
# a la
soc
iedac
i.
Este
sist
ema f
ue m
uy a
dmira
do, a
=de
que
pron
tc s
e ca
mp
rm q
ue m
pac
as m
lusas
5e
whí
an lo
ws
Su e
quhk
nte
¡@es
a, l
a
de P
wtc
mIIl
e (L
ondr
es, 1
W), proy
ecta
da p
or
Jwem
y B
enth
am, c
orry
end'
a cin
co a
las r
a-
dial
es q
w p
efúa
fi de
una
sslsl c
entra
4 d
as
donde
los
Mim
ero
s d
lan
ser c
Lsaw
ios.
Pan
mvik
se CM
Wim ti6
la p
i8h-1
m$s
c&-
da de
l mun
do.
las
pris
ione
s pa
-ea
e La
Mm
m de
le~r
crim
tml&
ldca
mbi
b muc
ho
enbe
los siglbs m
il y N
X. E
n el
Xvlii,
no
se
dist
ihé,
ula
dp?m
afi8d
o en
tre lo
s cr
imin
ales
, $S
bccU
,lm @
m y
~IS
indi
gent
es, t
odos
ello
s in
dese
ados
que
se
haci
wba
n j~
mta
s en g
rm-
des
&S
y
med
ores
. La
llam
ada
Tmre
de
Ics
Locm
(1784, e
n Ve
na, e
ra u
na si
m&
fo
rble-
za
ciiin
dnca
. El a
piña
mie
nto,
la s
ucie
dad
y 19
s
co
nd
i bru
W cw
lvem
an emc &
pa&
en lu
gare
s ten-.
La ley
pret
endí
a pro
teger
a
ía M
e, dando p
or s
ents
do q
ue e
xist
ian
escU
-
sc6
ince
ntim
par
e di
strib
uir c
waEq
uier t
ipo d@
just
ii m
&a.
Hac
ia 1819, en
Rek
m U
ri&
exis
tían PO d
el,
b ca
pita
b, q
ue a
tknr
caim
de
sde
el B
sesin
atD
M. e
i ro
bo de
pan. L
a Il
usim
ón !
&ni
6 re
fineu
la f
m
dB la
tey,
m lo
que
cau
saba
tant
a cm
ster
naci
in w
~r
e
las W
s de
bs
rwai
is&
de
prln
cif.%
s hl
s@
om
me
rata
t$o
elt
en
wa
las
pr~
i cmno al
hec
ho &
.que
la
hum
anid
ad p
uáim
, e
ne
se
nU
a,s
er~
foe
rad
elá
mb
ito
de
ta
vida
ma
l. Hztbia q
ue e
stab
lece
r una
cMexi&
entre
la r
efm
del c
wp
y ta
men
te d
el p
rb
done
ra y
la le
gitim
aad
del E
stado
, y &
u d@
cnigen a
la
s pr
iwra
s ~
Mon
es rnal
srna
s,
com
o ía
pen
&&
afk
de V
ifgit?
h (1
7981
, de
ee
nm
mb
e,y
eim
iMa
lda
*,
en B
uiy
St. E
dmuí
tdc
(Rei
no U
ndo,
1803).
La w
gund
a de&
tení
a en
su
cent
ro la
pro
pia
oasa d
elga
brna
dw, m
m m
edio
para
dem
os-
trar l
a nueva. fu
erza
de
ley, q
ue &
ora
pf~+e@ia
mte
WW
emen
te a
l pr
6i
da lo
s ab
usos
, al
tiem
po q
ue im
pon@
su p
mio
ctíd
ipp da m
ducta. Esas n
ueva
s pM
om es
taba
n pr
ayec
ta-
das m
Cel&
aisl
adls
y #@
uW
a
lo Iw
", de
cum
dore
s de e
difcios
abR
ttm q
ue e
ran
mm
o lo
r, racia
ciIos de
una
twda
, &an
do I
wr
al
mb
re de
pris
ione
s pa-
. U
n ej
ernp
k pa
rücu
iarm
e@ c
laro
del
6atema p
sn6t
Aca
ea
ei d
e La
penik
&&
es
ta@¡ este m
Fíia
deKm
(in
icied
a en
1821), m
ganiu
3da d
e s
ed
cm
la M
osdia
pre
coniz
a&
p?a
las
cuáq
uera
de
Pem
ilvm
m, q
ue d
aM po
r se
ntad
o qu
e el
ais
k m
ient
o 'U
duci
rb a
la B
utcú
reRe
xión
rnor
8stic
a.
tos
pm
m vh
im
en c
elda
s y
podí
an &
ir al
ex
terio
r, a u
n pe
queñ
o p8
io pr
ivado
. Solo
se
lec
conc
edía
sal
ir pa
ra &
uno
de lo
s inf
rent
ente
c h
Ys o
en
caso
de
emer
geoc
ia m
éd'c
d, y
no
kcs
eran
per
mio
dar, otras
wsi
k qu
e la
s de
iu
txkm
rioc.
O u
so &
mka
ras
y de
núm
e-
m, e
n ve
z de n
wnb
res, garaniitaba
el a
noni
- m&
, en
cas
o de
que
los
prisi
oner
os tu
viera
n qu
e se
r b
-w
de su5 c
elda
s. H
asta
las
tube
rías
esta
ban
disp
ues$
ede
man
era que
nn
fuer
a pa
sitie
la m
rnur
lcan
ón en
ire cddas. Lo
s m
Ss m
ínim
os r
nw
lmh
tm de
l Wn
ero
eran
v
gi
du
rant
e todo e
l tiem
po, b
ien
desd
e el
PQ
JIWD,
bien
des
& l
as-
dura
nte
Eos
&.
A lo
s pr
isn?
ens
MM
es se
les
pem
ioa
!xact
lcaf a
i#m
a~ Md&
tgtes c
onto
zape
i- te
rla, m
nfen
ibn
de c
esto
s o
de e
scdm
. Se
pfeb
tplla
que esas
acov
n$d@
s hum
ilrles
b
rían
que
los
reclu
acs
bciv%
an
a co
necf
ar c
ar~
d @
ncip
ia de
que ia
prin
cipa
i tare
a de
la eris
twic
iae
ram
úiil
a Is
sone
dad.
Este
sis
tm iiM
P muy
adm
irailo
, a m
ar de
que
~o
seco
mp
rob
óq
ue
mp
om
sre
c11
60
5se
w
Man
b@
os S
u eq
walen
te i
ng
h, l
a pn
sbn
de P
enta
nvilk
(Lm
drts
. 184
4, p
-wxt
ada
por
Jmm
y M
ha
m, c
mpr
en<t
ia c
mo
ak
ra-
dial
es q
ue p
artia
n de
una
sala
cen
tral d
esde
&
de
kx p
mm
ros
podí
an w
r D
bsaW
os
Pen
taiv
üle s
e m
vid
óe
n ia
pn&
m
ás copa-
da h
l mun
do.
4.45
C
Om
ocio
apl d
e Sniffo4 B
W
Si E
tlmw
, Bpln U
eirEa
Euro
pa y
No
ct
ea
W~
-%
:~
~~
4.46
Ej
empl
os d
e m
aqui
llaje
par
a te
atro
kab
uki
4.47
Fa
csim
il de
Inter
ior d
e un
teat
ro k
abuk
i. de
Nish
imur
a Sh
igen
aga
JAPb
N: E
L PE
R[O
DO
EDO
Los
shog
un T
okuk
awa
aspi
raba
n a
estru
ctur
ar
y rit
ualiz
ar la
vid
a y
ia so
cied
ad d
e ia
cla
se a
lta
hast
a el
últi
mo
deta
lle.
Tam
bién
ais
laro
n a
la
soci
edad
japo
nesa
del
ext
erio
r, au
n cu
ando
se
sigu
iera
per
miti
endo
el a
cces
o de
bar
cos
chi-
nos
y al
guno
s eu
rope
os a
l pue
rto d
e N
agas
aki.
En p
arte
. el
io fu
e de
bido
al
razo
nam
ient
o de
qu
e Ja
pán
corr
ia e
l pel
igro
de
conv
ertir
se e
n ot
ra I
ndia
si s
e pe
rmiü
a el
libr
e a
cc
m a
los
eu
ropw
s. P
em ta
mbi
én te
nia
otro
obj
etiv
o po
li-
tico:
con
trola
r a la
pab
iaci
ón.
La
pala
bra
'kab
uki'
tiene
con
nota
cion
es d
e "f
uera
de
lo c
orrie
nte"
y d
e "c
hoca
nte"
. El
te
atro
kab
uki e
volu
cion
ó co
mo
una
mez
cla
de
lo a
crob
átic
o, l
o có
mic
o y
lo s
ensu
al.
En e
l ba
rrio
de
Shi
mab
ara,
los
acto
res
calle
jero
s es
- ta
ban
períe
ctam
ente
inte
grad
os e
n la
ofe
rta d
e oc
io.
Junt
o a
ello
s, la
s pr
ostit
utas
evo
luci
ona-
ro
n su
s pr
opia
s ru
tinas
, y
pasa
ron
a in
clui
r pi
ezas
cor
tas
cóm
icas
y d
anza
s el
abor
adas
, co
n m
wim
ient
os s
ensu
ales
y de
cora
dos
erot
i- co
s. A
prin
cipi
os d
elsi
glow
il, c
on la
inve
nció
n de
l prim
er te
atro
kab
uki,
amba
sfom
lasd
eart
e fu
eron
com
bina
das.
Aun
que
proh
ibid
o po
r los
sh
ogun
en 1
652,
el e
scán
dalo
asoc
iado
con
el
kabu
ki n
o s
l~ib
más
que
par
a as
egur
ar s
u ---- ----
noto
rieda
d co
mo
un e
spac
io l
imin
al e
ntre
lo
abie
rtam
ente
eró
tico
y lo
rest
ringi
do: A
qui,
ai-
tos f
unci
onar
ios a
ltern
aban
íntim
amen
te co
n la
ge
nte
de te
atro
, qu
iene
s, a
unqu
e he
rmos
m,
culto
s y
lujo
sam
ente
ata
viad
os, e
ran
de c
lase
so
cial
baj
a.
Los
prim
eros
teat
ros
eran
est
ruct
uras
pro
visi
o-
nale
s, s
imila
res
a la
s ut
ilizad
as p
ara
repr
esen
- ta
cion
es
públ
icas
es
peci
aies
noh
, au
nque
er
an m
ucho
mas
ple
beyo
s qu
e lo
s re
finad
os
esce
nario
s de
l noh
. Los
teat
ros
kabu
ki se
rnon
- ta
ban
al a
ire li
bre,
en
área
s ro
dead
as p
or u
na
cerc
a, y
cons
istia
n en
un
esce
nario
pro
visi
onal
co
n un
a cu
biei
ta a
dos
agu
as.
Su
empl
aza-
m
ient
o se
sol
ía im
prov
isar
par
a sa
car e
l may
or
prov
echo
de
las
inst
alac
ione
s exi
sten
tes,
mo
,
por
ejem
plo,
usa
ndo
¡os
pane
les
móv
iles
del
Sum
iya,
lo q
ue p
erm
itía
que
una
calle
se
con-
vi
rtier
a en
un
inst
ante
en
un e
scen
ario
par
a la
audi
enci
a si
tuad
a en
las
habi
taci
ones
de
fa-
chad
a de
l Sum
iya.
El e
scen
ario
se fu
e ha
cien
do m
ás p
erm
anen
- te
, en
espe
cial
cuan
do se
aña
dió
una
pare
d de
m
ader
a de
trás
del e
scen
ario
. A m
edid
a qu
e el
ka
buki
fue
gana
ndo
popu
larid
ad e
ntre
aud
ien-
ci
as m
ás e
liüst
as,
a io
larg
o de
los
lado
s se
aA
adie
ron
dose
spac
iosi
ndep
endi
ente
s, e
leva
- do
s lii
eral
men
k so
bre
los
pleb
eyos
, que
con
s-
tituí
an u
na e
spec
ie d
e pa
lcos
late
rale
s (s
ajik
~)).
Esas
teat
ros
prim
itivo
s est
aban
equ
ipad
os c
on
espa
cios
suf
icie
ntes
par
a ca
mer
inos
, pa
lcos
, ca
sas
de té
y a
ctiv
idad
es d
e oc
io co
ncor
nita
n-
tes,
que
pcd
lan
mil
ar d
esde
la C
onve
Bac
ibn
disc
reta
a
actu
acio
nes
mus
ical
es p
rivad
as,
danz
a, n
arra
ción
, im
itaci
ones
, sát
iras
subi
das
de to
no y,
por
sup
uest
o, s
exo.
192
1 Ass
wkn
tal
b
w
rxb
por
Mu
ale
s, lla
mad
os m
med
m
- re
dp
ew
nia
dz
s,
de
&tM
ct
we
4b
ajo
sd
e~
,W
~~
en
fM
na
r
teni
auna
&en
hada
,bir
~ype
q&,m
fe
m8
smiu
l~y
sea
ha
did
un
ap
sq~
m de
~&.L
os11
3Ekj
S&ba
sa(1
%ne
nm6d
ubs
regu
tark
anX
rIaz+
k So
lo
toss
iir1
de m
tíbab
. El &
&u .m
e ten
er m
entra
- de
taia
mi, y
en a
l w&
hula
hat
úa m
ri
s pa
ra
$ve~
.hed
ob
d,c
litkw
rsrl
o
meu
mca
sa&
s m pb
ms
de w
imk
prdm
de
&na
do.
Hoy
qu
edan
Wo unos
e W
1~
1b
an
Ws
u~
lnta
si
glos
m1 Y
Xvl
ll. U
Ksn
amar
u-a
(183
51 a cor
sa
b poffi
peil,
llw
nzxla
m au
e con5m
bL
wn *r
nplo
de
$ah ka
bki
mau
m del S&
ixki
ca-m
un
Wab
iaak
l. tr
hwite8e
gfa
s»
t(a
un
qm
~m
em
rqw
bE
15
.
de
be u
n ta
m-
qw r
J pm
pb e
acen
aria.
LB
mta
de
ma
s.t
BF
Jir
wp
roF
iac
ua
wta
4.52
C
ongr
eso
de V
iena
, 181
4-18
15
&' IU
tW MU
BM,
wiin
, ~ks
usn
i >=
'.. ..,_
,,'
p:
.=-
Se.
,..,.
M de
l s@b
mi,
las
elecio
res de
Bra
n-
burg
o am
plia
ron sus
terri
tono
s, d
e rn
aner
s fi
na
bd
e &
&o,
ñusi
a, q
us er
a un
prln
- .~
eg
nm
l, % c
cmet
ió e
n un
knp
orta
nte
do..A
un a
si, a
pes
ar d
e qu
e P
rtM
gand
k ba
ses S
ucec
wi a
tstr
ii (1
740-
1748
) a
los a
uctn
acas
, al e
jérc
ito p
usla
no ht
e po
iebn
en
las
bata
lbs
gwne
-
iie
iacm
r el
dur
o tra
tado
de
Tilc
it. po
r ei q
ue
nW
io se
red
ujo
a la
mW
y, cmno n
a ,m
ar la c
on
trib
uc
ii d
e w
, fa?
y
man
teni
do b
ajo
cont
rd
franc
és
Tra
uim
ds
cien
do,
en 1
813,
Pni
sia
y de
rroia
ron
a N
apde
ón en
Leip
zi&
nto
mrn
ántlc
o a
Mn
surg
e ve
- m
ente
cor
no s
¡~
& de
est
e er
kusi
asrn
o pd
eóni
co, e
n es
p&i
en p
cesi
a y fim
o-
M.m
nife
stac
ign de lo
div
ino.
El p
htw
más
pw
tant
e de
l rom
antic
ism
o al
wná
n, C
aCpa
r d
Frh
Mch
(177
6184
0), c
red
UMK
paM
- on
tem
plat
ba ccm
una
amib
sfer
a ex
tmria
oc
cilab
a en
tre e
l m
Wi
o y
un s
e&
La d
em@
a m
am de
Nap
oleó
n ta
mbi
én dio
a lu
z a toda u
na g
ener
acan
de
pend
ores
qw
inic
ialm
e&
habt
an si
do W
nte
prof
ran-
ce
ses
y qu
e h
ab
n a
spira
do a
reor
gani
zar
la Ilu
stra
cu'n
par
a ab
apts
rla a
l con
text
o al
em8n
. R
efor
mad
ores
en
sjm
cam
o Ka
rt w
n %
in,
min
istro
de C
omer
cio, K
sri A
ugus
t von
Har
den-
be
& m
inis
tro de
Asu
nios
Exi
eriw
es, y
Wilh
elrn
m
Hm
bokl
t, j&
de
l dep
arta
men
to d
e E
du-
caci
ev, y
Arie
s, c
da
bm
mn
en
la tra
nsfo
rma-
ciO
n de
PrU
SUI e
n un
Esta
do p
nrye
slst
a, en e
l qu
eque
daro
n abo
lidos
la e
scla
vkud
y lo
s pi
vi-
le&
de
la n
oM
, se
int
mdu
jwon
refo
rmas
ag
raria
s y
&as
r&rs
nas
Mci
ales
y e
conb
mi-
m
, y c
reó
un s
istem
a de e
nseñ
anza
un
iwa
l m
ar
. E*
la
fwm
s de
stac
sdas
en
la Al
eman
ia d
e la
¿.poc
a ha
y qu
e ci
br a
Joh
ann
Wg
an
g w
n G
oe
tk (1
749-
1832
) y F
tledk
h w
n Sc
hiW
r (17
59-1
8051
, qui
enes
asp
iraba
n a
VNiw
Iar
el n
acio
nalis
mo
akm
hn m
n io
s id
ea-
ies de la
aIti G
recia
. Me
hech
o p
rd
qu
e el
nac
iona
lism
o al
emán
tw
i ca
ráct
er
dist
into
ai d
e Fr
anei
a, p
oc e
jmpl
o, q
ue e
nfat
i- ~
sb
a la
i(le
aiir
ació
n U@
las
hstlt
Ucw
nes
po-
li&
~
y La
C m
edid
as S
Ocrl
ales.
En A
lem
ania
, la
Ilu
stra
ción
, en su fo
rma
m6s
rw
na
nti
i,
djo
pref
eren
cia
a la
cultu
ra y
ia a
utoe
duca
u6n
peno
nal y
, pa e
nde,
&e sinüó
abal
da pm
la
arld
gua
Gre
cia. A
tal e
fect
o, G
oeth
e re
form
ó e4
teat
m d
e Kar august, d
uqus
de
Weim
ar,
y pso
el &
-&&
en e
l efe
cta
snno
btec
alor
de
bs &as
dra&
s
La D
enon
a qu
e tii
o fo
mia
Bqu
ltect
Cnm
a
Las
idea
ks r
omán
t'rcss
neo
gneg
os f
ue
Kar
l Fn
edric
h S
chin
kel(1
781-
1841
). En
1803
, una
ve
z ca
rlui
dos
estu
dios
en
Ber
lln, v
iajá
a
Rom
a pais
con
tinie
r su
fom
iacl
ón c
omo
ar-
quite
cto.
Alli
cono
cióa
MlM
m w
n H
urnb
aldt
y
enta
blar
on a
mis
tad.
Y
fue
mb
me
nt8
H
umho
klt q
uien
ayu
da a
ase
ntar
la p
oci
ch
de S
chjn
bl e
n la
buro
crac
ia m
an
a. U
no d
e su
s pr
imw
as p
mye
zbs
fue
la N
eue
Wac
h (1
81ó1
8181
, un
a su
erte
de
tem
pla
ddrlm
d
ed
ÍÍo
al
nuw
o e
jMo
de
de P
rusl
a. H
asta
ent
once
s, e
l ij
nb
edi
ficio
~
eo
clá
skx dg
nific
aüve
en
Ber
ln e
ra la
Pue
rta
de B
rand
enbw
go, I
nspi
rada
en
lo@
pr@
leos
a
ten
i~m
es L
a N
eue
We
tk
ne u
n te
mpl
o d
Mm
, fla
nque
ado
por
&S
bases
&re
(más
qu
etc
f~~
s)
que
dan
al e
dii
io la
a-n-
cia d
e un
a w
mbi
na0ó
n de
tem
plo
y pierta.
La d
ecor
ació
n esc
utór
ica
dei t
impa
m, d
ibuj
a-
da p
or S
chin
kel,
mue
stra
a la dios
a de la
vic
- to
ria d
irigi
endo
um
Mla
. El
inte
rior e
s un
a se
ncilla
sal
a cu
drad
a, s
in c
úpul
a pe
ro c
on
una
clar
aboy
a re
dwid
a en
el c
mtr
o*
Entre
O$a
F ob
ras
de S
chtn
kel, l
os m
ás &
$ac~
- dn
s so
n un t
eatro
. la
Sch
ausp
eiha
us (
1818
- 1821). e
l M
es M
useu
m e
n B
erlín
(1
82
3
1830). la v
ilb S
chbb
Gire
nick
e (íe
rrmna
da e
n 18
27) y
k B
auak
adem
le 11
831-
1836
). N
ingú
n otro a
rqw
tect
o en
Eur
opa,
qu
as
a e
xcep
clbn
de
Joh
n N
ash,
fwe
tan
ir8lu
ymte
en w m
ca.
30 m
4.56
A
ltes
Mus
eurn
, Ber
lín: p
lant
a
,. ~
,
<,
, .
,
?-
4.51
A
ltes
Mus
eum
,Ber
lin: f
acha
da d
e ac
ceso
4.59
Vi
* aé
rea
de S
an P
eter
sbur
go, R
usia
k W
ashi
ngio
n
&se
El p
lane
amie
nto
urba
no d
e W
ashi
ngto
n, p
ro-
yect
ado
por
Cha
rles
Pie
rre L
'Enf
ant
(175
4-
1825
) en
1792
, se
dife
renc
ió d
el d
e Sa
n Pe
- te
nbur
go e
n qu
e lo
s ed
ifici
os im
porta
ntes
se
disp
usie
ron
form
ando
un
conj
unto
alre
dedo
r de
pla
zas
yuxt
apue
stas
, a ia
man
era
italia
na,
da g
uerra
re
ntes
geo
met
rías.
Sob
re la
bas
e de
la re
iícul
a og
re-
urba
na,
L'E
nfan
t im
puso
una
red
bar
roca
de
S d
el
aven
idas
, so
rpre
nden
tem
ente
idio
sinc
rasi
ca y
p
ud
iin
ser
qu
e se
aju
stab
a al
pai
saje
y lo
s m
eand
ros
del
ro N
evsk
y,
no P
otom
ac. S
obre
ella
, im
puso
un
terc
er o
r- Pe
dro
I td
den,
con
Im
edi
ficio
s de
l C
apito
lio y
la C
asa
Bla
nca
siiu
adm
en
los
extre
mos
de
una
L. co
n
eWim
Btc
or
illa d
e¡ P
otom
ac,
de m
aner
a qu
e lo
s do
s ac
eler
ar la
s ed
ifici
os s
e di
spon
en e
n el
rec
orrid
o de
sde
la $ a
nstr
uc-
onlla
hac
ia e
l int
erio
r de
la tra
ma
urba
na y
así
&,de
es
ta
adqu
iere
n un
a pr
epon
dera
ncia
sim
ilar.
go,d
Iich
odeq
w.c
tlC
aprt
Dh
iiyl
aW
com
tadm
m
de
&, ?
a Pen
nsyh
nrnh
r nu
e, es
un
rec
w ba
rroc
aque
fue
arid
&o
po
r~ra
ve
ma
ibR
cm
sd
eM
V,m
d
oW
cte
vincu
lar k
?Sp
mb
i Rod
acde
pem
gr
lnac
iai
Fn B
l ceí
Wb‘
ca M
xlad
co
m&n
r~a
Ww
lles
Y &
Rm
,
d@ta
lfm
qix?
aym
Mti
zr)a
flir
led&
kW
tra-, W
O
m e
difim
s m
osnt
mer
r$-
&r
exan
tra,
m d
cm
mep
to de 6W
cor
o
de c
ass
de ca
mpo
, Ln
gkm
, y W
mM
n a bs
Paris
kmlp
?zad
o sat Io
n), qu
e,
gle
dik
mrx
rnei
rb E
S$r
tmm
$if?
m
mb
esi
mI,
y@ql
@en
SM1
po
r~,d
wlp
lcio
de
Imie
mo
,~s
sM
-n
splra
do m
1?1 b
,
e& em
plaz
ado
a lo
tafg
a6e)
eOoñ
adel
rio.
Ei m
cio m C
apta
llo c
daa E
stad
os U
nicto
s, in
kii
en 1
793,
pas6 w
m
de 4ae
s w
i Ias
~u
e
es&
&m
lnw
im@
ps W
ilbm
Th
cxrd
w.
Hen
ly LabobL.
y C
M&
Bu
lfulch
, en
estt
o nrkm
ord
m !.a
Gdm
am de? Re*
mic
arca
. U ed
ificia
,inbg
r6, s
in sQ1W
de
w
?4in
uida
d, a
na,m
nw>o
Y he
chm
m@
.
Em
md
o en
1855, !a
fa&&
e
ste
fve m
cor&
&a
y se p
op+x5
una m
cú&
(so
sten'&
por una
atrw
tura
de
acem
), ap
o-
p~
~u
na
rt
ot
im
ha
R
etw
M,s
ims
atenemos a &
mm
e~
tB
bl
ec
vl
z~
pv
la a
ífxria
de
MC
d &
el pa
ra S
an P
edrp
-m
&l
, rec
u&
desp
mpa
oona
da res-
pe
cto
a¡ e
dif
~:~
~
de d
ebqo
Pera
$11
vez
&
'rare
za"
que
ef or
lrhdn
par
ecie
ra w
ai
cate
dral
. a C
apto
ib la
mW
fue
mds
aBB d
el
prer
mtip
o de la
cas
a de
cam
po in
gw
PBf
B cw
nart
irse en
a@ c
cmpl
etam
m n
uevo
O llh de
Pilg
in, h
lra
sts,
mtie
ne u
na ll
r&m
que
re
pre
w un
a c
iW
en 1
440, &
d y c
m
6i s
e la
Jmag
haba
. y aha d
e la
m-
ciuda
d m
184
0. L
a pr
tmes
mue
stra
UM
ciu
dad
cohw
ent&
m ssu m
uraü
as
inta
ctss
y un
a gk50 e
n pr
üner
pia
no: l
a se
gund
a m
uesb
a &
cau
ce a$ u
n
1 - ,
B río
obz
tmid
a, u
n ba
iibur
rílb
de a
guja
s de
Ujd
esR
s y c
hrie
neas
, y, e
n pr
ime
pian
o, u
na p
rI6n
; la
¡g
M sig
ue a
hi, p
erc
&or
a to
tahn
antw
abba
ndm
ada
1 .9 y
supe
rada
pm
ei r
esto
de
los &
M~i
m.
La im
@m
y d tc
no geneml
del ii
bm
3 cm
stitw
ian
un a
lega
to c
ontra
ia d
Rad
encia
gen
mia
ada
del guch
de
j I i
I su e
pocs
. y c
ontra
un
faci
aial
Ma
que
éi m
nsid
erah
ii obs
esion
edo p
or
4 la
im~
ga
n de m
odan
idad
. Erta
s te
sis
fyro
n ap
oyad
as m
n en
tusia
smo
4 pw
qw
- ue
bn e
n la
da
mad
erna
un
amin
o ha
cia b
deca
denc
ia i 1
yla@
rdid
adel
csva
lwe~
Boc
m~r
nOra
k?S
. S 4
I 4116
R
cpod
ucci
óo de
una
1-a Be
Cun
tnrt
s, P
Pug
h, q
ua m
imm
una
ciu
dad en 1
4.M
NUSk
Waf
hY P
II~
~R
Ta
l vez n
o no u
na c
oinc
idem
ia e
l hec
ho de
que
las
dos
obra
s Mrii
de a
rqui
tect
ura más
impx
tant
es d
e la
ép
xz n
o pr
oced
iera
n de li
- br
epen
sÉld
ares
, sin
o de Lo
s crít
icos
M b
cism
o M
arc-
Ant
oine
Lau
ejer
y A
tgus
te W
elby
PM
n
1181
2-18
52).
El
padr
e de
P
ugin
, Ar
iguC
te
Cha
riec,
con
de d
e P
ugin
, h
yd
de
Fran
cia
dura
nte
la R
evdu
clón
Fm
nceS
a y, m
era
una
ahri
dad
en
el es
tito
gM
o,
empe
zó a
tra
baja
r en
la o
ficin
a de
John
Nas
h, q
ue tu
m
que
adap
tam
e a la
dem
anda
cre
c'm
te de
ar-
quite
ctur
a .@
%m
, pe
se a
que
a 6i
no k g
usta
ra
dem
a.&d
o es
e es
üb. E
l jove
n W
n ya e
stab
a sa
tura
áo d
e a
qu
iWu
ra g
dtic
a, e
imlo
so s
e ha
&
conv
ertid
o al
cat
cdici
smo oomo ú
rk
re
lión
. Sm
m
ucha
s w
ran
tss
de
oM
w
un e
ncar
go, s
e pso
a e
scfib
ir C
ontra
sis.
libr
o qu
e ed
itó él
miw
no e
n 18
36, y
a qu
e no
enc
ap
tiú n
ingú
n e
tiio
l que
est
wiw
a -o
a pu
blic
ar u
ne o
bra
tan
expl
os~a
. El li
bro
k d
io
repu
taci
on, y
pro
nto
le I
laar
on e
oca
rgo
~ de
ea
piila
s, '@
%¡as
e
inci
wo
casa
s un
iíam
il'are
s.
'la h
isio
ria d
e la
arq
uite
ctur
a es
la h
iste
ria Cl
el
mun
do",
escr
ibib
, y, e
n re
fere
neg a
la o
bra di?
su prw
kr
npo,
.se
prw
nta
ba
si "
la a
rqui
-
El a
rqui
tect
o, a
rg~m
enta
bs Pu
gin,
no
debe
li-
mita
rse.
a a
dopt
ar s
umi%
men
te e
i est
ilo q
ue k
pl
azca
si d
ient
e. P
M d c
mtra
rio. l
a ar
quite
c-
tura
tien
e que
bw
rse
en p
rinci
pios
(y m
esto
fu
e un
hijo
de
la Ilu
stra
cjbn
). en
tre &
os,
indu
- so e
i uso
be
mat
eria
les lm
b y
seg
ún s
us
tra
dk
iis
. En
su
opkn
ib,
esto
era
lo
que
di&í
n$ui
a al
g6t
ico
"aut
&tic
o"
de b
que
4
mns
&ra
ba
el g
kvtiw
sup
emcii
al d
e t
ime
W
alpd
e, y
aún p
eor,
dd
írío
ra
cio
na
l'm d
e iff
i nw
Iás1
CO
S. S
OtO
el @
%a,
sost
enfa
Pu@
n,
pc&
pmpo
rcia
>ar
la or
ient
ació
n m
oral
que
ca
be r
spw
ar d
e un
a SO
cieda
d c
riin
a.
A pe
sar
del
cwis
wva
diln
smo
de P
ugin
, ser
ia ~
: inge
nw ti
irkar
ie s
impl
emen
te d
e an
timad
erno
. La
may
oría
de
sus
conv
icci
ones
, com
o el
he
'i ? c
b de
que
cM
ader
ara
las
tradi
cion
es r
eg
b
nale
sy ei
clim
a loc
al, a
fe en
una
con
stru
cció
n "s
ince
ra",
fuer
on a
dopd
adas
des
pua
por
los
arqu
itect
o5,m
oder
nos.
una
vez
a@
& el
im-
~
~
prat
ivo Bbpito (u
no de
sucm
umen
tos
cwitr
a la
arq
ukt
ura
ital
iana
era
que
no a
rmon
iidba
co
n In
glat
m).
ihi e
dlci
o, m
ante
nla
Pugl
n,
tiene
que
mas
trar s
us fi
nes,
y e
stu
cond
uce
al
am
a la
asirn
etríí
y a
pon
er e
l énf
asis
en
la at
incu
laci
ón d
e la
s di
feie
htes
par
tes
del e
difi-
S
@, u
n ar
gum
ento
que
tam
bién
har
ían
prop
a los
arq
uite
ctos
Bw
dern
os m
ás ad
dant
e.
tect
ura de n
uestr
a ép
m%
, supo
nien
do q
ue s
ea
; t
A'
.
'.
lo s
uiiie
ntem
ente
sdl
icia
mm
o p
ara
owe
per-
dure
, tra
nsm
M'fía
a la
pos
terid
ad a
lgun
a clave
o gu
ia s
obre
el s
iste
ma
con
el qu
e fu
e er
igida
. Se
gura
men
te m
... 6 un
a rr
rihis
a se
lva de
es%
y s)
nW
.* to
msd
os p
resta
d* d
e to
dos
las
p3is
es y
epoc
as".
4.66T
~
~f
fi
ci
6a
r*
una
lbm
ina
da C
mhd
s. be
Pei
n, q
m m
mra
La D
i
ciud
ad
(de
18 "hw
adb, vu
rnw)
en 1
840
XtO
1 E
urop
a
8 E
úiIW
i dei
iW$(
le~l
tO. W
estA
>im
r, L&
vicc
ión,
cad
a ve
z m
ás fir
me,
de
mid
ed d
el n
eogó
tico
mm
o es
tilo
genu
i- el
ince
ndio
del
ant
iguo
er
m 1
834,
un
com
ité
men
- tomó le
dec
isió
n de
rec
onst
ruir-
ci
gbs
ante
s, u
n ór
gano
ha
bía
Wtd
ido
rec
onst
ruir
la an
tigua
d
e S
aint
Pau
l en
estil
o ne
oclá
sico
. Se
un c
oncu
rso
para
la c
onst
rucc
ión
del
Par
lam
ento
, que
fue
otor
gada
fina
lmen
- Le
c Ba
rry. C
asi n
adie
pue
de n
egar
la
del p
roye
do de
Bar
ry, c
on s
us c
lara
s rq
uias
&re
la
s ár
eas
públ
icas
y p
rivad
as,
sdem
nlda
d de
los
acce
sos
a ia
mag
na s
aia
nal q
ue s
epar
a la
Cám
ara
de lo
s Lo
res
!a.M
mar
a de
los
Com
unes
. La
espi
na c
en-
'que
hab
ilita
una
entra
da r
eal e
spec
ial e
n :a
squi
na d
el e
dific
io,
qued
a al
ivia
da p
or
patio
s al
aire
libr
e qu
e pe
rmite
n la
ent
m-
luz
a la
s of
icin
as,
las
bibl
iote
cas
y la
s de
reun
& ci
rcun
dant
es. E
l ext
erio
r, ca
si de
una
sua
ve p
iedr
a ca
liza
amar
illent
a,
cyec
tado
en
un e
stilo
gót
ico
que
repr
o-
fidm
nte
el g
usto
del
sel
o xv
. Pe
se a
l le
nto
mno
crom
áüco
del
voi
umen
ext
e-
edik
io,
Sar
ry lo
grá
intro
duci
r ele
mew
m
en
b sit
u& g
msa
l, m
ed
ite
a
sim
W de
los
elem
ento
s ve
rti-
: la
tare
VIc
taia
, !a
linte
rna
sobr
e la
-%da
Iy
el B
'gB
en,e
lhoy
fam
rjor
elqd
e
Lo q
ue r
esu
b e
xtra
ordi
nario
de e
ste
edific
io e
s e
deba
te q
ue s
usci
tó a
cerc
a de
l pap
el y
la f
i- na
lidad
de
la ar
quite
ctur
a. L
a hi
stor
ia d
e la
arqu
itect
ura
mod
erna
se
entre
laza
con
la h
is-
toria
de
la po
lém
ica.
empe
zand
o po
r las
teor
ías
de C
harle
s P
erra
ult s
obre
la b
elle
za e
n ar
qui-
tect
ura,
con
tinua
ndo
con
el a
taqu
e de
Mar
c-
Ant
oine
Lau
gier
a lo
s ór
dene
s cl
ásic
os y
am
- pl
iánd
ose
hast
a bi
en e
ntra
do e
l sig
lo X
IX p
or
Pug
in, e
l may
or d
efen
sor d
el g
ótic
o de
la é
po-
ca y
qui
en d
esem
peño
un
gran
pap
ei e
n el
pr
oyec
to y
equ
ipam
ient
o de
l ed
ifici
o. P
ugin
im
agin
aba
el e
dific
io c
omo
un e
w'a
para
te d
el
estilo
gót
ico
en ta
nto
que
mod
elo
mor
al y
este
- tic
o. E
l neo
clas
icis
mo,
con
sus
alu
sion
es c
os-
mop
olita
s qu
e cu
mpl
ían
las
expe
ctat
ivas
de
la
vieja
élit
e, h
abía
dad
o pa
so a
quí
a un
est
ilo
vinc
ulad
o no
sol
o a
los n
uevo
s m
oral
ista
s, s
ino
tam
bien
a la
mon
arqu
ia d
e la
rein
a Is
abel
l
(1533.16031, c
uyo
rein
ado
empe
zaba
a s
er
cons
ider
ado
una
époc
a do
rada
en
la qu
e In
- gl
ater
ra e
xper
imen
tó la
prim
en e
ufor
ia d
e su
po
der g
loba
l. En o
tras
pala
bras
, el n
eocl
asic
is-
mo,
por
más
que
un
día
fuer
a el
leng
uaje
favo
- rit
o de
l pod
er c
olon
ial,
empe
zaba
a s
er c
onsi
- de
rado
dem
asia
do g
enér
ico
e in
dife
renc
iado
-c
as
i pod
ríam
os d
ecir
que
dem
asia
do "e
uro-
pe
o'-
para
iden
tific
ar a
Ingl
ater
ra, q
ue e
n es
e m
omen
to h
abía
pas
ado
a se
r el
impe
rio c
ol*
nial
más
pod
eros
o de
l mun
do, r
espe
cto
a su
s ca
n-.
1. T
orre
del r
eloj
(Big
Ben
) 2.
Wes
tmins
ter H
all
3. C
ámar
a de
Im
Com
unes
4.
Cala
cen
tral
5. C
ámar
a de
lm L
ores
6. G
alería
real
7.
Enir
ada
de lo
s re
yes
4.69
E
dific
ios
del P
arlam
ento
, Wes
bnin
ster
:
plan
ta
La-=
* um-
~~
HB
o
en la
si
la
&&
feal,
malw
Viet
cna,
la M
vnil
sobr
e la
ml&
B
iBen
, elW
faw
reto
j<ie
1 T
orre
del
relo
j (B
ig B
en)
2 W
estrn
inst
er H
all
3 C
rirna
m d
e lo
s Co
mun
es
4 Sa
la c
entra
l 5
CBrn
ara
de lo
s Lo
res
6 G
aler
ía re
al
7 En
trada
de
los
reye
s
4.69
Ed
ifici
os d
el P
adam
enm
, Wem
inst
er:
plan
ta
I .
- ~
be
nn
e-~
aa
~a
di~
by
pm
ies
ad
e$
~~
en
d
e~
rá
.nb
&~
&!
a~
u~
da
d'.
~-
&rd
pm
om
o~
d.~
aem
de:
srau
rtec
- h
Pol~
tsch
niqu
a if.n
xWa
en 1
7441
. Su
BI eisnab da m@,
en k
6 m
ae Du
hi a
fmna
do. E
n un
a ca
rta
a um
oe
SUS
an-
f ~
ba
fl
uf
i~
ke
ne
]~
~.
~
.~lo
sm
~~
d8
9B
bB
nw
mW
08
@m
a$
~
bs
ci
pr
ir
r.
R~
M1
#s
,~
)e
ad
QeJ s
glo
ax, a
igun
os a
quui
leao
s a
sint
etar
el c
ksic
isrn
o de
snud
o el
cam
de
la @
esla
de
París
(18
07-1
8451
, un
~
c!
md
eld
elt
ud
e
parto
, Y, c
m
Ya
hsm
os w
ste,
wpi
dhau
s (1
8181
821)
de
Kari
Wn
aci
ón
que
Pip
rcia
ibn tu
rca.
En
1830
, Ing
late
sla f
rmro
n e
Tra
tado
de
el q
ue s
e pr
ccfa
mab
a la
inde
pm
My lo
saie
man
esy
báva
mse
ev
afac
abol
aope
r8ci
ónm
W
a @
fa li
bera
r a G
recb
del
i,m
perb
otb
1832. G
r* ce co
nstit
uyó
en re
ino
m itl
prin
ape o
áovm
i witt
eisk
xh,
La
lib
era
crn
de
Ws
nk
Brw
. mo
eo
nd
e*E
$n
, *
We
lhk
od
Pa
tBe
nb
ialo
s*
Pa
7r,
rre
m&
qw
un
U- ai
W
Ctw
b R
oM
C
ocke
reJ
se a
pode
rO de
las
escu
Wwa
s de
lm
fn
mm
te
mpi
o de la
di Afea
en
Wna
, hK
kgkss m r
nosm
ron
el m
ás m
ínim
a in
te
r&e
n%
com
prs
,pw
bq
ue
lasW
i6a
L&
I de
Bav
iera
. Esas
escu
ltuia
Sfu
eron
!a se
mib
de
la G
wottak
de M
Onic
h. Pero, con
b li
bera
* &
deG
reci
ayd
nuevoemsiasmoportodo
lo g
riego
, la a
rqui
tect
ura
neog
riega
ado
ptó ur
x fo
m m
6s &
&m
, m pu
ede
apre
ciar
te
en W
ha
k (1SKi-l&42), c
erca
de
Rat
sbon
a,
pray
ec$f
a por
Leo
vm
Kh
(1784-1868)
mn
o un
a W
ie
de ga
l&
de al
eman
es iiu
s tre
s. V
ai K
lenz
e ha
k es
tud'
rwjo
en P
aris
cwno
tiw
ipuk
, de
Dum
nd y
ia
mM
py
a%
b
Gly
pWkk
(181
&18
30), cm un
a fa
chad
a ar-
qu
ea
~iw
ne
nte
corre
cta
y un
inte
riw d
e es
tib
rom
m, s
iguk
ndo
la m
etod
cdog
k de D
uiran
d.
Luis
I M
a %
km K
M
a At
enas
par
a qu
e cc
daba
ra en
el f
qe
cb
de la
nue
va c
apita
l, y
seon
ipód
elde
sarr
dbde
ksm
asoe
siey
sur
de la
anog
wa R
cW
is, m
su m
ayor
par
te d
es-
El m
ovim
ient
o n
ec
gri
i fue
rela
tivam
ente
dl-
mer
o en
d c
ontin
ente
, don
de tu
w q
ue a
mg
e-
tlr co
n otms es
tilos.
PBr
el C
OnlC
arlo,
en E
smia.
cuya
mm
$ se h
abia
de
da
do
&$i
da-
rent
e a
med
& de
l s&%
xlx
, deb
ido
a h
expa
món
ddco
mer
cbde
la%
odón
yaw
a astilleros 4s b
arco
s ~o
nsiru
idos
en G
iacpp
w su
mab
ah e
l 85 X d
el to
neiq
e to
tal e
n la
s kl
as
Bnt
ánh.
-z
el pan e
stab
a a-
por e
xpre
- sa
ne c
omo
ente
aut
ónom
o, a
pes
ar d
e qu
e fo
rmar
a pa
rte 6e
Rei
rtd U
nido.
Asi m
, el
rwg
ie&
he
una
expr
esk5
n im
poct
ante
de
su
ferv
or
wná
ntic
o na
ciw
ial,
eom
o se
ve
en €
4 ed
ifi*,
de la
Roy
al W
~s
h
Aca
dem
y (1835)
en E
dimim
burgo
, obr
a de
Wüa
m H
enty
Pla
yfai
r, y
en ia
@&a
pf
esbi
teria
na d
e Vi
ncen
t Stre
et
(185
7-18
59) e
n G
lasgo
w,
obra
de
Alm
nd@
r T
hs
an
.
Euro
pa 1
203
l 4.
74
Old
Sha
wne
etow
n Ba
nk, O
ld Sh
awne
anw
n 4.
75
Mer
cado
de
Cha
rlest
on (C
arol
ina
del S
ur),
Esta
dos
Unid
os
(Illin
ois!
, Es
tado
s U
nido
s
El C
apito
lio d
el E
stad
o de
Ten
ness
ee
Los
ejem
plos
neo
grie
gos
más
impr
esio
nant
es
se c
onst
ruye
ron
en E
stad
os U
nido
s, d
onde
ex
istía
una
con
exió
n es
peci
al y
fue
rte e
ntre
G
reci
a y
su p
ropi
a in
depe
nden
cia
reci
én o
bte-
ni
da.
Una
vez
más
, ha
y qu
e re
sist
ir la
tent
a-
ción
de
proc
eder
a s
impl
ifica
cion
es y
ver
este
he
cho
com
o un
a hi
stor
ia im
porta
da a
los
pai-
saje
s ab
ierto
s de
las
Am
éric
as.
Los
esta
doun
i- de
nses
con
side
raba
n qu
e su
nac
ión
era
la
tierr
a de
ias
opor
tuni
dade
s, d
onde
pod
ían
re-
torn
ar a
los
valo
res
clás
icos
sin
men
osca
bo d
e la
trad
ició
n. T
he M
odem
Bui
lder
? G
uide
, que
ap
arec
ió e
n 18
33 y
se e
ditó
cin
co v
eces
has
ta
1855
, pre
seni
aha
grab
ados
det
alla
dos
de lo
s ór
dene
s cl
ásic
os y
de
sus
fuen
tes
en te
mpl
os
de f
a A
ntig
iiedx
l. El
ne
og
w c
lb'&
i se
en
di6
a l
as t
w&
ncia
s h&
ni;a
ias
de l
a am
uite
ctur
a de
la
llam
ada
"era
fed
emlis
ta"
(178
0-18
301,
que
est
uvo
muy
mflu
ida
U cl
asic
kfw
mod
erad
a de
Los
har
man
os A
dam
. A
dif
em
i2 d
el es
tilo
fede
talts
$, q
ue m
ostra
- ba
su
mej
a ex
pres
ión
en la
s gw
ndes
rnan
sio-
nes
de la
s ca
p% @
&pe
ra$ de i8 csaedad. el
m
xri
e@
p se -ie
@m
e&r
a !m
ed
if~
ita @
b&
CC
6, caru
!vs w
e'm m
tan
a ro
niiM
a@m
81
Bank
118
361, en W
' !&
¡%viib
a fW
18
36
), en b
dsvl
le (K
enhi
c ky
l; el
nwca
cb d
e C
tia
Mn
, en
Cha
rlest
m
(Car
olin
a de
l S
ur);
y e
l Q@
tr&
ddl
Esa@
de T
mfm
x 11
845-
1859
1 at
W$h
i&,
be
Willi
am S
bkkb
Od, q
ue m
Wh
un tw
npb
grm
m !J
mW
mn em
~mds
lmon
umen
- tQ @
le@ a1
Cor
e&8
üsicr
ates
en &
m.
Esto
s ed
ifici
os n
o so
n m
eros
eje
mpl
os a
isla
- do
s, s
ino
parte
de
una
ola
de n
eohe
leni
smo
que
duró
déc
adas
y qu
e se
ext
endi
ó a
Can
adá;
ta
mbi
én s
e ap
reci
a in
clus
o en
edi
ficio
s hu
mil-
de
s de
lug
ares
tan
ale
jado
s co
mo
Ore
gón.
C
uand
o la
mita
d oi
cide
ntal
del
Es
tado
de
Nue
va Y
ork
fue
conq
uist
ada
a ¡o
s na
tivos
ame-
ric
anos
, muc
hos
nom
bres
topo
nírn
icos
fuer
on
extra
ídos
lite
ralm
ente
de
la I
liada
. Tod
avía
hoy
se
pue
de ir
de
itaca
a T
roya
, a S
iracu
sa. A
te-
nas,
Rom
a, C
arta
go,
e in
clus
o a
Hor
nero
. En
Nas
hviile
(Ten
ness
ee),
en 1
897
se c
onst
ruy6
un
a ré
plic
a de
l Par
ten6
n a
tam
ano
real
. No
se
pint
ó en
los
vivos
col
ores
de
los
antig
uos
grie
- go
s, s
ino
que
se d
ejo
en b
lanc
o, d
e ac
uerd
o co
n la
s pr
efer
enci
as d
e lo
s ne
ogrie
gos.
La m
oda
de la
s co
lum
nata
s gr
iega
s ta
mbi
en
fue
adop
tada
de
buen
gra
do e
n la
s ca
sas
de
las
plan
taci
ones
, en
esp
ecia
l en
M
isis
ipl y
Lu
isia
na,
dond
e la
prá
ctic
a de
los
por
ches
ci
rcul
ares
era
hab
itual
des
de e
l sig
lo X
VIII.
La
casa
de
Ale
xand
er R
oman
, pro
piet
ario
de u
na
pian
taci
on, O
ak A
lley
(183
6!, c
erca
de
Vach
e-
rie (L
uisi
ana!
es
un e
jem
pio
bien
con
ocid
o de
es
a m
oda.
La
impo
nent
e co
lum
nata
circ
ular
so
stie
ne u
na g
aler
ía c
ontin
ua e
n el
pis
o su
pe-
rior,
y la
s 28
col
umna
s co
mpi
ten
con
igua
l nú
mer
o de
rob
les
pere
nnes
que
bor
dean
el
pase
o de
acc
eso
desd
e el
río
Mis
isip
í. pa
ra
mat
eria
lizar
lite
ralm
ente
la r
elac
ión
entre
nat
u-
rale
za y
form
a, y,
por
sup
uest
o, p
ara
refo
rzar
ia
ideo
logí
a de
l elit
ism
o.
4.80
S
inag
op, ñ
oma,
ltatis
La r
es- de lo
s i&
a su
ace
ita;^
con
stde
rar
que
la a
qw-
h
sin¡%
@@
es
par
ii ge
nera
l hac
ia e
l
r&r&
, m
pren
mrib
lemen
ie Pa
ra ei&
ib- tr
r;
aspi
raci
ones
ger
man
Gas
, per
o en
niyo in
kria
r ha
Wm
un
orde
n de
Mlu
rnna
s cwi @
en&?
eri
post
as c
opia
das
de la
Aha
mbr
a de G
rana
da.
,.....
, .
. .
. .
206
1 Eur
opa
4.84
El
det
alle
dec
mai
lw Qn &
m
imd
i#4
dellt
dlet
-le-h
e tim
e an fw
ndaR
ento
rac
i01t
pl
dal &
lo xi
X pr@
se#c
ió la
@-
ente
ndid
o a la
man
era d
e sir
Jos
eph
Pawt
on e
n da
r un
a c
wg
mc
ia e
ntra
mat
eria
l y k
nm
, de
la &S
E m
edi,
la e
spod
di-
el C
ryst
ai P
alB
cede
Ww
s.
El h
ierr
ofd
do
, ro
mo
pued
e ve
w e
n el
nct
ible
edi
ficio
Ork
i la
'Mm
ck d
e al
ta b
ur
e
y m
ás ta
rde
el hi
erro
, hab
ían
surg
ido
de u
na
Cha
rnbe
rs (18641, pc
oyxt
ado
por
un a
rqui
- y
e4 a
scen
so de
la
Clas
e m
nm
rel
ativa
men
te rS
pida
en
la &
m ar-
tect
o nQ
muy
cm
ido
llam
ado
Pete
r Elki
n. E
l . L
a GeO
logcc
al Sv
&y
&w
eciO
los
quite
ctóP
iica,
per
o la
val
orac
iá?
apm
piad
a de
de
lgad
o es
quel
eto
de n
ierro
fund
ido
sast
iene
sele
ceia
i per
a al
cam
r la
cate
go*
su e
sWm
bda
via
dib
a de
ser
can
ún e
ntre
un
con
junt
a de
m
iradm
es a
cris
tata
dm s
in
.que
pa
wm
de a
rist6
cr&
"in
tere
sa-
los a
rqui
te*
de m
ed
W de s
iglo
. La
s ar
- r%
mce
sión
algu
na a
la o
rna
~~
tac
lbi.
N
i que
lo
s Wh y
logr
os
&~nile
ctoc
ba&
de im
s@m
wi y
Wlll
, de-
de
cir t
iene
que
el e
dific
io m
fue
bien
re
ciw
taks m
mo
que
ios
M8
al u
so d
e gr
ande
s cú
W%
y c
ompl
ej4s
en su
epoc
a; lo
s ar
quite
dos
pref
ería
n us
ar e
i W
ntrd
a m
fa M
ra
pw D
MS,
efed
m d
e iiu
mira
ci6n
, tra
baja
ban coa
fre
hi
erro
fund
ido
prin
cipa
lmen
te p
aw io
s pi
lare
s en LS
decada de 1830, y
a ha
- w
en&
en
un
Bmbi
tu c
ompr
endi
do e
ntre
la
que
sost
enia
n fa
jado
s. E
n es
e se
ntid
o, to
daví
a ser aceq$dos
BR 1850. E
n ar-
&qu
tect
ua
y La
tecn
aicg
íí. E
l nw
d&ic
mo,
w
eval
ecía
n k6 @
antea
mien
tos
más
min
a-
s e
s$
b g
esta
ndo
una
revd
ucid
n m
su é
nfas
is en
ia im
aepl
, pla
nteó
al a
rqui
- riG
s de
la M
todo
xia c
tBsic
a de
Qua
trer
n de
por m
gene
raci
ai d
e te6-
tect
o tigsta
m
men
os d
eman
da d
esde
el
Qu
w, m
esor
m la
Éco
ie da
Bea
w*.
co
mo
Euge
ne E
rnrn
anue
l Vid
let-i
e-D
uc
punt
c>de
vic$
imnM
gc~.
Con
lain
trodu
ccilí
n Q
ua
trd
e d
e Q
uiinc
y cr
iüca
b e4
us
o de
) Fr
ancia
, Gdf
fried
Sem
per e
n de
l hie
rro fu
ndid
os esta s
ituac
ión
cam
bió
apC
hier
ro f
undi
do v
isto
en W
o ed
ifica>
que
no
ohn
RW
n (1819-1932) m
Ida
- da
men
te. La
ca-
de c
om
po
~e
s
de
Wra
ind
ustri
al,
y, co
n d
b,
es
ta
W u
na
. . B
arná
s que
difit
Baa
n ent
re c
ien
algu
na$
aqui
teau
rs p
ublic
ados
por
las
fu
nd
'is
W
ra de c
onse
cuw
iaas
dur
ader
as. Sa, m
- . td
os elCos t
&m
n d
e re
pk&
ar I
m
britá
nica
s se
fuer
on h
acie
ndo
cada
vez
mas
ba
rgo,
el h
ierro
fund
ido
recih
ii) w
i apo
yo e
nui-
$m
d& F
aPoM
Ksm
o y la
k-a,
y
, y d
e añ
a&-iv
balco
nes de fu
ndrc
ibn (de
siast
a m
ucho
s m
mán
ücos
, que
b co
nsid
e-
El li
bn,
b c
ual e
l bn
io tr
am&
de
Nue
va O
rlwns
, en
raba
n un
a op
ortu
nida
ri pa
ra s
alir&
de
l m&
e pu
Wk
Luici
ana,
BS
un e
xsel
ente
ejsr
npk,
] a
dise&
de l
os órdenes c
I&sis
icos
e in
suiia
r un
sab
ar
en 1851,d
mis
rrmaf
lo qu
e el
& S
empe
r, ca
sas
y E
;tnrc
twas
com
plet
as de fu
nd
i m
mi4s
loca
l o ~
im
l
a b a
rqui
bctu
ra. ~
id$t
=le
- de
rBsu
kuns
t. El d
eV'il
et-le
- W
bia
más
que
un
paso
. D
uc tr
affi d
e m
aote
ner u
na p
osiu
ón in
tem
it
rsnrm
gda d
e !a
mutd
m
dia,
y B
rem
etiIh
Ktto
coni
ra la
Aca
dem
ia y
sus
del S
@
XI a
i %k,
M, pu
Mica
du e
n frd
eI.d
sdg
ne
ocW
w,
com
o ca
nffa
b a
&
cdki
aw, ~
pa
rffl
b p p
rimm
vez m
m
ía
de If in
geni
eria
rac
iona
l. Pa
ra é
l, el
ra-
..Shl
ugsr
adud
as,e
iper
iario
iuec
ruci
ai
~ ci
mal
ism
o m
era
una cucstibn d
e nú
rnes
oa y
ui
tect
dnic
o. De bshec
a,&
- &c
iencia
, si
no d
e &l
o (e
n sin
gula
r). u
n es
filo
, \W
&-B
Duc
fue
tam
bién
su
rgid
o de la
fa
mkk
iad
total. coa
la h
ii
ic
o~
oa
fiw
wd
el us
odel
hier
ro,
de la
arq
uite
ctur
a y
con
las n
eceY
dade
s visu
a. is
l mtk
*na. A
d'ifa
fane
ia de
otm
a-
Iss
y fu
m3D
nales
del
pro
gram
a. La
res
ta-
de s
u -,
que
mb
an
el h
ierm
cie6i
de e
stnrc
tura
s. g6
ticss
m s
e Ih
ba
a
cabo
p la
supe
wiw
cb W
ica', s
im m
mo
un m
odo de in
iegm
r est
ilo y
@&&
o. EURlpB /
S07
i'
7 .. !
I4.s
p:
:$, 'F! 'L.'
81
: *:
I
.a*m
ne7a?
oeM
m
el &ma*
m~
de
Vb
lla
&D
uc
eS
SW
ds
lW
Wd
dis
eh
od
flu
na
arW
ntd
e$
EIB
rttm
- m
ssle
da
mm
ilE
ta6
), q
@W
a hsy
esap
azd
e rb
!m&l
Bkl
wrt
ern,
Vid
&+-
&
un p
saus
lebt
rt
eaue
mqu
e.a
s~
irer,
so
Cti
em
~M
?w
da
CU
W
de o
bra.
N@
10 b
t@es
a.ha T
I e&
em
*o
no.
m cre
ar e
l 'V-&"
W
del
wto
arq
Ld
ted
6n
it0
.Se
gO
n%
Isa
w
tura
%m
pe2
fiaW
del
aatE
Bsa
>il;
i,Ap
aro
r de
lrny
ado de u
nces
to, #
hom
bre-
sp
endii
B -za
r ra*
an la
s,m
s%i~
s y c
)es
pu
és
am
Iwh
-co
n~
.De
l~
d~
ma
pre
nd
eo
bh
ac
srm
yL
sd
rb
PPIa W
nw, ,la
mra
leza
wer
ti m
akdm
e-
wla= qm
-0
Un3
m q
ue la
m
te&
bs %
~@&
m
, pa e
jmP
fbb
cw
-5U
C
mw
ma
sde
a
M En
su
luga
f, !a
~i
ez
a
&&J
en
te
&.&&
baa*
b m
nm
im m
stln
to b
áura
de
hace
r ?.m
as,
!e q
ue 5
BBil<l
&I t
enla
un rompone&e
y obpl m
al.
En ia
Ex-idn
U
ni-
LOW
W d
~ 18
61, S
empe
f m
pm
+
cant
e ai
JSw
h P
Mn?
Pm
d
expo
sicib
n $6.
cata
s de !a
isla
%%
dad,
cup
prO
duCG
ibn m
* ve
k3h
ara
tezt
rsL
~fa
s&p
bjm
Md
eld
oa
- m
?b w
mw
al, a
md
e w
la in
cfw
&ii
n
desb
anc$
m b
s po
r bsw
Lec
laar
tL..
s9lb
&W
Wia
W s &
, ca
M, M
uc
ir q
ue S
empe
r ed
aba m
inte
resa
xktrr
n la
teH
lob@
que
W
let-l
a-D
uc. y
, m
ente
, ,m
que
rem
r. d
ar
qu
e&
mm
~W
i&b
te
aia
x
w~
~n
ica
erg
m8
sb
Ls
nd
ere
si~
~a
b
'
mra
emid
sdy
eUoa
pesa
rdeq
ue W
ben
mbre
bebrr
adafa
Loq
uepi
tfa @
esta
ba
en
~n
oe
ra
d~
rn
~d
eld
ea
xd
en
M
&& mm k
aiw
ft? a
Mar
c-&
Wtw
la
&m
sinou
n m
t?ai c&
&l
del &
imb
r W
, p
rap
m 10S
sudo m
, un
7..
-e;n
$'W
&rZ
cdW
lise
um
%
----
---_
__
__
ir
KwAT
de
VW
a,
T&
deW
aicc
u,%
Dve
4.88
Bi
blio
teca
de
Saint
e-G
enev
ieve:
sec
ción
trans
vers
al
En m
anos
de
Labr
oust
e, e
l hie
rro s
upon
e un
lo
s qu
e ak
gaba
n a
favea
def
usa
del
enfiq
uadm
knto
siifi
cativ
o de
las
herra
mie
n-
altos
y m
gam
s *r
es
del v
esiíb
uio c
ort
mta
n
en 1843
y er
igid
a en 1
84.5
co
n de
lgad
a airra de h
ierro
fund
ido.
Per
o esa3 a
rcos
m
de u
na a
rbcl
eda
aupw
las, c
m&
crrn m
um
be p
iadr
ei, w
rr
sagr
ada,
im
agen
si
n ra
siru
de c
du
mm
o pi
last
ras c
Ws
. m
ural
es q
ue m
uest
raui
wpa
s de
árb
oles
sob
re
riw, la
dis
tinci
ón m
pf, k
dos
pla
ntas
Ics b
usta
s de
fgur
as l
rtem
d~ ím
hm
s. E
n ta
i m
por m
edro
de un
@&
@da
enta
bla-
sw
tidq
d v
estib
ulo
es u
na r
efen
ncia
al m
ito
una
Vir
a cm
rtinrrs
i de
guim
akbs
de
14s
-Cam
pos O
ím. C
Ma
La ps
icib
n de
s.
Baj
o es
ta h
ilera
, ei
mur
o S&
Cab
mM
e t
il
a de Im
gus
tos
Ms
Cons
er-
s. E
n el
piso
sup
er¡
se
m
neas
. Su
uso
del M
ma
i la
s Mve
das s
e ha
ría
ada
corri
da d
e lrd
o a
lado
, co
n p
ilsí
rfi~
m
á5 m
ún
en Is
P; &
cabe
s sig
uien
tes,
y fu
e im
perte
n un
rq
ut
a 10
lar@
dB
utiim
da, p
or @
emp!o
, en
la c
apilla
de
Not
re-
la fa
chad
a, d
e m
b~
in
equk
amen
te
Dsm
e de
La C
roix (1870) en
Par
is.
. Los
dos
Mí in
terio
res d
e la
arc
ada
clzos
, y
cada
cfu
jia d
ispo
ne d
e u
m
vent
ana
en e
l terc
io s
uppr
an. a
conj
unta
o an
üguo
y b m
dem
o. P
ara
indi
- ut
ltiaad
o ffl d M
w, L
abra
clste
bs
pem
m e
xtre
ma d
e b
ctim
ib co
n
mn
te pn
twBS
coBS
co
p q
ue en
tre b
c pa
n&
de la
s ar
cada
s se
han Irt
Srnto
los n
ombr
es
bs
auto
res de lo
s lib
ros
que
segv
arda
n en
B
iTa'i
Sai
'&m
ias
del i
nter
ior.
Eur
opa
f
4.90
M
useu
rn o
f Nat
ural
Hist
oiy
de l
a O
xford
Uni
vers
ity, O
xford
, 4.
91
fazi
irnil
de u
n di
bujo
R
eino
Unid
o
John
Rus
kin
Nin
gún
teór
ico
de la
épo
ca v
icto
riana
ha
sido
ta
n am
plia
men
te d
ebat
ido
y ie
ido
com
o Jo
hn
Rus
kin,
cuy
os v
olum
inos
os e
scrit
os a
barc
an
un s
inno
mer
o de
tem
as.
Rus
kin
pref
eria
el
estilo
med
ieva
l ita
iiano
, más
sen
cillo
, al c
om-
plic
ado
estilo
&!Mic
o de
l nor
te, p
ues
crei
a qu
e la
form
a de
bía
veni
r det
erm
inad
a po
r el m
ate-
ria
l Qua
b m~
ie
y
por e
l mod
o en
que
ea
co
n@u&
. Po
sfe él
, ate
etho
sesi
aba
enca
rna-
do en
el p
arí
ío m
dia
ml p
ri&o.
C
on to
do,
a dH
@rm
k ck
PuB
n, R
uski
n no
se o
ponl
a al
us
o de
l hier
m, a
unqu
e pr
efer
k la
s m
ater
iale
s co
mte
n6iW
>a&.
D
e es
$ fo
rma,
apo
rtó
UM
nm
nS
iin a
b b
nkm
idad
est
étic
a.de
b
aupe
rfrje
arq
uite
ctón
ica
que
a m
enud
o faC
ta
ba w
, La
arc
prite
dura
n
. En s
os a
& S
is d
e ia
canctruccicm, R
uski
n hu
ia d
t.l e
n-
foqu
e de
"m
anua
l del
am
stm
a",
y deJ
crib
k
m enarme d
e$
k ia
c asp
ecta
s si
mpf
es
de lo
s m
urm
de
alb
afi
Í, la
s anadas
y su
s -os
bf
aico
s. U
hec
ho &?
qu
e un
mur
o es
té c
om
titw
w un
a w
ie de
cap
as, d
e&
.Rus
kin.
de
k m
anlfe
star
ce lo
m%
dara
men
te
posi
bie
en s
u su
perfi
cie.
No
se
a las
rnw
os d
elga
dx,
pero
a-
po q
ue ea
delg
adez
se
expr
esar
a en
el p
mis
rfn o
en tr
l de
spec
e de s
us m
ento
s. De
&a
ftnna
, R
uski
n em
pezó
a p
edir
a sus
Mw
es u
n m-
plan
team
ient
o de
su
visihi
dn del p
asad
o, n
o ta
nto
por U
M
cues
tihidn
de
pm
po
rch
en
snti
- do
abst
ract
o. n
i pw
1o"
man
o" fr
ente
a l
o"^
ro
man
o", %
imNio
m8s
bie
n at
endi
endo
a Le
raró
n de se
r fis
tca
y m
ater
ial q
ue w
bygo
e ai m
-
mEe
nto a
rqui
tect
bnic
o.
Su
preo
cupa
ción
por
lo
visu
al l
e co
nduj
o a
pref
erir
las
colu
mna
s m
onoi
iticas
. Rec
haza
b el
uso
de
pila
stra
s y
cont
rafu
erte
s, en
la m
e&
da e
n qu
e in
terfe
rian
en e
l im
pact
o vi
sual
&
una
form
a. L
a m
asa
no d
ebia
ser
coa
rtada
la
fria
geom
etria
, sin
o qu
e de
bia
mol
dear
se E
br
emen
te,
con
cont
orno
s se
ncillo
s y
cla
ra
Rus
kin rara v
ez s
e w
upó
de lo
s in
terio
res,
qu
e ta
mpo
co se
pla
nteó
cue
stio
nes
rela
cior
9.
das
con
b fo
rma
y la
func
ión.
De
esta
man
ela,
se
ias ame@
para
cat
ear l
o que
bst
a &
M
es s
iern
pir:
se h
a&?
lbm
ado
"teot
ia",
es d
e-
cir,
si d
iscu
rso
*e
prop
Mcr
bn y
pro
gram
a, lo
qu
e en
cie
rto m
odo
se p
uede
con
side
rar U
M
farm
a de
ric
avar
b. P
ara
Rus
kin,
el
aspe
cto
del
edifi
cio -e
n e
l C
entid
o qu
e ha
bría
sid
o si
gnifm
liw p
ara
Du
mn
b er
a m
enos
impo
r- ta
nte
que
la a
cti
i dei
arq
uite
cto
al di
wia
rlo.
Tam
Mn
podr
ia a
ñadi
rse
que,
par
a él
, la
w-
perf
ick
táct
il de
un
edifc
io e
ra ta
n kn
pfta
nte
m la
plan
ta.
Rus
kin,
por s
upue
sto,
no
era
arqu
itact
o co
mo
Pup
in,
pese
a lo
cua
l, c
mo
en
el ca
so de
La
uw
, se
r,cm
m om
lmpa
cto e
nm
en la
u-
qurie
ctur
a E
ntre
otra
s ca
sas,
em&
a sus
iastm
a u3
aar w
~(~
;q~
ics
@os
para
e&M
ier
un e
difiu
ü. E
l moY
tmlen
to ~
usiu
ano"
se h
im
Um
im e
n ed
km
com
o el
de J
ohn
Rus
kin
+rm
a M
: bea
re y
'kd
wa
rd,
que
w~
tl
in
tW d
ei M
uwou
m d
N
atur
al H
istpr
L-
Wd
U
nl
W (1853, donde u
tiiiró
hie
rro
V4to
al e
stilo
@$m
, mtm
& sus. c
ualid
ades
m
pe&
as
ha*
el úiü
fimo
deta
lle,
mm
o lo%
rem
ache
s de
los h
mh
? eh
ttuct
urde
s.
Pats dsMa W y
del
píb
rcio
drc
d d
e Ve
nocia
4S3 9%
Pra
,Baagkok, T
aile
ndip
4.
94
Buda
de
Esm
eral
da, W
at Fm
Kaew
::WAT
PRn M
EW
..H.%
& fin
esde
l s@
~~
xviii
, b Iti
c-$r
ia de
b ar
q&
i tst
um se
eo
rnia
-m gr
an m
edida
en
b hi
s-
:Im
ad
eh
~e
ur
op
aa
,1@
Go
lgn
W
aum
l3ea
Y& ta
chin
a. L
aa
íqw
n @
irmica
eJ
taba
m W
y, a
ci c
wm
le ar
quib
Wa
m
' t%
&rúe
i en
Ir&
y
otros
Iigt
i~as
. Per
o h&
un
a e
imM
&
bWep
%31
: Ta
knlia
, Q
MI
Ha
ga
Ha
ga
mm
ofm
m~
.*
XIV,
maf
ltee4
m
a
q*
s~
~c
~d
Wo
tle
láíe
eq
wlf
lth
-~
rne
MS
oa
dp
a$
Te
m
Lest
abae
nbsl
iuda
dMa
lM)k
Md
mte
de
Bs
*8
vn
qiw
lp W
IZ~
Íh
di tw
un
Wig
en r
n$
n&
del c
iaJr, V
knú)
, lo
s
He
We
nA
~~
%n
on
od
es
us
~,
y
da
K,s
hia
mp
rin
ce
saM
ysu
~&
q
ue
fue
mid
*d
eu
na
m~
&
%Mi@ que
a00
s&sW
en W
&,
y M
cuko a
l &m
Kan
te y
$ @
rim
en u
n te+
de m
w. A
i-ne
diarta
s W S!&
m, N,
bJa
i &
Ic
iu
BL
vM
WW
at
~m
,
Opm
ado
Q: R
anra
(1782-1809) de h
t ~
~s
rPlb
led
em
ima
ca
rplt
ali
ac
iuti
r d
e~
k,
~~
~h
,d
~&
fl
Chso~a,anl~.~nuew,mpa~
ml se am
xitu*
en s
u nu
evo niíw
&Ma
m, e
n un
Wto d
uado
a u
m m
ceote-
rtrv
rxrd
emet
msd
eia~
lark
elC
r0.
En
els
ec
iaa
ieW
@t'
lra
dn
tdIm
es
btlchia
Ims
fbe
rga
rL5
mIH
B
Buda
58ot
adod
aiad
ever
de(T
ai
)y
Wm
n~
de
wo
,
IaRdi
s en 1778
fl redn$. &ti
defin
ido
por
wrr
aeedum
na$
neun
*mur
aIm
tnua
, g
-de
l er
iluci@
z seca, m
esm
as rle
La W
a
dal
Ra
el m
ta
hind
ú.
&e
ice
rmo
dre
cn
ta,~
w~
s
@&
&m
a
muy
jwW
, Un
stu
p W
do, un
e S
uRsy
un
tem
pío
~a?ú
cido
co
m e
l Pirn
ladn
Rw
i. m
Ip;g
ru
na
gn
i
mrdBsde&ws
com
@2k
i3, en
ase
#
man
dow
mnn
isam
k de
suttw
mn
ka im
-
Msd
r$el
wm
nto,
msb
an
do
nsr
la dea
y m
brm
arse
ctn
una
rwqu
&.
No&
68 d
ps
as ca
n ex
luhs
lent
e,
La
Wm
ida
dd
etr
so
~&
dw
sr
n~
a
de&
s h
lta d
e es
pacio
. En
d m
Wm
bu-
d15$
mha
yana
, U"l
a ed
iiio
s un@ r
epre
- ce
ntac
rai
del
Mro
, y m
ia
pm5m
!tW
se
pret
ende
Wr
que
cua
lqu
m r
k e
l&
ea
mnv
dera
do amo u
na e
sbUm
wa
cm&
u~
r,d
eb
en
serM
sto
smra
, 0
1~
~c
Mn
o~
~.
~t
e~
oa
r
Bsb
qu
e w
sped
a al
sht
pa, e
std
fwes
üm de
una
cepa da&
tnbn
tet.
mw
tras
que
& o
tros
das
.8
dii
está
n p
mf
w
lml!2
ad
Se~m
ljead
0xh
-e
mjo
s,as
ules
yver
- de
s. E
lM ñ
ii K
aw
faw
ipio
~W
Wa
de
E
s~
)w
al
~~
en
bm
ui
rd
ek
l~
&
m T
mu
n U
nIco
esp
rwo
inte
rior, ~
ta
b
pu
es
uo
tms
cT
~, ye
lEIu
da
es
tae
m
ei e
xtre
mo
mas
ak
m, en
un m
m
rffip
fand
gcie
nte,
a &
Ha
altu
ra, m
mra
do
an
un p
eq
W te
mpb
daado L
os m
ros
@n
cubr
ertc
sdai
hesc
cs L
as
~s
de
~c
w&
er
-
$con
det-M
&x
Sur
este
asi
átic
o 12
11
4.95
R
epos
itorio
de S
utra
y stupa d
orad
o,
Wat
Pra
Kaew
. Tai
land
ia
El e
dific
io.
y en
rea
lidad
todo
el c
onju
nto,
es
uno
de lo
s m
ás im
porta
ntes
de
su é
poca
en
el
sure
ste
asiá
tico,
y r
efle
ja e
l gus
ta c
osm
opol
ita
de s
u m
ecen
as. L
os a
zule
jos
exte
riore
s fu
eron
fa
bica
dos
en e
stilo
per
sa, y
los
mos
aico
s po
r at
tesa
nos
biza
ntin
os. L
a sa
la d
el b
uda
es u
na
espe
cie
de c
apilla
Six
tina.
don
de lo
s m
uros
es
ián
pint
ados
con
mot
ivos
relig
ioso
s. L
a u!$
caci
ón d
e bu
da e
n lo
aho
de
una
estr
uduf
a do
rada
es
un re
curs
o ca
si b
arro
co. S
in e
rnba
r- go
, no
es
un s
igno
de
ecle
ctic
ism
o "o
rient
al"
en c
ompa
raci
ón m
el
hist
oric
ism
o rig
uros
o de
la I
lust
raci
ón e
urop
ea,
sino
más
bie
n un
a fu
sión
mod
erna
de
dife
rent
es e
lem
ento
s en
al
go c
ompl
etam
ente
orig
inal
. Tai
land
ia n
unca
fu
e un
paí
s co
loni
al -u
na
rare
za e
n es
a pa
rte
del m
und*
, y
de a
hí q
ue s
us g
ober
nant
es
haya
n te
nido
la l
iber
tad
de e
xplo
rar y
des
arro
- lla
r ide
as a
rqui
tect
6nic
as co
ntem
porá
neas
que
le
s fu
eron
den
egad
as a
los
país
es b
ajo
un p
o-
der
colo
nial
. Así
pues
, con
side
rand
o qu
e, p
or
ejem
plo
en I
ndia
, las
trad
icio
nes
arqu
itect
óni-
cas
empe
zaro
n a
fusi
lizar
re c
on l
a in
trodu
c-
ción
de
edifi
cios
de
estib
eur
opeo
; di@
ws%
a.
dici
ones
se d
esar
rolb
ron
con
pkm
&&SU
en
Taila
ndia
, sin
las
traba
s de
los
&&dí&
de lo
s ce
nore
s co
loni
ales
.
212
1 S
ures
te a
siát
ico
4.96
Wat
Pra
Kae
w p
lana
Ri l
iitMaC
iiiP
- -
UNA HISTORIA - -
UNIVERSAL del siglo xv= DE LA ARQUITECTURA"""$^^ - - - - - Un análisis cronologico comparado a través de las culturas E - - -
FRANCIS D. K. CHING, MARK M. JARZOMBEK, VIKRAMADITYA PRAKASH
L:, P i d
IL. 'P 1
Paris ).A.Londres
6erlínA
A Sinagoga Bevis-M@ 1700
- .- ,. .~ .
A U-zP
~ .2 ,: , ,$:,.:;," ;;,,3@z*7:v . . :,. , . t. ; ........... :.i~;..xt-iL ;.',>~.,:.. . . '.',,. . l.'-'!? $1, m**?; ,>cm., ..:; ~~ ,,;, ; -> L<
u~,:.i,*b zY=-! m*.. .,. ,$.~ .,,: .:. >*%W*&>.Y-:::;.!~::-.*.
AfllBeic íniCi& m I.KB
ACPekSAalbana. m
ik%@& m 1763
Guerra de la Independencia estadounidense Guerra de 1812 1763-1783
Joseph Brarnah inventa el retete @
L A s a t m de Chng
1775-1779 A Cementerio de Pere Lachaise 1804
Schauspielhaus A A Altes Museum 18181821 1823-1830
A Penitenciaría de Virginia 1798
A Prisión de Pentonville 1844
A Correccional de Suffolk A Iglesia de Sainte-Madelaine 1803 1845-1851
Royal Scotiish Academy A A Capitolio del Estado <A$;% de Tennessee
; '. . ' . . - ~ . - (.. , .. . . - 1845-1849 .. . ti%ia@ga de Beth Elohim
. - 1840
A Biblioteca de Sainte- Genevieve 18451851
. ~
.,,.-a- *$:*-. Manchuria
...a-*e
1 L
1800
Palasi0 Mpdrial a Chen@ls, China 4.3 PtlW mew$dc
C h e d fue ubicada en r emo toW de la Esm tempios, derlicados una variedad de parte de su aeal parmiám, m Mm@k Intennr, al pie de lm montes Yans- deulxles,Wnfuwwiistas y bu%bs pracedefi- un arnpao pmgrama de c~nstruccib-i, han, cm i-, verdes COfinas y muñiiud de tes de va& partes del imperio, iorrnaban un mierdewi Chef@%, que consistid t?n riachrisios. El abuelo de Wnlon& el empera- arW meph ia l y polfip rek@om alrededm
izar versiones de tmpb sagr&s 6@ di dor (1651-1723) ya ha& consmtido del @&m. Todm el& son visibles @ d e ia lupres de w reino, rsunidos en un aili un pawio de v m o . ABkurrás de mp!iar el mlina principal, al d e del paiacio, de modo
lugar, @ la manera de un mapa bien OF paladoprincipal y el jantln, Q iawcreú unm que forman un únim mjvnto scsnogí15fffa.
(17641, el Puiesi (1767), han, mn su lw, m. ja rd im y sus m r i s & lc&o la& de la Gran M u t a b , reafirms% el sl Puiw h-@cheng (17711, d Shuxtm!@i el centro, además de bs tempios budis$s
- n m mumlo panadaiica. Cwi todo, el gobier- (1776) y el X W b n É s l o (1780). org-rizados en arco a w alrededor, Chengd~ >no @&fa manteniendo w sede en kr Ciudad era un autbniico m i c r o m del imperb
Qing, un m p a d d ~
Pero Um& era basbn$ &S que un mapa dd im r l o ; tarnbiéfi era UM orden&n de tal mapa de acuerdo m un masdala budista. Wn ras&! c m del paisye de Chengde es una formcibn rcccrca de 60 metros de algira, cona cida c m el @m Qingchui. M& anch en la cumbre que en el @e, ar&hui parece un ersame pilgr Situado i-dmente en la c i m & una de las c d m orkntates. Al utidm el "piar" Q'bgchui como en t ro , pude inter- W r s e que todos los temw budistsc itxb nas y el canpkjo palattm estdn"orientadmU a Qirgchui, no tbralmwik, paro si en la bgica gmr6rrtíca de la arqp#edm del patsae chno y tkebno. Según e& ledura, Chengde en conjunto WB un m&i@,~con Cuinchui sus- -do a Surrtm, :¡a tnci'daA8 ~agmda y m d a del Bwdii; en el w f r o :
Asia oriental / 173
sión formal china: Aparentamnie, el Pu!& es c m a el santuaño en el complero del t m i o del Cielo. en Pekín; ss trata de un tem@ re- d&, m un dobk slero y une ~uaerta c& nica. Sin erf&rgo, en phta replica un mn- daia budista, con una w i e de t e r w ~ s emdmadas. El mmpb Vine en su centro un alim que es un edifhcio por d m h o popio, una estwfura biaxiai que conSta de una ca@ abierta sobre una alta km?, con &bMM1OS partales. orientados hacia Im puntw cardina- les. El templofue erigido en hmw de los rape- sentankes Ue los kazakos y otra grupos étnC :os que acudieron a ehergyje para vantener rudiencia m el ernpmcbr.
>.,
colism* a, W W W &&b d DshMgtai (("mn Ww W), m ts w
i? e doradas &i templa que sokwaki por
.P... 4%. . .~ ~~. encima de la cima. Y sin embargo, m n o el
kd& Pulesi, ei Putuo no es una copia del Pdab, ..~%
S --. h sim más bien una mdernizacdn dei mismo que refleja la webnsin de denlorg de ser un levo cskraVaffin. Los m&zm muros W m o s del P&ia eran estructuras de apoyo, alas c&raMes que sopwtaban las terrazas del paiacio rqo. Los muros del Putm, per contras- te, m r n m & mrcamieoto, y la gran terraza
central es, en esencia, un mplia @lo a&?& que dbef, m su intenm su estructura p k p a i -m visi!& dede el MW-: un pabelh5n templo de estib china, ddmk Qian- lorig recibia a bs delegacianes de las difea &mas que h a m m en su irnpeno.
4.7 Pmolongcheng: plano de situación
174 1 Asia oriental
4.8 Casa Shelburne, Londres. Reino Unido: fachada de emrada
A su retomo de Roma, Adam comprendió La casa Shelbume (iniciada en 17631 fue pro-
más sustan- ornamento tenía que basarse en precedentes Estado de Jorge 111, pero cuando lord Bute fue
ia Francia, aunque de diferente manera. En Renacimiento. joven y rico segundo conde de Shelburne (1737-18051. Shelburne ocupó varios puestos
d e ia francesa, protagonizó un papel mera- quisieron sobre todo crear un ambiente arqui- principios que apoyaba ias ideas de iibre co- tect6nico y espacial totalmente integrado. La mercio de Adam Smith, pero también sentla
..en su mayoría en manos de la 6lte y la gente kcto proyectara ei edificio, mientras que los whigs (miembros del partido liberal) lo consi- ; :acomodada, quienes, a su vez, dependían de acabados interiores, tales como revestimientos deraron sospechoso.
ios atüstas y los arquiiectos. Los cuatro herma- de madera, dmmción, eniucidm y enywa- : , rnos Adam, de los cuales Robert (1728-1792) dos se dejaban en manos de especialistas en Pese a que el exterior del edificio es majestuo-
'fue el más conocido, fueron muy influyentes ios correcpondientes oficios. El mobiliario lo so y abiertamente palladiano, el interior es mas
suriido de diseños existentes. En cambio, los delicadas piiastras decorativas y artesonados hermanos Adam trataban de controlar todas decorados con pinturas realizadas por rnaes-
hombres, antiguos e ingleses. Los hermanos las fases de la obra, y a este fin desarrollaban tros itaiianos, tenla un comedor con una serie
. eran miembros de la nobieza, y hahian apren- incluso sus propias combinaciones de colores. de nichos para estatuas en las paredes. Des-
.: dido arquitectura de su padre y de un amigo Llegaron a hacer varias copias de sus dibujos pués de la comida, los comensales se trasla- :'' de !a familia, sir Wiiliam Bruce, un hombre de coloreadm para que otros arquitectos pudie- daban a la sala de música, proyectada como
considerable nivel político. Los hermanos ran copiar su méicdo de colorear. Los techos una figura alargada y conectada por ambos s de éxito cuando tenían particular importancia en sus proyectos, extremos con sendas rotondas de once metros
i -Robert hizo su primer viaje a b Europa conti- al contrario de lo que era h a b i i en la arqui- de diámetro. En la casa de Shelburne solían nentai. Francia ie decepcionó, pero Roma le tectura doméstica georgiana, a excepción, tal reunirse algunas de las perconaiidades mas
unidad de conocer vez, de las molduras perimetrales y la ariicuia- importantes de Londres, entre ellas, Benjamin ción de las esquinas. Los techos de im herma- Franklin y David Hume.
un autorretrato nos Adam estaban revestidos px un a r tes suyo con Adam, en la plancha dedicatoria nado con pequenos paneles decorados con de lo que seria su Campo Marzo, la fama de pinturas a la manera romana y renacentista. Adam estaba garantizada.
a Europa 1175
4.9 casa syon. Londres, Reino Unido
Casa Syon La caca Syon (1762-1763) en Brentíord, Lon- dres, recibió este nombre por el monte Zion. que en su época habia sido una abadía me- dieval, más tarde clausurada y vendidos sus edificios. Con el tiempo, por razones de matri- monio, el edificio fue a parar a manos de sir Hugh Smithson, primer duque de Northum- berland, quien, pese a que su papel polltico era bastante marginal, quería darse a conocer como hombre de gusto refinado y vasta cultu- m. La tarea asignada al arquitecto, Robert Adam, consistía en transformar la carcasa del antigua convento de monjas en una caca sun- tuosa, y lo realizó de manera brillante. Para elio, proyectó en 1761 una serie de habita- ciones que conduelan desde ia entrada a la
El neoclasicismo, moderado pero de superii- cies ricamente tratadas, de los aiafm h e m - nos Adam, todos elim arqu#ezb, se cmvidá en su época en parte importante del lenguaje del buen gusto. En 1732 se fundó la llamada Sociew of Dilettanti ("sociedad & amatem"), una asociación de gentilhombres m intereses arqueológicos. Los hermanas fuaan influidos por el descubrimiento de PomPBys (-da en 1746-1763 pero su obra es mbs W n d a que una mera apiicacb5n supafiri3 & camk chos arqueológicos; tampoco debe percibirse como una simpie pasión de afickimb.
Su piáctica fue un esfueim integrado de defc nir el ambiente de la c W alta de arriba abajo, tratando específicamente de dar expresión a k breas comprendidas entre vida y espacb, enserianza y política, y arquimtm y decore- eión. En este sentido, su obra d e ser consi- de& en el contexio del pintoresquismo, que enfatiiba la singuiandad de )os actw hum- nos impWarrtes Su arquitectura Sj& para imprimir confianza y autodisciplina en la psim logia de la eiite. qiie fuera una base parz d ejercicio de la auloridad.
galería post&. La antecámara era un d& cuadrado rematado por un ibside, y estaba decorada en esiilo @&o y en una gama de c&es de grisalla. Tres grar a la derecha y subir los escabnes c u m , ?e e n t h en una habitación cuadrada. decorada en estilo jónico y tratada en colores verde y dorado. Desde ahi, se giraba a la izquierda y se entraba en una larga caia de estilo corintio con ábside, pintada en blanco y dorado. Finalmente, a través de una sala en forma de doble cuadrado sin a- lumnas. pintada en rojo y dorado, se llegaba a la gran galeria. En el centro de la planta se adivinaba un gran salón circular con cúpula, pero no fue construido. Este espacio habria sido uno de los más arnbiciwos jamás imagi- nados en UM casa particular. L.. m
176 1 Europa
Ida en W W remks db,W ed mun- Tambi&'%% wi -,-tuvo que
en loNz&ms mm%nb M y b m e l e ila sus susNüras, wLaubni d e P s w o d ~ e l B a r r , d e I c < f l W o e i
de lo M'mi$l dsl mdidaMIdempasrdo imiena w m & , m m o e l a - a b w 8 -
-eMiar* $ a v i l i z a d o r a 8 w , y
mo, .~ lmre~ajodeunopl lm&~, el aüpaüp*M pMcimd8pew ItlstarkZ.
e(ueld :sallouaA 'uoue!Jl lgad 13 u* .. . - ...
ch o 8
á+lgJBRgl(XDw* w SI ap wn1 awp auou w
*-
sq e lec- u ~ p i q a x mb q u03 iy.tau&s f w '9- =m ~q ap ezlan, -ap ' , a w p w W, la wuww utpw e as 'outqw~ ~t/ .qn3 pepys - ~ ~ ~ W ~ ~ W P B I * ~ S O I ' ~ q ap a l u m agunu i a ~ M q WE
m W s w i p w eapeyn=ñy ~w&s el ap oqn -w3zau e anb IU$P a@nb ou ea %!swmuop 'opeqyl piuq,%Aue kq ',~owt;wapoau. -sou~ur u. as 'saf~~u83 wpwd aim3 9 ap sae? le ~!la$R h h u M & p m l ! gnb O U ~ L W A ~ ' I ~ U ~ Q epdqlsdXa el ap s a q l e wq ap u p m o ' s a i e ~ e wpald A se*w -JW q 'M we.d 'wndod un 'WWWG %q UB Badolna w ! s w w e q ap w b 4 ap q u w w q ii ' I ~ W - ~ ~ P J P H ap a~ 'w ON ap w q e m! w ni@ -spq el JWJ e p p a uaqwq anb uapn, L -Jeledwop!pod WQW ap W un 'u* m u ~ ~ u a l un BP envasna
-IC&M cu~~!+epoaw p '6Ue asep el ap e p ~ +qmqa as op?dg q m h a p n d '(=T. -m- ns ñ S?@! wmu@ up@ p md JN:
81 ap awd ~ e u q B op@ir*lwa ue!qeri .aleqo~% - ~ % f l a~lm LB AIX w w wuwl l~rbj -olsawlui! Ofap ac S W ~ I ymwaaq MP ~ W J w ~ W P 'oaaiina aluaiqwe p m le W ! ~ Q O ~Msraahrd agww s( u3 ~ i ~ r n n :
.op!puny o!led un ap oitua3 la ua eloq ap osanb un ouio:, opquase A saleu!pie3 suund ollen3 sol ua
t..~:.lv-'] ozipejon ua seiale3sa iod sepeilua u03 'opol .-. lap o3!ia&sa 0!3g!pa un ua atslsuon 'olduiala iad 's!nuadne),y ua sanbsoqepren8 ap, ese3 eun eied ot3ai(oid op!puni!p ns .oialdúios rod . .
e3!uopal!nbre e!8olod!g el i!u!&apai ap eqaeil ~ SI -
'uo!3eiauaZ ns ap olsagnbie oiio unau!u anb seui aluawalqeqoid 'xnopa? oiad 'owsi3!sel3 lap seuiiou se1 ap sopebje alueisseq uejsa 'elndnr, u!s i o q w q la 6 '-e3!iojs!q pep!!ap!$ ioAeu ap 'aiia!nauaE> aiu!es ap la u m op -ejeduo+ uoluoi$ opqey3e A o!ldue 13 o u i -!u!ui le ep!>npai pisa ug3eiuaueuio el 6 'sei n p l o u ap ua3aie3 seuauan s q 'ellaued ap
f nb ie o!ielnqe3on jap eap! euanq eun asaijo
anb ' ( ~ ~ L T - S ~ L I ) aUall!h el aP ~J?!JJ@~ ep -euiell e! 0uo3 'se30d seun uals!
@ m 'WW.,W aa m
!
i~ t ,
4.28 Cenmafio de lsaac Newton: sección
Europa i 183 1 1 1 1
EL WWCLASICISMO El EJTAOOS UWlDOS Cuando im h i b y loS nietos de los m l m eumpeos se reMron contie el dOmMo L@Les. la que habia $mimado mmi una Msqueda de libe&d emnómkz se c m i M m UM de las grandes m a n m de la Ilustnckin, Desde d punto de vista eaWm, kx intektules tesiacados se iwl,inarmi an gran m&& pad universo de los hermnos Adam y su Wl de una grandaa r o m pwwfada. Cin ernbqo, esdqyoáemencibnelhechode~eLase&- dminidenses, axno las franceses en ea b p ca, ectuv&fan pnncipailrnente de la Rana republicana m8s quede la impen91. La diferencia sutil. pem M por e b m impor- tante, se basaba más en la fantMa que en $
prewci6r histórica W esWo del mm p r M m n & o bn&s era con&, en parkular, por Thomas Jdfwson (1743-1W), redaitor de la Comtitucibn y %#&do m. dente de Estadm Umdos, quihM lmpnmió um huefis duradera en la arr&itectwa es- dense del perbdo. J & m habla vivido en París durante cinco añas (118Ll-178$3, c m smwx de FmnWi m h embLyada, &u-&
quaM im-ada de bs d e m o s fiWi- C O S e ~ h o p i e ~ ~ t 6 e n S ~ r n R l t c h i d e a á e que La arquitedum te& una wbcidn dVeda cwiIaretamaShct31.Apwrcieq~iaarquk tectura no mpabe d p u m pnndpd en% ~b ocupaciwies-de hedw, na estudi6arquC mufa cano tac. fl@ wi arquitecto 8UtOdL d m Y C&. qUt3 íeuM U M bibhdeca siwiante, cm m& de ciento Vdnta libros sobre tielas &, dn dduda la mayor de EstadDs Ud- dm m la +a. .Como arq- afi-,
J @ e m m ta dd arqMWo y aMiizua- No fur este el caso de India, &de los phbla- riofrancés CWbs-Louis CWeau, fusionó ies dores nsfivos formarmi parie integrante del &as de Laugier y W m en el pro- dei bxiiu de la economía colonlal. En IndM, una CclpWb clei E- de Vi~tnia (1785). Estaba vez quedó claro que kE edificmss podían no sef
sn Es M a W Ca& de &mes, i~io m s instrumentos del imperialmo mercar+ de losasocm ediiicbis tOmaMfi que fue acepta- tilista, el w j e cláVro fue neceMb para vin- do por laugier com a u t é f t h pilia los M n - cular rrl pcyecto colgnisl al lenguaje de bx dares de Is "cabaRa rúst'm". priwipius eternos. Entonces, e& h,izo virar la
direccidn rlel m n t ' i m , con su adiud Wisem era un arqukio fmmds destacado más @errelaté ha& la pobkcióa7 nativa. En M m w ~ t o mWásiico, y autor de una obra Estados Unidos no P u t ~ un encuentro ian que! induia )os prirnm, t iWos acotados Ud amRIi0, pw lo cMl el neoGiasiWsmo pudu m- templommuen Mmes, que, en la época era manecer mas aabshdüo. El mmantickmo. tai y cmid- un pdumducto de Im primeros trem- como se desarolb en Otadea Unidm, puso el pm de la repíblka rie R m , er!!o, o asf w errfasi en la beileza natural del paisaje vacb nda, por hombres Iibm e i ~ d ' v e n t e ~ . Así de h6tmia. A este respedo, cabe recordar las pues. el GapWis de Vbrginia esfli bmado en pinturas de llnmas Cde, cano Landscapa: una i?apretaciÓn liW y Ueüberada de un Scene fmm the Lasi of the MoRicans (1U7). temploc(8sicocomo encama& de los ideaies en que las indios americana se muestran niás r~publmnm. como accesorios de un decorado de teatM
que caim pws~iias.
El Cap&& de Viir@& a r i a m m p w m m la i e s h a l d d @hedor en Cakuta. ~mbos m epmplos de ma Iivstraciál "apli- &a". a exmixcibn de que, en Es&?& Uni- das, la llvstracibn se encuadra en un H e a-,, dilafa&, .m que Im p&kdores mWos sninwkn& a los de la e r$erdd , o f u m ignocados baycamente, o resulta mi%?& en el m w de W b .
.
. , . * . . . , . , > i # a : , 1800
d a M r n F e r a , aqx&mA1B5 idaales
eriapakdo-
&Welmndo:b 01- amx 6 cswan+fiB
m kh m
4.32 Cementerio de P ~ R Lachaise
Europa / 185
'eimn) es eun w a p opesed lap u?@ t>l ' o ypq !se ~d "eqed!?lua +o41 ' q n i mn owm 'lmxadsa UW!P un ' w m w a(> X opeqese o.n!&!pa un o m omw ns guasaidaiau- 'Wz3J JOd 'Wleai 0ge;ed la U03 ~ W n i q ua l-e~qc ns ua -01 opmuqa e!i& qsa A- a&síueaugpt$J!s 'oiad 'einlm: q b i e el ap maiwu el w 8iw 'w.wa arsa u3 ..so~wilb& q ap aieadsayeqs,, !a e s 'uquw ns ua 'ua!nb ' (~ZL IWI ) 48nq -ueA u q q 115 ap lopeJ!wpe un anh uaiquiq 'WSJW BJlO ap J'dS ~ f i o d 5U m 3 'GUm
anb SWW n sanlapIwmcl l3a la lad u a w s q w a n b a ~ ' o ~ ~ w u n u a ~ ~ a p s a (
semj sewi tq papanou m uaidns olund qpau! ap il W ! s a y i m e w o@@* uiw oai n~ 'e pwqm mn w ~ @ n l
uagwel - m w q ua asn la wqeuapm '(a 0~103 51 'Wnq ap gsu W M J e w O P m m @as =Jeoc anb ua epipau q ua ' ( S E ~ T - Z C C I ) ~ ~ wr ap rq mb ~ewweum spw epekpwna WP ou weos ap erja % iaeqw ug 5h3 -!se13 W J ~ col ap O@JN WEJINJ~ I JW&@ ns iod ~..BUS)~W&CQOKI. DUMC~ auawuaw
epeziww om eq oyesp M w ww q anbuns ' s e i w w w e so! YX~ aUW3 ~ ~ J W I \ -- $01 iod quq ' w i 3 k m ary q ~ y p d 13. ' m o p t ! d ow-3 un ap owm lsw
j13sap wppod 'oyawel wlew p pmh u03 a~sequm opeyne ua ~ I IW myanbad sns um 'm ap mpa&&i m lelntlaii! a In -W ~ 3 E d eUii W S w b a ~ col w;i We6
a t t s aldwns anb 'apqzaumrn~ at~ñu!~p@y ~ ~ R P U s o l ~ c a a9 wwel un S aLnlipa 13 o*! A oaw oWaaa un u e q aiq ap s m w ! sol ' e p d col wp3eqsnll BI u SOJP ap w el e0 VWP v 'saMssi Sol ap W W p Ug-W#JaZ Wtl JrWI3 glKd 'Jai?qaad~SBiieldmamv~puaop -e;~q ~ a ! u g % # n b ~ ~ ~LTISIJ~Q un wuaw aueoc '$JILIQI~ as anb wq m awd w u d B1 '(EGLT-IWI) @lo8 1 -01 P U03
'W~N ap W~JA & I u a ~ M e g e q a n b ~ ~ a q u p o & a p m -m ap w P pme~ l~ rnunu ~ ~ ~ ~ s e p o s n i p aiage@ul ua mbmd alqicQ3 anj anb 'mwa -m s g ~ mpqmau q!pa la q q eiaueui
ap eiBlua.m a( e~raleiLu1 *P ~ m u e g p iaQ @aqe~l ns anb e asad 'aueos w!qpe
= ~ ~ n b ~ e ~ q ~ w a x l ! l w u g s s l , -aX1w! eun iwnaiqw DWI nqeq ei~SieF3.ul u3 ap 03umueg PP se~qo ap AWJP opiqwou aq anb qseq s&ma myanbad JRWJ 8gza&& auws 'wq@~~ e WM aa
'!CaUeJ!d mt?€&JJIt$ ap em 8i JXI omw! anl apiop 'EII~LI e ope{ is l las iasaqeunonniq~meaaaiae3m zrwe~da ap meqeil uainb 'ycrqw un ap @u 'ILEBPGLI~ eums uqor m m ff .~WW!I 6 P J ~ w m w ! ani eilal -@JI ap omea w wanmuoswi BI 'S@&
-oim sqmíd sns ap wrap la walparw t -u! w-u e! JQ!I~~W aq=w upapdw 'alar ua IXUW!WJ~ ñ a f wa wimadua anb 'wupapdw se~ianB se( um /i 'saw sp ~m ap w atwodui! un ~ g a l o d ~ a ~ i 9 -a m e i d WWY e- 'mwm e x e q e l ~ ~ W s a l l e n l ~ ~ a o a ~ ' ~ l o d ' e l - o i w q el e eumm I qqm ua eqw GW,~
-U! qilaaroile B1 'XO( q% PP cad!xi@ W3SH
@m&Q sp a s w R
ns ee!@n anb ' q u w @ ~ e d lap awquasaaa ' i o l xdn~ un um 'seiuolos ssl sepol ap aluap - ! s d IJI-o:, 1e.a-a iopeuaqoa dn 9iqciou euduio-, e- selqipaiaq sa~ozsi ua upe~ -eq 'eadoina malqou el ap onisnl3xa oia(!nud un eia iapod la anb equapsuo3 anb eisuapuq enanu el u03 eqepiosuo3 o ~ q ioi(au pepiliq -esuodsai eun iwn%se eied epmueá'ioai anj ouedum el ua '6 'oluaiuieiede3e 6 u ~ i s - ap -5 -1 W W J O WI =~qE,BEipewoaslagwwaPrl viw W u g o S @ a u a , W ' s h i r y m M p 4$gj-lD3ww-BP,mUnw
apwwg@l rnaswekm
'Wp! cpMnU q MI3 OpJW3e ap mpa ra m t m p a e d ' d a 8sa icd 503
- ~ p so?W al as saliiM 0!3upe le wMuie lw>e( l ap n c q o s OL. A ' J W ~ -(a e aysw ~ a u O 3 M 'lenrgao ugim~s!u -EüiPY 4 ZaplPC El J W W -ap ap w- u!w w r w!es 'w@ m B p - J l S W '833JJW3 á8> e3puer;i eqwni q wew3 A awy IW ms le 'se+~ua!m ~ p i I ~ a p q Y @ W el"'mJoolues*l -m la.ua o p m w w m wxmn .k la A ~ 1 q a p m e q a p a M ! ~ ~ ~ m 0 3 a i un 0 ~ 3 'Wsoe ua kli m w d e 3 q w m -qen@ ~ ~ o q u i i s m w o d t u ! ns .pepn!sq ap WIE 81 ua alqisin w swicy el w ! m v u@ eia ' q w d as wxn '@n& el oM !waw os@ un avail wib &í 'W~UOWCU B&J
w u w r wes ap aii4 M "ow ns usn m -eredwQ 'G/%% QUn iod %Wai eyratd ap wcg A a u m i q&~@ un w '(%?,m@ ñ m.hh3 sal a~b% m) ~+?ite@uqs m n u@ - 5 1 ~ 0 2 SaJpml ua 'cp(-+ayi-u!-uyiea ap apJq eu@i& aiq q e el ua v e a 'aueqpue aweu!nua8 le!uo+o3 uau!@~ un e ! q 1qi.q~ opoj~ed iaw!td pp I ! J U ~ J ~ U J
Ownw 18 apsep.qw!wmeldsa~ la eiisanuiap 'mkf .m ep@!?u! 'uqor tu!es ap qsala! a
m i n w j sepidgl w m a bwieuaswd saup sns e~ed
w= oF!PQUu! JP uowolQ -m etap m!iauolw xos
uorhn~ sopeilnsai sol .opwqsadwe-J esap le lqlnsuol u9 'WWJJ yp
m g n W n s ~ q e WXMJ m w s l w rq aP
w~qCIaMm-wpap aldaid aia @m el 'PEaui w w w w au -aiue el u3 L m s d . o m 'm ',WJ%
o *UIW euad iap ~ , u a i w a z ) w z s q a ~ - ~ e p q w n ~ ' w ~ w = @ -OJM ammsye q a rmWk ap.oyir#u! un u3
' ~ J W sq ua s w u ~ 1 8 ~ Q I ap a$$ ua piaua8 ww wpuw ns wmnp opqwadapu! U~JW w w w e -03 SR Wb 3P Jffad @ olla 6 'Q19JWTJR -@@ la L.03 W ~ R w i l l el aP @J ,W aPW RI ap u g . u ~ m qwwe 81 ' ( ~ 6 ~ 7 e ap iaMuaa iopszilac'@I WWIQ shiiheq3 WI eB *!@en W!PJ*P P i0d opeiap .vw~38 iopeulaqoll ap Qsand y J!UW wed wwad BioIled q .~opez!t!nl3 o<@ ap OJ
-.ww olLfW w n la d a el ua cope* ~~~ ~~J Sol ap , ,sqm!un A cauap,,
Ww! a saw se1 ap mspeiaq .un w$if;írP M~ESOW~ w a ) a d el ap a w el. ~*mwercalunxqr9Alaw~~tlq -u¡ e 3 m w aQ mqnboa, q u03 W!UIII1L)) own auw opewa~ w3ai 13 .m! ua eq -s)sa ww-e wv=u o(W 0 .ag-)s!= qbña i l a p r a y a d p ~ 'sgvo~sq~odiqn i t N@ ua'uapm ocusrw W'~W¿J~W UQW oum uanq m apsopdl3UUd Cq 'eJlaiewl
u3 'uol=JJ+ el ;ga m. sel Las ua ~elsa anb qozq RUV w
* w w ~ a p ~ e p l w y e ( a n b w ~ s a : w iw el ap anu!a omw 1al30i ww Un asiamm Bqap E '%-S
w W W ~ S ~ J ~ PJW lri ' ( L M I - ~ U U wna ainwp3 wxn ' qmw m u e ap wwui v m d 'WWH WJWMB-
a id un ap w p d e e! ' u q p w ~ u q M a ~ p u ws ua ~psi!dsu! 'iepod pp e -w~l iq= ssy e 8311113 q mnw! ~~~ q anb eX 'sw qqwm un g$u%uW ES -a¡!%! 1w0!03 m ~ p d q 'IIW q%!s pp sa~my v
tuiq wryrs ap WW! al
Los jardines aco con wesyms rnueh;as de ellas les, rE&s d imaginab. E* fue el wm Lk? Ssns W, y tWnbiBn el del M!.@ reai m Bnghtan, que en aqueittp bpoca era un mw+ Ro J w r de tempMada de moda, ulkbio por s4 pflKi!x de Galss (1762-1830) y fiAUIB my
N. El refugio, sin embargo, no bnia nwla
lado de las IitWaLes w h b ' m r u y d unos &Mos a b ts"manera india", inspirades vega-
m b msq& dsl viernes del Wu de Shah Jiihan, en Whi. fl ediW tenia una amplia &pub d a , m r a @e &ra, dividi- daen 16hojgsde~bievidnO.%Batflbde
la forma general se irsprami en uerts tmMa en el edificio del HaCk w Bie en W s , un mercado ck tngo q w tenia una cúsuhs rebaja. da de madera (constniao en 1XZ y debniido ~runuicmdioen1803),pero&onomm mercado, y el Halle au E% careúa & la @macr@ y el encanto de las establos de B que ha& empezado cano m wrno una prolongación M a de
Lo m e s a p l i c a M e w m R w l Pari- km (181&1822), quafuee@cb r@+ mmm que pa John Mash, quM, pese a que su es- penstdadfueranlos p a W M 4 C W M n - ms y Bs tasas para b dite, i@mbi&n a% ha& amerMo en vn axperto m d d I i a W ' P a cripricnmo que el edificio pu&
W s y b @ d & g i i f i a i r a a drrm.Comomsevbobiigadoaproyec$r
, que en su caso tendrli que o a WtSS mms perfecta-
El princ~pe de Gales m un M r a exabtnm e indwlgenie cm%%@ m, 8 qieen k? mn perrnitajas B X C e n i r ~ , ~nclisa m refe- renaa a su tibio apoyo a los w&$, mientras su p x b estuwera m. Pero, una vez immW en el rey Jorge IV, eo 1820, se mnwW m un f&rm defenc~ de los t m Comtii n w - mente a Nash, pero esta vez para refmmar La ~ a ~ a de Buck!n&m y cmivemrla m pakm de Bw2urgham (1825) La fachada miental a añadió en 1847, con LVMS camcbrísbC%9i acop das al rey de una pitmia munM. ha& estado viwendo en ¡a casa Cariion, que, aun- que sumisa. pareo6 ~rw&w& pera los re qmim de rwrmntac~ de un hnpane. Pwo, para mwLm, Iws liempx tamm hamn camMtz, y awqw bs excasm reales conB nuam, J , bap la influenUa de reta- m& y ewil~lica, ha& empezado a bu= mpmrones erqwhnms más c o m a & rasysobnas
La% prisiones psBósoEss La dáinicilxi de la criminaalad mucha
ks siglos mil y XIX. En el s$lo xviii, m se dMiirI&a dtm8dado entre los c ~ ~ , kr, h m , Im m y ¡m indigente$ tabs e b indeseadm que se tracniabn jt~luric os m- d e s ~ y c a r e d o r e s . La Itwna&TorredeIm &os 11784), en Viena, ere una simple Wak- za cüfndrica. El apirt,mi@nto, la sucialad y Iris mndickms butales eonvei%n ms espacio$ en lugarec t a r r m La ley premdia pratepec a !a (riite, dando pwsenk& que existlan esca- sos i'ncantivos para distribuir cmlgukr tipo de justicia mabzadtl. Mcia 1819, en Revio Unida existían 220 d e l b capitales, que abarcaban desde el assinato W. el mba de pen. La IlustracQfn MteM refinar la f u m a ch? ia ley, pero lo que camba tanta ronsternación entre las mentes de lm moralistas de ptirdpios dei s & b x W n o m t a n b d t e n w a ! a s p r ~ s cwno 4 hacha de que! la hairnaddad pwdiera, m ese&, ser cdacída fuera del ámaia de ka vW% maral. wakia qlae esta- una Wnenión entre la r e i m del cuew y la msnte IM pn- skmeroy la @ttim$tsd M Estado, y dio dio @gen a las p n m prisiones moderna$ damo la pmite:nóa& de V i ' M (1196), de Beniamin Latrabe, y el m r e c d l de Cuffdk, en Bury 5t. Edmundc (Reine Un&, 1W).
La regunda de&s ten$ en su centro la mis w d d @$&e-, mma medio para demos- trar b nuevafuerra & Ley, que ahm protega 0 5 W i m r i W ad pri-o de los abusas, al tiempo que impía w pfopb codp de con- dueta. EFí)S mpMnes85tabatn pqwia- das wn celdas aisladas y agrupadas a b largo h cornutMBs de e d W i aineRas que mn m los radios de m rueda, dando 1-r al nmbre de prisiones p a n ó w . Un ejemplo p í l ~ a m w i t s & m ~ s K $ - m a p a ~ ~ s el de la penkmtarla atatnl m FIIaddii~tl (irikiada en 1821). organizada de acuerdo con la f&s& premhda por kx d q u e m s de Pensitvania, quedaba pw sen$doque d aisla- miento induciría a la $W&m monastica. Los presas vi@n en celdas y podían sdir al ~ , a u n p e q u e i i o p a t i m ~ a d o . S a o c e ~ concedía salir para &&m de los lnfr~iientes bañoso%ncay,deemergencbmédlcqyno les emn pfdhdas mas vishas que las de funciofianos. El uso de máscaras y de Mime- m, en vez de mmbwc, gwntLzaha el =ni- d o , wl caso de que los prkbferos twierm gue ser TraskWm de sus ceid84. Ha% las tube i i estaban dispuestas de manera que no fuera posibie la muntEacwnedmceldas. Los m& mhkms m~vbrkMos del m eran @bdm durante todo sl tiempo, bien ciesckel @b, bien desde las iorre$ dwsnte los ej& cioscios A los prcsfonems h.&¡& ge ier permiüa Dacka algunas a c i i v i m tales c ~ a , zapa- terla, c&acl8n de cedas o de escobgs %
p&mdía que esss acWhda h u m k rbnque los recluccs Wisren a cofa&% N
el pinciph de que la mil tarea de la enis- tanaa era ser út# a la sociedaci.
Este sistema fue muy admirado, a =deque prontc se camprm que m pacas mlusas 5e whían lows Su equhknte ¡@esa, la
de PwtcmIIle (Londres, 1W), proyectada por Jwemy Bentham, corryend'a cinco alas ra- diales qw pefúafi de una sslsl centra4 d a s donde los Mimeros d l a n ser cLsawios. Panmvik se CMWim ti6 la pi8h-1 m$sc&- da del mundo.
las prisiones pa-ea e La M m m de le~rcrimtml&ldcambib mucho
enbe los siglbs mil y NX. En el Xvlii, no se distihé,ula dp?mafi8do entre los criminales, $S
bccU,lm @m y ~IS indigentes, todos ellos indeseados que se haciwban j~mtas en grm- des &S y medores. La llamada Tmre de Ics Locm (1784, en Vena, era una sim& forble- za ciiindnca. El apiñamiento, la suciedad y 19s c o n d i b r u W cwlveman emc &pa& en lugares ten-. La ley pretendía proteger a ía Me, dando por sentsdo que existian escU-
sc6 incentim pare distribuir cwaEquier tipo d@ justii m&a. Hacia 1819, en Rekm Uri& existían PO de l , b capitab, que atknrcaim desde el BsesinatD M. ei robo de pan. La I lus imón !&ni6 refineu la f m dB la tey, m lo que causaba tanta cmsternaciin w ~ r e las Ws de bs rwaiis& de prlncif.%s hl s @ o m m e r a t a t $ o e l t e n w a l a s p r ~ i cmno al hecho &.que la humanidad puáim, enesenUa,ser~foeradelámbitodeta vida m a l . Hztbia que establecer una cMexi& entre la r e f m del c w p y ta mente del prb donera y la legitimaad del Estado, y &u d@ cnigen a las priwras ~ M o n e s rnalsrnas, como ía pen&&afk de Vifgit?h (17981, de e e n m m b e , y e i m i M a l d a * , en Buiy St. Edmuítdc (Reino Undo, 1803).
La wgunda de& tenía en su centro la propia oasa delgabrnadw, m m medio para demos- trar la nueva. fuerza de ley, que &ora pf~+e@ia mteWWemente al p r 6 i da los abusos, al
tiempo que impon@ su pmio ctídipp da m ducta. Esas nuevas pMom estaban prayecta- das m Cel& aisladls y #@uW a lo Iw", de cumdores de edifcios abRttm que eran mmo lor, raciaciIos de una twda, &ando I w r al m b r e de prisiones pa-. Un ejernpk parücuiarme@ claro del 6atema psn6tAca ea ei de La penik&& esta@¡ este m FíiadeKm (inicieda en 1821), mganiu3da de s e d cm la Mosdia preconiza& p?a las cuáquera de Pemilvmm, que daM por sentado que el aisk miento 'Uducirb a la ButcúreRexión rnor8stica. tos p m m vhim en celdas y podían &ir al exterior, a un pequeño p8io privado. Solo se lec concedía salir para &uno de los infrententec hYs o en caso de emergeocia méd'cd, y no kcs eran permiodar, otras w s i k que las de iutxkmrioc. O uso & mkaras y de núme- m, en vez de nwnbres, garaniitaba el anoni- m&, en caso de que los prisioneros tuvieran que ser b - w de su5 celdas. Hasta las tuberías estaban dispues$ede manera que nn fuera pasitie la mrnurlcanón enire cddas. Los mSs mínimos rnwlmhtm del Wnero eran v g i durante todo el tiempo, bien desde el PQJIWD, bien des& las- durante Eos &. A los prisn?ens MMes se les pemioa !xactlcaf ai#ma~ Md& tgtes contozapei- terla, mnfenibn de cestos o de escdm. Se pfebtplla que esas acovn$d@s humilrles b rían que los recluacs bciv%an a conecfar car~ d @ncipia de que ia principai tarea de la eris twiciaeramúiila Issonedad.
Este s i s t m iiMP muy admirailo, a mar deque ~osecomprobóquempomsrec11605se wMan b@os Su eqwalente i n g h , la pnsbn de Pentanvilk (Lmdrts. 1844, p-wxtada por Jmmy M h a m , cmpren<tia cmo a k ra- diales que partian de una sala central desde &de kx pmmros podían wr DbsaWos Pentaivüle se mv idóen ia pn& más copa- da hl mundo.
4.45 COmocioapl de Sniffo4 BW S i Etlmw, Bpln UeirEa
Europa y N o c t e a W ~ - % : ~ ~ ~
4.46 Ejemplos de maquillaje para teatro kabuki 4.47 Facsimil de Interior de un teatro kabuki. de Nishimura Shigenaga
JAPbN: EL PER[ODO EDO Los shogun Tokukawa aspiraban a estructurar y ritualizar la vida y ia sociedad de ia clase alta hasta el último detalle. También aislaron a la sociedad japonesa del exterior, aun cuando se siguiera permitiendo el acceso de barcos chi- nos y algunos europeos al puerto de Nagasaki. En parte. elio fue debido al razonamiento de que Japán corria el peligro de convertirse en otra India si se permiüa el libre a c c m a los europws. Pem también tenia otro objetivo poli- tico: controlar a la pabiación.
La palabra 'kabuki' tiene connotaciones de "fuera de lo corriente" y de "chocante". El teatro kabuki evolucionó como una mezcla de lo acrobático, lo cómico y lo sensual. En el barrio de Shimabara, los actores callejeros es- taban períectamente integrados en la oferta de ocio. Junto a ellos, las prostitutas evoluciona- ron sus propias rutinas, y pasaron a incluir piezas cortas cómicas y danzas elaboradas, con mwimientos sensuales y decorados eroti- cos. A principios delsiglowil, con la invención del primer teatro kabuki, ambasfomlasdearte fueron combinadas. Aunque prohibido por los shogunen 1652, el escándaloasociado con el kabuki no s l ~ i b más que para asegurar su ---- ---- notoriedad como un espacio liminal entre lo abiertamente erótico y lo restringido: Aqui, ai- tos funcionarios alternaban íntimamente con la gente de teatro, quienes, aunque hermosm, cultos y lujosamente ataviados, eran de clase social baja.
Los primeros teatros eran estructuras provisio- nales, similares a las utilizadas para represen- taciones públicas especiaies noh, aunque eran mucho mas plebeyos que los refinados escenarios del noh. Los teatros kabuki se rnon- taban al aire libre, en áreas rodeadas por una cerca, y consistian en un escenario provisional con una cubieita a dos aguas. Su emplaza- miento se solía improvisar para sacar el mayor provecho de las instalaciones existentes, m o , por ejemplo, usando ¡os paneles móviles del Sumiya, lo que permitía que una calle se con- virtiera en un instante en un escenario para la audiencia situada en las habitaciones de fa- chada del Sumiya.
El escenario se fue haciendo más permanen- te, en especial cuando se añadió una pared de madera detrás del escenario. A medida que el kabuki fue ganando popularidad entre audien- cias más eliüstas, a io largo de los lados se aAadieron dosespaciosindependientes, eleva- dos liieralmenk sobre los plebeyos, que cons- tituían una especie de palcos laterales (sajik~)). Esas teatros primitivos estaban equipados con espacios suficientes para camerinos, palcos, casas de té y actividades de ocio concornitan- tes, que pcdlan m i l a r desde la ConveBacibn discreta a actuaciones musicales privadas, danza, narración, imitaciones, sátiras subidas de tono y, por supuesto, sexo.
192 1 Ass wkntal
b w rxb por Muales, llamados m med m-
r e d p e w n i a d z s , de &tM c t w e 4 b a j o s d e ~ , W ~ ~ e n f M n a r teniauna&enhada,bir~ypeq&,mfe m 8 s m i u l ~ y s e a h a d i d u n a p s q ~ m de~&.Los113EkjS&basa(1%nenm6dubs regutark anXrIaz+k Solo tossiir1 de mtíbab. El &&u .m e tener m entra- de taiami, y en al w&hula hatúa m r i s para
$ve~.hedobd,clitkwrsrlo meumcasa&
s m pbms de wimk prdm de &nado. Hoy quedan Wo unos
e W 1 ~ 1 b a n W s u ~ l n t a siglos m1 Y Xvlll. U Ksnamaru-a (18351 a cor sab poffipeil, llwnzxla m aue con5m bLwn *rnplo de $ah kabki maum del S&
ixkica-m un Wabiaakl. trhwite8e gfas»t(aunqm~memrqwbE15.
de be un tam- qw rJ pmpb eacenaria. LB
mtademas.tBFJirwproFiacuawta
4.52 Congreso de Viena, 1814-1815
&' IUtW MUBM, wiin, ~ksusni >='.. ..,_,,'
p: .=- Se. ,..,.
M del s@b mi, las eleciores de Bran- burgo ampliaron sus territonos, de rnaners
finabde &&o, ñusia, qus era un prln- .~egnml, % ccmetió en un knportante
do..Aun asi, a pesar de que P r tM gand k bases Sucecwi a t s t r i i (1740-1748)
a los auctnacas, al ejército puslano hte poiebn en las batalbs gwne-
i ieiacmr el duro tratado de Tilcit. por ei que nWio se redujo a la m W y, cmno na ,mar la contr ibuci i de w, fa?
y mantenido bajo contrd francés
T r a u i m d s ciendo, en 1813, Pnisia y derroiaron a Napdeón en Leipzi& nto mrnántlco a M n surge ve-
mente corno s ¡ ~ & de este erkusiasrno pdeónico, en esp&i en pcesia y fimo-
M.mnifestacign de lo divino. El phtw más pwtante del romanticismo alwnán, CaCpar
d FrhMch (17761840), cred UMK paM- ontemplatba ccm una amibsfera extmria occilaba entre el m W i o y un se&
La dem@ a m a m de Napoleón también dio a luz a toda una generacan de pendores qw inicialme& habtan sido W n t e profran- ceses y que h a b n aspirado a reorganizar la Ilustracu'n para abaptsrla al contexto alem8n. Reformadores e n s j m camo Kart wn %in, ministro de Comercio, Ksri August von Harden- be& ministro de Asunios Exieriwes, y Wilhelrn m Hmboklt, j& del departamento de Edu- caciev, y Aries, cdabmmn en la transforma- ciOn de PrUSUI en un Estado pnryeslsta, en el quequedaron abolidos la esclavkud y los pivi- le& de la n o M , se intmdujwon reformas agrarias y &as r&rsnas Mciales y econbmi- m, y creó un sistema de enseñanza un iwa l m a r . E* la fwms destacsdas en la Alemania de la ¿.poca hay que cibr a Johann Wgang wn Goetk (1749-1832) y Ftledkh wn SchiWr (1759-18051, quienes aspiraban a VNiwIar el nacionalismo akmhn m n ios idea- ies de la a I t i Grecia. Me hecho p r d que el nacionalismo alemán t w i carácter distinto ai de Franeia, poc ejmplo, que enfati- ~ s b a la i(leaiiración U@ las hstltUcwnes po- li&~ y LaC medidas SOcrlales. En Alemania, la Ilustración, en su forma m6s r w n a n t i i , djo preferencia a la cultura y ia autoeducau6n penonal y, pa ende, &e sinüó abalda pm la arldgua Grecia. A tal efecto, Goethe reformó e4 teatm de Kar august, duqus de Weimar, y pso el &-&& en el efecta snnobtecalor de bs &as dra&s
La Denona que tiio fomia BqultectCnm a Las ideaks románt'rcss neognegos fue Karl Fnedrich Schinkel(1781-1841). En 1803, una vez carluidos estudios en Berlln, viajá a Roma pais continier su fomiaclón como ar- quitecto. Alli conocióa M l M m wn Hurnbaldt y entablaron amistad. Y fue m b m e n t 8 Humhoklt quien ayuda a asentar la pocich de Schjnbl en la burocracia m a n a . Uno de sus primwas pmyezbs fue la Neue Wach (181ó18181, una suerte de templa ddrlm d e d Í Í o al nuwo e j M o de de Prusla. Hasta entonces, el i j n b edificio ~eocláskx dgnificaüve en Berln era la Puerta de Brandenbwgo, Inspirada en lo@ pr@leos ateni~mes La Neue W e tkne un templo dMm, flanqueado por &S bases &re (más quetcf~~s) que dan al edi i io la a-n- cia de una wmbina0ón de templo y pierta. La decoración escutórica dei timpam, dibuja- da por Schinkel, muestra a la diosa de la vic- toria dirigiendo u m M l a . El interior es una sencilla sala cudrada, sin cúpula pero con una claraboya redwida en el cmtro*
Entre O$aF obras de Schtnkel, los más &$ac~- dns son un teatro. la Schauspeihaus (1818- 1821). el Mes Museum en Berlín (1823 1830). la vilb Schbb Girenicke (íerrmnada en 1827) y k Bauakademle 11831-1836). Ningún otro arqwtecto en Europa, quas a excepclbn de John Nash,fwe tan ir8luymte en w mca.
30 m
4.56 Altes Museurn, Berlín: planta
,. ~ , < , , . ,
?-
4.51 Altes Museum,Berlin: fachada de acceso
4.59 Vi* aérea de San Petersburgo, Rusia
k Washingion
&se El planeamiento urbano de Washington, pro- yectado por Charles Pierre L'Enfant (1754- 1825) en 1792, se diferenció del de San Pe- tenburgo en que los edificios importantes se dispusieron formando un conjunto alrededor de plazas yuxtapuestas, a ia manera italiana,
da guerra rentes geometrías. Sobre la base de la reiícula ogre- urbana, L'Enfant impuso una red barroca de S del avenidas, sorprendentemente idiosincrasica y
p u d i i n ser que se ajustaba al paisaje y los meandros del ro Nevsky, no Potomac. Sobre ella, impuso un tercer or- Pedro I td den, con Im edificios del Capitolio y la Casa
Blanca siiuadm en los extremos de una L. con
eWimBtc orilla de¡ Potomac, de manera que los dos acelerar las edificios se disponen en el recorrido desde la $ anstruc- onlla hacia el interior de la trama urbana y así &,de esta adquieren una preponderancia similar.
go,dIichodeqw.ctlCaprtDhiiylaW comtadm m de
&, ?a Pennsyhnrnhr nue, es un r e c w barrocaque fue ar id&o p o r ~ r a v e m a i b R c m s d e M V , m d o W c t e vincular k?Spmbi Rodacde pem grlnaciai Fn Bl ceíWb‘ ca Mxlad com&nr~a Wwlles Y & R m , d@talfmqix?aymMtizr)aflirled&kW tra-, W O m edifims mosntmerr$- &r exantra, m d cmmepto de 6W coro
de cass de campo, Lngkm, y WmMn a bs Paris kmlp?zado sat Ion), que,
gledikmrxrneirb ES$rtmm$if? m m b e s i m I , y@ql@enSM1 por~,dwlplciodeImiemo,~ssM -nsplrado m 1?1 b, e& emplazado a lo tafga6e)eOoñadel rio.
Ei mcio m Captallo cdaa Estados Unictos, i n k i i en 1793, pas6 w m de 4aes wi Ias ~ u e es&&m lnwim@ps Wilbm Thcxrdw. Henly LabobL. y CM& Bulfulch, en estto nrkm ordm !.a Gdmam de? Re*
m i c a r c a . U edificia ,inbgr6, sin sQ1W de w?4inuidad, a na,mnw>oY
hechm m@.
Emmdo en 1855, !a fa&& este fve m cor&&a y se pop+x5 una m cú& (sosten'& por una atrwtura de acem), apo- p ~ ~ u n a r t o t i m h a RetwM,sims atenemos a & m m e ~ t B b l e c v l z ~ pv la aífxria de M C d &el para San Pedrp-m &l , recu& despmpaoonada res- pecto a¡ edif~:~~ de debqo Pera $11 vez & 'rareza" que e f orlrhdn pareciera wai
catedral. a Captoib lamW fue mds aBB del prermtipo de la casa de campo ingw PBfB cwnartirse en a@ ccmpletamm nuevo
O llh de Pilgin, hlras t s , mtiene una llr&m que r e p r e w una c i W en 1440, &d y c m 6i se la Jmaghaba. y aha de la m- ciudad m 1840. La prtmes muestra UM ciudad cohwent& m ssu muraüas intactss y una gk50 en prüner piano: la segunda muesba & cauce a$ un
1 -
, B río obztmida, un baiiburrílb de agujas de UjdesRs y chrieneas, y, en prime piano, una prI6n; la ¡ g M sigue ahi, perc &ora totahnantwabbandmada
1 . 9
y superada pm ei resto de los &M~im. La im@m y d tcno geneml del iibm 3 cmstitwian un alegato contra ia dRadencia genmiaada del guch de j
I i I su epocs. y contra un faciaialMa que éi mnsiderahii obsesionedo por 4
la im~gan de modanidad. Ertas tesis fyron apoyadas mn entusiasmo 4 pw qw- uebn en la d a maderna un amino hacia b decadencia i 1 yla@rdidadelcsvalwe~Bocm~rnOrak?S.
S
4
I 4116 Rcpoduccióo de una 1-a Be Cuntnrts, P Pugh, qua mimm una ciudad en 14.M
NUSk WafhY P I I ~ ~ R Tal vez no no una coincidemia el hecho de que las dos obras Mrii de arquitectura más impxtantes de la épxz no procedieran de li- brepensÉldares, sino de Los críticos M bcismo Marc-Antoine Lauejer y Atguste Welby PMn 11812-1852). El padre de Pugin, AriguCte Chariec, conde de Pugin, h y d de Francia durante la Revduclón FmnceSa y, m era una ahridad en el estito gMo, empezó a trabajar en la oficina deJohn Nash, que tum que adaptame a la demanda crec'mte de ar- quitectura .@%m, pese a quea 6i no k gustara dema.&do ese esüb. El joven W n ya estaba saturaáo de aquiWura gdtica, e imloso se ha& convertido al catcdicismo oomo ú r k relión. Sm muchas w r a n t s s de o M w un encargo, se pso a escfibir Contrasis. libro que editó él miwno en 1836, ya que no encap tiú ningún etiiol que estwiwa -o a publicar une obra tan explos~a. El libro k dio reputacion, y pronto le Ilaaron eocargo~ de eapiilas, '@%¡as e inciwo casas uniíamil'ares. 'la hisioria de la arquitectura es la histeria Clel mundo", escribib, y, en refereneg a la obra di? su prw krnpo,.se prwntaba si "la arqui-
El arquitecto, arg~mentabs Pugin, no debe li- mitarse. a adoptar sumi%mente ei estilo que k plazca si diente. PM d cmtrario. la arquitec- tura tiene que bwrse en principios (y m esto fue un hijo de la Ilustracjbn). entre &os, indu- so ei uso be materiales lmb y según sus t r adk i i s . En su opknib, esto era lo que di&ín$uia al g6tico "aut&tico" de b que 4 mns&raba el gkvtiw supemciial de t i m e Walpde, y aún peor, dd írío racional'm de iffi nwIás1COS. SOtO el @%a, sostenfa Pu@n, pc& pmporcia>ar la orientación moral que cabe rspwar de una SOciedad c r i i na .
A pesar del cwiswvadilnsmo de Pugin, seria ~: ingenw tiirkarie simplemente de antimaderno. La mayoría de sus convicciones, como el he 'i ?
c b de que cMaderara las tradiciones regb nalesy ei clima local, afe en una construcción "sincera", fueron adopdadas despua por los arquitecto5,modernos. una vez a@& el im- ~ ~
prativo Bbpito (uno de sucmumentos cwitra la arquktura italiana era que no armoniidba con Inglatm). ihi edlcio, mantenla Pugln, tiene que mastrar sus fines, y estu conduce al a m a la asirnetríí y a poner el énfasis en la atinculación de las difeiehtes partes del edifi- S@, un argumento que también harían propa los arquitectos Bwdernos más addante.
tectura de nuestra épm%, suponiendo que sea ; t
A ' . ' . lo suiiientemente sdlicia mmo para owe per- dure, transmM'fía a la posteridad alguna clave o guia sobre el sistema con el que fue erigida. Seguramente m... 6 una rrrihisa selva de es% y s )nW.* tomsdos prestad* de todos las p3ises y epocas".
4.66T ~ ~ f f i c i 6 a r* una lbmina da Cmhds. be Pein, qm mmra La D i ciudad (de 18 "hwadb, vurnw) en 1840
XtO 1 Europa
8 E ú i I W i dei iW$(le~ltO. WestA>imr, L&
vicción, cada vez más firme, de mided del neogótico mmo estilo genui-
el incendio del antiguo er m 1834, un comité
men- tomó le decisión de reconstruir- cigbs antes, un órgano
había Wtdido reconstruir la antigua de Saint Paul en estilo neoclásico. Se un concurso para la construcción del
Parlamento, que fue otorgada finalmen- Lec Barry. Casi nadie puede negar la del proyedo de Barry, con sus claras
rquias &re las áreas públicas y privadas, sdemnldad de los accesos a ia magna saia
nal que separa la Cámara de los Lores !a.Mmara de los Comunes. La espina cen- 'que habilita una entrada real especial en :asquina del edificio, queda aliviada por
patios al aire libre que permiten la entm- luz a las oficinas, las bibliotecas y las
de reun& circundantes. El exterior, casi de una suave piedra caliza amarillenta, cyectado en un estilo gótico que repro- fidmnte el gusto del selo xv. Pese al lento mnocromáüco del voiumen exte- edikio, Sarry lográ introducir elemew
m en b situ& gmsal, m e d i t e a s i m W de los elementos verti-
: la tare VIctaia, !a linterna sobre la -%da I ye l B'gBen,elhoyfamrjorelqde
Lo que resub extraordinario de este edificio es e debate que suscitó acerca del papel y la fi- nalidad de la arquitectura. La historia de la arquitectura moderna se entrelaza con la his- toria de la polémica. empezando por las teorías de Charles Perrault sobre la belleza en arqui- tectura, continuando con el ataque de Marc- Antoine Laugier a los órdenes clásicos y am- pliándose hasta bien entrado el siglo XIX por Pugin, el mayor defensor del gótico de la épo- ca y quien desempeño un gran papei en el proyecto y equipamiento del edificio. Pugin imaginaba el edificio como un ew'aparate del estilo gótico en tanto que modelo moral y este- tico. El neoclasicismo, con sus alusiones cos- mopolitas que cumplían las expectativas de la vieja élite, había dado paso aquí a un estilo vinculado no solo a los nuevos moralistas, sino tambien a la monarquia de la reina Isabel l (1533.16031, cuyo reinado empezaba a ser considerado una época dorada en la que In- glaterra experimentó la primen euforia de su poder global. En otras palabras, el neoclasicis- mo, por más que un día fuera el lenguaje favo- rito del poder colonial, empezaba a ser consi- derado demasiado genérico e indiferenciado -cas i podríamos decir que demasiado "euro- peo'- para identificar a Inglaterra, que en ese momento había pasado a ser el imperio col* nial más poderoso del mundo, respecto a sus can-.
1. Torredel reloj (Big Ben) 2. Westminster Hall 3. Cámara de Im Comunes 4. Cala central 5. Cámara de lm Lores 6. Galería real 7. Enirada de los reyes
4.69 Edificios del Parlamento, Wesbninster:
planta
La-=* um- ~ ~ H B o
en la s i l a &&feal, malw
Vietcna, la Mvnil sobre la ml& BiBen, elWfawretoj<ie
1 Torre del reloj (Big Ben) 2 Westrninster Hall 3 Crirnam de los Comunes 4 Sala central 5 CBrnara de los Lores 6 Galería real 7 Entrada de los reyes
4.69 Edificios del Padamenm, Weminster: planta
I . -
~ b e n n e - ~ a a ~ a d i ~ b y p m i e s a d e $ ~ ~ e n d e ~ r á . n b & ~ & ! a ~ u ~ d a d ' . ~ - &rdpmomo~d.~aemde:sraurtec- h Pol~tschniqua if.nxWa en 17441. Su BI eisnab da m@, en k6 m ae Du hi afmnado. En una carta a um oe SUS an-
f ~ b a f l u f i ~ k e n e ] ~ ~ . ~ . ~ l o s m ~ ~ d 8 9 B b B n w m W 0 8 @ m a $ ~ b s c i p r i r r . R ~ M 1 # s , ~ ) e a d
QeJ sglo ax, aigunos aquuileaos a sintetar el cksicisrno desnudo
el cam de la @esla de París (1807-18451, un
~ c ! m d e l d e l t u d e parto, Y, c m Ya hsmos wste,
wpidhaus (18181821) de Kari Wnación que Piprcia
ibn turca. En 1830, Inglate sla frmron e Tratado de
el que se prccfamaba la indepm M y losaiemanesy bávamse
evafacabolaoper8ciónmW a @fa liberar a Grecb del i,mperb otb 1832. Gr* ce constituyó en reino m itl prinape oáovmi witteiskxh,
L a l i b e r a c r n d e W s n k
Brw. m o e o n d e * E $ n , * W e l h k o d P a t B e n b i a l o s *
Pa7r,rrem&qwun
U- aiW C t w b R o M CockereJ se apoderO de las escuWwas de lm fnmm tempio de la d i Afea en Wna, hK kgkss m rnosmron el más mínima inte r&en%comprs,pwbquelasWi6aL&I de Baviera. Esas escultuiaSfueron !a semib de la Gwottak de MOnich. Pero, con b libera* &deGreciayd nuevoemsiasmoportodo lo griego, la arquitectura neogriega adoptó urx f o m m6s &&m, m puede apreciarte en Whak (1SKi-l&42), cerca de Ratsbona, prayec$fa por Leo vm K h (1784-1868) m n o una W i e de gal& de alemanes iius tres. Vai Klenze h a k estud'rwjo en Paris cwno tiwipuk, de Dumnd y i a m M pya% b GlypWkk (181&1830), cm una fachada ar- quea~iwnente correcta y un interiw de estib romm, sigukndo la metodcdogk de Duirand. Luis I M a %km K M a Atenas para que ccdabara en el f q e c b de la nueva capital, y seonipódeldesarrdbdeksmasoesieysur de la anogwa R c W i s , m su mayor parte des-
El movimiento necgr i i fue relativamente dl- mero en d continente, donde tuw que amge- tlr con otms estilos. PBr el COnlCarlo, en Esmia. cuya m m $ se habia d e d a d o &$ida- rente a med& del s&% xlx, debido a h expamónddcomercbdela%odónyawa astilleros 4s barcos ~onsiruidos en Giacppw sumabah el 85 X del toneiqe total en las klas Bntánh.-z el pan estaba a- por expre- sane como ente autónomo, a pesar de que formara parte 6e Reirtd Unido. Asi m, el rwgie& h e una expresk5n impoctante de su fervor wnántico naciwial, eomo se ve en €4 edifi*, de la Royal W ~ s h Academy (1835) en Edimimburgo, obra de Wüam Henty Playfair, y en ia @&a pfesbiteriana de Vincent Street (1857-1859) en Glasgow, obra de Almnd@r T h s a n .
Europa 1203
l 4.74 Old Shawneetown Bank, Old Shawneanwn 4.75 Mercado de Charleston (Carolina del Sur), Estados Unidos (Illinois!, Estados Unidos
El Capitolio del Estado de Tennessee Los ejemplos neogriegos más impresionantes se construyeron en Estados Unidos, donde existía una conexión especial y fuerte entre Grecia y su propia independencia recién obte- nida. Una vez más, hay que resistir la tenta- ción de proceder a simplificaciones y ver este hecho como una historia importada a los pai- sajes abiertos de las Américas. Los estadouni- denses consideraban que su nación era la tierra de ias oportunidades, donde podían re- tornar a los valores clásicos sin menoscabo de la tradición. The Modem Builder? Guide, que apareció en 1833 y se editó cinco veces hasta 1855, preseniaha grabados detallados de los órdenes clásicos y de sus fuentes en templos de fa Antigiiedxl. El n e o g w clb'&i se endi6 a las tw&ncias h∋aias de la amuitectura de la llamada "era fedemlista" (1780-18301, que estuvo muy mfluida U clasickfw moderada de Los harmanos Adam. A d i f e m i 2 del estilo fedetalts$, que mostra- ba su meja expresión en las gwndes rnansio- nes de las cap% @&pera$ de i8 csaedad. el mxr ie@p se -ie@me&r a !m edif~ita @b& CC6, caru !vs we'm mtan a roniiMa@m 81
Bank 118361, en W
' !&¡%viiba fW1836), en bdsvlle (Kenhic kyl; el nwcacb de C t i a M n , en Charlestm (Carolina del Sur); y el Q@tr& ddl Esa@ de T m f m x 11845-18591 at W$hi&, be William SbkkbOd, que mWh un twnpb grmm !JmWmn em~mdslmonumen- tQ @le@ a1 Core&8 üsicrates en &m.
Estos edificios no son meros ejemplos aisla- dos, sino parte de una ola de neohelenismo que duró décadas y que se extendió a Canadá; también se aprecia incluso en edificios humil- des de lugares tan alejados como Oregón. Cuando la mitad oicidental del Estado de Nueva York fue conquistada a ¡os nativos ame- ricanos, muchos nombres toponírnicos fueron extraídos literalmente de la Iliada. Todavía hoy se puede ir de itaca a Troya, a Siracusa. Ate- nas, Roma, Cartago, e incluso a Hornero. En Nashviile (Tennessee), en 1897 se construy6 una réplica del Parten6n a tamano real. No se pintó en los vivos colores de los antiguos grie- gos, sino que se dejo en blanco, de acuerdo con las preferencias de los neogriegos.
La moda de las columnatas griegas tambien fue adoptada de buen grado en las casas de las plantaciones, en especial en Misisipl y Luisiana, donde la práctica de los porches circulares era habitual desde el siglo XVIII. La casa de Alexander Roman, propietario de una piantacion, Oak Alley (1836!, cerca de Vache- rie (Luisiana! es un ejempio bien conocido de esa moda. La imponente columnata circular sostiene una galería continua en el piso supe- rior, y las 28 columnas compiten con igual número de robles perennes que bordean el paseo de acceso desde el río Misisipí. para materializar literalmente la relación entre natu- raleza y forma, y, por supuesto, para reforzar ia ideología del elitismo.
4.80 Sinagop, ñoma, ltatis
La res- de los i&a su
aceita;^ constderar que la aqw- h sin¡%@@ es parii general hacia el
r&r&, mprenmriblemenie Para ei&ib- trr; aspiraciones germanGas, pero en niyo inkriar haWm un orden de Mlurnnas cwi @en&? eri postas copiadas de la Ahambra de Granada.
,..... , . . . . .
206 1 Europa
4.84 El detalle decmailw Qn &m imdi#4
delltdlet-le-he time an fwndaRento raci01tpl
dal &lo xiX pr@se#ció la @- entendido a la manera de sir Joseph Pawton en dar una c w g m c i a entra material y knm, de la &SE medi, la espoddi- el Crystai PalBcede W w s . El hierrofddo, romo puede vew en el nctible edificio Orki
la 'Mmck de alta b u r e y más tarde el hierro, habían surgido de una Charnbers (18641, pcoyxtado por un arqui- y e4 ascenso de la Clase mnm relativamente rSpida en la &m ar- tecto nQ muy c m i d o llamado Peter Elkin. El
. La GeOlogccal Sv&y &weciOlos quitectóPiica, pero la valoraciá? apmpiada de delgado esqueleto de nierro fundido sastiene seleceiai pera alcamr la catego* su esWm bdavia d i b a de ser canún entre un conjunta de miradmes acristatadm sin
.que pawm de arist6cr& "interesa- los arquite* de m e d W de siglo. Las ar- r%mcesión alguna a la o rna~~ tac l b i . Ni que los Wh y logros &~nilectoc ba& de im s@m wi y Wlll, de- decir tiene queel edificio m fue bien r e c i w taks mmo que ios M8 al uso de grandes cúW% y complej4s en su epoca; los arquitedos preferían usar ei
Wntrda m fa Mra pw DMS, efedm de iiumiraci6n, trabajaban coa f re hierro fundido principalmente paw ios pilares en LS decada de 1830, ya ha- wen& en un Bmbitu comprendido entre la que sostenian fajados. En ese sentido, todavía ser aceq$dos BR 1850. En ar- &qutectua y La tecnaicgíí. El nwd&icmo, wevalecían k6 @anteamientos más m i n a -
s es$b gestando una revducidn m su énfasis en ia imaepl, planteó al arqui- riGs de la Mtodoxia ctBsica de Quat re rn de por m generaciai de te6- tecto tigstam menos demanda desde el Q u w , mesor m la Écoie da Beaw*.
como Eugene Ernrnanuel Vidlet-ie-Duc puntc>devic$imnMgc~. Con laintroduccilín Q u a t r d e de Quiincy criücab e4 uso de ) Francia, Gdffried Semper en del hierro fundidos esta situación cambió apC hierro fundido visto en Wo edifica> que no ohn R W n (1819-1932) m I da - damente. La ca- de c o m p o ~ e s de Wra industrial, y, con db, e s t a W una .
. Barnás quedifitBaan entre cien alguna$ aquiteaurs publicados por las f u n d ' i s Wra de consecuwiaas duraderas. Sa, m- . tdos elCos t&mn de repk&ar Im británicas se fueron haciendo cada vez mas bargo, el hierro fundido recihii) wi apoyo enui- $m d& FaPoMKsmo y la k-a, y , y de aña&-ivbalcones de fundrcibn (de siasta muchos mmánücos, que b conside-
El libn, b cual el bnio tram& de Nueva Orlwns, en raban una oportunidari para salir& del m& e puWk Luiciana, BS un exselente ejsrnpk,] a dise& de los órdenes cI&sisicos e insuiiar un sabar
en 1851,d misrrmaflo que el& Semper, casas y E;tnrctwas completas de f u n d i m mi4s local o ~ i m l a b arquibctura. ~id$t=le- derBsukunst. El deV'ilet-le- Wbia más que un paso. Duc traffi de maotener una posiuón intemit rsnrmgda de !a mutdm dia, y BremetiIhKtto conira la Academia y sus
del S@ XI ai %k, M, puMicadu en frdeI.dsdg neocWw, como canffa b a& cdkiaw, ~parf f lb p primm vez m mía de If ingenieria racional. Para él, el ra-
..Shlugsradudas,eiperiarioiuecruciai ~ cimalismo m era una cucstibn de núrnesoa y uitectdnico. De bshec a , & - &ciencia, sino de &lo (en singular). un esfilo , \W&-BDuc fue también surgido de la famkkiad total. coa la h i i
i c o ~ o a f i w w d e l usodelhierro, de la arquitectura y con las neceYdades visua. isl mtk*na. A d'ifafaneia de otm a- Iss y fum3Dnales del programa. La resta- de su -, que m b a n el hierm cie6i de estnrcturas. g6ticss m se I h b a a
cabo p lasupewiwcb Wica', sim mmo un modo de iniegmr estilo y @&&o.
EURlpB / S07
i'
7 .. ! I4 .s
p : :$, 'F!
'L.' 8 1
: *: I
.a*mne7a?oeMm el &ma* m ~ d e V b l l a & D u c e S S W d s l W WddisehodflunaarWntde$EIBrttm- m ssledammilEta6), q @ W a hsy esapazde rb!m&lBkl
wrtern, Vid&+-& un psauslebt rteauemque.a s~irer,soCtiem~M?wda CUW de obra. N@ 10 [email protected] TI e& em *o no.
m crear el 'V-&" W del w t o a r q L d t e d 6 n i t 0 . S e g O n % I s a w tura%mpe2fiaWdelaatEBsa>il;i,Aparor delrnyado de uncesto, #hombre- spendii B -zar ra* an las,ms%i~s y c ) e s p u é s a m I w h - c o n ~ . D e l ~ d ~ m a p r e n d e o b h a c s r m y L s d r b
PPIa Wnw, ,la mralezawerti m akdme- wla= qm -0 Un3 m que la m
te& bs %~@&m , pa ejmPfbb cw-5UC mwmasde a M En su lugaf, !a ~ i e z a &&J ente &.&& baa*b m n m i m mstlnto báura de hacer ?.mas, !e que 5BBil<l &I tenla un rompone&e
y obpl mal . En ia Ex-idn Uni- LOWW d~ 1861, Sempef m pm+
cante ai JSwh PMn? Pm d exposicibn $6.
catas de !a isla %%dad, cup prOduCGibn m* vek3harateztrsL~fas&pbjmMdeldoa- m?b wmwal, amde w la i n c f w & i i n desbanc$m bs por bswLeclaartL.. s9lb & W W i a
W s &, caM, M u c i r que Semper edaba m interesaxktrrn la teHlob@ que Wlet-la-Duc. y, mente, ,m que remr. d a r q u e & m m ~ W i & b t e a i a xw~~nicaergm8sbLsnderesi~~ab '
mraemidsdy eUoapesardeque Wben mbrebebrradafa Loquepitfa @estaba e n ~ n o e r a d ~ r n ~ d e l d e a x d e n M&& m m k aiwft? a Marc-&Wtw la&m sinoun mt?ai c&&l del &imb
r W, prapm 10S sudo m, un
7..
-e;n $'W&rZcdWliseum% -------_____ir
KwAT de VWa, T&deWaiccu,%Dve
4.88 Biblioteca de Sainte-Genevieve: sección transversal
En manos de Labrouste, el hierro supone un los que akgaban a favea def usa del enfiquadmknto siificativo de las herramien-
altos y mgams *res del vesiíbuio cortmtan en 1843 y erigida en 184.5 con delgada airra de hierro fundido. Pero
esa3 arcos m de una arbcleda aupwlas, cm& crrn m u m be piadrei, wrr sagrada, imagen
sin rasiru de c d u m m o pilastras c W s . murales que muestraui wpas de árboles sobre riw, la distinción mpf, k dos plantas Ics bustas de fguras lrtemd~ ímhms. En tai
m por medro de un @&@da entabla- swtidq d vestibulo es una refenncia al mito una Vira cmrtinrrsi de guimakbs de 14s-Campos O í m . CMa La psicibn de
s. Bajo esta hilera, ei muro S& CabmMe t i l a de Im gustos M s Conser-
s. En el piso super¡ se m neas. Su uso del M m a i las Mvedas se haría ada corrida de lrdo a lado, con pi lsír f i~ má5 m ú n en IsP; &cabes siguientes, y fue
imperten un r q u t a 10 lar@ dB utiimda, por @emp!o, en la capilla de Notre- la fachada, de m b ~ inequkamente Dsme de La Croix (1870) en Paris.
. Los dos M í interiores de la arcada clzos, y cada cfujia dispone de um
ventana en el tercio suppran. a conjunta
o anüguo y b mdemo. Para indi- utltiaado ffl d M w , Labraclste
bs pemm extrema de bctimib con
mnte pntwBScoBSco p que entre bc pan& de las arcadas se han IrtSrnto los nombres b s autores de los libros que segvardan en BiTa'iSai '&mias del interior.
Europa f
4.90 Museurn of Natural Histoiy de la Oxford University, Oxford, 4.91 faziirnil de un dibujo Reino Unido
John Ruskin Ningún teórico de la época victoriana ha sido tan ampliamente debatido y ieido como John Ruskin, cuyos voluminosos escritos abarcan un sinnomero de temas. Ruskin preferia el estilo medieval itaiiano, más sencillo, al com- plicado estilo &!Mico del norte, pues creia que la forma debía venir determinada por el mate- rial Quab m ~ i e y por el modo en que e a con@u&. Posfe él, a te ethosesiaba encarna- do en el parí ío mdiaml pri&o. Con todo, a dH@rmk ck PuBn, Ruskin no se oponla al uso del hierm, aunque preferk las materiales comten6iW>a&. De es$ forma, aportó UM
n m nSiin a b bnkmidad estética.de b auperfrje arquitectónica que a menudo faC taba w, La arcpritedura n . En sos a& Sis de ia canctruccicm, Ruskin huia dt.l en- foque de "manual del amstma", y deJcribk
m enarme de$k iac aspectas simpfes de los murm de a lba f i Í , las anadas y sus -os bfaicos. U hecho &? que un muro esté c o m t i t w w una w i e de capas, de&
.Ruskin. d e k manlfestarce lo m% daramente posibie en su superficie. No se a las rnwos delgadx, pero a- po que ea delgadez se expresara en el pmisrfn o en trl despece de sus m e n t o s . De &a ftnna, Ruskin empezó a pedir a sus Mwes un m- planteamiento de su visihidn del pasado, no tanto por UM cuestihidn de pmporch en sn t i - doabstracto. ni pw 1o"mano" frente a lo"^ romano", %imNiom8s bien atendiendo a Le rarón de ser fistca y material que wbygoe ai m- mEento arquitectbnico.
Su preocupación por lo visual le condujo a preferir las columnas monoiiticas. Rechazab el uso de pilastras y contrafuertes, en la me& da en que interferian en el impacto visual & una forma. La masa no debia ser coartada la fria geometria, sino que debia moldearse E bremente, con contornos sencillos y c lara Ruskin rara vez se wupó de los interiores, que tampoco se planteó cuestiones relacior9. das con b forma y la función. De esta manela, se ias ame@ para catear lo que bsta &M
es siernpir: se ha&? lbmado "teotia", es de- cir, si discurso *e propMcrbn y programa, lo que en cierto modo se puede considerar UM
farma de ricavarb. Para Ruskin, el aspecto del edificio -en el Centido que habría sido signifmliw para D u m n b era menos impor- tante que la a c t i i dei arquitecto al diwiarlo. TamMn podria añadirse que, para él, la w- perfick táctil de un edifcio era tan knpftante m la planta.
Ruskin, por supuesto, no era arquitacto como Pupin, pese a lo cual, c m o en el caso de Lauw, ser,cm m omlmpacto e n m en la u- quriectura Entre otras casas, em& a sus iastm a u3aar w ~(~;q~ics @os para e&Mier un edifiuü. El moYtmlento ~usiuano" se him
Umim en edkm como el
de John Ruskin
+rma M: beare y'kdward, que w ~ t l intW dei Muwoum d Natural HistprL- W d U n l W (1853, donde utiiiró hierro V4to al estilo @$m, m t m & sus. cualidades mpe&as ha* el úiüfimo detalle, mmo lo%
remaches de los h m h ? ehttucturdes.
Pats dsMa W y del píbrcio drcd de Venocia
4S3 9% Pra ,Baagkok, Tailendip 4.94 Buda de Esmeralda, Wat Fm Kaew
::WAT PRn M E W ..H.%& finesdel s@~~xviii, b Itic-$ria de b arq& i tstum se eornia-m gran medida en b his- : I m a d e h ~ e u r o p a a , 1 @ G o l g n W auml3ea Y& ta china. Laaíqwn @irmica eJtaba m Wy, aci c w m le arquibWa m ' t%&rúei en Ir& y otros Iigti~as. Pero h& una e i m M & bWep%31: Taknlia, QMI
H a g a H a g a m m o f m m ~ .*XIV,mafltee4 m a q * s ~ ~ c ~ d W o t l e l á í e e q w l f l t h
- ~ r n e M S o a d p a $ T e m LestabaenbsliudadMa l M ) k M d m t e d e B s * 8 v n q i w lp WIZ~ Íhdi tw un Wigen r n $ n &
del ciaJr, Vknú), los
H e W e n A ~ ~ % n o n o d e s u s ~ , y d a K , s h i a m p r i n c e s a M y s u ~ & q u e f u e m i d * d e u n a m ~ & %Mi@ que a00 s&sW en W&, y M cuko al &mKante y $ @ r i m en un te+ de mw. A i-nediartas W S!& m, N, bJai & I c i u B L v M W W a t ~ m , Opmado Q: Ranra (1782-1809) de ht ~ ~ s r P l b l e d e m i m a c a r p l t a l i a c i u t i r
d e ~ k , ~ ~ ~ h , d ~ & f l C h s o ~ a , a n l ~ . ~ n u e w , m p a ~ ml se amxitu* en su nuevo niíw &Ma m, en un Wto duado a u m m ceote- rtrvrxrdemetmsdeia~larkelCr0.
EnelseciaaieW@t'lradntdIm esbtlchia I m s f b e r g a r L 5 m I H B
Buda58otadodaiadeverde(Tai ) y W m n ~ d e w o ,
IaRdis en 1778 fl redn$. &ti definido por wrraeedumna$
neun*muraImtnua, g - d e l eriluci@z seca, m esmas rle La W a dal Ra el mta hindú.
& e i c e r m o d r e c n t a , ~ w ~ s @&&ma
muy jwW, Un stup Wdo, un e SuRsy un tempío ~a?úcido
com el Pirnladn Rwi. m I p ; g r u n a g n i
mrdBsde&ws com@2ki3, en ase# mandowmnnisamk desuttwmn ka im- Msd r$el wmnto, m s b a n d o n s r la dea y mbrmarsectn una rwqu&. No& 68 dps
as can exluhslente,
L a W m i d a d d e t r s o ~ & d w s r n ~ a de& s hlta de espacio. En d m W m bu- d15$ mhayana, U"la ediiio s un@ repre- centacrai del Mro, y m ia pm5m!tW se pretende W r que cualqum r k el& ea mnvderado amo una esbUmwa cm&u~r,debenserMstosmra, 0 1 ~ ~ c M n o ~ ~ . ~ t e ~ o a r Bsb que wspeda al shtpa, estd fwesüm de una cepa da& tnbntet. mwtras que & otros das . 8 d i i están p m f w
lml!2ad
Se~mljead0xh-e mjos,asulesyver- des. ElM ñii Kawfawipio~W W a d e E s ~ ) w a l ~ ~ e n b m u i r d e k l ~ &m Tmun UnIco esprwo interior, ~ t a b p u e s u o t m s c T ~ , y e l E I u d a e s t a e
m ei extremo mas akm, en un m m rffipfandgciente, a &Ha altura, mmrado an un p e q W tempb daado Los mros @n cubrertcsdaihesccs L a s ~ s d e ~ c w & e r - $condet-M&x
Sureste asiático 1211
4.95 Repositorio de Sutra y stupa dorado, Wat Pra Kaew. Tailandia
El edificio. y en realidad todo el conjunto, es uno de los más importantes de su época en el sureste asiático, y refleja el gusta cosmopolita de su mecenas. Los azulejos exteriores fueron fabicados en estilo persa, y los mosaicos por attesanos bizantinos. La sala del buda es una especie de capilla Sixtina. donde los muros esián pintados con motivos religiosos. La u!$ cación de buda en lo aho de una estrudufa dorada es un recurso casi barroco. Sin ernbar- go, no es un signo de eclecticismo "oriental" en comparación m el historicismo riguroso de la Ilustración europea, sino más bien una fusión moderna de diferentes elementos en algo completamente original. Tailandia nunca fue un país colonial -una rareza en esa parte del mund*, y de ahí que sus gobernantes hayan tenido la libertad de explorar y desarro- llar ideas arquitect6nicas contemporáneas que les fueron denegadas a los países bajo un po- der colonial. Así pues, considerando que, por ejemplo en India, las tradiciones arquitectóni- cas empezaron a fusilizarre con la introduc- ción de edificios de estib europeo; di@ws%a. diciones se desarrolbron con pkm &&SU en Tailandia, sin las trabas de los &&dí& de los cenores coloniales.
212 1 Sureste asiático
4.96 Wat Pra Kaew plana Ri liitMaCiiiP