Ελένη ΒαϊοπούλουΕλένη ΒαϊοπούλουΕλένη ΒαϊοπούλουΕλένη ΒαϊοπούλουΔρΔρ. Μηχανικός . Μηχανικός ΠεριβάλλοντοςΠεριβάλλοντος

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΠεριεχόμεναΠεριεχόμενα

Τι είναι στερεά απόβλητα; Τι είναι στερεά απόβλητα; Ποια η διαχείρισή τους; Σε ποια τα στάδια ;;Τι είναι ολοκληρωμένη διαχείριση ΑΣΑ; Παραγωγή και σύσταση ΑΣΑρ γ γή ηΠηγές και τύποι ΑΣΑ Συστήματα διαχείρισης ΑΣΑήμ χ ρ ης Πλεονεκτήματα – Μειονεκτήματα εναλλακτικών

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Τι ονομάζουμε στερεά απόβλητα;

Ως στερεά απόβλητα ή στερεά απορρίμματα ορίζουμε την ετερογενή μάζα στερεών αστικών αποβλήτων (ΑΣΑ), καθώς και τη ρ γ ή μ ζ ρ β ή ( ), ς ησχετικά πιο ομογενοποιημένη μάζα αγροτικών, βιομηχανικών και μεταλλευτικών στερεών αποβλήτων.μ ρ β ή

Α ά ά όβλ Ε δ ά ά όβλΑστικά στερεά απόβλητα (απορρίμματα)

Ειδικά στερεά απόβλητα-Επικίνδυνα-Μη επικίνδυνα-Μη επικίνδυνα-Ιατρικά

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Τι σημαίνει «διαχείριση απορριμμάτων»;

H διαχείριση των στερεών απορριμμάτων περιλαμβάνει έλ δ ί•τον έλεγχο της δημιουργίας,

•την προσωρινή αποθήκευση, λλ ή•τη συλλογή,

•τη μεταφορά, ξ ί•την επεξεργασία και

•τη διάθεσή τουςε ο βέλ ο δ α ό ρό ο α ό λε ράς δη ό ας ε ήςμε το βέλτιστο δυνατό τρόπο από πλευράς δημόσιας υγιεινής,

οικονομικών, μηχανικής, συντήρησης, αισθητικής και περιβαλλοντικών συνεπειώνπεριβαλλοντικών συνεπειών.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Στάδια που περιλαμβάνονται στη διαχείριση απορριμμάτων

δημιουργία απορριμμάτων

ό ό ή ά χειρισμός, διαχωρισμός, αποθήκευση απορριμμάτων καθώς και επεξεργασία (π.χ. διαλογή στην πηγή)

συλλογή και αποκομιδή απορριμμάτων

διαχωρισμός, επεξεργασία και φυσική ή χημική ή βιολογική μετατροπή των στερεών απορριμμάτων

μεταφόρτωση μ φ ρ η

διάθεση των στερεών απορριμμάτων

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

λ λ έ δ ί ώ άH ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών απορριμμάτωνσυνίσταται στον προσδιορισμό των αλληλουχιών και αλληλεξαρτήσεων των παραπάνω λειτουργικών σταδίων που οδηγούν σε μία βέλτιστη συνολικά λύση.

H ιεράρχηση η οποία ακολουθείται για μία ολοκληρωμένη διαχείριση βασίζεται:διαχείριση βασίζεται:

στη μείωση στην πηγήστη μείωση στην πηγή

στην ανακύκλωση

στη μετατροπή και

στην ταφήστην ταφή

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Μείωση στην πηγήΜείωση στην πηγή

Περιλαμβάνει τη μείωση τόσο της ποσότητας όσο ενδεχομένως και της τοξικότητας των απορριμμάτων.

H μείωση μπορεί να επιτευχθεί μέσω:

σχεδιασμού,

κατασκευής και κατασκευής και

συσκευασίας προϊόντων

με ελάχιστο τοξικό περιεχόμενο, ελάχιστο όγκο υλικού ή επιμηκυμένο χρόνο ζωής.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΑνακύκλωσηΑνακύκλωση

Περιλαμβάνει: το διαχωρισμό και τη συλλογή απορριμμάτων, την προετοιμασία αυτών των υλικών για επαναχρησιμοποίηση

ήκαι ανακατασκευή, και την επαναχρησιμοποίηση και ανακατασκευή.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΜετατροπήΜετατροπή

Περιλαμβάνει τη φυσική, χημική ή βιολογική μεταβολή των απορριμμάτων και χρησιμοποιείται προκειμένου να: ρρ μμ χρη μ ρ μ βελτιωθεί η αποδοτικότητα της διαχείρισης, ανακτηθεί επαναχρησιμοποιήσιμο και ανακυκλώσιμο υλικό η χρη μ ή μ μκαι παραχθούν χρήσιμα προϊόντα, όπως εδαφοβελτιωτικά και ρ χ χρή μ ρ , ς φ ββιοαέριο.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΔιάθεσηΔιάθεση

των άχρηστων μη ανακυκλώσιμων στερεών των άχρηστων προϊόντων διαχωρισμούχρη ρ χ ρ μ των άχρηστων προϊόντων μετατροπής.

H ταφή των παραπάνω είναι η συνηθισμένη επιλογή για τη διάθεσηH ταφή των παραπάνω είναι η συνηθισμένη επιλογή για τη διάθεση στο περιβάλλον και γενικά προτιμάται από την εναλλακτική απόρριψη στη θάλασσα.απόρριψη στη θάλασσα.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας;Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας;

H επιτυχής ολοκληρωμένη διαχείριση των απορριμμάτων προϋποθέτει:

την κατάλληλη επιλογή τεχνολογιών

την ευελιξία χειρισμών στις διαμορφούμενες νέες συνθήκες (τεχνολογικές, κοινωνικές, περιβαλλοντικές, χωροταξικές, οικονομικές),

την ικανοποιητική παρακολούθηση και έλεγχο και την ικανοποιητική παρακολούθηση και έλεγχο, και

την ελαχιστοποίηση του περιβαλλοντικού και οικονομικού ρίσκου.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Πηγές και Τύποι Στερεών ΑπορριμμάτωνΠηγές και Τύποι Στερεών Απορριμμάτων

Οικιακά Αστικών υπηρεσιών Οικιακά

Εμπορικά

Ιδρυματικά

ηρ

Μονάδων επεξεργασίας αποβλήτων

Ιδρυματικά

Κατασκευών ή κατεδαφίσεων (μπάζα)

Βιομηχανικά

Αγροτικάκατεδαφίσεων (μπάζα)

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Ετήσια παραγωγή στερεών απορριμμάτων

4,6 εκατομμύρια τόνοι αστικών αποβλήτων ετησίως (ΕΣΔΣΑ 2003).

39% Π. Αττικής 16% Π. Κεντρικής 6% Π. Κεντρικής

Μακεδονίας

1997: 0,97 2001: 1,14

Kg/κάτοικο/ημέραg/ /ημ ρ

(EEΔΣA, 2008)

Μόνο στην Αττική, εκτιμάται ότι σήμερα η παραγόμενη ποσότητα των αστικών αποβλήτων ξεπερνά τους 6.000 τόνους/ημέρα

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Παραγωγή Στερεών ΑπορριμμάτωνΠαραγωγή Στερεών Απορριμμάτων

Ευρωπαϊκός Οργανισμός Περιβάλλοντος, 2009: Ελλάδα

1995 302 λά/ ά 1995: 302 κιλά/ άτομο

2000: 408 κιλά/ άτομο

λά/ ά 2007: 448 κιλά/ άτομο

Έλληνες, Ιρλανδοί και Κύπριοι:

πρωταθλητές βάσει πληθυσμού και έκτασης

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Παραγωγή και διαχείριση ΑΣΑ στην Ευρώπη

ΕΕ-15ΕΕ 15Αυστρία, Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Γαλλία, Ελλάδα, Ην. Βασίλειο, Ιρλανδία, Ισπανία,

Ιταλία, Κάτω Χώρες, Λουξεμβούργο, Πορτογαλία, Σουηδία, Φιλανδία (Eurostat, 05)

Σύσταση Στερεών Απορριμμάτων ως προς διάφορα υλικά

Αλουμίνιο (95% οικονομία σε ενέργεια) Χαρτί (παλιές εφημερίδες χαρτόνι χαρτί πολυτελείας μεικτό Χαρτί (παλιές εφημερίδες, χαρτόνι, χαρτί πολυτελείας, μεικτό

χαρτί) Πλαστικά (καθαρό εμπορικής ποιότητας, μετακαταναλωτικής( ρ μ ρ ής η ς, μ ής

ποιότητας) Γυαλί (επίπεδο, πιεσμένο κίτρινο, πράσινο γυαλί) Σιδηρά μέταλλα (σίδηρος, χάλυβας) Μη σιδηρά μέταλλα

ώ (β θ ύ ύ λ ) Zυμώσιμα (βιοσταθεροποιούνται εύκολα) Απόβλητα κατασκευών (μπάζα)

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Σύσταση Απορριμμάτων σε Διάφορες ΧώρεςΣύσταση Απορριμμάτων σε Διάφορες Χώρες

80%

100%ΆλλαΑδρανή

60%

ΑδρανήΎφασμαΜέταλλαΠλαστικά

20%

40%ΠλαστικάΓυαλίΟργανικάΧαρτί

0%

20%

ία άς ία ία α* α* λία

νία α* κή ία τία

ΗΒ

ΠΑ

δία ία ος νη άη ού λία κό λα ες

ρ

Αυστρ

Καναδ Δαν

Φινλανδ

Γαλλί α

Γερμανία

Ιταλ

Ιαπω

νΟλλανδία

Ν. Α

φρικ

Σουηδ

Ελβετ Η

ΗΠ

Ινδ

Νιγηρ

Αίγυπτ ο

Υεμέν

Παραγουά

Περο

Βραζιλ

Μεξικ

Βενεζουέλ

Φιλιππίν

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Τυπική σύσταση (ποσοστά κατά βάρος) οικιακών απορριμμάτων στην Ελλάδα

(EEA, 2008)

Παράγοντες που επηρεάζουν τον ρυθμό παραγωγής απορριμμάτων

Mείωση στην πηγή και ανακύκλωση

Mείωση μη απαραίτητης συσκευασίας Mείωση μη απαραίτητης συσκευασίας

Παραγωγή προϊόντων μεγαλύτερης διάρκειας & αντοχής

Aντικατάσταση προϊόντων μιας χρήσεως με Aντικατάσταση προϊόντων μιας χρήσεως με επαναχρησιμοποιήσιμα

Xρήση μικρότερων ποσοτήτων (π.χ. φωτοτυπίες δύο όψεων)ρή η μ ρ ρ ή ( χ φ ς ψ )

Aύξηση του ποσοστού ανακυκλώσιμου υλικού στα προϊόντα

Nοοτροπία και Nομοθεσίαρ μ

Γεωγραφικοί και φυσικοί παράγοντες

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Ανακύκλωσηη

(EEA 2008)(EEA, 2008)

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΑνακύκλωσηΑνακύκλωση

(EEA 2008)(EEA, 2008)

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Ανακύκλωσηη

(EEA, 2008)

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΑνακύκλωσηΑνακύκλωσηΠλεονεκτήματα:

Εξοικονόμηση υλικών και ενέργειας (φυσικών πόρων)

Μείωση της ρύπανσηςη ης ρ ης

Μείωση της ποσότητας των ΑΣΑ

Μείωση κόστους διάθεσης Μείωση κόστους διάθεσης

Κέρδος από πώληση ανακυκλώσιμων

ό έ ί έ ά ί Περισσότερες θέσεις εργασίας σε σχέση με τις άλλες τεχνολογίες

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

ΑνακύκλωσηΑνακύκλωση

Μειονεκτήματα:Μειονεκτήματα:

Κόστος

όταξινόμησης υλικών

Χρόνος

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Υγειονομική ταφή

(Eurostat, 2005)

>90% των ΑΣΑ καταλήγει σε ταφή στην ΕλλάδαΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Υγειονομική ταφήί έθ δ λ ό έ δ άθείναι η μέθοδος της ελεγχόμενης και οργανωμένης διάθεσης των αποβλήτων στο έδαφος, σε ειδικούς χώρους αποβλήτων (ΧΥΤΑ).

Πλεονεκτήματα:

Κατάλληλη για ένα ευρύ φάσμα απορριμμάτων Κατάλληλη για ένα ευρύ φάσμα απορριμμάτων.

Σχετικά χαμηλό κόστος.

ά άλλ λ ώ λλέ έ Υπάρχουν κατάλληλοι χώροι σε πολλές περιοχές.

Παραγωγή βιοαερίου

Η ανάπλαση μετά το κλείσιμο του ΧΥΤΑ προσφέρει κατάλληλους χώρους για πάρκα, αθλητικές εγκαταστάσεις και άλλες χρήσεις.

Ένας καλοσχεδιασμένος ΧΥΤΑ δεν αλλοιώνει την ευρύτερη ς χ μ ς η ρ ρηπεριοχή.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Υγειονομική ταφήΜειονεκτήματα:

Μετά το κλείσιμο του ΧΥΤΑ, η γη μπορεί να είναι ακατάλληλη για κάποιες χρήσεις, λόγω ρύπανσης.

Η ευκολία και η ευελιξία της Υγειονομικής Ταφής δε δίνει κίνητρα η ξ ης γ μ ής φής η ρστους παραγωγούς απορριμμάτων να εφαρμόσουν καινοτομικές λύσεις.ς

Ανεξαρτήτως σχεδιασμού, υπάρχει πάντα ένας μικρός κίνδυνος ρύπανσης από τη λειτουργία των ΧΥΤΑ.ρύπανσης από τη λειτουργία των ΧΥΤΑ.

Επικινδυνότητα βιοαερίου: πυρκαγιά, έκρηξη, συνεισφορά στο φαινόμενο του θερμοκηπίουφαινόμενο του θερμοκηπίου.

Η ανάκτηση ενέργειας από ΧΥΤΑ δεν είναι ιδιαίτερα αποδοτική.

Ό ό ύ ώ έ ά Όχληση λόγω θορύβου, οσμών, διέλευσης οχημάτων και αισθητικής υποβάθμισης.

Καύση για ανάκτηση ενέργειαςΚ ύ Π όλ Α ί

Πλεονεκτήματα:

Καύση – Πυρόλυση - Αεριοποίηση

Δεν παράγεται μεθάνιο.

Είναι μια ανανεώσιμη μορφή ενέργειας.μ μη μ ρφή ργ ς

Μπορεί να παράγει 5 φορές περισσότερη ενέργεια ανά τόνο απορριμμάτων σε σχέση με την εκμετάλλευση βιοαερίουαπορριμμάτων σε σχέση με την εκμετάλλευση βιοαερίου.

Ελαττώνεται ο όγκος των απορριμμάτων προς τελική απόθεση μέχρι και 90%μέχρι και 90%.

Είναι ο ενδεικνυόμενος τρόπος επεξεργασίας για πολλά τοξικά, ύφλ ά λ ά όβλεύφλεκτα, πτητικά και μολυσματικά απόβλητα.

Είναι εφικτή η ανάκτηση κάποιων υλικών (π.χ. μετάλλων) από το στερεό υπόλειμμα της καύσης.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Καύση για ανάκτηση ενέργειαςΜειονεκτήματα:

Το κόστος είναι 3-4x υψηλότερο από την υγειονομική ταφή.

Εκπομπή αέριων ρύπων (π.χ. διοξίνες, φουράνες κτλ).

Το υψηλό κόστος κατασκευής απαιτεί μακροπρόθεσμα ψη ς ής μ ρ ρ μσυμβόλαια (δεσμευτική για τις περιοχές και τους φορείς).

Για κάποια υλικά όπως το χαρτί η καύση μπορεί να Για κάποια υλικά, όπως το χαρτί, η καύση μπορεί να λειτουργήσει ανταγωνιστικά για την ανακύκλωση.

Μετατρέπει τα οργανικά σε βιολογικά αδρανείς μορφές Μετατρέπει τα οργανικά σε βιολογικά αδρανείς μορφές.

Παραγωγή υγρών απόβλητων (χρήζουν επεξεργασίας).

Η καύση, αν και μειώνει σημαντικά τον όγκο των απορριμμάτων δεν τα εξαφανίζει Έτσι χρειάζεται ειδικός χώρος ταφής για τα

ά ί ύστερεά υπολείμματα της καύσης.

Χωροθέτηση εγκατάστασης

Βιολογική επεξεργασίαΚ ί λ ί ίΚομποστοποίηση – λιπασματοποίηση – χουμοποίηση –

βιοσταθεροποίηση οργανικού κλάσματος απορριμμάτων

Πρώτη ύληΠρώτη ύληαερόβιααερόβια

ΤελικόΤελικό compostcompostΥγρασία Υγρασία ΑέραςΑέρας Τελικό Τελικό compostcompostΑέραςΑέρας

ΘρεπτικάΘρεπτικά

αναερόβιααναερόβια

Βιολογική επεξεργασία

Πλεονεκτήματα:

Παραγωγή προϊόντος (compost).

Δυνατή η από κοινού επεξεργασία ιλύος από ΜΕΥΑ Δυνατή η από κοινού επεξεργασία ιλύος από ΜΕΥΑ.

Συμβατή με μεθόδους ταφής και ανακύκλωσης.

ύξ ό ή Αύξηση χρόνου ζωής του ΧΥΤΑ

Χαμηλό κόστος επένδυσης.

Καλύτερης ποιότητας προϊόν προς ταφή.

Περιορισμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις.ρ ρ μ ς ρ β ς ς

Θέσεις εργασίας.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Βιολογική επεξεργασία

Μειονεκτήματα:

Χρονοβόρα διαδικασία.

Πλήθος παραγόντων που δυσχεραίνουν τον έλεγχο της διαδικασίας.

Απαραίτητη η διάθεση/ πώληση του προϊόντος.ρ η η η η/ η η ρ ς

Ανάγκη μεγάλων εκτάσεων.

Ανάγκη προσωπικού Ανάγκη προσωπικού.

ΤΕΕ Αν. Μακ. Θρ. – 23/03/2010

Ώρα μηδέν για τη διαχείριση των στερεών αποβλήτων στην Περιφέρεια Ανατ. Μακεδονίας Θράκης

Ευχαριστώ για την προσοχή σας!