UGALKETA FUNTZIOA

1. UGALKETA ZER DEN

Ugalketa izaki bizidunek euren antzekoak edo berdin berdinak

diren beste izaki batzuk sortzeko duten gaitasuna da.

Ugalketa motak

Sexugabeko ugalketa (ugalketa

asexuala): Banako batek

hartzen du parte. Ondorengoak

gurasoen berdin berdinak dira

Sexu bidezko ugalketa (ugalketa sexuala):

Bi sexu-zelulak edo gametoak hartzen dute parte. Hauek

elkartzean zigoto izeneko zelula sortzen da eta hori garatzen

denean gurasoen antzekoa den beste banako bat sortzen da

Ugalketa mota bakoitzaren alde onak eta txarrak

Zelularen zatiketa edo ugalketa

Organismo zelulabakarrak ugaldu egiten dira prozesu honen bitartez

Organismo zelulanitzek ugaldu egiten dituzte euren zelulak holan, eta horrela hazi eta ordezkatu egiten dituzte kalteturiko ehunak

ERDIBITZEAGEMAZIOA

ESPORULAZIOA

2. Landareen ugalketa

Sexu gabekoa

Txandakako ugalketa

Sexu bidezkoa

Landareen sexugabeko ugalketa

ZILAK: estoloiak

ZILAK: tuberkuluak

ZILAK: erraboilak

ZATIKETAESPORENBITARTEZ

Landareen txandakako ugalketa

Esporofitoa

Esporangioak

Esporak

Gametofitoa

Gametoak

Zigotoa

Iratzeak Esporangioa

Esporak

GametofitoakGameto arrak

Gameto emeakZigotoa

Iratzearen landare berria HAZIRIK GABEKO

LANDAREEN TXANDAKAKO UGALKETA

Landareen sexu bidezko ugalketa.

1. Gametoak eratzea

2. Polinizazioa3. Ernaltzea4. Haziak eta fruituak eratzea5. Haziaren barreiadura eta ernetzea

Landare espermatofitoen sexu bidezko ugalketa.

Landare espermatofitoen sexu bidezko ugalketa. Gametoak eraketa

Estigma Antera

HarizpiaEstiloa

PetaloaSepaloa

Obulua

Errezeptakulua

Obulutegia

Kirtena

Hermafrodita Arra Emea

Landare espermatofitoen sexu bidezko ugalketa. Polinizazioa

A. Polinizazio gurutzatua (lore batetik bestera)

B. Polinizazio zuzena (lore berean)C. Polinizaziio anemogamoa (haizea)D. Polinizazio entomogamoa (animaliak)

A

B

C

D

Landare espermatofitoen sexu bidezko ugalketa. Ernalketa

Ernaltzea gameto arra eta gameto

emea elkartzea da

Polen-hodia

Obulua

Gameto arrak

Landare espermatofitoen sexu bidezko ugalketa. Haziaren eta

fruituaren eraketa

hazia

Obulutegia

Landare espermatofitoen sexu bidezko ugalketa. Haziaren barreiadura eta erneketa

Erneketa haziak ura xurgatzen duenean hazten da. Horren ondorioz, haziaren bilkinak hautsi egiten dira; hau da, hazia ireki, eta enbrioiaren garapena hasten da; horrek landare berria sortzen du

3. Animalien ugalketa

Sexu gabekoa

Sexu bidezkoa

Animalien sexugabeko ugalketa. Gemazioa

Zilak eratzen dira, hau da gurasoaren gainazalean hazten diren hanturak. Batzuetan zilak askatu egiten

dira eta banako independientea eratzen dute

Animalien sexugabeko ugalketa. Zatiketa edo bereizketa

Gurasoaren gorputza zenbait zatitan banatzen da , eta zati

bakoizak banako berria sortzen du

Animalien sexu bidezko ugalketa.

1. Gametoak eratzea

2. Ernaltzea

3. Zigotoa garatzea

Animalien sexu bidezko ugalketa. Gametoak eratzea

Espezie sexubakarrak

Sexu organoak (gonadak)

Hodi genitalak

Barrabilak(Gameto arrak)

Obulutegiak(Gameto emeak)

Espezie hermafroditak

Animalien sexu bidezko ugalketa. Ernaltzea

Kanpokoernalketa

Barrukoernalketa

Kopularen edo estalketaren bidez

Animalien sexu bidezko ugalketa. Zigotoa garatzea

Enbrioi- garapena Enbrioi- osteko garapena

Animalia erruleak edo obiparoak

Animalia erditzaileak edo bibiparoak

Animalia bizierruleak edo obobibiparoak

Zuzenekogarapena

Zeharkako garapena

Enbrioi-garapena . Animalia erruleak edo obiparoak

Arrautzaren barruan garatzen dira, amak arrautza kanpoko ingurunean utzi ondoren

Enbrioi-garapena . Animalia erditzaileak edo bibiparoak

Animalia erditzaileak amaren uteroaren barruan garatzen dira, amarengandik elikatzen

dira, karen izeneko organo bati esker

Enbrioi-garapena . Animalia bizierruleak edo obobibiparoak

Animalia bizierruleak emeak barruan atxikitzen duen arrautzaren barruan garatzen dira. Garapena amaitzen

denean, amaren barruko eklosioa gertatzen da, eta kumeak bizirik irteten dira kanpora

Enbrioi osteko garapena. Zuzeneko garapena

Jaiotzen den banakoa helduaren antzekoa da, baina txikiagoa

Enbrioi osteko garapena. Zeharkako garapena

Jaiotzen den banakoa ez da helduaren modukoa. Metamorfosi izeneko aldaketa batzuen bitartez

bihurtzen da heldu