Post on 19-Sep-2018
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
TÍTULO 3. ANEXOS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
CONTIDO DO APARTADO ANEXOS
ANEXO.1. DEFINICIÓNS
ANEXO.2 NORMATIVAS DE APLICACIÓN
ANEXO.3. CÁLCULO DO ERRO DE MOSTRAXE
ANEXO.4. DATOS CLIMÁTICOS DA ESTACIÓN DE REFERENCIA
ANEXO.5. AVALIACIÓN DA OBRIGATORIEDADE DE ACCIÓNS DO PLAN DE ACTUACIÓN A EFECTOS
DO CUMPRIMENTO DOS CRITERIOS DE XESTIÓN SOSTIBLE
ANEXO.6. CRITERIOS CONSIDERADOS Á HORA DE REALIZAR ESTE PROXECTO DE ORDENACIÓN
ANEXO.7. CÓDIGO DE BOAS PRÁCTICAS
ANEXO.8. FICHA DAS PARCELAS DE INVENTARIO
ANEXO.9. FICHA DAS PRINCIPAIS ESPECIES DE FAUNA PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
ANEXO.10. FICHA DAS PRINCIPAIS ESPECIES DE SOTOBOSQUE PRESENTES NA UNIDADE DE
XESTIÓN
ANEXO.11. FICHA DAS PRINCIPAIS ESPECIES FORESTAIS PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
ANEXO.12. FICHA DAS PRINCIPAIS ENFERMIDADES QUE PODEN AFECTAR ÁS ESPECIES
FORESTAIS PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.13. FICHAS DE CLASIFICACIÓN URBANÍSTICA.
ANEXO.14. CARPETA FICHA DO MONTE XALO.
ANEXO.15. FICHAS CATASTRAIS
ANEXO 1. DEFINICIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Actuacións de mellora: Serie de operacións no prazo que transcorre entre o final da rexeneración, sexa natural
ou artificial, e o momento no que comezan as seguintes cortas de rexeneración (cortas finais). Inclúen rozas,
fertilizacións, clareos, podas, traballos de prevención de incendios, etc.
Beneficio neto/ha: Balance de ingresos e gastos derivados das cortas e actuacións de mellora por hectárea de
monte.
Calidade de estación: Capacidade produtiva dun lugar fronte a unha determinada especie forestal e tipo de
produto.
Certificación forestal: É un proceso polo cal se garante a orixe sostible dos produtos forestais que se
comercializan.
Clara: Corta que se fai nun rodal regular, en estado de latizal ou fustal, co obxectivo de mellorar a estabilidade
e calidade da masa, eliminando os pés peor conformados, obtendo produtos madeirables, controlando a
composición específica e favorecendo o crecemento dos pés remanentes.
Clareo: Corta que fai nun rodal regular, en estado de repoboado ou monte bravo, co obxectivo de mellorar a
estabilidade da masa, sen obter produtos madeirables, controlando a composición específica e favorecendo o
crecemento dos pés remanentes:
Clase diamétrica: Intervalo de diámetros que se tratan como unha unidade.
Corta final: A última que se fai no rodal. Unha vez conseguida a rexeneración natural no aclareo sucesivo
uniforme.
Criterio: Categoría de condición ou proceso co cal a xestión forestal sostible pode ser avaliada.
Danos bióticos: Danos producidos no monte por axentes bióticos: virus e organismos similares, viroides,
bacterias, fungos, nematodos, ácaros, insectos, roedores e outros animais superiores.
Danos abióticos: Danos producidos no monte por axentes abióticos, tales como as condiciones meteorolóxicas
adversas (xeadas, seca, choivas torrenciais e inundación, neve, ventos fortes, raios e insolación excesiva ou
defectuosa), os danos producidos pola contaminación, por incendios, sexan naturais ou non, e por accións
mecánicas antrópicas.
Defoliación: Caída ou eliminación das follas, de xeito natural nas épocas de comezo do repouso vexetativo, ou
a causa de enfermidades, ataque de fitófagos, déficit de auga ou outras condicións ambientais adversas.
Densidade: Número de pés dunha masa por unidade de superficie. é unha das formas de cuantificar a
espesura.
Eliminación de brotes de eucalipto: Proceso polo que se destrúen os brotes de eucalipto co fin de evitar a súa
rexeneración. Pode ser mecánica ou química.
Entresaca: Tratamento que da orixe a unha masa irregular, é dicir, unha masa que ten intimamente
mesturados pés de tódalas idades presentes en ela e supón cortas de pés distribuídos por toda a súa
extensión.
Estado silvícola: Descrición das características xerais da masa dende o punto de vista silvícola, informando
das especies presentes, densidade, estado sanitario, calidade, sistema de rexeneración, etc.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Estrato: Conxunto de plantas que constitúen un grupo diferenciado polo seu tamaño e porte dentro dunha
estrutura, formación ou agrupación vexetal.
Existencias: Suma das árbores dun monte o dunha parte determinada de el expresada, de xeito xeral, en
termos de número de pés, área basimétrica ou volume.
Finca: Parcela ou conxunto de parcelas que conforman unha unidade de xestión.
Fustal: Unha das clases naturais de idade do arborado, que se inicia cando o diámetro supera os 20 cm e
mantense ata o final da vida da masa ou do pé.
Xestión forestal sostible: Administración e uso dos bosques e os montes de maneira que manteñan a súa
biodiversidade, produtividade, capacidade de rexeneración, vitalidade e o seu potencial de cumprir, agora y no
futuro, funcións ecolóxicas, económicas e sociais relevantes, a escala local, nacional e global, sen causar
dano a outros ecosistemas.
Hábitat Singular: superficie, xa sexa a escala de unidade de xestión ou superior, que posúe características
ecolóxicas particulares (alta diversidade, especial vulnerabilidade, representatividade, presenza de especies
endémicas, raras, protexidas ou ameazadas, reservas xenéticas, etc) que estean rexistradas ou catalogadas
nos rexistros oficiais da Administración competente.
Indicador: Parámetro cuantitativo, descritivo ou mixto que ao estar suxeito a seguimento de forma periódica
mostra o sentido do cambio.
Inforestal: Superficie correspondente a cultivos agrícolas, camiños, poboacións e zonas improdutivas.
Latizal: Unha das clases naturais de idade do arborado, que comeza cando se inicia a poda natural e se
mantén ata que o diámetro alcanza os 20 cm.
Monte bravo: Unha das clases naturais de idade do arborado, que comeza cando se inicia a tanxencia de
copas ou ben se alcanza una altura de 130 cm e mantense ata que se inicia a poda natural e a idade de
latizal.
Monte produtor: Aquel monte que ten como utilidade principal o aproveitamento dalgún produto concreto.
Monte protector: Área total ou parcialmente cuberta con vexetación leñosa, ordenada principalmente para
regular os cursos de auga, manter a calidade da auga, alimentar acuíferos, reducila erosión ao mínimo,
estabilizalas areas arrastradas polo vento ou exercer calquera outra influencia forestal beneficiosa.
Monte recreativo; de uso social- recreativo: Monte que ten como finalidade principal o lecer da poboación en
contacto coa natureza.
Monte ou terreo forestal: Terra na que vexetan especies arbóreas, arbustivas, de matogueira ou herbáceas,
ben sexa de xeito espontáneo ou procedentes de sementeira ou plantación, sempre que no sexan
características de cultivo agrícola ou foran obxectivo do mesmo.
Ortofoto: Fotografía obtida da proxección ortogonal (é dicir, horizontal) dun modelo estereoscópico
correctamente orientado formado por dúas fotografías aéreas solapadas.
Periodo de aplicación do plan: Duración do plan de xestión no cal se establecen una serie de actuacións nas
unidades de xestión.
Persistencia: Principio tradicional da xestión forestal ordenada que establece que toda actuación no monte
non debe nunca ameazar a integridade do solo, do voo ou doutros valores naturais de interese.
Plan de xestión: Conxunto de documentos que recollen as directrices da xestión nas actividades da mesma
sobre as que o xestor ten control. Como plan de xestión entenderanse: Proxectos de ordenación, Pláns
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
técnicos de xestión, pláns simples de xestión, pláns dasocráticos da unidade de xestión ou análogos, acordes
coa lexislación vixente, todos eles elaborados por enxeñeiros técnicos forestais ou enxeñeiros de montes e
aprobados pola administración competente ou, alternativamente, visados polos colexios profesionais forestais
(Enxeñeiros de Montes e Enxeñeiros Técnicos Forestais). En caso de que a unidade de xestión englobe a máis
dun plan de xestión, elaborarase un documento marco que establecerá con claridade a relación de
responsabilidades.
Poda: Supresión das ramas vivas e mortas nas árbores en pé con diferentes obxectivos.
Poda alta: En podas para a mellora da calidade da madeira dos fustes, última intervención con altura de poda
inferior a dous terzos da altura total da árbore podada. Con esta poda búscase deixar un fuste limpo de ramas
entre os 4 a 6 primeiros metros.
Poda baixa: En podas para a mellora da calidade da madeira dos fustes, primeira intervención cunha altura de
poda inferior a un terzo da altura total da árbore podada. Con esta poda búscase deixar un fuste limpo como
máximo ata os primeiros 2,5 metros.
Poda intermedia: En podas para a mellora da calidade da madeira dos fustes, intervención intermedia cunha
altura de poda inferior a un terzo da altura total da árbore podada. Con esta poda búscase deixar un fuste
limpo entre os 2,5 e os 4,5 primeiros metros.
Poda ou talla de formación: Operación selectiva na copa da planta que busca un fuste continuo, dereito e
vertical. Consiste en suprimir ou recortar forcadas, dobres ou triplos guías e ramas que saen moi verticais e
poden competir coa guía terminal (en produción madeireira). As tallas de formación en frondosas xa se poden
iniciar dende a fase de plantación.
Productividade: É o valor medio do crecemento por ano e hectárea do volume de cortas esperado nun ciclo
produtivo completo da especie non tendo porque corresponderse ni co crecemento medio actual nin co
crecemento corrente.
Rexeneración: Renovación dunha masa arbórea por calquera procedemento. Así mesmo, a masa así creada.
Rendemento sostido: A produción continua e regular dunha masa forestal.
Repoboado: Unha das clases naturais de idade do arborado, que comeza cando se acaba a idade de
diseminado, é dicir, unha vez producida a lignificación do talo e a ramificación e alcanzouse unha altura de
entre 25 e 50 cm, e termina cando aparece a tanxencia de copas ou ben se alcanza unha altura de 130 cm.
Reposición de marras: Operación pola que se procede a substituír as plántulas mortas trala súa implantación.
Rodal: Espazo forestal de superficie variable en coto redondo homoxénea en canto especie, idade e
tratamentos (tanto realizados como por realizar).
Roza: Operación que consiste en reducir, sobre un rodal, a presenza de matas e arbustos. Os seus diferentes
modos resultan da combinación de: acción sobre as especies (total ou selectivo), acción sobre o espazo (a
feito ou parcial), modo de execución (manual, mecanizado ou químico), acción sobre a planta afectada (roza
ou arranque).
Selección brotes: Operación realizada tralo rebrote de cepa despois da corta da árbore, mediante a cal se
reduce o número de brotes deixando aqueles mellores tanto polo seu vigor como pola súa rectitude.
Preténdese reducir a competencia e facer a masa penetrable.
Sixpac: Sistema de información xeográfica de identificación de parcelas agrícolas. A visualización dos seus
datos realizase a través da aplicación web Visor Sixpac.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Tratamento de restos de corta: Operación silvícola pola que se procesan os restos resultantes dunha corta. Os
restos de corta poden amontoarse, acordoarse, recollerse e extraerse fora do rodal, triturar ou queimar.
Habitualmente, si non se deixan espallados na parcela, acordóanse ou tritúranse.
Quenda: Número planificado de anos entre a repoboación ou rexeneración natural dunha masa ou rodal e a
súa corta final nunha fase de madurez determinada, caracterizada por producir o máximo de utilidades.
Unidade de xestión: Superficie que é obxecto dunha xestión forestal.
Uso do chan: Ocupación do chan por calquera actividade.
Uso múltiple, multifuncionalidade: Triplo papel que cumpren os montes: protección, produción e uso social. Na
súa determinación para unha unidade de xestión, débese definir a simultaneidade e secuencialidade, a
asignación de prioridades ou usos dominantes, a relación entre usos e a reversibilidade dos mesmos.
Vexetación rupícola o de ribeira: Formada por agrupacións arbóreas e arbustivas presentes nas faixas laterais
das canles públicas de auga permanente situadas por enriba do nivel de augas baixas.
Vía de acceso: Camiño que descorre polos montes, polo que poden circular vehículos a motor, que serve para
realizar labores de vixilancia e traballos, extinción de incendios e extracción de produtos.
Zona de alto risco (ZAR): Superficies onde se recoñece como prioritaria a aplicación de medidas máis
rigorosas de defensa contra os incendios forestais ante o elevado risco de incendio, pola especial frecuencia
ou virulencia dos incendios forestais ou a importancia dos valores ameazados. A zonificación de Galicia e a
definición das zonas de alto risco faranse por orden da consellería con competencia en materia forestal.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.2
NORMATIVA DE APLICACIÓN
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
A continuación exponse unha relación da normativa de aplicación de ámbito comunitario, estatal e
autonómico.
NORMATIVA DE ÁMBITO COMUNITARIO
NORMA PUBLICACIÓN
Lei 7/2012, de 28 de junio, de montes de Galicia. DOG 23 de Xullo de 2012
Ley 3/2007, de 9 de abril, de prevención y defensa contra los incendios forestales de
Galicia.
DOG 17 /04/2007
Reglamento (CEE) 1332/2005 de la Comisión, de 9 de agosto de 2005, que modifica el
Reglamento (CEE) 338/97 del Consejo relativo a la petición de especímenes de la fauna y
flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº219, de
19/08/2005
Reglamento (CEE) 805/2002 del Parlamento Europeo y del Consejo, de 15 de abril de
2002, por el que se modifica el Reglamento (CEE) 2158/92 del Consejo relativo a la
protección de los bosques comunitarios contra los incendios
DOCE nº L 132, de
17/05/02
Reglamento (CEE) 2476/2001 de la Comisión, de 17 de diciembre de 2001, por el que se
modifica el Reglamento (CEE) 338/97 del Consejo relativo a la protección de especies de
la fauna y flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 334, de
18/12/01
Reglamento (CEE) 2087/2001 de la Comisión, de 24 de octubre de 2001, por el
que se suspende la introducción en la Comunidad de especimenes de determinadas
especies de fauna y flora silvestres
DOCE nº L 282, de
26/10/01
Reglamento (CEE) 1808/2001 de la Comisión, e 30 de agosto de 2001, por el que se
establecen disposiciones de aplicación del Reglamento (CEE) 338/97 del Consejo relativo
a la protección de especies de la fauna y flora silvestres mediante el control de su
comercio
DOCE nº L 250, de
19/09/01
Reglamento (CEE) 1579/2001 de la Comisión, de 1 de agosto de 2001, que modifica el
Reglamento (CEE) 338/97 del Consejo relativo a la protección de especimenes de la fauna
y flora silvestres mediante el control de su comerico
DOCE nº L 209, de
02/08/01
Reglamento (CEE) 1485/2001 del Parlamento Europeo y del Consejo, de 27 de junio de
2001, por el que se modifica el Reglamento (CEE) 2158/92 del Consejo relativo a la
protección de los bosques comunitarios contra los incendios
DOCE nº L 196, de
20/07/01
Reglamento (CEE) 1484/2001 del Parlamento Europeo y del Consejo, de 27 de junio de
2001, por el que se modifica el Reglamento (CEE) 3528/86 del Consejo relativo a la
protección de los bosques en la Comunidad contra la contaminación atmosférica
DOCE nº L 196, de
20/07/01
Reglamento (CEE) 2724/2000 de la Comisión, de 30 de noviembre de 2000, que modifica
el Reglamento (CEE) 338/97 del Consejo relativo a la protección de especimenes de la
fauna y flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 320, de
18/12/00
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Reglamento (CEE) 1988/2000 de la Comisión, de 20 de septiembre de 2000, por el que
se suspende la introducción en la Comunidad de especimenes de determinadas especies
de fauna y flora
DOCE nº L 237, de
21/09/00
Reglamento (CEE) 1968/1999 de la Comisión, de 10 de septiembre de 1999, por el que
se suspende la introducción en la Comunidad de especimenes de determinadas especies
de fauna y flora silvestres
DOCE nºL 244, de
16/09/99
Reglamento (CEE) 1727/1999 de la Comisión, de 28 de julio de 1999, por el que se
establecen determinadas disposiciones de aplicación del Reglamento (CEE) 2158/92 del
Consejo relativo a la protección de los bosques comunitarios contra los incendios
DOCE nº L 203, de
03/08/99
Reglamento (CEE) 1476/1999 de la Comisión, de 6 de julio de 1999 por el que se
modifica el Reglamento (CEE) 338/97 del Consejo relativo a la protección de especies de
fauna y flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 171, de
07/07/99
Reglamento (CEE) 250/1999 de la Comisión, de 2 de febrero de 1999, que modifica el
Reglamento (CEE) 2473/98, por el que se suspende la introducción en la Comunidad de
especimenes de determinadas especies de fauna y flora
DOCE nº L 29, de
03/02/99
Rectificación al Reglamento (CEE) 2473/98 de la Comisión, de 16 de noviembre de 1998
por el que se suspende la introducción en la Comunidad de especimenes de determinadas
especies de fauna y flora silvestres
DOCE nº L 59, de
06/03/99
Resolución 99/C56/01 del Consejo, de 15 de diciembre de 1998, sobre una estrategia
forestal para la Unión Europea
DOCE nº C, de
26/02/99
Decisión 98/746/CE del Consejo, de 21 de diciembre de 1998, relativa a la aprobación en
nombre de la Comunidad de la modificación de los Anexos II y III del Convenio de Berna
relativo a la conservación de la vida silvestre y del medio natural de Europa, adoptada
durante la decimoséptima reunión del Comité Permanente del Convenio
DOCE nº L 358, de
21/12/98
Reglamento (CEE) 2473/98 de la Comisión, de 16 de noviembre de 1998, por el
que se suspende la introducción en la Comunidad de especimenes de determinadas
especies de fauna y flora silvestres
DOCE nº L 308, de
18/11/98
Reglamento (CEE) 2214/98 de la Comisión, de 15 de octubre de 1998, por el que se
modifica el Reglamento (CEE) 338/97, del Consejo, relativo a la protección de especies de
la fauna y flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 279, de
16/10/98
Reglamento (CEE) 1460/98 de la Comisión, de 8 de julio de 1998 que modifica el
Reglamento (CEE) 2158/92 del Consejo, relativo a la protección de los bosques
comunitarios contra los incendios
DOCE nº L 193, de
09/07/98
Reglamento (CEE) 1006/98 de la Comisión, de 14 de mayo de 1998 que modifica el
Reglamento(CEE) 939/97 por el que se establecen disposiciones de aplicación del
Reglamento (CEE)338/97 del Consejo relativo a la protección de especies de la fauna y
flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 145, de
15/05/98
Reglamento (CEE) 767/98 de la Comisión de 7 de abril de 1998 que modifica el
ReglamentoCEE) 939/97 por el que se establecen disposiciones de aplicación del
Reglamento (CEE)338/97 del Consejo relativo a la protección de especies de la fauna y
flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 109, de
08/0498
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Decisión del Consejo de 12 de febrero de 1998 sobre la aprobación en nombre de la
Comunidad Europea de las enmiendas a los anexos I y II del Convenio de Bonn sobre la
conservación de las especies migratorias de la fauna silvestre decididas en la Quinta
Conferencia de las Partes en el Convenio
DOCE nº L 46, de
17/02/98
Reglamento (CEE) 2307/97 de 18 de noviembre por el que se modifica el Reglamento
(CEE)338/97, relativo a la protección de especimenes de la fauna y flora silvestres
mediante el control de su comercio
DOCE nº L 325, de
27/11/97
Directiva 97/62/CEE de 27 de octubre, por la que se adapta al progreso científico y
técnico la Directiva 92/43/CEE, relativa a la conservación de los hábitats naturales y de la
fauna y flora silvestres
DOCE nº L 305, de
08/11/97
Directiva de la Comisión 49/97/CEE de 29 de julio, por la que se modifica la
Directiva79/409/CEE, del Consejo, relativa a la conservación de las aves silvestres
DOCE nº L 223, de
13/08/97
Reglamento (CEE) 338/97, de 9 de diciembre de 1996, relativo a la protección de
especies de fauna y flora silvestres mediante el control de su comercio
DOCE nº L 61, de
03/03/97
Reglamento (CEE) 308/97, de 17 de febrero, por el que se modifica el Reglamento
(CEE)
2158/92 relativo a la protección de los bosques comunitarios contra incendios
DOCE nº L 51, de
21/02/97
Reglamento (CEE) 3418/83 de la Comisión, de 28 de noviembre, sobre las
disposiciones relativas a la exposición y a la utilización uniformes de los documentos
requeridos para la aplicación en la Comunidad del Convenio sobre el comercio
internacional de fauna y flora silvestres
DOCE nº L 344, de
07/12/83
Reglamento (CEE) 3626/82 del Consejo, de 3 de diciembre, relativo a la aplicación en la
Comunidad del Convenio sobre el comercio internacional de especies amenazadas de
fauna y flora silvestres
DOCE nº L 384, de
31/12/82
Decisión 82/461/CE del Consejo de 24 de junio de 1982, relativa a la celebración de las
especies migratorias de la fauna silvestre (Convenio de Bonn)
DOCE nº L 210, de
19/07/82
Decisión 82/72/CEE del Consejo de 3 de diciembre de 1981, referente a la celebración
del Convenio relativo a la conservación de la vida silvestre y del medio natural de Europa
(Convenio de Berna)
DOCE nº L 38, de
10/02/82
Ley 16/2007, de 4 de julio que modifica la Ley del Impuesto sobre Sociedades onde se
regula o réxime das comunidades titulares de montes veciñais en man común.
(BOE do 5/07/07)
Ley 43/2003 de 21 de noviembre, de Montes BOE nº 280, de
22/11/03
Ley 43/2002 de 20 de noviembre, de Sanidad Vegetal BOE nº 279, de
21/11/02
Real Decreto-Ley 1/2001 de 20 de julio por el que se aprueba el texto refundido de la Ley
de
Aguas
BOE nº 176, de
24/07/01
Ley 6/2010, de 24 de marzo, de modificación del texto refundido de la Ley de Evaluación
de Impacto Ambiental de proyectos, aprobado por el Real Decreto Legislativo 1/2008, de
11 de enero.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Real Decreto Legislativo 1/2008, de 11 de enero, por el que se aprueba el texto refundido
de la Ley de Evaluación de Impacto Ambiental de proyectos
Orden de 10 de marzo de 2000 por la que se incluyen en el Catálogo Nacional de Especies
Amenazadas determinadas especies, subespecies y poblaciones de flora y fauna y
cambian de categoría y se excluyen otras especies ya incluidas en el mismo
BOE nº 72, de
24/03/00
Resolución de 23 de febrero de 2000, de la Secretaría General Técnica del Ministerio de
Asuntos Exteriores, relativa a los apéndices I y II de la Convención sobre la Conservación
de las Especies Migratorias de Animales Silvestres, hecha en Bonn el 23 de junio de 1979
(publicada en el “Boletín Oficial del Estado” de 29 de octubre y 11 de diciembre de
1985 en su forma enmendada por la Conferencia de las Partes en 1985, 1988, 1991,
1994, 1997 y 1999
BOE nº 60, de
10/03/00
Resolución de 12 de julio de 1999, de la Secretaría General Técnica del Ministerio de
Asuntos Exteriores, relativa a los apéndices I y II de la Convención sobre la Conservación
de las Especies Migratorias de Animales Silvestres, hecha en Bonn el 23 de junio de 1979
(publicada en el “Boletín Oficial del Estado” de 29 de octubre y 11 de diciembre de
1985 en su forma enmendada por la Conferencia de las Partes en 1994
BOE nº 174, de
22/07/99
Orden de 9 de julio de 1998 por la que se incluyen determinadas especies en el Catálogo
Nacional de Especies Amenazadas y cambian de categoría otras especies que ya están
incluidas en el mismo
BOE nº 209, de
01/09/98
Real Decreto 289/2003, de 7 de marzo, sobre comercialización de los materiales
forestales de reproducción
BOE nº 58, de
8/03/2003
Real Decreto 1356/1998, de 26 de junio, por el que se establecen las normas aplicables
a la producción, comercialización y utilización de los materiales forestales de reproducción
de especies no sometidas a la normativa comunitaria
BOE nº 153, de
27/06/98
Real Decreto 1356/1998, de 26 de junio, por el que se establecen las normas aplicables
a la producción, comercialización y utilización de los materiales forestales de reproducción
de especies no sometidas a normativa comunitaria
BOE nº 153, de
27/06/98
Real Decreto 1193/1998, de 12 de junio, por el que se modifica el Real Decreto
1997/1995, de
7 de diciembre, por el que se establecen medidas para contribuir a garantizar la
biodiversidad mediante la conservación de los hábitats naturales y de la flora u fauna
silvestres
BOE nº 151, de
25/06/98
Convenio sobre Comercio Internacional de Especies Amenazadas de la Fauna y Flora
Silvestre (CITES), hecho en Washington, el 3 de marzo de 1973 (BOE de 20/06/86 y
10/08/91), modificaciones a los apéndices I, II y III aprobadas en la décima reunión de la
Conferencia de las Prates en Harabe (Zimbabwe), del 9 de junio de 1997
BOE nº 88, de
13/04/98
Instrumento de Ratificación del Protocolo al Tratado Antártico sobre Protección del
Medio
Ambiente y sus Anejos, hecho en Madrid el 4 de octubre de 1991
BOE nº 42, de
18/02/98
Real Decreto 1739/1997, de 20 de noviembre, sobre medidas de aplicación del Convenio
sobre Comercio Internacional de Especies Amenazadas de Fauna y Flora Silvestres
(CITES), hecho en Washington, el 3 de marzo de 1973 y del Reglamento (CEE) 338/97, del
Consejo, de 9 de diciembre, de 1996, relativo a la protección de especies de la fauna y
flora silvestres mediante el control de su comercio
BOE nº 258, de
28/11/97
Ley 42/2007, de 13 de diciembre de Patrimonio Natural y de la Biodiversidad BOE nº 23, de
26/01/2008
Real Decreto Legislativo, de 11 de enero, por el que se aprueba el texto refundido de la
Ley de
Evaluación de Impacto Ambiental de proyectos
BOE nº 23, de
26/01/2008
Ley 41/1997, de 5 de noviembre, por la que se modifica la Ley 4/1989, de 27 de marzo,
de
Conservación de Espacios Naturales y de la Flora y Fauna Silvestres
BOE nº 266, de
06/11/97
Ley 40/1997, de 5 de noviembre, sobre reforma de la Ley 4/1989, de 27 de
marzo, de
Conservación de los Espacios Naturales y de la Flora y Fauna Silvestres
BOE nº 266, de
06/11/97
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Convenio relativo a la conservación de la vida silvestre y del medio natural en Europa,
hecho en Berna el 19 de septiembre de 1970 (BOE de 1 de octubre de 1986 y de 7 de
junio y de 5 de diciembre de 1988). Relación de especies
BOE nº 121, de
21/05/97
Orden de 3 de abril de 1996 para el establecimiento del III Plan de Acciones Prioritarias
contra
Incendios Forestales (PAPIF3)
BOE nº 87, de
10/04/96
Convenio relativo a humedales de importancia internacional, especialmente como hábitat
de aves acuáticas hecho en RAMSAR el 2 de febrero de 1971. Designación de nuevos
humedales por parte de España
BOE nº 59, de
08/03/96
Real Decreto 1997/1995, de 7 de diciembre. Espacios Naturales. Establece medidas para
contribuir a garantizar la biodiversidad mediante la conservación de los hábitats naturales
y de la flora y fauna silvestres. Corrección de errores (BOE nº 129, de 28/05/96)
BOE nº 310, de
28/12/95
Ley 3/1995, de 23 de marzo, de Vías Pecuarias BOE nº 71, de
24/03/95
Real Decreto 1812/1994, de 2 de septiembre, por el que se aprueba el Reglamento
General de
Carreteras
BOE nº 228, de
23/09/94
Orden 2 de abril de 1993, por la que se publica el acuerdo del Consejo de Ministros que
aprueba la directriz básica de planificación de protección civil de emergencia por incendios
forestales
BOE nº 90, de
15/04/93
Orden de 18 de febrero de 1992, para el establecimiento del II Plan de Acciones
Prioritarias contra incendios forestales
BOE nº 45, de
21/02/92
Orden MAM/2784/2004, de 28 de mayo, por la que se excluye y cambian de
categoría determinadas especies del Catálogo Nacional de Especies Amenazadas
BOE nº 197, de
16/08/2004
Real Decreto 439/1990, de 30 de marzo, por el que se regula el Catálogo General de
Especies
Amenazadas
BOE nº 82, de
05/04/92
Real Decreto 1118/1989, de 15 de septiembre, por el que se determinan las
especies comercializables de caza y pesca y se dictan normas al respecto
BOE nº 224, de
19/09/89
Real Decreto 1095/1989, de 8 de septiembre, por el que se declaran las especies objeto
de caza y pesca y se establecen normas para su protección
BOE nº 218, de
12/09/89
Ley 4/1989, de 27 de marzo, de Conservación de los Espacios Naturales y de la Flora y
Fauna
Silvestres
BOE nº 74, de
28/03/89
Real Decreto 875/1988, de 29 de julio, por el que se regula la compensación de
gastos derivados de la extinción de incendios forestales
BOE nº 186, de
04/08/88
Ley 25/1988, de 28 de julio, de Carreteras BOE nº 182, 30/07/88
Real Decreto 1270/1985, de 25 de mayo, por el que se controlan por los centros de
inspección de comercio exterior de productos afectados por la Convención Internacional
de Especies Amenazadas de Fauna y Flora Silvestres
BOE nº 180, de
29/07/85
Instrumento de ratificación, de 22 de enero de 1985, de la Convención de 23 de junio de
1979 sobre conservación de especies migratorias
BOE nº 259, de
29/10/85
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Real Decreto 1116/1984, de 9 de mayo, sobre restauración del espacio natural afectado
por las explotaciones de carbón a cielo abierto y el aprovechamiento racional de estos
recursos energéticos
BOE nº 141, de
13/06/84
Real Decreto 3091/1982, de 15 de octubre, sobre protección de especies amenazadas
de la flora silvestre
BOE nº 280, de
22/11/82
Real Decreto 2994/1982, de 15 de octubre, sobre restauración del espacio natural
afectado por actividades mineras
BOE nº 274, de 15/11/82
Orden de 17 de junio de 1982, por la que se aprueba el Plan Básico de lucha contra
incendios forestales y normas complementarias
BOE nº 147, de
21/06/82
Real Decreto Ley 11/2005, de 22 de julio, por el que se aprueban medidas urgentes en
materia de incendios forestales
BOE nº 184 de
3/08/2005
Instrumento de ratificación, de 18 de marzo de 1982, del Convenio de 2 de febrero de
1971 sobre humedales de importancia internacional, especialmente como hábitat de aves
acuáticas
BOE nº 199, de
20/08/82
Ley 55/1980, de 11 de noviembre, de montes vecinales en mano común BOE nº 280, de
21/11/80
Constitución Española de 1978 aprobada por las Cortes en Sesiones Plenarias del
Congreso de los Diputados y del Senado celebradas el 31 de octubre de 1978. Ratificada
por el Pueblo Español en Referéndum de 6 de diciembre. Sancionada por S.M. el Rey ante
las Cortes el 27 de diciembre de 1978
BOE nº 311, de
29/12/78
Ley 22/1973, de 21 de julio, de Minas BOE nº 176, de
24/07/73
Decreto 3769/1972, de 23 de diciembre, por el que se aprueba el Reglamento de la Ley
81/1968, de 5 de diciembre de Incendios Forestales
BOE nº 38, de
13/02/73
Orden Ministerial de 29 de diciembre de 1970, del Ministerio de Agricultura, aprobatoria
de las Instrucciones Generales para la Ordenación de Montes Arbolados, de la Dirección
General de Montes, Caza y Pesca Fluvial
BOE nº 36, de
11/02/71
Ley 1/1970, de 4 de abril de Caza BOE nº 82, de
06/04/70
Ley 81/1968, de 5 de diciembre, sobre Incendios Forestales BOE nº 294, de
07/12/68
Decreto 485/1962, de 22 de febrero, del Reglamento de Montes. Corrección de errores
(BOE nº
67, de 19/03/62 y BOE nº 121, de 21/05/62)
BOE nº 61, de
12/03/62
Ley de 20 de febrero de 1942, sobre Pesca Fluvial BOE nº 67, de
08/09/42
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.3
CALCULO DO ERRO DE MOSTRAXE
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Unha vez realizado o inventario, calculouse o erro de mostraxe cometido. Para isto foi preciso coñecer, en
cada un dos estratos, unha serie de variables.
ESTRATO
VARIABLE
Pj nj Vccj Sj Sxj
Est 1: Pp 0,09 6 102,72 46,0 18,65
Est 2: Pp e Eg 0,04 3 13,33 101,5 58,12
Est 3: Eg 0,03 2 140,238 18,8 13,22
Est 4: Eg 0,03 3 77,909 89,6 51,27
Est 6: Pr 0,43 10 86,77 34,4 10,85
Est 8: Cs 0,10 5 27,772 18,9 8,40
Est 9: Pr 0,05 2 16,835 17,4 12,28
Est11:Pp 0,17 3 19,860 8,5 4,90
Est 14:Cs 0,05 3 15,842 6,4 3,70
Onde: Pj é a proporción do estrato j respecto a superficie total a inventariar; nj é o número de unidades de mostraxe realizado en cada un dos estratos; Vccj é o volume
con casca medio expresado en m3/ha para o estrato j. Sj é a desviación típica do estrato j e Sxj é o erro típico da media do estrato j.
Para poboacións infinitas ou finitas cando a fracción de mostraxe n /N < 0,05 obtense pola fórmula:
Unha vez coñecido o erro típico do estrato j, calcúlase o erro de mostraxe ( j en valor absoluto – m3/ha-, j en
porcentaxe) resultado de multiplicar o erro típico calculado polo valor de t de STUDENT para nj – 1 graos de
liberdade e un nivel de significación do 5%.
VARIABLES PARA O CÁLCULO DO ERRO DE MOSTRAXE COMETIDO
ESTRATO
VARIABLE
t (m3/ha)
Est 1: Pp 2,57 47,943 26,4
Est 2: Pp e Eg 4,3 249,923 137,8
Est 3: Eg 12,71 167,993 92,6
Est 4: Eg 4,3 220,446 121,5
Est 6: Pr 2,26 24,524 13,5
Est 8: Cs 2,78 23,356 12,9
Est 9: Pr 12,71 156,124 86,1
Est11:Pp 4,3 21,063 11,6
Est 14:Cs 4,3 15,898 8,8
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
O erro por estratos non é elevado, pero o que interesa é o que se comete ao considerar en conxunto tódolos
estratos inventariados.
Para isto, é necesario calcular o erro estándar da media ponderada Sxstr. A súa expresión é a seguinte:
Para a superficie inventariada toma un valor de 5,88.
Coñecido este erro típico, pódese calcular o erro de mostraxe da media ( ) a un determinado nivel de
probabilidade (neste caso 0,95) utilizando a t de STUDENT, cun número de graos de liberdade igual ao de
unidades de mostraxe menos o número de estratos:
No que t=1,7 para un nivel de significación de 0,05 e 28 graos de liberdade (42 parcelas menos 14 estratos).
O valor de así obtido resulta de 9,99 m3/ha.
A partir deste erro absoluto calcúlase o erro relativo ϵ, que ven dado pola fórmula:
Onde Vcc é a media ponderada do volume con cortiza para tódolos estratos, sendo o seu valor de 62,29
m3/ha. Obtense así un valor de de 16,03%.
Este resultado é inferior ao erro relativo que se prefixou no cálculo da magnitude da mostra e atópase dentro
dos límites que se indican nas Instrucións Xerais para a Ordenación de Montes Arborados, regulado polo
Decreto 52/2014, de 16 de Abril de 2014, nas que se establece que o erro de mostraxe debe estar
comprendido entre un inferior oi igual ao 20 % para unha probabilidade fiducial do 95%.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.4
DATOS CLIMÁTICOS DA ESTACIÓN DE
REFERENCIA
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Como se indica no estado natural, para estimar o clima existente no monte seleccionáronse as observación da
estación meteorolóxica de Mabegondo.
As coordenadas xeográficas das estacións seleccionadas son:
ESTACIÓN COORDENADA X COORDENADA Y
MABEGONDO 559.457 4.788.140
Temperaturas
Os datos relativos á temperatura, por meses, son os que se presentan na seguinte táboa.
Meses Tm TmMáx TmMín TMáx TMín
Xaneiro 8,9 12,96 5,0 17,28 -2,16
Febreiro 8,7 13,89 3,9 18,53 -1,89
Marzo 10,3 16,04 4,8 23,30 -1,61
Abril 12,2 18,12 6,3 26,88 0,49
Maio 14,1 19,40 8,7 27,98 2,99
Xuño 16,8 22,32 11,1 30,28 5,76
Xullo 18,5 23,74 12,7 31,39 7,91
Agosto 18,5 24,40 12,7 31,76 7,51
Setembro 17,2 24,21 11,0 32,54 5,02
Outubro 14,8 20,88 9,4 27,07 2,21
Novembro 10,9 15,62 6,7 21,68 -0,43
Decembro 9,2 13,88 5,1 18,66 -2,86
Suma 160,1 225,47 97,5 307,33 22,94
Media 13,3 18,8 8,1 25,6 1,9
T: temperatura media anual (ºC) ; tm: temperatura media de mínimas (ºC); tM: temperatura media de máximas (ºC); Tm: temperatura media de mínimas absolutas (ºC); TM: temperatura
media de máximas absolutas (ºC).
Precipitacións
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
No referente as precipitacións, na seguinte táboa se presentan os valores mensuais que se obtiveron así
como a media anual.
Meses P (mm)
Xaneiro 152,21
Febreiro 118,14
Marzo 87,10
Abril 95,60
Maio 75,38
Xuño 50,68
Xullo 36,81
Agosto 42,93
Setembro 37,62
Outubro 116,22
Novembro 160,57
Decembro 118,43
Suma 1091,70
Media 91,0
CLIMODIAGRAMAS E DIAGRAMAS BIOCLIMÁTICOS
Climodiagrama WALTER-LIETH
Tamén chamado diagrama ombrométrico. No diagrama represéntase a evolución anual da temperatura e a
precipitación mensual. O diagrama constrúese de tal xeito que 1ºC mida o mesmo que 2 mm de precipitación.
Deste xeito, cando a curva de precipitación vai por debaixo da de temperatura hai seca na estación. O resto da
zona coloreada de azul verdoso correspondese co período húmido.
Tamén podemos observar na zona inferior unha zona grisácea que se corresponde cos meses en que é
probable a xeada e a zona sen cor correspondese cos meses libres de xeada.
Ademais disto no diagrama aparece (de esquerda a dereita e de arriba a abaixo) o nº de anos da serie de
precipitacións, a altitude, a temperatura media anual e a precipitación media anual.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Ademais aparece no lateral esquerdo (de arriba a abaixo), a temperatura máxima absoluta, da media das
máximas do mes máis cálido, a oscilación diaria de temperatura, a temperatura media das mínimas do mes
máis frío e a temperatura mínima absoluta.
Neste gráfico pódese observar que non existe nestas zonas período de seca estival, ainda que está no límite
nos meses de verán polo que non se produce unha limitación hídrica no crecemento vexetativo.
Diagrama bioclimático de Montero de Burgos
Mediante os diagramas bioclimáticos de Monteiro de Burgos pódese relacionar o clima dunha determinada
zona coa actividade vexetativa nesta. Son útiles porque permiten avaliar a calidade de estación ó poder
comparar a posibilidade de crecemento das especies vexetais segundo as características do lugar.
Para realizar os cálculos partiuse de dúas hipóteses iniciais como son a de considerar unha escorrentía
superficial do 30%, típica de chans en ladeira e dúas capacidades de campo de 100 e 50 mm.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Nas gráficas pódese ver como dende os meses de xaneiro a xuño, e de outubro a decembro, a intensidade
bioclimática libre (I.B.L.) coincide coa intensidade bioclimática potencial (I.B.P.), co cal a intensidade
bioclimática estará limitada unicamente pola temperatura.
Nos meses de verán prodúcese unha diminución do contido de auga no chan, o que se reflicte nun descenso
da I.B.L., chegando practicamente a cero. Isto indica que o crecemento vexetativo neses meses está moi
condicionado polos recursos hídricos, e o desenvolvemento das masas arbóreas no verán é moi escaso.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Evapotranspiración potencial (E.T.P.) e balance hídrico
O balance hídrico trata de expresar as perdas e ganancias de humidade do solo, supoñendo que este posúe
unha capacidade máxima de almacenamento, que se fixa en función das súas características, e que se
denomina reserva máxima. As perdas e ganancias veñen dadas polos fenómenos de evapotranspiración e
precipitación, respectivamente.
Na seguinte táboa amósanse os valores medios mensuais da estación de referencia.
MESES ene feb mar abr may jun jul ago sep oct nov dic
Tm 8,9 8,7 10,3 12,2 14,1 16,8 18,5 18,5 17,2 14,8 10,9 9,2
ETP 31,2 27,6 38,9 48,9 62,0 76,7 89,4 88,2 76,9 62,8 39,9 32,4
Ce 10,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
P 152,2 118,1 87,1 95,6 75,4 50,7 36,3 42,9 37,6 116,2 160,6 118,4
Res 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0 77,1 45,3 28,8 19,5 72,9 100,0 100,0
ETR 31,2 27,6 38,9 48,9 62,0 73,6 68,1 59,4 47,0 62,8 39,9 32,4
D 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 -3,1 -21,3 -28,8 -29,9 0,0 0,0 0,0
S 105,8 90,5 48,2 46,7 13,4 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 93,5 86,0
Σ ETP = 674,8 mm Σ ETR = 59 1 , 6 mm
Σ D = -8 3 , 2 mm Σ S = 4 8 4 , 2 mm
P: Precipitación (mm) ; ETP: Evapotranspiración potencial (mm); D: dispoñibilidade hídrica (mm); s: exceso de precipitación (mm); d: déficit de precipitación (mm); d.a.: déficit acumulado
(mm).
Exposición ós ventos
A continuación amósase un resume dos ventos que nos últimos cinco anos afectaron ó monte obxecto de
estudio
Meses Velocidade do vento (km/h) Vento predominante (Graos) Direccion do refacho (Graos)
Xaneiro 90,98 200,00 205,00
Febreiro 75,01 45,00 187,00
Marzo 30,04 45,00 145,00
Abril 27,96 200,00 148,00
Maio 26,04 45,00 97,00
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Xuño 26,20 45,00 120,00
Xullo 25,20 45,00 125,00
Agosto 25,00 45,00 135,00
Setembro 26,12 45,00 189,00
Outubro 27,76 45,00 194,00
Novembro 32,20 45,00 100,00
Decembro 33,20 225,00 120,00
Velocidade media e refachos de vento.
Tal e como se observa na anterior táboa, a velocidade do vento é moderada durante tódolos meses do ano;
presentando nos meses invernais as maiores velocidades. A dirección do vento predominante no monte é a
dirección Nordés, e en menor medida dirección Sur.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.5
AVALIACIÓN DA OBRIGATORIEDADE DAS
ACCIÓNS DO PLAN DE ACTUACIÓN A EFECTOS DO CUMPRIMENTO DOS CRITERIOS DE XESTIÓN SOSTIBLE
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Pártese da premisa de que o cumprimento perfecto do plan de xestión é garantía de que a xestión técnica do
monte é sostible. O desexable, e sempre debe tratar de respectarse, é que a execución do plan de xestión
sexa total e nos períodos indicados. Tamén se asume que na xestión realizada durante o período de aplicación
do plan é probable que existan desviacións de distinta índole. As desviacións son normais en calquera
instrumento de planificación, xa sexan forestais como doutro ámbito, e non sempre deben considerarse
negativas. Durante a execución dun plan existen numerosos factores que concorren na execución dos
traballos e que deben terse en consideración para efectuar os cambios que melloren a xestión. É dicir, en
ocasións, para conseguir unha xestión sostible do monte é conveniente efectuar cambios sobre o planificado
si elo favorece aos obxectivos do plan de xestión e á consecución da sostibilidade desexada. Como no plan de
xestión non se efectuou unha avaliación da obrigatoriedade de accións a efectos do cumprimento dos criterios
de xestión sostible, en este apartado faise esta análise.
Se o propietario desexa levar unha xestión forestal axeitada do monte é conveniente que as desviacións dos
plans sexan analizadas por un técnico para ver se a xestión resultante se adapta tamén aos criterios de
xestión sostible. O correcto sería a elaboración dun informe ou anexo ao proxecto que analizase a repercusión
dos cambios e si estes poden afectar ao cumprimento dos criterios de xestión sostible. O presente documento
cumpre esa función no momento actual.
Por outra parte, e con carácter xeral, hai algunhas accións planificadas que a súa execución ou non execución
non ten incidencia significativa no cumprimento dos criterios de xestión sostible, por elo convén identificar
estas accións.
ANEXO.5.1. Desviacións temporais
As desviacións temporais son habituais nos plans de xestión forestal e as razóns son múltiples. Son causa
habitual problemas financeiros, estratexias fiscais, as caídas de prezo da madeira, a falta de dispoñibilidade
de empresas de servizos especializadas para algún traballo, as esperas ás concesións de autorizacións
administrativas e outras moitas. En xeral, a maioría son difíciles de previr.
Con carácter xeral, e para calquera tipo de traballos, admítense como desviacións tolerables, se non hai un
ditame técnico contrario, un a lo menos dos seguintes casos:
Os adiantos ou retrasos de actuacións forestais no superiores a un ano.
Os adiantos ou retrasos de actuacións forestais non superiores a un período equivalente ao 10% da
quenda da especie principal da masa forestal en cuestión.
Outras desviacións deberían contar cunha xustificación técnica na que se indique que son admisibles segundo
o plan de xestión vixente.
ANEXO.5.2. Desviacións espaciais
Os cambios na localización das accións tamén son habituais nos plans de xestión forestal e hai varias razóns
para que isto ocorra. Pode suceder que o rodal de actuación non estea correctamente delimitado no plan de
xestión ou que ao efectuar o traballo no se houbese reformulado exactamente a obra no monte como debe
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ser. Hai veces que, por dificultades de mecanización o por accidentes do terreo que non foron tidos en conta
no plan, non se pode facer o traballo en parte da zona de actuación.
ANEXO.5.3. Substitución de operacións
Outra modificación habitual é a substitución dunha operación por outra cando con elo se consigue o mesmo
obxectivo da acción. Hai veces que se substitúe por tratarse dun servizo moi especializado e non se atopa
empresa para executalo. Noutras ocasións faise por encontrar unha forma máis eficaz de lograr o mesmo
obxectivo buscado na acción. Como exemplo.- se despois dunha corta final obsérvase unha rexeneración
natural abundante e con vigor e a calidade xenética da masa é aceptable, pódese substituír unha repoboación
prevista no plan polos traballos silvícolas correspondentes a unha rexeneración natural.
ANEXO.5.4. Anulación ou inclusión de accións non previstas
Algunhas accións poden non facerse por unha razón xustificada. Os montes non teñen porque perder a súa
condición de sostibilidade por lo feito de non executar algunha das accións previstas no plan de xestión.
Algunhas accións poden ser consideradas optativas polo propio plan e o xestor ou o seu asesor técnico
decidirán sobre a conveniencia o non da súa execución cando chegue o momento. Outras accións sen esa
consideración sempre será preferible executalas para mellorar a calidade da xestión, porque así o establece o
plan, aínda que pode que a súa omisión non sexa decisiva no cumprimento dos criterios de xestión forestal
sostible.
Sobre a inclusión de novas accións que non figuran no plan de xestión, establécese unha consideración
parecida. Debe valorarse si ese feito pode desvirtuar a aplicación e efectividade do plan de xestión ou si
perturban o cumprimento dos criterios de xestión forestal sostible.
Unha primeira cuestión a estudar é saber si os traballos forestais teñen un papel determinante ou non na
avaliación da xestión forestal sostible. Enténdese por determinantes aqueles traballos planificados que a súa
non execución ou a súa incorporación sen estar planificados esixe dunha análise técnica para ver os seus
efectos no correcto cumprimento dos criterios de xestión forestal sostible. Os traballos non determinantes son
xusto o contrario
Outra desviación a analizar é a debida á anulación parcial dalgún traballo por deixar de facelo en parte da
superficie do rodal de actuación, na súa intensidade (% de pés, % de volume, % de superficie, altura da labor,
dose, etc.), en parte das operacións que engloba o traballo, etc. As razóns poden ser por algunha dificultade
aparecida non prevista no plan, por redución de custos, por dividir o traballo en máis dunha fase, por unha
prescrición técnica posterior, por impedimentos legais ou outras causas.
A continuación expóñense unha relación dos traballos forestais máis típicos e para cada un deles indicarase
se ten un papel determinante ou non na avaliación da súa xestión forestal sostible, tanto por anulación dun
traballo programado no plan de xestión como da inclusión de un non previsto.
A continuación reflíctese o carácter determinante ou non determinante de cada un dos traballos que se
poderían realizar no monte segundo a súa tipoloxía:
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
APROVEITAMENTOS:
Cortas finais ou de rexeneración (a feito, por entresacas, etc.)
DETERMINANTE EN AMBOS CASOS.
Xustificación: unha desviación significativa por anulación ou inclusión pode supoñer o incumprimento dos
obxectivos da ordenación e unha perda de rendibilidade do monte. As porcentaxes de cortas valóranse no
conxunto do monte e durante toda a vixencia do plan especial.
As cortas de rexeneración, de xeito habitual, deben ter prioridade 1 de xeito que sexa necesaria a súa
execución salvo que houbese algunha circunstancia externa de relevancia que obrigase a considerar a
conveniencia de non executala. No caso de que algunha destas actuacións sexa considerada como prioridade
3 (que fai que se corte, ou non, dependendo das circunstancias de mercado) polo que, o ingreso previsto desa
actuación, non debe ser considerado á hora de evaluar a dispoñibilidade financeira para exectuar as
actuacións de mellora.
Cortas intermedias ou de mellora ou claras (para mellorar a calidade do produto final con máis diámetro de
madeira e mellor calidade tecnolóxica.)
DETERMINANTE, SALVO MASAS DE ESPECIES DE QUENDA CURTA.
Xustificación: estes coidados culturais son importantes en diferentes especies, fundamentalmente coníferas,
para mellorar a estabilidade da masa forestal e asegurar a súa sostibilidade. Permite reducir o risco de danos
bióticos e abióticos (incendios, enfermidades por fungos...), mellorar a sanidade da masa e favorecer o
crecemento e desenvolvemento do arborado. En coníferas é determinante (Pinus radiata, Pinus pinaster,
Psedotsuga menziesii, etc.) así como en frondosas plantadas a alta densidade. Noutras especies como o
eucalipto non sería determinante debido aos pequenas quendas de cota que posúen, a non ser que se
planifiquen quendas largas para producir madeira de serra. Dende o punto de vista económico, supoñen un
ingreso intermedio que permite financiar a realización doutras actuacións no monte, feito que reforza a súa
importancia.
As cortas de mellora, ao igual que ocurre coas de cortas finais ou de rexeneración, deben ser consideradas de
prioridade 1 de xeito que sexa necesaria a súa execución salvo que houbese algunha circunstancia externa de
relevancia que obrigase a considerar a conveniencia de non executala. De tódolos xeitos, as cortas de mellora
que se sitúan na última fase da quenda de corta poderían considerarse como prioridade 3 (que fai que se
corte, ou non, dependendo das circunstancias de mercado) polo que, o ingreso previsto desa actuación, non
debe ser considerado a hora de evaluar a dispoñibilidade financeira para exectuar as actuacións de mellora.
Cortas de policía (cortas puntuais e de escasa contía de pés diseminados secos, enfermos, derribados ou
inclinados polo vento, especies invasoras, etc.) realizadas por criterios estéticos, sanitarios ou de mellora da
transitabilidade.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
NON DETERMINANTE
Xustificación: son actuacións difíciles, caras e de pouca transcendencia no conxunto do monte. Non
debe cuestionarse o feito de realizarse ou non.
REXENERACIÓN:
Artificial: repoboación por plantación ou sementeira
DETERMINANTE, SALVO QUE SE PLANIFIQUE MANTER A ESPECIE EXISTENTE E ESTA TEÑA POSIBILIDADES DE
REXENERACIÓN
NATURAL
Xustificación: si non se logra a rexeneración da especie elixida de forma natural por non existir previamente
ou, de existir, por non ter capacidade para o rebrote ou non ter conseguido unha boa rexeneración por
diseminación natural da semente, sería necesaria a súa introdución artificial. Un período de 2 anos
considérase prudente para esperar a consecución da rexeneración natural. De non conseguirse, habería que
avaliar a posibilidade de rexenerar a masa de forma artificial.
Natural: por diseminación o por brotes
NON DETERMINANTE, SALVO CAMBIO DE ESPECIE
Xustificación: non require de traballo, só non prexudicala. Normalmente aplícase cando a especie principal ten
condicións boas para a rexeneración. No caso de non lograrse con éxito, deberíase realizar unha intervención
silvícola ou complementarse cunha repoboación e, si non se cumpre, debe advertirse do fracaso da
rexeneración da masa nos momentos da avaliación do plan e propoñerse medidas correctoras.
Selección de brotes
DETERMINANTE
Xustificación: en especies que posúen rexeneración por rebrote como por exemplo o Eucalyptus globulus, as
densidades iniciais son moi altas polo que se fai fundamental proceder ao longo dos primeiros 5 anos a unha
selección de brotes de cepa para buscar densidades similares á masa orixinaría. De non ser así, a masa
correría o risco de sufrir danos importantes por incendios debido á excesiva carga de combustible existente e
á continuidade vertical e horizontal da biomasa. En masas nas que non se planificara unha selección de
brotes e, no momento de elaboración do plan de xestión, se atopen próximas á quenda de corta, non
procedería realizar esta actuación tanto pola proximidade á corta final como pola posibilidade de perda da
estabilidade da masa.
Silvicultura para a mellora de calidade de madeira: podas, clareos
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
NO DETERMINANTE
Xustificación: si se analiza o efecto na rendibilidade da súa aplicación (balance de estimación de mellora do
prezo da madeira cos gastos incorridos e os riscos da inversión), é dubidoso o resultado tendo en conta a
situación actual do mercado da madeira o que fai que non se sabe, seguindo un criterio económico, se resulta
beneficioso ou non a realización deste tipo de traballos. Por iso se estima que non afecta á sostibilidade e que
as súas consecuencias son mínimas.
Silvicultura complementaria: Eliminación de restos orixinados noutros traballos, rozas, tratamentos con
fitocida, tratamentos fitosanitarios, fertilización e outros traballos
NON DETERMINANTE
Xustificación: estes traballos tratan de mellorar o porvir da especie principal potenciando o seu crecemento,
reducindo a competencia e reducindo os danos á masa forestal. Aínda tendo en conta isto, non resultan
determinantes para o seu desenvolvemento e rexeneración. Si se analiza o efecto na rendibilidade da súa
aplicación, tamén é dubidoso o resultado na situación actual do mercado da madeira. Por iso, estímase que
non afecta a sostibilidade e que as súas consecuencias son mínimas.
Traballos preventivos de incendios
Conservación de cortalumes existentes con decapado
NON DETERMINANTE.
Xustificación: Aínda que é importante que as áreas sacrificadas para este fin manteñan a súa función
operativa, pode darse o caso de retrasos na súa conservación. Debe terse presente que un abandono do
coidado pode provocar gastos importantes en caso de recuperación da súa operatividade.
Rozas de faixas de protección
NON DETERMINANTE
Xustificación: Por tratarse de traballos silvícolas preventivos e, en moitos casos, en emprazamentos variables,
non se consideran esenciais para a sostibilidade. O retraso na súa execución é habitual e a substitución por
outras medidas preventivas tamén. Algúns poden ser suprimidos ou incorporados en función das actividades
silvícolas desenvolvidas en unidades de actuación próximas. Tamén as políticas de incendios e a
dispoñibilidade de axudas son outro dos factores clave na anulación ou inclusión de traballos non previstos.
Outras instalacións (uso social, parques de almacenamento de produtos, peches, etc.)
NON DETERMINANTE
Xustificación: Suponse que son actividades extraordinarias respecto ás de melloras e aproveitamentos
forestais polo que, en condicións normais, non deben ter carácter prioritario sobre as outras obras. A súa
anulación ou inclusión enténdese que non debe perturbar os obxectivos do plan de xestión.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Outros traballos forestais
NON DETERMINANTES
Xustificación: Entre tanto non se especifique no plan de xestión, consideraranse non determinantes.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.6
CRITERIOS CONSIDERADOS Á HORA DE
REALIZAR ESTE PROXECTO DE ORDENACIÓN
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.6.1. Mantemento e mellora adecuada dos recursos forestales e da súa contribución ao ciclo global do
carbono
Á hora de realizar a planificación da unidade de xestión, contempláronse as diferentes actuacións intentando
conseguir un mantemento e mellora dos recursos forestais existentes na unidade de xestión, facendo especial
fincapé na necesidade de crear masas forestais que poidan perdurar no tempo o que conducirá a un aumento
do carbono fixado nas mesmas.
A partir do cumprimento dos diferentes obxectivos establecidos nos indicadores que se enumeran na seguinte
táboa, poderase valorar o maior o menor grado de cumprimento deste criterio
ANEXO.6.2. Mantemento e mellora da saúde e vitalidade dos ecosistemas forestais
O mantemento e mellora da saúde e vitalidade dos ecosistemas forestais convértese nunha das principais
premisas á hora de planificar as actuacións a realizar na unidade de xestión. Na seguinte táboa preséntase os
indicadores que poden aportar información sobre o grado de cumprimento deste obxectivo.
INDICADORES A CONSIDERAR EN RELACIÓN CO MANTEMENTO E MELLORA DA SAÚDE E VITALIDADE DOS
ECOSISTEMAS FORESTAIS
INDICADOR OBXECTIVO
ESTADO NUTRICIONAL DOS SOLOS Manter o estado nutricional do solo
ESTADO SANITARIO DA CUBERTA
FORESTAL
Coñecer o estado sanitario da cuberta forestal mediante o seu seguimento, con
especial atención aos factores claves bióticos, abióticos e de orixe antrópico que
afecta á saúde e a vitalidade dos ecosistemas forestais co fin de actuar en
consecuencia
INDICADOR OBXECTIVO
SUPERFICIE Manter ou aumentar a superficie forestal, con especial referencia á arborada, excepto por
causas de defensa do propio monte (por exemplo, incendios) ou outras derivadas de actuacións
encamiñadas á mellora da multifuncionalidade
EXISTENCIAS DE MADEIRA OU
CORTIZA
Alcanzar existencias acordes coa calidade da estación, os obxectivos da xestión e
directrices rexionais forestais, se as houbera
ESTRUTURA DA MASA POR
IDADE E CLASE DIAMÉTRICA
A estrutura da masa debe adecuarse aos obxectivos da xestión
FIXACIÓN DE CARBONO Estimar e facer un seguimento do carbono fixado nas masas arboradas e os seus
produtos leñosos, á vez que se potencia ou manteña o efecto á longo prazo de sumideiro das
masas forestais
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
MEDIDAS DE PREVENCIÓN E
CORRECCIÓN DE DANOS NOS
MONTES
Integrar na xestión forestal medidas para minimizar os riscos de degradación e
danos no ecosistema
PREVENCIÓN E DEFENSA CONTRA
INCENDIOS FORESTAIS
Conseguir un control do risco de incendio mediante medidas de prevención e
defensa contra incendios, de acordo cos plans municipais ou supramunicipais de
defensa contra incendios forestais o calquera outra planificación
aprobada pola administración competente, en caso de que exista e estea
dispoñible
ACTIVIDADE CINEXÉTICA E GANDEIRA
EXTENSIVA
Conseguir un mantemento da actividade cinexética e gandeira
compatible coa estabilidade do ecosistema
ANEXO.6.3. Mantemento e mellora das funcións produtivas dos montes (madeira e outros produtos forestais)
Débese procurar un mantemento e mellora das funcións produtivas dos montes para asegurar a viabilidade
futura da explotación forestal e, polo tanto, das masas existentes na unidade de xestión. Para poder verificar a
consecución deste obxectivo, pódense considerar os seguintes indicadores:
INDICADOR OBXECTIVO
CRECEMENTO E
APROVEITAMENTO
Realizar un seguimento e avaliación da poboación global en termos cualitativos e
cuantitativos e a súa relación a longo prazo co seu crecemento. Adecuar o nivel de
aproveitamento á taxa de crecemento ou produción biolóxica, xustificando debidamente
as excepcións
MADEIRA DE ROLO Realizar un seguimento e avaliación da produción de madeira de rolo comercializada en
termos cuantitativos. Estimar a madeira de rolo comerciable
PRODUTOS FORESTAIS NON
MADEIREIROS
Facer un seguimento e avaliación de produtos forestais non madeireiros comercializados
en termos cuantitativos. Estimar os produtos forestais non madeireiros comerciables
SERVIZOS Realizar un seguimento e avaliación de servizos comercializados na unidade de xestión en
termos monetarios. Estimar os servizos comerciables
INFRAESTRUTURAS DE
ACCESO
Conseguir un mantemento e adecuación das vías de acceso
ANEXO.6.4. Mantemento, conservación e mellora apropiada da diversidade biolóxica nos ecosistemas
forestais
Débese intentar un mantemento, conservación e mellora apropiada da diversidade biolóxica nos ecosistemas
forestais. Para poder verificar a consecución deste obxectivo, pódense considerar os indicadores que se
presentan na seguinte táboa.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
INDICADOR OBXECTIVO
ESTIMACIÓN DA
BIODIVERSIDADE
Procurar conseguir unha conservación ou incremento cualitativo da biodiversidade
compatible co destino da unidade de xestión
REXENERACIÓN Utilizar o tipo de rexeneración máis adecuado ao medio, ás especies forestais utilizadas
e aos obxectivos fixados para a xestión, considerando instrumentos de planificación a
escala superior ou directrices rexionais, se as houbese, garantindo a calidade e
viabilidade da rexeneración
GRADO DE NATURALIDADE Manter ou aumentar a superficie de espazos forestais naturais e seminaturais dentro da
unidade de xestión
CONSERVACIÓN DE HÁBITATS
SINGULARES
Manter os hábitats singulares existentes na unidade de xestión forestal
MADEIRA MORTA Conseguir unha presenza de madeira morta en cantidade, dimensións e distribución
adecuada ás directrices e avances científicos, salvo excepcións xustificadas por
incendios, pragas ou usos do monte
ESPECIES FORESTAIS
AMEAZADAS
Identificar e conservar as especies ameazadas presentes na unidade de xestión
ESPAZOS FORESTAIS
PROTEXIDOS
Xestionar o monte de acordo coa normativa e os obxectivos do Espazo Natural Protexido
ANEXO.6.5. Mantemento e mellora apropiada da función protectora na xestión dos montes (principalmente,
solo e auga)
Débese procurar un mantemento e mellora apropiada da función protectora na unidade de xestión dos
montes. Para poder verificar a consecución deste obxectivo, pódense considerar os indicadores que se
presentan na seguinte táboa
INDICADOR OBXECTIVO
FUNCIÓNS DE PROTECCIÓN
DOS MONTES: SOLO, AUGA E
OUTRAS FUNCIÓNS DO
ECOSISTEMA
Protexer, na medida do posible, o solo fronte á erosión, a calidade das augas e os bosques
de ribeira. Débense adoptar medidas correctivas no caso de que fosen necesarias
MONTES PROTECTORES DE
INFRAESTRUTURAS
Adecuar a xestión forestal á función protectora do monte
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.6.6. Mantemento doutras funcións e condicións socioeconómicas
Débese procurar un mantemento das condicións socioeconómicas da unidade de xestión e manter outras
posibles funcións que teñan os montes que estean dentro da unidade de xestión. Para poder verificar a
consecución deste obxectivo, pódense considerar os indicadores que se presentan na seguinte táboa.
INDICADOR OBXECTIVO
BENEFICIO NETO Mellorar ou manter a sostibilidade económica da xestión forestal
INVERSIÓNS EN SERVIZOS Manter ou mellorar os servizos prestados polos montes mediante as inversión
executadas polo produtor dos servizos
EMPREGO NO SECTOR
FORESTAL
Realizar un seguimento das estatísticas de emprego na unidade de xestión e mellora da
formación, teórica e/ou práctica sobre xestión forestal sostible
SEGURIDADE E SAÚDE NO
TRABALLO
Conseguir unha diminución da sinestralidade na actividade forestal
VALORES RECREATIVOS Conseguir unha ordenación do uso recreativo dos montes
VALORES CULTURAIS E
ESPIRITUAIS
Realizar unha xestión forestal respectuosa cos valores culturais e espirituais
identificados
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.7
CÓDIGO DE BOAS PRÁCTICAS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.7.1. Código de boas prácticas silvícolas
O Código de Boas Prácticas de Silvicultura recolle os compromisos de carácter xeral que deben respectar na
xestión do monte os propietarios forestais.
O Código comprende os principios básicos que deben orientar o conxunto de actuacións silvícolas a
desenvolver polo xestor dende a rexeneración ata o aproveitamento da masa forestal na unidade de xestión e
que non fosen obxecto dun tratamento específico no plan de xestión ou nun informe técnico de xustificación.
O xestor forestal, ademais de cumprir a normativa actual aplicable aos montes, comprométese a seguir e
respectar o conxunto de recomendacións que se indican a continuación:
CÓDIGO DE BOAS PRÁCTICAS DA SILVICULTURA
Nº RECOMENDACIÓN
1 Asegurarse a persistencia da masa arborada despois de cada aproveitamento, xa sexa por rexeneración natural ou
artificial. Cando as especies principais da masa sexan autóctonas e se desexe manter a súa presenza empregarase,
sempre que sexa posible, a rexeneración natural
2 Nas parcelas de máis de 25 ha arborizadas fomentarase a aparición e mantemento de especies acompañantes ou
alternativas á principal, especialmente frondosas autóctonas, no momento e localización que favoreza aos
obxectivos do plan de xestión
3 As especies arbóreas a utilizar en repoboacións deberán ser adecuadas á estación forestal. O material xenético
deberá proceder de orixes coñecidos e de garantía, rodais selectos ou hortos viveiros
4 Os fertilizantes empregados nas plantacións serán os indicados para a actividade forestal e na dose recomendada,
e unicamente se realizará o abonado continuado durante o crecemento e desenvolvemento da masa forestal baixo
xustificacións técnicas ou indicación do plan de xestión
5 Deberase velar polo éxito do rexenerado e as plantacións, tomando as medidas oportunas para o seu correcto
desenvolvemento
6 Adoptaranse as medidas necesarias para minimizar os impactos na vexetación a conservar tras a corta ou
tratamento silvícola
7 Nos tratamentos fitosanitarios químicos empregaranse produtos e doses que estean legalmente autorizados. A súa
utilización deberá xustificarse tecnicamente, sendo aconsellable o emprego de técnicas de loita integrada sempre
que sexa posible. O persoal que realice a aplicación de produtos fitosanitarios debe ter toda a formación obrigatoria
por lei para a utilización destes
8 Deberanse evitar prácticas que fomenten a aparición de pragas ou enfermidades, efectuando, cando sexa posible,
a trituración, esparexemento ou extracción dos restos vexetais obxecto de corta. Deberanse desinfectar os útiles de
corta nas masas altamente sensibles a enfermidades e con alto risco de propagación. No caso de detectar algunha
anomalía biótica ou abiótica tomaranse as medidas oportunas, mesmo avisando a autoridade forestal compete
9 Deberase velar pola protección, mantemento e mellora das áreas de vexetación rupícola
10 En parcelas de máis de 25 ha, minimizarase a realización de tratamentos silvícolas ou cortas que produzan graves
impactos paisaxísticos
11 Cumprirase coa lexislación vixente aplicable a elementos culturais, identificando e comunicando a quen
corresponda a aparición de testemuños prehistóricos, históricos e culturais dentro da unidade de xestión forestal.
Tamén se procurará manter e recuperar a toponimia propia dos montes
12 Nos casos de realización de traballos silvícolas por conta allea, os labores encargaranse a empresas de servizos
forestais que aceptarán por escrito o presente Código de Boas Prácticas
13 As empresas de servizos forestais que traballen na unidade de xestión deberán cumprir coa lexislación vixente en
materia de riscos laborais, dispoñendo de operarios e de equipos de seguridade homologados así como dos demais
requirimentos de seguridade e saúde no traballo durante a execución das prácticas forestais. Igualmente no uso
de maquinaria débense cumprir as medidas de protección propias da máquina e de quen a manexa
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
14 Deberanse tomar medidas oportunas para optimizar a rede viaria forestal, minimizando o número de ramais cegos,
evitando tramos de excesiva pendente e construíndo obras de drenaxe tecnicamente xustificadas que distribúan de
forma axeitada as augas no monte. Deberase prestar especial atención ao estado das vías e camiños forestais tras
a execución de labores, debendo restablecer, polo menos, as condicións de tránsito nas que se atopaba antes da
realización da actividade
15 En caso de incendio forestal, deberanse seguir as indicacións da administración forestal, procurando vixiar en
época de máximo risco, informar inmediatamente en canto se detecte lume ou calquera conato de incendio ao
servizo de defensa contra incendios forestais (085 ou 112) e, de ser necesario, segundo a lexislación vixente, seguir
as indicacións do director de extinción
16 Deberase velar por manter a unidade de xestión libre de residuos artificiais causados polas actividades forestais. En
caso de xerarse residuos perigosos, deberán respectarse a normativa vixente. En caso de derramos sobre terra,
extraerase a capa de chan afectado almacenándoa no seu correspondente colector/bolsa e tratándoa como residuo
perigoso. Ademais, procurarase o acondicionamento de zonas de limpeza para maquinaria e equipos.
17 Na medida do posible, deberase minimizar a emisión de contaminantes atmosféricos (gases de combustión
de maquinaria de equipos, po) e acústicos, sendo aconsellable manter en perfecto estado a maquinaria e equipos,
planificar axeitadamente os tempos de transporte, circular con moderación naqueles lugares onde se xere po,
respectar os límites de velocidade
18 Permitirase o uso social e recreativo dos bosques sempre e cando non perturbe a actividade forestal principal
determinada polo xestor. Na medida do posible procurarase a multifuncionalidade de usos na unidade de xestión e
o mantemento da biodiversidade
19 As unidades de xestión (montes ou grupos de montes) deberán contar cun instrumento de planificación
respectando os criterios de xestión forestal sostible
20 Velarase porque todos os axentes involucrados na xestión forestal sostible cumpran coa lexislación vixente aplicable
ANEXO.7.2. Código de boas prácticas dos aproveitamentos forestais
O Código de Boas Prácticas dos Aproveitamentos Forestais recolle os compromisos que deben respectar as
empresas e operadores que realicen traballos de corta e saca de produtos forestais. De maneira especial, van
dirixidas ás actuacións a realizar nos aproveitamentos madeirables –cortas finais e intermedias- na saca da
madeira e no uso de infraestruturas destinadas a estes fins.
As empresas e operadores forestais, ademais de cumprir a normativa actual aplicable aos montes e en
materia de conservación da natureza, comprométese a seguir e respectar as recomendacións que se indican
a continuación:
Nº RECOMENDACIÓN
1 As empresas de aproveitamento forestal, no transcurso da súa actividade na Unidade de Xestión, deberán contar
con copia da documentación esixida pola administración forestal competente para efectuar o aproveitamento (copia
da autorización ou copia da solicitude realizada oportunamente, segundo o caso)
2 Nos aproveitamentos madeirables adoptaranse as medidas necesarias para minimizar os impactos na vexetación a
conservar tralas cortas de rexeneración ou de mellora, con particular coidado sobre a vexetación rupícola e sobre a
flora singular existente na unidade de xestión. De igual xeito, atenderase ás indicacións da propiedade ou dos plans
de xestión, se as houbera, para non prexudicar a rexeneración da masa.
3 Prestarase especial atención ao estado das vías e camiños forestais trala execución das súas labores, debendo
restablecer as condicións de tránsito nas que se encontraban antes da realización da súa actividade. Para o
exercicio da súa actividade utilizaranse os accesos autorizados pola propiedade.
4 Deberase evitar prácticas que fomenten a aparición de pragas ou enfermidades forestais. En calquera caso, cando
detecten, durante do desenvolvemento da súa actividade na unidade de xestión, a aparición dunha posible praga
ou enfermidade, deberán advertir ao propietario do monte.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
5 Cando sexa posible e así o acorden coa propiedade, procederase á eliminación de restos, ben por
trituración ou ben por extracción, procedentes da súa actividade na unidade de xestión.
6 No transcurso da súa actividade na Unidade de Xestión, deben informar inmediatamente cando detecten un lume
ou calquera conato de incendio avisando, no seu caso, aos servizos de prevención de incendios forestais (085 ou
112)
7 Ao desenvolver a actividade, deberán evitar o vertido de produtos químicos na Unidade de Xestión, especialmente
na proximidade de cursos de auga, canalizacións ou captacións, cumprindo, en todo caso, coa lexislación vixente na
materia.
8 Deberán cumprir coa lexislación vixente en materia de riscos forestais, estando provistos os seus operarios cos
equipos de seguridade homologados e demais requirimentos no transcurso da súa actividade na Unidade de
Xestión
9 Na medida do posible, deberán minimizar a emisión de contaminantes atmosféricos (gases de combustión da
maquinaria e equipos, Pu) e acústicos, sendo aconsellable manter en perfecto estado a maquinaria e equipos,
planificar adecuadamente os tempos de transporte, circular con moderación en aqueles lugares onde se produce
po e, en todo caso, respectar os límites de velocidade e ter, cando corresponda, o marcado CE ou a ITV
10 No aproveitamento forestal deberá evitarse a produción de residuos non forestais no transcurso da actividade. Os
residuos sólidos deberán recollerse e depositarse nun colector apropiado. En caso de xerarse residuos perigosos,
efectuarase a manipulación ou tratamento que esixe a normativa vixente ao respecto. En caso de derrame destas
substancias sobre terra, extraerase a capa afectada, almacenándoa no seu correspondente bolsa ou colector e
tratándoa como residuo perigoso. Deberán acondicionarse, de igual xeito, zonas para a limpeza de maquinaria e
equipos.
11 Os almacenamentos de madeira deben facerse nos lugares designados ou acordados co propietario, evitando
posibles danos á vexetación, ás infraestruturas, peches e elementos culturais.
12 Durante a execución do aproveitamento forestal, a empresa deberá comunicar ao propietario a aparición de
testemuñas prehistóricos e históricos así como de elementos de interese cultural para adoptar as medidas de
protección necesarias.
13 As empresas de aproveitamento forestal deberán informar ao propietario dos tratamentos que realicen terceiros
subcontratados nas superficies forestais, esixindo o cumprimento do código de boas prácticas
14 Antes do inicio da súa actividade na unidade de xestión, as empresas de aproveitamento forestal deberán ser
informadas da presenza e situación de elementos catalogados do patrimonio cultural, posible presenza de especies
protexidas, árbores singulares, pertenza total ou parcial a espazos protexidos, así como de calquera outra
servidume que poida verse afectada polo traballo a desenvolver. De igual xeito, as empresas seguirán
tódalas indicacións que, ao respecto, lles sexan dadas polo propietario e/ou xestor.
15 Velarase porque os traballadores dispoñan da suficiente formación profesional para exercer a súa actividade. Nas
novas contratacións procurarase seleccionar persoal dos diferentes niveis de formación forestal existentes.
16 Nas zonas de alto risco de erosión ou arrastres de solo, por excesiva pendente, desprotección, inestabilidade ou
proximidade a canles, adoptaranse os coidados e medidas oportunas para que as operacións de corta e saca de
produtos madeirables no provoquen danos de difícil recuperación
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.5
FICHA DAS PARCELAS DE INVENTARIO
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 1
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade
ESPECIE (anos)
1 31,5 30 30,75 18,70 PP 32
2 32,5 30 31,25 19,00 PP 33
3 28 28 28 17,02 PP 29
4 20,5 23 21,75 13,22 PP 23
5 38,5 37,5 38 20,00 PP 40
6 13,5 13,5 13,5 7,11 PP 14
7 20 22 21 11,05 PP 22
8 36,5 35 35,75 23,00 PP 37
9 9,5 9 9,25 5,17 PP 10
10 20,5 20 20,25 11,33 PP muerto
11 30,5 32 31,25 17,48 PP 33
12 28 28 28 15,66 PP 32
13 44 34 39 21,82 PP 45
14 13 13 13 7,27 PP 15
15 20 21 20,5 11,47 PP 21
16 31 31,5 31,25 17,48 PP 32
17 39 38,5 38,75 21,68 PP 40
18 15 15 15 8,39 PP 15
19 19 19 19 10,63 PP 19
20 28,5 27 27,75 15,52 PP 28
21 44 45 44,5 18,00 PP 46
22 27 27 27 10,92 PP 28
23 28 27,5 27,75 11,22 PP 28
PINUS
PINASTER;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Necesidade de clara
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Pouco
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Sureste
DANOS Dano por procesionaria
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES
Sotobosque de frondosas
(Castanea Sativa)
OBSERVACIÓNS
Pasado de turno.
Corresponde parcela 0 en
estadillo
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
24 26 27,5 26,75 10,82 PP 27
25 33 33 33 20,00 PP 34
26 19 18 18,5 11,21 PP 19
27 14,5 15 14,75 8,94 PP 15
28 35 34 34,5 20,91 PP 35
29 21,5 20 20,75 12,58 PP 21
30 36,5 35 35,75 18,00 PP 37
31 22 21 21,5 10,83 PP 22
32 27 29 28 14,10 PP 32
33 13,5 13 13,25 7,41 PP 15
34 51 46 48,5 29,00 PP 55
Non invent 0
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 2
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade
ESPECIE (anos)
1 15 13 14 14 PP
2 16 19 17,5 18 EG 12
3 28 35,5 31,75 24 EG
4 32 29 30,5 18 EG
5 14 12,5 13,25 8 EG
6 17,5 16 16,75 10 EG 12
7 19 18 18,5 11 EG
8 23 23 23 14 EG
9 9 8,5 8,75 5 PP
10 18,5 20 19,25 14 EG
11 21 20,5 20,75 20 EG
12 13 11 12 12 EG
13 14 14 14 13 EG
14 11,5 11 11,25 11 PP
15 8 8 8 8 EU
16 8 8 8 8 EU
17 15 13 14 13 EU
18 7 7 7 7 EU
19 7,5 8 7,75 7 PP
20 9 9 9 9 PP
21 8 7,5 7,75 7 PP
22 21 22 21,5 21 EU
23 29 32 30,5 19 EU 20
24 32 37 34,5 22 EU 20
25 10,5 9 9,75 6 EU
Eucalipto 86%
Piñeiro 14%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Pouco
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 5%
ORIENTACIÓN Sureste
DANOS Dano por Gonipterus
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Rexenerado de piñeiro
OBSERVACIÓNS Estado malo en xeral
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
26 7 7,5 7,25 5 PP
27 10 8,5 9,25 6 PP
28 31 28 29,5 20 EU
29 34,5 29,5 32 20 EU
30 18,5 18 18,25 11 EU
31 20 22 21 13 EU
32 16 15,5 15,75 10 EU
33 10,5 11 10,75 7 EU
34 12 13,5 12,75 8 EU
35 7 7 7 4 PP
36 13 14,5 13,75 9 EU
37 18 16 17 24 EU
38 15 16 15,5 22 EU
39 16,5 17 16,75 24 EU
40 7 7,5 7,25 10 EU
41 18 20 19 17 EU
42 12 12,5 12,25 11 EU
p2 18,5 17 17,75 18 pp
Non invent 16
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 3
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade
ESPECIE (anos)
1 27 27 27 PP
2 19 20 19,5 EG 15
3 35,5 40 37,75 EG 16
4 15 16 15,5 EG
5 32,5 32 32,25 EG
6 34 31 32,5 EG
7 47 40 43,5 28,5 PP 29
8 9 9 9 EG
9 22,5 20 21,25 EG
10 37 34,5 35,75 EG
11 17 17 17 EG 15
12 30 27,5 28,75 EG
13 12 12 12 EG
14 31 32 31,5 EG
15 28 27,5 27,75 EG
16 23,5 22 22,75 EG
17 36,5 33,5 35 27,0 EG 30
18 31 29 30 24,0 EG 30
19 29 27 28 EG
20 23 24,5 23,75 EG
21 37,5 34 35,75 28,0 EG 31
22 11,5 11,5 11,5 EG
23 21,5 20 20,75 EG
24 29,5 26,5 28 EG
Eucalipto;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Pouco
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 20%
ORIENTACIÓN Leste
DANOS Dano por Gonipterus
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Rexenerado de frondosas.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
25 15 14,5 14,75 EG
26 18,5 17 17,75 EG
27 25 26 25,5 EG
28 34 31 32,5 EG
29 11,5 11,5 11,5 EG 9
30 31 26 28,5 26,0 EG
P3 37 37,5 37,25 28,0
Non invent 0
Total pes 31
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 4
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade
ESPECIE (anos)
1 18,5 18,5 18,5 15,0 EG 13
2 10 10 10 EG 12
3 12,5 12,5 12,5 EG 12
4 16,5 16 16,25 EG 12
5 10 10 10 EG 12
6 8,5 9,5 9 EG 12
7 14 13,5 13,75 EG 12
8 7,5 7,5 7,5 EG 12
9 8 8 8 EG 12
10 20 18,5 19,25 EG 12
11 15 15,5 15,25 13,2 EG 12
12 10 9,5 9,75 EG 12
13 11 11 11 EG 12
14 22,5 23,5 23 17,0 EG 12
15 10 10 10 EG 12
16 12 11,5 11,75 EG 12
17 9 9 9 EG 12
18 9 9 9 EG 12
19 7 7 7 EG 12
20 8 8,5 8,25 EG 12
21 13,5 13 13,25 EG 12
22 11,5 11 11,25 EG 12
23 11,5 11 11,25 EG 12
24 11,5 12 11,75 EG 12
25 17,5 18,5 18 12,5 EG 12
26 12 11 11,5 EG 12
27 12,5 11 11,75 EG 12
28 14 14 14 14,0 EG 12
Eucalipto;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Leste
DANOS Dano por Gonipterus
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Rexenerado de frondosas.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
29 10,5 11,5 11 EG 12
30 7 7 7 EG 12
P4 17 18,5 17,75 14,5 EG 13
Non invent 0
Total pes 31
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 5
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade
ESPECIE (anos)
1 28 29 28,5 24,0 PP SECO
2 18,5 20 19,25 PP SECO
3 23 21,5 22,25 PP
4 18 18 18 PP
5 23 24 23,5 PP
6 24 23,5 23,75 PP 25
7 0 0 0 PP
8 0 0 0 PP
9 21 23 22 PP
10 22 21 21,5 PP
11 24 23 23,5 PP
12 0 0 0 PP
13 30 32 31 PP 30
14 33 32 32,5 25,0 PP 30
15 13 13 13 PP
16 0 0 0 PP
17 37 35,5 36,25 27,0 PP SECO
18 28 30 29 PP SECO
19 14 14,5 14,25 22,0 PP
20 8,5 9 8,75 PP SECO
21 31 32 31,5 PP
22 23 23,5 23,25 PP 22
23 31 32 31,5 PP 30
24 16 16 16 PP
25 0 0 0 PP
26 16 16 16 PP SECO
27 40 37 38,5 22,5 PP
Piñeiro ;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Nula
INFORM. SILVICULTURA Necesita corta de Policía
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Noreste
DANOS Dano por perforadores
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Algún pé de frondosa.
OBSERVACIÓNS Moitos pés secos.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
28 0 0 0 PP
29 0 0 0 PP
30 17 17 17 PP
31 17 17 17 PP
32 24 23 23,5 PP SECO
33 20 22 21 PP
34 22 22 22 PP
35 0 0 0 PP SECO
36 26 25,5 25,75 PP
P5 30 35,5 32,75 20,5 PP
Non invent 0 PP SECO
Total pes 36 PP SECO
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 6
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
ACTUALMENTE REALIZADA CORTA
Eucalipto;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Leste
DANOS Dano por Gonipterus
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Rexenerado de frondosas.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 7
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade
ESPECIE (anos)
1 20 20 20 PP
2 22,5 22,5 22,5 PP
3 22,5 22,5 22,5 CS
4 10 10 10 CS
5 31 30 30,5 PP
6 24 22,5 23,25 PP
7 39,5 38,5 39 PP 30
8 17 17,5 17,25 CS
9 33 33,5 33,25 11,5 PP
10 33 30 31,5 CS 39
11 38 37,5 37,75 13,0 PP
12 16,5 16,5 16,5 CS 15
13 32,5 33,5 33 13,5 CS
14 23 24 23,5 CS
15 19 19 19 PP 19
16 34,5 34 34,25 PP 28
17 28 31 29,5 CS
18 29 30,5 29,75 PP 25
19 37,5 36 36,75 15,0 PP 25
20 8 8 8 5,0 CS
P7 36,5 40 38,25 16,0 CS
Non invent 0
Total pes 21
Castiñeiro;
48% Piñeiro;
52%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Necesidade poda formación
O piñeiro ten poda baixa
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Regato
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Sureste
DANOS Dano por algun fungo
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Rexenerado de frondosas.
OBSERVACIÓNS Zona de valgada
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 8
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 19 19,5 19,25 PP 30
2 27 25,5 26,25 PP 28
3 23 21,5 22,25 PP 29
4 0 0 PP
5 0 0 PP
6 37 37,5 37,25 17,0 PP 28
7 30 30 30 PP
8 45 45,5 45,25 18,0 PP 34
9 25 26 25,5 PP 21
10 16 16 16 PP TORCIDO
11 32 30 31 PP 25
12 39 38 38,5 PP 26
13 0 0 PP SECO
14 16 16 16 PP
15 29 30,5 29,75 PP 28
16 22 22 22 PP
17 18,9 19 18,95 PP 30
18 25 25 25 PP
19 28 27 27,5 PP
20 33 33,5 33,25 20,5 PP 35
21 32 30 31 21,0 PP 34
22 31 28 29,5 18,0 PP 32
23 27 26 26,5 PP
24 23 23 23 PP
25 12 13 12,5 PP
26 16,5 16 16,25 PP BIFURCADO
27 18 17 17,5 PP
28 15 14 14,5 PP
Pinus
pinaster;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Pasado de turno
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Escasa (sotobosque )
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Sureste
DANOS
Dano por vento (Dobrados
e caídos)
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
29 11 14,5 12,75 PP
P8 32 33 32,5 21,0 PP 32
Non invent 0
Total pes 29
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 9
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 24 26,5 25,25 pr 35
2 25 23 24 pr 35
3 17,5 16 16,75 pr 31
4 28 29 28,5 pr 32
5 16 16 16 pr 15
6 35 39,5 37,25 pr 35
7 33 32 32,5 21,5 pr 32
8 27,5 26 26,75 pr 29
9 28 26,5 27,25 pr 38
10 31 30 30,5 19,0 pr 35
11 34,5 33 33,75 22,0 pr 34
12 19 17 18 pr 19
13 19,5 19,5 19,5 pr 20
P9 35 35 35 pr 35
12 19 17 18 pr 35
13 19,5 19,5 19,5 pr 35
P9 35 35 35 pr 31
Non invent. 19 17 18 32
Total pes 19,5 19,5 19,5
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Sen podar
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Escasa (Piñeiro)
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Oeste
DANOS Algún pé torto.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 10
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1
pp 12
2
pp 12
3
pp 12
4
pp 12
5
pp 12
6
pp 12
Non invent. 6 6
32
Total pes 6 6 6
Pinus
pinaster;
100%
REGULARIDADE Regular
TIPO DE REXENERACIÓN Artificial (Repoboación)
INFORM. SILVICULTURA Poda baixa feita
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Sureste
DANOS Algún pé torto.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS Non inventariable.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 11
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 9 10 9,5 CS 17
2 7,5 7 0 CS 17
3 12,5 12,5 12,5 9,0 CS 17
4 9 9 9 CS 17
5 8,5 8 8,25 CS 17
6 10,5 10 10,25 9,0 CS 17
7 10,5 11,5 11 CS 17
8 11,5 12 11,75 CS 17
9 12,5 12 12,25 CS 17
10 10 10 10 CS 17
11 19,5 19 19,25 10,0 CS 17
12 10 10,5 10,25 CS 17
13 18 15,5 16,75 9,0 CS 17
14 8 9 8,5 CS 17
15 10,5 10 10,25 CS 17
16 12 12,5 12,25 CS 17
17 12 11 11,5 CS 17
18 9 8,5 8,75 CS 17
19 9 8 8,5 CS 17
20 11,5 11 11,25 CS 17
21 10 11 10,5 CS 17
22 7,5 8 7,75 CS 17
23 8 7,5 7,75 CS 17
24 11 11,5 11,25 CS 17
25 10 8 9 CS 17
26 10 10,5 10,25 CS 17
27 12 12 12 CS 17
P11 13 13 13 8,0 CS 17
Castiñeiro;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Sen podar
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Boa (Castiñeiro)
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Preto de regato
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN LESTE
DANOS Chancro localizado
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Pereira, Toxo e fento
OBSERVACIÓNS En bancales
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 12
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 17,5 20 18,75 PR 19
2 16 16 16 PR
3 26 27,5 26,75 PR
4 32 30,5 31,25 PR
5 24 22,5 23,25 PR
6 21 19 20 PR 26
7 24 24 24 PR
8 37,5 35,5 36,5 PR
9 26,5 25 25,75 PR 27
10 25 26,5 25,75 PR
11 26,5 26,5 26,5 PR 27
12 20 20 20 PR
13 31,5 29 30,25 25,0 PR 25
14 32 31,5 31,75 28,5 PR
15 28 28 28 26,0 PR
P12 27 26,5 26,75 24,0 PR 26
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Podado ata 3 m
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN LESTE
DANOS Procesionaria
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS En bancales
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 14
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 16 18 17 9,5 PR 8
2 11 11 11 PR
3 8 8 8 PR
4 15 14,5 14,75 PR
5 11 11,5 11,25 PR
6 9 9 9 PR
7 9 9 9 PR
8 9 9 9 CS 15
9 10 10,5 10,25 CS 15
P14 12,5 13 12,75 9,5 PR 8
Castiñeiro;
13%
Piñeiro;
88%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Non mecanizable.
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Pendente
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN LESTE
DANOS Procesionaria
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS En bancales
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 15
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 30 29 29,5 24,0 PR 37
2 0 0 0 PR 37
3 0 0 0 PR
4 0 0 0 PR
5 0 0 0 PR
6 31,5 31 31,25 30,0 PR
7 23,5 24,5 24 PR
8 25 25 25 PR
9 20,5 18,5 19,5 PR 30
10 26,5 27 26,75 PR 30
11 12,5 13 12,75 PR
12 30 30,5 30,25 PR
13 18,5 20 19,25 PR
14 13 12,5 12,75 PR
15 39 35,5 37,25 PR
16 0 0 0 PR
17 0 0 0 PR
18 35 34,5 34,75 23,0 PR
19 29,5 32 30,75 PR
20 37,5 33,5 35,5 22,0 PR 35
21 0 0 0 PR 35
22 0 0 0 PR
23 0 0 0 PR
24 0 0 0 PR
25 25 24 24,5 PR
26 27 25,5 26,25 PR
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Pasado de turno
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACION LESTE
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento. Pes sen cabeza e
secos
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
27 21 21,5 21,25 PR
28 22 23,5 22,75 PR
29 16 15,5 15,75 PR
30 13 14 13,5 PR
31 27 27 27 PR
P15 37 41 39 26,0 PR
Non inventariables 9 PR 37
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 16
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 20,5 20,5 20,5 PR
2 23 26,5 24,75 PR
3 35 32,5 33,75 PR
4 30 33 31,5 PR
5 37 36,5 36,75 PR
6 29 28 28,5 PR
7 27,5 25,5 26,5 PR 36
8 23 23 23 PR
9 28 28,8 28,4 PR
10 35 36 35,5 PR 35
11 19,5 18,5 19 18,5 PR
12 15 16,5 15,75 PR
13 21 21 21 PR
14 18 19 18,5 PR
15 31 33 32 19,0 PR
P16 31 31,5 31,25 19,0 PR 35
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Pasado de turno
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Suroeste
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento. Pes sen cabeza e
secos
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 18
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
No inventariables:
38 pes Pp 4
Pinus
pinaster
100%
REGULARIDADE Regular (coetanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Plantación con 4 años
Mecanizable 50%
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan e zona con pte
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN
Abundante de Pinus radiata
e Quercus sp.
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Algun regato pequeno
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Suroeste
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo, silveiras e fento
OBSERVACIÓNS
Corta de rexeneración
realizada no 2012
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 19
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 28 29,5 28,75 PR 37
2 25,5 26 25,75 PR
3 31 31 31 11,0 PR
4 25 26,5 25,75 19,0 PR
5 24 24 24 PR
6 33 32 32,5 PR
7 28 27 27,5 PR
8 30 28,5 29,25 PR 30
9 17,5 17,5 17,5 PR 30
10 18 17 17,5 PR
11 11,5 12 11,75 PR MORTO
12 31 30,5 30,75 12,5 PR
13 0 0 0 PR MORTO
14 13,5 13 13,25 PR
15 0 0 0 PR MORTO
16 23 22 22,5 PR
17 0 0 0 PR
18 0 0 0 PR
19 16,5 16 16,25 PR 35
20 37,5 35 36,25 18,5 PR 37
21 0 0 0 PR
22 15 16 15,5 PR
23 34 36 35 PR
24 24 25 24,5 PR
25 0 0 0 PR
26 0 0 0 PR
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Pasado de turno
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 5%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento. Pes sen cabeza e
secos
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
27 23 20 21,5 PR
28 13,5 12,5 13 PR
29 13 13,5 13,25 PR
30 35 36,5 35,75 19,0 PR
31 0 0 0 PR
32 0 0 0 PR
33 0 0 0 PR
P19 25,5 25 25,25 17,0 PR 35
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 20
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
No inventariables:
35 pes Pp 7
Pinus
pinaster
100%
REGULARIDADE Regular (coetanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Plantación con 7 años
Mecanizable 100%
AFLORAM. ROCHOSOS Nulos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan e zona con pte
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non presenta
PENDENTE DO TERREO 20%
ORIENTACIÓN Norte
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo, silveiras e fento
OBSERVACIÓNS Poda baixa feita ata 2 m
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 25
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 19,5 19,5 19,5 PR 16
2 17 17,5 17,25 PR 17
3 22,5 22,5 22,5 14,0 PR 18
4 15,5 15,5 15,5 PR 18
5 19 19 19 14,5 PR
6 10,5 11,5 11 PR
7 23 23 23 15,5 PR
8 17 17,5 17,25 PR
9 18,5 18 18,25 PR
10 18,5 18,5 18,5 PR
11 22 21 21,5 15,0 PR
12 22 21 21,5 PR
13 23 22 22,5 PR
14 8 8 8 PR
15 7 7 0 PR
16 16,5 17 16,75 PR
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Pasado de turno
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Débil
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 5%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento. Pes sen cabeza e
secos
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 28
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 7 7 7 pp 13
2 23 23,5 23,25 11,5 pp
3 19 20 19,5 pp
4 15,5 15 15,25 pp
5 15,5 16 15,75 pp 14
6 20 20,5 20,25 pp
7 17 17,5 17,25 pp
8 14 14 14 pp
9 13 13 13 pp 13
10 18 17 17,5 pp
11 13,5 13,5 13,5 pp
12 18 18 18 pp
13 12 12 12 pp
14 18 19 18,5 pp
15 17,5 17 17,25 pp
16 25 25 25 11,0 pp
17 seco 0 pp
18 16 15,5 15,75 pp
19 24 25 24,5 pp
20 19,5 20,5 20 11,0 pp
21 17 18,5 17,75 pp
22 18 17 17,5 pp
23 18 18,5 18,25 pp
24 18,5 18 18,25 pp
p25 24 23,5 23,75 10,0 pp
Pinus
pinaster
100%
REGULARIDADE Regular (coetánea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Poda baixa realce feita.
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN
Rexenerado castiñeiro e
carballo
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento. Pes sen cabeza e
secos
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo, xesta Genista
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 29
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 11 11,5 11,25 11,5 pp
2 8 8 8 pp 13
3 7 7 7 pp
4 8 8 8 pp
5 7 7 7 pp
6 9,5 9 9,25 EG 14
7 8 8 8 pp
8 11 11 11 EG
9 11 11 11 EG
10 9,5 9,5 9,5 pp
11 14 14,5 14,25 pp
12 10 10 10 EG
13 7,5 7,5 7,5 EG
14 12,5 13 12,75 pp
15 10 10,5 10,25 pp
16 8 8 8 EG
17 7 7 7 EG
18 10,5 10 10,25 15,0 EG
19 10,5 10 10,25 15,0 EG
20 11 11,5 11,25 11,0 PP
21 7 7 7 PP
22 9 9 9 PP
23 9 8,5 8,75 PP
24 9 9,5 9,25 PP
25 10 11,5 10,75 18,0 EG
26 26 26 26 19,0 EG
27 7 7 7 PP
PIÑEIRO 52%
EUCALIPTO 48%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Mezcla diferentes idades.
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN
Rexenerado castiñeiro e
carballo
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Non existe presenza
PENDENTE DO TERREO 20%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS Danos por vento.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo, fenteira.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
28 12 12,5 12,25 11,0 PP
29 17,5 18 17,75 PP
30 10 9,5 9,75 EG
31 9,5 9 9,25 PP
32 11,5 12,5 12 EG
33 9 9 9 PP
34 9 9,5 9,25 10,0 PP
35 15 14,5 14,75 16,5 EG
36 8 8 8 EG
39 16 17 16,5 EG
40 10 9 9,5 EG
41 7,5 7,5 7,5 EG
42 8,5 8,5 8,5 EG
43 16 15 15,5 PP
44 8 8 8 PP
45 19 19,5 19,25 PP
46 9 9 9 EG
47 16 16,5 16,25 pp
48 20 20,5 20,25 EG
49 15,5 16 15,75 EG
50 13,5 14,5 14 20,0 EG
51 7 7,5 7,25 EG
52 11 11 11 pp
53 7 7 7 EG
p39 13,5 13,5 13,5 11,5 pp 13
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 31
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 18,5 18,5 18,5 PR
2 23,5 22 22,75 PR
3 31,5 33 32,25 PR 33
4 31,5 34 32,75 26,5 PR
5 13,5 14 13,75 PR
6 22,5 22 22,25 PR
7 32 32 32 24,0 PR 34
8 24,5 24,5 24,5 PR
9 25,5 26 25,75 PR
10 31 33 32 27,0 PR
11 24 23,5 23,75 PR
12 20 19,5 19,75 PR
13 27 27 27 PR
14 37 37,5 37,25 24,5 PR
p31 23 22,5 22,75 PR 32
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Necesaria poda alta.
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Nula
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Algún regato pequeno
PENDENTE DO TERREO 5%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento. Pes sen cabeza e
secos
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 33
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 22,5 20,5 21,5 ABEDUL
2 23 24 23,5 19,0 ABEDUL
3 21 23,5 22,25 ABEDUL 72
4 12,5 13 12,75 PEREIRA
5 26 29 27,5 ABEDUL
6 39,5 29 34,25 ABEDUL
7 13 13 13 SALGUEIRO
8 21,5 22 21,75 CS
9 18 18 18 CS
10 22 21,5 21,75 ABEDUL 63
11 15,5 15 15,25 ABEDUL
12 28 28 28 16,5 ABEDUL
13 18,5 17,5 18 ABEDUL
p33 30,5 32,5 31,5 17,5 CS 93
BIDUEIRO
72%
CASTIÑEIRO
21%
SALGUEIRO
7%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural
INFORM. SILVICULTURA Necesaria poda formación
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Abundante castiñeiro
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Zona de valgada. Regato
PENDENTE DO TERREO 20%
ORIENTACIÓN Norte
DANOS
Algún pé afectado por
chancro.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 34
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 17 17,5 17,25 PR
2 19 19,5 19,25 PR
3 23,5 23,5 23,5 PR
4 31,5 31,5 31,5 20,5 PR 32
5 26 27 26,5 PR
6 20 20,5 20,25 PR
7 28 28,5 28,25 PR
8 28 28,5 28,25 PR
9 21 22 21,5 PR
10 24 25 24,5 PR
11 16 17 16,5 PR
12 18 18 18 PR
13 17,5 18 17,75 PR
14 27,5 27,5 27,5 21,5 PR 32
15 14,5 14 14,25 PR
16 25 25,5 25,25 PR
17 23 23,5 23,25 18,5 PR 30
18 28 26 27 PR
p34 27 28,5 27,75 21,0 PR 32
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Necesaria poda alta.
Poda baixa realizada
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Nula
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Algún regato pequeno
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Norte
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
Parcela experimental de
Centro de Lourizán.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 35
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 17,5 17 17,25 eg 17
2 9 9 9 10,0 pp
3 13 12,5 12,75 11,0 pp
4 21,5 22 21,75 19,5 eg 18
5 13 12,5 12,75 13,0 CS
6 8 7,5 7,75 eg 15
8 10 9 9,5 eg 15
9 17 16 16,5 eg 16
10 8 7,5 7,75 pp 20
11 20 19,5 19,75 eg
12 18 17,5 17,75 eg
13 9 9,5 9,25 cs
14 8,5 8 8,25 eg
15 16 17,5 16,75 pp 20
16 8 7,5 7,75 eg
17 13 14 13,5 eg
18 10 10 10 pereira
19 29 28 28,5 salgueiro bif
20 18 17,5 17,75 salgueiro bif
21 18 18,5 18,25 salgueiro bif
22 22 30,5 26,25 22,0 eg
23 23 24 23,5 21,0 eg
24 9 9 9 eg
25 7,5 7 7,25 eg
26 8,5 8 8,25 eg
FRONDOSA
25%
EUCALIPTO
64%
PIÑEIRO
11%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural
INFORM. SILVICULTURA Necesaria poda formación
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Abundante castiñeiro
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Zona de valgada. Regato
PENDENTE DO TERREO 20%
ORIENTACIÓN Norte
DANOS
Algún pé afectado por
chancro.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
27 21,5 22,5 22 0,0 eg
28 11,5 12 11,75 eg
29 20,5 18 19,25 eg
30 24 24,5 24,25 cs
31 11 11,5 11,25 eg
32 14 13,5 13,75 eg
33 14 13,5 13,75 eg
34 12 13,5 12,75 eg
35 14 13,5 13,75 pp
36 14 14,5 14,25 cs
37 9 9,5 9,25 cs
38 8,5 9 8,75 cs 50
39 15 16 15,5 cs
p35 18 18,5 18,25 20,0 eg
Non
inventariables=3
Eg
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 36
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 16 17,5 16,75 CS 30
2 23 19,5 21,25 AB 18
3 26 23,5 24,75 CS
4 8 31,5 19,75 20,5 CS 30
5 12 27 19,5 CS
6 29 20,5 24,75 AB
7 24 28,5 26,25 AB
8 8 28,5 18,25 salgueiro 15
9 22 22 22 salgueiro 15
10 17 25 21 AB 18
11 30 17 23,5 ab
12 9 18 13,5 cs
13 32 18 25 ab
14 10 27,5 18,75 21,5 cs 30
15 10 14 12 cs
p36 30 28,5 29,25 21,0 AB
CASTIÑEIRO
44%
BIDUEIRO
44%
SALGUEIRO
12%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural
INFORM. SILVICULTURA Necesaria poda formación
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Abundante castiñeiro
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Zona de valgada. Regato
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS
Algún pé afectado por
chancro.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 37
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 21,5 20 20,75 eg
2 35,5 39 37,25 eg
3 15,5 16 15,75 eg
4 32 32,5 32,25 eg 30
5 23 25 24 eg
6 27 30 28,5 eg
7 23 22 22,5 eg
8 23 23,5 23,25 eg
9 30,5 29 29,75 eg
10 0 0 0 cs seco
11 28 28 28 15,0 cs
12 32 34,5 33,25 eg
13 20,5 19 19,75 eg
14 26,5 26 26,25 eg
15 51 44 47,5 37,0 eg
16 23,5 22 22,75 eg
p37 42,5 41,5 42 36,5 eg
Eucaliptus
globulus;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Algún regato pequeno
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS Gonipterus.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Uces, silveiras e fento.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 38
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
Non inventariables
Pseudotsuga 9
Pseudotsuga
79%
Bidueiro
10%
Castiñeiro
11%
REGULARIDADE Regular (Coetánea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Realizada poda e clareo
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Algún regato pequeno
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Noroeste
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo, herbáceas.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 39
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 26,5 27,5 27 PR 31
2 29 32 30,5 13,5 PR 30
3 11 11,5 11,25 PR
4 33 27 30 PR
5 9 9,5 9,25 PR
6 25,5 29 27,25 PR
7 26,5 24 25,25 12,0 PR 32
8 7 7 7 PR
9 20 22 21 PR
10 0 0 0 PR
11 25 27 26 13,5 PR 33
12 23,5 21 22,25 PR
13 17 17 17 PR
14 12 12 12 PR
15 26 25,5 25,75 PR
16 13 12 12,5 PR
17 17 16 16,5 PR
18 18 17 17,5 PR
19 11 10 10,5 PR
20 22 22 22 PR
21 19 18 18,5 PR
22 18 18,5 18,25 PR
23 19 19,5 19,25 12,5 PR 32
24 19 18,5 18,75 PR
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Necesaria poda alta.
Poda baixa realizada
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Nula
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Existe fonte.
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS Pasada de turno
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
25 20 18 19 PR
26 21 21,5 21,25 PR
27 0 0 0 SECO PR
28 22 23,5 22,75 12,5 PR 30
p39 26 25 25,5 14,0 PR 32
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 41
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 24 25,5 24,75 cs 70
2 30 31 30,5 cs
3 25 28 26,5 cs
4 25 23 24 cs
5 10,5 11 10,75 cs
6 25,5 27 26,25 cs
7 12 13 12,5 cs
8 31 29 30 15,0 cs
P41 33 37 35 14,0 cs 70
Castanea
sativa; 100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Necesita poda de formación
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Nula
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Valgada
PENDENTE DO TERREO 29%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 43
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 22 22,5 22,25 26,0 PR
2 29 31 30 PR
3 19 18,5 18,75 PR
4 26 26 26 PR
5 22,5 21,5 22 PR
6 15 15,5 15,25 PR
7 18 19 18,5 PR
8 22,5 21,5 22 PR
9 38 37 37,5 24,5 PR
10 12 12,5 12,25 PR
11 17 18 17,5 PR
12 19 17,5 18,25 PR
13 31 29 30 PR 30
14 19,5 20,5 20 PR 17
15 26 26,5 26,25 27,0 PR
16 25 24 24,5 24,0 PR
p43 20 20,5 20,25 20,5 PR 27
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Necesaria poda alta.
Poda baixa realizada
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Nula
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Existe fonte.
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS
Procesionaria. Danos por
vento
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS Pasada de turno
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 45
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 17,5 16,5 17 QR
2 14,5 12 13,25 QR
3 21 23 22 CS
4 29 30 29,5 CS
5 32,5 34 33,25 14,0 CS 65
6 19 19,5 19,25 11,0 QR 29
7 12,5 12 12,25 QR
8 13 12,5 12,75 QR
9 15,5 15 15,25 QR
10 19 22 20,5 QR
11 0 0 0 QR
12 14 14,5 14,25 QR
13 15 16 15,5 QR
14 21 23 22 9,0 QR
15 21,5 16,5 19 8,0 QR
16 14 14 14 QR 60
17 16 15,5 15,75 QR
p45 26 26,5 26,25 CS
CASTIÑEIRO
52%
CARBALLO
AMERICANO
48%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Poda baixa realizada
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula da especie principal
VIGOR DA REXENERACIÓN Nula
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Valgada
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Norte.
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 48
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 18,5 19 18,75 22,0 eg 18
2 7 7,5 7,25 eg
3 9 9,5 9,25 eg
4 8 8 8 eg
5 10 10,5 10,25 eg
6 10 10,5 10,25 eg
7 10 9,5 9,75 eg
8 26 22 24 26,0 eg 18
9 8 7,5 7,75 eg
10 13,5 12 12,75 eg
11 7 7 7 eg
12 18 17 17,5 eg
13 13,5 13 13,25 eg
14 19 19,5 19,25 eg
15 15 15,5 15,25 eg
16 22 24 23 24,5 eg 17
17 10 9 9,5 eg
18 10 10,5 10,25 eg
19 15 15,5 15,25 eg
20 13,5 14,5 14 eg
21 9 8,5 8,75 eg
22 10,5 10 10,25 eg
23 12 12,5 12,25 eg
24 24,5 23,5 24 eg
Eucaliptus
globulus;
100%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Rebrote de corta. Vigor moi
malo
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Abundante, malo
VIGOR DA REXENERACIÓN Malo
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS
Secos, afectados polo
gonipterus
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS Pasada de turno
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
25 7,5 8 7,75 eg
26 13 12 12,5 eg
27 12 11,5 11,75 eg
28 7,5 8,5 8 eg
29 14 13,5 13,75 13,0 PP 14
30 13 13,5 13,25 eg
31 8 8,5 8,25 CS
32 23 25,5 24,25 eg
33 16 16 16 eg
34 10 11 10,5 eg
35 20 19,5 19,75 eg
36 20,5 20,5 20,5 eg
37 18 18 18 eg
38 26 24,5 25,25 eg
39 15 14,5 14,75 eg
40 8 8,5 8,25 eg
41 21 20,5 20,75 25,0 eg 16
42 17 19 18 27,0 eg 15
43 8 8,5 8,25 eg
44 16 17 16,5 eg
p48 24 22 23 25,0 eg 17
Non inventariables:
40 pés
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 49
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 12 12 12 pp
2 17 18 17,5 pp
3 11 12 11,5 pp
4 25 24,5 24,75 pp
5 29,5 30 29,75 14,0 pp 25
6 24 24 24 13,0 pp 26
7 18 19,5 18,75 pp
8 27 26,5 26,75 16,5 pp 27
9 19 18,5 18,75 pp
10 25 27 26 pp Sen copa
11 14 13,5 13,75 pp
12 11 10,5 10,75 cs
13 22 23 22,5 pp
14 24,5 24 24,25 pp
15 20,5 20,5 20,5 11,0 pp 22
16 24 24,5 24,25 pp
17 23 23,5 23,25 pp
p49 26,5 28 27,25 16,0 pp 24
Pinus
pinaster;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Necesita roza
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Rexenerado de Castiñeiro
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA
PENDENTE DO TERREO 10%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS Danos por vento
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 50
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 23 25 24 pp
2 30 31 30,5 14,5 pp 16
3 25 26 25,5 pp
4 30 32 31 15,0 pp 15
5 16 16 16 pp
6 24 24 24 pp
7 14 14,5 14,25 pp
8 20 19 19,5 pp
9 20 18,5 19,25 pp
10 19 19 19 pp
11 19 19 19 pp
12 15 15,5 15,25 pp
13 22 22,5 22,25 pp
14 21,5 21,5 21,5 pp
15 26 28 27 15,0 pp
16 19 19,5 19,25 pp
17 25 25 25 pp
18 25,5 26 25,75 pp
19 seco 0 pp
20 21,5 22 21,75 pp
21 19,5 20 19,75 pp
p50 27 26,5 26,75 13,0 pp 16
Pinus
pinaster;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Realizada poda baixa.
Necesaria poda alta
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Rexenerado de Castiñeiro
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA
PENDENTE DO TERREO 20%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS Danos por vento
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 52
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 21 20,5 20,75 17,0 CS 65
2 8,5 8 8,25 CS
3 12 12,5 12,25 CS Bifurcado
4 16,5 17 16,75 CS Bifurcado
5 13,5 15 14,25 CS
6 11 10,5 10,75 CS
7 7,5 8 7,75 CS
8 22 23 22,5 CS
9 29 28 28,5 21,5 CS 87
10 11 12 11,5 CS
11 23 23,5 23,25 17,0 CS
12 17 18 17,5 CS
13 12,5 12,5 12,5 CS
14 13,5 13 13,25 CS
15 49 47 48 35,0 PR 32
p52 54 50 52 30,0 pr 36
Piñeiro
insigne
12%
Castiñeiro
88%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
Realizada poda baixa.
Necesita clareo
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Rexenerado de Castiñeiro
VIGOR DA REXENERACIÓN Boa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS Danos por vento
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Silvareira escasa.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 53
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 17 17,5 17,25 pr
2 SECO pr
3 38,5 39 38,75 23,0 EG 20
4 21 20,5 20,75 pr
5 20,5 21 20,75 pr
6 7,5 7,5 7,5 pr
7 SECO pr
8 19,9 21,5 20,7 pr
9 25 26 25,5 pr
10 SECO pr
11 SECO pr
12 32 34 33 22,0 pr 34
13 23,5 23 23,25 22,5 EG 21
14 31 31,5 31,25 pr
15 28,5 30 29,25 pr
16 15 14,5 14,75 pr
17 23 24 23,5 18,5 EG 21
18 SECO pr
19 40 38,5 39,25 pr
20 SECO pr
21 14 13,5 13,75 pr
22 22,5 23,5 23 pr
23 21,5 22,5 22 pr
24 28,5 27 27,75 pr
25 11,5 12,5 12 pr
Piñeiro
86%
Eucalipto
10%
Carballo
4%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Necesita poda alta (Pinus)
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Rexenerado de Carballo
VIGOR DA REXENERACIÓN Escasa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS Algún pé moribundo.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Fento, silveiras.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
26 13 12,5 12,75 QR 16
27 9,5 10 9,75 pr
28 30,5 32 31,25 18,0 pr 21
p53 26 26,5 26,25 21,5 pr 22
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 54
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 15 15,5 15,25 eg 16
2 17 19,5 18,25 eg
3 18 19 18,5 eg 16
4 19 20 19,5 eg
5 34 40 37 30,0 eg 15
6 17 15 16 eg
7 16,5 17,5 17 eg 16
8 9 9,5 9,25 eg 10
9 24 26,5 25,25 eg 16
10 12 12,5 12,25 eg 16
11 27,5 26,5 27 eg
12 9,5 9,5 9,5 eg
13 10,5 12 11,25 eg
14 34 31,5 32,75 28,0 eg
15 39 42 40,5 33,0 eg 19
16 31 29 30 eg
17 16 17,5 16,75 eg
18 33 32,5 32,75 30,0 eg 18
19 15,5 14,5 15 eg
20 9 10 9,5 eg
21 10 11 10,5 eg
22 18 18 18 eg
23 19 20 19,5 eg
p54 20 20 20 13,5 pp 19
No inventariable: 5
pes
Eucaliptus
globulus;
100%
REGULARIDADE Irregular. Masa mixta.
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Plantación en bancales
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Abundante
VIGOR DA REXENERACIÓN Pouco vigor,mala
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA Zona humida. Regatos
PENDENTE DO TERREO 25%
ORIENTACIÓN Noroeste.
DANOS Gonipterus.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Fento, silveiras.
OBSERVACIÓNS
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 55
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 26 25 25,5 22,0 Bidueiro 25
2 23 22 22,5 Bidueiro
3 24,5 24 24,25 22,5 Bidueiro 27
4 23 23 23 Bidueiro
5 seco Bidueiro
6 12 12 12 CS
7 20,5 23,5 22 Bidueiro
8 26 28 27 Bidueiro
9 17,5 18 17,75 Bidueiro 25
10 23 21 22 Bidueiro
11 19,5 21 20,25 Bidueiro
12 12 12,5 12,25 Bidueiro
13 25 26 25,5 Bidueiro
14 18 19 18,5 Bidueiro
15 22 23 22,5 Bidueiro
16 21 22 21,5 Bidueiro
17 30 30 30 21,0 Bidueiro 25
18 14 14,5 14,25 Bidueiro
19 45,5 46,5 46 27,5 PP 40
20 15 16,5 15,75 Bidueiro 26
21 30 30,5 30,25 17,0 Bidueiro 28
22 17 17 17 Bidueiro
23 14 15 14,5 Bidueiro
p55 19 18,5 18,75 Bidueiro
Bidueiro
92%
Piñeiro
4%
Castiñeiro
4%
REGULARIDADE Irregular
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Escasos
FERTILIDADE Capa grosa
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Rexenerado de Carballo
VIGOR DA REXENERACIÓN Escasa
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Non presenta
AUGA
PENDENTE DO TERREO 30%
ORIENTACIÓN Nordeste.
DANOS Algún pé moribundo.
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Fento, silveiras, xestas
OBSERVACIÓNS Rodais de protección.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 56
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 14 14 14 PP
2 19 19 19 8,5 PP 10
3 21 19 20 10,0 PP 8
4 20 20,5 20,25 PP
5 17 17 17 PP
6 19 18 18,5 PP
7 16,5 17 16,75 PP
8 20 19,5 19,75 8,5 PP 10
9 17 15,5 16,25 PP
10 20 19,5 19,75 8,5 PP 10
11 16 17,5 16,75 PP
12 22 22,5 22,25 PP
13 18 18,5 18,25 PP
14 17,5 17,5 17,5 PP
15 18 18,5 18,25 PP
16 18,5 19 18,75 PP
17 14,5 15,5 15 PP
18 13 13,5 13,25 PP
19 13 12,5 12,75 PP
20 15,5 15 15,25 PP
21 10 9,5 9,75 PP
22 13,5 13 13,25 pp
23 17,5 17,5 17,5 pp
24 16,5 16,5 16,5 pp
25 10 10 10 pp
26 14 14 14 pp
Pinus
pinaster;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Realizada poda baixa.
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa/media
RELEVO Zona con pendente.
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Inexistente
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS
En algunha zona presentan
desprendementos.
AUGA
PENDENTE DO TERREO 25-30%
ORIENTACIÓN Nordés
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Silvareira, Toxo e fento
OBSERVACIÓNS Repoblación en bancales.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
27 16 17 16,5 pp
28 13 12,5 12,75 pp
29 16 17 16,5 9,0 pp 10
p56 17,5 17,5 17,5 9,0 pp 10
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 57
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
1 14 14 14 PP
2 19 19 19 8,5 PP 10
3 21 19 20 10,0 PP 10
4 20 20,5 20,25 PP
5 17 17 17 PP
6 19 18 18,5 PP
7 13,5 13 13,25 PP
8 17,5 17,5 17,5 7 PP 10
9 16,5 16,5 16,5 9 PP 10
10 13,5 13 13,25 PP
11 17,5 17,5 17,5 PP
12 22 22,5 22,25 PP
13 18 18,5 18,25 PP
14 17,5 17,5 17,5 PP
15 18 18,5 18,25 PP
16 18,5 19 18,75 PP
17 14,5 15,5 15 PP
18 13 13,5 13,25 PP
P57 13 12,5 12,75 PP
Pinus
pinaster;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA Realizada poda baixa.
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa/media
RELEVO Zona con pendente.
PEDREGOSIDADE Escasa
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Inexistente
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS
En algunha zona presentan
desprendementos.
AUGA
PENDENTE DO TERREO 25-30%
ORIENTACIÓN Nordés
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Silvareira, Toxo e fento
OBSERVACIÓNS Repoblación en bancales.
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PARCELA DE INVENTARIO 58
DISTRIBUCIÓN POR ESPECIE
Nº
d1 (cm) d2 (cm) dn (cm) H (m) Idade- Obs
ESPECIE (anos)
Non inventariable
Pr 2
Pinus
radiata;
100%
REGULARIDADE Regular (Coétanea)
TIPO DE REXENERACIÓN Natural (sotobosque)
INFORM. SILVICULTURA
AFLORAM. ROCHOSOS Abundantes
FERTILIDADE Capa grosa/media
RELEVO Zona chan
PEDREGOSIDADE Abundante, cotos de pedra
REXENERACIÓN Nula
VIGOR DA REXENERACIÓN Inexistente
PROFUNDIDADE DO SOLO Medianamente profundo
SINAIS EROSIVAS Zona chan
AUGA
PENDENTE DO TERREO 5%
ORIENTACIÓN Sur
DANOS
ESPECIES VEXETAIS
ACOMPAÑANTES Herba, Toxo e fento
OBSERVACIÓNS
Repoblación subvención 40
has
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.9
FICHA DAS PRINCIPAIS ESPECIES DE FAUNA PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
305
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Accip
iter
nis
us
Bu
teo
bu
teo
AGUIA RATEIRA | BUXATO RATOEIRO
O miñato común, ave abundante na Galiza, coñécese aínda con outros nomes:
bexato ou buxato (aínda que bexato é tamén normativo, buxato está quizais
máis espallado), queima, tartaraña, ... Os miñatos, normalmente, non forman
bandos, pero ás veces poden ser vistos xuntos da cando hai movementos
migratorios ou nun bon hábitat. Esta rapaz de amplas ás, posúe unha boa
variedade de plumaxes, de xeito que en Europa pode ser confundido co
parecido miñato pernivermello (Buteo lagopus) e co invulgar e distantemente
emparentado miñato meleiro (Pernis apivorus),capaz de mimetizar a plumaxe
do miñato común para se protexer do azor.
AZOR
O azor é unha ave de tamaño mediano-grande, a lonxitude do corpo vai de 46 a 63
cm., e a envergadura alar de 89 a 122. O peso vai dos 0,52 kg dos machos máis
pequenos aos 2,2 kg das femias máis grandes. O macho é sempre máis pequeno cá
femia. Os azores constrúen niños voluminosos exclusivamente nas árbores, en xeral
en exemplares duns 60 anos. Dentro de bosques grandes prefire árbores de follaxe
mesta e pechada. Escolle os exemplares dominantes da zona, de preferencia se
están cerca dun camiño ou carreiro. Os niños poden servir, de maneira rotatoria,
para varias temporadas. Na época do inicio do celo comezan a construír o niño con
poliñas verdes.
Accip
iter
ge
ntilis
Sax
icol
a to
rqu
ata
CHASCA COMÚN | TARABILLA COMÚN
Os machos teñen a cabeza negra, un medio colar branco, a costa negra, a
rabadilla branca e a cola negra. As alas son negras cun gran parche branco na
parte interior anterior. A parte superior do peito é roxo-anaranxado oscuro, con
transición abrupta ou gradual ao branco ou anaranxado claro na parte interior
do peito e na barriga.
LABERCA COMÚN | ESTANQUE
Son paxaros de plumaxe pouco vistosa, duns 18 cm de lonxitude. Por riba son da
cor da terra con listas negras. A parte inferior e abrancazada con debuxos negros no
peito. A cola non é moi longa, e ten as beiras brancas, coma as puntas das alas, que
son curtas e anchas (máis nos machos que nas femias). Teñen unha crista pequena
de plumas na cabeza que poden subir e baixar. As patas son fortes, adaptadas para
andar polo chan, no que pasan máis do tempos, procurando graos e insectos. No
chan, desprázanse petro da terra, contra a que se agachan en caso de perigo. ai un
niño de herbas no chan, ben agachado entre a vexetación e difícil de atopar. Son
mantidos polos pais ata o mes de vida.
Ala
ud
a a
rve
nsis
Co
lum
ba
pa
lum
bu
s
GABIÁN
A base da súa dieta son os paxaros de tamaño pequeno. Ocasionalmente capturan
algúns mamíferos, como rato ou morcegos, pequenos réptiles, e algún invertebrado.
Os machos europeos matan principalmente aves do tamaño dun ferreiro ou
estorniño, as femias poden cazar mesmo pombas. Para a cría prefiren bosques
mestos de coníferas con árbores de entre 30 e 40 anos de idade. En ausencia de
coníferas acepta bosques caducifolios. Constrúen cada ano un niño novo,en pólas
laterais, en xeral preto do tronco e disimulados pola copa da árbore. Os territorios
ocupados durante anos poden identificarse pola presenza de numerosos niños
vellos. En zonas de bosque especialmente densas, colocan case sempre o niño
cerca dun carreiriño ou dun rego.
POMBO TORCAZ
A maior das pombas presentes na Península Ibérica, robusta e con unha
cabeza moi pequena con relación ao corpo, presentando unhas inconfundibles
manchas brancas a ambos lados do pescozo (de aí torcaz, que provén do latín
torques, colar e torquatus, adornado con colar) e unha franxa branca na parte
superior de cada ala, moi visible cando o ave voa. A partir de marzo pode verse
o característico voo amoroso do macho, con sonoros aletazos no seu voo de
parábola ascendente, que interrumpe cunha caída coas suas alas alzadas en
punta hacia o ceo. Cría de abril a agosto, con xeralmente duas postas de dous
ovos brancos, depositados no seu nido situado nas árbores e de construción de
fráxil aspecto en forma de plataforma pouco espesa, a base de ramiñas secas.
306
Stre
pto
pe
lia tu
rtur
Cu
cu
lus c
an
oru
s
CUCO
O cuco ou cuco vulgar (Cuculus canorus) é unha ave da familia (Cuculidae),
pertencente á orde zoolóxica das Cuculiformes. A familia Cuculidae con
especies espalladas por todo o mundo, caracterízase pola parasitismo da súa
conduta reprodutora. Os nomes vulgar e científico da especie teñen a súa
orixe no canto característico do macho. Os cucos son aves duns 34 cm.de
lonxitude e patas fortes, que cando voan recordan ós gabiáns, malia voaren
coas alas por debaixo da horizontal. A súa fonte principal de alimentación son
os insectos. As larvas de bolboreta, especialmente as que teñen pelos, que
non son consumidas por outras aves, constitúen unha parte grande da súa
dieta. Comen ademais escaravellos, libélulas, saltóns e outros insectos.
GAIO
Os gaios miden entre 32 e 35 cm de lonxitude e teñen unha envergadura de alas
duns 53 cm. O seu peso é aproximadamente de 170 g. Comen invertebrados e as
súas larvas, pero tamén ovos e polos que rouban dos niños e, máis
ocasionalmente pequenos vertebrados como ratos e réptiles. A súa dieta vexetal
componse de landras, noces, froitas, baias, leguminosas, sementes de gramínea
e mesmo patacas. A alimentación de orixe animal ten máis importancia durante o
tempo da cría dos polos. Os gaios constrúen niños patelos nas árbores, a alturas
que adoitan situarse entre 2 e 10 metros sobre o chan. Os niños están feitos de
garabullos e herbas, coa parte interna composta principalmente de raíces, brión e
materiais semellantes.
Ga
rrulu
s g
lan
da
rius
Pic
a p
ica
PEGA
As cores de base da subespecie típica da pega son a branca e a negra. A cola
é longa, moitas veces tan longa coma o corpo. A barriga, os lados e os
ombreiros son brancos, así coma a parte das alas. O resto da plumaxe é
negra con reflexos metálicos azuis, verdes ou purpúreos. Vive tanto nas
montañas (ata os 2.500 m de altura) coma en terras baixas. Come tanto
alimento animal como vexetal. Consume insectos e as súas larvas, arácnidos,
vermes e caracois. Captura tamén vertebrados de ata a talla dun rato,
incluídos lagartos, anfibios, paxaros pequenos e as súas crías e mamíferos.
Tamén ovos doutros paxaros. Forman parellas que duran toda a vida.
XERÍN | VERDECILLO
O xirín común (Serinus serinus), chamado xirín ou nabiñeiro é unha especie de
ave paseriforme da familia dos frinxílidos (Fringillidae), que se distribúe por boa
parte de Europa, norte de África e oeste de Asia. Non está ameazada e a súa
poboación europea cífrase entre 8,3 e 20 millóns de parellas reprodutoras, o que
equivalería a entre 24,9 e 60 millóns de individuos. É o máis pequeno dos
frinxílidos, mide uns 11-12 cm. É un parente próximo ao canario. O manto e a
cabeza son de cores parduscas mentres que o ventre é dunha forte cor amarela,
en especial no macho (a especie presenta dimorfismo sexual).
Se
rinu
s s
erin
us
Ca
rdu
elis c
hlo
ris
RULA
Son máis pequenas e delgadas cás pombas: miden entre 26 e 29 cm e pesan uns
300 gramos. Teñen un debuxo branco e negro nos lados do pescozo. A parte
inferior do corpo é branca e e papo avermellado. A cola é escura cunha faixa
terminal branca e as beiras tamén brancas. Son aves dos bosques abertos máis
cá dos mestos, que ocasionalmente poden face-los seus niños tamén en grandes
xardíns, pero son en xeral aves moi tímidas. Comen principalmente sementes,
buscándoas a miúdo no chan, moitas veces en campos cultivados ou noutras
superficies planas. A súa época reproductora vai de maio a agosto. O niño, feito
con coteliños e follas e máis axiña chafalleiro, constrúeno nas árbores ou en
sebes mestas a non moita altura.
VERDEROL COMÚN | VERDEROLO COMÚN
Mide de 13 a 15 cm de longo. O macho é de cor verde amarelo, con manchas
amarelas nas as e cola. A femia é de cor máis apagado e teñen tons marrón
castaño na parte posterior, e as manchas de súas as e cola son de color
amarelo pálido. É un ave que se adapta de xeito doado á cautividade. O seu
pico corto e cónico é o suficientemente poderoso para cascar sementes
grandes e duras. Sementes de cereais, tomadas só cando se desprenderon
da espiga; sementes de árbores. Cría nas arboredas e arbustos tupidos das
zonas habitadas, parques, xardíns, hortas, frutais e nos cipreses dos
cemiterios e tódolos bosque e fieiras de árbores do ámbito rural. Tende a
aniñar en grupos.
307
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Pa
rus c
ae
rule
us
Par
us c
rist
atu
s
FERREIRIÑO CRISTADO | FERREIRIÑO CAPUCHINO
É un ferreiriño doado de recoñecer pola súa características crista, con punta
en forma curvada e polo seu cante e plumaxe distintivo. Ten un canto similar
á fala, como outros ferreiriños, con un canto constante zee, zee, zee. Aniña
nos ocos dos troncos caídos. Esta ave a miúdo aliméntase do que cae dos
árbores. Como non se asusta dos outros animais, pode apreciarse con
facilidade. En inverno reúnese cos outros ferreiriños. Como eles, aliméntase
de insectos, incluíndo eirugas.
FERREIRIÑO ABELLEIRO
O ferreiriño abelleiro mide uns 14 cm é ten unha envergadura de á entre 22,5–
25,5 cm. Pesa uns 20 gramos. A cabeza e o colo son negros, as meixelas son brancas. Unha faixa de cor tamén negra, máis ancha no macho, atravésalle o
peito, que, coma o ventre, é amarelo. Nas femias a cor amarela da parte inferior é
máis mate. Aliméntase principalmente de insectos, pero come tamén sementes
de plantas, baias, botóns de flores e froitos secos. Prefire comer desde a pólas
máis baixas das árbores, preto do tronco, pero é frecuente que procure a comida
polo chan. No inverno concéntranse facilmente en comedeiros artificiais, onde
prefiren os cacahuetes crus e as pipas de xirasol. Poden chegar a facerse
bastante confiados.
Pa
rus m
ajo
r
De
nd
roco
po
s m
ajo
r PETO MALLADO GRANDE | PICO PICAPINOS
O peto real mide uns 23 cm. de longo e as súas alas acadan os entre 34 e 39
cm. de envergadura. Pesan entre 60 e 90 g. A plumaxe é negra na parte
superior do corpo, con dúas grandes manchas brancas nas alas. A parte
inferior do corpo e gris amarelada, co ventre de cor vermella. Aliméntase
basicamente de insectos adultos e larvas que captura na casca das árbores,
atrapándoos coa súa lingua longa e pegañenta. No inverno, perante a
escaseza de insectos comen froitos secos, baias e sementes. Despois de
arrincar das árbores pinas e outros froitos de casca dura lévanos a un burato
axeitado nunha pola que utilizan para suxeitalos e abrilos.
PETO REAL | PITO REAL
Os petos verdes miden ata 31 cm. de lonxitude e teñen unha envergadura de alas
de ata 52 cm. Na parte superior do corpo teñen a plumaxe verde escura, a inferior
e gris averdesada, máis ou menos brillante. Teñen unha máscara facial negra que
vai da base do bico ata detrás dos ollos. Son aves diúrnas. Pola noite
desprázanse exclusivamente agatuñando polas árbores. Ten unha esfera de
actividade regular, que o leva seguir as mesmas rutas e a buscar comida nos
mesmos sitios durante semanas. A duración da fase de actividade depende das
horas de luz, é pode ir das oito horas do inverno ás 15 dos días máis longos do
verán. Fan os niños por regra xeral nos furados de niños ou lugares de repouso
abandonados doutras especies de petos.
Pic
us v
iridis
Pa
rus a
ter
FERREIRIÑO COMÚN | FERREIRIÑO AMARELO
É unha ave da familia dos páridos. É un dos paxaros de maior colorido de Europa:
a súa librea azul, verde, amarela e blanquinegra é inconfundible. Ave amplamente
distribuída polo continente europeo, norte de África e Oriente Medio, coñécense
varias subespecies.
FERREIRIÑO COMÚN | CARBOEIRO GARRAPINOS
O ferreiriño negro ou ferreiriño común (Periparus ater, antes denominada
Parus ater) é unha ave da familia paridae, paxaro común en Europa, Asia e o
norte de África, a súa plumaxe é ben característica, a súa cabeza é negra
cunha caracterísca mancha branca na caluga que destaca sobre o resto da
plumaxe, o seu lombo é cincento. O ferreiriño é pequeno, mide apenas 11 cm
e 8 ou 10 gr de peso. En Galicia é un paxaro común e cóntase entre as
especies protexidas.
308
Co
rvu
s c
ora
x
Mu
ste
la n
iva
lis
DONICELA | DENOCIÑA
As donicelas poden presentar sorprendentes variacións de tamaño. Estas
débense, por unha banda, ao dimorfismo sexual, xa que as femias son
bastante máis pequenas que os machos e, por outra, á existencia nas
poboacións de individuos de tamaño moi reducido, considerados ata hai
pouco como pertencentes a unha especie autónoma. . A donicela é o
mustélido máis pequeno. Prefire as paisaxes abertas, os campos, praderías,
lindes dos bosques e terreos baldíos invadidos pola maleza. É un animal
bastante común, que se alimenta sobre todo de pequenos roedores, aos que
persegue ata nos seus tobos, debido á súa delgadez. As donicelas viven en
toda Europa, excepto en Irlanda, algunhas illas do Mediterráneo e Islandia.
RAPOSO
O raposo común (Vulpes vulpes), tamén coñecido como golpe nalgunhas zonas ó
norte de Galicia, pertence á familia dos cánidos (Canidae), dentro da orde dos
carnívoros. O raposo común, tamén chamado raposo vermello, caracterízase por ter
as patas curtas, o fociño estreito e alongado, as orellas rectas e triangulares, unha
pelaxe espesa e cola longa. Adoitan pesar entre 7 kg e miden entre 90 e 105 cm de
longo (sen incluir a cola). A cor da pelaxe dun raposo común é alaranxada por enriba
e branca pola parte inferior. A alimentación dos raposos é moi variada, desde ratos,
toupas, ovos de aves, grandes insectos e prea ata froita e algún coello. Son
cazadores solitarios. O territorio de rastreo é polo xeral de algo menos de 8 km
cadrados. Este territorio deféndeo das incursións doutros raposos.
Vu
lpe
s vu
lpe
s
Eri
na
ce
us e
uro
pa
eu
s
OURIZO CACHEIRO
Os adultos poden chegar a pesar máis dun quilo. A súa característica máis
rechamante son as pugas ou puntas de que está revestido. Os músculos
cutáneos permítenlle envolverse e formar unha bóla de pugas contra a que
os seus inimigos naturais son impotentes. Ás veces é presa de cans, raposos,
porcoteixos, lamotes ou curuxas. Non teñen pescozo e os seus ollos son
pequeniños. As orellas son redondeadas e o fociño aguzado. Ten un rabiño
pequeno. Son animais lentos, aínda que poden apurar o paso. Camiña moito
e sabe nadar. No caso de presentir perigo tenden a inhibirse e enrodelarse
sobre si mesmos. Emite sopridos e asobíos.
COELLO BRAVO
Éxiste en estado salvaxe, habendo tamén moitas subespecies domesticadas en
case todo o planeta. Útil ás persoas pola súa carne, usada como alimento, e pola
pel, usada para confeccionar vestiario. Como todos os lagomorfos, posúen catro
incisivos na mandíbula superior e dous na inferior que medran continuamente
durante a súa vida. Os coellos teñen orellas longas, patas posteriores grandes e
colas pequenas e suaves. Desprázanse saltando, para o que utilizan as súas
poderosas patas posteriores. Para facilitar o movemento rápido estas se achan
revestidas dunha cuberta grosa de pel que amortece o impacto dos pulos rápidos.
Dependendo da especie poden atinxir unha velocidade de 15-20 m/s. Os coellos
novos (cazapos, cazapellos ou láparos) parecen "camiñar" en vez de saltar.
Oryc
tola
gu
s c
un
icu
lus
Ap
od
em
us s
ylva
ticu
s
CORVO COMÚN | CHOIVA NEGRA
O corvo grande ou corvo carnazal (Corvus corax) é, con máis de 60 cm, a especie
máis grande do xénero dos corvos e da súa familia Corvidae. É semellante ao
corvo viaraz (Corvus corone) pero significativamente maior, cun peso de 1.250 g e
unha envergadura de ás de 120 cm. A plumaxe é dun negro acibeche con
irisacións azuis. Ten o pico negro moi robusto. Non existe un marcado dimorfismo
sexual. En voo chama a atención polo seu longo pescozo e pola súa cauda
cuneiforme. O seu canto é característico e coñecido como corveo ou corvear. Non
obstante é capaz de imitar sons doutros paxaros e mesmo doutros animais,
chegando ata pronunciar palabras soltas. Choca os seus ovos (3-6) durante
unhas tres semanas entre febreiro e maio.
RATO DE CAMPO
É un pequeno roedor duns 8 a 10 cm de lonxitude, máis outros 8 a 10 si se
inclúe a cola. Esta está desprovista de pelo e sempre é igual ou maior ao
resto do corpo. Case totalmente nocturno, vive en ocos diversos ou ben en
tobos, escavando cámaras e galerías. A súa lonxevidade é raro que exceda
dos 2 anos e durante o inverno non experimente letargo, senón que se vai
alimentando das reservas almacenadas anteriormente. A súa alimentación
consiste en sementes de certo tamaño e froitos aínda que tamén pode
consumir pequenos invertebrados e brotes tenros de plantas. É máis cotiá en
ambientes con moderada cobertura vexetal, xa sexa de árbores ou arbustos,
pois así corre menor risco de depredación.
309
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Ge
ne
tta g
en
etta
Me
les m
ele
s
TEIXUGO
Trátase dun animal de hábitos nocturnos, sendo moi raro atopalo durante o
día. O teixugo pode rubir polas árbores, aínda que non se atopa adaptado
para facelo. Tamén pode correr con certa rapidez e nadar. É moi rebuldeiro
cos membros da súa especie, tanto de novo como de adulto e participa no
aseo corporal dos compañeiros de especie. O celo vai de febreiro a outubro,
pero sobre todo marzo, abril e maio. O período de gravidez é un tanto
variable, sobre 60 días. Trae ó mundo entre 1 e 5 crías, que nacen núas e
cegas coa pelaxe abrancazada, e que abren os ollos os 30 días. Son
amamantadas ata os 3 meses. É omnívoro, come animais como miñocas,
caracois, vermes, ras, pequenos mamíferos, prea, raíces, bulbos ou froita.
ESQUÍO
Os esquíos están espallados por case todo o mundo, a maioría nas zonas de
climas temperado ou tropical, mais tamén en algunhas zonas de clima frío.
Como todos os roedores, posúe dentes incisivos fortísimos, con que roen
sementes con facilidade. O esquío é un animal arborícola e vive nas copas das
árbores. Das copas, eles saltan dunha póla para outra, chegando os saltos a 5
metros de lonxitude, sen temer a caída. As sementes son as principais fonte de
alimentación, mais tamén consomen insectos e froitas. Cando os alimentos
escasean, invaden niños doutros animais e devoran as crias. A pesar do seu
abrigo natural, constrúen niños para abrigaren aos seus fillos da choiva e do
vento. Algunhas veces utilizan niños feitos por outros animais, mais nunca para
criar os seus fillos.
Sciu
rus v
ulg
aris
Su
s s
cro
fa
XABARÍN
O peso medio oscila entre os 70 e os 90 quilos dos machos e os 45 e 65 das
femias, aínda que hai machos que poden acadar os 150 kg. Mide entre 110
e 160 cm de cumprimento e 65-70 cm de altura. O corpo é robusto, co
pescozo curto. A cola é de tamaño medio, cun penacho no cabo. Ten unha
cabeza relativamente grande, triangular, cun longo fociño. Ollos pequenos e
orellas relativamente grandes. Habita en zonas boscosas e de matogueira
densa, pero tamén en zonas asulagadas e brañas, sen mostrar
temperamento territorial definido; pode atoparse tanto á beira do mar como
nas terras máis altas dos Ancares. Son animais gregarios.
PÍNTEGA COMÚN
Normalmente sae do seu acocho cando o tempo é frío e húmido. Adoita ser vista
nos camiños, as veces agóchase baixo as pedras. A súa lonxitude é de 20 cm
como máximo. É doado recoñecelas pola cor da pel, negra con pintas amarelas.
Para evitar seren atacadas por outros animais, a súa pel conten pequenas
cantidades de substancias tóxicas. A píntega común ten unha subespecie de seu
en Galicia, a Salamandra salamandra gallaica.
Sa
lam
an
dra
sala
ma
nd
ra
Bu
fo c
ala
mit
a
XENETA
Polo seu aspecto externo, a xeneta aseméllase a un gato alongado de pelo
amarelado a grisáceo salpicado de pintas negras no corpo e raias na cola, que ten
o pelo máis longo. O corpo pode chegar aos 55-60 centímetros, lonxitude que
iguala ou supera a cola. A altura é de 20 centímetros, e o peso oscila entre 1'2 e
2'5 quilos.As xenetas son depredadores nocturnos que viven e cazan de forma solitaria. Ocasionalmente, as femias adoitan cooperar na caza coas súas crías
subadultas ou algún macho. Aliméntanse de insectos, mamíferos pequenos,
lagartos e aves; as veces inxeren tamén froitos, en especial figos. As femias paren
2 ou 3 crías por camada no oco dunha árbore, que maduran ao ano de idade.
SAPO CORREDOR
Atópase nunha ampla variedade de hábitats, sendo capaz de sobrevivir en
zonas bastante secas sempre que teña unha charca preto para reproducirse.
De feito, é un dos anfibios máis común na súa área de distribución. Os
adultos miden uns 6 cm. Con corpo rechoncho e moi verrugoso, ten patas
relativamente largas que lle dan o seu distintivo andar en contraste cos
movementos de salto de moitas outras especies de sapos.
310
Bu
fo b
ufo
Pe
lob
ate
s c
ult
rip
es
SAPO DE TERRA
A súa distribución mundial limítase a Península Ibérica e as costas
mediterráneas e suboccidentales de Francia. Acostuma a habitar terreos
areosos, con charcas, regatos ou marismas preto. Os factores que poden
influir no seu nivel de conservación son semellantes ao de outras especies
de anuros (destrucción directa de hábitats reproductivos como charcas,
lagoas e marismas provocou a extincións de poboacións.
COBRA BASTARDA
A cobra bastarda (Malpolon monspessulanus) é a maior das cobras da
Península Ibérica e de Europa, podendo acadar 240 cm, se ben as femias son
máis pequenas. Ten a cabeza alta, estreita, con fociño agudo. As escamas
supraoculares e o borde superior das preoculares forman unha especie de
viseira baixo a que quedaría protexido o ollo. En animais novos e femias o
deseño do corpo resulta un rico variegado de negros, brancos, grises e marróns.
En machos adultos o deseño é uniforme cunha cor de fondo entre marrón e
verdoso e unha mancha negra detrás do colo. É agresiva e se se lle molesta
erguerase como unha cobra proferindo un siseo penetrante.
Ma
lpolon
mo
nsp
essu
lan
us
La
ce
rta
le
pid
a
LAGARTO ARNAL
O grupo dos lagartos caracterízase pola presenza de catro patas (o que o
distingue da suborde Serpentes), pálpebras nos ollos e oídos externos. As
familias Anniellidae e Anguidae corresponden a réptiles sen patas que
parecen cobras mais son lagartos tendo en conta a estrutura do esqueleto.
Os lagartos aparecen en todos os continentes, excepto na Antártida. Son
xeralmente carnívoros, alimentándose de insectos ou pequenos mamíferos,
mais tamén hai lagartos omnívoros ou herbívoros, como as iguanas. Algúns
tipos de lagarto son capaces de rexenerar patas perdidas..
VIBORA CANTÁBRICA
A víbora de Seoane (Vipera seoanei) é unha víbora de talla mediana, cunha
cabeza grande e marcada e cun fociño aplastado ou lixeiramente levantado. De
tamaño variable, pero xeralmente inferior a 60 cm. É unha especie moi
polimórfica, cunha variación individual e xeográfica notable. Trátase dun
endemismo ibérico; está presente no noreste de Portugal, noroeste e norte de
España e en áreas puntuais do estremo suroeste de Francia.
O hábitat característico de Vipera seoanei son as masas forestais abertas e
húmidas (carballos e rebolos), zonas de ecotono entre pradeiras e montes e
áreas con abundante vexetación de matogueira (sempre que lle permitan a
actividade de termorregulación.
Vip
era
se
oa
ne
i
SAPO COMÚN
O sapo común (Bufo bufo) é un anuro moi habitual en toda clase de hábitats
europeos, sobre todo naqueles con certo grao de contaminación, como balsas de
rega, estanques, etc. Distribúese por toda Europa agás Irlanda e algunhas illas
mediterráneas. É un dos anuros máis coñecidos, dada a súa distribución e requiri-
mentos ecolóxicos laxos. Un feito curioso que poucos coñecen é a capacidade dos
sapos de atraer presas movendo un dos dedos das súas patas traseiras coma se
dunha miñoca se tratase.
311
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.10
FICHA DAS PRINCIPAIS ESPECIES DE SOTOBOSQUE
PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
312
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
La
uru
s n
ob
ilis
Ile
x a
quif
oli
um
ACIVRO
Ten unha altura de entre 2 e 5 m, aínda que hai exemplares de ata 15 m. A
súa copa, cónica, ten forma de espiral con pólas ascendentes nas árbores
novas, pero co tempo vólvese mesta e irregular. As follas son moi variables,
aínda que adoitan ser coriáceas, elípticas e cos bordos ondulados, de entre 6
e 8 cm de lonxitude, co extremo en forma de punta. Ten flores brancas e
pequenas, de entre 6 e 8 mm. O froito é unha baga carnosa, dunha viva cor
vermella, de entre 7 e 10 mm de diámetro, e contén catro sementes duras;
son velenosos para o home. Estes froitos maduran no outono e permanecen
na árbore ata finais do inverno. A súa madeira, de cor branca, é moi dura e
resistente, polo que é difícil de traballar..
SANGUIÑO
É un arbusto de ramas ergueitas non espiñoso, de 3 a 6 metros de altura. A
cortiza presenta manchas chamadas lenticelas. As follas caducas, alternas, ovais,
pecioladas con nervaduras sobresaíntes no envés. As flores son pequenas,
hermafroditas, con cinco pétalos e de cor rosada ou verdosa. Os froitos son
vermellos que se volven pardos ó madurar. Trátase dun arbusto típico de chans
moi húmidos en substratos silíceos, amplamente estendido por Europa. Son
purgantes e colagogos, mantendo os seus efectos por varios días. En España é
moi abundante nos bosques de ribeira.
Fra
ng
ula
aln
us
Arb
utu
s u
ne
do
MAROTEIRO | ÉRVEDO
O erbedo, érbedo, erbedro, esbedro, erbedeira, moroteiro, morongueiro,
morodoeiro, amoroqueiro ou albedro (Arbutus unedo) é un arbusto da familia
das ericáceas, que produce uns froitos esféricos brandos entre vermellos e
laranxas (fartabellacos). Dáse nos vales interiores dos grandes ríos, onde o
clima mediterráneo, e as infrutescencias tomadas en grandes cantidades,
pois son de sabor dóce cando están amadurecidos, producen diarrea.
TROBISCO
É unha planta distribuída pola rexión mediterránea, en case toda a península
ibérica, canarias e baleares xunto con norte de Ágrica, onde crece en
matogueiras, piñeirais e terreos non cultivados dende o nivel do mar ata os 1.000
metros de altitude. É un arbusto con moitas follas con forma de punta de espada,
todas dirixidas cara arriba. Desenvolve flores brancas ao final do verán e no
outono. Hai que ter coidado con esta planta porque é irritante. O seu froito é de
color vermello, en baga. Ten follas lanceolada, estreitas. Dado o potente efecto
purgante da cortiza e das follas, é considerado velenoso, xa que pode producir
ampolas na pel tras un prolongado contacto.
Da
ph
ne
gnid
ium
Pyr
us c
ord
ata
LOUREIRO
O loureiro (Laurus nobilis) é unha árbore do xénero Laurus da familia botánica
das Lauraceae ou lauráceas. É orixinaria do Mediterráneo oriental, varía entre 5 e 10 metros de alto, mais pode atinxir até 20 m de altura. As súas follas son
vistosas, coriáceas e con olor moi característico. Por iso son moi usadas en
condimentos na culinaria en xeral. O seu froito é do tipo baga e cando está
maduro ten cor negra. Alén diso, a madeira desta árbore é de excelente calidade.
Hai aínda algunhas propiedades medicinais para reumatismo, estómago, etc.
Tamén destaca a súa utilización na cociña tradicional galega.
PEREIRA BRAVA
A pereira brava pode ter porte de arbusto ou de árbore pequena de até 8
metros. O tronco é xeralmente delgado e máis ben curto, e a copa desta
árbore é redondeada. As pólas son espiñentas. As follas son de cor verde
escura, aínda que algo más claras no envés. Ás veces están aserradas, e
acadan un tamaño de entre 3 a 5 centímetros. Florece na primavera (entre
abril e maio). A flor da pereira brava ten un cáliz con cinco sépalos, os cales
se manteñen cando o froito xa está formado. A corola é branca, con 5
pétalos. Tamén dispón de moitos estames e un ovario con 5 estilos. As flores
son hermafroditas de polinización entógama. O froito é comestible, aínda que
de maduro é amargo.
313
Cytis
us s
triatu
s
Ule
x m
ino
r
TOXO ANANO
Arbusto de hasta 2 m, profusamente ramificado, moi espiñoso, con espiñas
densamente agrupadas na parte basal dunha espiña máis grosa (espiña
primaria). Follas alternas, trifoliadas ou unifoliadas, con frecuencia reducidas
a filodios (peciolo esmagado). Flores hermafroditas, zigomorfas, pentámeras,
axilares. O seu hábitat sitúase en breixeiras oligotrofos en chans
temporalmente anegados. Florece e frutifica dende o verán ata a primavera.
CARQUEIXA
Trátase dun arbusto pouco elevado, normalmente erecto e moi ramificado. Pode
acadar ata un metro ou algo máis de altura. As polas son esmagadas con dúas
ou tres expansións sinuosas en forma de ala que a recorren lonxitudinalmente;
están divididas por estrangulamentos en segmentos que presentan na punta
tres dentes picudos, de xeito que parecen estar articuladas. Carece de follas
ben desenvolvidas, desempeñando o talo e as alas a función asimiladora. As
flores son amarelas ou alaranxadas e dispóñense en pequenos feixes de 2-15
en disposición lateral ou terminal no talo. O froito (legume) é alongada e cuberta
de pelos sedosos. Florece de febreiro a xullo, segundo a localidade e a altitude.
.
Ge
nis
ta trid
en
tata
Ule
x e
uro
pe
au
s
TOXO ARNAL
O toxo é un arbusto espiñento de flores amarelas moi rechamantes que mide
entre 0,5 ata 3 metros segundo a variedade. Os agromos son verdes e as
follas son espiñas de entre 1 e 3 cm. En Galicia existen 3 clases de toxos, o
toxo gateño (Ulex nanis) é o máis pequeno de todos, non pasa dos 80 cm. de
altura e florece a finais do outono. O toxo femia (Ulex galli) chega ao metro de
altura e bota flores a mediados do verán, e por último o toxo arnal (Ulex
europeaus), que é o máis grande de todos, chegando aos 3 m, florece na
primavera e comezos do verán. As flores, chamadas alecríns ou chorimas,
miden entre 1 e 2 cm.
XESTA NEGRA
A xesta é unha planta perenne, arbustiva, da familia das leguminosas, moi común
en Galicia. Baixo este nome común, con ou sen adxectivos, denomínase
conxuntamente unha serie de arbustos. É unha planta tóxica para o ser humano,
mais non para o gando. A cortiza era usada para curtido de coiros e para a
fabricación de cordas e vasoiras; as varas, preparadas, foron usadas como
aguilladas para arrear o gado. Tamén se utilizou na elaboración de teas de
iluminación. Foi tamén usada, en lugar do colmo habitual, en zonas montañosas
para cuberta de vivendas xa que repele o paso da auga e permite a transpiración
dos fumes.
Cytis
us s
co
pa
rius
Pte
rid
ium
aq
uilin
um
XESTA MOURA
A xesta acada unha altura de 1 a 3 m, e incluso até 4 m. As ramas principais
poden acadar un diámetro de 5 a 10 cm. É un arbusto moi ramificado, con talos
verdes angulosos, de pequenas follas caducas. Na primavera, recóbrese
enteiramente dunha multitude de flores amarelas olorosas. No final do verán, as
vaxas oblongas vólvense negras, estoupan con ruído seco e espallan as súas
sementes arredor da planta nai. É unha planta tóxica para o ser humano, mais
non para o gando. A cortiza era usada para curtido de coiros e para a fabricación
de cordas e vasoiras; as varas, preparadas, foron usadas como aguilladas para
arrear o gando. Tamén se utilizou na elaboración de teas de iluminación e como
cubertas de vivendas.
FENTO
Trátase dun fieito isospóreo (tódalas esporas do mesmo son iguais) vivaz ou perenne cun rizoma subterráneo moi desenvolvido que chega a acadar até
un metro de lonxitude, o rizoma é de cor parda e está cuberto de pelos
escuros. As frondes son moi grandes, de até 2 metros, con láminas bi ou
tripinnadas con pínnulas ovoides e glabras (desprovistas de pelo) na cara
superior. O pecíolo é menor ou igual en lonxitude que a lámina. Especie de
distribución mundial e ausente en zonas desérticas e subdesérticas, que
habita desde o nivel do mar até os 2.000 metros de altitude
aproximadamente. En Galicia pódese ver en moitas partes, mais prefire
sobosques rareados ou solos ácidos sen cobertura.
314
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
Eric
a u
mb
ella
ta
Eri
ca
cin
ere
a
CARRASCO | EIROA | CARPAZA
É un arbusto baixo cunha altura que varía entre os 15 e os 60 cm., con follas
finas con forma de agulla de 4 a 9 mm. de longo e agrupadas en volutas de
tres. As podallas están cubertas por pelos de cor gris-cinza.
As flores son acampanadas, rosas ou púrpuras (máis raramente brancas) de
4 a 7 mm. de longo, en acios terminais, con pedúnculos pubescentes. Tres
bracteolas pegadas aos sépalos, que son purpúreos, lanceolados, glabros e
con marxe papiráceo. Corola de 4-7 mm., inflada no medio e estreitada na boca. Anteras con apéndices na súa base; no sobresaen da corola.
Producidas de mediados a finais do verán.
UZ MONTÉS | BRECINA
É un subarbusto de 20-50 cm. de altura que presenta gran cantidade de ramas
erguidas de cor marrón vermellos, con follas pequenas e moi numerosas con
flores tamén moi pequenas de cor rosa púrpura que forma un acio terminal. Ten
as mesmas propiedades e características que a Erica cinerea. Pódese ver
afectada por fungos provocados por un exceso de humidade. A súa floración
atópase entre principios de xullo na alta montaña e xa entrado o outono na terra
baixa. Utilízase moito en xardinería como planta ornamental. Pódese destacar a
calidade da mel que se obtén a partir do néctar das flores da queiruga. A súa mel
é utilizada a nivel industrial.
Ca
llun
a v
ulg
aris
Fe
stu
ca
ru
bra
CÉSPEDE
É unha especie de gramínea (familia Poaceae). Nativa de Europa, crece en
prado e identifícase de xeito doado pola vaina vermella o púrpura que rodea
a base do talo. As follas verdes e delgadas miden 15 cm. de alto e están
dominadas por estreitas panículas de flores tinguidas de púrpura. É unha
especie de base nas mesturas de céspedes ornamentais. Posúe boa
resistencia ao frío aínda que se desenvolve principalmente en climas secos e
temperáns. Non tolera os cortes baixo, resiste moderadamente a seca e
adáptase ben aos solos pobres e salinos (é unha especie pouco esixente en
canto a fertilización se refire).
DÁCTILO | DÁCTILO APELOTONADO
É perenne, alta, erguida, crece formando matas e os seus talos florais teñen unha
altura de 60 a 120 cm. É unha especie adaptada a solos de fertilidade alta e
media a que non lle convén os solos pesados que tenden a encharcarse. Ao igual
que tódalas especies orixinarias de clima húmido posúe un sistema radicular
superficial e sensible a seca. Non crece a temperaturas menores de 5 ºC e, na
primavera, ten un gran desenvolvemento aínda que lento ao principio. Crece ben
no outono e mantense verde e produtivo ata as xeadas. Esta gramínea crece moi
rápido e enseguida deixa de ser apetecible para o gando que preferirá outras
especies de crecemento máis lento..
Da
ctylis
glo
me
rata
Po
a a
nn
ua
GARROUCHA | BRECINA
Arbusto de 15 cm. a 1 m de altura, con ramas algo tortuosas. Follas en verticilos
de 3, lampiñas, lineares, aciculares e co marxe revolto ocultando o envés case de
xeito total. Inflorescencias terminais con 3-6 flores ovoideas, máis estreitas no
extremo. Sépalos ovales ciliados. Estames salientes e sen apéndices nas anteras.
Florece en primavera e verán. Sitúase sobre terreos silíceos empobrecidos e
descarnado, a miúdo areosos, e nun clima algo húmido e suave. Dende as areas
e dunas subcosteiras ascende ata por enriba dos 1.300 m. de altitude. Crece na
metade occidental da Península Ibérica e no noroeste de África.
POA ANNUA
É unha especie herbácea anual, que pertence á familia dos pastos e cereais
(gramíneas ou poáceas). É unha especie de distribución cosmopolita, de
climas temperán. É unha maleza común, tanto de cultivos como incluso de
campos de golf. A súa altura non é maior de 5 a 30 cm. As follas presentan
unha lígula membranosa e prefoliación pregada. As espipas presentan de 2 a
6 flores, sendo as glumas máis cortas que as flores inferiores.
315
Cra
tae
gu
s m
on
og
yn
a
Briza
ma
xim
a
Bri
za m
ino
r
TREMEDEIRAS | LÁGRIMAS
É unha herba anual de ampla distribución, de ata 70 cm., que presenta follas
envainantes con lígula membranosa. A inflorescencia atópasa na panícula laxa, as
súas espigas de 9 a 26 mm., con 8 e ata 20 flores, con 2 glumas sub-iguais,
menores cas flores. As súas espigas colgan e tremen con calquera leve brisa de
aire. Son moi anchas, teñen textura membranosa e recordan vagamente a
pequenos insectos. Ten flores con lema cordada na base, múticas e con 3
estambres.
BRIZA MINOR | BRIZA MINIMA
É unha especie de planta herbácea pertence á familia das poáceas. É
orixinaria da rexión do Mediterráneo.
Herba delicada, anual, erecta, de ata 6 dm. de alto. Florece de marzo a xullo.
É común en herbazais, pastizais e terreos escarpados.
ESTRIPO
É unha árbore de catro a seis m de altura, con ramas espiñentas, follas
lampiñas e aserradas, caducas, flores brancas, olorosas e en corimbo, e froito
ovoide, revestido de pel tenra e avermellada que encerra unha polpa doce e
unha única semente, de aí o seu nome, aparecendo raras veces dúas. Poden
ser arbustos ou pequenos árbores de 5-14 m de altura, cunha densa coroa. A
cortiza é grosa e parda con gretas verticais laranxa. Os talos máis novos teñen
espiñas romas, de 1 a 1,5 cm. de longo. Follas de 2-4 cm de longo, obovadas e
profundamente lobuladas, ás veces case até o centro, cos lóbulos abertos nun
amplo ángulo. A face é verde negrexo e pálido no envés.
316
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.11
FICHA DAS PRINCIPAIS ESPECIES FORESTAIS PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
317
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
EU
CA
LY
PT
US
GL
OB
UL
US
LA
BIL
L
CARACTERÍSTICAS
Árbore planifolia da familia das Myrtaceae, sempre verde, de mediano ou gran
porte, podendo chegar aos 60 m de altura. Copa bastante laxa debido ao que
proporciona escasa sombra; en exemplares máis vellos pode estar dividida en
varios sectores.
Tronco: Dereito, con tendencia a experimentar torsión espiral, moi groso, ata máis
de 2 metros de diámetro. En espesura é moi recto e limpo en case todo o fuste.
Casca: Nunha primeira fase é lisa, de cor branca, prateado azulada. Máis adulto
segue sendo lisa, de color gris ou pardo-grisácea, desprendéndose en grandes tiras
lonxitudinais e retorcidas, que se manteñen colgando algún tempo das árbores.
Polas: Caídas ou ascendentes tan só en exemplares novos; en árbores adultas,
polo xeral, moi erectas. Os abrochos son cuadrangulares, angulosos, cubertos
por unha cera esbrancuxada que se desprende ao fregalas e que se aprecia
tamén nas follas.
Follas: As xuvenís son opostas, en ocasións abrazando o talo, de contorno
ovalado, ensanchadas e redondeadas na base, grosas e coriáceas, con borde
enteiro e glaucas. As follas adultas son alternas e péndulas, longas e estreitas,
curvadas como se se tratara dunha fouce (falcadas), coriáceas e enteiras, de
cor verde escura, lustrosas; longamente pecioladas colgan verticalmente.
Flores: Flores axilares, solitarias, ocasionalmente en grupos de 2 ou 3. Teñen
unha característica forma de furna, con catro ángulos moi marcados e
superficie verrugosa, cuberta de cera branco-azulada; a tapa, algo deprimida e
cun pico central, despréndese no momento da floración liberando numerosos
estames de cor branco. Florece en outono e inverno.
Froito: É unha cápsula campaniforme de cor glauco e cuberta dun po branco.
Ábrese por 3-5 valvas ao alcanzar a madurez liberando as sementes que son
dispersadas polo vento. A distancia de dispersión é moi pequena.
ECOLOXÍA
Características climáticas: Temperatura comprendida entre -4,5ºC de mínima e
38ºC de máxima, cun óptimo entre 10-15,5ºC. Dende o punto de vista da humidade,
no seu hábitat natural, a pluviosidade debe ser duns 500-1.520 mm repartidos con
regularidade ao longo do ano. Climas mornos e húmidos. Son limitantes do seu
crecemento as xeadas e as baixas temperaturas (que afectan de forma particular a
individuos novos, sobre todo en presenza de néboas), os ventos fortes e as secas.
Temperamento: Especie de luz con temperamento moi robusto. As súas
plantiñas non soportan nin a cuberta vexetal nin a competencia de
matogueiras.
Características do solo: É pouco esixente no que se refire ao solo, aínda que
para o seu óptimo desenvolvemento, debe ter certa calidade. Require dun bo
drenaxe, baixa salinidade e dun solo cunha profundidade de 60 cm ou máis. No
tocante ao impacto sobre o solo, os estudios feitos en Galicia indican que as
plantacións de eucalipto non parecen afectar de xeito negativo ao solo ou, polo
menos, non parece que afecten máis que as repoboacións de piñeiro. De todos
os xeitos, isto non se pode afirmar con seguridade polo pouco tempo que levan
as plantacións.
Características de altitude: En Galicia, por actuar o frío como un factor
limitativo, plántanse ata os 350 m de altura aínda que en climas máis suaves e
próximos ao mar, pódese subir ata os 550 m.
En Europa deuse a coñecer o eucalipto ao
longo do século XIX. Chegaban importados
dende Australia polo seu exotismo e
vertixinoso crecemento. A Galicia parece ter
chegado da man de Frei Rosendo Salvado
(1846), monxe de orixe galega, que envía
sementes dende Australia, onde se atopaba
en misión evanxelizadora. Nun principio os
resultados non foron bos pola falla de
coñecementos técnicos pero, en pouco
tempo, estes impedimentos quedaron
solucionados e o eucalipto demostrou a súa
capacidade de aclimatación aos terreos do
país. A política de repoboación que se levou
a cabo ao longo do século XX, apostando
por especies produtivas que abasteceran ás
industrias madeireiras fixo que o piñeiro e o
eucalipto foran as especies más favorecidas
neses plans.
RISCOS SANITARIOS
A maior parte das doenzas que afectan ao eucalipto na Península Ibérica están asociadas a factores limitantes do
medio e soen estar provocadas por fungos. Por exemplo, a botritis, Botrytis cinerea, que, en condicións de
temperatura e humidade elevadas, pode afectar a plantacións novas de dous ou tres anos e aos abrochos. Sobre as
follas, principalmente sobre as xuvenís, tense propagado de xeito virulento Mycosphaerella molleriana, producindo
unhas manchas cor tabaco, afectando ao crecemento e rematando coa defoliación da árbore.
Entre os insectos que poden ocasionar danos de consideración nos eucaliptais galegos atopamos, por orde de
importancia, o defoliador Gonipterus scutellatus e, en menor medida polo momento, con ataques illados e
puntuais, o xilófago Phoracantha semipunctata. En ambos casos pódese empregar no control das súas poboacións
a loita biolóxica, a través da solta controlada doutros insectos: Anaphes nitens, no caso do goniptero e Avetianella
longoi, no caso da Phoracantha, que parasitan os ovos.
318
EU
CA
LY
PT
US
GL
OB
UL
US
LA
BIL
L
A sede do CIS Madeira (Ourense) ten a fachada
recuberta por madeira de Eucalyptus globulus.
As tensións de crecemento ocasionan grandes
fendas na testa dos toros que dificultan o serrado.
A MADEIRA DE EUCALYPTUS GLOBULUS
A madeira do eucalipto branco caracterízase pola súa elevada densidade e
dureza, así como polas súas excelentes propiedades mecánicas, facilidade de
curvado e resistencia ao impacto. Por outro lado, a tonalidade clara e a
facilidade coa que pode recibir unha variada gama de acabados fana moi
adecuada para todo tipo de usos de carácter decorativo. Emprégase en
carpintería de interior así como en elementos estruturais e carpintería de
ribeira. Tamén se usa para triturar para facer
taboleiros e pasta de papel.
O destino máis común da produción galega son
as fábricas de pasta química de celulosa
situadas en Pontevedra (Galicia), Navia
(Asturias) e Viana do Castelo (norte de Portugal)
Da produción total de eucalipto branco en
España, apenas un 5% se destina a serra, a
pesares de ser comentario xeral entre os
industriais que a madeira de eucalipto
podería ser empregada nos mesmos usos
que as madeiras tropicais (non en balde
recibe o nome de “carballo de Tasmania”
(Tasmanian oak)), cunha serie de vantaxes
sobre estas como son o máis sinxelo abastecemento e o prezo máis
económico. Máis a existencia de fortes tensións de crecemento, que
ocasionan grandes fendas na testa da madeira en rolo, e os problemas de
serrado e deformación posterior son dous problemas a eliminar ou
minimiza. Cara a consecución deses obxectivos encamíñanse estudos
recentes de I+D+i.
Orixinaria de Tasmania é unha das especies de eucalipto máis amplamente cultivada
no mundo. En España está bastante estendida e abunda especialmente e todo o norte
e noroeste: Asturias, Cantabria, Galicia. Tamén se cultiva en Huelva, pero cun
rendemento menor por ser o clima máis seco. En Portugal é o eucalipto máis
cultivado.
A árbore máis alta de España e, posiblemente, de
Europa é un Eucalyptus globulus situado no Souto da
Retorta, Chavín, cerca de Viveiro (Lugo), que medía 80
m de altura e 2,5 m de diámetro na base (ano 2004).
Ten 150 anos e está protexido xunto con varios máis
baixo a figura de Monumento Natural.
A procedencia da planta de
eucalipto vai ser un factor esencial
á hora de establecer con éxito
unha plantación e acadar os
mellores rendementos. Existen no
mercado plantas melloradas
resultado de programas de
investigación que basicamente
consisten na identificación de
árbores plus, na confirmación das
características sobresaíntes e na
selección final por estes rasgos
dominantes. Son seleccionados
aqueles individuos que desta-can
polo seu volume madeirable,
densidade básica e rectitude,
É boa planta melífera (boa produtora de polen e nécta) e as súas follas teñen
propiedades derivadas do seu principal compoñente, o eucaliptol. Tradicionalmente foi
empregada en medicina contra a bronquitis e catarros, vénselle de comprobar, máis
recentemente, un grande interese terapéutico para combater a diabetes.
319
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
PIN
US
PIN
AS
TE
R A
ITO
N
CARACTERÍSTICAS
O piñeiro bravo ou piñeiro do país é unha conífera da familia das Pinaceae. De
porte piramidal nos exemplares novos mentres que nos de máis idade a copa
resulta ser redondeada, aparasolada ou irregular, ás veces desproporcionada,
polo pequena, ao respecto do tronco. Alcanza unha altura de 20 a 30 metros
aínda que, en solos bos e fondos, poden acadar os 40 m de altura.
Tronco: Groso e con tendencia a ser flexuoso.
Casca: Gris claro nos exemplares xoves tornándose progresivamente máis
escura ata acadar nos exemplares adultos unha cor negrorroxiza, moi grosa,
áspera, conformada con placas de bordes perpendiculares profundamente
fendidas.
Polas: Erguidas de xeito arqueado ou case horizontais, dispostas en verticilos
máis ou menos regulares, ásperas ao tacto por estaren recubertas das
cicatrices que deixan as acículas (follas) caídas. Cada un deses grupos de
ramas (verticilos) correspóndese a un crecemento en altura.
Follas: Abundantes e dispostas sobre as poliñas. Teñen forma de agulla
(acículas), son longas, punzantes, bastante coriáceas e ríxidas, planas ou
acanaladas na cara superior; agrúpanse por parellas na axila dunha folla
rudimentaria, sobre un diminuto talo (braquiblasto) provisto dunha vaina que
as aperta pola base.
Flores: Os conos masculinos e femininos nacen na mesma planta. Os
primeiros de xeito lateral, no remate das poliñas, agrupados en número
variable, de forma longamente ovoide e cor amarela ou pardorroxiza. Os
conos femininos atópanse xeralmente agrupados en 2-3, ovoides,
inicialmente verdosos, marrón brillante ao madurar. Florece na primavera, de
abril a maio.
Froitos: As piñas son oval cónicas, polo xeral algo torcidas e oblicuas na base
aínda que aproximadamente simétricas, practicamente sentadas sobre as
polas, con escamas provistas dun escudete piramidal rómbico moi
prominente e punzante. Maduran as piñas a finais do verán ou no outono do
segundo ano, pero non soltan os piñóns (diseminación) ata o terceiro ano, na
primavera ou no verán.
ECOLOXÍA
Características climáticas: Atopámola na rexión occidental mediterránea e nas
zonas atlánticas de Francia e Península Ibérica, con precipitacións medias que
superen os 800mm anuais. Escasa resistencia ao frío, ao vento e á neve.
Temperamento: É planta amante da luz (heliófila) e resistente á seca e xeadas.
Coloniza con facilidade terreos abertos e queimados á vez que arraiga e se
desenvolve rapidamente en plantacións artificiais.
Características do solo: Pouco esixente en canto a profundidade de solo
prefíreos silíceos (acedos), pobres, soltos e areosos. Resulta familiar a
paisaxe de piñeiros na costa, mesmo sobre dunas.
Características de altitude: Podemos atopar esta especie dende á beira do
mar ata uns 1.500 metros de altitude. As mellores calidades preséntanse, non
obstante, en cotas inferiores aos 400 metros.
Conos ♂
Conos ♀
O piñeiro, ao tratarse
dunha especie monoi-
ca, conta con flores
masculinas e femininas
sobre a mesma árbore,
aínda que separadas.
Polo que non é certo
que existan árbores ma-
chos e árbores femia.
As diferenzas que se
poden apreciar entre
individuos da mesma
especie son produto da
xenética.
RISCOS SANITARIOS
O piñeiro bravo é a especie que mellor se comporta en Galicia dende o punto de vista sanitario. Aínda así, existen varias
doenzas provocadas por fungos de pudrición que afectan a esta especie como a armillaria, Armillaria mellea, ou o chícharo,
Fomes sp (Heterobasidion sp), entre os máis coñecidos. Outros fungos do xénero Lophodermium ocasionan manchas
avermelladas nas agullas dos piñeiros, coñecidas co nome xenérico de “vermellos criptogámicos” producindo defoliacións
máis ou menos intensas. Cómpre evitar o uso do lume preto das masas de piñeiro a fin de impedir que o fungo
Leptographium gallaeciae ataque e colonice as raíces danadas polo calor provocando a morte progresiva das árbores en
forma de corro.
Entre as pragas máis difundidas nas súas masas podemos citar a procesionaria, Thaumetopoea pityocampa, cuxas eirugas
poden defoliar totalmente as árbores das que se alimentan. Recentemente detectouse en Galicia a presenza do nematodo
do piñeiro, Bursaphelenchus xylophilus (organismo de corentena na UE), transmitido polo escaravello Monochamus
galloprovincialis, que ocasiona a seca fulminante das árbores afectadas.
As súas polas son parasitadas polo visgo (muérdago), Viscum album, de forma abundante.
320
PIN
US
PIN
AS
TE
R A
ITO
N
A MADEIRA DE PINUS PINASTER
A madeira de Pinus pinaster é de grao basto,
con aneis anuais moi aparentes, de albura
branco-amarelenta e durame roxizo, máis ben
lixeira.
No caso de Galicia, a maior parte da
produción corresponde a táboa e taboleiro
para construción e carpintería, así como
madeira destinada á fabricación de palé,
embalaxe e envase alimentario. Na constru-
ción soe desempeñar labores auxiliares como
encofrado, andamiaxe e cerramentos. As
mellores calidades destínanse a carpintería e
moble.
Aínda que posúe unha poda natural bastante
boa é imprescindible a realización de podas
se se quere ter garantida unha madeira de
calidade para a industria do aserrío e
desenrolo.
Segundo os estudos polínicos parece que este piñeiro estivo
presente en Galicia de forma natural,
aínda que de xeito puntual, nos areais
costeiros. É a partires do século
XVIII que os campesiños comezan a
sementala en moitas ocasións xunto
con cereal e toxo. Xa no século XX son
as propias Administracións, as
Deputacións e o Estado, a través do
Patrimonio Forestal do Estado (xa
na segunda metade do século), as
que impulsan as repoboacións. Os
resultados non sempre foron os
esperados, en parte pola utilización
de semente de procedencia non
adecuada.
A distribución natural do piñeiro
bravo sitúase en Francia, España,
Portugal, Italia, Marrocos, Arxelia e
Túnez. Na Península Ibérica existen
dúas subespecies, a subespecie
atlántica e a subespecie mediterrá-
nea. A primeira medra en Galicia e
norte de Portugal (piñeiro bravo,
piñeiro do país, “pino gallego”) e a
segunda no resto da Península (pino
negral, pino rodeno).
321
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
QU
ER
CU
S R
UB
RA
L.
CARACTERÍSTICAS
O carballo americano é unha árbore caducifolia de folla plana, de gran
presenza, podendo acadar os 35 metros de altura. Nos exemplares novos a
copa é aínda piramidal, máis tarde amplíase considerablemente e coa
idade vólvese espazosa, abombada en cúpula.
Tronco: Bastante macizo e curto, xa que a pouca altura divídese en fortes e
grandes polas.
Casca: De cor clara ou gris prateado, que permanece moito tempo pulida,
aínda que co tempo vaise fendendo con vetas esbrancuxadas horizontais e
tomando unha cor máis escura.
Polas: Ascenden verticalmente ou alónxanse arqueadas, ordenadas en
verticilos, en disposición radiada nas rexións media e superior da copa.
Follas: Moi grandes, duns 10-25 cm de lonxitude e uns 10 cm de largo, de
perfil oval ou obovado, estreitadas na base e con ápice delgado e en punta.
Profundamente lobadas, con 3-4(5) lóbulos que, á súa vez, presentan tres
dentes ou puntas agudas, rematadas nun pequeno pelo. A cor, verde
escura e mate, algo máis pálida polo envés, vira nunha cor vermella intensa
no outono, o que lle aporta un grande valor ornamental.
Flores: Florece en primavera (abril-maio) nos abrochos novos do ano. As
flores femininas están agrupadas en pares; son pequenas, ovoides, de cor
vermella e pedunculadas.
Froitos: As landras son amplas e ovadas (con forma de ovo), sitúanse,
sentadas, sobre un pedúnculo de 1 cm aproximadamente; maduran ao
segundo ano, nunha cúpula pequena e sitúanse na pola por debaixo das
follas (nas polas formadas o ano anterior).
ECOLOXÍA
Características climáticas: As esixencias climáticas son similares ás dos
carballos indíxenas, adaptándose en xeral a climas atlánticos suaves. É
sensible a xeadas tardías y non soporta os veráns extremadamente secos
ou calorosos, aínda que tolera a seca estival moito mellor que los carballos
do país. É bastante resistente ao vento, sempre que non se produza un
desequilibrio brusco ao cortar un grupo de árbores próximas que
proporcionen protección lateral.
Temperamento: Especie de media luz, soporta certa cuberta durante os
primeiros anos, pero require de máis luz co paso do tempo facéndose
marcadamente fototrópica, o que orixina polas grosas orientadas cara os ocos
na cuberta de copas.
Características do solo: Soporta ben a acidez do solo. O rango de pH que
mellor lle convén vai de 4,5 a 6. Non é moi esixente en canto a riqueza
mineral, pero require terras fondas para desenvolver a súa raíz pivotante.
Vai ben en terreos cunha textura franca e cun perfil rico en materia
orgánica. Soporta mal o asolagamento aínda que atura o mal drenaxe se
este está por debaixo dos 40 cm de fondura. Non aguanta a sequidade do
solo nin a presenza de caliza.
Características de altitude: En Galicia tense plantado ata altitudes de
1.000-1.300 metros sobre o nivel do mar.
Landras
A coloración outonal soamente é vermella nos
exemplares novos; os exemplares vellos adquiren
tons máis pardos e amarelentos de xeito irregular
RISCOS SANITARIOS
Zeuzera pyrina, lepidóptero que en estado de eiruga escava grosas galerías pola médula ou corazón do talo,
pudendo causar a morte de polas ou de toda a planta. Debe combaterse con insecticida cando se detecte a súa
presenza, ben na época de voo á bolboreta, ben inxectando o produto nos talos perforados.
Nas plantacións ata agora realizadas en Francia e España o principal problema sanitario en árbores de certa idade
cáusao Phytophthora cinnamoni, a tinta, aínda que, a diferenza co castiñeiro, non parece que mate a planta.
322
QU
ER
CU
S R
UB
RA
L.
É esta unha das especies de maior interese
forestal. En boas estacións para a especie
rexístranse medras de ata o dobre das que
ofrecen os carballos autóctonos, sendo moito
máis frugal ca eles. Isto, unido ao vigor e medra
inicial en altura, xustifica o seu crecente uso en
repoboacións. Presenta boas posibilidades de
uso en moitos terreos de textura areosa e
relativamente acedos nos que se dan
producións interesantes onde poucas frondo-
sas chegan a prosperar axeitadamente.
Unha posibilidade interesante nesta especie
consiste nas repoboacións mixtas con coní-
feras, co que estas aportarán un acompaña-
mento lateral que favorecerá a forma dos
carballos.
A MADEIRA DE QUERCUS RUBRA
A madeira do carballo americano é moi apreciada en Norteamérica, que
exporta un grande volume a Europa, onde acada un alto prezo. É de boa
calidade, aínda que de propiedades moi variables. Presenta en xeral grao
basto e fibra recta, sendo máis pesada que a dos carballos europeos e de
tons máis rosados. Está sendo moi ben aceptada polos serradoiros
galegos, polas carpinterías e pola industria do moble. Féndese ben, pero
sérrase e trabállase mal, presentando problemas de secado e admitindo
un acabado superficial moi atractivo. É porosa e permeable ao aire.
Emprégase bastante en interiores, para revestimentos, entarimados e
mobles, para o que se importa a madeira xa serrada de Norteamérica.
Tamén se emprega en construción. A súa leña é excelente como
combustible.
O carballo americano é unha especie procedente da costa atlántica de
Norteamérica, nos bosques do leste, onde habita unha área extensísima que
abarca dende Nova Escocia, na rexión dos Grandes Lagos, chegando ata
Texas. Introducido amplamente en Europa mediante plantacións dende o
século XVIII, é frecuente atopalo en parques como árbore ornamental. No
norte de España e Galicia é unha especie cada vez máis empregada en
repoboacións forestais, aínda que as repoboacións de maior idade e
extensión atópanse no País Vasco, Navarra e Cantabria.A rexeneración é moi
abondosa e sinxela de obter en otono, aínda, ao igual que o resto dos
carballos, non frutifica ata unha idade algo avanzada (arredor dos 30 anos).
Agroma ben e de xeito vigoroso de cepa, con medras rápidas, téndoo feito
en Galicia despois dun incendio. Non agroma de raíz.
No termo municipal de Becerreá
(Lugo) atópase unha das poucas
matas selectas de carballo ame-
ricano en Galicia (na fotografía da
dereita), da que se obtén se-
mente coa categoría de material
seleccionado para ser empregado
nas repoboacións.
323
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ANEXO.12
FICHA DAS PRINCIPAIS PRAGAS E ENFERMIDADES QUE PODEN AFECTAR ÁS ESPECIES FORESTAIS PRESENTES NA UNIDADE DE XESTIÓN
324
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
O M
AL D
A TIN
TA
ALTIC
A
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
QU
ER
CU
S S
P
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
QU
ER
CU
S S
P E
CA
STA
NE
A S
P
PHYTOPHTHORA CINNAMOMI (Rands)
É un fungo cosmopolita, presente nas zonas entorno ás raíces (rizosferas)
de moitas especies leñosas. En España tense detectado en rizosferas de
distintas especies do xénero Quercus (carballos). No castiñeiro produce o
mal da “tinta” asociado ou non con Phytophthora cambivora.
É un fungo do solo (edáfico) altamente patóxeno cando se producen unha
serie de circunstancias favorables, como a hidromorfia dos solos e o
enfeblemento ou a susceptibiidade dos seus hospedantes. Comeza o seu
ataque polas raíces absorbentes non lignificadas, causando a súa
podremia. A parte aérea da árbore acusa progresivamente o dano, a medida
que o sistema radical vai sendo destruído e se dificultan as funcións de
absorción de auga e nutrientes do solo.
Resulta característico o ennegrecemento que
acompaña á podremia do sistema radical e a
exudación de zume coloreado
Como ocorre coa maioría das doenzas de orixe radical, os síntomas
visibles nas copas poden tardar en aparecer xa que están
relacionadas coa velocidade coa que se produza a morte das
raíces. Produce microfilia, clorose e necrose das follas, morte das
poliñas, das polas e mesmo do pé. En todo caso, estes síntomas
non son específicos e, polo mesmo, non son útiles para un
diagnóstico precoz. A identificación do pagóxeno debe realizarse no
laboratorio. Habitualmente detéctaselle na rizosfera.
Este fungo precisa de auga libre no solo para a xermolación das
súas esporas e para a súa dispersión, de aí que os solos mal
drenados sexan especialmente favorables para acumular os seus
propágulos. A progresión dos danos está ligada ao avance do
micelio cara ao colo da raíz, mantando ao seu paso o cambium e o
floema. As árbores poden pasar por etapas de aparente
recuperación, pero permanecen susceptibles.
Unha vez infectada unha planta, a
evolución da doenza pode ser moi lenta,
permanecendo o hospedante
asintomático durante meses
ALTICA QUERCETORUM (Foundras, 1860)
Trátase dun escaravello defoliador que se atopa distribuído por case toda
Europa. Aliméntase principalmente do xénero Quercus (carballos) aínda que
tamén aparece citado noutras frondosas.
Pasa os invernos refuxiado baixo as follas do chan. Ao saír da hibernación
precisa alimentarse nas follas para poder aparearse. A posta realízase na
parte inferior das follas (envés), en grupos de 2-11 ovos de cor amarelo
claro. As larvas son negras e móvense en grupo (gregarias), aliméntase do
parénquima foliar e dunha das cutículas, respectando a outra, normalmente
a da face (parte superior), o que ocasiona o típico dano en ventá. A
pupación ten lugar nas fendas das propias árbores e entre as follas do
chan, ao pé das árbores.
Cronograma co ciclo biolóxico do Altica quercetorum
Folla esqueletizada a consecuencia do
ataque do escaravello
Os danos deste escaravello chegan a
esqueletizar o 100% das follas das árbores
atacadas, o que ocasiona un enfeblecemen-
to xeral ao non poder realizar a fotosíntese,
favorecendo deste xeito a entrada de patóxe-
nos e xilófagos que rematan coa vida da
planta.
325
VIS
GO
IP
S S
EX
DE
NTA
TUS
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
CA
LQU
ER
A E
SP
EC
IE
VISCUM ALBUM (Linnaeus, 1753)
O visgo é unha planta hemiparásita que presenta tres subespecies ou razas
fisiolóxicas, a saber, Viscum album album, que parasita sobre moitas
especies de frondosas; Viscum album abietis, sobre o xénero Abies e
Viscum album austriacum, hóspede do xénero Pinus.
Permanece verde todo o ano, realizando a súa propia función clorofílica,
pero tomando do hóspede a auga e as sales minerais que precisa. Cada ano
desenvolve dúas poliñas en cada xema de xeito que vai dando lugar a unha
mata semiesférica característica. Os froitos son baias redondas, primeiro de
cor verde e logo, ao madurar, esbrancuxadas, translúcidas, cunha semente
no interior. Moi apetecidas polos tordos, entre outras especies de aves, que
se encargan, en boa medida, da súa expansión ao pousarse sobre outra
árbore e depositar nela excrementos ou deixar caer sementes que puidese
levar adheridas.
IPS SEXDENTATUS (Börner, 1776)
É un perforador, da familia dos escolítidos, que ataca preferentemente a
diversas especies de piñeiros, entre elas o piñeiro do país (P. pinaster).
Xeralmente ten dúas xeracións ao ano, incluso tres. Pasa os invernos
debaixo da casca das árbores afectadas.
En xeral, os escolíticos son parasitos de decaemento polo que, como
medidas culturais para o seu control, aconséllase:
Cortar e queimar as polas afectadas;
Arrancar e queimar os pés moi atacados;
Favorecer as medidas culturais axeitadas para unha boa medra e
vigor das árbores;
Evitar o almacenamento de madeira preto das plantacións.
En caso de ser necesario o tratamento con produtos químicos, este deberá levarse a cabo no período de emerxencia dos adultos.
Ao escavar as galerías na madeira, o Ips sexdentatus corta os fluídos
nos vasos provocando resinacións e a seca das acículas
Os danos producidos polo visgo poden
chegar a revestir grande importancia xa
que poden acabar coa morte da planta,
como sucede co piñeiro da imaxe.
A corta das matas de visgo non supón a
eliminación do dano futuro sobre a
árbore xa que agroman novamente a
partires dos extremos da raíz
(haustorios) que deixa no interior das
polas ou tronco do hóspede. Incluso se
poden producir gromos múltiples en
matas que teñan secado previamente.
Xeralmente ten dúas xeracións ao ano,
incluso tres. Pasa os invernos debaixo
da casca das árbores afectadas. Poden
facerse tratamentos localizados ou
empregar árbores cebo
326
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
A F
ER
RU
XE
DO
PIN
O
A D
OE
NZ
A D
O C
OR
RO
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
PIN
AS
TER
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
ENDOCRONARTIUM PINI (Pers.)
O piñeiro bravo (Pinus pinaster) ademais de ser a especie forestal
maiormente empregada en Galicia é tamén a que mellor se comporta desde
o punto de vista sanitario. Ainda así, cada día xurden novos problemas
sanitarios. Unha destas novas doenzas, coñecida como a “ferruxe do
piñeiro”, é causada polo fungo Endocronartium pini Pers. (Peridermium pini
Pers.) detectada recentemente nun predio de Lalín onde o tipo de dano e a
intensidade do ataque é merecente dunha análise pormenorizada por mor
de que pode chegar a ser máis abondosa e perigosa no futuro. Para o seu
control, aconséllase a corta e eliminación dos pes infectados procedendo a
súa queima fora da parcela. É preciso seguir o espallamento desta doenza,
a súa presenza noutras plantacións e a intensidade do ataque. Polo
momento, ademais da súa aparición en Lalín, tamén se observou, de xeito
illado, noutros puntos da xeografía galega.
Os cancros chegan a facer o anelamento do tronco e un golpe
de vento fai que a planta rache por ese punto e caia ou seque e
siga manténdose en pé
LEPTOGRAPHIUM GALLAECIAE
Denominada así porque os piñeiros morren
lentamente en formacións en corros cando
son atacados polo fungo Leptographium
gallaeciae. Este fungo da raíz é un
patóxeno ocasional que está presente nos
solos forestais de Galicia onde se atopa
controlado por outros fungos fitófagos que
manteñen un equilibrio ecolóxico entre
eles. Este equilibrio rómpese cando se
producen altas temperaturas nese medio a
causa dunha fonte de calor intensa que
afecta ás raíces dos piñeiros. Nesas condicións, os controladores deste
patóxeno, máis sensibles ao calor, permiten un avance máis rápido do
Leptographium gallaeciae na colonización das raíces danadas.
As ferruxes poden producir lesións nas
agullas, nas pólas ou no tronco. No caso
de que o cancro apareza no pé da
planta, prodúcese unha perda de resina
e pódense apreciar as frutificacións do
fungo por riba da ferida
Estes patóxenos desenvólvense a través dun
complicado ciclo, que pode chegar a ser de
varios anos e afectar a diferentes plantas.
O máis frecuente é que este dano estea
relacionado coas fogueiras feitas entre o
arborado coa finalidade de eliminar os restos
de poda ou doutros materiais leñosos.
O mellor sistema de substitución da queima
para a eliminación de restos de poda ou corta é
a utilización de rozadoras mecánicas que
destrúan estes materiais e faliciten a súa
incorporación ao solo.
327
AR
MILLA
RIA
FU
SA
RIU
M
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
CA
LQU
ER
A E
SP
EC
IE
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
PIN
AS
TER
ARMILLARIA SP.
Armillaria mellea atópase amplamente distribuída en Galicia téndose
detectado tamén a presenza de Armillaria ostoyae. Trátase dun fungo
polífago que pode afectar a calquera especie leñosa. Os síntomas do ataque
veñen definidos pola morte illada de árbores que nun curto período de
tempo pasan dunha cor verde a un amarelo palla e posteriormente a un
castaño propio dunha árbore seca repentinamente. Este proceso de seca
rápida débese a que este fungo penetra pola raíz, invade os tecidos a nivel
do cambium por onde circula o zume, ata chegar ao pé da árbore e alí
rodear o fuste producindo o corte total do fluxo de alimento á parte aérea. A
árbore acaba por secar en pouco tempo, unha vez consumidas as reservas
almacenadas nos tecidos.
Apréciase que debaixo da casca aparecen unhas
placas de cor branca ou nacarada
Os síntomas dun ataque ao sistema radical rara vez son típicos, polo que para un diagnóstico o máis precoz
posible, haberá que sospeitar daqueles pés que presenten a copa rala, lixeiramente clorótica con grupos de follas
de pequeno tamaño, ralentización da medra en altura, piñas pequenas no caso das coníferas, etc., e que en
ausencia doutros axentes de manifestación máis nítida se
detecten individuos próximos coas mesmas caracterís-
ticas. É especialmente importante á hora de preparar un
terreo para a plantación que non existan restos de material
leñoso enterrados pois permiten o desenvolvemento
destes fungos e a colonización dos sistemas radicais das
árbores situadas no seu entorno.
Non existe polo momento medidas de control eficaces, polo que a
estratexia de loita vai encamiñada a favorecer o vigor das plantas
mediante medidas culturais axeitadas
FUSARIUM CIRCINATUM
Non existen métodos de control eficaces
contra o Fusarium circinatum. Aínda así,
pódense reducir os danos que ocasiona
mediante medidas hixiénicas no viveiro e
no monte
Fonte: Estación Fitopatolóxica do Areeiro
O obxectivo principal destas medidas é a
detección e eliminación dos puntos afectados.
Cando a árbore presente só extremos mortos o
decolorados, estes débense eliminar mediante
poda. A tala do árbore só se levará a cabo cado
sexa unha amenaza. Eliminar e destruír as
árbores apeadas o antes posible.
Limitarase, na medida do posible, o movemento
de material infectado. Desinfectar as ferra-
mentas utilizadas. Manter un bo estado
vexetativo da plantación, eliminado os pés
debilitados, así como os restos de poda que
poidan ser foco de atracción de insectos
vectores.
328
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
VE
RM
ELLO
S C
RIP
TOG
ÁM
ICO
S
HYLO
BIU
S
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
LOPHODERMIUM SP.
Provocando vermellos criptogámicos sobre acículas atopamos aos
Lophodermium, sobre todo Lophodermium pinastri, Lophodermium
seditiosum e Lophodermium conigeum así como as súas formas
imperfectas: Leptostroma pinastri e Leptostroma pinourum. As infeccións
soen producirse durante os meses de agosto e setembro aínda que non
serán visibles ata a primavera, cando se produzan os primeiros moteados
que, nunha primeira fase, son amarelos e, logo, pardo rubios cos marxes
amarelos. Normalmente as árbores vense afectadas no seu terzo inferior,
polo que a altura das plantas, así como os veráns chuviosos, son factores
que van favorecer a aparición dos vermellos criptogámicos.
Imaxe dunha plantación de piñeiros
infectada polo Lophedermiun
HYLOBIUS ABIETIS (Linnaeus, 1758)
Trátase dun insecto perforador moi dañino, sobre todo en repoboacións.
Aliméntase das plantas pertencentes aos xéneros Pinus, Picea e Abies. Os
danos en talos e polas prodúcenos os adultos ao alimentarse; rillan a casca
en placas irregulares de 1-2 cm. Hylobius pode descascar completamente
as plantas novas e provocar así a súa morte. Os períodos de danos
prodúcense de abril a comezos de xullo e en agosto-setembro se consegue
ter dúas xeracións ao ano.
Adoita por os ovos sobre as cachopas se houbo cortas recentes ou nas
raíces ou partes baixas das árbores debilitadas, polo que, unha vez máis, a
hixiene no monte é o mellor método para evitar a excesiva reprodución
desta especie. En caso de ter que realizar unha intervención química, esta
irá dirixida contra os adultos nos meses de abril-maio e agosto-setembro.
A contaminación prodúcese a partir das
frutificacións, sobre acículas secas, que se
atopan fundamentalmente no solo. É por
iso que todas aquelas medidas que
poidan acelerar o crecemento dos piñeiros
nas primeiras idades resultarán máis
favorables: eliminación de broza, aireación
das masas, eliminación dos restos da
poda...
Efectos que sobre o piñeiro ten unha afección
de Lophedermium pinastri
Efectos do hylo bius sobre unha rama de
piñeiro. Pódese observar a capacidade
devoradora deste escaravello
O hylobius ten a forma típica dos
escaravellos (curculiónidos), con trompa un
pouco arqueada e antenas no extremo; a
coloración dos adultos e negruzca.
329
NE
MA
TOD
O D
A M
AD
EIR
A D
E P
IÑE
IRO
B
AN
DA
VE
RM
ELLA
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
RA
DIA
TA
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
BURSAPHELENCHUS XYLOPHILUS
O nematodo do piñeiro ataca as coníferas, principalmente do xénero Pinus
(piñeiros). Ao final da primavera os nematodos agrúpanse na madeira
infectada ó redor dos insectos vectores acabados de formar (que puparon
na mesma árbore), entrando no corpo dos adultos inmediatamente antes da
emerxencia dos mesmos. Despois da emerxencia, os nematodos presentes
no sistema respiratorio son transportados cando o insecto se dispersa a
través do voo en busca dun novo hospedeiro. O insecto adulto ao
alimentarse das póliñas das árbores sas transmítelle o nematodo a unha
nova árbore a través das feridas da alimentación. A dispersión xeográfica
desta doenza débese a varios factores: que o verme teña unha dimensión
microscópica, un ciclo de vida curto e un elevado potencial reprodutivo, a
existencia de numerosos insectos que actúan como vectores, a existencia
de numerosas especies de coníferas susceptibles ao patóxeno, a reducida
eficacia de medios de control, e o transporte de madeira non tratada.
Monochamus provincialis é o insecto vector do
nematodo da madeira de piñeiro
DOTHISTROMA PINI
Dentro dos fungos patóxenos que atacas ás acículas cabe destacar pola
importancia e persistencia dos danos o Dothistroma pini causante da
doenza da banda vermella, así denominada polas manchas amarelas e
rubias que se forman sobre as follas dos piñeiros (P. radiata) ao matar o
fungo ás súas células. Dende que en Galicia fose estudado por primeira vez
en 1974, O piñeiro insigne ven sufrindo fortes defoliacións que reducen o
crecemento das plantas e poden chegar a producirlle a morte. En xeral, o
ataque da doenza da banda vermella presenta o dano no terzo inferior da
árbore sendo moi visible esta sintomatoloxía nas árbores novas. Isto é
debido a que nesta zona é onde a planta te maior cantidade de follas
(acículas) e están máis preto do chan, onde a humidade e o inóculo son
máis abundantes para facilitar a propagación do fungo.
Non existen síntomas específicos do
ataque do nematodo, pero en xeral as
árbores diminúen o fluxo de resina
despois da infección, seguíndolle unha
decoloración da copa e/ou a seca e
murchado das agullas. Estes síntomas
adoitan aparecer no medio do verán,
sendo máis evidentes no outono e na
primavera. Este tipo de síntomas non
sempre indican a presencia do nematodo
xa que son compartidos por outros
ataques de escolítidos, fungos, seca etc. A
presencia do nematodo só pode ser
identificada por medio de análises no
laboratorio.
Cando o ataque é moi virulento pode
producirse unha fase de clorose moi
intensa o que pode confundirse con
fortes deficiencias minerais ou danos
doutro tipo, pero na acícula desprendida
poden apreciarse as frutificacións do
patóxeno
Normalmente esta doenza e moi visible a finais do inverno cando as
acículas atacadas mostran esta coloración tan chamativa
Ao abrollar as novas acículas este dano
queda enmascarado polo verdor dos novos
crecementos e porque as afectadas acaban
por desprenderse. Isto pode levar a pensar
que o problema está superado. Para saír de
dúbidas cómpre examinar unha poliña de
insigne: se ten acículas de polo menos tres
anos e as lonxitudes destas chegan aos 12-
15 cm pódese dicir que a planta non está
afectada pola banda vermella, pero si se
observa que o piñeiro só ten acículas do
último ano e con lonxitudes de 5-6 cm quere
dicir que a planta perdeu parte da súa
capacidade de fotosíntese e polo mesmo do
motor para elaborar alimento e medrar.
330
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
DIP
LOD
IA
GO
RG
ULLO
DO
EU
CA
LIPTO
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
EU
CA
LYP
TUS
SP
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
(so
bre
to
do
Pin
us r
ad
iata
)
DIPLODIA PINEA (Desm.) Kickx
Afecta a tódalas clases de piñeiro aínda que, en especial forma, ao Pinus
radiata. É un importante patóxeno que coloniza agullas, gromos, piñas,
piñóns, polas e troncos. Son extensos os danos que este fungo pode chegar
a producir nos piñeiros: a morte dos gromos do ano provocando deforma-
cións nas polas e na copa, a formacións de cancros resinosos que
determinan o anelamento da pola afectada, a morte das agullas de todas as
idades, a morte das árbores, a infección dos piñóns, etc.
No tocante aos síntomas, sobre os gromos, poliñas, polas e tronco, os
síntomas, en principio, non son específicos, presentando certa similitude
cos producidos por diversos axentes e factores (outros fungos, insectos,
xeadas, seca, etc.). Sobre os tecidos aínda novos e suculentos do gromo,
aparecen áreas deprimidas coa epiderme necrosada, parcialmente
desprendida e con trasvasacións de resina.
Nos cancros que crea, o fungo
desenvolve abondosos corpos de
frutificación, picnidios de cor negra
que rachan a epiderme abríndose
ao exterior e deixando ben visibles
os colos destas estruturas.
A máxima infección ten lugar durante
as dúas primeiras semanas despois
de que rompan as xemas. A
penetración do fungo prodúcese
maioritariamente a través de feridas
polo que fenó-menos como a sarabia
e as baixas temperaturas que
desgarran tecidos tenros favorecen o
número de infeccións.
A infección progresa cara aos órganos leñosos, afectando a poliñas, polas
e tronco, onde as resinosis son, a miúdo, moi chamativas
Presenza de gromos que ao pouco tempo de
iniciar o seu desenvolvemento están secos e
lixeiramente curvados, coas
GONIPTERUS SCUTELLATUS (Gyllenhal, 1833)
Trátase dun insecto orixinario do sudeste de Australia, uns dos defoliadores
máis importantes que afectan ao eucalipto no mundo, cuxa aparición en
España data de 1991, en Galicia. Posteriormente estendeuse a toda a
Comunidade Galega, norte de Portugal e Cornixa Cantábrica.
Este escaravello aliméntase das follas do eucalipto, tanto en fase larvaria
como de adulto. Nos primeiros estadios danan a epidermes respectando a
cutícula do envés (o que ocasiona unha especie de ventá na folla afectada);
despois, aínda nun estado larvario máis avanzado comen todo o limbo,
incluso os gromos apicais e as rebentos florais; de adultos aliméntanse da
folla dende os bordes, dándolle un aspecto de borde festoneado, tamén
poden atacar os gromos terminais e os rebentos florais. As defoliacións
chegan a ser totais, coa conseguinte perda de crecemento dos eucaliptos o
que leva aparellado considerables perdas económicas.
Normalmente tense empregado a
loita integrada para manter
controladas as poboacións consis-
tente en tratamento químicos selec-
tivos, antiquitinizantes sobre larvas,
con solta posterior da avespa
Anaphes nitens, que parasita os
ovos do goniptero. A técnica da cría
deste insecto foi desenvolvida en
Galicia pola Estación Fitopatolóxica
de Areeiro (Deputación Pontevedra)
Posúe dúas xeracións ao ano no norte da Península Ibérica chegando, en
condicións favorables, a tres xeracións. Existe un período de semilatencia
estival, non observándose actividade ns meses de verán
Este escaravello aliméntase das follas do eucalipto,
tanto en fase larvaria como de adulto.
331
PH
OR
AC
AN
THA
B
OTR
ITIS
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
EU
CA
LYP
TUS
SP
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
EU
CA
LYP
TUS
SP
PHORACANTHA SEMIPUNCTATA (Fabricius, 1775)
Este insecto comedor de madeira (xilófago) orixinario de Australia
estendeuse por todas as zonas cálidas do mundo á vez que o cultivo do
eucalipto. Comeza a súa expansión a finais do século XIX, detectándose en
España por primeira vez en 1981, en Huelva. En principio, Phoracantha
semipuntacta, aliméntase de todo o xénero Eucalyptus, sen mostrar
preferencia por especies, aínda que nalgunhas tense constatado unha
resistencia ao seu ataque. Na súa área de orixe aliméntase sobre todo das
árbores abatidas, mentres que nos lugares onde foi introducido ataca ás
árbores en pé, producíndose os maiores danos nas plantacións con algún
tipo de estrés. Se a árbore atacada posúe un bo estado vexetativo as larvas
morren debido a unha abundante secreción de goma que produce o propio
eucalipto. É por iso que en España os danos prodúcense maioritariamente
no sur (Huelva, Estremadura e Andalucía), mentres que no norte os ataques
son illados e puntuais.
Os métodos de control desta praga
inclúen medidas preventivas
relativas á sanidade da masa, como
unha axeitada planificación da
época de corta para evitar que a
madeira apeada se converta nun
foco da praga. O emprego de planta
clonal tamén ten dado bos
resultados, manifestando as masas
clonais unha maior resistencias aos
ataques de Phoracantha.
As larvas penetran baixo a casca, realizando as típicas galerías que anelan
a árbore por completo, causándolle a morte. Ao final do seu desenvolve-
mento, a larva introdúcese na madeira para formar a cámara de pupación.
Tas o período de pupación (12-15 días) o adulto (imago) sae ao exterior.
Insecto orixinario de Australia
Detectado en España por
primeira vez en 1981, en Huelva.
BOTRYTIS CINEREA (Pers.: Fr)
Trátase dun fungo polífago, que afecta a gromos e follas tenras de moitas
especies de coníferas e frondosas, sobre todo nas etapas xuvenís do seu
desenvolvemento.
Produce danos derivados da seca de gromos, follas, talos, flores e froitos.
Os gromos suculentos afectados colápsanse rapidamente. En viveiro pode
causar a morte das plantiñas, nomeadamente as de coníferas e eucaliptos.
Como o fungo só afecta aos tecidos xuvenís suculentos é nos gromos, nas
follas que estes levan e nos talos onde se poden apreciar os síntomas:
unhas lesións pardorroxizas espalladas pola copa. Os gromos mortos colgan
fláccidos cara abaixo e tórnanse atabacados, secos e enrugados. O fungo
ten un micelio aéreo grisáceo-azulado moi característico que se pode ver
nas partes colonizadas e que lle da nome de “mal azul” a esta doenza.
Aspectos biolóxicos: o fungo sobrevive
principalmente sobre restos vexe-
tais infectados, ben en forma de
micelio ben formando estruturas de
resistencia (esclerocios). En prima-
vera xermolan estas estruturas
provocando novas infeccións, sobre
todo se se mantén unha película de
auga sobre os tecidos susceptibles.
O ciclo continúa no outono coa
formación dos esclerocios, estrutura
na que o fungo pasa o inverno.
Imaxe ao microscopio do fungo
Botrytis cinerea
Este é efecto que a botrytis fai sobre as follas afectadas.
332
PROXECTO DE ORDENACIÓN DO MONTE VECIÑAL DE XALO
ZE
UZ
ER
A P
YR
INA
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
PIN
US
SP
E C
ED
RU
S S
P
ZEUZERA PYRINA (Linnaeus, 1761)
Este lepidóptero atópase en España amplamente repartido por todas as
rexións. Trátase dunha especie sumamente polífaga, que se alimenta só de
especies de frondosas, estando citada sobre máis de 70 especies vexetais.
As femias poñen os ovos nas fendas das cascas das polas e fustes non
superiores aos 10 cm de diámetro, chegando a por entre 1.000 e 2.000
ovos. As eirugas ao nacer son gregarias, permanecendo en grupos dentro
dun niño sedoso. Nun momento dado, dispérsanse polas polas das árbores,
alimentándose da nervación e dos rabiños (pecíolos) das follas, pasando
máis tarde, cando están máis desenvolvidas, a perforar talos e troncos,
realizando galerías axilares ascendentes. Polo orificio de entrada expulsan
un detritus dunha característica cor alaranxada que delata a presenza do
insecto. O desenvolvemento larvario pode levar de un a dous anos segundo
a latitude e a especie vexetal.
Danos que pode producir : debido a
que a femia soe por os ovos na
galería onde emerxeu, este insecto
preséntase como un parasito
secundario sobre as árbores
afectadas anteriormente, sen
embargo os seus danos poden ser
moi graves en árbores novas que
morren rapidamente, bastando
unha soa eiruga para acabar con
eles; e os pés con máis de tres anos
sofren deformacións no porte e
perdas de crecemento.
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
FRO
ND
OS
AS
As femias poñen os ovos nas fendas das cascas das polas e fustes non As árbores máis vellas sofren menos
superiores aos 10 cm. de diámetro ataques, pero as súas polas poden verse
afectadas secándose, provocando a rup-
tura das mesmas e danos nas copas.
Este lepidóptero atópase en España
amplamento repartido por tódalas rexións
THAUMETOPOEA PITYOCAMPA Control
Danos. A defoliación total pode ocasionar a perda dun ano de crecemento en Débese facer un seguimento das
grosor. Defoliacións consecutivas, particularmente en árbores novas, poden árbores infestadas e o número de
provocar a morte das mesmas. As defoliacións poden provocar estrés nas bolsas por árbore (no outono ou
árbores e aumentar a susceptibilidade fronte a outras pragas secundarias. inverno) así como empregar
As eirugas, particularmente nos últimos estadios larvais (mediados do trampas G tratadas coa feromona
outono a fins do inverno) posúen peliños moi urticantes que provocan Pityolure no verán para avaliar a
irritacións da pel e importantes reaccións alérxicas nas persoas e nos densidade da poboación. No
animais domésticos. tocante ás medidas preventivas,
Bioloxía. A fin de outono, as eirugas constrúen unha bolsa sedosa definitiva débese evitar un clareo intensivo en
na parte máis iluminada da copa. Ao cabo do inverno, as eirugas plantacións de piñeiros novos (de 5
organízanse en procesión e andan na dirección dos puntos máis cálidos do a 15 anos) e utilizar árbores non
solo, onde se enterran para pupar. A pupa detén o seu desenvolvemento hospedantes nas liñas das beiras
(diapausa) dende varios meses a varios anos (ata tres anos). das plantacións así como plantar.
PR
OC
ES
ION
AR
IA D
O P
IÑE
IRO
As árbores illadas, beiras de rodais, rodais abertos e as plantacións
monoespecíficas son máis susceptíbeis ao ataque, principalmente porque
a couza (polillas) é atraída pola silueta das árbores
En relación ás medidas curativas, débense
destruír de xeito mecánico as bolsas no
inverno (cortando ou disparando e
queimando). Tamén se pode aplicar
insecticidas de forma aérea, se fose
necesario (en España comercialízanse
varios produtos deste tipo como son o
Alfa-cipermetrín, o Azadiractín, o
Betaciflutrín...). Por último, un trampeo
masivo con trampas de feromona pode
dar bos resultados. Deberíanse colocar en
densidades dunha trampa por hectárea e
ubicadas nas beiras dos rodais, nos
cortalumes ou en áreas abertas.
333
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
VA
RIA
S
ES
PE
CIE
S
(PIN
US
, A
BIE
S,
TSU
GA
...)
Detectouse en Galicia por primeira vez en Ourense en 1985 e, ao ano
seguinte, en Portugal, na rexión do Minho
Na sección transversal da base do tronco, a
madeira presenta unha mancha castaño-
avermellada con beiras estreladas que ocupa
principalmente a parte central do cerne
(corazón vermello). Esta madeira fica afectada
na súa estrutura e perde resistencia.
MYCOSPHAERELLA MOLLERIANA
Mycosphaerella molleriana é a principal especie deste fungo responsable
desta enfermidade aínda que tamén se teñen atopado outras especies.
Descuberta en California (USA) e Portugal, en España está presente en
Galicia, Asturias, Cantabria e País Vasco. Este fungo produce manchas nas
follas, de forma circular a irregular, que ao aumentar de tamaño conflúen
entre si, secando a folla e anticipando a súa caída. Esta doenza non é
importante en plantacións adultas pero en viveiros e en plantacións novas
a defoliación masiva produce un forte enfeblecemento das árbores. As
esporas do fungo infectan ás follas xuvenís e producen manchas, en Coa axuda dunha lupa pode observarse principio pequenas, de 1 a 2 mm de diámetro, que co tempo medran ata os nas manchas máis maduras multitude 7-10 mm. Cada peritecio (estruturas de reprodución) presenta un orificio no de puntiños negros que son las centro por onde son liberadas as esporas, que son dispersadas polo vento, estruturas de reprodución do fungo, os chuvia, insectos, etc. peritecios
MY
CO
SP
HA
ER
EL
LA
CH
ÍCH
AR
O
ES
PE
CIE
S S
US
CE
PTI
BLE
S Á
DO
EN
ZA
EU
CA
LYP
TUS
GLO
BU
LUS
, E. N
IEN
S
HETEROBASIDION ANNOSUM (FR.)
Este fungo forma un carpóforo (cogumelo) de tamaño mediano que
fructifica normalmente ao pé das árbores atacadas ou nas raices da mesma
en covas realizadas por roedores que pasan o inverno nas proximidades do
pé da planta. Este carpóforo non é frecuente observalo sobre o tronco da
árbore en pé pero si se atopa doadamente cando a árbore afectada é
derrubada polo vento, entón pódese localizar sobre as raíces ou ao pé do
tronco mesmo. Cando é novo é de cor branca intensa e ao madurar adquire
forma de cuncha de vieira aplanada coa parte externa do sombreiro de cor
castaña escura. A planta afectada presenta unha podremia radical sendo
nas raíces pivotantes onde se detecta con maior intensidade esta
destrución. Esta madeira fica afectada na súa estrutura e perde resistencia.
As árbores infectadas espállanse nunha área circular arredor do punto
inicial de infección.
Tratamento
Noutros países véñense empre-
gando varios métodos de combate
deste fungo entre os que destaca os
realizados mediante a aplicación de
substancias químicas nos toros
recén cortados que incentivan a
presenza doutros fungos saprófitos
competitivos ou a aplicación de
cultivos de fungos micófagos que
destrúen o patóxeno na superficie
do toco infectado.
As manchas son de color pardo-claro (como de tabaco), cun lixeiro borde
máis escuro e avultado.
Métodos de control e loita
Non existen produtos fitosanitarios
específicos autorizados para o seu uso
nas masas forestais. Sen embargo, si
poden tomarse medidas de control en
viveiros mediante a aplicación de produtos
con algunha das seguintes materias
activas: mancozeb, tiram, clortalonil y
ciproconazol.
334