Post on 05-Jul-2015
Iníciase na Illa de Francia a mediados do S. XII
Dominou Europa entre os S. XIII e XV
Nalgunhas rexións prolóngase ata mediados do S. XVI
Nesta época: espectacular desenrolo do COMERCIO. Propiciou o crecemento e prosperidade das cidades.
As manifestacións artísticas máis importantes do Gótico foron AS CATEDRAIS urbanas.
Fronte a servidume feudal, o clima de liberdade das cidades favoreceu o xurdimento dunha BURGUESÍA de comerciantes e artesáns
A cidade tamén atraeu as novas ordes relixiosas, como as ordes MENDICANTES de FRANCISCANOS e DOMINICOS
CULTURA: comeza a extenderse a máis poboación. Nas catedrais urbanas aparecen as ESCOLAS CATEDRALICIAS, que impartían unha instrucción elemental os fillos da burguesía e da nobreza da cidade.
Estas escolas son as precursoras das UNIVERSIDADES.
Nas universidades prodúcese unha renovación da filosofía e Teoloxía. Triunfo do PENSAMENTO DA ESCOLÁSTICA
Esta situación provocou unha visión MÁIS OPTIMISTA DO MUNDO. Isto provocou un cambio de actitude ante a vida, fronte o estricto rechazo do mundano durante o Románico.
Esta situación cambiou coa CRISE DO S. XIV: MALAS COLLEITAS IMPACTO DA PESTE NEGRA DE 1348 GUERRA DOS CEN ANOS (1337 – 1453) CISMA DE ORIENTE ( 1378 – 1417)
Non se producen grandes cambios respecto a Románico en canto a consideración social dos artistas.
Aínda que non superaron a condición de artesáns, sí gozaron dunha mellor posición social.
Moitas das melloras dos artistas foi grazas os GREMIOS.
Ademáis, a riqueza de novas capas sociais explica que aparecesen novos clientes como a BURGUESÍA
Xunto as obras de temática relixiosa, añadironse obras destinas para uso privado.
Os arquitectos góticos buscan a VERTICALIDADE Empregan o ARCO APUNTADO ou OXIVAL Embregan bóvedas máis altas e lixeiras como A
BÓVEDA DE CRUCERÍA (intersección de dúas bóvedas de canón apuntado) composta por varios nervios que converxen na parte central da bóveda chamada CLAVE
BÓVEDAS presentan gran lixeireza. Para soster ás bóvedas usan no interior grandes piares
e o exterior ARCOBOTANTES. Logran que o peso se descarge gradualmente
O uso destas bóvedas permitiu abrir grandes vans nos muros, que van a ser decorados con VIDREIRAS
A bóveda de crucería máis elemental consta de catro nervios que confluen na parte central nunha CLAVE, deixando entre eles catros espazos chamados PLEMENTOS.
Nas primeiras catedrais góticas tamén foron habituais as bóvedas sexpartitas (divididas en 6 plementos).
Co paso do tempo, as bóvedas complícanse engadíndolle moitos nervios secundarios como BÓVEDA DE TRECELETES, BÓVEDA ESTRELADAS ou BÓVEDA DE ABANICO
Planta de CRUZ LATINA, pero diferente a dó románico. Nova valoración do espazo. O coro ou presbiterio acada gran importancia O transepto é mais curto e máis ancho có Románico Adoitan situarse máis abaixo que nas Románicas. Cabeceira é maior cá Románica. Frecuentemente posee doble xirola Poseen maior número de Absidiolos, que en moitos casos
non sobresaen da planta No brazo maior poden aparecer tres ou cinco naves,
destacando a principal
Gran altura da nave central e a luminosidade A nave central e moi alta. As bóvedas cque a cobren
divídense en tramos mediante arcos faixóns. Os empuxes descargan sobre piares. Estes piares están
máis xuntos que no románico. Os piares corresponden directamente coa
bóveda.Destaca o piar CILÍNDRICO CON COLUMNILLAS ADOSADAS.
Os capiteis, moitas veces son corridos e non individuais. Desaparecen os capiteis historiados.
Posteriormente os piares van estar cubertos con BAQUETÓNS (columnas moi finas e estilizadas). Chámaselle PIARES FASCICULADOS
O Gótico aparece no ano 1140 unido á un mosteiro
Nese ano estalou a disputa entre dous grandes abades: Abade SUGER, conselleiro do Rei. Abade BERNARDO DE CLARAVAL, superior da
orde do Cister. Bernardo de Claraval manifestou posturas
enfrontadas con Suger sobre o que debía ser o espírito dunha construción adicada a Deus
Para Suger, unha edificación que lembre a beleza de Deus, axuda a achegarse a él.
Para Bernardo, un edificio debe ser sinxelo e sen ornamentos para non afastarnos da contemplación de Deus.
Cada postura deu lugar a unha manifestación artística diferente: Os grandes mosteiros do Cister foron construidos
según o criterio de Bernardo ( principalmente en zonas rurais)
As grandes catedrais segen o criterio de Suger, tal e como fixera en Saint Denis. (principalmente nas cidades)
Bernardo concibía as igrexas afastadas de calquer ornamento. Propuxo un tipo de edificio basado na austeridade.
Xurdiu un estilo construtivo caracterizado pora ausencia de decoración.
O primeiro edificio que materializou estas ideas foi o MOSTEIRO DE FONTENAY rematado en 1134.
A orde do Cister tivo unha gran difusión chegando a Galicia con rapidez. En 1141 xa se construira o Mosteiro de OSEIRA
O nacemento do Gótico prodúcese na Illa de Francia, ligado o poder da dinastía dos Capeto.
O principal centro relixioso era a Abadía de Saint Denis ( panteón dos Reis).
O abade de Saint Denis era o abade SUGER,que por encargo do monarca levará a cabo a renovación da abadía. Aquí arranca o estilo Gótico.
As cidades competirán entre sí por ver cal ten a catedral maís grandiosa e monumental.
A escultura libérase progresivamente do MARCO ARQUITECTÓNICO hata independizarse case por completo.
Maior naturismo na representación, que busca mostrar unha beleza ideal o servizo da mensaxe.
Os xestos e actitudes humanízanse e gañan expresividade.
Crecente sentido narrativo Amplíase a TEMÁTICA ICONOGRÁFICA: Xa
non só o Apocalípse , senón tamén a vida da Virxe e dos Santos
TÍMPANO: acolle o tema principal. XAMBAS: alinéanse os apóstolos e profetas,
que evolucionan das estatuas-columna ata practimente o Bulto Redondo sobre pedestal e dosel.
PARTELUZ: frecuente representación da Virxe como nai de Deus
ARQUIVOLTAS: pequnas figuras sobre ménsulas e baixo dosel na dirección curva do arco
O gótico reduce o muro a favor das vidreiras. Isto provocou unha considerable diminución da PINTURA MURAL, salvo en Italia.
Destaca a miniatura e sobre todo a PINTURA SOBRE TÁBOA, xeralmente o TEMPLE. Esta pintura úsase para decorar os RETABLOS.
Na pintura gótica destacan 4 estilos principais: ESTILO GÓTICO LIÑAL (1200 – 1330) ESTILO ITALO-GÓTICO ( S. XIV) ESTILO GÓTICO INTERNACIONAL (1350-1440) ESTILO GÓTICO FLAMENCO (S. XV)
En Italia mantivose viva a tradición da PINTURA MURAL, xunto á pintura sobre TABOA.
Destacan dúas escolas: SIENA e FLORENCIA ESCOLA FLORENTINA: tivo como mellor
representante a GIOTTO. Superou o carácter liñal e plana da pintura para dotar as súas composicións de volume e profundidade mediante a aplicación natural da luz e a cor.
ESCOLA DE SIENA: destaca DUCCIO e SIMONE MARTINI. Interésanse menos polas formas naturais.
Capela situada en Padua. Capela funeraria privada dun burgués
chamado ENRICO SCROVEGNI Obra realizada cara 1305, en plena madurez do
pintor. Giotto pinta escenas en falsos marcos pintados. Amplo programa iconográfico:
Escenas da vida dos pais da Virxe: S. XOAQUÍN e STA. ANA.
Escenas da vida de Cristo Por último, todo culmina co XUIZO FINAL.
Destacan tres aspectos: Monumentalidade e volumetría das figuras, que
adquiren corporeidade mediante un correcto xogo de luces e sombras, superando as cores planas.
Expresividade dos rostros e a naturalidade de xestos e actitudes.
Representación dun espazo e un paisaxe de fondo que enmarca as esceas e integra as figuras nunha composición unitaria, en contraposición os fondos dourados e sen referencias espaciais
Durante a Idade Media, algunhas cidades dos Paises Baixos transformáronse es prósperos centros comerciais e industriais, en consecuencia, á tradicional clientela de obras de arte, súmaselle unha adiñeirada burguesía, que acabou impoñendo os seus gustos e preferencias
Nese ambiente apareceu no S. XV unha escepcional escola pictórica que se denominou ESCOLA FLAMENCA.
A maioría das obras son de pequeño tamaño.
As obras realizábanse máis para os fogares que para igrexas e pazos.
Como material empregábase principalmente a TÁBOA, e técnica maís empregada era a TÉCNICA DO ÓLEO, perfecionada polos irmáns Van Eyck, mediante o emprego de aceite de linaza e noces.
Esta técnica proporcionaba cores máis brillantes e ademáis facilitaba a pintura por capas e os retoques.
Tema principalmente relixioso, pero cun tratamento peculiar, xa que con frecuencia fundían o Sacro e o Profano.
Os persoaxes sagrados aparecen en ambientes da vida cotiá da época, que nos familiarizan coas casas e paisaxes os que estaban acostumados a burguesía flamenca.
Os obxectos e detalles dese mundo encerran a miudo unha simboloxía de carácter relixioso
Os que encargaban a obra soían facerse retratar en ela xunto a persoaxes sagrados, e case sempre o mesmo tamaño e en condicións de igualdade
Aparece o RETRATO como novo xénero pictórico.
Acentuado realismo Minuciosidade no detallismo, con tendencia a
definir mediante un debuxo moi preciso calquer elemento da composición.
Gusto pola paisaxe Perfecta combinación de luz e de cor para dotar
de volume as figuras e obxectos. Crean profundidade no espazo representado
Os pintores flamencos conseguen ofrecer nas súas obras unha fiel imitación da realidade tal como aparece ante os nosos ollos, mediante a observación atenta e a traslación o cadro de todos os seus detalles.
Alcanzaron un absoluto realismo na representación tridimensional do espazo
OBRA: O matrimonio Arnolfini
ESTILO: FLAMENCO do S. XV
AUTOR: Jan Van EyckCRONOLOXÍA: 1434MATERIAL: Táboa
TÉCNICA: pintura o ÓLEO
ZOCOS DELA: miran o interior da estancia, ela traballa na casa.
ZOCOS DEL: miran o exterior, el traballa fora da casa.
ESTÁN DESCALZOS: alude a fertilidade. CORES: verde (fertilidade), vermello (paixón) CAN: fidelidade no matrimonio LÁMPARA: referencia a Cristo ROSARIO: perseverancia na oración
ESPELLO: circular con 10 das 14 estacións do viacrucis. O espello mostra a estancia con outras dúas persoas: serían os testigos da boda
BORLA : fertilidade STA MARGARITA: patroa dos partos Sobre as máns unha GÁRGOLA RIQUEZA DE ARNOLFINI: elementos luxosos
na estancia, tanto na roupa como no moviliario, alfombra.