A Xeosfera(Minerais e Rochas)

Capas da Xeosfera

A xeosfera é a parte rochosa e mineral da Terra. Actúa como soporte do resto dos compoñentes.

Xeosfera

Presenta unha estructura en capas.

Codia Manto Núcleo

Xeosfera

Codia

Manto

Núcleo

A CodiaA codia é a capa máis superficial da xeosfera,debido a que é a de menor densidade.

É sólida e de composición variada (todo tipo derochas e sedimentos).

As capas do interior da Terra son de composiciónmáis homoxénea.

Tipos Codia Oceánica

Codia Continental

A Codia

Forma os fondosoceánicos

Forma oscontinentes

O Manto

Localízase baixo a codia.

Ten un grosor de ata2900 Km de profundidade.

Composición sólida e moi homoxénea.

O principal compoñenteé a peridotita.

O Manto

O Núcleo Situado baixo o manto.

Abrangue ata o centro da Terra, a 6371 Km.

O seo compoñente principal é o ferro (80%) e o níquel (20%).

Partes

NúcleoInterno

NúcleoExterno

O Núcleo

O núcleo externo: É líquidoe está axitado por violentascorrentes no seu interior.

O Núcleo

O núcleo interno: É sólido.

Xeosfera

Xeosfera

Os Relevos da superficie terrestre:

Normalmente, só vemos os relevos da codiacontinental.

Gracias a tecnoloxía, podemos coñecer quebaixo miles de metros de auga, agóchansecordilleiras, volcáns, cañóns, fosas mariñas, etc.

Existe toda unha paisaxe queestá oculta os nosos ollos.

XeosferaOs Relevos da codia continental

Cordilleras

Himalaya Alpes

Andes Apalaches

Rifts y Cañones

Rift Valley(Kenia)

Rift Valley(Kenia)

Cañón del Colorado(EEUU)

Cañón Rio Lobos(Burgos)

Escudos ou Cratóns

Chimantá(Brasil)

Moher(Irlanda)

Guayana(Venezuela)

Beachy Head(Reino Unido)

Relevos residuais

Bolivia

Doce Apóstoles(Australia)

Monolito Uluru(Australia)

Dedo de Dios(Teide)

Plataformas Continentales

La República(Venezuela)

Colombia

Nicaragua

Gran Barrera de Coral(Australia)

Xeosfera

Os Relevos da codia oceánica

Arcos de illasIllas Canarias

Illas Aleutianas(EEUU)

Illas Galápagos(Ecuador)

Xapón

Chairas abisais

Fosas oceánicas

Xapón

Guyots

illas volcánicasIlla Venatu(Oceanía)

Nova illa enXapón

Tori-Shima(Xapón)

Dorsais oceánicas

Dorsais oceánicas

Rochase

Minerais

Rochas e Minerais

A codia terrestre está compostaprincipalmente por rochas e minerais.

Pirita Granito

Rochas e Minerais

Son sólidos constituidos por substanciaspuras.

Os Minerais:

Halita Cuarzo Pirita

Minerais

É frecuente que na composicióndun mineral haxa impurezas quepoden alterar algunhascaracterísticas, como a cor.

Dicimos entón que ese mineralten variedades.

Calcita

CalcitaNaranja

CalcitaAmarilla

CalcitaRoja

CalcitaAzul

CalcitaVerde

Calcita

Rochas e Minerais

As Rochas:

Están constituidas por minerais.

Algunhas teñen un só tipo de mineral,chamadas rochas monominerais.

Pero a maioría están formadas por variosminerais diferentes e incluso outras rochas.

Rochas

Rochas

Areniscas

Rochas

Conglomerados

Tipo BrechaTipo Pudinga

Os elementos da codia terrestre:

Rochas e Minerais

Os minerais están compostos por unhacombinación de elementos que se podenencontrar nos materiais que compoñen a terrestre.

Coñécense máis de cen elementos distintosna natureza aínda que a súa distribución e é moi desigual.

MineraisO máis abundante da codia terrestre é oosíxeno.

Os elementos máis importantes na formaciónde minerais son:

FerroSilicio

Cloro

MagnesioCalcio

Aluminio

Minerais

Ferro (Fe):

É un metal.

Combinado co osíxeno (O) dá lugar a minerais como o olixisto, mentres co xofre (S) forma a pirita.

Úsase principalmente para a obtención de aceiro combinándoo con carbono.

Minerais

Olixisto Pirita

Minerais

Silicio (Si):

É o segundo elemento máis abundante da codia terrestre (SiO2 = silicatos).

Encóntrase combinado con outros elementos como o osíxeno. Exemplos: cuarzo, ópalo e caesita.

Utilízase na fabricación dos microchips.

Cuarzo Opalo

Coesita

Minerais

Minerais

Cloro (Cl):

A temperatura ambiente é un gas.

Combinado co sodio (Na) forma o sal común, moi abundante na auga do mar.

Exemplos: Halita.

Halita

MineraisHalita

Magnesio (Mg):

Minerais

É un metal presente en minerais como o talco.

Tamén aparece en forma de sales na composición da auga do mar.

Minerais

Talco

Minerais

Calcio (Ca):

É un metal fundamental na composición da calcita, mineral que forma a rocha calcárea.

Tamén presenta na casca dos ovos, nas cunchas, nos corais, nos ósos e nos dentes dos animais.

Minerais

Calcita

Minerais

Aluminio (Al):

É un metal brando que se encontra en minerais como a mica.

Pode combinarse co cobre (Cu) ou o cinc (Zn), producindo materiais lixeiros (fabricar avións e coches).

Minerais

Mica

Propiedades dosMinerais

Minerais

Non se poden considerar mineraissubstancias sintéticas (plásticos); líquidos(auga) nin substancias derivadasDas accións dos seresvivos (azucre).

Os minerais son substanciasnaturais, sólidas e de orixeninorgánica.

Minerais

Ao ser substanciaspuras, calqueraexemplar dunmineral presentarásempre as mesmaspropiedades, tantose procede da Terra,da Lúa ou Marte.

Boleíta

MineraisPara identificar un mineral podemos observaralgunhas das súas propiedades características:

Cor

Brillo

Exfoliación

Dureza

Ouro

Minerais

Cor:

A que mostra a súa superficie candoé iluminada con luz branca.

Azurita

Rodocrosita Berilo

Tipos

MineraisBrillo:É a forma en que reflictea luz.

Vítreo

Mate

Metálico

Terroso

Rodocrosita con pirita

BrilloMetálico: pirita Vítreo:

cuarzoTerroso:Olixisto

Mate:Limonita

Adamantino:Jarosita

Nacarado:Moscovita

Minerais

Dureza:

É a resistencia a ser riscado.

Se utiliza la escala de Mohs (Se expresa do 1 ao 10).

Para elavorala se usaron dez minerais dereferencia.

Cada mineral risca a todos os que teñen un nºigual o inferior a el, e é riscado polos que teñenun número igual ou maior ca o seu.

Minerais

Exfoliación:

É a facilidade para separarse en láminasou para romper orixinando formas xeométricas.

Mica

Moscovita

MineraisMinerais cristalizadose amorfos:

Os minerais están cristalizados de formacando posuen caras planas que orixinanformas xeométricas (cristais), como cubos,prismas, láminas, etc.

escolecifa

pirita

Cristales aciculares de millerita

Boleíta

Bismuto

A cova dos cristaisxigantes de xeso de

Naica (México)

MineraisMinerais amorfos:

Non están cristalizados.

Non presentan caras planas.

Nunca forman cristais.

Presentan formas irregulares.

ópalo

Limonita

Alofana

Arcilla

Clasificación dosMinerais

Clasificación dos minerais

Actualmente coñécense máis de 5000 mineraisa cada ano descóbrese varias decenas máis, amaioría deles do grupo das arxilas.

Os minerais presentanunha gran diversidadede propiedades, o quelles da unha importanciafundamental na nosasociedade.

Wolframio(tungsteno)

Clasificación dos minerais

Algúns dos seus usos pola sociedade son:

Extraer deles os metais.

Fabricar materiais (cemento, cerámica, etc.).

Utilizalos na industria química, farmacéutica e alimentaria para obter numerosas substancias.

Cobre

Plata

Tiposde

Minerais

Clasificación dos minerais

A súa clasificación realízase baseándosena súa composición.

Non Silicatos

Silicatos

Minerais Silicatos:

Minerais

Son minerais que teñen na súa composiciónosíxeno e silicio formando o ión silicato(SiO4

-4).

Minerais Silicatos

Minerais Silicatos

O máis simple, o cuarzo, está composto poróxido de silicio (SiO2).

Color: Blanco, transparente.Según variación tamén podeser rosa, vermello ou negro.Brillo: vítreoDureza: 7Características: Tras o feldespatoé o mineral máis común da codiaterrestre.

Minerais Silicatos

O grupo máis variado, é o das arxilas, está constituido por agregados de silicatos dealuminio hidratados, procedentes dadescomposición de rochas que conteñenfeldespato, como o granito.

Color: Blanco, vermello, café.Brillo: terrosoDureza: 7Características: abunda nas rochas graníticas.

Minerais Silicatos

As micas, pertencen a un grupo numeroso desilicatos de alúmina, ferro, calcio ou magnesio caracterizados pola súa fácil exfoliación en delgadas láminas flexibles, elásticas e moi brillantes.

Color: depende da composición.Brillo: nacaradoDureza: 2.5-3.Características: constituen case o 3,8 % do peso da codia terrestre.

Minerais Silicatos

Os feldespatos, están compostos de silicatosde alumnio ou aluminosilicatos. Son ocompoñente esencial de moitas rochas, de tal modo que moitas destas rochas seclasifican según o seu contido de feldespato.

Color: depende da composición.Brillo: mate.Dureza: 4.5Características: constituen case o 60 % do peso da codia terrestre.

Ortosa

Ortosa

Olivino(Silicato de ferro e magnesio)

Granate

Hornblenda

Minerais Non silicatos:

Minerais

Son minerais que non teñen silicio na súacomposición.

Son menos abundantes e presentan menosdiversidade ca os silicatos.

Clasifícanse en óxidos, cloruros, carbonatos,sulfatos, sulfuros, etc.

Os minerais compostos por un único elementodenomínanse elementos nativos.

Minerais non silicatos

Ouro nativo Color: amarillo característico.Brillo: metálicoDureza: 2.5-3Características: moi moldeable e bo conductor eléctrico.

Minerais non silicatos

Cloruros: halitaColor: blanco, transparente, rosado.Brillo: vítreo (algo mate)Dureza: 2.5Características: sabor salado.

Minerais non silicatos

Sulfatos: anhidritaColor: incoloro, azulado, violeta, blanco u rosado.Brillo: vítreo o perlado.Dureza: 3.5Características: brando, fráxil e soluble..

Minerais non silicatos

Sulfuros: piritaColor: amarillo latón pálido.Brillo: metálico.Dureza: 6 - 6.5Características: magnética despois de quentar. Funde facilmente.

Minerais non silicatos

Oxidos: hematitaColor: varía según composición.Brillo: de metálico a mate.Dureza: 5.5 - 6.5Características: conocida como a pedra dos peregrinos

Minerais non silicatos

Carbonatos: calcitaColor: varía según impurezas (branco, caramelo).Brillo: vítreo.Dureza: 3.Características: reacciona con ácidos. Forma o 4% da codia da corteza.

As rochas

Rochas• As rochas son agregados de minerais.

• Os minerais que forman as rochas poden estar en diferentes proporcións.

• É moi pouco probable atopar dúas rochas que teñen exeactamente os mesmos minerais e na mesma proporción.

RochasClasificación das rochas segundoa súa orixe:

Rochas Sedimentarias

Rochas Metamórficas

Rochas Magmáticas

Tipos

Rochas

Rochas Sedimentarias:

Fórmanse a partir de partículas de diversos tamaños que son transportadaspor a augua, o xeo ou o aire (sedimentos)que acumulanse, compactanse e son cementados ao quedar enterrados agran profundidade.

As rochas sedimentarias poden formarsenas orillas dos ríos, no fondo de barrancos,valles, lagos, mares, e nasdesembocaduras dos ríos.

Están dispostas formando capasou estratos.

Rochas sedimentarias

As rochas sedimentarias cubren máisdo 75 % da superficie terrestre.

Rochas sedimentarias

Rochas sedimentarias

Marga

Rochas sedimentariasBrecha

Arenisca

RochasRochas Metamórficas:Fórmanse a partir de outras rochas xaexistentes mediante un proceso chamadometamorfismo.Estas rochas estiveron expostas a altaspresións (uns 1.500 bares) e altastemperaturas (entre 150 e 200 °C)provocando cambios na composición darocha, aportando novas sustancias a ésta.

Gneis

Marmol

RochasRochas Magmáticas (igneas):

Fórmanse polo enfriamento e consolidacióndunha masa de rocha fundida chamada magma.

Si o enfriamiento producese lentamente baixoa superficie formanse rochas con cristaisgrandes denominadas rochas plutónicasou intrusivas, mentras que si o enfriamentoproducese rápidamente sobre a superficie,por exemplo, tras unha erupción volcánica,formanse rochas con cristais invisibles coñecidascomo rochas volcánicas ou extrusivas.

(volcánica)

Pumita(volcánica)

Obsidiana

Utilidadedos

Mineraise

rochas

MineraisUtilidade dos minerais: Extráense deles gran cantidade de metales (chumbo, ferro, mercurio, etc.) e outros materiais.

Cuarzo: para elaborar vídro.

Xeso: para obter escaiola.

Calcita: producir cal.

Usos dos minerais

Na industria da xoiaría e da bisutería utiliza xemas (diamante, rubí e a esmeralda) e pedras semipreciosas (ónix, turquesa).

Tamén utilizan metais nativos comoo ouro, o platino e a prata.

Esmeralda

Diamante

Rubí

ónix

turquesa

Utilidade das rochas:Rochas

As rochas teñen un papel fundamental naconstrucción: As rochas calcáreas úsanse para a fabricación de cemento.

Como pezas de cachotaría para construccións de pedra (muros ou rochas ornamentais en fachadas).

Usos das rochas

Rochas magmáticas (mármore e granito) úsanse na elaboración de encimeiras, mobiliario urbano, lápidas, esculturas, etc.

Rochas arxilosas na fabricación de ladrillo, cerámica, baldosa, azulexo, tella, elementos decorativos, etc.

Usos das rochas

Usos das rochas As areas e gravas utilízanse como áridos. Ao mesturarse con cemento en po e auga obtense o formigón.

Usos das rochas As rochas poden ser fonte de enerxía. O carbón e o petróleo son rochas formadas a partir de materia orgánica.

Carbón

Usos das rochas O petróleo é a materia prima esencial para a obtención de gran cantidade de productos como fertilizantes, plásticos, disolventes e fibras sintéticas.

petróleo

Explotaciónde

mineraise

rochas

Explotación de minerais e rochas

A extracción dos minerais e rochas realízaseen explotacións chamadas minas (subterráneasou a ceo aberto).

Mina subterránea

Explotación de minerais e rochas

Mina ceo aberto

Impactosambientaisproducidos

pola minería

Impactos ambientais

A minería produce un conxunto de impactosnegativos sobre o medio natural.

Antes de iniciar a súa apertura e explotacióné necesario tomar unha serie de medidaspara evitar eses impactos, para minimizar osque son inevitables e para correxir os que seproduzcan.

Rochase

Minerais de

Galicia

Rochas e minerais de Galicia

O territorio de Galicia é un dos máis antigos da península ibérica.

Pódense atopar rochas de todo tipo, excepto volcánicas.

En función do tipo de rocha predominante temos:

Zona silícea Zona calcaria Zona arxilosa

Rochas e minerais de Galicia

Zona Silícea

Ocupa a maior parte do territorio destacando o granito e a lousa.

Máis dun terzo sa superficie galega está ocupada por rochas graníticas, destacando os depósitos de Porriño (Pontevedra).

As lousas abundan en Ourense e Lugo.

Zona Calcaria A maior parte das rochas son sedimentarias (calcaria), e tamén as hai metamórficas (mármore).

Ocupan só o 1% da superficie galega.

Encóntranse na zona leste, desde Mondoñedo ata Valdeorras..

Zona Arxilosa

Formada por rochas sedimentarias como a arxila

Están moi ligados a depósitos de carbón (lignito) como os de As Pontes (A Coruña) e Meirama (Xinzo de Limia, Ourense).

Uso das Rochas

As rochas utilízanse principalmente como fontede enerxía e como materia prima para aconstrucción.

Actualmente en Galicia non hai extracción decombustibles fósiles con uso enerxético.

Uso das Rochas

Rochas como materia prima naconstrucción:

Rochas Ornamentais:

Somos un dos maioresproductores mundiaisde granito, mármore elousas.

Uso das Rochas

Rochas como materia prima naconstrucción:

Elementos da construcción:

A arxila é un dosMateriais máisusados parapavimentos,Revestimentose ladrillos.

Uso das Rochas

Rochas como materia prima naconstrucción: Aglomerantes:

Sustancias para unir uns elementos conoutros (xeso, cemento, formigón).

Os recursosminerais

Os recursos minerais

Galicia ten unha grande riqueza de recursosminerais

Cuarzo (seixo):

Na metade norte de Galicia.

Utilízase na fabricación decéluas fotovoltaicas, chipselectrónicos, vidro e áridospara a construcción.

Os recursos minerais

Caolín:

Na fabricación de cerámica.

Os recursos minerais

Magnesita:

Na fabricación de cemento.

Fin