Post on 11-Mar-2020
JOR
NA
DA
S S
OB
RE
R
ES
PO
NS
AB
ILID
AD
AM
BIE
NT
AL
D
EL
CIU
DA
DA
NO
EN
MA
TE
RIA
DE
R
ES
IDU
OS
Y B
UE
NA
S P
RÁ
CT
ICA
S
AM
BIE
NT
AL
ES
EN
EL
M
AR
QU
ES
AD
O D
EL
ZE
NE
TE
Dó
lar,
3-4
de
oct
ub
re d
e 20
13
La im
port
anci
a de
la A
cció
n lo
cal
fren
te a
los
gran
des
prob
lem
as
ambi
enta
les
Rub
én R
odrí
guez
Ram
írez
Pie
nsa
glob
al,
actú
a lo
calm
ente
Atr
ibui
da a
Pat
rick
Ged
des.
191
5.
Arq
uite
cto
y U
rban
ista
esc
océs
Se
dice
que
fue
acuñ
ada
por
Dav
id B
row
er, f
unda
dor
de
Am
igos
de
la T
ierr
a.
Aun
que
han
sido
muc
hos
otro
s ac
tivis
tas
los
que
se h
an q
uerid
o ap
ropi
ar d
e es
te “
slog
an”.
Die
go
Fer
nán
dez
dijo
“La
cris
is...
impa
rabl
e. M
agní
fica
viñe
ta.
Sal
udos
, Die
go”
04 S
eptie
mbr
e 20
08, 1
0:38
Ru
bén
dijo
Cre
o qu
e la
Viñ
eta
habl
a de
muc
ho m
ás q
ue d
e la
Cris
is, e
s m
ás,
podr
íam
os d
ecir
que
habl
a de
otr
a C
risis
, muc
ho m
ás p
érfid
a, la
de
los
valo
res.
¿Q
uées
lo q
ue n
os d
eber
ía p
reoc
upar
?. e
l cos
te o
la
tras
cend
enci
a de
la e
nfer
med
ad, e
l por
qué
apar
ece,
el c
ómo
enfr
enta
rte
a el
la. L
o qu
e m
e tr
ansm
ite la
viñ
eta
es q
ue a
l dep
osita
r to
da n
uest
ra c
onfia
nza
en la
cie
ncia
y la
tecn
olog
ía; e
s ca
paz
de
reso
lver
lo "
todo
", ta
n só
lo h
emos
de
pens
ar e
n el
cos
te e
conó
mic
o.
Aqu
íes
dond
e si
ento
que
est
ála
par
adoj
a de
est
a V
iñet
a. 0
4 S
eptie
mbr
e 20
08, 1
2:52
Cal
i dijo
Est
ácl
aro
que
cada
lect
or e
s un
a in
terp
reta
ción
dis
tinta
. Y
o m
e ha
bía
ido
a la
pro
gres
iva
priv
atiz
ació
n de
l la
Seg
urid
ad
Soc
ial y
que
no
dent
ro d
e m
ucho
tend
rem
os q
ue p
agar
todo
de
nues
tro
bols
illo.
04
Sep
tiem
bre
2008
, 15:
53
Sd
eG d
ijoU
n ar
tícul
o m
agní
fico
escr
ito c
on tr
es p
alab
ras
y un
di
bujo
per
fect
o. 0
8 S
eptie
mbr
e 20
08, 1
8:53
Alc
ance
éti
co d
e lo
s p
rob
lem
as
Ges
tión+
Ret
osU
rgen
teC
amb
io C
limát
ico
Red
ucci
ón d
e la
s
emis
ione
s de
gas
es d
eef
ecto
inve
rnad
ero
por
unid
ad d
e P
IB
•Em
isio
nes
mun
dial
es d
e ga
ses
de e
fect
o in
vern
ader
o
•Evi
denc
ia c
reci
ente
de
que
ya
exis
te u
n ca
mbi
o cl
imát
ico.
Bio
div
ersi
dad
yre
curs
os
nat
ura
les
ren
ova
ble
s
•Á
rea
fore
stal
en
los
país
es O
CD
E•
Ges
tión
fore
stal
•Á
reas
pro
tegi
das
•C
alid
ad d
e lo
s ec
osis
tem
as•
Pér
dida
de
espe
cies
•E
spec
ies
exót
icas
inva
sora
s
•B
osqu
es tr
opic
ales
•T
ala
ilega
l
•F
ragm
enta
ción
de
ecos
iste
mas
Ag
ua
•F
uent
es lo
caliz
adas
de
cont
amin
ació
n hí
dric
a en
los
país
es d
e la
OC
DE
(Ind
ustr
ia, m
unic
ipio
s)
•C
alid
ad d
e la
s ag
uas
supe
rfic
iale
s y
trat
amie
nto
de la
s ag
uas
resi
dual
es.
•E
scas
ez d
e ag
ua
•C
alid
ad d
e la
s ag
uas
subt
errá
neas
•U
so y
con
tam
inac
ión
del a
gua
en la
agr
icul
tura
.
Cal
idad
del
air
e•
Em
isio
nes
de S
O2
y N
Ox
en p
aíse
s O
CD
E
•P
artíc
ulas
y o
zono
trop
osfé
rico
•E
mis
ione
s de
l tra
nspo
rte
por
carr
eter
a.
•C
alid
ad d
el a
ire u
rban
o.
Res
idu
os
ysu
stan
cias
qu
ímic
asp
elig
rosa
s.
•G
estió
n de
res
iduo
s en
los
país
es d
e la
OC
DE
.
•E
mis
ione
s de
com
pues
tos
clor
oflu
oroc
arbo
nado
s(C
FC
) en
los
país
es d
ela
OC
DE
.
•P
rodu
cció
n de
res
iduo
s
urba
nos.
•E
mis
ione
s de
com
pues
tos
clor
oflu
oroc
arbo
nado
s(C
FC
) en
los
país
es e
n ví
as d
e de
sarr
ollo
.
•G
estió
n y
tran
spor
te d
e lo
s
resi
duos
pel
igro
sos.
•G
estió
n de
res
iduo
s en
los
país
es e
n ví
as d
e de
sarr
ollo
.•
Sus
tanc
ias
quím
icas
en
el
med
io a
mbi
ente
y e
n lo
s pr
oduc
tos
El e
scen
ario
mu
nd
ial s
egú
n la
OC
DE
203
0
En
ause
ncia
de
polít
icas
(O
CD
E,
2011
)•
Las
emis
ione
s de
gas
es E
I aum
ente
n ha
sta
un 3
7%,
prov
ocan
do u
na s
ubid
a m
edia
de
hast
a 1,
7ºC
.•
Los
requ
erim
ient
os d
e al
imen
tos
y co
mbu
stib
les
exig
iráun
aum
ento
del
10%
de
supe
rfic
ie d
e la
bor.
•La
esc
asez
de
agua
alc
anza
ráa
4.00
0 m
illon
es d
e pe
rson
as.
•Lo
s im
pact
os d
e la
con
tam
inac
ión
atm
osfé
rica
aum
enta
rán
hast
a el
cuá
drup
le d
el a
ctua
l.•
Sie
ndo
esta
afe
cció
n as
imét
rica
Med
idas
pro
pues
tas
(OC
DE
, 20
11)
•E
nerg
ía•
Tra
nspo
rte
•A
gric
ultu
ra•
Pes
quer
ía d
e ca
ptur
a
Rec
urso
s na
tura
les
Eco
efic
ienc
ia v
s lím
ite d
e re
curs
osC
ambi
ar la
efic
ienc
ia p
or la
suf
icie
ncia
Fal
acia
del
Des
acop
lam
ient
oId
ea q
ue s
ostie
ne q
ue a
may
or e
ficac
ia m
enor
co
nsum
o de
rec
urso
s (m
at y
ene
rgía
).
Ago
tam
ient
o de
los
recu
rsos
fó
sile
sE
s ne
cesa
rio s
uper
ar la
eta
pa d
e la
ene
rgía
fósi
l
Aca
para
mie
nto
de ti
erra
s fé
rtile
sA
man
os d
e gr
ande
s m
ultin
acio
nale
s pa
ra
aseg
urar
se e
l con
trol
de
recu
rsos
est
raté
gico
s
Mer
cant
iliza
ción
y
finan
ciar
izac
ión
de lo
s re
curs
os
Los
llam
ados
ser
vici
os a
mbi
enta
les
(cic
lo d
el
carb
ono,
agu
a, r
ecur
sos
gené
ticos
,…).
-P
rivat
izac
ión
del p
atrim
onio
-
Eco
nom
ía v
erde
Con
trol
de
la te
cnol
ogía
Acu
dir
al p
rinci
pio
de p
reca
ució
n
Fal
sas
solu
cion
es
tecn
ológ
icas
Prio
rizar
las
acci
ones
enc
amin
adas
a u
na
dist
ribuc
ión
equi
tativ
a
Lím
ite d
e la
s en
ergí
as
reno
vabl
esT
ambi
én ti
enen
un
límite
. Acu
dir
a la
pla
nific
ació
n y
la d
emoc
ratiz
ació
n
Ago
ecol
ogía
y s
ober
anía
al
imen
taria
Rec
uper
ar la
sob
eran
ía a
limen
taria
y n
o ce
der
a la
s pr
esio
nes
de la
s m
ultin
acio
nale
s
•A
sim
etrí
a e
ineq
uida
d en
las
rela
cion
es.
•A
taqu
e a
los
dere
chos
hum
anos
y
soci
ales
•R
educ
ción
de
las
gara
ntía
s la
bora
les.
•R
educ
ción
de
la p
reoc
upac
ión
ambi
enta
l•
Esc
asa
volu
ntad
pol
ítica
inte
rnac
iona
l pa
ra r
esol
ver
esta
situ
ació
n so
cio-
ambi
enta
l
Pri
nci
pal
es f
acto
res
de
los
pro
ble
mas
mu
nd
iale
s
•La
pro
pues
ta te
óric
a de
G
idde
ns s
e al
eja
de la
act
itud
hípe
r-gl
obal
izad
ora:
el E
stad
o-N
ació
n y
su p
apel
suf
ren
tran
sfor
mac
ione
s pe
ro n
o va
n a
desa
pare
cer.
Pue
sto
que
la
soci
edad
no
es u
n m
erca
do,
hay
que
reac
cion
ar a
l fu
ndam
enta
lism
o ne
olib
eral
; po
r es
o se
nec
esita
, aho
ra m
ás
que
nunc
a, la
pre
senc
ia d
e lo
s go
bier
nos
en la
eco
nom
ía
mun
dial
, por
que
a pe
sar
de q
ue
no e
xist
a ya
un
proy
ecto
so
cial
ista
, sus
inst
anci
as
bási
cas
sigu
en te
nien
do
valid
ez. (
Cam
pion
e, p
.17)
.
EL
FIN
AL
DE
L E
ST
AD
O-N
AC
IÓN
El e
scen
ario
mu
nd
ial s
egú
n la
OC
DE
203
0
Las
med
idas
y la
s te
cnol
ogía
s qu
e so
n ne
cesa
rias
para
abo
rdar
est
os r
etos
está
n a
nues
tro
alca
nce,
es
nece
sario
pu
es, c
oraj
e po
lític
o, v
olun
tad
y re
spon
sabi
lidad
ciu
dada
na
“El t
iem
po d
e lo
s ac
tivis
tas
y lo
s ci
entíf
icos
ha
qued
ado
atrá
s ha
ce
muc
ho. S
on c
olec
tivos
nec
esar
ios
pero
no
suf
icie
ntes
. Est
o no
es
ya u
na
cues
tión
de s
impa
tía p
or c
ausa
s m
ás o
m
enos
just
as, m
ás o
men
os d
e m
oda
o m
ás o
men
os e
coló
gica
s(T
eres
a R
iver
a, 2
013)
”.
PA
RT
ICIP
AC
IÓN
AM
BIE
NT
AL
(C
UM
BR
E D
E R
ÍO,
92)
“El m
ejor
mod
o de
trat
ar la
s cu
estio
nes
ambi
enta
les
es c
on la
pa
rtic
ipac
ión
de to
dos
los
ciud
adan
os in
tere
sado
s, e
n el
niv
el q
ue
corr
espo
nda.
En
el p
lano
nac
iona
l, to
da p
erso
na d
eber
tene
r ac
ceso
ad
ecua
do a
la in
form
ació
n so
bre
el m
edio
am
bien
te d
e qu
e di
spon
gan
las
auto
ridad
es p
úblic
as,in
clui
da la
info
rmac
ión
sobr
e lo
s m
ater
iale
s y
las
activ
idad
es q
ue e
ncie
rran
pel
igro
en
sus
com
unid
ades
,así
com
o la
op
ortu
nida
d de
par
ticip
ar e
n lo
s pr
oces
os d
e ad
opci
ón d
e de
cisi
ones
. Lo
s E
stad
os d
eben
faci
litar
y fo
men
tar
la s
ensi
biliz
ació
n y
la
part
icip
ació
n de
la p
obla
ción
pon
iend
o la
info
rmac
ión
a di
spos
ició
n de
to
dos.
Deb
e pr
opor
cion
arse
acc
eso
efec
tivo
a lo
s pr
oced
imie
ntos
ju
dici
ales
y a
dmin
istr
ativ
os, e
ntre
ést
os e
l res
arci
mie
nto
de d
años
y lo
s re
curs
os p
ertin
ente
s.”
Prin
cipi
o 10
de
la D
ecla
raci
ón d
e R
ío s
obre
Med
io
Am
bien
te y
Des
arro
llo (
1992
)
CO
NV
EN
IO A
AR
HU
S (
1998
)
1.A
cces
o a
la
info
rmac
ión
2.P
artic
ipac
ión
públ
ica
3.Ju
stic
ia
PA
RT
ICIP
AC
IÓN
AM
BIE
NT
AL
“ó
ó
áó
áó
óó
ó
áí
óá
íó
ó”
ó
AM
PA
RO
LE
GA
L D
E L
A
PA
RT
ICIP
AC
IÓN
•Le
y 27
/200
6 de
18
de J
ulio
. B
OE
171
•Le
y 9/
2006
de
28 d
e A
bril,
ev
alua
ción
de
plan
es y
pr
ogra
mas
. BO
E 1
02.
QU
ÉP
ER
MIT
E A
LA
E.A
.
•Li
bre
de p
ropa
gand
a•
Tra
baja
r so
bre
los
conf
licto
s•
Est
able
cer
estr
ateg
ias
en la
ges
tión
del
med
io•
DE
MO
CR
AC
IA, E
QU
IDA
D Y
SIM
ET
RÍA
•R
espo
nsab
ilida
d, r
espe
to y
pr
ofes
iona
lidad
Ben
efic
ios
de la
par
ticip
ació
n (P
. Her
as,
2006
)•
La
par
tici
pac
ión
co
ntr
ibu
ye a
un
a re
solu
ció
n m
ás e
fica
z d
e lo
s p
rob
lem
as•
Lo
s p
roce
sos
par
tici
pat
ivo
s fo
men
tan
la in
teg
raci
ón
so
cial
, ref
orz
and
o y
es
tru
ctu
ran
do
a la
s co
mu
nid
ades
•L
a p
arti
cip
ació
n d
esar
rolla
el s
enti
do
de
per
ten
enci
a y
la id
enti
fica
ció
n d
e la
s p
erso
nas
co
n s
u m
edio
.•
La
par
tici
pac
ión
pro
po
rcio
na
op
ort
un
idad
es p
ara
el a
pre
nd
izaj
e y
par
a ej
erce
r la
res
po
nsa
bili
dad
am
bie
nta
l•
La
par
tici
pac
ión
fac
ilita
qu
e lo
s in
tere
ses
de
la g
ente
sea
n t
enid
os
en c
uen
ta
corr
igie
nd
o t
end
enci
as t
ecn
ocr
átic
as•
La
par
tici
pac
ión
pu
ede
pre
ven
ir c
on
flic
tos
•L
a p
arti
cip
ació
n p
erm
ite
com
pre
nd
er m
ejo
r la
s d
ecis
ion
es a
lcan
zad
as•
La
par
tici
pac
ión
pro
po
rcio
na
may
or
leg
itim
idad
a la
s d
ecis
ion
es t
om
adas
•L
a p
arti
cip
ació
n p
ued
e fa
cilit
ar la
co
nti
nu
idad
de
las
inte
rven
cio
nes
dec
idid
as.
•L
a p
arti
cip
ació
n e
s m
ás n
eces
aria
en
sit
uac
ion
es d
e in
cert
idu
mb
re
CA
UC
ES
DE
LA
PA
RT
ICIP
AC
IÓN
A
MB
IEN
TA
L•
Col
ectiv
os e
colo
gist
as•
Aso
ciac
ione
s de
Vec
inos
•C
oord
inad
oras
de
cole
ctiv
os e
colo
gist
as•
Impl
anta
ción
de
gran
des
ON
G`s
nat
ural
ista
s y
ecol
ogis
tas
•A
tom
izac
ión
de in
icia
tivas
am
bien
tale
s: R
edes
S
ocia
les
•A
dmin
istr
acio
nes
(loca
les,
aut
onóm
icas
,...)
•S
upra
naci
onal
es•
Est
ado